Professional Documents
Culture Documents
08 - Wykonywanie Posadzek Z Materiałów Mineralnych
08 - Wykonywanie Posadzek Z Materiałów Mineralnych
NARODOWEJ
Małgorzata Kapusta
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Kapusta
Konsultacja:
dr inż. Jacek Przepiórka
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 4
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Materiał nauczania 8
4.1. Rodzaje materiałów mineralnych 8
4.1.1. Materiał nauczania 8
4.1.2. Pytania sprawdzające 8
4.1.3. Ćwiczenia 8
4.1.4. Sprawdzian postępów 9
4.2. Właściwości techniczne materiałów 10
4.2.1. Materiał nauczania 10
4.2.2. Pytania sprawdzające 11
4.2.3. Ćwiczenia 11
4.2.4. Sprawdzian postępów 13
4.3. Podstawowe surowce do produkcji płytek ceramicznych 14
4.3.1. Materiał nauczania 14
4.3.2. Pytania sprawdzające 14
4.3.3. Ćwiczenia 14
4.3.4. Sprawdzian postępów 15
4.4. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna 16
4.4.1. Materiał nauczania 16
4.4.2. Pytania sprawdzające 17
4.4.3. Ćwiczenia 17
4.4.4. Sprawdzian postępów 18
4.5. Zasady wyznaczenia poziomu powierzchni i spadków powierzchni 19
4.5.1. Materiał nauczania 19
4.5.2. Pytania sprawdzające 21
4.5.3. Ćwiczenia 21
4.5.4. Sprawdzian postępów 23
4.6. Posadzki z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych 24
4.6.1. Materiał nauczania 24
4.6.2. Pytania sprawdzające 32
4.6.3. Ćwiczenia 33
4.6.4. Sprawdzian postępów 34
4.7. Posadzki z płytek i płyt kamiennych 35
4.7.1. Materiał nauczania 35
4.7.2. Pytania sprawdzające 36
4.7.3. Ćwiczenia 36
4.7.4. Sprawdzian postępów 37
4.8. Posadzki z płytek lastrykowych 38
4.8.1. Materiał nauczania 38
4.8.2. Pytania sprawdzające 38
4.8.3. Ćwiczenia 38
4.8.4. Sprawdzian postępów 40
4.9. Posadzki z płytek skałodrzewnych 41
4.9.1. Materiał nauczania 41
4.9.2. Pytania sprawdzające 41
2
4.9.3. Ćwiczenia 41
4.9.4. Sprawdzian postępów 42
4.10. Posadzki z cegieł klinkierowych i zwykłych 43
4.10.1. Materiał nauczania 43
4.10.2. Pytania sprawdzające 44
4.10.3. Ćwiczenia 44
4.10.4. Sprawdzian postępów 45
4.11. Elementy wykończeniowe posadzek 46
4.11.1. Materiał nauczania 46
4.11.2. Pytania sprawdzające 47
4.11.3. Ćwiczenia 48
4.11.4. Sprawdzian postępów 49
4.12. Materiały pomocnicze i wykończeniowe 50
4.12.1. Materiał nauczania 50
4.12.2. Pytania sprawdzające 50
4.12.3. Ćwiczenia 51
4.12.4. Sprawdzian postępów 52
4.13. Zasady, sposoby i techniki konserwacji posadzek 53
4.13.1. Materiał nauczania 53
4.13.2. Pytania sprawdzające 53
4.13.3. Ćwiczenia 53
4.13.4. Sprawdzian postępów 54
4.14. Dokumentacja techniczna: Polskie Normy, instrukcje, aprobaty
techniczne 55
4.14.1. Materiał nauczania 55
4.14.2. Pytania sprawdzające 55
4.14.3. Ćwiczenia 56
4.14.4. Sprawdzian postępów 56
4.15. Zasady posługiwania się sprzętem pomiarowym 57
4.15.1. Materiał nauczania 57
4.15.2. Pytania sprawdzające 57
4.15.3. Ćwiczenia 57
4.15.4. Sprawdzian postępów 58
4.16. Przepisy techniczne 59
4.16.1. Materiał nauczania 59
4.16.2. Pytania sprawdzające 60
4.16.3. Ćwiczenia 61
4.16.4. Sprawdzian postępów 62
4.17. Zasady przedmiarowania i obmiaru robót 63
4.17.1. Materiał nauczania 63
4.17.2. Pytania sprawdzające 63
4.17.3. Ćwiczenia 63
4.17.4. Sprawdzian postępów 64
4.18. Kalkulacja 65
4.18.1. Materiał nauczania 65
4.18.2. Pytania sprawdzające 66
4.18.3. Ćwiczenia 66
4.18.4. Sprawdzian postępów 67
5. Sprawdzian osiągnięć 68
6. Literatura 75
3
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o posadzkach z materiałów
mineralnych, materiałach stosowanych do wykonywania posadzek, a także ułatwi
Ci wykonywanie podłóg oraz ich odbiór.
W poradniku zamieszczono:
1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4), który umożliwia samodzielne przygotowanie się
do wykonania ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Obejmuje on również ćwiczenia, które
zawierają wykaz materiałów, narzędzi i sprzętu potrzebnych do realizacji ćwiczeń. Przed
ćwiczeniami zamieszczono pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do ich wykonania. Po
ćwiczeniach zamieszczony został sprawdzian postępów. Wykonując sprawdzian
postępów, powinieneś odpowiadać na pytania tak lub nie, co oznacza, że opanowałeś
materiał albo nie.
4. Sprawdzian osiągnięć, w którym zamieszczono instrukcję dla ucznia oraz zestaw zadań
testowych sprawdzających opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej jednostki.
Zamieszczona została także karta odpowiedzi.
5. Wykaz literatury obejmujący zakres wiadomości, dotyczącej tej jednostki modułowej,
która umożliwi Ci pogłębienie nabytych umiejętności.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela
lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną
czynność.
Jednostka modułowa: Wykonywanie posadzek z materiałów mineralnych, której treści
teraz poznasz, stanowi jeden z elementów modułu 713[05].Z1 „Technologie wykonywania
posadzek” i jest oznaczona na zamieszczonym schemacie na str. 5.
4
713[05].Z1
Technologie wykonywania posadzek
713[05].Z1.01
Dobieranie materiałów, narzędzi i sprzętu
713[05].Z1.02
Przygotowywanie zapraw, klejów
i mieszanek betonowych
713[05].Z1.03 713[05].Z1.04
Wykonywanie Wykonywanie izolacji
izolacji przeciwwilgociowych termicznych i akustycznych
713[05].Z1.05
Wykonywanie podkładów pod posadzki
713[05].Z1.06
Wykonywanie posadzek jastrychowych
713[05].Z1.07
Wykonywanie posadzek z drewna
i materiałów drewnopochodnych
713[05].Z1.08
Wykonywanie posadzek
z materiałów mineralnych
713[05].Z1.09
Wykonywanie posadzek
z tworzyw sztucznych
5
2. WYMAGANIA WSTĘPNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
− rozpoznawać podstawowe materiały budowlane,
− posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa,
− wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,
− przygotować narzędzia i sprzęt do pracy,
− wykonać zaprawy, kleje i mieszanki betonowe,
− dobierać izolacje i wykonywać je,
− dobierać i wykonywać podkłady pod posadzki,
− stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,
− korzystać z różnych źródeł informacji.
