You are on page 1of 51

126 `xie gi ziy`xa ekw

b"qx xiqtz
sEwe§ .xt© p§ 'd'z`© l'© z§ A§ `'c©`¦ t§
miWp̈£̀
¦½ d´ẄŸlW§ ÆdP¥ d¦ e§
x'v`
© g© .mdª `© x§ `O© l© t§ .dŸn`n© `§ uẍ³Ï©e `xÀ§©Ie© ei®l̈r̈ mi†¦aS̈p¦
.`A'
© k˧ l`© A`A© on¦ md` ª T© l¦ Y§
l`w© t§ (b :'ux`Ë © l`© 'il© r§ CB© q§ e§ ld¤ Ÿ`½ d̈ gz´¤© Rn¦ Æmz̈`x¨w§ l¦
``'
© v© g¦ YCB¦ e§ o`¦ .dNl© `© il¦ e§ `©i
:JCA
© r© or© fEBY§ `l© t§ .JCp © r¦ idFpi
¦ r¥ swfE© :dv̈x«§ `¨ Eg†©YW¦
§ Ie©
.idFe
¦ N̈r¦ oin§
¦ iẅ .oixaEB
¦ `z̈l̈Y§ `d̈e§ .`f̈£ge©
x®©n`ŸI © b :`r̈x`© lr© ci¥bqE ®.`p̈MW § n© rx©Y§ n¦ oFdzEn § C̈w© l§ hdxE
© .`f̈£ge©

xŸa† r£z «© `¬p̈Îl`© Lip¤½ ir¥ A§ Æog¥ iz`³v̈ ¦ n̈ `p̈¸ Îm`¦ ipÀ̈Ÿc £̀
or© k§ `l̈ ®.jp̈ir¥ A§ oin£ © `© or© M§ m`¦ .ï§i .xn© £̀ e© :LC
¦ gx© zig¦ MW «¤a§ r© lr¬©n¥
Û-------- i"yx --------Û
l¥MY© q§ ¦p ,dp̈ä£d oFW§l i¦pX¥ d© §e Frn̈W
§ n© M§ oFW`xd̈¦ Ed¨`x¨W ¤ i¦t§lE ,mi¦gxF`§ § A Fgix§ ¦hd© §l `N¤W
Eid̈ `N¤W oi¦ad¥ §e cg̈¤̀ mFwn̈§A mi¦aS̈¦p Eid̈W ¤ ,mi¦`Ä mi¦gxF` § Eid̈ `N¤W x¥rh© v§ n¦
Eid̈ mi¦rcFI¤§ W i¦R l©r s©`§e Fgix§ ¦hd© §l mi¦vFx :mi¦W p̈£̀ zEn c¦
§ A eil̈r̈ mi¦k`¨ l§ O© d© `i¦ad¥
FcFa§kl¦ mn̈Fw§nA¦ Ec§nr̈ ,mz̈`x§ ¨w¦l `v̈ϤW z¤̀ xV ¥ a© §l cg̈¤̀ .miWp̈£̀ ¦ dẄŸlW§ d¥Pd¦ e§ a
`Ed mcẅ§ © e ,Fgix§ ¦hd© §l Evx¨ `N¤W ezF`x© §d§lE zF`Rx§ ©l cg̈¤̀§e mFc§q z¤̀ KFt£d©l cg̈¤̀§e dx¨Ü
ai¦zM§ (a et) `r̈i¦vn§ `ä©AA§ .mz̈`x§ ¨w¦l ux§¨e i¥YW § dU ¤ Fr cg̈¤̀ K¨`l§ n© oi¥̀ W § ,md̈x§ ¨a`© z¤̀
DEi§fg© c©M ,mz̈`x§ ¨wl¦ uẍÏ©e ai¦zk§ E ,eil̈r̈ mi¦aS̈¦p `Ed dẄxR̈© ¨ d lM̈ o¥MW ¤ Kl̈ rc¥ ©Y .zFiª gi¦ly§
uxϩ
¨ e cϦn ,EP¤Od¦ EWx¥ §R x©q`¨ e§ ix¥Ẅ dë£dC© (h weqt) El¥k`I©e (g weqt) mi¦Ax© oFW§lA¦ oxi¦ ¨ M§fn©
lFcB̈©l .'ebe `p̈ m`¦ ip̈Ÿc £̀ xn`Ÿ © Ie© b :mz̈`x§ ¨wl¦ x¤n`I©e (i mẄ) xn̈¡`¤p dxFU§ ¨ Aa© E ,eil̈¥̀ Ex§n`I©e
lFcB̈©le§ mi¦pFc£̀ mN̈ª M m¨`x§ ¨wE ,x©n`¨ m¤dÄW ¤ x¥nF` `Ed mFc§q z©ki¦td£ a© E ,Li¤l ¥̀ aEW¨` aFW
,`Ed xa£r©i `N¤W oëi¥M§e ,xa£rz© `p̈ l©` x©n`¨ ,(`k my) ,xäC̈ zFU£r©l l©kE` `l i¦M (ak hi)
xäC̈ .lFg `Ed d¤f oFWl̈§aE ,FO¦r eix¥ ¨ag£ Ec§n©r©i md̈x§ ¨a`© z¤̀ `R̈x¦W ¤ l¥̀ ẗxE§ .i¦Mt§ d̈ i¦Yl§ a¦ §l
KExÄ WFcT̈©d§l x¥nF` dïd̈§e ,`Ed WcFw ¤ x¥g`© xn̈¡` ¤
P W
¤ `Ed ,hFl z¤̀ li¦Sd© §l mẌ¦n K©ld̈
z¤̀ qi¦pk§ ©ie§ uExϤW c©r Fl oi¦Yn§ d© §l `Ed x¤n`I©e dv̈Eg©d mz̈F` m¨`i¦vFd§k i¦d§ie© (fi my)
(a weqt) x¥ g`© aEzM̈W ¤ i¦R l©r s©`e§ .mi¦gxF`d̈§ :li¦Sn© dïd̈ cg̈¤̀ d̈W § Ÿc© §nl̈ ,L¤Wt§ ©p l©r h¥lÖ¦d
,dz̈§id̈ o¥kl̈ mcFw ¥ dxi¦ ¨ n£̀ d̈ ,mz̈`x§ ¨wl¦ uẍÏ©e eil̈r̈§e (k a xacna) Fn§M ,eip̈ẗ§l .eil̈r̈ miaS̈ ¦ p¦
i¦YW§ x¥
©RW ¤ Fn§M ,o¥M x¤Ac§ ©l zF`x§ ¨wO¦ d© Kx¤c§ ¤e i¥Rl© M§ `i¦d dϦw§p oFWl̈ lä£̀ .dX ¤ ©pn§ d¥Hn©
x©g`© aŸ§k¦PW ¤ ,mc̈¨`Ä i¦gEx oFcï l (b e) l¤v ¥̀ ,mi¦nr̈§R i¥pW § `x©§Ie© `x©§Ie© Ed©n .`x©§ Ie© :mi¦k`¨ l§ O© d©
weqt seqe dgpz`a gzt lk`ie xn`ie lk ik dpei epiax azk .ipc` xn`ie b :wecwcd wlg
ieevd zeidl oeyld bdpne xen` lek` ieevdy t"r`e ixiva miwzren mdy itl mrhd dfl
lkc `ed llkc .rxln gzta aei` oriec xn`ie lk ik di`x efe .(a"ixdn) w"cxd .miey ozi`de
:w"ece rxln gztae lirln lebqa xn`ie
fkw `xie gi ziy`xa 127

b"qx xiqtz
`´p̈ÎgT«© iª c :jC̈ar© lr© n¥ xAr © Y¦
.`n© on¦ lil¦ w§ mMª l§ m»© Cwª© i (c
m®¤kil¥ b§ x© Ev£ † gx«©e§ m¦inÎh
©½ r© n§ ECp¦ Yq§ `¦ e§ .mMlª Bx
¦ `© Elq'b § `¦ e§
mC¦ w© `© e© (d :dx©B§ ûl ¦ `© YgY¦
§ i :ur
oEaQ¦ «¥ d̈ zg¬© © Y E†pr«
£Ẍd¦ e§ ECpq § `¦ e§ .m`r© Hl
§ `© on¦ dxq © M¦
®.oFkilb
¥ x© Fgq`© e§ .`Ïn© xir§
¥f or© M§ o`© t§ .oE'vnY© Jl' ¦ c© CrA© mMª AEl§ w§
.mMª CA § r© A§ mYx
ª x©n§ Jl' ¦ c© 'il© r§
dg̈¸ w§ ¤̀ § d :`p̈l̈i`¦ zFgY§ Ekin¦ Yq § `¦ e§ :Ylwª `n© M§ r©pv`¦ El`w©

Æmk¤ A§ l¦ Ec³ r« £q© e§ mg¤ lÎz ¤¹ t© 'il© `¦ .mid¦ xA © `¦ rxq


l`w© e§ .dxy 'il© `¦ `A'
© `© t§ (e
© kË ¦ l`©
o¬¥MÎlrÎi © M¦ ExŸa½ r£Y «© x´©g`©
x¬¤W£̀ M«© d†¤Ur£Y «© o¬¥M Ex½ n` § Ÿ´Ie© m®¤kC§ a§ rÎl
© r© m†¤Yx§ a© r£
§ Y¦ oM¥ xz© Ä oFkA§ l¦ FcErqE .`n̈gl© C§ `ŸR¦ aQ© `© e§ :Ÿx«§ A
ix¥ £̀ .oExAr © C¦
:`ŸliN¥ n© C§ `n̈M§ cia¥ r£ Y© oM¥ ®.Exn© £̀ e© .oFkCa
§ r© lr© oEYxa© r£ oM¥ lr©
xn` ¤ ŸIÀ e© d®¨xÜ l ¤̀ dl̈¡dŸ`† d̈ m²d̈x¨a§ `© x¯¥dn§ © i© e
i¬¦Ur«£e© iWE ¦ l† zl¤ Ÿq½ gn© w´¤ Æmi`¦ q§ WŸl³ W§ ix£ º¦ dn«©
zl̈Y§ .`gF` © .xn© £̀ e© .dx¨Ü zël§ `p̈MW
§ n© l§ .md̈xa ¦ e§ :zFb« r
¨ `© igF` ª
Û-------- i"yx --------Û
(eh cw mildz) mi¦aEz§MA © .m¤g¤l z©R L§A¦l cr̈§q o¥M m¦` `l̈¥̀ x©nFl xẄ§t`¦ i¥̀ §e ,(al d) © p c¤lFI©e
i¦Ax¦ x©n`¨ .cr̈§q¦i WFp¡` a©al§ m¤g¤l§e zFpFW§Nd© i¥YW § E ,dp̈Ẅ mix¦U § ¤r dẍ¥fB§ d© mcFw ¥
,m¤kA§ l¦ `l̈¥̀ o`M̈ ai¦zM§ oi¥̀ m¤ka§ a© l§ `n̈©g ic§ ¥i l©r .`p̈ gTª © i c :(i gn) dÄx© zi¦W`x§ ¥aA¦
:mi¦k`¨ l§ O© A© h¥lFW rxd̈ © x¤v¥i oi¥̀ W § ci¦Bn© ic§¥i l©r eip̈ä§l m©NW ¦ `Ed KExÄ WFcT̈©de§ ,©gi¦lẄ
oM¥ lr© iM¦ :Ek§lY¥ o¥M x©g`© .ExFar£Y© xg© `© Fcï z¤̀ d ¤ n mxÏ© ¨ e (`i k xacna) xn̈¡`¤PW ¤ g© i¦lẄ
m¤Mn¦ W¥Ta© n§ i¦p£̀ d¤Gd© xäC̈©d i¦M .mY¤ x§a© r£ m¤dW § xEaQ̈©M .mki ¤ l¥ b§ x© Ev£gx©e§ :r©lQ¤ d© z¤̀ K©Ie©
.oM¥ lr© iM¦ :icFa§ ¦ k¦l i©lr̈ m¤Yx© §a£rW ¤ x©g`© n¥ ci¦Rw§ d¦ e§ m¤di¥l§bx© w©a£̀©l mi¦eg£ Y© W § O¦ W
¤ mi¦Ia¦ x© §r
`x§ ¨wO¦ A© W
¤ o¥M l©r i¦M lM̈ o¥ke§ ,xW ¤ £̀ l©r Fn§M hFl lä£̀ .Fzi¥
a §
l d ẍf̈ d c̈Fa£ r qi¦p k
§ d
© §
l `N¤ W
¨ l¥vA§ E`Ä o¥M l©r i¦M (g hi onwl) xn̈¡`¤PW
,i¦zxFw ¤ ,dv̈i¦gx¦ §l dp̈i¦l miC§ ¦wd¦ ,ci¦Rw§ d¦ `N¤W
i¦M (ek gl my) ,Li¤pẗ i¦zi¦`x¨ o¥M l©r i¦M (i bl onwl) z©gY© .u r
¥ d̈ z g
© Y© :m¤ k i¥
l §
b x
© Ev£gx§
©e Epi¦l§e (a hi)
o¥M l©r i¦M (`l i xacna) ,d̈i¦Yz© §p `l o¥M l©r mi¦`i¦a§PA© dxFY© ¨ A .mk¤ A§ l¦ Ecr£q© e§ d :ol̈i¦`d̈
,zFbEr§l z¤lq .zlŸ¤ q gn© w¤ e :Ep¥zFp£g Ÿ§rcï © .`ĦlC§ `z̈C§ §rq© `Ÿ§tC¦ Epi¦vn̈ mi¦aEz§Ma© E
,dx¨c§¥Td© z¤̀ zFQ©k§l ,mi¦gÄ©HΩNW ¤ ol̈i¦n£rl© g©nw¤ (d hi mihtey) mi¦`i¦a§PA© .m¤kA§ ¦l Ec£rq© dxFY© ¨ A
.d‰iyxd k‰ke .mdipia cixtdl uetpd bdpnd .ExŸa½ r£Y«© x´©g`© (d) xend ony
128 `xie gi ziy`xa gkw

b"qx xiqtz :ov̈ix¦B§ ici¦ a¦ r©


£ e iWEl
¦ ®.`ŸlEq `g̈nw¦ oë`q̈
on¦ r`ev © `© 'd'z` © l© z§ A§ ir¦ xq § `¦
dir¦ pv § `¦ e§ dip¦ Br § `¦ .wiw¦ C§ Cin¦ qª m®d̈x¨a§ `© ux´¨ xw†¨ÄdÎl © ¤̀ § f
xw© AË
.`lB
§ l`© onC© 'il© `¦ e§ (f :`li
© r¦ 'c'k© `§ t© .mid¦ xA © `¦ x'v`
© l¦ n§
© g©
ÆaFhë K³© x xw¹̈ ÄÎoA¤ gT¦ ©¸ Ie©
'il© `¦ dŸrt§ C©e§ `A© ii¦ h© e§ `'v' © k§ x© x†¥dn§ © ie© xr© P©½ dÎl
© ¤̀ o´¥Y¦Ie©
it¦ dŸlBr
§ Yq`© e© .m`l'© b˪l`©
`©pnq© 'c'k© `§ e§ (g :dŸg`lv © `¦ hd© x§ ixFY
¥ zialE
¥ :Fz« Ÿ` zFU
¬ r«
£l©
.dŸglv © `© i'c¦ N§ `© lBrË ¦ l`e© .`©pA§ l© e§
adi
© e¦ aḧe§ jiM¦ x© .ixFY
¥ xA© aiqpE
¥ .md̈xa
¨ `©
.mdi ª C¦ i§`© oiA© Jl'¦ c© lr© B§ e§
YgY¦ .mdª n` § n© `§ sw` ¦ e© Ede§
:Dizï
¥ ca© r£ n© l§ igF`
¦ e§ ®.`n̈ilEr
¥ l§
El`w© t§ (h :ElM© `§ t© dx©B§ ûl alÀ̈ g̈e§
¦ `© d`¹̈ n§ g¤ gT¦©¸ I © g
l`w© .JY© Be© § f dxy oi`© .dŸl
:`A' © kl`§ it¦ `id¦ o†¥Y¦Ie© dܽ r̈ x´¤W£̀ ÆxẅÄdÎo
`'cEd © © aE ¤
m²¤dil¥ r£ c¯¥nŸr `Eḑe§ m®¤di¥pt§ l¦
adi
© e¦ .ca© r£ C© ixFY
¥ xaE
© .al£ ¥ :El«k`
© ge© on© W§ aiqpE ¥ ŸIe© ur†¥d̈ zg¬© ©Y
Ex́n`«§ ŸI © h :Elk© £̀ e© `p̈l̈i`¦ zFgY§ ®.oFdi¥eN̈r¦ WiO¥ W© n§ `Ede§ .oFdin¥ c̈w¢
:ld¤ Ÿ`« ä d¬¥Pd¦ xn` ¤ ŸI† e© L®¤YW§ `¦ dx´¨Ü d†¥I`© ÇeÇil̈½ Ç¥̀
:`p̈MW
§ n© a§ `d̈ xn© £̀ e© ®.jz̈Y§ `¦ dx¨Ü o`¨ .Dil¥ Exn© £̀ e©

Û-------- i"yx --------Û


mFwn̈ lM̈ x¥nF` xf̈r̈§l ¤̀ o¤A oFr§nW ¦ i¦Ax¦ `ï§pz© §e .aFhë Kx© xẅÄ oA¤ f :`n̈§dGªd© z¤̀ aF`§W¦l§e
az̈§Md© WxFC
¥ dŸ©` dc̈ª w§Pd© l©r d¤ax¨ az̈§Md© W § zFpFW§l WlẄ ol̈i¦k£̀ d© l§ ic§ ¥M Eid̈ mixẗ ¦ d ¨ l§W
WxFC
¥ dŸ©` az̈§Md© l©r däx¨ dC̈ª w§pd© o`M̈§e ,'eke Fk§Pg© l§ l`¥rn̈W § ¦i d¤f .xr© © Pd© l ¤̀ :lC̈x© §gA§
,md̈x§
¨a`© FI©` El£̀ Ẅ dx¨Ü§l s©`W § ,dc̈Ew§Pd© `i¦ad¥ `l m¤g¤l§e .'ebe d`¨ n§ g¤ gT¦ © ie© g :zF§vO¦ A©
l©r Wi¦`l̈ FN¤W `ï§pq© k§ `© A§ mc̈¨` l©`W§ ¦IW §nl̈ gxF`
¤ Epc© © Dl̈ x©fg̈¤W ,dC̈¦p dx¨Ü dq̈x¥ §RW¤ i¦t§l
`r̈i¦vn§ `ä©AA§ .Wi¦`d̈ l©r dẌ¦`l̈§e dẌ¦`d̈ .d`¨ n§ g¤ :dq̈i¦rd̈ z`¥nh§ ¦pe§ ,mFI©d FzF` mi¦WP̈©M
zx¥Ẍ©d i¥k£̀§ln© Eid̈ mi¦rcFi § mix§ ¦nF` (` ft) xẅÄd© oaE ¤ :eip̈R̈ l©rn¥ oi¦h§lFT¤W al̈g̈¤d o¤nFW
©ricFd§
¦ l `l̈¥̀ ,dz̈§id̈ ok̈§id© Ep¥O`¦ dx¨Ü ,o©TY¦ W ¤ `Ö©w `Ö©w ,o©TY¦ xW ¤ £̀ .dÜr̈ xW£̀ ¤
x©n`¨ .Dl̈§rA© l©r Dä§Ag© §l ic§ ¥M dz̈§id̈ dr̈Ep§SW ¤ Fn§M E`x¦ §p .Elk`Ÿ¥ Ie© :Edi§iO© w© i¦zi§i`© e§ i¦hn§ `©
qFM Dl̈ x¤BW © l§ ic§¥M `p̈i¦pg£ x©A i¥qFi i¦Ax¦ :bd̈§pO¦ d© o¦n mc̈¨` d¤PW © §i `N¤W o`M̈¦n ,El§k`¨ W ¤
:`i¦d dr̈Ep§v .ldŸ¤ `Ä d¥Pd¦ :dk̈x§ ¨aΦNW ¤ e"i` l©r cEwp̈ .ÇeÇil̈ Ç¥̀ Exn`Ÿ
¤ ,eil̈¥̀ A§ W § Ie© h
hkw `xie gi ziy`xa 129

b"qx xiqtz
ÆLil¤̧ ¥̀ aEW ³ `¨ aFẂ xn` ¤ ŸIÀ e© i l'zn¦ it¦ Jil© `¦ rBx © `© q© .l`w© (i
dx´¨Ül§ o†¥aÎd¥Pd¦ e§ d½Ïg© zr´¥M̈ oEMi§e¦ .lA`
¦ w© on¦ YweË ©l`© `'c©d©
dxye .JY© Be© § f dxyl§ oA`¦
gz¬¤© R zr²© © nŸW d¬¨ xÜe§ L®¤YW§ `¦ Ede§ `A' © kË
¦ l`© A`A© Cpr¦ .rnq © Y¦
dxye mid¦ xA © `¦ e§ (`i :d`x©e§
.xn© £̀ e© :eix£
«¨g` «© `Ed¬ e§ ld¤ Ÿ`† d̈ .oQl`
¦ it¦ `©pr§ hª e§ .`'k` © y©
.oiniÏ
¦ w© oEY`© C§ oC̈r¦ M§ jz̈ël§ aEz £̀ az̈n§ liA¦ q§ .dxyl§ oEMi§ o`© 'id© Yp § `© e§
dxy YM© g' § v© t§ (ai :`q© Pl` § M©
®.zr© n© W§ dx¨Üe§ .jz̈Y§ `¦ dx¨Ül§ `x¨a§ `d̈e§
o`© CrA© .`l© i` ¦ w© `d© qt©§ p it¦
:idFxFg
¦ £̀ `Ede§ `p̈MW
§ n© rxz
© A¦ :Jiy© iC¦ ii¦ q© e§ .i©f il¦ oEMi§ Yil¦ A§
mip¦½ w§
¥ f Ædx¨Üe§ m³d̈x¨a§ `© § `i
:miWP̈«¦ M© gx©Ÿ`† dx½¨Ül§ zFíd§ l«¦ Ælc©g̈ mi®¦nÏA© mi†¦`Ä
:`ÏWp
© M¦ gxF`
© ®.dx¨Ül§ i¥edn¦ N§ n¦ wq© R§ .oinFi
¦ A§ Elr̈ .Eaiq¦ dx¨Üe§ md̈xa
¨ `© e§
Æiz¦ Ÿla§ i³¥
x£g`«© xŸn` ® l¥ D´Äx§ w¦ A§ d†¨xÜ w¬©gv§ Y©¦ ai
`d̈rn
© A¦ dx¨Ü zki¥ «¥ i†¦pŸc`«e© dp̈½ c§ r¤ i´¦NÎdz̈§id̈
© Ig© e§ :owf̈ «
:aiq¦ ipFA
¦ x¦e§ ®.EnilEr
¥ il¦ id¥ Y§ ziai
¦ q¥ C§ xz© Ä .xni
© n¥ l§
dẅ¸ g © ¤̀ d†ëŸdi§ xn`
£ «v̈ Ád¤G dÖ´l̈ m®d̈x¨a§ `Îl ¤ ¬ŸI © bi
Û-------- i"yx --------Û
:'ebe d¤Gd© c¥rFO©l z¥n oi¥aE i©g oi¥A ,z¥n xg̈n̈E aEWϤW K¨`l§ O© d© FxV § A¦ `l .aEW`¨ aFW i
g©qt¤E ,d¨`Ä©d dp̈Ẍ©l z`G©d z¥rM̈ .dÏg© zr¥ M̈ Fn§M ,Fl x©n `
¨ mFwÖΩ NW¤ FzEgi¦lW § A¦ `l̈¥̀ eil̈¥̀
o©pix©
¦w `l̈C¦ §n ,wg̈§v¦i c©Npª `Ä©d g©qR¤l© e§ ,dïd̈ `Ed§e ,d¤Ax© §` dÄx© §d 'd K©`l§ n© Dl̈ x¤n`I©e (i fh)
z`G©d z¥rM̈ .dÏg© zr¥ M̈ .z¥rM̈ `l̈¥̀ z¥rM§ ΩNW ¤ FzEgi¦lW § A¦ `l̈¥̀ ,zFAx© §d§l Fcï§A oi¥̀
mi¦n¥lW § m¤k§NMª Ei§dY¦ W ¤ m¤kl̈ dÏ©g `¤dY§ W ¤ Fl x©
n `
¨ mFwÖΩ NW¤ FzEgi¦ lW§ A
¦ o`M̈ s©` ,mFwÖ
x©g`© dïd̈ g©zR¤d© .eix£ ¨g`© `Ede§ :mi¦nÏ©w§e (fh c 'a mikln) zi¦O©pEX©l x©n`¨ rẄi¦l¡` .o¥M
x¤n`Y©e o¥A z¤wa¤ Fg Y§ `© dÏ©g z¥rM̈ d¤Gd© c¥rFO©l
gxŸ©` :dP̈¤On¦ w©qR̈ .zFid§ l¦ lc©g̈ `i :K¨`l§ O© d©
,L¤zg̈§tW¦ A§ a¥Gk© z§ l©` mi¦ l¡`d̈ Wi¦` i¦pFc£̀ l©`
z¤lM¤ Y© q§ n¦ .DÄx§w¦ A§ ai :zFC¦p gxF`
© .miWP̈ ¦ M© Ex§n`¨ dx¨Ü z¤̀ ExV § A¦ W
¤ mi¦k`¨ l§ O© d© oz̈F`
oi¦pEr§h EN©Nd© m¦ia© x§¨Td© xẄ§t`¦ dx§
¨n`¨ §e d̈i¤rn¥ A§ mz̈F` rẄi¦l¡` Dl̈ x©n`¨ .aEW¨` c¥rFO©l
,al̈g̈ oi¦kW § Fn Ew§nS̈¤W EN©Nd© m¦icẌ©
© d ,c¤l¤e Ex§n`¨ ml̈Fr§l mi¦niÏ©w§e mi¦Ig© m¤dW § mi¦k`¨ l§ O© d©
,xÜÄ g© Ev§gv¦ .dp̈c§ r¤ :(gi mihtey) `n̈Eg§pY© i©g mFI©dW ¤ mc̈ë xÜÄ i¦p£̀ lä£̀ ,aEW¨` c¥rFO©l
:(a"ixdn) oice mitcxd aey cr ,'a .jil` aey` aFẂ xn`ie i :wecwcd wlg
130 `xie gi ziy`xa lw

b"qx xiqtz
ml¦ .mid¦ xA © `¦ l§ dNl © `© l`w© t§ (bi
m²p̈n§ ª̀ s¬©`d© xŸn` À l¥ dx¹¨Ü
.`©piw¦ i§`© .`l© i` ¦ w© dxy YM© g' § v§ ï§i xn© £̀ e© :iY
¦ p§ wf̈
«© i¬¦p£̀ «e© c†¥l ¥̀
or© `t'k © iª`© (ci :Y'ky¦ Cw© e§ Cl¦ `§
rBx© `© .YweË ©l`l¦ .xn`© dNl © `©
.xni
© n¥ l§ dx¨Ü zki¥ © Ig© op̈c§ `n̈l§ .md̈xa
¨ `© l§
on¦ YweË ©l`© `'c©d© l'zn¦ it¦ .Jil© `¦ :ziai
¦ q¥ `p̈ £̀ e© cilF` ¥ ®.`ḧWEwA§ d©
YC©g§ B© t§ (eh :oA`¦ dxylE lA`
'c`¦ Jg'v © `© ml© .`l© i` ¦ w© dxy
¦ w©
x®äC̈ d†ëŸdi§ n «¥ `¬¥lR̈¦i £ ci
:YM© g'
§ v§ Cw© lA© `l© l`w© .Yt`' © k© zr¬¥M̈ Li²¤l ¥̀ aEW ¬ `¨ crFO
º¥ l©
.m'z© on¦ mewË © l`© m`w© m'zª (fh
.mecq 'dl` © A© w¦ Etxy§ `© e§ © id£ :o«a
on¦ `Q© Mz¦ ¥ d¬¨
xÜlE
§ d†Ïg©
mdª r© n§ i'v`
¦ n© mid¦ xA
© `¦ e§
®.jz̈ël§ aEz £̀ .onf
© l¦ .`n̈b̈zR¦ ï§i mc̈w¢
(ipy) :xa© dx¨ÜlE oiniÏ
¦ w© oEY`© C§ oC̈r¦ M§
d`®¥
¨ xï | i´¦M iY¦ w†© § gv̈ `Ÿl¬ xŸn` ² l¥ | dx¯¨Ü Wg¥̧ k© Y© § eh
ziki¥
¦ Ig© `l̈ .xni © n¥ l§ dx¨Ẅ zai © C¥k© e§ :Y§ w«§ g̈v̈ i¬¦M `Ÿl† | xn` ¤ ¬ŸIe©
ÆmẌn¦ EnwÏ© ³ª fh :Yki¥Ig© mx©A§ ,`l̈ xn© £̀ e© ®.zli© g¥ C§ ix¥ £̀
K¬¥lŸd md̈½ x¨a§ `©¸ e§ mŸc®q§ í¥pRÎl § r© Etw†¦ W© § Ie© miWp̈£̀
¦½ d̈ «
.mFcq§ iR¥ `© lr© E`ik¦ Yq © oÖY© n¦ Enẅe§ :m«g̈N
§ `¦ e§ .`ÏxaEB §W© l§ m†Ör¦
Û-------- i"yx --------Û
W¥OW © n§ oFW`xd̈ ¦ .Y§ w§ g̈v̈ iM¦ 'ebe d`¨ xï¥ iM¦ eh xr̈¥Vd© z¤̀ xi¦Xn© (` et zegpn) dp̈§Wn¦ oFy§lE
dx¨Ü W¥gk© Y§ e© xäC̈©l m©rh© oz¥ FP¤W `©dC§ oFW§l on̈§f ,oC̈¦r oFW§l x¥g`© xäC̈ .xÜÄ©d z¤̀ oC© ¥rn§ E
,`l̈¥̀ oFW§lA¦ W¥OW © n§ i¦pX § W i¦t§l :c¥l ¥̀ z¤n¡` m©bd£ .mp̈n§ ª̀ s`© d© bi :zFC¦p z¤q¤e
¥ d© e§ ,d¨`xï¤
Ex§n`¨ W¤ ,§Yw§ g̈v̈ `l̈¥̀ `Ed K¦ixä §M `l x¤n`I©e ,mFlẌ©d i¥pR§ n¦ aEzM̈©d dP̈¦W .iY¦ p§ wf̈
© c¦ © i¦p £̀ e©
,i¦` zFpFW§l r©Ax© §`A§ W¥OW © n§ i¦M Epi¥zFAx¦ .`l¥ R̈¦id£ ci :o¥wf̈ i¦pFc`©e dx§ ¨n`¨ `i¦d ix£¥dW¤
i¥pR§ lr© Etiw¦ W© § Ie© fh :`©dC§ ,`l̈¥̀ ,`©nl§ iC¦ `l̈§tnª xäC̈ mEW i¦k§e ,i¥QM© z§ ¦id£ FnEBx© §zM§
uEg dr̈x§ ¨l `x§ ¤ dẗẅ§Wd© lM̈ .mFcq§ :i¦pFvx¦
¨wO¦ A© W §M zFU£r©Nn¦ i¦PO¤ n¦ d¤Qkªn§ E cx§ ¨tnEª
lFcB̈W¤ ,(eh ek mixac) L§Wcẅ § oFr§On¦ dẗi¦wW § d© n¥ L§l i¦Y§ra© T̈¤W cg̈ªin§ d© c¥rFn FzF`§l .crFO
¥ l©
:mi¦ng£ x§
©l f¤bx zC¦ ©n K¥tFdW ¤ mi¦I¦p£r zFp§Yn© © M :zx¤ ¤g`© d̈ dp̈Ẍ©A d¤Gd© c¥rFO©l lFn§z ¤̀
«© ip`e bi :wecwcd wlg
ygkze eh :gpz`a oigzt mr zxagna d"ke .gzta s"ewd .iY¦ p§ wf̈
xn`ie oia onwl oke .xn`l oiae dxy oia wiqt yi `l izwcay o`bizd aexa .xŸn`
² l¥ | dx¯¨Ü
:`zax dxqenay `zwiqta d"ke wiqt izi`x mdiaeygne mipencwdn zvwnae .`l oiae
`lw `xie gi ziy`xa 131

:oFdi ¥̀ Fel`© l§ oFdO§ r¦ li¥f`¨ ®.md̈xa


¨ `© e§ b"qx xiqtz

Æip£̀
¦ d³¤Qk© n« § d© x®n̈`¨ d†ëŸdi«© fi .dNl © `© l`w© t§ (fi :mdri
`n© .mid¦ xA © `¦ on¦ `©p`§ it'k
ª i§yi
© l¦
¦ nª `©
:d«U¤ Ÿr i†¦p£̀ x¬¤W£̀ md̈½ x¨a§ `«
© n¥ .mid¦ xA © `¦ e§ (gi :dŸrp`
dxi© A¦ M§ dO© ª̀ .dPn¦ oEMY§ q©
§ v© `©p`§

`p̈ £̀ C© ®.md̈xa
¨ `© n¥ `p̈ £̀ iQ¥ k© n§ d© .xn© £̀ ïi©e rin¦ B§ .dŸA Jx` © AY©© ie§ .dni' © v¦ r§
d²¤id«§ i¦ Fīd̈ md̈½ x¨a§ `©¸ § gi :cia¥ r̈ `©p`§ e© (hi :‡ux`Ë
dip¦ A§ xn`©
© l`© mn© ª̀
ª iq© dŸP`© .dŸtxr § n©
ÎEkx§ a§ p¦ e§ mE®vr̈e§ lFcB̈ † iF¬bl§ oE'vtg© § i o`© A§ .dŸCrA© on¦ dŸl`© e§
lCrË © l`A¦ Elnr© § il§ .dNl © `© wix¦ h§
:ux«¤`¨ d̈ i¬i¥ FB lŸM† Fa½ it¦ i§ o`© lA© w¦ l§ .mMg˪l`e©
.siT¦ z© e§ iB¦ q© mr© l§ .i¥ed¦i dëdn¦ .md̈xa¨ `© e§ :dŸCr© e© `n© A§ .mid¦ xA © `¦ l§ dNË© l`©
:`r̈x`© in¥ n§ r© lŸM ®.Dili ¥ c¦ A§ oEkx§Äz¦ie§
ei³p̈ÄÎz ¤̀ d¹E¤v© i§ xW£̀ ¤̧ Áor© n© l§ eiY¦À r§ c§©i i´¦ hi
zFU £l© d½ëŸdi§ Kx´¤
¬ r« ¤C ÆExn« § Ẅe§ eix£ ½¨g`
«© ÆFziAÎz ¥ ¤̀ e§
© r© ÆdëŸdi§ `i³¦ad̈ or© n©À l§ h®R̈W§ nE
md̈½ x¨a§ `Îl ¦ dw†¨c̈v§
© C¦ lic¦ A§ .in© c̈w¢ il¥ B§ ix¥ £̀ :ei«l̈r̈ x†¤
zï .ciT¥ ti ACÎx
¦ W£̀ ¤ z¬¥̀
Û-------- i"yx --------Û
l£d (a b my) ,DẄi¦`l§ rc̈Fn (` a zex) Fn§M :m¥d mi¦gxF` § xEaQ̈©M ,mz̈FE©l§l .mg̈N§ W© l§
mp̈§n`¨ §e ,m¥WA§ L£rc̈¥̀ ë (fi bl zeny) ,EpŸ§r ©n f©rA .dUFr ¤ ip¦ £̀ xW£̀ ¤ :dd̈i¦nz§ A¦ .i¦p £̀ dQ¤ k© n§ d© fi
,dr̈ic§¦i oFW§l `l̈¥̀ Epi¥̀ mN̈ª M oFW§l x©wi¦r N¤W d¤f xäC̈ zFU£rl© i¦l d¤tï `l ,mFc§qA¦
FrcFi§
§ e Fl§v ¤̀ Faxẅ§ § n mc̈¨`d̈ z¤̀ a¥Ag© O§ d© W § ,z`G©d ux¨ ¤`d̈ z¤̀ Fl i¦Yz© p̈ i¦p£̀ ,FY§rC¦ ©n
i¦t§l d¤E©v§i xW ¤ £̀ o©rn© l§ ,ei¦Yr§ c§
©i dÖl̈§e .Fxi¦Mn© E (hi i) xn̈¡`¤PW ¤ ,o¤d FN¤W EN©Nd© oi¦Mx§ ©M dẌ¦ng£ e©
m¦`§e .i©kx¨C§ xFnW § ¦l i©lr̈ eip̈Ä z¤̀ d¤Ev© n§ `EdW § d ¨n£r©e d¨ c§q dk̈£ A 'ebe oci¦Sn¦ i¦p£r©pM§ d© lEa§B
z¤̀ d¤Ev© §IW ¤ FA i¦p£̀ ©rcFi ¥ FnEBx© §zM§ EdW ¥ xẗ§
§ Y ,m¦iFB oen£d a©` ,md̈x§ ¨a`© FzF` i¦z`xẅ ¨ .'ebe
.d¤Ev© i§ :oFWN̈©d l©r l¥tFp o©rn© §l oi¥̀ ,'ebe eip̈Ä `Ed§W a¨`l̈ ©ricF` ¦ `l§e mi¦pÄ©d z¤̀ ci¦nW § `© §e
:aFI¦` dU ¤ £r©i dk̈M̈ (d ` aei`) Fn§M ,d¤ed oFW§l dc̈B̈©` Wx¨c¦ §n .d¤id¦ § i Fid̈ md̈x¨a§ `© e§ gi :i¦ad£ F`
Ex§nW ¦ eip̈ä§l d¤Ev© n§ `Ed KM̈ .`ia¦ d̈ or© n© l§ Fxi¦M§fd¦ §e li¦`Fd ,dk̈x§ ¨al¦ wiC©¦v x¤k¥f (f i ilyn)
l©r .'ebe md̈x§ ¨a`© l©r 'd `i¦aϤW ic§ ¥M 'd Kx¤C¤ ix£
¥d ©
e ,mi¦l §
r n
© i¦p £̀ Ep¤
O n
¦ i¦
k §e FhEX¦tE .Fkx¥ §A
,md̈x§¨a`© l©r `l̈¥̀ ,xn̈¡`¤p `l md̈x§ ¨a`© zi¥A K xÄ
¥ z§ d
¦ §
l E lFcB̈ iFb§ l zFi§d l
¦ i©
p ẗ§
l ai¦
A g
© `Ed
:z¥n Epi¥̀ EN¦`M§ wiC© ¦v o¥A ci¦n£rO© d© lM̈ Epc© §nl̈ ,dĦg oFW§l .eiY¦ r§ c§©i iM¦ hi :ux¨ ¤`d̈ i¥iFB lM̈ FA
jix`nd iptn dfe .k"r gzt `eya m"nd z"` azk .mdxa`n ip` d³¤Qk© n«§ d© fi :wecwcd wlg
:o`bizd lka `gtha ,ip` .dyr i†¦p£̀ x¬¤W£̀ :`"day
132 `xie gi ziy`xa alw

b"qx xiqtz oExH¦


§ ie§ .idFx
¦ z§ Ä Dizi ¥ A¥ Wp̈¡` zïe§ idFp¦ A§
mecq 'j`x©vª .dNË © l`© l`w© t§ (k `Ÿwc©v§ ca© r£ n© l§ .ï§i mc̈w¢ op̈w§ z̈C§ og̈xF`
mdYi©ª ih' ¦ k§ e§ .m'vª r§ Cw© dxenre©
zï ®.md̈xa¨ `© lr© ï§i izi©¥ iC§ .lic¦ A§ .`p̈ic¦ e§
Cxe © `© (`k :`C»©B¦ Yn' © v§ rª Cw©
x‡vp ª `© e§ `l»© B§ e©nª `xn© `© d½ëŸdi§ xn` ¤ Ÿ´I © k :idFl ¦ r£ liN¥ n© C§
.ii© l© `¦ lv` ¦ eË©l`© md' ª k`
§ x©vª M§ `©
eN© e©t§ (ak :`l© m`¦ mdY ª ln© Bª r©pv§ ÎiM¦ d†¨ xŸnr«£e© mŸc¬ q§ zw²©r«£f©
'il© `¦ e'v© nE
dŸC`r©
§ .m'z© on¦ mewË
.mid¦ xA © `¦ e§
© l`©
mecq
d†c̈a«§ k̈ i¬¦M mz̈½ `Ḧg©¸ e§ dÄ®¨ x
:dNË © l`© iC©i§ oiA© iN¦ v© i§ sw` ¦ e©
dxFn
¨ r© © a¦ w§ .ï§i xn© £̀ e© :cŸ`
£ e mFcq§ .zli « n§
zti
© w¥ Y§ ix¥ £̀ ®.oFdzaFg
© e§ .z`i
© b¦ q§ ix¥ £̀
d`€
¨ d© D²z̈ẅr«£v© M§ d© d ¤̀½ x§ ¤̀ e§ `´P̈ dc̈x«§ ¥ `k :`C̈gl©
.oEc £̀ e© or© k§ il¥ Bz « ¥̀ `ŸlÎm
§ ¤̀ :dr̈c̈ † `¦ e§ d®l̈M̈ | EÚr̈ i†©l ¥̀
`l̈ m`¦ `xi¨ n§
¥ B oFdO§ r¦ cia¥ r£ `© ,Eca© r£ .in© c̈wl¦ zl© r© C§ .oFdzli
© aw
¦ k£
¦d
miWp̈£̀
¦½ d̈ « ÆmẌn¦ E³pt¦§ I © ak :rx©Rz
§ ¤̀ `l̈ oia§¦ iŸ m`¦ e§ ®.oia§
¦ iŸ
:d«ëŸdi§ i¬p¥ t§ l¦ c†¥nŸr EP¬¤
cFr md̈½ x¨a§ `©¸ e§ dn̈Ÿc®q§ Ek† l«§ ¥Ie©
WiO¥ W
© n§ or© M§ cr© ®.md̈xa
¨ `© e§ .mFcql¦ El©f £̀ e© .`ÏxaEB
© oÖY© n¦ E`ip¦ Rz
§ `¦ e§

