Professional Documents
Culture Documents
mravalferovnebis gaSuqebis
saxelmZRvanelo
londoni, 2004
mediis mravalferovnebis instituti
gamocemulia evrogaerTianebisa da
niderlandebis sagareo saqmeTa saministros
mxardaWeriT
madlobas vuxdiT mravalferovnebis gaSuqebis qselis partniorebs samxreT kavkasiaSi
am saxelmZRvanelos momzadebaSi Setanili wvlilisa da xangrZlivi da keTili Tanam-
SromlobisaTvis.
1.
14 IJF & MDI Sesavali
2.
20 zogadi rCevebi mravalferovnebis gasaSuqeblad
21 rCevebi informaciis wyaroTa mosaZieblad
24 rCevebi sxva jgufebis warmomadgenlebisgan
intervius asaRebad
3.
26 eTnikuri warmomavloba
saswavlo masala
31 boSebi culebiT esxmian Tavs
samxedro policiis Zalebs
33 boSa Tavdamsxmelebi dasavleTs Zarcvaven
35 erTi Ramis stumari xelSi danas iRebs
36 TurqeTSi danaSaulad iTvleba, Tu somexi xar
39 sanam WuburxinjSi TaTbiroben, oCamCireSi qarTvelebs
cocxlad marxaven
44 yarabaRis ganmaTavisuflebeli organizacia protests
gamoTqvams somxebis vizitis gamo Cvens qveyanaSi
4.
46 religia
saswavlo masala
50 ra SeiZleba misces azerbaijans alternatiulma
samxedro samsaxurma?
55 specialuri centris Seqmnis saWiroeba
57 saqarTveloSi ieRovelebs amerikis kongresis
somxuri lobi mfarvelobs
5.
62 genderi
saswavlo masala
66 quCis qalebi veneriuli daavadebebis
matareblebli arian
67 zviadisti qalebi `burjanaZe-demokratebs~ daerivnen
70 momaval 8 marts Cvens ojaxebTan erTad gavatarebT
6.
72 invalidebi
saswavlo masala
76 invalidebi Civian
79 Semwvari giJebi
81 saqme sifrTxiles moiTxovs
84 azerbaijanSi SidsiT daavadebulTa ricxvi izrdeba
87 invalidis savarZeli TeatrSi
7.
92 socialurad daucvelTa jgufebi
saswavlo masala
96 maTxovrebi parlamentis SesasvlelTan
8.
100 moxucebulebi da pensionerebi
saswavlo masala
103 naxevari saarCevno xma 60 wels gadacilebulebs
9.
10.
114 seqsualuri orientacia
saswavlo masala
118 tragikomedia axali saxiT
122 lesboselis uaryofam sisxlisRvra gamoiwvia
125 ratom `daevasa~ biseqsual jaba bojguas boris wifuria?
128 gazeT `iravnuqis~ svetidan
11.
130 politikuri opozicia da disidentebi
saswavlo masala
134 sul ar aris aucilebeli, rom
opoziciam Sekrebebi moawyos
135 Cemi mtris mteri Cemi megobaria
12.
140
vizualuri masalebi
13.
144 savarjiSo modulebi
14.
180 glosariumi
15.
184 mravalferovnebis gaSuqebis qselis samxreT kavkasiis ganyofileba
16.
186 mediis mravalferovnebis institutis Sesaxeb
mravalferovnebis gaSuqebis
saxelmZRvanelo
jon oueni winasityvaoba
jon oueni
milica pesiCi,
masmediis mravalferovnebis institutis direqtori
2004
*rommieciT saSualeba, rom ambavs ise mogiyvnen, rogorc es TviTon surT. Tu undaT,
xuTi an aTi wlis win momxdariT daiwyon, daacadeT, Tundac es imas ar exebodes,
risi gagebac Tqven gWirdebaT. ecadeT, sakmarisi dro gamoyoT, rom ar mogixdeT
maTze zewola, rom swrafad gadavidnen ZiriTad sakiTxze. xSirad, adamiani ufro
advilad laparakobs misTvis saWirboroto sakiTxebze, Tu saSualeba aqvs droSi
SeuzRudavad ilaparakos.