6
3. CELE KSZTAŁCENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
– rozpoznać warunki techniczne i fizyczne przystąpienia do robót,
– wyznaczyć płaszczyzny posadzek,
– obliczyć procentowe spadki powierzchni posadzek,
– ukształtować spadki powierzchni posadzek,
– wyznaczyć punkty wysokościowe (repery),
– wskazać pomieszczenia, w których należy stosować posadzki wykonane z materiałów
mineralnych,
– dobrać płytki według gatunków, wymiarów i barw,
– rozplanować układ płytek terakotowych, kamiennych, lastrykowych i innych
w pomieszczeniu,
– posłużyć się narzędziami i sprzętem do wykonywania posadzek,
– wykonać posadzki z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych,
– ułożyć płytki na zaprawach tradycyjnych i gotowych zaprawach,
– ułożyć płytki na warstwie kleju,
– wypełnić spoiny,
– mocować cokoliki przyścienne,
– konserwować posadzki,
– rozpoznać rodzaj i pochodzenie skał, z których wyrabia się płytki i płyty,
– przygotować zaprawy odpowiednio do rodzaju płyt,
– wykonać posadzki z płytek i płyt kamiennych,
– stosować różne techniki układania płyt kamiennych,
– przygotować zaprawę i masę do spoinowania,
– wykończyć posadzki płytkami cokołowymi,
– wykończyć i konserwować powierzchnie posadzek kamiennych,
– wykonać posadzki z płytek lastrykowych,
– zastosować różne techniki układania płytek lastrykowych,
– wykończyć i konserwować posadzki z płytek lastrykowych,
– wykonać posadzki z cegieł klinkierowych i zwykłych,
– dobrać sposoby układania cegieł zależnie od przewidywanego kierunku ruchu,
– stosować różne techniki układania cegieł,
– uzupełnić spoiny i wykańczać powierzchnię posadzki z cegieł,
– wykonać posadzki z płytek skałodrzewnych,
– wykonać posadzki o specjalnym przeznaczeniu z płytek kamionkowych,
– wykonać posadzki na tarasach i balkonach,
– przestrzegać przepisów bhp,
– obliczyć – szacować ilość materiałów potrzebnych do wykonania posadzek,
– sporządzić zapotrzebowanie na materiały,
– wykonać obmiary posadzek z materiałów mineralnych.
7
4. MATERIAŁ NAUCZANIA
4.1. Rodzaje materiałów mineralnych
4.1.1. Materiał nauczania
Z wielu materiałów pochodzenia mineralnego do wykonywania posadzek najczęstsze
zastosowanie mają:
– płytki ceramiczne kamionkowe,
– płyty kamienne,
– lastryko,
– cegła klinkierowa,
– skałodrzew,
– asfalt zwykły.
Większość rodzajów posadzek mineralnych stosuje się w pomieszczeniach o większej
intensywności ruchu, przy występowaniu możliwości stałego lub okresowego zawilgocenia
posadzki, przy konieczności częstego mycia wodą, a także w pomieszczeniach o podrzędnym
znaczeniu i obniżonych wymaganiach użytkowych i estetycznych.
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z grupy materiałów budowlanych, z których można wykonywać podłogi i posadzki
wybierz te, które są materiałami mineralnymi nadającymi się do wykonywania posadzek.
Ćwiczenie 2
Dopasuj rodzaje posadzek mineralnych do pomieszczeń, w których można je stosować.
8
Sposób wykonania ćwiczenia
9
4.2. Właściwości techniczne materiałów
Płytki lastrykowe
Płytki mogą być kwadratowe, prostokątne lub wielokątne. Najmniejszy wymiar boku
wynosi 100 mm. Wymiar długości płytek jest wielokrotnością 50 mm. Grubość płytek
powinna wynosić nie mniej niż 0,07 długości płytki. Grubość warstwy lastrykowej po
oszlifowaniu nie powinna być mniejsza niż 6 mm.
Produkuje się płytki w następujących wymiarach: 200 x 200 x 25 mm, 250 x 150 x
25 mm, 300 x 300 x 25 lub 30 mm, 400 x 400 x 30 lub 40 mm (dopuszczalne odchyłki
wymiarów wynoszą +/-1 mm).
Spoiwem do lastryka są cementy portlandzkie: biały lub szary. Wybór właściwości
cementu zależy od wymaganych efektów kolorystycznych lastryka. Do lastryka stosuje się
grysy ze skał dających się łatwo szlifować i lakierować (marmury, dolomity, wapienie zbite,
trawertyny). Ziarna grysów powinny mieć czystą barwę o znacznej intensywności.
Do barwienia mieszanek lastrykowych stosowane są pigmenty odporne na działanie alkaliów,
światła oraz intensywnie barwiące (ochra, umbra, żółcień żelazowa, czerwień żelazowa,
ultramaryna, zieleń chromowa, czerń żelazowa). Ilość pigmentów nie powinna przekraczać
10% masy cementu. Nasiąkliwość płytek lastrykowych jest mniejsza niż 8%.
Płytki skałodrzewne
Produkuje się metodą prasowania jako jednowarstwowe o wymiarach 200 x 200 x
20 mm. Spoiwem skałodrzewu jest mieszanina magnezytu kaustycznego i chlorku magnezu
(cement Sorela). W skład skałodrzewu wchodzą również wypełniacze organiczne i mineralne.
Należą do nich: talk, mączka kamienna, mączka drzewna (z drewna iglastego), trociny
z drewna iglastego.
W zależności od rodzaju użytych wypełniaczy zmieniają się właściwości techniczne
skałodrzewu. Skałodrzew z wypełniaczami w postaci mączki drzewnej i trocin
jest stosunkowo elastyczny, gładki, średnio ciepły, niezbyt odporny na ścieranie.
10
Przez zwiększenie dodatku wypełniaczy mineralnych (talku, mączki kamiennej), poprawiają
się jego właściwości mechaniczne, ale posadzka staje się bardziej twarda i zimna.
Posadzki skałodrzewne nie są odporne na zawilgocenie oraz działanie kwasów i zasad.
Odporne są natomiast na benzynę, rozpuszczalniki organiczne, oleje mineralne itp.
Posadzek skałodrzewnych, ze względu na zdolność przewodzenia prądu elektrycznego,
nie należy stosować w pomieszczeniach, w których istnieje możliwość posługiwania się
aparatami elektrycznymi bez gwarancji należytego ich zabezpieczenia przed porażeniem
prądem.
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Spośród czterech przedstawionych próbek materiałów posadzkarskich wybierz ten,
który nie jest odpowiedni do wykonania posadzki w pomieszczeniu, w którym istnieje
możliwość posługiwania się aparatami elektrycznymi, bez gwarancji należytego ich
zabezpieczenia przed porażeniem prądem.
11
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować materiał nauczania dotyczący ćwiczenia,
2) zapoznać się z przedstawionymi charakterystykami materiałów posadzkarskich,
3) wskazać, jakie wymagania powinien spełniać materiał w pomieszczeniu opisanym
w ćwiczeniu,
4) dobrać odpowiedni materiał,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) uzasadnić swój wybór.