Û-------- i"yx --------Û


l§e oixEQ¦
¦ IA§ o¤dn¥ rxR̈¦© d§l dU ¤ ¡r ¤̀ dn̈ dr̈c¥̀ § xW
¤ £̀ M© dÜr̈¤W ,md̈x§ ¨a`© l¤̀ .'d xn`Ÿ ¤ Ie© k
x¥g`© mFwn̈§A Epi¦vn̈ FA `¥vFI©k§e .oz̈F` d¤Nk© £̀ dÄx© lM̈ .dÄx¨ iM¦ :EP¤On¦ d¤Qk© §i `N¤W x©n`¨
dr̈c¥̀§ §e Li¤lr̈¥n L§ic¤§r cxFd¥ dŸ©r§e (d bl zeny) o¤dW § i¦tl§ ,z"iaa dḦ©n§l m©rH© d© `x§ ¨wO¦ A© W
¤
w¥qR̈ zCª ©w§p w¥qt§ d¤ W¥i KM̈i¦tl§ E ,KN̈ dU ¤ ¡r ¤̀ dn̈ d¤f lä£̀ ,z¤k¤lFd§e dl̈c§ ¥B F` ,dl̈Fc§B oi¦nB̈xEY§
§ n
.DŸx¤ §ag£ n¥ däi¥Y cix§¦td© l§ ic§
¥M ,dl̈k̈§l EUr̈ oi¥a dl̈cB̈ § mB̈xEY§§ OW ¤ i¦t§l ,y"ixa dl̈§rn© §l Fn§rh©
däix¦ z©w£r©v ,Dz̈ẅ£r©vM§ d© EWx§C̈ Epi¥zFAx§ ¦e W¤nX ¤ d© i¦d§ie© (fi eh) li¥rl§ i¦YW
§ xi¥
© RW
¤ Fn§M ,xä§M
oFfn̈ dp̈§zP̈¤W l©r dP̈W§ ª n dz̈i¦n d̈Ebx£ ¨dW¤ z©g`© dc̈x§ ¥̀ `k :K¥Yn§ a¦ §i däẄ d¥Pd¦ (eh ` zex) ,d¨`Ä
Ept¦§ Ie© ak :(a hw oixcdpq) w¤lg¥ A§ WxFt§ ¨ OM© ,i¦pr̈§l i¥piC¦ Ew§qt§ ¦i `N¤W mi¦pÏC© ©l c©Ol¦ .d ¤̀ x§ ¤̀ e§ `P̈
md̈x¨a§ `© e§ :mẄ m˦l md̈x§ § mFwÖ¦n .mẌn¦ i¦YW
¨a`© W § x¥©RW¤ Fn§M lM©d ,dϦ`x¦ §A `l̈¥̀ zFWẗ§p
K©ld̈ `l `l£de© .'d i¥pt§ l¦ cnFr ¥ EPcFr
¤ dc̈x¥̀
§ x¥g`© xäC̈ .(f `i lirl) db̈N̈©Rd© z©Wxẗ§ ¨A
`Ä `Ed KExÄ WFcT̈©d `l̈¥̀ eip̈ẗ§l cFn£rl© :dp̈ic§ ¦OΩNW ¤ .Dz̈ẅr© £vM§ d© :m¤di¥U£rn© sFq§l `P̈
¨ re© mFc§q z©w£r©f (k weqt) Fl x©n`¨ e§ Fl§v ¤̀ dl̈M̈ mc̈x¦
dxFn£ §nA§ mic§ ¦nFr m¦`§e .EUr̈ il© ¥̀ d`¨ Äd©
c¥nFr EPcFr ¤ 'de aFY§kl¦ Fl dïd̈§e ,dÄx¨ i¦M ,oc̈x¦ §nA§ Ec§n©r©i `l m¦`e§ .m¤dä dU ¤ Fr i¦p£̀
blw `xie gi ziy`xa 133

b"qx xiqtz
m†d̈x¨a§ `© W¬©BI¦ e© bk :ï§i mc̈w¢ FlvA¦ .l`w© e§ mid¦ xA © `¦ mC©w© Y§ t§ (bk
wiC© †¦ v dR¤½ q§ Y¦ s´©`d© x®©n`ŸIe© rn© gl` ¦ Sl
© `© .siq¦ Y§ `©piw¦ i§`©
it¦ CBEi © lr© l§ (ck :gl` ¦ Hl
© `©
.xn© £̀ e© md̈xa
¨ `© aixwE
¥ :r«ẄxÎm ¨ r¦ `©piw¦ i§`© .`g© l`
§ v© oiqn' ¦ k© Cl© AË
§ l`
.mdpª r© gtv © Y© `l© e§ mdª ti § q¦ Y§
:`äiÏg© mr¦ d`¨ M̈©f ®.i¥viW
¥ Y§ f©bxa£
¦d
gl`¦ Sl© `© oiqn'
¦ kË
© l`© lA© w¦ l§
mwi †¦ C©¦ v mi¬¦Xn£ ¦ g W²¥i i¬©lE` ck Yp`© (dk :mdª pi § A© `n© it¦ i'c¦ N§ `©
l'zn¦ r©pvY¦ o`© on¦ .'c`r© nª
ÆdR¤ q§ Y¦ s³©`d© xir®¦ d̈ KFźA§ Jld¦ Y© o`© .xn`Ë © l`© `'c©d©

© nl§ mFw½ Öl© `´V̈z¦ Î`Ÿle§


or²© oEMi§e¦ .gl`
Yp`©
¦ Hl
.gl`
© `© rn© gl`
¦ HË © l`M©
¦ Sl
gl`
© `©
¦ Sl
© `©

x¬¤W£̀ mwi †¦ C©¦ Sd© mi¬¦Xn£ ¦g rin¦ B§


:mMgl`ª A¦ lnr©
mM`¦ g© `©
© i `l© .ml`
.'c`r© nª
© rË
© l`©
¦ g© .zi`¦ mi`¦ n̈ :D«Äx§ w
oi`¦ M̈©f oiWn ¦ A§
oi`¦ M̈©f oiWn
¦ g© ®.lic¦ A§ .`xz
¨ `© l§ wFAWz¦ `l̈e§ i¥viW
¥ Y§ f©bxa£
¦ d .`Ÿxw© FbA§
zi³¦nd̈l§ dÀG¤d© x´äC̈M© | zŸU ´ r«
£n¥ L¹ N§ dl̈l¸¦ ¨ dk :D©Eb© aC¦
KN̈½ dl̈´¦lg̈ r®Ẅx«¨M̈ wiC©†¦ Sk© d¬ïd̈e§ rẄ½ x¨ mr¦ ÆwiC©¦ v
§ n¦ d†¤Ur«£i© `Ÿl¬ ux¤`¨½ d̈ÎlM̈ Æht¥ ŸWd£
oEP`¦ `ḧWEw :h«R̈W
d`¨ M̈©f idi
¥ e¦ .`äiÏg© mr¦ d`¨ M̈©f d`v̈i
¨ W ¥ l§ .oic¥d̈ `n̈b̈zt¦ M§ ca© r£ n© N§ n¦ .jp̈iC¦
:`p̈iC¦ cia¥ r©£ i mx©A§ ®.`r̈x`© lM̈ oiÏC© .jp̈iC¦ oEP`¦ `ḧWEw .`äiÏg© M§
Û-------- i"yx --------Û
Kx§ ¦v dx¨Ü£r .miwi
¨M lk̈§l mi¦wiC© ¦ C©¦ v miX¦ n£
¦ g d¤f `Ed mix§ ¦tFq oET¦Y `l̈¥̀ ,md̈x§ ¨a`© i¥pt§ l¦
.LN§ dl̈il¦ g̈ dk :W¥i zFnFw§n dẄ¦ng£ i¦M ,Kx§ ¨kE :(o¥
M aFY§k l
¦ dk̈ x§
¨a l
¦ mp̈Fx§k¦f EdEkẗ£ d xW ¤ £̀)
,mi¦rẄxd̈
§ z¤̀ mi¦wiC© ¦Sd© Eli¦S©i `l x©n`Y m¦`§e dn̈g̈§ln¦ §l dẄB̈©d Epi¦vn̈ .md̈x¨a§ `© W©B¦Ie© bk
`Ed oi¦Ngª .LN§ dl̈il¦ g̈ :mi¦wiC©¦Sd© zi¦nŸ dÖl̈ qEI¦t§l dẄB̈©d ,'ebe a¨`Fi W©B¦Ie© (bi i a"y)
,lM©d s¥hFW ,FzªpÖ ª̀ `e¦d KM̈ Ex§n`i ,Kl̈ dN̈¦tz§ ¦l dẄB̈©d§e ,dc̈Ed§i eil̈¥̀ W©B¦Ie© (gi cn oldl)
xFc§lE lEA©Od© xFc§l z̈i¦Ur̈ KM̈ ,mi¦rẄxE§ mi¦wiC©
¦v d¤N ¥̀ lk̈§lE ,`i¦aP̈©d EdϦl ¥̀ W©B¦Ie© (el gi '` mikln)
:FA `¥vFi©M `l§e `Ed `l .d¤Gd© xäC̈M© :db̈N̈©Rd© :dN̈¦tz§ ¦l§e qEI¦tl§ E ,zFWẅ x¥Ac§ ©l ,md̈x§ ¨a`© qp̈§k¦p
¥ d :`Ä©d ml̈Frl̈ .KN̈ dl̈il¦ g̈ ΧNW
.ux¤`¨ d̈ lM̈ htFW£ ¤ mEBx©§Yl§ E .d¤Rq§ Y¦ m©bd£ .dR¤ q§ Y¦ s`© d©
,D©nY¥ oFW§l h¥tFW£d l¤W `"d g"zt s©hg£ A© cEwp̈ s©`d© FWEx¥R KM̈ ,f¤bFx oFW§l Fn§Bx§Y¦ W ¤ qFl§w§p ª̀
:z¤n¡` h©RW§ n¦ dU¤ £r©i `l h¥tFW `EdW § i¦n i¦k§e W¥i ilE`
© ck :rẄx¨ m¦r wiC© ¦v d¤Rq§ z¦ W § L£̀i¦X©i
134 `xie gi ziy`xa clw

b"qx xiqtz
it¦ YCB¦ e§ o`¦ .dNl © `© l`w© (ek
`¬v̈n§ ¤̀ m`¦ d½ëŸdi§ xn` ¤ Ÿ´Ie© ek
Ygt© v§ .`g© l` § v© oiqn' ¦ k© mecq mwi†¦ C©¦ v mi¬¦Xn£ ¦ g mŸc²q§ a¦
:mdA
ª A© q§ A§ r've© nË
© l`© ld`© rin¦ B§ l§
.l`w© e§ mid¦ xA © `¦ dŸA`©B`§ t© (fk Îlk̈l§ iz`¬Üp̈ ¦ e§ xir®¦ d̈ KFźA§
m`l© M˧ l` it¦ Yprn © `© Cw© `'cEd ©
e`© A`x©Y§ `©p`§ e© .dNl © `© iC©i§ oiA© m`¦ .ï§i xn© £̀ e© :mxEa
«¨ r« £A© mFw† Öd©
oEvwp©
§ i lr© l§ (gk :C`n© x§ ®.`Ÿxw© FbA§ oi`¦ M̈©f oiWn
¦ g© .mFcqA¦ gMW
© `©
.dqn'
© k© gl` ¦ Sl© `© oiqn' ¦ kl © `©
:oFdli
§ c¦ A§ `xz ¨ `© lk̈l§ wFAW ¤̀ e§
rin¦ B§ dqn'© kl© `© AA© q§ A¦ Jld ¦ Y© `©
o`¦ .mdM ª ld
¦ `© `l© l`w© .Cl© AË x®©n`ŸIe© m†d̈x¨a§ `© or©¬©I © fk
§ l`©
:dqn'
© k© e§ oir¦ Ax § `© .m'z© YCB¦ e§
dŸYA§ h`'
§ k© nª `'vi © `© Ce` x´¥Ac©l§ ÆiY¦ l§ `Fd
© r© t§ (hk ©¸ `³p̈Îd¥Pd«¦
x¬ẗr̈ i†¦kŸp` «¨ e§ ip̈½ Ÿc £̀ Îl ¤̀
®.ï§i mc̈w¢ `l̈N̈n© l§ izi ¨ `© aiz¥ £̀ e© :xt«
¦ B¦ q`© or© k§ `d̈ .xn© £̀ e© md̈xa ¤ ¥̀ ë
Æmwi ¦ C©¦ Sd© mi³¦Xn£ ¦ g oExº q§ g© § i ilE ©  gk :mhwE © xt© r£ `p̈ £̀ e©

xir®¦ d̈ÎlM̈Îz ¤̀ d†Ẍn£ ¦ gA«© zi¬¦gW§ z£ © d dẌ½ n£ ¦g


mir†¦ Äx§ `© mẄ½ `´v̈n§ ¤̀ Îm`¦ zig¦½ W§ `© `Ÿl´ Æxn` ¤ ŸI̧©e
`Ẅng© A§ liA¥ g© z§ d© .`Ẅng© oi`¦ M̈©f oiWn § i .mi`¦ n̈ :d«Ẍn£
¦ g© .oExqg© ¦ g«e©
:`Ẅng© e§ oir¦ Ax
§ `© ®.oÖY© gMW
© `© m`¦ .liA¥ g© £̀ `l̈ xn© £̀ e© .`Ÿxw© lM̈ zï
oE`¬ v« ©½ ŸIe© Æeil̈ ¥̀ x³¥Ac©l§ cFr¹ sq¤ ŸI̧© hk
§ Öi¦ i²©lE` xn`
Û-------- i"yx --------Û
zig¦ W§ z£
© d gk :i¦l Ec§nr̈ xW ¤ £̀ Li¤ng£ x© .mFwÖd© lk̈l§ 'ebe mFcq§ A¦ `v̈n§ ¤̀ m`¦ ek
¨M lk̈§l dr̈§WY¦ o¤d `l£de© .dẌn£
dŸ©`e§ ,Kx§ ¦ gA© oi¦lFRex§hn¤ dz̈§id̈ mFc§QW ¤ i¦t§l ,mi¦Mx§ ©Md© lk̈§l
ilE`
© hk :m¤dÖ¦r sxḧ§ ¥ vY¦ ml̈FrÎN̈¤W FwiC© ¦v ikŸ¦ p`¨ e§ fk :aEzM̈©d DÄ dl̈Ÿ mN̈ª Mn¦ däEW£ge©
§` Eh§lÖ¦i§e .mir¦ Äx§`© mẄ oE`v§ Ö¦i xẗr̈ zFi§dl¦ iE`x¨ i¦zi¦id̈ xä§kE .xt¤ ¥̀ ë xẗr̈
dr̈Äx©
F` m¤dn¥ d ¨ l§W Eli¦S©i mi¦ l§W o¥k§e ,mi¦Mx§
©Md© i¥lEl ,cFx§n¦p ic§ ¥i l©r x¤t ¥̀ ë ,mi¦kl̈§Od© ic§¥i l©r
© `p dpd `l ,fk :wecwcd wlg
.izixy `le .izibq` ork `d ,oediexz izl`ed mebxz .iY¦ l§ `Fd
:izixy xnel eilr wcviy xeaic zlgz did `l ik
dlw `xie gi ziy`xa 135

b"qx xiqtz
`Ÿl´ Æxn` ¤ ŸI̧©e mir®¦ Äx§ `© m†Ẅ m'z© CBEi © lr© l§ .l`w© e§ dŸl
:mir«¦ Äx§ `«
© d̈ xEa† r«
£A© dU ¤½ r«
¡ ¤̀ .Jl`'
¦ c© r©pv`© `l© l`w© .oir¦ Ax § `©
`l© .l`w© (l :oir¦ Ax § `Ë © l`© AA© q§ A¦
.xn© £̀ e© idFn
¦ c̈w¢ `l̈N̈n© l§ .cFr siqF` ¥ e§ .ml© MY
© `© o`© dNl © `© iC©i§ oiA© Arv© ª i
`l̈ xn© £̀ e© .oir¦ Ax
§ `© oÖY© oEgkYW¦© i .mi`¦ n̈ l`w© .oi'z` ¦ l'
© z§ m'z© CBEi © lr© l§
:oir¦ Ax
§ `© lic¦ A§ ®.`xi¨ n§
¥B cia¥ r£ `© m'z© YCB¦ e§ o`¦ .Jl' ¦ c© r©pv`© `l©

xg³¦©i `º̈pÎl`© ¤ ŸI © l
xn` Cw© `'cEd © .l`w© (`l :oi'z`
iC©i§ oiA© m`l© MË § l` it¦ Yprn
¦ l'
© `©
© z§

i²©lE` dx¨A¥½ c£̀ © «e© Æip̈Ÿc`«l© .oixy¦ r¦ m'z© CBEi


AA© q§ A¦ .mdM ª ld
© lr© l§ .dNl
¦ `© `l© l`w©
© `©

mi®¦WŸlW§ m†Ẅ oE`¬ v«


§ Öi¦ arv©
ª i `l© .l`w© (al :oixy ¦ rË ¦ l`©
mN© MY
© `© 'iY© g© dNl © `© iC©i§ oiA©
Îm`¦ dU ¤½ r« ¡ ¤̀ `Ÿl´ Æxn` ¤ ŸI̧©e lr© l§ .hw© t© d“©nË © l`© d'c©d©
`l© l`w© .dxy © r© m'z© CBEi ©
.xn© £̀ e© :miW «¦ ŸlW§ m†Ẅ `¬v̈n§ ¤̀ :dxy © rË© l`© AA© q§ A¦ .mdM ª ld¦ `©
.liN¥ n© £̀ e© ïiC© `f̈bEx swz¦© i .or© k§ `l̈
gMW
© `© m`¦ ®.`xi¨ n§ ¥ B cia¥ r£ `© `l̈ xn© £̀ e© .oiz¦ l̈Y§ oÖY© oEgkYW¦
© i .mi`¦ n̈
l ¤̀ x´¥Ac©l§ ÆiY¦ l§ `Fd
©¸ `³p̈Îd¥Pd«¦ xn` ¤ ŸIÀ © `l :oiz¦ l̈Y§ oÖY©
`Ÿl´ Æxn` ¤ ŸI̧©e mix®¦ U§ r¤ m†Ẅ oE`¬ v« § Öi¦ i²©lE` ip̈½ Ÿc £̀
¦ B¦ q`© or© k§ `d̈ .xn© £̀ e© :mix«¦ U
izi § r«
¤ d̈ xEa† r« £A© zig¦½ W§ `©
lic¦ A§ ®.liA£
¥ g`© `l̈ xn© £̀ e© .oixq
¦ r© oÖY© oEgkYW¦
© i .mi`¦ n̈ .ï§i mc̈w¢ `l̈N̈n© l§
dx´¨A§ c£̀ © «e© Æip̈Ÿc`«l© xg³¦ © i `º̈pÎl`© xn` ¤ ŸI © al :oixq¦ r©
`Ÿl´ Æxn` ¤ ŸI̧©e d®¨ xÜr£ m†Ẅ oE`¬ v« § Öi¦ i²©lE` mr© R©½ dÎK
© `©
© i .or© k§ `l̈ .xn© £̀ e© :dx«¨Ür«
ïiC© `f̈bEx swz¦ £d̈ xEa† r«£A© zig¦½ W§ `©
`l̈ xn© £̀ e© .`xq
¨ r© oÖY© oEgkYW¦
© i .mi`¦ n̈ .`c̈d̈ `p̈n¦f mx©A§ liN¥ n© £̀ e©

Û-------- i"yx --------Û


.dx¨Ür£ mẄ oE`v§ Ö¦i ilE`
© al :d ¤ n l¤̀FI©e Eli¦S©i dx¨Ü£r F` m¤dn¥ m¦i©pW§ Eli¦S©i mix¦U
§ ¤r
lEA©Od© xFC ,x©n`¨ .W©TA¦ `l zEgR̈ l©r (`k a zeny) Fn§M i¦zi¦vx¨ .iY¦ l§ `Fd
© `l :m¤dn¥ cg̈¤̀
136 `xie hi ziy`xa elw

b"qx xiqtz
`n© M§ .dNl © `© xEp rt© Yx § `© e§ (bl
K¤ĺ¥Ie© bl :`xq¨ r© lic¦ A§ ®.liA¥ g© £̀
mid¦ xA
© `¦ e§ .dŸYA§ h`'
§ k© nª on¦ 'bx¦t§ x†¥Ac©l§ dN̈½ M¦ x´¤W£̀ M«© d½ëŸdi§
m'z© (` hi :dŸr've § n© 'il© `¦ rB¦ x§
Ywe© mecq 'il© `¦ o`M© l© nË § l`© ``© ©B a¬Ẅ m†d̈x¨a§ `© e§ m®d̈x¨a§ `Îl © ¤̀
.`d© A`
.md`
§ A© 'il© r§ ql`©
¦ B hFle§ .`y© r§
ª T© l¦ Y§ m`w© mdª `§ x© `O© l© t§ cM© .ïiC© `x¨ẅ§i wN© Yq « Ÿwn§ l¦
© `¦ e§ :Fn
:ux`Ë © l`© 'il© r§ dŸdBe© 'il© r§ CB© q§ e§ aŸ md̈xa
¨ `© e§ ®.md̈xa
¨ `© mr¦ `l̈N̈n© l§ .ivi
¦ W¥
'il© `¦ `li © n¦ .i`C©ii¦ q© `©i l`w© (a
`l© q'b§ `¦ e§ `Yi © AE
¦ `n© Mª CA § r© YiA©
(iyily) % ipy :Dixz
¥ `© l§
mi³¦k`¨ l§ O© d© ip¥̧ W§ E`ŸaÏ©Â ` hi
mŸc®qÎx
§ r« ©W © A§ a´¥WŸi hFl† e§ ax¤r¤½ Ä Ædn̈Ÿçq§
m¦i†©R`© Eg¬©YW¦ § Ie© mz̈½ `x¨w§ l¦ mẅ´Ï©e ÆhFlÎ`x©§ Ie©
¥ hFle§ .`Ẅnx©A§ mFcql¦ `Ïk© £̀ ln© oix¥Y§ .Elr̈e§ :dv̈x«§ `
`r̈xz© A§ aizï ¨
:`r̈x`© lr© idFR
¦ `© lr© ci¥bqE ®.oFdzEn
§ C̈w© l§ mẅe§ hFl `f̈£ge© .mFcqC¦
¥̧ ¤̀ `¨Âp ExEq́ ip©ÀŸc £̀ Î`P̈ d´¤Pd¦ xn`
ziAÎl ¤ ŸI¹ © a
Û-------- i"yx --------Û
m¨`x§¨w mi¦Wp̈£̀ M© Fl§v ¤̀ oixi¦ cŸ ¦ mi¦k`¨ l§ O© d© l©r Eli¦Sd¦ `l§e m¤di¥W§pE eip̈äE © p ,dp̈FnW § Eid̈
¨w hFl l¤v ¥̀ §e ,mi¦Wp̈£̀ W©TA¦ xä§M sEx¥v ic§
.ax¤r¤ Ä :mi¦k`¨ l§ n© m¨`x§ ¥i l©r dr̈§WY¦ l©r§e ,mxFC ¨
,mFc§q¦l oFx§ag¤ n¥ mi¦k`¨ l§ O© d© EdẄ KM̈ lM̈ i¦k§e w©YY© W § oëi¥M .'ebe 'd Kl¥
§ ¦pW ¤ Ie© bl :`v̈n̈ `l§e
`¤OW ¤ mi¦pi¦Yn§ n© E ,Eid̈ mi¦ng£ x© i¥k£̀§ln© `l̈¥̀ aẄ md̈x¨a§ `© e§ :oÏC© ©d Fl K©ld̈ xFbi¦pQ§ d©
hFle§ :`ïxFbi¦
§ pq§ m¤di¥l£r c¤O©l§l md̈x§ ¨a`© l©kEi xFbi¦pQ§ d© w©NY© q§ ¦p oÏC©©d w©NY© q§ ¦p .FnFwn§ l¦
mFI©d FzF` ,ai¦zM© a©Wï .mFcq§ xr© W © A§ aWŸ ¥ i i¥pW
§ E`aÏ©e (` hi) KM̈i¦t§lE ,bx§ ¥hw© n§ xFbi¦hT© d© §e
zi¥An¦ .'ebe hFl `x©§ Ie© :m¤di¥l£r h¥tFW EdEP¦n cg̈¤̀ .zi¦gW § d© §l [ax¤
¤rÄ] dn̈Fc§q mi¦k`¨ l§ O© d©
`P̈ d¤Pd¦ a :mi¦gxF`d̈§ l©r x¥Gg© §l c©nl̈ md̈x§¨a`© ,hFl z¤̀ li¦Sd© §l cg̈¤̀§e mFc§q z¤̀ zi¦gW § d© §l
x©g`© i¦l mi¦pFc£̀ m¤Y`© `p̈ d¥Pd¦ .i©pŸc £̀ .md̈x§ ¨a`© z¤̀ zF`Rx§ ©l `ÄW ¤ FzF` `Ed§e
mi¦kix§¦v `p̈ d¥Pd¦ x¥g`© xäC̈ .i©lr̈ m¤Yx© §a£rW¤ dÜr̈¤W oëi¥M ,dx¨Ü z¤̀ xV ¥ a© §l `ÄW ¤ i¦Wi¦lû§ d© §e
Exi¦M©i `N¤W EN©Nd© mi¦rẄxd̈ § l©r a¥l z¥zl̈ m¤Y`© :Fl w©NY© q§ ¦p FzEgi¦lW §
En§T©r .`p̈ ExEq :dp̈Fk§p dv̈¥r `i¦d Ff§e .m¤kÄ ,mi¦Wp̈£̀ m¨`x§ ¨w o©ld§ ©l§e .mik¦ `¨ l§ O© d© ` hi
Exi¦M©i `N¤W ,oFzN̈©w£r Kx¤C¤ i¦zi¥al§ Kx¤C© ¤d z¤̀ xäC̈ .mi¦Wp̈£̀ m¨`x§ ¨w m¤dÖ¦r dp̈i¦kW § dz̈§id̈W¤ M§
:(f p x"aa) ExEq xn̈¡`¤p KM̈§l mẄ oi¦qp̈§k¦p m¤Y`© W § Eid̈§e lFcb̈ FgMW ¤ md̈x§ ¨a`© l¤v ¥̀ x¥g`©
flw `xie hi ziy`xa 137

b"qx xiqtz
Ev́£gx«©e§ ÆEpil¸¦ e§ m³¤kC§ a§ r© `©i'vn¦ Y© e§ `©BlC§ Y© e§ .`n© Ml ª Bx¦ `©
m†¤Yn§ M© W§ d¦ e§ mki¤½ l¥ b§ x© `N© `¦ .`l© `l` © w© .`n© Mª wi § x¦ h§ l§
gl© `§ t© (b :dAg © “l`© it¦ YiA¦ p§
Ex́n` § ŸI« e© m®¤kM§ x§ c©l§ m´¤Yk§ l£
© de«© .dil© `¦ `l` © n© t§ .`C»©B¦ `n© di ª l© r§
mdª l§ r©pvE§ .dŸ lfp
§ n© 'il© `¦ `l' © k© C§ e§
«¦ aFg† x«§ ä i¬¦M `ŸN½
xn© £̀ e© :oilp̈ `xi© h¦ t§ mdª l§ fA' © k§ e§ .`q© l§ B§ n©
oFkCa
§ r© zia¥ l§ .or© k§ ExEf .i©pFAx¦ or© k§ EräA§ 'c`¦ .ErB' § vp©
§ i o`© lAw© (c :ElM§ `§ t©
Cw© mecq ld`© .d©ixwË © l`© ld`© A§
oEkd̈zE oEnCw § z© e§ .oFkilb
¥ x© Fgq`© e§ EziaE ¦
`äFgxA¦ oid¥ l̈`¡ ®.`l̈ Exn© £̀ e© .oFkgxF` © l§
E`ŸaÏ©
† e eil̈½ ¥̀ Ex´ªqÏ©e cŸ`½ n§ m´ÄÎx©vt«§ I¦ © b :zia¦ p§
d†ẗ`¨ zF¬SnE © dY¤½ W§ n¦ Æmd¤ l̈ Ur©³©Ie© Fzi ® AÎl
¥ ¤̀
ca© r©
£ e .Dizi
¥ a¥ l§ Elr̈e§ .Dizë ¥ `© e§ :El«k`
¥ l§ Exf̈e§ .`C̈gl© oFdA§ siwz ¥ ŸIe©
E¼aM̈W¦ § i m» x¤ ¤ c :Elk© £̀ e© oFdl§ `ẗ £̀ xiH¦ tE© ®.`ïYW § n¦ oFdl§

xr†© © r© EA´©qp̈ ÆmŸcq§ i³¥Wp§ `© xir¹¦ d̈ iW


© Pn¦ z¦iA©½ dÎl ¥̧ p§ `© e§
Û-------- i"yx --------Û
iM¦ lFcb̈§l oi¦axq̈§ § n oi¥̀ e§ oḧẅ§l oi¦axq̈§§ OW ¤ i¥pa§ ΦNW¤ oM̈x§c© i¦k§e .mki ¤ l¥ b§ x© Ev£gx©e§ Epil¦ e§
,`l̈¥̀ oFW§lA¦ W¥OW © n§ i¦M ix£¥d .oilp̈¦ aFgx§Ä cFr§e ,uFgx¦ §l KM̈ x©g`© e§ dN̈¦gY§ oEll̈ mc̈¨`
DäFgx¦ §A `l̈¥̀ Kz̈i¥A l¤̀ xEqp̈ `l Ex§n`¨ W ¤ Ev£gx§ ©e (c gi) dN̈¦gY§ m¤dl̈ x©n`¨ md̈x§ ¨a`© ix£
¥dW ¤
z¤̀ En§Tr¦ .eil̈ ¥̀ ExqÏ© ª e b :oi¦lp̈ xi¦rÎN̈¤W E`aϤWM§ m¦` hFl x©n`¨ KM̈ `l̈¥̀ .m¤ki¥l§bx©
:dïd̈ g©qR¤ .dẗ`¨ zFSnE © :Fzi¥A c©v§l Kx¤C© ¤d ,m¤di¥l§bx© Ev£gx¨ xä§MW ¤ E`x¦ §ie§ mFc§q i¥W§p`©
.mFcq§ iW§ ¥ p`© xir¦ d̈ iW§ ¥ p`© e§ EaM̈W¦§ i mx¤h¤ c F` mi¦ n ï i¥
pW § Ex§
a r̈ xä§
M Ex§ n `i§e i©lr̈ Eli¦l£r©i
EaM̈W § ¦i mx¤
¤h (d p) dÄx© zi¦W`x§ ¥aA¦ Wx¨c¦§p KM̈ KM̈i¦tl§ ,EpŸ§rcFd © `l§e Kz̈i¥a§l E`ÄW ¤ d ¨ l§W
Eid̈W¤ ,mi¦k`¨ l§ n© ΩNW¤ m¤di¦tA§ Eid̈ xi¦rd̈ i¥W§p`© §e m¤d i¥
l §
b x
© w©a £̀ A
© o`M̈ Ea§M©r z§ ¦iW§ aḧEn x©n`¨
`Ed§e ,m¤di¥U£rn© E mäi¦h d©n hFl§l mi¦l£̀FW x©n`¨ KM̈i¦tl§ ,eiẄ§k©r E`ÄW ¤ Fn§M oi¦`x¦ §p Ei§d¦IW
¤
m¤dÄ mix§ ©n mc̈Fr .mi¦rẄx§ mÄxªm¤dl̈ x¥nF` .`ŸN Exn`Ÿ
¦Ac§ § Ie© :Ev£gx© KM̈ x©g`© e§ dN̈¦gY§ Epi¦l
i¥W§p`© e§ `x§
¨wO¦ ΩNW¤ FhEX¦tE .'ebe mFc§q i¥W§p`© §e o`M̈¦n ,dU ¤ £rY© o¥M (d gi) Ex§n`¨ md̈x§ ¨a`© §l
jixv o`k ,ixive wxeya wigxn iz`e wigc oic oi`y t"r` .`ŸN½ exn`ie a :wecwcd wlg
m» x¤h¤ c :l"f edipec` 'o zncwdae izax dxqena oiir .oiybc 'b epny dxqend t"r ybc zeidl
mrh itk m` ik enirhi `l dlbqde `wxfd ik .eakyic s"kae mxhc z"iha dnirpd .eakyi
:o`bizd zxagna oiire .s"ka mrhd dpd aky xn`zyke .daizd yxey
138 `xie hi ziy`xa glw

b"qx xiqtz
'il© `¦ xib'¦ v§ on¦ .YiAË © l`A¦ Eh`g© `§
:d«v¤ T̈n¦ mr†¨d̈ÎlM̈ owf̈Îc
®¥ r© e§
it¦ i'c¦ N§ `© mewË © l`© rin¦ B§ .xiA¦ M§ iWp̈¡
¥ ` .`Ÿxw© iWp̈¡
¥ `e¤ .Eaik¦ W§ `l̈ cr©
El`w© e§ hFlA§ er© C§ t§ (d :dŸYi§g`© ¦ p cr© e§ `n̈ilEr
¥ n¥ .`z̈iA¥ lr© EtiT¦ `© mFcq§
El'k© C§ i'c¦ N§ `© .l`©B“l
mdB ª x'k¦ `¦ .dli© lË
§ `© oi`© .dŸl
© l`© Jil© `¦ E ³̀ x§ w¦§ I © d :DitFQ
¥ n¦ `Ör© lM̈ ®.`äq̈
Bx'© k§ t§ (e mdr
.A`AË
ª w`
¦ e©p§ 'iY»© g© .`©pil© `¦
© l`© 'il© `¦ mdi ª l© `§ .hel
d̄¥I`© Fl½ Exn` § Ÿ´Ie© ÆhFlÎl ¤̀
:d`x©e§ r`xv © n˦ l`© wl'b
© `© e§ Li†¤l ¥̀ E`¬ÄÎxW£̀ ¤ mi²¦Wp̈£̀ d̈ «
EqY§ `l© iY¦ e'k § `© `©i .l`w© (f
.o`Y© pA § `¦ il¦ `'cEd © (g :mdi ª l© `¦ Epil¥½ ¥̀ m´¥̀ ivF ¦ d« dl̈§i®N̈d©
odB¦ x'k¦ `© .lBªx§ o`t© xr© § i `l©
oq¦ g§ `n© odª A§ Erpv ¦ `¦ e§ .mMi ª l© `¦ Exn© £̀ e© hFll§ FxwE :mz̈ « Ÿ` dr†¨c«§ p¥ e§
.`ïlil¥ A§ jz̈ël§ Fz £̀ C© .`ÏxaEB
© o`¨ .Dil¥
dg̈z®¤ § Rd© hFl† m²¤dl£̀ ¥ `¯¥v¥I © e :oFdzï§ rC©p¦ e§ ®.`p̈zë© l§ oEPwi¦ R¥ `©
cg© £̀ `Ẍc©e§ ®.`r̈xz© l§ hFl .oFdzë © :eix£
§ l§ wtpE «¨g` «© x¬©bq̈ zl†¤ ¤ Cd© e§
g`© `¬p̈Îl`© x®©n`ŸI © f :idFx
or© k§ EräA§ ®.xn© £̀ e© :Erx«¥Ÿ i†© ¦ z§ Ä

x³¤W£̀ zFpÀ ä i´¥YW§ il¹¦ `p̈¸ Îd¥P «¦ g :oEW £̀ az© `l̈ ig© `©
EÚr«£e© mki ¤½ l£̀
¥ Æod¤ z§ ¤̀ `³P̈Îd`i« ¦ Wi`¦½ ÆErc«§ ïÎ`Ÿl
¨ vF`
Îl`© Æl ¥̀ d̈ mi³¦Wp̈£̀ l̈« wx©Â m®¤ki¥pir«¥ A§ aFH† M© od¤½ l̈
or© k§ `d̈ :iz «¦ x¨Ÿw« l¬¥vA§ E`†Ä o¬¥MÎlrÎi© M¦ xä½ c̈ EÚr£Y «©
.oFdl§ Ecia¦ r©
£ e .oFkzë
§ l§ oFdzï
§ or© M§ wiR¥ `© .xa© B§ oiP¦ r¦ c§©i `l̈C§ .op̈A§ oiYx
¥ Y© il¦
lr© ix¥ £̀ ®.mr© C̈n¦ oEcAr
§ z© `l̈ oiN¥ `¦ d̈ `ÏxaEb
© l§ .cFgl§ .oFki¥pir¥ A§ oiw¥ ŸcM¦
Û-------- i"yx --------Û
Fn§M ,xk̈f̈ a©MW § n¦ A .mz̈Ÿ` dr̈c¥§ pe§ d :m¤dÄ oi¥̀ Eid̈W¤ l©r .z¦iA© d© l©r EA©qp̈ ,r©Wx¤ i¥W§p`© ,xi¦rd̈
:d¤N ¥̀ d̈ Fn§M .l ¥̀ d̈ g :Wi¦` Ercï
§ l xW ¤ £̀ (g 'qt) x©n`¨ W
§ Fn§M ,mFc§q i¥W§p`© mi¦`x§ ¨w¦p mi¦rẄx§
EU£rY© z`G©d däFH©d i¦M .E`Ä oM¥ lr© iM¦ lM̈ :mi¦`Ḧ©g§e mi¦rx¨ mFc§q i¥W§p`© §e (bi bi) aEzM̈©d
mEBx© §Y ,i¦zxFw¨ l¥vA§ E`Ä xW ¦ kl¦ oi¥̀ W
¤ £̀ l©r icFa§ § ,d¤vT̈©d c©r xi¦rd̈ d¥vT§ n¦ .d¤vT̈n¦ mr̈d̈
:`z̈ExẄ dxFwΧ ¨ NW ¤ mEBx© §Y ,i¦zExẄ l©lh§ A¦ cg̈¤̀ wiC© ¦v EN¦t£̀ W¤ ,mc̈ï§A d¤gFn m¤dn¥ cg̈¤̀
hlw `xie hi ziy`xa 139

b"qx xiqtz
| Ex́n` § ŸI« e© h :izi¦ x¦Ẅ llh© A¦ Elr̈ oM¥
mewË© l`© i`le © d© A§ `C©r§ .mMª Cp § r¦
c³g̈ ¤̀ d̈« ÆExn` § ŸI« e© d`¨ l§ dÎW¤À̈ B El'k§ C§ mdª P§ `© l§ .`©iy© Erpv § Y© `l©
El`w© t§ (h :itw ¦ q© l`l' © v§ YgY¦
hFt½ Ẅ hŸŔW¦ § Ie© ÆxEbl̈ `Ä .El`w© m'zª .`©pdª d© 'il© `¦ mC©w© Y§
x`v© `©prn© oMq© ª il§ `©B Cg` ¦ e©`©
Ex̧v§ t¦§ Ie© m®¤dn¥ L† l§ r¬© xp̈ dŸ¾ r© Jil© `¦ iq¦ p§ .o`l © `© .`©pil© r§ mMg© ª i