*lasnuerTi
gegonebaT, rom dapirispirebul mxareTagan romelime monoliTuria da yve-
azri amoZravebs da erT gunebazea. yvela sazogadoebaSi iqneba iseTi
vinme, vinc umravlesobis pozicias ar iziarebs. zogi SeiZleba eridebodes sakuTa-
ri azris gamoTqmas, radgan SiSi aqvs, rom amas mezoblebis, politikosebis Tu
sxvaTa SurisZieba mohyveba. gaxsovdeT, rom erTi SexedviT erTian sazogadoebaSic
ki, aris gansxvavebuli azris mqone xalxis nawili _ da Tqven yvela Rone unda
ixmaroT, rom isini aRmoaCinoT da maTi Sexedulebebi gaaSuqoT.
es aRmosavleTevropuli war-
laparakoben, rom sxvadasxva dajgufebis warmo-
madgenlebi arian da qurdobis taqtika aqvT ase-
moSobis bandaa, romelic Tavis Ti. magram Tu isini warmoSobiT sxva qveynidan
msxverpls gaugebari lapara- arian, ra Tqma unda, maTi laparaki gaugebari iq-
kiT abnevs. boSebi, viTom savaW- t neba imisTvis, vinc maT enaze ar laparakobs.
rod, jguf-jgufad dadiodnen
maRaziebSi. sinamdvileSi ki
wvrilman qurdobaTa seriiT qve-
ynis dasavleTi da centraluri aqac faqtad aris moyvanili is, razec mxolod
nawilebidan aTeul aTasobiT eWvi arsebobs. Zalian mniSvnelovania, rom Jur-
evro gaitaces. t nalistebma mkveTrad ganasxvaon es ori ram.
maTi bolo samizne xuTSabaT
saRamos iyo brikensis fosta
klaremorisis maxloblad, sa-
dac bandam maRaziis gamyidve-
lis yuradRebis gasafantad
Cvili bavSvi gamoiyena, manamde visi monayolia es? danaSaulis aRwerisas yovel-
ki seifis gasaRebi Caigdo xel- Tvis didi mniSvneloba aqvs wyaros miTiTebas, _
Si da didi odenobiT fuli ga- es TviTmxilvelis monayolia, Tu policiis mier
itaca.
t aris dadasturebuli?
afxazeTis teritoriaze
mebulni, rom am or xalxs Soris arsebuli problema
gadawydes. mosazreba, rom konfliqti Sav-TeTr mdgo-
qarTvelTa xocva-Jleta mareobaSia, Zlierdeba saTaurSi gaJRerebuli daumt-
grZeldeba, Tumca Wuburxin- kicebeli braldebiT, romelic afxazebis daundobel
jis Sexvedraze TiTqmis yo- saqciels exeba _ braldebiT, romelic aSkarad isaxavs
vel xuTSabaTs xazs usvamen, miznad nebismieri qarTveli mkiTxvelis SeZrwunebas.
rom iq simSvidea da qarTve-
lebic siamtkbilobiT cxov-
roben. qarTuli sagamoZiebo t vin ambobs, rom qarTvelebis xocva grZeldeba? zus-
jgufis wevrebi mkacrad ga- tad ra adasturebs am braldebas?
moxataven, TavianT pozici-
ebs, magram, Cvenda samwuxa-
rod, aravin aqcevs maT yu-
radRebas. gasuli kviris xuT-
SabaTs, Wuburxinjis tradi-
ciul Sexvedraze qarTulma
mxarem mkacrad dasva ori sa-
kiTxi: pirveli Seexeboda af-
xazebis mier tyved ayvanil
xuT qarTvels, Tumca yvela- t is aris statiaSi moyvanili yovelgvari informaciis
feri ase daiwyo: 2003 wlis 4 wyaro? Tu ara, maSin _ vin? es arsad ar aris garkveviT
naTqvami.
