.

TÜRKİYE ŞEKER .F ABRiKALARI A.Ş ..\

YAYINIDIR ,
 ÇELiK YAPILAR EL KiTABI

1-) Yapı Celi~i tvlal:zeme ve Özellikler.ı --

Ll) TS 648 Göre kullanılan yapı ç:elikler.ı

ı lgi ı i S tandar ta göre çel i k yapılarda kul ı a n ılan çel"ı k ler:

Fe33,. Fe34, Fe37 1 Fel.2, Fe46 ,Fe SO 1 Fe52,. Fe60" Fe70

L2) Yapı Çel.ı kler"ı Için Errın"ıyet Geritmeleri (Çekme ve Koyma)

CIZE-i..GE 1 Yooı Çelikleri icin EmniyetGeril meleri! çekme vekayma emniyet g eriımeleri l

ı
Akma sını r ı Çekme Emniyet Geril.mesi Kayma Emniyel Gerilmesi
Yapı G'a G çem ( E.Yl ElV. '"Cem
Çeligi
Kg f/cm2 N/mm2 .Kgf/cm 2 N/mm2 Kgf/cm 2 N/mm2
..
Fe 33 1900 186 1140 ı 1311 ı 112 ı 129 ı 658 65

Fe 31. 2100 206 1360 ı 15 64) 121. ( 143 ) 7 28 71

F e .J? 21.00 235 f4 4 o ( 155 6) 11.1 ı 16 2 ı 83 1 82

Fe t.ı' 2 600 2 ss 1560 1 17St. J 153 ( 176 ) 900 88

Fe 1.6 2900 284 17 l. O ( 2 001) 171 ll 97) 100 5 99

Fe 50 3000 294 1800 ( 2070 ı. 177 ı 204) 1039 102

1

F.ı:-5 2 3600 353 2 160 (2484] 212 241. 1247 122

'
Fe 60 3400 333 2040 (23~6) 200 ı 23 OJ 11 78 11 6

Fe ,70 3700 363 · 2220 [ 2553) 218 ı 25 11 1282 12 6

E.Y: Esas yüklerhali SA~( fr>b~---tl- {Ç4"Td5/pttA

· . - . . .
E .I .Y: Esas ve ılave yükler h alı , (E .Y) halı ıçın verı len
ttfe( r
emniyet gerilmeler-ı 0 /o15 arttırılara k bulunur.
 ' f

-2-
1. 3)

CİZELGE-2 Normal Yapı Çel i ği İLe Yapılan Yapılarda Bi rleşim Araçlarının Emn'ıy et Gerilmeleri

Uygun Kaba Ankr<ıj

Perçinler
' Civ atalar C iv atalar ci vatalar

YÜkleme Hali EY E lY EY EIY EY EIY EY EIY

Kayma kgf/cm 2 11.00 1000 1400 1600 1120 1260

"k ..ı N/mm2 137 157 137 157 110 124
Ezilme kg_f/ cm2 2800 3200 _2800 3200 2400 2700
6eı N/mm 2 275 31.4 275 314 235 265
kgf/cm2 400 540 1120 1120 1120 1120 1120 112 o
Çekme
o,trn N/mm2 1.7 53 110 110 110 11 o 110 110

1. 4)

ÇiZELGE-3 Mesnet ve Matsallarda Emniyet Gerilmeleri

Malzeme Normal . Yapı Çeliği (Ç 37)

EY E lY
YÜkleme H;ıli
kgf/mm2 kgf/mm2 N/mm2
B-asınç

Eğilm e de çe km e 1 600 15 7 2800 177

Eğilmede basınç

Hertz'e göre d egme basıncı 6500 637 7800 7 85

ikiden fazla rulolu mesnetl erde bu değerler

1000 kgf /cm2 {08 N / mm2) azaltılır .
Matsal civatalarında delik
kenarında ezilme 2100 206 2400 235

....
?
 1.5) YAPI ÇELiGi MALZEMELERiNiN KiMYASAL ÖZELLiKLERi

TS 3576
çiZELGE-S Çelikler (DIN 150 898 Teill)

Nitelik
Malzeme ve Uy!Julanan Işlem p s
Sınıfı
En En En
Çok Çok Çok
3.62) Düşük karbonlu ç~lik 0.20 0.05 0 .06
1..62) Dü~ük yada orta karbontu çelik
0.55 0.05 0.06
4.82)
'
5.6
5.82) DüşÜk ycda orta karbonlu c;.:lık 0.55 0.05 0.06
6.82)
Alasım ~ı~manları ıle ( örn~gin bor veya

a.aGı Mn v~ya (Cr ı s~rtlestiriımi~ ve 0.15 0.35 o. oı. 0.05

m~n~vişl~nmi~ düşük karbonlu c;:elik
..
~------~-----------
oj.
S~rtle{ltirilmi~ ve menevişlenmiş orta
8.83) karbonlu. c;:elik
0.25 0.55 o. oı. 0.05 450

Alaşım el.:manları
ile ( örnegin bor vrya
9.86) Mn veya (C) sertlrstiriımis H 0.15 0.35 . 0. 04 0.05 410
menrvi~lenm'ıs dÜ{IÜk karb~nlu c;:elik
Sertlrşfırilmi~ ve menevişlenmiş ortc
9.8 0.25 0.55 o.oı. 0.05 1.1 o
karbonlu çelık

Alasım ~lemanları ile katkılı örn<ı!rin

10.96) bor vızya Mn v~a Cr)sertleştilmis ve 0.15 035 o.oı. 0.05 31.0
menevişlenmı'~ dü~ü k kar bonlu -çel i k
Sertle~tirilmiıs ve men~vişlenmi~ orta
karbonlu çelik veya 0.25 0.55 0.04 0.05

Alaşım elızmanları ile katkılı örnızgin bor

veya Mn vızya Or) sertleştirılmiıs v~ya
menevi~lcnmiş orta karbonlu çelık 0.20 0.55 1.25
veya

Ala~ımlı Çelik 41 0.20 0.55 0.035 0035

Ala~ımlı Çelik ı. l 0.20 o so 0.035 0.035 380

1 1 Bir vida üzerinde ikinci me~evişlemeden one~ ve sonra yapılan Üçer sertlik deney son uçla r ın ı n
ortalamaları arasında 20 wıckers noktasından daha fazla fark olmamalıdır. i kinci m~nevi;sleme 30
dakika sürede belirtilen en az menevişleme sıcaklı~ından 10°C den daha düşük birsıcaklıkta
yapılmış ol malıdır.
2) Bu nitelik sınıflar için müsaade edilen makina yapı c;eliğinde en yüksek kükürt, fosfor ve kurşun
içeri!;ı'ı aısol1ı da verilmiştir.
Kükürt •i. 0.3ı.; fosfor •f.O.ıı; Kursun •!.0.35
3) M~O den büyük boyutlarıcin yeterli bir sertleşebilme salJiıyabilmek amacıyla 10. 9 n 'ıtelik sınıfında
1
tanımlanan çelikierin kullanılması gerekli olabilir .
4) Alışımis çeliklerde krom, nikel, molibden vanadyum ızlemenlarından birı yada b i rka ç ı bulunmalıd ı r .

5 ı Bu sınıfların malzızmızleri icin, menevişlemedcn öncız, sızrtleşdirilızn baglama e lızmanlarının vida

diş'ı açılmış bölümünde
• • 1
yaklaşık
.
olarak •1. 90 açık martıznşit göstızren bir yapıyı elde ızdızbilmek
amacıyla yızterlı bır srrtlrşrbılme olmalıdır .

6) Düşük karbonlu martıznşitıi ı;elikdızn yapılmış ürünlızr, nitızlik sınıfı sembo.lünün ayr ı ca a l tı cizilerızk
tanımlanmalıdır . (Mad.d r 7 ) .

7) M 20 vız daha büyük boyutlar için 425° C bir menevişlızme .sıcaklı~ı kullanılab i lır.
 -1.-

çiZELGE- ı. Civota Vida ve Soplamaların Mekanik Özellikleri T.S 3576 (DIN 150 898 Teil 1)

Nitetik Sınıfı
t-ıadde
Mekanik Özellik
No. 8.8
. .
3.6 4. 6 4.8 S.6
..S.8 6.8
~16 >Ml&
9.8 10.9 1'2.9
3.1 Cekme dayanımı O;nma 300 400 soo 600 800 800 900 1000 120(
ve ı< opmÖ yükÜ
3.2 Rm, N/mm2 cı n az 330 400 420 soo S20 600 800 83 o 900 1010 1200
Vickers sertligi 3lı ıınaz 9S 120 130 155 160 190 230 255 280 310 372
3.3
VSO, P?9SN cıncok 220 2SO 300 336 360 382 1..34
Brinell serttiği3lı ıınaz !lO t14 124 147 152 121 21!) 242 266 2 95 353
3.4
850, F =3002 cınc;ok 209 238 285 319 342 363 412

3.S En az RSDB S2 67 71 79 82 89 - - - - -
Rockwell sertliği 3)
RSDC - - - - ı
- - 20 23 27 i 31 38

en çek
RSDB 95 99 - - - - -
RSOC - - - 30 34 36 39 41
3.6 Yüzeysel
Sertlik, VSD 0.3
cı ne; ok - 320 356 380 420 4S~

3.7 Alt akma gerilmesi anma 180 240 320 300 400 480 - - - - -
sınırı1l Rcı. N/mm2 4tnaz 190 240 ·340 300 420 480 - - - - -
Orantısız u zama
3.8 gerilmes'ı
anma - 61..0 640 720 !100 1osc
RP o.ı N/mm2 enaz
- 640 660 720 940 1100
Deney yükü Sp/Rçı veya RP 0.2 0.94 0.94 0,91
3.9 0.94 0.91 0.91 0.91 o. sı 0·~1 o.ea l O.SE
dayanımı ,Sp N/mm2 180 22S 310 280 380 440 580 600 6SO 830 97(
Kopmadaki uzama
3.10
Yüzdeki As •J.
cı n az 2S 22 14 20 10 8 12 12 ı o 9 •8

ı<ama ile cekme Vi daların ve civatatarı n tam boyutu icin (sapmalar dışında ı
3.11.
dayanımı d~gerler, Madde J.2 ' de gösteriten çekme dayan ı mı kop ma yü-
k ünün en az de:!:jerlerine u·ı~ olmalıdır.
Vurma (darboı
-
3.12

3.13
enıı:rji.si, J
Ba.şın dayanıklıjjı
rnaz - 25

hiç bir kopma

l 30 30 2S
-
20 15

3.14 Korbonu ı:ıiderilmemiş vida

diş i bölgesinin en az yÜk- ı 2 3
- ı--- H· -Hı -H
şıı:ktiği, E 2 ' 3 4

Tüm karbon S1idıumede

ençok dıı:rinlıkG mm - 0.015

1} Çelik ~pılarda kullanılan civatatar için > M12.

