Modul Bitara RC Johor

ISI KANDUNGAN
BAB 1 – PENGENALAN KEPADA REKA CIPTA ..................................................................... 2
BAB 2 – ASAS REKA BENTUK DALAM REKA CIPTA ........................................................... 7
BAB 3 – FAKTOR PEMILIHAN REKA BENTUK ................................................................... 12
BAB 4 – PENGENALPASTIAN MASALAH ............................................................................ 25
BAB 5 – PENYELIDIKAN DAN KAJIAN PRODUK................................................................ 36
BAB 6 – PENJANAAN IDEA ................................................................................................... 40
BAB 7 – MODEL OLOKAN (MOCK-UP) ................................................................................. 44
BAB 8 – LUKISAN KERJA ...................................................................................................... 47
BAB 9 – LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (LTK).............................................................. 51
BAB 10 – BAHAN, PERALATAN DAN MESIN PEMBINAAN PRODUK............................... 54
BAB 11 – SISTEM .................................................................................................................... 63
BAB 12 – PEMBINAAN DAN PENGUJIAN MODEL BERFUNGSI DAN PROTOTAIP .......... 77
BAB 13 – PENJENAMAAN PRODUK ..................................................................................... 80
BAB 14 – PEMASARAN PRODUK .......................................................................................... 87
BAB 15 – HARTA INTELEK .................................................................................................... 98
BAB 16 – PENDOKUMENTASIAN ....................................................................................... 103
1 MODUL BITARA REKA CIPTA NEGERI JOHOR

BAB 1
PENGENALAN KEPADA REKA CIPTA
1. Rajah 1 menunjukkan tokoh reka cipta yang terkenal di dalam dan luar negara. Nyatakan satu hasil
reka ciptaan tokoh-tokoh tersebut.
(i)............................................... Pengering Tangan „Air Blade’ (ii)..............................................
Rajah 1
[2 markah]
1. Nyatakan ciri pereka cipta berdasarkan penyataan berikut.
PERNYATAAN CIRI PEREKA CIPTA
Tetap berusaha walaupun gagal pada percubaan

(i)……………………………................
pertama
Reka ciptaan yang dihasilkan tidak mencemarkan alam
(ii)……………………………….........
sekitar
Pereka cipta melihat sesuatu masalah itu dari pelbagai
(iii)………………………………...….
perspektif
[3 markah]
2. Lengkapkan sumber tenaga yang berikut
Tenaga tidak boleh diperbaharui Tenaga boleh diperbaharui
(i) .............................. (iii) ..................................
(ii) .................................. (iv) .................................
Rajah 2
[4 markah]

3. Senaraikan dua kelebihan sumber tenaga yang boleh diperbaharui berbanding sumber tenaga
tidak boleh diperbaharui:
(i) ..................................................................................................................................
(ii) ..................................................................................................................................
[2 markah]
4. Nyatakan definisi Inventif dalam Reka Cipta.

………………………………………………………………………………………….....................
.............................................................................................................................................................
[2 markah]
5. Nyatakan zaman perkembangan reka ciptaan tersebut.
Hasil ciptaan Zaman Perkembangan Reka Cipta
(i) ………………………………………..…………
1839
.
(ii) ………………………..………..………………..
Sebelum Abad-18
(iii) …………………………………………………
1903
[3 markah]

6. Lengkapkan nama pereka cipta dan hasil rekaan berikut.
TAHUN PEREKA CIPTA HASIL CIPTAAN
1801 Joseph Marie Jacquard Mesin tenun Jacquard

1876 Alexander Graham Bell (i).....................................................
1885 (ii).............................................. Kereta berenjin petrol tiga roda
1887 Gottlied Daimler Kereta berenjin petrol empat roda
1903 Wilbur dan Orville Wright (iii)....................................................
[3 markah]
SPM 2018
7. Nyatakan nama pereka cipta bagi hasil ciptaan berikut.
Hasil Ciptaan Nama Pereka Cipta
(i)................................................................
Enjim stim
(ii)................................................................
Mesin pembuat kuih siput
(iii)................................................................
Mesin polyclone instant rubber stamp
[3 markah]

8. Nyatakan ciri pereka cipta berdasarkan penyataan berikut.
PENYATAAN CIRI PEREKA CIPTA
 Suka mendalami sesuatu yang baharu

 Menghasilkan sesuatu rekaan bergantung pada bidang (i) .......................................
yang diceburi
 Berupaya mencipta, mewujud dan

menghasilkan sesuatu yang baharu
(ii) .......................................
 Keupayaan berfikir yang dapat melahirkan
idea baharu yang unik dan menarik
 Terus mencuba untuk memperbaiki reka ciptaan

sekiranya tidak berjaya
(iii) ........................................
 Sentiasa bersemangat menghadapi ujian, cabaran
dan masalah
[3 markah]
9. Nyatakan ciri-ciri seorang pereka cipta pada ruang berdasarkan keterangan berikut.
CIRI-CIRI KETERANGAN
Sesuatu rekaan yang dihasilkan tidak semestinya akan berjaya pada

percubaan pertama kerana seseorang pereka cipta akan berhadapan
(i).........……………………
dengan pelbagai rintangan serta kegagalan sepanjang proses reka
cipta dijalankan.
Mencari jalan untuk menghasilkan sesuatu rekaan yang lebih baik

(ii)....……………………… sama ada melalui pengubahsuaian atau penambahbaikan rekaan sedia
ada.
Tanpa sifat ini seseorang pereka cipta tidak akan dapat memahami
Empati kumpulan pengguna yang disasarkan dan boleh menyebabkan rekaan
yang dihasilkan tidak dapat berkembang jauh
[2 markah]

10. Tuliskan nama pereka cipta berdasarkan latar belakang pereka berikut.
LATAR BELAKANG PEREKA NAMA PEREKA CIPTA
 Dilahirkan di Wiesbaden, Jerman

 Memegang falsafah weniger, aber besser (i) ......................................................................
atau less is better
 Dilahirkan di Georgetown. Pulau Pinang

 Menerima anugerah Malaysian Outstanding (ii) ....................................................................
Young Award 2000.
[2 markah]
11. Senaraikan dua zaman perkembangan reka cipta berdasarkan tempoh yang diberi berikut.
TEMPOH ZAMAN
Sebelum abad ke - 18
……………………………………………………
Abad ke – 19 dan abad ke - 20

……………………………………………………
[2 markah]
12. Nyatakan sejarah perkembangan reka cipta berdasarkan ciri-ciri yang dinyatakan.
CIRI-CIRI SEJARAH PERKEMBANGAN REKA CIPTA
 Manusia dilatih sebagai pekerja

mahir dan separuh mahir
(i)...................................................................................
 Menghasilkan barangan
menggunakan mesin
 Manusia hidup berpindah randah

 Barang keperluan harian (ii)..................................................................................
dihasilkan sendiri
[2 markah]

BAB 2
ASAS REKA BENTUK DALAM REKA CIPTA
1. Nyatakan jenis ruang berdasarkan imej berikut.
i) ………………………..…… ii) ………………………..………
[2 markah]
2. Nyatakan jenis imbangan berikut.
i)…………………………… Simetri ii)……………………………
[2 markah]
3. Kenal pasti jenis penekanan berikut
(i) Penekanan …………………… (ii) Penekanan ……………………

[2 markah]

4. Berdasarkan roda warna berikut, nyatakan warna-warna sekunder yang ditandakan A, B dan C:
WARNA
A
A:
Merah Biru
B:
C Kuning B
uuning
C:
[3 markah]
5. Berikan dua perbezaan antara rupa dan bentuk pada Jadual 1.
PERBEZAAN RUPA BENTUK
1 Bersifat dua dimensi
Mempunyai struktur jisim dan

2
isipadu
Jadual 1
[2 markah]
6. Nyatakan jenis garisan yang berlabel P, Q dan R pada ruang yang disediakan.
(i) P : ……………………………………………………..
(ii) Q : ……………………………………………………..
(iii) R : ……………………………………………………..
[3 markah]

7. Warna kontra merupakan kumpulan warna yang terletak bertentangan dalam roda warna. Warnakan
ruang jawapan dengan pasangan warna kontra yang betul.
i) MERAH >
ii) JINGGA >
iii) KUNING >

[3 markah]
8. Nyatakan prinsip reka bentuk berikut.
(i)........................... (ii) Corak (iii) ……………........ (iv)…………………
[3 markah]
9. Nyatakan jenis lukisan perspektif berikut.
(i)..…………………….. (ii).................................. (iii).................................
[3 markah]
10. Nyatakan prinsip reka bentuk yang berikut.
(i) ………………………………………
(ii) ………………………………………
(iii)………………………………………
[3 markah]

11. Rajah 1 menunjukkan satu reka bentuk susun atur ruang.
Rajah 1
Kenalpasti prinsip reka bentuk yang betul bagi bahagian ruang berikut
BAHAGIAN RUANG PRINSIP REKA BENTUK
(i) Kerusi …………………………………………
(ii) Dinding bilik ……………………………………….
(iii) Susunan Pasu ………………………………………….
(iv) Warna Hitam Putih Kontra
[3 markah]
SPM 2018
12. Rajah 2 menunjukkan sebuah piala.
Rajah 2
Nyatakan tiga prinsip reka bentuk piala itu.

