Το Επάγγελμα του Πραγματογνώμονα

ΟΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥΣ

ΕΡΩΤΗΜΑ 1 : Ποιές είναι οι προϋποθέσεις για να ασκήσει κάποιος το επάγγελμα

του πραγματογνώμονα ?

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του επαγγέλματος του
πραγματογνώμονα ούτε τυποποίηση στην μορφή που πρέπει να έχει μια έκθεση
πραγματογνωμοσύνης. Κάποιος δηλώνει στην Εφορία ότι θα ασκήσει το επάγγελμα
και αμέσως μετά μπορεί να ξεκινήσει να το εξασκεί χωρίς κανέναν έλεγχο από
πουθενά για τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα που πρέπει να διαθέτει ώστε το έργο
του να είναι έργο κύρους και αδιαμφισβήτητο.

Έτσι, καθίσταται σαφές ότι είναι απόλυτη ανάγκη η δημιουργία Ινστιτούτου ή

Επιμελητηρίου κατά τα πρότυπα των Ευρωπαϊκών χωρών αλλά και αυτά των ΗΠΑ
ώστε το κύρος του επαγγέλματος του πραγματογνώμονα να αποκατασταθεί στο
κοινωνικό σύνολο και να αποτελέσει πόλο έλξης ανθρώπων που θέλουν με σύγχρονα
μέσα να εξασκήσουν αυτό το ιδιαίτερα σκληρό αλλά και απόλυτα ενδιαφέρον
επάγγελμα.

Οι πραγματικές προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος του

πραγματογνώμονα εξαρτώνται από τον κλάδο στον οποίο θα προσφέρει τις υπηρεσίες
του και θα εξειδικευτεί. Κατά την διαδικασία εκπόνησης μιας πραγματογνωμοσύνης
μπορεί να χρειαστούν εξειδικευμένες γνώσεις τις οποίες εάν δεν έχει ο ίδιος τότε θα
πρέπει να διαθέτει ευρύ δίκτυο συνεργατών από τους οποίους θα προσλάβει τον
κατάλληλο για να τον βοηθήσει στο έργο του.

Έτσι, η εργασία του πραγματογνώμονα εμπεριέχει και συντονιστικό ρόλο των

ανθρώπων διαφόρων ειδικοτήτων τους οποίους θα καλέσει για να τον βοηθήσουν στο
έργο του. Χωρίς εξαίρεση, όλοι οι πραγματογνώμονες πρέπει να διαθέτουν :
ικανότητα να γράφουν σωστά ώστε να εκφράζουν με μεθοδικότητα τις σκέψεις τους
και παράλληλα να έχουν αξιοπρεπή και πειστική παρουσία στο Δικαστήριο εάν και
όταν κληθούν σαν μάρτυρες για να υποστηρίξουν την έκθεση που συνέταξαν να
διαθέτουν επικοινωνιακή ικανότητα ώστε να μπορούν να διατηρούν απρόσκοπτους
διαύλους επικοινωνίας είτε με τους πελάτες τους είτε με τους ασφαλισμένους
(πελάτες των πελατών τους)

Σε σχετικό ερώτημα που έχει καταγραφεί στα πρακτικά 24.05.2000 της κοινής
συνέντευξης τύπου του Υπουργείου Ανάπτυξης και της Ενωσης Ασφαλιστικών
Εταιρειών Ελλάδας, ο κος Δημήτριος Κοντομηνάς, Πρόεδρος της Ενωσης, μεταξύ
άλλων απάντησε ότι ‘είμεθα σε ελεύθερη αγορά, η κάθε εταιρεία επιλέγει τους
πραγματογνώμονες που χρησιμοποιεί. Αυτό συνέβαινε, αυτό συμβαίνει και αυτό
πιστεύω θα συμβαίνει δεν υπάρχει κάποια αρχή, η οποία να ασχολείται με αυτά τα
πράγματα, να λεει θα βάλουμε αυτόν, θα βάλουμε τον άλλο.
Η κάθε εταιρεία είναι ελεύθερη να επιλέξει τους πραγματογνώμονες που
χρησιμοποιεί. Αυτό λεει η αγορά και αυτό βλέπω τους συναδέλφους να μου λένε. Για
το ίδιο θέμα αναφέρω παρακάτω μερικά άρθρα από τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
που θα βοηθήσουν τους αναγνώστες του περιοδικού να δουν και το σκεπτικό του
Νομοθέτη για την λειτουργία των Δικαστηρίων στο θέμα διορισμού
πραγματογνώμονα: Αρθρο 183 (Πότε διατάσσεται πραγματογνωμοσύνη)

Αν απαιτούνται ειδικές γνώσεις ορισμένης επιστήμης ή τέχνης για να γίνει ακριβής

διάγνωση και κρίση κάποιου γεγονότος, οι ανακριτικοί υπάλληλοι, ή το δικαστήριο
μπορούν αυτεπαγγέλτως ή με αίτηση κάποιου διαδίκου ή του εισαγγελέα να
διατάξουν πραγματογνωμοσύνη. Αρθρο 184 ( Αριθμός των πραγματογνωμόνων)

Αν η πραγματογνωμοσύνη δεν μπορεί να γίνει σε εργαστήριο που ιδρύθηκε ειδικά

από τον νόμο, καθώς και σε άλλες εξαιρετικές περιπτώσεις, διορίζονται δύο η
περισσότεροι πραγματογνώμονες. Σε επείγουσες ή μικρότερης σημασίας περιπτώσεις
μπορεί να διοριστεί μόνο ένας.

Ο διορισμός τους σε εξαιρετικά επείγουσες περιστάσεις μπορεί να γίνει και

προφορικά, επακολουθεί όμως η σύνταξη του εγγράφου. Σε οποιοδήποτε στάδιο της
προδικασίας, σε κάθε όμως περίπτωση πριν παραδοθεί η έκθεση της
πραγματογνωμοσύνης, ο εισαγγελέας εφετών, κρίνοντας αυτεπαγγέλτως ότι οι
πραγματογνώμονες που διορίστηκαν είναι περισσότεροι από όσους χρειάζονται, έχει
το δικαίωμα με διάταξη του που κοινοποιείται στον ανακριτή να περιορίσει έως τρεις
(3) τον αριθμό των περισσότερων πραγματογνώμων που διορίστηκαν από τον
ανακριτή σε συγκεκριμένη υπόθεση. (Σ’ αυτή την περίπτωση ο ανακριτής κρίνει
ποιοι από τους πραγματογνώμονες που είχαν αρχικά διοριστεί θα διατηρηθούν.

Τα ίδια ισχύουν και για τους πραγματογνώμονες που διορίστηκαν από τον εισαγγελέα
πλημμελειοδικών ή από οποιονδήποτε ανακριτικό υπάλληλο.) Αρθρο 186 (Εκλογή
και διορισμός πραγματογνωμόνων) Ο διορισμός των πραγματογνωμόνων πρέπει να
γίνεται με κάθε επιμέλεια από τον ανακριτικό υπάλληλο ή από το δικαστήριο, με
επιλογή ανάμεσα στα πρόσωπα που αναγράφονται στον πίνακα ο οποίος έχει
συνταχθεί σύμφωνα με το άρθρο 185 μόνο αν δεν υπάρχει τέτοιος πίνακας ή δεν
περιέχει τις ειδικότητες που απαιτούνται για την διενέργεια της πραγματογνωμοσύνης
που έχει διαταχθεί, ή αν οι αναγραφόμενοι στον πίνακα δεν βρίσκονται στην
περιφέρεια του οργάνου που τους διορίζει, είναι δυνατό να διοριστούν και πρόσωπα
που δεν περιλαμβάνονται στον πίνακα.

Ο διορισμός πραγματογνωμόνων με αυτό τον τρόπο γίνεται και όταν υπάρχουν

πραγματογνώμονες ειδικά διορισμένοι με νόμο, αν εκείνος που ενεργεί την ανάκριση
με σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα πλημμελειοδικών ή ο εισαγγελέας εφετών κρίνει
ότι αυτό επιβάλλεται σε εξαιρετική περίπτωση. Το ίδιο δικαίωμα έχει και το
δικαστήριο. Διορίζεται και ειδικός πραγματογνώμονας που δεν περιλαμβάνεται στον
πίνακα, αν τον υποδείξουν οι πραγματογνώμονες που έχουν διοριστεί.
Κατά την επιλογή των πραγματογνωμόνων το όργανο που διορίζει οφείλει να
λαμβάνει υπόψη του και την προηγούμενη απασχόληση των πραγματογνωμόνων του
πίνακα και να αποφεύγει χωρίς σοβαρό λόγο να αναθέτει πραγματογνωμοσύνη στον
ίδιο πραγματογνώμονα, αν υπάρχουν στον πίνακα άλλοι της ίδιας ειδικότητας που δεν
διορίστηκαν στον ίδιο χρόνο.

