You are on page 1of 8

j8fWoIf vftLnfO{ sfnf]df];f] Û

sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 ufpFkflnsfsf] k5fl8 Psn dlxnfsf


kf6L{lgs6 o'jf ;+u7gs~rgk'/n] nflu @* nfvdf agfPsf] $ sf]7]
a]N8f8L ufpFkflnsf j8f gDa/ @ sf ejgdf ;d]t clgoldttf u/]sf]
x'gfn], a;kfs{sf nflu egL
NofPsf] lu§L afn'jf @& l6Kk/
a]r]sfn], j8f sfo{nodf
pkl:yt geO{ ;]jfu|fxLx?nfO{
cg]s afxgfdf b'Mv lbPsfn],
sflnlsr pkef]Qmf ;ldltsf]
sfof{nob]lv SofDk;Ddsf] ;8s
lgdf{ 0 fdf klg cfly{ s
clgldottf ePsfn} j8f
cWoIfvfltnfO{ sfnf]df];f] bn]/
sf/afxL u/]sf] hgfPsf] 5 .
o; ljifodf g] k fn
cWoIf k|d] vftLnfO{ sfnf]df];f] bn]sf] sDo' l g:6 kf6L{ l gs6 o' j f
jif{ !%, c+s !^, @)&* ;fn kmfu'g ! ut] cfOtaf/ (Feb. 13, 2022) d"No ?= !).– 5 . ;f] ;+u7gn] j8fWoIf vfltn] -af“ s L clGtd k] h df_

tLg a'“b] ;xdlt sfof{Gjog clGtd r/0fdf


l5§} d'2f vf/]h / aGbL l/xf x'g]
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 u[x;lrj 6]sgf/fo0f kf08], u[x ;/sf/sf] tkm{af6 tLg a'Fb] ;xdlt k|zf;g sfof{nodf @(&, k|x/L ;/sf/aLr ePsf jftf{ /
;xdltcg';f/ d'2f vf/]h ug]{ / aGbL
;dfwfg eO;s]sf] dxfGofofwLjQmf
kf6L{sf k|jQmf k|sf08 / u[xdGqL dGqfnosf k|jQmfaLr tLg a'Fb] sfof{Gjogsf ;Gbe{df ePsf] sfd / cg';Gwfgdf ( j6f d'2f /x]sf] ljj/0f sfof{non] hgfPsf] ljj/0f k|:t't
afns[i0f vfF0f, sfg'g Gofo tyf ;xdlt sfof{ G jogsf ljifodf k|ult ljj/0f k|:t't ePsf] lyof], k|fKt ePsf] / of]aLrdf g]skf / l/xf ug]{ ;DaGwdf #% j6f d'2f ePsf] lyof] .
pQm a}7sdf u[xdGqL afns[i0f
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{dfly ;fd|fHojfbL / bnfnx?sf] xdnf vfF0fn] tLg a'Fb] ;xdlt nfu" ug]{
;jfndf g]skfsf k|jQmf k|sf08 /
qmflGtnfO{ sdhf]/ agfpg] lbjf:jKgf ;/sf/sf k| l tlglwaLr ePsf]
;xdltk|lt ;/sf/ b[9 ePsf] eGb}
sf7df8f}F . PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ j}1flgs ;dfhjfbL :yfkgf ug]{ nIo;lxt sfo{ku| lt eO/x]sf] atfPsf lyP eg]
cufl8 a9]sf] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / To;sf zLif{:y g]tflj?4 kl5Nnf] ;do sfg'g, Gofo tyf ;+;bLo dfldnfdGqL
ljleGg ;~rf/ dfWoddf lbn]Gb|k|;fb a8'n] tLg a'Fb] ;xdlt
skf] n slNkt / e| f ds sfof{Gjog u/f}F / To;sf lglDt
;dfrf/x? k|sfzg eO/x]sf sfo{nfO{ k"0f{tf lbcf}F eGg] ;/sf/sf]
5g\ . jt{ d fg ;+ ; bLo :ki6 wf/0ff /x]sf] atfPsf lyP .
Joj:yfaf6 b]z / hgtfsf] d'lQm pQm a}7sdf g]skfsf k|jQmf
;Dej 5} g eGb} j} 1 flgs k| s f08n] of] a Lrdf kf6L{ /
;dfhjfbsf] nIo lnP/ ;/sf/aLr ePsf jftf{ / tLg a'Fb]
;+3if{/t pQm kf6L{kl| tsf] hgnx/ ;xdlt sfof{Gjogsf] ;jfndf d'2f
b]v/] tTsfnLg ;/sf/n] pQm vf/]hL / aGbLnfO{ l/xfO ug]{ sfo{df
;+;bLo dfldnf dGqL lbn]Gb|k|;fb 5nkmn ePsf] 5 . zlgaf/ u[x h;df d'2fsf] ljj/0f k|:t't x'Fbf kf6L{dfly ;+ljwfg / k|rlnt lgod, sfg'gsf] ;d]t wHhL p8fpFb} k|ltaGw nufof] . ePsf] l9nfOn] hgtfdf cqmf]z /
a8', dxfGofofwLjQmf vDaxfb'/ vftL, dGqfnodf ePsf] pQm a}7sdf cbfntdf rln/x]sf !%(, lhNnf ;/sf/sf] k|ltaGw afah'b pQm kf6L{n] cfˆgf] j}1flgs -af“ s L clGtd k] h df_ -af“ s L clGtd k] h df_

Pd;L;L ;Demf}tf vf/]h u/fP/} 5f8\g] pb\3f]if Û k]6«f]lnod kbfy{df ul/Psf] d"Noj[l4, tTsfn lkmtf{ lng bafa
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o lr/0f k'g kfj/, xltof/;Fu g8/fpg] atfP .
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf ;+oQ ' m
ePsf] d"Noj[l4n] /fi6« / gful/s
hghLljsfsf] ax'cfoflds kIfx¿;Fu
;f] lgs6 ;o'Qm ha;sf] cfof]hgfdf
k]6f« l] nod kbfy{df eO/x]sf] d"Noj[l4,
kf6L{;lxt 5 /fhgLlts kf6L{ / b'O{ ldngn] Pd;L;L lj?4sf] cfGbf]ng ;f]xL ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ /fli6«o hj; s]Gb|Lo ;+of]hg ;ldltsf k'u/] :jtM 6s/fpg] ePsfn] tTsfn ;d:of / lgsf; ljifos cGt/lqmof
df]rf{n] Pd;L;L ;Demf}tf vf/]h ;Dk"0f{ hgtfsf] cfjfh ePsf] 7f]sj' f hgdf]rf{sf cWoIf lrqaxfb'/ s];Ln] ;+of]hs ldngn] k]6f« l] nod kbfy{dfly o;nfO{ lkmtf{ lng' kg]{ atfPsf 5g\ . sfo{qmddf cfwf/ gf]6 k|:t't ub}{
u/fP/} 5f8\g] pb\3f]if u/]sf 5g\ . ub}{ /fi6«3ftL Pd;L;L ;Demf}tf vf/]h cd] l /sfn] Pd;L;Lsf gfddf g]tf ldngn] ;f] s'/f atfPsf x'g\ .