Ćwiczenie 2
Spośród czterech próbek materiałów posadzkarskich wybierz ten, który stosuje się
w pomieszczeniach reprezentacyjnych.
Ćwiczenie 3
Wypisz z literatury, a następnie porównaj właściwości techniczne 3 wskazanych
materiałów posadzkarskich.
12
Wyposażenie stanowiska pracy:
– literatura z rozdziału 6,
– notatnik,
– przybory do pisania.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) podać inną nazwę płytek ceramicznych kamionkowych? ¨ ¨
2) wskazać, z jakich skał wykonuje się płytki i płyty kamienne posadzkowe? ¨ ¨
3) zdefiniować, jakimi cechami charakteryzują się płyty kamienne
posadzkowe? ¨ ¨
4) wymienić materiały, z których produkuje się płytki lastrykowe? ¨ ¨
5) wskazać materiały podłogowe do wykonania których wykorzystuje się
cement Sorela? ¨ ¨
6) określić, które z posadzek ceglanych mają mniejszą wytrzymałość,
nasiąkliwość i ścieralność? ¨ ¨
7) wymienić kształty płytek lastrykowych? ¨ ¨
8) wyliczyć wymagania stawiane pigmentom do barwienia płytek
lastrykowych? ¨ ¨
9) wyliczyć składniki skałodrzewu zmieniające jego właściwości techniczne?¨ ¨
10) wymienić materiały stosowane do produkcji skałodrzewu? ¨ ¨
11) wymienić pomieszczenia, w których nie należy wykonywać posadzek ¨ ¨
skałodrzewnych? ¨ ¨
12) wymienić cechy techniczne, którymi charakteryzują się posadzki z cegieł
klinkierowych? ¨ ¨
13
4.3. Podstawowe surowce do produkcji płytek ceramicznych
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przedstawionych i opisanych próbek materiałów budowlanych wybierz te,
z których produkuje się płytki ceramiczne kamionkowe.
Ćwiczenie 2
Po obejrzeniu filmu ukazującego produkcję płytek ceramicznych, wypisz w zeszycie
surowce używane do produkcji płytek ceramicznych.
14
Wyposażenie stanowiska pracy:
– film dydaktyczny – Produkcja płytek ceramicznych,
– notatnik,
– przybory do pisania.
15
4.4. Dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna
16
4.4.2. Pytania sprawdzające
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z przedstawionego projektu budowlanego wypisz warunki przystąpienia do robót
podłogowych.
Ćwiczenie 2
Z przedstawionego projektu budowlanego wynotuj wszystkie elementy dotyczące
wykonywania robót podłogowych.
17
4.4.4. Sprawdzian postępów
18
4.5. Zasady wyznaczania poziomu powierzchni i spadków
powierzchni
Po ustabilizowaniu się poziomu wody w poziomnicy jej poziom w drugiej rurce zaznacza
się kreską na ścianie (rys. 2).
19
Jest to kreska metrowa, która w robotach podłogowych stanowi punkt wysokościowy
do określenia poziomu powierzchni podkładu i posadzki.
Poziomnica wężowa składa się z dwóch rurek szklanych osadzonych na obu końcach
długiego węża gumowego. Po wypełnieniu węża wodą, na znanej z fizyki zasadzie naczyń
połączonych, poziom wody widoczny w obu rurkach, niezależnie od odległości między nimi,
będzie wyznaczał płaszczyznę poziomą – w naszym przypadku położoną na wysokości 1 m
od poziomu przyszłej posadzki. Mając kreskę metrową jako stały punkt wysokościowy oraz
znając grubość posadzki, można ustalić położenie górnej powierzchni podkładu, a znając
łączną grubość konstrukcji podłogi sprawdzić, czy poziom podłoża jest właściwy.
Rzędną wysokości podestu schodów można przenieść do wnętrza lokalu
również za pomocą łaty i poziomnicy.
Punkty wysokościowe czyli repery, określające poziom posadzki lub podkładu, mogą być
również wyznaczone za pomocą niwelatora.
Rys. 3. Poziomowanie płytek – reperów na posadzce: a) poziomej, b), c) ze spadkiem; 1 – poziomnica, 2 – łata,
3 – płytka – reper, 4 – podkładka, 5 – powierzchnia podłogi, 6 – łata z wyrobionym spadkiem [5, s. 228]
20
o kształcie zwężającym (rys. 3c), które po spoziomowaniu wyznaczą określony spadek
posadzki.
Wymagany spadek posadzki w pomieszczeniu jest określony na rysunku roboczym.
Zazwyczaj spadki te wynoszą 1÷3% i zależą od charakteru użytkowego pomieszczeń
i wynikających stąd ilości cieczy oraz prędkości, z jaką powinna spływać z posadzki
do wpustu podłogowego.
Spadek posadzki (s) może być wyrażony w procentach oraz jako stosunek wysokości
wzniesienia (h) do długości posadzki (l), np. przy wzniesieniu 1,5 cm na długości 100 cm
spadek wyraża się stosunkiem 1,5 :100 co w przeliczeniu na procent wynosi:
4.5.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz, ile procent wyniesie spadek przy wzniesieniu 1,5 cm na długości 200 cm.
21
Wyposażenie stanowiska pracy:
– notatnik,
– ołówek,
– kalkulator.
Ćwiczenie 2
Wyznacz jednoprocentowy spadek powierzchni posadzki w pomieszczeniu pralni
o wymiarach: 4,50 m x 3,60 m w kierunku kratki ściekowej umieszczonej na środku
posadzki. Obliczenia wykonaj z dokładnością do 2 mm.
Ćwiczenie 3
Wyznacz reper (punkt wysokościowy) posadzki, oznacz jego położenie i określ znaczenie
tego punktu.
22
4.5.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) opisać czynność poprzedzającą wykonanie podkładu pod posadzkę? ¨ ¨
2) wyliczyć urządzenia pomocne przy wyznaczaniu poziomu powierzchni
posadzki? ¨ ¨
3) wymienić jednostki, w jakich wyrażony jest spadek posadzki? ¨ ¨
4) wyznaczyć punkt wysokościowy posadzki? ¨ ¨
5) omówić budowę poziomnicy wężowej? ¨ ¨
6) opisać wyznaczanie repera? ¨ ¨
7) przenieść punkt wysokościowy za pomocą niwelatora wodnego? ¨ ¨
8) wyznaczyć poziom powierzchni posadzki? ¨ ¨
9) wyznaczyć spadek powierzchni posadzki? ¨ ¨
23
4.6. Posadzki z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych
24
Rys. 5. Płytki i kształtki podłogowe ceramiczne (terakotowe) [5, s. 237]
25
Zaprawy do mocowania płytek
Do mocowania płytek podłogowych ceramicznych kamionkowych stosuje się zaprawę
cementową 1:3.
Kleje do płytek
Do przyklejania płytek kamionkowych stosuje się specjalne fabrycznie produkowane
suche mieszanki klejów (np.: zaprawa klejowa Atlas, Ceresit).