agvistos, galis raionis so-
fel Tagilonis sazRvarTan,
daudgenelma pirebma, `gaze-
3. v) yarabaRis ganmaTavisuflebeli
organizacia protests gamoTqvams
somxebis vizitis gamo Cvens qveyanaSi
y arabaRis ganmaTavisuflebelma organiza-
ciam protesti gamoTqva agresori somxeTis
delegaciis mowvevis gamo Savi zRvis Tanam-
Sromlobis organizaciis wevri qveynebis sa-
gareo saqmeTa ministrebis sabWos Sexvedra-
ze dasaswrebad.
ygo-m (yarabaRis ganmaTavisuflebelma
organizaciam) aRniSna, rom aseTi qmedebiT es seriozuli braldebebia, rome-
mTavrobam Seuracxyofa miayena Cveni mowa- lic mTavrobis mier pasuxis gacemas
moiTxovs. magram, radgan pasuxi ar
meebis sulebs, Seqmna pirobebi terorist so-
mouTxoviaT, aSkaraa, rom statia
mxebTan megobruli da samudamo urTierTo-
iziarebs ygo-s Sexedulebebs. SeiZ-
bebis damyarebisTvis da amiT Cveni dakar- leba es asec iyos ganzraxuli, mag-
guli teritoriebis daviwyebaze migvaniSna. ram axali ambebisadmi aseTi midgoma
yarabaRis ganmaTavisuflebel organizacias naklebad uwyobs xels mdgomareobis
sjera, rom aseTi saxis qmedebebi ewinaaRm- mogvarebas an amis mcdelobas. Jur-
degeba azerbaijaneli xalxis interesebs. nalisti ar unda iqceodes, rogorc
ygo-m moiTxova, rom mTavrobas dauyov- t ubralod ygo-s rupori.
m
Tel msoflioSi religuri gansxvavebebi iseve xSirad gamxdara konfliq-
tis mizezi, rogorc eTnikuri warmomavlobis mimarT arsebuli damoki-
debuleba. da marTlac, cota ar iyos, Znelia ganasxvao erTmaneTisagan
es ori ram, radgan dapirispirebul eTnikur jgufebs xSirad gasxvave-
buli religiuri mrwamsi aqvT. magaliTad, kosovoSi serbebsa da albane-
lebs Soris arsebuli daZabuloba eTnikur warmomavlobazea dafuZne-
buli Tu religiur gansxvavebebze, amis erTmaneTisgan gansxvaveba rTu-
lia. eWvs gareSea, rom pasuxi aseTia: rols orive faqtori TamaSobs. ase-
Tive SekiTxva SeiZleba daisvas mTian yarabaRTan mimarTebaSic.
igive SeiZleba iTqvas antisemitizmis Sesaxeb. naTlad Cans, rom ebra-
elTa mimarT zizRi orives _ religiur da eTnikur komponentebs Seicavs.
ebraelebi xSirad ganixilebian, rogorc ucxo rasa, romelsac garkveuli
fizikuri da pirovnuli stereotipebiT ganasxvaveben. aseTebia, magali-
Tad, kexiani cxviri da fulis saeWvo gzebiT Sovnis unari. amave dros
antisemitebi yovelTvis dascinodnen iudaizms, rogorc religias. isini
Worebs avrcelebdnen ebraelTa religiuri wesebisa da rwmenis Sesaxeb,
magaliTad, TiTqos ebraelebi RmerTs msxverplad swiravdnen qristianTa
bavSvebs.
bevri postkonfliqturi situaciis msgavsad, samxreT kavkasiaSi
mdgomareoba bolo wlebSi kidev ufro garTulda religiasTan mimarTe-
baSic. marto yofili daxuruli sazogadoebebi ar ibrZvian regionSi didi
xnis win damkvidrebuli religiuri jgufebis warmomadgenlebs Soris
urTierTgagebis SenarCunebisaTvis. amave dros, dasavleTidan Camosuli
misionerebic cdiloben xalxis gadabirebas sxva sulieri tradiciebisa-
ken, rac suraTs kidev ufro arTulebs.