a' w af/ sf7df8f} F d f cfof] l ht ug{s ' f] lasNk gePsf] atfP . pgn] g]kfnnfO{ v;L b]vfP/ km;L{ le/fpg g]tf ldngn] cfwf/ gf]6 k|:t't ub}{
clxn] xfd|f] b]z lgs} s7Lg / hl6n
df]8df k'u]sf] rrf{ ub}{ Psflt/
/fli6«o :jfwLgtfsf] ;jfn lgs} ;ËLg
ag]sf] 5 eg] csf]l{ t/ hghLljsfsf]
;jfn lgs} lgd{d, ;Í6u|:t /
sxfnLnfUbf] cj:yfaf6 u'lh|/x]sf]
7f]s'jf u/] . pgn] eg]– …rf}tkmL{
d" N oj[ l 4, htftt} e| i 6frf/,
sld;gvf]/, sfnf]ahf/L, t:s/Lsf]
laulauL g} 5, cg]sf}F sf08x¿n]
ubf{ d' n ' s aaf{ b Lsf] lbzftkm{
Pd;L;Llj?4 lj/f]w k|bz{g kl5 s'g} klg xfntdf Pd;L;L nfu" ug{ vf]h]sf] 7f]s'jf ub}{ eg], …cd]l/sfn] s'lb/x]sf] 5 . b]zdf n'6kf6, xTof,
cfof]lht ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ glbg] pb\3f]if ub}{ Pd;L;L lj?4sf] lbg] k};f g]kfndf cfP/ ljsf; x'g] lx+;f, anfTsf/n] ;Ldf gf3]sf] 5 eGg]
pgLx?n] ;f] pb\3f]if u/]sf x'g\ . pQm cfGbf]ng g]kfnL hgtfsf] :jfwLgtfsf] eP g]kfnL hgtfx¿ Pd;L;Lsf] s'/f /fVb}, nfvf}F o'jfx¿ ljb]z
;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]kfn sDo'lg:6 cfGbf]ng ePsf]n] cd]l/sfsf] k};f, -af“ s L clGtd k] h df_ -af“ s L clGtd k] h df_
b]pjf–k|r08sf] ‘uf]Kokq’ ;fd|fHojfbL bnfnLs/0fsf] k/fsfi7f Û
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{
cGt/f{li6«o ljefusf OGrfh{ wd]{Gb|
af:tf]nf …s~rgÚ n] k|wfgdGqL
o;sf] k"0f{ vf/]hLsf nflu cfGbf]lnt
eO/xg cfXjfg;d]tu/]sf 5g\ . g]tf
s~rgn] ;f] d af/ hf/L u/] s f]
Pd;L;Llj?å a[xt cfGbf]ngsf] cfjZostf
z]/axfb'/ b]pjf / dfcf]jfbL s]Gb|sf lj1lKtdf elgPsf] 5, …ldn]lgod != uDeL/ /fi6« 3 ftL ;lGw ug{ ;lsof];\ . ;a}nfO{ yfxf 5, g]kfnL sf8]sf 5g\ . b]zsf] ;f/f ;DklQ ljleGg axfgf / zLif{sdf Tof] /sd
cWoIf k|r08n] ldn]lgod Rofn]Gh Rofn]Gh skf]{/];gnfO{ uf]Ko ¿kdf ;Demf} t fdf sf+ u | ] ; s} g] t [ T j sf+u; ]| Pd;L;Lsf] kIfdf plePsf] 5 a|Xdn'6 u/], b]znfO{ ;+;f/s} s+ufn vfO/x]sf 5g\ .
skf]{/];gnfO{ uf]Ko ¿kdf n]v]sf] k| w fgdGqL z] / axfb' / b] p jf / lsg < M g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf t/ ToxfFleqsf] /fi6«jfbL zlQmn] ljb|fx] / lesf/L agfP clg abnfdf cfk"m #= kIf / ljkIfdf /fli6« o
;dk{0f–kq aflxl/Pkl5 pgLx¿n] dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf k|r08n] dxf;lrj ljKnjsf] g]kfnL sf+u; ]| sf] ug{;Sg] jftfj/0f agfOlbg'k5{ . c/aklt / v/aklt eP t/, cem} ljefhg M Pd;L;Lsf] kIf /
n] v ] s f] ;dk{ 0 f–kq ljifodf ul/Psf] Pp6f ;+Zn]if0f k|sf08sf] ;+Zn]if0f ;xL 5 M Pd;L;L klg pgLx?nfO{ k'u]g . Pd;L;L ljkIfdf hgdt b'O{ wf/df ljeflht
aflxl/Pkl5 pgLx¿n] cToGt ;xL 5 . ljKnjsf] k|Zg 5 M ;Demf}tf Oltxf;s} ;a}eGbf 7"nf] ;Demf}tf eg]sf] 3'dfO{ lkm/fO{ b]z a]Rg' ag]sf] 5 . hgdtnfO{ a'em\g] xf] eg]
ljb]zL;fd' u/]sf] bnfnL, uDeL/ /fi6«3ftL ;lGw ;Demf}tfnfO{ /fi6«3ft aGof] . lsgls Pd;L;Lsf] h:t} xf] . hgtfsf] oqf] lj/f]wsf aLr Pd;L;Lsf] ljkIfdf hgtf plePsf
/fli6«otflj?4 ;+;baf6 cg'df]bg u/fpg] ljifonfO{ dfWodaf6 b]z} /xg] jf g/xg] k|Zg klg Pd;L;Lsf] kIfdf ax; lsg < 5g\ . y'k|} e|d / s'k|rf/sf] sf/0f
cb"/blz{tf / s"6gLltsf g] k fnL sf+ u | ] ; s} g] t [ T j lsg < plAhof] . b] z nfO{ rLglj?4sf] o;sf] :ki6 sf/0f xf] M e|i6 / hgdtdf Ps?ktf cfpg afFsL 5 .
gfddf aRsgfkg ljKnjsf] ;'emfa 5 M g]kfnL sf+u; ]| n] cd]l/sL o'4sf] tof/L ug]{ xltof/ bnfnx?n] km]l/ klg Pd;L;Lsf] k};fdf hgtfn] a'em\b} 5g\ / hgcfqmf]zsf]
kbf{ k mf; ePsf] 5 . cfkm\gf] Oltxf;sf] ;ldIff ug'k{ b{5 . e08f/sf] e"ld agfpg] if8\oGqnfO{ ¥ofn sf8]sf 5g\ . w]/} bnfnx?n] tx a9\b} 5 . olb g]tfx? / bnx?n]
Pd;L;L g]kfnsf nflu Pd;L;L klg ha/h:tL ;+;baf6 6'n6' n ' ' x]//] a:g' dxfe"n x'g5
] . rLg Pd;L;Laf6 k};f vfO;s]sf 5g\ . lxDdt ug]{ xf] eg] Ps lbg Pd;L;L
/fi6«3ftL ;Demf}tf lyof] kfl/t ug]{ b':;fx; b]pjf ;/sf/n] / cd]l/sfaLrsf] o'4e"ld g]kfnnfO{ kIfw/x? b]zaf6 efUg' kg]{ x'g]5 .
/ xf] eq] oyfy{ ug'{ x'Fb}g . olb kfl/t ul/of] eg] agfpg] if8\oGq xfdLnfO{ :jLsfo{ 5}g . /fli6«o :jflwgtf hf]ufpg] of] Pp6f
;Demf}tfdf pNn]v ePsf Pd;L;L lj/f]wL /fi6«jfbL u7aGwg ;do o:tf] cfPsf] 5 ls ;a} ;'gf}nf] cj;/ xf] / w'|jLs/0fnfO{
w]/}–w]/} a'Fbfx¿n] k|:6 agfP/ cfGbf] n gdf hfg] zfx; /fi6«jfbL zlQmx? Ps 7fpFdf pleg' ;+ul7t u/fpg] ;fx; g]tfx?n]
ljb] z L;fd' u/] s f] bnfnL, u5{g\ . ;Demf}tfdf pNn]v ePsf ug'{kb{5 . ;+;bdf /x]sf dfcf]jfbL ckl/xfo{ ag]sf] 5 . ug'{k5{ . ;+sL0f{tfx? af]s]/ clg
/fli6« o tflj?4 cb" / blz{ t f / k| f jwfgx¿, To;kl5 Pd;LPn] s]Gb| / PsLs[t ;dfhjfbL olb @= Pd;L;Ldf bnfn / l;4fGtx? af]s]/ dfq s]xL x'g]jfnf
s" 6 gLltsf gfddf aRsgfkg dGqfnox¿nfO{ u/]sf lgb]{zg / jf:tjd} /fli6«otfsf] kIfdf pleg e| i 6x?n] ¥ofn sf8] s f 5g\ – 5}g . v'nf jf rf}8f 5ftL agfP/
kbf{kmf; ePsf]7f]s'jf ub}{ /fi6«3ftL cd]l/sL clwsf/Lx¿n] pgLx¿ dfly vf] h ] s f] xf] eg] gofF /fi6« j fbL s]xL k|j[lQx? k};fsf nflu h] klg Pd;L;Lsf] ljkIfdf gofF
Pd;L;L kl/of]hgf ;+;b\af6 kfl/t lbPsf cltl/Qm bafasf] Jojxf/af6 u7aGwgsf nflu tof/ x'g'kb{5 . ug{ tof/ x'G5g\ . pgLx? k};fsf hgcfGbf]nggsf] 3f]if0ff u/f}+ t, clg
gug{ r]tfjgLlbPsf 5g\ . pgn] :jod\ ;/sf/;Lgx¿ of] /fi6«3ftL olb a[xt /fi6«jfbL u7aGwg agfpg nflu cfkm}FnfO{ klg a]Rg tof/ s] x'G5 x]/f}+nf .