=
2ı Ancak, v i da diş üstü c apı 16mm ye kadar olanlara _uysutanır.

3 ı TS 140'a görıı: hıı:sapl~nmış ser tl i k degerieri

4) Rt alt akma gerlmesi sınır ı nın saptanmaması durumunda,

- bunun yerine Rp0.2 or antısız uzama gerilmesi saptona bilir.
ı-
 - 5 -

ÇİZEL<SE 6-

Çe kme ve .Basınç Lin:ıccr

Kayma
At;na
Çelik İçin Elastisite Sıcar.lık
ı.;odülü
Sınırındal-'-i
:.;odülü G ÜZ WHO
Gerilme
ı.;oı::emc Cinsi 2
6A ~/cm2 E l'-G/cı:ı2 K,s/cm Katsai~lGl t

Yc;n Çeli ~ i ?e 33 1 900 2.100.000 810 . 000 0,000012

Ya;n Çeli ğ i Fe 37 2400 2.100.000 ı:ı1o.ooo 0,0000]2

3600 2.100.000 ı:ı1o.ooo o,oqoo12

Yap ı Çc1i~i fe 52
..
Çe: lik Dök.üı;ı GS 52 2600 2 . 100 . 000 810 . 000 --

2. Ycpı Çe l i k lcri İçi :ı Bi:!.·le şi m A!·açlp·ı

2 . ı) ?eı:çinh =
Genel o:.c~·;ıl'. yuv:-,l·lok boşlı perçinler şc kil -1, Öz; el tlunııü:ı rdıı. .i s e 8öınme

b aşlı ;>e tç inler .Ş e;:il-2 'fS 94 (DI!l 124 , Dil! 302) c;ö!·e imal cd i li rle r.

T
·D

Şel<.i:!. -1 Ş elül-2
d: H ;:ı::: perç~:~ g i..ôvtie ç:>;;ı

d· · Delik ·;apı (; ı:ıLı l~ı:ı. ş ;-erçi r. çc;n)

.
 2.1.1) l'eı~in Ç~2ı (Delik Çapı •.jablmıç; l'erçin Ço.pı)

En ince Levha kalınlı~\ına r;öre l'erçin Çapı (çakılmış ;ıerç:in çapı) dı ( w ı)

ç:J:zı.,;Lt.a: 7-.

llaın l'erçin
Çapı <l (nun)
~-·--:?
~

/ l:_ 12 16 20 22 24

. -··
27

·- .:c •

i:'crçin dı
'
Delit;i =
Çalu.lıaıiJ ll lJ 1'{ 21
-- 2J 25 20
l'crç:iıı çapı
-
ı
Minimum ı
J,evlıu

Kalınlığı 4· . 5 4 .. . '{ 5 . . • ıo G..• ıJ 6 •• • 1'( ıı. . . 20 14 • . • 24

...._ ____
t (min-)

ilirle:_;; ~ir lle n parço.laı·ın en ine e ai nin lto.lJ.nlı(;ına b ei_; lı olarak (tl ı) :ıı;ı ~ >::.

formül lle de bulıııırılıillı· .

~~ı~ -
1 "" s + 4/J • <lı ınııı ;Jal\iıı::ı.lı l'erçinlcnlo
ı ~ S + 714 • <lı rnııı Elle Yapılan J!erçinlenle
llı:ım perçin boylo.rı (1) aşa[:,ıdaki ko.<lenıelerU. e norınla:;ır.ııç:tır :

lO 12 14 40 mm ko.<lo.r
42 45 40 50 •. . ; • •. • 80
05 90 95 190
kil·;ült pcrçln çuplunmla blrle:;nl'llecel~ parçular ın knlınlı~; ı (u)
<
s 4 ' ,-J dı

fı'2l <le n büyük peı·çin çaplarınt.la bi de :;ı U ri lecek parç ale. n n k:'lıalı , ·:ı
<
s 5, 5 <lı

S > 5 , 5 .. . .. 6 , 5 • <lı oldui_tu takdirde konik olfırnk çalu.lı:ıı:.: pc!:ç:iııle

kullanılmalıdır .
 - '/ -
2 . 1 . )) Per.·ciııll ll.iı•lc:;lınlcr ve reı·çin !lcs:.ıolo.n
l'cı··; inlcr lmı·o.l olcıı·nlt akturdıklnrı kuvvet (5) Perçin r,üv<lcoi
cl-.ucıı.lııo <ilk. olcu·:ll~ tcnir euocelt r,elü lue yerlor.ıtiriliı· . PcL·çlııJ. r.ı·
tek tenirli (yel~il-J) veya ÇOk tesirli perçinli l.ıil'le:jillılC)'( Şcl'.il-1\)
olnl't<lt ıoıo.ko.ulo.ıııo.y::ı. vcyn c,;ilıııeyo ç::ı.lı::ııno.lt ourctlylc hlrlc:.:UrıLil< l. r.ı·i
pa.rçalnrııı ltuvve~iııl o.ıttarırlar .

Şekil - 3

7{. ıl?.ı
X 't'cıa 't'em
4
'Z:'enı : iA:ır.Cinlaıno. cıııni yct ı;r.ı·.i )yır·:•.i .
s
7( d2 6 ı:;zllıae cınnl y c~ r;c ı·ll ı.ıc:ıl
ı
ez ,em :
4 Fa : Perçin k eo it alnnı

6 eı;, , eın . n Lüzumlu perçin onyını

dı X tın in X

S (julıult kuvveti
s dı Perçin deliJi ço.pı

uı x \ııin ilmı : 'l'ck tesirli Lıiı· pcrçiııin makasla ma ya gere

5 ta9ıyo.c~ı kuvve t .
lü7. n •rek. teulrli lıl<' pel'Glıü ıı ezilmeye go r e
Nıııı( }l e ı; il
ez
ta:;ııyaco,",ı kuvvet .

Tc :ıiı•li J'eı·çlıı] cr

()
ez .

Ş el-'.ll - 4
 - (3 -

x 'X'em 2 x Pa x ~em kc(ton)

4
s
'2!'
em.
ke(ton)

J<.c(ton)

s
lüz . n =
N (iil)

·i z:n

2 .1.4) Perçinleri n Yerlestir.ilınesi (l>erçinlerin Taiı;o;imi)

ÇİZELGE 8- Perçin ArnlJ.kları Çelik Yapı ve Yol KöprUlcrin<le

Perçin Cinsi ı
ı
~i esafe (Aralık) enaz en çok
...

Perçinler arasındaki mesafe ~ O . clı vc~·a

>
Kuvvet ).dı
e : ıs .t
Taşıyan
< ) .dı veya
Perçinler Kuvvet e paralel ı~ en ar
? 2.dı
< G.t
mesafe eı =

Kuvvet e dik r.cn::ır

< ).dı VC J ~
> l , S.dı
= < 6.t
mesafe e2

Perçinler arı;.sındaki mesafe < vey a

>
= ).dJ,
S . dı

Tesbit İl asınç çubul;u (e) < 6.t

=
'
Perçinleri
mesafe < 12.dl.
Perçinler arasındald
> ) . dı
çekme çubui,;u (e) ~ 25 . t

<
-
Kuvvet e paralel !',e nar = ).ch
~ 2 . dı < 6.t
mesafe eı

<
Kuvvet e Cik kenar > 1,5.dl. = ).lh
= < 6. t
r.ıes·afe e2 =
'

ı:O'l' Bu çi:;elr:e civatalo.r içinıle geçerlidir.

 - 9 -

._si
ez
.c- $ $ ~- h ~ 2 ·e 2
e.ı_
e e

e.r
4+ e .f Şebl - 5

-----A----T-'+~. --~--·- - - ! -
-· +t--
- · + --ı - -+---

Şekil-6

T
a
_ı_
+-· --+-· +
Şek.il -7

2 . 2) C İV A'I' A!..A2 (l3<JLO)I U..:l)

2 . 2 .1) ı\ltıU.i .Ş e lla:ılı i~u.bn Civctclar

Ka'oc ci·.ro.t 2.l:1r '.i'S 1021/9 (Dili 7990) güre imal edilr.ıel•.tetiir. Bu ci •ra taları n

tlo.y(l.lnıa nııııfı 'l'S 3576 (DIN 150.898 1'eil 1) göre ~ . G dir . i:e.lıo. c i ·rı!t 3la:rda
tiüvde ilc ticlik u.rt!.sın:la ortu.laı.ıo. 1 ~~~n . toler:ı.n:J (i:;o:::luk) bu lunur. OaJ~nım
sınıfının se.-:ıbolJ cive.ta :~al::er.ıesirün ç e l'.ıae dayo.n:ı.~•ı v e a lun a sı n ıı·ı .i I e

göste ı- ilr:ıi~tir .

!)u = 4 x 10 40 kE;/C".'i ( 400 ;:jmr.ı 2 )

O, G x 40 = 2 4 J.'..?;/r.ım
2
Rel (240 i:/r.ı:})
 - ıo -

Altıkö.:;e ·:;)a:;lı j~aba civa.talare e.it e..lt1köçe nıet:rik !30i::unlc.r 'i':..; lO?G/.l

(Dii! 555) , sec-.un alt:ı ::a 1-.e::ıı.;lan rendele (pul) TS 79 (Dili 7989) ;;ü::-e
ii::5.l c~i:.:.!·le ~. 8 :ı..-n. }:nlınıı :~ı ndaki yuvarlE-k ham ron::.e ıe (A) ti:ıi kc:,~

biçıni:ıC:e ::.c::-t;·.ö;;e renC.ele (l.iiH 434) t;ü.::-e kullanılır.

Civata::.a::-ln bejları 5 r.1ı;ı. ~.ader:ıeleı·C.e 30 . . . . . . 200 rum. aras:ı.:ıC:u•.:ır .

2 . 2 . 2) ;..ı-:;~Y.ö::-e 3C!:-lı i.:'?~:·iY.. i!yr\.ln Civetc;.lc.r

ı; ygun ci ·;at alr.r TS 1021/8 (DIN 7958) ner::ılarına u;,rı:;un elaı·ak idi.l eui li>
ler . Daya:.ı::ı s::.nıfla:ı:-ı 4.6 ?e 37 yapı çeli i~ i içi n, 5 . 6 ?e 52 ya!Jı geli·;i
içi:1!li!' . 'Jyr;ı::ı civo.t:.:2.crın yanlız tli;ı kısrııı deı;iı c.;,:nı ~cı:ı~ntla ;:i.i·..rUc!: :i utic

oilinC.:.r.:i.. ola:-ck iyler~ni:;tir . Ci-.rata ı;övde çapı delik çapı:~·::::.n en ·i ~::~a

O, 3 n.11 . ~:U;Ui. ol:i:alıC.ır .