gTavazobT ramdenime rCevas, romelic dagexmarebaT ise gaaSuqoT re-
ligia, rom konfliqtis gaRvivebas ki ar SeuwyoT xeli, aramed Semwyna-
reblobas:
gazeTi `olailari~,
baqo, azerbaijani, 2003 wlis 22 ivnisi
4. g) saqarTveloSi ieRovelebs
amerikis kongresis somxuri
lobi mfarvelobs t es saTauri aranairad ar aris gamyare-
buli statiaSi moyvanili informaciiT.
b
olo 10 wlis manZilze samxreT kavkasiaSi sazogadoebebis cvlis parale-
lurad qalTa rolic icvleboda. magram qalebze orientirebuli zogi-
erTi bolodroindeli Jurnalisa da sxva gamocemebis mixedviT Tu vimsje-
lebT, SeiZleba adamianma ifiqros, rom maT interess mxolod tansacmeli,
kosmetika, saxlis mowyoba da samzareulo warmoadgens. im SezRudvebis
gamo, romliTac isini _ da sxvebic _ itanjebodnen bolo aTwleulamde.
gasagebia, rom asarCevi produqtebis dRes metia, magram eWvgareSea, rom
bevr qals gacilebiT farTo interesebi aqvs.
masmediaSi qali xSirad warmodgenilia an rogorc diasaxlisi da modis
`qalRmerTi~, an rogorc meZavi an sxva saxis msxverpli. maSin, roca pros-
titucia da trefikingi qalebSi seriozul problemas warmoadgens, saWi-
roa, qalebis cxovreba mTeli mravalferovnebiT iqnes gaSuqebuli, iseve,
rogorc mamakacTa cxovreba. gTavazobT ramdenime rCevas, romlebic amis
miRwevaSi dagexmarebaT:
5. b) winasaarCevno sisxlisRvra
ukve dawyebulia
bolnisSi momxdarma incidentma amgvar t ra kavSiri aqvs wina Setake-
praqtikas ukve daudo saTave. am sisxliani bas amJamindel incident-
Setakebidan ramdenime dRis Semdeg morigi Tan? sasargeblo iqneboda
brZola gaimarTa, amjerad ukve TbilisSi. mokled misi aRwera, rom ga-
sagebi gamxdariyo am inci-
gazeTi `iravunqi~,
erevani, somxeTi,
2004 wlis 12 marti
6. a) invalidebi Civian
i nvalidTa kavSirma `astgikma~ Caatara pirveli Ro-
nisZieba Temaze: `davicvaT invalidebis uflebebi da
mxari davuWiroT maT.~ `astgikis~ prezidentma, levon
nersesianma amerikuli organizaciis `vilCear fondis-
gan~ miiRo 240 invalidis etli [TiToeuli maTgani 150
aSS dolaris Rirebulebisa], somxeTis respublikis
sxvadasxva regionebsa da mTian yarabaRSi mcxovrebi
mosaxleobisaTvis dasarigeblad. pirveli, vinc es Se-
Tavazeba miiRo, iyo artikis meri hmajak abrahamiani.
amgvarad, artikis Cvidmetma mcxovrebma, pirvelma mi-
iRo axali invalidis savarZlebi.
invalidebis muSaobis xelSewyobisa da maTi finan-
suri mxardaWeris mizniT, levon nersesianma wamoayena
winadadeba Seqmniliyo invalidi bavSvebis mSobelTa
adgilobrivi organizacia. roca mSoblebi Seikribnen
Tavisi organizaciis prezidentis asarCevad, h. abra-
Jurnalisti aSkarad akri-
hamianma maSinve waradgina am TanamdebobisTvis yvelaze tikebs mers, magram mainc sa-
Sesaferisi kandidati, narine zaqariani. mniSvneloba Wiroa faqtebis moyvana. sa-
ara aqvs, rogor scada am 20 wlis gamoucdelma gogonam erTod ratom ereva meri pre-
maTTvis imis axsna, rom ar SeuZlia kompiuteris gamo- zidentis arCevaSi? iq dam-
yeneba, rom man skolaSi germanuli iswavla da ara ing- swreebma, Jurnalistis CaT-
vliT, hkiTxes mas, ratom un-
lisuri. meri ganagrZobda Tavisi saukeTeso megobris,
da daikavos es Tanamdeboba
qalaqis sabWos wevris miamiti qaliSvilis darwmunebas,
misi megobris qaliSvilma?
