You are on page 1of 65

REKABET ANALİZİ RAPORU

TR81 DÜZEY 2 BÖLGESİ


SEKTÖR TANIMLAMA,
ÖNCELİKLENDİRME VE
REKABET ANALİZİ RAPORU

Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı için tarafından hazırlanmıştır.

1
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Analizler dokümanı TR81 Batı Karadeniz Bölge Planı çalışmalarına


katkı sağlamak amacıyla hazırlanmıştır.
Rekabet Analizi Raporu
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu
Rekabet Analizi Raporu

“Büyük hedefimiz, milletimizi en yüksek medeniyet seviyesine ve refaha ulaştırmaktır.”


T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

İÇİNDEKİLER

Yönetici Özeti.............................................................................................................................................6 TABLOLAR LİSTESİ

Tablo 1: Katkı Sağlayan Bölge / Sektör Paydaşları................................................................................................ 4


Metodoloji.................................................................................................................................................8
Tablo 2: Sektör Rekabet Gücü Performansları..................................................................................................... 7
Sektörlerin Tanımlanması.........................................................................................................................11
Tablo 3: Zonguldak 3 Yıldız Analizi..................................................................................................................... 12
3 Yıldız Analizi......................................................................................................................................12
Tablo 4: Karabük 3 Yıldız Analizi......................................................................................................................... 14
Zonguldak İçin 3 Yıldız Analizi.................................................................................................................. 12
Tablo 5: Bartın 3 Yıldız Analizi............................................................................................................................ 16
Karabük İçin 3 Yıldız Analizi..................................................................................................................... 14
Tablo 6: Zonguldak’ın Sektörlere Göre İhracat Performansı (Zonguldak’ta yerleşik şirket verilerine göre)....... 18
Bartın İçin 3 Yıldız Analizi......................................................................................................................... 16
Tablo 7: Karabük’ün Sektörlere Göre İhracat Performansı (Bartın’da yerleşik şirket verilerine göre)................ 19
İhracat Karşılaştırmaları.......................................................................................................................18
Tablo 8: Bartın’ın Sektörlere Göre İhracat Performansı (Karabük’te yerleşik şirket verilerine göre)................ 19
Tanımlanan Sektörler...........................................................................................................................20 Tablo 9: Zonguldak Sektör Önceliklendirme Matrisi.......................................................................................... 22
Zonguldak................................................................................................................................................ 20
Tablo 10: Karabük Sektör Önceliklendirme Matrisi........................................................................................... 23
Karabük................................................................................................................................................... 20
Tablo 11: Bartın Önceliklendirme Matrisi.......................................................................................................... 24
Bartın....................................................................................................................................................... 20

Sektörlerin Önceliklendirilmesi.................................................................................................................21
ŞEKİLLER LİSTESİ
Rekabet Analizi Raporu

Öncelikli Sektörlerin Rekabet Analizi........................................................................................................25 Şekil 1: TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Çalışması Metodolojisi......... 8
Zonguldak Makine İmalat Sektörü Rekabet Analizi................................................................................. 26
Şekil 2: Zonguldak 3 Yıldız Analizi, Ağırlıklandırılmış Analiz............................................................................... 13
Zonguldak Mobilya Sektörü Rekabet Analizi........................................................................................... 28
Şekil 3: Karabük 3 Yıldız Analizi, Ağırlıklandırılmış Analiz................................................................................... 15
Karabük Turizm Sektörü Rekabetçilik Analizi........................................................................................... 30
Şekil 4: Bartın 3 Yıldız Analizi, Ağırlıklandırılmış Analiz...................................................................................... 17
Karabük Demir-Çelik Sektörü Rekabetçilik Analizi................................................................................... 32

Bartın Turizm Sektörü Rekabetçilik Analizi.............................................................................................. 34

Bartın Ahşap Yat İmalatı Sektörü Rekabetçilik Analizi............................................................................. 36


©2013, BAKKA Tüm hakları saklıdır. Bu eserin tamamı ya da bir bölümü, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
Eylem Planı...............................................................................................................................................38 uyarınca kullanılmadan önce hak sahibinden 52.Maddeye uygun yazılı izin alınmadıkça, hiçbir şekilde ve yöntemle
işlenmek, çoğaltılmak, çoğaltılmış nüshaları yayılmak, satılmak, kiralanmak, ödünç verilmek, temsil edilmek,
Eylem Planının Açıklaması........................................................................................................................40 sunulmak, telli/telsiz ya da başka teknik, sayısal ve/veya elektronik yöntemlerle iletilmek suretiyle kullanılamaz.

İşbu rapor, Osman Arda MUTLU, Barış Cihan BAŞER ve Arife YILMAZ’dan oluşan innoCentric ekibi tarafından Batı Karade-
niz Kalkınma Ajansı için hazırlanmıştır ve tüm hakları Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı’na aittir.

2 3
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

KATKI SAĞLAYANLAR
Tablo 1: Katkı Sağlayan Bölge/Sektör Paydaşları No Firma Adı Yetkili

No Firma Adı Yetkili 27 Karabük Ticaret ve Sanayi Odası Sedat NAMAL

1 Alaplı Ticaret ve Sanayi Odası Rafet KILIÇ 28 Karabük Üniversitesi Safranbolu Meslek Yüksekokulu Adnan ÇETİNKAYA

2 Arpacıoğlu Konağı Hüseyin ÜNAL 29 Karabük Üniversitesi Safranbolu Meslek Yüksekokulu Oğuz DİKER

3 Arya Denizcilik Mesut ATUKEREN 30 Karademir Mobilya Erol KARADEMİR

4 Aygünsan Selami GÜNDAY 31 Kurucaşile Belediyesi Mehmet Zihni SAYIN

5 Bartın Bilim Sanayi Teknoloji İl Müdürlüğü Kazım KEFELİ 32 Kuzey Gür Yatçılık Dursun GÜR

6 Bartın Ticaret ve Sanayi Odası Cihat ÇAKIR 33 Marin Elektrik Atalay KAMAN

7 Bağlar Sarayı Caner MUTLU 34 Özalp Tekne Ertuğrul ÖZALP

8 Birlik Makine Muammer SEMERCİ 35 Safranbolu Kaymakamlığı Gökhan AZCAN

9 Boskay Metal Emre SÜTÇÜ 36 Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası Ali Sami ACAR

10 Buket Mobilya Tuncay TOPRAKLI 37 Seymen Otel Mutlu ÖZALAN

11 Canlı Balık Restaurant Mete AYYILDIZ 38 SF Sandalye Aytaş KARAKAŞ

12 Ceylin Otel Halil KOLU 39 Sia Marin Sinan ÖZEKİN


Rekabet Analizi Raporu

13 Çaycuma Ticaret ve Sanayi Odası Kamuran MISIRLI 40 Sinan Otel Necla YILDIRIM

14 Çelebioğulları Hasan ÇELEBİ 41 Soytürk Denizcilik Hayri SOYTÜRK

15 Çelik Palas Otel Mutlu ÇİDEM 42 Süzer Denizcilik Tuna SÜZER

16 Denko Mobilya Orhan TERZİ 43 Teknoplan İlhami ORAK

17 Devrek Ticaret ve Sanayi Odası Mehmet OKTAY 44 Timko Makina Sezgin ATAR

18 Doxa Mobilya Oğuz GÜLTEKİN 45 Tomruk Tekne Mehmet TOMRUK

19 Ereğli Ticaret ve Sanayi Odası Gündüz ACAR 46 Turgal Tekne Şeref TURGAL

20 Erhallar Fatih USTAOĞLU 47 Uğur Denizcilik Uğur DİKYOL

21 Gücükler Tekne ve Yat İmalatı Erkan GÜCÜK 48 Yasa Kayıkçılık Soner YASA

22 Gülgeç Tekne Ali GÜLGEÇ 49 Yılmaz Tekne ve Yat İmalatı Yılmaz CANBAZ

23 Haddeciler Derneği Hasan AVCI 50 Zalifre Otel Hasan Basri MUTLU

24 Herbot Denizcilik Kemal AYTAN 51 Zonguldak Bilim Sanayi Teknoloji İl Müdürlüğü Ayben ÖZKAN

25 Işıkaltın Otel Tamer IŞIKALTIN 52 Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odası Erdem KOLTUK

26 Karabük Bilim Sanayi Teknoloji İl Müdürlüğü Selahattin EMİRSÜLEYMANOĞLU

4 5
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

YÖNETİCİ ÖZETİ Tablo 2: Sektör Rekabet Gücü Performansları

İl Sektör Rekabetçilik Skoru


Zonguldak Makine İmalat Sektörü 25
Bölgesel ekonomik ve sosyal gelişmenin en önemli Sektörlerin belirlenmesi ve öncelik sırasına konulabilmesi
tetikleyicilerinden olan üretim ve hizmet sektörleri, için kullanılan metodoloji Türkiye’de kümelenme Zonguldak Mobilya Sektörü 27
hem iş ve istihdam yaratma hem de yüksek katma konusundaki en güncel kaynakların kullanılması ile Karabük Demir-Çelik Sektörü 27
değer potansiyelleriyle, bölgelerin, uzun vadede, ortaya konulmuştur. Bunlardan birincisi Ekonomi Karabük Turizm Sektörü 33
çekici ve sürdürülebilir niteliklerini korumada ve Bakanlığı’nın KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi
Bartın Turizm Sektörü 30
geliştirmede önemli katkılar sunarlar. Sanayi ve hizmet kapsamında hazırlanan “Küme Tanımlama ve
sektörleri rekabetçiliğinin artırılması, çekici yatırım Önceliklendirme Kılavuzu”dur. Kılavuz kapsamında Bartın Ahşap Yat İmalatı Sektörü 33
merkezi haline dönüşmek kadar, bölge nüfusunun önerilen kantitatif yöntemlerden biri olan “Üç Yıldız
yaşam kalitesinin iyileştirilmesi için de önemlidir. Analizi”, illerdeki Odalar, Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Türkiye’nin önümüzdeki yıllarda iddialı hedefleri Genel olarak; analiz edilen tüm sektörlerin düşük
Müdürlükleri ile yapılan mülakatlarla desteklenerek vardır; Cumhuriyetimizin 100. yılını kutlayacağımız rekabetçi profiller çizmeleri neticesinde Eylem Planı,
Bölgelerin rekabetçi sektörlerle öne çıkmaları,
sektörlerin tanımlanması için kullanılmıştır. Yine aynı 2023 senesinde ihracatımızın 500 milyar ABD doları temel yönetsel yetenekler geliştirme, ihracatı artırma,
diğerlerine göre uluslararası pazarda kabul görme
kılavuzda yer alan “Sektör Önceliklendirme Matrisi”, olması ve dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasında kurumsallaşma ve eğitim ve bölgede sektörlere
potansiyeli daha yüksek sektörlerin desteklenmesi,
illerdeki yerel otoritelerin ve paydaş kurumların yer almak, bu hedefler arasındadır. Bu hedefler iddialı ilişkin markalaşma gibi alanlarda tasarlanmıştır. Aynı
küresel pazara bölgeden ulaşan mal/hizmetin
katılımı ile gerçekleştirilen çalıştaylarla desteklenerek olmakla birlikte, ülkemizin hedeflediği rekabetçi ve zamanda; mevcut sektörlerin yenilenmesi; ürün –
artması, bölgesel gelişme çalışmalarının en önemli
sektörlerin önceliklendirilmesi için kullanılmıştır. ihracata dayalı büyüme stratejileri doğrultusunda süreç inovasyonlarının gerçekleştirilmesi sürecinde
unsurlarını teşkil eder. Bu bağlamda çoğu bölgesel
gelişme programı, sektörleri iyi analiz ederek, sistemli çalışma, doğru stratejilerin tespit edilmesi, önemli avantajlar getirecek “kilit kolaylaştırıcı sektör”
Sektörlerin tanımlanması ve önceliklendirilmesine
inovatif yeteneklerini geliştirme, işbirliği ağ yaratıcı insan kaynağının geliştirilmesi ve yenilikçi olarak yazılım/bilişim sektörünün geliştirilmesi gibi
yönelik yürütülen çalışmalar sonucunda TR81 Düzey
yapılarını kuvvetlendirme ve küreselleşme sürecini ürün geliştirme-üretim-pazarlama yönetimiyle öneriler sunulmaktadır.
2 Bölgesindeki her il için iki adet öncelikli sektör
destekleyecek yapılar kurarak rekabetçiliğini geliştiren başarılabilecek niteliktedir. Sektörlere yönelik
belirlenmiştir. Zonguldak için Makine İmalat ve Önerilen eylemlerin, öncelik seviyelerinin belir-
projeler üretir. Bu kapsamda sıklıkla kullanılan strateji geliştirme çalışmaları da ilgili Bakanlıklarca
Mobilya Sektörleri, Karabük için Demir-Çelik ve Turizm lenmesinde; sektörün/bölgenin gelişimine etkisi,
modellerden biri “kümelenme”dir. Son yıllarda “akıllı gerçekleştirilmekte, sektör paydaşlarıyla
Sektörleri ve Bartın için Turizm ve Ahşap Yat İmalatı kapsayıcılığı ve diğer bölgelerde uygulanarak başarılı
uzmanlaşma”, “yaratıcı endüstrilerin teşviki”, “kilit paylaşılmaktadır. TR81 Düzey 2 Bölgesindeki
Rekabet Analizi Raporu

Sektörleri belirlenen öncelikli sektörlerdir. olması kriterleri göz önüne alınmıştır. Bu bağlamda
kolaylaştırıcı sektörlerin desteklenmesi”, “yöresel sektörlerin geliştirilmesine yönelik ortak strateji
alanları belirlenirken de tüm stratejilerin kesiştiği eylemlerin uygulamaya geçirilmesine, öncelik seviyesi
kaynakların korunması ve ticarileştirilmesi” gibi Belirlenen 6 adet sektörün rekabet analizi için
4 ana alan tanımlanmış ve Eylem Planı bu alanlar yüksek eylemlerden başlanması önerilmektedir.
modeller de bölgesel gelişme için öne çıkan modeller “Porter’ın Elmas Modeli” kullanılmıştır. Sektörler
arasındadır. Firma Stratejisi ve Rekabet Yapısı, Girdi Koşulları, üzerine şekillendirilmiştir. 4 ana alan:
Üretim ya da hizmet sektörü farketmeksizin, her
Talep Koşulları, İlgili ve Destekleyici Sektörler/ sektörde; işbirliği ve iletişim sorunu en sıklıkla
Bölgesel gelişme için üretim ve hizmet sektörlerinin İnovasyon,
Kurumlar ve Devlet olmak üzere 5 ana başlık altında karşılaşılan sorun olması nedeniyle, Eylem
rekabet gücünün geliştirilmesi sürecinde sektöre analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen sayısallaştırılmış Rekabetçilik, Planının gerçekleştirilmesi sürecinde; tüm sektör
özel (tailor-made) projeler ve işbirliği platformları Porter Elmas Modeli Analizi sonucunda belirlenen 6 firmaları ve paydaşlarının yer alacağı, sektör
kurularak desteklenilmesi için öncelikle bölgedeki adet öncelikli sektörün rekabetçilik skorları aşağıdaki İşbirliği Ağı Yönetimi,
birliği/platformlarının aktive edilmesi önemlidir.
sektörlerin tanımlanması ve tanımlanan sektörlerin gibidir. Bu skorlar değerlendirilirken sektörlerin
Uluslararasılaştırma/Bölgelerarasılaştırma Çoğu Eylem, bazı Bakanlıklar ve kamu kurum/
arasından rekabetçilik ve kümelenme potansiyeli illerindeki diğer sektörlere göre mevcut durumları ve kuruluşlarıyla iyi iletişim ve işbirliği ortamı
yüksek olanların belirlenmesi (önceliklendirilmesi) kümelenme potansiyelleri açısından değerlendirilerek TR81 Düzey 2 Bölgesindeki öncelikli sektörlerin yaratılarak Bölgeye taşınabilecek somut projeler
gerekmektedir. öncelikli sektör olarak belirlendikleri unutulmamalıdır. geliştirilmesine yönelik toplam 19 adet eylem içermektedir. Bu nedenle BAKKA’nın iyi iletişimci ve
0-20 Rekabet Gücü Yok; 20-40 Düşük Rekabet Gücü; tanımlanmıştır. Eylemler öncelikli sektörlere göre, işbirlikçi yapısını güçlendirmesi ve görünürlüğünü/
Bu rapor, TR81 Düzey 2 Bölgesinde yer alan Zonguldak,
40-60 Rekabetçi; 60-80 Yüksek Rekabet Gücü; 80-100 ortak rekabet alanlarına göre ve öncelik seviyelerine itibarını artırarak sürdürmesi önerilmektedir.
Karabük ve Bartın illerindeki sektörlerin tanımlanması,
Ezici Rekabet Gücü göre sınıflandırılmıştır. TR81 Bölgesinde, her sektörde
önceliklendirilmesi ve öncelikli sektörlerin rekabet
karşılaşılan ana sorun olan “sektör paydaşlarının
analizlerinin yapılmasına dair Mayıs – Ağustos 2013 Türkiye, Dünyanın en büyük 17 ekonomisi arasında
yetersizliği” nedeniyle Eylem Planındaki tüm
döneminde yürütülen çalışmaların sonuçlarını ve söz yer almakta, artan dış ticaret hacmi ve ekonomik
eylemlerin sorumlulukları tanımlanmamış, BAKKA
konusu sonuçlar üzerine geliştirilen eylem planını performansı ile de her geçen gün öne çıkmaktadır.
için proaktif roller öngörülmüştür.
içermektedir.

6 7
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

METODOLOJİ 3 Yıldız Analizi; kümelerin tanımlanması için büyüklük,


baskınlık ve uzmanlaşma başlıklarındaki sayısal
Sektör Seçim Matrisi, illerdeki tüm sektörleri iki eksende
değerlendirmektedir. Bunlar “Sektörün Mevcut
analizleri önerir. Bu yöntem Avrupa’da Cluster Durum Performansı” ve “Sektörün Kümelenmeye
Observatory Projesi’nde de önerilmiş bir sayısal Uygunluğu”dur. Sektörün mevcut durum performansını
Sektörlerin tanımlanması ve önceliklendirilmesi olarak analiz etmeye dayalı ekonomik analiz yöntemidir. Analiz genellikle istihdam sayıları belirlemek için aşağıdaki bileşenler kullanılmıştır.
konusunda, karar vericilerin kullanabilecekleri modellemelerdir. Bu analizler için istihdam, ciro, üzerinden gerçekleştirilmektedir. Pratikte analizlere
Ciro: Sektörlerde faaliyet gösteren firmaların
farklı yaklaşımlar mevcuttur. Bu yaklaşımlar arasında ihracat vb veriler gerekir. Ancak nicel analizlerin küme üyesi firma sayıları da eklenmiştir; bunun amacı
cirolarının büyükleri değerlendirilmiştir.
en sıklıkla kullanılanı nitel analizler olan masabaşı de bazı dezavantajları vardır. En önemli sıkıntı bölgede bir büyük ölçekli şirketin varlığına bağlı olarak
çalışmaları, uzman ve paydaş görüşmeleri üzerine belirlenecek uzmanlaşma ya da büyüklüğün yanıltıcı İstihdam: Sektörler, bölgelerine sağladığı istihdam
analiz için gerekli verilerin temin edilmesinde
karar verilmesidir. Bu görüşmeler ve araştırmalarla olacağıdır. Bu analiz NACE kodlarına atanmış sektörel sayısı ve buna ek olarak istihdamın niteliği baz
yaşanmaktadır. Her kurumun tasnif sistemindeki
hedeflenen; büyüme potansiyeli yüksek olan, bölge kümelenmelerin uzmanlaşma için yeterli yığınlaşmayı alınarak değerlendirilmiştir.
farklılıklar nedeni ile sektörel veriler net olarak
dışı satış ve ihracat yetenekleriyle bölge ekonomisi tanımlanamamaktadır. Ayrıca analizler sektörlerin sağlayıp sağlayamadıklarını değerlendirir. Katma değer: Sektörlerdeki firmaların karlılık
için önemli, sağladığı istihdam ya da nitelikli istihdam, “mevcut durumu” üzerinden yapılmakta olup, 3 başlık Cluster Observatory tarafından aşağıdaki oranları baz alınarak değerlendirilmiştir.
teknoloji ya da diğer yetenekleri nedeniyle katma değer yeni ortaya çıkan, potansiyeli yüksek sektörler şekilde tanımlanmaktadır: İhracat: Sektörlerin yaptıkları ihracat baz
oluşturan sektörleri tespit etmektir. Bu analizlerin (emerging sectors) gündeme gelememektedir. alınarak yapılan değerlendirmedir. Bu kriterin
Büyüklük: Sektörün sağladığı istihdamın
avantajı kümeler için güçlü ya da zayıf yönlerin tespit uygulanmasındaki en önemli sorun dolaylı
Avrupa istihdamıyla karşılaştırılmasıdır. Bölgesel
edilebilmesi, küme için kritik önem taşıyan kurumların TR81 Düzey 2 Bölgesi’ndeki sektörlerin tanımlanması
analizlerde kümenin sağladığı istihdamın, bir ihracatın, ihracat olarak değerlendirilmesi
ve iletişim ağlarının tespitinin sağlaması, değer zinciri ve önceliklendirilmesi için nitel ve nicel analiz konusundadır. Dolaylı ihracat verileri konusundaki
üst bölgede aynı sektörün sağladığı istihdamla
için kritik aktörleri tespit etmesi, inovasyon ya da yöntemleri bir arada kullanılmıştır. Örneğin belirsizlikler nedeni ile değerlendirme direkt
karşılaştırılmasıdır. Örneğin Manisa’daki
rekabet konusunda kamu ya da özel kuruluşlardan Sektörlerin tanımlanması için nicel bir analiz yöntemi ihracat verileri üzerinden yapılmıştır.
bir kümenin istihdamı Türkiye istihdamıyla
beklentilerin açıkça ortaya konabilmesidir. Ancak olan 3 Yıldız Analizi kullanılmış ve nitel bir analiz karşılaştırılmalıdır. Bu durumda bir eşik
yöntemi ile 3 Yıldız Analizinin güvenilirliğini artırmak Firma sayısı (yığın büyüklüğü): Sektörler firma
oldukça zaman alıcı ve uzmanlık gerektiren bu süreçlerin oran belirlenmeli ve o eşiği geçen sektörler
için paydaş mülakatları gerçekleştirilmiştir. Bu sayısı açısından karşılaştırılmıştır.
iyi yönetimi ve moderasyon kritik başarı faktörü olarak “büyük” kabul edilerek yıldız almalıdır. Cluster
öne çıkmaktadır. Bu tür analizlerin dezavantajı da kapsamda TR81 Düzey 2 Bölgesindeki her il için 3 Observatory’de bu oran %10 olarak belirlenmiştir. Sektörün kümelenmeye uygunluğunu belirlemek için
analizlerin kısa sürede güncelliğini yitirmesidir. Yıldız Analizleri gerçekleştirilmiş ve 11 adet paydaş aşağıdaki bileşenler kullanılmıştır.
görüşmesi yapılmıştır. Paydaşlar olarak illerdeki sektör Baskınlık: Bu sefer, kümenin bölgede
sağladığı istihdam bölgedeki genel istihdam Aktörler ve firmalar arasındaki işbirliği: Sektörler;
Diğer analiz yöntemi ise nicel analizlerdir. Bunlar,
Rekabet Analizi Raporu

envanterini tutan kuruluşlar tercih edilmiştir. Bunlar firmalar arasındaki işbirliği ve firmalarla destekleyici
potansiyel kümelerin ortaya koyacakları etkileri, henüz sayısına oranlanır. Bir sektörün baskın olarak
illerdeki ve ilçelerdeki Sanayi ve Ticaret Odaları ve kurumlar (üniversite, oda vb) arasındaki işbirliği
kümelenme çalışmaları başlatılmadan, istatistiksel değerlendirilmesi ve yıldız alabilmesi için
Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri’dir. seviyesi baz alınarak değerlendirilmiştir.
belirlenen eşik oranı geçmesi gereklidir. Bu oran
Cluster Observatory’de %10’dur. İşbirliği kuruluşunun varlığı: Sektörler, kümelenme
Şekil 1: TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Çalışması Metodolojisi
Uzmanlaşma: Sektörün belli bir bölgede sürecini başlatacak veya hızlandıracak bir işbirliği
yoğunlaşma derecesidir. Uzmanlaşma katsayısı kuruluşunun varlığı açısından değerlendirilmiştir.
belirlenirken, sektörün bölgedeki istihdamının Değer/tedarik zinciri: Sektörlerdeki değer
bölgedeki toplam istihdama oranının, sektörün ve tedarik zincirinin bölgedeki varlık seviyesi
ülkedeki istihdamının ülkedeki toplam istihdama değerlendirilmiştir.
Sektörlerin
tanımlanması Sektör
Öncelikli Eylem Planı
Sonuç oranına bölündüğünde elde edilen sayıdır.
Sektörlerin Geliştirilmesi Sektör bilgisi: Yerel otoritelerin sektörle ilgili bilgi
için paydaş Ölçeklendirme Paylaşım 3 Yıldız Analizi, istihdam verilerine ek olarak ciro, ihracat,
Görüşmeleri ve Çalıştayları
Rekabet ve
Toplantısı
seviyesi değerlendirilmiştir.
3 yıldız analizi
Analizleri Raporlama firma sayısı verileri üzerinden de gerçekleştirilebilir. Bu
çalışmada 3 Yıldız Analizi için Bilim Sanayi ve Teknoloji İl UR-GE’ye uygunluk: Kümeyi hızlı şekilde ortak
Müdürlüklerindeki Sanayi Sicil Envanteri kullanılmıştır. faaliyetlere taşıması ve uzun süreli elastik bir
destek programı olması nedeni ile sektörün
Sektörlerin önceliklendirilmesi için kullanılan Ekonomi Bakanlığı’nın UR-GE desteğine uygunluğu
yöntem ise Ekonomi Bakanlığı tarafından yayınlanan değerlendirilmiştir.
6 öncelikli sektör için
“Kümelerin Tanımlanması ve Önceliklendirilmesi
Kılavuzu”ndan alınan “Sektör Seçim Matrisi”dir.
Öncelikli Öncelikli Öncelikli
Sektörlerin önceliklendirilmesi için kullanılan bu nicel
Sektörler Sektörlerdeki Sektörlerin
İçin Literatür Firmalara Rekabetçilik analiz yöntemi yine illerdeki tüm paydaşların katıldığı
Araştırması Mülakat Analizi Sektör Önceliklendirme Çalıştayları ile desteklenmiştir.