EW† B¦§ Ie© cŸ`½ n§ ÆhFlA§ Wi³¦`ä hel 'il© r§ Egl© `§ t© .mdp
ExqM § i¦l§ EnC©w© YE§
ª n¦ x'zM © `©
.`C©B¦

ax©w§ Exn© £̀ e© :zl ¤ C̈« d© xŸA¬ W§ l¦ mewË


mdi
© l`© Cn© t§ (i :r`xv
ª l© `¦ .hel El'kC § `© e§ .mdi
© nË ¦ l`©
ª Ci¦ `©
`äz̈FY`¦ l§ `z̈ £̀ cg© Exn© £̀ e© .d`l¨ d© l§ Ewl'b
§ `© e§ .YiAË
© l`© 'il© `¦
jl̈ Wi ¥̀ a©p .or© M§ .`p̈iC¦ oi ¥̀ C̈ `d̈e§ i'c¦ N§ `© mewË
© l`e© (`i :r`xv © nË ¦ l`©
®.`C̈gl© hFlA§ `xaEb
¨ A§ Etiwz¦ `© e§ .oFdli
§ C¦ n¦ mdEA
ª x'§ v§ .YiAË
© l`© A`A© A§
jiy© 'il© `¦ A`y© on¦ .`yr © `l`
© A¦
Eg³ l§ W¦§ I © i :`ẌC© xAz © n¦ l§ EaixwE
¦

m†¤dil£̀ ¥ hFlÎz ² ¤̀ E`i¯¦aÏ©e mc̈½ ïÎz ¤̀ ÆmiWp̈£̀ ¦ d̈


«
.oFdic§¥i zï `ÏxaEB
© ¦ e§ :Ex«b̈q̈ zl†¤
EhiWF` ¤ CdÎz
© ¤̀ e§ dz̈§i®Äd©
Îz ¤̀ «§ `i :Ecg© £̀ `ẌC© zïe§ ®.`z̈ia¥ l§ oFdzë§ l§ .hFl zï Elir¦ `© e§
oŸh† T̈n¦ mix¥ ½¦ ep§ Q© A© ÆEMd¦ z¦iA©À d© gz´¤ © RÎxW£̀ ¤ miWp̈£̀
º¦ d̈
«
rxz© a¦ C§ `ÏxaEB
© zïe§ :gz«© R̈d© `Ÿv ¬ n§ l¦ E`† l¦§ Ie© lFcB̈Îc
® r© e§
Û-------- i"yx --------Û
l©r ui¦ln¥ dŸ©` .Kl̈§v ¤̀ aW ¥ ¥̀ §e ixEa£
¦ rA© oic¦c̈§Sl© x©nFl§M ,d¨`§ld̈§l ax§ ©w .d`¨ l§ d̈ W¤B Exn`Ÿ § Ie© h
m¤dl̈ x©n`¨ W § l©r .L§Al¦ j̈£̀l̈§n Ki¥̀ ,oi¦gxF`d̈
§ lM̈ o¥k§e ,EP¤On¦ w¥gx©z§ d¦ e§ oic¦c̈§S©l axẅ§ ¥ zd¦
,z©g©p oFW§l ,d¨`§ld̈ W¤B Fl Ex§n`¨ ,zFpÄ©d l©r (a fi xacna) Fn§M ,wEgx¦ oFW§l `x§ ¨wO¦ A© W
¤ d¨`§ld̈
cg̈¤̀ d̈ Ex§n`¨ mi¦gxF`d̈§ l©r ui¦ln¥ dïd̈W ¤ l©r§e L§On¦ mi¦Sg¦ d© d¥Pd¦ (ak k `"y) ,d¨`§ld̈ dx§¥f
z̈`ÄW ¤ Epi¥pi¥A dŸ©` ici¦
¦ g§i ix§
¦kp̈ mc̈¨` ,xEbl̈ `Ä f"rl oFW§l¦A ,o©ld§ ©l K¥Wn§ d© d¨`§ld̈ W¤B .d¨`§ld̈ë
:Epz̈F` g© i¦kFn z̈i¥Ur§ ©pe§ hFtẄ hFR§W¦Ie© ,xEbl̈ ,[EP¤On¦ Kn̈§v©r z¤̀ KFW§n] y"ep i"c i"ih i"ixh
:©gFY§Rl¦ §e lFr§pl¦ z¤aa¤ FQ©d z¤lC¤ .zl¤ C¤d© ,Kl̈ oi¦WW § Fg Ep¨` oi¥̀ x©nFl `Ed dẗi¦f§p x©acE §
:oi¦`v§ Fi§e oi¦qp̈§k¦p FAW¤ l©lg£ d© `Ed .gz© R¤ `i W©BY¦ l¤̀ Li¤l ¥̀ ax§ ©w (d dq diryi) Fl d¤nFc§e
.lFcB̈ cr© e§ oŸhT̈n¦ :oFx˦r z©Mn© .mix¥¦ep§ Q© A© K¥Wn§ d© ,däW ¥ ¥̀ e§ i¦N dẄ§B (k hn diryi) o¥k§e ,i¦A
140 `xie hi ziy`xa nw

b"qx xiqtz cr© e§ `xi¨ r¥ G§ n¦ .`Ïx©xa


¨ W
© A§ Fgn§ .`z̈iA¥
:A`AË © l`© CEBe§ or© EfB§ r¦ e§ :`r̈xY© `g̈M̈W`© l§ E`i`lE
¦ ®.`Äx©
Jl© on© .hell§ mewË © l`© El`w© (ai
.JY`©
© pAE § Jip¦ AE§ xdv© on¦ .`©pdª d© Îl ¤̀ miWp̈£̀¦¹ d̈ « Ex̧n` § ŸI« © ai
.d©ixwË
:r've
© l`© it¦ Jl© `n© rin¦ BE
© nË © l`© `'c©d© on¦ dŸBxk § `¦
§
Æoz̈g̈ dŸt½ ĹlÎi § n¦ cŸrµ hFlÀ
`'c©d©
md'
ª k`
oiM¦ ld
§ n¦ `©p`§ l§
§ x©vª m'vª r§ `O© l© .r've © nË
(bi
© l`©
¤ lŸk¬ e§ Liz¤½ ŸpaE
ÎxW£̀ § Lí¤päE
`©pA§ 'zr© A§ t§ .dNl © `© iC©i§ oiA© Îon¦ `†¥vFd xir®¦ Ä L† l§
mN© ME
© .hel Bx'© k§ t§ (ci :mdM ª ld©
¦ pl§
.dŸY`©pA§ oiB¦ e©§fYnË ª l`© dŸx`dv © `© © b Exn© £̀ e© :mFw« Öd
cFr .hFll§ `Ïxaª ©
`'c©d© on¦ EBx'k ¦ `¦ EnEw l`w© e§
lk̈e§ .jz̈p̈aE jp̈aE `p̈zg© .`k̈d̈ jl̈ `n̈
:`xz¨ `© on¦ wiR¥ `© ®.`Ÿxw© A§ jl̈C§
ÎiM¦ d®¤Gd© mFw† ÖdÎz © ¤̀ Epg§ p©½ £̀ mi´¦zg¦ W§ nÎi © ¦ bi
d†ëŸdi§ Ep¬¥gN§ W§ © ie© d½ëŸdi§ í¥pR§ Îz ¤̀ Æmz̈ẅr«£v© d³l̈c«§ b̈
z`i ¨ `© zï .`p̈g©p £̀ oil¦ A§ g© n§ ix¥ £̀ :Dz̈
© b¦ q§ ix¥ £̀ .oic¥d̈ `xz « g
£W«© l§
x´¥Ac§©ie© hFl¹ `v¥¸ ¥I © ci :DzEl © Äg© l§ ï§i `p̈g© N§ W
© e§ ®.ï§i mc̈w¢ oFdzli
© a¦ w§

ÆE`S§ EnEw³ Æxn` ¤ ŸI̧©e eizÀ̈ Ÿpa§ i´¥gw§ Ÿl« | ei´p̈z̈£gÎl ¤̀


xir®¦ d̈Îz ¤̀ d†ëŸdi§ zi¬¦gW§ nÎi © M¦ d½G¤d© mFẃÖdÎo © n¦
idFpz
¦ g© mr¦ liN¥ nE
© .hFl wtpE© :ei«p̈z̈£ g i¬p¥ ir¥ A§ w†¥g©vn§ k¦ i¬¦d§ie©
Û-------- i"yx --------Û
Li¤zFp§a i¥pA§ .Li¤päE :mFwÖ©d o¦n `¥vFd xn̈¡`¤PW ¤ ,dN̈¦gY§ dx¥ ¨a£rÄ Eli¦gz§ d¦ mi¦Ph© T§ d©
oi¦yFr¤W x©g`© n¥ cFr dc̈B̈©` Wx¨c¦§nE .zF`EU§Pd© dl̈i¦gz§ d¦ KM̈i¦t§l ,o¥wf̈ c©re§ x©r©Pn¦ (c weqt)
§ pq§ c¥O©l§l d¤R oFg§zR¦ L§l i¦n z`fM̈ dl̈ä§p FhEX¦R .dŸt Ll§ in¦ cFr ai :m¤dn¥ zEpr̈x§Rªd©
`ïxFbi¦
m¤di¥l£r ui¦ln¥ dïd̈ dl̈§iN© d© lM̈W ¤ ,m¤di¥l£r uEg z`G©d xi¦rÄ cFr L§l i¦n `x§ ¨wO¦ ΩNW ¤
i¥YW§ .eip̈z̈£g ci :dR L§l i¦n Di¥A ix§ ¦w ,zFaFh Li¤päE oz̈g̈ :z¦iA© A© W ¤ Li¤zFp§aE L§YW § `¦ n¥
§ :xi¦rä Fl Eid̈ zF`EU§p zFpÄ zFpäE mi¦pÄ F` oz̈g̈ L§l W¥i m¦` .LizFp
.eiz̈Fpa§ ig¥ wFl ¤ aE §

ybc i"cvd .ÆE`S§ enew :wiqt o`k oi`e xteya xacie .eipzg l` x´¥Ac§©ie© ci :wecwcd wlg
:dxqend t"r
`nw `xie hi ziy`xa 141

`xz ¨ `© on¦ EwEt EnEw xn© £̀ e© .Dizp̈¥ A§ ia¥ qp̈


§ b"qx xiqtz
dë£de© ®.`Ÿxw© zï ï§i liA¥ g© n§ ix¥ £̀ .oic¥d̈ .dŸMld § n¦ dNË © l`© o`© l§ .r've © nË© l`©
:Ar` ¦ lË © l`M© mdª Cp© r¦ o`M© t§
ÆFnkE § eh :idFpz¦ g© i¥pir¥ A§ ji¥ig̈nM¦ rElh§ Cpr¦ o`M© `O© l© t§ (eh

Evi¬¦`Ï©e dl̈½ r̈ xg´©


© Xd© 'il© r§ dM© i`
,JY© Be©
§ l© nË
§ l`© Eg» l© `§ .xBtË
§ f 'c'kª mwª .oil¦ i`
© l`©
¦ w© hel
xŸn`® l¥ hFĺA§ mi†¦k`¨ l§ O© d© `li © M© .oiY© CEBe
:Cl© AË
§ nË © l`© JiY© pA
§ l`© ld`© Ap'c©A§ s`qp
§ `¦ e§
© Yª
Îz ¤̀ e§ L¹ Y§ W§ `Îz
¦ ¤̀ gw©¸ ÁmEw mewË © l`© Jqn © `© e§ 'zA© l© Y§ t§ (fh
.diY© pA § `¦ e§ dŸYBe© § f C©iAE dŸCi§A§
ÎoR¤ zŸ`v̈ ½ n§ P¦ d© ÆLiz¤̧ Ÿpa§ i³¥YW§ dEBx'k § `© e§ .dil© r§ dNl © `© 'dwt© y© A§
:d©ixwË © l`© Bx`'
¦ k© dErCeE©
wQ© nkE
¦ :xir«¦ d̈ oŸe¬ r«
£A© d†¤tQ̈Y¦ .`“©A© 'il© `¦ dŸ`B© x'k ¦ `¦ `O© l© t§ (fi
hFlA§ `Ïk© £̀ ln© EwigcE
¦ .dë£d `xt© ¨ v `l© .Jqt© © pA§ Bp`¦ dŸl l`w©
.jz̈Y§ `¦ zï xa© C§ mEw .xni © n¥ l§
iaFg
¥ A§ iwl ¥ z¦ `n̈lC¦ ®.jÖr¦ op̈ni§ d¥ n§ `g̈k© YW
§ `¦ C§ jz̈p̈A§ oiYx
¥ Y© zïe§
FćïA§ miWp̈£̀ ¦¹ d̈ « Ewi¸f¦ g£ «I©e© | DnÃ̈ d§ n© z¦
§ I © fh :`Ÿxw©
d†ëŸdi§ z¬©ln§ g¤ A§ eiz̈½ Ÿpa§ i´¥YW§ Æci© aE § FYÀ W§ `¦ Îc©iaE §
Etiwz
¦ `© e§ ,aM© rz «¦ l̈ uE¬gn¦ Ed†ªgP©¦ Ie© Ed¬ª̀ v¦ ŸI« e© ei®l̈r̈
© `¦ e§ :xir
®.idFl
¦ r£ ï§i qg̈cA¦ .Dizp̈
¥ A§ oiYx
¥ Y© c©iaE .Diz¥ Y§ `¦ c©iaE Dici
¥ A¦ `Ïxaª
© B
Áid§
¦ i © fi % iyily :`Ÿxw© l§ `x¨A© n¦ idEi
¦ xW
§ `© e§ idEw
¦ R§ `© e§
¤ ŸI̧©e dv̈EgÀ d© mz¹̈ Ÿ` m`i
Îlr© h´¥lÖd¦ Æxn` ¨¸ vF
¦ d« k§
Îlk̈A§ cŸn† r£YÎl
«© `© e§ Lix£
½¤g`
«© hi´¦AY© l`© LW ¤½ t©
§p
Û-------- i"yx --------Û
g© i¦lẄ dïd̈ m¤dn¥ cg̈¤̀ .Ewi¦fg£ ©Ie© :FpFnn̈ z¤̀ .Evi`Ï© ¦ e eh :m¤dl̈ zFqEx£̀ Eid̈ z¦iA© A© W¤ oz̈F`¤W
xn̈¡`¤p KM̈§l ,mFc§q z¤̀ KFR§d©l Fx¥ag£ e© ,Fli¦Sd© §l .zF`v̈n§ P¦ d© :EdEx£dn¦ ,Ewi¦gcE § FnEBx© §zM§
:Ex§n`I©e xn̈¡`¤p `l§e ,h¥lÖ¦d x¤n`I©e (fi weqt) dc̈B̈©` Wx¨c¦ §nE .ml̈i¦Sd© §l z¦iA© A© Kl̈ zFpÖªfO§ d©
l©` ,zFWẗ§p li¦Sd© l§ KÏC© .LW
¤ t©
§ p lr© hl¥ Öd¦ fi d¤id§ Y¦ .dt¤ Q̈Y¦ :`x§ ¨wO¦ ΩNW¤ FaEX¦i d¤f§e ,W¥i
dŸ©` .Lix£ ¤g`© hiA¦ Y© l`© :oFnÖ©d l©r qEgŸ mB̈x§Y§ ªn ,xFC©d lM̈ mY c©r (ci a mixac) .d¤lM̈
,lFS¦p dŸ©` md̈x§ ¨a`© zEk§fa¦ E ,m¤dÖ¦r Ÿ§rW §d li¦Sd© l§ ic§
© x¦ ¥M .Dn̈d§ n© z¦
§ Ie© fh :`x¨C̈ lM̈ sq̈C§ c©r
142 `xie hi ziy`xa anw

b"qx xiqtz
iy© it¦ sw¦ Y§ `l© e§ .J`x©e§ Yt¦ Yl § Y©
ÎoR¤ h†¥lÖd¦ dẍ¬d̈d̈ x®M̈M¦ d©
lA© B˧ l`© 'il© `¦ uN' © kYE
© .BxnË © l`© on¦ § wiR¥ `© cM© dë£de© :d«t
.`x¨äl§ oFdzï ¤ Q̈Y¦
hel l`w© t§ (gi :s`qp © Yª `li © M©
:dNl© `© lEqx§ `©i `l© .`n© dª l§
© z¦ `l̈ .jẄt©p lr© qEg xn© £̀ e©
ik¦ Yq
JCA © r© CB¦ e§ Cw© `'cEd © (hi ®.`x¨Wi
§ n¥ lk̈A§ mEwz§ `l̈e§ .jxFg
¨ £̀ l©
.Jl'v
© t© Yx'z»© M© e§ .JCp © r¦ ``' © v© g§ :iwl
¥ z¦ `n̈lC¦ a©fiYW
¥ `¦ `xEh
¨ l§
.iqt©
¦ p iig
'il© `¦ uN'
Îl`© m®¤dl£̀
¦ Y© l§ .ir¦ n§ dŸYr©pv§ i'c¦ N§ `©
ª k© Yl
§ `© wih¦ `§ `l© `©p`§ e©
¥ hFl† xn` ¤ ¬ŸI © gi
di©ip¦ n˧ l`© ip¦ w§ gl
:ï§i EräA§ ®.oFdl§ hFl xn© £̀ e© :i«p̈Ÿc £̀ `†p̈
© Y¦ `li © M© .lA© B˧ l`©
d©ixwË © l`© d'c©d© `'cEd © (k :Jld © `© t§
»og¥ ĹC§ a§ r© `v̈¸ n̈ `¨ÂpÎd¥P «¦ hi
ic½¦ Ör¦ Æz̈iU¦¸ r̈ x³¤W£̀ LÀ C§ q§ g© l´¥Cb§ Y© © e Li¤ ¼ pir¥ A§
h´¥lÖd¦ l§ ÆlkE` © `Ÿl³ ikÀ¦ Ÿp` «¨ e§ i®¦Wt© § pÎz ¤̀ zF†ig £d«© l§
© `© .or© k§ `d̈ :iY«
gMW ¦ në
© dr†¨x«¨d̈ ip¦ w¬©Äc§ Y¦ ÎoR¤ dx¨d̈½ d̈
zï `n̈iÏw© l§ .iO¦ r¦ Yca© r£ C© .jz̈Eaih¥ `z̈iB¦ q`© e§ .jn̈c̈w¢ oin£
¦ gx© jC̈ar©
ip©
¦ Pr¦ x§r̈z§ `n̈lC¦ ®.`xEh
¨ l§ `äf̈iYW ¥ `¦ l§ likï
¥ `p̈ £̀ zil¥ .`p̈ £̀ e© .iWt©
¦ p
qE¬pl̈ d²äŸxw§ z`ŸḠd© xir¸¦ d̈ `¨ÂpÎd¥P «¦ k :zEn £̀ e© `ŸWA¦
Û-------- i"yx --------Û
Ex§n`¨ Epi¥zFAx¦ .ip̈Ÿc £̀ `p̈ l`© gi :m¤di¥aw§ ¦pA§ W ¤ :lFS¦p dŸ©`e§ mz̈Epr̈x§tªA§ zF`x¦ §l i`c§©M L§pi¥̀
,i¦Wt§ ©p z¤̀ zFi£gd© §l FA xn̈¡`¤PW ¤ ,W ¤w d¤f mW ¥ .hl¥ Öd¦ dx¨d̈d̈ :oC¥x©§Id© x©MM¦ .xM̈M¦ d© lk̈A§
FnEBx© §z§e .zFi£gd© l§ E zi¦nd̈§l Fcï§A y¥IW ¤ i¦n xn̈¡`¤PW ¤ ,xd̈Ä aW¥ Fi `Ed§W ,gx§ ©A md̈x§
¨a`© l¤v ¥̀
i©l ¥̀ x©n`Y `p̈ l©` .`p̈ l`© :'d o©rk§ Erä§a eiẄ§k©r s©`e§ .dxd̈d̈ ¨ mẌ¦n w¥Yr§ ©Ie© (g ai) li¥r§l
oR¤ hi dẄT̈©A oFW§l .`p̈ :dxd̈d̈ ¨ h¥lÖ¦d§l mFwÖ©d l¤̀ (b bi) xn̈¡`¤PW ¤ ,mẄ aW ¥ Fi d¥id¡
mFc§q i¥W§p`© l¤v ¥̀ i¦zi¦id̈W ¤ M§ .dr̈x¨d̈ i¦pw© Äc§ Y¦ i¦
R l©r s©
` e
§ ,dN̈¦
g Y
§ A
© dl¢ d `
¨ mẄ dïd̈ x W
¤ £̀
i¥U£rn© E i©U£rn© d¤̀Fx `Ed KExÄ WFcT̈©d dïd̈ mi¦l ¨ ` ,'ebe mx§ ¨a`© l©d`¡¤ie© (gi my) aEzM̈W ¤
,l¥vP̈¦dl§ i`c§©kE wiC© ¦v d¨`x¦ §p i¦zi¦id̈§e ,xi¦rd̈ i¥pa§ .hl¥ Öd¦ :oFx§ag¤ c©r EkW § n§ ¦pe§ Fl Eid̈ d¥Ax© §d
dx§ ¨n`¨ o¥ke§ .rẄx§¨M i¦p£̀ wiC© ¦v l¤v ¥̀ `a¨`W § k§ E `x§¨wO¦ A© W
¤ dḧl̈§nd© lM̈ o¥k§e ,dḧn̈W § d© oFW§l
i©l ¥̀ z`ä i¦M (gi fi `"n) EdϦl ¥̀ §l zi¦txS̈© § d (f eq diryi) o¥k§e f"rla [l¥vP̈¦d§l] x"iivenyi`
dïd̈ i¦lv§ ¤̀ z̈`ä `N¤W c©r ,i¦pF£r z¤̀ xi¦M§fd© §l ,m¤gxd̈ ¤ o¦n xĪrd© hn̈W § ¦PW
¤ ,xk̈f̈ dḧi¦ln§ d¦ §e
i¦O©r i¥U£rn© E i©U£rn© d¤̀Fx `Ed KExÄ WFcT̈©d l (a en diryi) ,dḧ§ln§ ¦p xFR¦vM§ (f ckw mildz)
i¦tl§ i¦lv§ ¤̀ z̈`ÄW ¤ n¦ E ,m¤di¥pi¥A z¤wC© ¤v i¦p£̀©e i¦rxd̈
§ `V̈©n hi¦nW § d© §l ,`V̈©n h¥Nn© El§kï
bnw `xie hi ziy`xa 143

b"qx xiqtz
dḧ¸ l§ Ö`¦ xr®¨v§ n¦ `e´¦de§ dÖ†Ẅ id¦ e§ `di © l© `§ Axd ª `© o`© .dAi © x¦w§
`e†¦d xr²¨v§ n¦ `¬Ÿl£d dÖWÀ̈ `P¹̈ 'il© r§ e© `di
:iqt©
© l© `¦ uN'
¦ p `©igY© e§ dxi'
© kY
© `© .dxi'© b¦ v§
© b¦ v§ `d© P§ `©
`c̈d̈ `Ÿxw© .or© k§ `d̈ :iW
«¦ t©
§ p i¬¦gzE
§ Cw© `'cEd © .dŸl l`w© (`k
xn`Ë © l`© `'c©d© it¦ JYr» © t© y©
.`xi¨ r§
¥ f `id¦ e§ oÖz© l§ wxr © n¦ l§ .`äix¦ẅ .d©ixwË © l`© Alw ¦ `© `l© l§ .`'vi © `©
`id¦ ®.`xi¨ r§
¥ f `l̈£d .oÖz© l§ or© M§ a©fiYW
¥ ¤̀ rxq © `¦ (ak :`dp © r© Yl`¦ q§ iY¦ N§ `©
xn` ¤ Ÿ´I © `k (iriax) :iWt© ¦ p mi©Iwz© z¦ e§
`l© iP¦ `© t§ .m'z© 'il© `¦ uN' © k© Y§

i²¦Yl§ a¦ l§ d®¤Gd© x´äC̈l© m†©B Lip¤½ ẗ iz`´Üp̈¦ ÆdP¥ d¦ eil̈½ ¥̀


ziai¦ q¥ p§ `d̈ .Dil¥ xn© £̀ e© :Ÿx«§ A
© C¦ x¬¤W£̀ xir†¦ d̈Îz ¤̀ i¬¦Mt§ d̈
`z̈ira
¥ C¦ `Ÿxw© zï ik¦ Rd
§ n¦ l§ `l̈C§ ®.lic¦ A§ .oic¥d̈ `n̈b̈zt¦ l§ s`© .jR̈`©
zFÚr« © `Ÿl³ i´¦M dÖẄ½ h´¥lÖd¦ Æxd¥ ©
£l© ÆlkE` ak :Dl© r£
Û-------- i"yx --------Û
däx§ §g¤PW
¤ k§ E ,db̈N̈©Rd© z©pW § dz̈§id̈ dp̈Ẅ Dz̈F`§e .däFxw§ z`ŸGd© xir¦ d̈ k :dr̈§Wx¦ i¦p£̀ Li¤U£rn©
,dp̈Ẅ r©WY¥ e§ mi¦rW § Y¦ o¤A md̈x§ ¨a`© dïd̈ mFc§q l KM̈i¦tl§ ,aFxT̈¦n däX § ©iz§ ¦p Dz̈äi¦W§i däFx§w
m¦iY© W§ E mi¦Xn¦ g£ o`M̈ c©r db̈N̈©Rd© xFC¦n ix£ ¥d ,Dz̈äix§ ¦w `i¦d d©nE .oi¦ic£ ©r Dz̈¨`q§ d¨`N§ n© z§ ¦p
z©ai¦W§i ix£ ¥g`© Dz̈äi¦W§i dx£ ¨g ¥̀ x©rFv§e ,dp̈Ẅ Eli¦gz§ d¦ e§ mi¦Wp̈£̀ d̈ Eb§NR© z§ ¦pW§ db̈N̈©Rd© xFC¦n
xn̈¡`¤PW ¤ `Ed ,z©g`© dp̈Ẅ d̈i¤zFx§ag© §e mFc§q dz̈§id̈ `i¦d§e ,FnFw§nA¦ Wi¦` Wi¦` aX ¥ ©iz§ d¦ §l
:z©g`© e§ mi¦Xn¦ g£ `ïx© §hn§ i¥BA§ `p̈ ,`P̈ dḧ§lÖ¦` mi¦Xn¦ g£ o`M̈ c©r§e mẌ¦nE ,b¤lR¤ zFn z©pW § A¦
,oi¦hr̈En d̈i¤zFpF£r `l£de© .`id¦ xr̈v§ n¦ `Ÿld£ mi¦rÄx© §` z©pW § A¦ z¥n b¤lR¤W ¤ ,dp̈Ẅ m¦iY© W §E
d¤f ,DÄ .iW¦ t© § p ig¦ zE § :Dg̈i¦Pd© §l dŸ©` lFkï§e (hi `i lirl) i©g b¤lR¤ ,c©vi¥M .md̈x§ ¨a`© §l dp̈FnW §E
dP̈©hw§ xi¦r `l£d `x§ ¨wO¦ ΩNW ¤ FhEW§tE .FWx¨c¦ §n ,dp̈Ẅ r©Wz¥ e§ m¦iz© `n̈ Erx§ z¤̀ Fci¦lFd ix£ ¥g`©
m¦` ci¦Rw§ d© §l L§l oi¥̀ ,hr̈§n DÄ mi¦Wp̈£̀©e ,`i¦d ,bExU § c©NpªW ¤ M§ m¦iY© W
§ E mi¦Wl§W m¤dn¥ `¥v
.d¤Gd© xäC̈l© m©B `k :DÄ i¦Wt§ ©p i¦gz§ E dP̈¤gi¦PY© mi¦XW ¦ ix£ ¥d ,mi¦Wl§W xFgp̈ cN̈ªpW § c©r bExV § n¦ E
xi¦rd̈ lM̈ s©` `l̈¥̀ ,lFS¦p dŸ©`W § KÏC© `l mix¦U § ¤r gx©Y¤ cN̈ªpW § c©r xFgP̈¦nE ,m¦iY© W §E
(d gn) Fn§M ,i¦p£̀ K¥tFd .iM¦ t§ d̈ :L§ll̈§bA ¦ li¦S`© cN̈ªpW
§ c©r mẌ¦nE ,z©g`© e§ mi¦rW § Y¦ ix£ ¥d ,r©Wz¥ ë
iC¦
¥n (hi `l dinxi) ,i¦`Fx ix£ ¥g`© (bi fh) ,i¦`FA c©r oY¥ ,z©g`© e§ mi¦XW ¦ d¨`n¥ ix£ ¥d ,mi¦ra§ W ¦ md̈x§ ¨a`©
Ed¤f .zFUr£l© lkE` © `Ÿl iM¦ ak :Fa ix§ ¦Ac© ,r©WY¥ e§ m¦iz© `n̈ ix£ ¥d d¤pFnW § E mi¦rÄx© §` m¤dl̈
:(a"ixdn) ig` z` d`x`e `p dhln` lirln cge .rxln cegl .`p dḧ¸ l§ Ö`¦ k :wecwcd wlg
mzlawe mrh dfa oi`e .cxtq ixtq myn dxez xe` k"ke .oniz ixtq lka ybc o"epd .`P¹̈
`edy unwd iptn ybc s"kd .i¬¦Mt§ d̈ izlal `k :gzt b`za ,o`biza aezk xr²¨v§ n¦ `ld :rixkz
iptn agx unwd myy .aeh itcx ,xea icxin zaizl inc `le ,dphw drepz oick epicy shg
:ikyg dibi i"ie dzekce .o`k k"`yn jix`nd
.rp c"nlay `eyde cal unwa 'nd .`P¹̈ dḧ¸ l§ Ö`¦ (k) xend ony
144 `xie hi ziy`xa cnw

