ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ

Συμπληρώνω τα κενά του παρακάτω κειμένου με τα κατάλληλα επίθετα:

Έχω μπροστά μου έναν …………………………….. χάρτη της Ελλάδας. Το βλέμμα

μου πέφτει στο ……………………………….. Αιγαίο και στα ………………………

και ……………………………. νησιά του. Να, τα ………………………. νησιά των

Κυκλάδων! Η Τήνος, το …………………… νησί, πατρίδα του ………………………

γλύπτη Χαλεπά! Ένα ……………………… περιβόλι είναι η Λέσβος! Να, τα ……….

………………. Ψαρά, πατρίδα του ……………………… Κανάρη! Να, και η ………

………………….. κόρη του Ήλιου, η Ρόδος, με την ………………………… Λίνδο!

Πόσα νησιά στο Αιγαίο!

Μου αναφτερώνει το νου ένα ……………………… όνειρο: Είμαι σ’ ένα αεροπλάνο

και πετώ ………………………. ώρες πάνω από τα ……………………………. και

…………………………….. νερά του Αιγαίου. Χαίρομαι τις …………………………

ομορφιές των νησιών, τα …………………………… βουνά τους, τις ………………...

………………….. πεδιάδες τους και τις ……………………………. ακρογιαλιές,

στεφανωμένες από τους …………………………….. αφρούς των κυμάτων τους.

Πώς έγιναν όλα αυτά τα …………………………. νησιά, από αυτό το ……………….

………………. πλήθος;
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
(Στα επίθετα σε -ος, -η, -ο)

1. Σχηματίζω τα τρία γένη των παρακάτω επιθέτων και βρίσκω και τα αντίθετά τους:

βραδινός βραδινή βραδινό πρωινός, -η, -ο

δύσκολος ……………….. ……………….. ………….....................

τακτικός ……………….. ……………….. ………………………..

γνωστός ……………….. ……………….. ………………………...

πυκνός ……………….. ……………….. ………………………...

έτοιμος ……………….. ……………….. ………………………...

ήσυχος ……………….. ……………….. ………………………...

2. Γράφω τα παρακάτω ονόματα στην αντίστοιχη πτώση του Πληθυντικού αριθμού:

Ο άτυχος άνθρωπος ……………………………………………………….

Την ανοιξιάτικη λιακάδα ……………………………………………………….

Το ορεινό έδαφος ……………………………………………………….

Η απλή σκέψη ……………………………………………………….

Του φιλότιμου μαθητή ……………………………………………………….

Τον ταπεινό ψάλτη ……………………………………………………….

Της ευχάριστης εκδρομής ……………………………………………………….

3. Κλίνω τα παρακάτω επίθετα μαζί με τα ουσιαστικά στο τετράδιό μου:

ο απλός άνθρωπος, η εύκολη λύση, το εύφορο έδαφος

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
(Στα επίθετα σε -ος, -α, -ο)

1. Γράφω τα τρία γένη των παρακάτω επιθέτων:

Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

θαρραλέος
αστείος
τέλειος
γενναίος
τίμιος
γαλάζιος
λείος
ουράνιος
ρωμαλέος
κυκλώπειος

2. Γράφω τα ονόματα στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού:

του πλούσιου εδάφους ……………………………………………………..

τις ωραίες τοποθεσίες ……………………………………………………..

τα τελευταία τρένα ……………………………………………………..

την αρχαία ιστορία ……………………………………………………..

των άγριων δασών ……………………………………………………..

η βόρεια περιοχή .................................................................................

των μηνιαίων περιοδικών ……………………………………………………

τον ουράνιο άγγελο …………………………………………………….

 3. Βρίσκω και γράφω το κατάλληλο επίθετο και στα τρία γένη για τα
ουσιαστικά της κάθε σειράς:

αρχαίος - γενναίος - άξιος - θαρραλέος - κρύος

ο ……………… καπετάνιος η ……………… νοικοκυρά το ……………… παλικάρι

ο……………… στρατιώτης η ……………… απόφαση το ……………… ναυτάκι

ο …………….. μαχητής η ……………… απάντηση το ……………… παιδί

ο ……………. αέρας η ……………… ημέρα το ……………… φαγητό

ο ……………. ρυθμός η ……………… ιστορία το ……………… θέατρο

4. Προσθέτω τις λέξεις της παρένθεσης, ώστε να συμφωνούν με τις προηγούμενες

λέξεις. Προσέχω τον τόνο.