8 9
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Bu çalışma sonucunda sektör seçim matrisleri


oluşturulmuş ve bölgesel paydaşların katıldığı
ayrıca sektördeki ilerlemelerin değer zincirinin
hangi unsurundan kaynaklandığı ya da hangi değer SEKTÖRLERİN TANIMLANMASI
Sektör Önceliklendirme Çalıştayları ile TR81 Düzey 2 zinciri aktörünün yeterli performans gösterememesi
Bölgesindeki her il için iki adet olmak üzere toplam altı nedeniyle sektörün ilerlemesini engellediği gibi konular
adet öncelikli sektör belirlenmiştir. da dikkate alınır.
3 Yıldız Analizi Baskınlık: Bu sefer, kümenin bölgede
Belirlenen öncelikli sektörlerin rekabet analizi için Firma stratejisi ve rekabet yapısı: Firmaların kurulma sağladığı istihdam bölgedeki genel istihdam
nedenleri, kendilerine belirledikleri amaç ve nasıl 3 Yıldız Analizi; sektörlerin tanımlanması için
Porter’ın Elmas Modeli kullanılmıştır. Bu model, sayısına oranlanır. Bir sektörün baskın olarak
yönetildikleri rekabet açısından önemlidir. Bulundukları büyüklük, baskınlık ve uzmanlaşma başlıklarındaki
ülkemizde de oldukça bilinen ve kullanılan bir modeldir. değerlendirilmesi ve yıldız alabilmesi için
çevrede “rekabet” olması, firmaların rekabet sayısal analizleri önerir. Bu yöntem Avrupa’da Cluster
Bu modelin bileşenlerini aşağıda verilmektedir. belirlenen eşik oranı geçmesi gereklidir. Bu oran
yeteneklerini geliştirip inovatif olmaya iteceğinden Observatory Projesi’nde de önerilmiş bir sayısal
analiz yöntemidir. Analiz genellikle istihdam sayıları Cluster Observatory’de %10’dur.
Girdi koşulları: İnsan kaynakları, fiziki altyapı, bilgi önemlidir. Bu başlık altında değerlendirilen unsurlara
kaynakları, sermaye ve diğer altyapı unsurları gibi örnek olarak bölgesel şartlar, sektörde faaliyet üzerinden gerçekleştirilmektedir. Pratikte analizlere Uzmanlaşma: Sektörün belli bir bölgede
unsurlardır. Küme üyesi firmalar için sağlanan girdinin gösteren diğer firmaların yapısı, yerli-yabancı sermaye, küme üyesi firma sayıları da eklenmiştir; bunun amacı yoğunlaşma derecesidir. Uzmanlaşma katsayısı
etkinliği, kalitesi ve uzmanlaşma düzeyi firmaların kurumsallıkları, yönetsel yetenekleri, inovasyon bölgede büyük ölçekli bir şirketin varlığına bağlı olarak belirlenirken, sektörün bölgedeki istihdamının
rekabetçi yeteneklerini geliştirmelerinde kritik önem kapasiteleri ve rekabete yaklaşımları verilebilir. belirlenecek uzmanlaşma ya da büyüklüğün yanıltıcı bölgedeki toplam istihdama oranının, sektörün
taşır. Bu tür bir analizde kümenin rekabetçiliğinin girdi olacağıdır. Bu analizde NACE kodlarına atanmış
Devlet: Yukarıda sayılan dört koşulu da etkiler. Sektörün ülkedeki istihdamının ülkedeki toplam istihdama
koşullarına (örneğin arazi, insan kaynağı, konum gibi) sektörlerin uzmanlaşma için yeterli yığınlaşmayı
rekabetçiliğini ya da inovasyonculuğunu etkileyen ve dış oranına bölündüğünde elde edilen sayıdır.
bağlılığının derecesi, sektörün bağımlı olduğu girdiler sağlayıp sağlayamadıkları değerlendirilir.
ve işçilik maliyetlerinin rekabetçilik üzerindeki etkileri, kaynaklı tüm faktörler bu başlık altında değerlendirilir; (yerellik katsayısı – LQ)
fiziksel altyapı, ulaşım ve lojistik imkanları, teknoloji örneğin döviz politikası, bürokrasi, teşvikler, rekabet
3 başlık Cluster Observatory tarafından aşağıdaki 3 Yıldız Analizi, istihdam verilerine ek olarak
ve donanım altyapısı, bilgi altyapısı gibi unsurları gücünü etkileyen vergilendirme sistemi, sektörde
şekilde tanımlanmaktadır: ciro, ihracat, firma sayısı verileri üzerinden de
değerlendirilir. köklü değişimler gerektiren süreçler (örneğin AB
üyelik süreci gibi). gerçekleştirilebilir. TR81 Bölgesi için gerçekleştirilen
Büyüklük: Sektörün sağladığı istihdamın
Talep koşulları: İç talep, dış talep, potansiyel analizde, sektörlerin Mayıs 2012 tarihli Bilim, Sanayi
Öncelikli sektörlerin rekabetçilik analizleri yapılırken Avrupa istihdamıyla karşılaştırılmasıdır. Bölgesel
pazarlar, talebin sürekliliği, talebin niteliği, ve Teknoloji Bakanlığı’nca hazırlanan 81 İl Durum
sektörlerin rekabet güçlerini aynı skala üzerinde analizlerde kümenin sağladığı istihdamın, bir
kullanıcının(müşterinin) seçiciliği başlıkları altında Raporu göstergeleri kullanılmıştır. (T.C. Bilim, Sanayi
karşılaştırabilmek amacı ile Porter’ın Elmas Modelinde üst bölgede aynı sektörün sağladığı istihdamla
derleyebileceğimiz talep koşullarının etkileri incelenir. ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Genel Müdürü, 2012)
tanımlanan her bileşen standart alt başlıklara ayrılmış karşılaştırılmasıdır. Örneğin Manisa’daki
Rekabet Analizi Raporu

Bu unsurların miktarı, sürekliliği, işletmeyi yenilenme


ve her öncelikli sektörde aynı standart alt başlıklar bir sektörün istihdamı Türkiye istihdamıyla
ve gelişmeye itici niteliği, kamu alımları, belgelendirme,
sorgulanmıştır. Standart alt başlıkların önemi her karşılaştırılmalıdır. Bu durumda bir eşik
standart ve spesifikasyonların tutturulması zorunluluğu
sektör için farklı olduğundan (özellikle hizmet sektörleri oran belirlenmeli ve o eşiği geçen sektörler
gibi birçok unsur değerlendirilir. Talep koşulları analiz
ile üretime dayalı sektörler arasında) ağırlıklandırma “büyük” kabul edilerek yıldız almalıdır. Cluster
edilirken inovasyon süreci için kritik girdiler sunan
yapılmış ve sektörlerin rekabetçilik skorları elde Observatory’de bu oran %10 olarak belirlenmiştir.
sofistike müşterilerin varlığı ve firmalarla/kümeyle
edilmiştir.
etkileşim seviyesi, sektör ürün/hizmetlerine küresel
bazda talebin artış yada azalış eğilimi, özellikle ihracat Öncelikli sektörlerde faaliyet gösteren firmaların
pazarlarından kümeye sağlanan geribildirimler de rekabet güçlerinin artırılması ve ortaklaşa rekabet
dikkate alınır. ile rekabet avantajı elde edilmesi amacı ile raporun
son bölümünde yer alan eylem planı hazırlanmıştır.
İlgili ve destekleyici aktörler/sektörler;uluslararasılaşma Eylem planı hazırlanırken “Kümeler için Ortak Rekabet
ve inovasyonla ilgili aktörler veya sektörün girdi sağladığı Alanları Stratejisi Raporu”nda tanımlanan dört ortak
veya sektöre girdi sağlayan sektörlerdir. Örneğin girdi rekabet alanı, ortak eylem alanları olarak belirlenmiştir.
maliyetlerinin azaltılması, süreç iyileştirme sağlanması, Eylemler; “küme yönetimi”, “rekabetçilik”, “inovasyon”
inovasyon zincirindeki diğer işletmelerin inovasyon ve “uluslararasılaştırma / bölgelerarasılaştırma”
yapma konusunda motive edilmesini sağlayan alanlarında kategorize edilmiştir. Ortak strateji
kurum, kuruluş ve sivil toplum örgütleri bu başlık alanlarına ek olarak her eylem, ilgili olduğu öncelikli
altında değerlendirilir. Küme üyesi firmalar arasındaki sektör ve öncelik seviyesine göre de kategorize
iletişimin nasıl düzenlendiği, firmalara ve kümeye edilmiştir.
gerek ihracatı geliştirme, gerek uluslararasılaşma
ve gerekse inovasyon konusunda destek faaliyeti Önerilen eylemlerin, öncelik seviyelerinin
gösteren kurum ve kuruluşların tümü bu başlık altında belirlenmesinde; sektörün/bölgenin gelişimine etkisi,
analiz edilir. Firmaların tedarik zincirindeki unsurların kapsayıcılığı ve diğer bölgelerde uygulanarak başarılı
varlığı ve rekabet yeteneğine katkı düzeyleri incelenir, olması kriterleri göz önüne alınmıştır.

10 11
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

3 YILDIZ ANALİZİ Şekil 2: Zonguldak 3 Yıldız Analizi, Ağırlıklandırılmış Analiz

Zonguldak için 3 Yıldız Analizi

Tablo 3: Zonguldak 3 Yıldız Analizi Zonguldak


Toplam Puan

Uzmanlaşma
Diğer Madencilik ve

Türkiye’deki
Firma Sayısı
Zonguldak’
taki Firma

Büyüklük

Baskınlık
Taşocakçılığı
Max 15

Puanı

Puanı
Sayısı

Puan
Sektör Kauçuk ve Plastik 5 Diğer Metalik Olmayan
Ürünleri İmalatı Mineral Ürünlerin İmalatı
4

Diğer Madencilik ve 3
15 53 3.862 1,37 5 23,04 5 4,31 5
Taşocakçılığı
2
Diğer Metalik Olmayan Başka Yerde Ana Metal Sanayi
15 46 3.982 1,16 5 20,00 5 3,63 5 Sınıflandırılmamış Makine 1
Mineral Ürünlerin İmalatı
ve Ekipman İmalatı
Ana Metal Sanayi 14 39 3.143 1,24 5 16,96 4 3,90 5 0
Gıda Ürünleri İmalatı 8 37 10.642 0,35 2 16,09 4 1,09 2
Ağaç ve Mantar Ürünleri
İmalatı (Mobilya Diğer Madencilik ve Gıda Ürünleri İmalatı
Hariç), Saz Saman vb 8 15 2.367 0,63 3 6,52 2 1,99 3 Taşocakçılığı
Malzemelerle Örülerek
Yapılan Ürünlerin İmalatı
Tekstil Ürünleri İmalatı 7 25 8.165 0,31 2 10,87 3 0,96 2 Ağaç ve Mantar
Mobilya 7 12 2.844 0,42 3 5,22 2 1,33 2 Ürünleri İmalatı
Mobilya (Mobilya Hariç),
Diğer Madencilik ve Saz, Saman vb.
Rekabet Analizi Raporu

6 17 3.862 0,44 2 7,39 2 1,38 2 Tekstil Ürünleri Malzemelerle...


Taşocakçılığı İmalatı
Başka Yerde
Sınıflandırılmamış
4 15 6.384 0,23 1 6,52 2 0,74 1 Büyüklük Baskınlık Uzmanlaşma
Makine ve Ekipman
İmalatı
Kauçuk ve Plastik
3 8 4.908 0,16 1 3,48 1 0,51 1
Bartın
Ürünleri İmalatı
Diğer Metalik Olmayan
Mineral Ürünlerin İmalatı
Yukarıdaki analizde 3 Yıldız alan sektör bulunmadığı için sektörlerin puanları bölge içi puanların segmentasyonu 5
Ana Metal Sanayi Mobilya İmalatı
ile verilmiştir. 4
Tüm eksenlerde en yüksek puan alan sektöre 5 verilerek diğer sektörler göreceli puanlanmıştır: 3
Başka Yerde Giyim Eşyası İmalatı, Kürkün
Sınıflandırılmamış İşlenmesi ve Boyanması
Büyüklük Baskınlık Uzmanlaşma Makine ... 2

0 - 0,27 1 0 - 4,6 1 0 - 0,86 1 1


0,27 - 0,54 2 4,6 - 9,2 2 0,86 - 1,72 2 0
Fabrikasyon Metal
0,54 - 0,81 3 9,2 - 13,8 3 1,72 - 2,58 3 Ürünleri İmalatı Deri İlgili Ürünlerin İmalatı
0,81 - 1,05 4 13,8 - 18,4 4 2,58 - 3,44 4
1,05 - 1,37 5 18,4 - 23,04 5 3,44 - 4,3 5

Ana Metal Sanayi Gıda Ürünleri İmalatı

12 13

Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı Kauçuk ve Plastik


Ana Metal Sanayi Gıda Ürünleri İmalatı
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı Kauçuk ve Plastik


(Mobilya Hariç), Saz... Ürünleri İmalatı
Diğer Madencilik ve
Taşocakçılığı
Karabük için 3 Yıldız Analizi

Şekil 3: Karabük 3 Yıldız Analizi,Baskınlık


Büyüklük Ağırlıklandırılmış Uzmanlaşma
Analiz
Tablo 4: Karabük 3 Yıldız Analizi

Karabük
Toplam Puan

Uzmanlaşma
Karabük’teki

Türkiye’deki
Firma Sayısı
Firma Sayısı

Büyüklük

Baskınlık
Max 15

Puanı

Puanı
Puan
Sektör
Ana Metal Sanayi
5
Ana Metal Sanayi 15 35 3.143 1,11 5 20,71 5 4,76 5 Gıda Ürünleri İmalatı
Elektrikli Techizat İmalatı 4
Gıda Ürünleri İmalatı 9 35 10.642 0,33 2 20,71 5 1,41 2
3
Ağaç ve Mantar Ürünleri Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı
İmalatı (Mobilya Hariç), Kimyasalların ve 2 (Mobilya Hariç), Saz...
Kimyasal Ürünlerin
Saz Saman vb Malzemelerle 8 14 2.367 0,59 3 8,28 2 2,53 3 İmalatı 1
Örülerek Yapılan Ürünlerin
İmalatı 0

Giyim Eşyası İmalatı, Kürkün Diğer Metalik Olmayan Giyim Eşyası İmalatı, Kürkün
6 14 4.329 0,32 2 8,28 2 1,38 2 İşlenmesi ve Boyanması
İşlenmesi ve Boyanması Mineral Ürünlerin İmalatı
Diğer Madencilik ve
6 12 3.862 0,31 2 7,10 2 1,33 2
Taşocakçılığı
Mobilya İmalatı 5 7 2.844 0,25 2 4,14 1 1,05 2 Başka Yerde Diğer Madencilik ve
Sınıflandırılmamış Taşocakçılığı
Fabrikasyon Metal Ürünleri Makine ...
İmalatı (Makine ve Techizatı 4 12 6.494 0,18 1 7,10 2 0,79 1
Rekabet Analizi Raporu

Fabrikasyon Metal Mobilya İmalatı


Hariç) Ürünleri İmalatı
Başka Yerde Sınıflandırıl-
mamış Makine ve Ekipman 4 8 6.384 0,13 1 4,73 2 0,54 1
İmalatı
Diğer Metalik Olmayan Büyüklük Baskınlık Uzmanlaşma
3 7 3.982 0,18 1 4,14 1 0,75 1
Mineral Ürünlerin İmalatı
Kimyasalların ve Kimyasal
3 7 3.323 0,21 1 4,14 1 0,90 1
Ürünlerin İmalatı
Elektrikli Techizat İmalatı 3 4 2.105 0,19 1 2,37 1 0,81 1

Yukarıdaki analizde 3 Yıldız alan sektör bulunmadığı için sektörlerin puanları bölge içi puanların segmentasyonu
ile verilmiştir.

Tüm eksenlerde en yüksek puan alan sektöre 5 verilerek diğer sektörlerin göreceli puanlanmıştır:

Büyüklük Baskınlık Uzmanlaşma


0 - 0,22 1 0 - 4,2 1 0 - 0,95 1
0,22 - 0,44 2 4,2 - 8,4 2 0,95 - 1,9 2
0,44 - 0,66 3 8,4 - 12,6 3 1,9 - 2,85 3
0,66 - 0,88 4 12,6 - 16,8 4 2,85 - 3,80 4
0,88 - 1,11 5 16,8 - 21 5 3,80 - 4,76 5

14 15
Diğer Madencilik ve Gıda Ürünleri İmalatı
Taşocakçılığı

T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu
Ağaç ve Mantar
Ürünleri İmalatı
Mobilya (Mobilya Hariç),
Saz, Saman vb.
Tekstil Ürünleri Malzemelerle...
İmalatı

Bartın için 3 Yıldız Analizi Şekil 4: Bartın 3 Yıldız Analizi, Ağırlıklandırılmış Analiz
Büyüklük Baskınlık Uzmanlaşma

Tablo 5: Bartın 3 Yıldız Analizi


Bartın
Toplam Puan

Uzmanlaşma
Bartın’daki

deki Firma
Diğer Metalik Olmayan

Büyüklük

Baskınlık
Türkiiye’
Max 15

Firma

Puanı

Puanı
Sayısı
Sayısı

Puan
Sektör Mineral Ürünlerin İmalatı
5
Ana Metal Sanayi Mobilya İmalatı
4
Diğer Metalik Olma-
yan Mineral Ürünlerin 15 17 3.982 0,43 5 14,41 5 2,62 5 Başka Yerde 3 Giyim Eşyası İmalatı, Kürkün
İmalatı Sınıflandırılmamış İşlenmesi ve Boyanması
Makine ... 2
Mobilya İmalatı 13 11 2.844 0,39 5 9,32 4 2,37 4
1
Giyim Eşyası İmalatı,
Kürkün İşlenmesi ve 12 13 4.329 0,30 4 11,02 4 1,84 4 0
Boyanması Fabrikasyon Metal
Ürünleri İmalatı Deri İlgili Ürünlerin İmalatı
Deri ve İlgili Ürünlerin
12 7 1.456 0,48 5 5,93 2 2,95 5
İmalatı
Gıda Ürünleri İmalatı 10 18 10.642 0,17 3 15,25 5 1,04 2
Kauçuk ve Plastik Ana Metal Sanayi Gıda Ürünleri İmalatı
10 11 4.908 0,22 3 9,32 4 1,37 3
Ürünleri İmalatı
Diğer Madencilik ve
9 9 3.862 0,23 3 7,63 3 1,43 3
Taşocakçılığı
Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı Kauçuk ve Plastik
Ağaç ve Mantar Ürünleri (Mobilya Hariç), Saz...
İmalatı (Mobilya Hariç), Ürünleri İmalatı
Diğer Madencilik ve
Saz Saman vb Malzeme- 9 6 2.367 0,25 4 5,08 2 1,55 3 Taşocakçılığı
Rekabet Analizi Raporu

lerle Örülerek Yapılan


Ürünlerin İmalatı
Ana Metal Sanayi 7 5 3.143 0,16 3 4,24 2 0,97 2 Büyüklük Baskınlık Uzmanlaşma
Fabrikasyon Metal
Ürünleri İmalatı (Ma- 5 6 6.494 0,09 2 5,08 2 0,57 1
kine ve Techizatı Hariç)
Karabük
Başka Yerde Sınıflan-
dırılmamış Makine ve 4 4 6.384 0,06 1 3,39 2 0,38 1
Ekipman İmalatı Ana Metal Sanayi
Tekstil Ürünleri İmalatı 4 6 8.165 0,07 1 5,08 2 0,45 1 5
Gıda Ürünleri İmalatı
Elektrikli Techizat İmalatı 4
Yukarıdaki analizde 3 Yıldız alan sektör bulunmadığı için sektörlerin puanları bölge içi puanların segmentasyonu
ile verilmiştir. 3
Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı
Tüm eksenlerde en yüksek puan alan sektöre 5 verilerek diğer sektörlerin göreceli puanlanmıştır: Kimyasalların ve 2 (Mobilya Hariç), Saz...
Kimyasal Ürünlerin
İmalatı 1
Büyüklük Baskınlık Uzmanlaşma
0 - 0,08 1 0 - 3,05 1 0 - 0,6 1 0
0,08 - 0,16 2 3,05 - 6,1 2 0,6 -1,2 2
Diğer Metalik Olmayan Giyim Eşyası İmalatı, Kürkün
0,16 - 0,25 3 6,1 - 9,15 3 1,2 - 1,8 3 Mineral Ürünlerin İmalatı İşlenmesi ve Boyanması
0,25 - 0,33 4 9,15 - 12,2 4 1,8 - 2,4 4
0,33 - 0,43 5 12,2 - 15,25 5 2,4 - 3,0 5

Başka Yerde Diğer Madencilik ve


16 Sınıflandırılmamış Taşocakçılığı 17
Makine ...

Fabrikasyon Metal
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Tablo 7: Karabük’ün Sektörlere Göre İhracat Performansı (Karabük’te yerleşik şirket verilerine göre) Bin Dolar

İHRACAT KARŞILAŞTIRMALARI Sektör 2011 (USD) 2012 (USD) 2011 (TL) 2012 (TL)
TİM verilerine göre ihracatta öne çıkan sektörlerin verileri incelendiğinde sektör olarak görülen ihracat Çelik 187.675 161.290 313.417 288.709
tespiti, sektör seçim sürecinde diğerlerine göre daha performansının sadece 1 ya da 2 işletme tarafından Savunma ve Havacılık Sanayii 0 8.704 0 15.580
uluslararasılaşmış ve rekabet konusunda daha iyi gerçekleştirilen ihracat olması nedeniyle genel sektör Makine ve Aksamları 1.912 3.853 3.193 6.897
beceriler geliştirebilmiş sektörleri ortaya koyması performansı açısından yönlendirici olamamıştır. Hazırgiyim ve Konfeksiyon 4.529 3.569 7.563 6.389
amacıyla kullanılmıştır. Ancak, bölgenin genel olarak İklimlendirme Sanayii 1.098 1.095 1.834 1.960
Deri ve Deri Mamulleri 765 682 1.278 1.221
Tablo 6: Zonguldak’ın Sektörlere Göre İhracat Performansı (Zonguldak’ta yerleşik şirket verilerine göre) Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 364 296 608 530
Bin Dolar Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 73 283 122 507
Elektrik - Elektronik 771 199 1.288 356
2011 2012 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 85 153 142 274
Sektör 2011 (TL) 2012 (TL) Zeytin ve Zeytinyağı 76 145 127 260
(USD) (USD)
Kuru Meyve ve Mamulleri 19 132 32 236
Çimento cam seramik ve toprak ürünleri 285.924 163.148 477.493 292.035 Meyve Sebze Mamulleri 6 98 10 175
İklimlendirme sanayii 37.250 41.587 62.208 74.441 Maden ve Metaller 31 91 52 163
Hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri 6.436 16.670 10.748 29.839 Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri 7 56 12 100
Deri ve deri mamulleri 16.187 15.718 27.032 28.135 Tekstil ve Hammaddeleri 8 29 13 52
Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 63 25 105 45
Tekstil ve hammaddeleri 12.004 12.549 20.047 22.463
Demir ve Demir Dışı Metaller 17 17 28 30
Makine ve aksamları 6.621 7.570 11.057 13.550
Yaş Meyve ve Sebze 0 8 0 14
Fındık ve mamulleri 7.712 6.461 12.879 11.565 Fındık ve Mamulleri 1 1 2 2
Çelik 2.177 4.081 3.636 7.305
Tablo 8: Bartın’ın Sektörlere Göre İhracat Performansı (Bartın’da yerleşik şirket verilerine göre) Bin Dolar
Savunma ve havacılık sanayii 3.453 2.527 5.767 4.523
Rekabet Analizi Raporu

Halı 2.323 2.445 3.879 4.377 Sektör 2011 2012 2011 (TL) 2012 (TL)
(USD) (USD)
Ağaç mamülleri ve orman ürünleri 372 305 621 546
Hazırgiyim ve Konfeksiyon 12.716 5.902 21.236 10.565
Elektrik - elektronik 97 220 162 394 Ağaç Mamülleri ve Orman Ürünleri 2.169 2.972 3.622 5.320
Meyve sebze mamulleri 0 82 0 147 Demir ve Demir Dışı Metaller 2.516 1.596 4.202 2.857
Taşıt araçları ve yan sanayi 5 22 8 39 Çimento Cam Seramik ve Toprak Ürünleri 990 1.362 1.653 2.438
Kuru meyve ve mamulleri 323 9 539 16 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 1.606 1.250 2.682 2.238
Kimyevi maddeler ve mamulleri 0 4 0 7 Deri ve Deri Mamulleri 480 885 802 1.584
İklimlendirme Sanayii 585 546 977 977
Demir ve demir dışı metaller 0 4 0 7
Tekstil ve Hammaddeleri 33 188 55 337
Maden ve metaller 155 0 259 0
Makine ve Aksamları 19 125 32 224
Hazırgiyim ve konfeksiyon 81 0 135 0 Çelik 54 114 90 204
Diğer sanayi ürünleri 51 0 85 0 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 39 75 65 134
Su ürünleri ve hayvancılık mamulleri 154 0 257 0 Meyve Sebze Mamulleri 37 16 62 29
Gemi ve Yat 0 12 0 21
Elektrik - Elektronik 5 11 8 20
Değerli Maden ve Mücevherat 0 5 0 9
Halı 0 3 0 5
Diğer Sanayi Ürünleri 26 0 43 0
Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 19 0 32 0

18 19
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

TANIMLANAN SEKTÖRLER
Bu çalışmalara göre TR81 İllerinde faaliyet gösteren sektörler:
SEKTÖRLERİN ÖNCELİKLENDİRİLMESİ
Zonguldak
Sektör Seçim Matrisi, bölgedeki tüm sektörleri iki Aktörler ve firmalar arasındaki işbirliği: Sektör-
Sac LevhaSac Levha
eksende değerlendirmektedir. Bunlar “Sektörün ler; firmalar arasındaki işbirliği ve firmalarla des-
Metal İşleme
Metal İşleme
Demir - Çelik Mevcut Durum Performansı” ve “Sektörün tekleyici kurumlar (Üniversite, oda vb) arasındaki
Boru/Profil
Boru/Profil İmalatı İmalatı Kümelenmeye Uygunluğu”dur. Sektörün mevcut işbirliği seviyesi baz alınarak yapılan değerlendir-
Çelik Konstrüksiyon
Çelik Konstrüksiyon durum performansını belirlemek için aşağıdaki medir.
Tekstil Tekstil bileşenler kullanılmaktadır.
İşbirliği kuruluşunun varlığı: Sektörler, küme-
Mobilya Mobilya
Ciro: Bölgedeki sektörlerde faaliyet gösteren fir- lenme sürecini başlatacak veya hızlandıracak
Plastik/Kauçuk
Plastik/Kauçuk İmalatı İmalatı maların ciro bazında büyüklükleri dikkate alına- bir işbirliği kuruluşunun varlığı açısından
Makine İmalat
Makine İmalat rak yapılan değerlendirmedir. değerlendirilmelidir. İşbirliği kuruluşu sektörel
Parke TaşıParke Taşı bir dernek, oda, OSB vb olabilir. İşbirliği kuruluşu
İstihdam: Sektörlerin bölgede sağladığı istihdam da sektöre liderlik yapma konusunda istekli
Toprak - Seramik Ürünleri Kiremit Kiremit sayısı ve buna ek olarak istihdamın niteliği baz olmalıdır.
Vitrifiye Ürünleri
Vitrifiye Ürünleri alınarak yapılan değerlendirmedir.
Kömür Kömür Değer/tedarik zinciri: Sektörlerdeki değer ve te-
Katma değer: Sektörlerdeki firmaların karlılık darik zincirinin varlık seviyesi değerlendirilmeli-
Gemi İnşa Gemi İnşa
oranları baz alınarak yapılan değerlendirmedir. dir.
Kereste Kereste Firmaların kar oranı ve katma değer bakımından
Ağaç-Orman Ürünleri
Kağıt Kağıt sektörlerin değerlendirilmesi için uzman desteği Sektör bilgisi: Yerel otoritelerin sektörle ilgili bilgi
Fındık Fındık alınması önerilmektedir. seviyesi baz alınarak yapılan değerlendirmedir.
Turizm Turizm
İhracat: Sektörlerin yaptıkları ihracat baz UR-GE’ye uygunluk: Kümeyi hızlı şekilde or-
Lojistik Lojistik
alınarak yapılan değerlendirmedir. Bu kriterin tak faaliyetlere taşıması ve uzun süreli elastik
Rekabet Analizi Raporu

Arıcılık/Bal Arıcılık/Bal uygulanmasındaki en önemli sorun dolaylı bir destek programı olması nedeni ile sektörün
ihracatın, ihracat olarak değerlendirilmesi UR-GE’ye uygunluğu değerlendirilmelidir.
konusundadır. Dolaylı ihracat verileri
konusundaki belirsizlikler nedeni ile Ancak, TR81 Bölgesi genel olarak sanayi sektörünün
değerlendirmenin direkt ihracat verileri oldukça küçük bir kısmını temsil etmesi, bölge içi
Karabük Bartın üzerinden yapılması önerilmektedir. sektörel işbirliklerinin en az seviyede olması, illerden
gerçekleştirilen ihracat sayılarının sektörlerle ilgili
Turizm Tekstil Firma sayısı (yığın büyüklüğü): Sektörler firma doğru işaretleri sunmaması, kamu kurumlarınca sicil
Demir-Çelik Mobilya sayısı açısından değerlendirilmektedir. Ayrıca kaydı yapılan işletmelerin sektörel yığınlaşmalarının
Lokum-Şekerleme Ağaç ve Orman Ürünleri mümkün olduğu taktirde sektörel bazda Türki- oldukça düşük olması ve illerde ihracat yapan birkaç
Orman Ürünleri Çimento ye’deki yığının büyüklüğü ile de karşılaştırma ya- büyük işletmenin dışında, sadece “ilin temel ihtiyacını
pılmalıdır. karşılayacak” seviyede işletmelerin bulunması,
Seracılık Seramik
hizmet sektörüne yönelik verilerin yetersizliği gibi
Makine imalat Mermer/Madencilik Sektörün kümelenmeye uygunluğunu belirlemek birçok nedenle bölge paydaşlarının yapacağı göreceli
Hazır giyim Ahşap yat/tekne için aşağıdaki bileşenler kullanılmaktadır. sınıflandırma önem kazanmaktadır.
Arıcılık Ayakkabı/Saya
Eğitim Plastik/Kauçuk
Turizm
Lojistik
Organik Tarım
Tel Kırma/Elişi Ürünler

20 21
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Tablo 9: Zonguldak Sektör Önceliklendirme Matrisi Tablo 10: Karabük Sektör Önceliklendirme Matrisi

10,0
10,0

9,0
9,0

Demir-Çelik
8,0
8,0

7,0 Orman Ürünleri

Kümelenme Potansiyeli
7,0
Kümelenme Potansiyeli

Turizm

6,0
6,0
Lokum-Şekerleme
Hazır Giyim
Mobilya
Boru Profil İmalatı 5,0
5,0
Gemi İnşa Metal İşleme
Kömür
Çelik Konstruksiyon Tekstil Makine İmalat
Kereste 4,0
4,0
Sac Levha Eğitim Arıcılık
Kağıt
Makine İmalat
Plastik/Kauçuk Vitrifiye Ürünleri
Arıcılık 3,0
3,0
Fındık Seracılık
Parke Taşı
Rekabet Analizi Raporu

2,0
2,0

1,0
1,0

0
0
0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0
0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0

Mevcut Performans Mevcut Performans

22 23
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Tablo 11: Bartın Sektör Önceliklendirme Matrisi

Yan taraftaki (sayfalardaki) veriler, analizler, saha görüşmelerinden elde edilen izlenimler ışığında; projede re-
kabet analizleri için detaylı çalışılması ve 2023’e hazırlık konusunda strateji geliştirilmesi için aşağıda verilen
10,0 tablodaki sektörler öncelikli olarak önerilmektedir.

9,0 Zonguldak Karabük Bartın

Mobilya Demir – Çelik Ahşap Yat / Tekne İmalatı


8,0

Makine İmalatı Turizm Turizm


7,0
Kümelenme Potansiyeli

Ağaç ve Orman Ürünleri

ÖNCELİKLİ SEKTÖRLERİN REKABET ANALİZİ


6,0 Mobilya
Ahşap Yat / Tekne Turizm
Tekstil
5,0

Çimento
Mermer/Madencilik
TR 81 Bölgesinde faaliyet gösteren ve detaylı analizler Tekne İmalatı) ilişkin firma ve uzman görüşmeleri,
4,0 Ayakkabı/Saya için öncelikli seçilen sektörlere (Zonguldak Makine mülakatlar ve literatür araştırması, saha çalışması
İmalat, Zonguldak Mobilya, Karabük Demir–Çelik, verilerinin üzerine ortaya çıkan sonuç; sektörlerin
Seramik
Karabük Turizm, Bartın Turizm, Bartın Ahşap Yat/ uluslararası rekabetçilik yeteneğinin zayıf olduğudur.
3,0 Plastik/Kauçuk

Organik Tarım
İl Sektör Rekabetçilik Skoru
2,0

El İşi
Zonguldak Makine İmalat Sektörü 25
Lojistik
Rekabet Analizi Raporu

Zonguldak Mobilya Sektörü 27


1,0

Karabük Demir-Çelik Sektörü 27

0 Karabük Turizm Sektörü 33


0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0
Bartın Turizm Sektörü 30
Mevcut Performans
Bartın Ahşap Yat İmalatı Sektörü 33

Aşağıdaki tablolar gerçekleştirilen analizde başvurulan Ana başlıklar Elmas Modelinin ana unsurlarını
değişkenleri ve bu değişkenlere ilişkin sektörlerin oluşturur, alt başlıklar ise, bu unsurlar incelenirken
rekabetçilik performansını göstermektedir. başvurulan kriterlerdir.

