Professional Documents
Culture Documents
- 163 -
reglamentis pirvel muxlSi; igi aseve damatebuli da dazustebulia evropis kavSiris sasa-
marTlos mTel rig gadawyvetilebebSi (precedentul samarTalSi).
xsenebuli reglamentis pirveli muxlis mniSvnelobidan gamomdinare, migrant muSad
miiCneva daqiravebiT momuSave fizikuri piri, romelsac sxva wevri saxelmwifos moqalaqeoba
gaaCnia. amrigad, ek-is samarTalSi migranti muSisTvis damaxasiaTebel savaldebulo niSnebs
warmoadgens:
a) ek-is wevri saxelmwifos moqalaqeobis qona;
b) sxva wevr saxelmwifoSi daqiravebiTi SromiTi saqmianobis ganxorcieleba.
es cneba ar SeiZleba SezRudulad iqnas ganmartebuli, rameTu igi romis 1957 wlis
xelSekrulebiT garantirebul erT-erT fundamentur Tavisuflebas miekuTvneba. unda aRini-
Snos, rom `muSis~ cnebis ganmarteba ek-is samarTlis eqskluziur prerogativas warmoadgens
da ara wevri saxelmwifoebis erovnuli kanonmdeblobisa, imdenad, ramdenadac es aucilebe-
lia yvela wevr saxelmwifoSi muSaTa gadaadgilebis Tavisuflebis erTgvarovnad gamoyenebis-
Tvis. evropis sasamarTlos mier ek-is samarTlis pirveladi da meoradi samarTlis normaTa
axsna-ganmartebis procesSi gansazRvruli iqna, rom `migranti muSis~ (rogorc ek-is Sida
bazris farglebSi Tavisufali gadaadgilebis uflebis subieqtis) cnebis qveS eqcevian aseve
pirebi, romlebic:
a) gansazRvruli vadis ganmavlobaSi axorcieleben SromiT saqmianobas, rac pirdapir
an arapirdapir anazRaurebas iTvaliswinebs;
b) axorcieleben realur da efeqtian saqmianobas, miuxedavad xelfasis an samuSao
drois pirobebisa (arasruli samuSao droiT dasaqmebisa da garantirebul minimumze dabali
xelfasis miRebis SemTxvevebSi);
g) pirvelad eZeben samuSaos sxva wevr saxelmwifoSi;
d) pirebi, romlebmac Sewyvites SromiTi saqmianoba da wevri saxelmwifos teritori-
aze rCebian, axali samuSaos moZiebis mizniT, anu pirebi, romlebmac umuSevris statusi mii-
Res.
paralelurad, aqve unda aRiniSnos imaT Sesaxebac, romlebic, ek-is samarTlis mixed-
viT, muSebad ar miiCnevian da romelTa mimarTac, Sesabamisad, ar vrceldeba mSromelTa Tavi-
sufali gadaadgilebis uflebasTan dakavSirebuli normatiul-samarTlebrivi aqtebis debule-
bebi. kerZod, muSebad ar miiCnevian:
_ pirebi, romelTa samuSaoc imdenad umniSvneloa, rom igi mxolod damxmare da ara-
arsebiTi xasiaTis mqoned SeiZleba iqnas ganxiluli;
_ pirebi, romlebic wevr saxelmwifoSi ganaTlebis miRebis mizniT Cavidnen;
_ pirebi, romlebic samewarmeo saqmianobas axorcieleben (maT mimarT vrceldeba nor-
mebi, romlebic momsaxurebis Tavisuflebis princips ganamtkiceben).
gadaadgilebis Tavisuflebis mimarT arsebuli SezRudvebi. es SezRudvebi mocemulia
ek-is funqcionirebis Sesaxeb xelSekrulebis 45-e muxlis me-3 da me-4 paragrafebSi. me-3
paragrafSi aRiarebulia iseTi SezRudvebis SemoRebis SesaZlebloba, romlebic gamarTlebu-
lia sazogadoebrivi wesrigis, sazogadoebrivi usafrTxoebisa da janmrTelobis uzrunvelyo-
fis aucileblobidan gamomdinare. am SezRudvebis gamoyenebis wesi gansazRvrulia zemoT na-
xseneb 2004/38/EG direqtivaSi da igi araerTxel iqna ganmartebuli sasamarTlos mier.
aRniSnuli TvalsazrisiT, principuli mniSvnelobis mqone iyo sasamarTlos gadawyve-
tileba saqmeze `Van Duyn v. Home Office~.254 amas ramdenime garemoeba ganapirobebs:
pirveli, am saqmeze miRebul gadawyvetilebaSi sasamarTlom miuTiTa, rom gansazRv-
rul organizaciaSi monawileoba da misi miznebisa da amocanebis gaziareba SeiZleba ganxilu-
li iqnas rogorc piris individualuri qceva, romelic, Tavis mxriv, SeiZleba safuZvlad
daedos daskvnas, sazogadoebrivi wesrigisa da usafrTxoebis SenarCunebis mizniT, SezRud-
vebis gamoyenebis Sesaxeb.
meore, aRniSnul saqmeze miRebul gadawyvetilebaSi mniSvnelovan moments warmoadgens
sasamarTlos mier gakeTebuli miTiTeba imis Taobaze, rom Sexedulebebi qcevebze, romlebic
________________________
254 _ ix. Case 41/74, Van Duyn v. Home Office [1974], ECR 1337.
