Filipino 8
Ikalawang Markahan – Ikalimang Linggo (Q2 – W5)
Pangalan:_________________________________ Seksiyon:__________________
I.Panimula
Pamagat : Sarsuwela
Ang LAS na ito tungkol sa Sarsuwela ay may
maramihang gamit. Una, matututunan mo ang mga
kakayahang nasasalamin sa mga kasanayang nabanggit
sa ibaba. Pangalawa, mas mapalalawak at mapalalakas
ang mga kaalaman na iyong natuklasan sa naunang
baitang. Panghuli, matutulungan kang mas
mapahalagahan ang kulturang Pilipino at mahalin ng
mas higit pa ang iyong pagkaPilipino.
II. Kasanayang Pagkatuto
Nasusuri nang pasulat ang papel na
ginampanan ng sarsuwela sa pagpapataas ng
kamalayan ng mga Pilipino sa kultura ng iba’t ibang
rehiyon sa bansa.(F8PU-IIef-26)
III. Kaalaman at Kaisipan
Si Severino Reyes, o mas kilala bilang Lola
Basyang, ay itinuturing na ama ng Sarsuwelang
Tagalog. Isa siyang mahusay na direktor at manunulat
ng dula. Nagsimulang mabasa ang mga kuwento ni Lola
Basyang noong 1925 habang siya ay punong-patnugot
sa Liwayway at kinailangan niyang punan ng kuwento
ang isang maliit na espasyo sa isang pahina ng magasin.
Nakasulat siya ng 26 na sarsuwela. Unang inilimbag
ang “Walang Sugat” noong 1898 at unang itinanghal
noong 1902 sa Teatro Libertad.
Tinalakay ng sarsuwela ang pagmamalupit ng
mga paring Kastila sa mga bilanggong Pilipino dahilan
sa kanilang pagiging makabayan. Ang sarsuwela
bagamat ipinakilala noong panahon ng Español ay
namulaklak noong Panahon ng Himagsikan at ng
Amerikano. Punong-puno ito ng pag-iibigan at
tunggalian. Ayon sa kasaysayan nito, ito ay sinasabing
hinago ng mga Español sa opera ng Italya sapagkat
magkahalo ang diyalogong ginagamit dito － patula at
pasalita.
Ang mga tagpo ay magkahalong seryoso at
katawa-tawa. Melodrama kung ito ay tawagin o kaya’y
tragikomedya. Hango sa tunay na buhay ang paksa nito
at kung minsan ay nasosobrahan naman sa damdamin,
lalo na sa pag-ibig kaya nagiging soap operatic.
Kadalasan ang sarsuwela ay nagtatapos palagi sa
masayang pagwawakas, kasiyahan o nakaaaliw na
tagpo. Ang tunggalian ng sarsuwela ay pahaplis at
pahapyaw lamang. Ito ay ipinangalan sa la Zarzuela ng
Espanya.
Lubos itong kinagigiliwan ng mga Pilipino dahil
tayo ay likas na mahilig sa awit at sayaw. Dahil dito,
sumikat si ‘Atang Dela Rama’ at itinagurian siyang
“Reyna ng Sarsuwela” sa Pilipinas. Unti-unting
nanghina ang Sarsuwela ng dumating ang ‘bodabil’
(vaudeville) o ‘stage show’. Lalong nawalan ng manonood
ang teatrong musikal nang dumating ang mga pelikula.
Ang Sarsuwela ay nagbibigay sa atin ng tiwala
para mahalin ang sariling bayan at mga taong ating
minamahal, ipinapakita ang sitwasyon ng mga Pilipino
sa mga kuwento ng pag-ibig at kontemporaryong isyu.
Narito ang ilan sa mga halimbawa ng Sarsuwela.
Mula sa Luzon, narito ang piling bahagi ng
sarsuwelang “Paglipas ng Dilim” ni Precioso Palma
Si Don Torcuato at ang kanyang pamilya ay may
problemang pampinansiyal. Bilang karagdagan sa kanilang
problemang pampinansyal, si Caridad - ang anak na babae nina Don
Torcuato at Donya Carmen - ay nabuntis ni Don Juanito. Kaya