lj1lKt hf/L ub}{ Pd;L;L ;Dk"0f{ xf] eGg]df c;xdt 5}gg\ . of] ;lsPdf x'g;S5 Pd;L;Lsf] kIfdf x'G5g\ . xfdLnfO{ yfxf 5, Pd;L;Lsf] $= gof“ ;+ o ' Q m
¿kn] /fi6«3ftL kl/of]hgf ePsfn] -af“ s L # k] h df_ dtbfg ug]{ ;f+;bx?nfO{ b]z lgsfnf k};fdf bnfn / e|i6rf/Lx?n] ¥ofn lji0f' kGt -af“sL ^ k]hdf_
2 @)&* ;fn kmfu'g ! ut] cfOtaf/

k]
6
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

✍ ;DkfbsLo
f
« l
] nod kbfy{
d
– s= dfcf]T;] t'ª
f eO/x]
s f] d"
N oj[
l 4, ;d:of
ljifo k|j]z
/ lgsf; o;k|sf/sf] d"Noj[l4 clgjfo{ g} lgudn] tof/ kf/] s f] k|sf/sf] e"ldsfn] s'g} cy{ / dxTTj
lgs} dxTTjk"0f{ / hg;/f]sf/sf] ePsf] xf] < ljj/0fcg';f/ ?= &^=## df /fVg'kb}g{ <
:yfgLo lgjf{rg xf]Og, hgdt ;+ux| u/f}+ ljifosf ;Gbe{df cfh xfdL 5nkmndf
h'l6/x]sf 5f}F . clxn] xfd|f] b]z lgs} s7Lg
@_ cGt/f{li6«o ahf/sf] d"No ;dfof]hg
ubf{ o;k|sf/sf] cj:yf l;h{gf
lsg]sf] ! ln6/ k]6f« n
!#^ df laqmL ubf{, jf ?=
] nfO{ ?= !#_ s] k]6f« l] nod kbfy{sf] d"Noj[l4df
;fd|fHojfbL bnfn cy{gLlt /
b]zsf] /fhgLlt lbgk|ltlbg ;+s6u|:t aGb} uO/x]sf] / hl6n df]8df 5 . Psflt/ /fli6«o ug'k{ g]{ afWotfTds cj:yf l;h{gf &^=%% df lsg]sf] ! ln6/ ;+ ; f/e/ ;~rflnt skf] { / ] 6
:jfwLgtfsf] ;jfn lgs} ;ª\uLg ag]sf] ePs} xf] < l8hnnfO{ ?= !!( df laqmL k'h
F Ljfbsf] s'g} e"ldsf 5}g <
5 . /fi6«, /fli6«otf / hghLljsfdfly lbgk|ltlbg ;+s6 5 eg] csf]l{ t/ hghLljsfsf] ;jfn #_ s] cfhsf] cj:yfdf Ps ;/sf/L ubf{ ; d] t /fi6« / cfon !$_ s] o;f] x'gd' f dfgjLo ;+jb] gzLntf,
ylkFb} 5 . emG8} b'O ltxfO{ ax'dtsf] ;/sf/ 9fn]/ lgs} lgd{d, ;ª\s6u|:t / sxfnLnfUbf] Jofkfl/s ;+:yfx¿n] hlxNo} 3f6f lgudnfO{ 3f6f / hgtfnfO{ ;fdflhs g}ltstf / ;fdflhs
cj:yfaf6 u'lh|/x]sf] 5 . rf}tkmL{ Joxf]gk{' g]{ / To;sf] af]´ hgtfn] ;f:tL x'gs ' f] sf/s / 5'k?] :td cfr/0f dfgjLo cg' z f;g
k/dfb]zsf] andf u7aGwgsf] ;/sf/ ag]sf] 5 . t/, of] d"Noj[l4, htftt} e|i6frf/, sld;gvf]/, v]Kg'kg]{ g} x'G5 < tTj s'g / s] xf] <_ . ;Dk"0f{¿kdf dl/;s]sf] cj:yfdf
;/sf/n] b]z / hgtfsf] kIfdf l;Gsf];d]t efFRg ;s]sf] sfnf]ahf/L, t:s/Lsf] laulauL g} 5 . $_ s] o; k|sf/sf] d"Noj[l4df r'jfx6, (_ sfo{;DkGg ug]n{ fO{ eGbf b]Vg]nfO{ k'us] } xf] <
cg]sf}F sf08x¿n] ubf{ d'ns ' aaf{bLsf] larf}lnof rnv]n, e|i6frf/, nfh eg]h:t} of] jif{ @)&* df !%_ k]6f« l] nod kbfy{sf] ljsNkx¿ 5g\
5}g . a? ;/sf/s} sf/0f htftt} eb|uf]nsf] l:ylt ;[hgf lbzftkm{ s'lb/x]sf] 5 . b]zdf n'6kf6, dfq} ! ln6/ k]6f« n] nfO{ jz} fv $ jf 5}gg\ < To;tkm{ ;DalGwt kIf
xTof, lx+;f, anfTsf/n] ;Ldf gf3]sf] 5 . df ?= !@!, h]7 @ ut] ?= / lgsfosf] Wofg 5 jf 5}g <
ePsf] 5 . dxFuL, e|i6frf/ / clgoldttfn] ;Ldf gf3]sf] nfvf}F o'jfx¿ ljb]z knfog, lzIff, !@#, h]7 @@ ut] ?= !@%, Go'gLs/0fsf ljsNkx¿sf] vf]hL
5 . ljsf; lgdf{0fsf sfo{ 7Kk ePsf 5g\ . :jf:Yo, /f]huf/ tyf ;fdflhs ;'/Iff c;f/ ( ut] ?= !@&, c;f/ ug'k{ 5{ jf kb}g{ < cflb ljifo;d]t
´g} si6k"0f{ / bogLo aGb} uPsf] 5 . @@ ut] ?= !@(, ebf} & ut] cfpF5g\ .
b]z cfGtl/s ?kdf sdhf]/ ePsf] 5 eg] j}b]lzs of] kl/j]zdf xfd|f] hglk|o kf6L{ g]kfn ?= !#), sflQs !@ ut] ?= To;}n,] o:tf cg]sf}F k|Zgx¿sf] pQ/
x:tIf]kn] v'nf ?k lnPsf] 5 . t/, o;df ;/sf/ / sDo'lg:6 kf6L{lgs6 ;+oS' t hj;x¿sf] !##, sflQs @% ut] !#^ / jf xn hgtfn] vf]Hg'kg]{ cfjZostf 5
cfof]hgf ;DkGg x'g nflu/x]sf] of] df3 !* ut] ?= !$@ df / ! ls 5}g < o;df gful/s / lhDd]jf/
;+;b\jfbL bn / g]tfnfO{ s'g} lrGtf / rf;f] 5}g . pgLx? cGt/lqmof sfo{qmd lgs} dxTjk"0f{ / ln6/ d§Lt]nnfO{ To;}u/L j}zfv /fhgLlts kf6L{x¿ To;df klg
;do ;fGble{s aGg]5 . lgs} k|j4' , $ ut] ?= !)$, h]7 @ ut] ?= qmflGtsf/L sDo'lg:6 kf6L{sf] e"ldsf
b]zdf cfˆgf] n'6sf] :ju{ sfod /fVg b]z / hgtfsf] cWoogzLn / 1ftf cltlyjStfHo"x¿sf] !)^, h]7 @@ ut] ?= !)*, d"sbz{s aG5 ls aGb}g < To;f] ug'{
Ph]G8f 5f]8]/ Pd;L;L h:tf] /fi6«3ftL ;Demf}tf ;+;b\af6 cfjZos b[li6sf]0f / ;'´fjx¿n] cjZo c;f/ ( ut] !!), c;f/ @@ ;xL x'G5 ls x'bF g} < o; k|sf/sf]
kf; u/fpg sDd/ s;]/ nfu]sf 5g\ . oL ;a} x'gd' f s'g}
of] cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ ´g} ;fy{s
/ cfGbf]ngd'vL agfpg dxTjk"0f{ e"ldsf
lr/g k'g ‘ldng’ ut] ?= !!@, ebf} & ut] ?=
!!#, sflQs !@ ut] ?= !!^,
ultljlwdf /fHosf] d"sbz{skg s] ;xL
xf] < cfsfl;Fbf] d"Noj[l4nfO{ tTsfn vf/]h