(i) ......................................................................................................................
(ii) ......................................................................................................................
(iii) .....................................................................................................................
[3 markah]

SPM 2019
13. Nyatakan elemen reka bentuk pada imej grafik berikut.
[3 markah]
14. Rajah 3 menunjukkan lakaran sebuah kereta.
Rajah 3
Senaraikan tiga peralatan yang boleh digunakan untuk menghasilkan lakaran kereta itu.
(i) ………………………………………………..
(ii) ………………………………………………..
(iii) ………………………………………………..
[3 markah]

BAB 3
FAKTOR PEMILIHAN REKA BENTUK
BAHAGIAN A
1. Kenal pasti faktor pemilihan reka bentuk berdasarkan kriteria berikut
FAKTOR PEMILIHAN
KRITERIA
REKA BENTUK
Hiasan terakhir pada produk yang sesuai dengan fungsi
produk, sesuai dengan bahan yang digunakan, kemas, (i).……………………………………...
menarik serta mempunyai nilai estetika
Harga yang berpatutan dan berkualiti, mendapat (ii)……………………………………..

permintaan dan menjadi pilihan pengguna.
Alatan, kemudahan, proses dan sistem yang selesa serta (iii)…………………………………….

serasi dengan manusia
Produk dapat menyelesaikan masalah dengan (iv)……………………………………..

sempurna, cepat dan mudah.
Bahan yang digunakan mudah untuk diperolehi, mudah (v)……………………………………...

dibentuk serta mudah dikendalikan.
Produk yang mudah dihasilkan serta menggunakan

peralatan yang mudah dikendalikan oleh pengguna (vi)……………………………………..
yang tidak mahir
Reka bentuk terkini, menarik perhatian, mempunyai
pelbagai pilihan warna serta mempunyai pelbagai (vii)…………………………………….
pilihan bentuk
Harga berpatutatan dan berkualiti, mendapat
permintaan, menjimatkan serta sesuai untuk (viii)……………………………………
pengeluaran besar-besaran.
Produk yang kekal tidak berubah dan tidak ketinggalan (ix)……………………………………...

zaman
Produk yang stabil, rupa bentuk yang tidak berbucu (x)………………………………………

serta tidak menyebabkan risiko kecederaan
[10 markah]

Rajah 1
2. Nyatakan faktor pemilihan rekabentuk produk di Rajah 1
(i) ………………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
3. Kenal pasti faktor pemilihan reka bentuk yang betul untuk bahagian produk yang „dibulatkan‟.
PRODUK FAKTOR PEMILIHAN REKA BENTUK
………………………………………………..
..........................................................................
[2 markah]

4.
Rajah 3
Rajah 2
Berdasarkan Rajah 2 , nyatakan satu kelebihan dari segi rupa bentuk dan kelemahan dari segi
fungsi pada produk itu.
Kelebihan : .........................................................................................................................
Kelemahan : ..........................................................................................................................
[2 markah]
5. Rajah 3 menunjukkan sebuah jam tangan.
Rajah 3
Nyatakan dua faktor pemilihan reka bentuk itu.
(i) …………………………………..…………….…………………………………
(iii) …………………………………..…………….…………………………………
[2 markah]

6. Rajah 4 menunjukkan sebuah alat pembersihan dinding.
Rajah 4
Nyatakan faktor pemilihan reka bentuk bagi bahagian yang berlabel P dan Q
BAHAGIAN FAKTOR PEMILIHAN REKA BENTUK
P
i)……………………………………………………………
Q
ii)……………………………………………………………
[2 markah]
7. Rajah 5 menunjukkan alat pelindung mata yang digunakan di dalam Bengkel Reka Cipta
Rajah 5
Senaraikan tiga faktor pemilihan reka bentuk alat itu.
(i) ……………………………………………………………………
(ii) ……………………………………………………………………
(iii) ………………………………………………..…………………..
[3 markah]

SPM 2018
8. Rajah 6 menunjukkan bekas mengisi makanan.
Rajah 6
Nyatakan tiga kelebihan fungsi bekas itu.
(i) ……………………………………………………………………………………………….
(ii) ……………………………………………………………………………………………….
(iii) ……………………………………………………………………………………………….
[3 markah]
9. Lengkapkan faktor pemilihan reka bentuk berikut.
FAKTOR PEMILIHAN REKA BENTUK
(i)...................................................... Kemasan
Rupa bentuk (iii)......................................................
Bahan Keselamatan
(ii)................................................... (iv)......................................................
Kos (v).......................................................
Nilai komersial Kelestarian
[5 markah]

BAHAGIAN B
1. Rajah 7 menunjukkan dua lampu suluh yang akan digunakan oleh Amar bagi aktiviti jelajah
rimba semasa perkhemahan pengakap sekolahnya.
Pemegang
LAMPU SULUH A
Pencahayaan : Mencapah
Bilangan LED : 4
Sumber kuasa : DC 12V
Berat : 600g
Warna : Kuning, Merah
LED
LAMPU SULUH B
Pencahayaan : Tertumpu
Bilangan LED: 1
Sumber kuasa : AC 240
(menggunakan USB)
Berat :400g
Warna : Hitam, putih
LED Pemegang
Rajah 7
Berdasarkan Rajah 7,
(a) Tentukan lampu suluh yang paling sesuai dipilih untuk aktiviti itu dengan membandingkan
kedua-dua lampu suluh tersebut.
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...

………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………………...
[9 markah]
(b) Lakar dan labelkan dua penambahbaikan untuk menambahkan nilai mesra pengguna lampu
suluh yang ditentukan di 1(a)
[5 markah]
(c) Nyatakan satu kelebihan penambahbaikan yang dilakarkan di 1(b)
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
[1 markah]

2. Rajah 8 menunjukkan dua alat perangkap sampah yang dicadangkan untuk kegunaan pada longkang
di kawasan perumahan.
PERANGKAP SAMPAH A
Bahan : Besi tahan karat

Berat : 3 kg
Warna : Pelbagai warna
Panjang : 1 meter
PERANGKAP SAMPAH B
Bahan : Aluminium
Berat : 2 kg
Warna : Silver / kelabu
Panjang : 2 meter
Rajah 8
(a) Tentukan perangkap sampah yang paling sesuai diletakkan dalam longkang dengan
membandingkan kedua-dua perangkap sampah itu.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
[9 markah]
(b) Lakar dan labelkan dua penambahbaikan yang dapat meningkatkan nilai komersial dan
kefungsian perangkap sampah yang ditentukan di 2(a).
[5 markah]
(c) Nyatakan satu kelebihan penambahbaikan berdasarkan jawapan anda di 2(a)
………….............................................................................................................................
………….............................................................................................................................
[1 markah]

SPM 2018
3. Rajah 9 menunjukkan keadaan rak kasut di sebuah rumah kediaman.
Rajah 9
(a) Terangkan dua masalah yang dihadapi oleh pengguna rak kasut itu.
(i) …………………………………………………………………………………………………
…….…………………………………………………………………………………………...
…………….....………………………………………………………………………………...
.……………………….....……………………………………………………………………..
....................................................................................................................................................
(ii) …………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
………….....…………………………………………………………………………………...
…………………….....………………………………………………………………………...
...................................................................................................................................................
[4 markah]

(b) Lakar dan labelkan dua pengubahsuaian bagi mengatasi masalah berdasarkan jawapan anda di 3(a)
[7 markah]
(c) Terangkan dua kelebihan pengubahsuaian berdasarkan jawapan anda di 3 (b)
………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….....
……………………………………………………………………………………………………….....
……………………………………………………………………………………………………….....
………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….....
……………………………………………………………………………………………………….....
……………………………………………………………………………………………………….....
[4 markah]

SPM 2019
4. Rajah 10 menunjukkan situasi di sebuah rumah kediaman.
Rajah 10
Berdasarkan Rajah 10 itu,
(a) Terangkan dua masalah yang dihadapi oleh pengguna itu.
(i) ……………………………………………………………………………………………
………….…………………………………………………………………………………
…………………….....……………………………………………………………………
………………………………….....………………………………………………………
……………………………………................................................................………….....
(ii) ……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
…………………….....……………………………………………………………………
………………………………….....………………………………………………………
……………………………………................................................................………….....
[4 markah]

(b) Lakar dan labelkan dua pengubahsuaian bagi mengatasi masalah berdasarkan jawapan anda di
4(a)
[7 markah]
(c) Terangkan dua kelebihan pengubahsuaian berdasarkan jawapan anda di 3 (b)
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………..
[4 markah]

BAB 4
PENGENALPASTIAN MASALAH
BAHAGIAN A
1. Nyatakan kaedah pengumpulan data berdasarkan aktiviti berikut.
AKTIVITI PENGUMPULAN DATA KAEDAH PENGUMPULAN DATA
 Bertemu dengan responden dan

(i) ……………………………..
mengemukakan soalan secara lisan.
 Memerhati, mengambil gambar dan

mencatat segala perlakuan yang dilihat, (ii) ………………………………
serta dilakukan.
 Menerangkan kejadian yang pernah
dialami sendiri berkaitan dengan (iii) ……………………………….
masalah yang telah dikenal pasti.
[3 markah]
2. Nyatakan nama persembahan data berikut.
(i)....................................... (ii)..................................... (iii).......................................
[3 markah]
3. Nyatakan kaedah pengumpulan data dan maklumat berikut.
(i)....................................... (ii)..................................... (iii).......................................
[3 markah]

4. Tuliskan urutan yang betul bagi langkah kaedah temu bual berikut dengan menulis 1, 2, 3 dan 4
pada ruang yang disediakan. Langkah yang ke- 4 telah diberi.
Langkah Kerja Kaedah Temubual Turutan
Merekod jawapan dan semua perkara penting. 4
Mengenal pasti responden yang hendak ditemu bual. (i)...................
Menyediakan set soalan. (ii)....................
Membuat temu janji dengan menyatakan tarikh, masa dan tempat. (iii)...................
[3 markah]
5. Susunkan aktiviti yang dilakukan dalam kaedah soal selidik mengikut urutan yang betul. Urutan 3
dan 5 telah diberikan.
AKTIVITI URUTAN
Merumuskan dan melaporkan dapatan 5
Menentukan bilangan sampel dan bilangan (i)..............
Menganalisis maklum balas responden (ii)..............
Menyediakan borang soal selidik (iii)...............
Mengedarkan dan mengumpulkan semula borang soal selidik 3

[3 Markah]
6. Rajah 1 menunjukkan contoh huraian data yang dibuat oleh seorang pelajar mengenai masalah
pencemaran air di longkang kawasan perumahan
(i) 95% responden menyatakan air sungai berbau busuk

dan menyebabkan ketidakselesaan manakala 5% lagi
responden tidak mengalami masalah itu.
(ii) 90% responden pernah berjumpa doktor mendapat

penyakit seperti demam denggi akibat pencemaran air
di longkang manakala 10% responden yang lain tidak
pernah mengalaminya.
Rajah 1

Berdasarkan Rajah 1, binakan dua soalan soal selidik yang bersesuaian dengan huraian itu.
(i) ....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
(ii) ....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
[2 markah]
7. Kenal pasti kaedah kajian berdasarkan sumber maklumat berikut.
SUMBER MAKLUMAT KAEDAH KAJIAN
Televisyen, internet (i)......................................................
Kawasan perindustrian, pasaraya (ii).....................................................
Pekerja kebersihan, surirumah (iii)...................................................
[3 markah]
8. Susunkan langkah pengenalpastian masalah berikut mengikut urutan yang betul. Jawapan untuk
urutan 2 dan 5 telah diberi.
LANGKAH PENGENALPASTIAN MASALAH URUTAN
Menggunakan kaedah kajian yang sesuai untuk pengumpulan data 2
Menghuraikan dan mempersembahkan data dalam pelbagai kaedah (i).......................
Merumus data 5
Mengenalpasti masalah (ii).....................
Menganalisis masalah berdasarkan data dan maklumat (iii)......................
[3 markah]