naman, sa handaan ni Makairog, sinimulan ni Don Torcuato, Donya
Carmen, at Caridad ang kanilang plano upang hikayatin si Makairog
na maging kasintahan ni Caridad. Ang kanilang plano na gawin kay
Makairog na isang panakip-butas para sa pagbubuntis ni Caridad ay
nadiskubre. At sa wakas, ay natuloy ang pag-iibigan nina Estrella at
Makairog nang sa dulo ng dula ay ipinakita ang kanilang pag-iisang
dibdib.
Iskor: _____
Nasasalamin natin ang kultura at mga katangian dito na
⚫ Mahilig sa handaan ang mga Pilipino bilang paraan ng
pakikisalamuha sa kapwa.
⚫ Tibay ng tiwala at pagmamahal sa isang relasyon ay
hindi basta natitibag hadlangan man ng maraming
pagsubok.
⚫ Ang kasal na kung saan patunay na tayong mga
Pilipino ay naniniwalang may Diyos at pinagpapala
ang may basbas ng sakramentong ito.
IV. Gawain /Dagliang Pagsubok
Narito ang buod ng ʺWalang Sugat.ʺ
Magkaharap noon sina Julia at Tenyong habang
nagbuburda ang dalaga ng bigalang dumating ang
kaibigan nitong si Lucas na nagbalita na nadakip ang
kanyang ama dahil napagkamalan itong isang tulisan,
napatay ang ama niya na si Kapitan Inggo nais
maghiganti ni Teynong kahit labag sa sa kalooban ng
kanyang kasintahan na si Julia at inang si kapitana
Puten ay wala silang nagawa. Nagkalayo sina Julia at
Tenyong at habang malayo sila sa isat-isa ay may
dumating namang manliligaw si Julia isang mayaman
na si Miguel.
Sa paglaon ay itinakda ang kanilang kasal kaya
nagpadala ng liham si Julia kay Lucas para ipaalam na
siya ay ikakasal na ngunit di ito nasagot ni Tenyong
sapagkat biglang nagkaroon ng labanan. Ibinilin na
lamang ni Tenyong na darating siya sa araw ng kasal ni
Julia. Inakala ni Julia na patay na si Tenyong kaya
labag man sa kanyang kalooban ay kailangan niyang
magpakasal kay Miguel.
Nang araw ng kasal dumating si Tenyong sa
simbahan na duguan na anyong mamatay na pinatawag
ang kura upang makapangumpisal si Tenyong. Ang
huling kahilingan ni Tenyong ay ikasal siya kay Julia,
pumayag naman si Tadeo ang ama ni Miguel at Juana
ina ni Julia sapagkat mamatay din naman si Tenyong at
makakasal din sa kanyang anak.
Ngunit biglang bumangon si Tenyong at
nagsigawan ang lahat ng Walang Sugat! Walang Sugat!
Nilinlang lang pala ni Tenyong ang lahat upang siya ay
makasal kay Julia.
Lagyan ng √ kung ang kaugalingan ay
katanggap-tanggap at X kung di-katanggap-
tanggap.
______1. Ang pagbibigay ng alaala sa isang minamahal.
______2. Ang pagpapadama ng paninibugho sa
kasintahan.
______3. Ang pagtalikod sa mga minamahal sa buhay
para
sa bayan.
______4. Pagtawag ng Pilibustero sa tao kung sumulat ay
maraming K.
______5. Ang pagpaparusa sa mga bilanggo sa
pamamagitan ng pagpalo
______6. Ang pagkakaisa upang maghimagsik laban sa
mga prayle.
______7. Ang paggamit ng isip sa halip na puso kapag
may
lalaking mangingibig.
______8. Ang pagpapasa-Diyos sa mga mapang-abuso.
______9. Ang pagpili ng magulang ng mapapangasawa ng
anak.
______10. Pag-iisip ng paraan upang mahadlangan ang
pagpapakasal ng kasintahan.
1
 VI. Repleksiyon

