ia m

KERAJAAN
e r
M
ALAM MELAYU
u
i k g
C
 Sinopsis
 Bab ini memberi pengetahuan kepada murid tentang

m
kemunculan kerajaan-kerajaan masyhur seperti Funan

ia
Champa, Srivijaya, Angkor, Majapahit, Kedah Tua dan

r
Gangga Negara yang mempunyai persamaan dalam aspek

e
geografi, bahasa dan budaya.
 Kerajaan-kerajaan ini berkembang sebagai pusat perdagangan

M
dan keagamaan yang tersohor dan kegemilangan kerajaan ini

u
setanding dengan tamadun dunia lain.

g
 Sub tajuk bab ini ialah:

i k
1.1 Konsep Alam Melayu

C
1.2 Kewujudan Kerajaan Alam Melayu
1.3 Kerajaan Alam Melayu yang Masyhur
1.4 Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang Sezaman
 1.1
ia m
e r
Konsep Alam

u M
Melayu

i k g
C
 Pengenalan

ia m
 Alam Melayu terdiri Sudut

r
daripada gagasan

e
Bahasa
kepulauan dan tanah

M
Sudut Sudut
besar di bahagian
Geografi Budaya

u
tenggara benua Asia

g
Konsep

i k
 Konsep Alam Melayu Alam

C
boleh dilihat sudut Melayu
geografi, bahasa dan
budaya
 Aspek Geografi

ia m
 Terdapat pelbagai pendapat tokoh-tokoh tempatan dan luar negara

r
berkaitan aspek geografi di Alam Melayu

M e
 Tokoh-tokoh ini mengemukakan pandangan yang hampir sama dari

u
aspek geografi Alam Melayu iaitu kawasan yang merangkumi

g
Malaysia, Indonesia, Singapura, Brunei, Filipina, selatan Thailand,

i k
selatan Myanmar dan selatan Indochina.

C
 Pada hari ini , Alam Melayu merupakan sebahagian daripada Asia
Tenggara
 Alam Melayu meliputi kawasan :

ia m
 Madagaskar ke Tanah Melayu
 Papua New Guinea

e r
 Australia
 New Zealand

M
 Kepulauan Pasifik hingga ke Taiwan

k g u
C i
 m
Alam Melayu merupakan

ia
suatu lingkungan geografi

r
yang luas meliputi

e
Kepulauan Melayu

M
sehingga selatan Thailand

k g u
C i
 Dunia Melayu meliputi kawasan dari:
 Selatan Vietnam
 Kemboja

ia m
 Selatan Myanmar
 Segenting Kra

e r
 Malaysia
 Indonesia

M
 Brunei

u
 Filipina

i k g
C
 Kepulauan Melayu meliputi :

ia m
 Tanah Melayu hingga Tenasserim
Kepulauan Nicobar

r


e
 Filipina
 Kepulauan Solomon hingga Papua

M
New Guinea

k g u
C i
 ia m
Dunia Melayu merupakan sebuah

e r
kawasan yang luas meliputi :

M
 Malaysia

u
 Indonesia

g
 Brunei

i k
 Singapura

C
 Selatan Thailand
 Filipina
 Aspek Bahasa
 Bahasa Melayu tergolong dalam bahasa Austronesia yang merupakan antara 200 bahasa

m
yang dipertuturkan di Alam Melayu

r ia
i. Bahasa serumpun di Alam Melayu mempunyai perkaitan dengan bahasa

e
etnik peribumi.

M
ii. Persamaan ini boleh dikenal pasti melalui kata-kata tertentu.
iii. Melalui perbandingan bahasa-bahasa serumpun ini, terdapat pertalian

g u
kekeluargaan bahasa-bahasa ini dengan bahasa Melayu

C i k
i. Bahasa Melayu digunakan

m
secara meluas di Alam

ia
Melayu sejak awal Masihi

r
lagi.

e
ii. Sifat orang Melayu

M
yang gemar berlayar
mengembangkan lagi Bahasa

g u
Melayu ke Alam Melayu

k
iii. Sifat Bahasa Melayu yang

i
sederhana dan mudah

C
dipelajari membolehkan ia
diterima di Alam Melayu
 Aspek Budaya

m
 Penduduk di Alam Melayu mempunyai budaya serumpun yang merangkumi bahasa

ia
dan tulisan, persuratan, struktur sosial, kesenian, kepercayaan dan adat

e r
u M
i k g
C
RUMUSAN Geografi
Alam Melayu merangkumi Malaysia,

m
Indonesia, Singapura, Brunei, Filipina,

ia
selatan Thailand, selatan Myanmar dan
Konsep

r
selatan Indocina

e
Alam

M
Melayu Bahasa

u
Bahasa serumpun ialah bahasa Melayu

i k g
C
Budaya
Merangkumi bahasa dan
Wayang Kulit tulisan, persuratan, struktur Gotong-royong
sosial, kesenian,
Silat kepercayaan dan adat Pembuatan gangsa
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
6

e r
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
3

ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
1.2
e r
M
Kewujudan Kerajaan
u
g
Alam Melayu

