Przedwojenny Lwów

9.01.2022 1
 Przedwojenny Lwów
●
Gród został założony w 1256 roku przez Daniela, księcia halickiego. Po zajęciu
Rusi polski król Kazimierz Wielki w 1356 roku lokował miasto na prawie
magdeburskim. Lwów od zarania dziejów był nazywany "matką bogatą w talenty".
Miasto – Zawsze Wierne dla Polaków, Piemont Odrodzenia dla Ukraińców – było
ważnym ośrodkiem kultury żydowskiej. Do dziś jest zarówno skarbnicą
wspomnień, jak i źródłem wielu inspiracji. Zdjęcie zostało zrobione z wieży
ratuszowej. Na pierwszym planie widoczne są kamienice wschodniej pierzei
Rynku, między innymi renesansowe Bandinellich, oraz Czarna Kamienica. Nieco
dalej widnieje okazała barokowa kopuła kościoła Bożego Ciała i dachy klasztoru
Ojców Dominikanów. Zamykają panoramę: kopiec Unii Lubelskiej oraz zielone
tereny Kaiserwaldu (niem.: las cesarski) z górą Lwa, nazywaną też Łysą.

9.01.2022 2
 Kwiaciarki
●
Sprzedaż kwiatów i gałązek wierzbowych na Rynku. Każdy z
targów miejskich we Lwowie miał swoją specyfikę i
obowiązywały go pewne ograniczenia. Na przykład na Rynku
koło ratusza można było sprzedawać wyłącznie kwiaty,
owoce, warzywa i nabiał.

9.01.2022 3
 Batiarzy na fontannie
●
W 1793 roku w narożnikach
placu Rynkowego postawiono
cztery fontanny z rzeźbami dłuta
Hartmana Witwera: Diany,
Neptuna, Amfitryty i Adonisa. Na
zdjęciu widzimy postać Diany i
prawdopodobnie siedzących
wkoło niej słynnych lwowskich
"batiarów". Słowo "batiar" jest
pochodzenia węgierskiego i
znaczy "urwis, łobuz,
rozrabiaka". W przedwojennym
Lwowie nazywano tak wesołych
biedaków z marginesu
społecznego

9.01.2022 4
 Lwy pod lwowskim ratuszem
●
Dwa lwy przed lwowskim
ratuszem wyszły spod dłuta
rzeźbiarza ormiańskiego
pochodzenia Tadeusza Barącza
w 1880 roku. Powstały na cześć
przyjazdu do miasta cesarza
Franciszka Józefa. Lew pojawił
się w heraldyce miasta już w
XIV stuleciu i od tamtego czasu
niezliczona ilość podobizn
dumnego zwierzęcia z kamienia
i brązu, gipsu i szkła zaczęła
zdobić kamienice, kościoły i
cmentarze Lwowa.

9.01.2022 5
 Katedra Ormiańska
●
Katedra ormiańska pod wezwaniem Zaśnięcia
Najświętszej Marii Panny została zbudowana
w XIV wieku na miejscu wcześniejszej
drewnianej budowli. Powstała z ciosów
kamiennych na planie krzyża greckiego. Od
XV wieku była wielokrotnie przebudowywana
i rozbudowywana. Pierwsi Ormianie osiedlili
się we Lwowie jeszcze przed lokacją miasta.
W 1630 roku biskup Mikołaj Torosowicz
zawarł unię z Watykanem – i w ten sposób
Lwów, jako jedyne miasto na świecie oprócz
Rzymu, stał się stolicą trzech arcybiskupstw:
rzymskokatolickiego, greckokatolickiego i
ormiańskokatolickiego.

9.01.2022 6
 Ulica Krakowska
●
Fragment ulicy
Krakowskiej, po lewej
widać kopuły cerkwi
Przemienienia
Pańskiego
(Preobrażeńskiej),
zbudowanej pod koniec
XIX wieku, największej
greckokatolickiej
świątyni Lwowa.

9.01.2022 7
 Teatr Wielki
od zbudowanym w 1900 roku Teatrem
Wielkim, nazywanym też Teatrem Miejskim i
Operą Lwowską płynie - niczym Bièvre pod
paryską Operą Garniera – zasklepiona przez
architekta Zygmunta Gorgolewskiego rzeka
Pełtew. Mówi się nawet, że muzycy w miejscu
przeznaczonym na orkiestrę mogą w czasie
przedstawień słyszeć, jak szemrze. W
architekturze gmachu przeplatają się elementy
odrodzenia i baroku, zewnętrzną loggię
ozdabiają dwa ryzality z alegorycznymi
rzeźbami Tragedii i Komedii, tympanon
wieńczy (na ciemnym zdjęciu praktycznie
niezauważalny) Geniusz Sławy, który trzyma
złotą gałązkę wawrzynu. Wewnątrz –
najbardziej reprezentacyjna kurtyna pędzla
Henryka Siemiradzkiego przedstawiająca górę
Parnas.

9.01.2022 8
 Franciszkanki w okopach
●
Gdy w 1939 roku zbliżała
się wojna, siły obrońców
miasta początkowo
składały się ze służb
pomocniczych oraz
cywilów, którzy wzorem
Orląt zgłaszali się do
pomocy. Na zdjęciu –
franciszkanki z Rodziny
Maryi kopią rowy na
Wałach Mościckiego,
sierpień 1939.
9.01.2022 9
 Ile kosztowały wojenne zniszczenia Lwowa?
●
Lwów został w olbrzymim stopniu
dotknięty przez trzy następujące po
sobie wojny: I wojnę światową, wojnę
polsko-ukraińską i polsko-bolszewicką.
●
Szacowano, że tylko w okresie
siedmiomiesięcznych walk z
Ukraińcami w mieście nastąpiły
zniszczenia na zawrotną kwotę 33
milionów koron austriackich.

9.01.2022 10
 Jak dużym miastem był przedwojenny Lwów?
●
Od 1871
roku Lwów
składał się z
pięciu
dzielnic i
miał obszar
ponad 32
kilometrów
kwadratowy
ch.

9.01.2022 11
 Ilu mieszkańców miał przedwojenny Lwów?
●
W 1920 roku Lwów
miał prawie 209
tysięcy mieszkańców.
Do 1929 roku liczba ta
wzrosła do ponad 240
000, a w następstwie
włączenia przedmieść
w granice miasta – do
przeszło 312 000.

9.01.2022 12
 Ilu mieszkańców Lwowa miało dostęp do prądu i kanalizacji?

●
W 1931 roku tylko do
43,9% lwowskich domów
doprowadzono prąd, do
47,2% wodociąg, a do
42,6% – kanalizację. Na
tych statystykach w
ogromnym stopniu ciążył
jednak fakt rozszerzenia
miasta i włączenia w jego
granice zacofanych
peryferii.

9.01.2022 13
 Ilu było chrześcijan, a ilu Żydów w przedwojennym Lwowie?

●
W 1921 roku 51%
całej populacji
miasta stanowili
katolicy. 35%
ludności było
wyznania
żydowskiego, a
12,4% –
grekokatolickiego.

9.01.2022 14
Ilu Polaków mieszkało w przedwojennym Lwowie?
●
Dokładny skład narodowościowy
przedwojennego Lwowa nie jest
sprawą tak oczywistą, jak mogłoby
się wydawać. W badaniach
ankietowych z reguły pytano o język
i o wyznanie, ale nie – o
narodowość.
●
W obu rodzajach sondażu
udzielano rozbieżnie różnych
odpowiedzi. Dużo więcej osób
deklarowało, że polski to ich
języków ojczysty, niż podawało się
za katolików.

9.01.2022 15