Professional Documents
Culture Documents
buRaltruli aRricxvis
Sesavali
6
100000 laris masalebi produqciis dasamzadeblad. es imas niSnavs, rom avsaxoT same-
urneo saqmianobis Sedegad momxdari ara mxolod raodenobrivi, aramed Tvisebrivi
cvlilebebic. erTi Tvisebis mqone saSualeba, kerZod fuladi saSualeba, Seicvala
meore Tvisebis mqone saSualebiT – masalebiT.
aRniSnulidan gamomdinare, sameurneo saqmianobis procesSi momxdari cvlilebe-
bis garkveuli sazomebiT ricxvobriv asaxvas da Tvisebriv daxasiaTebas, misi Seswav-
lis, gamoyenebisa da kontrolis mizniT, sameurneo aRricxva ewodeba.
aRricxvis Sinaarsi da amocanebi damokide- bulia sazogadoebrivi warmoebis
wesze. sameurneo aRricxva klasobrivi xasiaTisaa. sazogadoebis ganviTarebis ama Tu im
etapze, yvela ekonomikur formaciaSi, igi gabatonebuli klasis interesebs emsaxureba.
ase, magaliTad, kapitalizmis dros, arsebobs ra warmoebis saSualebebze kerZo
sakuTreba, warmoebuli produqtis miTviseba kerZo xasiaTs atarebs, xolo
maqsimaluri mogebis moRebis gamodevneba kapitalisturi warmoebis wesis ZiriTadi
damaxasiaTebeli Taviseburebaa.
7
vneba raodenobis, zomis, wonis da sxva iseTi sazomi erTeulebi, rogoricaa: kilogra-
mi, centneri, tona, litri, dekalitri, cali, wyvilebi, metri, kilometri da a.S.
8
aRricxva, magram fuladi sazomi erTeulis gamoyeneba sruliad ar gamoricxavs natu-
raluri da SromiTi sazomebis gamoyenebas, piriqiT, dakavSirebulia maTTan.
amrigad, sameurneo saqmianobis asasaxavad aRricxvaSi gamoiyeneba samive saxis sa-
zomi erTeuli _ naturaluri, SromiTi da fuladi, Tumca amaTgan ganmazogadebelia,
sayovelTaoa fuladi sazomi.
9
operatiul-teqnikuri aRricxva iyenebs samive saxis sazom eTeuls: naturalurs,
SromiTs da fulads, imis mixedviT, Tu konkretul SemTxvevaSi romeli sazomis gamo-
yenebaa xelmisawvdomi da SesaZlebeli. magaliTad, operatiuli aRricxva gvawvdis
cnobebs muSakTa samuSaoze gamocxadebis, samuSao drois gamoyenebis, miRebuli da da-
xarjuli masalebis raodenobisa da nairsaxeobis, gamomuSavebuli an daxarjuli eleq-
troenergiis Sesaxeb da a. S. operatiul-teqnikuri aRricxva calkeuli cvlilebebis
asasaxavad, ra Tqma unda, iyenebs fulad sazom erTeulsac, magram ara rogorc ganma-
zogadebels, romelic sxvadasxva xasiaTis cvlilebebis ganzogadebulad asaxvis saSua-
lebas iZleva.
10
lobrivi), Tavmoyra, dajgufeba, saSualo da SefardebiTi sidideebis, indeqsebis, dina-
mikuri mwkrivebis gamoyeneba, grafikuli gamosaxvis meTodi da sxva.
statistikuri aRricxa iyenebs samive saxis sazom erTeuls, magram msgavsad ope-
ratiul-teqnikuri aRricxvisa, ZiriTadad, naturalur da SromiT sazom erTeulebs.
statistikuri aRricxvis meSveobiT SesaZlebelia mTeli erovnuli meurneobis
an misi calkeuli dargebis ganzogadebuli daxasiaTeba-analizi, sameurneo saqmianobis
sistematuri dakvirveba da aqedan gamomdinare, ekonomikuri rezervebis gamovlena.
11
TeuliT SeiZleba. is, rac fuladi sazomiT ar gamoisaxeba, buRaltrul aRricxvas ar
eqvemdebareba. aRniSnuli ar niSnavs imas, rom buRaltruli aRricxva ar iyenebdes na-
turalur an SromiT sazom erTeulebs. piriqiT, buRaltruli aRricxva pirvel etap-
ze sameurneo saqmianobaSi momxdar cvlilebebs swored aRniSnuli sazomebiT asaxavs,
Semdeg ki maT ganzogadebas fuladi sazomis gamoyenebiT axorcielebs.
buRaltruli aRricxvis Taviseburebaa isic, rom igi sameurneo saqmianobaSi mom-
xdar cvlilebebs gansakuTrebuli wesiT gaformebuli dokumentebis, anu sabuTebis sa-
fuZvelze asaxavs. amdenad, buRaltruli aRricxva dokumenturi aRricxvaa.