Γι’ αυτό το σκοπό τηρείται σε κάθε δικαστήριο ενιαίο βιβλίο για τους
πραγματογνώμονες που διορίζονται σύμφωνα με την ειδικότητα τους. Αρθρο 188
(Ποιοι δεν διορίζονται) Δεν μπορούν να διοριστούν πραγματογνώμονες : όσοι δεν
συμπλήρωσαν το 21ο έτος της ηλικίας τους όσοι διατελούν σε κατάσταση
απαγόρευσης όσοι καταδικάστηκαν για κακούργημα ή πλημμέλημα που συνεπάγεται
τη στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων τους ή την έκπτωση τους από την δημόσια
υπηρεσία καθώς και εκείνοι από τους οποίους έχει αφαιρεθεί η άδεια να ασκούν το
επάγγελμα τους, όσο χρόνο διαρκεί η στέρηση αυτή όσοι έχουν διαπράξει με
οποιονδήποτε τρόπο στην διαμόρφωση της παρούσας κατάστασης του αντικειμένου
της πραγματογνωμοσύνης

ΕΡΩΤΗΜΑ 2 : Πόσο έχει διευρυνθεί ο ρόλος του πραγματογνώμονα στην εποχή

μας?

Ένας πραγματογνώμων κατά την συνήθη πορεία εργασιών του μπορεί να κληθεί για
να προσφέρει τις υπηρεσίες του και να συντάξει έκθεση πραγματογνωμοσύνης για
μια από τις παρακάτω ενότητες αναθέσεων : Επιθεώρηση Κινδύνου με εκτίμηση
αξιών Πραγματογνωμοσύνες Ζημιών Πυρός, Μηχανολογικών Βλαβών,
Βραχυκυκλώματος, Ηλεκτρονικών Βλαβών, Μεταφορών, Κλοπής, Οχημάτων,
Αλλων Κατηγόριων κλπ Ο ρόλος του πραγματογνώμονα δεν έχει διευρυνθεί στην
εποχή μας ούτε έχει αλλάξει η βασική διαδικασία χειρισμού μιας υπόθεσης.

Όμως με την πάσης φύσεως δραστική ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει διευρυνθεί το
γνωστικό αντικείμενο που πρέπει να κατέχει καθώς και τα εργαλεία που πρέπει να
διαθέτει για την δουλειά του. Βασικά σύγχρονα εργαλεία εκτός των άλλων είναι η
απόλυτη οργάνωση του γραφείου του με χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και
εξειδικευμένων προγραμμάτων διαχείρισης καθώς και λειτουργική γνώση χρήσης του
Internet είτε για αναζήτηση είτε για επικοινωνία.

ΕΡΩΤΗΜΑ 3 : Είναι δεδομένο ότι οι πραγματογνώμονες είναι βασικοί και

ουσιαστικοί συνεργάτες των ασφαλιστικών εταιρειών. Αναλύστε αυτή την
πραγματικότητα

Στο άρθρο 46 του ΠΔ 400/70 αναφέρεται ότι : ‘Με φυλάκιση τουλάχιστον ενός μηνός
και με χρηματική ποινή τιμωρούνται πραγματογνώμονες οι οποίοι κατά την εκτίμηση
της εκτάσεως πραγματοποιηθείσας ζημίας και καθορισμό της οφειλομένης
αποζημιώσεως στον ζημιωθέντα ασφαλισμένο εν γνώσει κάνουν ψευδείς εκτιμήσεις ή
δηλώσεις προς όφελος του ασφαλιστή ή του ζημιωθέντα ασφαλισμένου’. Είναι
δεδομένο ότι οι πραγματογνώμονες είναι βασικοί και ουσιαστικοί συνεργάτες των
Ασφαλιστικών Εταιρειών.

Όχι όμως με την έννοια ότι θα υποτιμήσουν μια ζημία προς όφελος της Ασφαλιστικής
Εταιρείας. Οι πραγματογνώμονες είναι οι Τεχνικοί Σύμβουλοι της εντολοδότριας
ασφαλιστικής εταιρείας οι οποίοι θα ερευνήσουν τα αίτια της ζημίας, θα
καταγράψουν και θα αποτιμήσουν την ζημία μετά από έρευνα αγοράς, θα
αποτιμήσουν το πραγματικό κόστος αξιών των περιεχομένων και των κτιριακών
εγκαταστάσεων, θα συσχετίσουν τα ευρήματά τους με τους όρους του ασφαλιστηρίου
συμβολαίου και θα υποβάλλουν την πρότασή τους στην Ασφαλιστική Εταιρεία.

Ο ρόλος του πραγματογνώμονα είναι συμβουλευτικός προς την Ασφαλιστική

Εταιρεία η οποία θα πάρει και την τελική απόφαση αποζημίωσης ή την άρνησή της.
Ο ασφαλισμένος μπορεί (και σε μερικές περιπτώσεις επιβάλλεται) να ορίσει δικό του
πραγματογνώμονα ο οποίος θα ενεργήσει σαν δικός του Τεχνικός Σύμβουλος και ο
οποίος θα συνεργαστεί με τον πραγματογνώμονα που όρισε η Ασφαλιστική Εταιρεία.

Σε μία μεγάλη καταστροφική ζημία δηλαδή μία φωτιά, μία πλημμύρα, ένα σεισμό,
μία κλοπή, ο πραγματογνώμων που όρισε ο ασφαλισμένος, εκτός από την συνεργασία
που θα έχει με τον πραγματογνώμονα που όρισε η ασφαλιστική εταιρεία, θα
ενεργήσει και σαν σύμβουλος του ασφαλισμένου και για άλλα θέματα με στόχο να
γίνουν οι σωστές ενέργειες ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πολυποίκιλες οικονομικές
επιπτώσεις της ζημίας και να βελτιωθούν κατά πολύ οι πιθανότητες επαναφοράς του
ασφαλισμένου στην προ του συμβάντος θέση του.

Κάθε ζημία έχει τα δικά της απόλυτα ξεχωριστά χαρακτηριστικά και είναι μοναδική.
Ομως, οι όποιες ενέργειες γίνουν μετά την ζημία δεν μπορούν να αντικαταστήσουν
την σωστή και πλήρη ασφάλιση.

ΕΡΩΤΗΜΑ 4 : Πόσο έχει επηρεαστεί ο κλάδος από την τρομοκρατική ενέργεια της
11ης Σεπτεμβρίου 2001 ?

Ο κλάδος των πραγματογνωμόνων δεν έχει επηρεαστεί καθόλου από την

τρομοκρατική ενέργεια της 11ης Σεπτεμβρίου. Συνεχίζουμε να ενεργούμε κανονικά
χωρίς διαφοροποίηση στον τρόπο εργασίας μας.

Στις προασφαλιστικές επιθεωρήσεις που ενεργούμε, δηλαδή στις επιθεωρήσεις που

γίνονται πριν συναφθεί συμβόλαιο ασφάλισης για την διαπίστωση της
επικινδυνότητας του υπό ασφάλιση χώρου, πάντα ερευνούσαμε και συνεχίζουμε να
ερευνούμε και την περίπτωση εξωγενών κινδύνων μεταξύ των οποίων και
τρομοκρατικές/κακόβουλες ενέργειες οι οποίες μπορεί να έχουν υψηλό δείκτη
επικινδυνότητας όταν συνδυάζονται με τον κλάδο της επιθεωρούμενης εταιρείας
και/ή με την γεωγραφική θέση που ευρίσκεται ο επιθεωρούμενος κίνδυνος και/ή με
τα χαρακτηριστικά του επιχειρηματία/ιδιοκτήτη.
ΕΡΩΤΗΜΑ 5 : Ποιά στοιχεία και δεδομένα σε έναν επελθόντα κίνδυνο μπορούν να
παραπλανήσουν την πραγματογνωμοσύνη και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή ?