C i k
  Kerajaan Alam
Melayu bermula

m
daripada petempatan

ia
kecil dan berkembang

r
menjadi pelabuhan

Me  Daripada pelabuhan

u
maju menjadi sebuah

g
kerajaan

C i k
 Kerajaan awal Alam
Melayu muncul seawal
abad pertama
 ia m
e r
u M
i k g
C
RUMUSAN

m
Kewujudan Kerajaan Di Alam Melayu

e r ia
M
Funan Champa Srivijaya Angkor

u
Pusat Kerajaan: Pusat Kerajaan : Pusat Kerajaan :

g
Pusat Kerajaan :
Vyadhapura

k
Indrapura Palembang Hariharalaya

C i
Majapahit
Pusat Kerajaan :
Kota Trowulan
Kedah Tua
Pusat Kerajaan : Sungai Mas
dan Pangkalan Bujang
Gangga Negara
Pusat Kerajaan :
Pangkalan
 ia m
e r
u M
i k g
C
 m
2.

ia
1.

e r
u M
i k g
C
 m
3.
4.

e r ia
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
 i. Kerajaan Funan
ia m
ii. Kerajaan
e r
Champa

M
iii. Kerajaan Srivijaya

u
iv. Kerajaan Angkor

k g
v. Kerajaan

i
Majapahit

C
vi. Kerajaan Kedah Tua
vii. Kerajaan Gangga Negara
 Latar Belakang Kemasyhuran

m
Terkenal semasa pemerintahan

ia
Berpusat di Vyadhapura Fan Shih-man
K

e r
Empayar Funan berkembang luas dari
Diasaskan oleh E F Sungai Mekong hingga ke Teluk Camranh di

M
Kaundinya seorang sami timur
R U

u
Beliau seterusnya menguasai selatan

g
Kaundinya berkahwin A N Myanmar dan Segenting Kra

k
dengan Soma, pemerintah

i
di Sungai Mekong J A Ini membolehkan Funan menguasai jalan

C
perdagangan utama timur dan barat hingga
A N Funan muncul sebagai pusat perdagangan
utama di Alam Melayu
Seterusnya beliau A
membentuk kerajaan Rudravarman ialah raja Funan terakhir
Funan N
Funan merosot akibat serangan kerajaan
Chenla
 Kerajaan Champa

ia m
 Menjadi terkenal semasa pemerintahan Che

r
Latar Diasaskan

e
Kemasyhuran Bong Nga
Belakang Oleh Chu-

M
Lien pada Antara kejayaan Che Bong Nga ialah:
192M
i. Mengatasi ancaman Dai Viet

u
ii. Meluaskan empayar Champa ke Wilayah Dai

g
Berpusat di Indrapura
Vet hingga Lembah Sungai Merah

i k
Sering berhadapan iii. Berjaya membunuh Raja Tran Due Tong

C
dengan serangan pemerintah Dai Viet ketika menyerang Dai Viet
daripada Dai Viet iv. Memperolehi pengiktirafan daripada Dinasti
Ming (1369)
Chu-Lien berjaya
membebaskan Champa
Merosot apabila Indravarman meninggal dunia (1441)
daripada pengaruh
dan Dai Viet ambil peluang lancarkan serangan ke
China
atas Champa, berjaya menawan Champa pada 1471
 Kerajaan Srivijaya

m
Latar Belakang Kemasyhuran

r ia
Terkenal pada abad ke lapan semasa pemerintahan

e
Diasaskan oleh Sangramadhananjaya
Dapunta Hyang Sri

M
Jayanasa (683M) Berjaya menakluki Sumatera, selatan Myanmar, Tanah Melayu
dan Segenting Kra

g u
Berpusat di Palembang Kejayaan ini membolehkan Srivijaya menguasai jalan laut

i k
antarabangsa iaitu Selat Melaka dan Selat Sunda

C
Kerajaan ini Seterusnya muncul sebagai kuasa perdagangan utama
diperkukuhkan oleh di Alam Melayu
beliau melalui
penaklukan Bangka Srivijaya juga terkenal sebagai pusat pengajian agama Buddha
dan Taruma
Menjadi lemah apabila diserang oleh tentera Chola
dari selatan India (1025)
 Kerajaan Angkor
Latar

m
Belakang

ia
Kemasyhuran

r
 Empayar Angkor berkembang luas ke sekitar Lembah Sungai Mekong hingga ke
Diasaskan oleh