rom `es araferia, Sen SegiZlia amis gakeTeba, Sen cota-
Tu es ase moxda, aucileb-
Ti xom ici kopiuterTan muSaoba da or TveSi mTlianad lad unda aisaxos statiaSi,
iswavli.~ t Tu _ ara, maS ratom?
6. b) Semwvari giJebi
redaqtori bodiSs ixdis saTauris gamo
gazeTi `zerkalo~,
baqo, azerbaijani, 2003 wlis 31 oqtomberi
Zalze mniSvnelovania, rom maTTan, vis Sesaxebac werT, garkveuli dro dayoT,
*magram es ar niSnavs, rom maT naTqvams ueWvelad unda endoT. maTgan uamrav mZime
ambavs gaigebT, magram sanam ar darwmundebiT, rom monaTxrobi sinamdviles Seesa-
1
`sem~ politikuri partiaa, `somxeTis erovnuli moZraoba~
p
ostkomunistur qveynebSi Zalian bevri moxucebuli aRmoCnda gausaZ-
lis dReSi.jer kidev maSin, rodesac maTi pensia sakmarisi iyo norma-
luri cxovrebisaTvis, socialurma da ekonomikurma cvlilebebma bevri
moxuci aiZula lukmapuris saSovnelad gamosuliyo. inflaciam bevrs
waarTva saqonlisa da momsaxurebis yidvis unari da aiZula, rom maT-
xovrobiT erCina Tavi.
miuxedavad imisa, rom es problemebi yvelasaTvis cxadia, Jurna-
listebi iSviaTad amaxvileben maTze yuradRebas. rodesac ki masmediaSi
moxucebuli adamiani gaSuqebula, es TiTqmis yovelTvis, ZonZebiT
mosili da welSi moxrili bebiaa, romelic wuwunebs, rom yvelaferi
ise ar aris, rogorc adre iyo. moxucebulebi iSviaTad arian warmodge-
nilni aqtiur, ganaTlebul pirovnebebad; isini iSviaTad arian mimzid-
veli, sakuTari uflebebisaTvis mebrZoli adamianebi da ara garemo-
ebebis pasiuri msxverplni.
ramdenime rCevas gTavazobT, romlebic moxucebulTa gacilebiT
mravalferovani saxeebis SeqmnaSi dagexmarebaT:
b
olo aTwleulis manZilze samxreT kavkasiaSi momxdarma konfliqtebma
da dapirispirebam ltolvilTa talRa warmoSva. zogierTma gadalaxa
sazRvari da sxva qveynebSi saSinel pirobebSi uwevs cxovreba; sxvebi
qveynis SigniT iZulebiT gadaadgilebuli pirebi arian, romlebsac ub-
ralod aRar gaaCniaT sakuTari saxli da aRar ZaluZT damoukideblad
cxovreba. bevrma SeZlo sakuTari ojaxis SenarCuneba, magram sxvebma
mSoblebi, meuRleebi da Svilebi dakarges mSvidobian mosaxleobaze Tav-
dasxmis an avadmyofobis, yvelaze naklebad mtkivneul SemTxvevaSi ki,
imigraciis Sedegad.
bunebrivia, rom qveynis SigniT iZulebiT gadaadgilebuli pirebisa
da ltolvilebis arsebobam uzarmazari socialuri, ekonomikuri da po-
litikuri dawola gamoiwvia im regionebSi, sadac isini aRmoCndnen. bevr
adgilas, didi xnis mcxovreblebic, romlebic TviTonac cdilobdnen
axal da, xSirad, mZime pirobebSi cxovrebasTan Seguebas, xelgaSliT ar
Segebebian am adamianebis mosvlas. politikosebi xSirad cdiloben
TavianTi popularobis gazrdas adgilobriv mosaxleobaSi maT winaaR-
mdeg uaryofiTi ganwyobis xelSewyobiT.