Όλα τα στοιχεία και τα δεδομένα ενός επελθόντος κινδύνου απαιτούν ιδιαίτερη

προσοχή και μπορούν να παραπλανήσουν την πραγματογνωμοσύνη. Οι
τυποποιημένες ενέργειες που πρέπει να γίνονται από τον πραγματογνώμονα σε κάθε
πραγματογνωμοσύνη μπορούν να ομαδοποιηθούν ως εξής :

1. Ενέργειες για πραγματογνωμοσύνη γενικών κλάδων (εκτός ζημιών οχημάτων)

Έρευνα αιτίων ζημίας Καταγραφή μέτρων προστασίας Συσχέτιση με την νόμιμη
λειτουργία της επιχείρησης (όταν πρόκειται για επαγγελματικό χώρο) Καταγραφή της
ζημίας Ανάλυση οικονομικής λειτουργίας της επιχείρησης Αποτίμηση ζημίας
Αποτίμηση πραγματικού κόστους αξιών των περιεχομένων και του κτιρίου
Συσχετισμός ευρημάτων με τους όρους του ασφαλιστηρίου συμβολαίου Υποβολή
πρότασης στην ασφαλιστική εταιρεία

Όλες οι παραπάνω ενέργειες εάν δεν γίνουν μεθοδικά και τεκμηριωμένα και γίνουν
χωρίς ιδιαίτερη προσοχή μπορεί να παραπλανήσουν τον πραγματογνώμονα και κατ’
επέκταση πιθανόν και την ασφαλιστική εταιρεία. Τα σημεία τριβής μεταξύ
πραγματογνώμονα και ασφαλισμένου κατά κανόνα προέρχονται από άγνοια των
όρων ασφάλισης από τον ασφαλισμένο.

Η «ηθική ευθύνη» στο σημείο αυτό ανήκει απόλυτα στον ασφαλιστικό σύμβουλο του
ασφαλισμένου διότι δεν τον είχε εκ των προτέρων ενημερώσει επακριβώς για τις
καλύψεις, τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας και τα ποσά ασφάλισης. Η νομική
ευθύνη βέβαια, ανήκει στον ασφαλισμένο ο οποίος όταν είχε παραλάβει το
ασφαλιστήριο συμβόλαιο έπρεπε να το είχε διαβάσει και εάν δεν συμφωνούσε σε
κάτι να είχε κάνει σχετικές διορθώσεις ή να είχε ζητήσει διευκρινήσεις από τον
ασφαλιστικό του σύμβουλο.

2. Ενέργειες για πραγματογνωμοσύνη ζημιών οχημάτων

Οι ενέργειες που πρέπει να γίνονται εξαρτώνται από το εάν υπήρξαν σωματικές

βλάβες ή όχι. Σε γενικές γραμμές οι ενέργειες που πρέπει να γίνονται σε κάθε
πραγματογνωμοσύνη ζημιών οχημάτων οποιουδήποτε ύψους ζημίας είναι οι εξής :
Αυτοψία ασφαλισμένου οχήματος Αυτοψία ζημιωθέντος οχήματος Αυτοψία τόπου
ατυχήματος Διερεύνηση στην ταυτότητα του ατυχήματος Αποτίμηση της ζημίας σε
συνεργασία με το συνεργείο επισκευής Υποβολή πρότασης στην ασφαλιστική
εταιρεία

Τα σημεία τριβής μεταξύ πραγματογνώμονα και ασφαλισμένου κατά κανόνα

προέρχονται από μη επίτευξη συνεννόησης για το κόστος ανταλλακτικών και/ή
εργατικών επισκευής. Οι εξελίξεις στον τομέα αυτό είναι δύο νέα προγράμματα
ηλεκτρονικών υπολογιστών που δειλά αρχίζουν την εφαρμογή τους στην Ελληνική
αγορά τα AUDATEX ( www.audatex.com ) και EurotaxRepairEstimate Manager
( www.eurotax.ch, www.eurotax.gr) όπου ξεκαθαρίζεται κατά πολύ το κόστος
καινούργιων ανταλλακτικών και τα εργατικά επισκευής.

ΕΡΩΤΗΜΑ 6 : Υπάρχει εξειδίκευση των πραγματογνωμόνων και πως διακρίνεται

αυτή ? Όπως σε κάθε επάγγελμα, έτσι και στο επάγγελμα του πραγματογνώμονα ο
κάθε πραγματογνώμων εάν ασχοληθεί πολλές φορές με ένα θέμα ανάθεσης αποκτά
και την εξειδίκευση στο θέμα αυτό. Η βιώσιμη και ανοδική όμως ανάπτυξη ενός
επαγγελματία πραγματογνώμονα τείνει στο να περιλάβει συμπράξεις και
συγχωνεύσεις μονάδων πραγματογνωμόνων διότι μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί η
πλήρης παροχή υπηρεσιών όπου θα προσφέρεται η δυνατότητα One Stop Shop προς
τους πελάτες τους είτε είναι Ασφαλιστικές Εταιρείες είτε άλλοι ενδιαφερόμενοι.
(source ©: www.glavopoulos.gr)

Προϋποθέσεις άσκησης επαγγέλματος

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του επαγγέλματος του
πραγματογνώμονα ούτε τυποποίηση στην μορφή που πρέπει να έχει μια έκθεση
πραγματογνωμοσύνης. Κάποιος δηλώνει στην Εφορία ότι θα ασκήσει το επάγγελμα
και αμέσως μετά μπορεί να ξεκινήσει να το εξασκεί χωρίς κανέναν έλεγχο από
πουθενά για τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα που πρέπει να διαθέτει ώστε το έργο
του να είναι έργο κύρους και αδιαμφισβήτητο.

Έτσι, καθίσταται σαφές ότι είναι απόλυτη ανάγκη η δημιουργία Ινστιτούτου ή

Επιμελητηρίου κατά τα πρότυπα των Ευρωπαϊκών χωρών αλλά και αυτά των ΗΠΑ
ώστε το κύρος του επαγγέλματος του πραγματογνώμονα να αποκατασταθεί στο
κοινωνικό σύνολο και να αποτελέσει πόλο έλξης ανθρώπων που θέλουν με σύγχρονα
μέσα να εξασκήσουν αυτό το ιδιαίτερα σκληρό αλλά και απόλυτα ενδιαφέρον
επάγγελμα.

Οι πραγματικές προϋποθέσεις για την άσκηση του επαγγέλματος του

πραγματογνώμονα εξαρτώνται από τον κλάδο στον οποίο θα προσφέρει τις υπηρεσίες
του και θα εξειδικευτεί.

Κατά την διαδικασία εκπόνησης μιας πραγματογνωμοσύνης μπορεί να χρειαστούν

εξειδικευμένες γνώσεις τις οποίες εάν δεν έχει ο ίδιος τότε θα πρέπει να διαθέτει ευρύ
δίκτυο συνεργατών από τους οποίους θα προσλάβει τον κατάλληλο για να τον
βοηθήσει στο έργο του. Ετσι, η εργασία του πραγματογνώμονα εμπεριέχει και
συντονιστικό ρόλο των ανθρώπων διαφόρων ειδικοτήτων τους οποίους θα καλέσει
για να τον βοηθήσουν στο έργο του.

Χωρίς εξαίρεση, όλοι οι πραγματογνώμονες πρέπει να διαθέτουν

(http://www.pragmatognomones.gr/arthra/drastiriotites.shtm):

 ικανότητα να γράφουν σωστά ώστε να εκφράζουν με μεθοδικότητα τις σκέψεις

τους και παράλληλα να έχουν αξιοπρεπή και πειστική παρουσία στο Δικαστήριο εάν
και όταν κληθούν σαν μάρτυρες για να υποστηρίξουν την έκθεση που συνέταξαν
 να διαθέτουν επικοινωνιακή ικανότητα ώστε να μπορούν να διατηρούν
απρόσκοπτους διαύλους επικοινωνίας είτε με τους πελάτες τους είτε με τους
ασφαλισμένους (πελάτες των πελατών τους)

Για το ίδιο θέμα αναφέρουμε παρακάτω μερικά άρθρα από τον Κώδικα Ποινικής
Δικονομίας που θα βοηθήσουν τους αναγνώστες του περιοδικού να δουν και το
σκεπτικό του Νομοθέτη για την λειτουργία των Δικαστηρίων στο θέμα διορισμού
πραγματογνώμονα :

Άρθρο 183 (Πότε διατάσσεται πραγματογνωμοσύνη)

Αν απαιτούνται ειδικές γνώσεις ορισμένης επιστήμης ή τέχνης για να γίνει ακριβής

διάγνωση και κρίση κάποιου γεγονότος, οι ανακριτικοί υπάλληλοι, ή το δικαστήριο
μπορούν αυτεπαγγέλτως ή με αίτηση κάποιου διαδίκου ή του εισαγγελέα να
διατάξουν πραγματογνωμοσύνη
(http://www.pragmatognomones.gr/arthra/drastiriotites.shtm).