Uir.;u!l ci·.-ata:arca ı~aca civato.lanla eldu\;u r;ibi 'l'S 1026/1 r,ö:·e ::;e.:nıı ve
'.I:'S 79 gv:·e (;.;;) tipi iç.lenmi;ı (par-lar.) rendeleler ı·ull::ı..rıılır .

2 . 2 . 3) AJ.tıY.ü:-:e l3(!ç;lı !.;o t !·iY~ , Geni:J A:ıo.htn..r A ~':ı:.l ı Y..üh.Ge)~ Da't'r'!ll::ılı j:ivc.tr'.l_:~.:.~

1üksek C.ayam.r.ılı civatalar TS 1021/7 (Dili 6914) ner;:;una cüre ir.ıal

edi li r:.e:- • .au civatal~rda 'ı'5 1026/6 (DIN 6915) nor::ıuna ı;ü~·e :;er:ııııı1:1· ·,

TS 79 (I:IH 6316) ve (Jii~ 6317) :ıerrnlarına ı:;üre rendeleler (puJ.)

r.ul2.a.:n:.ır. :-ialen yük:sek duyanım:i.ı civatular ile ~cçl·.il et!ilen
birleçiclerin hesap ve baslantılarıncia (DAS'r -Rİ. 010 - Au:ır.;obe 6 . 7 . ·i)
.hlr:ıan y;:; _:et ;:-.elif;i e:ıas alln:naktadır . Civata çeliı:;inin Liuy~-ıır.: sıııı "'"ı

TS 3576 (Jiü 150 898 ~eil 1) ~öre 10 .9 (10 K dır .

 - ll-

ÇELiK YAPILARDA PERÇiN SEMBOLLERi

ÇIZELGE_9

Ham perçın çapı

8 10 1'2 (ll,) 16 (16) 20 '22 24 27 30 133) 36

d Imm)
-

ı
Delik çapı=
Dövülmüş perçın 8. 4 ll 13 (15) 17 (19)
21 ı 23 '25 "28 31 ! 134) 1 37
çapı dı Imm) .

•
ı

Her iki tarafı

yuvarlak başlı
8.4 ı
-+- ı
-+ -
ı

1 4 19 .
~ -Ej7- ~ [* * 12%;-
3~ ,3~ 3~

- Ust gömme ~ ~ ~?~- 4- ~'4t\_ ·~ :-~ ~~~ ı~ ~ ~

•
1

•
lll·
l1l
.D
tJ Alt gömme
"o/ o/ ~~~ ··
~ 115
~~ ~ ;w ~ ~
• •-w w
E
E
® ~s ı~
®- ~ ~ ~ ~ F.®
1
Her iki taraf
:o
1.9 go m me
-®- -®-
3* 3*
1

Santiyede cakılan
· perçinler .
Şantiyede delinen
~~ ---Jc-
!~
1

. -~
'
• 1~ ~ ı~
1~
~ ı~ ~ ~
~ w ~ 2%;
ı
3~

3~
~ 3~·:
1

perçinler

Parantez
1

*'
icin de ki caplar ter cih edilme ı ıd ir.
...J

ÇELiK YAPILARDA CiVATA SEMBOLLERi

ÇIZELGE_1Q
!
GÖvde 1diş) çapı
M8 M10 Ml2 (M14) M16 (Ml6) M20 M22 M24 M27 M30 IM33) M36 1
dı (mm) !
ı
'
Delik çapı
8.4 11 13 (15) 17 (19) 21 23 25 28 31 (34) 37 ı
d 2 1mm) 1

ı
Diş enkesiti
31.9 50.9 74 . 3 102 141 111 no n6 317 419 509 636 7l.sj
mm 2

Semboller
2 . 2.0 '.:'?.S ·re :·.c•;o!'1 Için M~t rlk ~iva~"1nr
---- -12 -

Y.ull:-..!:ıl:ı.n , Je~0!'1 :;cı·isin,ie kc.lı!n k ısmı çıkr.ıc.yı öııli:;ecr.l\ ş eLildc ş cl·.il -

len~i=il~i0 , Ji~ cr ~cu rnetı1k vi dc.lı bir birle7i~ c.racıJır . (TS lU]) n or -

r_:ıs lOJı'l : ıor:~una t;ii:c t::ı..c; ·.re beton civat~ları (O) tlpte ir.ıil edili,ı ettetii.J· .

i:alka ila:ılı ..... . (J..)

Y:lSGl Dalcc.lı i3ar:lı (D)

(.!:.')

(I')

(G)

Çel:.iç Daç.lı (n)

Ccl'.iç i3ar:lı hictrik Ankra,i c; vat ası (ll-tini)