e
Jayavarman II selatan Myanmar ketika pemerintahan Suryavarman II

M
dari Chenla
Antara kejayaan Suryavarman II

u
yang lain ialah:  Jayavarman VII meneruskan usaha

g
Berjaya Suryavarman II dengan meluaskan empayar

k
menyatukan Angkor hingga sempadan Annam

i
wilayah di Menghalang ancaman daripada  Beliau membina Angkor Thom dan 102

C
Sungai Champa dan Dai Viet hospital
Mekong

Kerajaan ini Mewujudkan jalinan perdagangan Angkor mulai Angkor semakin

berpusat di antara pedagang tempatan dengan lemah selepas lemah apabila
Hariharalaya pedagang luar kematian beliau diserang Siam (1594)
 Kerajaan Majapahit

ia m
r
Latar Kemasyhurannya bermula dengan perlantikan
Kemasyhuran

e
Belakang Diasaskan Patih Gajah Mada sebagai Perdana Menteri
oleh oleh pemerintah Tribuana Tunggadewi

M
Raden Vijaya
Antara kejayaan Patih Gajah Mada ialah:

u
dengan bantuan
i. Mengembalikan keamanan dan keselamatan

g
tentera Monggol
Majapahit

i k
ii. Meluaskan tanah jajahan ke timur Pulau Jawa,

C
pesisir timur Sumatera, pesisir selatan dan
barat Pulau Borneo, selatan dan timur Sulawesi
dan kepulauan Maluku
Berpusat di Kota iii. Menjadikan Majapahit pusat perdagangan
Trowulan pada abad ke-14.

Merosot dan lemah setelah kematian Patih Gajah

Mada dan serangan Demak (1478)
 ia m
e r
u M
i k g
C
  Muncul pada kurun ke-6 berdasarkan bukti arkeologi
namun pada abad ke-5 sudah berperanan sebagai pusat
pelabuhan

m
Latar  Pengasas kerajaan adalah :

ia
Belakang
i. Raja Ganji Sarjuna (sumber tradisi)

r
ii. Raja Khmer dari Kemboja (sumber lain)

e
 Berpusat di Pangkalan

u M
i k g  Masyhur pada abad ke-9. Menjadi tumpuan pedagang

C
luar sejak abad ke-5 kerana kekayaan hasil bumi seperti
emas dan bijih timah
Kemasyhuran •, Berjaya pertahankan kedaulatannya daripada
serangan Srivijaya pada 850M
 Serangan tentera Chola (1025) telah melemahkan
kerajaan ini dan memusnahkan pelabuhan Gangga
Negara
 ia m
e r
u M
i k g
C
 m
1

ia
2. 3.

e r
u M
i k g
C
 m
4. 5. .6.

e r ia
u M
i k g
C
6. 7.
8.

ia m
e r
u M
i k g
C
9. 10.

m
11.

e r ia
u M
i k g
C
 m
(4 Markah)

e r ia
u M
i k g
( 2 Markah)

C
C. Berikan pendapat anda tentang pernyataan “ pemimpin yang bijak mampu
memajukan negara”. (4 Markah)

ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
r
Guru perlu membimbing pelajar menjawab berdasarkan isi/fakta di bawah

e
1) Berdaya saing

M
2) Bijaksana dalam tindakan

u
3) Berfikiran terbuka

g
4) Mengutamakan kepentingan negara

i k
5) Berani menghadapi cabaran

C
6) Gigih dan dinamik
7) Bersedia menghadapi cabaran
8) berwawasan
 ia m
1.4
e r
M
Kerajaan Alam Melayu
u
g
dan Kerajaan Luar

C i kyang Sezaman
 Mempunyai

m
Muncul hubungan

ia
sezaman perdagangan,

r
keagamaan

e
Kerajaan Alam dan

M
Melayu dengan diplomatik
Kerajaan di

g u
Luar Alam

k
Melayu

C i
Turut
membangun
Mempunyai
tamadun
yang
dan maju setanding
 m
Abad Pertama

e r ia
u M
Kerajaan Funan

g
sezaman dengan:

i k
i. Empayar Rom

C
ii. Empayar Parsi
iii. Empayar Kushan
iv. Dinasti Han
 m
Abad Ke-9

e r ia
u M
Kerajaan Champa,

g
Srivijaya dan Angkor

i k
sezaman dengan:

C
 Kerajaan
Abbasiyah
 Empayar Byzantine
 Kerajaan Chola
 Dinasti Tang
 Abad Ke-14

ia m
e r
M
Kerajaan Champa,

u
Angkor dan

g
Majapahit sezaman

i k
dengan:

C
 Empayar Mongol
 Kerajaan Turki
Uthmaniyah
 Kesultanan Delhi
Hubungan Perdagangan
 Hubungan perdagangan terjalin antara

ia m
kerajaan Alam Melayu dengan
kerajaan luar

r
 Antara faktor mendorong pemerintah

e
kerajaan Alam Melayu menjalinkan

M
hubungan perdagangan dengan
kerajaan lain adalah kerana:

u
i. Kedudukan Alam Melayu

g
strategik di laluan perdagangan

i k
timur dan barat

C
ii. Kekayaan hasil bumi
iii. Sikap keterbukaan pemimpin
Alam Melayu

 Amalan sikap keterbukaan para

pemerintah kerajaan Alam Melayu
telah membawa kemakmuran ekonomi
Hubungan Keagamaan H
• Hubungan kerajaan Alam Melayu

m
dengan kerajaan luar mendorong

ia
penyebaran agama Hindu, Buddha
dan Islam

r
• Penyebaran agama-agama ini telah

e
mempengaruhi aspek kehidupan

M
seperti pentadbiran, perundangan,
ekonomi dan sosiobudaya

u
• Penyebaran ketiga-tiga agama ini

g
ke Alam Melayu menunjukkan

i k
sikap keterbukaan penduduk Alam
Melayu

C
• Pada awalnya, agama Hindu dan
Buddha dianuti oleh sebahagian
besar penduduk tempatan
• Setelah kedatangan Islam,
sebahagian besar penduduk di Alam
Melayu menganut agama ini.
 Hubungan Diplomatik
 Hubungan diplomatik ialah hubungan politik antara dua buah kerajaan

m
 Kerajaan Alam Melayu menjalinkan hubungan diplomatik dengan kerajaan China dan

ia
India

e r
M
Tujuan Hubungan Diplomatik Kerajaan Alam
Melayu dengan Kerajaan China dan India

k g u
C i
Membuka jalan
Mengukuhkan Menunjukkan Membantu
kepada
kedudukan usaha memajukan
perkembangan
kerajaan Alam persahabatan yang kerajaan Alam
perdagangan
Melayu cuba dijalinkan Melayu
kerajaan Alam
Melayu
 ia m
e r
M
Hubungan
Kerajaan

u
Alam Melayu

k g
Dengan China

C i
 ia m
e r
M
Hubungan
Kerajaan

u
Alam Melayu

g
Dengan India

C i k
RUMUSAN

m
Kerajaan Alam Melayu dan Kerajaan Luar yang Sezaman

e r ia
Abad Pertama Abad Ke-9 Abad Ke-14

M
Kerajaan Champa, Kerajaan Champa,
Kerajaan Funan Srivijaya dan Angkor Angkor dan

u
sezaman dengan : sezaman dengan : Majapahit sezaman

g
dengan:





Empayar
Empayar
Empayar
Dinasti
C i
Rom

k
Parsi
Kushan
Han




Kerajaan Abbasiyah
Empayar Byzantine
Kerajaan Chola
Dinasti Tang
 .Empayar Mongol
 Kerajaan Turki
Uthmaniyah
 Kesultanan Delhi
 ia m
e r
u M
i k g
C
 m
1. 2. 3.

e r ia
u M
i k g
C
 m
4. 5. 6.

e r ia
u M
i k g
C
 m
1) Pemerintah kerajaan Alam Melayu bijak merancang dalam membina tamadun bangsa

ia
setanding dengan bangsa-bangsa lain di dunia.

r
a) Namakan dua kerajaan Alam Melayu yang hebat itu (2 Markah)

e
i. ……………………………..

M
ii. ……………………………..

g u
b) Nyatakan faktor kemasyhuran kerajaan Alam Melayu tersebut ( 4 Markah)

C i k
c) Pada pendapat anda, bagaimanakah kita dapat meneruskan kegemilangan

m
tamadun kerajaan Alam Melayu (4 Markah)

e r ia
u M
i k g
C
 m
1.

e r ia
u M
i k g
C
a) Jelaskan kerajaan-kerajaan awal Alam Melayu yang menjalinkan hubungan dengan
kerajaan China ( 4 Markah)

ia m
e r
b) Terangkan tujuan hubungan tersebut diwujudkan (8 Markah)

u M
i k g
C
 ia m
r
Guru perlu membimbing pelajar menjawab berdasarkan isi/fakta di bawah . Setiap isi perlu ada

e
huraian dan contoh

M
1) Bertukar-tukar maklumat
2) Meningkatkan ekonomi negara

u
3) Memudahkan penyelesaian masalah

g
4) Meluaskan kawasan pasaran ekspot

i k
5) Mengekalkan kedaulatan negara

C
6) Mewujudkan suasana aman
7) Memudahkan mendapatkan bekalan tenaga kerja
8) Menarik kedatangan pemodal
 ia m
e r
u M
i k g
C
 ia m
Sekian e r
u M
i k g
C ©Cikgu Meriam Yusoff / 011 4035 2002