daZabulobis Semcirebis saqmeSi Jurnalistebs mniSvnelovani rolis
TamaSi SeuZliaT.
gazeTi `zerkalo~,
baqo, azerbaijani, 2004 wlis 24 oqtomberi
9. b) antisomxuri TamaSebi
somxebis daxmarebiT
a m dReebis azerbaijanuli presa savsea statiebiT
preskonferenciis Sesaxeb, romelic somexma imig-
rantebma, roman tarianma da artur apresianma moaw-
yves baqoSi. bunebrivia, ori somexi baqoSi imisTvis
Camovida, rom sakuTari samSoblo gaekritikebina.
roman tariani da artur apresiani namdvili adami-
anebi arian, romlebic baqodan wavidnen da somxeTSi
10 welze didxans cxovrobdnen.
somxeTis mTavrobis daqvemdebarebaSi myofi mig-
raciisa da ltolvilTa saagentos xelmZRvanelma,
gagik ieganianma gviTxra: roman tariani somxeTSi, Jurnalisti piradad esaubra
koriunis 23-Si cxovrobda da maRaziaSi muSaobda. aidas, Tu es informacia mas ie-
gagik ieganianis TqmiT, mis saagentos bevrma gaRi- ganianma miawoda? meore xelis
informacia, gansakuTrebiT,
zianebulma ltolvilma mimarTa, romlebic aRaSfo-
iseTi, romelsac vinme sakuTa-
Ta samSoblos moRalateebis saqcielma. sxvaTa So-
ri mosazrebis gansamtkiceb-
ris, roman tarianis yofilma meuRlem, aidamac mi- lad iyenebs, ar SeiZleba sarw-
marTa saagentos. man Tqva, misma saqcielma damanaxa, munod CaiTvalos. Tu Jurna-
rom marTali viyavi, roca qmars gavSordi, ubralod lists es informacia tarianis
vwuxvar, rom Cemi ori Svili am kacis gvars ata- meuRlisgan ar miuRia, mas is
rebso. t statiaSi ar unda Seetana.
Rrma analizis gareSec naTelia, rom es Cveni me-
zoblebis didi Sromis Sedegia. mizani somxeTis ki-
dev erTxel komprometirebaa, TiTqos Cven koruf-
ciasa da ukanonobaSi vixrCobodeT, azerbaijani ki
iseTi demokratiuli iyos, rom is mzadac ki aris,
baqoSi miiRos gawamebuli somxebi. samwuxarod,
s
eqsualuri umciresobebi samxreT kavkasiis qveynebSi am bolo wlebSi
ufro TvalsaCino gaxdnen. am jgufis zogierTma warmomadgenlebma Seq-
mnes kavSirebi, ramac aiZula Jurnalistebi yuradReba miqciaT aratra-
diciuli seqsualuri orientaciis mqone pirebis _ cisferebis, lesbo-
selebis da biseqsualebis mier wamoWrili rTuli sakiTxebisaTvis. Tum-
ca bevri Jurnalisti da mediis warmomadgeneli yoveldRiur cxovre-
baSi maT moixseniebs, rogorc mankiersa da sazogadoebisaTvis mavne
jgufs da ara rogorc adamianebs, romlebic TanagrZnobas, gagebasa da
maTi ZiriTadi uflebebis dacvas imsaxureben.
seqsualuri umciresobebis gaSuqebisaTvis gTavazobT ramdenime
rCevas:
gazeTi `olailar~,
baqo, azerbaijani, 2003 wlis 27 Tebervali
sisxlisRvra
lebs. `seqsualuri Tavgadasavlebze xaz-
gasmam SesaZloa damatebiTi mkiTxvelebi mi-
izidos da kidev erTxel gausvas xazi, rom
gamoiwvia t
qali sinamdvileSi kargi drostarebisaT-
vis daisaja. Tumca statia iqve miuTiTebs,
rom qals stabiluri urTierTobebi hqon-
msxverplis seqsualuri
Tavgadasavlebi da, mosiyvarule deda iyo da sulac ar
ainteresebda damatebiTi `seqsualur Tav-
gazeTi `metro~,
londoni, didi britaneTi, 23 aprili, 2002 weli.
