Lekcja

Temat: Tlenki metali i niemetali.

Przykładowe równania reakcji chemicznych (tlenków):
Tlenek magnezu          2Mg + O2 ------> 2MgO
Tlenek węgla (IV)           C + O2 -------> CO2
Tlenek siarki (IV)            S + O2 ------> SO2

Tlenki dzielimy na:

-tlenki metali, np.: tlenek glinu (Al.2O3), tlenek żelaza (II) (FeO),
-tlenek niemetali, np.: tlenek węgla (IV) (CO2), tlenek wodoru - woda (H2O).

Utlenianie - reakcja łączenia się pierwiastków z tlenem. 

Spalanie - reakcja chemiczna, która polega na gwałtownym łączeniu się innych
pierwiastków z tlenem. Podczas takiej reakcji często powstaje płomień, efekt
dźwiękowy lub cieplny (wydzielanie się ciepła).

REAKCJE CHEMICZNE DZIELIMY NA:

-REAKCJE EGZOENERGETYCZNE
przebiegają z wydzieleniem ciepła, energii, np.spalanie węgla lub drewna
Przykłady:
C + O2 ---> CO2
2Mg + O2 ----> 2MgO
-REAKCJE ENDOENERGETYCZNE
wymagają dostarczenia ciepła, energii, np.pieczenie ciasta, smażenie mięsa
Przykłady:
2HgO (temperatura)--> 2Hg + O2
CaCO3 (temperatura)--> CaO + CO2

WŁAŚCIWOŚCI TLENKÓW
Tlenki metali:
-najczęściej ciała stałe o jonowej budowie,
-charakterystyczna barwa, np. tlenek rtęci (II) ma barwę pomarańczową, tlenek
chromu (III) - kolor oliwkowozielony.
Tlenki niemetali:
-występują w różnych stanach skupienia, np.:
woda (tlenek wodoru) - ciecz, tlenek fosforu (V) - ciało stałe, tlenek siarki (IV) - gaz.

ZASTOSOWANIA RÓŻNYCH TLENKÓW METALI I NIEMETALI:

Tlenek żelaza (III) (Fe 2O3) (tlenek metalu):
-uwodniony jako składnik rdzy,
-do produkcji pigmentów używanych do produkcji lakierów, farb, wyrobów
ceramicznych.

Tlenek wapnia (CaO) zwany wapnem palonym (tlenek metalu):

-do produkcji nawozów sztucznych,
-bardzo ważny budowlany surowiec.

Tlenek glinu (Al.2O3) (tlenek metalu):

-po zdrobnieniu używany jako materiał ścierny,
-minerał, który jest znany pod nazwą korund.

Tlenek rtęci (II) (HgO) (tlenek metalu):

-do produkcji środków dezynfekcyjnych,
-do produkcji pigmentów.

Tlenek cynku (ZnO) (tlenek metalu):

-dodatek do szminek, mydeł, kremów,
-do produkcji pudrów, zasypek, maści i leków.

Tlenek krzemu (IV) (SiO2) (tlenek niemetalu):

-do produkcji ceramiki budowlanej i betonu,
-do produkcji szkła,
-jest to tlenek najbardziej rozpowszechniony w przyrodzie, nie licząc wody,
-składnik gleb, skał i piasku.

Tlenek siarki (IV) (SO2) (tlenek niemetalu):

-produkt uboczny w spalaniu paliw kopalnych,
-do produkcji papieru,
-środek dezynfekcyjny oraz bielący,
-właściwości pleśniobójcze, bakteriobójcze,
-bezbarwny gaz o ostrym, duszącym zapachu, który silnie drażni drogi oddechowe.