Παράδειγμα: Τα κρεβάτια των αρρώστων.

Τα κρεβάτια των άρρωστων παιδιών. (παιδί)

Αγαπούσε μόνο τους πλουσίους.

………………………………………………………………………………….. (άνθρωπος)

Οι επιδρομές των βαρβάρων.

………………………………………………………………………………….. (λαός)

Διάβαζε τους βίους των αγίων.

………………………………………………………………………………….. (άνθρωπος)

Αυτές είναι οι θέσεις των επισήμων.

………………………………………………………………………….. (προσκαλεσμένος)

5. Κλίνω τα παρακάτω επίθετα μαζί με τα ουσιαστικά

ο τελευταίος κίνδυνος, η θαρραλέα απάντηση, το αστείο πρόσωπο

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
(Στα επίθετα σε -ος -ιά -ό)

1. Γράφω τα παρακάτω επίθετα και στα τρία γένη:

Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

ο ευγενικός η ευγενικιά η ευγενική το ευγενικό

ο νηστικός

ο θηλυκός

ο δανεικός

ο γνωστικός

ο ξανθός

2. Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις βάζοντας τα παρακάτω επίθετα στο

σωστό γένος:

Οι ………………………… αναμνήσεις δεν ξεχνιούνται ποτέ. (γλυκός)

Φωτίζουν το δωμάτιο οι ……………… ακτίνες του ήλιου. (ξανθός)

Τρώμε πολύ τις ……………………… σταφίδες. (κρητικός)

Ο πατέρας μιας ……………………. οικογένειας, τραυματίστηκε. (φτωχός)

Δυσκολεύομαι να κολυμπώ σε ……………………… θάλασσες. (ρηχός)

3. Κλίνω τα παρακάτω επίθετα μαζί με τα ουσιαστικά:

ο ξανθός άγγελος, η φτωχιά γυναίκα, το ευγενικό παιδί

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
(Στα επίθετα σε -υς -ιά -ύ)

1. Γράφω στον Πληθυντικό αριθμό τις παρακάτω φράσεις:

* Το δασύ φαράγγι ντύθηκε με την πράσινη φορεσιά του.

* Παχύ χαλί από φθινοπωριάτικα φύλλα σκεπάζει το δάσος.

* Τα νερά του πλατιού ποταμού κυλούσαν θολά.

* Βαθύς αντίλαλος απλώνεται μες στο φαράγγι.

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

2. Γράφω στον Ενικό αριθμό τις παρακάτω φράσεις:

 Καθώς θυμούνται τα παλιά βγάζουν βαθιούς αναστεναγμούς.

 Στους βαριούς χειμώνες οι αγρότες κλείνονται στα σπίτια τους.

 Τα ποτάμι είναι βαθιά και πλατιά.

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

3. Κλίνω τα παρακάτω επίθετα μαζί με τα ουσιαστικά:

ο φαρδύς δρόμος, η πλατιά διώρυγα, το ελαφρύ βάδισμα

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
(Στα επίθετα σε -ης -ιά -ί)

1. Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις βάζοντας τα επίθετα της παρένθεσης

στον κατάλληλο τύπο

 Ο ουρανός έχει παράξενο …………………………… χρώμα. (χρυσαφής)

 Φορά στα μαλλιά της μια ………………… κορδέλα. (βυσσινής)

 Οι ακτίνες του …………………… ήλιου χρύσωναν τη θάλασσα. (πορτοκαλής)

 Θαυμάζω πολλές φορές το ……………………. δειλινό. (μενεξεδής)

 Χρησιμοποιεί όλες τις αποχρώσεις του ………………… χρώματος. (θαλασσής)

 Το φόρεμά της είχε κίτρινο φόντο με ………………… βούλες. (καφετής)

 Μεγάλα ……………………. σύννεφα σκέπασαν το ………………… ουρανό.