a ) Tipi

If ~ ~
/;: ~ ~
~ ~ ~./ ~

Şekil-8
 Çer:tik çet..i;baş

yönUndedir
b) Tipi
- l3 -
-4-
'
ı

f:;
~\-~. i -
i 0'//
~ '..
~ ı
,()
'<\
ı
.ı
'~
~
~
~/ r---:-.
.----ı

ı
ı

r ı

/ / / ; .~ 9]--_J Y.+J-·J ~1.

~~~ ı o,5'.
/

Pd~ı% ı,~ 7,>-~ Şekil-9

rı ---ı j

~~-----;__jl" L- _J )

tesbit çenesi

vt::E~J:::: ~ı -

1'
A...":.1:.rz.j Givc.t~sı ıl j,;24 !.i) O ı.;36 1.': 42 !.!48 loi56 ;.;64 ::n
'
Uyı;u:::a.-.:a J[ 65 ][65 J[ 80 J[ 100 J[" 120 Jfı6o J[ ıso ][ 200
a)
l
Uyc;-..ıl~9. b) J [ 80 ][ 1 00 J[ 120 .J[ 140 :ı [ ıso .J[ 200 ..J[ 220 J[240

l
 :!.tı

~' '"'....
ı

~
ı ı
~ :i '.ı,
ı .
If · ' (\

'
~ -\
"·'
'.('
<: ı ı
ı) . ·~:

\ (

~ \ (
r ( '
l / ........
.... ~
"ı
,. ) ~
'-!

., !
,. /
(. \ ı
·e

,;
r
4 . -r-
ı ·;

J
t

<-(' ~ -:1
. '

'·
u
If"
Ş e r..i l -10
~ c
~ ~el•..il-il

Civatauc :.ı na

açılan çen ;; i.k

~ı..ı:a ça;ı ı d = l.i4 2 'L:Z.Un l cı ;; u 1' = 1 200 r:mı. Çe!:i:;: Dn ~ lı L: O?tri 1~ Viüa ·tc :•i :· li li:..:··
Sır..ı:ı 3 . 6 ol a..'1 ı:-tipi ,:._-; l~·aj Civatas ının l_;ü ::ıteri;; i ill.:42 ;~ 1 200 - 3 . 6 '.ı' S ır• ·=·

Ç İZFT.I} "2 12 -

c:. v at a ı Aııl:raj Kc.n:,.ı. ı

.:()

l
Taoıma. :
ı !'.::,:: Jj }'
1..:-~~
b k h o p il
}{U\"'\~ et i - •
...
? ii,.:..lt')'=" '!.J.
ll .. ....
:- i.~
Bo yı:. tu ~:at
ı?) c e f Pro;fili
:;;;li.'"·~ K ·/
ci
c: ~

:.:24 l OJ ı~ ıs
ı 24
ı 65 ı ı,61 '31 700 140 30 8 00 E:ı O, ;>0';
" . rı
:·::o l?.O 20 ı· 22 ı ) O 75 ı _ , o,
ı
51000 150 35 1000 1>5 o ,r.;,) " '

;,: )G 1.40 25
ı 25 35 85
1
2 74000 170 42 1200 eo o, 5 ~~ r; () '
:.:!,2 . l 70 30 30 42 95 2 102000 190 50 lLOO '1.00 0 , 850 o. ::
:.:48 200 30 35 48 110 2 135000 210 58 1600 1 ?.0 ı, :ı il. f) . ::;

220 ı
··- r
: .. J O 220 30 40 5'5 1? 5 3 187000 65 1800 120
.ı ? ,on Ç\ ' , .

:·.64 ?.~J )O 50 64 140 3 248000 240 75 2000 11;0 :ı , ::> ı ,,. :~

:.:72::6 2~·J 30 55 72 155 4 324000 260 85 2200 \ 140 ~.40 O, ti

!.~ 50:·: 6 290 30 60 80 1 70 4 405000 280 95 2400 ~o ~; 1 n o 'J . '{

;.:90):6

ı..1 G·:>x6
320

350
)O

30 ı
70

75
90

ı oo
185

+- 205
4

5
530000

Ei68000
300

320
105

115
2600

2800
ı t;o

ı ~o

"'* ,
11.0
•·
1,
 - l~i -

1 00 Jl/mm2 ( 10 L::;!/:xn2)

ı.:alze:ne Çe li it
1

~
::enel U::.elliUe:::- TS 80, TS 3576

8 g ~s 61/16 1'e;:ıel sapma ve

Vida Di~i ~olera.rıs Sır.ıfı
Tolera.rıslar

3.6 ('l'S 3699)

Öze Ei );.ler (;.:~ı~ e;:-, e)

r:.üsaa::.e edi:~.en ölçü ·;e jiçim

c Kaba (fS 3699)

Elekt rolize kaplac.a TS 5479

Y'..:.:ey Sıcak daldırma ~etodu ile
çinko ka?lama TS 914

1) Ö:ıceüe::ı beli ı·tr.'.ek l'.o:;;ı.::u i le di':;er d~yanır.ı sını flannda!'.i r.iaL:e::ı cy le de

i~il edilebilir.
'
- lr1-

2.2.5) Alt ı kö::;e Ba"lı ı.;etrik Civetalaı·ın Hesab ı

Civata hesapları aynen perçin hesaplarında olduğu gibi yapılır. Civatalıı.:-c:a

cıakaslar:ıa ve eziJ.ı;ıe;re çalışı:ıak suretiyle birleştirdikleri parçaların r.uvve-
tini iletirleıt.

2.2 . 5 . 1) Altıkö::e Baı:ılı i.ietrik i:aba Civatalc.rın lleoabı

j 2
'il· ı 7:
Bal X
em . dı= kaba civataların eövde çapı .
4
Baı= Tek tesirli bir civatan:ın n:ı.k~clnı.ıa?a
2 xlfx d 2
Ba2
ı
X rem. göre taşıyabilece!i kuvvet.
4
Ba2= Çift teoirli bir civc.tnın ıı ıoıı:ı.J~:ır:Jn·ı: •yn

Bl dl X tmin X
aez.em. Bl
eöre taşıyabilecei,;i

Tek teairli bir

kuV"Jet.
ci-..rato.ınn ezilı.ıe;·e c<;re
taşıyebilececi kııvvet.

2 . 2.5 . 2) Altıkö:ıe Ba:ıh Metrik Civataların(Uygun) Hesabı

'j(x d / d Deli k çapı = Ci vat ıuıın

Bal= X 'C' 2
em.
4 gövde çapı.

7fx d 2 n a Cerel<ıi civo.ta OO.jJ.:n. • .

Ba2~ 2 X
2
X ?:
em .
4 S Çubuk kuvveti .

Bal 1'elt te ! ıi:J.i uy r;ı ın lıir c:i·ı,­

Bl d2 . tmi n X
(J
cı..em.
tanın r.ıakaslarıa;ra cüre
taşıyabilecegi kuvvet.
s
n Ba2 Çi!'t t eı:ıirli u~·;~ı;.n iıir c:i'fo.-
Bı::ı.in
tarun r.ıar.acla~aya f~cr e tu!;ı-

yebi leceJi kı.: vv et.

Bl Uy(;Un bir civatar.ın ezilLıeJe

GÖ!'e taşıya <J i :e c '. : ~ Y.T v·: et .

 1
p; 2.3) Ek:ıantri k Zorl~m;ın.va U .~ruz Knı::ın P.,rcin ve Civatalc>.r

- ı7 -

ı..

ı,:___
- ;.
ı

u~

1 ·,
1+++Je t- 2

,ll 0/
-t---1

Şekiı-12

Vp
t p t p
M= p X ı li:ı. = H2 = --n- = ----;:;::-

Ii'' x e

lh 1 1 = N2 ' 1 = _lL p X ı
e e

J. ?
1
-
.·/j
ı,

1
---i •i
1}

ı;
ı t
1 -e----?
~

ı
1

+2
1

ı ı

ı
Şekiı - 13
p

M= P X ı
 - ın -

-t 1

!
1···-~0--+--~;--('
ı

L Şekil-14

:::
Zı xi
X X. ve yi her perçine ait koordinatlar
J.
n
n : perçin sayısı

'Z7ın yi
ys =
n
-. --
ı; 1 1 b r ı;n= c X ri
n
~). c·"
-· x ri "' P X 1 M

n n 2
2 p
~ (c x ri . ) c X r. X 1 =M
J.
). ı

p X 1
c ::ı 2
r .
.Lı J.

P X 1
"·
}Ti c x r.
J.

ii" He::-::anei bir (i) perçinine t;elen l>j_ kuvveti.

 - 19 -

3. Kav~ak ilesaola=ı ~e FornUller

J . ı. ~e lun e, 3asınc, f~avr:ıa ZoZ'larunala::-ı

Küt ve k.öçe kay::akla,·ınd a, çelu:ıe, b2.eınç ve kaymaya r.ıai"'..ız ~.alan ;ı-apı

ele~anlarının ek verlerinde

p
< ı=;r.em.
( 1)
;E (e. . l) [
't'kem.

p İletilecek ku·vvet (Eksenel kuvvetler, kesme veya keyr.ıa kuvve;;i)

ı Uç ltrater çıl'.arıldır.ta.n sonra kalan !'.aynak dikiş boyu

a ~aynak dikiş kalınlı~ı ~~ .

Ef::ilme ;.iomenti

M X C
bk = --.- (2)
J
Kenar Li ft e :
11
G'k. = - 1-,1- = 6kem (3)

(i\)
3. 2. Er·il::ıe lfıo m eııti ;.:al'.::!slarr:a ve Boyuna ı:uvvetler

Gh = 2ı v
[ 6 + 6 2 + 4 . T 2 ·ıj =

ı M maxA 2)'<
2 . lr'
::---/'
t.
+ 4
( --
(a.l)
=

(4a)
maxA
"2; (ax:l) ( 4b)

ı;ı~.i maksimuı;ı cıoment

A hiaksimu::ı L,oınent e tekabül eden ı;ıakasla.:ıa kuvveti

wa:.:A j.!al<.siıiluw i.l2.Y.asla::ia kuvveti

r• la=.a kuvvetine tekabül eden moment
~..·~ ı i~:aksi:nur.l ı:;akas
 - 20 -

).) . E~ilme i.lo::ıenti (i.!) Boyuna Kuvvet crı >

maxM N
<
s Wk.
+
E a.l
~kem. (5)

2; a.l İfaue!li toplaı:ııı:a durumları itib~riyle bilhaasa kayma kuvvetini

ala!:ıilen dikiç:ler ı;irer .

Boyun Di ki n leri ı Başl ı k Levhaları Dayuna Di ki ::::1 eri ı Gövde Leviı:::.:::ımn Jo·; uı: :! .. U

4• ~-Ls
_L
2
mrucı.ı
--J- .c+
j
•c
02 + - - - )2
j .E a
< ,....
= t> ,
ı~eı;ı
(G)

T'k = maxQ.S < (7)

. J • .Z a = T'kem

Q maxM mooentine tekabül eden makasıama kuvveti kg(ton)

S Birleştirilen eniLesit yü;:;eylerinin statik mor;,enti cra)
j Enkesit atalet momenti cm4
C Kaynak dikişletini n en dış kanarından nötr eksene olan mesafe
Qmax maksimum makasıama kuvveti

). 4. Gövde Levha!lınJ.n Eııin e El:i (KUTEK)

6h
_L
2
+ 4.(~)~
t .h
(5

t Gövde levhasının kalınlığı

h . . Gövde. levhas;enın boyu

 '

- 2ı -

!i
' t= KAYNAKLI BiRLEŞiMLERiN EMNiYET GERiLMELERi kg/cm2
1
1
1
1
1
CiZELGE_ 14

Yük le me hali
Dikiş çeşidi ve yapı elemanı Zorlamanın çeşid·ı
H Hz
Çekme ve egilmede çekme
160 o ı600
•t. ı oo röntgen muayenesı 1Denk le m ı.~. 3 ı

t~ yapılmış küt diki~ler. Basınç ve egilmede basınç

1400 16·ou
1Denk le m ı. 2. 3 ı
H -
Kayma 900 ı o so
Cekme ve eğilrnede çekme
"lo SO Rontgen muayenesı Basınc ve egilmede basınç 14 o o ı 6 oo
yapılmıs k üt dikisi er. (Denklem ı. 2. 3 ı
Kayma 9o o ı os o
Çekme ve eğilmede çekme
ı 1 oo 13 oo
Röntgenle muayene edilmeyen !Denklem 1. 2. 3 )
kÜt dikişler Basınç ve eğil me de b ası ne
ı 4o o 1600
(Denklem 1,2 .3 ı

Kayma 900 ıos o

KÖŞE KAYNAGI .çekme. Basınç, Kayma 900 1o s o
f;ğilmeye mukavim k iriş Asal geritme !Denklem 4, 4a ı S ı ı 1o o ı oo
3
birle;;imlerinde kÖşe kaynağı
Kayma (Denklem 4b ı 900 1o s o
Boylama dikişler 1Kö~e ve küt kay-
naklar); mesela : gövdenin boy- Asal gerilm e (Denklem 6) 14 o o 16 o o
lama eki, Başlık- levhaları
arasındaki di ki şler. Kayma !Denklem 7 ı 900 1o so
Gövdenın enlem e ekinde Küt Asal ger ll me (Denklem sı 14 o o 1600
kaynak dikiş i "/.SO röntgen
muayene li Kayma (Denklem 9 ı 900 1o so

L::.._ ~
 - 34 -

... .__ - - =>

·ı ı
ı

ı -----
, __ o o i
" ı
ı

·----
2
'
3 4 s G 7 8 ı

''
ı
20 1.02 ı.03 ı.o::; 1,04 1,05 1.06 l,C6 1.07 1,08 ı .ca
1 i
30 1.09 l.lO l.ll ı. ı ı 1,12 1,13 ı.ı-ı ı. 1.5 1.1.5 ı.ı G ~
ı
-ı :ı !.17 ı.ın 1.19 1,20 1,20 1.21 1.22 1.23 1.2-ı 1.~5
i
50 1.26 1.27 1.28 l.29 1.30 1.31 1.32 1.33 ı.::;-ı 1.35 '
ı
r ---- ----