V. Pagtataya Panuto : Mula sa iyong mga pagkatuto sa paksa,

Panuto :Piliin mo sa mga sumusunod ang
kultura o kaugalingang nagpapakita ng pag-ibig sa
bayan. Bilugan lamang ang Titik.
A. Pagbubuwis ng buhay para sa kalayaan ng bansa.
tapusin ang sinimulang pangungusap upang mabuo ang
Batayang konsepto. 5 puntos
Si Severino Reyes o mas kilalang ______________
ay itinuturing na ama ng ________________ . Isa siyang
mahusay na deriktor at manunulat ng dula.

B. Pananatili sa Pilipinas kahit malaki ang kikitain sa

ibang bansa.

C. Pagbabayad ng buwis. VII. Sanggunian

D. Pagtangkilik sa mga produkto ng bansa.

E. Pagsunod sa batas. Deped ADM-SLM Filipino 8 Quarter 2 Module 5

F. Pagtulong sa kapwa. √x√√xxx√xx

ABCDE GHI
G. Matapat na pagtupad sa tungkulin.

H. Paggalang sa watawat. Inihanda nina :

I. Pangangalaga sa mga likas na kayamanan ng bansa. BETH I. PAGENTE

MAXIMA C. REALIZA
J. Pagsunod sa mga magulang. GERALDINE N. SABANAL
 Filipino 8
Ikalawang Markahan – Ikaanim na Linggo (Q2 – W6 )
Pangalan:_________________________________ Seksyon:__________________
(Ang Masining na Pagpapahayag ni Merlinda Cueto-
Cantre at Reynaldo J. Cruz)
I. Panimula
Pamagat : Sanaysay
Ang LAS na ito tungkol sa Sanaysay ay may
maramihang gamit. Ang sanaysay ay isang uri ng
panitikan na tinatalakay ang isang pangyayari upang
maibigay o mailahad ang kaukulang paliwanag sa
ikalilinaw ng paksang pinag-uusapan. Ang akdang ito ay
maaring maikli o mahaba. Iniayos na lamang ang
inihayag na kuru-kuro o opinyon, damdamin at
saloobin, pag-unawa sa kaisipan at sa pananaw ng
manunulat.
II. Kasanayang Pagkatuto
Naipaliliwanag nang maayos ang pansariling
kaisipan, pananaw, opinyon at saloobin kaugnay ng
akdang tinalakay. (F8PS-IIg-h-28)
III. Kaalaman at Kaisipan
May dalawang uri ang pagsulat ng Sanaysay
1. Pormal na sanaysay – ito ang sanaysay na nabubuo
sa tulong ng isinasagawang pananaliksik ng manunulat.
Ginagawa ang pananaliksik upang lalong mabigyan ng
bigat o lalim ang kanyang tinatalakay para sa lubusang
ikagaganda ng sanaysay.
Halimbawa:
Sa patuloy na paglipas ng panahon, may mga
pagbabagong nagaganap lalong-lalo na sa larangan ng
sining at literatura. Ang panitikang kinagisnan natin sa
ating mga ninuno ay sagana sa iba’t ibang kulturang
Pilipino at kaisipang pang-atin bagamat nakalulungkot
isipin na sa panahong ito ay unti-unti nang
kinalilimutan. Ayon sa mga eksperto ang panitikan ay
ilaw na walang kamatayang tumatanglaw sa kabihasnan
ng tao. Sa panitikan nasasalamin ang mga layunin,
damdamin, panaginip, pag-asa, hinaing at guniguni ng
bayan. Ang panitikan ay nagbubunsod sa mga tao,
nakapagpapadilat sa mata ng mga tao sa tamang
katwiran at katarungan. (Mula sa tesis: Sotero, Frondozo
Jr. (1997). Ang Masining na Pagpapahayag ni Merlinda
CuetoCantre at Reynaldo J. Cruz
2. Di-pormal na Sanaysay – ito ay paglalahad na di
nangangahulugan ng gawaing pananaliksik bago
mailahad ang kaisipan. Kaswal ika nga ang paglalahad
na animo’y nakikipag-usap lamang, simple ang
pananalitang gamit na maaari pang singitan ng mga
balbal na pananalita. Mapagpatawa minsan ang
paglalahad ngunit tulad ng pormal na sanaysay may
diwang ipinahahayag. Sa uring ito, sariling talino ng
manunulat ang umiiral sa buong sanaysay.
Halimbawa:
TAGUMPAY
Minsan ang tagumpay ay nakalulunod, minsan
ay nakapagpapabago ng pananaw sa buhay, ng pag-
uugali. Marahil ang sanhi ay dahil di basta-basta
nakakamtan ang tagumpay.
Kung talagang gugustuhin ng tao, madaling
maabot ang tagumpay kailangan lamang ang tiyaga,
pagsisikap, determinasyon sa buhay at paniniwala sa
sariling kakayahan. Sa taong may positibong pananaw
sa buhay at paniniwala sa sariling kakayahan. Sa taong
may positibong pananaw sa buhay, ang tagumpay ay di
malayong makamtan lalo na kung sasabayan pa ng
sipag. Maraming kilalang tao ang sa kasalukuyan ay
matagumpay sa kani-kanilang larangan. Kung
hahalungkatin ang puno’t dulo ng kanilang buhay,