9. Nyatakan 3 sumber kaedah kajian rujukan media cetak.
(i) ...............................................................................................................
(ii) ...............................................................................................................
(iii) ...............................................................................................................
[3 Markah]
10. Susunkan langkah kerja kaedah kajian pemerhatian dengan menulis urutan 1, 2 atau 3 pada ruang
yang disediakan.
i)……. Mencatat maklumat berkaitan dan mengambil gambar dan video
ii)….... Membuat rumusan laporan dapatan pemerhatian
iii)…… Mengenal pasti lokasi, tempat dan masa untuk membuat pemerhatian
[3 markah]
11. Lengkapkan langkah-langkah kerja kaedah kajian soal selidik berikut.
Menyediakan borang soal selidik
(i) ..........................................................................................................................
(ii) ........................................................................................................................
Menganalisis data
Merumuskan dan melaporkan data
[2 Markah]

12. Rajah 2 menunjukkan carta alir Konsep 5W1H dalam mengenalpasti masalah yang di kaji.
Lengkapkan dua langkah-langkah untuk mengenalpasti masalah pada ruang yang disediakan.
(i) ........................................................................................
Why ( Mengapa ia satu masalah?)
Who (Siapa yang terlibat mengalami masalah tersebut?)
(ii) .............................................................................................
Where ( Di mana masalah itu berlaku?)
Rajah 2
[2 markah]
13. Lengkapkan langkah-langkah kaedah kajian temu bual berikut.
(i).............................................................................................................................
Membuat temu janji dengan menetapkan tarikh, masa dan lokasi
Mengenal pasti dan menyediakan set soalan
(ii)............................................................................................................................
[2 markah]

14. Rajah 3 menunjukkan aktiviti mendapatkan maklum balas daripada responden.
Rajah 3
Nyatakan dua langkah yang perlu dilakukan sebelum menjalankan aktiviti itu.
(i) ………………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
15. Nyatakan dua kata kunci yang boleh digunakan dalam penyataan masalah.
(i) ………………………………………………………………………………………………
(ii) ….……………………………………………………………………………………………
[2 markah]
16. Berikut adalah penyataan masalah yang dihasilkan oleh seorang pelajar Reka Cipta.
Pak cik saya merupakan seorang pengusaha ladang jagung di Kampung Pisang. Pak
cik saya menanam pelbagai jenis jagung seperti jagung pulut, jagung manis dan lain-lain. Pak
cik saya menghadapi kesukaran kerana jagung yang ditanam sering diserang serangga
perosak seperti belalang. Serangan serangga itu menyebabkan tanaman jagung beliau
menjadi rosak dan busuk.
Satu reka ciptaan perlu saya hasilkan untuk membantu pak cik saya mengatasi
kesukaran yang dihadapi dengan mudah, cepat dan berkesan.
Kenal pasti tiga perkara penting yang dinyatakan berdasarkan penyataan itu.
(i) ………………………………………………………………………………………………..
(ii) ………………………………………………………………………………………………..
(iii) ………………………………………………………………………………………………..
[3 markah]

17. Berdasarkan Rajah 4, nyatakan kaedah kajian yang dijalankan untuk mendapatkan maklumat bagi
proses mereka cipta. Jawapan (iv) telah diberi.
i) ................................................ ii) .............................................
KAEDAH
KAJIAN
iii) ................................................ iv) Pemerhatian

Rajah 4
[3 markah]
18. Lengkapkan urutan kaedah pemerhatian berikut
i) iii)
…………………………..… ii) …………………………..…
Mencatat maklumat
…………………………….. berkaitan dan mengambil ……………………………..
gambar dan video
…………………………….. ……………………………..
………………………….…. ………………………….….
[2 Markah]

BAHAGIAN B
1. Rajah 5 menunjukkan persembahan data yang diperoleh daripada 20 orang penduduk di Taman
Iskandar Permai
Masalah Makhluk Perosak Di Tempat Kediaman
Peratus Petunjuk
Responden Ya
Tidak
100 (18)
90 M
80 (14)
70
60
50
40 (6)
30 N
20 (2)
10
Masalah
Mengalami Merosakkan Menyebarkan
masalah harta benda penyakit
Rajah 5
Berdasarkan Rajah 5 :
(a) Nyatakan jenis persembahan data itu.

……………………………………………………………………………………..
[1 markah]
(b) Nyatakan dua kelebihan jenis persembahan data itu.
(i) ……………………………………………………………………………
(ii) ……………………………………………………………………………
[2 markah]
(c) Hitung bilangan responden,
(i) M
(ii) N
[2 markah]

(d) Bina jadual pengumpulan data bagi menunjukkan bilangan responden yang menghadapi
setiap masalah
[5 markah]
2. Jadual 1 menunjukkan maklumat dan data tentang masalah gangguan tikus di kawasan
perumahan yang diperolehi dengan menggunakan borang tertentu.
Bilangan responden Bilangan responden
Masalah yang dihadapi Jumlah
yang setuju yang tidak setuju
Najis tikus merata-rata 38 12 50
Makanan tercemar 47 3 50
Perabot dan pekakas rumah rosak 35 15 50
Jadual 1
Berdasarkan Jadual 1,
(a) Hitungkan peratus responden
(i) Menghadapi masalah makanan tercemar
[2 markah]

(ii) Menghadapi masalah perabot dan pekakas rumah rosak
[2 markah]
(b) Kenalpasti empat dapatan masalah itu.
(i) ……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………............
(ii) ……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….............
(iii) ……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………............
(iv) ……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………............
[4 markah]
(c) Rumuskan masalah itu.
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

3. Jadual 2 menunjukkan data masalah pencemaran air di sebatang tali air.
Bil. Responden
Bil Masalah
Ya Tidak
1. Menyebabkan bau busuk 18 7
2. Saliran tali air tersumbat 21 4
3. Hidupan air mati 16 9
Jadual 2
Berdasarkan Jadual 2,
(a) Lukiskan sebuah carta bar berdasarkan maklumat di Jadual 2.
[6 markah]
(b) Hitungkan peratus responden yang menghadapi masalah yang tertinggi.
[2 markah]
(c) Rumuskan hasil dapatan di 3(b).
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
[2 markah]

BAB 5
PENYELIDIKAN DAN KAJIAN PRODUK
1. Nyatakan jenis kajian produk berikut.
i) .................................................... ii) ......................................................

[2 markah]
2. Senaraikan perkara yang perlu dikumpulkan sewaktu menjalankan kajian ke atas produk sedia ada
pada Rajah 1.
i)......................................................................
KAJIAN
PRODUK
Sumber maklumat diperoleh
SEDIA Gambar dan nama produk
ADA
ii).....................................................................
Rajah 1
[2 markah]

3. Lengkapkan aspek yang perlu diberi tumpuan semasa menjalankan kajian dan analisis berkaitan
bahan rujukan dan produk sedia berikut.
Produk kajian Nyatakan sumber maklumat diperoleh
Sertakan gambar dan nama produk
Jalankan kajian terhadap sekurang-kurangnya dua produk sedia ada
Kekuatan dan i)................................................................................................................
kelemahan
Rupa bentuk / kaedah / prinsip / teori
Kaedah Menerangkan cara produk berfungsi berdasarkan tujuan asal ia direka

kepenggunaan
ii)...............................................................................................................
Cadangan Penambahbaikan daripada pelbagai faktor mengikut kesesuaian seperti

penambahbaikan fungsi, bahan pembinaan, komponen, saiz, warna, aksesori dan reka
bentuk.
[2 markah]
4. Cadangkan dua penambahbaikan yang boleh dijalankan pada Produk X untuk mengatasi kesan dan
akibat kepada pengguna berdasarkan Rajah 2.
PRODUK X KESAN & AKIBAT
Rajah 2
Cadangan penambahbaikan :
(i) ....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
(ii) ....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
[2 markah]

5. Lengkapkan aspek penting dalam analisis produk sedia ada berikut.
ASPEK PENTING DALAM ANALISIS PRODUK SEDIA ADA
 Nyatakan sumber produk diperoleh

Produk Kajian  Gambar dan nama produk disertakan
 Sekurang-kurangnya dua produk sedia ada
diberikan
 Fungsi
i)..........................................................
 Rupa bentuk/ kaedah/ prinsip/ teori
 Menerangkan cara produk berfungsi

ii)......................................................... berdasarkan tujuan asal ia direka cipta
 Produk boleh menyelesaikan masalah yang
dikenal pasti
 Penambahbaikan daripada pelbagai faktor

mengikut kesesuaian seperti fungsi, bahan
iii).......................................................
pembinaan, komponen, saiz, warna, aksesori
dan reka bentuk
[3 markah]
6. Tuliskan urutan langkah kerja kajian produk yang berikut.
PERKARA TURUTAN
Mempersembahkan hasil analisis dalam bentuk jadual 3
Mengenal pasti bahan rujukan atau produk sedia ada sebagai bahan kajian
(i)…………
produk dengan menggunakan kaedah kajian yang sesuai
Menganalisis kekuatan dan kelemahan fungsi dan rupa bentuk/ kedah/ prinsip/
(ii)………..
teori untuk setiap bahan rujukan atau produk sedia ada yang dipilih
[2 markah]

7. Rajah 3 menunjukkan dua jenis produk alat penyukat susu yang berada dalam pasaran. Berdasarkan
rajah yang diberi, nyatakan kelebihan dua jenis produk itu berdasarkan aspek fungsi dan rupa
bentuk.
Produk Kajian
Penyukat susu tahan karat Sudu penyukat
Fungsi Fungsi
i)........................................................ Boleh menyukat isipadu yang kecil
Kelebihan/
Kekuatan
Rupa Bentuk Rupa bentuk
Rupa bentuk yang memudahkan ii).......................................................

penggunaan
Rajah 3
[2 markah]
8. Nyatakan jenis kajian produk berdasarkan pernyataan berikut.
PERNYATAAN JENIS KAJIAN PRODUK
 Barangan sedia ada tetapi tidak

menjalankan fungsi yang sama. (i)…………………………..……….
 Ia juga merujuk kepada alam semula jadi
seperti haiwan,tumbuhan dan lain-lain lagi
 Barangan yang digunakan untuk kegunaan

pengeluaran barangan dan perkhidmatan (ii)……………………………………
lain.
 Barangan ini mempunyai fungsi yang sama
[2 markah]

BAB 6
PENJANAAN IDEA
1. Senaraikan tiga teknik pemikiran dan penjanaan idea secara terancang.