GO 1.3G 1.37 1.38 1.:1\/ 1,40 l.-11 1.43 ı l.H 1.~5 1.-16
ı
ı

'
ı 70 1.·: 7 1,41) 1,50 1.51 1,53 l.S-t 1,55 1.57 1.58 1.51)
ı
OJ 1.57 1.62 1,64 1.€5 1,67 Ui9 1,70 1.72 _(.74 1.75 ı
ı
!:'0 1.77 1.79 1,81 1,82 1,84 1.86 1.66 1.90 1,92 l,S4
ı co l 96 1.99 2.01 2,03 2.05' 2,08 2.ıo 2.\3 2,15 2,18
----
110 :! .~0 2 .23 2.26 2.29 2.32 2.:ıs 2.38 2.4 ı 2,6-t 2 .·ı8
120 2 .51 2,55 2,5\l 2.63
~.=:: 2.71 2,75 2.79 2.~5 2,68
130 :2.93 2.0t:l J.03 3.07 3,12 3,17 3.21 3.26 3 ,:.11 3,36
HI) :1.91 3.'15 3,50 3,55 3,60 3,65 3,70 3.75 3,80 3.C6
1"50 3.40 3.96 4.01 4,J7 4,12 4,17 4.23 .; .26 CH 4,:39
'
--- ı

ı
1€0 ·U5 4.50 4,56 4 ,61 4,67 4,73 4.79 -1 .8-1 .4.90 4.96
170 5.02 5,1)6 5,14 5.20 5,26 5,32 5.38 5 .-t-ı 5.50 5 .57
·ı
160 5.63 5.60 5.75 5.62 5,88 5,9-t 6.01 6.07 6.1-t 6.20
ı
ı so ll.27 q.:ı-ı G.'!O 6.-17 6,5-t 6,60 :'; .7-1

ı ı
6.67 6.81 6.88
2:0 6.9.5 7.02 7.00 7. 16 7,23 7,30 7.37 7.~-ı 7.51 7.59
-----·
ı ~iü
ı
7,73 ' ı
- --

ı
"t,U ij 7.81
220
1

8.·1 ı 8,48 8,5ô

7.88
8.64
7,95
8,.72
8,03
8,79
8.10
6.87
! 8,18
8.95"
8.25
9.03
8 .~J
9,11
230 9.1':1 9.27 9.35 9,43 9.51 9,6.7 9.67 9.76 9.84 9.92
240 10,00 !O,C9 10,17 1::.2ô 10,34 10,43 10,51 10.60 10,68 10,77
250 10,86
 - 35 -

ÇiZE: LGE -1 7 Fe 52 Çc!it;i için w B~.,;rkulma Katsayılan

ı )..
1
o ı 2. 3 4 5 6
----
7 8 9

10 l ,C{) 1 ,CO 1,00 1,00 1,00 1.01 ~.oı 1 ,03 1,03 1,04
20 1,05 ı ,OG 1,07 1.03 1,09 1,10 1,11 1 ,ll 1,12 1,13
30 1,14 ı ,ıs 1,1.6 l.i 7 1.18 1 ,19 1.20 1,22 1,23 1,24
{0 1,25 1,26 1,27 1.28 1,30 1,31 1,3.2 1.33 1.35 1.36
50 1,37 1,3lJ 1,40 'ı,.; 1 1.43 1,H 1.46 1 ,-:7 1.49 1,50

60 1.:>2 1.54 j .55 1.57 1.59 1,60 1,62 1.54 1.66 1,68
70 1,70 1,72 1,74 1,75 1.78 1,80 1..83 ı . es 1,87 1,90
eo 1.92 1.95 1 .97 2,00 2.03 2,00 2.08 2,11 2..1 s 2,18
r-o 2,2! 2.2•', 2,28 2,32 2,35 2,39 2,43 2,47 2,52 2.56
ıc::ı 2,Gl 2,65 2,70 2,75 2,81 2,86 2,92 2.98 3 ,04 3,10
ı ---
1!0 3,15 3,21 3.27 3.33 3,39 3,45 3.51 3,57 3,63. 3,69
1:.!0 3,75 3,81 3,ô8 3.~ 4,01 4,07 4,14 4,20 4,27 4,34
130 ,,,{7 1
4,':0 4 ,5-: 4,€1 .1,,68 4,75 4,82 4,.09 4.1?6 5,03
l·;O 5,11 5,!8 5.25 5,33 5,40 5,48 5,55 5,63 5,71 5,78
ıso 5.8G 5,94 6,02 0,10 6,18 6,26 6,34 6,42 6,50 6,59

160 6,67 6,75 6,64 6.~2 7,01 7.00 7,18 7,27 7, 35 7,44
170 7.53 7,62 7 ,71 7,80 7,89 7,98 8,07 8,16 8,25 8,35
100 8,4 4 8,54 8..63 8,73 6,82 8,92. 9,01 9,11 9.21 9,31
1 r-:ı 9,4 1 9,50 9,60 . 9,70 9,81 9,91 10,01 10.11 1 0,21 10,32
200 10,·:2 10,53 10,€3 10,74 10.84 10,95 11 ,06 ı 1,16 11,27 11,3B
---- - --
210 1U9 11,50 11.71 ' 11,82 11,93 12,04 12.16 12,27 12,38 12,50
220 12.61 12,73 ] 2,84 12,s-5 13,07 13,19 13.31 13,43 13'. ~ 13.66
230 13.78 13,90 14,02 H,:4 14,27 14,39 H .51 H.63 14,76 14,88
2·:0 l!i,Ol l!i , l3 l5,2ô 13,38 15,51 15,04 15,00 16,02

ı
1S.T7 16,15

ı
250 }6;28
 TS 1021 /9
ALTI KOŞE BAŞLI METRIK KABA CiVATALAR
DIN 7990

Belirtilmeyen hususlarda imalatçı serbestir.

So m un DIN 555

Xve z için ·
1
TS 80'e bak ınız
Anma boyutu d,: M lO vıı uzunlugu l:50 mm. olan Altı kÖseba~lı, mııtrik vidalı
mıırkıızlııme civa ta nın gösterili şi Altı köşızbaşlı mıırkıızlemız c ivatası M 10X 5 o TS 1021/9

d M12 M16 M20 M22 MU M27 M30

b 19.5 23 26 28 29.5 32.5 35
X 2.5
- 3 4 4 4.5 4.5 5
t mın . 20.88 26.17 32 .95 35.03 39.55 4520 50.85
k 8 10 13 14 15 17 19
m 10 13 16 18 19 22 24
r 0.6 0.6 0.8 0.8 0.8 1
s 19 24 30 32 36 41 46
dı 13 17 21 23 25 28 31
l y tohırans

Yukarıda, y uzun lu klar ı bildirilen civata boyları gıznelliklıı kullanılır

Yüzey işlemızsi: Genellikle 1 KJ TS eo·e bakınız.
 -ı.ı.-

TS 1021/10

DIN 7968
OlçÜier mm. dir.

dı Mı2 M 16 M 20 M 22 M 21. M27 M30

l Sıkma uzunlukları

30 s -9
3S 10 - 1ı. LıO

ı. o 1S - 19 11 _ıs B _12
·~

4S 20 - 24 ı6 _2o ı3_ 17 11 -ıs

so 2S -29 21 - 2S ıL22 16- 20 14 _ıs

ss 30-34 26 _30 23 _27 21 - 2S ıL23

60 35- 39 31 _35 28 .32 26 _ 30 24.28 2L 2S

65 40_44 36.40 33 .37 31 - 35 29-33 26_30
70 45 . 49 4L4S 38 _42 36-40 34 - 38 31 - 3S 29_33
75 50 _54 46 _so 43 . 47 4ı _ 45 39_ 43 36.40 34 _38
BO S5- S9 sı. ss 4S _ 52 46_SO 4L4'0 41 - 45 39 _43
85 60- 64 S6 - 60 53 - S7 s1 _ss 49- S3 46- 50 ı.cı.a

90 65_ 69 61 -65 ss_ 62 S6 - 60 sı. _sa sı - 5S 49_ S3

9S 70-74 66-70 63-67 6ı- 65 S9 _ 63 S6 - 60 sı. _ ss

ıoo 7S- 79 7ı - 75 68.72 66_ 70

- 64 . 68 61 _6S S9- 63
ıo5 BO- 84 76 -80 73-77 71_ 7S 69_ 73 66. 70 64-68
110 S5 _89 81 . 85 7'0.82 76 _eo 74 _78 71- 75 69_73
11 s 90-91. 86.90 83.87 81 _BS 79.83 76_ so 74- 7S
120 95. 99 91 - 9S SS. 92 86_90 84_88 sı. ss 79_ 83
12S 96_ 100 . 93_ 97 91_ 9S 89.93 86- 90 81._ BB
130 101. 10S 98.102 96. 100 94.98 91 -95 89_ 93
135 106 . 110 103_107 101 _1os 99. 103 96 .100 94-98
140 111 -115 108. l12 106 .110 104.108 ı01 -lOS 99 - 103
14S 116 - 120 113.117 111 . ı1S 1ClL 113 106. 110 ıo4- lOS
ıso 121 - 12S 118_ 122 116 - 120 114.118 111 - 115 109_ 113
155 126.130 123 _ ıi7 121 _12S 119- 123 116. 120 114_ 118

160 131 - 135 128.132 126-130 124.128 121 - 12S 119_ 123
16S ı33- 137 131. 135 129.ı33 ı25 . 130 124-128
170 138 - 1l.2 136_140 13 4.138 13L 13S ı29_ 133
17S 143- 147 11.1 - 145 ı39- ı43 136 _ı40 134.ı38

180 148 _ 152 146- 1SO ı44 - ı48 141 - 145 ı39- 11.3
1'05 1S1 - 1SS 149 - 1S3 146 - ıso 144. 148
190 1S6_ ı60 154 . 158 ısı _ 1S5 149_ ıS3
19S ı 6L 165 159 . 163 ı 56 - 160 154 . 15S
200 - .>
166. ı7o 164 _ ı58 161 - ı5S ı59 . 163
 - 1., 1

TS 10 21 1 7
ALTI KOŞE BASLI , METRiK , GENiŞ ANAHTAR
AGIZLI YU KSEK DAYANI ML! CiVATALAR DIN 6 914
B~lirti lm~yıın hu s uslarda i m alat ç. ı serMs tir.
X c

·~
ı

\~' ir'--
f- ~ -~ T
l
·-
·co :. --ı
- ~
-~
r-·--1-·- 41
"l->'~
>--1--.
ki/ \.

xı i ~'~L. 1 LJ
'--1---
_ç_ b s
-k ı
1

_ _T~ll!.!!!_R u m uz.!!.___-:- o
~

:3:
"O ~

Anma . boyutu d= M20 uzunl_u~u L=100mm ..fJ!alzıımıı nitıılık sın ıfı 10.9 ve tolııran s
düzııyı c olan Altıkösebaslı c ıvatan ı n gö s terilışı
Altık ö şebaşlı c"ıvata' M2 0X 100 TS 102117. 10. 9C
!
~- M 22
~b ı M 12 M 16 M 20 M 21. M 27 M 30 M 36
--·
! 26
ı
1) ı 21 31 32 3l. 37 1.0 l.8

±
-
t---- 2) 1
ı "23 ı 28 33 ! 3l. ' 37 39 1.2 so
r
ı
c
min. r 0-l.· o .ı. i Q.l,
ı O. i. ! O.l. o.t. ı 0 .1. 0.1.
max. 0.6 _~ _QJ?_ ! 0.8 ' a.ş_ -+-- 0-8_ 0.8 o..s 0.8

==c
1 - - - -·
da .,.,. ıs .ı 1 '9 .2 t ı< 1 l6 1' 2a- 32 i 35 1.1
d.v 3) mitı-:- -·-iQ_ 25 30____ ı 3l. 39 o.s 1 t.7.5 57
e _ min: 2~-91 , ~~-56---t-H~ ı ~~-ŞS 1.5 .20 50.85 : 55.37 66 .l.l.

m-ınc- ~·2 -r~~ , -ı -~~s_j_~s

k 15 17 19 23
'--·-
r
-
1 .s 2 ı
2 2
s 1.1 l 1.6 so 60
ı

ı Agır lı k Kg/1000 Adet ( 7. 85 Kg/dm3ı

30 L.8.0
-- - 1B -- 52-0
56 .0 ı 105 ·-r-·
ı

45 59-0 ' 113 180 1

so L 64.0- _121 19l. 249 -
55 fi~.o 12Q 207 264
ro 1 72.0 137 219 279 353
~~ ı
77.0 Jı..~ 232 2.94 _371
70 1!1.0 153 21.4 309 :J"dY 519
75 i ~6.0 157 257 ı
324 40"/ 542 695
80 ı 90-0 165 269 ı 339 l.25 56L. ı

85 9!>. rJ 2tı2 354 4/iJ ~ 587 '

723
751 ı 11!16
90 99 .0 181 288 ı 363 41.9 tı99 ı TIY 122b
9!> 1 ll. 1'il9 3<: 378 --- .. - 4b" 632 1JYI 1266
100 ı 197 313 393 485 645 ı 832 1303
105 .. 205 326 W8 - !>03 666 llbU 1.3L.3
o 213 338 423 ' 52" - 687 888 3S3
115 221 351 438 539 "/Ull 916 1l.23
ı2o
- ·-·
229 363 453 557 729 944 1l.63
125 237 376 l.68 5?5
' 750 972 1503
130 2t..!> 3ııtı 483 593 T/1 1000 151.3
35 L.UU 498 '192 1028 1583
l.O 413 513 29 S13 1055 1623
45
150
·- r- "ı :ı
l.3tl
:ızıı
543
7
blf!)
lf3L.
lt~!>
1 83
1110
_1663
1"103
1ı;c; 450 558 683 !t"ltı 138 Ili;.
160 573 700 897 1168 1783
"lb!> SSB 718 918 JJ94 1%23
170 736 939 1222 1863
175 75l. 960 1256 1S03
BO -- 772 981 fl._lfLo_ 1943
-- 85 790 1000 1312 1963
90 llU'tl 1020 1340
9.5 -- - 826 1040
ı

13~
2023
:Z(l)3
!00 1 1060 ı ~ 2103

Malztmıı nıhlık sınıfı 10.9 (TS 80 ı

Toluans düzey ı c (TS BO ı

 -1.7-

TS 1021/7
AL ll KOSE BAŞLI , METR1K • GENiŞ ANAHTAR
AGIZLI YUKSEK OAYANIMLI CiVATALAR DIN 6914

Belirtilmeyen hususlarda imalatçı s er bes tir.

RondtllaDI_tl_69 16 -~--~ Rondllla DI N 6916

~ ~ Sornun DIN 6915
,-~~ ~ ~~ ----

-~
)--
- ·--- Er-- }-~
___t