b"qx xiqtz
o`© 'il© `¦ .`©iy© r©pv`© o`© wih¦ `§
Îlr© dÖ®Ẅ L£̀† ŸAÎc
« r© xä½ C̈
Y©iO¦ qª Jl'
¦ c©l§ .`dl'© kCª Y© :xrF
© v« xir†¦ d̈ÎmW¥ `x¬¨ẅ o²¥M
qnûl © `© (bk :x'©bfª d©ixwË © l`©
l'k© C§ hFle§ .ux`Ë © l`© 'il© r§ Y©Bx'§ k©
lFM`¦ `l̈ ix¥ £̀ .oÖz© l§ a©fiYW
¥ `¦ igF` ¦
xhn © `© .dNl`
© e© (ck :x'©bfª 'il© `¦ lr© .oÖz© l§ jz̈in¥ cr© .`n̈b̈zR¦ ca© r£ n© l§
YixA ¦ M¦ dxFn © r§ e© mecq 'il© r§ :xrFv
© `Ÿxw© C§ Dn© W§ `x¨w§ ®.oM¥
:`n© Ql
xi`¦ qE
ux®¨
§ `© on¦ dŸCpr¦ on¦ x`©pe§
© .'ix©wË
ªl`© JlY¦ Al© w§ t§ (dk
¤ `d̈Îlr© `´v̈ï Wn†¤ ¤ X © bk
wt© p§ `ẄnW¦ :dx¨r £Ÿv« `¬Ä hFl† e§
mŸc²qÎl§ r© xi¯¦hn§ d¦ dÀëŸdi«© ck :xrFv © l§ lr̈ hFle§ ®.`r̈x`© lr©
Îon¦ d†ëŸdi§ z¬¥̀ n¥ W®¥̀ ë zix´¦ tB̈ § d†¨ xŸnrÎl
£ r© e§
on¦ ®.`z̈Ẅi`¦ e§ `z̈ixtEB © `© .ïi©e :m¦in̈
¥ dxŸ¨nr£ lr© e§ .mFcq§ lr© xhn « Ẍd©
¤ ¤̀ ÆKŸtd£ «I© © dk :`Ïn© W§ on¦ ï§i mc̈w¢
z†¥̀ e§ l ¥̀½ d̈ mix´¦ r̈«dÎz
Û-------- i"yx --------Û
,mi¦ax£¥g Epi¦id̈ `l z¤lW ¤ Fn dÖ©gd© W ¤ M§ mFI©A i¦M (bi weqt) Ex§n`¨ W ¤ l©r ,mi¦k`¨ l§ O© ΩNW¤ oẄ§pr̈
m¤dn¥ rx§ ¨t¦pe§ dl̈r̈ x©gX © d© Fn§kE ai¦zM© KM̈§l KM̈i¦tl§ ,on̈§v©rA§ xäC̈©d ElŸ§e ,Ep§g©p£̀ mi¦zi¦gW § n©
xih¦ n§ d¦ :mi¦lW § Fn dp̈ä§Nd© §e dÖ©gd© W § dr̈Ẅ§A xäC̈©d oi¥̀ W § x©nFl Ew§w§fdªW § c©r mẌ¦n Eff̈ `l
dÜ£r©p§e xḧn̈ dN̈¦gY§ A© .W ¥̀ ë zix¦tB̈ § 'ebe o`M̈¦n ,ci¦gï oFW§l .lkE` © `Ÿl iM¦ :oz̈EWx¦ §A
x¤Ac§©l zF`x§ ¨wO¦ d© Kx¤C¤ .'d z ¥̀ n¥ :W¥̀ ë zix§ ¦tB̈ oi¥̀ W
§ ,li¦
S n
© cg̈¤̀ d̈§
e K¥
t Fd cg̈¤̀ d̈ W
¤ c¥n l̈ d Ÿ©
`
o¥ke§ .i©Wp̈ x©n`¨ `l§e ,K¤nl¤ i¥W§p (bk c) Fn§M ,o¥M oM¥ lr© :cg̈¤̀ xäc̈§l mi¦gl̈§W¦p mi¦k`¨ l§ n© i¥pW §
¥a©r z¤̀ m¤kÖ¦r Eg§w (bl ` `"n) c¦eC̈ x©n`¨ (k weqt) m¥W l©r .xrFv
ic§ © xir¦ d̈ mW ¥ `x¨ẅ
x©n`¨ WFx¥eW © r x©n`¨ `l§e ,m¤ki¥pFc£̀ mFwn̈ lM̈ .xih¦ n§ d¦ 'd©e ck :xr̈§vn¦ `i¦d§e
§ g© £̀ o¥ke§ ,icä£
s©` .i¦nW § A¦ x©n`¨ `l§e ,K¤lO¤ d© m¥WA§ (g g xzq`) lr© xih¦ n§ d¦ :FpiC¦ zi¥aE `Ed 'de xn̈¡`¤PW ¤
on¦ :FY¦`n¥ x©n`¨ `l§e 'd z¥̀ n¥ x©n`¨ o`M̈ li¥rl§ xn̈¡`¤PW ¤ Fn§M ,x©gX © d© zFl£rA© .mFcq§
i¦M (`l el aei`) aEzM̈©d x©n`¨ W ¤ `Ed§e .m¦in© Ẍd© dp̈ä§Nd© W § dr̈Ẅ ,dl̈r̈ x©gX © d© Fn§kE (eh weqt)
zFIx§ ¦Ad© x¥Q©i§l `ÄW ¤ M§ ,'ebe mi¦O©r oicï ¦ mä m¤dn¥ Eid̈W ¤ i¦t§l ,dÖ©gd© m¦r ©ri¦wxÄ ¨ zc¤ ¤nFr
dÜr̈¤W Fn§M m¦in© Ẍ©d o¦n W¥̀ m¤di¥l£r `i¦an¥ WFcT̈©d x©n`¨ ,dp̈ä§N©l m¤dn¥ E dÖ©gl© oic§ ¦aFr
m¦in© Ẍ©d o¦n oÖ©d cixFd§ ¦ l `ÄW ¤ k§ E ,mFc§ql¦ ic§ ¥aFr Ei§d¦i mFI©A m¤dn¥ rxR̈¤̀ © m¦` `Ed KExÄ
m¤g¤l m¤kl̈ xi¦hn§ n© i¦p§pd¦ (c fh zeny) l¥̀ x¨U § ¦i§l dp̈ä§Nd© W
¤ M§ dl̈§iN© A© dïd̈ eN¦` mix§ ¦nF` dp̈ä§l
.'ebe mix¦r̈d¤ z ¤̀ KFt£d©Ie© dk :m¦in̈Ẍ©d o¦n m¤dn¥ rxR̈¤̀ © m¦`e§ ,oi¦ax£ ¥g Epi¦id̈ `l z¤lW ¤ Fn
dl̈§rn© §Nn¦ ok̈ẗ£d©e cg̈¤̀ r©lq¤ A§ zFaW § Fi oŸ§rA© x©§` dïd̈ EN¦` mix§ ¦nF` dÖ©gd© ic§ ¥aFr Ei§d¦i dl̈§iN© A©
dnw `xie hi ziy`xa 145

b"qx xiqtz
i´¥aW§ Ÿi« ÎlM̈ Æz ¥̀ e§ x®M̈M¦ dÎl
© M̈ 'iY© g© .`d© p` § M© qª rin¦ BE § .BxnË © l`©
jt£© de© :d«n̈c̈£̀ d̈
« gn†¤
© ve§ mix½¦ r̈«d¤ dŸYBe© § f YY© t§ Yl`
§ t© (ek :`d© Y` § A© p§
:gln¦ 'dAv © pª Yx` © v© t§ .d`x©e§ on¦
zïe§ .`x¨Wi
§ n¥ lM̈ zïe§ .oiN¥ `¦ d̈ `Ï©exw¦ zï
.d`C©bË § l`A¦ mid¦ xA © `¦ BlC © `© t§ (fk
:`r̈x`© C§ Dgn © v¦ e§ ®.`Ï©exw¦ ia¥ zï
§ lM̈ dit¦ sw© e§ i'c¦ N§ `© .r've © nË
© l`© 'il© `¦
ei®¨
xg £` «© n¥ FY† W§ `¦ h¬¥AY© © ek 'il© r§ rlh © `© t§ (gk :dNl © `© iC©i§ oiA©
Cl© A§ xi` ¦ qE© .dxenre mecq dBe©
z`i © `¦ e§ :gl«
© k¦ Yq © n¤ ai¬¦vp§ i†¦dY©
§e `'c©`¦ t§ .x'v© p§ t§ .BxnË© l`©
o`'k© CªM§ .Cr© v§ Cw© dŸp`'»k© CªA§
:`g̈ln¦ C§ `n̈ẅ zë£de© ®.idFx
¦ z§ Än¦ Diz¥ Y§ `¦
Jld© `© `O© l© t§ (hk :oEY`Ë © l`©
xw¤ ŸA® A© m†d̈x¨a§ `© m¬¥MW©§ I © fk dNË© l`© xM' © c§ .BxnË © l`© 'ix©wª dNl © `©
hqe© on¦ hel uN' © k© t§ .mid¦ xA© `¦
m†Ẅ cn© rÎx
¬¨ W£̀
¤ mFw½ ÖdÎl©¸ ¤̀
oÖY© WiO¥ W
© C§ ®.`xz
¨ `© l§ .`xt©
¨ vA§ md̈xa
¨ `© miCw
¥ `© e§ :d«ëŸdi§ i¬p¥ RÎz
§ ¤̀
lr¬©e§ dx½¨Ÿnr«£e© ÆmŸcq§ i³p¥ RÎl § r© sw¥À W© § I © gk :ï§i mc̈w¢ FlvA¦
xŸh́iw¦ Ædl̈r̈ d³¥Pd¦ e§ `xÀ§©Ie© x®M̈M¦ d© ux´¤̀ ¤ i†p¥ RÎl § M̈
lr© e§ .dxŸ¨nr©
£ e mŸcq§ iR¥ `© lr© .ik¦ Yq § M¦ d© xŸhi
© `¦ e§ :o«Ẅa † w¦ M§ ux¤`¨½ d̈
`p̈§pz© M§ ®.`r̈x`© C§ `p̈§pY© wil¥ q§ `d̈e§ .`f̈£ge© .`x¨Wi
§ n¥ rx© £̀ iR¥ `© lM̈
xr̈Îz ¤̀ Æmid¦ Ÿl¡` z³¥gW
xM̈½ M¦ d© i´¥ © A§ id§À¦ i«© hk :`p̈EY`© C§
ÆhFl z ¤̀ g³©NW§ © ¤̀ mi†¦dŸl¡` xŸM¬ f§ I¦ e©
© ie© m®d̈x¨a§ `Îz
a¬©WïÎxW£̀¤ mix½¦ r̈´¤dÎz ¤̀ ÆKŸtd£ A«© dk̈½ t£
¥ dd «© KFÝn¦
Û-------- i"yx --------Û
z¤̀ DÄ oi¦txFV¤ § W dxi¦ ¨ tg£ .oẄa§ M¦ :f"rla g©lẄ Wi¦nN̈©gA© (h gk aei`) xn̈¡`¤PW ¤ ,dḦ©n§l
:dxFY©
¨ AW ¤ oẄ§aM¦ lM̈ o¥k§e ,ci¦q§l mi¦pä£̀ d̈ eix£ ¨g`© n¥ .eix£
¨g`© n¥ FYW§ `¦ hA¥ Y© © e ek :'ebe Fcï
Ed©n .md̈x¨a§ `© z ¤̀ midŸ¦ l`¡ xFM§f¦Ie© hk d¨`h§ g̈ g©lO¤ A© .gl© n¤ aiv¦ p§ id¦ Y© § e :hFlΧNW ¤
hFl dïd̈W § xM̈§f¦p ,hFl l©r md̈x§¨a`© ΧNW¤ Fzxi¦
¨ k§f g©ln¤ h©rn§ i¦pY§ Dl̈ x©n`¨ .dz̈§wl̈ g©lO¤ a© E
r©nẄ§e ,md̈x§ ¨a`© ΧNW
¤ FYW § `¦ dx¨V̈¤W ©rcFi ¥ rxd̈
¨ bd̈§pO¦ d© s©` Fl dx§ ¨n`¨ ,EN©Nd© mi¦gxF`l̈
§
(hi ai) dx¨Ü l©r m¦ix§ ©vn¦ A§ md̈x§¨a`© x©n`¨ W
§ :d¤
G d
© mFwÖ©A bi¦
d §
p d
© §
l `ä d Ÿ©
` d¤Gd©
§ ,xäC̈©d dN̈¦B `l§e ,`i¦d i¦zFg£̀ [ci¦Rl© ] `"wxeh oẄr̈ΧNW
,eil̈r̈ qg̈ dïd̈W ¤ xEOY¦ .xFhiw¦ gk
146 `xie hi ziy`xa enw

b"qx xiqtz
i¥exw¦ zï ï§i zElÄg© A§ .dë£de© :hFl« o†¥ dÄ
Al© w§ `n© CrA© .Alw© nË© l`©
hel o`M© iY¦ N§ `© .'ix©w˪l`© zï gN© W© e§ .md̈xa¨ `© zï ï§i xikcE
¦ .`x¨Wi § n¥
x'©bfª on¦ hel Cr© v§ t§ (l :`dp © Mq©
ª i ®.`Ï©exw¦ zï jt£ © d cM© .`z̈ki § t£
¥ d FBn¦ hFl
diY© pA§ `¦ e§ .lA© BË § l`© it¦ m`w© `§ e©
it¦ miw¦ i§ o`© s`'k© 'c`¦ .dŸrn§ hFļ Álr© © I © l :hFl oFdA§ aizï¥ dë£dC©
Ed dx`'©
Yl`
© bnl`
© w© t§
§
(`l
it¦ m`w© `§ t© .x'©bfª
:diY© pA§ `¦ e§
i³¥YWE§ xdÀ̈ Ä aẂ¥ ¤ Ie© xrF © S¹ n¦
`©piA¦ `§ o`© 'ix'b © Sl`ª l¦ .'ixA © M˪ l`© za´¤¤ Wl̈ `†¥ xï i¬¦M FO½ r¦ Æeiz̈Ÿpa§
o`© Cl© Al` § it¦ l'Bªx§ qil© e§ .Jiy©
:`q© Pl¦ `© liA¦ q§ M§ .`©pil© r§ l'kC© ª i `Ed† dx½¨r̈O§ A© ÆaW¥̧ ¤ Ie© xrF®
© vA§
.`©piA¦ `§ iwq©
¦ p il` ¦ r© Y§ (al
iwA
¦ Yq©© pE .dŸrB`' § vpE © `xn' © k© xrFS
© n¦ hFl wilqE
¥ :eiz̈« Ÿpa§ i¬¥YWE§
`Y© w§ q© t§ (bl :`lq © p¦ dpn¦ ix¥ £̀ .DiO¥ r¦ Dizp̈
¥ A§ oiYx
¥ z© e§ .`xEh
¨ A§ aizi
¥ e¦
®.`z̈x§r̈nA¦ aizi ¥ e¦ .xrFv
© A§ aY© n¦ l§ lig¥ C§
d†¨
xir¦ S§ dÎl© ¤̀ d²¨ xik¦ A§ d© xn` ¤ ŸȲ© `l :Dizp̈ ¥ A§ oiYx¥ Y© e§ `Ed
Kx†¤¤cM§ Epil¥½ r̈ `Fál̈ Æux¤`¨¸ Ä oi³¥̀ Wi`¸¦ e§ owf̈ ®¥ Epi´¦a`¨
zil¥ xabE © .aiq¦ `p̈Ea £̀ `z̈xi§ rf ¥ l¦ .`z̈A§ x© zx©n© £̀ e© :ux« ¤`¨ d̈ÎlM̈
dw¯¤W© § p dk̈¸ § al :`r̈x`© lM̈ gxF` © M§ ®.`p̈l© r£ lri© n¥ l§ `r̈x`© A§
Epi†¦a`« ¨ n¥ d¬¤Ig© pE § FO® r¦ d´äM§ W§ p¦ e§ o¦i†i© Epi²¦a`Îz ¨ ¤̀
`p̈Ea £̀ n¥ mi¥IwpE
© ®.DiO¥ r¦ aFMWp¦ e§ `xn ¨ g© .`p̈Ea £̀ zï iwW©
¥ p `zi© ¥̀ :rx«© f̈
`Ed® dl̈§i´©NA© o¦i†i© o²¤dia£̀ ¦ Îz ¤̀ ¨oiw¯¤W§ Y© © bl :oip¦ A§
cïÎ`Ÿle§ d̈ia¦½ `¨ z ¤̀ a´©MW§ Y©
r¬© ¦ e Ædxi¨ k¦ A§ d© `Ÿa³ Ÿ©e
Û-------- i"yx --------Û
o¤dl̈ o¥OC§©f¦p o¦i©i .'ebe ¨oiw¤ W§ Y©
© e bl :lEA©Od© `xï ¥ iM¦ l :eil̈r̈ `Ed KExÄ WFcT̈©d qg̈ KM̈i¦t§l
aM© W§ Y©
¦ e :zFO ª̀ i¥pW
§ o¤dn¥ `i¦vFd§l dxr̈§ ¨ OA© :mFc§ql¦ däFx§w dz̈§id̈W¤ i¦t§l .xrFv
© A§ za¤ W ¤ l̈
a©MW ¨ rS§ a© E .d̈ia¦ `¨ z ¤̀ `¤OW
§ Y¦ e© (dl weqt) ai¦zM© dxi¦ ¤ ,i©zn̈i¥̀ eiẄ§k©r `l m¦`§e .owf̈
¥ Epia¦ `¨ `l
`l̈¥̀ zEp§fA¦ Dg̈§zR̈ `N¤W i¦t§l dxi¦ ¨ rv§ ,FO¦r .ux¤`¨ Ä oi ¥̀ Wi`¦ e§ :ci¦lFd§Nn¦ wFq§t¦i F` zEnï
l§e aEzM̈©d d̈i¤lr̈ K©Qg¦ ,DŸc§ ©Ol¦ Dz̈Fg£̀ xFc§A Fn§M ax¡ ¨g¤p ml̈Frd̈ lM̈W ¤ Eid̈ zFxEa§q
fnw `xie hi ziy`xa 147

b"qx xiqtz
zï d`i ¦ `© e§ :D«n̈ÇEwaE
¨ wW § D†äk§ W¦ A§ JlY¦ it¦ `xn' © k© .`n© di ª A¦ `§
zl© r© e§ .`Ed `ïlil¥ A§ `xn¨ g© .oEdEa £̀ 'ixA© MË ª l`© Yn`© w© t§ .dli
© NË
© l`©
rc§©i `l̈e§ ®.`d̈Ea £̀ mr¦ zai
© kWE
¥ `z̈A§ x© `d© n`©§ ip¦ A§ mlr©© i ml© e§ .dŸYr© B`'
§ vE ©
on¦ o`M© `O© l© e§ (cl :`d© n`© § iwE ¦
Æid§¦ i«© cl :Dni© wn ¦ aE
¦ Da© MW
§ n¦ A§ .'ix'b
© Sl »ª l¦ 'ixA © M˪ l`© Yl` © w© .c'©b

Ædxi¨ k¦ A§ d© xn` ¤ ŸY©³ e zx¢ ½¨gÖ


« n«¦ .iA¦ `§ qn`© YrB`'
.dli© lË© l`© `xn'
© v© cw© `'cEd
© k© diwq© ¦ p il`
©
¦ r© Y§
iY¦ a¬©§ kẄÎod¥ dxi ½¨ r¦ S§ dÎl
© ¤̀ :`lq © p¦ dpn¦ iwA ¦ Yq©© pE .dir¦ B`'
§ v© e§
.dli© lË© l`© JlY¦ it¦ `Y© w§ q© t§ (dl
o¦ii©¹ EPw¤̧ W©
§ p i®¦a`Îz
¨ ¤̀ Wn†¤̀ ¤ Yn` © w© e§ .`xn'© k© `n© di
ª A¦ `§
ml© e§ .dŸYr© B`'
§ v© e§ 'ix'b
© Slª `©
i´¦ak§ W¦ Æi`¦ Ÿa̧E dl̈§iN©À dÎm© © B :`d© n`©§ iw¦ e§ `d© n`© § ip¦ A§ mlr©
© i

:rx«© f̈ Epi†¦a`«
¨ n¥ d¬¤Ig© pE § FO½ r¦ on¦ hel `Y© pA
'ixA© MË
§ `¦ .`Y© l§ n¦ g§ t§ (el
ª l`© YC©l§ e©t§ (fl :`n© di ª A¦ `§
`z̈A§ x© zx©n© £̀ e© .idFx¦ z§ äC§ `n̈FiA§ dë£de© EA`§ Ed .a`en dŸYnq` ¦ e© .`©pA`¦
.`Ä`© mr¦ iWn ¦ x© zia¦ k¥ W§ `d̈ .`z̈xi§ rf
¥ l¦
:oip¦ A§ `p̈Ea £̀ n¥ mi¥IwpE
© ®.DiO¥ r¦ iaEk
¦ W§ ilEr
¦ e§ .`ïlil¥ A§ s`© `xn
¨ g© Di¥piwW©
¥ p
o¦i®ï o†¤dia£̀ ¦ z ¤̀ `Ed² d© dl̈§i¯©NA© m´©B ¨oiw¤¹ W§ Y© © dl
D†äk§ W¦ A§ r¬© cïÎ`Ÿle§ FO½ r¦ a´©MW§ Y© ¦ e Ædxi¨ r¦ S§ d© mẅ³Ÿ©e
zn© w© e§ .`xn¨ g© oFdEa £̀ zï .`Edd© `ïlil¥ A§ s`© .d`i ¨ wW¦ `© e§ :D«n̈w ª aE
§
¨oi²¤x£dY« «© © el :Dni© wn
¦ aE
¦ Da© MW § n¦ A§ rc§© i `l̈e§ ®.DiO¥ r¦ zai
© kWE
¥ `z̈xi§ r§¥f
hFl zp̈A§ oiYx ¥ Y© ®.d`i¨ C¦ r© e§ :o«di
¤ a£̀¦ n «¥ hFlÎzFp † a§ i¬¥YW§
a®¨`Fn Fn† W§ `x¬¨w§ Y© ¦ e oA¥½ Ædxi¨ k¦ A§ d© cl³¥ ¤ Y© fl :oFdEa £̀ n¥
Û-------- i"yx --------Û
s©` .'ebe ¨oix£ ¤dY©© e el :(FxܧAn¦ FzF` mi¦li¦k£̀ n© zEp§fA¦ Dg̈§zR̈¤W dxi¦¨ kA§ lä£̀ .Dz̈Ep§B Wxi¥ ©t
d¨`i¦An¦ zx¤ ¤A©rz§ n¦ dẌ¦`d̈ oi¥̀ W § i¦t l©r .Dn̈EwaE § :WxFt§
¨ nA¦ aEzM̈©d Dn̈§qx¦ §R
oz̈ëx¤
§r E`i¦vFd§e on̈§v©rA§ Eh§lẄ EN¥̀ ,dp̈FW`x¦ l EN¦`M§ `Ed ix£ ¥d x©nFl ,cEwp̈ dxi¦¨ kA§ ΩNW ¤
Ff .a`Fn
¨ fl :dp̈FW`x¦ d¨`i¦An¦ Ex§A©rz§ ¦pe§ uEg©l l o¥k i¦R l©r s©`e§ rcï
© Dn̈Ew§AW ¤ x©nFl ,aŸ§k¦p
,`Ed d̈i¦a`¨ O¥ W ¤ dẄx¥ §R dr̈Ep§v dz̈§id̈ `N¤W lM̈ i¦el¥ i¦Ax¦ x©n`¨ ) zFYW § ¦Nn¦ i¦pW
¥ li¥l xn̈W § ¦p
dl̈§Aw¦ §e ,dϦw§p oFWl̈§A EY©`x§ ¨w dxi¦
¨ rv§ lä£̀ sFq§l zFiẍ£rÎN̈¤W qFn§lAª x©g`© hEdl̈ `EdW § i¦n
148 `xie k ziy`xa gnw

b"qx xiqtz
:me©ilË`© 'il© `¦ oii¦A¦ `FnË
§ l`©
:mF«IdÎc
© r© a†¨`FnÎia£̀
¦ `Ed¬
YC©l§ e© `'vi
© `© id¦ 'ix'b
© Sl`
ª e© (gl ®.a`Fn
¨ Din¥ W§ zxwE
¨ .xA© `z̈A§ x© zci © li
¥ e¦
Ed .iO¦ r© oA`¦ dŸYnq` ¦ e© .`©pA`¦ :oic¥ `n̈Fi cr© i ¥̀ ä £̀ FnC§ oFdEa £̀ `Ed
:me©ilË`© 'il© `¦ oeOr© ip¦ A§ iA¦ `§
m'z© on¦ lg© x§ m'zª (` k
dc̈l´ï
§ Æ`edÎm©
¦ b d³¨ xir¦ S§ d© § gl
.dlA© wË ¦ l`© Cl© A§ 'il© `¦ .mid¦ xA © `¦ i®¦OrÎo
© A¤ Fn† W§ `x¬¨w§ Y© ¦ e oA¥½
oiA© e§ miw¦ x§ oiA© m`w© `§ e©
:uEl'kl` § it¦ oM© qE § .x`t' © bË
§ l`© Îcr© oFO† rÎi¥ © pa§ i¬¦a£̀ `Ed²
¥ :mF«Id ©
dxy or© .mid¦ xA © `¦ l`w© t§ (a
'zr© A§ t§ iY'k
¦ ª̀ id¦ dŸYBe©
§ f
.xA© zci
© l§
¥ i `id¦ s`© `z̈xi§ rfE
uEl'kË § l`© Jl¦ n§ 'jlnia` i¥paC¦ oFdEa £̀ ®.`Ed .iO¦ r© xA© Din¥ W§ zxwE
¨
.dNË© l`© Jl© n§ `©Bt§ (b :`d'c'
.lilË© l`© mlªgª it¦ jlnia` 'il© `¦
© k© `§ t©
% iriax q :oic¥ `n̈Fi cr© oFOr©
AA© q§ A§ Yi` ¦ n© J©P`© .dŸl l`wE © Æmd̈x¨a§ `© m³Ẍn¦ rQ¦ ©¸ I © ` k
.`d© Y'c'
§ k© Y§ `© iY¦ N§ `© d`© xn § `Ë
¦ l`©
ÎoiA¥ aW ¤¬¥Ie© a¤bP¤½ d© dv̈x´© §`
rx© £̀ l© md̈xa
¨ `© oÖY© n¦ lhpE
© :xx«¨b§ A¦ x¨b†Ï©e xEW® oi´¥aE W†¥cẅ
xn`¤ ŸĪ © a :xxb¨ A¦ azFY© `¦ e§ ®.`xb
¨ g© oiaE
¥ mw© x§ oiA¥ aizi
¥ e¦ .`n̈FxC̈
§ Ie© `e®¦d iz¦ Ÿǵ£̀ FY† W§ `¦ d¬¨
gl©À W¦ xÜÎl ¤̀ m²d̈x¨a§ `©
¨ `© xn© £̀ e© :dx«¨ÜÎz ¤̀ gT¦
.md̈xa †©Ie© xx½¨B§ Kl´¤
¤ n ÆKl¤ ni¤̧ a£̀
¦
zï xacE
© ®.xxb
¨ C¦ `M̈ln© jl¤ ni
¤ a¦ £̀ .glWE
© .`id¦ zg̈ £̀ Diz¥ Y§ `¦ dx¨Ü lr©
mFĺ£gA«© Kl†¤ ¦ Îl ¤̀ mi²¦dŸl¡` `ŸāÏ© b :dx¨Ü
¤ nia£̀
ÎxW£̀
¤ d´Ẍ`« ¤ Ÿ´Ie© dl̈§i®N̈d©
¦ d̈Îlr© Æzn¥ L¬ P§ d¦ FlÀ xn`
Û-------- i"yx --------Û
eil̈r̈ `v̈ϤW hFN¦n w¥gx©z§ d¦ §l x¥g`© xäC̈ .mẌ¦n (hi a xac) oFO©r i¥pa§ A¦ xn̈¡`¤PW
¤ ,d ¤ n i¥ni¦A xk̈Ü
.md̈x¨a§ `© xn`Ÿ¤ Ie© a :eiz̈Fp§A l©r `ÄW¤ rx¨ m¥W `l̈¥̀ xi¦d§fd¦ `l a¨`Fn§aE ,ll̈§M mÄ xB̈z§ Y¦ l©`
N¤W Dg̈xM̈ § l©r `l̈¥̀ zEWx§ l©hp̈ `l o`M̈ :Fl xi¦Yd¦ ox£
¨r©v§l lä£̀ ,mÄ m¥gN̈¦i `N¤W
l©r drx© §R zi¥al§ dg̈§Tlª xä§MW ¤ i¦t§l Dz̈äFh§A Eaxg̈¤
§ W d¨`x¨W ¤ M§ .md̈x¨a§ `© mẌn¦ rQ¦ © Ie© ` k
.FYW § `¦ dx¨Ü l©r .FYW§ `¦ dx¨Ü l ¤̀ :o¥M ic§ ¥i Fl r©qp̈ mi¦aẌ©d§e mix§ ¦aFrd̈ Ew§qẗE mi¦Mx§ ©Md©
hnw `xie k ziy`xa 149

b"qx xiqtz
:lr«
© Ä zl© r¬ªA§ `e†¦de§ Ÿg§ w©½ l̈ .'jlnia`e (c :lrA© Y`'c© id¦ e§
jl¤ ni
¤ a¦ £̀ zël§ .ï§i mc̈w¢ on¦ xni© n¥ `z̈ £̀ e© .Ax© `©i .l`w© t§ .`d© A§ oC¦ i§ ml©
Y`© d̈ .Dil¥ xn© £̀ e© .`ïlil¥ C§ `n̈lg¤ A§ Ed qil© `© (d :lYw ª Y© gl`
¦ v© lBªx§`©
`id¦ e§ ®.`Ÿxac
© C¦ `z̈Y§ `¦ wqi © r¥ lr© zi`¦ n̈ `'vi© `© id¦ e§ .iY'k¦ ª̀ id¦ il¦ l`w©
.iAË
¦ lw© 'd»g© v© A§ .i'k¦ `§ Ed zl` © w©
`Ÿl¬ Kl¤ ni ¤¾ a£̀
¦ «© c :xa© B§ zY© `¦ l`w© t§ (e :Jl' ¦ c© Yr©pv§ it© M© `w© pE
§

ip̈¾Ÿc £̀ xn`
©¾ ŸIe© d̈i®¤l ¥̀ a†©
xẅ `©p`§ .mlªgl`ª it¦ dNl© `© Jl© n§ dŸl
'd»g© v© A§ J©P`© Ynl¦ r§ Cw© `'vi © `©
:bŸx£ « dY
«© wiC©
†¦ vÎm©B iF¬bd£
:lFhwY¦ i`M©
© f s`© mr£
© d ®.ï§i .xn© £̀ e© .Dzë
© l§ aix¥w§ `l̈ .jl¤ ni
¤ a¦ £̀ e©
`e¬¦dÎm©bÎ`id«¦ e§ `ed¦½ iz¦ Ÿǵ£̀ ÆilÎx ¦ n« © `¨ `Ed³ `Ÿl£ ¸ d
i†©RM© o¬Ÿiw§ p¦ aE§ i²¦aälÎm § z̈A§ `Ed® i´¦g`¨ d†¨ xn«
§ `¨
zx©n© £̀ `id¦ s`© `id¦ e§ .`id¦ zg̈ £̀ il¦ xn© £̀ `Ed `l̈£d :z`Ÿf« izi¬¦
¦ Ur̈
Áxn` ¤ ŸI © e :`C̈ zic¦ a© r£ ic§©i zE`M̈©faE ®.iA¦ l¦ zEhiX¦ w© A§ .`Ed ig¦ £̀
Îmz̈a§ i³¦M ÆiY¦ r§ cï ¸© i³¦kŸp`«¨ m´©B mŸl£ À gA«© mid¹¦ Ÿl¡`d̈
« eil̈¸ ¥̀
§ `« i²¦kŸp`Îm©
L† zF «¨ B KŸU ¯ g§ ¤̀ «ë z`ŸG½ z̈i´¦Ur̈ ÆLa«§ äl§
¤ ¥̀ r© Ÿ¬Bp§ l¦ Li†¦Yz© p§ `Ÿl o¬¥MÎlr© i®¦lÎFh£gn
xn© £̀ e© :d̈i«l «¥
zir©
¦ pnE .`C̈ Yca© r£ jÄl¦ zEhiX¦ w© A§ ix¥ £̀ il¥ B§ in© c̈w¢ s`© .`n̈lg¤ A§ ï§i Dil¥
Û-------- i"yx --------Û
i¦l Ex§n`¨ e§ i¦Yl§ `© Ẅ mN̈ª
M z¤̀ ,DN̈¤W mixÖ© ¦ g§e l¤̀§e 'ebe oFx£̀ g©wN̈¦d l¤̀ (hi c `"y) Fa `¤vFI©k§e
:`Fh£gl© i¦zi¦OC¦ `N¤W .ia¦ äl§ mz̈A§ :`Ed d̈i¦g`¨ ax©ẅ `Ÿl c :l©r oFW§lA¦ m¤di¥pW § ,d̈i¦ng̈ zFn
i¦Y§r©bp̈ `N¤W `§hg¥ d© o¦n i¦p£̀ i¦wp̈ .iR© M© oFiw§ p¦ aE
§ (e weqt) xn̈¡ ¤ Fn§M ,Frp̈§n K¨`l§ O© d© .d̈il¤ ¥̀
`¤PW
z¤n¡` .'ebe La§ äl§ mz̈A§ iM¦ iY¦ r§ cï © e :Dä wiC©¦ v m©B iFb£d :d̈i¤l ¥̀ ©rB§pl¦ Li¦Yz© §p `l
m¦iR© M© oFi§w¦p lä£̀ `Fh£gl© dN̈¦gY§ n¦ z̈i¦Oc¦ `N¤W KM̈ `¤OW ¤ .EP¤bx¤ ¦v `Ed m¦` s©` .bŸxd£ Y©
§dY§ wiC©
N¤W dïd̈ KÖ¦n `l .LiY¦ z© p§ `Ÿl :o`M̈ oi¥̀ xFc§l z̈i¦Ur̈ KM̈ ,mP̈¦g zFO ª̀d̈ c¤A`© l§ KM̈x§C©
,`Fh£gn¥ L§zF` i¦p£̀ i¦Yk§ U © g̈ `l̈¥̀ Dä Ÿ§r©bp̈ x¥nF` i¦p£̀ s©` ,db̈N̈©Rd© xFc§lE lEA©Od©
Fpz̈§p `l§e (f `l onwl) o¥ke§ ,© M L§l i¦Yz© p̈ `l§e x¥nF` dŸ©`W § m¥WM§ ,xäc̈ `l l©r mŸ§bx£ ©dW ¤
:`Fal̈ d̈i¦a`¨ Fpz̈§p `l§e (` eh 'htey) o¥k§e ,mi¦ l¡` mi¦lÖ©B§e mic䣦 r zFAx§ ©l .`ed¦ m©b d :i¦p¥bxd̈§§ l
150 `xie k ziy`xa pw

b"qx xiqtz `l̈ oM¥ lr© ®.in© c̈w¢ ihg


¥ n¦ N§ n¦ jz̈ï .`p̈ £̀ s`©
JYC © C©v© t§ .Jl' ¦ c© Yr©pv§ JAË © lw©
.il¦ ih'k ¦ Y© o`© on¦ sixr ¦ Yl`
»© A¦ dYÀ̈ r© § f :Dzë© l§ axw© n¦ l§ jŸwa© W§
EpCY© o`© Jr© C§ `© ml© Jl'
'd©Be©f CCx ¦ `¦ o`Ë © l`e© (f :`dp
¦ c©lE
© n¦
§
ÎiM¦ ÆWi`¦ d̈ÎzW« ¤ ¥̀ a³¥Wd̈
Jl© ErC©ie§ .iA¦ p§ dŸP`© lBª“l § `© L† c§ r«
© A© l¬¥NR© z¦§ ie§ `Ed½ `i´¦ap̈
mlr© `¦ .`d»§ © Cx¦Y§ ml© o`¦ e§ .`©igY© t§
Jl© `n© rin¦ BE § Yp`© .Jl` ¦ d© J©P`© rC©µ aiW¦½ n¥ Ĺpi« § ¥̀ Îm`¦ e§ d®¥ig«§ e¤
jlnia` BlC © `© t§ (g :(Jl` © n© p"i)
rin¦ B§ A§ `r© C§ e§ .d`C©BË § l`A¦ Îlk̈e§ d†Ÿ`© zEn½ Ÿ zFńÎiM¦
© :K«l̈ÎxW£̀ ¤
`'c©d© A§ mdn ª N© M© e§ .dŸC`e©wª
:`c©B¦ mewË © l`© r©ft§ t§ .m`l© MË § l`© `xaEB
¨ zY© `¦ aiz¥ £̀ .orkE
.mid¦ xA © `¦ A§ jlnia` `r© C§ t§ (h m`¦ e§ .igi
¥ z¥ e§ jl̈r£ iN©
¥ vie¦ .`Ed `Ïa¦ p§ ix¥ £̀
`©pA§ Yr©pv§ `'c© `n© dŸl l`w© e§ Y`© ®.zEnY§ zn̈n§ ix¥ £̀ rC© .aiz¦ n§ jz̈§il̈
YAl© B§ 'c`¦ .Jl© Y`h'k © `© `nE ©
d©Ih'¦ k§ iY¦ M§ ln © n© 'il© r§ e© .i©il© r§ Kl¤ ni ¤¹ a£̀ ¦ mM¥̧ W©
§ I © g :jl̈C§ lk̈e§
r©pviª ml© l`nr
:ir¦ n§ `d© Yr©
© `© e§ .dni'
§ pv§
© v¦ r§
.`d© l'z§ n¦
eic̈½ ärÎl£ k̈l§ Æ`x¨w¦§ Ie© xw¤ ŸAÀ A©
mix¬¦ äC§ dÎl © M̈Îz ¤̀ x²¥Ac§©ie©
:cŸ`« n§ mi†¦Wp̈£̀ d̈
« E`¬ xi«§ I¦ e© m®¤di¥pf§ `¨ A§ dN†¥̀
¤ d̈
`Ïnb̈z
© R¦ lM̈ zï .liN¥ nE
© .idFCa
¦ r© lk̈l§ `xwE
¨ .`xt©
¨ vA§ jl¤ ni
¤ a¦ £̀ miCw
¥ `© e§
Kl¤ ni¤¹ a£̀
¦ `x¸¨w¦§ I © h :`C̈gl© `ÏxaEB © EligcE
¦ ®.oFdin¥ c̈w¢ oiN¥ `¦ d̈
ÎdnE ¤ ÆEpN̈¸ z̈i³¦Ur̈Îdn¤ Fl¹ xn` ¤ ŸI̧©e mdÀ̈ x¨a§ `© l§
d´¨`ḧ£g iY†¦ k§ l© n§ n© lr© e§ i²©lr̈ z̈`¯¥ad¥ ÎiM¦ Kl̈½ iz`´ḧ ¦ g̈
:ic«¦ Ör¦ z̈i†¦Ur̈ EU½ r̈«¥iÎ`Ÿl x´¤W£̀ ÆmiU¦ r« £n© d®l̈Ÿcb§
Û-------- i"yx --------Û
miU¦ r£n© h :Lc©
§rA© l¥NR© z§ ¦ie§ KM̈i¦tl§ ,DÄ Ÿ§r©bp̈ `¤OW¤ xEaq̈ `¤dY§ l©`§e .Wi`¦ d̈ zW ¤ ¥̀ aW¥ d̈ f
al̈ dl̈§Bx§dª `l x¤W£̀ dM̈©n .EUr̈¥i `Ÿl xW£̀ ¤ l§e L£̀p̈§
U ¦
i F` dP̈¤
l A
§ w
© §
i `l§
e eip̈i¥
r A
§ d¤
P©Bz§ Y¦
lM̈ zxi¦© v£r ,Kc̈ï l©r Epl̈ d¨`Ä dïx¦ §A l©r ¥ e .`Ed `iap̈
N¤W ©rcFi§ ¦ iM¦ :Li¤lr̈ l¥NR© z§ ¦i
:miinlyexia d"ke zewcwecnd o`biza `irba e"ied .d®¥ig«§ e¤ f :wecwcd wlg
`pw `xie k ziy`xa 151