Άρθρο 184 ( Αριθμός των πραγματογνωμόνων)

Αν η πραγματογνωμοσύνη δεν μπορεί να γίνει σε εργαστήριο που ιδρύθηκε ειδικά

από τον νόμο, καθώς και σε άλλες εξαιρετικές περιπτώσεις, διορίζονται δύο η
περισσότεροι πραγματογνώμονες. Σε επείγουσες ή μικρότερης σημασίας περιπτώσεις
μπορεί να διοριστεί μόνο ένας. Ο διορισμός τους σε εξαιρετικά επείγουσες
περιστάσεις μπορεί να γίνει και προφορικά, επακολουθεί όμως η σύνταξη του
εγγράφου.

Σε οποιοδήποτε στάδιο της προδικασίας, σε κάθε όμως περίπτωση πριν παραδοθεί η

έκθεση της πραγματογνωμοσύνης, ο εισαγγελέας εφετών, κρίνοντας αυτεπαγγέλτως
ότι οι πραγματογνώμονες που διορίστηκαν είναι περισσότεροι από όσους
χρειάζονται, έχει το δικαίωμα με διάταξη του που κοινοποιείται στον ανακριτή να
περιορίσει έως τρεις (3) τον αριθμό των περισσότερων πραγματογνώμων που
διορίστηκαν από τον ανακριτή σε συγκεκριμένη υπόθεση.

(Σ' αυτή την περίπτωση ο ανακριτής κρίνει ποιοι από τους πραγματογνώμονες που
είχαν αρχικά διοριστεί θα διατηρηθούν. Τα ίδια ισχύουν και για τους
πραγματογνώμονες που διορίστηκαν από τον εισαγγελέα πλημμελειοδικών ή από
οποιονδήποτε ανακριτικό υπάλληλο.)

Άρθρο 186 (Εκλογή και διορισμός πραγματογνωμόνων)

Ο διορισμός των πραγματογνωμόνων πρέπει να γίνεται με κάθε επιμέλεια από τον

ανακριτικό υπάλληλο ή από το δικαστήριο, με επιλογή ανάμεσα στα πρόσωπα που
αναγράφονται στον πίνακα ο οποίος έχει συνταχθεί σύμφωνα με το άρθρο 185 μόνο
αν δεν υπάρχει τέτοιος πίνακας ή δεν περιέχει τις ειδικότητες που απαιτούνται για την
διενέργεια της πραγματογνωμοσύνης που έχει διαταχθεί, ή αν οι αναγραφόμενοι στον
πίνακα δεν βρίσκονται στην περιφέρεια του οργάνου που τους διορίζει, είναι δυνατό
να διοριστούν και πρόσωπα που δεν περιλαμβάνονται στον πίνακα.
Ο διορισμός πραγματογνωμόνων με αυτό τον τρόπο γίνεται και όταν υπάρχουν
πραγματογνώμονες ειδικά διορισμένοι με νόμο, αν εκείνος που ενεργεί την ανάκριση
με σύμφωνη γνώμη του εισαγγελέα πλημμελειοδικών ή ο εισαγγελέας εφετών κρίνει
ότι αυτό επιβάλλεται σε εξαιρετική περίπτωση. Το ίδιο δικαίωμα έχει και το
δικαστήριο. Διορίζεται και ειδικός πραγματογνώμονας που δεν περιλαμβάνεται στον
πίνακα, αν τον υποδείξουν οι πραγματογνώμονες που έχουν διοριστεί.

Κατά την επιλογή των πραγματογνωμόνων το όργανο που διορίζει οφείλει να

λαμβάνει υπόψη του και την προηγούμενη απασχόληση των πραγματογνωμόνων του
πίνακα και να αποφεύγει χωρίς σοβαρό λόγο να αναθέτει πραγματογνωμοσύνη στον
ίδιο πραγματογνώμονα, αν υπάρχουν στον πίνακα άλλοι της ίδιας ειδικότητας που δεν
διορίστηκαν στον ίδιο χρόνο.

Γι' αυτό το σκοπό τηρείται σε κάθε δικαστήριο ενιαίο βιβλίο για τους
πραγματογνώμονες που διορίζονται σύμφωνα με την ειδικότητα τους.

Άρθρο 188 (Ποιοι δεν διορίζονται)

Δεν μπορούν να διοριστούν πραγματογνώμονες

(http://www.pragmatognomones.gr/arthra/drastiriotites.shtm):

 όσοι δεν συμπλήρωσαν το 21ο έτος της ηλικίας τους

 όσοι διατελούν σε κατάσταση απαγόρευσης

 όσοι καταδικάστηκαν για κακούργημα ή πλημμέλημα που συνεπάγεται τη

στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων τους ή την έκπτωση τους από την δημόσια
υπηρεσία καθώς και εκείνοι από τους οποίους έχει αφαιρεθεί η άδεια να ασκούν το
επάγγελμα τους, όσο χρόνο διαρκεί η στέρηση αυτή

 όσοι έχουν διαπράξει με οποιονδήποτε τρόπο στην διαμόρφωση της παρούσας

κατάστασης του αντικειμένου της πραγματογνωμοσύνης

Ο ρόλος του πραγματογνώμονα στην εποχή μας

Ένας πραγματογνώμων κατά την συνήθη πορεία εργασιών του μπορεί να κληθεί για
να προσφέρει τις υπηρεσίες του και να συντάξει έκθεση πραγματογνωμοσύνης για
μια από τις παρακάτω ενότητες αναθέσεων
(http://www.pragmatognomones.gr/arthra/drastiriotites.shtm):

 Επιθεώρηση Κινδύνου με εκτίμηση αξιών

 Πραγματογνωμοσύνες Ζημιών Πυρός, Μηχανολογικών Βλαβών,

Βραχυκυκλώματος, Ηλεκτρονικών Βλαβών, Μεταφορών, Κλοπής, Οχημάτων,
Άλλων Κατηγόριων κλπ
Ο ρόλος του πραγματογνώμονα δεν έχει διευρυνθεί στην εποχή μας ούτε έχει αλλάξει
η βασική διαδικασία χειρισμού μιας υπόθεσης. Όμως με την πάσης φύσεως δραστική
ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει διευρυνθεί το γνωστικό αντικείμενο που πρέπει να
κατέχει καθώς και τα εργαλεία που πρέπει να διαθέτει για την δουλειά του. Βασικά
σύγχρονα εργαλεία εκτός των άλλων είναι η απόλυτη οργάνωση του γραφείου του με
χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και εξειδικευμένων προγραμμάτων διαχείρισης
καθώς και λειτουργική γνώση χρήσης του Internet είτε για αναζήτηση είτε για
επικοινωνία.

Πραγματογνώμονες και ασφαλιστικές εταιρείες

Στο άρθρο 46 του ΠΔ 400/70 αναφέρεται ότι : 'Με φυλάκιση τουλάχιστον ενός μηνός
και με χρηματική ποινή τιμωρούνται πραγματογνώμονες οι οποίοι κατά την εκτίμηση
της εκτάσεως πραγματοποιηθείσας ζημίας και καθορισμό της οφειλομένης
αποζημιώσεως στον ζημιωθέντα ασφαλισμένο εν γνώσει κάνουν ψευδείς εκτιμήσεις ή
δηλώσεις προς όφελος του ασφαλιστή ή του ζημιωθέντα ασφαλισμένου.

Είναι δεδομένο ότι οι πραγματογνώμονες είναι βασικοί και ουσιαστικοί συνεργάτες

των Ασφαλιστικών Εταιρειών. Όχι όμως με την έννοια ότι θα υποτιμήσουν μια ζημία
προς όφελος της Ασφαλιστικής Εταιρείας.

Οι πραγματογνώμονες είναι οι Τεχνικοί Σύμβουλοι της εντολοδότριας ασφαλιστικής

εταιρείας οι οποίοι θα ερευνήσουν τα αίτια της ζημίας, θα καταγράψουν και θα
αποτιμήσουν την ζημία μετά από έρευνα αγοράς, θα αποτιμήσουν το πραγματικό
κόστος αξιών των περιεχομένων και των κτιριακών εγκαταστάσεων, θα συσχετίσουν
τα ευρήματά τους με τους όρους του ασφαλιστηρίου συμβολαίου και θα υποβάλλουν
την πρότασή τους στην Ασφαλιστική Εταιρεία.

Ο ρόλος του πραγματογνώμονα είναι συμβουλευτικός προς την Ασφαλιστική

Εταιρεία η οποία θα πάρει και την τελική απόφαση αποζημίωσης ή την άρνησή της.

