ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის

სახელმწიფო უნივერსიტეტი

სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტი

საზოგადოებრივი გეოგრაფიის მიმართულება

მსოფლიოს ქვეყნებისა და რეგიონების

საზოგადოებრივი გეოგრაფია 1

სტუდენტი : თამარ გელაშვილი

ლექტორი: ვალერიან მელიქიძე

2021
N ქვეყანა ფართობი მოსახლეობის მედიანური მშპ
2
(კმ ) 2021 რაოდენობა ასაკი (მილიონი აშშ
2021 (წელი) $) 2020
1 ა.შ.შ 9,372,610 332,915,073 38 20,936,600

2 ჩინეთი 9,706,961 1,444,216,107 38 14,722,731

3 იაპონია 377,930 126,050,804 48 5,064,873

4 გერმანია 357,114 83,900,473 46 3,806,060

5 დიდი 242,900 68,207,116 40 2,707,744

ბრიტანეთი
6 ინდოეთი 3,287,590 1,393,409,038 28 2,622,984

7 საფრანგეთი 551,695 65,426,179 42 2,603,004

8 იტალია 301,336 60,367,477 47 1,886,445

9 კანადა 9,984,670 38,067,903 41 1,643,408

10 სამხრ.კორეა 100,210 51,305,186 44 1,630,525

11 რუსეთი 17,098,242 145,912,025 39 1,483,498

12 ავსტრალია 7,692,024 25,788,215 38 1,330,901

13 ბრაზილია 8,515,767 213,993,437 33 1,444,733

14 ესპანეთი 505,992 46,745,216 44 1,281,199

15 მექსიკა 1,964,375 130,262,216 29 1,076,163

16 ინდონეზია 1,904,569 276,361,783 28 1,058,424

17 ნიდერლანდები 41,543 17,173,099 43 912,242

18 შვეიცარია 41,285 8,654,622 44 747,969

19 საუდის 2,149,690 35,340,683 32 700,118

არაბეთი
20 თურქეთი 783,562 80,042,738 32 720,101

დავალება 3 :
მსოფლიოს 20 წამყვანი ქვეყანა მთლიანი შიდა პროდუქტის მოცულობის
მიხედვით. (ქვეყნები მშპ-ს კლების მიხედვით)
მსოფლიოს 20 წამყვანი ქვეყანა მთლიანი შიდა პროდუქტის მოცულობის
მიხედვით.
(რუკაზე აღნიშნულია ქვეყნები, ფერების მიხედვით, რომლებიც მოცემულია
ცხრილის ჩამონათვალში)
 მსოფლიოს 20 წამყვანი ქვეყანა მთლიანი შიდა პროდუქტის მოცულობის
მიხედვით ერთ სულ მოსახლეზე. (ქვეყნები მშპ-ს კლების მიხედვით)

N ქვეყანა მოსახლეობის მოსახლეობ მშპ მშპ ერთ

რაოდენობა ის (აშშ $) 2021 სულ
მედიანური მოსახლეზე
ასაკი (წელი) (აშშ $) 2021
1 ლუქსემბურგი 634,814 40 74,836 131,782