/fhgLlts bn / g]tfeGbf klg Joj:yf g} bf]ifL xf] . v]Ng]g} 5 . sld;gvf] / , t:s/L, sflQs @% ut] ?= !!( / ug{ dfly plNnlvt ljifox¿df ;'wf/
‘k] 6 « f ] l nod kbfy{ d f eO/x] s f] sfnf]ahfl/ofx¿sf] s'g} e"ldsf df3 !* ut] !@% x'gu] /L / jf ;RrfP/ jf b]lvPsf plNnlvt
ha;Dd ;+;bLo Joj:yf /xG5, ta;Dd b]z / hgtf d"Noj[l4, ;d:of / lgsf;’ 5}g/ < To;} cg'kftdf cGo k]6f« l] nod ljs[ l tx¿nfO{ cGTo u/] / jf
cfhsf] d'Vo ljifo oxL xf] . g]kfn %_ o; k|sf/sf] cj:yf l;h{gf x'g kbfy{x¿nfO{ laqmL ug]{ ;/sf/ / pQ/bfloTjdf lhDd]jf/ aGg / a9]sf]
oxL uf]nrSs/df km:g'sf] ljsNk 5}g . t;y{, b]z / cfon lgud ln= s]Gb|Lo sfof{no, 6]s,' bnfn k'FhLjfbL /fHo;Qfsf] cfon lgudsf] u}/lhDd]jf/ tl/sf d"Noj[l4nfO{ vf/]h ug{ pko'St x'G5 ls
hgtfnfO{ of] bn–bnaf6 kf/ nufpg ;+;bLo Joj:yfs} sf7df08f}n] clGtd ldlt @)&* df3 u}/lhDd]jf/ gful/s gLltsf] s'g} / b'lgofFnfO{ rlst kfg]{ sfo{zn} L x'bF g} <
!* ut] lgudsf ;xk|jStf k'is/ sfsL{sf] e"ldsf /xFbg} < s] :jfefljs / j:t'k/s 5 jf o:tf] u}/lhDd]jf/ /fHoJoj:yf,
ljsNk vf]Hg'kg]{ ;do cfPsf] 5 . o:tf] l:yltdf g]kfn x:tfIf/df k|;] lj1lKt g} hf/L u/]/ ^_ s] o; k|sf/sf] d"Noj[l4 x'gd' f b]lvG5g\ < cg' Q /bfoL /fHosf] cy{ g Lltsf]
sDo'lg:6 kf6L{n] eg]h:tf] hgdt ;+ux| dfkm{t\ s:tf] zf;g clGtdk6s k]6f« l] nod kbfy{df lgw{Ss lgudsf sd{rf/Lx¿sf] b}lgs !)_ cfon lgudaf6 /fHo jf ;/sf/ ljsNkdf j} 1 flgs ;dfhjfbL
d"Noj[l4 u¥of] / dª\unaf/ /ftL !@ eQf, dfl;s eQf, jflif{s eQf, ;~rfnsx¿nfO{ l;w} sld;g, /fHoJoj:yf / j}1flgs ;dfhjfbL
Joj:yf / zf;g k|0ffnL nfu" ug]{ eGg] km};nf g]kfnL ah]b]lv nfu" x'g] u/L ;fljssf] cf}ifwL eQf, e|d0f eQf, ;'/Iff efsa08f jf cfly{s rnv]nn] s]– cy{gLltsf] dfu ug'{ c;fGble{s /
laqmLd"Nodf k]6f« n] / l8hn k|ltln6/ eQf, 6]lSgl;og / x]Nk/ eQf, slt k|efj kf/]sf] 5 / To;sf] cj:t' j fbL b[ l i6sf] 0 f x' G 5 / <
hgtfnfO{ ug{ lbg' Ps dfq pQd ljsNk xf] . hgtfn] ?= # a9fP/ ca k]6f« n] sf] k|ltln6/ ?= la/fdL eQf, rf8kj{ eQf, e"ldsf d"Noj[l4df k5{ jf kb}g{ < oyfl:yltjfbdf b]lvPsf] / ef]luPsf]
/f]h]sf] Joj:yfaf6 dfq b]z / hgtfsf] eljio pHHjn !$@ / d§Lt]nsf] k|ltln6/ ?= !@% kf];fs eQf, 3/ eQf, vfhf !!_ s] k]6f« l] nod kbfy{df ;:tf] dfs]6{ , k|0ffnL / gLltx¿nfO{ cfd"n kl/jt{g
sfod u/] s f] 5 eg] cfGtl/s eQf, oftfoft eQf, k]6f« l] nod sRrf kbfy{x¿sf] cfkm}F cfoft / u/]/ gofF, j}1flgs / hgpQ/bfoL
x'g] lglZrt 5 . xjfO{OGwgdf k|ltln6/ ?= !) a9fPsf] hf]lvd eQf ;'lgg;Sg' eQ}eQfsf] t]nsf] pTkfbg ug]{ k|lqmofsf] lgsf;sf] ;Gbe{df 5nkmn ug'{ /
To;sf/0f ;/sf/n] cfufdL a}zfv #) ut] ug]{ eg]sf] 5, cflb cflb . o;sf] ;Gbe{df g]kfn s'g} e"ldsf 5}g < ;'?cft, sltko sDkgLx¿df b[li6sf]0f /fVg' s] cg'lrt x'G5 / <
cfon lgudsf] tkm{af6 cfˆgf] wf/0f &_ s] o; k|sf/sf] d"Noj[l4 x'gd' f cfon p7fOg] z'Ns cflbnfO{ /fHon] oyfl:yltjfbL ;d:ofx¿nfO{ xn ug{
:yfgLo txsf] lgjf{rgsf] s'g} cy{ / cf}lrTo 5}g . oxfF klg k|:t't ug'{ x'g] g} 5 . k]6f« l] nod lgudsf sd{rf/Lx¿nfO{ jif}l{ kR5] lhDd]jf/ 9ª\un] e"ldsf v]Ng] s'/fn] j} 1 flgs / cu| u fdL lgsf;sf]
kbfy{dfly ePsf] of] d"Noj[l4n] /fi6« / afFl8g] af]g;n] s'g} e"ldsf v]ns ] f] of] l:yltdf ;'wf/ cfpg g;Sg] g} ;Defjgfaf/] 5nkmn ug'{ ck/f]w xf]
t;y{, jt{dfg ;+s6sf] lgsf;sf] nflu cfufdL a}zfv gful/s hghLljsfsf] ax'cfoflds 5}g < cj:yf lsg aG5 xf]nf < / < jf, cfhsf] ;fGble{s cfjZostf
#) ut] tf]lsPsf] :yfgLo txsf] lgjf{rgsf] ;§f kIfx¿;Fu k'u/] :jtM 6s/fpg] 5 . *_ s] o; k|sf/sf] d"Noj[l4df vl/b !@_ s] k]6f« l] nod kbfy{sf] d"Noj[l4df ToxL xf] < of] g} cfhsf] dxTjk"0f{ ljifo
o;sf] df/n] rf}tkmL{ If]q k|efljt x'g] g} d"No, s/;lxtsf] s'n nfut, laqmL /fHo / bfloTj, ;/sf/ / hgtfsf] x'g\ . …k]6«f]lnod kbfy{df eO/x]sf]
k|ultzLn /fli6«o ;/sf/ u7g u/]/ hgdt ;+ux| ug{' plrt 5g\ . of] ;xL 5 ls 5}g < :jfefljs d"No / gfkmf–3f6fsf] c;dfg ;'Joj:yf, ;/sf/ ;~rfng ug]{ d"Noj[l4, ;d:of / lgsf;Ú af/]df
x'G5, h'g b]z, hgtf / :jod\ ;+;b\jfbL bn / g]tfx?sf] ¿kdf o;n] s}of}F k|Zgx¿ p7fg u/fPsf] cj:yfsf] ljj/0f x]bf{ ToxfF s'g} kf6L{ / gful/sk|lt v]Ng'kg]{ e"ldsf 5nkmn ubf{ cfhsf] HjnGt k|Zg
5. rnv]nsf] e"ldsf 5}g < -cyf{t\ / pQ/bfloTj d/]tN' o, d"sbz{s, oxL xf] . o;}leq pko'St lgsf;sf
nflu;d]t lxts/ x'g]5 . cGoyf b]z / hgtfsf] !_ s] k]6f« l] nod kbfy{dfly j]kjf{x ut !% dª\l;/df g]kfn cfon u}/lhDd]jf/, bnfn / larf}lnof ;Defjgf 5g\ .