madidiskubre nating nagdaan din sila sa ibayong
pakikipagsapalaran na siguradong sipag at tiyaga ang
puhunan. Ito ang bunga ng tagumpay tamis at ligaya.
1
Iskor: _____
Modelo sa kasanayang ipinaangkin ng
kompetensi sa MELCs;
Habang ang pandemyang corona virus (COVID-
19) ay patuloy na nakaapekto sa ating lahat, marami sa
atin ang nagdurusa sa pagkawala ng isang miyembro ng
pamilya o isang kaibigan. Ang pagkamatay ng isang
minamahal ay mahirap, ngunit malamang na gawing
lalong mahirap ng pandemya ang pagkaya sa pagkawala.
Parehong ang likas na katangian ng sakit na COVID-19
at ang mga hakbang na kailangan upang mapigil ito ay
nagbabadya ng kakaibang mga paghamon sa ating lahat.
Pansariling kaisipan:
Ang mawalan sa buhay ang pinakamasakit na
dulot ng pandemyang ito. Ang pandemyang mabilis
kumalat kung saan higit na kalinisan at disiplina sa
sarili ang sulosyon.
Pananaw :
Sinuman sa anumang edad ay maaaring
magkasakit. Ang mga taong nagkakasakit ng COVID-19
ay maaaring makahawa sa iba, kahit pa minsan parang
wala silang sakit. Ngayon higit na kailangan ang ibayong
pag-iingat at pagpapalakas ng katawan
Opinyon:
Hindi namimili ang mga virus kaya’t iwasan ang
mga pagpapalagay tungkol sa kung sino sa tingin natin
ang may sakit. Tayo ay dapat na maging responsable sa
lahat ng nangyayari sa ating kapaligiran. Isiping maging
handa sa lahat ng bagay upang hindi magsisi sa huli.
Saloobin:
Nakalulungkot isipin na lalong tumataas ang
kaso ng COVID-19 sa ating mundo. Lahat ng tao ay
biktima nito, nag-aalala paminsan-minsan, at kung
mag-iisip nang maaga, makatutulong ito sa pagbabago
ng lunas upang hindi tayo gaanong mangamba. Ugaliin
lamang nating maging alerto sa lahat ng bagay. Sa
araling ito, ginagamit natin sa pagpapahayag ng sariling
kaisipan, pananaw, opinyon at saloobin ang di-pormal
na pagkakasulat ng sanaysay. Gagamit ng simpleng mga
pananalita lamang sa pagpapahayag nito. Nailalahad
ang sarili nilang talino batay sa iba’t ibang paksang
tinatalakay.
IV. Gawain /Dagliang Pagsubok
Panuto : Basahin ang buod ng Si Ama ni
Edgardo M. Reyes at ipaliwanag sa 3-5 pangungusap
ang iyong sariling kaisipan tungkol dito. Isulat sa
patlang ang inyong sagot .10 puntos
Ang "Si Ama" ni Edgardo M. Reyes ay tungkol sa
isang tatay na kakaiba. Kakaiba dahil malayong-malayo
ang ugali niya sa mga karaniwang tatay. Siya ay isang
Ama na may sariling paninindigan sa buhay gaya ng
hindi pangungutang sa ibang tao, hindi paghingi ng pera
o tulong sa kanyang pamilya at hindi siya nakikialam sa
buhay ng kanyang mga anak lalo na ang buhay pag-ibig
nila. Ikinuwento rin dito ang naging ligawan ni Ama at ni
Ina, kung paanong hindi nagkunwari si Ama upang
makuha ang loob ng tatay ni Ina ngunit, ipinakita niya
ang kanyang totoong pagkatao. Ito rin ay tungkol sa
isang Ama na may magandang kaugalian gaya ng
pagiging responsable at pagiging masipag.
________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
_____________________________________________________
V. Pagtataya
VII. Sanggunian
Panuto: Bigyan ng sariling pananaw, opinyon o
saloobin ang mga kinuhang bahagi ng akda. Buuin ang
paliwanag sa 3-5 pangungusap. Isulat sa patlang ang
sagot. 10 puntos Deped ADM-SLM Filipino 8 Quarter 2 Module 6

1. “Magpundar ka ng iyong sariling negosyo. Mabuti na

‘yong makatindig ka sa sarili mong paa.”
Susi sa pagwawasto
Halaw sa Kwentong
Saranggola ni Efren R. Gawain IV
Abueg

________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
________________________________________________________
pagtataya
____________________________________________

VI. Repleksiyon

Panuto : Isulat sa patlang ang iyong mga

natutuhan at naramdamanMula sa iyong mga pagkatuto
.5 puntos.
________________________________________________________
Inihanda nina :
________________________________________________________
___________________________________________
BETH I. PAGENTE
MAXIMA C. REALIZA
GERALDINE N. SABANAL