24 25
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Zonguldak Makine İmalat Sektörü Rekabet Analizi Makine ve parçaları imalat sanayi, sanayi sektörleri Bölge yaşam kültüründen kaynaklanan sektöre
içinde yatırım malı üreten temel sektör olup, aşinalık, insan kaynağı konusunda problem
FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET YAPISI imalat sanayi içinde özel ve önemli bir yeri vardır. yaratmamakta hatta iş yerine sadakat kültürünü
Makine ekipman ve yedek parçalarının imal edildiği, geliştirmiştir. Firmaların hammaddeye yakınlıkları
Strateji “mühendislik sanayileri” denilen alt sektörlerin kendilerine rekabette bir artı getirirken, bölge
tamamını kapsamaktadır. Tüm gelişmiş ülkelerde altyapısının yetersizliği ve maliyetler bu gücü
Rekabet Gücü büyük önem verilen ve öncelikli sektör olarak düşürmektedir. Hammaddeye ve gerekli insan
tanımlanan bir sanayi dalıdır. kaynağına bu kadar iyi koşullarla sahipken vizyon
Kurumsallık eksikliği sebebiyle markalaşamamak, firmalara olan
Zonguldak Ereğli’de bulunan ERDEMİR’in varlığı, yurtiçi ve yurtdışı talebin minimum seviyelerde
İnovasyon ve Ar-Ge Kapasitesi makine ve parçaları imalat sanayi ile bölgede kalmasına sebep olmuştur. Firmaları yeniliğe iten
hızla gelişmekte olan ve çeşitli sektörlere istenilen müşteri grubunun eksikliği ve firmaların pazarlar
İşbirliği ebat ve boylarda ürünler için hizmet veren çelik hakkındaki yetersiz bilgisi de girdi koşullarını zayıf
servis merkezlerinin yapılanmasında büyük önem düzeyde tutmaktadır.
GİRDİ KOŞULLARI
taşımaktadır. Ancak, yurtiçinde birçok sektöre hizmet
veren bölge firmalarının uluslar arası rekabete hazır Bölge firmalarının ilde bulunan üniversitenin
İnsan Kaynağı
olmadıkları aşikardır. Kurumsallık konusunda yeni hiçbir bölümüyle bir işbirliği yaptığı görülmemiş,
Hammadde yeni adımlar atmaya başlayan, markalaşma, sertifika herhangi bir Sivil Toplum Kuruluşu ya da Sanayi
ve yönetim konusunda gelişimler gösteren firmaların ve Ticaret Odası’nın sektör için bir faaliyeti olduğu
Maliyetler hedeflerini gerçekleştirmek için bir vizyonlarının belirlenmemiştir. Sektöre hiçbir kurum tarafından
bulunmadığı anlaşılmıştır. Kendilerini rekabette bir markalaşma, ihracat gibi konularda yardım edilmemiş
Altyapı adım öne taşıyacak ortak üretim, ortak satınalma gibi finans konusunda da sektöre destek gelmemiştir.
işbirliği konusunda ise bölge firmaları oldukça zayıftır. Sektör için ERDEMİR’in varlığı firmalara çok büyük
TALEP KOŞULLARI Bölgede birkaç firma dışında arge ve yenilikçi ürünlere bir destekleyici mekanizma sunmakta ancak firmalar
yatırım yapan firma bulunmamaktadır. bunu iyi değerlendirememektedir.
İç Talep
Rekabet Analizi Raporu

Dış Talep

Özelleşmiş Ürünler/Nitelikli Müşteri

İLGİLİ DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR/SEKTÖRLER

Üniversite

STK, Oda, OSB

Kamu

Finans

İlişkili ve Destekleyici Sektörler

DEVLET

Destek ve Vergiler

Yasal Uygulamalar ve Bürokrasi

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Ana Başlık Alt Başlık


26 27
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Zonguldak Mobilya Sektörü Rekabet Analizi Zonguldak ilinde mobilya üreticilerini iki ayrı yetersizlik, sektördeki trend ve gelişimleri
kategoride değerlendirmek mümkündür. izlememe, daralan pazar ve bölge dışı oyuncuların
Bunlardan ilki yaygın olan mikro-küçük boyutta bölgedeki ticari faaliyetleri, işbirliği eksikliği, ticaret
FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET YAPISI
olan işletmelerdir. Bu işletmeler kurumsallaşma ya sanayi odaları, üniversiteler ve bölgedeki diğer
da bölge dışı pazarlara çalışma gibi bir vizyona sahip kurumlarla sektör arasındaki iletişim seviyesinin
Strateji
değildir ve genel olarak bölge içi talebi karşılamaya düşüklüğü ve yenilik konusunda faaliyetlerin
Rekabet Gücü yönelik faaliyet göstermektedirler. Bu işletmelerin yetersizliğidir.
ana problemi düşük katma değerli çalışmalarıdır.
Kurumsallık Sektörün orta büyüklükteki işletmeleri ise Sektörün bölgeye bağımlılığı en alt düzeydedir.
tamamen bölge dışı, ihracat odaklı çalışmakta olan Çoğunlukla ham madde tedariği bölgede değildir.
İnovasyon ve Ar-Ge Kapasitesi kurumsallaşma konusunda büyük adımlar atmış Yine sektöre hizmet ya da teknoloji sunucular da
işletmelerdir. Sayıca az olan bu segment yarattığı bölgede konumlanmamışlardır. Mobilya sektöründe
İşbirliği katma değerin fazlalığı ile de dikkat çekmektedir. ürünün niteliğinden kaynaklanan yüksek lojistik
Bu işletmeler, markalaşma ve tasarım unsurlarının maliyetleri bölge işletmelerini avantajlı duruma
GİRDİ KOŞULLARI
sektördeki önemini kavramış işletmelerdir. İnovatif getirmektedir. Ancak orta büyüklükteki ve ihracat
proje sayıları ve yenilikçi ürün ortaya koymak odaklı çalışan işletmeler için bölgesel yapı, özellikle
İnsan Kaynağı ulaşım alternatiflerinin yetersizliği rekabet
konusunda yüksek performans göstermemelerine
rağmen mobilya ürünlerinde belli ürün gruplarında dezavantajı yaratmaktadır.
Hammadde
uzmanlaşma ve bu ürün gruplarında ihracat
Özellikle firma yapısı ve stratejik yönetim
Maliyetler pazarları geliştirebilme yetenekleriyle bölge
konusunda önemli eksiklikleri bulunan işletmeler,
ekonomisi için kritik oyunculardır.
yönetsel yetenekleri konusunda desteklenmeye
Altyapı
Sektöre, rekabetçiliği düşük işletmeler hakimdir. ihtiyaç duymaktadırlar. Kurumsallaşma, inovasyon
TALEP KOŞULLARI Bölgede faaliyet gösteren mobilya işletmelerin ve AR-GE odaklı çalışma, maliyet azaltımı ya da
ana sorunları arasında büyüme alanı eksikliği, değer yaratımı konusuna odaklanma, sektörü iyi
İç Talep kurumsallaşamama, teknik ve ekip olarak anlama ve bunu işletme vizyonuna yansıtma gibi
yönetimsel beceriler bölgede oldukça azdır.
Rekabet Analizi Raporu

büyümeyi finanse edememe, talebin sürekliliğini


Dış Talep sağlayamama, tanıtım ve pazarlama konusunda

Özelleşmiş Ürünler/Nitelikli Müşteri

İLGİLİ DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR/SEKTÖRLER

Üniversite

STK, Oda, OSB

Kamu

Finans

İlişkili ve Destekleyici Sektörler

DEVLET

Destek ve Vergiler

Yasal Uygulamalar ve Bürokrasi

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Ana Başlık Alt Başlık


28 29
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Karabük Turizm Sektörü Rekabetçilik Analizi Turizm, günümüzde dünya ölçeğinde yaklaşık 1 ilgi bulunmaktadır. Yurtdışındaki talebin ülkenin diğer
milyar insanın seyahat ettiği ve bu seyahatlerde de kültürel bölgelerine göre (Kapadokya,vb.) nispeten az
yaklaşık 950 milyar Amerikan Doları harcamanın olduğu görülmektedir. Bu sebeple bölgenin yurtdışı
FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET YAPISI yapıldığı önemli sektörlerden biridir. Gelişmekte tanıtımının daha fazla yapılması ve tur programlarına
olan ülkelerin ödemeler bilançosundaki açığın eklenmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Strateji
kapatılmasında önemli gelir kalemlerinden biriside
turizm geliridir. Karabük’teki turizm hareketliliği 1994 Öz sermaye ile kolaylıkla yeni girişimlerin hayata
Rekabet Gücü
yılında Safranbolu ilçesinin Dünya Miras Şehirler geçirildiği sektöre ulusal politikalarla kamu tarafından
Listesi’ne girmesi ile büyük hız kazanmıştır. gerekli destek de sağlanmaktadır. Üniversite ya da
Kurumsallık
Sivil Toplum Kuruluşları tarafından önemli bir katkı
İnovasyon ve Ar-Ge Kapasitesi
Karabük Turizm sektöründe faaliyet gösteren sağlanmazken, eğitim kurumlarının hizmet sektörü
firmalar incelendiğinde çoğunun yerel imkanlarla için çok önemli olduğu unutulmamalıdır. İldeki
İşbirliği faaliyet gösterdikleri kurumsallaşma ve markalaşma turizmle ilgili eğitim kurumlarında hizmet veren
konularında hiç yol almadıkları görülmüştür. İşbirliği öğretim üyelerinin kendi çabaları ile bazı projeler
GİRDİ KOŞULLARI kültürünün zayıf olarak nitelendirildiği bölgede yürüttükleri de kayda değerdir.
coğrafi özelliklerden kaynaklanan bir rekabet gücü
İnsan Kaynağı bulunmaktadır. Devlet teşviklerinin ve sektörde uygulanan vergilerin
işletmelere önemli bir yaptırımı bulunmamaktadır.
Hammadde Ham maddeye erişim kolaylığı ve sektör maliyetlerin Sektördeki işletmelerin boyutları düşünüldüğünde
yüksek olmaması bakımından girdi koşulları çok önemli bir sermaye gerektirmediği, vergilerin de
Maliyetler bakımından yükselen sektör, insan kaynağı eksikliği, tüm sektörlerle aynı olduğu ayrıca yasal uygulama
eğitim kurumlarının yetersizliği ve altyapı yetersizliği ve bürokrasinin de işletmelere bir külfet getirmediği
Altyapı
sebepleriyle zayıf kalmaktadır. görülmektedir. Bu bakımdan sektörün rekabet gücü
biraz daha artmaktadır.
TALEP KOŞULLARI Günümüzde trend haline gelmekte olan kültür
turizmi kapsamında bölgeye yurtiçinden yoğun bir
İç Talep
Rekabet Analizi Raporu

Dış Talep

Özelleşmiş Ürünler/Nitelikli Müşteri

İLGİLİ DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR/SEKTÖRLER

Üniversite

STK, Oda, OSB

Kamu

Finans

İlişkili ve Destekleyici Sektörler

DEVLET

Destek ve Vergiler

Yasal Uygulamalar ve Bürokrasi

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Ana Başlık Alt Başlık


30 31
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Karabük Demir-Çelik Sektörü Rekabetçilik Analizi


Dayanıklılığı, güvenilirliliği, yaygın kullanım alanı, çevre değeri yüksek özellikli ürünlerin üretimi oldukça
dostu özelliği ve birçok teknik üstünlüğü ile çağdaş azdır. Ağırlıklı olarak katma değeri düşük ürünler
FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET YAPISI toplum yaşantısının ayrılmaz bir parçası olan demir- üretilmekte, talepler de yurt içinden özellikle inşaat
çelik, geçmişten bu yana, sanayileşmenin temelini ve ilişkili sektörlerden gelmektedir. Sektörde yurt dışı
Strateji
ve kalkınmanın itici gücünü oluşturan stratejik bir satışların yeterli olmadığı da görülmektedir.
malzemedir.
Rekabet Gücü
Bölgede faaliyet gösteren üniversitenin sektör
Firmaların rekabet gücünü etkileyen en önemli firmaları üzerinde onların rekabet yeteneklerini
Kurumsallık
unsurlardan biri olan inovasyon ve arge yeteneklerinin artıracak faaliyetlerinin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
İnovasyon ve Ar-Ge Kapasitesi
geliştirilmesine Karabük’te faaliyet gösteren demir Bölgede sektörle ilgili üniversitenin de dahil olduğu
çelik firmalarınca önem verilmemektedir. Firma herhangi bir geliştirme projesine rastlanılmamıştır.
İşbirliği stratejilerinin belli olmaması bölgedeki işbirliği Kamu tarafından fazla destek görmeyen sektör
kültürünün gelişmemiş olması da rekabet yeteneğini için Haddeciler Derneği Karabük Şubesi çeşitli
GİRDİ KOŞULLARI düşüren faktörler olarak ortaya çıkmaktadır. faaliyetlerde bulunmaktadır. Ayrıca, Demir çelik
ürünlerinin kullanım çeşitlilikleri bakımından sektörü
İnsan Kaynağı Yine uzun yıllar boyunca şehrin yaşam kültürü haline rekabetçi hale getirebilecek unsurlardan olan ilgili
gelmiş sektörün ne ham madde ne insan kaynağı ve destekleyici sektörlerin fazlalığı oldukça dikkat
Hammadde ne de altyapı bakımından önemli bir sorununun çekmektedir.
bulunmadığı anlaşılmış ve bu durumun sektörün girdi
Maliyetler koşulları bakımından oldukça rekabetçi bir durumda Sektöre girebilmek için gerekli finansın öz sermaye
olduğunu göstermiştir. olduğu düşünülürse sektöre ilk yatırım oldukça yüksek
Altyapı
rakamlardadır. Dolayısıyla devlet teşvik sisteminde bu
Sektörün rekabetçi yapısını kıran en önemli yatırım maliyetini karşılayacak düzeyde bir paketle
TALEP KOŞULLARI faktörlerden birisi özelleşmiş ve katma değer sektörü desteklemelidir.
yaratan ürünlerin üretilmemesidir. Bölgede katma
İç Talep
Rekabet Analizi Raporu

Dış Talep

Özelleşmiş Ürünler/Nitelikli Müşteri

İLGİLİ DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR/SEKTÖRLER

Üniversite

STK, Oda, OSB

Kamu

Finans

İlişkili ve Destekleyici Sektörler

DEVLET

Destek ve Vergiler

Yasal Uygulamalar ve Bürokrasi

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Ana Başlık Alt Başlık

32 33
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Bartın Turizm Sektörü Rekabetçilik Analizi


Turizm, günümüzde dünya ölçeğinde yaklaşık 1 milyar sektörü ve tüm yıl boyunca yumuşak olan iklimi
insanın seyahat ettiği ve bu seyahatlerde de yaklaşık sebebiyle kısa süreli tatiller için tercih edilen bir
FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET YAPISI
950 milyar Amerikan Doları harcamanın yapıldığı destinasyon haline gelmesi bölgenin yurtiçi talebi
önemli sektörlerden biridir. Gelişmekte olan ülkelerin bakımından rekabetçi düzeye ulaşmasını sağlamıştır.
Strateji
ödemeler bilançosundaki açığın kapatılmasında Ancak yurtdışı talep için aynı söylemler geçerli
Rekabet Gücü
önemli gelir kalemlerinden birisi de turizm geliridir. değildir. Bu sebeple bölgenin yurtdışı tanıtımının
Özellikle Bartın Amasra ilçesinin ülke genelinde daha fazla yapılması ve tur programlarına eklenmesi
Kurumsallık yakaladığı popülarite ve Ankara, İstanbul gibi büyük gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
şehirlere yakınlığı ile bölge bir turizm merkezi haline
İnovasyon ve Ar-Ge Kapasitesi gelmiştir. Bölgede bulunan eğitim kurumlarının sektöre önemli
bir katkı sağlamadığı görülmektedir. İlde bulunan
İşbirliği Bartın Turizm sektöründeki işletmeler turizm eğitim kurumlarında yetiştirilen öğrencilerin çalışmak
sektöründe önemli bir unsur olan kurumsallaşma için daha çok Ege ve Akdeniz bölgesini seçmelerinden
GİRDİ KOŞULLARI konusunda bir gelişme gösterememişlerdir. İşbirliği dolayı nitelikli insan kaynağı varlığında problem
ve firma stratejileri konusunda da zayıftırlar. Bölgesel yaşanmaktadır. Bu problem için üniversite tarafından
İnsan Kaynağı olarak rakipler ve pazardan haberdar olan işletmeler da sektör için destekleyici bir çalışma yapılmamıştır.
ise yenilik yapma konusunda rekabet edecek düzeyde Öz sermaye ile kolaylıkla yeni girişimlerin hayata
Hammadde
değildir. geçirildiği sektöre il bazında kamu desteği de çok azdır.
Sivil Toplum Kuruluşları’nın varlığından söz etmek
Maliyetler Ham maddeye erişim kolaylığı ve sektör maliyetlerin mümkünse de işletmelerin rekabet yeteneklerine
olmaması ve girdi koşulları bakımından yükselen etki edecek düzeyde çalışmalar yaptıklarını söylemek
Altyapı
sektör, insan kaynağı eksikliği, eğitim kurumlarının mümkün değildir.
yetersizliği ve özellikle altyapı yetersizliği sebepleriyle
TALEP KOŞULLARI
zayıf kalmaktadır. Devlet teşvikleri bu bölgede dördüncü düzeyde
İç Talep
olduğundan ve bürokrasinin işletmeler üzerindeki
Amasra ilçesinin Ankara, İstanbul gibi büyük şehirlere minimum etkisi sektörün rekabet gücünü bir kat
yakınlığı bakımından kolay erişilebilirliği, yeme içme artırmaktadır.
Rekabet Analizi Raporu

Dış Talep

Özelleşmiş Ürünler/Nitelikli Müşteri

İLGİLİ DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR/SEKTÖRLER

Üniversite

STK, Oda, OSB

Kamu

Finans

İlişkili ve Destekleyici Sektörler

DEVLET

Destek ve Vergiler

Yasal Uygulamalar ve Bürokrasi

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Ana Başlık Alt Başlık

34 35
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

Bartın Ahşap Yat İmalatı Sektörü Rekabetçilik Analizi Dünyada tekne üretimi, bölgede yüksek miktarda Sektörün talep koşulları incelendiğinde yurtiçi satışları
kaliteli istihdam ve katma değer yaratmasının yanında genellikle balıkçı tekneleri ve az sayıda yat üretimi ile
çevreye neredeyse hiçbir zarar vermemesi sebebiyle sınırlı olup yurtdışı talepleri yok denecek kadar azdır.
FİRMA STRATEJİSİ VE REKABET YAPISI
birçok ülkede sanayinin gelişmesinde hükümetlerin Hatta son yıllarda revaçta olan ikinci el satışların
Strateji öncelik verdiği sektörler arasında yer almaktadır. talep koşullarını etkilediği aşikardır. Sektördeki
nitelikli müşteri ve özelleşmiş ürünler tasarım ve
Bartın Kurucaşile bölgesinde bulunan ahşap yat yenlik bakımından açık olan sektöre ayrı bir rekabet
Rekabet Gücü
üreticileri firma stratejileri ve rekabet güçleri yeteneği eklemektedir.
Kurumsallık bakımından çok zayıf durumdadır. Firmaların
hiç birinde kurumsallaşmayla ilgili çalışmalar Bölgede faaliyetteki diğer sektörler gibi bu sektöre
İnovasyon ve Ar-Ge Kapasitesi bulunmamakta, firmalar sektörle ilgili pazar hakkında de finans kurumlarınca sağlanan özel bir destek
hiçbir bilgiye sahip olmamakta, tasarım ve yeniliğe bulunmamaktadır. Her ne kadar bölgedeki kamu
İşbirliği çok açık olan sektörde hiçbir çalışma yapmamaktadır. kurumları sektör teşviği için çalışmalarda bulunsa
Ancak tüm bunların yanında bölgede işbirliği kültürü da, dış ticaret ve markalaşma konusunda aktörler
GİRDİ KOŞULLARI ileri derecede gelişmiş bulunmaktadır. Ortak üretim, yetersiz kalmaktadır. Kurucaşile’de bulunan eğitim
ortak satınalma, ortak pazarlama gibi rekabet gücünü kurumu sektör için faydalıdır ancak en büyük destek
İnsan Kaynağı
artıracak işbirliği kültürü oldukça dikkat çekmektedir. üreticilerin bir araya gelerek kurmuş oldukları
kooperatiften gelmektedir.
Hammadde Sektör geleneksel olarak tanımlandığından insan
kaynağı konusunda problem yaşanmamaktadır. Her ne kadar Bartın dördüncü teşvik bölgesinde
Maliyetler
İnsan kaynağı konusunda dış ticaretle ilgilenecek kişi bulunsa da bir üst kademe teşviğin uygulanabilmesi
eksikliği ortaya çıkmıştır. Ham maddeye yakınlık ve için eksik olan ihtisas alanın üreticilere tahsis edilmesi
Altyapı
kolay erişilebilirlik ayrıca sektörde maliyetlerin çok gerekmektedir.
TALEP KOŞULLARI az oluşu bu bölgeye yüksek bir rekabet gücü şansı
tanırken altyapı koşullarındaki yetersizlik bu gücü
İç Talep törpülemektedir.
Rekabet Analizi Raporu

Dış Talep

Özelleşmiş Ürünler/Nitelikli Müşteri

İLGİLİ DESTEKLEYİCİ KURULUŞLAR/SEKTÖRLER

Üniversite

STK, Oda, OSB

Kamu

Finans

İlişkili ve Destekleyici Sektörler

DEVLET

Destek ve Vergiler

Yasal Uygulamalar ve Bürokrasi

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Ana Başlık Alt Başlık


36 37
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

bürokrasinin de işletmelere bir külfet getirmediği görülmektedir. Bu bakımdan sektörün rekabet gücü biraz daha
İlgili Bölge
artmaktadır.
Gelişim Öncelik

Zonguldak

Karabük
EYLEM PLANI

Bartın
Ekseni Seviyesi

İlgili Bakanlıklar, Bölge Ticaret ve Sanayi Odaları


İlgili Bölge 9 işbirliğiyle sektörler için ihracat destek masası x x x x x x x x x x x x
kurulması
Gelişim Öncelik

Zonguldak

Karabük
Bartın

İşbirliği Ağı Yönetimi


Ekseni Seviyesi

Ahşap Yat İmalatı


Uluslararasılaşma
(Küme Yönetimi)

Metal İşleme
Rekabetçilik

Demir-Çelik

Uzun Vade
İnovasyon

Orta Vade
Eylem No

Kısa vade
Mobilya

Turizm

Turizm
Eylem

İşbirliği Ağı Yönetimi

Ahşap Yat İmalatı


Uluslararasılaşma
(Küme Yönetimi)

Metal İşleme
Rekabetçilik

Demir-Çelik

Uzun Vade
İnovasyon

Orta Vade
Eylem No

Kısa vade
Mobilya

Turizm

Turizm
Eylem
KOBİ’lere yönelik yönetim yeteneklerini gelişti-
rici (kurumsallaşma, strateji geliştirme, iletişim
10 vb) temel eğitim paketleri tasarımı ve dış danış- x x x x x x x x x x x x x
manlarla işbirliği ile uygulama (eğitim + koçluk
İnovasyon ve rekabetçilik konusunda başarısı paketleri)
kanıtlanmış KOBİ odaklı projelerin Bölgede
1 x x x x x x x x
uygulanması (örneğin Hezarfen KOBİ- Sektör Çalışma Grupları kurulması ve çalışma
İnovasyon-Fikri/Sınai Haklar Projesi) amacı ve prensipleri, izleme/değerlendirme
11 yöntemi ve yönetim mekanizmalarında kamu/ x x x x x x x x x x x x
AR-GE odaklı çalışma ve işbirliklerinin tanıtımı, özel sektör ağırlığının netleştirildiği yönetim el
KOBİlere AR-GE için ağ geliştirme imkanı sağla- kitabı hazırlanması
2 x x x x x x x x
yan uluslararası katılımcılı, tematik etkinlikler
Rekabet Analizi Raporu

düzenlenmesi Değer zincirinin tamamlanmasına yönelik yatı-


12 x x x x x x x x x
rım yönlendirme
Tasarım ve ergonomi hususunda bölge işletme- Ulusal bazda sunulan AR-GE, uluslararasılaş-
3 lerine vizyon kazandıracak, başarı hikayelerinin x x x x x x x x 13 ma, ihracata yönelik destekleri Bölge’de daha x x x x x x x x x
de paylaşıldığı sektör günleri düzenlenmesi etkin tanıtma

İşbirliği, ağ oluşturma ve ortaklaşa rekabet Bölgede çalışan niteliği artırmak için hayat boyu
kültürünün geliştirilmesi, “kümelenme” yoluyla öğrenim, yabancı dil, yurtdışında staj/değişim
4 bölgesel rekabetçiliğin artırılması konusunda x x x x x x x x x x x 14 programları gibi programların yaygınlaştırılma- x x x x x x x x
ilgili Bakanlıkların temsilcilerinin de yer aldığı sı, nitelik geliştirme amaçlı dış kaynak kullanımı-
bilgilendirme etkinlikleri düzenlenmesi nın özendirilmesi
Dış paydaşlarla işbirliği, danışmanlık hizmeti alı-
Yönetsel yeteneklerin güçlendirilmesi için KOBİ 15 x x x x x x x x x x x x x
5 x x x x x x x x x x x x mı konusunun her sektörde desteklenmesi
okulları, yönetici kulüpleri düzenlenmesi
Firma bazında inovasyon kapasitelerinin değer-
16 lendirilerek Bölge’ye ve sektöre özel tasarlan- x x x x x x x x x x x x
Bölgelerarası ve uluslararası işbirliğini harekete
6 x x x x x x x x x x mış danışmanlık projeleri uygulanması
geçirecek sektör platformları kurulması
Destinasyon yönetimi, turizm markası geliştir-
17 x x x x x x x x
Girişimcilik ve iş fikri yarışmaları ile sektörlere me danışmanlığı alınması
7 yenilikçi iş/istihdam alanı ve destek hizmetleri x x x x x x x Yöresel ürünlerin markalaştırılması ve
geliştirilmesi 18 ticarileştirilmesi için strateji geliştirilmesi x x x x x x x
Bilişim teknolojilerinin sektörlerce daha yay- ve uygulanması
8 gın kullanılmasını teşvik edecek mali destek x x x x x x x
Internet ve mobil teknolojilerin Bölgenin turizm
programları
19 markasının geliştirilmesi sürecinde etkin kulla- x x x x x
nımına yönelik proje tasarımı
38 39
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

EYLEM PLANININ AÇIKLAMASI


Özellikle geleneksel sektörlerde yığınlaşmanın yüksek sektörel yayınlar ve bazı durumlarda fuarlarla
olduğu TR81 Bölgesi, yenilikçi ve yaratıcı iş fikirleri gerçekleştirilmektedir. TR81 Bölgesinde faaliyet
EYLEM

1
üzerine kurulmuş iş ve istihdam yaratamamaktadır. gösteren üretim sektörlerinin nitelikli AR-GE faaliyeti
İnovasyon ve rekabetçilik konusunda başarısı kanıtlanmış
Her sektör, sadece maliyet azaltıcı yenilenmeler gerçekleştirmek konusunda kapasite geliştirme ve
KOBİ odaklı projelerin bölgede uygulanması gerçekleştirmekte, hayatta kalma stratejisi sadece yönlendirilmeye ihtiyaçları bulunmaktadır. Ancak,
“düşük fiyat” üzerine kurulmaktadır. Yenilikçi ve nitelikli ar-ge faaliyetinin en önemli unsuru olan
(Örneğin Hezarfen KOBİ-İnovasyon-Fikri/Sınai Haklar Projesi)
yaratıcı ürün-hizmet ortaya koyma sürecinin en AR-GE networkleri, işbirliği ve ortak proje geliştirme
önemli elemanlarından biri olan AR-GE faaliyetleri gibi konularda desteklenmeleri gereklidir. Özellikle
konusunda ise Bölgede genel bir durgunluk söz uluslararası seviyede kurulacak işbirlikleri ile ar-ge
konusudur. Bölge piyasasında öncü, lider konumda çalışmalarında dış destekli fonlardan yararlanma
Bu eylem, üretim sektörleri için kısa vadeli öncelikli standartları takip eden konumundadırlar. KOBİ’ler, birkaç işletme dışında AR-GE faaliyeti hemen hemen oranı artırılabilmektedir. Aynı zamanda sektörde
olarak önerilmektedir. Bölgede düşük katma değer genellikle, ürün özelliklerinde çeşitlendirme ve
hiç gerçekleştirilmemektedir. İşletmelerde, tekniğin teknolojiyi ve trendleri yönlendiren kurum ve
ve bölge dışı pazarlara açılmada yetersizlik öne zenginleştirme sürecinde öne çıkan hızlı takipçi
bilinen durumuna hakimlik yetersizdir ve piyasa/ kuruluşlarla iletişim ve işbirliği geliştirme fırsatı da
çıkmaktadır. Özellikle mobilya sektörü başta olmak firmalar arasındadırlar. Ancak Bölge KOBİ’leri, bu
teknoloji/ürün iyileştirmeleri sadece internet, sunulacaktır.
üzere, KOBİ’lerin hakim olduğu sektörler, yönetsel konuda da düşük performans göstermekte, küçük
sorunların yanında “yenilenememe” handikapıyla iyileştirmeler ya da geliştirmeler dışında katkı ortaya
karşı karşıyadır. Hızla değişen müşteri beklenti ve koymamaktadır. Bölge firmaları, ürün/hizmetin
tercihleri yönlendirilmemekte, aksine, işletmeler rekabete dayanım durumuna göre (niş/korumalı

EYLEM
sektörü piyasadan takip etmektedirler. Ürün pazar/ürün/hizmet ya da rekabete açık pazar/

3
geliştirme faaliyetleri yok denecek kadar azdır, ürün/hizmet) yavaş takipçi firmalar olarak pazar
Tasarım ve ergonomi hususunda bölge işletmelerine vizyon
işletmelerde iyileştirme sadece maliyet azaltıcı segmentlerinde çeşitlenme yoluyla sektöre dahil kazandıracak, başarı hikayelerinin de paylaşıldığı sektör
süreç iyileştirmelerinden öteye geçmemektedir. olmaktadırlar. günleri düzenlenmesi
AR-GE faaliyeti gösteren ya da AR-GE ekibi bulunan Bu kapsamda, daha önce Hükümet Programı’na
işletme sayısı düşüktür, AR-GE odaklı devlet da girmiş olan, KOBİ’lerde birebir çalışma,
Rekabet Analizi Raporu

destekleri kullanımı yaygın değildir. Bölge, tüm danışmanlık hizmetleri sunularak ürün geliştirme,
yenilik göstergeleri konusunda düşük performans ar-ge süreçlerinde fikri/sınai hakların etkin
göstermektedir. kullanımı konusunda yönlendirilmeleri gibi başarısı Firmalar için her şekilde yenilenerek günümüz pazar butik hizmet sunma sürecinde endüstriyel tasarımı
KOBİ’ler için sürdürülebilir rekabetçi ürün/hizmet kabul görmüş projelerin Bölgede ve sektör odaklı koşullarına daha iyi adapte olmak, kümeler için de etkin kullanma ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Her sektörün,
ortaya koyma sürecinde “fiyat belirleyen firmalar uygulanması konusunda iletişim ve işbirlikleri firmaların bu konudaki faaliyetlerini kolaylaştıracak daha katma değerli, cazip ve sofistike müşterilere
olabilme” stratejisi hiçbir firmada gözlemlenmemiştir. geliştirilmesi önerilmektedir. Bu yolla, nitelikli ve hızlandıracak altyapıyı oluşturmak doğru hitap eden ürün/hizmet ortaya koyma sürecinde en
Bölgede hiçbir sektörde kendi alanında teknoloji danışmanlık hizmetleri Bölgeye getirilebilecek, tercihtir. Geçmişte olduğu gibi yıllarca süren marka önemli silahı estetik ve görselliktir. Sorun çözücü,
lideri olan, bir ürünü/hizmeti pazara ilk sunan firmaya işletme içi çalışma ve koçluk gibi KOBİ’lerde inovasyon sadakati artık aylar bile sürmemekte, taklit ve düşük yüksek zevklere hitap eden, ergonomik ve özgün
rastlanılmamıştır. Rakip çoktur ve ürün/hizmetle ilgili yönetimi kapasitesini geliştiren, somut faydalar elde kalite mal/hizmet sunan rakipler fiyatları hızla ürünler yoluyla, markalaşma ve katma değer artırımı
edilebilecektir. düşürmektedir. İnovasyona sürekli yatırım yapmayan elde edilebileceği gibi, ürün/hizmetler için daha
markalar değerlerini korumakta zorluk çekmektedir nitelikli beklentileri olan sofistike müşterinin de
Bölge’de özellikle mobilya ve ahşap yat tekne imalatı bölgeye çekilmesi mümkün olabilecektir. Endüstriyel
EYLEM

sektöründe bilinirlik en önemli sorunlar arasında tasarım konusunda güçlü işbirlikleri geliştirilmelidir.

