Professional Documents
Culture Documents
Final Paper Rizal - Ordonez Eco11
Final Paper Rizal - Ordonez Eco11
NOLI ME TANGERE AT
EL FILIBUSTERISMO
o IPAKILALA
mestizo sapagkat ang kanyang amang si Don Timoteo Pelaez ay isang kastila. Kilala
sadyang pang karaniwan at mabiro kahit kanino man. Mahilig din siyang magtago
nobela.
o MGA KABANATA
Filibusterismo ay ang mga sumusunod; Kabanata 12, 13, 14, 16, 17, 19, 21, 22, 24,
25, 26, 32, 34, 35, at 37. Aking ilalahad sa mga susunod na pahina ang titulo ng bawat
KABANATA 12
Placido nang makapasok siya sa Magallanes (dating Sto. Domingo) at siya’y tapikin ni
Kinuwento niya na nangharana raw sila ng magagandang babae at wala raw silang bahay
na hindi napanhik. May ibinulong din si Juanito kay Placido na pang-iinsulto kay Huli, na
katipan ni Basilio. Nagtanong si Juanito kay Placido tungkol sa kanilang leksyon dahil
noong araw lamang na iyon ang unang pagpasok niya. Niyaya rin ni Pelaez si Penitente
Juanito para raw sa monumento ni Padre Baltazar. Sinubukan niya ring mangolekta ng
pera para sa kaarawan ng kanilang propesor sa kasaysayan. Lumipas ang ilang saglit ay
dumating sina Donya Victorina at Paulita Gomez. Inalis ni Juanito Pelaez and kanyang
kapangyarihan noong panahon ng kastila dahil sa pagtutol nila sa pagkatuto ng mga tao,
natutunan ko rin na nararapat lamang na bilang estudyante ay huwag tayo maging tamad
rin na lahat tayo ay mayroong pinagdadaanan kung kaya’t nararapat na kamustahin natin
ang kalagayan ng ating kapwa maging maingat tayo sa ating pakikitungo sa kanila.
KABANATA 13
Millon, ang tanyag na maestro sa Pisika, ang isang estudyanteng antukin at sinagot nito
ang sinaulong leksyon. Binulungan siya ni Pelaez ng maling sagot at sinunod naman nito.
Juanito sap aa ni Placito ay napasigaw ito kaya siya tuloy ang napagbalingan ng inis ng
guro at tinanong. Utal-utal siyang sumagot at nagalit si Padre Millon at binigyan siya ng
mababang marka kasabay ng panlalait at mura mula sa pari. Dahil rito, nainis si Placido
maganda ang iyong intensyon, kung hindi naman maganda ang pamamaraan ng
KABANATA 14
bahay na tinutuluyan ng mga mag-aaral nap ag-aari ni Makaraig. Pinagusapan nila ang
Juanito na kitain si Pepay dahil sila ay magkaibigan upang matulungan siya na hikayatin
ng mga mag-aaral na kay Ginoong Pasta na lamang sila hihingi ng tulong at si Isagani
Kung ang bawat-isa ay kikilos ng sabay-sabay at iisa ang hangarin, tiyak na makakamit
niya si Don Custodio, Padre Salvi, Padre Camorra, Padre Irene, at Ben Zayb sa Quiapo.
para sa ikaluluwag ng sitwasyon ay aayon ito. Ngunit hindi naman mabuti ang ganitong
KABANATA 17
Habang sila ay nasa Quiapo, nakasalubong ni Juanito Pelaez sina Isagani, Paulita
Gomez, and Dona Victorina. Binati niya ang mga ito. Binati rin siya ni Donya Victorina sa
ng isang tao.
KABANATA 19
Nakita Placido at Simoun si Juanito Pelaez kasama sina Donya Victorina, Paulita
Simoun na nararapat lamang dahil masarap maging bata. Hindi nila tinukoy kung ang
dalawa.
dahil ang oras ay lumilipas at hindi na ito maibabalik pa. Hindi masama ang magpakasaya
Habang nag-aantay sa labas ng teatro bago mag umpisa ang palabas, Napansin
Donya Victorina. Natuklasan niya na binigyan sila ni Juanito Pelaez ng pwesto ng upuan
sa palabas.