(i) …………………………………………………………………………………………………
(ii) …………………………………………………………………………………………………
(iii) …………………………………………………………………………………………………
[3 markah]
2. Lengkapkan jenis-jenis pemikiran yang tepat berdasarkan penyataan berikut.
PENYATAAN JENIS PEMIKIRAN

Mengenal pasti sama ada idea yang dijana adalah betul dari segi logik Pemikiran Logikal
Keupayaan atau kebolehan individu mencipta sesuatu yang baharu (i)...……………………
Melihat sesuatu perkara atau butiran secara mendalam dan terperinci. Pemikiran Analitikal
Keputusan dibuat berdasarkan kepada gerakan hati atau naluri (ii)………..……………
Mengenalpasti kesilapan, kelemahan, kekurangan dan kesalahan (iii)….…………………
Idea yang dijana tidak dinilai sama ada betul atau salah Pemikiran Lateral
[3 markah]
3. Tuliskan teknik pemikiran berdasarkan situasi berikut.
TEKNIK PEMIKIRAN
(i)……………………………………………….. (ii)………………………………….................…
[2 markah]

4. Lengkapkan peraturan sesi sumbangsaran berikut.
Ahli kumpulan mengenali dan mempercayai antara satu sama lain
Memahami topik yang hendak dibincangkan

PERATURAN SESI
SUMBANGSARAN
(i)...............................................................................................................
Dapat digunakan dalam membuat keputusan
Menghadkan masa supaya ahli kumpulan lebih kreatif
(ii)..............................................................................................................
[2 markah]
5. Lengkapkan peraturan sesi kritik berikut.
PERATURAN SESI KRITIK
Melantik seorang ketua
(i)………..………………………………………………………………..
Melakukan kritikan setelah selesai pembentangan idea
(ii)………….………………………………………………………….…..
[2 markah]
6. Apakah tujuan diadakan perbincangan dalam kumpulan?
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
[1 markah]
7. Apakah tujuan Lukisan Persembahan dalam Reka Cipta?
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
[1 markah]

8. Nyatakan kaedah penjanaan idea bedasarkan peraturan berikut.
PERATURAN KAEDAH PENJANAAN IDEA
 Membentangkan idea secara individu atau

kumpulan dalam masa yang ditetapkan.
 Melakukan kritikan selepas selesai (i)……………………………………
pembentangan idea.
 Mengambil tindakan terhadap kritikan dan
membaiki kelemahan yang ada.
 Menetapkan topik.
 Idea menjurus kepada penyelesaian
masalah.
 Bincangkan dan bahaskan setiap idea yang (ii)……………………………………..
ada.
 Setiap idea harus mempunyai data-data dan
makluman sokongan.
 Memahami topik yang hendak

dibincangkan.
 Mengikut had masa yang ditetapkan supaya
lebih kreatif dan spontan. (iii)…………………………………….
 Berfikir secara bebas tanpa paksaan.
 Hasil dapatan digunakan dalam membuat
keputusan berikutnya.
[3 markah]
9. Senaraikan tiga elemen-elemen dalam menilai idea.
(i) …………………………………………………………………………………………………
(ii) …………………………………………………………………………………………………
(iii) …………………………………………………………………………………………………
[3 markah]
10. Nyatakan dua kriteria yang perlu ada dalam sebuah lukisan persembahan.
(i) …………………………………………………………………………………………………
(ii) …………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

11. Rajah 1 menunjukkan lakaran penjanaan idea bagi sebuah troli.
Penjanaan idea troli 1 Penjanaan idea troli 2

Rajah 3
Nyatakan satu kekuatan dan satu kelemahan kedua-dua idea reka bentuk troli itu.
KEKUATAN KELEMAHAN
(i)………………………………….. (ii)…………………………………..
TROLI 1
………………………………….. …………………………………..
(iii)………………………………….. (iv)…………………………………..
TROLI 2
…………………………………… …………………………………..
[4 markah]

BAB 7
MODEL OLOKAN (MOCK-UP)
1. Senaraikan ciri-ciri model olokan.
CIRI MODEL OLOKAN
(i)...................................................................................................................................................
(i)...................................................................................................................................................
(i)...................................................................................................................................................
(i)...................................................................................................................................................
[4 markah]
2. Lengkapkan kepentingan model olokan berikut.
KEPENTINGAN MODEL OLOKAN
(i)........................................................................................................
(ii).......................................................................................................
Membantu membuat penilaian dan penanda aras terhadap reka

bentuk model 3D
[2 markah]
3. Nyatakan DUA ciri bagi model berfungsi
(i) ………………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

4. Lengkapkan perbandingan model olokan, model dan prototaip berikut.
Model olokan Model Prototaip
Dibuat sebelum model sebenar (i) ………………...................

Dibuat selepas model dibina
dibina …………………………
(ii) …………………………... Separa berfungsi atau tidak

Berfungsi sepenuhnya
………………………......... berfungsi
Tidak menggunakan bahan Tidak semestinya (iii) ……………………….....

sebenar menggunakan bahan sebenar ..........................................
[3 markah]
5. Senaraikan TIGA bahan yang sesuai digunakan untuk penghasilan model olokan selain daripada
kadbod?
(i) ………………………………………
(ii) ………………………………………
(iii) ………………………………………
[3 markah]
6. Lengkapkan langkah-langkah asas dalam penghasilan model olokan berikut.
•kenal pasti jenis objek yang akan dihasilkan

1
•(i) ...........................................................................................................................................
2
•(ii) .........................................................................................................................................
3
•potong bahan ikut saiz yang ditetapkan. Mulakan proses membentuk model olokan.
4
•kenal pasti cara penyambungan yang bersesuaian.

5
•(iii) ..........................................................................................................................................
6
[3 markah]

7. Lengkapkan faktor-faktor penilaian model olokan berikut.
(i) ....................................
Kesesuaian bahan untuk

produk sebenar (ii)....................................
FAKTOR PENILAIAN
MODEL OLOKAN
keseimbangan reka
Struktur reka bentuk bentuk
[2 markah]
8. Rajah 1 menunjukkan model olokan yang dibina menggunakan bahan foam.
Rajah 1
Nyatakan tiga bahan lain yang boleh digunakan untuk menghasilkan model olokan itu.
(i) ……………………………………………………………………………………..
(ii) ……………………………………………………………………………………..
(iii) ……………………………………………………………………………………..
[3 markah]

BAB 8
LUKISAN KERJA
1. Nyatakan jenis lukisan kerja berdasarkan klasifikasi 2D atau 3D.
[3 markah]
2. Nyatakan nama garisan berikut.
(i). …………………………….. (ii). ……………………………. (iii). ………………….....……..

[3 markah]
3. Nyatakan jenis lukisan kerja berdasarkan pernyataan yang diberi.

PENYATAAN JENIS LUKISAN
Dihasilkan untuk mewakili sesuatu produk yang terdiri

(i) ..................................................
lebih daripada satu komponen
Memaparkan bentuk sesuatu komponen atau objek

(ii) ..................................................
berdasarkan unjuran pandangan
Kaedah yang digunakan untuk menunjukkan sesuatu objek

(iii) ..................................................
dalam bentuk tiga dimensi (3D)
[3 markah]
4. Senaraikan dua prinsip lukisan unjuran ortografik.
(i) …………………………………………………………….
(ii) …………………………………………………………….
[2 markah]

5. Nyatakan jenis lukisan kerja berikut.
Lukisan A Lukisan B
(i) Lukisan A : ……………………………………………..

(ii) Lukisan B : ……………………………………………..
[2 markah]
6. Susunkan langkah-langkah penghasilan lukisan isometrik dengan turutan 1,2,3 dan 4.

Jawapan 1 diberi.
LANGKAH JAWAPAN
(i) …….
(ii) …….
(iii) …….
(iv) 1
[3 markah]

7. Nyatakan tiga ciri-ciri penghasilan lukisan pemasangan.
(i) …………………………………………………………………………………………..
(ii) …………………………………………………………………………………………...
(iii) …………………………………………………………………………………………..
[3 markah]
8. Nyatakan kaedah dimensi lukisan kerja yang betul pada ruang yang disediakan.
LUKISAN KERJA KAEDAH MENDIMENSI
Mendimensi pinggir condong
(i) ……………………………………
(ii) …………………………………..
(iii) …………………………………..
[3 markah]
9. Nyatakan ciri-ciri lukisan pemasangan berikut. Jawapan (iii) telah diberi.
(i)..................................................................................................................
CIRI-CIRI LUKISAN
PEMASANGAN
(ii)..................................................................................................................
(iii) Lukisan keratan disertakan bagi menerangkan bahagian yang sukar

difahami.
[2 markah]

10. Nyatakan kaedah dimensi berdasarkan pernyataan yang diberi.
PENYATAAN KAEDAH DIMENSI

 Angka boleh diletakkan pada garisan dimensi atau pada
(i) ..................................................
garisan penunjuk
 Dimensi sudut pada lukisan objek mesti terletak di luar
(ii) ……………………………….
objek dan menggunakan garisan tambahan
 Pusat bulatan atau lengkok ditandakan dengan garisan
(iii) ................................................
tengah bagi memudahkan membuat mendimensi
[3 markah]
11. Rajah 1 menunjukkan sebuah bongkah dalam bentuk isometrik.
Rajah 1
Berdasarkan bongkah isometrik itu, kenalpasti tiga pandangan berikut.
(i) .......................................................................
(ii) .....................................................................
(iii) .....................................................................
[3 markah]

BAB 9
LUKISAN TERBANTU KOMPUTER
1. Nyatakan arahan yang digunakan untuk menghasilkan perubahan lukisan terbantu komputer (LTK)
berikut.
SEBELUM SELEPAS
ARAHAN CAD
MODIFIKASI MODIFIKASI
(i)………………………………..
(ii)……...………………………..
(iii)……..………………………..
[3 markah]
2. Nyatakan nama simbol LTK berikut
SIMBOL LTK JAWAPAN
(i) ..................................
(ii) ..................................
(iii) ..................................
[3 markah]

3. Nyatakan tiga perisian Lukisan Terbantu Kompter (LTK) yang terdapat di pasaran.
(i) ………………………………………………………………..
(ii) ..................................................................................................
(iii) ..................................................................................................
[3 markah]
4. Lakarkan simbol ikon yang digunakan dalam Perisian Lukisan Terbantu Kompter (LTK)
berdasarkan maklumat berikut. Jawapan (i) telah diberi.
ARAHAN PENERANGAN IKON
Digunakan untuk memberi arahan memusingkan i.