(σταχτής, μολυβής)

2. Κλίνω τα παρακάτω επίθετα μαζί με τα ουσιαστικά:

ο κανελής σκύλος, η βυσσινιά φορεσιά, το σταχτί άλογο

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
(Στα ανισοσύλλαβα επίθετα σε -ης -α -ικο)

1. Γράφω στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού

 τον τσιγκούνη θείο ……………………………………………….

 τον πεισματάρη μαθητή ……………………………………………….

 τις ζηλιάρες φιλενάδες ……………………………………………….

 οι γκρινιάρηδες υπάλληλοι ……………………………………………….

 των τεμπέληδων ανθρώπων ……………………………………………….

2. Τρέπω τις γενικές των ονομάτων σε επίθετα:

τα μήλα του Βόλου ……………………………………………….

τα κοτόπουλα του χωριού ……………………………………………….

τα παραμύθια του χειμώνα ……………………………………………….

το αεράκι της άνοιξης ……………………………………………….

η ζωή του (αρχαίου) Σπαρτιάτη ……………………………………………….

το κρασί της Σάμου ……………………………………………….

3. Κλίνω τα παρακάτω επίθετα μαζί με τα ουσιαστικά:

ο τριαντάρης δήμαρχος, η παραπονιάρα φίλη, το παιχνιδιάρικο σκυλάκι

 4. Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις βάζοντας τα επίθετα της παρένθεσης
στον κατάλληλο τύπο:

* Δε συμπαθώ καθόλου τις ………………………. συμμαθήτριές μου. (ξεχασιάρης)

* Είναι δύσκολη η ζωή των ……………………… ανθρώπων. (τεμπέλης)

* Δεν περιμένω βοήθεια απ’ αυτούς τους …………………………….. (κατεργάρης)

* Μας τρόμαξαν κάποιες …………………… γάτες (κλαψιάρης)

* Έχω μερικούς …………………………. συμμαθητές. (μαρτυριάρης)

* Το μωρό μας είναι πολύ ………………………. . (παιχνιδιάρης)

* Κανείς δεν αγαπά τους ………………………… (ζηλιάρης)

* Αποκτήσαμε ένα …………………………… ξαδερφάκι. (γκρινιάρης)

* Δε θέλω να έχω κανένα …………………………… για φίλο (πεισματάρης)

* Είναι δύσκολο το παιχνίδι με τους ………………………….. . (ζαβολιάρης)

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
(Στα ανώμαλα επίθετα)

1. Συμπληρώνω τα κενά του παρακάτω κειμένου με το επίθετο «πολύ» στον

κατάλληλο τύπο:

«……………. χρόνια βάσταξε ο φοβερός πόλεμος ης Τροίας. Γνώρισα ……………...

ήρωες, που είχαν ……………. χαρίσματα. Μα τις τόσο …………….. χάρες του ……

…….. μήχανου Οδυσσέα κανένας δεν τις είχε. Κι εσύ Τηλέμαχε, φαίνεσαι άξιος γιος

του. Μα μη σε παρασέρνει ο …………….. καιρός και χάσεις το θάρρος σου. Πρέπει

να έχεις ……………. θάρρος και ……………. υπομονή. Ο Οδυσσέας θα γυρίσει

στην Ιθάκη, πιο σοφός από πριν. Θα έχει γνωρίσει ………………… ανθρώπους και

…………………… χωρών τις συνήθειες. Θα έχει αποκτήσει μεγάλη πείρα ………….

……. πραγμάτων.

2. Αντικαθιστώ τις λέξεις που είναι στην παρένθεση μ’ ένα σύνθετο επίθετο με
πρώτο συνθετικό τη λέξη «πολύ»:

(συχνάζεται πολύ) Το μέρος αυτό είναι πολυσύχναστο

Κάναμε μια εκδρομή (που κράτησε πολλές μέρες) ………………………..

Το πρόβλημα αυτό (έχει πολλή πλοκή) είναι ………………………..

Έζησε ζωή (που είχε πολλή ταραχή) ………………………..

Η δίκη αυτή (έκανε πολύ κρότο) ήταν ………………………..

Ήταν άνθρωπος (με πολλές ασχολίες) ………………………..

Όλοι του εύχονταν να είναι (τα χρόνια του πολλά) ………………………..

Ήταν μια ωραία (με πολλές φωνές) ………………………..

