ฟังก์ชนั ตรีโกณมิติ

1. ทบทวนความรูเ้ บือ้ งต้น

ถ้าให้ ABC เป็นสามเหลีย่ มที่มีมุม C เป็นมุมฉาก และมี a, b และ c เป็นความยาว
ของด้านตรงข้ามมุม A, B และ C ตามลาดับ
B

c a

A b C
อัตราส่วนตรีโกณมิติ
sin =

cos =

tan =

cosec =

sec =

cot =
2. การวัดมุม
2.1 การวัดมุมในทิศทวนเข็มนาฬิกา

2.2 การวัดมุมในทิศตามเข็มนาฬิกา

3. หน่วยของมุม
3.1 องศา
1 องศา = 60 ลิบดา เขียนด้วย 1o=60’
1 ลิบดา = 60 ฟิลิปดา เขียนแทนด้วย 1’=60”
3.2 เรเดียน
กาหนดวงกลมมีจดุ ศูนย์กลางที่ O มีรัศมี r หน่วย และ เป็นมุมที่จุดศูนย์กลาง
รองรับด้วยส่วนโค้งที่ยาว a

ความยาวของส่วนโค้งที่รองรับมุม
= [เรเดียน]
รัศมีของวงกลม
= [เรเดียน]

โดยทั่วๆ ไป การเขียนขนาดมุมเป็นเรเดียนมักจะไม่เขียนหน่วยกากับ
การแปลงเรเดียนให้เป็นองศา
= 10
10
1 = = 1 =
4. วงกลมหนึง่ หน่วย

มุม 0o 30o 45o 60o 90o

sin
cos
tan
cosec
sec
cot
 แบบฝึกหัดที1่
1. จงหาพิกดั (Coordinate) ของจุดต่อไปนี้
1.1 (- )

1.2 ( 1 )
1
1.3 (- )

2. จงหา ซึ่ง - เมื่อ มี โคออร์ดิเนท ดังนี้

√ √
2.1 ( - )

2.2 (-1 0)
√ 1
2.3 ( )
มุม
ทวนเข็มเป็น +
ตามเข็มเป็น -
 เอกลักษณ์ตรีโกณ
=1
=1
=1

=1
=1
=1

ฟังก์ชนั ตรีโกณมิตขิ องมุมของรูปสามเหลีย่ มมุมฉาก

Ex. ABC มีด้าน b ยาว 0√ มุม A กาง 30 และมุม B กาง 60 จงหาด้าน a และ
ด้าน c
B

a c

C b A
Ex สามเหลี่ยมด้านเท่ารูปหนึ่งแนบในวงกลม ซึ่งมีสี่เหลี่ยมจัตุรัสล้อมรอบ ถ้าด้านของสี่เหลี่ยม
จัตุรัสยาวด้านละ 10 นิ้ว จงหาพื้นที่ของสามเหลี่ยมนี้
D P C

Q R

A B
 แบบฝึกหัดที2่

1. สามเหลีย่ ม ABC รูปหนึ่ง กาหนดให้ A=30 , C=90 และด้าน a = √ จงหามุม

B และด้านของสามเหลี่ยมอีกสองด้าน

2. ชายคนหนึ่งยืนอยูบ่ นหน้าผาสูง 100 ฟุต เห็นกองหินสองกองบนพื้นดินเบื้องล่างในแนว

เดียวกัน ถ้ามุมกดลงของกองหินทั้งสองเป็น 60 และ 45 ตามลาดับ อยากทราบว่าหินสอง
กองนั้นอยู่ห่างกันเท่าไร
 ตรีโกณมิตแิ ละการประยุกต์
ฟังก์ชันตรีโกณมิติของผลบวกและผลต่างของจานวนจริงหรือมุม
ให้ เป็นจานวนจริงสองจานวนหรือมุมสองมุม จะได้ความสัมพันธ์ ต่อไปนี้
( )=
( )=
( )=
( )=
Ex 1 จงหาค่าของ , 10
=

10 =
 ( )=
1

( )=
1
1
( )=

1
( )=

Ex 3 จงหาค่าของ (-1 )

1
Ex 4 กาหนด = และ = จงหาค่าของ ( - )
1
การเปลีย่ นฟังก์ชันผลบวกหรือผลต่างให้เป็นผลคูณ

= ( ) ( )

= ( ) ( )

= ( ) ( )

= ( ) ( )

= ( ) ( )
= ( ) ( )
= ( ) ( )
= ( ) ( )
Ex 1 จงหาค่าของ 0- 0 -√ 10
ฟังก์ชันตรีโกณมิติของจานวนจริงหรือมุม 2A
=