Rotate
lakaran
Mirror Digunakan untuk memberi arahan salinan sisi ii.
Copy Digunakan untuk memberi arahan untuk iii.

membuat salinan
Move Digunakan untuk memberi arahan mengalihkan iv.

lakaran
[3 markah]
5. Nyatakan nama perisian LTK berdasarkan logo berikut.
LOGO NAMA PERISIAN
(i)...…..………..................………..
(ii)………………...............………..
(iii)…………...............…………….
[3 markah]

6. Nyatakan fungsi perintah Lukisan Terbantu Komputer (LTK) berdasarkan simbol ikon berikut.
Untuk melukis bentuk (i)….…………………………. (ii)…………………………….

bujur atau elipse ……………………………... …………………………….
……………………………... …………………………….
[2 markah]
7. Nyatakan nama perisian berdasarkan penyatan penggunaan perisisan berikut. Jawapan (iii) diberi.
BIL PENGGUNAAN PERISIAN NAMA PERISIAN

Digunakan secara meluas dalam industri untuk menghasilkan
(i) reka bentuk produk oleh jurutera, arkitek dan pereka bentuk ………………………………
grafik.
Boleh menghasilkan lukisan 2D dan 3D dengan solid
(ii) ……………………………….
modeling khusus untuk pereka bentuk kejuruteraan.
(iii) Perisisan grafik yang mampu mereka bentuk logo dan produk. Illustrator
[2 markah]
8. Tuliskan nama simbol Lukisan terbantu Komputer (LTK) berikut.
(i)................................................ (ii)............................................... Mirror
[2 markah]

BAB 10
BAHAN, PERALATAN DAN MESIN PEMBINAAN PRODUK
BAHAGIAN A
1. Nyatakan bahan yang digunakan untuk menghasilkan produk berikut.
PRODUK BAHAN YANG DIGUNAKAN
(i)…..…………………………………..
Badan bot
(ii)….…………………………………..
Bahan konduktor
dalam wayar
[2 markah]
2. Nyatakan sifat mekanikal bahan yang diuji berdasarkan ujian mengukur kemampuan bahan berikut.
UJIAN SIFAT MEKANIKAL
(i) ………………………………………….....
(ii)………………………………………….…
(iii)……………………………………………
[3 markah]

3. Klasifikasikan jenis bahan berikut.
Ferus
(i)..................................................................
Bukan ferus
BAHAN
Plastik
Getah
(ii).................................................................
Kayu
Gentian
[2 markah]
4. Nyatakan nama mesin yang digunakan dalam proses pembinaan produk berikut.
PROSES MESIN NAMA MESIN
Memotong (i) …………………………........………….
Membentuk (ii) …………………….…………........……
Membuat
(iii) ………………….………………….......
kemasan
[3 markah]

5. Lengkapkan urutan langkah-langkah keselamatan menggunakan mesin pelelas mudah alih berikut.
[2 markah]
6. Lakarkan simbol keselamatan yang betul berdasarkan keterangan berikut.. Jawapan (i) telah diberi.
KETERANGAN SIMBOL KESELAMATAN
(i) Murid perlu memakai gogal ketika

menggunakan mesin.
(ii) Murid perlu berhati-hati kerana

kawasan lantai licin.
(iii) Murid perlu memakai alat pelinndung

telinga untuk mengelakkan kerosakan
deria pendengaran.
[2 markah]

7. Nyatakan jenis bahan bukan logam berdasarkan sifat bahan berikut :
SIFAT BAHAN JENIS BAHAN BUKAN LOGAM

 Kenyal
(i) .................................................
 Boleh Lentur
 Lutsinar
(ii) .................................................
 Penebat haba dan elektrik
[2 markah]
8. Rajah 1 menunjukkan sebuah beg pakaian yang dihasilkan daripada gabungan pelbagai bahan
pembuatan. Nyatakan bahan yang sesuai digunakan pada bahagian yang berlabel R, S dan T.
(i) R : …………………………
(ii) S : ………………………
(iii) T : ……………………
Logam
Rajah 1
[3 markah]
9. Nyatakan fungsi alatan berikut.
………………………………………………………..
[1 markah]

10. Tuliskan dua langkah keselamatan yang perlu dipraktikkan semasa memotong kepingan kayu
menggunakan mesin berikut.
(i) ...................................................................................................................................................
(ii) ...................................................................................................................................................
[2 markah]
11. Tuliskan contoh bahan logam mengikut klasifikasi berikut.
BAHAN LOGAM
LOGAM FERUS LOGAM BUKAN FERUS
(i)...................................................... (ii).....................................................
[2 markah]
12. Nyatakan maksud simbol keselamatan berikut.
BIL SIMBOL MAKSUD
(i) ...............................................................
(ii) ................................................................
(iii) ................................................................
[3 markah]

SPM 2018
13. Rajah 2 menunjukkan alat yang terdapat di dalam bengkel.
Rajah 2
Nyatakan kegunaan alat itu.
………………………………………………………………………………………………….
[1 markah]
SPM 2019
14. Nyatakan sifat mekanikal berdasarkan takrifan berikut.
TAKRIFAN SIFAT MEKANIKAL
Kemampuan bahan untuk menahan beban atau

menahan daya tekanan tanpa pecah atau (i)………………………………………………..
meleding.
Keupayaan bahan untuk kembali semula ke

bentuk asal tanpa mengalami perubahan (ii)…………………………….…………………
bentuk setelah ditarik atau dimampat.
Kemampuan bahan untuk menahan daripada

berlaunya haus, pengikisan, tahan terhadap (iii)………………………………………………
goresan, tusukan atau lekukan.
[3 markah]

BAHAGIAN B
SPM 2018
1. Rajah 3(a) menunjukkan rekaan sebuah periuk yang akan dikeluarkan oleh sebuah syarikat dan
Rajah 3(b) menunjukkan situasi penggunaan periuk itu.
Rajah 3(a) Rajah 3(b)
Berdasarkan Rajah 3(a),

(a) Terangkan bahan pembinaan yang sesuai pada bahagian yang berlabel :
X : ...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Y : ...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
Z : ...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
[6 markah]
(b) Lakar dan warnakan brosur bagi mempromosikan periuk itu.
[4 markah]

2. Rajah 4 menunjukkan produk sebuah penahan buku keluli yang dibina menggunakan sekeping
keluli bersaiz 150mm x 100mm x 2mm
Penahan
Tapak
Rajah 4
(a) Kenalpasti tiga proses yang terlibat di dalam menghasilkan produk itu.
(i) ..............................................................................................................................................
(ii) ..............................................................................................................................................
(iii) ..............................................................................................................................................
[3 markah]
(b) Terangkan bagaimana sudut di antara penahan dengan tapak produk dapat ditentukan tepat 90º.
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
[2 markah]
(c) Sekiranya produk itu terdiri daripada dua bahagian berbeza iaitu, bahagian tapak dan bahagian
penahan, nyatakan kaedah penyambungan yang sesuai.
.....................................................................................................................................................
[1 markah]
(d) Huraikan kaedah penyambungan yang dinyatakan di 2(c).

.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
[5 markah]

3. Kedua-dua alat memasak pada Rajah 5 diperbuat daripada bahan keluli tahan karat.
PEMEGANG
Rajah 5
(a) Nyatakan dua bahan yang sesuai digunakan untuk membuat bahagian pemegang alatan
memasak di atas.
(i) …………………………………………………………….
(ii) …………………………………………………………….
[2 markah]
(b) Terangkan kelebihan bahan yang dinyatakan di 3(a)

(i) ………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
[4 markah]
(c) Bahan keluli tahan karat yang digunakan untuk menghasilkan alatan memasak itu telah
digantikan dengan bahan aluminum. 1 liter air telah dipanaskan menggunakan alatan ini dan
masa yang diambil adalah 3 minit lebih pantas berbanding alatan memasak yang diperbuat
daripada keluli tahan karat. Terangkan mengapa keadaan ini berlaku.
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
(d) Terangkan satu kelebihan keluli tahan karat berbanding aluminium
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
[2 markah]

BAB 11
SISTEM
BAHAGIAN A
SPM 2019
1. Nyatakan nama komponen bagi litar hidraulik berikut.
(i).............................
.......
(ii)............................
.....
(iii)...........................
......
[3 markah]
SPM 2018
2. Rajah 1 menunjukkan mesin gerudi lantai.
Rajah 1
Nyatakan urutan yang betul bagi kendalian sistem takal dan tali sawat pada mesin itu .
(i) Hidupkan suis
(ii)..........................................................................
(iii) Tali sawat memutarkan takal dipacu
(iv) ........................................................................
[2 markah]

SPM 2018
3. Nyatakan nama komponen elektrik berikut.
Simbol Nama Komponen
(i) ..................................................................................
(ii) .................................................................................
(iii) ................................................................................
[3 markah]
4. Lengkapkan prinsip sistem kawalan berikut.
[2 markah]
5. Nyatakan kelas sistem tuas berdasarkan produk di Rajah 2
ii)........................... iii)..........................
i)............................
Rajah 2
[3 markah]

6. Rajah 3 menunjukkan satu alat yang digunakan untuk mengangkut air
Q
P
R
Rajah 3
Berdasarkan rajah 3,
(a) Nyatakan satu kelebihan alat itu.
……………………………………………………………………..
[1 markah]
(b) Nyatakan kesan daya kilas pada R sekiranya:
(i) Saiz Q dipanjangkan
………………………………………………………………………………
[1 markah]
(ii) Diameter P dibesarkan

……………………………………………………………………………....
[1 markah]
7. Nyatakan jenis sistem mekanikal berdasarkan peralatan berikut.
Nama sistem Peralatan
(i) …………………………………… Jek kereta
(ii) …………………………………… Mesin gerudi meja
(iii) …………………………………… Brek basikal
[3 markah]

8. Nyatakan jenis gear yang digunakan dalam alatan berikut.
ALATAN JENIS GEAR
(i) ........................................................
(ii) ........................................................
(iii) ......................................................
[3 markah]
9. Rajah 4 menunjukkan litar skematik sistem pengesan banjir
Rajah 4
Nyatakan nama komponen elektronik yang terlibat dalam proses pengesanan banjir
[2 markah]

10. Rajah 5 menunjukkan penyambungan komponen sistem asas penghantar.
Rajah 5
Berdasarkan Rajah 5, susunkan langkah operasi sistem asas penghantar dengan menulis 1, 2, 3, 4
dan 5 pada ruang yang disediakan di Jadual 1. Langkah 2 dan 5 telah diberi.
BIL OPERASI LANGKAH
i) Pergerakan ini akan terhenti apabila suis utama dimatikan. 5
Apabila produk sampai ke B, ia akan menyentuh Suis S1 dan

ii) menyebabkan suistertutup. Pada masa yang sama, Geganti C2 akan
mendapat bekalan dan Sesentuh C2 akan tertutup.
Motor 2 akan berputar dan menggerakkan produk sehingga ke
iii)
kedudukan C dan masuk ke bekas pengumpulan.
Putaran Motor 1 akan menyebabkan penghantar berfungsi dan produk
iv) 2
bergerak dari kedudukan A ke kedudukan B.
v) Suis utama ditekan, Geganti 1 berfungsi dan Motor 1 berputar.
Jadual 1
[3 markah]

BAHAGIAN B
SPM 2018
1. Rajah 6(a) menunjukkan litar skematik sistem conveyor dan rajah 6(b) menunjukkan situasi
penggunaan sistem itu.

Rajah 6
Berdasarkan Rajah 6(a):
(a) (i) Nyatakan nama komponen R
...................................................................................................................................
[1 markah]
(ii) Nyatakan fungsi komponen itu.

