W.

Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane 1

PŁYTY WIELOKIERUNKOWO ZBROJONE

Przy obliczaniu płyt prostokątnych, których boki na kierunkach lx i ly znacznie różnią się długością
przyjęto, że pracują one tylko w jednym kierunku (wzdłuż mniejszej rozpiętości), tzn. pomija się wpływ
sztywności płyty na dłużnym kierunku. Tego rodzaju uproszczenie nie może być stosowane, jeżeli mamy do
czynienia z płytami prostokątnymi o niewielkiej różnicy długości lx i ly.
Na podstawie doświadczeń i dociekań teoretycznych ustalono, że w płytach prostokątnych opartych
na całym obwodzie należy uwzględniać dwukierunkowe zginanie, gdy stosunek długości boków zawiera się
w granicach:
lx
0,5 ≤ ≤ 2 ,0.
ly

Obliczanie płyt przeprowadza się przy założeniach:

− grubość jest niewielka w porównaniu z pozostałymi wymiarami,

− ugięcia są nieznaczne w stosunku do grubości,
− środkowa powierzchnia płyty nie ulega wydłużeniom, a normalne (prostopadłe) do niej przed jej ugię-
ciem pozostają normalnymi i po ugięciu.

Obliczane płyty wg teorii sprężystości sprowadza się do rozwiązania równania różniczkowego od-
kształconej środkowej powierzchni płyty, jako funkcji ugięcia:
δ4w 2δ 4 w δ4w 12(1 − ν 2 )
+ + = p
δx 4 δx 2 δy 2 δy 4 Eh 2

gdzie:
h - grubość płyty,
ν - współczynnik Poissona ( ν =1/6),
p = g + q.
Równanie całkuje się z uwzględnieniem kształtu płyt, sposobu ich podparcia oraz obciążenia.

1.0. Płyty jednoprzęsłowe obciążone równomiernie

Rozróżnia się sześć przypadków sposobu oparcia płyt na bokach obwodu:

lx
ly

1 2 3 4 5 6

Rys. 1.1. Najczęściej spotykane schematy płyt dwukierunkowo zginanych, opartych w sposób ciągły na obwodzie
2 W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane

Pracę płyty o bokach lx i ly pod równomiernym obciążeniem traktuje się jako zespół krzyżujących się
pasm, na które działają składowe px i py całkowitego obciążenia p (kN/m2):

p y, I y

0
I
ly
p x, I x

II

lx

Rys. 1.2. Schemat do wyprowadzenia wzorów do obliczania płyt dwukierunkowo zginanych

Określimy składowe obciążenia px i py, zginające wydzielone pasma I i II. Punkt „0” jest
wspólny dla obu pasm, a ugięcie obu pasm jest jednakowe.
Otrzymamy zatem dwa równania z dwiema niewiadomymi px i py.
ugięcie y = y I = y II . (1.1)
obciążenie p = p x + p y
Oznaczając przez Ix i Iy momenty bezwładności, a przez k1 i k2 współczynniki zależne od ro-
dzaju obciążenia i sposobu podparcia pasm I i II o długościach lx i ly, otrzymamy:
k 1 ⋅ p x ⋅ l 4x k 2 ⋅ p y ⋅ l y
4

y= = ,
E ⋅ Ix E ⋅ Iy (1.2)
p = px + py ,

przy założeniu Ix=Iy otrzymamy:

k 2 ⋅ l 4y
px = p ⋅ = p⋅χ
k 1 ⋅ l 4x + k 2 ⋅ l 4y . (1.3)
p y = p − p x = p ⋅ (1 − χ)

Znając obciążenia px i py możemy obliczyć wartości momentów przęsłowych:

p ⋅ l2
Mx = x x ,
mx
(1.4)
p y ⋅ l 2y
My = ,
my
mx, my - współczynniki zależne od sposobu podparcia pasm jako belek jednoprzęsłowych.

128
mx = my = 8 mx = my = mx = my = 24
9
W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane 3

Ponieważ poszczególne pasma nie pracują niezależnie od siebie, powstające w związku z tym
momenty skręcające między pasmami, zmniejszą momenty zginające w przęśle. Wpływ ten, okre-
ślony przez Marcusa za pomocą współczynnika ν, zależny jest od stosunku rozpiętości lx i ly oraz
sposobu oparcia płyt na obwodzie.
p x ⋅ l 2x χ
Mx = ⋅ ν = p ⋅ l 2x ⋅ ⋅ ν = p ⋅ l 2x ⋅ ϕ x
mx mx
, (1.5)
p y ⋅ l 2y (1 − χ)
My = ν2 = p ⋅ l ⋅
2
y ⋅ ν = p ⋅ l 2y ⋅ ϕ y
my my

ϕx, ϕy, χ - podane w tablicy 1.1.