Narzędzia i sprzęt
Podstawowe wyposażenie posadzkarza do wykonywania posadzki z płytek
kamionkowych to: kielnie, szpachle, packi stalowe, packi drewniane, łaty zgarniające
i zagęszczające, listwy, poziomnice, młotki, sznur do odbijania linii, szlifierki tarczowe
do przecinania płytek, sprzęt do transportu zapraw, wiadra do wody.
26
Rys. 7. Wykorzystanie twierdzenia Pitagorasa do rozplanowania układu płytek:
a) wystawianie prostopadłej kątownicą z desek tworzącą trójkąt prostokątny o proporcji 3:4:5; b) sprawdzanie
kąta prostego przez odmierzanie odcinków według proporcji 3:4:5; c) obliczenie długości przekątnej płytki
kwadratowej [5, s. 225]
Niżej podano przykład obliczenia i rozplanowania posadzki z płytek 300 x 300 mm,
ze spoinami szerokości 3 mm, z nakładanym cokołem, w układzie prostym w pomieszczeniu
o wymiarach 2900 x 3570 mm (rysunek 9a).
Ponieważ szerokość ta jest mniejsza od połowy płytki, należy kosztem jednej całej płytki
zwiększyć obie płytki cząstkowe:
27
Rys. 8. Przykłady podłóg wodoszczelnych z izolacją cieplną i nawierzchnią: a) z wykładziny z PVC, b) z płytek
kamionkowych
1 – wykładzina z PCW, 2 – warstwa wygładzająca i klej, 3 – podkład, 4 – izolacja wodoszczelna, 5 – izolacja
akustyczna, 6 – strop, 7 – płytki kamionkowe, 8 – zaprawa cementowa, 9 – warstwa podkładu tworząca spadek,
10 – izolacja przeciwdźwiękowa [5, s. 42]
Rząd płytek będzie się składał z 8 całych płytek i dwóch płytek cząstkowych szerokości
238 mm.
Posadzka będzie się składać z 11 rzędów całych płytek i rzędu cząstkowych płytek szerokości
237mm. W obrębie drzwi powinien być rząd całych płytek, dlatego płytki cząstkowe
należy umieścić po stronie przeciwnej.
Wykonywanie posadzki
Przed przystąpieniem do robót posadzkarskich należy sprawdzić stan powierzchni podkładu
tzn. czy jest dokładnie oczyszczona i zwilżona wodą. W pomieszczeniach, gdzie wykonuje się
posadzki temperatura powietrza powinna wynosić nie mniej niż 5oC.
Znaczenie dla sprawnego i prawidłowego wykonania posadzki ma ustalenie położenia
pierwszych płytek.
28
Rys. 9. Rozplanowanie płytek: a) w układzie prostym symetrycznym w stosunku do osi pomieszczenia,
b) w układzie skośnym symetrycznym w stosunku do dwóch osi pomieszczenia z zastosowaniem fryzu
(wymiary w cm) 1 – oś pomieszczenia, 2 – przymiar z podziałem według wielkości płytek, 3 – pas kierunkowy,
4 – płytka – reper, 5 – płytka cząstkowa, 6 – fryz [5, s. 227]
29
Rys. 10. Układanie płytek między pasami kierunkowymi z siatką kontrolną płytek – reperów
1 – pas kierunkowy, 2 – płytka [5, s. 242]
Rys. 11. Wyrównanie warstwy zaprawy: a) schemat wykonania czynności, b) kształt łaty zgarniającej
z wycięciami na końcach: 1 – listwy prowadzące, 2 – łata, 3 – zaprawa rozprowadzana packą,
4 – powierzchnia zaprawy po zgarnięciu jej nadmiaru łatą [5, s. 232]
30
– wgniecenie płytek w zaprawę przez delikatne ostukiwanie klockiem drewnianym
(rysunek 12b i 12c), tak aby ich powierzchnia zrównała się z powierzchnią listwy;
kontrola prawidłowości powierzchni łatą (rys. 3).
Rys. 12. Schemat końcowych faz układania płytek ceramicznych na wyrównanej warstwie zaprawy:
a) położenie płytek bezpośrednio po ułożeniu na zaprawie (wystają w stosunku do listwy ok. 3 mm),
b) dociskanie płytek do zaprawy delikatnymi uderzeniami klockiem drewna, c) kontrola prawidłowości
powierzchni 1 - listwa prowadząca, 2 – płytka ceramiczna, 3 – warstwa wyrównanej zaprawy, 4 – podkład,
5 – łata kontrola [5, s. 243]
31
Końcową czynnością we wszystkich sposobach układania płytek jest dokładne
wypełnienie spoin rzadką zaprawą cementową 1:2 lub 1:1 z drobnoziarnistym piaskiem
i wcieranie jej w spoiny za pomocą szpachli gumowej.
Nadmiar zaprawy usuwa się, a powierzchnię posadzki czyści trocinami. Po związaniu
zaprawy w spoinach posadzkę zmywa się wodą z detergentem i wyciera do sucha. W celu
usunięcia zmatowienia posadzki resztkami wapna można ją przetrzeć 5-procentowym
roztworem kwasu solnego, a następnie spłukać czystą wodą i wytrzeć.
Posadzka powinna być utrzymana w stanie wilgotnym przez ok. 10 dni od wykonania.
c) Czwarty sposób wykonywania posadzek to układanie płytek na warstwie kleju. Przy tym
sposobie wykonania ważne jest aby podkład betonowy był równy, mocny i suchy,
a jego powierzchnia zatarta na gładko. Fabrycznie produkowany klej do układania płytek
w postaci suchej mieszanki zarabia się wodą, według proporcji i przepisu podanego
przez producenta.
Klej nanosi się na fragment powierzchni szpachlą ząbkowaną, dbając o to by warstwa
była nakładana równomiernie. Jednorazowo powinno się nanosić klej na taki fragment
powierzchni, aby zdążyć z ułożeniem płytek zanim klej nie straci zdolności zwilżania
powierzchni płytki. Płytki należy wciskać w warstwę kleju z delikatnym przesunięciem płytki
po jego powierzchni, ale bez wciskania kleju w spoiny. Jednakową szerokość spoin
zapewniają specjalne wkładki z polistyrenu (w kształcie krzyżyka), które tymczasowo
umieszcza się w skrzyżowaniach spoin między płytkami. Prawidłowość ułożenia płytek
w płaszczyźnie sprawdza się natychmiast po ułożeniu płytki, kiedy plastyczność kleju
umożliwia jeszcze zmianę położenia płytki. W przypadku konieczności korekty wadliwego
ułożenia płytki, należy zeskrobać stwardniały klej i nałożyć nową jego warstwę.
Po przyklejeniu płytek w całym pomieszczeniu, należy wyłączyć je dla ruchu
na co najmniej 24 h. Po wyschnięciu kleju należy usunąć wkładki dystansowe ze spoin
i wypełnić je specjalną masą do spoinowania posadzek z płytek ceramicznych.
32
4.6.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz narzędzia i sprzęt do wykonania posadzki z płytek ceramicznych (układanych
na zaprawie cementowej bez przewidywanych spadków) w pomieszczeniu łazienki.
Ćwiczenie 2
Oblicz liczbę płytek terakotowych o wymiarach 30 x 30 cm, z których będzie ułożona
posadzka w łazience o wymiarach 2,10 x 1,60 m z uwzględnieniem 15% ubytku.
