Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Ikalawang Markahan
Copyright © 2020
DEPARTMENT OF EDUCATION
Regional Office No. 02 (Cagayan Valley)
Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500
“No copy of this material shall subsist in any work of the Government of the Philippines. However, prior
approval of the government agency or office wherein the work is created shall be necessary for
exploitation of such work for profit.”
This material has been developed for the implementation of K to 12 Curriculum through the Curriculum
and Learning Management Division (CLMD). It can be reproduced for educational purposes and the
source must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an edited version, an
enhancement of supplementary work are permitted provided all original works are acknowledged and
the copyright is attributed. No work may be derived from this material for commercial purposes and profit.
Consultants:
Regional Director : ESTELA L. CARIÑO, EdD., CESO IV, DepEd R02
Assistant Regional Director : RHODA T. RAZON, EdD,CESO V, DepEd R02
Schools Division Superintendent : CHERRY S. RAMOS, EdD,, CESO V, Santiago City
Asst. Schools Division Superintendent : CHERYL R. RAMIRO, PhD, CESE, Santiago City
Chief Education Supervisor, CLMD : OCTAVIO V. CABASAG, PhD
Chief Education Supervisor, CID : JANETTE V. BAUTISTA, EdD
Development Team
Writers:
RUBY S. SIMBULAN, Cabulay High School, Santiago City
PACITO P. GERON, Cabulay High School, Santiago City
MARIO B. GABRIEL, Santiago City National High School, Santiago City
JOY B. CONCEPCION, Santiago City National High School, Santiago City
EVANGELINE S. LUANAN, Santiago City National High School, Santiago City
VIRGINIA M. ITCHON, Patul National High School, Santiago City
REYNALDO P. SINGUEO, Patul National High School, Santiago City
MOISES G. TORRES, Sagana National High School, Santiago City
RUTH V. CANDO, Rosario National High School, Santiago City
CONSOLACION M. LAGRIO, Rosario National High School, Santiago City
MARIA CRISTINA A. SUBIA, Naggasican National High School, Santiago City
APRIL ROSE C. CANTIL, Sagana National High School, Santiago City
MARBERT LUIS, Sagana National High School, Santiago City
DANIEL S. BALUBAL, Balintocatoc Integrated School, Santiago City
KAREN B. TOLENTINO , Divisoria National High School, Santiago City
DOROTHY L. BLAS, Divisoria National High School, Santiago City
CHRISTIAN S. ABLAN, Patul National High School
ANGELIKA D. RESPONSO , Dubinan Elementary School, Santiago City
Content Editor: CRISTINA A. PAPA, Naggasican National High School, Santiago City
LEONIDA F. CULANG, Salvador Integrated School, Santiago City
MERILYN C. MANANGO, Divisoria High School, Santiago City
Language Editor: ELIZABETH R. BERDADERO, Education Program Supervisor- FILIPINO
Illustrators: MICHAEL ALVAREZ, Mabini Elementary School, Santiago City
ALLEN MANUEL, Santiago North Central School, Santiago City
Layout Artists: JENELYN B. BUTAC, Division Librarian
Focal Persons: ROBERT T. RUSTIA, Education Program Supervisor– ARALING PANLIPUNAN
MARIVEL G. MORALES, Division LRMDS Coordinator
MIRAFLOR D. MARIANO, PhD, Education Program Supervisor– AP, CLMD, DepEd R02
RIZALINO G. CARONAN, Education Program Supervisor-LRMDS, CLMD, Deped R02
Page
Compentency
number
Natatalakay ang konsepto ng kabihasnan at mga
katangian nito
..................... 1-7
Napaghahambing ang mga sinaunang kabihasnan sa Asya
( Sumer, Indus, at Tsina) ..................... 8 – 13
Panimula
Ang Learning Activity Sheet (LAS) ay ginawa upang mas lalo pang mahasa ang
kaalaman mo sa mga sinaunang kabihasnan sa Asya. Sa bahaging ito ng aralin malalaman mo
ang konsepto at kahulugan ng kabihasnan at kung paano ito sumibol at umunlad. Matatalakay
din ang iba’t ibang pagbabago at pangyayari sa bawat panahon, kapaligiran, at mga tao na
naging dahilan ng pag-usbong ng kabihasnan.