Ο ασφαλισμένος μπορεί (και σε μερικές περιπτώσεις επιβάλλεται) να ορίσει δικό του

πραγματογνώμονα ο οποίος θα ενεργήσει σαν δικός του Τεχνικός Σύμβουλος και ο
οποίος θα συνεργαστεί με τον πραγματογνώμονα που όρισε η Ασφαλιστική Εταιρεία
(http://www.pragmatognomones.gr/arthra/drastiriotites.shtm).

Σε μία μεγάλη καταστροφική ζημία δηλαδή μία φωτιά, μία πλημμύρα, ένα σεισμό,
μία κλοπή, ο πραγματογνώμων που όρισε ο ασφαλισμένος, εκτός από την συνεργασία
που θα έχει με τον πραγματογνώμονα που όρισε η ασφαλιστική εταιρεία, θα
ενεργήσει και σαν σύμβουλος του ασφαλισμένου και για άλλα θέματα με στόχο να
γίνουν οι σωστές ενέργειες ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πολυποίκιλες οικονομικές
επιπτώσεις της ζημίας και να βελτιωθούν κατά πολύ οι πιθανότητες επαναφοράς του
ασφαλισμένου στην προ του συμβάντος θέση του.

Κάθε ζημία έχει τα δικά της απόλυτα ξεχωριστά χαρακτηριστικά και είναι μοναδική.
Όμως, οι όποιες ενέργειες γίνουν μετά την ζημία δεν μπορούν να αντικαταστήσουν
την σωστή και πλήρη ασφάλιση
(http://www.pragmatognomones.gr/arthra/drastiriotites.shtm).

Κίνδυνοι σε μία πραγματογνωμοσύνη

Όλα τα στοιχεία και τα δεδομένα ενός επελθόντος κινδύνου απαιτούν ιδιαίτερη

προσοχή και μπορούν να παραπλανήσουν την πραγματογνωμοσύνη. Οι
τυποποιημένες ενέργειες που πρέπει να γίνονται από τον πραγματογνώμονα σε κάθε
πραγματογνωμοσύνη μπορούν να ομαδοποιηθούν ως εξής:

Ενέργειες για πραγματογνωμοσύνη γενικών κλάδων (εκτός ζημιών οχημάτων)

 Έρευνα αιτίων ζημίας

 Καταγραφή μέτρων προστασίας

 Συσχέτιση με την νόμιμη λειτουργία της επιχείρησης (όταν πρόκειται για

επαγγελματικό χώρο)

 Καταγραφή της ζημίας

 Ανάλυση οικονομικής λειτουργίας της επιχείρησης

 Αποτίμηση ζημίας

 Αποτίμηση πραγματικού κόστους αξιών των περιεχομένων και του κτιρίου

 Συσχετισμός ευρημάτων με τους όρους του ασφαλιστηρίου συμβολαίου

 Υποβολή πρότασης στην ασφαλιστική εταιρεία

Όλες οι παραπάνω ενέργειες εάν δεν γίνουν μεθοδικά και τεκμηριωμένα και γίνουν
χωρίς ιδιαίτερη προσοχή μπορεί να παραπλανήσουν τον πραγματογνώμονα και κατ'
επέκταση πιθανόν και την ασφαλιστική εταιρεία
(http://www.pragmatognomones.gr/arthra/drastiriotites.shtm).

Τα σημεία τριβής μεταξύ πραγματογνώμονα και ασφαλισμένου κατά κανόνα

προέρχονται από άγνοια των όρων ασφάλισης από τον ασφαλισμένο. Η «ηθική
ευθύνη» στο σημείο αυτό ανήκει απόλυτα στον ασφαλιστικό σύμβουλο του
ασφαλισμένου διότι δεν τον είχε εκ των προτέρων ενημερώσει επακριβώς για τις
καλύψεις, τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας και τα ποσά ασφάλισης.

Η νομική ευθύνη βέβαια, ανήκει στον ασφαλισμένο ο οποίος όταν είχε παραλάβει το
ασφαλιστήριο συμβόλαιο έπρεπε να το είχε διαβάσει και εάν δεν συμφωνούσε σε
κάτι να είχε κάνει σχετικές διορθώσεις ή να είχε ζητήσει διευκρινήσεις από τον
ασφαλιστικό του σύμβουλο.

Ενέργειες για πραγματογνωμοσύνη ζημιών οχημάτων: Οι ενέργειες που πρέπει να

γίνονται εξαρτώνται από το εάν υπήρξαν σωματικές βλάβες ή όχι. Σε γενικές γραμμές
οι ενέργειες που πρέπει να γίνονται σε κάθε πραγματογνωμοσύνη ζημιών οχημάτων
οποιουδήποτε ύψους ζημίας είναι οι εξής :

 Αυτοψία ασφαλισμένου οχήματος

 Αυτοψία ζημιωθέντος οχήματος

 Αυτοψία τόπου ατυχήματος

 Διερεύνηση στην ταυτότητα του ατυχήματος

 Αποτίμηση της ζημίας σε συνεργασία με το συνεργείο επισκευής

 Υποβολή πρότασης στην ασφαλιστική εταιρεία

Τα σημεία τριβής μεταξύ πραγματογνώμονα και ασφαλισμένου κατά κανόνα

προέρχονται από μη επίτευξη συνεννόησης για το κόστος ανταλλακτικών και/ή
εργατικών επισκευής.

Οι εξελίξεις στον τομέα αυτό είναι δύο νέα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών
που δειλά αρχίζουν την εφαρμογή τους στην Ελληνική αγορά τα AUDATEX
(www.audatex.com) και Eurotax Repair Estimate Manager (www.eurotax.ch,
www.eurotax.gr) όπου ξεκαθαρίζεται κατά πολύ το κόστος καινούργιων
ανταλλακτικών και τα εργατικά επισκευής.

Πραγματογνώμονες και εξειδίκευση

Όπως σε κάθε επάγγελμα, έτσι και στο επάγγελμα του πραγματογνώμονα ο κάθε
πραγματογνώμων εάν ασχοληθεί πολλές φορές με ένα θέμα ανάθεσης αποκτά και την
εξειδίκευση στο θέμα αυτό.

Η βιώσιμη και ανοδική όμως ανάπτυξη ενός επαγγελματία πραγματογνώμονα τείνει

στο να περιλάβει συμπράξεις και συγχωνεύσεις μονάδων πραγματογνωμόνων διότι
μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί η πλήρης παροχή υπηρεσιών όπου θα προσφέρεται η
δυνατότητα One Stop Shop προς τους πελάτες τους είτε είναι Ασφαλιστικές Εταιρείες
είτε άλλοι ενδιαφερόμενοι.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ ΠΥΡΟΣ

Με την εντολή ανάθεσης μιας πραγματογνωμοσύνης, ο πραγματογνώμονας οφείλει

να διαβάσει το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, έτσι ώστε να γνωρίζει τις καλύψεις που
αυτό παρέχει. Σε περιπτώσεις που οι ζημιές οφείλονται από φωτιά πρέπει γνωρίζουμε
εκ των προτέρων αν υπάρχει κάλυψη μόνο κτιρίου, μόνο περιεχομένων ή και των
δύο. (Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα με την αύξηση των στεγαστικών δανείων, σε
πολλές περιπτώσεις οι τράπεζες αναγκάζουν τους δανειολήπτες να ασφαλίζουν το
κτίριο και αποκλειστικά αυτό, σε περίπτωση που δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις
δόσεις του δανείου, να διασφαλίσει την καλή κατάσταση του κτιρίου που κατά
συνέπεια θα κατασχεθεί ).

Όταν βρεθούμε στον τόπο του ατυχήματος μελετάμε διεξοδικά τα στοιχεία που μας
δίνονται και τα αποτυπώνουμε σε φωτογραφίες οι οποίες θα συνοδεύουν την έκθεση
πραγματογνωμοσύνης. Διερευνούμε και εστιάζουμε στην αιτία της φωτιάς (από τι
προήλθε; , Αν ευθύνεται κάποιο συγκεκριμένο άτομο; , Σε ποίο σημείο ακριβώς
εκδηλώθηκε η εστία). Ανάλογα με το είδος του ακινήτου όπου εκδηλώθηκε η φωτιά
εστιάζουμε ανάλογα και στα μέτρα πυροπροστασίας που υπάρχουν καθώς αυτά είναι
απαραίτητα σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες και επιχειρήσεις όπου εργάζεται
προσωπικό.