Ćwiczenie 3
Ułóż wzory posadzek z płytek ceramicznych kamionkowych o kształtach: kwadratowym,
prostokątnym i gorsecików.
33
Sposób wykonania ćwiczenia
Ćwiczenie 4
Dobierz płytki terakotowe z zestawu: 50 sztuk I i II gatunku, według kryterium
wymiarów i odcieni barw.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić pomieszczenia, w których stosuje się posadzki
z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych? ¨ ¨
2) określić warunki stosowania płytek kamionkowych mrozoodpornych? ¨ ¨
3) określić warunki stosowania płytek kamionkowych kwasoodpornych? ¨ ¨
4) wskazać kleje używane do mocowania płytek kamionkowych? ¨ ¨
5) opisać zaprawy używane do wypełniania spoin między płytkami
kamionkowymi? ¨ ¨
6) dobrać płytki według gatunków, wymiarów i barw? ¨ ¨
7) rozplanować układ płytek w pomieszczeniu?
8) posłużyć się narzędziami i sprzętem do wykonywania płytek? ¨ ¨
9) opisać sposoby układania płytek na zaprawie? ¨ ¨
10) wymienić zasady układu płytek w pomieszczeniu? ¨ ¨
11) wykonać posadzki z płytek i kształtek ceramicznych kamionkowych? ¨ ¨
12) ułożyć płytki na zaprawach tradycyjnych i gotowych zaprawach? ¨ ¨
13) ułożyć płytki na warstwie kleju? ¨ ¨
34
4.7. Posadzki z płytek i płyt kamiennych
35
4.7.2. Pytania sprawdzające
4.7.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Podjazd dla wózków dziecięcych o kącie nachylenia 300, długości 10 m i szerokości 1 m,
obłożony został płytkami kamiennymi o wymiarach 100 x 100 mm. Oblicz, ile płytek
zakupiono do zrealizowania tego przedsięwzięcia (bez uwzględnienia szerokości spoiny).
Ćwiczenie 2
Wykonaj spoinowanie posadzki z płytek kamiennych granitowych o powierzchni 1 m2.
36
Wyposażenie stanowiska pracy:
– cement,
– wapno,
– piasek,
– woda,
– trociny,
– szpachla gumowa,
– mieszadło,
– pojemnik na wodę,
– pojemnik na zaprawę,
– pojemnik na suche składniki,
– szufelka do odmierzania suchych składników.
Ćwiczenie 3
Na podstawie filmu dydaktycznego dotyczącego układania posadzki z płytek kamiennych
zanotuj w zeszycie przedmiotowym:
– nazwy skał, z których wykonuje się posadzki,
– wypisz czynności technologiczne wykonywania posadzek kamiennych.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić pomieszczenia, w których stosujemy posadzki
z płytek kamiennych? ¨ ¨
2) rozpoznać rodzaj oraz pochodzenie skał, z których wyrabia
się płyty i płytki? ¨ ¨
3) omówić kształty płyt i płytek kamiennych? ¨ ¨
4) przygotować zaprawy do mocowania odpowiednich rodzajów
płyt kamiennych? ¨ ¨
5) stosować różne techniki układania płyt kamiennych? ¨ ¨
6) określić, jakiej szerokości spoiny wykonuje się w posadzkach
zewnętrznych? ¨ ¨
7) określić, po jakim czasie od wykonania posadzki możemy wykonać
jej spoinowanie? ¨ ¨
8) wykonać spoinowanie posadzek kamiennych? ¨ ¨
9) przygotować zaprawy do spoinowania posadzek? ¨ ¨
10) posłużyć się narzędziami do wykonywania posadzek kamiennych? ¨ ¨
37
4.8. Posadzki z płytek lastrykowych
4.8.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz narzędzia i sprzęt do wykonania posadzki, z płytek lastrykowych (układanych
na zaprawie cementowej, ze spadkiem 1,5%) w pomieszczeniu pralni.
38
Wyposażenie stanowiska pracy:
– kielnia,
– szpachla,
– packa stalowa i drewniana,
– łata zgarniająca i zagęszczająca,
– listwy i poziomnice,
– młotek,
– sznur do odbijania linii,
– szlifierka tarczowa,
– sprzęt do transportu zapraw, wiadra do wody,
– literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Oblicz liczbę płytek lastrykowych o wymiarach 20 x 20 x 2,5 cm, z których będzie
ułożona posadzka w suszarni o wymiarach 4,20 x 3,60 m, z uwzględnieniem 1% spadku
powierzchni w jednym kierunku.
Ćwiczenie 3
Ułóż wzory posadzek z płytek lastrykowych o kształtach: kwadratowym, prostokątnym
i sześciokątnym.
39
4.8.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) ułożyć wzory posadzek lastrykowych w zależności od kształtu płytek? ¨ ¨
2) opisać sposoby mocowania płytek lastrykowych do podłoża? ¨ ¨
3) posłużyć się narzędziami do wykonania posadzki z płytek lastrykowych? ¨ ¨
4) wykonać posadzki z płytek lastrykowych? ¨ ¨
5) zastosować różne techniki układania płytek lastrykowych? ¨ ¨
6) wykonać wykończenie powierzchni licowej płytek lastrykowych? ¨ ¨
7) obliczyć liczbę płytek lastrykowych na daną powierzchnię? ¨ ¨
40
4.9. Posadzki z płytek skałodrzewnych
4.9.1. Materiał nauczania
Posadzki skałodrzewne, nazywane są popularnie ksylolitowymi. Są to posadzki
stosunkowo trwałe i tanie, wymagają jednak od posadzkarza bardzo fachowego i sumiennego
wykonania oraz troskliwego pielęgnowania.
Posadzki te można wykonywać jako bezspoinowe albo jako układane z płytek.
Płytki skałodrzewne produkowane są metodą prasowania jako jednowarstwowe
o wymiarach 200 x 200 x 20 mm. Należy je przechowywać w suchych pomieszczeniach.
Płytki pakuje się w skrzynki o zawartości 25 sztuk.
4.9.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Płytki skałodrzewne do transportu pakuje się w skrzynki o zawartości 25 sztuk.
Na wykonanie posadzki obliczono, że potrzebne jest 635 płytek. Oblicz, ile trzeba zamówić
skrzynek z płytkami do zrealizowania tego przedzięwzięcia.
41
Ćwiczenie 2
Dobierz narzędzia i sprzęt do wykonania posadzki z płytek skałodrzewnych
w pomieszczeniu gospodarczym. Założono, że posadzka zostanie ułożona na masie
skałodrzewnej bez przewidywanych spadków.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) rozróżniać posadzki z masy skałodrzewnej? ¨ ¨
2) opisać sposób przechowywania posadzek skałodrzewnych? ¨ ¨
3) posłużyć się narzędziami do wykonywania posadzek skałodrzewnych? ¨ ¨
4) posłużyć się sprzęt do wykonywania posadzek skałodrzewnych? ¨ ¨
5) rozplanować układ płytek skałodrzewnych w pomieszczeniu? ¨ ¨
6) wykonać posadzki z płytek skałodrzewnych? ¨ ¨
7) wypełnić spoiny miedzy płytkami? ¨ ¨
42
4.10. Posadzki z cegieł klinkierowych i zwykłych
4.10.1. Materiał nauczania
Rys. 14. Sposób układania posadzek klinkierowych zależnie od kierunku przewidywanego ruchu po posadzce –
oznaczonego strzałką [5, s. 260]
43
Posadzka wykonana na podkładzie z piasku wymaga uprzedniego wyrównania
i zagęszczenia gruntu. Podobnie jak w razie wykonywania podłoża betonowego.