`n̈ .Dil¥ xn© £̀ e© .md̈xa¨ `© l§ jl¤ ni


¤ a¦ £̀ `xwE
¨ b"qx xiqtz
`z̈izi ¦ ¥̀ ix¥ £̀ .jl̈ zih£
¥ g `n̈E `p̈l© Yca© r£ 'c`¦ .Yi`© x§ `n© dŸl l`w© (i
l`w© (`i :xn`l © `© `'c©d© Yr©pv§
oic¦ äEr .`Äx© `äFg izEkl ¦ n© lr© e§ .il© r£
qil© lr© l§ .Ylwª iP¦ `© .mid¦ xA © `¦
:iO¦ r¦ Yca© r£ ®.`c̈ärz £ `¦ l§ oix¦W§ k̈ `l̈C§ .r've© nË© l`© `'c©d© it¦ dNl © `© se'k©
Îl ¤̀ Kl†¤ ¤ nia£̀
¦ ¤ ¬ŸI © i
xn` :iY¦ Be©
§ f AA© q§ A¦ ipEl
¦ Yw©
¦ it¦
on¦ iY¦ Ai § x¦w§ id¦ dwi © w¦ gl`
§ AE ¦ (ai
i¬¦M z̈i`¦½ x¨ d´n̈ m®d̈x¨a§ `© Yx` © v© t§ .iO¦ ª̀ on¦ qil© oM¦ l© .iA¦ `§
ipr
¦ l© Y'k
§ `© `O© l© t§ (bi :d©Be©f il¦
:d«G¤d© x¬äC̈dÎz
© ¤̀ z̈i†¦Ur̈ .`d© l§ Ylwª .iA¦ `§ YiA© on¦ dNl © `©
®.`z̈i¥fg£ `n̈ .md̈xa
¨ `© l§ jl¤ ni
¤ a¦ £̀ xn© £̀ e© dir¦ pv
§ Y© i'c¦ N§ `© .Jl'v ¦ t© `'c©d©
:oic¥d̈ `n̈b̈zR¦ zï `Ÿca© r£ ix¥ £̀
¤ ŸI̧© `i
z´©`x¦§ iÎoi ¥̀ wx©µ iY¦ x§ n©½ `¨ i´¦M md̈½ x¨a§ `© Æxn`
:iY«¦ W§ `¦ x¬©aCÎl
§ r© ipE¦ b† x£ ¨de«© d®¤Gd© mFw† ÖA© mid¦½ Ÿl¡`
®.oic¥d̈ `xz
¨ `© A§ .ïiC© `z̈lg
§ C© zil¥ cFgl§ .zix¦n© £̀ ix¥ £̀ .md̈xa
¨ `© xn© £̀ e©
¨ a© i³¦zŸg £̀ dpÀ̈ n§ `¨ m©b § ai :iz¦ Y§ `¦ wqi© r¥ lr© ip©¦ pElhw¦
Æia¦ `Îz § ie§

mxaE
© :d«Ẍ`¦ l§ i†¦lÎid¦ Y© ¦ a© `Ÿl´ K†©` `ed¦½
§ e i®¦O`Îz
:EY`¦ l§ il¦ zë£de© ®.`Ö`¦ za© `l̈ mx©A§ .`id¦ `Ä`© zA© iz¦ g̈ £̀ .`ḧWEwA§
» d¦ Ÿl¡` iz¦À Ÿ` Eŕz§ d¦ x¯¤W£̀ M«© id§
i¼a¦ `¨ zi´¥An¦ mi º¦ i«© bi
l³¤̀ i®¦cÖr¦ i†¦Ur£Y «© x¬¤W£̀ KC½¥q§ g© d´¤f Dl̈½ x´©nŸ`«ë
Û-------- i"yx --------Û
mi¦g`© mi¦Wp̈£̀ i¦M (g bi) hFl§l x¥nF` `Ed m¦i©p§f`¨ e§ i¦rxE§ mi¦Ph© T§ ΩNW ¤ e§ rx¤ ©fΩNW
¤ ,mi¦aẅ§p
zx¤ ¨ .iO¦ `¦ za© `Ÿl K`© :Ep§g©p£̀ i`©pq§ k§ `© .midŸ¦ l`¡ z`© x¦§i oi ¥̀ wx© `i :m¤hFg§e
¤g`© m¥̀ n¥ oxd̈
.'ebe izF`
¦ Erz§ d¦ xW£̀ ¤ M© id§ ¦ ie© bi :dïd̈ oi¦l£̀FW dϦzW § E dl̈i¦k£̀ i¥wq§ r¦ l©r ,xi¦rl̈ `ÄW ¤
,cFr FaX § ©i§l W¥i§e .m¤Bx§Y¦ W
¤ d©n m¤Bx§Y¦ qFl§w§p ª̀ FzF` oi¦
l £̀ FW FY W
§ `
¦ i¥w q
§ r
¦ l©
r F` FzF`
WFcT̈©d i¦p`© i¦vFdW ¤ M§ ,eip̈§t`¨ l©r xEac̈ xäC̈ zA© izFg£̀ ¦ ai :`i¦d L§zFg£̀ F` `i¦d L§YW § `¦
cp̈§e h¥hFW§n zFi§d¦l i¦a`¨ zi¥An¦ `Ed KExÄ oi¥̀ W § ,© p o¤al§ zx¤Y¤ nª a¨` z©aE .`id¦ ia¦ `¨
mFw§nA¦ xFa¡r ¤̀ W § i¦Yr§ cï§
© e ,mFwn̈§l mFwÖ¦n .o¥M mäi¦Wd¡ eixä ¨ C§ z¥O`© l§ ic§ ¥kE .iFB©l zFa¨`
i¦U£rY© xW ¤ £̀ KC§ ¥qg© d¤f Dl̈ x©nF`ë mi¦rẄx§ mi¦pÄ i¥pA§ ,dz̈§id̈ ei¦g`¨ z©A `l£d©e x©n`Y m¦`§e
l©`§e ,mi¦Ax© oFW§l .Erz§ d¦ xW£̀ ¤ M© :icÖ¦¦ r o¥k§e ,gx©z¤ ΧNW ¤ FY¦A `i¦d ix£ ¥de© mi¦pÄ©M o¤d ix£
¥d
152 `xie k ziy`xa apw

b"qx xiqtz
.dil© `¦ lkC©
ª p r've © n© lMª it¦ .ir¦ n§
`Fáp̈ x´¤W£̀ ÆmFwÖdÎl © M̈
'c'k© `§ t© (ci :i'k¦ `© Ed iP¦ r© ilEw
¦ :`Ed« i¬¦g`¨ i†¦lÎix¦ n§ `¦ dÖẄ½
`Ci© A¦ r§ .`x©w© AE
§ `n© p'©
§ b jlnia`
dŸl Cx©e§ .mid¦ xA© `¦ 'ihr
© `© e§ `n© `© e§
.oFdic§¥i ic¥äEr xz© Ä `Ïn© n§ r© Frh§ cM© dë£de©
.jlnia` l`w© e§ (eh :dŸYBe© § f dxy .`Ä`© ziA¥ n¦ Diz¥ lg § c©l§ ï§i aix¥ẅ izï
¦ e§
`n© oi`© .JiC©i§ oiA© iC¦ l§ A§ i'cEd © oic¦ Ar
§ z© C§ .jizEai ¦ h¥ `C̈ .Dl© zix¦n© £̀ e©
l`w© e§ (fh :dit¦ mw¦ Jl© glªv§ il© r£ ix¦n© ¥̀ ®.oÖz© l§ jd̈pC¦ xz© £̀ lk̈l§ .iO¦ r¦
Yihr© `© Cw© `'cEd
© .dxyl§
it¦ Jl© oEMY§ .mdx Kl¤ ni
¤¹ a£̀
¦
¦ C¦ sl`© Ji'k¦ `§ gT¦©¸ I © ci :`Ed ig¦ £̀
zŸg½ ẗWE
.Jr¦ n§ on© lMª l§ .d©pq§ g© deq
§ Æmic¦ är«£e© xwÀ̈ äE o`Ÿv́
© M¦

xacE
© :FY« W§ `¦ d¬¨
xÜ z†¥̀ Fl½ aẂÏ©
¤ e m®d̈x¨a§ `© l§ o†¥Y¦Ie©
zï ®.Dil¥ aiz¥ £̀ e© .md̈xa
¨ `© l§ adi
© e¦ .od̈n`© e§ oiCa
¦ r© e§ .oixFz
¦ e§ or̈ jl¤ ni
¤ a¦ £̀
Li®p¤ ẗl§ i†¦vx§ `© d¬¥Pd¦ Kl¤ ni ¤½ a£̀
¦ xn` ¤ Ÿ´I © eh :Diz¥ Y§ `¦ dx¨Ü
oiw¥ ŸcA¦ ®.jn̈c̈w¢ irx ¤ a¦ £̀ xn© £̀ e© :a«W
¦ `© `d̈ .jl¤ ni ¥ Li†p¤ ir¥ A§ aFH¬ A©
Æsq¤ M¤̧ sl³¤̀ ¤ iY¦ zp̈ ©¹ dP¥̧ d¦ xn©À `¨ dx´¨ÜlE § fh :aiY¦ jp̈ir¥ A§
x´¤W£̀ lŸk† l§ m¦ip©½ ir¥ zEq́M§ ÆKl̈Î`Ed d³¥Pd¦ Kig¦½ `¨ l§
Û-------- i"yx --------Û
i¥pA§ l©r Fn§M ,l¥̀ x¨U § ¦i i¥pa§ l¦ drx© §R x©n`¨ §e zEdl̈¡` oFW§l zFnFw§n d¥Ax© §dA§ i¦M ,D©nz§ Y¦
dẌ¦` i¦l Ex§n`i o¤R (cp h mihtey) ,l¥̀ x¨U § ¦i (bk f 'a l`eny) .mi¦Ax© oFW§l iExẅ zExn̈ oFy§lE
qi¥IR© z§ ¦IW
¤ ic§ ¥M .md̈x¨a§ `© l§ oY¦ ¥ Ie© ci :Edz§ b̈x£
¨d ,mi¦Ig© mi¦ l¡` (bk d mixac) ,mi¦ l¡` Ek§ld̈ xW ¤ £̀
lä£̀ .Li¤pẗl§ iv¦ x§`© d¥Pd¦ eh :eil̈r̈ l¥NR© z§ ¦i§e oFW§l lk̈§e ,`Ed mi¦WFc§w mi¦ l¡` (hi ck ryedi)
g©w L§YW § `¦ d¥Pd¦ (hi ai lirl) Fl x©n`¨ drx© §R i¥pFc£̀ g©T¦ie© (k hl) o¥k§e .mi¦Ax© oFW§l mi¦ l¡`
:dÖ¦f i¥tEhW § mi¦ix§¦vO¦ d© W
§ `xï§ ¥ z¦PW ¤ i¦tl§ ,K¥lë (bl an oldl) ,mi¦pFc£̀ d̈ i¥pFc£̀ (fi i mixac) ,s¥qFi
ic§¥M Dc̈Fa§k¦l ,K¤ln¤ i¦a£̀ .xn© `¨ dx¨ÜlE § fh ,FO¦r eil̈r̈§A (ci ak zeny) o¥k§e ,ux¨ ¤`d̈ i¥pFc£̀
oFnn̈ i¦Yz© p̈ ,d¤f cFaM̈ Kl̈ i¦zi¦Ur̈ d¥Pd¦ Dq̈§It© §l oFW§l Ed©n x©n`Y m¦`§e .eil̈r̈§aA¦ c©rEd§e (hk `k my)
oFnÖ©d d¥Pd¦ ,`Ed i¦g`¨ eil̈r̈ Y§ x© §n`¨ W¤ Ki¦g`¨ §l iExẅ aẌªin§ Epi¥̀ e§ FnFw§On¦ d¤lFB©d lM̈ ,Er§zd¦
xW£̀¤ lŸkl§ :m¦i©pi¥r zEq§M Kl̈ d¤Gd© cFaM̈©d§e mildz) ,r©zY¥ ©e K¤lY¥ e© (ci `k onwl) Fn§M ,d¤rFY
EN¦`W § ,KEN¦w§i `N¤W m¤di¥pi¥r EQ©k§i .KŸ`¦ Er§z¦i (`n gl aei`) ,c¥aF` dU ¤ k§ i¦zi¦rŸ (erw hiw
x©g`© §l x©nFl m¤dl̈ W¥i zi¦pẅix¥ Ki¦zFai¦Wd£ :ml̈§k`¨ y¤Ta© l§ Er§z¦i§e E`§v¥i ,l¤ ` i¦la§ l¦
i¦Yk§ x§©vdªW ¤ eiẄ§k©r ,Dxi¦ ¨ fg§ d¤ DÄ l©N©rz§ ¦pW § i¥W§p`© El£̀ W§ ¦Ie© (f ek onwl) o¥ke§ ,i©lr̈ .il¦ ix¦n§ `¦
i¦gxM̈
§ l©rW § Ei§d¦i mi¦rcFi
§ ,K¥qi§It© §lE oFnn̈ f¥A§fa© §l (b ci zeny) o¥ke§ .FYW § `¦ l©r ,FYW § `¦ §l mFwÖ©d
bpw `xie `k ziy`xa 153

b"qx xiqtz
© k̈Ÿpe§ lŸM† z¬¥̀ e§ K®Ÿ`¦
:zg« m'zª (fi :Jl`©¦ ig¦ lMË
ª l`© `'cEd© e§
sl¤ ¤̀ .zia¦ d§ © i `d̈ .xn© £̀ dx¨ÜlE .dNl
© `© 'il© `¦ mid¦ xA© `¦ i'r© C§
jil¦ `Ed `d̈ .ji¦iEg £̀ l© sqk © C¦ oirl
¦ q¦ .dŸYBe©
§ fe§ jlnia` dNl© `© `t` © r© t§
.jiYx¦ a© C§ zig¦ lW
© C¦ sl̈£g .xẅiC¦ zEqM§ dNl
© `© o`© l§ (gi :ECl§ eE© d`n© `© e©
mgx© lMª qAg© A§ .Cr`
© e©Y§ Cw© o`M©
`n̈ lM̈ lr© e§ ®.jiO¦ r¦ C§ lM̈ zïe§ jizï
¦ zi¥fg£ e©
dxy AA© q§ A¦ .jlnia` YiA© l§
l¬¥NR© z¦
§ I © fi :Ygk̈FY`¦ Yxn© £̀ C© m'zª (` `k :mid¦ xA
© `¦ 'd©Be©f

mi®¦dŸl¡`d̈« Îl ¤̀ m†d̈x¨a§ `© .l`w© `n© M§ dxy dNl


© `© xM'
© c§

FY² W§ `Îz
¦ ¤̀ e§ Kl¯¤
¤ nia£̀
¦ Îz ¤̀ mid¹¦ Ÿl¡` `R̈¸ x¦§ Ie©
jl¤ ni
¤ a¦ £̀ zï .ï§i iQ¦ `© e§ .ï§i mc̈w¢ md̈xa
¨ `© iN©
¦ ve§ ¥ Ie© ei†z̈Ÿdn§ `© e§
:Ec«l¥
d½ëŸdi§ Æxv© r̈ xŸv³ r̈Îi ¦ gi :Eg©exz § `¦ e§ Diz¥ d̈n`© e§ ®.Diz¥ Y§ `¦ zïe§
d†¨xÜ x¬©aCÎl § r© Kl®¤ ¤ nia£̀ ¦ zi´¥al§ mg†¤ ¤ xÎlM̈ cr¬©A§
zia¥ l§ `C̈l©e gz© R̈ lM̈ iR¥ `© A§ .ï§i cg© £̀ cg̈in¥ ix¥ £̀ :m«d̈x¨a § `© zW¬¥̀ ¤
% iying q :md̈xa¨ `© zY© `¦ dx¨Ü wqi© r¥ lr© ®.jl¤ ni¤ a¦ £̀
Ur̄© © Ie© x®n̈`¨ x´¤W£̀ M«© d†¨ xÜ z ¤̀ cw¬©R̈ d²ëŸdi«© ` `k
.xn© £̀ C© `n̈M§ dx¨Ü zï xik¦ C§ .ïi©e :x«A ¥ C¦ x¬¤W£̀ M«© d†¨ xÜl§ d²ëŸdi§
Û-------- i"yx --------Û
Eg§Yt§ ¦p ,Eg©ex§z§ `¦ §e FnEBx©§zM§ .Ecl¥ ¥ Ie© fi :i¦YW ©R lM̈ m¦r§e .lŸM z ¥̀ e§ :q¥p ic§
§ x¥ ¥i l©re§ Ki¦zFai¦Wd£
`i¦d§e z`¥vl̈ KixS̈¤ ¦ W d©n E`i¦vFd§e m¤di¥aw§ ¦p d¤R oFg§zR¦ Kl̈ `¤d§i .zg© k̈Ÿpe§ :ml̈Frd̈ i¥̀ Ä
lM̈ c¤b¤pM§ .mg¤ x¤ lM̈ cr© A§ gi :m¤dN̈¤W dc̈i¦l .EN©Nd© mixM̈¦ ¦ p mixä ¦ C§ zF`x© §dl§ E g© M¥ ©Ez§ d¦ §l
¨ C¦ i¦R l©r .dx¨Ü xa© C§ lr© :g©zR¤ f"rlae ,mixä
DxEA ¦ C§ xEx¥A mFwn̈ lk̈§a z©gk© FY oFy§lE
:dx¨ÜΧNW ¤ mi¦pẗ§A m¤Bx§Y¦ qFl§w§pE`§e [og§a¦l] x"iaextyi`
Ff dẄxR̈¨ K©nq̈ .'ebe dx¨Ü z ¤̀ cw© R̈ 'd©e ` `k l©r l¥tFp `Ed KM̈ `x§ ¨wO¦ d© oFy§lE ,mix¥ ¦g£̀
Fx¥ag£ l©r mi¦ng£ x© W¥Ta© n§ d© lM̈W ¤ Kc̈§O©l§l o`M̈§l l©r cFak̈ΧNW ¤ zEq§M Kl̈ `Ed d¥Pd¦ mEBx© §Yd©
,dN̈¦gY§ dp̈§r¦p `Ed xäc̈ FzF`§l Kixv̈ ¦ `Ed§e ,KŸ¦` xW ¤ £̀ lk̈§aE KÄ Eh§lẌ¤W i¦NW ¤ m¦i©pi¥rd̈
'd©e Di¥l Ki¦nq© §e 'ebe l¥NR© z§ ¦Ie© (fi k lirl) xn̈¡`¤PW ¤ .Ki¦Or¦ C§ lM̈ zï§e Ki¦zï zi¥fg£ e© FnEBx§Y¦ o¥M l©r§e
z¤̀ `R̈x¦W ¤ mcFw ¥ xä§M c©wR̈¤W dx¨Ü z¤̀ c©wR̈ `x§ ¨wO¦ d© oFW§l aEX¦i lä£̀ dc̈B̈©` Wx¨c¦ §n W¥i§e
154 `xie `k ziy`xa cpw

b"qx xiqtz :liN¥ n© C§ `n̈M§ dx¨Ül§ ®.ï§i ca© r©


£e
:Cr»© e© `n© M§ `d© l§ r©pv§ e§
.mid¦ xA © `¦ l§ YC©l§ eE§ Yl© n¦ g§ t§ (a dx¯¨Ü cl¤ Y©¥̧ e Áxd© Y© © a
YweË ©l`© it¦ .dŸz'kEki
`O© q© t§ (b :dNl
§ y© it¦ `©pA`¦
© `© dŸl`w© i'c¦ N§ `©
ei®p̈w§
ª fl¦ o†¥A m²d̈x¨a§ `© l§
.dŸl cElenË © l`© dŸpA`¦ .mid¦ xA © `¦ Fz† Ÿ` x¬¤ACÎx ¦ W£̀ ¤ crFO
¥¾ l©
:wgvi dxy dŸl YC©l§ e§ i'c¦ N§ `©
'd©ip`
¦ n' © z§ oA`¦ dŸpY'
© k© e§ (c dx¨Ü zci © li
¥ e¦ z`i © C¦ r© e§ :mid «¦ Ÿl¡`
:dNl© `© dŸxn© `§ `n© M§ .m`©I`©
liN¥ n© C§ ®.`p̈n¦fl§ .idFz
¦ ai§ q¥ l§ xA© .md̈xa
¨ `© l§
'd©i`n© oA`¦ mid¦ xA © `¦ o`M© e§ (d
md¹̈ x¨a§ `© `x¸¨w¦§ I © b :ï§i Dizï¥
:dŸpA`¦ wgvi dŸl Cl¦ e§ oig¦ .d©pq§
il¦ r©pv§ Cw© .dxy Yl` © w© e§ (e
rn¦ q§ on¦ lMª .`xEx FlÎc
² lF
© q§ dNl © P« d©
© `© Fp̄AÎm
§ WÎz¤ ¤̀
d†¨xÜ F¬NÎdc̈l«§ ïÎxW£̀
¤
Dil¥ zci
© li
¥ C¦ ®.Dil¥ cil§
¦ iz`¦ C§ Dix¥A§ mFW zï .md̈xa ¨ :w«g̈v¦
¨ `© `xwE §i
Fp½ A§ w´g̈v¦ § iÎz ¤̀ Æmd̈x¨a§ `© ln̈³Ï© c :wg̈v¦i dx¨Ü
x©fbE :mid «¦ Ÿl¡` Fz† Ÿ` d¬Ëv¦ x²¤W£̀ M«© mi®¦nï z†©pŸnWÎo § A¤
:ï§i Dizï
¥ ciT¥ t© C§ `n̈M§ ®.oinFi
¦ `ïpn̈Y§ xA© .Dix¥A§ wg̈v¦i zï md̈xa
¨ `©
z†¥̀ Fl½ cl´Ë ¤ d¦ A§ d®p̈Ẅ z´©`nÎo § A¤ m†d̈x¨a§ `© § d (iying)
wg̈v¦i zï ®.Dil¥ cil§ ¨ `© e§ :Fp« A
¦ iz`¦ cM© .oip¦ W§ d`¨ n§ xA© md̈xa § w¬g̈v¦
§i
mi®¦dŸl¡` i†¦l dÜr¬¨ wŸg¾ v§ dx½¨Ü xn` ¤ ŸÝ© e :Dix¥A§
Û-------- i"yx --------Û
¨a`© §l .xA¥ C¦ xW£̀
:md̈x§ ¤ M© dx¨Ül§ 'd Ur© © Ie© .xn© `¨ xW£̀
¤ M© dx¨Ü z ¤̀ cw© R̈ :K¤ln¤ i¦a£̀
.Di¥zï li¥Nn© C§ .FY`¦ xA¤ C¦ xW£̀ ¤ crFO ¥ l© a `i¦d ok̈§id© §e .dc̈i¦NA© .xA¤ C¦ xW£̀
¤ M© :oFix¥¨dA©
Fl x©n`¨ W ¤ M§ r©aẅ§e x¤AC¦ xW ¤ £̀ c¥rFO©d z¤̀ (hi fi lirl) dxi¦¨ n£̀ ,xEAc¦ `Ed ok̈i¥de§ dxi¦
¨ n£̀
Fl hx©Ü ,Li¤l ¥̀ aEW¨` c¥rFO©l (ci gi lirl) .'ebe L§YW § `¦ dx¨Ü lä£̀ mi¦ l¡` x¤n`I©e
dÖ©g ©ri¦BY© W ¤ M§ ,Fl x©n`¨ e§ lz̈FM©A dḧix¦U§ ,mx§ ¨a`© l¤̀ 'd x©ac§ dïd̈ (` eh my) xEAC¦
.eip̈w§
ª fl¦ ) :c¥lY¥ ,zx¤ ¤g`© dp̈Ẅ§A Ff dḧix¦U
§ l¦ l (c my) xn̈¡`¤p mẄ§e ,mix¦z̈§Ad© oi¥A zix§
¦aA¦
(:Fl d¤nFC FN¤W oi¦pET¦` ei¦f dïd̈W ¤ :dx¨V̈¦n WxFI© ¥ d `i¦ad¥ §e ,'ebe d¤f L§Wxi¦ ¨i
dpw `xie `k ziy`xa 155

b"qx xiqtz
zx©n© £̀ e© :ilÎw
«¦ g© v«§ i¦ r†¥ © nŸXdÎl © M̈ on¦ wC©v§ .Yl` © w© m'zª (f :il¦ gx¦t§
iCg¦
¥ i rn© ẄC§ lM̈ ®.ï§i il¦ ca© r£ .`ëcg¤ .dx¨Ü dxy o`© mid¦ xA© `¦ l§ l`w©

ÆlN¥ n¦ i³¦n xn` ¤ ŸY©


À f :il¦ zC©l§ e§ 'c`¦ .`C`
:dŸY'kE'ki
§ y©
© le© `© r'vx
it¦ `©pA`¦
© Y© q©
dŸl
mi†¦pä dẅi¬¦pid¥ md̈½ x¨a§ `© l§ .mh¦ tE
ª iA¦ Sl § `© x'Aª Mª m'zª (g
.`ni'
© v¦ r§ `q© lB § n© mid¦ xA © `¦ r©pv§ e§
:ei«p̈w§
ª fl¦ o†¥a iY¦ c¬©
§ lïÎiM¦ d®¨
xÜ Y`© x§ m'zª (h :wgvi mh¦ tª me©i it¦
d©ixv¦ nl ¦ `© xbd oA`¦ .dxy
.mi¥Iw© e§ md̈xa¨ `© l§ xn© £̀ C© on̈id¥ n§ .zx©n© £̀ e©
:`A© r`§ l© mid¦ xA © `¦ l§ zC©l§ e© i'c¦ N§ `©
xA© zici¦ l§ ¥ i ix¥ £̀ ®.dx¨Ü oip¦ A§ wi¥pFzC§ d'c©d© Cxh ª ª̀ .dŸl Yl` © w© t§ (i
c¤l†¤Id© l¬©
Cb¦§ I © g :idFz ¦ ai§ q¥ l§
l†¥nB̈d¦ mF¬iA§ lFcb̈ ½ d´¤YW§ n¦ Æmd̈x¨a§ `© Ur©³©Ie© l®©nB̈¦Ie©
®.`Äx© `ïYW
§ n¦ md̈xa
¨ `© ca© r©
£ e .liq£¦ gz`¦ e§ `ïax¨ `äxE :w«g̈v¦ § iÎz ¤̀
x¯b̈d̈ÎoAÎz
¤ ¤̀ dx¹¨Ü `x¤Y© ¥̧ h :wg̈v¦i liq£ ¦ gz`¦ C§ `n̈FiA§

zf̈£ge© :w«g©
¥ vn§ m†d̈x¨a§ `© l§ d¬c̈l«§ ïÎxW£̀ ¤ zix²¦ v§ O¦ d©
Æxn` ¤ ŸY̧© i :ji¥ig̈n§ md̈xa¨ `© l§ zci© li¥ C¦ ®.`z̈ixv¥ n¦ xb̈d̈ xA© zï .dx¨Ü
`Ÿl³ i´¦M D®p̈AÎz
§ ¤̀ e§ z`ŸG†d© d¬n̈`« ¨ d̈ W²¥ xB̈ md̈½ x¨a§ `© l§
Û-------- i"yx --------Û
,mi¦Ax© oFW§l mi¦pÄ Ed©nE .dx¨Ü mi¦pä dẅi¦pid¥ d¥Ax© §d dc̈B̈©` Wx¨c¦ §nE .i©lr̈ g©nU§ ¦i .il¦ wg© v¦
§ ie
o¤di¥pA§ z¤̀ zFxV̈©d E`i¦ad¥ dY¤ W § O¦ d© mFi§A FA E`§Rx©z§ ¦p mi¦lFg d¥Ax© §d ,DÖ¦r Ec§wt§ ¦p zFxẅ£r
dc̈§lï `l zFx§nF` Eid̈W ¤ mz̈F` dẅi¦pi¥de§ o¤dÖ¦r wFg§U ax§ ©e ,DÖ¦r Ep§r¦p zFN¦tY§ d¥Ax© §d ,mFI©a
.lnB̈¦
© Ie© g :wEX©d o¦n d¨`i¦ad¥ i¦tEq£̀ `l̈¥̀ dx¨Ü oFW§l .md̈x¨a§ `© l§ lN¥ n¦ in¦ f :ml̈FrÄ dïd̈
.lFcb̈ dY¤ W§ n¦ :W ¤g dr̈Äx© §`§e mix¦U § ¤r sFq§l x¥nFW ,`Ed d©nE `Ed i¦n E`x§ ,zEai¦Wg£ ©e gäW §
:K¤ln¤ i¦a£̀©e x¤a¥r§e m¥W ,xFC©d i¥lFc§B mẄ Eid̈W ¤ :dU¤ Fr§e g© i¦ha§ n© `Ed KExÄ WFcT̈©d ,Fzg̈ḧ§ad©
xn̈¡`¤PW ¤ Fn§M ,dẍf̈ dc̈Fa£r oFW§l .wg© §hn§ i¥B ,xäC̈ x©n`¨ `l§e aEzM̈©d dP̈¦W .lN¥ n¦
¥ vn§ h dïx©
iEN¦B oFW§l x¥g`© xäC̈ .w¥gv© l§ EnEwÏ©e (e al zeny) :md̈x§ ¨a`© l§ d¨`n¥ sFq§l x©nFl§M ,d¨`n¥ FN¤W

daizd zeid iptn dfe ,c"eia jix`n `ay mbd gp i"cvay `eyd .ilÎwg© v«§ i¦ e :wecwcd wlg
lka lnbd zaiza `gthd .l†¥nB̈d¦ mF¬iA§ g :y"r o`bizd zxagn zhiyl f"ke .swn mrha
:o`bizd
156 `xie `k ziy`xa epw

b"qx xiqtz
`l© dŸP`© t§ .`d© pA § `¦ e§ dn© `Ë © l`©
z`ŸG½ d© d´n̈`«
¨ d̈ÎoA¤ ÆWxi¦
©i
Ty© t§ (`i :wgvi ipA ¦ `¦ rn© 'zx¦ i§ zx©n© £̀ e© :w«g̈v¦
§ iÎmr¦ i†¦pAÎm
§ r¦
.mid¦ xA© `¦ 'il© r§ `C»©B¦ .xn`Ë © l`©
.Dx©A§ zïe§ `c̈d̈ `Ÿn`© .jix¥Ÿ .md̈xa¨ `© l§
dNË
© l`© l`w© t§ (ai :dŸpA`¦ AA© q§ A¦
xn`Ë © l`© Jil© r§ Ty© i§ `l© .dŸl ix¦A§ mr¦ ®.`c̈d̈ `Ÿn`© xA© zxi¥© i `l̈ ix¥ £̀
`n© lMª .JY© n§ `© e§ iA¦ Sl cŸ`† n§ x²äC̈d© r©x̄¥I © `i :wg̈v¦i mr¦
§ `© AA© q§ A¦
.`dp© n¦ lAw © `¦ dxy .Jl© dŸlEwY§
:lqPl¦ `© Jl© `rC zŸcF` ¬
© iª wgvi¦A§ o`© l§ lr†© m®d̈x¨a§ `© í¥pir¥ A§
xii¦v© `§ `'vi© `© dn© `Ë © l`© oA`¦ e§ (bi
:Jlq
© p¦ dŸP`© l§ i¥pir¥ A§ `C̈gl© .`n̈b̈zR¦ Wi ¥̀ aE :Fp« A
.dO© ª̀ dpn¦ §
.d`C'© bË
.`n© 'dAx
§ l`A¦ mid¦ xA
© w¦ e§ `n`
xn`
© `¦ BlC
¤ ŸI̧© ai :Dix¥A§ wqi© r¥ lr© ®.md̈xa¨ `©
© `© e§ (ci
© r© h§ 'c'k© `§ e©
Îl`© mdÀ̈ x¨a§ `Îl © ¤̀ mid¹¦ Ÿl¡`
¤̧ ÁlŸM Lz¤½ n̈£̀ Îlr© e§ xr´©
xW£̀ © PdÎl
© r© ÆLipi ¤̧ r¥ A§ r³©x¥i
§ ia§ i´¦M D®l̈ŸwA§ r´©nW§ d†¨
wg̈½ v¦ xÜ Li²¤l ¥̀ x¬©n`ŸY
lr© jp̈ir¥ A§ W`a¦ ¨ `© l§ ï§i xn© £̀ e© :rx«© f̈ L
© i `l̈ .md̈xa † l§ `¬¥xT̈¦i
®.wg̈v¦iA§ ix¥ £̀ .D©Pn¦ liA¥ w© dx¨Ü .jl̈ xni
© z¥ C§ lŸM .jŸn`© lr© e§ `n̈ilEr
¥
EP®¤niU£̀
¦ iFb́l§ d†n̈`« ¨ d̈ oAÎz
¤ ¤̀ m¬©b § bi :oip¦ A§ jl̈ oFxwz¦
§ i

© £̀ `Ör© l§ `Ÿn`© xA© zï s`© e§ :`Ed


jx¨A§ ix¥ £̀ ®.Di¥pi¥EW « L† r£x©§ f i¬¦M
¤ T«© I¦ e© xw¤ ŸA¿ A© | m´d̈x¨a§ `© m´¥MW©
Ámg¤ lÎg § I © ci :`Ed
Û-------- i"yx --------Û
mr¦ i¦pA§ mr¦ :i¦p£̀ w¥gU © n§ `l£d x©n`¨ §e 'ebe mi¦T¦f .i¦A w¤g©v§l (fi hl oldl) `©ni¥zC§ d©nM§ ,zFix£ ¨r
oEbd̈ Epi¥̀ m¦` EN¦t£̀ i¦pA§ `EdW § oëi¥Mn¦ .wg̈v¦§ i EnEwï (ci a a"y) Fn§M dg̈i¦vx§ oFW§l x¥g`© xäC̈
,i¦pA§ Epi¥̀ m¦` EN¦t£̀ wg̈§v¦iM§ oEbd̈ F` ,wg̈§v¦iM§ .'ebe i¦pA§ mr¦ i :'ebe Epi¥pẗ§l Ew£gU © i¦e mixr̈§
¦ Pd© `p̈
m¦r i¦pA§ m¦r x¤ g§e l©w ,FO¦r Wxi¦ © l i`c§©M d¤f oi¥̀ z`G©d dn̈¨`d̈ o¤A Wxi¦ © i `l i¦M dx¨Ü z©aEWY§ n¦
r©nẌ¤W .FpA§ zŸcF` lr© `i :FA o¤di¥YX §W ¤ wg̈§v¦i l©r wg̈§v¦i m¦r aix¥ ¦n dïd̈W § c¥nl̈ dŸ©` i¦pA§ m¦r
Fl dx§ ¨n`¨ W
¤ l©r FhEW§tE .dr̈x¨ zEAx© §zl§ `v̈ϤW ,m¦i©pW§ i¦R l¥hFp§e xFk§A i¦p£̀ x©n`¨ §e dẌx§ªId©
dïd̈W § Epc© §nl̈ .Dl̈FwA§ rn© W§ ai :Fg§NW © §l ,mi¦Sg¦ FA dxFi§ ¤ e FYW § w© l¥hFp§e dcV̈©
¤ A mi¦`v§ Fi§e
zn© g¥ e§ mg¤ l¤ ci :zE`i¦a§PA© dx¨Ü§l l¥tḧ md̈x§
¨a`© dxFI© ¤ d D© ¥ld§ ©lz§ n¦ M§ (hi .gi ek ilyn) `©ni¥zC§ d©nM§
fpw `xie `k ziy`xa 157

b"qx xiqtz
xb̈dÎl
¨Â ¤̀ o´¥Y¦Ie© m¦in©¹ zn© g¥̧ e§ 'il© r§ dŸxii§ v© .xbd 'il© `¦ dŸrt§ CE ©
c¤l†¤Id© z ¤̀ e§ D²n̈k§ WÎl
¦ r© m¯Ü .`d© tY
.`dw
§ M©
© lh
(`d© wp
© `© e§ iA¦ Sl
ª rª
§ `© `d` © hr
p"i)
© `© e§
rz© Y©¥½ e Kl´¥ ¤ Y©e d̈®¤gN§ W§© ie«© xiA¦ 'dii© “¦ A© it¦ .YN'
on¦ `nË
¦ v© e§ z'v¦ n§ t§
© l`© ip¦ tª t§ (eh :rAq©
¥ `© e§ :ra«
miCw © Ẅ x¬¥̀ A§ x†©Ac§ n¦ A§ YgY¦ .iA¦ Sl § `© Yg© x©h§ e§ .dAx © w˦ l`©
z'v¦ nE § (fh :xB© ûl ¦ `© 'urA©
`ÄwExe§ `n̈gl© aiqpE¥ .`xt© ¨ vA§ md̈xa ¨ `© 'del'©
© bM§ `Ci© r¦ A§ .d`'c©g§ Yq© l§ B¦ e§
zïe§ .DRz
© M© lr© iE¦W
© .xb̈d̈l§ adi © e¦ .`Ïn© C§ `l© .Yl` © w© `d© P§ `© l§ .qew©
xAc
© n¦ A§ ®.zr̈hE zl© © f £̀ e© .Dg© N§ W© e§ `ïax¨ Yq© l§ B¦ e§ .iA¦ Sl§ `© Yen© `x©`§
:zM¦ AE§ `d© Ye § v© zr© t§ x©e§ .d`'c©g§
m¦i†©Od© El¬ k¦§ I © eh :ra© Ẅ x ¥̀ A§
c¬©g`© zg†© © Y cl½ ¤ ¤IdÎz
© ¤̀ K´¥lW§ Y© © e zn®¥ ¤ gdÎo© n¦
on¦ cg© zFgY§ ®.`ïax¨ zï zn̈xE .`ÄwEx on¦ `Ïn© EnilWE ¦ :mgi«¦ V¦ d©
i´¥eg
£h«© n§ M¦ Æwg¥ x§ d© c¤bP¤À n¦ Dl¹̈ aW ¤ Y©
¥̧ e ÁKl¤ Y©¥ fh :`Ï©pl̈i`¦
aW´¥¤ Y©e c¤l®Ïd© zFńA§ d†¤̀ x§ ¤̀ Îl`© dx½¨n« § `¨ i´¦M zW ¤ w¤½
Dl© zai © zi © f £̀ e© :J
¥ e¦ zl© «¥ e D†l̈ŸwÎz ¤̀ `¬V̈Y©
§ a§ Y© ¦ e c¤bP¤½ n¦
DizFn
¥ A§ i¥fg ¤̀ `l̈ .zx©n© £̀ ix¥ £̀ .`ŸWw© A§ c©bin¥ M§ zwi
© gx
¥ `© .lia¥ T¢ n¦
r´©nW¦
§ I © fi :zk̈aE Dl© ẅ zï zni© x¥ £̀ e© ®.lia¥ T¢ n¦ zai© zi¥ e¦ .`ïax¨C§
mi³¦dŸl¡` K`©¸ l§ n© Á`x¨w¦§ Ie© x¼ r©
© Pd© lFẃÎz ¤̀ mi » d¦ Ÿl¡`
Û-------- i"yx --------Û
dxFi ¤ rx¤ ©Gd© W
§ m¥W l©r ,FYW § `¦ A§ g© i¦Hd¦ W
¤ dp̈§Wn¦ l©r F`§pFU dïd̈W § i¦t§l ,ad̈f̈§e s¤qk¤ `l§e .m¦in©
i¥gh© n§ M¦ aFY§kl¦ Fl dïd̈ x©n`Y m¦`e§ .u¥gM© c¤l¤Id© s©` .cl¤ ¤ Id© z ¤̀ e§ :dr̈x¨ zEAx© §zl§ `v̈ϤW
(a y"dy) Fn§M ,o`M̈§l q¥pM̈i¦l e"ied h©RW § n¦ ,zW
¤ w¤ dr̈x¨ o¦i©r dx¨Ü FA dq̈i¦pk§ d¦ W§ ,Dn̈§kW ¦ l©r mÜ
dz̈§id̈§e (fi hi diryi) zx§©f¦Bn¦ ,r©lQ¤ d© i¥e§bg© A§
mildz) zx§ ©f¦Bn¦ E ,`B̈g̈§l m¦ix§
©vn¦ §l dc̈Ed§i z©nc© §` :eil̈§bx§
©A K©li¥l lFkï `l§e dÖ©g EY©fg̈£̀©e
i¥ev§ w© (e dq my) o¥ke§ ,xFMW ¦ M© ErEpï§e EBgï (fk fw :d̈i¦a`¨ zi¥A i¥lEN¦b§l dx§¨fg̈ .rz© Y© ¥ e Kl¤ Y©
¥e
axT̈¤© W oëi¥M .c¤bP¤ n¦ aW ¤ Y©
¥ e :d¤vẅ zx§©f¦Bn¦ ,ux¤̀¤ zFYW § l¦ mi¦lFg Kx¤C¤ ¤W i¦t§l .m¦iO© d© Elk¦§ Ie© eh
.xr© © Pd© lFw z ¤̀ fi :w¥gx©z§ d¦ l§ dẗi¦qFd zEnl̈ .zW ¤ w¤ i¥eg£ h© n§ M¦ :wFgx¥ ¨n .c¤bP¤ n¦ fh :d¥Ax©§d
mix¥ ¦g£̀ z©Nt¦ Y§ n¦ d¤lFg©d z©Nt¦ Y§ dẗϤW o`M̈¦n oFW§lA¦ ,u¥g z©Ix§¦i oFW§l `Ed§e zFgi¦h i¥YW § M¦
158 `xie `k ziy`xa gpw