.....................................................................................................................................
[1 markah]
(b) Jika S2 ditukar ke kedudukan B, nyatakan kesan pada komponen R sekiranya:
(i) nilai reostat dinaikkan daripada 0Ω ke 40 kΩ.

.....................................................................................................................................
[1 markah]
(ii) mentol L2 terbakar.
.......................................................................................................................................
[1 markah]
(c) Huraikan operasi litar bagi sistem itu jika nilai reostat 25 kΩ.
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
[4 markah]
(d) Jika seorang pekerja ditambah, terangkan tindakan yang perlu dilakukan pada sistem itu.
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
[6 markah]
2. Rajah 7 menunjukkan sebuah kren yang digunakan untuk mengangkat dan memindahkan logam
terbuang di pusat pelupusan serta litar skematik mudah bagi menerangkan operasi kren itu.
Rajah 7
Berdasarkan Rajah 7
(a) Nyatakan prinsip yang digunakan dalam litar itu
.........................................................................................................................................
[1 markah]

(b) Terangkan apa yang akan berlaku jika :
(i) Bilangan lilitan wayar ditambah
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
[2 markah]
(ii) Voltan bekalan kuasa dikurangkan
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
. …………………………………………………………………………………………...
[2 markah]
(c) Huraikan operasi litar itu
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
[3 markah]
(d) Terangkan bagaimana sistem yang anda jelaskan di 2(c) dapat membantu memudahkan tugas
pekerja di pusat pelupusan.
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
[2 markah]

3. Rajah 8(a) menunjukkan alat penaburan makanan haiwan ternakan mudah alih dan Rajah 8(b)
menunjukkan litar skematik alat penaburan itu

Rajah 8
Berdasarkan Rajah 8(a) dan Rajah 8(b):
(a) Kenalpasti kesan pada Motor DC jika:

(i) Voltan ditambah kepada 12
………………………………………………………………………………..
[1 markah]
(ii) Nilai komponen Y berada pada tahap paling maksimum.
……………………………………………………………………………….
[1 markah]
(iii) Kekutubannya diterbalikkan daripada A-B menjadi B –
………………………………………………………………………………
[1 markah]
(b) Huraikan operasi litar alat itu pada keadaan komponenY berada pada nilai minimum.
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………....................……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………..........................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
[5 markah]
(c) Terangkan satu penambahbaikan yang dapat menambah kecekapan alat penaburan itu.
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
[2 markah]
4. Rajah 9(a) menunjukkan litar skematik sistem palang automatik dan Rajah 9(b) menunjukkan situasi
penggunaan sistem itu.
Rajah 9(a)
Rajah 9(b)

Berdasarkan Rajah 9(a):
(a) Nyatakan fungsi komponen berikut:
(i) Komponen X : ..................................................................................................................
(ii) Komponen Y : ..................................................................................................................
[2 markah]
(b) Nyatakan kesan kepada sistem ini sekiranya :
(i) Sumber kuasa 240V a.u. ditukar kepada 12V a.t.
…………………………………………………………………….………........................
[1 markah]
(ii) Lingkaran pengesan (S2) mengalami kerosakan.
……………………………………………………………………………….....................
[1 markah]
(c) Huraikan operasi litar bagi sistem itu jika Lingkaran Pengesan (S2) mengesan kehadiran
kenderaan.
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………....
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
[6 markah]

5. Rajah 10(a) menunjukkan alat pembuka buah durian dan Rajah 10(b) menunjukkan cara
penggunaan alat tersebut.

Rajah 10
Berdasarkan Rajah 10(a),
(a) Nyatakan :
(i) jenis sistem mekanikal itu.
....................................................................................................................
(ii) nama bahagian yang berlabel Q
.....................................................................................................................
[2 markah]
(b) Jika jarak diantara Q dan R dipanjangkan, nyatakan kesan terhadap:
(i) R : ...............................................................................................................
(ii) Q : ...............................................................................................................
[2 markah]
(c) Huraikan operasi sistem itu.

……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………..........................................................................................................................
..............................................................................................................................................
[4 markah]

(d) Terangkan kesan kepada pengguna jika kedudukan Q diubah ke R dan sebaliknya.
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
6. Rajah 11 menunjukkan aktiviti memuat naik buah tembikai ke atas lori dari sebuah ladang tanaman.
Pekerja mengadu penat dan sakit bahu kerana terpaksa memuat buah tembikai dengan kuantiti yang
banyak.
Rajah 11

(a) Cadangkan satu sistem mekanikal yang dapat menyelesaikan masalah yang diadu oleh pekerja
ladang itu.
....................................................................................................................
[1 markah]

(b) Lakar dan labelkan sistem yang dicadangkan di 6(a).
[5 markah]
(c) Terangkan dua kelebihan sistem yang dilakarkan di 6(b)
(i) ...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
[2 markah]
(ii) ...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
[2 markah]

BAB 12
PEMBINAAN DAN PENGUJIAN MODEL BERFUNGSI DAN PROTOTAIP
1. Nyatakan definisi dua penyataan berikut.
PENYATAAN DEFINISI
Model Berfungsi (i)………………………………………………………………………
Prototaip (ii)……………………………………………………………………
[2 markah]
2. Nyatakan dua cara menghasilkan kemasan projek

(i) …………………………………………………………………………………………………..
(ii) ….……………………………………………………………………………………………….
[2 markah]
3. Lengkapkan ciri keselamatan produk berikut.
(i)............................................. Mempunyai suis kawalan
CIRI
KESELAMATAN
PRODUK
Mempunyai kod warna setiap

komponen (ii)............................................
[2 markah]
4. Nyatakan dua tujuan penambahbaikan dilakukan terhadap sesuatu projek

(i) …………………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………………....
[2 markah]

5. Nyatakan fungsi alatan dan mesin pembinaan produk berikut.
R S T U
(i) R : ……………………………………..........................................................................
(ii) S : ……………………………………..........................................................................
(iii) T : …………….....................................................................................……………….
(iv) U : .……………….....................................................................................……………
[4 markah]
6. Kenalpasti kaedah pengujian berikut.
KAEDAH PENGUJIAN
(i)…….…………………………….…………
(ii)……………………………………………
[2 markah]
7. Senaraikan tiga ciri-ciri prototaip.

(i) .............................................................................................................................................
(ii) .............................................................................................................................................
(iii) .............................................................................................................................................
[3 markah]

8. Nyatakan dua perbezaan antara model berfungsi dengan prototaip,
PERBEZAAN MODEL BERFUNGSI PROTOTAIP
BAHAN (i)……………………………… (ii)………………………………
SAIZ (iii)……………………………… (iv)………………………………
[4 markah]
9. Lengkapkan meklumat berkaitan carta aliran proses kerja berikut.
KETERANGAN SIMBOL
Mula atau tamat proses (i)
(ii) …………………………………….…
(iii)
Proses penilaian atau membuat pemilihan
[3 markah]
19. Nyatakan tujuan utama melakukan pengujian terhadap projek.

………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………..
[1 markah]
20. Takrifkan :
(i) Ujian parameter : .......................................................................................................
.......................................................................................................
(ii) Ujian makmal : .......................................................................................................
.......................................................................................................
[1 markah]

BAB 13
PENJENAMAAN PRODUK
BAHAGIAN A
1. Nyatakan dua klasifikasi produk dalam penjenamaan produk
(i) ………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………
[2 markah]
2. Klasifikasikan produk berikut mengikut kelas produk yang betul.
PRODUK PENGGUNA PRODUK INDUSTRI
Kasut (i) …………………………………….
(ii) ……………………………………. (iii) …………………………………….
[3 markah]
3. Senaraikan tiga kategori produk pengguna dalam memenuhi keperluan harian
(i) …………………………………………………………………………………………
(ii) ………………………………………………………………………………………….
(iii) ………………………………………………………………………………………….
[3 markah]

4. Kenalpasti produk pengguna berikut.
(i)…………………………… (ii)………………………….. (iii)………………………….

[3 markah]
5. Lengkapkan maklumat pengkelasan produk industri berikut.

KEPUTUSAN
DESKRIPSI PENGKELASAN
PEMBELIAN
• Harta modal yang boleh
dibelanjakan
• Lebih pertimbangan (i)…………….……….……….
• Ada susut nilai
• Bukan produk akhir
(ii)….………………………….… • Membuat pertimbangan

• Peralatan Aksesori
• Bukan produk akhir wajar
• Bahan yang diproses

mengikut keperluan • Sedikit pertimbangan (iii)….…………………………
• Sebahagian produk akhir
[3 markah]
6. Kenalpasti ciri pemilihan jenama yang baik berdasarkan penyataan berikut.
PENYATAAN CIRI-CIRI PEMILIHAN JENAMA
Memiliki jenis muka taip yang senang dibaca

(i) …….............…………………………...
dan mudah difahami oleh pengguna
Mudah disebut dan diingati oleh pengguna pada

Mudah dikenali dan diingati
bila-bila masa
Mempunyai nilai-nilai positif termasuk dari segi

(ii) ………............………………………...
muka taip dan maksud jenama
[2 markah]

7. Kenalpasti jenis reka bentuk jenama berikut.
BIL JENAMA JENIS REKA BENTUK JENAMA
(i) …………………………………………………
(ii)
BIGboxed …………………………………………………
(iii) …………………………………………………
(iv) Jenama bentuk cap dagangan
[3 markah]
8. Nyatakan 2 ciri-ciri logo yang baik.