Do układania posadzek z cegieł używa się sprzętu i narzędzi takich jak w robotach
murarskich czyli: kielni, łopaty, naczynia do zapraw.
Na podłożu betonowym zmoczonym wodą układa się warstwę zaprawy cementowo –
wapiennej 1:1:6 grubości 2 cm.
Klinkier drogowy lub cegłę klinkierową budowlaną można układać na rąb (rys. 13a, c, d)
lub na płask (rys. 13b). Przy układaniu na rąb poszczególne cegły przymurowuje się na tej
samej zaprawie, jednak tak, aby nie wypełniała ona całkowicie spoin. Zalewa się je od góry
zaprawą cementową 1:5.
Układając cegłę na płask, pozostawia się puste spoiny pionowe grubości ok. 8 mm, które
następnie zalewa się od góry zaprawą cementową 1:5.
Zamiast układania na zaprawie można stosować przekładkę z piasku grubości ok. 2 cm.
Na powierzchni stropu lub podłoża betonowego daje się wówczas warstwę piasku i na niej
układa się cegłę klinkierową na rąb (rys. 13c). Przekładka piaskowa umożliwia uzyskanie
równej powierzchni posadzki, niezależnie od różnicy wymiarów poszczególnych cegieł
(odchyłek wymiarów). Spoiny zalewa się od góry zaprawą cementową.
Jeżeli posadzka nie będzie narażona na znaczny ruch lub duże obciążenie, to zamiast
podłoża betonowego na gruncie można wykonać podłoże w postaci warstwy piasku grubości
10÷20 cm, ułożonej na wyrównanym i zagęszczonym gruncie (rys. 13d).
Podobnie wykonuje się posadzki z cegły budowlanej pełnej, układając ją przeważnie
na rąb z zachowaniem spoin grubości ok. 8 mm, które zalewa się zaprawą cementowo –
wapienną 1:1:6. Posadzki z cegieł po wykonaniu zmywa się wodą i przeciera trocinami.
4.10.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na zaprezentowanym, na planszy schemacie, są pokazane różne sposoby układania
posadzek klinkierowych. Zaznacz strzałkami kierunek przewidywanego ruchu po tej
posadzce.
44
Wyposażenie stanowiska pracy:
– plansze ze schematami ułożenia posadzek,
– flamaster.
Ćwiczenie 2
Wymień materiały oraz narzędzia i sprzęt niezbędne do ułożenia posadzki z cegły
klinkierowej na podłożu piaskowym.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) dobrać sposoby układania cegieł zależnie od przewidywanego kierunku
ruchu? ¨ ¨
2) wymienić wymagania, jakie stawiane są podłożom pod posadzki z cegieł
klinkierowej i zwykłej? ¨ ¨
3) posłużyć się narzędziami i sprzętem do wykonywania posadzek z cegieł? ¨ ¨
4) stosować różne techniki układania cegieł? ¨ ¨
5) przygotować podłoże pod posadzkę z cegieł budowlanych i klinkierowych? ¨ ¨
6) ułożyć cegły na przekładce z piasku? ¨ ¨
7) uzupełnić spoiny i wykończyć powierzchnię posadzki z cegieł? ¨ ¨
45
4.11. Elementy wykończeniowe posadzek
Rys. 15. Układ płytek cokołu z zastosowaniem kształtek ceramicznych kamionkowych: a) rzut, b) przekrój I-I,
c) przekrój II-II 1 – płytka kwadratowa 150 x 150 x 13 mm, 2,3 – kształtki cokołowe narożnikowe, 4 – zaprawa
cementowa, 5 – ściana, 6 – podkład, 7 – płytka okładzinowa, 8 – kit trwale plastyczny [5, s. 246]
46
Na rys. 16 przedstawiono przykłady wykończenia podłogi, zapewniające należyte
działanie dylatacji lub obrzeżnych izolacji przeciwdźwiękowych. Podane przykłady ilustrują
również rodzaje używanych listew podłogowych:
– listwy z drewna (rysunek 16a i b),
– cokoły z drewna (rysunek 16c),
– cokolik z płytek terakotowych, lastrykowych, kamiennych itp.(rysunek 8b).
Rys. 17. Przykłady połączeń różnych nawierzchni: a), b) z przedzieleniem wkładką dylatacyjną,
c) z zastosowaniem kątownika stalowego chroniącego krawędź nawierzchni betonowej [5, s. 52]
47
4.11.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
W pomieszczeniu o wymiarach 4,50 x 5,20 m należy wykonać cokół wykańczający
posadzkę, z płytek kwadratowych cokołowych, ceramicznych o wymiarach 150 x 150 x 13
mm wykańczający posadzkę. Oblicz, ile płytek należy zamówić do wykonania tego zadania.
Uwzględnij 15% zapas materiału na ewentualne ubytki (zakładamy, że płytki cokołowe
układane są w narożnikach pod kątem prostym).
Ćwiczenie 2
Na wykonanie 100 m cokolika z płytek klinkierowych o wysokości 12 cm potrzebne jest
12,3 m2 płytek. Oblicz, ile musisz zakupić płytek na wykonanie 250 m cokolika z takich
samych płytek?
Ćwiczenie 3
Oblicz ile będziesz potrzebował płytek cokołowych o długości 20 cm i wysokości 6 cm
na wykonanie cokolika o długości 11,20 m.
48
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) przeanalizować treść zadania,
2) obliczyć liczbę płytek niezbędną do wykonania cokolika o długości 11,20 m,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wykończyć posadzki z płytek kamionkowych ceramicznych przy ścianach? ¨ ¨
2) wykończyć posadzki z płyt kamiennych? ¨ ¨
3) wykończyć posadzki z płytek lastrykowych? ¨ ¨
4) obliczyć ilość płytek na wykonanie cokołu? ¨ ¨
5) wykonać połączenia posadzek o różnych nawierzchniach? ¨ ¨
6) opisać, w jakim celu stosujemy elementy maskujące posadzek? ¨ ¨
7) wykonać dylatację posadzek? ¨ ¨
49
4.12. Materiały pomocnicze i wykończeniowe
50
5. Kiedy do spoinowania posadzek używamy kitów?
6. Jakiej zaprawy używa się do spoinowania posadzek z płytek kamiennych?
7. Od czego zależy dobór zaprawy w spoinie posadzki kamiennej?
8. W jaki sposób wykańcza się posadzkę z płytek skałodrzewnych?
9. Jakiej zaprawy używa się do spoinowania posadzek z cegieł klinkierowych?
4.12.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Oblicz, ile wynosi należność za ułożenie 120 m2 posadzki z płytek terakotowych, jeżeli
koszt wykonania 1m2 posadzki wynosi 20,40 zł. Oblicz, ile zarobiłbyś za wykonanie tej samej
pracy gdybyś pracował w dzień świąteczny (za pracę w dzień świąteczny przysługuje 100%
dodatek).