2 შვეიცარია 8,715,494 43 616,263 94,696

3 ირლანდია 5,010,118 38 467,567 94,556

4 ნორვეგია 5,465,630 40 339,972 81,995

5 ა.შ.შ 332,915,073 38 20,936,600 68,309

6 დანია 5,813,298 42 352,208 67,218

7 ისლანდია 343,353 37 20,233 65,273

8 სინგაპური 5,896,686 42 560,200 64,103

9 ავსტრალია 25,788,215 38 1,349,040 62,724

10 კატარი 2,930,528 32 259,147 59,143

11 შვედეთი 10,160,169 41 564,916 58,977

12 ნიდერლანდე 17,173,099 43 1,033,018 58,003

ბი
13 ფინეთი 5,548,360 43 282,563 54,330

14 ავსტრია 9,043,070 43 491,315 53,859

15 გერმანია 83,900,473 46 4,469,546 51,860

16 ბელგია 11,632,326 42 600,544 50,103

17 კანადა 38,067,903 41 1,827,010 49,222

18 ისრაელი 8,789,774 30 385,773 47,602

19 ახალი 4,860,643 38 224,989 47,499

ზელანდია
20 დიდი 68,207,116 40 3,019,057 46,344
ბრიტანეთი
მსოფლიოს 20 წამყვანი ქვეყანა მთლიანი შიდა პროდუქტის მოცულობის
მიხედვით.
(რუკაზე აღნიშნულია ქვეყნები, ფერების მიხედვით, რომლებიც მოცემულია
ცხრილის ჩამონათვალში)
* მედიანური ასაკი 1 - ასაკი, რომელთან შედარებითაც ქვეყნის
მოსახლეობის ერთი ნახევარი უფროსია, მეორე ნახევარი კი –
უმცროსი. მოსახლეობის ასაკობრივი სტრუქტურის, მისი ცალკეული
ჯგუფების განმაზოგადებელი მახასიათებელი ან დემოგრაფიული
შემთხვევების განაწილება ასაკის მიხედვით. მედიანური ასაკი ჰყოფს
მთელ მოსახლეობას/თაობას ორ თანაბარ ნაწილად:
1. კონკრეტულ ასაკზე ახალგაზრდა
2. და მასზე უფროსი.
ჩვეულებრივ, გამოიყენება იმ შემთხვევაში, როდესაც განაწილება
ადამიანთა ასაკის რაოდენობის მიხედვით არათანაბარია და საშუალო
ასაკის გამოთვლა ნაკლებად მიზანშეწონილია. გამოითვლება
შემდეგი ფორმულით:

სადაც Xm არის მედიანური ინტერვალის ქვედა ზღვარი, რომელშიც

იმყოფება ა.მ; I- მედიანური ინტერვალის სიდიდე. Sm- მოსახლეობის ან
შემთხვევათა რაოდენობა, რომელიც მოდის მედიანურ ინტერვალზე:
Sm-1 - მედიანურ ინტერვალზე დაგროვილიმოსახლეობის ანშემთხვევათა
რაოდენობა.

*მთლიანი შიდა პროდუქტი (მშპ)- ერთი წლის განმავლობაში ქვეყნის

საზღვრებში წარმოებული მთლიანი საბოლოო პროდუქციისა და
მომსახურების საერთო ღირებულება. მშპ ეროვნული შემოსავლებისა და
წარმოების ზომის გამოთვლის ერთ-ერთი მეთოდია. ის შეიძლება
გამოყენებულ იქნას როგორც ქვეყნის ცხოვრების სტანდარტის ერთ-
ერთი ინდიკატორი, თუმცა ამ მეთოდს გარკვეული ნაკლოვანებებიც
აქვს. ეკონომიკურ ფორმულებში მშპ-ს ხშირად აღნიშნავენ ლათინური Y-
ით. მშპ შეიძლება გამოიხატოს ეროვნული ვალუტით და, თუ საჭიროა
გადაანგარიშდება გაცვლითი კურსის მიხედვით უცხოურ ვალუტაში, და
შეიძლება წარმოდგენილი იყოს მსყიდველობითი უნარით (PPP) (უფრო
1
გ.წულაძე, „დემოგრაფიის მოკლე ენციკლოპედიური ლექსიკონი“. (გვ. 17)
https://www.geostat.ge/media/20657/Demografiis_Mokle_Leksikoni.pdf
ზუსტი საერთაშორისო შედარებებისათვის).

