Ενότητα 6η – Οι φίλοι τραγουδάνε

Όνομα : __________________________________

1. Διάβασε προσεκτικά το παρακάτω κείμενο και υπογράμμισε μόνο τις τελικές

δευτερεύουσες προτάσεις .

« Έκανε φοβερή παγωνιά, χιόνιζε και είχε αρχίσει να σκοτεινιάζει εκείνο το τελευταίο βράδυ του
χρόνου , παραμονή Πρωτοχρονιάς. Μέσα στο τσουχτερό κρύο περιπλανιόταν στους δρόμους
ένα μικρό φτωχό κοριτσάκι , ξυπόλυτο. Η αλήθεια είναι ότι φεύγοντας από το σπίτι είχε φορέσει
ένα ζευγάρι παντόφλες . Η μια παντόφλα της χάθηκε όταν έτρεξε για να αποφύγει δυο άμαξες
και την άλλη της την άρπαξε ένα χαμίνι που είπε κοροϊδευτικά ότι την ήθελε για να την κάνει
κούνια. Η μικρούλα δεν είχε τίποτα πια να προφυλάξει τα ποδαράκια της που είχαν μελανιάσει
από το κρύο. Η φθαρμένη της ποδιά ήταν γεμάτη από σπίρτα που τα πουλούσε. Μα την
παραμονή του νέου έτους όλοι ήταν βιαστικοί, κανείς δε σταματούσε για να κοιτάξει το
προσωπάκι της μικρής που ικέτευε χωρίς να μιλάει , κανείς δε σταματούσε ν ΄ αγοράσει σπίρτα.

Κρύωνε πολύ ……… Δεν τολμούσε , όμως να γυρίσει σπίτι της χωρίς να έχει πουλήσει ούτε ένα
σπίρτο.

Τα χεράκια της ήταν ξυλιασμένα . Αχ , να πάρω ένα σπίρτο , σκέφτηκε , να το ανάψω να

ζεστάνω τα δάχτυλά μου ; Αυτό έκανε . Άναψε το σπίρτο και πήγε να απλώσει τα ποδαράκια
της να τα ζεστάνει , όταν ξαφνικά η φλόγα έσβησε.

(Χανς Κρίστιαν Άντερσεν , Το κοριτσάκι με τα σπίρτα , Εκδόσεις Καστανιώτη )

2. Αφού διαβάσει τον παρακάτω διάλογο να χαρακτηρίσεις τις προτάσεις ως προς το

περιεχόμενό τους .

Τι νόστιμη τυρόπιτα ! Δεν έχω φάει καλύτερη . Μόνη σου την έφτιαξες ;

__________________ __________________ _____________________

Η αδερφή μου την έφτιαξε . Παρακολουθεί μαθήματα μαγειρικής .

_____________________ ____________________________________

Αλήθεια ; Βάλε μου λίγη ακόμα. Α!! Είναι εξαιρετική .

____________ ___________________ _______________________

Θα ζητήσω από την αδερφή μου την συνταγή και θα σου τη δώσω.

__________________________ ______________________________
 Ενότητα 6η – Οι φίλοι τραγουδάνε

3. Διάβασε προσεκτικά τις παρακάτω προτάσεις και χαρακτήρισε τις ως τελικές

προτάσεις ή ως προτάσεις σε ρόλο αντικειμένου ρήματος .

 Ήρθε στο σπίτι για να πάρει την τσάντα της (.………………………………………..)

 Ήθελα να ερχόμουν στην συναυλία να σε έβλεπα να τραγουδάς .
(………………………………………………..)
 Η μητέρα πήγε να ψωνίσει στο σουπερ μάρκετ . (……………………………………..)
 Για να ανοίξεις το μπουκάλι βγάλε πρώτα την ταινία ασφαλείας .
( …………………………………………………)
 Θέλω να πάω στην Αθήνα να δω τον Παρθενώνα. ( ………………………………….)
 Δεν άργησα να γυρίσω μη θυμώνεις . ( ………………………………..)
 Άνοιξε τα καλοριφέρ να ζεσταθεί το σπίτι. (…………………………………………)
 Έφυγα για να μην τον δω. (………………………………………………..)

4. Οι μαντινάδες είναι δίστιχα με δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους στίχους που

φτιάχνουν αυθόρμητα οι Κρητικοί και σχολιάζουν κάτι που υπάρχει γύρω τους ή
περιγράφουν αυτό που αισθάνονται. Δείτε το παράδειγμα και προσπαθήστε να
συμπληρώσετε τις άλλες μαντινάδες.

« Ο μερακλής ο άνθρωπος Ένα μαχαίρι κρητικό

φαίνεται απ΄την καρδιά του για δώρο θα σου κάνω

που αγαπά τους φίλους του ………………………………………..