~~~-~~'--'
ra ~
~ / ~ ~
-Sı k ma uz un lu~u -

d M ~~~ - j M 16 M 20 M 22 M2t. M 27 M 30 M 36

L _ _~ ı_k mı:ı ~.~~._n_lu-'~"--u-----,,---------r-------.--------,.--------,--------;

30
f--~----+--=--
6 -. 10 ... r---- ' ·- -ı-------+--------+-----~f------~f--------f-------1
35 ı ı -::-:- ıs _ f----A- ____ -------+--------+-------+--------i--------+----j
LO 16-:- 20 10 - _!_1.._-+---------+--------+-------+-------+-------+-------ı
' 5 21 ::-:- 23__ _ ıs --:- J =- 9 -+--'-'
ı o::--____,ı_,_
t. +--------+-------+-------ıl---------ıl-------ı
so 2' ~ 2~ --~ ___ı::- ' +-,1:'-::5'---:-1= 9 -+-'l'-"'-l.- ----'-'
181 L...f-------+--------+--------+-- -- ----i
ss - 29 -- 33- r--15- _'].=9-t--~20,_ ------'2=''-+---'-'
19.._____.2..,.: 3'-+---------+--------+---------+-----~
60 ~ __ 33 · Jo--:-~3~''-+-=2S~ -~2=9-+-= 2'~~2= B'-+-=
n~---~2=6+--------+-------+-----~
65 39~ 43 _~.5~. ~~-~~3~0--~ 31.~~~ ~~3~3~~2~ 7~~3~1~~----4-------4-----~
70 t.L-1.8 L.O- LL 35 - 39 3L - 38 32 - 36 2S-_ 7 32~-::-::;------:::=-+-------i
75 l.9 - "53 t.r:ı,_ --,7 1.0- 1.1. 39-- L.3 37- 1..1 33 - 37 ı 29 - 33
so 5'~58 ~"'. H s~,~,~s~~,~9+-~,,~~,~
8+-~
,2~~,~
6 +-~
~--~
,2~~3~
t. --~
38
~----~
85 s9· · 53 53 -~-- 57 so- s1. t.9- S3 sı O - t.7 39- t.3 31- 3S o_
90 61._ 6~- se · ~--7
62~~s~s~~5~ ~=-7
7 +-~ S6
~~S~2~~~~~,~ S2~~t.7
8--~ t. ~~L.~8~~
36~-~,~o
~- __§_g_----73 ! -~3 :=::-_.67 58- 62 57_ 61 St.- 58 53- 57 1.9_ 53 t.1- t.S
~ 68- 72 63 67~ 62 - 66 ı S9 - 63 S8 - 60 Sf. _ S6 t.6- ~8
1os r---- -- ·73~- --- n 68= n 67- 11 6t. _ 68 61 - 6S S7- 61 t.9-- S3
7B--~8~ 2 ,_~7~3~~7~ 7~7~2~-- --~ro~~ 7
6 9 --~7~3+-~ 66~- --~770 ~6~ 2-
---6 ~6~-~ s~ ,- -~s~8
1
110
llS -- 83 :._:_-
)--'--'-=----+------ - -';.---·- 81 78 -- 82 ' 77- 81 71.- 78 71- 75 67 - 71 S9- 63
120 _ _ ~=-? 2~.....:.B~3..::.=-=87'-+--"'SC!:.2-==-'8,_,6~--::7.!!..
9 ___,8:c=3'-!--.<-76
7----;8~0+-7.:.::2:__--=7--=6-ı~6;:-;t.;-~6~B·
12S · 93 __ 97 88- 92 87- 91 Bl. - 88 81 _ 8S 77- 81 69- 731
130 98 10i-+--= ___,..9_6,__8ğ~ ~-~ 90 sı_ 86 n ---=---781
93;:,:__::__=-.:9=.7+-=92_ ,_-
135 98 102 97--ı01 9t. _ 98 91
~--+-------+----- -+-~=~::-ı-..;-:..=-=-=:..::...f---=....:....=~+--=-=-=--7:~-=----~~=-=----~
95 87-- 91 79- 831
HO 103-107 102-106
ı---=--,_------+---- --~~--~+~~~~~~~~~~~~~~~~~~--~1
99--103 96-100 92- 96 Bt.- BB
HS 108-112107 --111 101.-108 101 _ 10S ~7-101 89_ 93
r--:-='-+-----~f------ ---t-'-=---=c..:..::..f--'-!'-'---":.::......!-'--'---t-;-::-::----'--~f--:::-::-==--=-:::-1~-=-----:-:=-=-ıf----,;-:-------?~
ıso 113 -117 ıı2-115 109 - 113 106-110 102 - 106 9L._ 98
IS5 118 122 117-121 lll. - 118 111--i1S. 107 111 99_103
160 122 127 119 T23 116-120 112 116 lOt. --108
16S 128 _ ı3ı 12t. 128 121 -l2S 117-121 109 - 113
170 129 - 133 1'26-130 122-126 111. - 118
l r-1~7~S__,_______+-------+-------r-------~ 13~'~~1~3B~1~3~1~~1~35~1~ 27~~13~1~1.~197=~12~3
• ·fl 180 139 - 1t.3 136 1t.O 132-136 12l. -128 1
~ r-~
1s~s~~------+-------+-------~------+1~,~,~~1~~
~~1,~
1 ~~,~,~
s ~,~
3~7~~1,~1~1~29~-,~n
~
-~ 190 1t.9 1S3 11.6 - 150 ll.2 1t.6 13l. - 138
~r-~
~~-+------+-----~~----~------~ı7
5~
t. ~1~
S~B ~1~S~
1 ~~1~55~1,~7~~17
S~1 ~17.
39~--
~1~t.3 1
200. 156 - 160 1S2- 156 ı" -148
 -1.8-

..SOMUNLAR
. TS ıo26/ ı
ALTI KOŞE METRIK Tl P AS 1 D IN 555

O lçü ler rr,fY'l .j ir.

Belirtilmeyen hususlarda biçimlendirmede yapımcı ser be stir.

Anma boyutu d1 =~ı 0, malzeme nıtelık sınıfı S ve tolerans dÜzey ı C olan,

somunun gösterilişi:

ALTlKÖŞE SOMUN MlO TS 1026/LSC

dı d.2 ~ m s dı d.ı 1) e m s
mı n. mı n. mı n: mı n.

ı.
- 1--- -97.-2-1---'---
-MS
M6
8.63
ıo .eg
r--
s--
-- 8
lO Ml.2
M39 51.
62
66.GL.
72.09
31
31.
60
65
- . -- f - -·-
MB .11.7
. 14.20 6.5 13 IM45l 66 77.71. 36 70
- -··-
Ml O 15.3 16.72 t--8 17 r-M 4a 71 8339 38 7S
- -
Ml2
...
17.1
- f-- - - -
20.8 8 lO
f---o--
ı~ IMS2l
--
76
1----
8S.04 42 BO
- ··-~ f--·.
M16 21.6 26:-ı? . 13 21.. ,___.M56 81 91..1.7 45 as-
- ··- 1--- .. -- f--- - - 1--- -·
---- r-----~~_Q_
M20 27
.. . 32.95 M60 85 IC0.12 1.8 90
- -·· 1---
M22 28.8 35.03 18 ı 32 M61. ~o , 05.77 51 95
,....- -· - 1- -
3~,~ş_ - 19-ı-36
M2l. 32.4 r-M72X6 117.07 58 105
- ~ ·- .
3~.. 9 l.520
··-
22 1.1 ~BoX6 12837 51. 115
J._M27l . --·- ·- f-- ·
M30 · l.l.l. 50.85 2l. 1.6 M90X6 ll.S.09 72 130
1-- --- - - r-----
1-
IM33) t.S 55.37 26 so MIOOX6 162.01. 80 11..5
M36 4~. s 60.79 29 55

Parantez iç indek-ı değerler z-orunlu k olmadı kca ku ll an ıl mamalıd ır.

Malzeme nıtelık sınıfı S 1 TS B O}
Tolerans düzeyı : ·, C ( 1 S 8 0)
L) M 42 den iti~re.n dı ~oyutları yaklaşık degerlerdir .
NOT : Sornunlar M15ya kadgr, yalnız bir kenarı pahlıda yapılabi l ir.
 -s o-

RüNDELALAR
DÜ~, ÇELiK KONSTRUKSIYON içiN TS 79/7

UDK 621-882

ÖlçÜler mm dir

Belirtilmeyen hususlarda i mal at çı serbesttir.

Türleri A ve B
ı:li13
ı. lt dı J

-t-""

Delik çapı d1=18 olan_A_ türü i ondelanın

g ö sterilişi
~ondela A 18 TS 79 1 7

ll ai li
civ-a ta
çapı

11 21 10
r---~,4~---+----2-4~--4-----12~-. -

ı8 30 16
22 37 20
24 39 22
26 44 24
30 so 27
33 ~ 3Ö
36 60 33
39 66 36

Malzeme : Çelik ; çekme dayanımı en az 40 kgf 1 mm~

Yüzey işlemi: A_Türü için K (Kaba) ) TS 80 .

B_ Türü ·ıçin O (Orta) . TS 80.