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
(Στις καταλήξεις των επιθέτων)

Συμπληρώνω τις καταλήξεις:

Η πατρίδα μας βρίσκεται στο Βόρ…… ημισφαίριο.

Το σπίτι που καθόμαστε είναι υπόγ……… .

Το δοχείο του λαδιού είναι μερικές ημέρες άδ…….. .

Ο λύκος είναι πολ…… άγρ……. .

Ανέβηκα τρέχοντας τη μαρμάρ……. σκάλα.

Αγόρασα μια τσάντα με δαν…….. χρήματα.

Το έδαφος της Ηπείρου είναι πολ….. ορ……. .

Η πρω……. γυμναστική είναι μια υγι…….. συνήθεια.

Το νερό της θάλασσας είναι αρμ…….. .

Πολ…. τολμ……. ήταν αυτό που σκέφτηκες.

Τα σχέδιά σου είναι αρκετά δαπαν…….. .

Οι αριθμοί που προσθέτουμε λέγονται προσθε……… .

Η υπόθεσή σου είναι συζητ……….. .

Μερικά μικρά νησιά δεν είναι κατοικ…………..

Τη Μεγάλη Σαρακοστή τρώμε φαγητά νητ…………. .

Στους φράχτες φυτεύουμε αγκαθ……… θάμνους.

Στην Δ΄ τάξη μελετούμε αρχ……. ιστορία.

Περίφ……. είναι τα έργα της Κλασ……… εποχής.

Ο Κερκυρ…….., ο Δωδεκαν………, ο Κρητ………, ο Ζακυνθ……….., είναι

νησ………… .
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ.

1. Να συμπληρώσεις τα κενά στο παρακάτω κείμενο:

Ο Ηρακλής όταν ήταν ν...ος, ήταν πολύ γενν…ος, ακμ…ος και ρωμαλ…ος .

Μπορούμε να πούμε πώς ήταν ένας ήρωας με το ήτα κεφαλ…ο . Όταν ήταν μικρός,

παρ’ όλο που ήταν ζω…ρός και τολμ…ρός, δεν ήταν καθόλου πον…ρός .

Μεγαλώνοντας έγινε ένας άντρας ισχ…ρός, όπως αυτούς τους βουν…..ους . Έπαιρνε

μέρος στους ημερ…...ους αγώνες σαν γν…..ος Έλληνας. Το πρόσωπό του αν και ήταν

αγρι…πό τις περισσότερες φορές ήταν χαρ….πό. Είχε πάντα μαζί του ένα ρόπαλο

αγκαθ…τό και φορούσε μια λεοντή με φουντ…τη ουρά.

Πραγματικά ήταν ο ιδαν…κός ήρωας. Φρόν…μος, δυναμ…κός, άξ…ος, ανδρ…ος και

έτ…μος για να βοηθήσει τους ανθρώπους. Μόν…μος σύντροφός του, ο Ιόλαος που

ήταν και αδερφ…κός του φίλος.

Ο ξάδερφός του ο Ευρυσθέας ήταν τύπος σκοτ…νός, υπόγ…ος και μοχθ…ρός .

Ανάθεσε στον Ηρακλή δύσκολους άθλους πιστεύοντας ο ίδ…ος πως ο κοντ…νός του

συγγενής θα σκοτωθεί σε κάποιον απ’ αυτούς. Ο Θε…κός όμως Ηρακλής, που δε

δίστασε να πάει ακόμη και στο μακρ…νό βόρ…ο ημισφαίριο, κατάφερε να

διεκπεραιώσει όλους τους άθλους με επιτυχία. Απέδειξε έτσι στον ξάδερφό του πως

ήταν ανδρ…ος αλλά ταυτόχρονα και ταπ…νός .

2. Να κλίνεις το επίθετο μαζί με το ουσιαστικό:

ο φοβερός τύραννος.
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ
(Σχηματισμού επιθέτων)

α) Σε -ικος και -ινός

σχολή ……………….. μάγος ……………….. χτες ……………...

αλήθεια ……………….. πρωί ……………….. Έλληνας ……………...

εκκλησία ………………. δεσπότης ……………….. ήρωας ……………...

καλοκαίρι ………………. σήμερα ……………….. ξύλο ……………...