2
AR-GE odaklı çalışma ve işbirliklerinin tanıtımı, KOBİ’lere sayılabilir. Bu yolla, uzun ve riskli AR-GE süreçlerine alternatif
AR-GE için ağ geliştirme imkanı sağlayan uluslararası Mobilya ve ahşap yat sektöründe ürün geliştirme ve olarak son ürün yenilenmesi ve estetik yoluyla ürün/
katılımcılı, tematik etkinlikler düzenlenmesi katma değer yaratımının en kritik unsurlarından biri hizmet değeri artırılabilecektir. Ülkemizde son yıllarda
“endüstriyel tasarım”dır. Bölgede gerçekleştirilen saha oldukça bilindik hale gelen Endüstriyel Tasarım
çalışmasında bu konuda faaliyet gösteren işletmelerin Bölümleri kadar, Endüstriyel Tasarımcılar Meslek
profesyonel niteliği oldukça düşüktür. Bölgede Kuruluşu (ETMK) da bu konuda verimli işbirlikleri
markalaşma çabaları ve yatırımları da yetersizdir. geliştirmek için uygun bağlantılardır.
Bölgesel inovasyon kapasitesinin en önemli sergilemekte ve nitelikli ar-ge projeleri hayata Sadece üretim sektörü değil, hizmet sektörünün de
unsurlarından olan işletmeler, düşük yenilik faaliyeti geçirememektedir.

40 41
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

EYLEM

EYLEM
4 5
İşbirliği, ağ oluşturma ve ortaklaşa rekabet kültürünün Yönetsel yeteneklerin güçlendirilmesi için KOBİ okulları,
geliştirilmesi, “kümelenme” yoluyla bölgesel rekabetçiliğin yönetici kulüpleri kurulması ve faaliyete geçirilmesi
artırılması konusunda ilgili bakanlıkların temsilcilerinin de yer
aldığı bilgilendirme etkinlikleri düzenlenmesi

Rekabetçi firmalar ve bölgeler konusunda en bilinen Porter, aslında bölgesel ya da ulusal inovasyon sistemi TR81 Bölgesinde analiz edilen tüm sektörlerin Sektör ayrımı olmaksızın, analiz edilen grubun büyük
çalışma Michael Porter’a aittir. Porter, Ulusların denilen sistemi, sektör ve bölge bazına indirgeyerek “düşük fiyat” rekabeti yaptıkları, kısıtlı pazarda, oranda aile işletmeleri olması, vizyon ve stratejilerinin
Rekabet Üstünlüğü çalışmasında ticarette lider 10 kümelenmeleri tanımlar. Kümelerin en önemli özelliği, birbirleriyle genellikle aynı müşteri grubuna hitap hazır olmaması, geleceğe dönük plan, yatırım ön
ülkenin rekabet başarısı modellerini incelemiştir. bu sistemin aktörleri arasında vizyon birliği ve sürekli ettikleri belirlenmiştir. Durum, özellikle turizm çalışması veya projelerini sözlü olarak da ifade etmekte
Porter’ın analizleriyle ulaştığı en önemli rekabet kriteri iletişim/işbirliğinin geliştirilmiş olmasıdır. Porter’ın sektöründe o denli sorunlu hale gelmiştir ki, çoğu yetersiz kaldıkları gözlemlenmiştir. Bu gözlem, Ticaret
inovasyon yapabilme yeteneğidir. Porter, inovasyonun tarifine göre kümeler: “belli bir coğrafi bölgede belli turizm işletmesi oldukça düşük gelirle, özsermaye ve Sanayi Odası ya da Üniversite görüşmelerinde
her türünün (ürün inovasyonu, süreç inovasyonu, iş bir sektörde faaliyet gösteren, birbirleri arasında
ve aile işi olması nedeniyle ayakta durabilmektedir. de teyit edilmiş, kendilerince düzenlenen eğitim ve
rekabet olmasına karşın işbirliği de bulunan firmalar,
modeli geliştirme gibi) rekabet avantajı sağladığını Özellikle turizm sektörü başta olmak üzere, tüm kapasite geliştirme programlarının sınırlı katılımcıyla
tedarikçiler, hizmet sağlayıcıları ve ilgili kurumlardır.
belirtirken, inovasyon kaynaklarının özellikle firma dışı sektörlerde güçlü bir paradigma değişimi, yeni iş gerçekleştirildiğini belirtmişlerdir.
(örneğin üniversiteler, ticaret/sanayi odaları, kamu
hatta sektör dışı kaynaklar olduğuna dikkat çekmektedir. kurumları gibi)” modeli geliştirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Ahşap
İnovasyon kavramıyla ilgili son yıllarda gelişen önemli yat/tekne imalatçıları ise talebin sürdürülebilirliği Özellikle sektöründeki trendi anlayıp yorumlayabilen,
paradigmalardan biri olan açık inovasyon paradigmasını Yukarıdaki tanımda kümeleri bölgesel yığınlaşmalardan sorunu yaşarken, hiçbir zaman kurumsallaşma, orta ve uzun vadeli planlarına aktarabilen, özsermaye
da vurgulamaktadır ki, inovasyon için sadece işletme ayıran en önemli unsurların başında “işbirliği” gelmektedir. yönetim yetenekleri geliştirme, büyüme stratejisi ya da diğer fonları bu plana göre devreye sokan
içi fikirler/kaynaklar ve bilgi kullanıldığında başarı İşbirliğinin sürekliliği ve küme aktörleri arasındaki vizyon tasarlama, altyapı iyileştirme gibi faaliyetleri finanse işletme sayısı birkaç tanedir. Çoğu işletme, yönetim
oranı düşük olmasına karşın sektör dışı, işletme dışı, birliği de sıradan bir yığınla kümeyi ayırdeder. Çoğu küme edememişlerdir. Diğer sektörler de, bireysel çalışma zafiyeti nedeniyle zor günler geçirmektedir. Özellikle
hatta rakiplerden gelen verilerin değerlendirilmesi doğal olarak oluşma yolundadır, çünkü coğrafi yakınlıkla ve dışa kapalılık, güçlü bir sektör STK’sı bulunmaması de turizm sektöründe “mikro” boyuttaki işletmelerin
yoluyla ortaya konulan projelerin başarı oranı da birlikte özelleşmiş tedarikçilere ulaşım, insan kaynağı ve yönetimleri, kurumsallaşma konusunda yeterli özeni
nedeniyle kısıtlı kaynaklarıyla faaliyet göstermekte,
Rekabet Analizi Raporu

sektöre özel hizmetlere erişim kolaylaşabilir. İnovasyon göstermemekte, aile şirketleri de büyüme sıkıntıları
artmaktadır. Dolayısıyla bölgede yer alan sektörlerle sektörlerin hiçbirinde ortaklaşa rekabet ve işbirliğiyle
süreçlerini hızlandırıcı, gözlemleyerek veya taklit ederek çekmektedir.
ilgili aktörlerin arasında paylaşım ve işbirliği ortamının elde edilebilecek sinerji ortaya koyulamamaktadır.
adapte olma, uzmanlaşma yoluyla trendler ve sektörel
yaratılmış olması inovasyon sistemini kuvvetlendirerek değişikliklere daha hızlı tepki verebilme ve bilgi/know Birlikte olamamak, ortak ses çıkaramamak lobi
Bölgede, işletmelerin, sektörünü ve ilişkili unsurları
rekabetçi gücü geliştirmeye etki edecektir. how’a daha rahat ulaşım gibi avantajlar da sağlanır. gücü de geliştirilememesine, sektörlerin ulusal/
daha iyi analiz ederek, kısa, orta – uzun vadede
bölgesel politika yapıcılar, hizmet sağlayıcılar
çözümler üretebilecek, ulusal/bölgesel gelişmeleri
nezdinde yeterince temsil edilememesine neden
değerlendirerek işletmesi için gelişme stratejileri
olmaktadır. Ancak, bölgede “kümelenme” ile asıl
ortaya koyabilecek yönetim yeteneklerine ihtiyaçları
hedeflenen, işbirliği ve ortaklaşa rekabet yeteneği
bulunmaktadır. Mevcut durumda görülen ise,
geliştirme yoluyla sektörlerin bir iş modeli/paradigma
işletmelerin bölgesel paydaşlarca sunulan eğitim,
değişikliğine sürüklenmesi, “düşük fiyat”la rekabet
danışmanlıklara yeterince değeri vermediğidir.
stratejisinin yerini sunduğu özgün, öncü ürün/
hizmetlerle markalaşmış, katma değer yaratan, daha Bölge için önerilen sistem ise, işletme yöneticilerinin
nitelikli istihdam sağlayan sektörlere dönüştürme örnek alacakları özel sektör yöneticileri başta olmak
sürecini yönetmesidir. üzere, nitelikli eğitmen ve danışmanların içerildiği
Bölgede gerçekleştirilen saha ziyaretlerinde, bir “KOBİ Okulu” ya da “Yönetici Kulübü” yapısıyla,
işletmelerin yönetim stratejilerini geliştirme süreçleri, sektör yöneticilerinin ilgilerinin çekilmesi ve uzun
kurumsallaşma seviyeleri, işletme yönetiminin kendini soluklu eğitim ve koçluk seansları içeren bir tasarım
yenileme seviyesi ve kalite sistem belgelendirilmesi uygulanmasıdır.
hususları hakkında bilgi toplanmıştır.

42 43
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

EYLEM

EYLEM
6 8
Bölgelerarası ve uluslararası işbirliğini harekete geçirecek Bilişim teknolojilerinin sektörlerce daha yaygın kullanılmasını
sektör platformları kurulması teşvik edecek mali destek programları

Saha ziyaretleriyle elde edilen önemli gözlemlerden bölgeler arası ticari işbirliklerinin artmasıyla gelişeceği Amerikan Time Dergisi’nin inovasyon konulu ürün/hizmet geliştirme yatırımları düşük olan
biri, Bölge Sanayi ve Ticaret Odaları’nın faaliyetlerinin unutulmamalıdır. Dışa açılım ve bölgelerarasılaşma sayılarından birinde, gelecekteki ürün ve hizmetlerin sektörler için bilişim sektörüyle entegre ürün/hizmet
işletmeler tarafından değerli bulunmaması, sektörlere işletmelerin farklı müşteri segmentlerini daha iyi %80’inden fazlasının henüz icat edilmediği oranı geliştirilmesi önerilmektedir. Örneğin turizm sektörü
yönelik hizmetlerin ve değişen piyasa koşullarına tanıyabilmesi ve “satabilme” yeteneğini geliştirmesini verilmiştir. Bu oran, gelecekteki ürün ve hizmetlerin ve yazılım/bilişim sektörünün kesişmesiyle ortaya
işletmelerin adapte olma sürecinde ihtiyaç duyulacak sağlar. çoğumuz için henüz tahmin edilemeyen ve çıkan başarılı ürünler arasında Booking.com ya da
pratik bilgilerin paylaşılmamasıdır. Sektörlerin ortak şekillendirilemeyen geliştirmeler, iyileştirmeler otellerin web üzerinden rezerve edilmesini sağlayan
sesi niteliğindeki sivil toplum kuruluşu sayısı azdır Ancak, hem uluslararası hem bölgeler arası çalışma üzerine şekilleneceğini de ortaya koymaktadır. sistemler verilebilir. Bilişim sektörü, sunduğu yenilik
ve faaliyetler “rekabet gücünü artırma konusunda sürecinde işletmelerin ve işbirliklerinin koordine Bu ürün ve hizmetlerin gelişmesindeki ana güç alternatifleriyle, Bölgede düşük inovatif performans
işletmelere destek olma” açısından yetersizdir. edilmesi ve sürecin profesyonelce yönetimi gereklidir. ise kilit kolaylaştırıcı sektörler dediğimiz sektörler gösteren sektörleri hareketlendirme potansiyeline
Yönetim yetenekleri konusunda desteğe ihtiyaç duyan ve teknolojilerdir. Örneğin nanoteknoloji, yarı sahiptir. Bu nedenle, her sektörden işletmelerin,
Gerek bölgesel aktörlerle iletişim sağlayacak gerek işletmelerin, dışa açılma, yeni iş ve işbirlikleri geliştirme iletkenler, mikro ve nanoelektronik, ileri malzemeler, aldıkları mali desteklerin uygulanması sürecinde
sektöre özel sorunların ortak platformda tartışılarak sürecinde moderasyonunu sektör platformları ya da biyoteknoloji gibi teknolojiler geleceğin rekabetçi bilişim/yazılım/otomasyon ekseninde çalışmalar
çözüm üretilecek yapılara her sektörde ihtiyaç güçlü bir sektör STK’sının gerçekleştirmesi önemlidir. ürün ve hizmetlerinin şekillendirilmesinde kritik gerçekleştirmeleri tercih edilmelidir.
duyulmaktadır. Bu STK’nın ya da platformun kurulması, yönetim teknolojilerdir. Küme oluşumları AR-GE ve inovasyon
ve işleyiş süreçleri konusunda dış danışmanlarla hedeflerini belirlerken bu teknolojilerle sağlanacak Analiz edilen ahşap yat/tekne imalatı, mobilya, demir-
Üretim ya da hizmet sektörü fark etmeksizin bir diğer çalışmaya hazır olunması ve nitelikli personel sinerjiyi ve yenilik ve ilk olmakla elde edilebilecek çelik, makine imalat sektörlerinde KOBİ ölçeğinde
sorun da, piyasanın iyi izlenememesi, dış işbirliklerinin istihdamı ile sektör platformlarını değer yaratan rekabet avantajlarını gözardı etmemelidirler. Bilişim faaliyet gösteren işletmelerin ihracat departmanına
azlığıdır. Bölgesel ekonominin sadece ihracatla değil kurumlar halinde organize etmek gereklidir. sektörü de bu sektörler gibi, kilit kolaylaştırıcı sektör ve know how’ına sahip olanlarının sayısı oldukça
olarak değerlendirilir. düşüktür. İhracat münferit gerçekleşmekte,
Rekabet Analizi Raporu

Özellikle kısıtlı iyileştirmeler gerçekleştiren, yeni işletmelerde bu faaliyeti sürdürülebilir hale getirecek
EYLEM

ürün/hizmet geliştirme oranı, AR-GE çalışmaları, kapasite bulunmamaktadır.

7
Girişimcilik ve iş fikri yarışmaları ile sektörlere yenilikçi iş/
istihdam alanı ve destek hizmetleri geliştirilmesi

EYLEM
9
İlgili bakanlıklar, bölge ticaret ve sanayi odaları işbirliğiyle
sektörel ihracat destek masası kurulması

Girişimciler, bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmeleri değer bölge için uzun vadede değer yaratacaktır.
için değerli katkılar sunan, risk alan yatırımcılardır. Nitelikli girişimciler eğitimleri ve farklı sektörlerdeki
Mevcut iş ve istihdam piyasasına katkı sağlar, ilişkili deneyimlerini de taşıyarak sinerji yaratırlar.
oldukları sektör için değer yaratan çözümler ortaya Geçmişte Bölgede başarılı örneklerinin
koyarlar. Özellikle de yenilikçi iş fikirleri üzerine Özellikle yenilik düzeyi konusunda tüm sektörlerin gerçekleştirildiği “Ortak İhracat Birimi/Masası”
gelişen iş modelleri ile de orta/uzun vadede bölgeler düşük performans gösterdikleri belirtilmiştir. Bu hizmetinin, ihracata yeni başlayan/hazırlanan sektör
için yüksek katma değerli ürün/hizmet ortaya koyma açıdan girişimciler, sektörlere yan/destek hizmet işletmelerinin bu süreci kolaylıkla sonuçlandırması,
potansiyeli sahip olduklarından, tüm ulusal/sektörel sunacak, yazılım, otomasyon gibi inovasyon yabancı dil ve uzman personel desteği sağlanarak
vizyon belirleme çalışmalarının önemli unsurlarından platformlarını da sektörün kullanımına açacaklardır. ihracatı sürdürülebilir hale getirebilmelerinin
biridirler. Girişimciler, büyük ekonomilerin yenilikçi Girişimcileri sektörlere yönlendirmek, yeni iş modelleri desteklenmesi önerilmektedir.
lokomotifleri olarak değerlendirilirler. Girişimcinin geliştirme konusunda teşvik etmek için yarışmalar,
risk alma ve yenilikçi çözüm üretme, sektörde mevcut medya etkinlikleri, tanıtım ve özendirme faaliyetleri
problemleri çözme, maliyetleri azaltma, girdi verimini önerilmektedir.
artıran yöntemler kullanma yoluyla yarattığı katma

44 45
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

EYLEM

EYLEM
10 11
KOBİ’lere yönelik yönetim yeteneklerini geliştirici Sektör çalışma grupları kurulması ve çalışma amacı ve
(kurumsallaşma, strateji geliştirme, iletişim vb) temel prensipleri, izleme/değerlendirme yöntemi ve yönetim
eğitim paketleri tasarımı ve dış danışmanlarla işbirliği ile mekanizmalarında kamu/özel sektör ağırlığının
uygulama (eğitim ve koçluk paketleri) netleştirildiği yönetim el kitabı hazırlanması

KOBİ’lerde en sık rastlanılan sorunlar arasında çalışan eğitimciler, birbirini tamamlayan içerik gibi hususlar Sektörlere yönelik hazırlanan 2023 vizyonları, ulusal ya da sektör platformunun yönetmesi önerilmektedir.
niteliği geliştirme, beceri ve bilgileri güncelleme dikkate alınmalıdır. Ayrıca eğitimlere katılan kitle politika ve programların tümünün dört eksende kesiştiği Bu yolla, özel sektör yeterince temsil edilebilecek, aynı
çabalarının bulunmaması gelmektedir. Sektör ayrımı arasında iyi bir işbirliği geliştirilmesi, ağ oluşturmanın ve bu eksenlerin eylem planı içeriği geliştirilirken zamanda sektörlerinde ihtiyaç duyulan dönüşümü
olmaksızın çoğu işletme kurumsal gelişim ve çalışan desteklenmesi de hem katılımın sürdürülebilirliği yatay hususlar olarak dikkate alındığı belirtilmişti. anlamak ve yönetmek durumunda kalacaklardır.
yeteneklerini geliştirmeye yatırım yapmamakta, bu hem de eğitim ve koçluk programının itibarının Bölgede faaliyet gösteren sektörlerin düşük rekabet Burada önerilen yapı, bir nevi, kümelenme altyapısını
konuyu gereksiz görmektedir. Oysa çalışan yetenekleri yükseltilmesi için önemlidir. Üretim veya hizmet gücüyle hayatlarını sürdürmeleri, sektöründe öncü da kuracak küme yönetim mekanizmasıdır. Ancak,
ve çalışanların yönetime aktardıkları iyileştirme sektöründeki işletmelerin yeni pazarlara açılma, bayi ve ilk ürün/hizmetleri ortaya koymamaları, büyük geçmişte de denenen işbirliği girişimlerinin sonuçsuz
fikirleri, yeni ve yaratıcı ürün/hizmet ortaya koyma ağı geliştirme, tanıtım ve markalaşma konusunda
ölçüde “düşük fiyat” üzerinden rekabet etmeleri, kalması ya da işletmeleri yeterince tatmin etmeme
konusunda işletmelerin en önemli silahıdır. Özellikle bilgilendirilmesi ve pratik yöntemler konusunda
düşük ihracat oranları ya da uluslararası işbirlikleri/ nedeni sistemsizlik ve kabullenilmiş bir ortak
turizm sektöründe çalışan niteliği, müşterilerin tekrar eğitim almaları gerekmektedir. Bölge işletmelerinin,
ortaklık projelerinin bulunmayışı gibi problem vizyon etrafında çalışamamaktır. Bu handikapın
gelmesi kadar sektörün gelecekteki müşteri kitlesini özellikle, daralan pazarda ve bölgede proaktif tanıtım/
alanları da eylem planı geliştirilirken dikey hususlar önlenmesi amacıyla yönetim süreçlerinin, çalışma
ve kaliteyi etkileyen en önemli unsurdur. Bu bağlamda, pazarlama yöntemleriyle müşteri portföyünü geliştiren
olarak belirlenmiştir. Bu bağlamda, raporda sıklıkla prensiplerinin ve faaliyetlerin, elde edilmesi gereken
gerek kaynak yetersizliği, gerekse iş yoğunluğu gibi diğer bölgelerin firmalarını örnek olarak izlemeleri
gerekçelerle uygulanamayan eğitim ve yetenek önerilmektedir. Bu amaçla, eğitim programlarının her vurgulandığı üzere iş yapış yöntemlerinin, sektörü ve çıktılar ve zamanlamalarının önceden belirlenmesi
geliştirme çalışmaları konusunda desteklenmeleri modülüne bu işletmelerin CEO’larının davet edilmesi, trendi izleme mekanizmalarının, yönetim ve strateji önerilmektedir. Bu amaçla da sektör platformları
gereklidir. Gerek ortak eğitimler, gerek firma programların cazibesini artırmak için fırsattır. Internet geliştirme yeteneklerinin köklü bir değişim geçirmesi, için yönetim el kitabı hazırlanması ve platformların
ziyaretleri gibi yöntemler bir araya getirilerek, üzerinden alışveriş gibi son dönemde gelişen trendleri her sektörde, uzun vadeli bir kültür/paradigma bu kaynağa göre çalışıp çalışmadığının izlendiği,
değişimi süreci yaşanmalıdır. gelişmelerin izleme/değerlendirme ile sürekli kontrol
Rekabet Analizi Raporu

nitelikli eğiticiler ve danışmanların Bölgede hizmet anlayıp daha iyi hazırlanmak, yeni pazarlara açılma
vermesi teşvik edilmeli, işletmeler sisteme adapte ve bu süreçte uygulanması gereken doğru stratejiler Uzun vadeli bir proje olan ve nitelikli bir koordinasyon altında tutulduğu bir süreç önerilmektedir.
edilmelidir. Çalışanlar ve yöneticilerin teşviki için konusunda bilgilenmek gerekmektedir. gerektiren bu süreci, nitelikli bir ekiple, işletmelerin
sertifikalı programlar, interaktif ve güncel içerik sunan de sürece dahil olarak yönlendirebildiği çalışma grubu

EYLEM
12
Değer zincirinin tamamlanmasına yönelik yatırım
yönlendirme hizmeti verilmesi

Bölgeye yönelik araştırma yapan yatırımcıların, imalatında ise özel tasarlanmış mobilyalar ya da
özellikle mobilya sektörü başta olmak üzere, aracılık hizmetleri gibi eksiklikler öne çıkmaktadır.
ham madde ve yarı malzemelerin tümünü Bölge Bu tespit, özellikle inovatif yeni girişimcilerin
dışından temin eden sektörlere yönlendirilmesi yönlendirilmesi için önemlidir. Bölge içi iş ilişkilerinin
önerilmektedir. Turizmde, yan ve destek hizmetler artması ve sektör ağ yapısının güçlenmesini de
ya da eğlence/etkinlik faaliyetleri gibi eksiklikler her sağlayacaktır.
paydaş tarafından vurgulanırken, ahşap yat/tekne

46 47
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

EYLEM

EYLEM
13 15
Ulusal bazda sunulan AR-GE, inovasyon, kümelenme, Dış paydaşlarla işbirliği, danışmanlık hizmeti alımı konusunun
ihracat destekleri gibi farklı desteklerin bölgede daha etkin her sektörde desteklenmesi
tanıtılması

Saha çalışmalarında gözlemlenen bir diğer husus meslek gruplarınca ön değerlendirmeden geçirilerek, IBM’in 2012’de gerçekleştirdiği küresel çalışmasında, ihracat yol haritaları geliştirme ve uygulama gibi çok
da, Bölgede Kalkınma Ajansı fonu (ve bazı üretim üzerinde yorumlarla birlikte ve düzenli olarak (her cesur ve yenilikçi şirketlerin daha yüksek performanslı farklı konulara dış paydaşlarla işbirliğine hazır olmaları
işletmelerinde KOSGEB destekleri) hariç hiçbir kaynak duyuru iletildiğinde paylaşma şeklinde değil, aylık/ olduklarını, yüksek performanslı şirketlerin de işbirliği gerekmektedir. Bu süreçte, işletmelerin daha olumlu
hakkında bilgi bulunmamasıdır. İşletmeler bu konuda haftalık bülten gibi sabit formatlarda) işletmelerle yapma konusunda diğerlerine göre %28 daha başarılı yaklaştığı desteklerde (örneğin Kalkınma Ajansı
bilgilendirilme ihtiyaçlarını dile getirmektedirler. Çok paylaşılması önerilir. Bürokrasi çokluğu, önyargı, oldukları ortaya konulmuştur. Bölgede yerleşik eğitim/ destekleri) temel rekabetçilik sorunlarını da içerecek ve
farklı kaynaklardan, farklı seviyelerde kullanılabilecek, destek süreçlerine hakim olmama gibi nedenlerle danışmanlık imkanlarının azlığı, işletmelerin bu tür bu konuda profesyonel işbirlikleri geliştirecek şekilde
farklı mekanizmaları olan desteklerin, ya sektör kullanılmayan desteklerin standart bilgilendirme ve ihtiyaçlarının farkında olmasının da önüne geçmektedir. yönlendirilmeleri önerilmektedir. Bu aşamada sektör
platformları ya da ticaret/sanayi odalarının ilgili yönlendirmelerle kullanım oranı artırılmalıdır. Kültür olarak, bölge dışından gelen her uzmana paydaşlarının rolü de önemlidir. Bölgede, danışmanlık
önyargı ile yaklaşan, işbirliği sergilemek konusunda hizmetleriyle elde edilmiş başarı hikayeleri de sıklıkla
isteksiz bir yapıya sahip sektör işletmelerinin strateji paylaşılmalıdır. Unutulmamalıdır ki, günümüzde dış
geliştirme, inovasyon yönetimi, ar-ge faaliyetleri, paydaşlarla her hususta işbirliği yapamayan, destek ve
EYLEM

kurumsallaşma, çalışan/hizmet/ürün iyileştirme, farklı karşılıklı fikir/bilgi akışı sağlamayan işletmeler rekabetçi

14
Bölgede çalışan niteliğini artırmak için hayat boyu öğrenim, pazar/müşteri grupları için farklı tanıtım/pazarlama/ yeteneklerini de kaybetmektedirler.
yabancı dil, yurtdışında staj/değişim programları gibi
programların yaygınlaştırılması, nitelik geliştirme amaçlı dış

EYLEM
kaynak kullanımının özendirilmesi

16
Firma bazında inovasyon kapasitelerinin değerlendirilerek
bölgeye ve sektöre özel tasarlanmış danışmanlık projeleri
Rekabet Analizi Raporu

uygulanması
Günümüzde KOBİ’lerin rekabet güçleri inovasyon olmayan bireyler olduğu belirtilmektedir. Teknik ve
kapasiteleri ile doğru orantılıdır. Artık sadece birkaç sosyal beceriler açısından yeterli görülmemelerine
yenilikçi ürünle rekabet avantajı sağlamak imkansız rağmen, işletme içi oryantasyon süreci dışında eğitim
hale gelmiştir. Hızlı bir değişimin söz konusu olduğu imkanları kullanılmamaktadır. Çalışan becerileri
günümüz rekabet ortamında, yeni bir ürünün değişen müşteri tercih ve beklentilerini karşılama Bir işletmenin inovasyon kapasitesini oluşturan sürmemekte, taklit ve düşük kalite mal/hizmet sunan
piyasadaki hâkimiyeti çok kısa sürmektedir. Bir konusunda yetersiz kalmakta, her işletmenin en bileşenler dört ana başlık altında toplanabilir. rakipler fiyatları hızla düşürmektedir. İnovasyona
KOBİ’nin istikrarlı şekilde büyüyebilmesi için sürekli önemli kaynağı olan beşeri sermaye yeterince verimli Bunlar; strateji, insan kaynağı, bilgi/iletişim ağları sürekli yatırım yapmayan markalar değerlerini
inovasyon yapması gerekmektedir. KOBİ’lerin, kullanılamamaktadır. ve finansmandır. Bir KOBİ’nin “sürekli inovasyon korumakta zorluk çekmektedir. Bölge işletmelerinin
inovasyon çalışmalarını sonuçlandırarak, katma değer yeteneği” kazanabilmesi için öncelikle mevcut daha yüksek katma değer elde etmeleri, marka
yaratan ürünler ortaya çıkarması için temel girdisi Bölge çalışanlarının yeteneklerinin güncellenmesi,
kültür ve bilgi düzeylerinin artırılması, farklı durumdaki inovasyon kapasitesinin ortaya konulması bilinirliği ve sadakati elde etmeleri, büyüme ve
nitelikli insan kaynağı olan bir sürecin yürütülmesi
uygulamaları takip edebilmeleri konusunda yurtdışı gereklidir. İşletmenin mevcut durumdaki inovasyon ticari başarıyı sürdürebilmelerinin yolu işletmelerin
gerekmektedir.
staj ve eğitimlerin yer aldığı, sektöre göre uygun kapasitesi firma yöneticisi tarafından ölçümlenmelidir. inovasyon kapasitelerini artırmaktan geçer.
sezonlarda organize edilebilecek hayatboyu öğrenim KOBİ yöneticisi, firma dışından bir uzmanla beraber
Kısıtlı kaynaklar ve yönetim kademelerinde önyargılar
projelerinin organize edilmesi önerilmektedir. çalışarak sonuçlardaki objektifliği garanti altına Firmaların bireysel inovasyon kapasiteleri, bölge
nedeniyle işbaşı eğitimler yetersizdir. Sektör ayrımı
yapılmaksızın, işletme içi eğitim almış, çalışanlarını Bölgede yaşanan çalışan/hizmet kalitesi sorunlarının alabilir. inovasyon sistemi için de en kritik verilerdir.
bazı eğitim programlarından yararlandırmış, bilgi ve orta ve uzun vadede azaltılması için bu tür eşleştirme, Yenilenme sürecinde firmalara profesyonel destek
eğitim ve danışmanlık imkanları Bölgede daha iyi Üretim ya da hizmet sektörü ayrımı yapılmadan, sağlanması ve kapasite artırımı çalışmalarının kişiye/
becerilerini güncellemeleri açısından desteklemiş
tanıtılmalı, sadece üniversite/yüksekokullar için değil firmalar için her şekilde yenilenerek günümüz pazar firmaya özel (tailor–made) tasarlanmasının ilk adımı
firma sayısı yok denecek kadar azdır. Üstelik
sektör çalışanları için de hayatboyu öğrenim projeleri koşullarına daha iyi adapte olmak için bu konudaki inovasyon kapasitesi ölçümü ve raporlamadır. Bu
tüm sektörlerde, Bölge üniversite/yüksekokul
imkanlarından üst düzeyde yararlanılmalıdır. faaliyetlerini kolaylaştıracak ve hızlandıracak altyapıyı konuda profesyonel danışmanlık hizmeti alınması ve
mezunlarının gerekli donanımlara sahip olmadığı,
oluşturmak doğru tercihtir. Geçmişte olduğu sektör bazlı, inovasyon kapasitesi artırımı çalışmaları
iş hayatında pratik çözüm üretemeyen, girişken
gibi yıllarca süren marka sadakati artık aylar bile planlanması önerilmektedir.