cl:tTjdfly ;+s6 yf]kg]{ ;+;bLo Joj:yf, ;+;b\jfbL
bn / g]tfx?lj?4 b]zsf tdfd qmflGtsf/L, k|ultzLn, ljB't aSof}tf gltg]{ sfnf];"rLdf Û g]kfn Ol~hlgol/ª sn]hsf] @# s/f]8 lxgfldgf Û
sf7df8f}F . g]kfn ljB't k|flws/0f s/f]8 () nfv aSof}tf c;'n u/L sf7df8f}F . ;DklQ z'4Ls/0f cg';Gwfg jlsn sfof{nonfO{ cfˆgf] k|ltj]bg
nf]stGqjfbL bn / g]tfnufot cfdhgtf ;8sdf pqg] e}/xjf ljt/0f s]Gb|n] k6s–k6s tLg ;o %& u|fxssf] ljB't k'gM h8fg ljefun] u/]sf] cg';Gwfgcg';f/ g]kfn a'emfPsf] lyof] . t/, jlsn sfof{non]
lglZrt 5 . hgtf ;8sdf pq] s] x'G5, cfk"mnfO{ tfs]tf ubf{;d]t aSof}tf glt/]sf] eGb} u/]sf] e}/xjf ljt/0f s]Gb|sf n]vf k|dv
' Ol~hlgol/ª sn]hsf k"jc{ WoIf nDaf]b/ k6s–k6s yk cg';Gwfg ug{ eGb}
@%! u|fxssf] gfdfjnL sfnf];r " Ldf cf]daxfb'/ bnf{dLn] hfgsf/L lbP . of] Gof}kfg];lxt & hgf ;~rfnsn] sn]hsf] k|ltj]bg ljefud} lkmtf{ k7fPsf] lyof] .
nf]stGqsf] 7]s]bf/ ;Demg], ;+;b\jfbL bn / g]tfnfO{ /fv]sf] 5 . pQm ljt/0f s]Gb|df rfn" cjlwdf dfq} rf/ ;o !) u|fxssf] @# s/f]8 ?k}ofFeGbf a9L /sd lxgfldgf cGttM jlsn sfof{non] ;f] k|ltj]bg
jif{df dfq} Ps xhf/ gf} ;o !@ u|fxs ljB't sfl6Psf] 5, pgLx¿af6} tLg u/]sf] b]lvPsf] 5 . ljefusf cg';f/ ;b/ ul/;s]sf] 5 .
;DemfO/xg' gknf{, r]tgf eof . ylkP;Fu} u|fxs ;+Vof a9]/ &( xhf/ s/f]8 %) nfv aSof}tf c;'n ug{k' g]{ Gof}kfg]n] !@ s/f]8, nj/fh e§/fO{, pk]Gb| ;fj{hlgs sDkgLsf ?kdf @)%@
rf/ ;o $^ k'us ] f] /emG8} *@ s/f]8 5 . cem} %# hgfn] nfOg sfl6Psf] uf}td, ;"oa{ xfb'/ s];L / xl/ kf08]n] @–@ b]lv ;~rflnt sn]hnfO{ Gof}kfg]
cgnfOgaf6} C0f lng ;lsg] Û
sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}s
+ n] a}s
+ Pksf] dfWodaf6 ;d]t o:tf] shf{
ljB't\ aSof}tf p7fpg afFsL 5 . ljB't
pkef]u ug]{ t/ nfdf] ;dob]lv dx;'n
5 . e}/xjf ljt/0f s]Gb|sf cg';f/ k';
d;fGt;Dd *! s/f]8 *$ nfv %(
s/f]8, /fd/Tg pkfWofon] ! s/f]8 @% cWoIf ePkl5 lghL sDkgLsf ¿kdf
ga'emfPsf u|fxs;Fu z'Ns p7fpg xhf/ b'O{ ;o %@ aSof}tf /sd p7\g
tyf ljQLo ;+ : yfx?df ca cfj]bg k|fKt ug{ ;Sg]5g\ . cfj]bg afFsL /x]sf] s]Gb|n] hgfPsf] 5 . of] afFsL /x]sf] n]vf k|dv
' bnf{dLn] atfP .
cgnfOgaf6} C0f cfj]bg lbg ;lsg] k|fKt ePkZrft a}+s tyf ljQLo z'Ns hl/jfgfafx]ssf] xf] . aSof}tf aSof}tf dWo] 3/fozL ;ft s/f]8 @*
/ cgnfOgaf6} C0f lng ;lsg] u|fxs;Fu ;DalGwt ;"rgf tyf tYof+s z'Ns k|flws/0fn] c;'n ubf{ % k|ltzt nfv, Jofj;los xf]6n tyf :s'nsf]
Joj:yf u/]sf] 5 . z'qmaf/ ljB'tLo ljleGg >f]taf6 ljB'tLo dfWoddfkm{t\ b]lv @% k|ltzt;Dd hl/jfgf lng] Ps s/f]8 &* nfv, ;+:yf tyf
dfWodaf6 k|jfx x'g] shf{sf] dfu{bz{g k|fKt ug{k' g]5
{ . shf{sf] cfj]bg lbg] u/]sf] 5 . dx;'n ;dodf gltg]{ u}/gfkmfd"ns ;+:yfsf] #% nfv, l;g]df
hf/L ub}{ /fi6« a}+sn] kfFr nfv u|fxs shf{ k|fKt ug{ of]Uo eP gePsf] w] / } h ;f] pBf] u L, ;/sf/L tyf xnsf] ($ xhf/, ;8s aQLsf] Ps
?k}ofF;Dd o:tf] shf{ lng ;lsg] kof{Kt ljZn]if0f u/L of]Uo cfj]bsnfO{ ;fj{hlgs lgsfo 5g\ . To:t} 3/fo;L, s/f]8 (^ nfv, l;FrfOsf] Ps s/f]8
atfPsf] 5 . dfu{ b z{ g cg' ; f/ ljB'tLo dfWodaf6 shf{ :jLs[t ePsf] ;8s aQL, xf]6n, ljBfno, ;+:yf, *! nfv aSof}tf 5 . vfg]kfgL ;+:yfgsf]
;DalGwt a}s + df tnj vftf ePsf hfgsf/L u/fpg'kg]5 { . :jLs[t shf{ l;FrfO / vfg]kfgLnufotn] klg s/f]8f}F kfFr nfv !! ?k}ofF, oftfoft rflh{ª
JolQmn] kfFr nfv ?k}ofF ljB'tLo /sd k|jfx ubf{ ;DalGwt u|fxssf] dx;'n ltg{ afFsL 5 . 8]l8s]68] 6«s + :6];g, a;kfs{sf] #% xhf/, dlGb/sf]
dfWodaf6} o:tf] shf{ ;' l jwf vftfdf hDdf u/L ;f]sf] hfgsf/L nfOgdf hf]l8Psf pBf]usf] dfq} ;ft nfv &) xhf/, c:yfoL aQL ^
kfpg]5g\ . tnj vftf gePsfx?sf] u|fxsnfO{ lbg'kg]{5 . shf{;DaGwL aSof}tf sl/a ^^ s/f]8 5 . 8]l8s]66] nfv ^* xhf/, sfof{nosf] cfGtl/s
xsdf eg] @ nfv ?k}ofF;Dd k|jfx sfuhftx? ljB'tLo dfWoddf ;'/lIft lkm8/sf] nfOg cfk"mx¿n] dfu gu/]sf] vkt !@ nfv ^) xhf/, sfnf];r " Ldf
ug{ ;lsg] Joj:yf ul/Psf] 5 . g]kfn ?kdf /fVg] Joj:yf ldnfpg' kg]5 { . eGb} pBf]un] dx;'n ltg{ dfg]sf 5}g\ . k/]sf u|fxsaf6 Ps s/f]8 &! nfv
/fi6« a}s
+ sf] dfu{bz{gcg';f/ a}s + tyf shf{ k|jfx k|lqmof, u|fxs, a}s+ tyf of] ljifo clxn] ;jf]R{ rdf k'u/] k];L aSof}tf c;'n ug{k' g]{ 5 . g]kfn ljB't nfv / bLks e§/fO{n] sl/a #% nfv kl/jt{g ug{ rnv]n u/]sf lyP .