(i) …………………………………………………………………………………………
(ii) …………………………………………………………………………………………
[2 markah]
9. Rajah 1 menunjukkan jenama satu produk.
Rajah 1
Nyatakan empat ciri jenama yang baik pada rajah itu.
(i) …………………………………………………………………………………………....
(ii) ……………………………………………………………………………………………
(iii) ……………………………………………………………………………………………
(iv) ……………………………………………………………………………………………
[4 markah]

10. Nyatakan jenis logo produk dan perkhidmatan berikut.
(i)……..……………………. (ii)…...…………………….. (iii)…...…………………….
[3 markah]
11. Slogan merupakan unsur penting dalam strategi pemasaran dan pengiklanan. Senaraikan tiga ciri-
ciri slogan.
(i) ……………………………………………………………………………………………..
(ii) …………………………………………………………………………………………….
(iii) …………………………………………………………………………………………….
[3 markah]
12. Sebuah syarikat ingin memasarkan lampu pendarflour. Lengkapkan jenis slogan pada ruang yang
disediakan.
SLOGAN JENIS SLOGAN
“ Cahayanya Jelas Dan Terang” (i) ………………………………………….
“Menceriakan Hidupmu” (ii) ………………………………………….
[2 markah]

BAHAGIAN B
1. Rajah 2 menunjukkan produk permainan kanak-kanak yang akan dipasarkan.
Rajah 2
(a) Cadangkan jenama produk itu.
…………………………………………………………………………………………
[1 markah]
(b) Lakarkan jenama bentuk cap dagangan (trade mark) berdasarkan cadangan di 1(a).
[5 markah]

(c) Terangkan dua ciri jenama yang dilakarkan di 1(b).
(i) …………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
(ii) …………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
.……………………………………………………………………………………………
[4 markah]
2. Rajah 3 menunjukkan sebuah reka bentuk lampu suluh mudah alih yang akan dipasarkan.
Rajah 3
(a) Lakarkan logo kombinasi untuk produk itu.
[5 markah]

(b) Terangkan dua alasan pemilihan logo yang dilakarkan di 2(b).
(i) …………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
(ii) …………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
.……………………………………………………………………………………………
[4 markah]
(c) Cadangkan satu slogan yang sesuai untuk produk itu

..........................................................................................................................................................
[1 markah]

BAB 14
PEMASARAN PRODUK
BAHAGIAN A
1. Nyatakan kepentingan dalam penentuan harga produk berdasarkan keterangan yang diberikan.
KETERANGAN KEPENTINGAN PENENTUAN HARGA PRODUK
Harga yang diputuskan sewajarnya dapat
(i) .......................................................................................
memaksimumkan keuntungan.
Jualan yang tinggi membolehkan syarikat
(ii) ......................................................................................
menguasai syer pasaran.
Syarikat sanggup meletakkan harga yang
(iii) .....................................................................................
lebih rendah daripada pesaing
[3 markah]
SPM 2019
2. Berikut adalah maklumat kos untuk menghasilkan 30 unit produk.
Kos Bahan = RM600.00

Kos Upah = RM260.00
Kos Overhed = RM190.00
Hitung kos purata untuk menghasilkan produk itu.
[2 markah]
SPM 2019
3. Nyatakan kaedah penentuan harga jualan berdasarkan pengiraan berikut.
PENGIRAAN KAEDAH PENENTUAN HARGA
Kos pengeluaran = RM70.00
Keuntungan = 30%
(i)………………..……………….....
Harga Jualan = RM70.00 + (RM70.00 × 30%)
= RM91.00
Kos pengeluaran = RM70.00
Keuntungan = RM20.00
(ii)………………..……………….…
Harga Jualan = RM70.00 + RM20.00
= RM90.00
[2 markah]

4. Nyatakan faktor-faktor dalam menentukan harga jualan berdasarkan keterangan yang diberikan.
KETERANGAN PENENTUAN HARGA JUALAN
Merujuk kepada produk mudah beli, beli-belah atau (i) ................................................................
istimewa.
Peletakan harga bergantung kepada jenis pasaran. (ii) ...............................................................
Pengeluar perlu mendapatkan semua kosnya sebelum (iii) ..............................................................

memikirkan tentang memperoleh keuntungan.
[3 markah]
5. Lengkapkan faktor penentuan harga jualan berikut.

FAKTOR PENENTUAN HARGA JUALAN
Golongan pengguna Dasar kerajaan Persaingan (i)..............................
(ii)............................. Saluran agihan Objektif syarikat (iii)............................
[3 markah]
6. Berikut menunjukkan kos purata dan margin keuntungan bagi seunit buku.
Kos Bahan = RM150.00

Kos Upah = RM60.00
Kos Overhed = RM15.00
(i) Hitungkan kos pengeluaran 10 unit buku tersebut.
[2 markah]
(ii) Hitungkan harga jualan seunit buku jika margin keuntungan adalah 30%.
[3 markah]

7. Berikut adalah maklumat kos bagi menghasilkan satu unit produk
Kos Bahan = RM8.00

Kos overhed = RM2.00
Kos upah = RM2.00
Hitung harga jualan jika peratus margin keuntungannya adalah 25%.
[3 markah]
SPM 2018
8. Berikut adalah maklumat kos pengeluaran bagi satu unit produk yang akan dipasarkan
KOS JUMLAH (RM)

Kos bahan 2.50
Kos upah 1.50
Kos overhed 0.50
Hitung harga jualan jika keuntungan ditetapkan sebanyak RM2.00.
[4 markah]

9. Senaraikan tiga faktor pemilihan tempat pemasaran.
(i) ..................................................................................................................................................
(ii) ..................................................................................................................................................
(iii) ..................................................................................................................................................
[3 markah]
10. Lengkapkan tujuan promosi yang dijalankan dalam penjualan sesuatu produk berikut.
(i) Memberi maklumat yang tepat tentang produk

TUJUAN PROMOSI
(ii) Memastikan produk mendapat sambutan
(iii)..............................................................................................
(iv) Menarik perhatian pengguna mencuba atau membeli produk
(v)................................................................................................
[2 markah]
11. Rajah 1 menunjukkan satu brosur yang digunakan untuk tujuan pemasaran produk.
PRODUK ISTIMEWA
DARIPADA: PROMOSI HUJUNG
TAHUN
*AISYAH COOKWARE
SDN BHD
*No 5, Jalan Bersatu,
Taman Industri, RM 39.90
Batu Pahat Johor
*019-87799654
Rajah 1
Nyatakan ciri-ciri brosur yang tidak terdapat dalam brosur itu.

(i) ..................................................................................................................................................
(ii) ..................................................................................................................................................
(iii) ..................................................................................................................................................
[3 markah]

12. Nyatakan kaedah promosi bagi situasi berikut.
SITUASI KAEDAH PROMOSI
(i) ………………………………………
(ii) ……………………………………..
(iii) ………………………………………..
[3 markah]
13. Nyatakan tiga perkara yang perlu dinyatakan dalam manual pengguna.
(i) ..................................................................................................................................................
(ii) ..................................................................................................................................................
(iii) ..................................................................................................................................................
[3 markah]

BAHAGIAN B
1. Rajah 2 menunjukkan perbezaan hasil jualan kerepek bagi Cik X dan Cik Y mengikut minggu.
Perbezaan Hasil Jualan Kerepek bagi Cik X dan Cik Y

100
Bilangan bungkusan kerepek
Cik X
80 Cik Y
60
40
20
0
Minggu 1 Minggu 2 Minggu 3
Jualan dalam seminggu
Rajah 2
(a) Nyatakan dua kaedah promosi yang mungkin digunakan oleh cik X untuk memasarkan
kerepeknya
(i) .........................................................................................................................................
(ii) .........................................................................................................................................
[2 markah]
(b) Cik Y ingin meningkatkan jualan kerepeknya dengan membuat iklan di dalam surat khabar.
(i) Lakarkan iklan yang boleh membantu meningkatkan hasil jualan kerepek Cik Y.
[6 markah]

(ii) Terangkan kelebihan iklan yang dilakarkan di b (i).
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
[2 markah]
2. Rajah 3 menunjukkan satu kaedah promosi oleh seorang jurujual di sebuah pasaraya.
Rajah 3
(a) Nyatakan kaedah promosi yang dijalankan oleh jurujual itu.

…………………………………………………………………………………………………
[1 markah]
(b) Terangkan dua kelebihan kaedah promosi yang dinyatakan di 2(a).
(i) ………………………………………………………………………………………...
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
(ii) .......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
[2 markah]

(c) Lakarkan brosur untuk aktiviti promosikan yang dinyatakan di 2(a).
[5 markah]
3. Rajah 4 menunjukkan sebuah pelan Bandar Baru Seri Alam.
Rajah 4

Ali merupakan seorang usahawan yang bercadang untuk membuka sebuah kedai mencuci kenderaan
di Bandar Seri Alam.
(a) Kenalpasti satu tempat yang sesuai untuk Ali memulakan perniagaannya dengan menanda X di
Rajah 4.
[1 markah]
(b) Terangkan dua alasan pemilihan tempat yang dicadangkan di 3(a) berdasarkan faktor:
(i) Infrastruktur
…………………………………………………………………………………..………...
……......................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
[2 markah]
(ii) Golongan pengguna
…………………………………………………………………………………..………...
……......................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
[2 markah]
(iii) Persaingan
…………………………………………………………………………………..………...
……......................................................................................................................................
..............................................................................................................................................
[2 markah]
(c) Senaraikan tiga cara yang boleh dijalankan sekiranya Ali ingin mempromosikan pernigaannya
itu melalui kaedah promosi jualan.
(i) ..............................................................................................................................................
(ii) ..............................................................................................................................................
(iii) .............................................................................................................................................

4. Nina merupakan seorang usahawan muda yang mengeluarkan produk baru yang diberi nama Keep It
Real. Berikut adalah senarai bahan mentah yang digunakan olehnya bagi setiap unit produk yang
dikeluarkan.
BIL BAHAN MENTAH KUANTITI HARGA SEUNIT (RM) JUMLAH (RM)

1 Perspek 5 25.00 125.00
2 Aluminium 1 3.50 3.50
3 Skru 20 0.15 3.00
4 Engsel 4 0.40 1.60
5 Cat (spray) 1 6.50 6.50
Selain itu,Nina membeli sebuah mesin yang berharga RM650.00. Kerja-kerja pembinaan produk
dijalankan di sebuah premis yang disewanya dengan harga RM500.00 sebulan. Penggunaan air dan
elektrik dianggarkan sebanyak RM150.00 sebulan. Penghantaran produk siap dijalankan
menggunakan van dan perbelanjaannya adalah sebanyak RM350.00. Bagi bulan ini, output yang
dihasilkan oleh Nina adalah sebanyak 150 unit. Untuk memastikan produk berjaya dihasilkan dalam
tempoh yang ditetapkan, beliau telah mengambil 2 orang pekerja yang diberi gaji RM300.00 sebulan
setiap seorang.
Hitungkan :
(a) Kos tetap, kos berubah, kos pengeluaran dan kos purata seunit produk tersebut.
[4 markah]

(b) Harga jualan seunit sekiranya harga jualan ditetapkan sebanyak RM 15.00 lebih daripada kos
purata seunit.
[3 markah]
(c) Jumlah keuntungan sekiranya margin keuntungan ditetapkan sebanyak 80%
[3 markah]

BAB 15
HARTA INTELEK
BAHAGIAN A
1. Lengkapkan pengkelasan harta industri berikut.
HARTA
INDUSTRI
Paten (i)..................... (ii)..................... (iii).....................
[ 3 markah ]
2. Lengkapkan jenis harta intelek berikut.
HARTA INTELEK JENIS HARTA INTELEK
Hak Cipta
[2 markah]

3. Kenalpasti jenis Harta Intelek berdasarkan penyataan berikut.
PENYATAAN JENIS HARTA INTELEK
Hak eksklusif yang diberi kepada pemiliknya

(i).....................................................
bagi satu tempoh
Bentuk, corak atau hiasan pada barang yang

(ii)...................................................
diberi perlindungan utiliti
Memberi perlindungan kepada karya sastera,