Momenty podporowe oblicza się ze wzorów analogicznych do wzorów dla płyt zgina-
nych jednokierunkowo:
- przy obustronnym zamocowaniu
1 χ
Mx = − p x ⋅ l 2x = − p ⋅ l 2x ,
12 12 (1.6)
1 (1 − χ)
M y = − p y ⋅ l 2y = − p ⋅ l 2y ,
12 12

- przy jednostronnym zamocowaniu

1 χ
M x = − p x ⋅ l 2x = − p ⋅ l 2x ,
8 8
(1.7)
1 (1 − χ)
M y = − p y ⋅ l 2y = − p ⋅ l 2y.
8 8

Gdy płyta jest częściowo zamocowana wzdłuż krawędzi, traktujemy to oparcie jako prze-
gubowe, uwzględniając częściowe zamocowanie przez właściwe uzbrojenie pasma przypodporo-
wego:
χ
Mx = − p ⋅ l 2x ,
16
(1.8)
(1 − χ)
My = − p ⋅ l 2y.
16
4 W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane

Tablica 1.1
Współczynniki do obliczania płyt dwukierunkowo zginanych pod obciążeniem ciągłym równomiernym1

1
Kobiak J., Stachurski W.: Konstrukcje żelbetowe tom 2. Arkady, Warszawa 1987.
W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane 5

c.d. tablicy 1.1

6 W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane

c.d. tablicy 1.1

W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane 7

2.0. Płyty wieloprzęsłowe obciążone równomiernie

Przy ciągłym równomiernym obciążeniu stałym można przyjąć założenie, że przekroje na
podporach pośrednich nie ulegną obrotowi, czyli że momenty podporowe na krawędziach podpar-
cia płyt są równe momentom całkowitego zamocowania. Można zatem podzielić płytę ciągłą na
płyty jednoprzęsłowe i tak ją obliczać (tablica 1.1 płyt jednoprzęsłowych).
Jeżeli oprócz obciążenia stałego „g” działa również obciążenie równomiernie zmienne „p”
można również korzystać z tablic dla płyt jednoprzęsłowych. Należy tylko odpowiednio rozdzielić
obciążenie całkowite p, aby dla składowych tego obciążenia można było przyjąć odpowiednie sche-
maty płyt jednoprzęsłowych.. Uzyskuje się to przez podział obciążenia p na p ' i p '' :
p = p ' + p ''
q q . (2.1)
p' = g + , p '' =
2 2
Obciążenie p ' uważamy za rozłożone w sposób ciągły we wszystkich przęsłach, można więc
postępować tak samo jak przy płytach, na które działa obciążenie równomierne stałe (czyli przyj-
mując odpowiednie schematy płyt).
Obciążenie p '' jest obciążeniem antysymetrycznym. Przy takim rozkładzie obciążenia mo-
menty podporowe są równe zeru, a więc płytę dla obciążenia p '' można traktować jako zespół płyt
jednoprzęsłowych swobodnie podpartych na obwodach (schemat 1).
Suma p '' i p '' tworzy najniekorzystniejszy układ obciążeń dla maksymalnych momentów przę-
słowych, które oblicza się sumując momenty przęsłowe od składowych obciążeń odpowiednich
schematów płyt jednoprzęsłowych.

q
p' = g +
2
+
q
p '' =
2
=

Rys. 2.1. Sposób podziału obciążeń przy obliczaniu momentów przęsłowych w wielopolowych
płytach dwukierunkowo zginanych

M x = l 2x ⋅ (ϕ ix p ' ± ϕ1x p '' )

, (2.2)
M y = l 2y ⋅ (ϕ iy p ' ± ϕ1y p '' )

w których:
ϕ ix , ϕ iy − współczynniki odczytane z tablicy 1.1 dla rzeczywistego schematu danej płyty,
ϕ1x , ϕ1y − współczynniki odczytane z tablicy 1.1 dla schematu 1, niezależnie od rzeczywi-
stego schematu danej płyty.
8 W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane

Momenty podporowe wyznacza się (z przybliżeniem) w założeniu całkowitego obciążenia

wszystkich przęseł płyty obciążeniem p = g + q z tym, że przekroje podporowe pól, z którymi gra-
niczą pola przyległe, uważane są za utwierdzone.
Np. dla kierunku x, w zależności od schematów sąsiadujących płyt:
z lewej pxl, lxl

z prawej pxp, lxp

p xl ⋅ l x l p xp ⋅ l x p
2 2

M=− −
ψl ψp

ψ l = 16 ψ p = 24

ψ l = 16 ψ p = 16

ψ l = 24 ψ p = 24

Sposób postępowania na kierunku y jest analogiczny.

Przykład 1: Jednorzędowa, pięciopolowa płyta ciągła

ly
2 3 3 3 2

a lx b lx lx
lx lx

Momenty przęsłowe w polach skrajnych (pola 2)

M x = l 2x ⋅ (ϕ 2 x ⋅ p ' ± ϕ1x ⋅ p '' )
M y = l 2y ⋅ (ϕ 2 y ⋅ p ' ± ϕ1y ⋅ p '' )

Momenty przęsłowe w polach środkowych (pola 3)

M x = l 2x ⋅ (ϕ 3x ⋅ p ' ± ϕ1x ⋅ p '' )
M y = l 2y ⋅ (ϕ 3 y ⋅ p '' ± ϕ1y ⋅ p '' )