Mahalaga na malaman mo ang mga sinaunang kabihasnan sa Asya upang mas lalo mo
pang bigyan ng pagpapahalaga ang mga pamanang ipinagkaloob nila sa atin. Sa tulong ng
iyong mga magulang, mga kapatid at mga nakakatanda sa iyo ay masasagutan mo ng husto ang
mga gawain na naihanda para sa iyo. Kung mayroon kang hindi maintindihan ay mag teks o
tumawag sa guro. Mag-aral ng mabuti upang maging maganda ang iyong kinabukasan.
Pagbalik sa paaralan ay dalhin ang iyong activity sheets
1. Kabihasnan 6. Tigris
2. Sibilisasyon 7. Euprates
3. Ilog 8. Huang-Ho
4. Kuweba 9 Indus
5. China 10. Mesopotamia
K A B I H A S N A N N S
U G O L I O U X C C Y U
W S T I G R I S S G T D
E U P R A T E S J T I N
B H U A N G H O G U P I
A I M A T O P O S E M M
C H I N A C V B N D H J
S I B I L I S A S Y O N
Gawain 2- TEKS-TO-VENN
Sinasabing ang kabihasnan ay masalimuot na pamumuhay sa lungsod at kadalasang
kasingkahulugan ng salitang sibilisansyon. Kapag ang isang tao ay nagkaroon ng kasanayan
sa isang bagay masasabi nating nagiging bihasa sya o nagiging magaling. Katulad ng
nangyari sa sinaunang Asyano, nanirahan sila sa mga lambak-ilog. Nalinang nila ang
pamumuhay tulad ng pangangaso, pangingisda at pagsasaka dahil sa kapaligiran na kanilang
permanenteng tirahan. Kinasanayan na nila ang pangingisda at pagsasaka at ito ang
nagsilbing pang araw-araw nilang hanapbuhay. Dahil dito nabuo nila ang konsepto ng
kabihasnan na pamumuhay na nakasanayan o nakagawian.
Ang sibilisasyon naman ay tumutugon sa pamumuhay ng mga lipunang umusbong sa
mga lambak-ilog tulad ng Sumer, Indus, at Shang. Subalit hindi tahasang sinasabi na kapag
namuhay ka sa lumgsod ay sibilisado ka na o kung hindi sa lungsod ay hindi ka na sibilisado.
Ang pagkakaroon ng sibilisasyon ay batay sa pagharap sa hamon ng kapaligiran kung paano
mo ito matutugunan. Umiiral ang kabihasnan at sibilisasyon kapag ang tao ay natutong
humarap sa hamon ng kapaligiran at sa pagkakaroon ng kakayahan na baguhin ang kaniyang
pamumuhay gamit ang lakas at talino nito. Ito ang magpapaunlad sa kanyang pagkatao.
Kabihasnan Sibilisasyon
Ugnayan: _____________________________________________
Pagkakaiba: ___________________________________________
Practice Personal Hygiene protocols at all times. 2
Pamprosesong Tanong:
Panuto: Suruin kung anong mensahe ang nais iparating ng sumusunod na larawan . Isulat ang
iyong kasagutan gamit ang callouts.
Pamprosesong Tanong:
Practice Personal Hygiene protocols at all times. 3
1. Tungkol saan ang ipinahihiwatig ng larawan?
_______________________________________________
_______________________________________________
3. Paano naging mahalaga ang mga bagay na ito noong sinaunang panahon?
_______________________________________________
_______________________________________________
Sa panahong ito ang mga kasangkapang yari sa bato ay napalitan ng metal aat
paglaon ay napalitan ng tanso. Ngunit dahil sa salat sa mapagkukuhanan ng tanso ay
Panahon napalitan naman ito ng bakal na siyang ginagamit hanggang sa kasalukuyang
ng Metal panahon.
Repleksiyon
Panuto: Sa bahaging ito ay gagawa ka ng isang repleksyon batay sa mga araling iyong
natutuhan. Gawing gabay ang sumusunod na tanong:
Mga Aklat
Gawain 2: Teks-To-VENN
Ang sagot ng mga mag-aaral ay nakabatay sa sariling pag-unawa at natutuhan sa
aralin.
Inihanda ni:
Panimula
Ang Learning Activity Sheet (LAS) na ito ay matutunghayan moang mga sinaunang
kabihasnang Sumer, Indus at Shang. Matatalakay ang mga pagkakatulad ng bawat kabihasnan
at kung paano nila hinarap ang mga hamon ng kalikasan. Mauunawaan din ang naging
kasaysayan at katayuan ng mga kabihasnang itinatag nga mga sinaunang Asyano. Ang mga
kontribusyon ng mga sinaunang kabihasnan sa larangan ng politika, relihiyon, kultura, at
agham at teknolohiya ay lubos na kapakipakinabang hindi lang sa kanilang panahon kundi
maging sa panahon natin ngayon.