b"qx xiqtz
.iA¦ Sl
§ `© Yev© dNl © `© rn¦ q§ t§ (fi
m¦in©½ ẌdÎo © n¦ Æxb̈d̈Îl ¤̀
on¦ xbdA§ dNl © `© Jl© n§ `C`© © pt§ x®b̈d̈ K´N̈Îdn© D†l̈ xn` ¤ ¬ŸIe©
`©i Jl¦ `n© `d© l§ l`wE © .`n© Ql § `©
Cw© dNl © `© o`© .it`'¦ k© Y§ `l© .xbd r¯©nẄ iM¦ i`¦½ xi´¦
§ YÎl`©
:Ed 'zig© iA¦ Sl § `© Yev© rn¦ q§
iC¦ Cy
§ `¦ e§ .dil¦ ng § `¦ inEw¦ (gi xr†© © Pd© lFwÎl ¬ ¤̀ mi²¦dŸl¡`
dpn¦ xii¦ v© `§ iP¦ `© l§ .dil© r§ JC¦ i§
sy© M§ t§ (hi :dxi© A¦ M§ dO© ª̀
ï§i mc̈w¢ ri
© nWE
¦ :m«Ẅ `Ed x¬¤W£̀ A«©
Y`© x§e§ .`dx © v© A§ or© dNl © `© ïiC© `k̈ £̀ ln© `xwE ¨ .`ïax¨C§ Dil¥ ẅ zï
Yl© nE§ z'v¦ n§ t§ .`n© xiA¦ .xb̈d̈ jil¦ `n̈ Dl© xn© £̀ e© .`Ïn© W§ on¦ xb̈d̈l§
:iA¦ Sl
§ `© Yw¦ q§ e§ .``© n© dAx © wË ¦ l`© Dil¥ ẅ ®.ï§i mc̈w¢ ri
© n¦ W§ ix¥ £̀ .oil£
¦ gcz¦ `l̈
inE¦ µ gi :oÖz© `EdC§ xz© £̀ A© `ïax¨C§
iF¬blÎi § M¦ FA® K†¥ cïÎz ¤̀ iwi¬¦ ¦ fg £d«© e§ xr© P©½ dÎz
© ¤̀ i´¦`U§
ix¥ £̀ ®.DiA¥ jic§¦ i zï iti
¦ wz
¦ `© e§ .`ïax¨ zï ilFh
¦ inEw ¦ :EP«ni
¤ U£̀
¦ lFcB̈ †
`x†¥ ¤ Y©e d̈ip¤½ irÎz¥ ¤̀ Æmid¦ Ÿl¡` gw³©t¦§ I © hi :Di¥pi¥EW© £̀ iB¦ q© mr© l§
m¦in©½ Æzn¤ g¥̧ dÎz © ¤̀ `³¥Nn© Y© § e Kl¤ Y© ¥¹ e m¦i®n̈ x´¥̀ A§
.`Ïn© C§ `xi¨ A¥ zf̈£ge© .`d̈©pir¥ zï ï§i `l̈bE :xr« © P̈dÎz
© ¤̀ w§ W†©
§ Y©e
:`ïax¨ zï z`i
© wW
¦ `© e§ ®.`Ïn© `ÄwEx zï zl̈nE .zl©
© f £̀ e©
Û-------- i"yx --------Û
'ebe ax§
¨rA© `V̈©n (ci .bi `k diryi) xn̈¡`¤PW ¤ `Ed xW£̀ ¤ A© :l¥Aw© z§ d¦ l§ z¤ncFw ¤ `i¦de§ ,eil̈r̈
oi¦ki¦lFn Eid̈W¤ M§ 'ebe m¦in̈ Eiz̈¥d `¥nv̈ z`x§ ©wl¦ `Ed eiẄ§k©r dU ¤ Fr `EdW § mi¦U£rn© i¦t§l .mẄ
mix§ ¦nF` l¥̀ x¨U § ¦i Eid̈ mi¦Ia¦ x©§r l¤v ¥̀ mz̈F` i¦tl§ ,zFU£rl© ci¦z£r `Ed§W d©n i¦tl§ `l§e oFC¦p
i¥pA§ l¤v ¥̀ EpEki¦lFd ,m¤Mn¦ dẄT̈©aA§ m¤di¥aFW§l mix§ ¦nF`§e mi¦bx§ §hw© n§ zx¥Ẍ©d i¥k£̀§ln© Eid̈W ¤
xn̈¡`¤PW¤ ,Epi¥lr̈ En£gxi¦ © e l`¥rn̈W § ¦i EpcFC
¥ zi¦nd̈§l Frx©§f ci¦z£rW ¤ i¦n ,ml̈FrÎN̈¤W FpFAx¦
`l̈¥̀ mi¦pc̈C§ ix§
¥wY¦ l©`] mi¦pc̈C§ zFg §` (my my) `Ed§e .x¥̀ A§ Fl d¤l£rn© dŸ©` `n̈S̈©A Li¤pÄ
m¤dl̈ oi¦`i¦an§ E mz̈`x§ ¨w¦l mi¦`v§ Fi EN¥̀ e§ [micFC
¦ Ex§n`¨ ,rẄx¨ F` wiC© ¦v ,`Ed d©n eiẄ§k©r m¥ai¦Wn§
mixEa§
¦ qM¦ ,mi¦gEt§p zFcFp§e g© Eln̈ bc̈§e xÜÄ eiẄ§k©rΧNW ¤ eiÜ£rn© i¦tl§ m¤dl̈ x©n`¨ ,wiC© ¦v Fl
ei¦R KFz§l Fqi¦pk§ O© W ¤ k§ E ,m¦in© mi¦`¥lO§ W
¤ l¥̀ x¨U§ ¦i zi¦nd¥ ok̈i¥d§e .mẄ `Ed xW ¤ £̀ A© Ed¤f§e FpC̈ i¦p£̀
:z¥nE FtEB§A qp̈§k¦p g© Exd̈ ,Fg§zFtE ,x©S¤pc© §kEa§p ml̈§bd¦ W¤ M§ ,`n̈S̈©A l¥̀ x¨U § ¦i z¤̀
¥¹ e hi :wecwcd wlg
:miqetcae o`biza d"ke `lf`a `l qxha jlze zaiz .`lnze Kl¤ Y©
hpw `xie `k ziy`xa 159

b"qx xiqtz
xr†© © ¤̀ mi²¦dŸl¡` i¯¦d§ie© k
© PdÎz .xAª Mª 'iY© g© dŸrn§ dNl © `© o`M© e§ (k
i†¦d§ie«© xĽ c§ O¦ A© ÆaW¥̧
¤ Ie© l®C̈b¦§ Ie© o`M© e§ .d©i“¦AË © l` it¦ m`w© `§ e©
it¦ m`w` © t© (`k :m`x© m`l' © bª
§ n¥ dë£de© :z«Ẍw
.ïiC© `x¨ni © d¬¤aŸx .dŸO ª̀ dŸl Y'c'© k§ `© e§ .ox`t 'd©i“¦A©
`O© l© e§ (ak :xvn¦ Cl© A§ on¦ d©Be©f
®.`x¨Ac
§ n© A§ aizi
¥ e¦ .`äxE `ïax¨C§ Dic¥r£ q© A§
l`w© .YweË ©l`© Jl' ¦ c© it¦ o`M©
aW ¤†¥I © `k :`z̈Ẍw© `ïax¨ dë£de© .dyi
Ë B© qii¦x© lkitE ¦ .jlnia`
.Jr© n§ dNË © l`© .`l© i` ¦ w© mid¦ xA © `¦ l§
Fl¬ ÎgT© Y© «¦ e o®¨
x`R̈ x´©Ac§ n¦ A§ o`Ë© l`e© (bk :dŸrpv § Y© `n© rin¦ B§ it¦

:m¦ix«¨v§ n¦ ux¬¤̀
¤ n¥ d†Ẍ`¦ FO² `¦ J©P`© .`©pdª d© dNË
.iAw¦ rAE
© ilq
¦ pAE¦
© l`A¦ il¦ slg
.iA¦ xc'b
¦ `¦
¦ Y© `l©
Dil¥ zai
© qpE
¥ .ox`
¨ ẗC§ `x¨Ac
§ n© A§ aizi
¥ e¦
(iyy) % iyiy t :m¦ixv¨ n¦ C§ `r̈x`© n¥ `z̈Y§ `¦ ®.DiO¥ `¦
ÆlŸkitE ¦ Kl¤ ni¤À a£̀ ¦ xn` ¤ Ÿ´Ie© `ed¦½ d© zr´¥Ä Æid§ ¦ i«© ak
L½ O§ r¦ mi´¦dŸl¡` xŸn` ® l¥ m†d̈x¨a§ `Îl © ¤̀ F`½ ävÎx § U ©
xn© £̀ e© .`Edd© `p̈C̈r¦ A§ dë£de© :d«U ¤ Ÿr d†Ÿ`Îx © W£̀¤ lŸk¬ A§
®.jc̈r£ q© A§ ïiC© `x¨ni
§ n¥ .xni
© n¥ l§ md̈xa
¨ `© l§ .Dili
¥ g¥ ax© lŸkitE
¦ .jl¤ ni
¤ a¦ £̀
dP̈d¥½ Æmid¦ Ÿl`«a¥ i³¦N dr̈a§ Ẍ¸ d¦ dYÀ̈ r© § bk :cia¥ r̈ Y`© C§ lk̈A§
cq¤ g¤¹ M© i®¦Ck¤ § plE
§ i†¦pip¦ lE
§ il½¦ xŸẃW§ YÎm¦ `¦
ux†¨
¤ `d̈Îmr¦ e§ ic½¦ Ör¦ d´¤Ur£Y «© ÆLO§ r¦ izi³¦
¦ Ur̈ÎxW£̀ ¤
.`k̈d̈ ïiC© `xni
¨ n¥ A§ il¦ mi¥Iw© .orkE© :D«Ä dŸx¬© § BÎxW£̀ ¤
Û-------- i"yx --------Û
Dixẅi¦
¥ r`© ,`xi¥¨ E`© l© `x§ ¥n`¨ C§ l©r .zẌw© :zW
¨hEg wFx§f i¥y©P`¦ ix§ ¤ .zẌw© daŸ¤ x k
¤ T¤A© mi¦Sg¦ dxFi
`v̈ϤW E`x¨W ¤ i¦t§l .LO§ r¦ midŸ¦ l`¡ ak :i¥̀ w© KM̈i¦
t §
l cϩ
v ,lÖ©B ,xÖ©g Fn§M zEpÖ ª̀d̈ m¥W
mg̈§l¦p mi¦kl̈§nd© m¦r§e ,mFlẄ§l mFc§q z©pEkX § n¦ m¥hq§ ©ln§ E xÄc¦
§OA© aW ¥ Fi dïd̈ .zW¤ ¤Bc§nª o"iyd
:eip̈Ew§f¦l FY§W`¦ dc̈§wt§ ¦pe§ ,Fcï§A El§tp̈§e Fcï (ai fh lirl) xn̈¡`¤PW ¤ `Ed ,mix§ ¦aFrd̈ z¤̀
l©r a¨`d̈ i¥ng£ x© o`M̈ c©r .iC¦ k¤ § plE
§ i¦pi¦plE§ bk ,d̈i¤lEC¦B mFw§On¦ .m¦ix¨v§ n¦ ux¤ ¤̀ n¥ `k :'ebe lM©A
dU ¤ r£Y© LO§ r¦ izi ¦ U¦ r̈ xW£̀
¤ cq¤ g¤ M© :o¥Ad© Epi§id© .'ebe zix§ ¦vn¦ dg̈§tW ¦ Dl̈§e (` my) xn̈¡`¤PW¤
160 `xie `k ziy`xa qw

b"qx xiqtz .ix¦A§ xAaE


© ixa
¦ aE
¦ .iA¦ xT© W © z§ `l̈C§
dŸYr©pv§ i'c¦ N§ `© .o`qg © `˦ l`M© ®.iO¦ r¦ cia¥ r£ Y© jÖr¦ zic¦ a© r£ C© .`z̈Eaih¥ M§
ClAË
© l`© rnE © .ir¦ n§ dŸrpvY© Jr© n§
l`w© (ck :d`Yp © M© q§ i'c¦ N§ `© Æxn`¤ ŸI̧© ck :DA© YazFY © `¦ C§ `r̈x`© mr¦ e§
'jA© e©t§ (dk :slg ¦ `© `©p`§ .mid¦ xA
xiA¦ AA© q§ A¦ .jlnia` mid¦ xA
© `¦
© `¦
© a¥ Ẍ`¦ i†¦kŸp`
xn© £̀ e© :r« «¨ md̈½ x¨a§ `©
:dŸCiA¦ r§ `dEA © v'© § b iY¦ N§ `© .`nË © l`© g¬¦
© kFd § dk :mi¥Iw© £̀ `p̈ £̀ ®.md̈xa¨ `©
r©pv§ on© mlr © `© `l© .l`w© (ek
ml© Yp`© e§ .xn`Ë © l`© `'c©d© Îlr© Kl®¤ ¤ nia£̀
¦ Îz ¤̀ m†d̈x¨a§ `©
ml© `'vi © `© `©p`§ e© .ipx ¦ A'k¦ Y©
'c'k© `§ e© (fk :me©ilË`© `N© `¦ mlr © `© x¬¤W£̀ m¦iO©½ d© x´¥̀ A§ ÆzFcŸ`
© e§ :Kl« ¤ ni
¤ a£̀
¦ i¬¥ca§ r© El§ † f«B̈
.`x©w§ AE © `n© p'©§b mid¦ xA© `¦
`c©d»© r© e§ .jlnia` `hr
© `© t§
gkF`
swe
© `© e§ (gk :`Cd © r© `ri © n¦ B§ `xi¨ A¥ wqi © r¥ lr© .jl¤ ni
¤ a¦ £̀ zï md̈xa
¨ `©
m©p'bË
§ l`© on¦ B`r© p§ rAq© .mid¦ xA © `¦ :jl¤ ni
¤ a¦ £̀ ica
¥ r© Eq©p £̀ C© ®.`Ïn© C§
.jlnia` dŸl l`w© (hk :`d© Cg
.B`r© Pl § `© rAql `Ÿl´ Kl¤ ni
© `© `'c©d© `n©
§ e©
¤½ a£̀
¦ ¤ Ÿ´I © ek
xn`
x´äC̈dÎz © ¤̀ d†Ür̈ i¬¦n iY¦ r§ cï ½©
`Ÿl¬ i²¦kŸp` «¨ m¯©be§ iNÀ¦ Ÿc´© § BdÎ`¦ Ÿl dYº̈ `Îm©© be§ d®¤Gd©
¤ a¦ £̀ xn© £̀ e© :mF«Id
ca© r£ on© .zir¦ c§©i `l̈ .jl¤ ni © i¬¦Yl§ A¦ iY¦ r†©
§ nẄ
oid¥ l̈`
¡ zir¦ n© W§ `l̈ ®.`p̈ £̀ s`© e§ .il¦ zi¥Eg© `l̈ Y`© s`© e§ .oic¥d̈ `n̈b̈zR¦ zï
o†¥Y¦Ie© xẅ½ äE o`Ÿv́ Æmd̈x¨a§ `© gT¦ ³©I © fk :oic¥ `n̈Fi
or̈ md̈xa
¨ `© xacE
© :zix«¦ A§ m†¤di¥pW§ Ez ¬ x§ k¦§ Ie© Kl®¤ ¤ nia£̀ ¦ l«©
mdÀ̈ x¨a§ `© a´¥S©I © gk :mïw§ oFdi¥exY© Ex©fbE ®.jl¤ ni¤ a¦ £̀ l© adi© e¦ .oixFz
¦ e§
zï .md̈xa ¤ C§ a© l§ o`ŸS† d© zŸU
¨ `© miw¥ £̀ e© :o«d ¬ a§ M¦ ra²¤ © WÎz ¤̀
Kl†¤¤ nia£̀
¦ xn` ¤ ¬ŸI © hk :oFdicFgl¥ A¦ or̈C§ oẗxEg ®.ra© W§
dN¤ ¥̀½ d̈ ÆzŸUäM§ ra³¤ © W dP̈d¥À d´n̈ m®d̈x¨a§ `Îl © ¤̀
Û-------- i"yx --------Û
:KM̈ l©r FO¦r g©M©ez§ ¦p .g© kFd
¦ e§ dk :Li¤pẗ§l i¦vx©
§` d¥Pd¦ (eh k lirl) L§l i¦Yx© ¤ .ic¦ Ör¦
§n`¨ W
`qw `xie `k ziy`xa 161

b"qx xiqtz
xn© £̀ e© :dp̈C̈« a
© l§ Ÿa†©§ Sd¦ x¬¤W£̀ :`d© Cg § e© `d© Yt
§ we © `© i'c¦ N§ `©
ra© W§ .oiP¦ `¦ `n̈ .md̈xa ¨ `© l§ jl¤ ni
¤ a¦ £̀ .iC¦ i§ on¦ `d'c' © k` ª Y© J©P`© .l`w© (l
:oFdicFgl¥ A¦ `Ÿniw¥ £̀ C© ®.oiN¥ `¦ oẗxEg iP¦ `© .`c©d` § y© il¦ oEMY§ o`© lA© w¦ l§

ra´¤ © WÎz ¤̀ iM¦µ xn` ¤ ŸI¾ © l :xiAË


r've
¦ l`©
© nË
d'c©d©
© l`© iO© q© .Jl`'
Yxt© g§
¦ c©l§ (`l
ÆxEar« £A© i®¦cÏn¦ gT†©Y¦ zŸU½ äM§ Etl§ g© `ri © n¦ B§ mdª P§ `© l§ .rAq© xiA¦
xiA¦ it¦ Ecd` § r© Y§ `O© l© e§ (al :m'z©
iY¦ x†©§ tg̈ i¬¦M dc̈½ r¥ l§ i´¦NÎd¤id§ Y«¦ qii¦x© lŸkit¦ e§ .jlnia` m`w© .rAq©
Cl© A§ 'il© `¦ `r© B¦ x§e§ .dŸyiB©
ix¥ £̀ .xn© £̀ e© :z`ŸG« d
© x¬¥̀ A§ dÎz
© ¤̀ `Av © p¦ Av© p§ e§ (bl :oii¦pi ¦ hq
¦ ltË
¦ l`©
lic¦ A§ .ic§¦ i on¦ liA¥ w© Y§ .oẗxEg ra© W§ zï mq`¦ A§ .m'z© ir© CE§ .rAq© xiA¦ it¦
`xi¨ A¥ zï zix¦t£ © g ix¥ £̀ ®.Ec£dq̈l§ il¦ idz
¥ C¦
ra®Ẅ© x´¥̀ A§ `Ed† d© mFw¬ Öl© `²¨ xẅ oMÎl ¥À © `l :oic¥d̈
x ¥̀ A§ `Edd© `xz ¨ `© l§ .`x¨w§ .oM¥ lr© :m«di¥ ¤ pW§ Er† A§ W§ p¦ m¬Ẅ i²¦M
x´¥̀ a§ A¦ zix†¦ a§ Ez ¬ x§ k¦§ I © al :oFdi¥exY© Eni¦Iw© oÖY© ®.ix¥ £̀ .ra© Ẅ
Ea†ªWÏ©e F`½ ävÎx § U © ÆlŸkitE ¦ Kl¤ ni ¤À a£̀
¦ mẅ´Ï©e ra®Ẅ ©
.jl¤ ni¤ a¦ £̀ mẅe§ .ra© Ẅ x ¥̀ aA¦ mïw§ Ex©fbE :miY «¦ W§ l¦ R§ ux¬¤̀¤ Îl ¤̀
lW†¤̀¤ r¬©H¦I © bl :i ¥̀ ŸWl¦ R§ rx© £̀ l© Eaz̈e§ ®.Dili¥ g¥ ax© lŸkitE¦
:m«l̈Fr l¬¥̀ d†ëŸdi§ m¬¥WA§ mẄ½ Î`x¨w¸ § I¦ e© ra®Ẅ
© x´¥̀ a§ A¦
:`n̈l§ r̈ Dl̈`
¡ ïiC© `n̈WA¦ ®.oÖz© iN©
¦ ve§ .ra© Ẅ x ¥̀ aA¦ `Ävp¦ a©vpE
Û-------- i"yx --------Û
.zFx¥R i¥pi¦n lM̈ FaE `ï§pq© k§ `© §l wC̈§pRª x©n£̀ c©g§e zEc¥r oFW§l .dc̈r¥ l§ :z`f .iN¦ d¤id§ Y¦ xEar£A© l
l`ipc) xn̈¡ ¤ ,mi¦l ¨ `§A dr̈i¦h§p oFW§l Epi¦vn̈E :dä¥SO© d© dc̈¥r§e (ap `l oldl) Fn§M ,dä¥w§pΦNW
`¤PW ¤
§R`© i¥ld¢`¨ r©H¦Ie© (dn `i d̈i¤lr̈ Eid̈ mi¦aix§
l©r .'ebe mẄ `x¨w¦§ Ie© :Fpc© ¦n .x ¥̀ A§ d© z ¤̀ iY¦ x§t© g̈ iM¦
KExÄ WFcT̈©dΧNW ¤ FnW§ `x§ ¨w¦p l¤W ¤̀ FzF` ic§ ¥i Ex§
n `
¨ ,d̈Epx©
§tg£ Ep§
g©p£̀ mix§¦nF`§e K¤ln¤ i¦a£̀ i¥rFx
mi¦lk§ F`¤W x©g`© §l .ml̈Frd̈ lk̈§l D© Fl¡` `Ed El£r©ie§ x¥̀ A§ d© l©r d¤̀ x¨z§ ¦IW ¤ i¦n lM̈ m¤di¥pi¥A
m¤Yl§ k© £̀ W
¤ i¦n§l Ekxħ m¤dl̈ x¥nF` mi¦zFW§e z`x§ ©wl¦ Elr̈§e ,`i¦d FN¤W Fz`x§ ¨w¦l m¦iO© d©
,m¤Yl§ k© £̀ i¦NX ¤ O¦ W
¤ m¤Y`© mixEa§ ¦ q ,FNX ¤ n¦ x©n£̀ c©g ,l¥̀ EnW § E ax¨ .lW ¤ ¤̀ bl :md̈x§ ¨a`©
:m¤Yl§ k© £̀ ml̈Frd̈ dïd̈§e x©n`¨ W ¤ i¦nΧNW ¤ n¦ ,dc̈Fr§QA© mi¦gxF`l̈
§ zFx¥R Ep¤On¦ `i¦ad̈§l qC¥x© §R
162 `xie ak ziy`xa aqw

b"qx xiqtz
m'zª (cl :ml` © rË© l`© A» x© dNl
© `©
ux¬¤̀
¤ A§ m²d̈x¨a§ `© x¨b̄Ï©e cl
oihq
¦ l© t§ Cl© A§ it¦ .mid¦ xA
© `¦ oM© q§ :miA«¦ x© mi¬¦nï mi†¦YW§ l¦ R§
o`M© `O© l© t§ (` ak :dli © e¦h§ d»©
Cnª
og© Yn
§ `© .xEn`Ë § l`© d'c©d© CrA© i ¥̀ ŸWl¦ R§ rx© £̀ A© ®.md̈xa
¨ `© azFY
© `¦ e§
`©i dŸl l`w© t§ .mid¦ xA
.l`w© (a :JiA© l© l`w© .mid¦ xA
© `¦ dNË © l`©
© `¦
% iriay t :oi`i
¦ B¦ q© oinFi
¦
Æxg© `© id§
dŸAg¦ Y§ i'c¦ N§ `© JCi© g¦ e§ J©pA`¦ 'c'kª À¦ i«© ` ak (iriay)
mid¦½ Ÿl¡`´d̈e§ dN¤ ¥̀½ d̈ mix´¦ äC§ d©
m†d̈x¨a§ `© eil̈½ ¥̀ xn` ¤ Ÿ´Ie© m®d̈x¨a§ `Îz © ¤̀ d†Q̈p¦
zï iQ© © R¦ xz© Ä .dë£de© :ip«¦ P¥ d
¦ p .ïi©e .oiN¥ `¦ d̈ `Ïnb̈z ¦ xn` ¤ ¬ŸIe©
`¨ÂpÎgw© xn` ¤ ŸI¿ © a :`p̈ £̀ d̈ xn© £̀ e© md̈xa¨ `© ®.Dil¥ xn© £̀ e© .md̈xa¨ `©
Û-------- i"yx --------Û
mix¦z¥ §i mp̈i¥̀ Kg̈xM̈ § l©r§e ,mẄxẗ§ § n dïd̈ xz¥ Fi ,oFx§ag¤ ΧNW ¤ l©r mi¦Ax§ ªn .miA¦ x© minï ¦ cl
`v̈ï cϦn ,dp̈Ẅ WW ¥ §e mix¦U§ ¤r ix£
¥d dp̈Ẍ¦n xz¥ Fi o`M̈§e dp̈Ẅ W¥ng̈§e mix¦U § ¤r dÜr̈ oFx§ag¤ A§
i¥pt§ ¦l dn̈cẅ
§ dp̈Ẅ Dz̈F`§e ,oFx§ag¤ l§ x©fg̈§e mẌ¦n dp̈Ẅ W¥ng̈§e mi¦ra§ W ¦ o¤A ix£ ¥dW¤ .WW ¥ §e mix¦U § ¤r
KM̈ ,mi¦pẄ dx¥U § r¤ mi¥YW § wg̈§v¦iΧNW ¤ Fzc̈i¦w£r (gi bi lirl) dp̈Ẅ Dz̈F` ,oxg̈¥ ¨ n Fz`¥vA§ dïd̈
:(` wxt) ml̈Fr xc¥ ¤qA§ dïEp§W mcFw
¤ Epi¦vn̈ `N¤W ,`x§ ¥nn© i¥pFl¥̀ A§ aW ¤ ¥Ie© `aÏ©e
Epi¥zFAx¥ ¦n W¥i .dN¤ ¥̀ d̈ mix¦äC§ d© xg© `© ` ak dïd̈ eiz̈FnFw§n lk̈§AW ¤ ,mẄ `l̈¥̀ a©û©iz§ ¦pW § o¥kl̈
bx§¥hw© n§ dïd̈W§ ,oḧV̈ΩNW ¤ eixä¨ C§ x©g`© mix§
¦nF` (e ai my) xn̈¡`¤PW ¤ ,K¥lFd§e ©rq¥ Fp§e d¤pFg g© xF`§ ¥ M
l md̈x§ ¨a`© dÜr̈¤W dc̈Fr§q lM̈¦n x¥nF`§e i¦d§ie© (i my) ,mẌ¦n w¥Yr§ ©Ie© (g my) ,mx§ ¨a`© xFa£r©Ie©
Fl x©n`¨ ,cg̈¤̀ l¦i`© F` cg̈¤̀ xR̈ Li¤pẗ§l aix§ ¦wd¦ m¦ix§ ©vn¦ a§ E ,dn̈§ix§
©vn¦ mx§ ¨a`© cx¥ ¤I©e ,ux¨¤`Ä ar̈x¨
i¦zi¦id̈ EN¦` ,Fp§A li¦aW § A¦ `l̈¥̀ dÜr̈ mEl§M Fg§NW ¦ ix£ ¥dW¤ mi¦Wc̈¢g d ¨ l§W `l̈¥̀ dÜr̈ `l
W¥ie§ .a¥M©rn§ dïd̈ `l i©pẗ§l FzF` g©a§f Fl x¥nF` c©r ,eir̈Q̈©n§l K¤l¥Ie© (b bi my) cï¦n ,drx© §R
dïd̈W ¤ l`¥rn̈W § ¦iΧNW ¤ eixä¨ C§ x©g`© mix§ ¦nF` xW ¤ £̀ `x§ ¥nn© i¥pFl¥̀ A§ aW ¤ ¥Ie© `aÏ©e (gi bi lirl)
dp̈Ẅ dx¥U § ¤r Wl§W o¤A lÖW ¤ wg̈§v¦i l©r x¥̀ R̈§zn¦ cϦn ,mFc§q dk̈§Rd§ ¤pW ¤ c©r a©Wï mẄ ,oFx§ag¤ A§
dŸ©` cg̈¤̀ x¤a ¥̀ A§ wg̈§v¦i Fl x©n`¨ ,dg̈¦n `l§e dẄFA i¥pR§ n¦ md̈x§ ¨a`© mẌ¦n r©Q¦Ie© (` k my)
g©a§f `Ed KExÄ WFcT̈©d i¦l x©n`¨ EN¦` ,i¦p¥̀ xï§ § n mi¦rW § Y¦ o¤aE ,miY¦ W § l¦ R§ ux¤̀§ ¤ l `äE hFlΧNW ¤
`i¦d KM̈ .i¦pP¥ d¦ :a¥M©rn§ i¦zi¦id̈ `l i©pẗ§l Kn̈§v©r E`Ä Fzl̈i¦nl§ i¦Wi¦lX § A© ix£¥dW ¤ ,dïd̈ dp̈Ẅ r©Wz¥ ë
oFy§lE `e¦d dëp̈£r oFW§l ,mici¦ ¦ qg£ ΩNW
¤ mz̈Ϧp£r dp̈Ẅ W¥ng̈§e mix¦U § ¤r ix£ ¥d ,mi¦k`¨ l§ O© d© Fl§v ¤̀
,dẄT̈©A oFW§l `l̈¥̀ `p̈ oi¥̀ .`p̈ gw© a :oEO¦f l©r mi¦Ax§ ªn ,mi¦Ax© mi¦nï ai¦zM© o`M̈§e
,oFiQ̈¦Pd© d¤fA§ i¦l cFn£r KÖ¦n dẄT̈©aA§ Fl x©n`¨ `l̈¥̀ mFz§q¦l aEzM̈©d `Ä `l§e ,mi¦pFW`xd̈ ¦
:WÖ©n o¤dÄ dïd̈ `l zFpFW`xd̈ ¦ Ex§n`i `N¤W F` mi¦pẄ i¥YW § m¤di¥l£r mi¦Ax§ ªn Eid̈ m¦`e§ ,Wxẗ§ ¥l
bqw `xie ak ziy`xa 163

b"qx xiqtz
xW£̀
¤ L³ ci§ g§«¦ iÎz ¤̀ Ļp§ AÎz
¦ ¤̀ Cl© A§ 'il© `¦ 'un`¦ e§ .wgvi Ed
L½ lÎK
§ l¤̧ e§ wg̈½ v¦
§ iÎz ¤̀ ÆŸa§ d©¸ `¨ m'z© dŸA“w© e§ .dC` © A© rl
§ `©
.l`A© BË § l`© Cg© `§ 'il© r§ .o`Ax © wlª l¦
£d© e§ d®Ïx¦ŸO« d© ux†¤̀
Ed³¥lr« ¤ Îl ¤̀ blC
© `© t§ (b :Jl© lEw`§ i'c¦ N§ `©
Bxq © `© e§ .d`C'© bË § l`A¦ mid¦ xA © `¦
c´©g`© lr©µ dl̈½ Ÿrl§ ÆmẄ .dŸrn§ din` © l'© bª 'c'k© `§ e© .dŸx`n© g§