48 49
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

yitirmekte, hatta bazı durumlarda katma değerinin yaratacak olan yöresel ürünlerin bölge ekonomisinin
EYLEM

aşırı şekilde düşmesi nedeniyle yok olma tehlikesiyle geliştirilmesi ve rekabet gücünün artırılması

17
Destinasyon yönetimi, turizm markası geliştirme danışmanlığı karşı karşıya kalmaktadırlar. amacıyla ticarileştirilmesi ve/veya katma değerinin
alınması artırılmasına yönelik strateji geliştirilmesidir. Bu süreç,
TR81 Bölgesi için önerilen, turizm sektörünün bölge yeni coğrafi işaret başvurularının ortaya çıkması ve
ekonomisine katkısının artırılması yönünde de sinerji yönetilmesi gibi faaliyetleri de içerebilir.

EYLEM
Turizm sektöründe rekabetçiliğin ana unsurlarından tasarlama ve yönetme süreci olarak adlandırılabilir.

19
biri de marka bilinirliğinin yüksekliği, turizm yan/ Bölgede destinasyon yönetimi konusunda know how Internet ve mobil teknolojilerin bölge markalaşması için etkin
destek hizmetleri konusunda güçlü performans geliştirilmesi, bu süreçte de yurtiçi-yurtdışı başarılı kullanımına yönelik proje tasarımı
ve müşteri memnuniyeti olarak öne çıkmaktadır. örneklerin incelenmesi önerilmektedir. Destinasyon
Üstelik müşterilerin turizm kararlarını en fazla yönetimi, paydaşlar arası kurallı ve iyi iletişime ihtiyaç
etkileyen unsurlar arasında bölge markalarının duyan bir işbirliği süreci gerektirir.
ulusal ve uluslararası platformlarda sıklıkla anılması,
medya haberlerine konu olması, internette sıklıkla Destinasyon yönetimi süreci bölge turizm yapısına
rastlanılması, hakkında olumlu eleştiriler yapılıyor ve müşteri türü/tercihine göre detaylı bilgi havuzu
Karabük ve Bartın, Türkiye’de turizm potansiyeli Bu eylem ile “Bartın ve Karabük’ün turizmde rekabetçi
olması, çevreci-sürdürülebilir imajı, yerel ürünler ve oluşturmak ve bu veriler üzerine bütün paydaşlarca
en öne çıkan iller arasında yer almaktadır. Bölgede gücünü artırmak için yenilikçi tanıtım yöntemleri
hizmetlerle ilgili yüksek bilinirlik gibi öğeler de yer alır. belirlenmiş ortak vizyona hizmet eden, uzun soluklu
kültür turizm alternatifleri arasında önde gelen ve internet kullanarak bölgede turizm markaları
bir proje yönetimi sürecidir. Bu süreç, bölge markası
Safranbolu ve yeme-içme konusunda ünü ile dikkat geliştirmek” hedeflenmektedir. Uzun vadede
Bu kapsamda, Bartın ve Karabük’te sürdürülebilir yaratılması ve turizm itibarının artırılmasına yönelik
çeken Amasra; gerek yöresel ürünler konusunda TR81 Bölgesinin turizmde geçmişten gelen marka
ve değer yaratan turizm ekonomisini güçlendirme faaliyetler içermeli, eşzamanlı olarak da işletmelerin
kapasitesi ve bilinirliği yüksek tarım ve el işçiliği değerini (sektör paydaşlarınca uygun görüldüğü
için kapsamlı bir “destinasyon yönetimi” çalışması ürün/hizmet kalitesinin artırılması, değer zincirinin
ürünleri, gerekse otantik şehir dokusu ve konaklama takdirde “ortak marka” ya da “garanti markası”
başlatılması önerilmektedir. Destinasyon yönetimi kuvvetlendirilmesi, ortak marka-bölge markası
imkanlarıyla Türkiye’deki çoğu bölgeden daha iyi bir altında) tescilleyerek geliştirmek ve bu süreçte de
turizm işletmeleri ve paydaşlarının yanında sanayi, için “mesaj birliği” içeren profesyonel bir tanıtım
potansiyel sergilemektedir. Üstelik turizm sektörü yenilikçi hizmet ve teknolojilerle turizm ve tanıtım
Rekabet Analizi Raporu

kamu ve bölgesel kurumların destinasyonun geleceğini kampanyası yürütülmelidir.


bölgede tüm paydaşların da üzerinde uzlaştığı altyapısını geliştirme önerilmektedir. Özellikle turizm
bayrak sektördür. Sadece Kalkınma Ajansı değil, diğer konusunda kümelenme başlatarak da bölge turizm
bölgesel aktörler de (örneğin kaymakamlık, ticaret aktörleri arasında vizyon birliği ve sürdürülebilirliği
odası gibi) turizm konusuna önem vermekte, bölgenin sağlanacaktır. Proje ile TR81 Bölgesinin, Dünyanın
EYLEM

ekonomisine katkılarını önemsemekte ve çeşitli en fazla küreselleşmiş ikinci sektörü olan turizm

18
Yöresel ürünlerin markalaştırılması ve ticarileştirilmesi için projeler geliştirmektedirler. Ancak bölge turizmi sektörüyle elde ettiği katma değeri artırması ve
strateji geliştirilmesi ve uygulanması konusunda farklı paydaşlarca geliştirilen girişimler, orta ve uzun vadede bölgesel kalkınma, sosyo-
ortak vizyon ve hedefler ekseninde birleşmemekte, ekonomik yapının gelişmesi, istihdam ve yatırım
vizyon birliği sağlanamamaktadır. Bu durum kısa olanaklarının gelişmesi gibi imkanlardan yararlanması
vadeli marka kimliği yaratma konusunda önemli bir hedeflenmelidir.
engel oluşturmaktadır. Bölgenin internet yoluyla
tanıtımı yetersizdir ve mevcut tanıtım materyalleri
Bölgede, geniş orman arazisine sahip olmak, el sanatları ekonomiye, istihdam ve sosyal hayata katkı seviyesinin güncelliğini yitirmekte, turizm konusunda yenilikçi
konusunda beceri, yüksek turizm potansiyelini azlığı problemi TR81 Bölgesinde de hakimdir. Yöresel içerik ve tanıtım araçlarına ihtiyaç duyulmaktadır.
değerlendirmek amaçlı yöresel ürünler üretilmekte, ürünlerin bölge dışında tanınması, bilinirliği düşüktür,
başta turistler olmak üzere, bölge ziyaretçilerine satış özgünlük ve sürdürülebilirlik gibi hususlarda sorunlar
yapılmaktadır. Bu ürünler ayrıca tarihi ve kültürel yaşanmaktadır. Yerel ürünler ve coğrafi işaretler
değerleri temsil etmekte, bölgenin temsil edildiği çoğunlukla geleneksel sektörlerce ortaya konulan
tanıtım platformlarında sergilenmektedir. ürün ve hizmetlerdir ve gelenekselleşmekten
kaynaklanan tekdüzelik, değişim ve inovasyona
Ülkemizde oldukça yaygın bir problem olan yerel kapalılık nedeniyle, değişen piyasa koşullarına ayak
ürünlerin katma değer düşüklüğü ve bölgesel uydurmakta zorlanmakta, rekabet etme güçlerini

50 51
İL-İLÇE ANALİZLERİ
TR81 DÜZEY 2 BÖLGESİ
İL-İLÇE ANALİZLERİ
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

İÇİNDEKİLER

Giriş...................................................................................................................................................................... 1 Yenice................................................................................................................................................................. 44
İl-İlçe Analizleri.................................................................................................................................................... 3 Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 44
Zonguldak Merkez............................................................................................................................................... 6 Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 45
Temel Sorunlar................................................................................................................................................. 6 Bartın Merkez.................................................................................................................................................... 46
Kalkınma Stratejileri........................................................................................................................................ 8 Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 46
Ereğli.................................................................................................................................................................. 11 Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 48
Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 11 Amasra............................................................................................................................................................... 50
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 13 Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 50
Alaplı.................................................................................................................................................................. 15 Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 52
Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 15 Kurucaşile........................................................................................................................................................... 53
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 17 Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 53
Alternatif Turizm............................................................................................................................................ 17 Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 55
Çaycuma............................................................................................................................................................ 18 Ulus.................................................................................................................................................................... 56
Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 18 Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 56
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 20 Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 58
Devrek................................................................................................................................................................ 21 Sonuç.................................................................................................................................................................. 59
Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 21
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 23
Gökçebey............................................................................................................................................................ 24
İl-İlçe Analizleri Raporu

Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 24
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 26
Karabük Merkez................................................................................................................................................. 27
Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 27
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 28
Eflani.................................................................................................................................................................. 30
Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 30
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 32
Eskipazar............................................................................................................................................................ 33
Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 33
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 35
Ovacık................................................................................................................................................................ 36
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 38
Safranbolu......................................................................................................................................................... 39
Temel Sorunlar............................................................................................................................................... 39
Kalkınma Stratejileri....................................................................................................................................... 42
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

GİRİŞ
Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı, Strateji Geliştirme ve Programlama Birimi koordinasyonunda hazırlanan 2014-
2023 Batı Karadeniz Bölge Planı, Ajansın faaliyet alanı olan TR81 Bölgesi’nin mevcut durumunu ve temel sorun-
larını tespit ederek bu sorunların giderilmesine yönelik tedbirleri ortaya koymaktadır. 2014-2023 Bölge Planı üç
bölümden oluşmaktadır:

I- MEVCUT DURUM ANALİZİ

II- GELİŞME EKSENİ, ÖNCELİK VE TEDBİRLER

III- ANALİZLER

Planın ilk kısmını oluşturan Mevcut Durum Analizi kapsamında bölgenin içinde bulunduğu ekonomik ve
sosyal yapının analizi gerçekleştirilmiştir. Mevcut durum analizi neticesinde bölge kalkınmasının sağlanması
kapsamında alınması gereken tedbirler ve uygulanması gereken stratejiler belirlenmiştir.

Planın II. bölümü olan Gelişme Ekseni, Öncelik ve Tedbirler kısmında belirlenen gelişme eksenlerine ve bu
eksenler kapsamında uygulanması gereken stratejilere yer verilmiştir.

III. bölüm olan Analizler kısmında ise bölgeyi oluşturan her ilçenin mevcut durumunun ve mevcut
durum neticesinde belirlenmiş olan sektör stratejilerinin yer aldığı İl-İlçe Analizleri ile bölge sektörlerinin
rekabetçilik durumunu ortaya koyan Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabetçilik Analizi çalışmaları
bulunmaktadır.
İl-İlçe Analizleri Raporu

2014-2023 Batı Karadeniz Bölge Planı’nın bu kısmında, mevcut durum analizi çalışmalarında faydalanılan, ilçe
stratejilerinin belirlenmesinde yol gösterici olan İl-İlçe Analizlerine yer verilmektedir.

1
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

İL-İLÇE ANALİZLERİ
2014-2023 Batı Karadeniz Bölge Planı’nın III. bölümü olan Analizler başlığı altında yer verilen İl-İlçe Analizleri,
Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı Strateji Geliştirme ve Programlama (SGPB) birimi uzmanlarının gerçekleştirdiği
saha ziyaretleri sonucunda hazırlanmıştır. Bölge sınırları içerisindeki tüm il merkezlerini ve ilçeleri içeren çalışma
kapsamında, çalıştayların düzenlendiği ilçeler birim uzmanları arasında paylaşılmıştır. Her uzman, sorumlusu
olduğu ilçede ön araştırmalar gerçekleştirmiş ve çalıştaylar düzenlemiştir.

İlçe analizleri dâhilinde aşağıda listesi verilen toplam 16 ilçe incelenmiştir:

ZONGULDAK : Merkez, Ereğli, Alaplı, Devrek, Gökçebey, Çaycuma İlçeleri1

KARABÜK : Merkez, Ovacık, Safranbolu, Eskipazar, Yenice, Eflani

BARTIN : Merkez, Amasra, Kurucaşile, Ulus

İlçe analizleri kapsamındaki çalışmalar iki etap halinde gerçekleştirilmiştir: İlk etapta kaymakam ve belediye
başkanları ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiş, ardından ikinci etapta ilçe kurum/ kuruluşlarının ve STK
temsilcilerinin de katılım sağladığı çalıştaylar organize edilmiştir.

Kaymakamlar ve belediye başkanları ile yapılan görüşmeler esnasında soru formu aracılığı ile taraflara ilçenin
öne çıkan ya da potansiyel arz eden sektörlerine, temel sorunlarına, bu sorunların aşılabilmesi için ne gibi
politikalar uygulanması gerektiğine dair çeşitli sorular yöneltilmiştir.

Alınan yanıtlar ve yapılan incelemeler neticesinde ön planda olan ya da öne çıkabilecek sektörler belirlenmiştir.
Sektörlerin tespitinden sonra ilçelerdeki kurum ve kuruluşların temsilcileri ve STK temsilcilerinin katılım sağladığı
İl-İlçe Analizleri Raporu

ikinci etap çalıştaylar düzenlenmiştir.

Belirlenen sektörlere yönelik strateji geliştirilmesi ile ilçe GZFT (Güçlü- Zayıf- Fırsat- Tehdit) Analizi ve sorun
analizlerinin hazırlanmasını içeren çalıştaylar esnasında katılımcılara konularına göre kartlar dağıtılarak,
görüşlerini bu kartlara yazmaları istenmiştir. Çalıştay sonuçları ile toplanan kartların değerlendirmeleri raporda
her bir ilçe başlığı altında sunulmaktadır.

Çalışma kapsamında, Batı Karadeniz Bölgesi‘nde yer alan tüm ilçeler ziyaret edilerek yaklaşık 150 katılımcının
görüşleri alınmıştır. Merkez ilçeler ve nüfus büyüklüğü bakımından merkez ilçelerle eş konumda bulunan Ereğli
ilçesi ile yapılan çalıştayda da il merkezlerinde olduğu gibi vizyon belirleme çalışması gerçekleştirilmiştir.

1 Zonguldak’a bağlı Kozlu ve Kilimli Beldeleri 2012 yılı sonunda ilçe statüsü kazandığından, merkez ilçeler dâhil bölgedeki ilçe
sayısı 18’e ulaşmıştır. İşbu raporun hazırlandığı dönemde Kozlu ve Kilimli ilçe statüsü kazanmamış olduğundan, söz konusu yerler
merkez ilçe içerisinde dikkate alınmıştır.

2 3
BATI KARADENİZ BÖLGESİ İL
VE İLÇE ANALİZLERİ

MERKEZ
I. KADEME ALT MERKEZ
II. KADEME ALT MERKEZ
TARIM YAPI MALZEMELERİ
MOBİLYA VE ORMAN ÜRÜNLERİ MEVCUT LİMAN
MAKİNE İMALATI
YAPILMASI GEREKEN LİMAN
GEMİ YAPIM/SÖKÜM
YAT LİMANI
ENERJİ
AHŞAP TEKNE/YAT İMALATI
KÜLTÜR TURİZMİ
DENİZ TURİZMİ
EKO TURİZM
DEMİR ÇELİK
SPOR
YERLEŞİMLER ARASI GÜÇLÜ
BAĞLANTI NOKTALARI

FİLYOS VADİSİ PROJESİ


KARAYOLU
DEMİRYOLU
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER


ZONGULDAK
MERKEZ

VAR OLAN DEĞERLERİNİN BİLİNCİNDE, YAŞAM KALİTESİ YÜKSEK, AİDİYET DUYGUSUNU GELİŞTİRMİŞ,
YAŞAYAN VE ÜRETEN ŞEHİR ZONGULDAK

Türkiye’de taş kömürü üretimi, rezervlerin tamamına TEMEL SORUNLAR


sahip olan Zonguldak Havzası’nda Türkiye Taş
Kömürü Kurumu (TTK) ve özel sektör tarafından Plansız kentleşme
gerçekleştirilmektedir. Zonguldak, sahip olduğu yeraltı
ve yerüstü zenginliklerine rağmen yıllar içerisinde bu Önde gelen sektörlerin zaman içerisinde çöküşü
potansiyellerini etkin kullanamamaktan ve kentleşme nedeniyle ortaya çıkan işsizlik
sürecinin iyi yönetilememesinden ötürü pek çok
Doğal ve kültürel değerlerin yeterince korunama-
sorunun yaşandığı bir il haline gelmiştir. Türkiye
ması
Taş Kömürü Kurumu gibi köklü bir kuruma sahip
olan il merkezi, kurumun kurulduğu yıllarda sanayi
faaliyetlerine bağlı olarak yerleşkelerin kurulmaya
başlanması ile şekillenmeye başlamıştır. DİĞER SORUNLAR

Hızlı bir kentleşme sürecine giren il merkezinde Sağlık sorunları


çeşitli sorunlar baş göstermiştir. Kentleşme hızının
sanayileşme hızını yakalayamaması, üretim ve Sürdürülebilir kalkınmanın sağlanamamış olması
İl-İlçe Analizleri Raporu

yaşam faaliyetlerinin aynı alanda sürdürülmesine FIRSATLAR TEHDİTLER


neden olmuştur. Planlı bir gelişimin sergilenemediği Şehrin ulaşılabilir-erişilebilir olmaması
il merkezinde altyapı sorunları ve çevre kirliliği gibi
etmenler nedeniyle yaşam kalitesi oldukça düşük Doğal ve kültürel değerlerin yeterince korunmama-
bir konuma gelmiştir. Zonguldak, hava, toprak, su sı / koruma bilincinin yaratılmaması
kirliliğinin yoğun olarak görüldüğü, tasman ve çarpık
Kentin tek giriş ve çıkışının olması ve alternatif yol
kentleşme sorunları dolayısıyla kentlilere güvenilir
bulunmaması sebebiyle yaşanan kent içi trafik sorunu
yaşam alanları sunamayan, topografyası nedeniyle
kentsel anlamda genişleyemeyen, sanayi anlamında
ise uygun yatırım alanları üretemeyen bir kent
konumundadır. Tüm bu sorunlar, pek çok alanda
acil müdahale gerektirmektedir. Özellikle kamu
sektörüne dayalı bağımlı istihdam yapısının kırılmasını
sağlayacak sektörel gelişim ve doğal kaynakların
değerlendirilmesi önem arz etmektedir.

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR


6 7
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ DEMİR-ÇELİK Çeşitli ara mallarda uzmanlaşma sağlanmalıdır: Bu Trekking parkurları oluşturulmalı ve bu alanda hiz-
sayede yakın olan Ankara, Adapazarı, Durusu’daki met vermek üzere rehberler yetiştirilmelidir.
İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda Ham madde kaynaklarında dışa bağımlılık mini-
mobilya sanayilerine ara mal temin edilebilir ve pa-
katılımcılardan madencilik, demir-çelik, yapı muma indirgenmelidir. Mağara turizmi geliştirilmelidir.
zar genişletilebilir.
malzemeleri, mobilya ve orman ürünleri, tarım,
Hurdaların değerlendirilmesi ve geri dönüşüm Filyos/Ereğli gibi tarihi alanlar tanıtılmalı ve de-
turizm, enerji ve çevre başlıklarında yaşanan Entegre mobilya üretimi teşvik edilmelidir.
üzerinde durulmalıdır. ğerlendirilmelidir.
sorunların çözümüne ve kalkınma stratejilerine
yönelik görüş bildirmeleri istenmiştir. Çalıştay Geçmişteki olumsuz ortaklık deneyimlerinin ya-
Beyaz eşya ve otomotiv gibi demir çeliğe bağlı yan Plajlar temizlenmelidir.
neticesinde katılımcılar tarafından belirlenmiş olan rattığı kaygılar giderilmelidir.
sektörlerde yatırım çekilmelidir.
stratejiler aşağıdaki şekilde derlenmiştir: TARIM Piknik alanları ve sosyal aktivite alanları oluşturul-
Sektörün yan ürünlerine yönelik pazar-pazarlama malıdır.
MADENCİLİK imkânları geliştirilmelidir. Çaycuma’da organik tarımın geliştirilmesi
kapsamında çiftçilere eğitim verilmelidir. Yerel kültürel değerler desteklenmelidir.
Devlete bağımlı madencilikten, özel sektör öncü- Mevcut tesislerdeki üretim olanakları son tekno-
lüğünde madenciliğe geçilmelidir. Devlet yalnızca lojiye uyarlanmalıdır. “Bülent Ecevit Üniversitesi’nde Organik Tarım Bö- El sanatlarına verilen değer ortaya çıkarılmalıdır.
yönlendirici, takip edici ve strateji belirleyici ko- lümü” açılması için gerekli çalışmalar yapılmalıdır.
numda olmalıdır. AKÇT’nin(Avrupa Kömür Çelik Topluluğu) demir Aktif olarak kullanılmayan fakat uygun durumda
çeliğe teşvik verilmemesine neden olan madde- Bölgenin tarımsal ve odun dışı ürün çeşitliliği olan kömür madenleri turizm ve kültür aktivitele-
Kömür üretimine devam edilmelidir ancak lerinin değiştirilmesi hususunda çalışmalar yapıl- konusunda (kivi, defne, ıhlamur, vb.) çalışmalar rine yönelik olarak değerlendirilmelidir.
üretilen kömür evsel yakıt olarak kullanılmama- malıdır. yapılmalıdır.
lı; demir-çelik ve çeşitli sanayi faaliyetlerinde Ulaşım imkânları geliştirilerek, günübirlik turizm
kullanılmalıdır. YAPI MALZEMELERİ Tarım alanlarının planlaması yapılmalıdır. ve kültür turları desteklenmelidir.
Hâlihazırda kısıtlı olan verimli tarım alanlarında Üniversitelerde turizme yönelik bölümlere ağırlık
Kömüre alternatif silis kumu, şiferton, mermer gibi Taş kırma ocaklarında standardizasyon sağlanma-
yapılaşmaya müsaade edilmemelidir. verilmelidir.
doğal kaynakların üretimleri arttırılmalıdır. lıdır.
Tarım ürünlerini toplama ve pazarlara ulaştırma ENERJİ
Kömür madenciliğinde çalışan özel işletmelerin Kompozit malzeme üretimi, seramik ve tuğla ima-
ağı kurulmalıdır.
İl-İlçe Analizleri Raporu

eski usullerle ve iş güvenliğini hiçe sayarak çalış- latında gelişim sağlanmalıdır.


Taşkömürü ile çalışan termik santrallere alternatif
ması engellenmelidir. Veraset yoluyla küçülen tarım alanlarında toplu-
Kum, çakıl, agrega, kireç taşı, mermer, dolomit olabilecek rüzgar, güneş gibi yenilenebilir enerji
laştırma çalışmaları yapılmalıdır. potansiyeli ortaya koyulmalıdır.
Tasman alanları kentleşmeyi olumsuz etkilediğin- kaynakları değerlendirilmelidir.
den özel yasal düzenlemeler ve kısıtlamalar geti- Yüzde 50 norm kadro oranı ile çalışan Tarım
Kum-çakıl ocakları rehabilite edilmeli, söz konusu Kentin geleceği ve kentlinin sağlığı gözetilerek
rilmelidir. Müdürlüğü’nün teknik eleman sayısı arttırılmalı-
ocaklardaki izleme - kontrol- denetim çalışmaları daha fazla termik santral kurulmasına izin veril-
dır. memelidir.
Kapanan maden ocakları endüstri turizmi açısın- sıklaştırılmalıdır.
dan değerlendirilmelidir. İlin ekonomik yapısı ile TURİZM
Hazır beton tesislerinin teknolojik açıdan uygun Santral alanlarının yer seçimleri belli bir standar-
benzerlikler taşıyan Almanya bu uygulamalarda
kriterlerde üretim yapması sağlanmalıdır. Çiftlik turizmi geliştirilmelidir. (Çaycuma bölge- da bağlanarak yapılmalıdır.
örnek alınmalıdır.
sinin tarıma uygun yapısı, manda yoğurdu vb. Kömür gazı ve biyogaz potansiyeli değerlendiril-
Üretim yapılan alanların üzerinde yapılaşmaya Termik santrallerin uçucu küllerinin kullanım alan-
yöresel lezzetlerin varlığı) medir.
izin verilmemeli veya uygun yapı teknikleri ları ve miktarları arttırılmalıdır.
uygulanmalıdır. Yayla turizmi geliştirilmelidir.
MOBİLYA VE ORMAN ÜRÜNLERİ ÇEVRE
Taş kömürü üretimine yönelik yenilikçi üretim tek- Halk turizm konusunda bilinçlendirilmelidir.
Doğal kestane üretimi desteklenmelidir. Çevre kirliliğine yönelik ölçümler belli aralıklarla
nolojileri geliştirilmelidir. sürekli gerçekleştirilmelidir.
Alaplı Gümeli Beldesi Bölüklü Yaylası’nın turizm
Tasarım ve markalaşmaya önem verilmelidir.
Kuvars kumu hammaddesine bağlı olan cam bölgesi ilan edilmesi kapsamında çalışmalar ya-
sanayinin gelişimi için gerekli çalışmalar pılmalıdır.
yapılmalıdır.
Ev pansiyonculuğunu geliştirmeye yönelik ilgili ki-
şilere eğitimler verilmelidir.

8 9
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

EREĞLİ
TARIMDA ÜRETEN, SANAYİDE VE EĞİTİMDE LİDER İNOVATİF BİR CAZİBE MERKEZİ

Batı Karadeniz Bölgesi’nin en büyük ilçesi olan Ereğli, sahip olan ilçe, firmaların teknik kabiliyetlerinin bir
nüfus ve ekonomik yapısı açısından bölge illeri ile leştirilmesi ile hem teknik hem de ekonomik açıdan
benzer düzeydedir. Ereğli’nin en büyük avantajı, gelişebilecek potansiyele sahiptir.
ERDEMİR gibi kurumsal bir entegre demir çelik tesisini
bünyesinde barındırması ve Ankara - İstanbul gibi İlçede bir adet Organize Sanayi Bölgesi (OSB)
merkezlere yakın olmasıdır. ERDEMİR’in özelleşmesi bulunmaktadır. Ancak söz konusu OSB henüz yeterli
ile birlikte başlayan süreçte pazarlama sistemini doluluğa ulaşmamıştır. Altyapı eksiklikleri giderilmeye
değiştirmesi ile Ereğli ekonomisi sıkıntıya girmiştir. başlanan OSB, liman bağlantısının sağlanması
durumunda yeni yatırımların yapılabilmesine olanak
Ereğli ilçesinde 2006 yıllarında yapılan yatırımlar sağlayacak bir potansiyel barındırmaktadır. Aynı
neticesinde ülkenin en önemli tersanecilik şekilde halihazırda yapımı gerçekleştirilen Irmak-
bölgelerinden biri kurulmuştur. İlk yıllarda istihdam Karabük-Zonguldak ve Sakarya-Karasu-Zonguldak-
açısından son derece yararlı olmalarına rağmen global Bartın Demiryolu yatırımlarının tamamlanması ve ilçe
krizin en çok tersanecilik sektörünü etkilemiş olması limanlarına bağlantılarının yapılması lojistik açıdan
ile birlikte tersaneler büyük oranda kapatılmıştır. Ereğli’yi önemli bir konuma getirecektir.
7.000 işçi sayısına ulaşan tersanelerin çok hızlı şekilde
kapanmaları neticesinde ilçede istihdam konusunda Gelişmiş demir-çelik altyapısının ve kültürünün yanı
sıkıntılar baş göstermeye başlamıştır. İstanbul’da sıra ilçe farklı değerlere de sahiptir. Elpek Bezi, Osmanlı
sanayinin desantralizasyonu kapsamında Tuzla’da Çileği gibi yöresel değerlerin coğrafi etiketlerle
bulunan tersanelerin bir kısmının Ereğli’de altyapısı ekonomiye kazandırılması, Ereğli ve özellikle kırsal
hazır bulunan bölgeye taşınmasının iki bölge için de kesimi için gelir kaynağı olabilecek niteliktedir.
olumlu olacağı düşünülmektedir. Zira Ereğli, gemi inşa
ve gemi söküm işlemlerinin gerçekleştirilebilmesine TEMEL SORUNLAR
olanak sağlayacak altyapıya sahiptir. Maliyeti oldukça
İşsizlik
yüksek olan altyapının oluşturulması için yeni bir
alanda en baştan yatırım yapılmasındansa, yetişmiş Yöneticilerin bir araya gelip uzlaşma sağlayama-
işgücüne, yetkin demir çelik firmalarına ve ulaşılabilir ması
bir konuma sahip olan Ereğli’nin değerlendirilmesi en
ekonomik ve efektif çözüm olacaktır. ERDEMİR nedeniyle demir-çelik haricindeki sek-
törlerin gelişememesi
Ereğli’nin önemli sorunlarından biri, demir çeliğe bağlı
yan sanayinin yeterince gelişmemiş olmasıdır. ERDEMİR DİĞER SORUNLAR
ile birlikte bir nebze gelişen yan sanayi, gerekli altyapı
yatırımlarının yapılmaması, yatırımların tek sektöre Altyapı sorunları / çevre kirliliği
yönelik yapılması ve yalnızca ERDEMİR’e yönelik
olarak çalışılması gibi nedenlerden ötürü yeterince Turizm potansiyelinin kullanılamaması
gelişememiştir. İlçede sanayi kültürü ve işgücü
yeterli olmasına rağmen firmalar pazarlama becerisi Göç
kazanamamış ve belli ölçeklerde kalmışlardır. Demir-
Ekonomik daralma ve dengesizlik
çelik sektöründe deneyimli işgücüne ve altyapıya

Gökgöl Mağarası
10 11
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER

KALKINMA STRATEJİLERİ Zırh sacı gibi katma değeri yüksek mamüllerin


ERDEMİR’de üretilmesi sağlanmalıdır.
İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda
katılımcılardan tersanecilik, demir-çelik, tarım ve Tüm sektörel faaliyetlerde yerelleşme sağlanarak
hayvancılık ile alternatif turizm başlıklarında yaşanan yerelde üretim teşvik edilmelidir.
sorunların çözümüne ve kalkınma stratejilerine
yönelik görüş bildirmeleri istenmiştir. Çalıştay Sektörde tesis tasarımı, imalatı, devreye alma ve
neticesinde katılımcılar tarafından belirlenmiş olan işletimi konularında firmaların birlikte çalışmaları
stratejiler aşağıdaki şekilde derlenmiştir: sağlanmalıdır.