Hindi balakid ang kahirapan sa buhay upang maging malinis, maayos, at katangi-
tangi ang kaanyuan. Huwag umasta at gumalaw mistulang mayaman basta kaya mo itong
dalhin at panindigan.
KABANATA 22
Juanito Pelaez. Matapos ang ilang sandali, sinabihan ni Juanito ang isang babae at ang
kanyang asawa na huwag mag ingay kahit na nagpapanggap lamang siya na
palabas at pinupuri naman siya nito. Noong ikalawang tanghalan, tinanong ni Paulita
Gomez si Juanito Pelaez kung ano ang pinagkaiba ng servants at domestiques. Mali ang
Ang pagkakaroon ng sariling wika ay tanda ng isang ganap na Kalayaan. Hindi lamang
ito Karapatan bilang isang tao kundi ay para rin sa Kalayaan ng kaisipan at pang-unawa
KABANATA 24
o INGLES: Dreams
Victorina tungkol kay Juanito Pelaez at pinuri naman ito ni Isagani. Pribadong nakipag-
usap si Isagani kay Paulita Gomez at binanggit ang kaniyang pagseselos kay Juanito
Pelaez, ngunit tumawa lamang si Paulita at sinabing gusto ni Donya Victorina si Juanito.
Naging maayos naman si Paulita Gomez at Isagani matapos noong pag-uusap nila at
Tandaan na ang lihim ay dapat manatiling lihim dahil kung minsan ay kapag
nakatagong lihim.
KABANATA 25
KABANATA 26
o INGLES: Pasquinades
niya si Juanito kung ano ang nangyari ngunit nagpakita ng nag-aalalang mukha si Juanito
at sinabi na lamang kay Basilio na kailangan niya maging saksi at patunay na hindi
ng himagsikan. Tumakbo rin agad si Juanito Pelaez noong nakita niya na may paparating
na guwardiya.
Ang tadhana ay tila ba mapagbiro. Kung minsan ang tinuturing mong kaibigan ay
KABANATA 32
pagpapaskil. Bihira na lamang ang nakakapasa sa mga pagsusulit. Kabilang sa mga hindi
nakapasa sina Juanito Pelaez, Pectosn, Makaraig, at Tadeo. Noong una ay nalungkot
siya, ngunit siya rin ay sumama sa ama niya sa Negosyo. Makalipas ay napawi rin ang
Paulita Gomez na nawalan siya ng pagtingin kay Isagani at mas gusto niya na si Juanito
kredibilidad nito kahit ang katotohanan lamang ang nais nito ilahat at mapagpabuti ang
kapwa tao.
KABANATA 34
Juanito. Nahabag si Basilio kay Isagani. Naisip niyang yakaging sumama sa kanya si
Isagani sa himagsikan ngunit naisip niyang hindi papaya ito dahil wala pa naming pasakit
na naranasan ito sa buhay. Dumating na rin si Simoun sa bahay ni Kapitan Tiyago kung
ating mga sarili. Maaaring ito ay para sa isang minamahal natin sa buhay na gusto nating
pasiyahin.
KABANATA 35
Nag-umpisa nang dumating ang mga bisita sa piging. Naroon na ang bagong kasal
na sina Juanito Pelaez at Paulita Gomiz, kasama si Donya Victorina. Noong nakita sila ni
Ben Zayb ay pinaghambing sila kay Kupido at Psyche. Nasa loob narin ng bulwagan si
Padre Salvi ngunit ang heneral ay hindi pa rin dumadating. Nang mga oras na iyon ay
nag-iba ang pananaw ni Basilio at nais nang mailigtas ang mga tao sa loob sa
nakatakdang pasabog mula sa lampara. Ngunit hindi siya pinapasok dahil sa madungis
niyang anyo. Sa di kalayuan ay nakita niya ang kaibigang si Isagani. Dali-daling umalis
ang binata mula sa usapan dahil naisip si Paulita. Habang nasa itaas naman, nakita nila
ang isang papel na may nakasulat na “MANE THACEL PAHRES JUAN CRISOSTOMO
IBARRA.” Sabi ng ilan ay biro lamang iyon ngunit nangangamba na ang ilan na gaganti
si Ibarra. Sinabi ni Don Custodio na baka lasunin sila ni Ibarra kaya binitiwan nila ang
mga kasangkapan sa pagkain. Nawalan naman ng ilaw ang lampara. Itataas sana ang
mitsa ng ilawa nang pumasok naman si Isagani at kinuha ang ilawan at itinapon sa ilog
mula sa asotea.
sugat ng kahapon.
