Professional Documents
Culture Documents
(30212164)
y = f ( x)
y
a x x
นิยาม เส้ นสั มผัสของเส้ นโค้ง y = f ( x) ที่จุด (a, f (a)) หมายถึง เส้นตรงที่ผา่ นและสัมผัสจุด
(a, f (a)) และมีสมการเป็ น y − f (a) = m( x − a)
f ( x) − f (a)
โดยที่ m = f (a) = lim ถ้าลิมิตหาค่าได้
x →a x−a
f ( x) − f (a)
โดยที่ m = f (a) = lim ถ้าลิมิตหาค่าได้
x →a x−a
ตัวอย่างที่ 4.1 จงใช้ การประยุกต์ อนุพนั ธ์ หาสมการเส้ นสั มผัสหรื อเส้ นตั้งฉาก ข้ อ1) - ข้ อ 4)
ข้ อ1) จงหาสมการเส้นสัมผัสและเส้นตั้งฉากกับเส้นโค้ง y = x2 ที่จุด x=2
f ( x) − f (2) x2 − 4 ( x + 2)( x − 2)
วิธีทา จากสู ตร m = lim = lim = lim =4
x →2 x−2 x →2 x − 2 x →2 x−2
วิธีทา จากสู ตร m = f ( ) = (−2)sin(2 ) = (−2)sin( ) = ( −2)
3
=− 3
6 6 3 2
ข้ อ 3) จงหาสมการเส้นสัมผัสและเส้นตั้งฉากกับเส้นโค้ง y = ln( x + e) + e −3 x −
1
ที่จุด x=0
2
วิธีทา
x2 y 2
ข้ อ4) จงหาสมการเส้นตั้งฉากกับเส้นโค้ง + =1 ที่จุด x=
3
,y0
3 2 2
วิธีทา
4
จาก dy
= f ( x)
dx
จะได้ dy = f ( x)dx
dy x = a = df = f (a )( x − a )
x =a
f ( x) f (a ) + df x=a
f ( x) f (a) + f (a)( x − a)
เพิม่ เติม
แบบเชิงเส้ นของฟังก์ชัน f เทียบกับตัวแปร x ที่จุด x=a ”
คือ L( x) = f (a) + f (a)( x − a)
ข้ อ2) จงประมาณค่า 3
28.01 − 2
6
x
ช่ วงจานวนจริง (−, ) = หรื อ x (−, )
a b x
ช่ วงเปิ ด (a, b)
x
ช่ วงเปิ ด (−10,3) (3, )
x
ช่ วงเปิ ด (−, −1) (2,5)
8
dy
m= = f ( x0 )
dx x = x0
x0 x
เพิม่ เติม ค่าอนุพนั ธ์ที่จุดใดๆ มีค่าเท่ากับค่าความชันเส้นตรงที่สัมผัสกราฟที่จุดนั้นๆ
x3
วิธีทา กาหนด y = f ( x) = + x 2 − 1 “หาอนุพนั ธ์เทียบกับตัวแปร x และ แยกตัวประกอบ”
3
f = x( x + 2) + 0 − 0 +
−2 0 x
คานวณค่าของ f ว่ามีค่าบวกหรื อลบ ทาให้เรารู ้วา่ ในช่วงนั้นๆ ค่าของ f จะเป็ นบวกหรื อลบ
ตลอดช่วงนั้น)
2) y=−
x3
− x 2 + 3x + 2
3
x3
วิธีทา กาหนด f ( x) = − − x 2 + 3 x + 2
3
f
3) f ( x) = −5x4 −10 x3 + 10 x2 + 10
f x
สั มพัทธ์ หรื อ f ( x ) เป็ น ค่าสู งสุ ดสั มพัทธ์ หรื อ f ( x ) ไม่ เป็ นทั้งสองค่าที่กล่าวมา
0 0
x0 เป็ นจุดวิกฤติของฟังก์ชนั f
จุด ( x0 , f ( x0 ))
f ++ 0 --
x0 x
จุด ( x0 , f ( x0 ))
f -- 0 ++
x0 x
ค่าต่าสุ ดสัมพัทธ์ของฟังก์ชนั f คือ f ( x ) 0
วิธีทา
f ( x + h) − f ( x)
จากแนวคิดของ f ( x) = lim
h →0
ถ้าลิมิตมีค่าเป็ นจานวนจริ ง
h
จุด ( x0 , f ( x0 ))
f - f + จุด ( x0 , f ( x0 ))
x0 x x0 x
2) f ( x) = −3x4 + 4 x3
วิธีทา
14
y = f ( x)
a b x
y = f ( x) y = f ( x)
f ----------------- f +++++++++++++
x x
f --------0++++++ f +++++++0------------
x* x x* x
f ----- f ++ f ++ f --
f ++ f ++ f -- f --
16
ขั้นตอน การเขียนกราฟโดยพิจารณาจากค่าของอนุพนั ธ์
ขั้นตอนที่ 1 หา f ( x) โดยดึงตัวร่ วม แยกตัวประกอบ และแก้สมการ f ( x) = 0
เพื่อให้ ได้
- จุดวิกฤติว่า มีกจี่ ุด ที่ x เป็ นค่าใดบ้ าง
ขั้นตอนที่ 2 เขียนเส้ นจานวน แสดง ค่าบวก ค่าลบ และค่าศูนย์ของ f ตลอดเส้ น
จานวน เพื่อจะเห็น
-ช่ วงฟังก์ชันเพิม่
- ช่ วงฟังก์ชันลด และ
- จุดสู งสุ ด-ต่าสุ ดสั มพัทธ์ ที่จุดใด
ขั้นตอนที่ 3 หา f ( x) และแก้สมการ f ( x) = 0 และเขียนเส้ นจานวน แสดง ค่าบวก
ค่าลบ และค่าศูนย์ของ f ตลอดเส้ นจานวน เพื่อจะได้เห็นว่ากราฟมีจุดเปลีย่ นโค้ง
หรื อไม่ ที่จุดใด ช่ วงโค้งคว่า หรื อโค้งหงายที่ช่วงใด
ขั้นตอนที่ 4 เขียนกราฟ
- ลงจุด
จุดวิกฤติ ทุกจุดที่มี, ลงจุดตัดแกน y ที่ม,ี ลงจุดตัดแกน x ที่ม,ี
ลงจุดสู งสุ ดสั มพัทธ์ ที่ม,ี ลงจุดต่าสุ ดสั มพัทธ์ ที่ม,ี ลงจุดที่ทาให้ f ( x) = 0 ,
ลงจุดเปลีย่ นโค้งที่มี
- เขียนกราฟตลอดแกน x จากการ sketch ลักษณะโค้ง จากการ f และ f
1. จุดวิกฤติ
2. ช่วงที่ฟังก์ชนั f เป็ นฟังก์ชนั เพิ่ม – ลด
3. จุดสู งสุ ด – ต่าสุ ดสัมพัทธ์ (ถ้ามี)
4. ช่วงที่กราฟมีลกั ษณะโค้งคว่า และหงาย
5. จุดเปลี่ยนโค้ง (ถ้ามี)
18
1. จุดวิกฤต
2. ช่วงที่ฟังก์ชนั f เป็ นฟังก์ชนั เพิ่ม – ลด
3. จุดสู งสุ ด – ต่าสุ ดสัมพัทธ์ (ถ้ามี)
4. ช่วงที่กราฟมีลกั ษณะโค้งคว่า และหงาย
5. จุดเปลี่ยนโค้ง (ถ้ามี)
19
4.6 โจทย์ปัญหาค่าเหมาะสมที่สุด
20
21
22