TERSANECİLİK İnşaat sektöründe kullanılmak üzere çelik


konstrüksiyon üretilmesi teşvik edilmelidir.
Sektöre devlet desteği sağlanmalıdır.
AKÇT anlaşmasının bazı maddelerinin demir-
İstanbul’un sanayi desantralizasyonu çelik sektörü lehine yeniden düzenlenmesi
kapsamında, Tuzla’da ki tersanelerin Kdz. kapsamında çalışmalar yapılmalıdır.
Ereğli’de altyapısı hazır olan tersanelere
kaydırılması için çalışmalar yapılmalıdır. TURİZM

Mevcut tersanelerin gemi bakım ve söküm Turizm, tüm Batı Karadeniz Kıyı Koridoru olarak
faaliyetlerine yönelik altyapı eksiklikleri algılanmalı ve altyapı, konaklama ve ulaşım
giderilerek bu konuda çalışmalar başlatılmalıdır. eksiklikleri giderilmelidir.

Küçük tekne, yat yapımı ve ahşap yatçılık Tur organizasyonları ile ilçenin ve bölgenin
geliştirilmelidir. tanıtımı yapılmalıdır.
İl-İlçe Analizleri Raporu

Sektör sarf malzemelerine yönelik yan sanayi Orman-Yayla-Deniz Turizmi entegrasyonu


geliştirilmelidir. sağlanmalıdır.
FIRSATLAR TEHDİTLER
DEMİR-ÇELİK Maden alanları turizme açılmalıdır.

ERDEMİR’le çalışan işletmelere farklı işleri yapma Kongre ve fuarcılık turizmi başlatılmalıdır.
kabiliyeti kazandırılmalı ve ERDEMİR’e olan
bağımlılıkları kırılmalıdır. Elpek Bezi, Keşli, Uzun Mehmet, Osmanlı Çileği ve
Herkül gibi değerlerin tanıtımı yapılmalıdır.
Entegre tesis imkânları, katma değeri yüksek
ürün üretilmesinde kullanılmalıdır. İlçede bulunan orman sahaları, gerekli
düzenlemeler yapılarak doğa turizmine
Bölgedeki sektörel bilgi birikimi sistematik ve kazandırılmalıdır.
ulaşılabilir hale getirilerek paylaşılabilmelidir.
TARIM
Yan ürün sanayi envanteri çıkarılarak, eksikliklere
yönelik aksiyon planları oluşturulmalıdır. Tarım alanlarının kullanılmasına yönelik devlet
teşvikleri verilmelidir.
Sektördeki firmaların birlikte iş yapabilme
kabiliyeti arttırılmalıdır. Toprak sahibi olmayıp tarımla uğraşmak
isteyen müteşebbislerin arazi kiralaması
kolaylaştırılmalıdır.

12 13
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

Arıcılığa yönelik bal ormanları (kestane, ıhlamur)


arttırılmalı, arıcılığın geliştirilmesine yönelik
LOJİSTİK
ALAPLI
tedbirler alınmalıdır. Ulaşım altyapı eksiklikleri giderilmelidir.

Bölgede üretilen kestane balının markalaşma ve Liman demiryolu bağlantısı sağlanmalıdır.


pazarlama çalışmalarının yapılmalıdır. İlçe, İstanbul ve Ankara gibi merkezlere yakın oluşu Alaplı Limanı’nın yapılması ve tersanecilik sektörünün
ERDEMİR’in ulusal demiryolu ağına bağlanması ve fındık üretimi ile öne çıkmaktadır. Bunun yanı canlandırılmasının yanı sıra, tarım ve alternatif
Organik tarım uygulamaları teşvik edilmelidir. sağlanmalıdır. sıra demir-çelik ve makine imalat sektörlerindeki turizmin yaygınlaştırılması da ilçenin gelişmesini
gelişmişliği, tekstil sektörünün varlığı, alternatif sağlayabilecek unsurlar arasında yer almaktadır. Söz
Sağlıklı besin üretimi konusunda sorumlu Tersaneler bölgesinde bulunan tersane limanının turizm potansiyeli ilçenin diğer öne çıkan özellikleridir. konusu sektörlerin yanı sıra tekstil ile mobilya ve
kesimler bilinçlendirilmelidir. altyapı eksiklikleri tamamlanmalı ve ulusal liman İlçede dört adet fındık fabrikasının bulunduğu ancak orman ürünleri sektörleri de Alaplı açısından önem
haline getirilmesi sağlanmalıdır. bunların daha çok fındık kırma tesisi niteliğinde olup, arz eden konulardandır.
Seracılık ve yeni ürün üretimi ile ilgili ilçe ve bölgede nihai mamule yönelik entegre tesislerin
çevresine yönelik en verimli ürün envanteri İstanbul ve diğer liman kentlerine eskiden bulunmadığı görülmektedir. TEMEL SORUNLAR
çıkarılarak ekonomik değerler ve geri dönüşü olduğu gibi deniz ulaşımı sağlanmalıdır.
halka anlatılmalıdır. Osmanlı çileği yetiştiriciliği İlçenin büyük merkezlere yakın olması hem bir Sosyal ve kültürel imkânlara yönelik altyapı
teşvik edilmelidir. Bartın-Karasu Demiryolu Projesinin bir an önce avantaj hem de bir dezavantajdır: Düzce ve Ereğli eksikliği.
bitirilmesi sağlanmalıdır. gibi sanayisi gelişmiş merkezlere yakın olan konumu,
Dut, böğürtlen ve mancar gibi yöresel ürünlerin ilçede istihdamı etkileyecek işletme sayısının sınırlı Alaplı Limanı ile ilgili çalışmaların nihai hale
üretimi teşvik edilmelidir. EĞİTİM gelmesine rağmen Filyos Limanı nedeniyle
kalmasına neden olmuştur. İlçenin özellikle 2008
yılında başlayan ekonomik kriz neticesinde kapanan yapım çalışmalarına başlanamaması.
Türkiye’nin 42 ilinde uygulanan TKDK Bölgenin önde gelen sektörlerine yönelik eğitim
imkânları arttırılmalıdır. (Üniversite bölümleri tersaneler sonucunda çevre illere göç verdiği
desteklerinin Zonguldak ilinde de uygulanması İlçenin mevcut sanayi alanlarının 1. derece tarım
açılması, AR-GE merkezleri kurulması, enstitü bilinmektedir. Kapatılan tersaneler sonucunda bu
sağlanmalıdır. arazisi içerisinde kalması ve OSB’nin henüz
kurulması) sektörde çalışan kalifiye elamanların İstanbul’a göçü
yatırıma hazır hale gelmemiş olması.
söz konusudur.
Tarım desteğinin arazi bazında değil üretilen
ürün bazında verilmesi sağlanmalıdır. Eğiticilerin eğitimine yönelik faaliyetler
arttırılmalıdır.
İl-İlçe Analizleri Raporu

14 15
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER


KALKINMA STRATEJİLERİ

İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda Arıcılık ve kivi yetiştiriciliği gibi yöre iklimine uy-
katılımcılardan sanayi, tarım ve hayvancılık ile gun ve fındık üretimine alternatif üretim teşvik
alternatif turizm başlıklarında yaşanan sorunların edilmelidir.
çözümüne ve kalkınma stratejilerine yönelik
görüş bildirmeleri istenmiştir. Çalıştay neticesinde Ceviz üretimi desteklenmelidir.
katılımcılar tarafından belirlenmiş olan stratejiler
aşağıdaki şekilde derlenmiştir: Deniz ve havuz balıkçılığına yönelik çalışmalar
desteklenmelidir.
SANAYİ
Organik tarım konusunda halk bilinçlendirilmeli-
Alaplı Limanı Projesi hayata geçirilmelidir. dir.

Tersanecilik ve ahşap yat sanayi sektörlerinin Sulu tarım teşvik edilmelidir.


tekrar canlandırılması yönünde adımlar atılmalı-
dır. ALTERNATİF TURİZM

İlçe, teşvikte Düzce ile rekabet edebilecek hale Yaylacılık, dağ turizmi ve doğa turizmi konuların-
getirilmelidir. da yaylaların altyapı eksiklikleri giderilmelidir.

Yassı mamulün nihai mamule dönüştürülmesi Turizm tanıtım faaliyetleri yapılmalıdır.


üzerine faaliyet gösteren işletmelere teşvik veril-
Gümeli Beldesi’nde bulunan doğal su kaynakları-
melidir.
nın gerekli ruhsat ve izin işlemleri yapılmalı ve bu
TARIM VE HAYVANCILIK kaynaklar şişeleme tesisi kurularak değerlendiril-
melidir.
Fındık üretimine bağlı sanayi desteklenerek fın-
İl-İlçe Analizleri Raporu

dıktan nihai mamul üretimi teşvik edilmelidir.

FIRSATLAR TEHDİTLER

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

16 17
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER


ÇAYCUMA
Çaycuma, ulaşılabilirliği yüksek olan bir ilçedir Tarımsal faaliyetlerin yanı sıra ilçenin bir diğer
zira farklı ulaşım alternatifleri ilçede bir arada potansiyeli orman ürünleri sektörüdür. İlçede
bulunmaktadır: İlçeye havayolu, demiryolu ve hâlihazırda kâğıt fabrikaları ile mobilya üretimine
karayolu ile ulaşmak mümkündür. Zonguldak, Bartın yönelik faaliyet gösteren işletmeler bulunmaktadır.
ve Karabük illerinin her birine ortalama elli kilometre
uzaklıkta bulunan ilçenin Ankara karayoluna yakın Çaycuma, Filyos Projesi’nin öncelikli olarak etkileyeceği
olması da ulaşılabilirliğini arttıran bir etkendir. ilçe olacaktır. Proje, ilçenin ekonomik yapısını olumlu
yönde etkileyecektir ancak işin bir de kentleşme
08.09.2012 tarih ve 28405 sayılı Resmi Gazete boyutu bulunmaktadır: İlçe mevcut altyapısı ile olası
ile Endüstri Bölgesi ilan edilen Filyos’ta yapılması bir gelişmeyi kaldırabilecek durumda değildir. Gerekli
planlanan Filyos Vadisi Projesi, ilçenin geleceğini planlama ve altyapı çalışmaları yapılmadıkça uzun
belirleyecektir. Planlanan sanayi faaliyetleri ile vadede plansız yapılaşmaların neden olacağı sorunlar
ilçenin en büyük sorunu olarak gösterilen işsizlik ve baş gösterecektir. Zonguldak’ta yaşanan sıkıntıların
işsizliğe bağlı göçün önlenebileceği düşünülmektedir. yaşanmaması için şimdiden söz konusu çalışmalara
Ancak çalıştayda çıkan sonuçlara göre işsizliğin başlanmalıdır.
temel nedeni iş imkânlarının olmamasından ziyade
halkın girişimciliğe ve çalışmaya yatkın bir yapı TEMEL SORUNLAR
sergilemesidir. Genç nüfusu fazla, diğer ilçelere
kıyasla daha düz ve ekilebilir topraklara sahip, tarıma İşsizlik
elverişli ve sanayi altyapısına sahip olmasına rağmen
Parçalı ve dağınık arazi yapısı
isteksizlik nedeniyle ilçenin bu potansiyelleri yeterince
değerlendirilmemektedir. Filyos Projesi’nin gerçekleşmemesi
İl-İlçe Analizleri Raporu

İlçe potansiyelleri göz önünde bulundurulduğunda Bunların yanı sıra, katılımcılar tarafından
tarımsal faaliyetlere ağırlık verilmesi gerektiği aşağıda belirtilen sorunların da ilçe açısından
ortaya çıkmaktadır. Bunun için öncelikle parçalı ve önemli olduğu ifade edilmiştir: FIRSATLAR TEHDİTLER
dağınık haldeki tarım alanlarının toplulaştırılması
gerekmektedir. Katma değeri yüksek olan organik Ortak hareket kültürünün olmaması
tarım uygulamasının yaygınlaştırılması durumunda
ilçenin potansiyelleri değerlendirilmiş ve ekonomiye Tanıtım yetersizliği
kazandırılmış olabilecektir. Süt ve süt ürünleri
üretiminde öne çıkan bir ilçe olan Çaycuma’nın bu Altyapı eksiklikleri
alanda da desteklenmesi gerekmektedir. Söz konusu
faaliyetlerin daha iyi koşullarda devam ettirilebilmesi
için soğuk hava deposunun yapılması gerekmektedir.
Zira ilçenin bu alandaki temel eksiği, ürünlerin
ömrünü uzatmaya yarayan soğuk hava deposunun
bulunmamasıdır.

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

18 19
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ SANAYİ


DEVREK
İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda Orman ürünleri sektörü desteklenmelidir.
katılımcılardan tarım ve hayvancılık, Filyos Vadisi
Projesi ile ulaşım ve altyapı başlıklarında yaşanan Sanayi-okul işbirliği gerçekleştirilmelidir. Bölge ilçeleri içerisinde Ankara’ya olan yakınlığı ve Genç nüfusun çalışmaya özendirilmesi kapsamında
sorunların çözümüne ve kalkınma stratejilerine Mobilya atölyeleri açılmalı/çoğaltılmalıdır. güçlü karayolları bağlantıları ile dikkat çeken Devrek, eğitim kurumlarına ve hanehalkına önemli
yönelik görüş bildirmeleri istenmiştir. Çalıştay bölgedeki en ulaşılabilir ilçelerdendir. Ulaşılabilirliğini bir görev düşmektedir. Tarımsal faaliyetlerin
neticesinde katılımcılar tarafından belirlenmiş olan Yapı malzemeleri sektörü geliştirilmelidir. arttırmasına rağmen ilçe, merkezinden geçen Ankara- yaygınlaştırılması, nitelikli işgücü gerektiren organik
stratejiler aşağıdaki şekilde derlenmiştir: Zonguldak Yolu nedeniyle sağlıklı bir kent imajı tarım ve seracılık faaliyetlerinin yaygınlaştırılması
Teşvikler arttırılmalıdır.
çizmemektedir. ilçenin gelişimindetetikleyici birer unsur olacaktır.
TARIM VE HAYVANCILIK FİLYOS VADİSİ PROJESİ Sahip olunan orman potansiyelinin de Bülent Ecevit
Orman alanlarının fazla olduğu ilçede tarımsal Üniversitesi Orman Fakültesi açıldıktan sonra farklı
Gıda sektöründe kalifiye personel yetiştirilmesi Filyos Vadisi Projesi bir an önce hayata geçirilme- faaliyetler ile orman ürünleri sektörünün yaygın orman ürünlerinin üretilip değerlendirilmesi ile
için mesleki eğitimler verilmelidir. lidir. olduğu görülmektedir. Gelişmiş bir sanayi altyapısına Devrek kalkınmaya doğru yeni bir adım atabilecektir.
sahip olmayan ilçenin bugüne kadar bünyesinde
Gıda sektörüne yönelik yatırımlar özendirilmeli- Filyos Antik Kenti değerlendirilmelidir. bulundurduğu en büyük ve örnek işletme Devrek TEMEL SORUNLAR
dir. Orman Ürünleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
Filyos Vadisi Projesi’nin gerçekleştirilmesi duru-
(DEVREKTAŞ) olmuştur. 1970’li yıllarda Devreklilerin öz İşsizlik
Tarım ve hayvancılık faaliyetleri için gerekli olan munda mevcut haliyle yetersiz olan altyapı ve yer-
kaynakları ile kurduğu Devrek Orman Ürünleri Sanayi
soğuk hava deposu kurulmalıdır. leşim alanları, olası bir yayılmaya ve artışa hazırlıklı Göç
ve Ticaret Anonim Şirketi (DEVREKTAŞ) Yonga ve Levha
hale getirilmelidir.
Tarım ve hayvancılık faaliyetleri için teşvik ve des- Fabrikası, 2005 yılından beri borçları nedeniyle atıl Kamu yatırımlarının azlığı
tekler arttırılmalıdır. ULAŞIM VE ALTYAPI durumdadır.
Bunların yanı sıra aşağıda belirtilen sorunların
Köy ve beldelerin yolları iyileştirilmelidir. Çalıştay sonuçlarında da ortaya çıktığı üzere ilçenin da Devrek’in gelişimi açısından önem taşıdığı
Parçalı tarım arazilerinin toplulaştırılmalıdır.
en büyük ikilemlerinden birisi halkın işsizlikten belirtilmiştir:
Her an bir doğal afete gebe durumda olan ve ilçe yakınması fakat bunun yanı sıra özellikle genç
Organik tarım uygulamasına geçilmelidir. Çarpık kentleşme
halkının güvenliğini tehdit eden Filyos Çayı ıslah nüfusun var olan iş imkânlarını değerlendirmek
İl-İlçe Analizleri Raporu

Süt sığırcılığı yaygınlaştırılmalıdır. edilmeli, taşkınlara karşı önlemler alınmalıdır. istememesidir. Almanya’da çok sayıda çalışan nüfusa Girişimcilik kültürünün olmaması
sahip olan Devrek’in bu durumu, yatırım olanaklarının
Filyos Çayı kenarında faaliyet gösteren kum işlet-
Çobanoğlu Göleti, tarımsal amaçlı kullanılabilmesi arttırılabilmesi için bir fırsat durumundadır. Çevre kirliliği
meleri denetim altına alınmalı ve kontrolsüz faa-
için baraj haline getirilmelidir. liyetleri kontrol edilmelidir.

20 21
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER


KALKINMA STRATEJİLERİ SANAYİ

İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda Orman ürünleri ile ilgili yeni iş alanları
katılımcılardan tarım ve hayvancılık, sanayi ve yaratılmalıdır.
ulaşım-altyapı başlıklarında yaşanan sorunların
çözümüne ve kalkınma stratejilerine yönelik DEVREKTAŞ’ın içinde bulunduğu duruma bir
görüş bildirmeleri istenmiştir. Çalıştay neticesinde son verilmeli ve DEVREKTAŞ tekrar çalışabilir
katılımcılar tarafından belirlenmiş olan stratejiler hale getirilmelidir.
aşağıdaki şekilde derlenmiştir:
Devrek bastonu marka haline getirilmelidir.
TARIM VE HAYVANCILIK
Devrek bastonunun yurt içinde ve yurt
Tarım alanları toplulaştırılmalıdır. dışında tanıtımı yapılmalıdır.

Seracılık faaliyetleri desteklenmelidir. ULAŞIM VE ALTYAPI

Organik tarım faaliyetleri yaygınlaştırılmalıdır. Doğalgaz çalışmaları tamamlanmalı ve


yaygın kullanılır hale getirilmelidir.
Organik tarımda çalışacak olan insanlara
eğitimler verilmelidir. Bölünmüş yol çalışmaları tamamlanmalıdır.

İlçenin merkezinden geçen anayolun neden


olduğu tehlikelere karşı gereken önlemler
FIRSATLAR TEHDİTLER alınmalıdır. (üst geçit, hız kesme, vb.)
İl-İlçe Analizleri Raporu

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

22 23
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

GÖKÇEBEY GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER

Ankara - Zonguldak Yolu üzerinde konumlanan konusunda daha gelişmiş olan ve daha çok destek alan
ilçe, son yıllarda müteşebbislerin ilgisini çekmiş ilçelere yakın olmasından kaynaklanan sorunlarını
vaziyettedir. Filyos Çayı kenarında olması, nispeten farklı bir alanda uzmanlaşma ile lehine çevirebilecek
daha az eğimli ve kullanılabilir arazilere sahip olması durumdadır.
nedeniyle yatırımcılar ilçede peş peşe fabrika, atölye
ve işyerleri açmaktadırlar. Ekonomik yaşamda baş Kümes hayvancılığı ve süs bitkiciliği özellikle
gösteren bu değişiklikler sosyal yaşamı da olumlu üzerinde durulması gereken iki konudur. Ulaşımının
biçimde etkilemektedir. kolay olması, Ankara-Zonguldak karayolu üzerinde
bulunması nedeni ile ilçe, kolay bozulabilecek veya
Kadınların da çalışabileceği sektörler olan tarımsal kısa sürede tüketilmesi gereken gıdalar ve tarımsal
faaliyetler, ilçenin ekonomik ve sosyal yapısında ürünler açısından da avantajlı konumdadır.
önemli değişikliklere neden olmuştur. Sunulan yeni iş
olanakları sayesinde ekonomi canlanmaya başlamış, TEMEL SORUNLAR
özellikle seracılık ve kümes hayvancılığı alanlarında
hareketlenme başlanmıştır. İlçe, kısa zamanda dışarıya İşsizlik ve buna bağlı göç
günde 300.000 tavuk gönderir duruma gelmiştir.
İstenilen düzeyde yatırım yapılmaması
İlçenin en büyük problemi olan işsizlik ve buna bağlı
Eğitim olanaklarının yetersiz olması
olarak yaşanan göçün önüne geçilebilmesi için, var
olan potansiyellerin değerlendirilmesi gerekmektedir. Bunların yanı sıra Çaycuma ve Devrek gibi sanayi FIRSATLAR TEHDİTLER
Öncelikle ilçe halkına süs bitkiciliği, kümes hayvancılığı konusunda daha gelişmiş olan ilçelere yakın olması da
ve arıcılık konularında gereken bilgilendirme göç sebebiyle ciddi bir sorun olarak görülmektedir.
yapılmalıdır. Bilhassa genç nüfusun ve kadınların
bu alanlara kaydırılması ancak bilinçlendirme ile
İl-İlçe Analizleri Raporu

olabilecektir. İlçe, Çaycuma ve Devrek gibi sanayi

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

24 25
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ ULAŞIM VE ALTYAPI


KARABÜK MERKEZ
İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda Ulaşım olanakları iyileştirilmelidir.
katılımcılardan tarım ve hayvancılık, ulaşım-altyapı
ve sosyal hizmetler başlıklarında yaşanan sorunların Sel ve heyelan gibi doğal afetlere karşı gereken CUMHURİYET KENTİ KARABÜK’Ü, DOĞAL, TARİHİ VE KÜLTÜREL YAPISIYLA YAŞAM KALİTESİ YÜKSEK,
çözümüne ve kalkınma stratejilerine yönelik tedbirler alınarak altyapı sağlamlaştırma EĞİTİM ALANINDA ÖNCÜ VE YENİLİKÇİ, SANAYİ, TEKNOLOJİ VE TURİZM ALANINDA LİDER BİR DÜNYA
görüş bildirmeleri istenmiştir. Çalıştay neticesinde çalışmaları yapılmalıdır. KENTİ SEVİYESİNE ULAŞTIRMAK
katılımcılar tarafından belirlenmiş olan stratejiler
aşağıdaki şekilde derlenmiştir: SOSYAL HİZMETLER

İlçede yetersiz olan sağlık hizmetleri 1995 yılında il statüsüne kavuşan Karabük önceleri bütünlüğünü bozmakta ve kentsel düzenlemelerin
TARIM VE HAYVANCILIK
arttırılmalıdır. Zonguldak’ın bir ilçesi konumundaydı. Bir sanayi kenti yapılmasını imkânsız hale getirmektedirler.
Süs bitkiciliği desteklenmelidir. olan Karabük’ün gelişimi demir-çelik işletmelerinin
Eğitim imkânları arttırılmalıdır. faaliyete geçmesiyle başlamıştır. Günümüzde Kentin diğer bir sorunu hem çevre kirliliğine neden
Kestane, ıhlamur gibi orman ürünlerinin üretimi hala KARDEMİR ve haddehaneler gibi demir çelik olan hem de taşkın riski barındıran Araç Çayı’nın ıslah
desteklenmelidir. İlçe halkına süs bitkiciliği, kümes hayvancılığı sektöründe faaliyet gösteren işletmelere bağımlı edilmemiş olmasıdır.
konularında eğitim verilmeli ve insanlar bu bir görünüm sergilemekte olan il merkezinin en
Ihlamur ormanları oluşturulmalıdır. alanlara yönlendirilmelidir. temel ekonomik sorunu, demir çelik odaklı gelişimin TEMEL SORUNLAR
kırılamamış olmasıdır.
Arıcılık faaliyetleri desteklenmelidir. Park, bahçe gibi sosyal donatı alanlarına Şehir içindeki haddehaneler
herkesin erişimi sağlanmalıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk demir-çelik işletmesi olan
Kümes hayvancılığı desteklenmelidir. Araç Çayının ıslah edilmemiş olması
KARDEMİR’in kurulması ile birlikte kent şekillenmeye
başlamıştır. Hızlı bir sanayileşme süreci yaşayan Ortak hareket kültürünün olmaması
kent, günümüzde altyapı ve kentleşme sorunları
yaşamaktadır. Sanayide ara eleman yetiştirilmemesi

Bu sorunların başında kent merkezi içerisinde Çevre kirliliği


İl-İlçe Analizleri Raporu

kalan ve kentsel kullanım kargaşasına neden olan


haddehaneler gelmektedir. Ağır sanayi faaliyetlerinin Çarpık kentleşme
gerçekleştirilmekte olduğu haddehaneler,çevre
kirliliğine neden olmanın yanı sıra kent içi trafiği Alternatif üretim sektörlerine sahip olunmaması,
olumsuz etkilemekte, yerleşim alanlarının yalnızca demir-çelik odaklı olunması

26 27
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ LOJİSTİK


GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER
İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda Filyos Limanı ile entegre biçimde çalışacak bir
katılımcılardan demir çelik, turizm, hayvancılık, lojistik üssü/köyünün çalışmaları yapılmalıdır.
lojistik, üniversite, gıda, kentleşme ve çevre
başlıklarında yaşanan sorunların çözümüne ve Demiryolu modernizasyon çalışmaları
kalkınma stratejilerine yönelik görüş bildirmeleri yapılmalıdır.
istenmiştir. Çalıştay neticesinde katılımcılar
tarafından belirlenmiş olan stratejiler aşağıdaki Zonguldak Havaalanı’nın etkin kullanımı
şekilde derlenmiştir: sağlanmalıdır.

DEMİR-ÇELİK ÜNİVERSİTE

Kent merkezinde kalan ve farklı sorunlara Sanayi ve üniversite işbirliği sağlanmalı ve ARGE
neden olan haddehaneler, ortak çalışma faaliyetlerine ağırlık verilmelidir.
kültürünün oluşturulabilmesi ve kaynakların
Üniversitenin yurt kapasitesi ve sosyal
etkin kullanılabilmesi adına kent dışındaki OSB
olanakları arttırılmalıdır.
alanına taşınmalıdır.
GIDA
Demir-çelik ihtisas OSB kurulmalıdır.
Paketleme ve pazarlama yatırımlarının
Ark ocağı sahipleri, kütük demir ihracatı yerine
yaygınlaştırılması gerekmektedir.
mamul demir ihracatı yapmaya özendirilmelidir.
Soğuk hava depolarının yapımı desteklenmelidir.
Demir-çelik sanayine bağlı yan sanayi ürünleri
FIRSATLAR TEHDİTLER desteklenmelidir. KENTLEŞME
İl-İlçe Analizleri Raporu

ARGE çalışmalarına ağırlık verilmelidir. Kent içerisinde bulunan haddehaneler kent


dışına taşınmalıdır.
Kaliteli çelik üretimi yapılmalıdır.
Araç Çayı ıslah edilmeli ve kentlilerin
Ürün gamı çeşitlendirilmelidir.
kullanımına açılmalıdır.
TURİZM
Kentsel dönüşüm projeleri hayata geçirilmelidir.
Kongre turizminin altyapısı araştırılmalıdır.
ÇEVRE
Konaklama imkânları iyileştirilmelidir.
Temiz üretime geçilmelidir.
HAYVANCILIK
Ağır sanayi faaliyetlerinde bulunan işletmelere
Kümes hayvancılığı desteklenmelidir. özel denetimler uygulanmalıdır.