:Li«l¤ ¥̀ x¬©nŸ` x†¤W£̀ mix½¦ d̈«d¤ `A© h§ g© wT© y© e§ ,dŸpA`¦ wgvie


'il© `¦ .`'v© nE § m`w© e§ .o`Ax © wlª l¦
jc̈ig§
¦ i zï jx¨A§ zï .or© M§ xa© C§ .xn© £̀ e© :dNl © `© dŸl l`w© i'c¦ N§ `© r've © nË
© l`©
.jl̈ li¥fi`¦ e§ .wg̈v¦i zï `Ÿnigx ¥ C¦
xni
© ¥̀ C§ ®.`ÏxEh
© on¦ cg© lr© .`z̈l̈r£ l© oÖY© in© c̈w¢ idw
¦ Q¥ `© e§ .`p̈g̈lER rx© £̀ l©
Fx½ Ÿng £ Îz ¤̀ ÆWŸag £ «I©e«© xw¤ ŸAÀ A© md¹̈ x¨a§ `© mM¥̧ W©§ I © b :jl̈
F®pA§ w´g̈v¦ § i z†¥̀ e§ FY½ `¦ Æeix¨r̈p§ i³¥pWÎz § ¤̀ gT¦ º© Ie©
xW£̀¤ mFw† ÖdÎl © ¤̀ Kl½ ¤ ¥Ie© mẅ´Ï©e dl̈½ Ÿr i´¥vr£ ÆrT© a§© ie©
.Dix¥n̈£g zï fixf̈
¥ e§ .`xt©
¨ vA§ md̈xa¨ `© miCw «¦ Ÿl¡`d̈
¥ `© e§ :mid « Fl¬ Îxn« © `¨
.`z̈l̈r£ l© ir¥ `¨ gN©
© ve§ .Dix¥A§ wg̈v¦i zïe§ .DiO¥ r¦ idFni
¦ lEr¥ oix¥Y§ zï .xacE
©
Û-------- i"yx --------Û
,dl̈Fr FzFy£rl© xd̈l̈ Ed¥l£r©IW ¤ `l̈¥̀ Fl x©n`¨ ,i¦l W¥i mi¦pÄ i¥pW § Fl x©n`¨ .Lp§ A¦ z ¤̀
.mix¦d̈d¤ cg© `© :Edci ¥ xFd
¦ Fl x©n`¨ Edl̈¡rd¤ X ¤ n¦ E ci¦gï d¤f§e FO¦`§l ci¦gï d¤f Fl x©n`¨ ,Lci¦ § g§i z¤̀
KM̈ x©g`© e§ mi¦wiC© ¦Sd© `¤dz§ n© `Ed KExÄ WFcT̈©d m¤di¥pW § Fl x©n`¨ ,Ÿ§ad© `¨ xW ¤ £̀ Fl x©n`¨ ,FO¦`§l
o¥ke§ ,oxk̈
¨U § zFAx© §dl§ ic§ ¥M d¤f lk̈§e ,m¤dl̈ d¤N©bn§ dN̈¦B `l dÖl̈§e .wg̈§v¦i z¤̀ Fl x©n`¨ ,a¥dF` i¦p£̀
o¥ke§ , ¤̀ x© §` xW ¤ £̀ ux¨ ¤`d̈ l¤̀ (` ai lirl) g© Efz̈§e ,mF`z§ R¦ Fa§Ax© §r§l `N¤W ,dN̈¦gY§ n¦ Fl
:d¨`ix§ ¦Td© z¤̀ d̈i¤l ¥̀ `x§ ¨wE (a b) dp̈Fi§A z¤̀ eil̈r̈ a¥Ag© l§ ic§ ¥kE ,sxḦ¥ z¦ §e eil̈r̈ FY§rC©
Fn§v©rA§ `Ed .WŸag£ ©Ie© :dë§vO¦ l© fx¥C̈§f¦p .mM¥ W©§ Ie© b :xEAc§ ¦e xEAC¦ lM̈ l©r xk̈Ü Fl oY¥ l¦ §e dë§vO¦ d©
z¤lw¤l§ w© n§ dä£d`© d̈W ¤ ,eic̈ä£rn¥ c©g`© §l d˦v `l§e mi¦nÏ©d ix§ ¦A o¥k§e ,m¦i©lẄEx§i .dÏxFO
¥ac§ ¦ d© ux¤ ¤̀
,x¤f¤ri¦l`¡ ¤e l`¥rn̈W § ¦i .eix¨r̈p§ i¥pW§ z ¤̀ :dxEX©
¨ d x©dA§ m¦i©lẄExi¦A 'd zi¥A z¤̀ zFp§al¦ (` b 'a)
l§A Kx¤C© ¤l z`¥vl̈ i`Ẍx© aEWg̈ mc̈¨` oi¥̀ W § mẌ¦OW ¤ m¥W l©r EWx¥ §R Epi¥zFAx§ ¦e .dÏxFO©
¦ d
eiäẅ§p¦l cg̈¤̀ d̈ Kxḧ§ ¥ v¦i m¦`W § ,mi¦Wp̈£̀ i¥pW § l©r Fn§Bx§Y¦ qFl§w§pE`§e .l¥̀ x¨U § ¦il§ d¨`v§ Fi d¨`xFd
¨
FnEBx© §Y .rT© a§ © ie© :FO¦r i¦pX ¥ d© d¤id§ ¦i w¥gx©z§ ¦i§e x¨`W
§ E Cx¥§p xFn DÄ W¥IW ¤ zxFh§
¤ Td© zcFa£ © r m¥W
oFW§l ,oC¥x©§Id© Eg§lv̈§e (gi hi a"y) Fn§M ,g©Nv© e§ i¦t§l ,Ed¥hg̈§W Fl x©n`¨ `l .Edl¥ r£d© e§ :mi¦nܧA
:[aFh§gl© ] f"rla `"xcpit (©rET¦A b"i) rET¦A Fh§gẄ§l `Ed KExÄ WFcT̈©d u¥tg̈ dïd̈ `N¤W
164 `xie ak ziy`xa cqw

b"qx xiqtz :ï§i Dil¥ xn© £̀ C© `xz


¨ `© l§ ®.l©f £̀ e© mẅe§
me©il` it¦ o`M© `O© l© e§ (c
mid¦ xA © `¦ rt© x§ .'zl`'
¦ zl »© `©
`V̈¸ I¦ e© iWi ¦À l¦ X§ d© mF´I © c
on¦ r've
.din` © l'
© nË © l`© ``© xE§ .d`©pir©
© bªl§ l`w© e§ (d :Cir¦ A§
`x§¬©Ie© ei²p̈irÎz
¥ ¤̀ m¯d̈x¨a§ `©
.x`n© gË § l`© rn© `©pdª d© `q© lB § `¦ `n̈FiA§ :wŸg « x«¨n¥ mFw† ÖdÎz
© ¤̀
'il© `¦ i'vn© ¦ p .m`l' © bË
ªl`e© `©p`§ e©
`f̈£ge© ®.idFpi
¦ r¥ zï md̈xa
¨ `© swfE
© .d`¨ z̈il¦ Y§
:mMi ª l© `§ rBx © p¦ e§ CBq© ¦ pe§ .m'z©
Ah© g§ mid¦ xA © `¦ 'c'k© `§ t© (e xn` ¤ ŸI̧© d :wig¦ x©n¥ `xz ¨ `© zï
wgvi 'il© r§ dŸxii§ v© e§ .o`Ax © wË ªl`©
x`©Pl`© dŸrn§ 'c'k© `§ e§ .dŸpA`¦ ÎEa« W§ eixÀ¨r̈pÎl§ ¤̀ md¹̈ x¨a§ `©
:`ri © n¦ B§
diA¦ `§ mid¦ xA
`©i'vnE © .oiM¦ Ql`
© `¦ l§ .wgvi l`w© t§ (f
© e©
i´¦p£̀ «e© xFn£ «© r¦ ÆdŸR m¬¤kl̈
½ gdÎm
.ipA
¦ `¦ `©i JiA© l© l`w© .d`A© `§ `©i dŸMÎc
® r© d†k̈l«§ p¥ xr© P©½ d© e§
:m«ki¤ l£̀ ¥ däEWp̈
¬ e§ d†¤eg
£Y«© W§ p¦ e§
`p̈ £̀ e© .`x¨n̈£g mr¦ `k̈d̈ oFkl§ EkixF`
¦ .idFni
¦ lEr¥ l§ md̈xa
¨ `© xn© £̀ e©
md¹̈ x¨a§ `© gT¦ ©¸ I © e :oFkzë§ l§ aEzpE cFBq¦pe§ ®.`M̈ cr© ih¥ nz
§ p¦ .`n̈ilEr
¥ e§
Fcï
½ A§ gT¦ ´©Ie© Fp½ A§ w´g̈v¦§ iÎlr© ÆmU¸ ¤ Ïe© dlÀ̈ Ÿrd̈ « i´¥vrÎz£ ¤̀
:eC̈« g©
§ i m†¤di¥pW§ E¬kl«§ ¥Ie© zl®¤ ¤ k£̀ O«
«© dÎz
© ¤̀ e§ W†¥̀ d̈Îz ¤̀
zï .Dici
¥ A¦ aiqpE
¥ .Dix¥A§ wg̈v¦i lr© iE¦W
© e§ .`z̈l̈r£ C© ir¥ `¨ zï md̈xa
¨ `© aiqpE
¥
wg¹̈ v¦
§ i xn` ¤ ŸI̧© f :`C̈gM© oFdi¥exY© El©f £̀ e© ®.`p̈iM¦ q© zïe§ `z̈Ẅi`¦
¤ ŸI† e© ia¦½ `¨ xn`
i®¦pa§ i¦P´¤Pd¦ xn` ¤ Ÿ´Ie© Æeia¦ `¨ m³d̈x¨a§ `Îl © ¤̀
Û-------- i"yx --------Û
`Ä©pz§ ¦p .däEWp̈e§ :L¤rx©§f d¤id§ ¦i dM (d eh lirl) FzF`x© §d§Nn¦ x©g ¥̀ dÖl̈ .iWi ¦ l¦ X§ d© mFIA© c
m¥W l©r ,oi¦Mq© .zl¤ k£̀ ¤ O© d© e :m¤di¥pW § EaEWϤW mF`§zR¦ Fa§Ax¦ §r§e Fnn̈£d Ex§n`i `N¤W ic§ ¥M ,cϦn
`©ni¥zC§ dn̈§M ,xÜÄ©d z¤̀ z¤lk¤ F`¤W l¤̀ K¥lÖ¦
d §
l zEd Ẅ Fl dïd̈ EN¦` §
e ,FY§r C© cxḧ§
© e
zx¤W ¤ k§ O© W
¤ e§ ,xÜÄ l©k`Y iAx© §g§e (an al mixac) d¨`x¨ .mFwÖd© z ¤̀ `x©§ Ie© :d¤UFr dïd̈ `l FA¦l
z`x§ ¥w¦p z`f x¥g`© xäC̈ .dl̈i¦k£̀©l xÜÄ Kx¤C¤ x©nFl§M .dŸM cr© d :xd̈d̈ l©r xEWẅ op̈r̈
:Dxk̈
¨U § o©Yn© mi¦lk§ F` l¥̀ x¨U
§ ¦iW§ m¥W l©r ,z¤lk¤ £̀ n© dc̈B̈©` Wx©c¦ §nE .Epi¥pẗ§l xW ¤ £̀ mFwÖ©l hr̈En
©rcFi
¥ dïd̈W ¤ md̈x§ ¨a`© .eC̈g©§ i mdi¥¤ pW§ Ekl¥ § Ie© mFwÖ©d i¦l x©n`¨ W § d©n `Ed ok̈§id¥ d¤̀ x¤̀ §
dqw `xie ak ziy`xa 165

b"qx xiqtz
miv¦½ r´d̈ ¤ ŸIÀ e©
¥ e§ ÆW ¥̀ d̈ d³¥Pd¦ xn` .Ah© gË § l`e© x`©Pl`© `'cEd © .l`w©
xn© £̀ e© :d«l̈Ÿrl § d†¤Vd© d¬¥I`© e§ l`w© (g :o`Ax © wlª l¦ ln© gË© l`© oi`© e§
ln© gË© l`© xd'v© ª i dNl © `© .mid¦ xA © `¦
.`Ä`© xn© £̀ e© idEa
¦ £̀ md̈xa ¨ `© l§ .wg̈v¦i
`©i'vnE © .ipA ¦ `¦ `©i o`Ax © wl ª l¦
`z̈Ẅi`¦ `d̈ .xn© £̀ e© .ix¦A§ `p̈ £̀ d̈ xn© £̀ e© 'il© `¦ .``© © B 'iY© g© (h :`ri © n¦ B§
:`z̈l̈r£ l© `x¨O§ `¦ o`¨ e§ ®.`Ïr© `¨ e§ .dNl© `© dŸl l`w© i'c¦ N§ `© r've © nË© l`©

mid¾¦ Ÿl¡` md̈½ x¨a§ `© Æxn` ¤ ŸI̧© g .`g© A'c § n© mid¦ xA


wgvi Yt© M§ e§ .Ah© gË
© `¦ m'z© `©pA§ t§
§ l`© C'v© © pe§
i®¦pA§ d†l̈Ÿrl§ d²¤Vd© F¬NÎd ¤̀ x¦§ i gA'c
© nË © l`© 'il© r§ dŸxi»§iv© e§ .dŸpA`¦
mid¦ xA © `¦ C» n© t§ (i :Ah© gË § l`© wet©
xn© £̀ e© :eC̈
« g©
§ i m†¤di¥pW§ E¬kl«§ ¥Ie© gA'c©
© il§ .oiM¦ Ql © `© 'c'k© `§ e© .dŸCi§
`z̈l̈r£ l© .`x¨O§ `¦ il¥ B§ ï§i mc̈w¢ .md̈xa
¨ `© Jl© n§ .dil© `¦ `C`© © pt§ (`i :dŸpA`¦

E`ŸaÏ©
À h :`C̈gM© oFdi¥exY© El©f £̀ e© ®.ix¦A§
m³Ẅ oa¸ ¤ I¦ e© mi¼ d¦ Ÿl¡`d̈
« FĺÎxn« © `¨ x´¤W£̀ mFw » ÖdÎl © ¤̀
ÆcŸwr«£I©e«© mi®¦vr« ¥ d̈Îz ¤̀ KŸx†r«£I©e«© g© A§
¥½ fO¦ dÎz
© ¤̀ Æmd̈x¨a§ `©
lr†©
© On¦ g© A§ © r© ÆFzŸ` mU
¥½ fO¦ dÎl ¤³Ï©e Fp½ A§ w´g̈v¦ § iÎz ¤̀
zï md̈xa
¨ `© oÖz© `p̈aE .ï§i Dil¥ xn© £̀ C© `xz ¨ `© l§ .Fz £̀ e© :mi«v
¦ r«
¥ l̈
®.`g̈Ac
§ n© lr© Dizï
¥ iE¦W
© e§ .Dix¥A§ wg̈v¦i zï cw© r©
£ e .`Ïr© `¨ zï xC© q© e§ . `g̈Ac
§ n©
Îz ¤̀ gT¦ †©Ie© FcïÎz
½ ¤̀ Æmd̈x¨a§ `© g³©lW¦ § I © i :`Ïr© `¨ on¦ lir¥
.Dic§¥i zï md̈xa
¨ `© hiWF` § ¤̀ hŸg† W§ l¦ zl®¤
¥ e§ :Fp« AÎz ¤ k£̀ O«
«© d©
K³©`l§ n© eil¹̈ ¥̀ `x¸¨w¦§ I © `i :Dix¥A§ zï qM© n¦ l§ ®.`p̈iM¦ q© zï aiqpE
¥

Û-------- i"yx --------Û


©e eic̈ï .cŸwr©
eil̈§bx§ £Ie© h :d¤eẄ a¥lA§ eC̈§g©i m¤di¥pW
§ oFvx§
¨A K¥lFd dïd̈ Fp§A z¤̀ hFg§W¦l K¥lFdW ¤
,dc̈i¦w£r `i¦d c©g©iA§ m¦il© §bxd̈§
© e m¦icÏ©
© d ,eixFg£̀
¨ n¥ :xäC̈©A Wi¦Bx© §n dïd̈ N¤W wg̈§v¦iM§ dg̈§nU ¦ §e
m¤di¥Nqªx©
§w Eid̈W § ,miCª¦w£r (hl l oldl) oFW§l `Ed§e Fl x©ga§ ¦ie§ d¤̀ x¦
§i x©nFl§M .dV¤ d© Fl d ¤̀ x¦§i g
:xM̈¦p dïd̈ FA oz̈F` oic§ ¦wFr¤W mFwn̈ ,mi¦pä§l i¦R l©r s©`e§ .i¦pA§ dl̈Fr§l ,dU¤ oi¥̀ m¦`§e ,dV
¤ d©
l¥tFMW ¤ `Ed dĦg oFW§l .md̈x¨a§ `© md̈x¨a§ `© `i Ek§l¥I©e ,h¥gẌ¦l K¥lFd `Ed§W wg̈§v¦i oi¦ad¥ W §
166 `xie ak ziy`xa eqw

b"qx xiqtz
`©i l`w© e§ .`n© Ql § `© on¦ dNË © l`©
xn`¤ ŸI† e© m¦in©½ ẌdÎo © n¦ ÆdëŸdi§
l`w© .mid¦ xA © `¦ `©i mid¦ xA © `¦ xn`¤ ŸI† e© m®d̈x¨a§ `© | m´d̈x¨a§ `©
JC©i§ C» n¦ Y§ `l© .l`w© (ai :JiA© l©
dŸA r©pvY© `l© e§ .m`l' © bË
ªl`© 'il© `¦ on¦ ïiC© `k̈ £̀ ln© .Dil¥ `xwE
¨ :ip«¦ P¥ d¦
.q`©Pl`© Yt“©r© o`Ë © l`© o`© t§ .`©iy© xn© £̀ e© ®.md̈xa
¨ `© md̈xa
¨ `© xn© £̀ e© .`Ïn© W§
C» v¦ Y§ ml© e§ .dNl© `© iw¦ Y§ J©P`©
g³©lW§ YÎl
¦ `© xn`
rt© x§ m'zª (bi :iP¦ r© JCi© g¦ e§ J©pA`¦ ¤ ŸIÀ © ai :`p̈ £̀ d̈
.d`©pir© mid¦ xA
dn© g§ Yl
© `¦ Jl`'
Ur¬©© YÎl`© e§ xr© P©½ dÎl
¦ c© CrA©
§ nª .yAM© A§ `'c©`¦ t§ x'v© p§ t§ © ¤̀ ÆLc«§ ï
d´Ÿr© | i´¦M dn̈E`® n§ Fl†
Ÿk²©§ Ug̈ `Ÿl¬ e§ dŸ`©½ Æmid¦ Ÿl¡` `³¥ x§iÎiM¦ iY¦ r§ cïÀ©
jc̈§i hiWFz
¥ `l̈ .xn© £̀ e© :iP«
¦ O¤ n¦ L† ci§ g§
«¦ iÎz ¤̀ L¬ p§ AÎz
¦ ¤̀
ïiC© `l̈£gC̈ ix¥ £̀ .`p̈rcï
© or© k§ ix¥ £̀ .mr© C̈n¦ Dil¥ cia¥ r£ z© `l̈e§ .`n̈ilEr
¥ l§
md¹̈ x¨a§ `© `V̈¸ I¦ © bi :iP¦ n¦ jc̈ig§¦ i zï jx¨A§ zï ®.`Ÿr©pn§ `l̈e§ .Y`©
K†©aQ§ A© f¬©g¡`«p¤ xg©¾ `© l¦i`Îd¥ ©½ Pd¦ e§ Æ`x©§ Ie© eipi À̈ rÎz
¥ ¤̀
Ed¬¥lr«£I©e© l¦i`©½ d̈Îz ¤̀ gT¦ ´©Ie© Æmd̈x¨a§ `© K¤l³¥Ie© ei®p̈x§ w© A§
Û-------- i"yx --------Û
Ed¥hg̈§W L§l i¦Yx© §n`¨ l ,d¤PW © £̀ l i©zẗ§U `v̈Fn Fl x©n`¨ ,hFg§Wl¦ .gl© W§ Y¦ l`© ai :FnW § z¤̀
dŸr© iM¦ :Di¥zg£ `© ,Di¥Yw§ Q¥ `© ,Ed¥l£rd© `l̈¥̀ dl̈Ä©g FA dU ¤ ¡r ¤̀ ,o`M̈§l i¦z`Ä mP̈¦g§l o¥M m¦`
oḧV̈©l ai¦Wd̈§l d©n i¦l W¥i dŸ©rn¥ .iY¦ r§ cï © Fl y©rY© l©` Fl x©n`¨ ,mC̈ h©rn§ EP¤On¦ `i¦vF`§e
W¥i ,Kl̈§v ¤̀ i¦zĦg `i¦d d©n mi¦dn¥ Y§ d© zFOE`l̈§e .iY¦ r§ cï © dŸr© iM¦ :mEn FA U©rY© l©` ,dn̈E`§n
mi¦ l¡` `x§¥i i¦M mi¦`FxW ¤ eiẄ§k©r d¤R oFg§zR¦ i¦l Li¤pẗ§l Wxẗ£̀ ¥ md̈x§ ¨a`© Fl x©n`¨ `Ä©` i¦Ax¦ x©n`¨
zW ¤X¥ n¦ KM̈§l dïd̈ ok̈En .l¦i`© d¥Pd¦ e§ bi :dŸ©` i¦M (ai `k lirl) i¦l Ÿx© §n`¨ lFnz§ ¤̀ ,i¦zg̈i¦U z¤̀
K¨`l§ O© d© Fl x©n`¨ W§ ix£¥g`© .xg© `© :zi¦W`x§ ¥A i¥n§i Ÿx©
§n`¨ e§ Ÿx©§fg̈§e ,rxf̈ © L§l `xT̈¦ ¥ i wg̈§v¦ia§
`EdW § M¦ Ed¨`x¨ ,Lcï § g©lW § Y¦ l©` (ai weqt lirl) x¥nF` dŸ©` eiẄ§k©r ,L§pA¦ z¤̀ `p̈ g©w (a ak my)
i¦dFpi¥r md̈x§ ¨a`© s©w§fE o©Pi¦nB§ x©
§zO§ W
¤ `Ed§e ,f©g¡`¤p WFcT̈©d Fl x©n`¨ .x©r©Pd© l¤̀ Lcï § g©lW § Y¦ l©` i¦l
ux¨ dïd̈W § .eip̈x§w© A§ :ol̈i¦` .Ka© Q§ A© :oi¥N`¦ x©zÄ i¦
z ix§
¦A l¥
N g
© £̀ `l (dl ht mildz) `Ed KExÄ
Fa§Ax©§rn§ E Fk§aFq oḧV̈©de§ md̈x§ ¨a`© l¤v ¥̀ ,g©w L§l i¦Yx© §n`¨ W¤ M§ ,d¤PW© £̀ l i©zẗ§U `v̈FnE
:l"f dxez xe` k"ke oniz ixtq lka gzta o"iziade z"igd .K†©aQ§ A© f¬©g¡`«p¤ bi :wecwcd wlg
fqw `xie ak ziy`xa 167

b"qx xiqtz
md̈xa © :Fp« A
¨ `© swfE § zg¬© © Y d†l̈Ÿrl§ 'i'v© n§ t§ .d`©pxw© xB© ûl ¦ `© Ar© yª it¦
.`xk¨ C¦ `d̈e§ `f̈£ge© .oiN¥ `¦ xz© Ä idFpi
¦ r¥ zï `©p`Ax © wª dŸA“§w© e§ .dŸc'k© `© e§
md̈xa¨ `© l©f £̀ e© .idFpx
¦ w© A§ `p̈l̈i`¦ A§ cig¦ £̀ .mid¦ xA © `¦ iO© q© t§ (ci :dŸpA`¦ lC©A§
sl̈£g `z̈l̈r£ l© Diw¥ Q§ `© e§ ®.`xk¨ C¦ zï aiqpE
¥ dNl © `© r've © nË© l`© Jl' ¦ c© mq`¦
l'zn¦ it¦ l`wª © i iM© l§ .iN¦ BY
© n˪ l`©
ÎmW ¥ m²d̈x¨a§ `© `x¯¨w¦§ I © ci :Dix¥A§ lA© BË § l`© `'c©d© it¦ .me©ilË`© `'c©d©

d®¤̀ x¦§ i | d´ëŸdi§ `Ed† d© mFw¬ Öd© `r© C§ m'zª (eh :`N© BY©
d©ip`'¦ z© .mid¦ xA © `¦ dNl
© i dNl © `©
© `© Jl© n§
x¬©dA§ mF½Id© x´¥n`«¨ i¥ ÆxW£̀ ¤ inq
¦ `¦ A§ .l`w© (fh :`n© Ql
J©P`© .dNË © l`© lEwi§ Ynqw
§ `© on¦
© `©
.md̈xa
¨ `© iN©¦ ve§ gltE
© :d«¤̀ ẍ«i¥ d†ëŸdi§ .xn`Ë © l`© `'c©d© Yr©pv§ `n© lB`© l§
:iP¦ r© JCi© g¦ e§ J©pA`¦ Cv¦ Y§ ml© e§
`k̈d̈ ï§i mc̈w¢ ,xn© £̀ .`Edd© `xz ¨ `© A§ oÖY©
`n̈FiA§ xn© £̀ z¦i oik¥ A§ .`Ïx©C̈ oig¦ l§ R̈ oFd§i
K¬©`l§ n© `²¨ xw¦§ I © eh :gl© R§ ï§i mc̈w¢ md̈xa¨ `© oic¥d̈ `xEh
¨ A§ ®.oic¥d̈
.`xwE
¨ :m¦in̈
« ẌdÎo© n¦ zi†¦pW ¥ m®d̈x¨a§ `Îl © ¤̀ d†ëŸdi§
i¬¦A xn` ¤ ŸI¾ © fh :`Ïn© W§ on¦ zEpïpY¦ ®.md̈xa¨ `© l§ ïiC© `k̈ £̀ ln©
Îz ¤̀ Æz̈iU¦¸ r̈ x³¤W£̀ or©µ © i iMÀ¦ d®ëŸdi§ Îm ª̀ p§ iY¦ r†©§ AW§ p¦
:Lci «¤ g§
¦ i z ¤̀ L¬ p§ AÎz
¦ ¤̀ Ÿk†© § Ug̈ `Ÿl¬ e§ d½G¤d© x´äC̈d©
®.oic¥d̈ `n̈b̈zR¦ zï `Ÿca© r£ C© sl̈£g .ix¥ £̀ .ï§i xn© £̀ zini¥
¦ Iw© ix¦ni
§ n¥ A§ .xn© £̀ e©
Û-------- i"yx --------Û
WFcT̈©d d¤̀ x¥ ¨i d¤f x©dA§ eil̈r̈ zFxFC©d i¥ni¦l x©g`© n¥ .FpA§ zg© Y© :Fa§M©rl§ ic§ ¥M zFpl̈i¦`Ä
¦ z£rd̈ mi¦nÏ©d .mFId© :FO©rl§ `Ed KExÄ
,oici¦ ` x§
¨w O
¦ d
© x¥
q g̈ `l ,dl̈Fr§ l Ed¥l £r©Ie© aEzM̈W¤
lM̈W ¤ ,`x§ ¤ d¤Gd© mFI©d c©r Fn§M dc̈Fa£r lM̈ l©r ,Fp§A z©gY© Ed©n ,mEl§M
¨wO¦ d© lk̈§AW
`x§¨wO¦ d© z¤̀ mi¦`xFT© § d mi¦`Ä©d zFxFC©d oFvx¨ i¦d§i x¥nF`§e l¥NR© z§ n¦ dïd̈ EP¤On¦ dÜr̈¤W
mFI©d l©r d¤Gd© mFI©d c©r mix§ ¦nF` d¤Gd© i¦pA§ EN¦`M§ ,i¦pa§ A¦ dïEU£r `i¦d EN¦`M§ Ff `¤dY§ W ¤
dc̈i¦w£r d¤̀ x¦§i 'd dc̈B̈©` Wx¨c¦
§nE .FA mic§ ¦nFr¤W ,h Ẅ§t nª `ed EN¦` M
§ ,wExf̈ Fn C̈ EN¦` M
§ ,hEgẄ
ml̈i¦Sd© l§ E dp̈Ẅ lk̈§a l¥̀ x¨U § ¦il§ g© Fl§ql¦ Ff .d ¤̀ x¦§i 'd ci :oW ¤ C¤ dÜ£r©p§e xḧ§w¦p `Ed EN¦`M§
d¤Gd© mFI©d x¥n`¨ ¥IW ¤ ic§¥M ,zEpr̈x§Rªd© o¦n z¤̀ FN d¤̀ x¦ §ie§ x©ga§ ¦i 'd ,FnEBx© §zM§ FhEX¦R
¨i 'd x©dA§ mi¦`Ä©d zFxFC©d lk̈§a aix§
,d¤̀ x¥ ¦wd© §lE Fzp̈i¦kW§ FA zFxW § d© l§ d¤Gd© mFwÖ©d
:dxR̈©
¨ k§l c¥nFr§e xEav̈ wg̈§v¦iΧNW ¤ Fx§t ¤̀ Ex§n`I¤W .mFId© xn¥ `¥ ¨ i xW£̀
¤ :zFpÄxẅ § o`M̈
168 `xie ak ziy`xa gqw

b"qx xiqtz
:jc̈ig§
¦ i zï jx¨A§ zï `Ÿr©pn§ `l̈e§
x'zM¦ `© e§ .Jit¦ oMª x` § A© `§ l© (fi
.`n© Ql§ `© AM`¦ eM © M© Jlq
© p¦ dĸ x§ d© e§ LÀ k§ x«¤ä £̀ Kx´¥äÎi ¦ fi
h`y© 'il© r§ i'c¦ N§ `© .ln“l`
'ix©wª Jlq © p¦ fEgie¦ .xgAË
© M© e§
© l`©
i´¥akF
§ k« M§ ÆLr£x©§ fÎz ¤̀ d³¤Ax§ `©
,Jlq
© p¦ A§ Jx` © AY©
© ie§ (gi :dŸi`Cr © `© x†¤W£̀ lFg¾ k© e§ m¦in©½ Ẍd©
`n© `©fB§ .'ux`Ë © l`© mn© ª̀ rin¦ B§
m'z© (hi :ile ¦ w© (ixn ¦ `© p"i) YlA¦ w§ L½ r£x©§ f Wx¦ ´©ie§ m®Ïd© z´©tUÎl§ r©
.din`© l' © bª 'il© `¦ mid¦ xA © `¦ rB© x§
xiA¦ 'il© `¦ `ri © n¦ B§ e'v© nE
§ .En`w© t§ `k̈x¨Ä ix¥ £̀ :ei«äi§ Ÿ`« xr¬©
© W z†¥̀
`O© l© e§ (k .m'z© m`w© `§ e© .rAq© ia¥ kFk
§ M§ jp̈A§ zï i¥Bq`© d`B̈q¨ `© e§ .jP̈k¦ x§ä £̀
.xEn`Ë § l`© d'c©d© CrA© o`M© oEzxi¥§ ie§ .`Ö©i siM¥ lr© C§ .`l̈g̈kE .`Ïn© W§
.dŸl liw¦ e§ mid¦ xA © `¦ xA'k © ª̀
:oFdi ¥̀ p§ q̈ i¥exw¦ zï ®.jp̈A§
id¦ dM̈ln¦ YC©l§ e© Cw© `'cEd ©
lŸM† L½ r£x©§ fa§ Eḱx«§ Äz§ d¦ § gi
oEkx§Äz¦ie§ :il«¦ ŸwA§ Ÿr†©
§ nẄ x¬¤W£̀ aw¤ r¥¾ ux®¨¤ `d̈ í¥iFB
aẄ³Ï© hi :ix¦ni§ n¥ l§ `ŸliA¥ w© C§ ®.sl̈£g .`r̈x`© in¥ n§ r© lŸM .jp̈A§ lic¦ A§
x´¥̀ AÎl
§ ¤̀ e†C̈g© § i E¬kl«§ ¥Ie© EnwÏ©²ª e eix½¨r̈pÎl
§ ¤̀ Æmd̈x¨a§ `©
¨ `© az̈e§ :ra«
zël§ md̈xa © Ẅ x¬¥̀ a§ A¦ m†d̈x¨a§ `© aW ¤¬¥Ie© ra®Ẅ
©
x ¥̀ aA¦ md̈xa
¨ `© aizi
¥ e¦ ®.ra© Ẅ x ¥̀ al¦ `C̈gM© El©f £̀ e© .Enẅe§ .idFni
¦ lEr¥
c¬©BIªe© dN¤ ¥̀½ d̈ mix´¦ äC§ d© Æix£
¥g`
«© id§
À¦ i«© k xihtn t :ra© Ẅ
`e²¦dÎm©b d¬M̈l§ n¦ dc̈¸ l«§ ï d¥Pd¦Â xŸn` ® l¥ m†d̈x¨a§ `© l§
Û-------- i"yx --------Û
dl̈§rn© l§ Ep§Wx¥ ©RW¤ Fn§M dp̈Ẅ WW ¥ §e mix¦U§ ¤r :o¥A©l z©g`© e§ a¨`l̈ z©g`© .Lk¤ x§ä£̀ Kx¥ä fi
.'ebe c©BªIe© dN¤ ¥̀ d̈ mix¦äC§ d© ix£¥g`© k :(cl `k) :o¥A©l z©g`© e§ a¨`l̈ z©g`© .dA¤ x§`© dÄx§d© e§
x¥dx©§dn§ md̈x§ ¨a`© dïd̈ dÏxFO©¦ d x©dn¥ FaEW§A däi¦W§i `l .ra© Ẅ x ¥̀ a§ A¦ md̈x¨a§ `© aW¥ ¤ Ie© hi
K¥lFd dïd̈ xä§M hEgẄ i¦pA§ dïd̈ EN¦` x¥nF`§e dx¥U § r¤ mi¥YW § aW ¥ Fi dïd̈ oFx§ag¤ A§ ix£
¥dW ¤ ,WÖ©n
x¥pr̈ zFp§An¦ dẌ¦` F`i¦Vd© §l i¦l dïd̈ ,mi¦pÄ l§A x¥̀ A§ n¦ `v̈ï ,wg̈§v¦iΧNW ¤ Fzc̈i¦w£r i¥pt§ l¦ mi¦pẄ
`Ed KExÄ WFcT̈©d FxV § A¦ ,`x§¥nn© E lFMW§ ¤̀ xn̈¡`¤PW ¤ Fn§M ,oFx§ag¤ l§ Fl K©ld̈§e r©aW ¤
mixä
¦ C©§d ix£ ¥g`© Ed¤fe§ ,FbFf z©A dẅ§ax¦ dc̈§NpªW § mi¦nï mi¦YW § l¦ R§ ux¤̀
¤ A§ md̈x§¨a`© xb̈Ï©e (cl `k lirl)
:dc̈i¦w£r ic§¥i l©r Eid̈W § mixä¦ C§ ixEd
¥ x¦ §d d¤N ¥̀ d̈ m¥d §
e ,mi¦
p FW` xd̈
¦ oFx§
a g
¤ Χ
N W
¤ n¦ mi¦Ax§ ªn ,mi¦Ax©
hqw `xie ak ziy`xa 169

b"qx xiqtz
xz© Ä .dë£de© :Lig «¦ `¨ xF¬gp̈l§ mi†¦pÄ :Ji'k¦ `§ xegpl§ oip¦ A§ .`'vi © `©
md̈xa ¨ `© l§ `©Egz
© `¦ e§ .oiN¥ `¦ d̈ `Ïnb̈z
© R¦ .di'k¦ `§ fEAE dŸxMA¦ uer (`k
oip¦ A§ ®.`id¦ s`© dM̈ln¦ zci
© l§
¥ i .`d̈ .xni
© n¥ l§ cyM© e§ (ak :mx` ia¦ `§ l`enwE §

Fx†ŸkA§ uErÎz
¬ ¤ `k :jEg £̀ xFgp̈l§ :l`EzAE .slc
i`le
© i¦e§ yCl
© d© .dẅax¦ Cle
© RE
¦ .Ffg§ e©
© `© l`EzAE (bk
Îz ¤̀ e§ ei®¦g`¨ fEÁÎz ¤̀ e§ xegpl§ .dMln¦ YC©l§ e© d©ip` ¦ n'© z§
dŸYn§ `© e§ (ck :mid¦ xA © `¦ i'k¦ `§
uEr zï :mx£̀
«¨ i¬¦a£̀ l†¥̀ Enw§ id¦ YC©l§ e© .dn̈E`x§ `d© nq § `¦
ygYe mgBe gah `'vi © `©
l ¥̀ Enw§ zïe§ ®.idEg
¦ £̀ fEA zïe§ DixkEA
¥
:dkrnE
cU´¤¤ MÎz ¤̀ § ak* :mx¨ £̀ C© idEa ¦ £̀
.o`kn xihtn miligzn yi*

:l«¥̀ EzA§ z†¥̀ e§ s®l̈c¦§ iÎz ¤̀ e§ W†C̈l§ R¦ z ¤̀ e§ F½fg £ Îz ¤̀ e§


l†¥̀ EzaE § bk :l ¥̀ EzA§ zïe§ ®.sl̈c¦i zïe§ WC̈lR¦ zïe§ .Ff£g zïe§ cU¤ M¤ zïe§
dM̈½ l§ n¦ d´c̈l«§ ï ÆdN¤ `¥̧ d¬p̈ŸnW§ dw®¨a§ xÎz ¦ ¤̀ c´©lï
¥ l ¥̀ EzaE :m«d̈x¨a
oiN¥ `¦ `ïpn̈Y§ .dẅax¦ zï cilF` § `© i¬¦g£̀ xFgp̈ † l§
D´n̈WE § FW† b§ li« © tE¦ ck :md̈xa¨ `© C§ idEg ¦ £̀ xFgp̈l§ ®.dM̈ln¦ zci © l§
¥i
mg© B©½ Îz ¤̀ e§ ga´¤ © hÎz ¤̀ Æ`edÎm© ¦ B cl³¥ ¤ Y©e d®n̈E`x§
zci © li
¥ e¦ .dn̈E`x§ DnWE
© Diz¥ pi
§ glE
¥ :d«k̈r« £nÎz © ¤̀ e§ Wg†© © YÎz ¤̀ e§
t :dk̈r£ n© zïe§ Wg© Y© zïe§ ®.mg©© B zïe§ ga© h¤ zï `id¦ s`©

@
`eltl oniq mi¦wEQi¦t fÀ nÀ wÀ

Û-------- i"yx --------Û


:W¤bl¤ R¦ i¥pA§ dr̈Äx©§`§e zFxi¦a§B i¥pA§ dp̈FnW § d̈i¤zFg§RW § n¦ dz̈§eW § d¦ `i¦d s©` .`id¦ m©B
oi¦qEg¥Id© lM̈ .dẅa§ x¦ z ¤̀ clï © l ¥̀ EzaE § bk md̈x§¨a`© dn̈ ,dx¥U§ ¤r mi¥YW§ md̈x§ ¨a`© zFg§RW § n¦ §l
:d¤f wEqR̈ li¦aW
§ A¦ `l̈¥̀ EaY§ k§ ¦p `l EN©Nd© dp̈FnW§ ,aw£r©In¦ E`§v¥IW ¤ mi¦häW § xÜr̈ mi¥pW §
`xie zyxt zlqg EN¥̀ s©` ,zFgẗ§
W i¥
p A
§ dr̈Ä x©
§` §
e zFxi¦
a B
§ d
© i¥
p A§
170 `xiec dxhtd rw

dxhtdd mcewy dpey`x dkxa

dv̈x¨e§ .miaFh
¦ mi`i ¦ a¦ p§ A¦ ,xg© Ä xW£̀
¤ .ml̈Frd̈ Kl¤ n¤ EpidŸl¡ ¥ ` æëŸdi§ dŸ`© KExÄ
,dxFY
¨ A© xgFA ¥ d© .æëŸdi§ dŸ`© KExÄ .zn¡ ¤ `A¤ mix¦ n̈¡`P¤ d© ,mdi
¤ x¥a§ c¦ a§
¨ :wc¤
(on¥ `) ¤Sd© e§ zn¡ ¤ `d̈ ,i ¥̀ ia¦ p§ aE
¦ .FOr© l ¥̀ x¨U¦
§ iaE
§ ,FCa§ r© dWŸ
¤ nA§