Mapapansin na ang tatlong sinaunang kabihasnan sa Asya ay pare-parehong umusbong
sa tabi ng ilog. Ano kaya ang naging dahilan nito? Anong mga pangunahing pangangailangan
ng tao upang mabuhay ang natustusan ng mga lambak-ilog?
Sa pamamagitan ng activity sheet na ito ay matutunghayan mo ang paghahambing sa
mga sinaunang kabihasnan sa Asya at kung paano nila naitatag at nalinang ang kanilang sariling
kabihasnan.
Gawain 1- Pic-Analysis
Panuto: Suriin ang mga larawan at alamin ang pagkakatulad at pagkakaiba ng bawat isa.
Pamprosesong Tanong:
Panuto: Punan ng tamang letra ang mga patlang upang mabuo ang angkop na salita para sa
mga larawan at sagutan ang mga pamprosesong tanong.
A. B. C. D.
C_N_I_O_M ZI_G_R_T G _ L _ NG I R _G _ S Y_ N
E. F. G. H.
Pamprosesong Tanong:
Larawan A. _____________________________________________________
Larawan B. _____________________________________________________
Larawan C. _____________________________________________________
Larawan D. _____________________________________________________
Larawan E. _____________________________________________________
Larawan F. _____________________________________________________
Larawan G. _____________________________________________________
Larawan H. _____________________________________________________
Sumer
Indus
Shang
Panuto: Ipagmalaki ang mga ambag ng mga sinaunang kabihasnan sa Asya. Gumawa ng
isang islogan na nagsasaad ng isang positibong ambag na hanggang sa kasalukuyan ay
ginagamit pa rin ng wasto sa inyong tahanan, paaralan, o pamayanan. Ilagay ang iyong
islogan sa loob ng kahon.
Kabuuang Puntos 30
Mga Aklat
Susi sa Pagwawasto
Inihanda ni :
Gawain 1: Alamin Mo
Panuto: Isulat ang salitang TAMA kung wasto ang tinutukoy ng pangungusap, MALI kung
ito ay nagsasaad ng maling impormasyon. Isulat sa kahon ang iyong kasagutan.
Gawain 3 : Suriin
Panuto: Basahin ang teksto tungkol sa mga kaisipang Asyano, pagkatapos ay sagutin ang
mga sumusunod na katanungan.
Rubrik sa Gawain 3
Sistemang Caste
Rubrik sa Gawain 4:
Gawain 5: Tayahin Mo
Panuto: Basahing mabuti ang bawat katanungan at isulat ang letra ng tamang sagot sa mga
patlang
3. Kay Amaterasu nagmula ang unang emperador ng Hapon, kaya itinuturing nila itong
_____. A. Banal B. Makapangyarihan C. Mito D. Anito
4. Naniniwala ang mga Tsino na ang kanilang imperyo ang sentro ng kaganapan sa daigdig
kaya tinawag itong ______.
Repleksiyon : Sa puntong ito ay gagawa ka ng isang reflection paper tungkol sa tatlong bagay
na natutunan mo sa aralin. Alin sa mga ito ang higit kang nakaugnay bilang mag-aaral, bilang
Pilipino at bilang Asyano?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
_________________________________________________________________
_________________________________________________________________ .
Binabati kita!
Mahusay mong nagampanan ang mga gawain sa araling ito. Ipagpatuloy ang
magandang nasimulan.
Mga Aklat
Mga Websites
https://www.slidesshre.net>EvalynLlanerasModyul7-Mga Kaisipang-Asyano
https://www.slideshare.net/KenStudious/mito-ng-pinagmulan-at-sinaunang-kaisipan-timog-
silangang-asya
https://mgakaisipangasyanosapagbuongimperyo.blogspot.com/2009/10/mgakaisipang-
asyano-sa-pagbuo-ng28html?m=1
https://www.you.tube.com.watch?v=9A6-qTbsklo&feature=share
Gawain 1: Alamin
1. Tama 6. Mali
2. Tama 7. Tama
3. Tama 8. Mali
4. Tama 9. Tama
5. Tama 10. Tama
Gawain 2: Suriin
Gawain 3: Suriin Mo
Para sa gawain 3 blg 1,2,3 ang mga kasagutan ng mag-aaral ay bibigyan ng puntos sa
pamamagitan ng Rubrik.