Στις κατοικίες δεν υπάρχουν απαραίτητα μέτρα πυροπροστασίας, εκτός και αν αυτά
ορίζονται στους ειδικούς όρους του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Το επόμενο βήμα
είναι να γίνει καταγραφή των ζημιωμένων υλικών, των τοιχοποιιών και οτιδήποτε
άλλο επηρεάστηκε από την θερμότητα και το καπνό και είναι συνέπεια του
συγκεκριμένου περιστατικού που αναλύουμε.

Τα υπόλοιπα βήματα θα αναλυθούν μέσα στην έκθεση πραγματογνωμοσύνης που

ακολουθεί και η οποία είναι ένα χαρακτηριστικό δείγμα το οποίο δημιουργήθηκε με
βάσει εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης πολλών πραγματογνωμόνων και δείχνει μια
χαρακτηριστική γενική εικόνα, για το πώς μπορεί να είναι μια έκθεση
πραγματογνωμοσύνης.

Απέφυγα να συμπεριλάβω μια έκθεση πραγματογνωμοσύνης από ένα συγκεκριμένο

πραγματογνώμονα, καθώς δεν ήθελα να τονίσω το αποκλειστικά προσωπικό του
ύφος, έχοντας ως γνώμονα την εισαγωγή σε αυτό το είδος έκφρασης μόνο και μόνο
για εκπαιδευτικούς λόγους και όχι για οδηγό πραγματογνωμόνων που βρίσκονται
χρόνια στον χώρο και προφανώς έχουν ήδη αναπτύξει την δική τους προσωπική
ταυτότητα.
ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ ΖΗΜΙΩΝ ΑΠΟ ΠΥΡΚΑΓΙΑ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΗΡΙΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ

Σύμφωνα με το ασφαλιστήριο συμβόλαιο ασφαλίζεται μονοκατοικία συνολικής

επιφάνειας 400 τ.μ. , αποτελούμενη από ημιυπόγειο, ισόγειο & δύο (2) ορόφους.
Φέρει σκελετό από μπετόν αρμέ, τουβλόκτιστη τοιχοποιία και ταρατσοσκεπή και
είναι έτους κατασκευής 1985.

Στην ασφαλιστική αξία του κτιρίου συμπεριλαμβάνεται η πισίνα, το parking από

λαμαρινοσκεπή, δύο (2) αποθήκες στον κήπο, σοφίτα με χτιστό σαλόνι και ταβάνι με
ραμποτέ και εξοπλισμός ψύξης - θέρμανσης.

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΜΑΣ

Όπως διαπιστώσαμε κατά την αυτοψία μας πρόκειται για μεζονέτα συνολικής
δηλωθείσης επιφάνειας 400 τ.μ., η οποία αποτελείται από ημιυπόγειο, ισόγειο, όροφο
και σοφίτα. Φέρει σκελετό από μπετόν αρμέ, τοίχους από τούβλα και ταράτσα από
μπετόν αρμέ με διακοσμητικά κεραμίδια. Το κτίριο μας δηλώθηκε ότι είναι
κατασκευής 1979 και είναι ιδιοκτησίας του ασφαλισμένου.

(Η ανωτέρω ταυτοποίηση της κτιριακής κατάστασης του ασφαλισμένου κτιρίου είναι

σημαντική, για να διαπιστώσουμε αν το ασφαλισμένο κτίριο καλύπτεται από τα
πλαίσια που ορίζει το ασφαλιστήριο συμβόλαιο για τις περιοχές κάλυψης. Με αυτό
τον τρόπο είμαστε καλυμμένοι σε περίπτωση πρόκλησης της φωτιάς σε χώρους που
δεν ορίζονται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο, ή σε προσθήκες χώρων που δεν
δηλώθηκαν στην ασφαλιστική εταιρεία, με συνέπεια να μην καταβάλλονται και τα
ανάλογα ασφάλιστρα που αναλογούν.

Βλ. όρο 2.7 ασφαλιστηρίου συμβολαίου GENERALI ΑΕΑΖ που αναφέρει :

ΚΑΤΟΙΚΙΑ - ΟΙΚΟΔΟΜΗ είναι το σύνολο των κατοικήσιμων και βοηθητικών
χώρων του ακινήτου, συμπεριλαμβανομένων των μεμονωμένων κτισμάτων ή ειδικών
κατασκευών, (πισίνα μετά των εγκαταστάσεων αυτής, πέργκολες, κιόσκια, BBQ,
μαντρότοιχοι, αυλόπορτες, γκαράζ, εγκαταστάσεις κεραιών, τέντες και ηλιακός
θερμοσίφωνας) που βρίσκονται σε άμεση σχέση με την ασφαλισμένη κατοικία/
οικοδομή καθώς και της αναλογίας αυτών στα θεμέλια και στους κοινόκτητους και
κοινόχρηστους χώρους σύμφωνα με τον κανονισμό και την σύσταση οριζόντιας ή
κάθετης ιδιοκτησίας.)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Στο τέλος καταλήγουμε στο συμπέρασμα εάν η περιγραφή των κτιριακών συνάδει με
τις διαπιστώσεις μας κατά την αυτοψία, και αν όχι ποιες είναι οι διαφορές που
υπάρχουν.

ΠΩΣ ΕΚΔΗΛΩΘΗΚΕ Η ΦΩΤΙΑ;

Στην πρώτη παράγραφο αυτής της ενότητας προσπαθούμε να μεταφέρουμε τα

στοιχεία που μας δόθηκαν από τον ασφαλισμένο και έχουν άμεση σχέση με την
φωτιά. Π.χ. πως εκτιμάει ο ίδιος ότι ξεκίνησε, από ποιο σημείο κ.α.. Σε αυτό το
σημείο έγκειται και μια ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στον τρόπο λειτουργίας των
πραγματογνωμόνων.

Ορισμένοι πραγματογνώμονες κατά την αυτοψία τους πέρα από τον έλεγχο και την
έρευνα που ο ίδιος πραγματοποιεί, δίνει και στον ασφαλισμένο μία φόρμα την οποία
συμπληρώνει και καταθέτει την δική του εκτίμηση για το περιστατικό. Έτσι με αυτό
τον τρόπο έχει την ενυπόγραφη δήλωση του ασφαλισμένου με την οποία μπορεί να
προχωρήσει την διαδικασία σύνταξης της έκθεσης και να αντιπαρατεθεί σε πρώτο
πρόσωπο όταν διαφωνεί σε κάτι, τεκμηριώνοντας το όμως απόλυτα με τα στοιχεία
που έχει συλλέξει.

Από την άλλη υπάρχουν πραγματογνώμονες που κατά την διάρκεια της αυτοψίας δεν
σημειώνουν ούτε «συμμερίζονται» την εκδοχή του ασφαλισμένου και προχωρούν
στην σύνταξη της έκθεσης αποκλειστικά στηριζόμενοι στα στοιχεία που έλαβαν κατά
την διάρκεια της αυτοψίας, χωρίς να επηρεαστούν από οτιδήποτε άλλο, έχοντας μόνο
ως γνώμονα τις δικές τους αντιλήψεις από αυτά που διαπίστωσαν και απαθανάτισαν
με την φωτογραφική τους μηχανή κατά την αυτοψία τους.

Στην δεύτερη παράγραφο αναφέρεται αναλυτικά τι επηρεάστηκε από την φωτιά και
τον καπνό, ποιοι χώροι του σπιτιού / εργοστασίου και από πού ξεκίνησε η φωτιά.
Γίνεται ανάλυση των μέτρων πυροπροστασίας εάν υπάρχουν και αναφέρονται ποια
μέτρα είναι απαραίτητα βάση του ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Οι ζημιές που
προκλήθηκαν και αναλύονται μία προς μία ως προς το μέγεθος, το σημείο και το
είδος της ζημιάς πρέπει να συνοδεύεται και από τις ανάλογες φωτογραφίες που
λήφθηκαν κατά την διάρκεια της αυτοψίας πχ (βλ. φωτ. Νο 1 - 5).

Επιπλέον πρέπει να τονίζονται τα χαρακτηριστικά της ζημιάς, τι έχει επηρεαστεί και

αν το ζημιωμένο αντικείμενο είναι αναπόσπαστο τμήμα κάποιου συνόλου πχ. μιας
οικιακής συσκευής, ενός μηχανήματος CNC κα..)

Στην τρίτη παράγραφο πρέπει να αναλυθούν όλα τα στοιχεία που έχει στην διάθεση
του ο πραγματογνώμονας και τα οποία μπορεί να είναι από διάφορες πηγές και να
δίνουν χρήσιμα στοιχεία για την έκβαση της υπόθεσης.