`xiec dxhtd
'c oniq 'a miklna

rẄ¹ il¡ ¦ `Îl ¤̀ dẅ¸ r«£v̈ mi`i ©Â pa§ i´¥W§Pn¦ z´©g`© d´Ẍ`¦ e§ `
¦ a¦ P§ dÎi¥
L½ C§ a§ r© i´¦M Ÿr§ cï
½© d´Ÿ`© e§ zn¥½ ÆiWi ¦ `¦ L³ C§ a§ r© xŸnÀ `l¥
Fl† i²© cl̈§i ī¥pWÎz
§ ¤̀ zg© w©¹ l̈ `AÀ̈ dWŸ ¤½ Pd©¸ e§ d®ëŸdi§ Îz ¤̀ `†¥
xï d¬ïd̈
,rẄil¦ ` ¡ mc̈w¢ `g̈ev§ n© .`Ï©Ia¦ p§ ici
¥ nl ¥ Pn¦ ,`c̈£g `z̈Y§ `¦ e§ :mic«¦ är«
¦ Y© iW§ £l©
lig¥ C̈ dë£d .jC̈ar© ix¥ £̀ .Yrc§©i Y`© e§ .zin¦ ,ilr ¦ A© dïcaFr © jC̈ar© .xni © n¥ l§
,oFdP§ n¦ xa© C§ ‹ïiC© `Ï©Ia¦ p§ zï la«¤ f¤ i`¦ zli © H¥ w© ck© C§ .ï§i mc̈w¢ on¦ ,oi`h ¦ g¦
,si¥fï dë£de© .`z̈x§r̈nA¦ `xaª ¨ B oiWn¦ g© oiWn ¦ g© ,oEPx¦nh © `© e§ .`xaª
¨ B d`¨ n§
oEP`¦ C§ mc̈w¢ on¦ ,a`g ¨ `© C§ idFqk¦
¦ Pn¦ oFdzEl § k̈F`l§ `l̈C§ lic¦ A§ .oFdl§ likFnE ¥
:oiCa¦ r© l§ ,Dil¥ ®.i©pA§ oix¥Y§ zï .xAc © n¦ l§ .`z̈ £̀ `ïWx¨ ,orkE © .`q̈p ª̀
dë£d `l̈e§ `p̈©
‹ eB§ i¥i`d© M§ dïcaFr
© zY© `¦ zg© © ev§ oipn¦ © n̈ cFr :`ztqez)
¦ f `Ẅng© e§ oiY¦ W¦ e§ oz`
ix¦n̈ .`x¨n§ `¨ e§ `g̈ev̈ § `w© e§ ,ixa
¥ w¦ ia¥ l§ `l̈§f`¨ C§ cr© .Dl© ca© r¡n¤ l§ `n̈ rc§© i `l̈e§ ,DA© g©BWn©
`w© C§ ,ïiC© `l̈£gC̈ oic¥ d̈ on© `Ï‹ zi
© n¦ i¥piA¥ n¦ `l̈ẅ Dl© rn© YW § `¦ e§ .ïiC© `l̈£gC̈ ,ïiC© `l̈£gC̈ ‹ix¦n̈
`l̈ `‹ x¨n§ `¨ e§ `äiz¦ n§ .dïcaFr© e§ aFI`¦ e§ ,sqFi ¥ e§ md̈xa ¨ `© .ïiC© `Ïl£© gC̈ ,ExT§ `¦ dr̈Ax § `© .zir¥ a§
`w© zë£d D‹ ixa ¥ w¦ `d̈ErcF` § ck© e§ .`C̈gl© ïiC© `l̈£gC̈ ,DiA¥ aizk ¦ C¦ i¥i`d© `l̈ ¥̀ `p̈ir¥ A§
`Ÿknc © C¦ `z̈r£ ẄA§ ,il¦ jp̈v̈gxª `k̈id¥ ‹ix¦n̈ ix¦n̈ .`x¨n§ `¨ e§ `g̈ev̈ § `w© e§ ,Dixt ¥ r© A§ `ẄN§ Rz © n¦
`n̈l§ r̈ oFAx¦C§ ,ip¦ Yai«© z£̀
¥ e© .i©pA§ oix¥Y§ zïe§ ,il¦ wia¥ Ẅ Y`© on© l§ j‹ l̈ zix¦n£̀ © cM© .`z̈FncE
`l̈ ,ECk© e§ .uig¥ xz § Y¦ il© r£ ,jŸlnx © `© e§ ‹oEPn¥
¦ Iw£̀
© `p̈ £̀ e© jn̈z©i wFaW§ il¦ xn£̀ © C© .il¦ ov̈gxª
xn£̀
© e© dïcaFr © aiz£̀ ¥ .`Ä`© ol© A§ w© ,`Ä`© ol© A§ w© ‹ix¥n§ `¨ e§ ig¥ ev̈
§ iO© ¥ p inz©
¥ ie§ .ai¥fiW ¥ n§ gMW © d§©p
cM© `p̈ £̀ C© .DiA¥ jik¦ x§äil¦ e§ ,jiA© ¦ B x`© YW§ `¦ C§ `g̈Wn¦ C§ `Ÿxtª A§ rẄil¡ ¦ ` iA©¥ Bl§ ili¦¦ f D‹ l©
i¥pivFA
¦ oïR§ H© `¦ `l̈ `Ï
‹ naE© `n̈gl© A§ `z̈x§r̈nA¦ Ed§PYp© ¦ fe§ `Ï©Ia§ ¦ p d`n¨ l¦ Ed§PYx ¦ nh© `©
jix¦A§ `Ẅcwª l§ iCi¦ C¦ iN¥ n¦ `Ïa§ ¦ p il¦ xkc © l¦ .`ïlil¥ a§ `l̈e§ `n̈n̈ia¦ `l̈ ,Edi©Pn¦ `g̈Wn¦ C§
on© lM̈ ,ï§i `n̈l§ r̈ ix¥n̈l§ si¥fFnC§ `‹ x¨w§ xn£̀ © ik¥ d© C§ .DiYti¥¥ fF`C§ i`n© ,Ekl§ miN¥ Wi © e¦ `Ed

(.k‰r :i¥i`d© iN¥ Mª ,rẄil¡ ¦ `l¤ DiYr ¥ cF`© e§ zl© © f £̀ okaE
¥ ®.`p̈iMq ¥ n¦ lr© e§ `ïpr© lr© mig¥ xn © C¦
`rw `xiec dxhtd 171

ÎW¤IÎdn© il½¦ ici´¦ ¦ Bd© KN̈½ ÎdU ¤ r«


¡ ¤̀ d´n̈ ÆrẄil¡ ¤ ŸI © a
¦ ` d̈i³¤l ¥̀ xn`¸
i†¦M z¦iA©½ A© ÆlŸk L¬ z«§ g̈t§ W¦ l§ oi´¥̀ xn`¤ ŸYÀ e© z¦i®ÄA© K†l̈ (ikl 'k)
¡ Dl© xn© £̀ e© :on«
`n̈ .il¦ `©Eg© .jil¦ cia¥ r£ `© `n̈ ,rẄil¦ ` ¤ Ẅ KE¬q`Îm
¨ `¦
,oid¥ l̈`
¡ ®.`z̈ia¥ A§ ,mr© C̈n¦ lŸM jŸn`© l§ zil¥ .zx©n© £̀ e© .`z̈ia¥ A§ ,jil¦ zi`¦
uEg½ dÎo
© n¦ Æmil¦ M¥ K³l̈Îil£̀
¦ W ¤ ŸI© b :`g̈Wn¦ C§ `p̈n̈
«© ik¸¦ l§ xn`À
:ihi
¦ r«¦ n§ YÎl
© `© miw†¦ x¥ mi¬¦lM¥ K¦i®p̈k¥ W§ (ikipky 'k)ÎlM̈ z†¥̀ n¥
`l̈ ,oip¦ ẅix¥ oip¦ n̈ ®.ik«
¦ a© äiW
¥ lM̈ ,on¦ .`x¨Ä on¦ ,oip¦ n̈ jil¦ il¦ £̀ W
© ili¦
¦ fi`¦ .xn© £̀ e©
K¦ip©½ ÄÎcr© aE
§ K´¥
cr«£A© Æzl¤ C¸¤d© Y§ x³©
§ bq̈e§ z`aE
À̈ c :oix¦rf£ z©
.oik¦ d̈zE :iri ¦ Q«¦ Y© `†¥lÖd© e§ dN®¥̀
¤ d̈ mi†¦lM¥ dÎl
© M̈ lr¬© Y§ w§ v©¾ ïe§
®.oiN¥ `¦ d̈ ,`Ï©pn̈ lM̈ lr© .`g̈Wn¦ oiwi
¦ xzE
¦ .j©pa§ iR¥ `aE
© jR© `© A§ ,`ẌC© oiti
¦ bzE
¦
£A© zl¤ C½¤d© x´ŸBq§ Y©
D†c̈r« ¦ e FY½ `«
¦ n¥ ÆKl¤ Y©
¥̧ d :oiw¦ N§ q© Y§ ,il¥ nz¦
§ iC§ `p̈n̈E
:zw«¤ v̈Fn (zwvin 'k) `i¬¦de§ d̈i†¤l ¥̀ mi¬¦WiB¦ n© m²¥d d̈i®p¤ Ä cr´©aE §
Dl© oia¦ x§ẅn§ ®.oEP`¦ .`d̈«p© a§ iR¥ `aE
© ,DR© `© A§ .`ẌC© zt©
© b £̀ e© .Dizë
¥ N§ n¦ ,zl©
© f £̀ e©
xn` ¤ ŸY³ e© milÀ¦ M¥ d© z`Ÿl´ n§ M¦ | i´¦d§i«© e :`g̈Wn¦ `ẅix¦n§ `id¦ e§ ,`Ï©pn̈
il®¤
¦ M cFr† oi¬¥̀ d̈il¤½ ¥̀ xn`´ ¤ ŸIe© il¦ M¤½ ÆcFr i¬©l ¥̀ dẄi¸B¦ d© ÆDp̈AÎl § ¤̀
,cFr il¦ aix¥ẅ D‹ xa © l¦ zx©n© £̀ e© .`Ï©pn̈ mlW
`
¤ Ẍd© cŸn† r«£I©e©
© n¦ M§ ,dë£de© :on«
ÆcB¥ Y©© e `ŸaÀ Ÿ© f :`g̈Wn¦ ,wqtE © ®.`p̈n̈ ,cFr zil¥ .Dl© xn© £̀ e© .`p̈n̈
i†¦nN§ W© e§ on¤ X¤½ dÎz
© ¤̀ ix´¦ k§ n¦ Æik¦ l§ xn`À ¤ ŸI©e midŸl¡½¦ `d̈« Wi´¦`l§
:xz̈ « FPA© i†¦ig§ Y¦ K¦ip©½ äE (ikipa 'k) Y´© § `e§ K®¥iW¦§ p (ikiyp 'k) Îz ¤̀
ÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎ
.'e weqt ly mebxz mewna ef `ztqez xnel mibdep zelidw zvwn .`
lr© x©fbC¦ on© C§ .`R̈qg© C§ ixi¥ a¦ Y§ i¥pn̈ ,cFr il¦ aix¥ẅ D‹ xa © l¦ zx©n£̀ © e© .`Ï©pn̈ mlW © n¦ M§ ,dë£de©
cg© i¥EWnE
© ‹ixi¥ a¦ Y§ i¥pn̈ hiw¥ l̈ dë£de© .oEpT§ Y¦
© ie§ ,oixi¦ a¦ Y§ oip¦ n̈ lr© x©fb¦i ‹oFlnz¦ § iC§ oip¦ ẅix¥ oip¦ n̈
cr© .oFdN§ Mª lr© si¥iḧ ,`g̈Wn¦ C§ `c̈EOr© e§ .`Ed jix¦A§ `Ẅcwª C§ `x¨ni § n¥ A§ ix¥A§ gz © nE ¦ ,cg© lr©
:wqtE
© ,`g̈Wn¦ C§ `c̈EOr© rnWE © .®`p̈n̈ cFr zil¥ ,Dx©A§ xn£̀ © .`Ï©pn̈ iwq ¥ R¦ lM̈ ,EnilW ¦ C¦

¤ ŸIe© a :wecwcd wlg


:qxha xn`ie zaiz .ryil` dil` xn`¸
172 `xiec dxhtd arw

`
,in¦ N§ W
© e§ .`g̈Wn¦ zï ipi
¦ A©
¦ f ,ili¦
¦ fi`¦ .xn© £̀ e© .ïiC© `Ïap
¦ l¦ ,z`i
© E¦g© e§ .zz̈ £̀ e©
mF¹Id© id§ ¸¦ i © g :x`© YW¦
§ iC§ `n̈A§ ,oiq¦ px
§ Rz
© Y¦ ®.j©paE Y`© e§ .jiz¦ aFg
§ ix¥n̈l§
FAÎw¤
† fg £ Y©«© e dl̈½ Fcb§ d´Ẍ`¦ ÆmẄe§ mp¥À EWÎl ¤̀ r´Ẅil¡ ¦ ` xŸa¯ r«£I©e©
dë£de© :mg«
¤ l̈Îlk̈¡`l«¤ dÖ†Ẅ x¬ªqï Fx½ a§ r̈ i´¥Cn¦ Æid§
¦ ie«© mg®l̈Îl
¤ k̈¡`l«¤
,DiA¥ zti
© wz
¥ `© e§ .oi`h
¦ g¦ zl£© gC̈ ,`z̈Y§ `¦ oÖz© e§ .m¥pEWl§ rẄil¦ `
¡ xa© r©
£ e ,`n̈Fi
:`n̈gl© lki© n¥ l§ ,oÖz© l§ i¥pRz
§ n¦ ®.idFCr
¦ n¦ on̈fA¦ ,dë£de© .`n̈gl© lki © n¥ l§
mi†¦dŸl¡` Wi¬¦` i²¦M iY¦ r§ cï ½© `´p̈Îd¥Pd«¦ DẄi ½ `Îl
¦ ¤̀ Æxn` ¤ ŸY¸ © h
.`p̈rcï © a© l§ zx©n© £̀ e© :cin
© or© k§ `d̈ .Dlr «¦ Ÿ Epi†¥lr̈ x¬¥aŸr `Ed® WFćẅ
`³P̈ÎdU ¤ r«£ © i :`xi¨ c¦ Y§ ,`p̈zë
«© l§ i¥pRz
§ n¦ ®.`Ed `ẄiC¦ w© ,ïiC© `Ïa¦ p§ ix¥ £̀
`´¥Qk¦ e§ o†g̈l§ Wª e§ d¬Ḧn¦ m²Ẅ F¬l miUp̈ ¦¸ e§ dP̈½ h© w§ ÆxiwÎz©
¦ Il¦ r£
£ p :dÖ«Ẅ xE¬qï Epi†¥l ¥̀ F`Ÿ
ziN¦ r¦ or© M§ cia¥ r© ¬ aA§ d²ïd̈e§ d®¨ xFpnE §
.`z̈xp̈nE
§ `ïqx
§ kª e§ ,`xEz
¨ ẗE `q̈xr© .xz© £̀ ,oÖY© Dil¥ oiT¥ zpE
© .`xi¨ r§
¥ f ,`l̈zMª
x©q¬Ï©e dÖ®Ẅ `ŸáÏ©e mF†Id© i¬¦d§ie© `i :oÖz© l§ i¥pRz¦
§ i ,`p̈zë
«© l§ idFzi
¦ n¥ A§ ®.idi
¥ e¦
:dÖ«ẄÎaM© W¦
,`z̈iN¦ r¦ l§ xf̈e§ ®.oÖz© l§ lr̈e§ ,`n̈Fi dë£de© § Ie© d†Ïl¦ r«
£d̈Îl ¤̀
z`®ŸGd© zi´¦O©pEX« l© `†¨ xw§ Fx½ r«£p© i´¦fg ¤ ŸI © ai :oÖY© aikWE
£ i«B¥ Îl ¤̀ Æxn`¸ ¥
,ix¥w§ .Dini
¥ lEr
¥ i¦fg£ i¥bl§ ,xn© £̀ e© :ei«p̈ẗl§ cŸn† r£Y© «© e Dl̈½ Î`x¨w¸ § I¦ e©
`´p̈Îxn̈¡` FlÀ xn`´¤ ŸI © bi :idFn ¦ c̈w¢ ,zn© w© e§ ®.Dl© `xwE¨ .`c̈d̈ `z̈iO© ¦ pEWl§
dn¤µ z`Ÿ
¼ Gd© d´c̈x£ ¨gdÎl«© M̈Îz ¤̀ »Epil¥ ¥̀ Y§ c§ x´©g̈ dP¥̧ d¦ d̈» il¤ ¥̀
ÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎÎ
.'f weqt ly mebxz mewna ef `ztqez xnel mibdep zelidw zvwn .`
i¥i`d© n¥ xEQr¦ il© r£ zi`¦ .zx©n£̀ © e© ,ïiC© `Ïa§
¦ p zël§ zz̈£̀ `‹ Q̈¦p `Edd© Dl© Wig¥ xz § `¦ ck© e§
s`© e§ .`xEQ¨ r¦ Dl© r£ `M̈l¦ C§ `z̈N§ n¦ A§ ,ïiC© `Ï©Ia§ ¦ p zï of̈ jilr ¦ A© D‹ l© xn£̀ © .`l̈ F` ,`g̈Wn¦
idFp
¦ A§ n¦ cia¥ r©£ p `n̈ D‹ il¥ `x¨n§ `¨ e§ `xC ¨ d© .`Ed `Q̈¦p on¦ C§ ,xEQr¦ jigW ¦ n¦ lr© zil¥ Y‹ `©
ciz¦ r©£ e ,m¦ixv
«© n¦ C§ iAl
¥ M© mFR x©bqC¦ on© D‹ l© xn£̀ © e© aiz¦ n§ .il¦ iq§ ¥ p`¨ e§ il© r£ ir¥ n§ Ẅ i`¦ ,a`g ¨ `© C§
`l̈C§ ,oFdi¥pc ª̀ x©Bq©ie§ a`g ¨ `© i¥paC¦ oFdi¥pir¥ mihn ¥ h§ © i .l`¥Ip¦ c̈C§ `z̈ëïx`© mFR x©Bqn¦ l§
:zl©© f £̀ e© ,`ŸgAW © zª e§ `z̈icF`
¦ za© d§ © i oik¥ A§ ®.jil¦ `Ẅ`a ¨ `© l§
:dpd zaiz xg` wiqt oi` .epil` Y§ c§ x´©g̈ dP¥̧ d¦ bi:wecwcd wlg
brw `xiec dxhtd 173

x´©UÎl ¤̀ F`† Kl¤ O¤½ dÎl © ¤̀ ÆKl̈ÎxA¤ c«©l§ W³¥id£ Kl̈½ zFÚr« £l©
or© M§ xni ¤ ẄŸi i¬¦kŸp`
© ¥̀ .Dil¥ xn© £̀ e© :za« «¨ i†¦Or© KFz ¤ ŸY¾ e© `®äS̈d©
¬ A§ xn`
zi`¦ mb̈zt£ ¦ d .jil¦ ca© r¡n¤ l§ ,`n̈ .`c̈d̈ `ẅqr¦ lM̈ zï ,`p̈«©l Ywiq¥ r£ `d̈ D‹ l©
`p̈£̀ ,iO¦ r© iwq
¥ r¦ FbA§ ®.zx©n© £̀ e© .`l̈ig¥ ax© mr¦ ,F` .`M̈ln© mr¦ `l̈N̈n© l§ ,jil¦
o¬¥A l²ä£̀ iÀf¦ g £ i«B¥ xn`´¤ ŸIe© D®l̈ zFÚr« £l© d†¤nE xn`¾ ¤ ŸI© ci :`x¨äFqn§
®.`ḧWwª A§ .i¦fg£ i¥B xn© £̀ e© .Dl© ca© r¡n¤ l§ ,`n̈E .xn© £̀ e© :owf̈
«¥ D¬Ẅi`¦ e§ D†l̈Îoi ¥̀
Dl̈½ Î`x¨w¸ § I¦ e© D®l̈Î`x¨w§ xn`† ¤ ŸI © eh :aiq¦ Dlr © aE
© ,Dl© zil¥ xA©
:`r̈xz© A§ ,zn© w© e§ ®.Dl© `xwE ¨ .Dl© ix¥w§ ,xn© £̀ e© :gz« © R̈A© cŸn† r£Y©
«© e
o®¥A zw´¤¤ aŸg Y†© § ` (iz` 'k) d½Ïg© zr´¥M̈ ÆdG¤d© crFO ³¥ l© xn`À¤ ŸI© fh
:L«z¤ g̈t§ W¦ A§ a†¥Gk© YÎl § `© midŸl¡ ½¦ `d̈
« Wi´¦` ÆipŸ¦ c £̀ Îl`© xn` ¤ ŸYÀ e©
.zx©n© £̀ e© .`x¨a§ `ẅA§ g© n§ ,od© Y§ .oinÏ
¦ w© oEY`© C§ oC̈r¦ M§ ,`c̈d̈ `p̈n¦fl§ .xn© £̀ e©
xd¬©© Y© fi :jŸn`© A§ ,`n̈b̈zR¦ aC©kz¦ © i `l̈ ®.ïiC© `Ïa¦ p§ ,ipFA ¦ x¦ EräA§
d̈i†¤l ¥̀ x¬¤ACÎx ¦ W£̀ ¤ d½Ïg© zr´¥M̈ ÆdG¤d© crFO ³¥ l© o®¥A cl´¥ ¤ Y©e d†Ẍ`« ¦ d̈
®.`n̈Ïw© `id¦ C§ oC̈r¦ M§ ,oic¥ d̈ `p̈n¦fl§ .xA© zci © li
¥ e¦ ,`z̈Y§ `¦ z`i © C¦ r© e§ :r«Ẅil¡
¦`
`¬¥v¥Ie© mF½Id© i´¦d§ie© c¤l®Ïd© l†© Cb¦§ I © gi :rẄil¦ `¡ ,DO© r¦ liN¥ n© C§
,idEa
¦ £̀ zël§ wtpE © ®.`n̈Fi dë£de© .`ïax¨ `äxE :mix«¦ v § ŸT« dÎl
© ¤̀ ei†¦a`Îl ¨ ¤̀
Æxn`¸ ¤ ŸIe© i®¦W`Ÿx | i´¦W`Ÿx ei†¦a`Îl ¨ ¤̀ xn`¬ ¤ ŸI © hi :`ÏcFv © g̈ zël§
,xn© £̀ e© .iWi
¦ x¥ iWi
¦ x¥ ,idEa¦ £̀ l© xn© £̀ e© :FO« `Îl ¦ ¤̀ Ed†¥̀ Ü xr© P©½ dÎl © ¤̀
FO® `Îl
¦ ¤̀ Ed†¥̀ a§ ¦ ie© Ed ¥̀½ V̈¸I¦ © k :DiO¥ `¦ l§ idl ¦ aF`
© e§ ,ida¦ q© ®.`n̈ilEr¥ l§
,Dil¥ aF`§ e§ .DiAq©¥ pe§ :zŸn« Ï©e m¦ix¢ †©d«S̈dÎc«© r© d̈i²¤Mx§AÎl ¦ r© aW̄¥ ¤ Ie©
Ælr© Y© ©¸ `k :zinE¦ ,`x£¨dih¥ oC̈r¦ cr© ®.`d̈«Mx © A¦ lr© aizi ¥ e¦ .DiO¥ `¦ l§
:`«v¥ Y© £A© x¬ŸBq§ Y©
¥ e Fc†r« ¦ e mi®¦dŸl¡`d̈ « Wi´¦` z†©HnÎl ¦ r© Eda¥½ M¦ W§ Y© ©e
:zw© tpE
© ,idFR
¦ `© A§ zt©
© b £̀ e© ®.ïiC© `Ïap
¦ C¦ ,`q̈xr© lr© .DiYai
¥ MW¥ `© e§ ,zwi
© lqE
¥
174 `xiec dxhtd crw

c´g̈ ¤̀ Æil¦ `¬p̈ dg̈¸ l§ W¦ xn` ¤ ŸYÀ e© D¼ Ẅi`Îl ¦ ¤̀ `» x¨w§ Y© ¦ ak


mi†¦dŸl¡`d̈ « Wi¬¦`Îcr© dv̈Ex²`¨ e§ zF®pŸz £̀ d̈ « z†©g`© e§ mix½¦ r̈P§ dÎo © n¦
.`Ïni© lEr
¥ on¦ cg© ,il¦ or© M§ xC©W © .zx©n© £̀ e© .Dlr ¨ :däEW
© a© l§ zxwE « `¨ e§
rEC
© n©Â xn`À ¤ ŸI© bk :aEz £̀ e© ,ïiC© `Ïa¦ p§ zël§ ®.ih¥ nz
§ ¤̀ e§ .`Ï©pz̈ £̀ on¦ ,`CgE©
z®ÄW © `Ÿl´ e§ Wc¤Ÿg† Î`Ÿl mF½Id© Æeil̈ ¥̀ zk³¤ ¤ lŸd Y´© § ` (izkld iz` 'k)
,gx§©i `l̈ .oic¥ `n̈Fi ,Dizë¥ l§ `l̈§f`¨ Y`© .oic¥ n̈ .xn© £̀ e© :mFl« Ẅ xn` ¤ ŸY† e©
xn` ¤ ŸY ¬ e© oFz½ `« ¨ d̈ ÆWŸag £ Y©
«© ck :ml̈W§ ,zx©n© £̀ e© ®.`ÄW© `l̈e§
iY¦ x¬© ¨ `¦ i†¦M aŸM½ x§l¦ i´¦lÎxv̈r£YÎl
§ n`Îm «© `© K®¥lë b´©dp§ D†ẍr«£p© Îl ¤̀
,il© r£ wgc © z¦ `l̈ .li¥fi`¦ e§ xA© C© ,Dni © lEr
¥ l§ zx©n© £̀ e© .`p̈z̈ £̀ z©fixf̈ ¥ e§ :K«l̈
Wi¬¦`Îl ¤̀ `Fa² Ÿ©e Kl¤ Y© ¥À dk :jl̈ xni © ¥̀ cM© ,oid¥ l̈` ¡ ®.aMx © n¦ l§
mi³¦dŸl¡`d̈ « ÎWi`¦ zF`¸ x§M¦ id§ ¦ ie«Â© l®¤nx§M© d© x´©dÎl ¤̀ mi†¦dŸl¡`d̈ «
:f«N̈d© zi¬¦O©pEX« d© d†¥Pd¦ Fx½ r«£p© i´¦fg ¤ ŸIe© c¤bP¤½ n¦ ÆDz̈Ÿ`
£ i«B¥ Îl ¤̀ Æxn`¸
ïiC© `Ïa¦ p§ `f̈£g cM© dë£de© .`l̈nx
§ M© xEhl§ ,ïiC© `Ïa¦ p§ zël§ .zz̈ £̀ e© .zl©
© f £̀ e©
d» Ÿ © ek :iki¦ C¥ `z̈iO© ¦ pEW ,`d̈ ®.Dini
¥ lEr
¥ i¦fg£ i¥bl§ ,xn© £̀ e© .lia¥ T¢ n¦ ,Dzï
©
K†¥Wi`¦ l§ mF¬lẄ£d K²l̈ mF¬lẄ£d DlÎx À̈ n̈¡`«e¤ D¼ z̈`x¨w§ l¦ `´p̈ÎuEx
xni © C̈w© l§ or© M§ hFdx§ ,or© M§ :mFl« Ẅ xn`
© ¥̀ e§ .DzEn ¤ ŸY† e© c¤l®Ïl© mFĺẄ£d
:ml̈W§ ,zx©n© £̀ e© ®.`ïax¨l§ ml̈W§ d© ,jilr
¦ a© l§ ml̈W§ d© .jil¦ ml̈W§ d© .Dl©
ei®l̈b§ x©A§ w†¥fg
£ Y©
«© e xd̈½ d̈Îl ¤̀ ÆmidŸl¡¦ `d̈ « Wi³¦`Îl ¤̀ `Ÿaº Ÿ© fk
ÆDl̈ÎdR¥ x«§d© mi³¦dŸl¡`d̈ « Wi`¸¦ Áxn`Ÿ ¤ Ie© DtÀ̈ c§ d̈l§ i¹f¦ g
£ i«B¥ W¸B© I¦ e©
:il«¦ ci†¦Bd¦ `¬Ÿle§ iP¦ O¤½ n¦ mi´¦lr§ d¤ ÆdëŸdi«e© Dl̈½ Îdx«¨n̈ D´Ẅt© § pÎiM¦
,i¦fg£ i¥B aixwE
¥ .idFlb
¦ x©A§ ,zti © wz
¥ `© e§ .`xEh ¨ l§ ,ïiC© `Ïa¦ p§ zël§ .zz̈ £̀ e©
,ï§i mc̈w¢ onE
¦ .Dl© `xi¨ x¦n̈ DWt©
© p ix¥ £̀ ,D©Pn¦ wFaW§ ïiC© `Ïa¦ p§ xn© £̀ e© .Dgc
© n¦ l§

zyxta xqnp oke ,gp `ede cal `eya o"ird .mi´¦lr§ d¤ :dtx `"td .DtÀ̈ c§ d̈l§ fk :wecwcd wlg
:('c-k `xwie) miyecw
drw `xiec dxhtd 175

z´¥̀ n¥ o†¥a iY¦ l¬©§ `Ẅ£d xn` ¤ ŸY¾ © gk :il¦ ,`©Egz


© `¦ `l̈e§ ®.iP¦ n¦ `Q© Mz
© `¦
«¦ ` d†¤lW§ z© `¬Ÿl iY¦ x§n©½ `¨ `Fĺ£d i®¦pŸc £̀
¦ ¥̀ W§ d© .zx©n© £̀ e© :izŸ
zili
`l̈ ,`l̈ m`¦ e§ m‹ Ïw© xA© il¦ aid§
¥ izn¦ m`¦ ®.jl̈ zix¦n© £̀ `l̈£d .ipFA
¦ x¦ on¦ ,`x¨A§
i´¦Yp§ r© W§ n¦ gw©¸ e§ Lip¤À z§ n̈ x´Ÿbg £ i¹f¦ g ¤ ŸI © hk :izï
£ i«b¥ l§ xn`¸ ¦ qiqp̈
¥ z§
Wi†¦` L¬ k§ x«¤äi§ Îik¦ e§ EPk¤½ x«§äz§ `Ÿl´ ÆWi`Î`v̈ ¦ n§ z¦ i³¦M K¼ lë
¥ L» c«§ ïa§
¥ ,i¦fg£ i¥bl§ xn© £̀ e© :xr«
fixf̈ © P̈d© i¬p¥ RÎl
§ r© i†¦Yp§ r© W§ n¦ ¬Ÿn§ U «© `Ÿl´
© e§ E®Pp¤ r£z
.Din¥ l̈WA¦ l`W© z¦ `l̈ ,xa© B§ gMW© z© ix¥ £̀ .li¥fi`¦ e§ ,jc̈iA¦ ixh
¦ gª aq© e§ .jv̈xg©
:`ïax¨ iR¥ `© lr© ,ixh
¦ gª i¥EWzE
© ®.Di¥Pai
¦ z¦ z̈ `l̈ ,`xaª ¨ B jn̈l̈WA¦ l`W¦© i ix¥ £̀ e©
mẅ†Ï©e J̈®¤a§fr«¤ ¤̀ Îm`¦ L† W§ t©
§ pÎig¥ e§ d¬ëŸdi§ Îig© xr© P©½ d© m´¥̀ Æxn` ¤ ŸY¸ © l
m`¦ ,jẄt©p i¥ig© e§ ï§i `Ed mÏw© .`ïax¨C§ DiO¥ `¦ ,zx©n© £̀ e© :d̈ix£ «¤g` «© K¤l¬¥Ie©
mU ¤ ³Ï©e mdi¥ ¤À pt§ l¦ x´©ar̈ iºf¦ g£ «b¥ § `l :`d̈x«©z§ Ä l©f £̀ e© ,mẅe§ ®.jP̈w¦ AW
§ ¤̀
aẄ³Ï©e aW ¤ w®¨ oi´¥̀ e§ lFw† oi¬¥̀ e§ xr© P©½ d© i´¥pRÎl
§ r© Æzp¤ r¤̧ W§ O¦ dÎz © ¤̀
xa© r£ ,i¦fg£ i¥be§ :xr« © P̈d© uiw†¦ d¥ `¬Ÿl xŸn½ `l¥ FĺÎc¤B«I©e© ÆFz`x¨w§ l¦
i¥ieQ©
© pl§ lic¦ A§ `xh
¨ gª idFl
¦ r£ iE¦W © `© e§ .`ztqez) .oFdin
© e§ `‹ g̈xF`A§ `z̈in¦ `ïx`© gMW ¥ c̈w¢
zï iE¦W
© e§ (l©f £̀ Di
‹ c¥ T§ R© cM© ca© r£ `l̈e§ DiA¥ x¦ iN¥ n¦ lr© xa© r£ C© mFXnE
¦ .Di¥ig
£ `© e§ ,DiA¥
Dil¥ iE¦g© e§ ,DizEn
¥ C̈w© l§ az̈e§ .zivn ¦ C¦ zil¥ e§ ,lẅ zil¥ e§ .`ïax¨ iR¥ `© lr© ,`xh ¨ gª
d³¥Pd¦ e§ dz̈§i®Äd© r†Ẅil¡ ¦ ` `¬ŸaÏ© al :`ïax¨ ,xr© Y§ `¦ `l̈ ®.xni © n¥ l§
`d̈e§ .`z̈ia¥ l§ ,rẄil¦ ` ¡ `z̈ £̀ e© :Fz« ḦnÎl ¦ r© a†M̈W§ nª zn¥½ Æxr© P©¸ d©
cr´©A§ zl†¤ ¤ Cd© x¬ŸBq¦ § Ie© `Ÿa¾ Ï© bl :Diqx ¥ r© lr© ,in¦ x§ ®.zin¦ ,`ïax¨
®.oFdi¥exY© iR¥ `© A§ ,`ẌC© s©b £̀ e© .`z̈ £̀ e© :d«eŸ¨di§ Îl ¤̀ l†¥NR © z¦
§ Ie© m®¤di¥pW§
eiRÎl
¹¦ r© eiR¸¦ ÁmUÏ© ¤ e clÀ ¤ ¤IdÎl
© r© a´©MW¦ § Ie© lr¹© ©I © cl :ï§i mc̈w¢ ,iN©
¦ ve§
ei®l̈r̈ x†©db¦§ Ie© eiR̈½ M© (etk 'k) Îlr© ei´R̈k© e§ Æeip̈irÎl ¥ r© ei³p̈ir¥ e§
.DiO¥ Rª lr© DiO¥ Rª iE¦W
© e§ .`ïax¨ lr© aikWE ¥ ,wilqE¥ :cl«¤ Ïd© x¬©UA§ mg̈†Ï©e
:`ïax¨C§ `xq
¨ A¦ ,mg̈e§ ®.idFl
¦ r£ ,zidl
¥ `© e§ .idFc§
¦ i lr© idFci
¦ e¦ ,idFpi
¦ r¥ lr© idFpi
¦ r¥ e§
176 dxy iig eidie bk ziy`xa erw

x´©db¦§ Ie© lr©†©Ie© dP̈d¥½ z´©g`© e§ ÆdP̈d¥̧ z¬©g`© z¦iA©À A© K¤ĺ¥Ie© aẄ¹̈I© dl
xr†©
© Pd© gw¬©t¦§ Ie© min½¦ r̈R§ ra´¤ © WÎcr© Æxr© P©¸ d© x³¥ xFf§ie© ei®l̈r̈
.`k̈l§ `c̈£g `p̈n¦fe§ ,`k̈l§ `c̈£g `p̈n¦f .`z̈ia¥ A§ jiN¥ d© e§ ,az̈e§ :ei«p̈irÎz
¥ ¤̀
zï ,`ïax¨ gztE
© ®.oipn¦
¦ f ra© W§ cr© ,`ïax¨ wT© nz
© `¦ e§ .idFl
¦ r£ zidl
¥ `© e§ ,wilqE
¥
z`½ŸGd© zi´¦O©pX «ª l© Æ`x¨w§ Æxn`¸¤ ŸIe© iÀf¦ g
£ i«B¥ Îl ¤̀ `x´¨w¦§ I © el :idFpi
¦ r¥
¨ :K«p¥ a§ i¬¦`U
,xn© £̀ e© .i¦fg£ i¥bl§ `xwE § xn`†¤ ŸIe© ei®l̈ ¥̀ `Ÿa´ Ÿ©e d̈†¤̀ x¨w¦§ Ie©
:jix¦A§ ia¦ q© ,xn© £̀ e© ®.idFn
¦ c̈wl¦ zz̈ £̀ e© ,Dl© `xwE
¨ .`c̈d̈ `z̈iO©
¦ pEWl§ ix¥w§
Îz ¤̀ `¬V̈Y©¦ e dv̈x®¨
§ ` Eg†©YW§ Y© © r© lŸR´ Y©
¦ e eil̈½ b§ xÎl ¦ e Æ`ŸaŸ© fl
zai
© qpE
¥ ®.`r̈x`© lr© ,zci¥
© bqE .idFlb
¦ x© mc̈w¢ zl© tpE © ,zz̈ £̀ e© :`«v
¥ Y©
¥ e D†p̈A§
:zw© tpE
© ,Dx©A§ zï
(:l«¥̀ x¨U¦
§ i WFc†w§ Fn® W§ zF`† äv§ d¬ëŸdi§ Epl¥¾ £̀ ŸB« )
(:l ¥̀ xU¦
¨ iC§ ,`ẄiC¦ w© .® Din¥ W§ ,zF`äv§ ï§i .`p̈w«© x§R̈)
,ml© r̈l§ `Ed jx©än§ .® `n̈Ïw© e§ `Ïg© ,`l̈ir¥ l§ iC¦ .`ẄiC¦ w© `Äx© `n̈W§ ,gA© Y© W¦
§ ie§ jx©Äz¦i `C̈ lr©
:`Ïn© l§ r̈ in¥ l§ r̈lE

b"qx xiqtz dxy iig eidie &


bk
d©i`n© .dxy xnª rª o`M© t§ (`
ip¦ q§ .d©pq§ oixy
¦ r¦ e§ drA
© q© e§
d¬¨`n¥ dx½¨Ü í¥Ig© ÆEid«§ I¦ © ` bk
it¦ .dxy zz`
© nE
© (a :`d© z§ ei© g© ra´¤ © We§ d†p̈Ẅ mix¬¦ U§ r¤ e§ d²p̈Ẅ
it¦ `x©A§ g© `id¦ .rAx
© `© Y©ixw©
i¥Ig© Fe£de© :dx«¨Ü ¬i¥Ig
© i†p¥ W§ mi®¦pẄ
dxÀ¨Ü zn̈´Ÿ© a :dx¨Ü i¥Ig© i¥pW§ ®.oip¦ W§ raWE
© oixU
¦ r¤ e§ d`¨ n§ .dx¨Ü
Û-------- i"yx --------Û
z©A Dp̈i¥̀ ix£ ¥dW¤ ,d¨`h§ g̈ `l mix¦U § ¤r z©A mix¦U§ r¤ e§ dp̈Ẅ d`¨ n¥ dx¨Ü i¥Ig© Eid¦§ Ie© ` bk
mix¦U § ¤r z©aE ,`§hg¥ `l§A d¨`n¥ z©A s©` ,oi¦W§prª lk̈§A dp̈Ẅ aŸ§k¦p KM̈§l .mi¦pẄ ra© W ¤ e§ dp̈Ẅ
oi¦ey oN̈ªM .dx¨Ü i¥Ig© i¥pW§ :i¦tFI©l r©aW¤ z©aM§ Wx¨c¦§p cg̈¤̀ lM̈W ¤ Kl̈ x©nFl ,ll̈§kE ll̈§M
r©Ax©§` m¥W l©r .rA© x§`© z©ix§w¦ A§ a :däFh§l d©n ,`§hg¥ ©l mix¦U § ¤r z©aM§ d¨`n¥ z©A ,Fn§v©r§l

You might also like