Gawain 4: Iguhit Mo
Ang mga mag-aaral ay magkakaroon ng sariling kasagutan batay sa kanilang
naunawaan sa aralin. Gamitin ang Rubric para sa pagpupuntos.
Gawain 5 : Tayahin Mo
1. A 6. A
2. C 7. A
3. A 8. D
4. B 9. A
5. A 10. D
Repleksiyon
Inihanda ni :
RUTH V. CANDO
May Akda
Panimula
Ang gawaing pagkatuto na ito ay kabahagi pa rin ng natapos mong sinagutan noong
nakaraan. Sa araling ito, patuloy mong lilinangin ang iyong kaalaman tungkol sa mga kaisipang
Asyano, pilosopiya at relihiyon na nagbigay daan sa paghubog ng sinaunang kabihasnan sa
Asya at sa pagbuo ng pagkakakilanlang Asyano.
Ang mga gawain sa araling ito ay sadyang nilakipan ng mga panuto upang maging mas
madali at makabuluhan ang mga gawain na iyong isasagawa. Ipagpatuloy mo ang paghingi ng
opinyon at gabay sa iyong mga magulang o nakatatandang kapatid upang patuloy kang
magabayan sa iyong mga gawain.
Gawain 1 Alamin Mo
Panuto: Pagmasdan ang larawan. Isulat ang titik na AS sa patlang kung ang natatanging
pook ay matatagpuan sa Asya. HA naman kung hindi ito matatagpuan sa Asya.
Mt. Fuji
Mecca Burj Khalifa
Gawain 2 : Suriin
Panuto: Ipaliwanag ang kung ano ang aral na nais iparating ng mga sumusunod na pahayag.
Gawain 3: Subukan
Panuto: Ayusin ang mga ginulong letra upang matukoy ang mga pagkakalilanlang Asyano.
Isulat ang sagot sa loob ng kahon.
Gawain 4: Isagawa Mo
Gumuhit ng isang poster na nagpapakita ng mga ginawa ng isang mahusay na pinuno para sa
kanyang nasasakupan upang malampasan ang hamon dulot ng nagbabagong panahon. Iguhit
ito sa isang malinis na short bond paper.
Rubrik sa Gawain 4
Kraytirya Iskala Iskor
Original na ideya 1-10
Pagkamalikhain 1-5
Malinis na pagguhit 1-5
Kabuuan 20
Gawain 5: Tayahin Mo
Panuto: Basahing mabuti ang bawat katanungan. Bilugan ang letra ng wastong sagot.
1. Alin sa mga sumusunod ang nagsilbing gabay ng mga Asyano sa pagpapaunlad ng
kanilang kabihasnan.
A. Kaisipan B. Konsepto C. Ideya D. Kaalaman
2. Ang paniniwala ng mga Tsino kung saan naniniwala sila ay superyor sila sa lahat ng lahi.
A. Confucianism B. Taoism C. Sinocentrism D. Buddhism
4. Ang simbolo ng Taoism ay ang YinYang. Alin ang tumutukoy sa kaliwanagan, kasiglahan
o pagiging matibay.
Practice Personal Hygiene protocols at all times. 24
A. Ming B. Yang C. Yin D. Chin
Repleksiyon
Bilang isang Asyano, paano mo maipapakita ang pagpapahalaga sa mga
pagkakakilanlan ng isang Asyano?
________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
______________________________________________________________________.
Sanggunian
Mga Aklat
Mga Websites
https://myheritage.com/names/gunadharto_hartarto
https://en.wikipediaorg>wiki>Borobudur
Susi sa Pagwawasto
Gawain 1 Alamin Mo
1. AS 6. AS
2. AS 7. HS
3. AS 8. AS
4. AS 9. AS
5. AS 10. HS
Gawain 2 Suriin
Gawain 3 Subukan
Gawain 4 Isagawa Mo
1. A 6. A
2. C 7. C
3. A 8. A
4. B 9. A
5. A 10. B
Inihanda ni:
RUTH V. CANDO
May Akda
Panimula
1 Mga Pahayag:
K
A N 2 1. Ang tawag sa grupo ng mga babae
3 B E sa lipunan.
A 2. Ang pinakamaikling katawagan sa
A T 4 babaeng supling.
A S 3. Itoy isang uri ng kasarian ng isang
A tao.
4. Ang tawang sa isang taong nasa
A murang edad pa lamang.
6 A N Y 5. 5. Isang katawagan para sa taong
L mayroon nang pamilya.
6. Itinuturing siyang babaeng may
anak.