Momenty podporowe
χ2 χ3
M a = −( + ) ⋅ p ⋅ l 2x
16 24
χ χ χ
M b = −( 3 + 3 ) ⋅ p ⋅ l 2x = − 3 ⋅ p ⋅ l 2x
24 24 12
W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane 9

Przykład 2: Dwurzędowa, pięciopolowa płyta ciągła

a

4 5 5 5 4

ly
c d

ly
4 5 5 5 4

b b
lx lx lx lx lx

Momenty przęsłowe (pole 4)

M x = l 2x ⋅ (ϕ4 x ⋅ p ' ± ϕ1x ⋅ p '' )
M y = l 2y ⋅ (ϕ4 y ⋅ p ' ± ϕ1y ⋅ p '' )

Momenty przęsłowe (pole 5)

M x = l 2x ⋅ (ϕ 5 x ⋅ p ' ± ϕ1x ⋅ p '' )
M y = l 2y ⋅ (ϕ 5 y ⋅ p ' ± ϕ1y ⋅ p '' )

Momenty podporowe
χ χ
M a = −( 4 + 5 ) ⋅ p ⋅ l 2x
16 24
(1 − χ 4 ) (1 − χ 4 ) (1 − χ 4 )
M c = −( + ) ⋅ p ⋅ l 2y = − ⋅ p ⋅ l 2y
16 16 8
χ χ χ
M b = −( 5 + 5 ) ⋅ p ⋅ l 2x = − 5 ⋅ p ⋅ l 2x
24 24 12
(1 − χ 5 ) (1 − χ 5 ) (1 − χ 5 )
M d = −( + ) ⋅ p ⋅ l 2y = − ⋅ p ⋅ l 2y
16 16 8

3. Płyty prostokątne jednoprzęsłowe pod obciążeniem trójkątnym

lx

b
0,5 ≤ ≤ 2 ,0
a
ly

p
Rys. 3.1. Schemat do obliczania płyt dwukierunkowo zginanych pod obciążeniem trójkątnym
Obliczanie płyt wg tablicy 3.1 i 3.22:
dla 0,5 ≤ l y l x < 1 : M x = k x ⋅ p ⋅ l 2y , M y = k y ⋅ p ⋅ l 2y ,
dla 1 ≤ l y l x < 2 : M x = k x ⋅ p ⋅ l 2x , M y = k y ⋅ p ⋅ l 2x ,

2
Kobiak J., Stachurski W.: Konstrukcje żelbetowe tom 2. Arkady, Warszawa 1987.
W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane

Tablica 3.1
Współczynniki do obliczania momentów zginających w płytach dwukierunkowo zginanych pod obciążeniem trójkątnym
10
W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane 11

c.d. tablicy 3.1

12 W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane

Tablica 3.2
Współczynniki do obliczania sił poprzecznych w płytach prostokątnych opartych na obwodzie, pod ob-
ciążeniem trójkątnym
W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane 13

4. Płyty podparte na trzech krawędziach

Płyty prostokątne pod obciążeniem ciągłym równomiernym lub trójkątnym na całej po-
wierzchni należy obliczać jako krzyżowo zbrojone, jeżeli stosunek boków zawiera się w granicach:
l
0,3 ≤ x ≤ 2
ly
ly - długość krawędzi niepodpartej i przeciwległej.
I II
lx

ly

Rys. 4.1. Schematy płyt dwukierunkowo zginanych opartych na trzech krawędziach

Momenty przęsłowe i podporowe obliczamy wg ogólnych wzorów:

M xi = k xi ⋅ p ⋅ l 2y
.
M yi = k yi ⋅ p ⋅ l 2y
W tablicy 4.1 i 4.2 zamieszczono współczynniki do obliczania płyt dwukierunkowo zginanych
opartych na trzech krawędziach3.

5. Siły poprzeczne
Siły poprzeczne dla płyt obciążonych w sposób ciągły równomierny, będące reakcjami płyt na
podpierające krawędzie, można obliczać w sposób przybliżony wg schematów rozkładu obciążeń
przedstawionych na rys. 5.1.

Płyty oparte na czterech krawędziach

45o lx
45o
lx

lx=ly ly>lx

ly
ly

ly Płyty oparte na trzech krawędziach

lx

45

Rys. 5.1. Schematy do obliczania sił poprzecznych w płytach dwukierunkowo zginanych

3
Kobiak J., Stachurski W.: Konstrukcje żelbetowe tom 2. Arkady, Warszawa 1987.
14 W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane

Tablica 4.1
Współczynniki do obliczania płyt dwukierunkowo zginanych opartych na trzech krawędziach
W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane 15

c. d. tablicy 4.1
16 W. Bierut: Płyty wielokierunkowo zginane

Tablica 4.2
Współczynniki do obliczania sił poprzecznych w płytach dwukierunkowo zginanych opartych na trzech
krawędziach pod obciążeniem trójkątnym

6. Obliczanie belek podporowych

ly>lx
lx=ly
lx/2
o
45
ly

45o

ly

lx
ly

p
p z = 0,625p

lx lx lx

ly-lx

p
pz

lx/2 lx/2

1 1 ly
p z = p(1 − + 3 ), α=
2α 2
8α lx