β) Σε -ιος και -ειος

ουρανός ………………. τέλος ……………….. οικία ……………...

νότος ………………. τιμή ……………….. Θεός ……………...

αιώνας ………………. βοριάς ……………….. Κύκλωπας ……………..

αδειάζω ………………. Πυθαγόρας ……………….. πρόβατο ……………...

γ) Σε -ένιος και -ερός

βροχή ……………….. τρομάρα ……………….. λάστιχο ……………...

ασήμι ……………….. μολύβι ……………….. βλάβη ……………...

φλόγα ……………….. σίδερο ……………….. σιτάρι ……………...

τύχη ……………….. δροσιά ……………….. τσιμέντο ……………...

δ) Σε -ίσιος και ηρος

βουνό ……………….. κάμπος ……………….. δαπάνη ……………...

τόλμη ……………….. γίδα ………………... άλμη ……………...

ποτάμι ……………….. πονηριά ……………….. παλικάρι ……………...

ζωή ……………….. σπίτι ……………….. άνθος ……………..

ε) Σε -ωπός και -ωτός

άγριος ……………….. ακτίνα ……………….. ψαλίδι ……………...

φούντα ……………….. φτερό ……………….. χαρά ……………...

χνούδι ……………….. πράσινος ……………….. θόλος ……………...

Αντίθετα Επίθετα

1. Βρίσκω τα αντίθετα των παρακάτω επιθέτων:

άδειος ……………….. βαρύς ……………….. τυχερός ……………...

ελεύθερος ……………….. φαρδύς ……………….. ικανός ……………...

δύσκολος ……………….. δίκαιος ……………….. ίσιος ……………...

υγιής ……………….. όρθιος ……………….. επίσημος ……………...

παλαιός ……………….. θνητός ……………….. υπάκουος ……………...

όμορφος ……………….. μακρινός ……………….. αίτιος ……………...

σκοτεινός ……………….. μεγάλος ……………….. άξιος ……………...

πρωινός ……………….. καθαρός ……………….. ήσυχος ……………...

τεχνητός ……………….. επιδέξιος ……………….. ένδοξος ……………...

αληθινός ……………….. δειλός ……………….. κινητός ……………...

2. Κλίνω στον Πληθυντικό αριθμό τα παρακάτω επίθετα μαζί με τα ουσιαστικά:

ο πολύς θόρυβος, η πολλή σκέψη, το πολύ μάθημα.

 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
(Μονολεκτικά παραθετικά)

 Να συμπληρώσεις τα παραθετικά των παρακάτω επιθέτων:

ΘΕΤΙΚΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟ

ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΠΟΛΥΤΟ
ο ωραίος ωραιότερος ο ωραιότερος ωραιότατος
η γενναία
το ακριβό
ο πλατύς
η βαριά
το παχύ
ο ευγενικός
το ζωηρό
ο νέος
η πλούσια
το όμορφο
ο φαρδύς
η μακριά
το βαθύ
ο ένδοξος
ο καθαρός
ο δυνατός
η ψηλή
το σκληρό
ο μακρύς
η παχιά
η φοβερή
 ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
(Περιφραστικά παραθετικά)

 Να σχηματίσεις τα παραθετικά των παρακάτω επιθέτων περιφραστικά:

ΘΕΤΙΚΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΥΠΕΡΘΕΤΙΚΟΣ

ΣΧΕΤΙΚΟΣ ΑΠΟΛΥΤΟΣ

πολύ γενναίος
Ο γενναίος πιο γενναίος ο πιο γενναίος
πολύ πολύ γενναίος

η ωραία

το νέο

ο πλατύς

η βαριά

το μακρύ

ο βαθύς

ο γκρινιάρης

το φαρδύ

ο στερεός

η υγρή

το ήρεμο
 ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ

Παραδείγματα

Τέσσερα παιδιά παίζουν.

Έκανες διπλό κόπο αντιγράφοντας την άσκηση.

Αγόρασα μια δωδεκάδα αυγά.

Ο Μάρτιος είναι ο πρώτος μήνας της Άνοιξης.

Ο έμπορος κέρδισε τριπλάσια χρήματα από πέρυσι.

Καμιά δεκαριά παιδιά παίζουν στην αυλή.