ljQLo ;+:yfn] u|fxs;Fu shf{sf] ljQLo ;+ : yfsf] st{ J o tyf rln/x]sf] 5 . e}/xjfcGtu{t 6+s « k|flws/0fn] l/l8ª ePsf] ^) lbg kl5 ¿k}ofF a/fa/ ;DklQ z'4Ls/0f u/]sf] Gof}kfg];lxt ;ft} hgf ;~rfnsdfly
cfj]bg lnFbf a}s+ tyf ljQLo ;+:yfn] pQ/bfloTj, u| f xs ;+ / If0f;F u nfOgdf kg]{ pBf]u Pe/]:6 /f]lnª ldn, lagf ;"rgf ljB't dx;'n ga'emfPsf ljefun] km]nf kf/]sf] 5 . ;~rfnsx?n] s]Gb|Lo cg';Gwfg Ao'/f] -;LcfO{aL_ n]
ljB'tLo shf{ k|jfx;DaGwL Ps 5'§} ;DalGwt ljifox?, shf{;DaGwL u'gf;f] ;f]gf kf]lnd;{, km]/f] l:6n, hubDaf u|fxsx¿sf] nfOg h'g;'s} ;dodf sn]hs} ;f] /sd lxgfldgf u/]/ klg cg';Gwfg u/]sf] lyof] . ;LcfO{aLn]
kf]6n
{ sf] Joj:yf u/L cfj]bg u/L ;'gjfO{sf] Joj:yf ;DaGwdf ljB'tLo l;Gy]l6s, P;cf/ k"m8, l;4fy{ k]6 sf6\g ;Sg] k|fjwfg 5 . s]Gb|n] aSof}tf JolQmut vftfdf /fv]sf] ljefusf] Ol~hlgol/ª sn]hsf ;ft hgf
cfj]bg lng] Joj:yf ldnfpg' kg]5 { . dfWodaf6 kof{Kt hfgsf/L lbg] knf:6 / ;f]gf Kofs]lhª /x]sf] 5 . /sd / ;dosf] cfwf/df u|fxsx¿sf] cg';Gwfgaf6 k'li6 ePsf] 5 . ljefun] ;~rfnsn] %@ s/f]8 7u]sf] lgisif{
a}s
+ tyf ljQLo ;+:yfn] cfˆgf] df]afOn Joj:yf ldnfpg' kg]5 { . rfn" jif{sf] ^ dlxgfdf dfq} b'O{ nfOg sf6\b} cfPsf] 5 . ut c;f/ clGtd ;ftf ljz]if ;/sf/L lgsfn]sf] lyof] .
@)&* ;fn kmfu'g ! ut] cfOtaf/ 3

gAo'“lemPsf] sf“u|]; / ljKnjsf] l6Kk0fL


g]kfnL sfFu|];sf Pshgf g]tf,
s}nfnL lhNnfsf k"j{kf6L{ ;efklt
u/]sf sltko lhDd]jf/ JolQmx?n]
g} ca of] b]zdf sf]–sf] ljb]zLsf
p7fpg ug{ vf]Hg'ePsf ljifox? lgs}
dxTjsf 5g\ . o;;L;L / sf+u|];sf]
s[i0fk|;fb e6«fO{ g]t[Tjdf ;/sf/
ePs} a]nf ef/t;Fusf] js{kld{6
km]l/Psf d'2fx? / hfu[t gofF k':tfsf]
vfFrf]nfO{ k'/f ug{ p;sf] pkof]lutf
kf; ug{] s'/f hxfF;Dd 5, o;af/]
s] eGg ;lsG5 eg] ;+ ; b\ /
uf]ljGb/fh hf];L;Fu cfheGbf sl/a bnfn x'g\ eg]/ vf]Hg]eGbf sf]–sf] dxfe'n zLif{ssf] cfn]vsf] z'?d} vf/]h ul/of] . g]kfnL sfFu|];sf x|f; x'Fb} uPsf] xf] ls < /fli6«o /fhgLlts bnnufot ;dfhsf
b'O{ jif{ cl3 tTsflng ;/sf/n] bnfn xf]OgGf\ eg]/ vf]Hg ;xh ePsf] g]kfnL sFfu|];n] ;/sf/sf] g]t[Tjdf k|wfgdGqL z]/axfb'/ b]pjf g]tT[ jdf :jflwGtf, e| i 6rf/ lgjf/0f, ljleGg ;fdflhs ;+:yfx? 5Gf\ tL
dxfsfnL ;lGwkl5 zf/bf Jof/]h hfthfltsf] d"nk|jfxLs/0f / d'ns ' sf] ;a} ;do qmddf hlGdg] / ;lsg]
z]/axfb'/ ljZjsdf{ 6gsk'/ / k~r]Zj/;lxt PsLs[t cf}wf]uLs/0f;DaGwL s}of}F ;d:of / ljifo x'Gf\ . @))$ ;fn cl3 b]zdf
dxfsfnL ;lGw ePsf] lyof] . lzIff, d'2fx? 5Gf\ . oL ljifodf ;fdfGo s'g} kf6L{ / ;+;b\ Pj+ lnlvt sfg'g
olta]nf Pd;L;L?kL cd]l/sL :jfYo h:tf cfwf/e"t clwsf/ / ;dy{s x'g' Pp6f s'/f xf] t/ To;}sf] g} lyPGf t/ klg b]z lyof], hgtf /
/fHosf] bfloTj x'g' kg{] If]qdf sfof{Gjogsf nflu cfkm}FnfO{ tof/ /fHosf] ;fj{ e f} l dstf lyof] .
;fd|fHojfbsf] gjpklgj]lzs bfpk]rsf] lghLs/0f / Jofkf/Ls/0f x'bF } cfPsf] tyf tL Ph]08fsf nflu g]t[TjbfoL xfd|f]eGbf km/s k|0ffnLx? klg
kIf jf ljkIfdf w|j|' Ls[t eO/x]sf] a]nf 5 . d'n'snfO{ cf}wf]uLs/0f u/L e"ldsf k'/f ug{ ;jn csf{] / leGg cl:tTjdf 5Gf\ . b] z sf tdfd
b]zsf] ;fj{ef}ldstf, :jtGqtf / /f]huf/L l;h{gf / ul/aL Go'gLs/0f ljifo x'g\ . b]zeQ gful/sb]lv cfdd]x]gtj;
ug{k' g{d] f ePsf ;/sf/L pBf]ux? klg Oltxf;df h'g kf6L{ / g]t[Tjn] hgtf Pd;L;Lsf] lj?¢ cfGbf]lnt
:jfwLGftfsf] s;/L /Iff ug{] eGg] lghLs/0f ug{] gfddf Wj:t ul/of] . cfkm}FnfO{ hgtfsf] rfxgf / b]zsf] 5Gf\ t/ klg pgLx? xfd|f] k};f lng}
P]ltxfl;s df]8df 5f}F . g]kfnL sfFu;]| / g]kfndf ;Gf\ !*!^ sf] ;'uf}nL dfulj?¢ pEofo pgLx?sf] ktg / k5{ eg]/ bafa l;h{gf ul//x]sf
b]jfsf] g]tT[ jdf /x]sf] ;/sf/ h;/L klg ;lGw, ;Gf\ !($( sf] g]kfn ef/t lj36g clgjfo{ 5 . o;af/] 5Gf\, / oxfFsf zf;sx? cfkm\gf
d}qL ;lGw, uf]vf{ etL{ s]Gb|sf] vf/]hL, dxf;lrj ljKnj eGg' x ' G 5— dflnsx? cufl8 gtd:ts 5Gf\ .