m
ravalferovani politikuri Sexedulebebis damkvidrebisaTvis gzebis
gamonaxva, imis aRiareba, rom gansxvavebuli Sexedulebis gamoxatva sa-
moqalaqo sazogadoebis normaluri da bunebrivi elementia, postko-
munisturi qveynebis erT-erT udides sirTules warmoadgens. zog qve-
yanaSi amis miRweva ufro warmatebiT SeZles, zogan seriozuli nabijebi
gadaidga, rom opoziciuri partiebi da gansxvavebuli Sexedulebebis
mqone adamianebi umravlesobasTan Tanabar pirobebSi aRmoCeniliyvnen.
amave dros aRsaniSnavia, rom mraval qveyanasa da regionSi, es pro-
cesi jer ar dasrulebula. miuxedavad imisa, rom es qveynebi gansxvave-
buli azrebis mimarT tolerantulobisaTvis mzadyofnas acxadeben,
erovnuli da adgilobrivi mTavroba kvlav agrZelebs opoziciaSi myofi
moqalaqeebisaTvis politikuri, ekonomikuri da samarTlebrivi bari-
erebis Seqmnas, raTa maTTvis Zneli iyos sakuTari Sexedulebebis xmama-
Rali gamoTqma. zogjer im pirebs, romlebic xelisuflebis mier dasa-
xul kurss ar eTanxmebian, moRalateebad acxadeben da, SesaZlebelia,
danaSaulebrivi qmedebac ki dasdon bralad.
zogjer Jurnalistebi da masmediis saSualebebi ama Tu im mizeziT
sawinaaRmdego SexedulebaTa SezRudvas eTanxmebian. SesaZloa TviTo-
nac ganicdidnen xelisuflebisa da saqmiani wreebis interesebis ze-
wolas. anda, SesaZloa, Jurnalistebs gulwrfelad sjerodeT, rom am
dapirispirebaSi sazogadoebis meore mxaris monawileoba ukanonoa da
amis gamo Tavisi Sexedulebebis gamoTqmis ufleba ara aqvs. xSirad mas-
mediis saSualebebi mTavrobas emxrobian, Tumca isic SesaZlebelia, rom
Jurnalistebi, romlebic opoziciur Zalas warmoadgenen, movlenebis
oficialuri versiis gamoqveynebis xelis SeSlas Seecadon.
presis erT-erT umTavres rols debatebSi yvela dapirispirebuli
mxarisaTvis monawileobis saSualebis micema warmoadgens, an unda
warmoadgendes. amis misaRwevad gTavazobT ramdenime rCevas:
s
ityvebis msgavsad, fotoebi, romlebic statiebs axlavs Tan, umniSvne-
lovanes rols asrulebs informaciis miwodebis saqmeSi. gazeTSi
gamoqveynebul fotos Tu televiziiT naCveneb videoCanawers _ vizu-
alur elementebs _ mkiTxvelamde Tu mayureblamde Zlieri da, xSirad,
emociuri azris mitana SeuZlia. fotoebiT da kadrebiT gadmocemuli
ambiT gamowveuli Sedegebi, SesaZloa Tavad im xalxisaTvisac ki gauc-
nobierebeli iyos, vinc isini masalisTvis SearCia.
masalis ilustrirebisas gaxsovdeT, rom masSi warmodgenili saxeebi
SesaZloa didxans daamaxsovrdes mkiTxvelsa Tu mayurebels. maT teq-
sti SeiZleba sul ar waikiTxon da mxolod foto da saTauri SeamCnion.