Οι λέξεις «τέσσερα, πρώτος, τριπλάσια, διπλός, δωδεκάδα, δεκαριά» που φανερώνουν

αριθμητική ποσότητα και είναι επίθετα και ουσιαστικά, λέγονται αριθμητικά.

Α) Τα αριθμητικά επίθετα χωρίζονται σε:

1. Απόλυτα που φανερώνουν ορισμένο πλήθος από πρόσωπα, ζώα και πράγματα.

π.χ. ένα , δύο, τρία, τέσσερα, πέντε, έξι κλπ.

2. Τακτικά που φανερώνουν τη σειρά, την τάξη.

π.χ. πρώτος, δεύτερος, τρίτος, τέταρτος, πέμπτος κλπ.

3. Πολλαπλασιαστικά που φανερώνουν από πόσα μέρη σχηματίζεται κάτι.

π.χ. διπλός, τριπλός, τετραπλός, πενταπλός, κλπ.

4. Αναλογικά που φανερώνουν πόσες φορές ένα ποσό είναι μεγαλύτερο από ένα άλλο.

π.χ. διπλάσιος, τριπλάσιος, τετραπλάσιος, πενταπλάσιος κλπ.

Να θυμάσαι:
 Τα απόλυτα από το 13 ως το 19 γράφονται με μια λέξη

π.χ. δεκατρία, δεκατέσσερα, δεκαοχτώ.

 Από το 21 και πέρα γράφονται με δυο λέξεις

π.χ. είκοσι πέντε, ογδόντα οκτώ.

 Με δύο νν γράφονται το εννέα – εννιά και όσα παράγωγα έχουν ολόκληρη τη λέξη
εννέα ή εννιά μέσα τους.

π.χ. εννιακόσια, εννεαπλάσιος

 Τα σύνθετα με δεύτερο συνθετικό τη λέξη μισός ή (ήμισι) γράφονται στη λήγουσα

με ι.

π.χ. ενάμισι μήλο,

δυόμισι κιλά πατάτες

τεσσερισήμισι ώρες.

 Δεν ακολουθούν τον κανόνα και γράφονται με η όσα έχουν πρώτο συνθετικό το
αρσενικό ένας και το θηλυκό μία

π.χ. ενάμισης μήνας

μιάμιση ώρα
 ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΛΥΤΩΝ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΩΝ

Τα αριθμητικά ένα, τρία και τέσσερα έχουν τρία γένη και κλίνονται το ένα μόνο στον
ενικό, το τρία και το τέσσερα μόνο στον πληθυντικό.

ένας

Ενικός αριθμός

Αρσενικό Θηλυκό Ουδέτερο

ένας μία, μια ένα

ενός μιας ενός

ένα(ν) μία, μια ένα

τρία, τέσσερα

Πληθυντικός αριθμός

Αρσενικό και Αρσενικό και

Ουδέτερο Ουδέτερο
Θηλυκό Θηλυκό

τρεις τρία τέσσερις τέσσερα

τριών τριών τεσσάρων τεσσάρων

τρεις τρία τέσσερις τέσσερα

 Όμοια κλίνονται και τα σύνθετα όπως: δεκατρείς, δεκατέσσερις, είκοσι ένας κτλ.

 Τα απόλυτα αριθμητικά από το διακόσια και πάνω έχουν τρία γένη και κλίνονται
μόνο στον πληθυντικό αριθμό όπως τα ομοιοκατάληκτα επίθετα.
π.χ. οι διακόσιοι, οι διακόσιες, τα διακόσια
Τα τακτικά, τα πολλαπλασιαστικά και τα αναλογικά αριθμητικά επίθετα κλίνονται όπως
τα επίθετα σε -ος -η - ο και -ος -α -ο.

π.χ πρώτος – πρώτου

διπλάσια – διπλάσιας

δεκαπλό – δεκαπλού

Β) Τα αριθμητικά ουσιαστικά σχηματίζονται με τις καταλήξεις:

-άδα και -αριά

π.χ. δυάδα δεκαριά

τριάδα δωδεκαριά

δεκάδα δεκαπενταριά

δωδεκάδα εικοσαριά

 Τα αριθμητικά ουσιαστικά σε -άδα φανερώνουν ένα σύνολο από πολλές μονάδες.