KABANATA 37
rin ang balita sa mga mamamayan. Kani-kaniyang hula ang mga tao kung sino ang may
sala. Mayroong nagsasabi na si Don Timoteo o Isagani na kaagaw ni Juanito Pelaez kay
Paulita. Nagpatuloy ang mga usapan tungkol sa pagsabog. Lumakas ang hinala nila nang
maisip si Simoun. Kapansin-pansin daw kasi ang pag-alis niya bago ang hapunan at sila
rin umano ni Don Timoteo ang nag-ayos ng piging at pinaalis ang lahat. May mga nagsabi
naman nab aka mga prayle ang nagpasabog. Mayroon ding naniwala na si Quiroga o si
makaraig. Ngunit buo na sa isip nil ana may kinalaman si Simoun dahil kasalukuyan na
pa sa suliranin na hinaharap.
• KAHALAGAHAN SA NOBELA/STORYA/KWENTO
Tomas. Bagamat may pagkasutil, tamad pumasok sa klase, maloko, kinilala pa rin siyang
ipinpakita niya sa kaniyang kapwa. Bukod sa pagiging palaasar niya sa kaniyang mga
kamag-aral, wala siyang pakialam kahit na minsan ay naiinsulto na siya sa kaniyang mga
nauunang ikwento ang tungkol sa sarili niya. May pagkakataon rin na gusto niyang
patunayan na inosente siya at wala siyang kinalaman sa himagsikan ng mga kapwa niya
kamag-aral tungkol sa Akademya ng wikang Kastila, kahit na kasali siya rito. Ang ibang
bihira lamang siya dumalo ng kanilang mga pagpupulong at bihira rin pumasok sa
Mahalaga ang papel ni Juanito Pelaez dahil bukod sa mga nabanggit, isa siya sa
ay katulad lamang ng mga Pilipinong takot manindigan para sa bayan. Ang kinakatawan
o KASALUKUYANG PANAHON
• KATAUHAN NI RIZAL
Unibersidad ng Santo Tomas (UST), noong siya ay ilustrado pa. Ito ay ang kaniyang
magandang paaralan ngunit tamad, maloko, at umaasa lamang sa kaklase nito dahil
mayaman naman ito kaya kahit hindi ito magseryoso ay mayroon paring magandang
kinabukasan na haharapin. Bukod pa rito, maaari ring ang karakter ni Juanito ay
ng kastila na kayang kunin pati ang pag-ibig gamit ang pangalan at pera.
Ang aral na aking natutunan sa tauhan ni Juanito Pelaez ay huwag abusuhin ang
aral at mamuhay sa gusto nila. Marami ang kabataang naghihirap magtrabaho at walang
kakayahan mag-aral kahit pa gusto nila. Hindi masama ang maging palabiro at
makakasagabal sa pag-aaral mo. Hindi dapat iasa lamang natin sa ating kapwa ang mga
bagay na tayo dapat ang gumagawa dahil nagpapakita lamang ito ng pagiging
umaasta tayo na alam natin ang lahat kahit na hindi dahil kapag ikaw ay nakasalamuha
ng taong may sapat na kaalaman talaga ay maaaaring manliit ka sa sarili mo. Isa pa ay
natutunan ko rin kay Juanito na maganda rin minsan na hindi natin pinapansin ang insulto
sa atin ng ibang tao at maging masaya na lamang. Ngunit taliwas rin ako sa kontekstong
iyon kung ang insulto naman sayo ay totoo at alam mong nararapat mo itong baguhin
para rin sa ikabubuti ng sarili mo. Sa makatuwid, tunay ngang palabiro, maloko, tamad,
kaniyang kalooban at ito ay ang pagpapasaya niya sa mga tao sa paligid niya na isa rin