={ 1
1

=
1
1
=

Ex 1 กาหนด = จงหา
Ex 2 กาหนด = จงหาค่าของ ( ) เมื่อ เป็นมุมแหลม
สูตรเกีย่ วกับฟังก์ชันตรีโกณมิตมิ มุ 3A ,
=
=

=
1

=
1
1
= √

1
= √

1 1
= √ = =
1 1
ฟังก์ชนั อินเวอร์สของฟังก์ชนั ตรีโกณมิติ
เราสามารถจากัดโดเมนของฟังก์ชันตรีโกณมิติอื่นๆ เพือ่ ให้เป็นฟังก์ชัน 1-1 และสามารถหา
อินเวอร์สฟังก์ชันได้ จึงมีการจากัดโดเมนและเรนจ์ ดังตารางต่อไปนี้
ฟังก์ชัน โดเมน เรนจ์
[ ] [ 1 1]
sin
cos [0 ] [ 1 1]

tan ( ) R

cot (0 ) R

sec [0 ) ( ] ( 1] [1 )

cosec [ 0) (0 ] ( 1] [1 )

ถ้าให้ = {( ) = [- ]} อินเวอร์สของฟังก์ชนั f คือ

-1
= {( ) = [- ]} และเขียน x=siny ในเทอมของ y เป็น y=arcsinx
หรือ y=sin-1x (อ่านว่า อาร์คไซน์เอ็กซ์) ในทานองเดียวกัน
arccos แทนอินเวอร์สของ cos
arctan แทนอินเวอร์สของ tan
arccot แทนอินเวอร์สของ cot
arcsec แทนอินเวอร์สของ sec
arccosec แทนอินเวอร์สของ cosec
ตารางแสดงอินเวอร์สของฟังก์ชนั ตรีโกณมิติ พร้อมโดเมนและเรนจ์
ฟังก์ชัน โดเมน เรนจ์
sin [ 1 1] [ ]
cos [ 1 1] [0 ]

tan R ( )
cot R (0 )
sec ( 1] [1 ) [0 ) ( ]
cosec ( 1] [1 ) [ 0) (0 ]
หมายเหตุ
1. arcsinx อาจเขียนแทนด้วย sin-1=x
arccosx อาจเขียนแทนด้วย ..............
arctanx อาจเขียนแทนด้วย ..............
arccotx อาจเขียนแทนด้วย ..............
arcsecx อาจเขียนแทนด้วย ..............
arccosec อาจเขียนแทนด้วย ..............
 แบบฝึกหัดที3่
จงหาค่าของ
1
1. ()
√
2. ( )

3. ( ( ))
สมการตรีโกณมิติ
Ex - - =0
กฎของโคไซน์และไซน์
กฎของโคไซน์
ในรูปสามเหลี่ยม ABC ใดๆ ถ้า a,b,c เป็นความยาวของด้านตรงข้ามมุม A,B,C
ตามลาดับ จะได้ว่า
C

b a

A B
c

= -
= -
= -
กฎของไซน์
ในรูปสามเหลี่ยม ABC ใดๆ ถ้า a,b,c เป็นความยาวของด้านตรงข้ามมุม A,B,C ตามลาดับ

จะได้ = =

หรือ อาจเขียนเป็น = =
เราสามารถหาพื้นที่ของรูปสามเหลีย่ มใดๆ ได้ดังนี้
ถ้า ABC เป็นรูปสามเหลีย่ มใดๆ ที่ a,b และ c เป็นความยาวของด้านตรงข้ามมุม A,B และ
C ตามลาดับ
1
พื้นที่ = ตารางหน่วย
1
พื้นที่ = ตารางหน่วย
1
พื้นที่ = ตารางหน่วย

Ex กาหนด a=3 , c=5 และ B=120 จงหา b

= -
 แบบฝึกหัดที4่
1. กาหนด a=15, b=7, c=13 จงหามุม C

2. ในสามเหลี่ยม ABC ซึ่งมีมุม A และ B เป็นมุมแหลม ถ้า

= = และถ้า ยาว 1 นิ้ว จงหาความยาวด้าน
1
 แบบฝึกหัดที5่
1. ณ จุดโคนเสาต้นหนึ่ง จะมองเห็นมุมยกขึ้นของยอดหอคอยเท่ากับ 45 และจากยอดของ
เสานั้น ซึ่งสูง 10 เมตร มุมยกขึ้นของยอดหอคอยเท่ากับ 30 ดังนั้นหอคอยสูงเท่าไร