Ćwiczenie 2
Z przedstawionych materiałów wybierz te, które są potrzebne do wykończenia
powierzchni posadzki skałodrzewnej.
51
4.12.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wskazać skały, z których wykonujemy płytki cokołowe do wykańczania
posadzek kamiennych? ¨ ¨
2) zastosować wkładki dystansowe? ¨ ¨
3) przygotować materiały do spoinowania posadzki z płytek kamionkowych
ceramicznych? ¨ ¨
4) wykonać spoinowanie posadzki z płytek kamionkowych? ¨ ¨
5) przygotować materiały do spoinowania posadzki z cegły klinkierowej? ¨ ¨
6) zastosować masy akrylowe? ¨ ¨
7) przygotować zaprawę cementową do spoinowania posadzki z płytek
kamiennych? ¨ ¨
8) wykończyć posadzkę z płytek skałodrzewnych? ¨ ¨
52
4.13. Zasady, sposoby i techniki konserwacji posadzek
4.13.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na planszy przedstawiającej różne posadzki z materiałów mineralnych zaznacz kolorem
zielonym te, które nie wymagają konserwacji, a wymagające konserwacji kolorem
czerwonym.
53
Sposób wykonania ćwiczenia
Ćwiczenie 2
Zaplanuj naprawę posadzki z płytek lastrykowych. Do wykonania tej pracy dobierz
materiały, narzędzia i sprzęt. Napisz plan wykonania tego przedsięwzięcia.
Czy potrafisz :
Tak Nie
1) konserwować posadzki z płytek kamionkowych? ¨ ¨
2) konserwować powierzchnie posadzek kamiennych? ¨ ¨
3) naprawić uszkodzenia posadzek z płyt lastrykowych? ¨ ¨
4) konserwować posadzki z płytek lastrykowych? ¨ ¨
5) konserwować posadzki z płytek skałodrzewnych? ¨ ¨
6) naprawić uszkodzenia posadzek z cegieł układanych na zaprawie? ¨ ¨
54
4.14. Dokumentacja techniczna: Polskie Normy, instrukcje,
aprobaty techniczne
55
4.14.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z instrukcji producenta wynika, że zużycie suchej mieszanki masy klejowej
na wykonanie posadzki z płytek ceramicznych wynosi 3 kg/m2. Oblicz ilość potrzebnej
suchej mieszanki klejowej do wykonania 25 m2 posadzki.
Ćwiczenie 2
Na samoprzylepnych kartkach przedstawiono oznaczenia graficzne materiałów
budowlanych. Do planszy z nazwami materiałów budowlanych dopasuj kartki
z przedstawionymi na nich oznaczeniami materiałów budowlanych.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wskazać, jakie dokumenty zawiera dokumentacja techniczna?
2) wskazać rodzaje norm mające związek z robotami okładzinowymi
i podłogowymi? ¨ ¨
3) określić, jak nazywa się dokument dopuszczający materiały do obrotu? ¨ ¨
4) wskazać, kto wydaje aprobaty techniczne? ¨ ¨
5) określić, na ile lat wydawane są aprobaty techniczne? ¨ ¨
6) rozpoznać oznaczenia materiałów dopuszczonych do stosowania? ¨ ¨
7) stosować instrukcję producenta? ¨ ¨
56
4.15. Zasady posługiwania się sprzętem pomiarowym
4.15.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj kontroli zachowania równości posadzki i prawidłowości jej płaszczyzny.
Dobierz odpowiednie narzędzia pomiarowe zgodnie z wymogami normowymi.
57
Ćwiczenie 2
Na podstawie obejrzanego filmu dydaktycznego dotyczącego wyznaczania powierzchni
posadzki wynotuj kolejne czynności, które należy wykonać, aby powierzchnia została
wyznaczona prawidłowo.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wyjaśnić, do czego służy łata kontrolna? ¨ ¨
2) omówić sposób posługiwania się łatą kontrolną? ¨ ¨
3) wymienić nazwę urządzenia do ustalenia poziomu posadzki? ¨ ¨
58
4.16. Przepisy techniczne
59
Nie wolno w tych pomieszczeniach używać iskrzących silników (w obudowie otwartej),
palić papierosów i wchodzić z otwartym ogniem. Rejon prac powinien być oznakowany
tabliczkami ostrzegawczymi. W pobliżu powinny znajdować się środki ochrony
przeciwpożarowej (gaśnice proszkowe, koce gaśnicze, piasek).
Szlifowanie posadzek drewnianych powoduje znaczne pylenie i dlatego trzeba bardzo
dbać o sprawność urządzeń odpylających zamocowanych na maszynach.
Podczas robót podłogowych ludzie pracują w pozycji klęczącej. W celu zabezpieczenia
ich przed schorzeniami stawów kolanowych należy chronić kolana specjalnymi podkładkami
z grubego filcu pokrytego skórą (podkolanniki).
W celu zapewnienia należytych warunków higieny pracy należy przestrzegać zasad
czystości osobistej: mycia rąk przed spożyciem posiłku, używania czystej odzieży roboczej,
przestrzegania porządku w miejscu pracy.
Należy dbać o dobrą organizację pracy, która wpływa na samopoczucie, zmniejszając
jego wysiłek, ułatwiając jego koncentrację, ograniczając możliwość skaleczeń.
60
4.16.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dobierz odzież roboczą i środki ochrony osobistej dla posadzkarza wykonującego
szlifowanie posadzek lastrykowych.
Ćwiczenie 2
Odszukaj w literaturze z rozdziału 6 wiadomości dotyczące gaśnic. Dobierz nazwy gaśnic
do gaszenia określonych materiałów.
61
4.16.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić, jakich pracowników można zatrudniać przy robotach
posadzkarskich? ¨ ¨
2) opisać niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia ludzi, które
mogą występować przy robotach posadzkarskich? ¨ ¨
3) wyliczyć odzież roboczą stosowaną w robotach posadzkarskich? ¨ ¨
4) wymienić najważniejsze zagrożenia dla pracowników podczas
wykonywania robót posadzkarskich? ¨ ¨
5) wskazać rodzaje tablic umieszczanych w miejscach pracy
z materiałami łatwo palnymi? ¨ ¨
6) omówić podstawowe wymagania stawiane narzędziom
do robót posadzkarskich? ¨ ¨
7) wymienić podręczny sprzęt gaśniczy? ¨ ¨
8) wyjaśnić potrzebę wietrzenia pomieszczeń podczas wykonywania
robót posadzkarskich? ¨ ¨
9) określić, czym nie wolno gasić palących się materiałów
zawierających substancje organiczne?
10) określić, czym nie wolno gasić urządzeń elektrycznych pod napięciem? ¨ ¨
11) wyjaśnić, jak powinien zachować się pracownik gdy zauważy pożar? ¨ ¨
62
4.17. Zasady przedmiarowania i obmiaru robót
4.17.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na rysunku zaznaczono pomieszczenie, w którym wykonana zostanie posadzka z płytek
kamiennych. Oblicz, ile m2 płytek ceramicznych zostanie ułożonych w tym pomieszczeniu.