12
(firmis) sameurneo saqmianobaSi momxdari cvlilebebis pirveladi dakvirvebis, anali-
zis, Sefasebis, aRiarebisa da momxmareblebze miwodebis saSualebas iZleva.
14
lobiT aRricxvaSi, angariSgebis Sedgenisa da analizisas, zomis erTeulebis SerCevas
TiToeuli konkretuli situaciisaTvis maTi vargisianoba udevs safuZvlad.
15
maCveneblebi konkretul naturalur monacemebs warmoadgenen, xolo finansuri aRric-
xva, cnobilia, rom scnobs mxolod erT sazom erTeuls - fulads. agreTve, imasTan
dakavSirebiT, rom finansur aRricxvaSi asaxvas hpovebs mxolod istoriuli monaceme-
bi, isini gare momxmareblebTan ZiriTadad, mogvianebiT xvdebian, vinaidan finansuri an-
gariSgeba qveyndeba weliwadSi erTxel.
16
finansuri da mmarTvelobiTi aRricxvis
funqciebi da wesebi
finansuri aRricxva mmarTvelobiTi aRricxva
informaciis ZiriTadi momxmareblebi:
Sida da gare momxmareblebi mxolod Sida momxmareblebi: sawarmos xel-
mZRvaneloba da ganyofilebebi
3. reglamentaciis xarisxi:
buRaltruli aRricxvis sayovel- normebi da SezRudvebi ar arsebobs, erTaderTi
Taod miRebuli principebisa da kriteriumi informaciis vargisianobaa.
normebis savaldebulo dacva.
4. gamoyenebuli sazomebi:
fuladi sazomi nebismieri Sesaferisi, fuladi an naturaluri
7. saimedoobis xarisxi
moiTxovs obieqturobas, bunebiT is- damokidebulia kontrolisa da dagegmvis miz-
toriulia nebze, xSirad zusti monacemebic gamoiyeneba
17
1.6. samewarmeo saqmianobis samarTlebrivi
formebi
18
SezRuduli pasuxismgeblobis sazogadoeba aris sazogadoeba, romlis pasuxis-
mgebloba kreditorebis winaSe Semoifargleba sazogadoebis qonebiT, xolo TiToeuli
partnioris pasuxismgebloba - sawesdebo kapitalSi misi wiliT. sazogadoebis sawesde-
bo kapitalis minimaluri odenoba 200 laria, Senatanis odenoba TiToeuli partnio-
risaTvis SeiZleba gansxvavebulad ganisazRvros, magram igi aTze unaSTod unda iyo-
fodes.
19
nansuri angariSgeba unda moamzados mxolod SezRuduli pasuxismgeblobis sawarmo-
saTvis da cxadia, masSi ar aisaxeba mis pirad sakuTrebaSi arsebuli sxva qoneba. e.i.
buRaltruli aRricxvis sagania sawarmo. aseve, buRaltruli aRricxvis sagani SeiZ-
leba iyos sxvadasxva dawesebulebebi, organizaciebi, gaerTianebebi da a. S.
20
masSi asaxuli yvela informaciis utyuarobis Semowmebasa da dadasturebas. isini au-
ditoruli Semowmebis Sedegebze amzadeben auditorul daskvnas sawarmos finansuri
angariSgebis obieqturobisa da sisworis Sesaxeb. amgvari auditoruli daskvna inves-
torebis, kreditorebisa da maregulirebeli organoebisaTvis finansuri angariSgebisa
da saerTod, sawarmos finansuri mdgomareobis xarisxis Sefasebis kriteriums warmoad-
gens.
buRaltrebi, romlebic muSaoben sawarmos administraciis SemadgenlobaSi da
am sawarmos TanamSromlebs warmoadgenen, buRalter-menejerebad iwodebian. isini
akontroleben momxdar sameurneo operaciebs, amzadeben sawarmos biujets da afaseben
komerciuli, samTavrobo da aramomgebiani organizaciebis saqmianobis Sedegebs. buRal-
ter-menejeris Tanamdebobis dasakaveblad maT unda hqondeT buRaltrul aRricxvasa
da menejmentSi specialuri ganaTlebis damadasturebli diplomi. zogierTi buRalte-
ri Sida auditorad muSaobs. isini akontroleben TavianTi sawarmos saqmianobas, mag-
ram damoukidebeli auditorebisagan imiT gansxvavdebian, rom isini sawarmos Tanam-
Sromlebi arian da maTTvis auditoris sertifikati savaldebulo ar aris. e. i. ser-
Tificirebuli damoukidebeli buRaltrebi da damoukidebeli auditorebi ar arian.
Sesabamisad, maT ara aqvT audituri daskvnis momzadebis ufleba.
21
kiTxvebi TviTSefasebisaTvis:
22