Τα στοιχεία που συνήθως ζητούνται από τον ασφαλισμένο σε περιπτώσεις φωτιάς

είναι:

- Βεβαίωση Πυροσβεστικής (εάν προσήλθε)

- Πιστοποιητικό πυροπροστασίας (εάν απαιτείται)

- Τις 4 πρώτες σελίδες της μελέτης ενεργητικής πυροπροστασίας (εάν υπάρχει)

- Σχέδιο σε κάτοψη των κτιρίων εάν πρόκειται για φωτιά μεγάλου μεγέθους

- Σχέδιο σε κάτοψη για την κατανομή του μηχανολογικού εξοπλισμού (για

εργοστάσια)
- Προσφορές, τιμολόγια, αποδείξεις για την αποκατάσταση των ζημιών

- Αναλυτική λίστα για την αποζημίωση που απαιτείται

- Παραστατικά με τα οποία είχαν αγοραστεί τα ζημιωμένα περιεχόμενα

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥ

Σε αυτό το σημείο αναλύονται όλες οι ζημιές που διαπιστώθηκαν κατά την διάρκεια
της αυτοψίας μας, αυτή την φορά με την οικονομική τους υπόσταση, δηλαδή το
συνολικό κόστος που απαιτείται για την αποκατάσταση των ζημιών. Ζητάμε από τον
ασφαλισμένο ή την ασφαλισμένη εταιρεία να μας προσκομίσει τα παραστατικά που
αποδεικνύουν το κόστος για την αποκατάσταση των ζημιωμένων πραγμάτων και από
αυτά έχουμε την συνολική απαίτηση. Η συνολική αυτή απαίτηση μπορεί να
προσεγγίζει την πραγματική αξία της ζημιάς, αλλά πολλές φορές δεν έχει και καμία
σχέση με την πραγματικότητα, καθώς καθορίζεται από τον παθόντα, που λογικό είναι
να θέλει να αποκομίσει όσο τον δυνατόν μεγαλύτερη αποζημίωση.
ΖΗΜΙΕΣ ΚΤΤΡΤΟΥ

Εν συνεχεία παρουσιάζουμε τις απαιτήσεις σε σχετικούς πίνακες στους οποίους

γίνεται διαχωρισμός των ζημιών, τμηματοποίηση των αντικειμένων και διαχωρισμός
τους ανάλογα με την ασφαλιστική τους ιδιότητα (κτίριο, κτιριακές βελτιώσεις,
περιεχόμενα, εξοπλισμός, εμπορεύματα κ.α.). Ο πίνακας πρέπει να είναι αναλυτικός
με τις μονάδες μέτρησης (μ., kg, τεμ. ) και την ακριβή τους ποσότητα. Πρέπει επίσης
να συμπεριλάβουμε και το ΦΠΑ όταν πρόκειται για ιδιώτη και έχουμε απαιτήσεις με
τιμολόγια. Αντίθετα όταν πρόκειται για εταιρείες ή καταστήματα, ή όταν έχουμε
κάποια προσφορά αντί τιμολογίου, δεν συμπεριλαμβάνουμε στις εκτιμήσεις μας τον
ΦΠΑ.

Οι Πίνακες πρέπει να είναι τόσοι όσοι χρειάζονται για να μπορέσει να γίνει η

τμηματοποίηση των αντικειμένων που επηρεάστηκαν. Ένα χαρακτηριστικό
παράδειγμα πίνακα είναι αυτό που παραθέτουμε ακολούθως :
Στον Πίνακα πρέπει συμπεριλαμβάνονται όλα τα στοιχεία που οδηγούν στην δική μας
εκτίμηση. Στον ανωτέρω Πίνακα συμπεριλαμβάνεται και ποσοστό παλαιότητας
καθώς οι όροι του ασφαλιστηρίου συμβολαίου παρέχουν κάλυψη σε ΑΞΙΕΣ
ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. Για να υπολογίσουμε το ποσοστό παλαιότητας ο τόπος
υπολογισμού έχει ως εξής.

Γνωρίζοντας εκ των προτέρων το έτος κατασκευής του κτιρίου (πχ έτος κατασκευής
1994) τότε ακολουθούμε την παρακάτω διαδικασία :

Για τον υπολογισμό του ποσοστού παλαιότητας που προκύπτει για το ασφαλισμένο
κτίριο λαμβάνουμε υπόψη ποσοστό παλαιότητας 2% ανά έτος εξαιρουμένου του
πρώτου έτους κατασκευής του με μέγιστο ποσοστό το 50%. Με τα στοιχεία που
συλλέξαμε το κτίριο κατασκευάστηκε το 1994 και έτσι το ποσοστό παλαιότητας
προσδιορίζεται ως εξής:

(2004 - 1994 - 1) x 2% = 9 x 2% = 18%

Εάν ανατρέξετε στον Πίνακα - Ι θα διαπιστώσετε ότι συμπεριλάβαμε ποσοστό

παλαιότητας 18 % σε όλα τα ζημιωμένα τμήματα τα οποία παρέμειναν αναλλοίωτα
από την ανέγερση του κτιρίου έως σήμερα. Αυτά είναι οι ηλεκτρολογικές
εγκαταστάσεις, τα ντουλάπια της κουζίνας και η σκεπή με την ψευδοροφή από
πλαστικό ραμποτέ. Όλα αυτά τα τμήματα έχουν παλαιότητα 18 % καθώς είναι
τοποθετημένα από την πρώτη μέρα κατασκευής της οικίας.

Για το κόστος βαφής συμπεριλάβαμε παλαιότητα ύψους 30 % αν και η βαφή δεν

είναι η ίδια την αρχή της κατασκευής του σπιτιού. Αυτό εξηγείται διότι η βαφή της
τοιχοποιίας αλλάζει πολύ πιο συχνά και περίπου αν δύο χρόνια. Έτσι και ο «χρόνος
ζωής » της είναι μικρότερος, με συνέπεια το μεγαλύτερο ποσοστό παλαιότητας.

Για την ενότητα του Πίνακα - I που αφορά το κόστος βαφής δημιουργούμε τον
Πίνακα - II που εστιάζει αποκλειστικά στον υπολογισμό του κόστους βαφής και στις
επιμετρήσεις που γίνονται.
Σε αυτό τον Πίνακα ο οποίος είναι απλός αλλά κατατοπιστικός ως προς τους
υπολογισμούς μας αναφέρονται αναλυτικά τα ζημιωμένα τμήματα του σπιτιού που
χρήζουν βαφής και το συνολικό ποσό της εκτίμησης μας.
ΖΗΜΙΕΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Η διαδικασία και για τον υπολογισμό των περιεχομένων είναι αντίστοιχη με αυτή του
κτιρίου. Δημιουργούμε εκ νέου Πίνακα και τοποθετούμε τα ζημιωμένα περιεχόμενα,
βάζοντας αντίστοιχα και τις δικές μας εκτιμήσεις, στις οποίες αν χρειαστεί
συμπεριλαμβάνουμε και παλαιότητα.

Η παλαιότητα των αντικειμένων καθορίζεται από την κατάσταση που αυτό βρίσκεται
και όταν αναφερόμαστε για ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, σημαντικό
κριτήριο παίζει και η τεχνολογική εξέλιξη που υπάρχει σε αυτού του είδους τις
συσκευές. Για ρούχα, κλινοσκεπάσματα, πετσέτες και διάφορα προσωπικά είδη το
ποσοστό παλαιότητας είναι 50% ακόμη και αν η αγορά τους είναι σχετικά πρόσφατη
σε σχέση με το συμβάν.

ΕΠΙΜΕΡΙΣΜΟΣ ΖΗΜΙΩΝ

Σε αυτή την ενότητα πρέπει να ελέγξουμε εάν ο ασφαλισμένος καλύπτεται από το

ασφαλιστήριο συμβόλαιο του ολοκληρωτικά ή σε ένα μέρος αυτού.

Το πρώτο βήμα είναι ο υπολογισμός της αντικειμενικής αξίας του κτιρίου για να
διαπιστώσουμε εάν καλύπτεται από το ασφαλισμένο κεφάλαιο του ισχύοντος
ασφαλιστηρίου συμβολαίου. Με βάση τις διαπιστώσεις μας κατά την αυτοψία
εκτιμούμε το εργολαβικό κόστος κατασκευής.

ΠΡΟΣΟΧΗ. Δεν εκτιμούμε την αντικειμενική αξία του κτιρίου, καθώς αυτή αλλάζει
από περιοχή σε περιοχή. Δηλαδή άλλη αξία έχει ένα σπίτι στην περιοχή της
Σταυρούπολης Θεσσαλονίκης και εντελώς διαφορετική αξία έχει το ίδιο ακριβώς
σπίτι στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης. Εμείς εστιάζουμε στο εργολαβικό κόστος για να
καταλήξουμε στην αξία του.