_ _ _ _ _ _. . . . __ _ _ _ _ _ _. . . . . ._ _ _ ----.,;~_,___:__ı.
... . -·
 -63-

Yarım I (darbaşlıklı ) Profil

y

Eğilme Ekseni için

~nma Geometrik ölçuler
mm.
Adı x _x Y-y
F G
12 ı
h b s t cm2 kg/m Ix Wx lx Iy Wy Iy c
cm" cm 3 cm cm,. cm 3 cm cm

80 40 42 3.9 5.9 3.79 2.97 4.56 1.52 1.10 3.15 ı .so 0.91" 0.59

100 so so 4.5 6.8 S.30 4.17 10.80 2.87 1.42 6.10 2.44 1.07 1.25
.. --
120 60 4 58 S.1 7.7 7.10 5.55 21.20 4.74 1.73 10.80 3.71 1.23 1.52
-- r- · - -- --- --
140 70 66 5.7 8.6 9.15 7.20 37.90 7.26 2.03 17.60 5.35 1.40 1.79
·· - -

160 80 74 6.3 9.5 11.40 8.95 62.20 10.50 2.34 27.40 7.40 1.55 -2.04
- -r- · ----- -- ··-
200 100 90 7.5 11.30 16.70 13.10 144.00 19.40 2.94 58.20 12.90 1.87 2.56
··- ···--
260 130 113 9.4 14.10 26./D 20. 90 396 41.10 3.85 144 25.40 2.32 3.37
- ·-
300 150 125 10.00 16.20 34.50 27.10 691 62.60 4.47 225 36.00 2.56 3.96
--
380 190 149 13.70 2Q~ S3.50 42.00 17.50 126.00 5.72 486 65.30 3.02 5.16
 TÜRKİYE ŞEKER FABRİKALARI A.Ş.
ÇELİK KONSTRÜKSİYON MONTAJLARıNDA KULLANILACAK
BULON SOMUN RONDELA TEKNİK ŞARTNAMESi
KONU : Bu teknik şartname
Türkiye Şeker Fabrikalan A.Ş ..
Genel Müdürlüğünün ................................ .. .... .. ............... ..... .

ihtiyacı
ola ve aşağıda tedaylandınlan civata, somun, rondele-
lerin muayenesi ve testimat şartlannı kapsamakta ve ticari
şartnamenin mütemmim cüz'ünü teşkil etmektedir:

BOLON SOMUN ve RONDELE ŞARTNAMESi :

Bulon DİN - 7990 (TS- 1021/9)
Sornun DİN- 555 (TS- 1026/1)
Sondel e DİN- 7989 (TS - 79/7A-B)
Konik Rondele DİN 434 (TS- 79/18)
Konik Rondele DİN 435 {TS- 79/16)
DİN- 7990 - 4.6 (1021/9) Bulonlarından Teknik Şartlar:
MALZEME : 4.6 orta karbonlu çelik olacak ve ölçüleri ait olduklan nor-
ma uygun <;>larak eb'adlandınlacaktır.
İŞLEME TARZI : Baş oturma yllzeyi gövde ve vidala tornada açılmış ola-
cak hiç bir surette ovalama suretiyle diş açılmış bulonla.r kabul edilmeye-
cektir.
Bulon gövdelerinin boyun istikamette çap değişikliği olmaya-
cak, baş ile uç arasında fark azami± 0,2 mm. yi aşmayacaktır.
Bulorılar,genel görünüşüyle parlak satıhlı olacakm, imal me-
todlanna uygun olarak bütün yüzeyler işlenip kenarlann düzgün olması­
na dikkat edilecektir.
Yukanda sırasıyle belirtilen hususlara tam olarak riayet edile-
ceği gibi malzernede tufal, çapar. ince buruşukluk, kıyrnık, pas ve kulla-
nılmasına tesir edecek diğer hatalardan ari olarak imal edilecek dişler te-
miz görünüşlü satıhlar duzgün olacak ve gövde üzerinde yankcık veya
katlama izleri olmayacaktır.
(m) DİN - 267 ye .göre işlenecektir.

-
1

b
 (os) or-ta J(o.bP. D:i:N-267 ('I'S-80) gör-e X nci çelik f:ill'Ubuncian
olacak ve m:ü zernede karbon miktır ı ç :::: ·o.,~ 5 e .kacl.a:ı:- bul unacak-
tır.

,ÇEKME DAYANIMI :
L:..i.n..inum çeJcme ınulcaver.:ıeti M. lO ile I..r ~7 arasın­
da ki billonlarda c:;.-B = 4 ·, ıQ :: 40 kg./ mm~ :: 400 N Imm~

DIN KABA BULON TS- I02I/9

(Sa= Lıo
!\
If

f---~
r\
- f--· · -- ·- - · - - · - t-
\ /
"\<..

Gövde ve Di$ler
Tornada etçılmıs
Olacaktı r.

.Sık.rna uzun~uğu 8. m

dı · ! M12 M16 MZO M22 MU M27 M30

b 19. s. Z1 26 26 29.S 32.S 35
X 25 3 t.. 4 1..5 t...S s
ct mın. 20.88 26.17 32.95 35.03 395S - l.S20 50.85
k 6 10 13 1!. 15 17 19
m 10 13 15 18 19 22 24
r 0.5 0.6 0.8 0.6 0.8 ,. 1
s 19 2l. 30 . 32 36 l.1 l.6
d2. 13 17 21 23 25 28 31 '
l y tol~rans
 nhr - 555 - ~ .• 6 ( TS...,. I OZ6Ll so~ı...ınlarıd.a :
Altı köışe ot o::ıat. çeliğind.en iki t2.:r>ai'ı i~lenmiş ol2..r~k

i-ınal ~dile çek e Öl çüler i ait oldtl.C'!.t norm3. uy{u..ı1 ol?.!' a.k
yc:~pıle caktır o

+sLFr-!E T.=':.R ZI ! (mg) ve .r;G r.ı::.l::; err.cs inO.en o-laçak., Tolerans- -

lar!. DİN-Z67 ye uyace.ldır.

DIN:. 555- . (Ts-ro_~.§.L l)SOMUNLAR l

Anma boyulu d1 =M ı O, malzeme nıtelık sınıfı 5 ve tolerans dÜzeyı C olan,

so m unun gösterili ş i:

.tı.LTIKÖŞE SOMUN MlO TS 1026/l_SC

ı
' '
ı m s dı ı) 1- e:
ı dı • ı d.2 ~ dı m s
1 1
;ı ı n: mı n-
!
.,
min. mı n.

F*R MB
7. 2
9
ı 1.7
8.53
10.89
.1l. .20
6
s
6.5
ı

13
8
o
M39
Ml.2
!Ml.SJ
St.
62'
66
66.l.!.
72.09
77.7l.
. 31
3l.
35
60
65
70
Ml O IS.3 18.72 8 17 -Ml.8 71 8339 38 75
Ml2 17.1 2 0.8 8. lO 19 t M52) 76 89.0l. l.2 80
M15 21.6 25.17 13 2l. MS6 81 9l..l.7 t.5 85
M20 27 3'2.95 15 30 M60 8 5· 100.12 l.8 gr.
'·
M22 28.8 3503 18 32 M5l. 90 ıo5.77 sı 95
M2l. 32.t. 39.55 ı9 35 M'/2X5 ı 17.07 58 ıo5
1 M271. 36.9 l.S20 22· l.l M80X5 12837 6l. ı 15
M30· l.l.t. 50.85 2t. l.6 M90X6 ll.5.09 72 ı 30
r---
!M33) · l. 5 . -· 55.37 26 so Ml00X6 162.Ql.· BO 11.5
M36 l.9.S 50.79 29' ss
Parantez içindek'ı degerler zorunluk olmadıkca kultanıtmamatıdır.
Malzeme nıteltk sınıfıS !TS. 80 ) ·
Tolerans düzcy'ı: C (TS 8 0) ,.
1-) M l.2 d'!n itibaren dı boyutlar ı yaklaşık deguterdir. '
NOT: SQmunlar M16ya l1aqar, yalnız bi r. kenarPpahl ıda 't'-Pı labilir.

+ - - - - - - -- - -- - -

- ?-
DİN- 7989- (TS- 79/7) Düz rondele
DİN - 434 - (TS - 791 18) U için konik rondale çift çizgili
DİN - 435 - (TS - 79/ 16) I için konik rondele tek çizgili

Yüzeyleri düzgün, çapak, ince buruşukluk, kıymık, pas gibi kullamlması­

na tesir edecek diğer hatalardan biri olmalıdır.

Pleyit ile yüz kontrolu yapıldığında bütün satbın pleyit üzerine oturması­

na dikkat edilmelidir.
Bombe ve ondüle gibi imalat hatalan olmayacaktır. Ölçüleri ait olduklan
norma uygun olarak yapılacaktır.
ÖLÇÜ ve TOLERANS KONTROLU :
Termin proğramına riayet edilerek imal edilen malzemelerin hazır olduğu
şirketimiz haberdar edilecek ölçü ve tolerans kontrolunun yapılabileceği­
ni bildirecektir. (Şirket lüzum görürse imalatı yerinde kontrol edebilece-
tir.)
Şirketimiz tarafından vazifelendirilen teknik eleman malzemeler yukanda
belirtilen teknik şanrtlar dahilinde evvela bir göz muayenisine tabi tuta-
caktır.