Üreticiler modern hayvancılık konusunda Başta KARDEMİR olmak üzere demir çelik
bilinçlendirilmelidir. sektöründe faal olan işletmeler, modern
teknolojilerin kullanımına özendirilmelidir.
GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

28 29
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

EFLANİ GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER

Eflani genel olarak yaşlı nüfusun yoğun olarak dökülmesi ve ilçenin sahip olduğu turistik olanakların
bulunduğu ve tarımsal faaliyetlerin yaygın olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
yapıldığı bir ilçedir. Dolayısıyla ilçe ekonomisinde
tarım kadar emekli maaşları da önem taşımaktadır. Yukarıda da bahsedilen bu başlıklara ek olarak
İstihdam olanaklarının yetersizliği nedeniyle yaşanan Karabük Üniversitesi’ne bağlı bir fakülte / yüksekokul
göç bir kısır döngüye neden olmaktadır. Olası yeni açılması; konut standartlarının yükseltilmesi ve
yatırımların ihtiyaç duyabileceği yetişmiş ve genç yeraltı zenginliklerinin işlenme oranının arttırılması
işgücü bölge dışına kaçmakta ve nüfus azalmaktadır. da ilçenin gelişimine katkı sunabilecek konular olarak
ifade edilmiştir.
Sorun analizinde ortaya çıkan güvenilir iş sahalarının
yetersizliği, kamu yatırımlarının azlığı ve özel sektör TEMEL SORUNLAR
yatırımlarının azlığı başlıklarının doğal sonucu olarak
yaşanan göçün tersine çevrilmesi Eflani açısından Güvenilir iş sahalarının yetersizliği
hayati öneme sahiptir.
Kamu yatırımlarının azlığı
Eflani’nin yaşadığı sorunların üstesinden gelinebilmesi,
Özel sektör yatırımlarının azlığı
ekonomik ve sosyal kalkınmanın hayata geçirilebilmesi
için, tarım alanında mevcut potansiyelin gerek
bitkisel üretim gerekse hayvancılık yoluyla üretime

FIRSATLAR TEHDİTLER
İl-İlçe Analizleri Raporu

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

30 31
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ
ESKİPAZAR
Eflani’ye yönelik olarak gerçekleştirilen çalışmalarda, Organik tarım ve organik hindi üretimi
ilçe açısından tarım ve turizm konularının önem desteklenmelidir.
arz ettiği ve yine bu sektörlerde sorunların Tarım topraklarının parçalı yapısının
yaşandığı tespit edilmiştir. İlçe analizi kapsamında Başta İstanbul olmak üzere büyük kentlerde Eskipazar, tarihi değerleri ve tarım, turizm, sanayi
bütünleştirilmesine, sulama ve tarımda eğitim
gerçekleştirilen çalıştayda katılımcılardan tarım ve yaşayan Eflani nüfusuna kayıtlı işadamlarının sektörlerinde sahip olduğu potansiyeli ile öne çıkan
uygulamalarına gidilmesiyle birlikte, tarımdan daha
turizm başlıklarında yaşanan sorunların çözümüne bölgeye yatırım yapmasına yönelik lobi bir ilçedir. GZFT analizi ve strateji bölümünde de
fazla katma değer kazanılması da sağlanmış olacaktır.
ve kalkınma stratejilerine yönelik görüş bildirmeleri faaliyetleri yürütülmelidir. vurgu yapıldığı gibi, ilçenin çok güçlü bir lojistik
istenmiştir. Çalıştay neticesinde katılımcılar avantajı bulunmaktadır. İlçe, güçlü demiryolu
Oluşturulan stratejiler izlendiği ve ilçenin
tarafından belirlenmiş olan stratejiler aşağıdaki TURİZM bağlantıları sağlandığı takdirde yatırım odağı
potansiyelleri yeterince değerlendirildiği takdirde,
şekilde derlenmiştir: olabilecek kapasiteye sahiptir.
ilçenin en önemli sorunları olan istihdam ve göç
Doğal ve kültürel zenginliklerin tespitine yönelik
sorunlarına da çözüm oluşturulacaktır.
TARIM envanter çalışması yapılmalı, uygun olanların Eskipazar ilçesi, Karabük Merkez yerleşkenin
tescil edilmesi sağlanmalıdır. büyük sorunu olan, kent merkezi içinde kalan
TEMEL SORUNLAR
Tarım alanında büyük ölçekli yatırımların haddehanelerin taşınabileceği uygun alanı
sürdürülebilmesi ve entegre tesisleri de kapsayan Bölgeye yönelik mevcut tur güzergahlarına sunmaktadır. İlçenin konumu ve demir-çelik kültürü İş imkânlarının olmaması
yeni yatırımların yapılabilmesi amacıyla: Eflani’nin de dahil edilmesi için gerekli girişimler bu konunun değerlendirmeye alınması noktasında
yapılmalıdır. önem arz etmektedir. Bunun dışında, ilçede bir orman Toprak reformunun yapılmamış olması ve
Arazi toplulaştırması yoluyla ekonomik açıdan ürünleri ihtisas OSB kurulabileceği de gündeme gelen bilinçsiz olarak yapılan tarım faaliyetleri
yatırıma elverişli araziler bitkisel ve hayvansal Eflani’de turistik amaçlı konaklamaya olanak konular arasındadır.
tarıma kazandırılmalıdır. tanıyacak pansiyonculuğun planlı bir biçimde Göç
hayata geçirilmesi için gerekli çalışmalar Akkaya Termal Tesisleri ve Hadrianapolis Antik
Üreticilerin ortak hareket etme kültürünü yapılmalıdır. Kenti’nin, komşu bölgeler olan Ilgaz Dağı, Safranbolu Bunların yanında Eskipazar açısından önem taşıdığı
geliştirmeye yönelik çalışmalar yürütülmelidir. İlçesi ve Yenice Ormanları ile birlikte düşünüleceği değerlendirilen diğer sorun başlıkları şu şekilde ifade
Eflani’nin tanıtımına yönelik uygun mecralar bir turizm güzergâhı hem ilçeye hem de bölgeye edilmiştir:
Modern tarım tekniklerine erişim tespit edilmeli ve kullanılmalıdır. büyük fırsatlar sunacaktır. Mevcut potansiyellerin
İl-İlçe Analizleri Raporu

kolaylaştırılmalıdır. değerlendirilmesine yönelik konaklama ve sosyal Girişimcilik eksikliği


tesis ihtiyacını giderecek çalışmalara bir an önce
“Berce A.Ş.” iyi uygulama örneği haline Koordinasyon ve planlama eksikliği
başlanmalıdır.
getirilmelidir.

32 33
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ Tarımda sulama imkânlarının geliştirilmesiyle


GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER
tarıma dönük sanayi geliştirilmelidir.
Yapılan görüşmeler ve gerçekleştirilen araştırmalar
neticesinde, Eskipazar ilçesinin orman ürünleri Yeni bir OSB daha kurularak Karabük OSB’de yer
sektörü, sanayi, lojistik, turizm ve tarım gibi çok bulamayan sanayiciye alternatif oluşturulmalıdır.
farklı konu ve sektörlerde potansiyellerinin olduğu
görülmüş ve buradan hareketle yapılan çalıştayda Orman ürünleri üretimine ağırlık verilmelidir.
katılımcılardan belirlenen konularda ayrı ayrı
stratejiler geliştirilmeleri istenmiştir. LOJİSTİK

ORMAN ÜRÜNLERİ SEKTÖRÜ Demiryolu ağı modernize edilmelidir.

Ormanların mülki sınırları belirlenmelidir. Sahip olunan yol ağlarını fırsata çevirecek lojistik
merkezleri kurulmalıdır.
Mantar kurutma tesisi kurulmalıdır.
Bolu-Karabük-Bartın ve Kastamonu illeri arasında
Orman ürünlerine dayalı el sanatları ortak çalışma yürütülmelidir.
geliştirilmelidir.
TURİZM
Fidan üretimi ile ilgili çalışmalar yapılmalıdır.
Akkaya Termal tesisleri turizme açılmalıdır.
Kooperatifleşme sağlanmalıdır.
Hadrianapoliskazı çalışmaları hızlandırılarak Batı
Orman ürünlerinin mamul mal haline Karadeniz tur güzergahına dahil edilmelidir.
getirilebilmesi için tesisler yapılmalıdır.
Uluslararası standartlarda konaklama alanları
Küçük atölyeler kurulmalıdır. yapılmalıdır.
İl-İlçe Analizleri Raporu

ORÜS faaliyete geçirilmelidir. Tanıtım ve reklam faaliyetlerinde bulunulmalıdır.

MDF fabrikası kurulmalıdır. Safranbolu’da kültür turizmi, Yenice’de doğa


FIRSATLAR TEHDİTLER turizmi ile koordineli bir biçimde turizm
Orman ürünleri yelpazesi genişletilmelidir. geliştirilmelidir.

Orman emvalinin kesilmesinden depolanmasına Hizmet ve sunum sektörü özelinde kalifiye


kadar tüm iş ve işlemler, yetkili idarelerin eleman yetiştirilmelidir.
kontrolü altında ve “orman köylüsüne” uygun
şekilde yaptırılmalıdır. Doğa yürüyüşü ve araçla gezi turları
düzenlenmelidir.
Orman ürünleri üzerine ihtisas OSB kurulmalıdır.
Orman alanları alternatif turizme açılmalıdır.
SANAYİ

Demir-çelik fabrikası ve Eskipazar arasına servis


konulmalıdır.

Taş ve mermere dayalı sanayi tesisleri


kurulmalıdır.

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

34 35
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

OVACIK
İlçenin genel karakterine bakıldığında, doğası, tanıtımlarının yapılması, tarım ve hayvancılığın GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER
organik tarıma elverişli topraklara sahip olması güncel gelişmeler dikkate alınarak yapılması, genç
ve sınırları içerisinde bulunan sporcu kamp eğitim işgücünün bölgede tutulabilmesi için istihdam
merkezi nedeniyle, hem alternatif turizm hem de alanlarının yaratılması ve sosyal aktivite yapılabilecek
organik tarım bakımından bir takım avantaj ve mekânların arttırılması önem arz etmektedir. Bunlara
potansiyel barındırdığı söylenebilmektedir. Bunların ek olarak konut kalitesinin arttırılması, ulaşım
yanı sıra ilçede yaşlanmakta olan bir nüfus yapısının altyapısının iyileştirilmesi ve ilçenin halkın tabiriyle
bulunduğu, istihdam olanaklarının yetersizliğinden köy görünümünden kurtarılması gibi konularda da
dolayı genç nüfusun ve dışarıdan gelen kurum çalışmalar yürütülmesi gerekmektedir.
çalışanlarının da ilçenin sosyal, ekonomik, maddi,
konut vb. konularda yetersizliği sebebiyle ilçede TEMEL SORUNLAR
ikamet etmek istemedikleri görülmüştür.
Nüfusun azalıyor olması
Temel sorunlar olarak, sahip olunan potansiyellerden
yeterince faydalanılamaması, altyapının ve ulaşım İl merkezine olan uzaklık ve ulaşımın zor olması
imkânlarının yetersizliği ve sosyal donatı eksikliği göze
Sosyal, kültürel imkânlar ile konut alanlarının
çarpmaktadır.
yetersiz olması FIRSATLAR TEHDİTLER
Bu kapsamda; arazi yapısına uygun alternatif sporların
desteklenmesi (atıcılık, avcılık, dağcılık, yamaç
paraşütü, off-road vs.), doğal ve tarihi güzelliklerin
İl-İlçe Analizleri Raporu

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

36 37
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ İlçedeki sportif faaliyetler sadece öğrencilerle


sınırlandırılmamalı, halkın da spora teşvik SAFRANBOLU
İlçede yapılan görüşmeler neticesinde alternatif edilmesi ve bu aktivitelere dahil edilmesi ile ilgili
turizm, spor ile kentleşme ve altyapı olmak üzere çalışmalar yapılmalıdır.
üç temel konuda potansiyel ve sorunların görüldüğü
Safranbolu ilçesi, gerek geleneksel konut dokusu, alternatif yaratabilecek ve günümüzde değer verilen
tespit edilerek, gerçekleştirilen çalıştayda, bu başlıklar İlçede yürüyüş parkurları yapılmalıdır.
gerek somut olmayan kültürel miras kapsamında konuların arasında yer alan gastronomi turizmi, yerel
altında stratejiler geliştirilmesi istenmiştir. Söz konusu
Sporcu kamp eğitim merkezi sadece futbol ve değerlendirilen gastronomisi, zanaat ve sözlü kültürü, değerlerin yerinde görülmesini sağlayacak faaliyetler
stratejiler şu şekilde ifade edilmiştir:
güreşle sınırlı kalmamalı, tüm spor dallarına gerekse doğal değerleri ile özgün niteliğe sahip ile kongre turizmini geliştirecek faaliyetlere
ALTERNATİF TURİZM açılmalıdır. bir ilçedir. İlçe, sahip olduğu değerleri ile UNESCO odaklanılmalıdır. Bunların yanında, ilçenin marka
kültürel miras listesinde yer almaktadır. değerini arttırmaya yönelik Safranbolu’ya özgü tüm
Arazinin uygun yapısı değerlendirilerek atıcılık, Spor kompleksi 12 ay aktif olarak yararlanılacak ürünlerin tanıtımının gerçekleştirilmesi için logo,
avcılık, dağcılık, yamaç paraşütü, offroad gibi altyapıya sahip olmalı ve çeşitli organizasyonlara GZFT, sorun analizi ve strateji geliştirme bölümlerinin paketleme ve sergileme alternatifleri oluşturulmalıdır.
sporlara destek verilmelidir. açık olmalıdır. ortak noktası, söz konusu değerlerin fark edilmesi,
tanıtılması ve özellikle turizm sektöründen TEMEL SORUNLAR
Diğer illerde çeşitli dallarda faaliyet göstermekte Spor lisesinde yatılı kalan öğrencilerin yurtları ve daha fazla katma değer sağlanması yönündedir.
olan sporcular ilçeye çekilmelidir. spor alanları iyileştirilmelidir. İlçede alternatif turizm imkânları yeterince Profesyonel turizm yatırımcısının yetersiz olması
değerlendirilemediğinden ve konaklama konusunda
Zengin yaban hayatına yönelik çalışmalar KENTLEŞME VE ALTYAPI Turizm yatırım teşviki ve bedelsiz arsa
alternatifler yaratılamadığından tur programlarında
yapılmalıdır. tahsislerinin bulunmayışı
Safranbolu’nun gündüz faaliyetleri için Amasra’nın
İlçenin sahip olduğu yeşil ve ormanlık alanlar ise konaklama amaçlı değerlendirilmesinin
Doğal güzellikler turizme kazandırılmalıdır. değerlendirilerek, halkın istek ve arzularına göre Tarım arazilerinin toplulaştırılmaması ve sulama
önüne geçilememektedir.Bu sorunların nedeni imkânlarının kısıtlılığı
kullanıma kazandırılmalıdır. ise turizmi destekleyecek faaliyetlerin ilçede
Bölgenin tanıtımı yapılmalıdır.
çeşitlendirilememesi ve eğlence sektörünün Bunların yanı sıra Safranbolu açısından önem
İlçe dışında bulunan Ovacık Halkının Ovacık’a
Doğa gezileri ile kral mezarları bölgesinebir oluşturulamaması dolayısıyla konaklama sürelerinin taşıdığı belirtilen diğer sorunlar şunlardır:
gelmesini sağlamak adına ilçeye sosyal ve
yürüyüş parkuru yapılmalıdır. kısalığı ve turizm sektöründe uygulanan yanlış ücret
kültürel tesisler yapılmalıdır.
politikalarıdır. Pahalılık
İl-İlçe Analizleri Raporu

SPOR Sanayi gelişimini sağlayacak yeni istihdam


Söz konusu sorunları aşmak ve potansiyelleri Göçün, ilçenin homojen yapısının korunmasında
alanları oluşturulmalıdır.
Futbol takımlarının kamp dönemlerini değerlendirmek için özellikle hizmet kalitesini oluşturduğu zorluklar
geçirebileceği bir tesis inşa edilmelidir. Ormancılık faaliyetlerine ağırlık verilmelidir. arttırmaya yönelik tedbirlerin gerekliliği göze
çarpmaktadır. Ziyaretçi profiline uygun çeşitli Konut fiyatlarının yüksekliği ve kiraların fazla
Spor lisesine turizm ve tanıtım amaçlı yeni bir İlçeye kaloriferli bina ve lojmanlar yapılmalıdır. etkinlikler ve özel gezi programları ile aktiviteler olması
bölüm açılmalıdır. çeşitlendirilmelidir. Turizm faaliyetlerinin daha
Sosyal tesis olanakları arttırılmalıdır. profesyonelce yapılması, ürünlerde markalaşma
Spor lisesindeki öğretmen ihtiyacı giderilmelidir. ve markalaşmış ürünlerin tanıtımının yapılması
Kentsel sağlıklaştırma çalışmaları yapılmalıdır. ile çeşitli fuar, festival ve gezi etkinlikleri
Doğa sporları ön plana çıkarılmalıdır. (Dağcılık, ile ilçenin tanıtımı yapılmalıdır. İlçede
kampçılık, doğa yürüyüşü, orientiring, dağ İlçedeki otopark alanları arttırılmalı ve mevcut
bisikleti, okçuluk vs.) alanlar iyileştirilmelidir.

Spor okuluna kapalı yüzme havuzu yapılmalıdır.

İlçede bulunan ormanlar spor açısından etkin


hale getirilmelidir.

38 39
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER


FIRSATLAR TEHDİTLER
İl-İlçe Analizleri Raporu

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

40 41
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ Somut olmayan kültürel mirasın konuklara Doğa-kültür-tarih turizmi bir bütün halinde ele Tescillenen Safranbolu safranı, profesyonel bir
sunulması, canlandırma yapılması, düğün vb. alınmalıdır. tanıtım stratejisi ile yönetilmelidir.
İlçede yapılan görüşmeler neticesinde daha çok turizm adetlerin sunulması gerçekleştirilmelidir.
ve alt dallarında potansiyel ve sorunların görüldüğü Konaklamalı av ve orman turizmi Safran ve lokumda logo ve ambalaj standardı
tespit edilerek, hizmet sektörü (hizmet kalitesi, Eski kış oyunlarının oynanması sağlanmalıdır. düzenlenmelidir. getirilmelidir.
fiyat politikası, vb.), konaklama sayısını artıracak
çözüm önerileri, tanıtım faaliyetleri, alternatif turizm Yüzme havuzları yapılmalıdır. Ekimden hasata safran yetiştiriciliği turizmi Yerel ürünler için eko-pazar oluşturulmalıdır.
olanakları ile turizmde markalaşma faaliyetleri geliştirilmelidir.
başlıkları altında stratejiler geliştirilmesi istenmiştir. SPA vb. etkinlik alanları planlanmalıdır. Yörede, film ve dizilerin çekilmesi sağlanmalıdır.
Doğa içerisinde konaklanabilecek yapılar
HİZMET SEKTÖRÜ Alternatif turizm faaliyetlerini de içeren tur oluşturulmalıdır. Marka niteliğindeki tüm değerleri ifade eden
programları oluşturulmalıdır. çarpıcı bir logo tasarlanmalıdır.
Hizmet sektöründe çalışanların eğitimleri TURİZMDE MARKALAŞMA FAALİYETLERİ
gerçekleştirilip periyodik olarak takip edilmelidir. TANITIM FAALİYETLERİ Logoyu çok iyi anlatan bir tanıtım ve profesyonel
Safran üretim ve kullanım faaliyetlerine önem bir yönetim sağlanmalıdır.
Fiyatlarda istikrar ve kontrol sağlanmalıdır. Uluslararası kurum ve kuruluşlarla bağlantıya verilerek alternatif sunulmalıdır.
geçilmelidir. Çavuş üzümünün tescili tamamlanmalıdır.
Ruhsatlandırma ve denetimler sıklaştırılmalıdır. Üretici ve satıcı arasında birliktelik ve
Büyük şehirlerde “Safranbolu Günleri” kooperatifleşme sağlanarak standartlaşmaya Safranbolu’ya özgü tüm ürünlerin tanıtımının
Sektörde çalışanlara yönelik temizlik ve kılık düzenlenerek ilginin arttırılması sağlanmalıdır. gidilmelidir. gerçekleştirildiği bir turizm lokasyonu oluşturul-
kıyafet düzenlemesi getirilmelidir. malıdır.
Doğa güzelliklerini tanıtıcı belgesel ve fotoğraf Maniye domatesi, Yazıköy keşkeği, fasulye
Hizmet kalitesini düşüren firmalara cezai yarışmaları düzenlenmelidir. gibi ürünlerin doğal ortamlarda sunumu
yaptırım uygulanmalıdır. sağlanmalıdır.
Fuar- festival organizasyonları yapılmalıdır.
Yerel halkın da turizm gelirinden
faydalanabileceği faaliyetler organize edilmelidir. Tanıtım filmleri çekilmeli, internetin etkin
kullanımı sağlanmalıdır.
İl-İlçe Analizleri Raporu

İlçede bulunan otelcilik ve turizm lisesi ile


kız meslek lisesi otelcilik ve turizm bölümü Farklı dillerde tanıtım broşürleri hazırlanmalıdır.
öğrencilerinin sektöre entegre edilmesi
sağlanmalıdır. Ürünlerde markalaşma ve markalaşmış ürünlerin
tanıtımının yapılması sağlanmalıdır.
Hizmet kalitesinin artması durumunda daha fazla
kazanç sağlanacağına dair bilinç oluşturulmalıdır. Uluslararası düzeyde tanınan kişiler ağırlanarak
bölgenin tanıtımı yapılmalıdır.
Konaklama sayısını arttıracak çözüm önerileri
Ulusal kanallar için reklamlar ve TV programları
Konaklar haricinde konaklama alternatifleri
hazırlanmalıdır.
arttırılmalıdır. (5 yıldızlı otel vb.)
ALTERNATİF TURİZM OLANAKLARI
Özel gezi programları ile gün ve akşamların dolu
geçmesi sağlanmalıdır. Gastronomi turizminin geliştirilmesi
sağlanmalıdır.
Yaz akşamları için canlı müzik etkinlikleri
yapılmalıdır.
Kanyonlar temizlenerek yürüyüş yolları açılmalı,
Kırsal zenginlikler faaliyetler kapsamında ara istasyonlar ve dinlenme tesisleri kurulmalıdır.
değerlendirilmelidir.
Kaya mezarları ve ormanlar turizme
Açık hava sineması, konser alanları gibi açık hava kazandırılmalıdır.
eğlence mekânlarına yer verilmelidir.
Kongre turizminin geliştirilmesi sağlanmalıdır.

42 43
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

YENİCE KALKINMA STRATEJİLERİ ORMAN VARLIĞI VE ORMAN ÜRÜNLERİ

İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda Orman ürünlerinin sadece ham madde olarak
katılımcılardan alternatif turizm, orman varlığı ve pazarlanması yerine işlenerek daha fazla katma
İlçe, konumu ve Yenice Ormanlarına sahip olması değerlendirildiğinde şu sonuçlar ortaya çıkmaktadır:
orman ürünleri, altyapı ve çevre başlıklarında yaşanan değer kazanılması sağlanmalıdır.
nedeniyle hem orman ürünleri sektörü hem de turizm Farklı turizm alternatiflerinin geliştirilerek tanıtımına;
sorunların çözümüne ve kalkınma stratejilerine
sektörü açısından gelişime açıktır. Sahip olunan turizm orman ürünlerinin sadece ham madde olarak Orman ürünlerinin yerinde işlenmesi
yönelik görüş bildirmeleri istenmiştir. Çalıştay
ve orman ürünleri sektörü potansiyellerinin yanı sıra pazarlanması yerine işlenerek daha fazla katma sağlanmalıdır.
neticesinde katılımcılar tarafından belirlenmiş olan
yaşlanmakta olan nüfus yapısı, istihdam olanaklarının değer sağlanması ve odun dışı orman ürünlerinden
stratejiler aşağıdaki şekilde derlenmiştir:
ve girişim kültürünün yetersizliği ve çeşitli afet de faydalanılmasına; tüm bunlar yapılırken çevrenin Mantar gibi odun dışı orman ürünleri ekonomiye
risklerini barındırması gibi sorunlar da görülmektedir. sürdürülebilirliğinin sağlanmasına önem verilmelidir. ALTERNATİF TURİZM kazandırılmalıdır.

Sorun analizinde ortaya konulan hususlar, bahsi TEMEL SORUNLAR Şeker Kanyonu’nun tanıtımı yapılmalıdır. Orman ürünlerinin taşınması için altyapı
geçen potansiyellerden yeterince faydalanılamaması yatırımları tamamlanmalıdır.
nedeniyle yeni istihdam alanları yaratılamamasından Girişimciliğin eksik olması Doğa sporlarına yönelik faaliyetler arttırılmalıdır.
kaynaklı sorunlardır. Orman varlığından kaynaklı kazancın sadece
İlçenin göç vermesi Yaban hayatı izlemeye yönelik aktiviteler devlet kazanımı olmaktan çıkarılıp yatırımı
Bu sorunları çözmeye ve ilçenin gelişimini sağlamaya yapılmalıdır. destekleyici kazanım olması için yeterli teşvikin
yönelik belirlenen stratejiler bir bütün olarak Sosyal ve kültürel imkânlarının eksik olması
sağlanması gerekmektedir.
Tanıtım faaliyetlerine ağırlık verilmelidir.
ALTYAPI VE ÇEVRE
GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER Konaklama imkânları iyileştirilmeli ve
arttırılmalıdır. Heyelan bölgelerinde afet planlaması
yapılmalıdır.
Doğayla bütünleşik ağaç ev temalı konaklama
alanları oluşturulmalıdır. Orman yangınlarına karşı gereken tedbirler
alınmalıdır.
Av turizmine yönelik aktiviteler geliştirilmelidir.
İl-İlçe Analizleri Raporu

Kömür kullanımında denetim sağlanmalıdır.


Turizm, ilçeye kazanç bırakacak şekilde diğer
yatırımlarla desteklenmelidir. Filyos ve kollarının temizlenmesi sağlanmalıdır.

Halkın bilinçlendirilmesi ve belediye


kaynaklarının arttırılması sağlanmalıdır.

FIRSATLAR TEHDİTLER

44 GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR 45


T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

BARTIN MERKEZ
GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER

TURİZM VE SANAYİDE KUZEYİN PARLAYAN YILDIZI BARTIN

1991 yılında Zonguldak’tan ayrılarak il statüsüne gerekse yasal kısıtlar sebebiyle kentin yaşanabilir bir
kavuşan Bartın Merkez İlçe, yayalaştırılan alanların biçimde gelişememesidir. Turizm ve eğitim vizyonu
ve yeşil alanların en fazla olduğu kent merkezi olma çerçevesinde kentin farklı potansiyelleri mevcuttur.
özelliğine sahiptir. Ancak bu olumlu yanlarına karşın Turizmde sayıdan ziyade kaliteye önem verildiği
ilçenin gelişimini olumsuz etkileyen, mevzuata ve müddetçe, turizmin ilçenin gelişmişlik düzeyini
topoğrafyaya bağlı bazı sorunlar bulunmaktadır. arttıracağı ortadadır.

Bu sorunların başında ilçe merkezinde yer alan kentsel TEMEL SORUNLAR


sit alanı gelmektedir. Kentsel sit alanı, Bartın’a özgü
dokunun bozulmasını engellemiştir ancak mevcut Turizm potansiyelinin değerlendirilememesi
dokuya müdahaleyi ve gelişimi de kısıtlamıştır. Çarpık kentleşme ve altyapı yetersizliği ( Araç ve
Şehir içi ulaşım bağlantılarının yetersiz olduğu kent yaya ulaşımı sorunları )
merkezi, Koruma Amaçlı İmar Planı (KAİP) kapsamında
kaldığı için yeni konut alanı ve yeni yol güzergâhı Sanayi arsası üretiminin kısıtlı olması
önerilememektedir.
DİĞER SORUNLAR:
Kentin içerisinden geçen Bartın Irmağı, sahip olduğu İstihdam
taşımacılık potansiyeli ve rekreatif düzenlemelere
elverişli yapısı ile ilçe için büyük bir avantaj teşkil Bartın Irmağı’nın ıslah edilmemiş olması
etmektedir. 500 tonluk gemilerle Karadeniz’den
Yapılması planlanan termik santraller
İl-İlçe Analizleri Raporu

kentin iç bölgelerine kadar ulaşım yapılmasına olanak


sağlayan 14 km uzunluğundaki Bartın Irmağı'nın ıslah Üretilen tarım ürünlerinin pazarlama ve tanıtım
çalışmaları henüz yapılmamıştır. sorunu
Bartın İlinin en önemli sorunu turizm potansiyelinin Çevre kirliliği
değerlendirilememesi ve gerek arazi koşulları

FIRSATLAR TEHDİTLER

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

46 47
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ İklim koşullarından dolayı süresi kısa olan deniz TARIM VE HAYVANCILIK Bartın Irmağı'nın taşımacılık ve ulaşım
ve eğlence turizminin yanı sıra tüm yılı kapsayan amaçlı kullanılabilmesi için gerekli çalışmalar
İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda kültür ve doğa turizmi desteklenmelidir. Parçalı tarım arazilerinde toplulaştırma yapılarak yapılmalıdır.
katılımcılardan mobilya ve orman ürünleri, turizm, araziler kullanılabilir hale getirilmelidir.
tekstil, tarım ve hayvancılık, lojistik, enerji ve eğitim Tarihi Bartın evleri restore edilerek turizme Lojistik sektörü kapsamında depolama alanları
başlıklarında yaşanan sorunların çözümüne ve kazandırılmalıdır. 12 ay boyunca üretim yapılabilmesi için yapılmalıdır.
kalkınma stratejilerine yönelik görüş bildirmeleri seracılık, örtü altı yetiştiricilik gibi modern tarım
istenmiştir. Çalıştay neticesinde katılımcılar Foto safari gibi turistlerin kalış süresini arttıracak yöntemleri kullanılmalıdır. Bartın Limanı ve Havaalanı'nın etkin kullanımı
tarafından belirlenmiş olan stratejiler aşağıdaki aktiviteler düzenlenmelidir. sağlanmalıdır.
şekilde derlenmiştir: Örtü altı ve açıkta üretim yapan çiftçilere
Köy sahillerinde uygun ve kapasitesi yeterli tarım, ilaç, gübre kullanımı konularında Yol kalitesi iyileştirilmelidir.
MOBİLYA VE ORMAN ÜRÜNLERİ işletmeler açılmalıdır. eğitimler verilmeli ve bilinçlendirme çalışmaları
yapılmalıdır. ENERJİ
Ahşap Gemicilik Bölümü önderliğinde ahşap Küre Dağları Milli Parkı'nın tanıtımı yapılmalı ve
gemi imalatının desteklenmesine yönelik doğa turizminde değerlendirilmelidir. Hayvancılık için entegre tesis sayısı arttırılmalıdır. Bölge halkının sağlığı ve kaynakların
politikalar belirlenmelidir. sürdürülebilirliği için daha fazla termik santral
Keten üretimi yaygınlaştırılarak tekstil Yerli ırktan kültür ırkına geçiş sağlanmalıdır. inşa edilmemelidir.
Bartın’ın geleneksel ahşap tekne yapımında sektöründe kullanılmalıdır.
ön plana çıkmasını sağlayacak çalışmalar Bireysel üretimden daha verimli olan toplu Arıt Barajı’nın DSİ tarafından projelendirilmesine
yapılmalıdır. Kurucaşile’de ahşap tekne yapımı Gerekli alanlara rehberlik büroları açılmalıdır. üretim desteklenmelidir. yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
işiyle uğraşan kişiler bir araya getirilmeli,
Eski fidanlık alanı kent parkı olarak Manda ve manda yoğurdu üretimi Rüzgâr ve güneş enerjisi gibi temiz enerji
geleneksel usuller modern tekniklerle
düzenlenmelidir. desteklenmelidir. kaynaklarından faydalanılmalıdır.
birleştirilerek üretim yapılmalıdır.
TEKSTİL Katma değeri yüksek olan organik tarım Geri dönüşüm sektörüne yönelik çalışmalar
Ahşap el sanatları geliştirilmelidir.
faaliyetleri desteklenmelidir. desteklenmelidir.
Üniversite-Sanayi işbirliği sağlanmalıdır.
Orman ürünleri yan sanayi geliştirilmelidir.
Küçükbaş hayvan yetiştiriciliği desteklenmelidir. EĞİTİM
İl-İlçe Analizleri Raporu

Bartın Üniversitesi Tekstil Bölümü önderliğinde


Kestane ağacından yapılan yat ve teknelerin
ARGE merkezi kurularak akıllı kumaş üretimine Ulusal ve uluslararası iyi uygulama örnekleri Üniversite ve diğer kurumlar arasında
tanıtımları yapılmalıdır.
başlanmalıdır. halka anlatılmalı ve pilot uygulamalar hayata formaliteden uzak, samimi ilişkiler
Orman köylüsünün defne, mantar vb. orman geçirilmelidir. geliştirilmelidir.
Sektörde markalaşma ve tasarım faaliyetlerine
ürünleri konusunda eğitilmesi sağlanarak yeni iş
ağırlık verilmelidir. Kooperatifçilik yaygınlaştırılmalıdır. Üniversite öğrencileri için yurt olanakları
sahaları oluşturulmalıdır.
arttırılmalıdır.
Ayakkabıcılık ve sayacılık desteklenmeli ve bu LOJİSTİK
TURİZM
alanda faaliyet gösteren işletmeler için kalifiye Üniversite ve kent merkezi arasındaki ulaşım
eleman yetiştirilmelidir. Yapımı devam eden Adapazarı-Karasu- olanakları arttırılmalıdır.
Amasra, İnkumu, Çakraz, Güzelcehisar, Mugada
Zonguldak-Bartın demiryolu bir an önce
sahilleri acilen temizlenmelidir.
Üretim tekniğini ayakkabıcılıkla ünlü İstanbul tamamlanmalıdır.
Kalifiye eleman yetiştirilmesi kapsamında Beykoz İlçesinden alan Bartınlı üreticiler bir
eğitimler düzenlenmelidir. araya getirilmeli ve kümelenme faaliyetlerine
başlanmalıdır.
4 /5 yıldızlı otel ihtiyacı giderilmelidir.
Yöreye özgü kumaşların ve tel kırmanın tanıtımı
Bartın Irmağı, rekreasyon çalışmaları yapılarak için gerekli tanıtım faaliyetleri başlatılmalıdır.
turizme kazandırılmalıdır.