σαν να΄τανε παιδιά του». ………………………………………….

« Μέσα στον κήπο της καρδιάς Τι μαντινάδα να σου πω

στη πιο μεγάλη μπάντα τι γράμμα να σου στείλω

εκειά ΄χω την φιλία μας …………………………………………

να κατοικεί για πάντα». ……………………………………………

 Ενότητα 6η – Οι φίλοι τραγουδάνε

5. Να κυκλώσετε τις προσωπικές αντωνυμίες στις πιο κάτω προτάσεις:

 Σου ζήτησα να μην τους ξαναμιλήσεις γι’ αυτό. Εσύ όμως δε με άκουσες.
 Αν τις δεις χαιρέτησέ τες από μένα.
 Δε σας είπε πού την πήγαν την κοπέλα και αν της άρεσε εκεί;
 Δεν της τα είπαν τα ευχάριστα τα νέα κι εκείνη μετά μου έκανε παράπονα
πως τα παιδιά της δεν της λένε τα μυστικά τους.
 Εμένα και της αδερφής μου, μας άρεσε πολύ η ταινία.
 Εγώ ευθύνομαι που σε καθυστέρησα και δεν τους πρόλαβες.
 Αυτοί έβαλαν τα δυνατά τους και την πήραν τη νίκη με την αξία τους.
 Εγώ σας προειδοποίησα για την επικινδυνότητα του δρόμου.

6. Να χαρακτηρίσεις τις παρακάτω προτάσεις ως προς τη δομή τους :

Η πεταλούδα πέταξε μακριά. ( ………………………………………..)

Η μητέρα έφερε το βιβλίο. ( ………………………………………………….)

Ο ουρανός ήταν λαμπερός και καταγάλανος. ( ………………………………………..)

Ο δάσκαλος μοίρασε στα παιδιά τα διαγωνίσματα. (....................................)

Μη γελάς. (...............................................)

Τα αγόρια και τα κορίτσια, έπαιξαν και διασκέδασαν. ( …………………………………)

Σήμερα αλλάξαμε θρανία και καρέκλες. ( ……………………………………………)

Τα αγόρια και τα κορίτσια έφεραν ρούχα και βιβλία στους φίλους τους.

( ……………………………………)

Ο Γιάννης είναι ζωηρός και ανήσυχος . ( ……………………………………………..)

Οι γυναίκες και οι άντρες έχουν σήμερα τα ίδια δικαιώματα. ( ……………………………)

Είναι γιατρός.( …………………………………………….)

 Ενότητα 6η – Οι φίλοι τραγουδάνε

7. Συμπλήρωσε τις παρακάτω προτάσσεις διαλέγοντας τη σωστή λέξη από

τα ζευγάρια των ομώνυμων και των παρώνυμων της παρένθεσης.

(τείχος - τοίχος, ότι – ό,τι, διάλειμμα - διάλυμα, παίρνω - περνώ, Αργώ - αργό,
κήτος - κύτος, παρέκκλιση - παρεκκλήσι, πωλητής - πολίτης, κεφαλαία
-κεφάλαια)

• Αφού κατάφεραν να φτιάξουν σωστά το χημικό ........................, ο δάσκαλός

τους ικανοποιημένος τους έβγαλε για............................... .

• Για να φτάσει στο..................................... του Αγίου Ελευθερίου, έκανε

…………..…………..από το δρόμο του.

• Έχει γίνει λάθος στην εκτύπωση, τα τρία πρώτα ......................................του

βιβλίου είναι γραμμένα ολόκληρα με................................ γράμματα.

• Οι Αργοναύτες μετά από ένα ..................... και κουραστικό ταξίδι, έφτασαν

επιτέλους στην Κολχίδα, με το καράβι τους, την.......................

• Ο Αριστείδης απολύθηκε από το στρατό, είναι πια .............................και

δουλεύει ως ……......................... σε ένα κατάστημα ρούχων.

• Μου είπε ..................... θα μου δώσει .....................της ζητήσω.

• Ο εξωτερικός ........................ της εξοχικής του κατοικίας είναι τόσο ψηλός

που μοιάζει με .......................

• Ένα τεράστιο ..................... χτύπησε το...................... του πλοίου.

• Κάθε μέρα ....................... από το περίπτερο και....................... την

εφημερίδα του πατέρα μου.

8. Να χαρακτηρίσεις τις προτάσεις ως προς την ποιότητα τους .

Μη λες ψέματα. ( …………………………………………….)

Παραδέξου το λάθος σου. ( …………………………………………..)

Η κατάσταση είναι δύσκολη. ( …………………………………………)

Ο καβγάς δε σταματούσε. ( …………………………………………….)

Μη δίνετε σημασία στα λόγια της. ( ……………………………………….)

Ενότητα 6η – Οι φίλοι τραγουδάνε