Bu muayenede genel olarak tekni.k şartnarnede yazılı hususlara bakıla­

cak imalat yönünden hatalı olup olmadığı kontrol edilecektir.
Civa ta. sornun ve rondelelerin her kalem yekürılerinin %60'ı kontrola tabi
tutulacak ·miktann %5 inden fazlası istekleri mkarşılamıyorsa o kalem
malzemenin tumü reddedilecektir.
Malzemelerin bütün ölçü ve toleranslan TS-80 ne göre imal edilecektir.
DENEYLER :
denetlerii).de serilmiş malzeme-
O- Ml2 - M16 - M20
~~~:!'-'<us..ı.11. (Bu mik-

-Lı-')
 4D - malzemesinin tevsik için numuneler, kontrol refakatinde İstan­
l
bul'da Teknik Üniversitede, Ankara'da Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve-
ya Milli Savunmaya bağlı M.S.B. Savunma Sanayii Dairesi Başkanlığına
müracaad edilecek ve malzemelerin;
- Çekme dayanımı ..... .... ...... .. . .. . .. . ..... .. . . ......... ..... ..... Kğ/mm2

- Akma sının ... . .. . ... . . . .. . .. . .. . .. ... . .. ... . . . . .. . ... . . .. .. ... . . .. .. . . . Kğ/mm2

- Uzama ............... ..... ............. ................. ................. o/o
- Brinnel .. . . . . . . ... . . . . ... . . . .. . .. . . . . . ... . . . .. .. . . . . .. .. . . . .. .. .. . . . .. .. . . Sertlik
değerlerini bir rapor halinde isteyecektir.
Bu. muayenede bütün değerleri TS-20'e uygun çıkması şarttır.

Arıcak alınan numunelerden bazıları isteklere cevap vermlyorsa yu-

karıda bahsedilen kontrol tekrar edilip ilk defa alınan numunelerin iki
katı kadar daha numune, alınacak ve ikinci bir laboratuvara gönderile-
cektir. Buradan alınacak rapor kesin olacaktır. Müsbet olması halinde
fabrikalara sevk talimatı verilecek aksi varid olması halinde de o porti
malzemeden sarfınazar edilecektir ve karşılığında hiç bir ücret ödenmeye-
cektir.
J
TESLİM EDİLECEK PARÇA MİKTARI :

imalatçı firma şartnarnede belirtilen teslimat miktarlanna ilavetten

gerek deneyler ve gerekse muayenelerde kullanılan civata, sornun ve ren-
deleler geri verilmeyecektir ve bu malzemeler içinde bir ücret ödenmlye-
ceği gibi, bu numune miktarlan kadar yerine konularak liste 'miktarları

fabrikalarına tam olarak gönderilecektir.

MUAYENE MASRAFLAR! ve TEÇHizAT :

a) Bütün malzemelerin muayeneleri esnasında gerekli yardımcı ola-
rak hassas (Kumpas, mikrometre, pervatsız) gibi ölçü ve kontrol aletleri
imalatçı firma· tarafından tedarik edilecektir. Deney çubuklannın hazır­
lanmasıyle çekme raporlannın alınmasındaki masraflan imalatçı firma
karşılayacaktır.

ANBALAJ:
a) Söz konusu malzemeler satıcı firma tarafından her türlü nakliya-
ta elverişli bir şekilde ambalajlanacaktır. Sevk talimatı verilen civata so-
mun ve rendeleler harici tesiriere karşı ince yağ ile yağlanmış olacak ve
teslim emniyetle ve kolayca sevk edilebilir Şekle getirerek her bir kalime
ayrı ayrı 50 kg. geçmeyen ı 00, 250 veya 500 lük kutulardan müteşekkil
sandıklar haline getirerek çenberlenip ait olduklan fabrika açık adresi
..
yazılacak ve D.D. yollan anbarına veya satıcı firma deposundan nakliye-
cimiz vasıtasına teslim edilmiş olacaktır.
Sandıklar içerisinde malzemeler, kutulur içerisinde yerleştirilecek. Bu
kutular üzerinde imalatçının kısa işareti, elvataların eb'adı, miktan, mar-
kası ve o grubun sipariş numarasını gösteren etiketler yapıştınlacaktır.

Malzemeler ekli listelerde adetleri görüldüğü _şekilde tam olarak fabrika-

lanna bir partide edilecektir.
MALZEMELERiN MUAYENE, TESELLÜME
HAZIRLANMASI ve CEZAİ ŞART! :
Satıcı firma anlaşmasında
aynca belirtilecek her bir parti malzemeyi ayn
ayn hazırlayarak muayene tarihinden engeç bir hafta öncesinden şirkete
haberdar etmek mecburiyetindedir.
Kontrola hazırlanan malzemenin yukanda ki maddelerde b elirtilen şart­
lara uyup uymaması,
Pa-tının gününde kontrola hazırlanamaması,

Deney raporlannın zamanında alınınasi için gününde müracaat edileme-

ınesi gibi hallerden doğacak gecikme neticesi zamanında teslim edilme-
yen malzeme için satıcı fırma günde TL ................... , .......................... )
ceza ödemeyi şimdiden kabul etmiş olacaktır.
Siparişin belirtilen evsaflan uygun olarak imal ve teslim edilmeme_si ha-
linde, ticari şartnamenin cezai şartlan aynen uygulanacaktır.
NOT: hniYAÇ LİSTELERİNDE GÖSTERiLEN MİKTARLAR TAKRİBİ
OLUP SİPARİŞTE KATİ MİKTARd: %20 FARKLI OLABİLİR

..
YAYLI RONDELE DİN- 127 (TS= 79/27)
YAYLI HALKA :
MALZEME :Yaylı halkalar yay çeliğinden yapılacaktır. Kimyasal bileşimi

aşağıda gösterilmiştir.

Karbon C % 0.5- 0,60

Silisyum Si % 1,5- 1,8
Manganez Mn % O, 7 - 1
Fosfor P % 0,040 den az
Kükürt S % 0.040 dan az
olmayacaktır.Luzum görülmesi halinde bu değerlerin malzernede bulu-
nup bulunmadığı analiz yaptınlmak suretiyle kontrol edilecektir.
İŞLEME TARZI: Rondelelerin yüzeyleri düzgün olacak, çapak ince buru-
şukluk ve tufal bulunmayacaktır.
Yaylı halkalann uçlan bibiribirinden eşit adımla açılmış olacaktır.

Uç alın yüzeyler keskin kenarlı olacaktır. Dış kenarları keskin olabi-

leceği gibi hafıf paslanmışta olabilir.

ÖLÇÜ ve TOLERANS KONTROLÜ: Yaylı rondelelere ait ölçü ve tolerans-

lar TS/79/27 Cetvel de verilmiştir. Köntrolü bu esaslar dahilinde yapıla­
caktır. imalatçı firma tarafından yapılan yaylı randeleler serilmek suretiy-
le kontrola tabi tutulacaktır.
Serilen rondelelerin arasından sipariş miktannın %60'ı gelişi güzel
alınmak suretiyle gözle ölçü kontroluna tabu tutulacak, bu miktarın %5
istekleri karşılanmıyorsa o kalemin tamamı reddedilecektir.
YÜKLEME DENEYİ : TS/79 sayfa 2-3 ve 4 gösterilmiş olup tüm deneyler
ve kontrollar bu eseslara göre yapılacaktır. Yalnız teslim anında imalatçı
firma atelyesinde halka açmadeneyi yapılacaktır.
Uçlar birbirinden 90° açılacak ve bu açılma esnasında kınlma olma-
yacaktır.

Aynca rondelelere çentik yapmak suretiyle kırılmaya tabi tutulacak

kınlma kesiti muayene edildiğinde kesidin dokusu gayet ince ve üzerinde
çatlak bulunİnayacaktır. Teslim edilecek parça miktan ile anpalaj, bulon-
larda ifade edildiği gibidir.
....

DİN- 7968-5,6 UYGUN BULONLARDA TEKNİK ŞARTLAR:

(TS- 1021 /10)
...
1 MALZEME : 5,6 II nci çelik grubundan olacak ve
Karbon-C = Max %0.55
Fosfor-P = Max %0,5
Kükürt-S = Max %0,06
İŞLEME TARZI : Baş oturma yüzeyi gövde ve vidalar tornalı olacak ekli
detayde görüldüğü şekilde bulon gövdeleri iki üçgen hassiyetinde torna-
lanacak ve bulon çaplanrun, bizalannda gösterilen toleranslı ebadlara
tam olarak riayet edilerek gövde çaplannda O ile -0,135 toleransı üzerin-
de fark kabul edilmeyecektir.
(m) DİN-267 ye göre işlenecektir. Bulon gövdelerinin boyuna istika-
mette çap değişikliği olmayacak ve baş ile uç arası, gövde toleransı içinde
bulunacaktır.

ÇEKME DAYANlKLI : DİN-7990-4. 6 malzemesinin deneyler babsindeki

esaslar dahilinde yapılacak ve minimum çekme mukavemeti Ml O ile M27
arasındaki bulonlarda GB= 4.10 = 40 Kg/mm2 = 400 N/mm2 olacaktır.

DİN- 7968- 5.6 uygun bulonlann montajda rahatlıkla kullanılabilinmesi

için imalat esnasında bulon başlarına presle 5.6 veya benzeri bir işaret
vurulacak ve DİN-7990 bulanlanndan böylelikle ayniması mümkün ola-
caktır.

Ambalaj ve Fabrikalarına sevk işleri DİN -4 7990- 4.6 bulanlannda

belirtildiği şekilde olacaktır.

..
.
_

r •
 DIN 1958-5 .. 6 UYGUN BULON
('rS-l02.I;l.O) G8 =5 ·: 1O. :='50 k 9 1 m rn2
75
c:J = 5 OO·N 1 m m 2.

s
Rondele · DIN 798 9-B

Somun DIN SSS

Sı k..rna uzu::'lluğu
8 m
x2 ve Zl -icin TS-80'e b ak.ıı1ız.
~üze.y i şle;:lesi: (K) 'llS . 80 'e bakını z •

· -· .... .. -
.. ı

dı M12 N lG M 20 M22 MK M 27 M30

dı h 11 13 17' 21 2J 25 ıs 31
b 18.5 22 26 28 29,5 32,5 35
~ min 20.88 26,17 32.95 :ıs o:ı . 39,55 45,20 so, as
k 8 .ıcı l3 H ıs 17 19
m 10 ı :ı 16 ıs ·ı9 ıı 21.
1
r 0.6 0,6 0,8 0,9 0,8 ı ı !
s 36 i
. - 19
- 24
·- !..=.-·-
30
- - ... -- - -. --
:ı ı

- 41
-~ -· -- -
46
-
13 - DİN 434 ve 435 normundaki rondelelerin yüzeyleri terniz ve gönye-
sinde, bulon geçen delikleri normdaki ö!çüsünde. kenar kesmeleri
dik olacak ve eğimli yüzlerin baş, uç kısımlan ölçü toleransı içinde
bulunacaktır.

14 - ihale konusu olan bütün Civata Sornun ve rondelelerin malzeme,

ölçü, kalite kontrolları ve deneyleri, ilgili DDİN Normlanna veya
TÜRK STANDARTLARINA göre yapılacaktır.
15 - imalatçı firma teknik şartnamernizde belirtilen hususlarla, ihale
konusu olan bütün malzemelerin ait oduklan DİN normlanna ve
malzeme evsafına tam olarak uymaya mecburdur. Malzemelerde
işçilik noksanlıklan görülen ve toleranslan içinde bulunmayan,

kusurlu malzeme olması halinde, o grup malzemeyi Şirketimiz alıp

almamakta tamamen serbest olacaktır. Bu gurup malzemelerin
kullanılmasına mani teşkil etmiyecek nitelikte olduğu tesbit edil-

mesi halinde, Şirketimiz imalatçı fırmadan nefaset keserek bu mal-

zemeleri kabul edebilir.
Bu konuda takdir hakkı tamamen şirketimizin olup, imalatçı fir-
mada bu durumu şimdiden kabul etmiş olacaktır.

,.

.
t

-lO ,....