ase rom, Zalze mniSvnelovania iseTi suraTebis SerCeva, romlebic
Tqven mier momzadebuli masalis suliskveTebas asaxavs da ar ewinaaR-
mdegeba imas, ris Tqmasac masaliT cdilobT.
ramdenime rCevas mogcemT, Tu rogor miaRwioT amas:
3. cudi redaqtireba
gazeTebis, radiosa da teliviziiT gasul masalebSi romelime eTnikuri jgufi,
xanSi Sesulebi, invalidebi an qalebi uxeSi da stereotipebiT gajerebuli eniT
xom ar arian gaSuqebulni?
yvelam icis raRac ambavi, magram yvela ratom? imitom, rom am gansazRvrebas
ambavi axal ambebSi ver Seva! mravali fena aqvs. TiToeuli Cvengani
imisaTvis, rom ganvsazRvroT, Tu ra sakuTari istoriuli gadasaxedidan
SeiZleba warmoadgendes axal ambebs, uyurebs mas, rom gansazRvros, warmo-
unda davsvaT zemoaRniSnuli kiTxva. adgens Tu ara romelime konkretuli
seminaris xelmZRvaneli svams kiT- movlena axal ambebs, romlebic unda
xvas: rogor gansazRvravT axal ambebs? gaSuqdes da mkiTxvelsa Tu mayurebels
miewodos.
seminaris xelmZRvanels Jurnalistikis ZiriTadi elemen-
TiToeul monawiles vTxovoT, rom tebi: gansazRvrebebi, romlebic yvela-
*furcelze daweros axali ambebis gan- ze xSirad gvxvdeba:
sazRvreba. rodesac monawileni weras
daasruleben, TiToeuli unda adges da reportioris SexedulebiT mkiTxve-
sakuTari pasuxi warmoadginos, rome-
*lisaTvis mniSvnelovani movlenebis Se-
lic seminaris xelmZRvanelma unda Ca- saxeb sazogadoebis informireba.
iweros.
oficialuri informaciis miwodeba
SegiZliaT monawileebis mier moce-
*sazogadoebis sxvadasxva wyarodan.
*muli gansazRvrebebi qaRaldis did
furclebze CamoweroT da oTaxSi gamo-
akraT, raTa am savarjiSos dasrulebis-
*da aRvweroT is, rac, reportiorebisa
redaqtorebis azriT, mniSvnelovan
Tanave yvelam kargad dainaxos isini. ar informacias warmoadgens da mkiTxvels
aris saWiro, rom furcelze gansazR- unda miewodos.
vrebasTan erTad monawilis saxelic
eweros. seminaris xelmZRvanels:
monawileebs kiTxva dausviT: `dami-
rogorc es savarjiSo gviCvenebs, bevrs
*saxeleT is axali elementebi, romlebic
sakmao Zalisxmeva sWirdeba, rom gansaz- axali ambebis gansazRvrebis nawils un-
Rvros, Tu ra warmoadgens axal ambebs. da warmoadgendes. gaiTvaliswineT, rom
seminaris xelmZRvanels:
kidev erTxel gadaxedeT statiebs.
sTxoveT, rom TiToeulma monawilem im
sxva kategoriis xalxis sia Camoweros,
romlebTanac dakavSireba SeiZleba, rom
statias ganxiluli sakiTxis gansxvave-
buli xedva Seematos. igive savarjiSo
danarCeni sami statiiTac Seasrulon.
hkiTxeT monawileebs, rogor SearCevd-
nen informaciis wyaroebs, rom stati-
ebSi warmodgenili sakiTxis xedva ga-
efarToebinaT.
m
ediis mravalferovnebis instituti arakomerciuli, arapolitikuri orga-
nizaciaa, romlis Stab-binac londonSi mdebareobs. organizaciis mizania,
rom ganviTarebad sazogadoebebSi, mravalferovnebis gaSuqebis saSualebiT,
xeli Seuwyos konfliqtebis mogvarebas.
gamomcemlebi:
ydis dizaini:
leonard vicinic
dakabadoneba:
besik danelia
beWdva:
Sps `sezani~