od;L;L kf; ug{] WofpGgdf Jo:t v'Nnf l;dfgfsf] lgodg, gful/stf …ljutb]lv h'g /fhgLlts kf6L{ / lgZro g} oL tdfd lj/f]wsf afah'b
b]lvG5 . Pdfn] kf6L{n] cfˆgf] kf6L{ut P]gnufotsf /fli6«otf;Fu ;DalGwt g] t [ T jn] b] z sf] g] t [ T jdf k' u ] / klg Pd;L;L kf; ug{ anhˆtL ug{k} g{]
ljifodf k6s–k6s ;+ 3 if{ x' F b } hgtfk|lt wf]sf u/]sf 5Gf\, ltgn] pgLx?sf cfkm\gf cfjZostfx? xf]nfg\
:jfy{ / Ph]06fdf uf]ndf eb|uf]n ug{,] cfO{/x]sf] kl/j]zdf u0ftGq :yfkgf plrt ;dodf hgtfaf6 s7f]/ ;hfo t/ s'g} zlQm/fi6«sf] cfjZostf
kfFr blno u7aGwg k'm6fpg] / km]l/ kl5 ;d]t ck/s0ff{nL, c?0f t];|f] kfpFb} cfPsf 5Gf . s}of}Fsf] cl:tTj cfwf/df xfdLn] xfd|f] :jfwLgtfnfO{
;Qf;Lg x'g] r]i6f ul//x]sf] 5 . k|r08 ;Demf} t f nufotsf x/] s h;f] g} ;dfKt x'g] u/]sf] 5 . h:tf] ls gh/cGbfh ug{ ;lsFbg} / ldNb}g
;Demf}tfx?df of] jf Tof] ?kdf g]kfnL rLgsf] sf]ldGtfª kf6L{n] cfˆgf] klg . lrlgofFx? kl5Nnf] ;dodf
dfwj g]kfnx? g o;nfO{ /f]Sg ;Ifd b]lvG5Gf\ g t v'nc ] fd ;dy{s aGg ;ls/x]sf 5Gf\ . of] sfFu|]; r'Sb} cfPsf] 5 . b]zn] / cl:tTj g} u'dfpg' k¥of] . ef/tdf ljZj/fhgLlt / cy{ / fhgLlts
pgLx?sf] dWodjuL{o ;fdflhs ju{wf/ / cj;/jfbL ;f]rsf] pkr klg xf] . cGo s}of}F b]zeQm xfd|f] efjL k':' tfn] ;d]t d"No r'sfpg' k'/fgf elgg] sf+u|]; cfO{, efskf lx;fan] plbodfg, k|efjzfnL /
kg{] o; k|sf/sf ;Demf}tfx? s]xL dfS;{jfbLn] 7"n7"nf ;+s6 ef]Ug' k/]sf] lg0ff{ o s aGg ;Sg] ;Defljt
kf6L{, g]tfx?, a'l¢hLlj, gful/s ;dfh, ljBfyL{ / dhb'/ ls;fgx? Pd;L;Llj?4sf] cfGbf]ngdf kf6L{ jf JolQmsf] cGt/lglxt :jfy{n] 5 . g]kfn d} klg @)!% ;fndf bf];f| ] kl/l:yltnfO{ /f]Sg, rLgnfO{ ljZjd}
5Gf\ . 7Ls oxL kl/l:yltdf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj sd/]8 ljKnjn] @# df3 @)&* df jf Pshgfsf] :jfy{n] x'g] jf tL x}l;ot ePsf] k|hfkl/ifb\sf] cfh PSNofpg] / 3]/f xfNg tyf rLgsf]
/ftf] va/df k|sflzt cfˆgf] cfn]våf/f g]kfnL sfFu;]| sf] bnfn cfTd;dk{0fjfbL / /fi6«3ftL ;Demf}tfx?sf] b':rqaf6 plDsg s}of}F gfdlg;fgf g} 5}g . @)$^ kl5 km} l nF b f] k| e fjnfO{ ;+ s ' r g ug{
alnbfg / ;+3if{ ubf{ ;d]t g;lsPsf] t/fO{df rrf{ sdfPsf] ;b\efjgf kf6L{ cd]l/sLx?nfO{ O08f]Kofl;lks /
/a}ofk|lt ltvf] l6Kk0fL u/]sf 5g\ . Psflt/ /fli6«otf, hgtGq / hghLljsfsf] ;d:ofnfO{ lbuf] ts{ ;d]t ub{} dxf;lrj ljKnjn] cfh 5}Gf . jf:tjdf g]kfnL sfFu;]| n] Pd;L;L rflxPsf] xf] . k~r ljiftf,
;dfwfg lbg j}1flgs ;dfhjfb / o;sf nflu hgdt;+ux| sf] kIfdf kf6L{n] lg/Gt/ ;+3if{ ul//x]sf] n]vs ] f 5g\ …kfFr jif{sf nflu r'lgPsf] kl5Nnf] k6s kfPsf] Go"g hgdt klg c;+ n Ugtf, u' 6 lg/k] I ftf, ;a}
;+;bn] nx8, Tf'R5 :jfy{, ljb]zL nfe p;n] ljutdf u/]sf sdL sdhf]/Lsf] b]zx?;Fu ;fldKotf, ;fd|fHojfb /
5 eg] csf]l{ t/ Pd;L;Llj?¢sf] ;+3if{df b]zeQm g]kfnLx?sf] n8fOFsf] g]tT[ j ;d]t ul//x]sf] g]skf sf/0fn] xf] / p;nfO{ ;+;bLo Joj:yfsf]
/ bafjsf sf/0f b]zsf lj?¢sf] gjpklgj]zjfbsf] lj/f]wh:tf ljb]zL
/ o;sf dxf;lrj ljKnjsf] cfˆgf] cfn]vdf p7fpg ug{ vf]Hg'ePsf ljifox? lgs} dxTjsf sfg'g kf; ul/lbof] eg] cfpFbf] k':tfn] lgodcg';f/ klg b]zsf] g]tT[ j ug{] gLltsf] l;¢fGt c+lusf/ ul//x]sf]
5g\ . o;;L;L / sf+u;]| sf] dxfe'n zLif{ssf] cfn]vsf] z'?d} g]kfnL sFfu|;] n] ;/sf/sf] g]tT[ jdf k'us
] f] ;d]t n8]/ kmfnL g;Sg] af]em clwsf/ hgtfn] lbPsf 5}gGf\ . sfFu;] | sf g]kfnn] s]xL k};f, :jfy{ / bafa cufl8
af]Sg'kg{] l:ylt aGb} cfPsf] 5 . h:t} g]tf /fdrGb| kf}8n] sf] zAbdf klg tfn'df o; k|sf/sf /0fg}lts u'6df ;fd]n
a]nf hlxNo} PsPsj6f b]zlj/f]wL sfd ub{} cfPsf] / clxn] od;L;LnfO{ ;+;b\åf/f kf; u/fpg vf]Hg' sf]zL ;Demf}tf Pp6f sfFu; ]| sf] :jfy{n] cfn' kmn]sf] dfq xf] .Æ x'g' xfd|f] lb3{sfnLg cl:tTjsf nflu
sfFu;]| sf] dxfe'n x'g] / of] dxfe'nn] g]kfnL hgtf / b]zn] t gf]S;fg v]Kg}k5{ t/, :jo+d sfFu;]| sf] eof] t/ b]zn] n8]/ klg ;lhn} Pd;L;LnfO{ ;+;b\af6 hah{:t ;d]t k|ltpTkfbs ;fljt x'g5 ] .