Doğa ve tarih turizmine yönelik farklı paket


programlar oluşturulmalıdır.

48 49
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

AMASRA GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER

Eşsiz doğal yapısı ve 3000 yıllık tarihi dokusu, geçmiş gerektiği ifade edilmiştir. Özellikle gençlerin
yıllardan beri Amasra’yı turizmde tercih edilen yabancı dil konusunda eğitilmelerinin büyük avantaj
bir merkez haline getirmiştir. Bu nedenle özellikle sağlayacağı belirtilmiştir. Bu sayede rehberlik vs.
yaz aylarında ilçeye akın eden yerli ve yabancı konularında istihdam edilmeleri kolaylaştırılabilecektir.
turistlerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek altyapının Bunun dışında, kültür, kongre ve konferans turizmine
oluşturulması önem arz etmektedir. uygun olarak 5 yıldızlı otel yapımının da ilçe turizminin
değişik bir boyut kazanmasına yardımcı olacağı
Gündemde ki termik santral projesi, ilçeyi tehdit düşünülmektedir.
eden sorunların başında gelmektedir. Çalıştay
boyunca termik santral yapımının, Amasra’nın doğal Bir diğer sorun ise ilçedeki plansız kentleşmedir. Plansız
çevresinde neden olacağı tahribat nedeniyle kesin kentleşme ve kent yapısına uymayan imar durumu,
olarak engellenmesi üzerinde durulmuştur. ilçenin tarihi ve turistik yapısına ters düşmektedir.
Bu konuda binaların dış kaplama ve boyaları bir renk
İkinci sorun olarak, ilçede Bartın Üniversitesi’ne bağlı veya bir örnekte toplanması sağlanmalıdır. Yapılacak
bir fakülte ya da yüksekokulun olmaması gösterilmiştir. yeni binalar imarlı, planlı, projeli, depreme dayanıklı,
Üniversitenin bir veya birkaç bölümünün ilçede modern bir şekilde, belirlenen belli yerlerde inşa
açılması gerektiği düşünülmektedir. Hâlihazırda uygun edilmelidir. Bunun yanı sıra ilçe için önem taşıyan
arazi olmadığından açılamayan bu bölümler için, TTK özellikle Boztepe Kemer Köprüsü acilen onarılmalı
Sosyal Tesislerinin Bartın Üniversitesi'ne devrinin ve Kaleiçi ile Boztepe mahallelerindeki çirkin
gerçekleştirilebileceği belirtilmiştir. yapılaşmanın önüne geçilmelidir.

Üçüncü sorun olarak, turizm sektöründe faaliyet TEMEL SORUNLAR


İl-İlçe Analizleri Raporu

gösteren işletmelerin yeterli kapasite ve kalitede


olmaması gösterilmiştir. İlçede mevcut turizm Termik Santral Projesi
tesislerinde kalite arttırılmalı ve fiyat standardı
getirilmelidir. Turizm kuruluşlarına etkin denetim İlçede Bartın Üniversitesi’ne bağlı bir fakülte ya
FIRSATLAR TEHDİTLER
yapılması ve bir takım standartların getirilmesi da meslek yüksekokulu olmayışı
yoluyla kalitenin arttırılabileceği belirtilmiştir.
Turizmle ilgili kişilerin(işletme sahipleri) Yetersiz kalite ve kapasitedeki turizm işletmeleri
bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi için periyodik
olarak toplantı, seminer ve kurslar düzenlenmesi

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

50 51
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ
İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda
KENTLEŞME
Yeni yolun açılması yüzünden köyleriyle
KURUCAŞİLE
katılımcılardan turizm ve sosyal yapı ile istihdam, ekonomik ilişkisi kesilen ilçenin Bartın’la olan
kentleşme ve çevre başlıklarında yaşanan sorunların diğer bağlantı yolu iyileştirilmelidir.
çözümüne ve kalkınma stratejilerine yönelik
Otopark, piknik alanları, şehiriçi yeşil alanlar Kurucaşile’de yüzlerce yıllık bir geçmişi olan ahşap Markalaşma da bu fırsatların kaçırılmaması için üzerinde
görüş bildirmeleri istenmiştir. Çalıştay neticesinde
konusunda düzenleme yapılmalıdır. tekne ve yat imalatı yaşanan sıkıntılara rağmen önemini hassasiyetle durulması gereken bir başlıktır.
katılımcılar tarafından belirlenmiş olan stratejiler
aşağıdaki şekilde derlenmiştir: Çarpık ve çirkin yerleşimin düzenlenmesi için korumaktadır. İlçedeki en önemli ekonomik faaliyetlerden
çalışmalar yapılmalıdır. biri olmasının dışında kültürel bir miras olarak da fazlasıyla Markalaşma aynı zamanda ilçenin doğal ve yöresel ürün
TURİZM yelpazesinin sunumu, dolayısıyla ilçe tarımının ekonomik
Binaların dış kaplama ve boyaları bir renk veya bir kıymetli olan bu faaliyetin hak ettiği yere gelebilmesi
Yat turizmi, yolcu gemileri, amatör denizcilik, vb. ve geleceğe aktarılabilmesi amacıyla atılacak adımlar getirisinin artması açısından da önem taşımaktadır.
örnek modele göre yeniden düzenlenmelidir.
kapsayan deniz turizmi olanakları geliştirilmelidir. sadece ekonomik kalkınmaya değil sosyal kalkınmaya da Önümüzdeki yıllarda daha da gelişmesi öngörülen doğal
Özellikle Boztepe Kemer Köprüsü acilen onarılmalı ve yöresel ürünler pazarından pay alınabilmesi açısından
Antik kentte ve doğal çevrede yürüyüş parkurları hizmet edebilecektir. İlçede yaşanan göç sorunun tersine
ve Kaleiçi ile Boztepe mahallelerindeki çirkin
oluşturularak alternatif turizm etkinliğine çevrilebilmesinin en önemli yollarından birisi ahşap tekne hem markalaşma hem de uygun pazarlama yöntem ve
yapılaşmanın önüne geçilmelidir.
dönüştürülmelidir. ve yat imalatını ekonomik anlamda akılcı bir biçimde kanallarının kullanımı önem taşımaktadır.
Amasra’nın tarihi kültürel yapısı ön plana
Mevcut turizm tesislerinde kalite arttırılmalı ve gerçekleştirmektir. Bartın Üniversitesi bünyesinde ilçede
çıkarılarak imarlı, planlı, projeli, depreme
fiyat standardı getirilmelidir. faaliyet gösteren ilgili bölümün gelişiminin bu açıdan
dayanıklı, modern binalar belli yerlerde
Turizm kuruluşlarına etkin denetimler yapılmalı planlanarak inşa edilmelidir. önem taşıdığı belirtilmektedir.
TEMEL SORUNLAR
ve bir takım standartlar getirilmelidir.
Yolcu iskelesi ve yat limanı yapımı hızlandırılmalı Turizm her ne kadar ilçe açısından önemli bir gelir kaynağı
Kültür, kongre ve konferans turizmine uygun ve gerekli altyapı oluşturulmalıdır. Ulaşım
olarak gösterilmekteyse de gerek ulaşım konusunda
yatırımlar yapılmalıdır.
Tarihi eser, yapı gibi alanlar (liman, kale, yaşanan sıkıntılar gerekse konaklama ve hizmet tesisleri Göç
5 yıldızlı bir otel inşa edilmelidir. konak, yalı vs.) restore edilerek motel, anlamında yaşanan eksiklikler bu sektörde kat edilmesi
pansiyon, restoran gibi yapılara dönüştürülerek gereken mesafenin çok olduğunu göstermektedir. Gerek
İşletme sahiplerinin bilgilendirilmesi ve İşsizlik
değerlendirilmelidir.
bilinçlendirilmesi için periyodik toplantı, seminer alternatif turizmin gelişiyor olması gerekse Karadeniz’de
ve kurslar düzenlenmelidir. Kent içinde trafik akışı düzenlenmeli ve büyük gelişen yatçılık Kurucaşile’ye fırsat olarak yansıyabilir.
kamyon girişleri engellenmelidir.
Festival, fuar, yarış, kongre gibi yerel ve
İl-İlçe Analizleri Raporu

uluslararası etkinlikler periyodik aralıklarla ÇEVRE


düzenlenmelidir.
Termik santral yapımı, Amasra’nın doğal
Gençler özellikle yabancı dil konusunda çevresine yapacağı olumsuz etki nedeniyle kesin
eğitilmeli, rehberlik vs. konularında istihdam olarak engellenmelidir.
edilmeleri kolaylaştırılmalıdır.
Çevre köylerdeki bal, kestane, defne vb. ürünler
Yolcu iskelesi ve yat limanı yapımı ekonomiye kazandırılmalıdır.
hızlandırılmalıdır.
İçme ve kullanma sularının hatlarında iyileştirme
SOSYAL YAPI VE İSTİHDAM yapılmalıdır.
Bartın Üniversitesi’nin bir veya birkaç bölümü Kıyı ve genel kent temizliğinde verimli
ilçede açılmalıdır. uygulamalar ve denetim yapılmalıdır.
Gençlere yönelik mesleki eğitimle ilgili kurs Merkez ve sahil köyleri ile deniz kirliliğinin
programları düzenlenmelidir. önlenmesiyle ilgili tedbirler alınmalıdır.
Yerel mesleklerin eğitimli hale getirilmesi için Atık kontrolü sağlanmalı ve geri dönüşüme
sürekli eğitim merkezleri kurulmalıdır. dikkat edilmelidir.
Turizmle ilgili birimler profesyonel eğitmenler Arıtma tesisi kurulmalı, çöp toplama tesisi küçük
aracılığıyla eğitilmelidir. limandan alınarak başka bir yere verilmelidir.
Hizmet kalitesi arttırılarak, yabancı dil eğitimi Küçük liman ve çevresi düzenlenmelidir.
yaygınlaştırılmalıdır.
Şehir girişleri düzenlenmelidir. (Özellikle Bakacak
Kültür, sanat, sergi ve çalışma alanları kentin ve Ahatlar Tepesi)
kimliğine uygun biçimde çoğaltılmalıdır.
Baca filtresi, kömür seçimi, konusunda halk
bilgilendirilmelidir.

52 53
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER


KALKINMA STRATEJİLERİ Ahşap tekne ve yatların metal aksam, elektrik
vb. donatılarının karşılanabilmesi için gerekli
İlçe analizi kapsamında gerçekleştirilen çalıştayda kümelenme çalışmaları yapılmalıdır.
katılımcılardan ahşap tekne ve yat imalatı ile turizm
başlıklarında yaşanan sorunların çözümüne ve Yatçılığın geliştirilmesi için gerekli çalışmalar
kalkınma stratejilerine yönelik görüş bildirmeleri yapılmalıdır.
istenmiştir. Çalıştay neticesinde katılımcılar
tarafından belirlenmiş olan stratejiler aşağıdaki TURİZM
şekilde derlenmiştir:
Kurucaşile’nin turizm konusunda taşıdığı
AHŞAP TEKNE VE YAT İMALATI potansiyelden daha fazla yararlanabilmesi amacıyla:

Ahşap tekne ve yat imalatının geliştirilerek hak ettiği İlçenin tanıtımına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
yere gelebilmesi ve ilçenin kalkınmasına daha fazla
katkı sunabilmesi amacıyla: Doğal ve yöresel ürünler konusunda markalaşma
çalışmaları yapılmalıdır.
Ahşap tekne ve yat imalatı ile uğraşan
işletmelerin ortak hareket etmesi için gerekli Turistik amaçlı konaklamaya olanak tanıyacak
adımlar atılmalıdır. tesisler yapılmalıdır.

Bu sektördeki işyerleri belirlenerek uygun bir Ahşap tekne ve yat imalathaneleri kent
alana taşınmalıdır. merkezinden taşınarak ortaya çıkacak alan
turistik amaçla kullanılmalıdır.
Sektörün eğitimli işgücü ihtiyacı karşılanmalıdır.
FIRSATLAR TEHDİTLER
İl-İlçe Analizleri Raporu

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

54 55
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

ULUS
Diğer yandan Küre Dağları Milli Parkı başta olmak üzere GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER
Bölgedeki başka örneklerde olduğu gibi Ulus’ta da
ilçenin sahip olduğu doğal ve kültürel zenginliklerin de
ortaya çıkan tablo ormancılık ve tarım faaliyetlerinin
ekonomik değere çevrilebileceği yolunda bir kanaat
yanı sıra emekli maaşlarına dayalı bir ekonomik tablo
bulunmakla beraber bu dönüşüme liderlik edebilecek
ortaya çıkmaktadır. Zaten sınırlı olan yetişmiş ve genç
etkin bir odak bulunmamaktadır. Kooperatifleşme,
işgücü kaynağı mevcut durumdanhareketle büyük
markalaşma, yöresel ürünlerin değerlendirilmesi
kentlere göç etmekte dolayısıyla ilçenin gelişimi ve
ve tanıtım açısından mevcut olan eksikliklerin
geleceği açısından karamsarlık oluşmaktadır.
giderilebilmesi durumunda Ulus İlçesi’nin komşuları
Ulus açısından en önemli iki sorun olarak dile gibi bir turizm destinasyonu haline gelmesinin yanı
getirilen işsizlik ve göç birbiriyle yakından ilişkili ve sıra sürmekte olan göçün tersine çevrilebilmesinin de
birbirini etkileyen başlıklardır. Bunlara ilçenin coğrafi mümkün olabileceği değerlendirilmektedir.
konumu da eklendiğinde sosyal ve ekonomik anlamda
TEMEL SORUNLAR
gelişmenin sağlanabilmesi açısından dış aktörler olarak
tanımlanabilecek kamu ve özel sektör yatırımlarına Göç
duyulan ihtiyaç sıklıkla dile getirilmektedir. Yeni
kurulan Bartın Üniversitesi’nin ilçede ormancılıkla İşsizlik
ilgili bir Meslek Yüksekokulu açmasına dönük beklenti
yüksektir. Ulaşım
İl-İlçe Analizleri Raporu

FIRSATLAR TEHDİTLER

GZFT ANALİZİNDE BELİRTİLEN MADDELER ÇALIŞTAY KATILIMCILARININ GÖRÜŞ VE İFADELERİDİR

56 57
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

KALKINMA STRATEJİLERİ Küre Dağları Milli Parkı, Uluyayla, Ahşap


Evler, Ulu Kaya Şelalesi gibi doğal ve kültürel SONUÇ
Ulus’ta yapılan görüşmeler neticesinde kırsal zenginlikler tanıtılmalıdır.
kalkınma, turizm ile sosyal yapı ve istihdam olmak
üzere üç başlıkta potansiyel ve sorunların görüldüğü Alternatif turizm çeşitlerinin gelişimi
TR81 Batı Karadeniz Bölgesi Zonguldak, Karabük olanakları yaratılmadığı takdirde bölgenin tamamı
tespit edilerek, gerçekleştirilen çalıştayda bu desteklenmelidir.
Bartın illerinden oluşmaktadır. Bölge sınırları Eflani ve Ulus ilçelerinde yaşanan “emekli maaşına
konularda stratejiler geliştirilmesi istenmiştir.
İlçedeki konaklama tesis kapasitesi arttırılmalıdır. dahilinde 3’ü merkez ilçe olmak üzere toplam 182 bağlı yaşam” sorunu ile karşı karşıya kalacaktır.
KIRSAL KALKINMA ilçe bulunmaktadır. 2014-2023 Batı Karadeniz Bölge
Ulaşılabilirliğin artması kapsamında İlçeyi Planına girdi teşkil etmesi amacı ile ilçeler düzeyinde
Süt hayvancılığına yönelik kooperatifleşmeye Ankara’ya ve Cide’ye bağlayan karayolları yürütülen strateji ve analiz çalışmaları, katılımcılık Bölge içerisinde, Alaplı, Çaycuma, Devrek, Ereğli ve
gidilmelidir. iyileştirilmelidir. ilkesi uyarınca bölge paydaşlarının görüşlerinin Eskipazar ilçeleri, bölgenin diğer ilçelerine nazaran
alınması açısından da önem arz etmektedir. ulaşım imkânları açısından avantajlı konumdadır.
Yöresel ve doğal ürünlerin satışı ve Eko tarım faaliyetleri yoluyla eko turizm Alaplı, Devrek, Ereğli ve Eskipazar İlçeleri Bölgeye giriş
pazarlanmasına yönelik kooperatifleşmeye geliştirilmelidir. Her ilçede ikişerli etaplar halinde gerçekleştirilen noktalarını oluştururken, Çaycuma ilçesi, kara, hava ve
gidilmelidir. çalışmaların ilk etabında kaymakamlar ve belediye demiryolu ulaşım bağlantıları ile dikkat çekmektedir.
Tarım ilçe müdürlüğü tarafından doğal ürünler başkanları ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiş,
Orman ürünleri ile ilgili kooperatiflerin envanteri hazırlanmalıdır. ardından ilçe kurum/ kuruluşlarının ve STK Bölge, tarım konusunda Türkiye’nin önde gelen
yönetimleri güçlendirilerek orman köylüleri ile temsilcilerinin katılımcı olduğu çalıştaylar organize bölgelerinden olmasa da, çeşitli potansiyeller
ortak biçimde çalışmaları sağlanmalıdır. SOSYAL YAPI VE İSTİHDAM edilmiştir. barındırmaktadır. Gökçebey, kümes hayvancılığı ve
süs bitkiciliği konusunda potansiyel barındırmaktadır.
Aile işletmeleri desteklenmelidir. Yüksekokulun açılması ile birlikte gündeme Bölgedeki ilçelerin ortak sorunu işsizlik ve işsizliğe Ulaşımının kolay olması, Ankara-Zonguldak karayolu
gelecek olanaklar değerlendirilmelidir. bağlı olarak yaşanan göçtür. Çalıştaylarda işsizliğin üzerinde bulunması nedeni ile ilçe, kolay bozulabilecek
Organik sebze ve meyve yetiştiriciliğini temel nedeninin “girişimcilik ruhundan yoksun ya da kısa sürede tüketilmesi gereken gıdalar ve
destekleyecek faaliyetler gerçekleştirilmelidir. İstihdama yönelik ek teşvikler sağlanmalıdır. tarımsal ürünler alanında avantajlı konumdadır.
olunması” şeklinde ifade edildiği görülmüştür.
Çaycuma ve Eskipazar ilçeleri, diğer ilçelere kıyasla
Yöresel ürünlerin pazarlanmasında markalaşma Tersine göçü tetikleyebilecek kamu yatırımları
Çalıştay sonuçlarına göre ilçelerin göç vermesinde daha düz ve ekilebilir topraklara sahiptir. Eflani ilçesinin
sağlanmalıdır. yapılmalıdır.
İl-İlçe Analizleri Raporu

etkili olan nedenlerden biri, istihdam alanlarının az tarım alanında mevcut olan potansiyeli bitkisel üretim
olmasının yanı sıra sosyal ve kültürel donatı eksiklikleri ve hayvancılık konularının gündeme alınması ile
TURİZM
ile eğitim ve sağlık olanaklarının kısıtlı olmasıdır. değerlendirilmelidir. Alaplı ise fındık üretimi ve arıcılık
konularında ön plana çıkmaktadır. Tarım potansiyeli olan
İlçe halkını bilinçlendirmeye ve turizm konusunda
Bu sorunlar için geliştirilecek çözüm önerileri ilçelerin ilçelerin ortak sorunu, parçalı ve dağınık arazi yapısıdır.
yatırım yapmaya yöneltecek politikalar
yapısına ve konumuna göre farklılık göstermektedir. Tarım topraklarının parçalı yapısının bütünleştirilmesi,
yürütülmelidir.
Ortak sorun olan işsizlik ve buna bağlı yaşanan sulama imkânlarının geliştirilerek tarımda eğitim
göçün önüne geçilebilmesi için, var olan ekonomik uygulamalarının başlatılmasıyla birlikte ilçelerden
potansiyellerin değerlendirilmesi gerekmektedir. sağlanan üretim, yalnızca ihtiyacı karşılamak dışına
Madencilik sektörünün bölge genelinin ekonomik çıkarak ürünlerin pazar payını da arttıracaktır. Bunun
yapısını belirlediği Batı Karadeniz Bölgesi'nde iş yanında, organik tarım uygulamasının yaygınlaştırılması
olanaklarının arttırılabilmesi için madencilik haricinde durumunda katma değeri yüksek ürünlerin üretimi de
farklı sektörlerde gelişim yaşanması bir zorunluluktur. mümkün olabilecektir.
Bilhassa genç nüfusa ve kadınlara yönelik geliştirilecek
istihdam olanakları, ilçelerin gelişmesini sağlayacak en
önemli unsurlar olacaktır. Farklı sektörlerde istihdam

58 59
T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi İl-İlçe Analizleri

Alaplı ve Ereğli ilçelerinin özellikle 2008 yılında beklenmektedir. Alaplı ilçesinde henüz yer seçim ZONGULDAK: Mobilya, Makine İmalatı
başlayan ekonomik kriz neticesinde kapatılan işlemleri yapılmamış bir OSB mevcuttur. Eskipazar ve
tersaneler sonucunda göç verdiği dikkatten Yenice ilçelerinde ise yerel yönetimlerin çabaları ile MERKEZ Enerji, Mobilya ve Orman Ürünleri
kaçmamaktadır. Kapatılan tersaneler sonucunda bu yatırıma uygun araziler üretilmiştir. Eskipazar ilçesinde
sektörde çalışan kalifiye elamanlar İstanbul’a göçü söz mobilya sektörü üzerine ihtisas OSB kurulması da EREĞLİ Gemi Yapım ve Söküm, Makine İmalatı
konusu olmuştur. Bu sektörün canlandırılması halinde, gündemdedir.
ÇAYCUMA Lojistik, Tarım, Mobilya ve Orman Ürünleri
kalifiye eleman konusunda sıkıntı yaşanmayacaktır.
Bölgenin farklı ilçelerinde farklı turizm aktiviteleri
GÖKÇEBEY Tarım, Yapı Malzemeleri
Kurucaşile’de yüzlerce yıllık bir geçmişi olan ahşap görülmektedir. Bölgede turizm konusunda en çok
tekne ve yat imalatı ise bölgenin bir diğer değeridir. öne çıkan ilçeler kuşkusuz Safranbolu ve Amasra’dır. DEVREK Mobilya ve Orman Ürünleri, Yapı Malzemeleri
İlçedeki en önemli ekonomik faaliyetlerden biri Safranbolu ilçesi, gerek geleneksel konut dokusu,
olmasının dışında kültürel bir miras olarak da gerek somut olmayan kültürel miras içerisinde ALAPLI Tarım, Makine İmalatı, Gemi Yapım ve Söküm
fazlasıyla kıymetli olan bu faaliyetin hak ettiği yere bulunan gastronomi, zanaat ve sözlü kültürü, gerekse
gelebilmesi ve geleceğe aktarılabilmesi amacıyla doğal değerleri ile özgün niteliğe sahip ve bu özgün BARTIN: Ahşap Yat/ Tekne İmalatı, Turizm
üretim mekânı, eğitim ve kümelenme gibi konulara nitelikleri ile UNESCO kültürel miras listesinde
gerekli özen gösterilmelidir. Atılacak adımlar sadece bulunan bir yerleşim yeridir. Amasra ise, tarihi ve MERKEZ Tekstil, Tarım
ekonomik kalkınmaya değil sosyal kalkınmaya da kültürel değerleri ile deniz ve gastronomi turizmini
birlikte sunan önemli bir ilçe konumundadır. Tur AMASRA Turizm
hizmet edebilecektir.
programlarında birlikte değerlendirilen Safranbolu
KURUCAŞİLE Ahşap Yat/ Tekne İmalatı
Sahip olunan orman potansiyelinin de Bülent Ecevit ve Amasra, bölgenin diğer turizm olanaklarını da
Üniversitesi Orman Fakültesi açıldıktan sonra farklı tetikleyici konumdadır. Yenice ilçesi, dünyada 100
ULUS Turizm
orman ürünlerinin üretilip değerlendirilmesi ile sıcak nokta olarak gösterilen Yenice Ormanları'na,
Devrek kalkınmaya doğru yeni bir adım atabilecektir. Ulus ilçesi ise yine dünyaca ünlü Küre Dağları Milli KARABÜK: Demir-Çelik, Turizm
Parkına sahiptir. Eskipazar ilçesinde bulunan Akkaya
Bölgede özellikle Yenice, Eflani, Ulus ilçelerinde önemli Termal Tesisleri ile Hadrianapolis Antik Kenti ise MERKEZ Demir-Çelik
bir orman varlığı bulunmaktadır. Bu ilçeler, odun turistlere farklı alternatifler sunabilecek konumdadır.
dışı orman ürünleri (defneyaprağı, mantar türleri, SAFRANBOLU Turizm
İl-İlçe Analizleri Raporu

Spor turizmin yeni adresi olmaya aday olan Ovacık


çeşitli bitkiler vb.) konusunda büyük bir potansiyel ilçesi de doğal değerleri ile dikkat çekmektedir. Sayılan
barındırmaktadır ancak bu konuda üretim türü ve bu değerler, ortak bir güzergâh oluşturularak ve her OVACIK Spor Faaliyetleri
miktarının tam olarak bilinmemesi nedeniyle mevcut bir turizm çeşidinin birbirine katkı sağlayacak biçimde
durumda öngörüde bulunmak oldukça zordur. Bunun düzenleyerek değerlendirilmelidir. EFLANİ Tarım
yanında, Devrek, Çaycuma, Gökçebey gibi ilçeler
mobilya üretimi konusunda öne çıkmaktadır ancak Bölge içi gelişmişlik farklılıklarının azaltılması YENİCE Mobilya ve Orman Ürünleri, Turizm
mobilya sektörü, tasarım ve yenilikçilik odaklı üretim kapsamında ilçeler bazında geliştirilmesi gereken
ESKİPAZAR Mobilya ve Orman Ürünleri, Turizm
yapısına kavuşturulmalıdır. sektörler mevcut durum analizinin yanı sıra İl-İlçe
Analizleri ile Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve
Bölgede topografik özellikler nedeniyle yatırıma uygun Rekabetçilik Analizi sonucu belirlenmiştir. Buna göre
düz arazi bulmak oldukça zordur. Bu konunun nispeten bölgenin sahip olduğu tüm potansiyeller olan demir-
rahat olduğu belli başlı ilçeler, Alaplı, Gökçebey, çelik, ahşap yat/tekne imalatı, tarımsal faaliyetler,
Çaycuma, Yenice ve Eskipazar’dır. Gökçebey ve turizm çeşitleri, lojistik imkânları, mobilya ve orman
Çaycuma ilçeleri, Filyos Nehri kenarında olması ürünleri, gemi yapım söküm faaliyetleri, enerji
sebebiyle, nispeten daha az eğimli ve kullanılabilir altyapısı düşünüldüğünde ilçe bazında madencilik
alanlara sahiptir. Bunun yanında, endüstri bölgesi ilan sektörüne alternatif olarak geliştirilmesi gereken
edilen Filyos Vadisi’nde gerçekleştirilecek yatırımların sektörler ve alanlar şu şekildedir:
da söz konusu ilçeleri olumlu yönde etkilemesi
2 Zonguldak’a bağlı Kozlu ve Kilimli Beldeleri 2012 yılı sonunda ilçe statüsü kazandığından, merkez ilçeler dâhil bölgedeki ilçe
sayısı 18’e ulaşmıştır. İşbu raporun hazırlandığı dönemde Kozlu ve Kilimli ilçe statüsü kazanmamış olduğundan, söz konusu yerler-
de ayrı bir çalıştay düzenlenmemiştir.

62 63
Rekabet Analizi Raporu T.C. BATI KARADENİZ KALKINMA AJANSI TR81 Düzey 2 Bölgesi Sektör Tanımlama, Önceliklendirme ve Rekabet Analizi Raporu

68 69

You might also like