*მშპ ერთ სულ მოსალეზე - მშპ ერთ სულ მოსახლეზე არის მშპ
გაყოფილი ქვეყნის მოსახლეობის რაოდენობაზე.
# ქვეყანა მოსახლე მოსახლე ზრდ ბუნებრ ქვეყნის მოსახლე სიცოცხლი
ობა ობის ის ივი გარეთ ობის ს
სიმჭიდრ მატება დაბადებ მედიანუ მოსალოდ
მილიონ ტემპ
ოვე ული რი ასაკი ნელი
ი ი %
მოსახლე ხანგრძლი
კაცი/კმ2 2020 2020
2021 % ობა ვობა
2021
2020 კაცი, 2020

2019

ევროკავში 447,706,2 117 0,08 18,050,213 44 81

რი 09 %

1 ბელგია 11,632,3 381 0,37 1,6% 1,968,060 42 81

26 %

2 ბულგარეთ 6,896,66 62 - -5,8% 171,993 45 75

ი 3 0,75
%

3 ჩეხეთი 10,724,5 136 0,15 -1,2% 507,051 43 79

55 %

4 დანია 5,813,29 135 0,36 0,2% 707,880 42 81

8 %

5 გერმანია 83,900,4 235 0.14 -3,1% 14,879,63 46 81

73 % 5

6 ესტონეთი 1,325,18 29 - -2,5% 197,896 42 78

5 0,10
%

7 ირლანდია 4,982,90 71 0,91 7,5% 844,412 38 82

7 %

8 საბერძნეთი 10,370,7 79 - -2,9% 1,307,471 46 82

44 0,50
 %

9 ესპანეთი 46,745,2 92 - 0,1% 6,538,961 45 83

16 0,02
%

1 საფრანგეთ 65,426,1 119 0,23 2,9% 8,355,000 42 82

0 ი 79 %

1 ხორვატია 4,081,65 72 - -3,3% 527,308 44 78

1 1 0,58
%

1 იტალია 60,367,4 200 - -1,8% 6,297,993 47 83

2 77 0,16
%

1 კვიპროსი 1,215,58 131 0,68 4,5% 185,528 37 81

3 4 %

1 ლატვია 1,866,94 29 - -4,8% 241,754 44 75

4 4 1,02
%

1 ლიტვა 2,689,86 41 - -4,7% 138,171 45 76

5 2 1,19
%

1 ლუქსემბუ 0,634,81 245 1,41 4,2% 290,664 40 82

6 რგი 4 %

1 უნგრეთი 9,634,16 104 - -3,8% 564,761 43 77

7 4 0,27
%

1 მალტა 0,442,78 1,401 0,28 1,2% 99,555 43 82

8 4 %

1 ნიდერლან 17,173,0 410 0,22 2,0% 2,298,705 43 82

9 დები 99 %

2 ავსტრია 9,043,07 108 0,41 -0,1% 1,722,833 43 81

0 0 %
2 პოლონეთი 37,797,0 121 - -0,9% 760,849 41 78
1 05 0,13
%

2 პორტუგალ 10,167,9 110 - -2,1% 959,228 46 82

2 ია 25 0,28
%

2 რუმინეთი 19,127,7 80 - 3,1% 611,627 43 76

3 74 0,57
%

2 სლოვენია 2,078,72 103 - -3,4% 265,072 45 81

4 4 0.01
%

2 სლოვაკია 5,460,72 111 0,02 -0,2% 194,389 41 77

5 1 %

2 ფინეთი 5,548,36 16 0,14 0,7% 377,360 43 82

6 0 %

2 შვედეთი 10,160,1 23 0,60 2,7% 1,954,065 41 83

7 69 %

2 გაერთიანებ 68,207,1 281 0,47 2,7% 9,469,015 40 81

8 ული 16 %
სამეფო
წყაროები:

* https://data.worldbank.org/indicator

* https://statisticstimes.com/demographics/countries-by-median-age.php

* https://ourworldindata.org/

* https://www.worldometers.info/

* https://worldpopulationreview.com/country-rankings/countries-by-density