π.χ. εκατοντάδα

 Τα αριθμητικά ουσιαστικά σε -αριά φανερώνουν το περίπου.

π.χ. καμιά τριανταριά (περίπου τριάντα)

 Τα αριθμητικά ουσιαστικά κλίνονται όπως και τα ομοιοκατάληκτα ουσιαστικά.

π.χ. η τριάδα - της τριάδας.

 ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ – ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να γράψεις τα απόλυτα και τα τακτικά αριθμητικά επίθετα των αριθμών:

Ελληνική
Απόλυτα Τακτικά
γραφή

1 α΄ ένας πρώτος

2 β΄
3 γ΄
4 δ΄
5 ε΄
6 στ΄
7 ζ΄

8 η΄

9 θ΄
10 ι΄
11 ια΄
12 ιβ΄
13 ιγ΄
14 ιδ΄
15 ιε΄

16 ιστ΄

17 ιζ΄
18 ιη΄
19 ιθ΄

20 κ΄
 2. Γράφω με γράμματα τα αριθμητικά που βρίσκονται με αριθμούς:

Τα (4) ………………………………. κορίτσια έκοψαν (8) ……………………..

μαργαρίτες.

Ο (1) …………… μήνας του χρόνου είναι ο Ιανουάριος.

Πήρα το (3) ………………… βραβείο.

Έκανες (2) …………………………… κόπο.

Χωριστήκαμε σε (4) ……………………………. και κάναμε παρέλαση.

Αγόρασα μια (12) ………………………….. κάλτσες.

Μέτρησα καμιά (50) ……………………………. αυτοκίνητα.

Αυτός κερδίζει (2) ………………………… χρήματα από μένα.

Ο Ιούνιος είναι ο (6) ……………………… μήνας.

Αυτή η άσκηση θέλει (3) ………………………. χρόνο για λυθεί.

Στην παρέλαση θα είμαι στην τελευταία (3) ……………………………… .

Οι βαθμοί τω (3) …………………………. πρώτων ομάδων είναι ίσοι.

Οι (3) ………………. πρώτοι μαθητές ισοβάθμησαν.

Είμαι (9) ……………….. χρονών και η γιαγιά μου είναι (99) …………………………

……………………..

Η αδελφή μου είναι (4) ………………………….. ετών.

(3) ……………………. φορές σε αναζήτησα και δε σε βρήκα.

3. Να συμπληρώσεις τα κενά:

ενάμισ……. χιλιόμετρο ενάμισ……. χρόνος

μιάμισ……. φορά τριάμισ…….. λεπτά

τρεισήμισ……. σειρές μιάμισ……. μερίδα

εξίμισ……. φορές τεσσερισήμισ……. στροφές

4. Πως θα πούμε μια λέξη:

Τη διάρκεια δύο ημερών διήμερο

Τη διάρκεια τριών ημερών ……………………………………...

Τη διάρκεια τεσσάρων ημερών ……………………………………...

Τη διάρκεια πέντε ημερών ……………………………………...

Τη διάρκεια εννιά ημερών ……………………………………...

Την πρώτη του μήνα ……………………………………...

Την πρώτη του μήνα Απρίλη ……………………………………...

Την πρώτη του μήνα Μάη ……………………….......................

Την πρώτη του χρόνου ……………………………………...

5. Πως λέγονται:

Οι πέντε γραμμές που γράφουμε μουσική ……………………………………...

Το σχήμα που έχει πέντε γωνίες ……………………………………...

Το αυτοκίνητο που έχει πέντε θέσεις ……………………………………...

 Τα εφτά νησιά μαζί ……………………………………

Οι έξι μήνες ……………………………………

Τα δώδεκα νησιά μας …………………………………….

Αυτός που είναι δεκαπέντε χρονών ……………………………………..

Το ζώο που έχει σαράντα πόδια ……………………………………...

Τα χίλια μέτρα ……………………………………...

Το θαλασσινό που έχει οκτώ πόδια ……………………………………...

Τα χίλια γραμμάρια ……………………………………...

Το σπίτι που έχει τρεις ορόφους ……………………………………...

6. Να σχηματίσεις προτάσεις με τα αριθμητικά:

τρίτος, διπλάσιος, πεντάδα

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………