Για τον υπολογισμό της αξίας του κτιρίου λαμβάνουμε υπόψη ως εργολαβικό κόστος
κατασκευής του το ποσό των 1.000,00 €/τ.μ. και έτσι η σημερινή αξία του κτιρίου
προσδιορίζεται ως ακολούθως :

400 τ.μ. x 1.000,00 €/τ.μ. = 400.000,00 €

Έχοντας καταλήξει σε μια εργολαβική αξία του κτιρίου ξέρουμε εάν το κτίριο
βρίσκεται εντός της κάλυψης του ασφαλισμένου κεφαλαίου και αποζημιώνεται στο
σύνολο του ποσού, ή η αξία του κτιρίου είναι μεγαλύτερη από την αξία του
ασφαλισμένου κεφαλαίου, οπότε το κτίριο είναι υπασφαλισμένο και η αποζημίωση
θα δοθεί αναλογικά με βάση το ποσοστό της υπασφάλισης.

ΟΤΑΝ Η ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ ΓΕΝ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Η αξία αυτή του κτιρίου δεν καλύπτεται πλήρως από το ασφαλισμένο κεφάλαιο
ύψους 262.500,00 € και έτσι, ο επιμερισμός των ζημιών, εκτιμώμενου ύψους
6.569,66 € χωρίς ΦΠΑ, προσδιορίζεται ως εξής :
Ουσιαστικά στην ανωτέρω πράξη βλέπουμε πόση θα είναι η αποζημίωση που θα
λάβει τελικά ο ασφαλισμένος αναλογικά με το ποσοστό κάλυψης του σε σχέση με το
ασφαλισμένο κεφάλαιο.

Αυτό συμβαίνει γιατί πολλές φορές δεν γίνεται η κάλυψη του ασφαλιστηρίου
σύμφωνα με την εργολαβική αξία του κτιρίου, αλλά και κάποιες φορές γίνονται
προσθήκες χωρίς να ενημερώνονται τα ισχύοντα ασφαλιστήρια συμβόλαια, με
αποτέλεσμα να μην προσφέρουν απόλυτη κάλυψη στον ασφαλισμένο.

Η αντίστοιχη διαδικασία του επιμερισμού γίνεται και για τα ασφαλισμένα

περιεχόμενα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, μόνο που η εκτίμηση της αξίας των
περιεχομένων πρέπει να γίνει είτε με αναλυτική καταμέτρηση είτε προσεγγιστικά από
την εικόνα που λαμβάνουμε κατά την αυτοψία μας.

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

Σε αυτό στάδιο αφού ολοκληρώσαμε τους επιμερισμούς μας αναφέρουμε το σύνολο

των απαιτήσεων του ασφαλισμένου και τις δικές μας εκτιμήσεις, ώστε με βάση το
τελικό αυτό ποσό να μπορέσουμε να υπολογίσουμε την αφαιρετέα απαλλαγή που
προσδιορίζεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο.

Στις περιπτώσεις πυρός βέβαια δεν συμπεριλαμβάνεται αφαιρετέα απαλλαγή από

καμιά ασφαλιστική εταιρεία.
Καθήκοντα – Υποχρεώσεις Πραγματογνωμόνων

 Ο Πραγματογνώμονας υποχρεούται να διενεργήσει την ανατεθείσα Πραγματο-

γνωμοσύνη σύμφωνα με τους όρους και τις διαδικασίες που προδιαγράφονται στο
σχετικό έντυπο του ΤΕΕ .

 Ο Πραγματογνώμονας οφείλει να ασκήσει τα καθήκοντά του εντός του πλαισί-ου

που θέτει η ισχύουσα νομοθεσία , ο κανονισμός δεοντολογίας του επαγγέλ-ματος του
Μηχανικού και οι αποφάσεις των οργάνων του ΤΕΕ.

 Ο Πραγματογνώμονας εξετάζει αποκλειστικώς και μόνον τα ζητήματα τεχνικού

περιεχομένου επι των οποίων ζητείται η πραγματογνωμοσύνη . Αν η σχετική αί-τηση
ζητεί την αντιμετώπιση και μη τεχνικών ζητημάτων , ο Πραγματογνώμο-νας εξηγεί
στην Έκθεσή του τους λόγους για τους οποίους δεν ασχολήθηκε με αυτά .

 Ο Πραγματογνώμονας δεν καταλογίζει ευθύνες . Οι συνέπιες των τεχνικών διαπι-

στώσεων και ερμηνειών της Πραγματογνωμοσύνης για τις σχέσεις και υπαιτιότη-τες
των εμπλεκομένων μερών καθορίζονται από τους ίδιους και τα δικαστήρια.

 Ο Πραγματογνώμονας έχει υποχρέωση να είναι ψύχραιμος , αντικειμενικός και α-

μερόληπτος , να αντιμετωπίζει ισότιμα όλα τα εμπλεκόμενα μέρη

 Ο Πραγματογνώμονας υποχρεούται να μην αποκαλύπτει πριν την κατάθεση της

Έκθεσής του και την εξόφληση από τον αιτούντα της σχετικής δαπάνης , τα συ-
μπεράσματα ή τις σκέψεις του ή εν γένει οποιοδήποτε στοιχείο του πορίσματός του .

 Η προσπάθεια συμβιβασμού των εμπλεκομένων μερών ή η επίλυση της μεταξύ

τους αντιδικίας εκφεύγει των καθηκόντων του Πραγματογνώμονα .

Αποδεικτική διαδικασία

 Ο Πραγματογνώμονας δεν επιτρέπεται να ανακοινώσει το πόρισμα της Εκθέ-σεώς

του στον αιτούντα ή σε οποιοδήποτε άλλο εμπλεκόμενο μέρος.

 Η πραγματογνωμοσύνη ΤΕΕ δεν έχει σχέση με εκείνη που διατάσσεται από τις
δικαστικές αρχές , ούτε επηρεάζεται από τυχόν δικαστική πορεία της υπόθεσης .

 Οι εκθέσεις Πραγματογνωμοσύνης ΤΕΕ δεν αποτελούν εκτελεστές πράξεις ή

αποφάσεις ούτε απηχούν θέσεις του ΤΕΕ , αλλά εκφράζουν την επιστημονι-κή κρίση
του συντάκτη τους , ο οποίος τις σφραγίζει και τις υπογράφει , χωρίς να δεσμεύουν
τις Δημόσιες Υπηρεσίες ή τα Δικαστήρια για υιοθέ-τηση των αυτών πορισμάτων .
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Handbook of Risk Management .

Kogan Page Ltd in association with the Chartered of Management Accountants

Practical Techniques to Minimize Exposure to Accidental Losse.

Service Thee CII Tuition Risk Management.

Underwriters American Institute for Property and Liability Commercial Property Risk
Management and Insurance.

YOUNG JR. WILLIAMS - M. SMITH - P. RISK MANAGEMENT AND

INSURANCE. 1998.

ΕΙΑΣ Risk Management Ασφαλιστικής Εταιρείας. 2006.

ΕΙΑΣ Εισαγωγή στη θεωρία λήψης αποφάσεων σχετικών με κινδύνους. 2006.

ΕΙΑΣ Εφαρμογή του Risk Management - Κινδυνοι Φωτιάς & Συμπληρωματικοί

2006.

Κακαβίτσας Ι. Σεμινάριο με θέμα " Διαχείριση Κινδύνων - Risk Management" 2006.

ΚΟΥΤΣΑΒΛΗ Γ. ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΖΗΜΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΑΘΗΝΑ : ΕΙΑΣ, 2006.

Μ. ΜΙΖΑΝ Ι. - ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ. -

ΑΘΗΝΑ : ΕΙΑΣ, 2003.

ΜΑΜΟΥΛΑΚΗ Γ. ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΖΗΜΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΑΘΗΝΑ : ΕΙΑΣ, 2006.

ΜΕΝΤΩΡ ΑΕ Διαχείριση Κινδύνων στις ασφαλίσεις περιουσίας Αθήνα : 2001.

ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ : 1986.

ΠΑΤΡΑΣ Γ. ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΖΗΜΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ - ΑΘΗΝΑ : ΕΙΑΣ, 2006.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. Ασφάλιση διακοπής εργασιών & Απώλειας

ακαθάριστων κερδών - Αθήνα : 2005.

ΤΣΙΑΚΑΛΟΥ Ν. ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΖΗΜΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ - ΑΘΗΝΑ : ΕΙΑΣ, 2006.