(iii)..................................................
muzik, seni, filem, rakaman audio dan siaran
[3 markah]
4. Lengkapkan maklumat Harta Intelek berikut.
[3 markah]
5. “Di Malaysia, terdapat beberapa petunjuk geografi yang baik dan berpotensi untuk didaftarkan
sebagai petunjuk geografi. Antara contoh petunjuk geografi tersebut ialah Kuih Cincin Papar,
songket Terengganu, labu sayong dan cencaluk. Nyatakan TIGA Pengecualian yang diberikan
kepada petunjuk geografi.
(i) ……………………………………………………………………………………….
(ii) ……………………………………………………………………………………….
(iii) ……………………………………………………………………………………….
[3 markah]

6. Lengkapkan carta aliran proses yang pendaftaran harta intelek untuk permohohan susun atur litar
bersepadu.
MULA
(i) ……………………………………………………
…
TIDAK LENGKAP
SEMAKAN BORANG
PERMOHONAN
(ii) …………………………………..………………
…
SEMAKAN
KELULUSAN (iii) ………………………..
SURAT MAKLUMAN KELULUSAN MAKLUM KEPADA

PEREKA CIPTA
PENGURUSAN & PENYELENGGARAAN

HARTA INTELEK
MULA
[3 markah]

7. Lengkapkan ciri-ciri Rekabentuk Perindustrian yang tidak boleh didaftarkan berikut
Ciri yang bergantung

pada rupa suatu Perbezaan daripada segi
Tiada nilai
barangan lain butir-butir tidak material
estetika yang
(integral part) atau ciri-ciri yang biasa
jelas
digunakan dalam
perdagangan
Rekabentuk
perindustrian yang
tidak boleh
didaftarkan
[3 markah]
8. Lengkapkan perananPerbadanan Harta Intelek Malaysia (MYipo) berikut.
Menggalakkan program kesedaran awam mengenai

harta intelek
(i).................................................................................
PERANAN
PERBADANAN Menyediakan maklumat harta intelek yang lengkap
HARTA INTELEK dan mesra pengguna
MALAYSIA
(ii)...............................................................................
(iii).............................................................................
[3 markah]

9. Nyatakan jenis karya yang boleh diberikan perlindungan hak cipta berikut.
KARYA JENIS KARYA
(i)………………………………………
(ii)……………………………………..
(iii)…………………………………….
[3 markah]
10. Lengkapkan kriteria cap dagangan yang tidak boleh didaftarkan berikut.
Paten telah dipatenkan, Mahkota atau lambang

surat paten diraja, diraja atau lencana, Bulan sabit merah, Palang
berdaftar, rekabentuk lambang bangsawan atau Geneva, Palang
berdaftar dan hak cipta kebesaran Persekutuan Swiss yang
berwarna putih atau perak
yang berlatarkan warna
merah
Suatu reprentasi nama, CAP DAGANGAN
lambang, bendera mana- YANG TIDAK BOLEH
mana organisasi DIDAFTARKAN
antarabangsa, negeri, ……………………………………
bandar raya, pertubuhan
……………………………………
dan perbadanan
……………………………………
……………………………………
……………………………………
…………………………………… ……………………………………
……………………………………
……………………………………
[3 markah]

BAB 16
PENDOKUMENTASIAN
1. Nyatakan definisi pendokumentasian

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
[2 markah]
2. Senaraikan tiga kepentingan pendokumentasian.

PENDOKUMENTASIAN
(i)...............................................................................................................
KEPENTINGAN
(ii).............................................................................................................
(iii).............................................................................................................
[3 markah]
3. Senaraikan lima format pendokumentasian.

(i) ................................................................................................................................................
(ii) ................................................................................................................................................
(iii) ................................................................................................................................................
(iv) ................................................................................................................................................
(v) ................................................................................................................................................
[5 markah]
4. Senaraikan empat perkara yang perlu ada dalam deskripsi projek.

(i) ..................................................................................................................................................
(ii) ..................................................................................................................................................
(iii) ..................................................................................................................................................
(iv) ..................................................................................................................................................
[4 markah]

5. Nyatakan kepentingan pendokumentasian berdasarkan huraian berikut.
HURAIAN KEPENTINGAN
Pereka cipta yang ingin membuat inovasi serta Penyelidikan dan

Pembangunan (R&D) boleh membuat rujukan menggunakan
maklumat yang terdapat dalam dokumentasi sedia ada.
Seorang pereka cipta perlu merekodkan semua maklumat carian dan

kajian serta lakaran perkembangan idea sepanjang proses mereka
cipta sebagai bukti bahawa produk tersebut ialah hasil reka
ciptaannya sendiri dan bukan ditiru daripada orang lain.
Pereka cipta ingin memfailkan permohonan perlindungan paten
perlu mengemukakan permohonannya beserta dokumentasi lengkap
tentang ciptaan itu, di samping prototaip atau model yang
dihasilkan.
[3 markah]
6. Lengkapkan kandungan pendokumentasian berikut mengikut urutan yang betul.
KANDUNGAN PENDOKUMENTASIAN
(i) Tajuk / Tema
(ii) Latar Belakang Penyataan Masalah
(iii).................................................................................................
(iv) Fungsi dan Kegunaan
(v) Lakaran
(vi) ...............................................................................................
(vii)................................................................................................
(viii) Bibliografi
(ix) ...............................................................................................
[4 markah]

7. Rajah 1 menunjukkan maklumat berkaitan sebuah buku rujukan.
Judul Buku : Reka Cipta Tingkatan 5

Penulis : Dr. Jamil bin Abu Baser
Penerbit : Aras Mega (M) Sdn. Bhd
Tempat : Selangor
Tahun : 2017
Rajah 1
Tuliskan bibliografi buku tersebut mengikut format yang betul pada ruang jawapan.
[4 markah]
8. Susunkan urutan penulisan bibliografi yang betul dalam ruang yang disediakan. Urutan 1 dan 2 telah
diberikan.
Reka Cipta Tingkatan 5 Dr. Jamil Bin Abdul Baser dan Azra Othman
Aras Mega (M) Sdn. Bhd. Kajang 2017
[3 markah]
9. Nyatakan tiga perisian komputer yang digunakan dalam persembahan bagi kaedah Teknologi
Maklumat dan komunikasi.
(i) ................................................................................................................................................
(ii) ................................................................................................................................................
(iii) ................................................................................................................................................
[3 markah]
10. Setelah selesai menyiapkan reka ciptaan dan pendokumentasian, murid akan membuat
persembahan reka ciptaan. Nyatakan dua tujuan persembahan dalam pendokumentasian.
(i) .............................................................................................................................................
(ii) .............................................................................................................................................
[2 markah]


Modul Bitara RC Johor

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Modul Bitara RC Johor

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ISI KANDUNGAN

BAB 1 – PENGENALAN KEPADA REKA CIPTA ..................................................................... 2

BAB 2 – ASAS REKA BENTUK DALAM REKA CIPTA ........................................................... 7

BAB 3 – FAKTOR PEMILIHAN REKA BENTUK ................................................................... 12

BAB 4 – PENGENALPASTIAN MASALAH ............................................................................ 25

BAB 5 – PENYELIDIKAN DAN KAJIAN PRODUK................................................................ 36

BAB 6 – PENJANAAN IDEA ................................................................................................... 40

BAB 7 – MODEL OLOKAN (MOCK-UP) ................................................................................. 44

BAB 8 – LUKISAN KERJA ...................................................................................................... 47

BAB 9 – LUKISAN TERBANTU KOMPUTER (LTK).............................................................. 51

BAB 10 – BAHAN, PERALATAN DAN MESIN PEMBINAAN PRODUK............................... 54

BAB 11 – SISTEM .................................................................................................................... 63

BAB 12 – PEMBINAAN DAN PENGUJIAN MODEL BERFUNGSI DAN PROTOTAIP .......... 77

BAB 13 – PENJENAMAAN PRODUK ..................................................................................... 80

BAB 14 – PEMASARAN PRODUK .......................................................................................... 87

BAB 15 – HARTA INTELEK .................................................................................................... 98

BAB 16 – PENDOKUMENTASIAN ....................................................................................... 103

1 MODUL BITARA REKA CIPTA NEGERI JOHOR

(i)............................................... Pengering Tangan „Air Blade’ (ii)..............................................

PERNYATAAN CIRI PEREKA CIPTA

Tetap berusaha walaupun gagal pada percubaan

2. Lengkapkan sumber tenaga yang berikut

Tenaga tidak boleh diperbaharui Tenaga boleh diperbaharui

(i) .............................. (iii) ..................................

(ii) .................................. (iv) .................................

2 MODUL BITARA REKA CIPTA NEGERI JOHOR

4. Nyatakan definisi Inventif dalam Reka Cipta.

5. Nyatakan zaman perkembangan reka ciptaan tersebut.

Hasil ciptaan Zaman Perkembangan Reka Cipta

3 MODUL BITARA REKA CIPTA NEGERI JOHOR

TAHUN PEREKA CIPTA HASIL CIPTAAN

1801 Joseph Marie Jacquard Mesin tenun Jacquard

Hasil Ciptaan Nama Pereka Cipta

Mesin pembuat kuih siput

Mesin polyclone instant rubber stamp

4 MODUL BITARA REKA CIPTA NEGERI JOHOR

PENYATAAN CIRI PEREKA CIPTA

 Suka mendalami sesuatu yang baharu

 Berupaya mencipta, mewujud dan

 Terus mencuba untuk memperbaiki reka ciptaan

Sesuatu rekaan yang dihasilkan tidak semestinya akan berjaya pada

Mencari jalan untuk menghasilkan sesuatu rekaan yang lebih baik

5 MODUL BITARA REKA CIPTA NEGERI JOHOR

LATAR BELAKANG PEREKA NAMA PEREKA CIPTA

 Dilahirkan di Wiesbaden, Jerman

 Dilahirkan di Georgetown. Pulau Pinang

Abad ke – 19 dan abad ke - 20

CIRI-CIRI SEJARAH PERKEMBANGAN REKA CIPTA

 Manusia dilatih sebagai pekerja

 Manusia hidup berpindah randah

6 MODUL BITARA REKA CIPTA NEGERI JOHOR

1. Nyatakan jenis ruang berdasarkan imej berikut.

i) ………………………..…… ii) ………………………..………

2. Nyatakan jenis imbangan berikut.

i)…………………………… Simetri ii)……………………………

3. Kenal pasti jenis penekanan berikut

(i) Penekanan …………………… (ii) Penekanan ……………………

7 MODUL BITARA REKA CIPTA NEGERI JOHOR

5. Berikan dua perbezaan antara rupa dan bentuk pada Jadual 1.

PERBEZAAN RUPA BENTUK

1 Bersifat dua dimensi

Mempunyai struktur jisim dan

8 MODUL BITARA REKA CIPTA NEGERI JOHOR