A 7. Isang babae na nasa tamang edad
7 na ngunit wala pang asawa.
Matapos mong mabuo at matukoy ang mga mahahalagang salita sa gawaing ito ay
subukin mong bumuo ng kaisipan tungkol sa mga kababaihan. sa tulong ng mga nabuong
salita, isulat mo ang iyong konsepto sa rectangular callout.
3. Paano nabuo ang iyong sariling konsepto o kaalaman mula sa mga salitang iyong pinagsama-
sama? Ano ang iyong naging batayan upang mabuo ang salita?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
______________________________
KODIGO NI
ASPEKTO KODIGO NI MANU
HAMMURABI
Mga sangkot para sa
pagpapatupad ng batas
Pamprosesong Tanong:
Gawain 4: Picto-Analysis
Batay sa aralin na iyong sinuri, ikaw ay mabibigyan ngayon ng pagkakataon upang
maipakita ang pagiging malikhain na may kalakip na pagapapahalaga sa pamamagitan ng
pagkuha ng isang larawan ng mga kababaihang miyembro ng iyong pamilya.
Halimbawa:
⮚ Kung ikaw ay lalaki kumuha ka ng larawang ng iyong lola, nanay, mga tita at mga
pinsang babae;
⮚ Kung ikaw ay babae, maaring ikaw ay kabilang sa larawang ito kasama ang iyong lola,
nanay, mga tita at mga pinsang babae;
⮚ Kung ikaw ay malayo sa mga kamag-anak, maaaring larawan na lamang ng mga
kaibigan ng iyong pamilya o di naman kaya ay kapit bahay.
Panuto: Idikit ang napiling larawan sa kahon at sagutin ang mga katanungang nasa kahon
gamit ang pamantayan ng pagpupuntos/rubrik na nasa ibaba.
Kabuuang Puntos 30
Panuto: Batay sa iyong natutunan sa araling ito, sumulat ng isang repleksyon ukol sa mga
naging karanasan ng mga kababaihan noong unang panahon at kung paano ito
napagtagumpayan hanggang sa kasalukuyan.
_____________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________
______________________________
Pangalan at Lagda ng Mag-aaral
______________________________
Pangalan at Lagda ng Magulang
Puna ng Guro:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
______________________________
Pangalan at Lagda ng Guro
Mga Aklat
Mga Websites
Retrieved from
https://lrmds.deped.gov.ph/detail/6014 on June 15,2020
Susi sa Pagwawasto
Gawain 4: Picto-Analysis
Gamitin ang Rubrik bilang pamantayan sa pagbibigay ng puntos sa naging
output ng mag-aaral.
Inihanda ni :
Panimula
Ang Asya ang naging isa sa kanlungan ng mga sinaunang sibilisasyon sa mundo. Hindi
matatawaran ang naging ambag ng mga sibilisasyong ito sa pagkakabuo at pag-unlad ng mga
sinaunang pamumuhay at lipunan. Nakapagbigay sila ng mga kontribusyon sa iba’t ibang
larangan tulad ng mga imbensyon, pamumuno, paniniwala, relihiyon at iba pa na hanggang sa
kasalukuyan ay ating pinakikinabangan. Nararapat lamang na ating pahalagahan, pagyamanin
at ipagmalaki ang mga ito sa buong mundo.
Panuto: Ang mga sinaunang kabihasnan at lipunan sa Asya ay binubuo ng iba’t ibang
kayamanan na kahanga-hangang tunay. Isulat sa harap ng pot of gold ang mga mahahalagang
konttibusyon na natalakay sa mga naunang aralin.
1. Batay sa iyong mga naitala, sa anong rehiyon at bansa sa Asya ang mga ito naihahanay?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
PAMPROSESONG TANONG:
1. Anu-anong mga magagandang katangian ng mga pinuno ang nakatulong sa pagtataguyod
ng kanilang nasasakupan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
PAMPROSESONG TANONG:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Repleksiyon
Bilang isang mag-aaral, paano mo mapapahalagahan ang mga kontribusyon ng mga
sinaunang kabihasnan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Mga Aklat
Mga Larawan
http://www.getcoloringpages.com/coloring/61882
http://clipartbarn.com/scroll-clip-art_35043/
https://clipartlook.com/img-221358.html
https://wikiclipart.com/child-thinking-clipart_39085/
Mga Websites
https://www.youtube.com/watch?v=cmyX3ICIAEM
Susi ng Pagwawasto
Inihanda ni :
EVANGELINE S. LUANAN
May Akda