63
Ćwiczenie 2
Wykonaj obmiar posadzki z materiałów mineralnych pomieszczenia szkolnego.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wskazać wymiary, które uwzględnia się wykonując obmiar ścian? ¨ ¨
2) wymienić powierzchnie, które odliczamy z obmiaru ścian? ¨ ¨
3) obmierzyć listwy i cokoliki? ¨ ¨
4) wykonać przedmiar posadzki z materiałów mineralnych? ¨ ¨
5) wykonać przedmiar cokolików posadzkowych? ¨ ¨
6) wykonać obmiar posadzki z materiałów mineralnych? ¨ ¨
64
4.18. Kalkulacja
Obliczając koszt zastosowania danego materiału posadzkowego, należy wziąć pod uwagę
również pracochłonność jego ułożenia oraz to, jak długi czas użytkowania nas interesuje
i czy po upływie tego czasu chcielibyśmy dokonać konserwacji posadzki, czy jej wymiany.
Normy pracy
Normy pracy określają nakład pracy, wyrażony w godzinach, niezbędny
do prawidłowego technicznie wykonania danej czynności. Normy pracy są ustalone
przy założeniu, że będą zapewnione warunki właściwej organizacji pracy i zastosowane będą
właściwe metody i narzędzia pracy. Normy pracy ujęte są w katalogach. Normy te nie są
obligatoryjne. Mogą być stosowane przez przedsiębiorstwa lub mogą stanowić podstawę
do przygotowania norm zakładowych.
Norma czasu pracy niezbędna do wykonania jednostki danej roboty oraz stawka
godzinowa wynagrodzenia zasadniczego łącznie z premią lub bez premii są czynnikami ceny
akordowej.
65
Tabela 1.
Przykładowe ceny jednostkowe posadzek zawiera poniższa tabelka (cena jednostkowa zawiera wszystkie
składniki kalkulacyjne: robociznę, materiały, sprzęt i narzuty) [6, nr 9`2004, s. 79]
Koszt jednostkowy
Opis robót
zł/m2
Posadzki z płytek terakotowych o wymiarach 15 x
15 cm układanych za pomocą masy klejącej na 69,10
gotowym i wyrównanym podłożu + spoinowanie
Jw. lecz o wymiarach 20 x 20 cm 66,40
Jw. lecz o wymiarach 30 x 30 cm 65,90
Posadzki jedno- i dwubarwne z płytek
68,50
lastrykowych
4.18.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na wykonanie 100 m2 parkietu mozaikowego według KNR 2-02/1111/03 norma czasu
wynosi 90,28 roboczogodzin. Ile czasu potrzeba na wykonanie posadzki z parkietu
mozaikowego o długości 5 m i szerokości 4 m?
Ćwiczenie 2
Na licowanie 100 m2 ścian wewnętrznych płytkami glazurowanymi o wymiarach
15 x 15 cm nakład płytek wynosi 105,00 m2. Dokonaj kalkulacji kosztów płytek potrzebnych
do licowania 300 m2 ścian, jeżeli cena 1m2 płytek wynosi 35 zł.
66
Aby wykonać ćwiczenia, powinieneś:
1) wykonać obliczenia,
2) zapisać obliczenia w notatniku,
3) zaprezentować efekty swojej pracy.
Ćwiczenie 3
Na wykonanie 100m2 posadzki cementowej o grubości 2,5 cm zatartej na gładko, nakład
robocizny wynosi 119,20 roboczogodziny. Wiedząc, że cena jednej roboczogodziny wynosi
11 zł, dokonaj kalkulacji kosztów robocizny przy wykonaniu 150 m2 posadzki cementowej.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymienić składniki wpływające na kalkulację kosztów wykonania
posadzki? ¨ ¨
2) omówić wpływ pracochłonności na cenę jednostkową wykonania
posadzki? ¨ ¨
3) określić, jakie normy są niezbędne do przeprowadzenia
kalkulacji kosztów? ¨ ¨
4) wyjaśnić, co określają normy pracy? ¨ ¨
5) opisać, co określają normy zużycia materiałów? ¨ ¨
6) obliczyć ilość zużytych materiałów? ¨ ¨
7) obliczyć koszty robocizny? ¨ ¨
67
5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 30 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt.
6. Są cztery możliwe odpowiedzi: A, B, C, D. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna;
wybierz ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X.
7. Staraj się wyraźnie zaznaczyć odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedź, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedź, którą uważasz za
poprawną.
8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 26 do 30).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiązaniu testu sprawdź, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia
68
ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH
69
6. Do ustalenia położenia górnej powierzchni posadzki służy
a) łata.
b) pion.
c) węgielnica.
d) poziomnica wężowa.
70
12. Dla mineralnych materiałów posadzkowych najważniejszymi cechami są:
a) gęstość, ścieralność, wilgotność.
b) gęstość pozorna, wilgotność, kapilarność.
c) ścieralność, nasiąkliwość, mrozoodporność.
d) higroskopijność, szczelność, przewodność cieplna.
13. Wyrównany i ubity grunt z warstwą podsypki piaskowej może być podłożem do ułożenia
posadzki z
a) kostki drewnianej.
b) cegły klinkierowej.
c) płytek terakotowych.
d) deszczułek podłogowych.
18. Przy spadku wynoszącym 1,5% na odcinku 1,0 m róznica poziomów między końcami
odcinka wynosi
a) 0,5 cm.
b) 1,0 cm.
c) 1,5 cm.
d) 4,5 cm.
71
20. Do wykładania basenów i zbiorników stosuje się płytki
a) terakotowe.
b) lastrykowe.
c) skałodrzewne.
d) kamionkowe kwasoodporne.
26. Według KNR 2-02/1103/06 na wykonanie 100 metrów cokolika z płytek klinkierowych
o wysokości 12 cm potrzebne jest 12,3 m2 płytek. Ile będzie potrzeba płytek
klinkierowych o tej samej wysokości na wykonanie 20 mb cokolika?
a) 1,58 m2.
b) 2,46 m2.
c) 3,75 m2.
d) 4,26 m2.
72
27. W kuchni przewidziana jest posadzka z płytek ceramicznych o wymiarach 200x200 mm,
ze spoiną o szerokości 5 mm. Ile całych płytek zmieści się na szerokości kuchni
wynoszącej 2,10 m?
a) 12.
b) 11.
c) 10.
d) 9.
73
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko...........................................................................................................................
Nr
Odpowiedź Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
21. a b c d
22. a b c d
23. a b c d
24. a b c d
25. a b c d
26. a b c d
27. a b c d
28. a b c d
29. a b c d
30. a b c d
Razem:
74
6. LITERATURA
1. Machalski A.: Vademecum Budowlane. Arkady, 1994
2. Martinek W., Pieniążek J.: Technologia budownictwa. Cz. 5. WSiP, Warszawa 1997
3. Panas J. (red): Poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2005
4. Szymański E.: Materiałoznawstwo budowlane. WSiP, Warszawa 2003
5. Wolski Z.: Technologia. Roboty posadzkowe i okładzinowe. WSiP, Warszawa 1998
6. Czasopismo: Materiały budowlane nr 9’2004 (nr 385) i bieżące wydania
7. Czasopismo: Murator
75