- 164 -
aseTi SezRudvis safuZvels warmoadgens, sxvadasxva wevr saxelmwifoSi SeiZleba gansxvave-
buli iyos da Tu konkretuli wevri saxelmwifo ama Tu im saqmianobas zianis momtanad gani-
xilavs da mis mimarT administraciul zomebs iRebs, mas zemoxsenebuli SezRudvis gamoyene-
bac SeuZlia. amasTan, msgavsi saqmianobisadmi nebismieri sxva wevri qveynis normaluri damo-
kidebuleba aranairad ar cvlis situacias.
mesame, sasamarTlos gadawyvetilebaSi principul debulebas warmoadgenda mis mier
imis aRiareba, rom, mSromelTa Tavisufali gadaadgilebis uflebis SezRudvis gamoyenebisas,
sakuTari moqalaqeebisa da ucxoelebis mimarT midgomaSi absoluturi Tanasworoba SeuZlebe-
lia. ra Tqma unda, wevr saxelmwifos ar SuZlia sakuTari moqalaqeebis mimarT deportaciis
gamoyeneba, an maTTvis Tavis teritoriaze Sesvlis akrZalva.
mSromelTa Tavisufali gadaadgilebis uflebis SezRudvis Semdeg safuZvels warmoad-
gens e.w. daTqma sajaro samsaxuris Sesaxeb, romelic ek-is funqcionirebis Sesaxeb xelSe-
krulebis 45-e muxlis me-4 paragrafSia mocemuli da romlis Tanaxmadac, `winamdebare mux-
li ar vrceldeba sajaro administraciaSi saqmianobaze~. aseTi daTqmis arsebobis mizezi sav-
sebiT naTelia da mis gauqmebas, didi albaTobiT, ar unda velodoT manam, sanam evropis kav-
Siri, formalurad, federaciul saxelmwifod ar gadaiqceva. magram sainteresoa, Tu ra SeiZ-
leba CaiTvalos sajaro samsaxurad (sajaro administraciaSi saqmianobad).
erT-erT saqmeze (Commission v. Belgium) miRebul gadawyvetilebaSi sasamarTlom igi
ganmarta rogorc `TanamdebobaTa wyeba, romlebic pirdapir an arapirdapir dakavSirebulia
xelisuflebis ganxorcielebasTan, sajaro samarTlisa da saxelmwifos, an sxva sajaro uwye-
baTa saerTo interesebis dacvis valdebulebis Sesabamisad~.
principSi, SeiZleba iTqvas, rom daTqma sajaro samsaxuris Sesaxeb vrceldeba poli-
ciis mosamsaxureebze, samxedro mosamsaxureebze, saxelisuflebo uflebamosilebaTa mqone sa-
xelmwifo moxeleebze da ara yvela im pirze, romlebic ubralod saxelmwifo biujetidan
finansdebian. Tumca Tuki wevri saxelmwifo mainc dauSvebs sxva wevri saxelmwifos moqala-
qes sajaro samsaxurSi, mas ukve aRar SeuZlia, aseT pirs gansxvavebulad moepyras da ara
ise, rogorc sakuTar moqalaqes, romelic imave samsaxurSi imyofeba.
dafuZnebis Tavisufleba. dafuZnebis Tavisufleba warmoadgens wevri saxelmwifoebis
teritoriaze damoukidebeli ekonomikuri saqmianobis (aradaqiravebiTi SromiTi saqmianobis)
warmoebis uflebas, maT Soris iuridiuli pirebis Seqmnis gziT.
dafuZnebis Tavisufleba ori ZiriTadi komponentisgan Sedgeba, esenia:
a) mewarmeTa gadaadgilebis Tavisufleba da
b) sakuTriv, iuridiuli pirebisa da organizaciuli warmonaqmnis sxva formebis da-
fuZnebis Tavisufleba, romlebic ar warmoadgenen iuridiul pirebs.
ZiriTadi debulebebi, romlebic mewarme pirTaTvis dafuZnebis Tavisuflebas iTvalis-
winebs, mocemulia 49-e muxlis pirvel abzacSi; igi adgens: `qvemoT mocemuli debulebebis
Sesabamisad, akrZalulia erTi wevri saxelmwifos moqalaqeTa sxva wevri saxelmwifos teri-
toriaze Tavisuflad dafuZnebis SezRudva. analogiuri wesi moqmedebs saagentoebis, filia-
lebis an Svilobili kompaniebis erTi romelime wevri saxelmwifos im moqalaqeTa mier da-
arsebis SezRudvebTan mimarTebaSi, romlebic sxva wevri saxelmwifos teritoriaze arian da-
fuZnebulni~.
xsenebuli muxlis meore abzaci `dafuZnebis Tavisuflebis~ cnebis Sinaarss ganmar-
tavs: `kapitalis gadaadgilebasTan dakavSirebuli Tavis debulebebis gaTvaliswinebiT, dafu-
Znebis Tavisufleba moicavs damoukidebeli saqmianobis dawyebasa da ganxorcielebas, aseve sa-
warmoebis, gansakuTrebiT, 54-e muxlis me-2 abzacis mniSvnelobiT, sazogadoebebis Seqmnasa da
maT xelmZRvanelobas, adgilsamyofeli saxelmwifos mier sakuTari moqalaqeebisaTvis dadge-
nili debulebebis Tanaxmad~.
bunebrivia, Cndeba kiTxva: dafuZnebis Tavisufleba mxolod fizikuri pirebiTaa Sez-
Ruduli (mxolod fizikuri pirebis uflebaa), Tu igi iuridiul pirebzec vrceldeba? pasu-
xi am kiTxvaze ek-is funqcionirebis Sesaxeb xelSekrulebis 54-e muxlSia mocemuli, sadac
vkiTxulobT: `wevri saxelmwifos kanonmdeblobis Sesabamisad dafuZnebuli sazogadoebebi,
romlebsac TavianTi iuridiuli misamarTi, centraluri administracia an saTavo ofisi kav-
- 165 -