cj:yf / eljio stf k'Ug] xf] Tof] eGg lgs} hl6n 5Æ eg]/ pNn]v ug{e' Psf] 5 . sfFu;]| / of] kf6L{sf k"mlTsg kfPsf] 5}Gf . u08sL /
dxfsfnL klg To:t} ePsf] 5 . b] p jf===== a'Fbfx¿n] k|:6 u5{g\ . ;Demf}tfdf
cl3Nnf k':tfsf s}of}F g]tfx? nfdf] ;do h]n–lx/f;tb]lv lgjf{;g a;]sf] Oltxf; 5 . tLg–tLg k6s dflyNnf] s0ff{nL / c?0f ltgsf] pNn]v ePsf k|fjwfgx¿, To;kl5
cj:yfdf pQm ;Demf}tf ;Dk"0f{ ¿kn] Pd;LPn] dGqfnox¿nfO{ u/]sf
;z:q ;+3if{ ;d]t p;}sf] g]tT[ jdf ePsf] 5 . t/, la8Dagf s] eGf] b]zsf] :jflwgtfsf] /Iffsf] cj:yf klg To:t} 5 . Pd;L;L vf/] h ug{ ' s f] ;§f pN6} g] k fnL lgb]{zg / cd]l/sL clwsf/Lx¿n]
dfdnfdf sfFu;]| n] k6s k6s d'ns ' nfO{ wf]sf lbPsf] 5eGbf cTo'lQm gxf]nf . nflbof] eg] Tof]eGbf klg hAa/ x'gd] f hgtfnfO{ ljb] z Lsf] lxtdf pgLx¿dfly lbPsf cltl/Qm
s'g} z+sf gu/] x'G5 .Æ nnfOkmsfO -(convince) ug{, bafasf] Jojxf/af6 :jod\
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{nfO{ k|ltaGw eGg] u/]sf] ts{x? ;d]t xfdLn] s}of}F k' u ] s f] a] n f hlxNo} PsPsj6f xfd|f] b]z e"uf]n / hg;fª\lVos ;xdltsf] jftfj/0f ldnfpg ;dosf] ;/sf/;Lgx¿ of] /fi6«3ftL xf] eGg]df
nufPsf] a]nf wgu9Ll:yt pgsf] k6s ;'gs ] f xfFn
} f. b]zlj/f]wL sfd ub{} cfPsf] / clxn] b[ l i6n] ;fgf] 5, t/ k| f s[ l ts dfu ug{ ' nHhf:kb s' / f xf] . c;xdt 5}gg\ . of] cj:yfdf pQm
lgjf;df d'ns ' sf] ljBdfg /fhgLlts olta]nf Pd;L;L?kL cd]l/sL od;L;LnfO{ ;+;b\åf/f kf; u/fpg ;fwg>f]t / ;Dkbfsf b[li6n] ljzfn o;k|sf/sf xs{tx¿n] pgLx¿sf] ;Demf}tf ;Dk"0f{ ¿kn] vf/]h ug{'sf]
kl/l:ylt, aLkLsf ljrf/x?sf] ;fd| f Hojfbsf] gjpklgj] l zs vf]Hg' sfFu|];sf] dxfe'n x'g] / of] 5 . ;fdflhs ;fF:s[lts ljljwtfx? g]t[Tjdf /fi6«sf] eljio clglZrt / ;§f pN6} g]kfnL hgtfnfO{ ljb]zLsf]
pkb]otf, g]kfndfly e}/x]sf] ljb]zL bfpk]rsf] kIf jf ljkIfdf w|j|' Ls[t dxfe'nn] g]kfnL hgtf / b]zn] t 5g\, t/fO{, kxf8 / lxdfn dfq} xf]Og cGwsf/sf] af6f]df lxFl8/x]sf] 5 eq] lxtdf nnfOkmsfO (convince)
x:tIf]kaf/] 5f]6f] ;+jfb u/]sf lyof}F . eO/x]sf] a]nf b]zsf] ;fj{ef}ldstf, gf]S;fg v]Kg}k5{ t/, :jo+d sfFu; ]| sf] ;Ktsf] z L, ;Ktu08sL / tYo k'g{k'li6 ePsf] 5 .Ú ug{, ;xdltsf] jftfj/0f ldnfpg
s'/fsfgLsf] qmddf hf];Ln] cfˆgf] :jtGqtf / :jfwLGftfsf] s;/L /Iff cj:yf / eljio stf k'Ug] xf] Tof] ;Kts0ff{nLn] el/e/fpF hn;Dkbfsf] g]tf s~rgn] lj1lKtdf eg]sf ;dosf] dfu ug{' nHhf:kb s'/f xf] .
/fhgLlts Oltxf;sf] Pp6f k|;u+ nfO{ ug{] eGg] P]ltxfl;s df]8df 5f}F . eGg lgs} hl6n 5Æ eg]/ pNn]v wgL 5 g]kfn . s'g} b]zsf] ljsf; / 5g\, …clxn] klg ;/sf/df ePsf o;k|sf/sf xs{tx¿n] pgLx¿sf]
o;/L sf]6o\ fPsf lyP– …Ps k6s g]kfnL sfFu; ]| / b]jfsf] g]tT[ jdf /x]sf] ug{'ePsf] 5 . sfFu|]; / of] kf6L{sf ;d[l¢sf] ult l56f] jf l9nf] x'g'df kf6L{x¿n] slyt s"6gLltsf gfddf g]t[Tjdf /fi6«sf] eljio clglZrt /
:ki6 b[li6sf]0f k]; ug{ ;s]sf cGwsf/sf] af6f]df lxFl8/x]sf] 5 eGg]
ls;'ghLn] cfk"mn] kf6L{ rnfpg] ;/sf/ h;/L klg od;L;L kf; ug{] cl3Nnf k':tfsf s}of}F g]tfx? nfdf] k|fs[lts ;|ft] / ;Dkbfsf] pknAwtf 5}gg\¨ . Pd;L;L ;Demf}tfdf ;'wf/
qmddf @) k|ltzt OlG8og Ph]06x? WofpGgdf Jo:t b]lvG5 . Pdfn] ;do h]n–lx/f;tb]lv lgjf{;g a;]sf] lgs} dxTjk"0f{ x'G5 / o;}sf] hudf tYo k'gk'l{ i6 ePsf] 5 .
ul/Pdf nfu" ug]{ k|lta4tf hfx]/ clxn] klg ;/sf/df ePsf
sfo{;ldltdf g/fv];Dd kf6L{ rNg kf6L{n] cfˆgf] kf6L{ut :jfy{ / Oltxf; 5 . tLg–tLg k6s ;z:q ljsf;sf] ef}lts k"jf{wf/x? /rgf ul//x]sf 5g\ ha ls g]kfn;Fu kf6L{x¿n] slyt s"6gLltsf gfddf
lbPgg\, kmnfgf]—kmnfgf] dfG5]x? Ph]06fdf uf]ndf eb|uf]n ug{], kfFr ;+3if{ ;d]t p;}sf] g]tT[ jdf ePsf] ug{ ;lsG5 / ;dfhnfO{ phf{ / ult ul/Psf] ;Demf}tfdf s]xL a'Fbfdf :ki6 b[li6sf]0f k]; ug{ ;s]sf 5}gg\ .
tFkfO{sf] lhNnfdf klg OlG8ofsf] blno u7aGwg k'm6fpg] / km]l/ 5 . t/, la8Dagf s] eGf] b]zsf] lbg ;+ej x'G5 t/ xfd|f clwsf+z tndfly ul/P klg cfO{ k LP; Pd;L;L ;Demf}tfdf ;'wf/ ul/Pdf
Ph]06x? x'Gf\, ltgLx?nfO{ lhNnf ;Qf;Lg x'g] r]i6f ul//x]sf] 5 . :jflwgtfsf] /Iffsf] dfdnfdf sfFu; ]| n] gbLx? ljb]zL ax'/fli6«o sDkgLsf] ;+nUgtf s'g} klg xfntdf kl/jt{g nfu" ug]{ k|lta4tf hfx]/ ul//x]sf
sfo{;ldltdf g/fv];Dd tkfO{+nfO{ k|r08 dfwj g]kfnx? g o;nfO{ /f]Sg k6s k6s d'ns ' nfO{ wf]sf lbPsf] lgoGq0fdf uO;s]sf 5g\ . Oltxf; x' g ] 5 } g h' g s' / f g] k fnsf] 5g\ ha ls g] k fn;F u ul/Psf]
klg oxfF sfd ug{ ufx|f] k5{ eGg' ;Ifd b]lvG5Gf\ g t v'nc ] fd ;dy{s 5eGbf cTo'lQm gxf]nf . @))) / ;dfhsf x/]s j:t', ;]jf, ljrf/ clxn];Ddsf] k//fi6« gLltsf lj?4 ;Demf}tfdf s]xL a'bF fdf tndfly ul/P
ePsf] lyof] . Ph]06fx?n] g} ;a} aGg ;ls/x]sf 5Gf\ . of] pgLx?sf] ;fndf /fhf, /f0ff / sfFu; ]| ;lDdlnt / kf6fx?sf] vf; pkof]lutf x'bF f]/x]5 v8f x' G 5 . To;dfly cd] l /sL klg cfO{kLP; ;+nUgtf s'g} klg
kf6L{x? el/Psf 5Gf, sfFu|];df cln dWodjuL{o ;fdflhs ju{wf/ / lqkIfLo ;fem]bf/L eof] / o;sf nflu cyf{t\ Pp6} s'/fsf] ;jf{k]{ l/ k|of]hg clwsf/Lx¿n] af/Daf/ pQm xfntdf kl/jt{g x'g]5}g h'g s'/f
a];L xf]nfg\ cGo jfdkGyL kf6L{x?df cj;/jfbL ;f]rsf] pkr klg xf] . lbNnL ;Demf}tf ul/of] . ;Gf\ !($( gx' F b f] / x] 5 . ljrf/, l;¢fGt / ;Demf}tfdf s'g} km]/abn x'g g;Sg] g]kfnsf] clxn];Ddsf] k//fi6« gLltsf
klg Ph]08fx?sf] sld 5}g eGg' cGo s}of}F b]zeQm kf6L{, g]tfx?, sf] c;dfg ;lGw eof] . k|wfgdGqL gfosx? klg lglZrt lbs, sfn / atfO/x]sf] cj:yfdf jQmJoafhL ub}{ lj?4 v8f x'G5 . To;dfly cd]l/sL
km]/abnsf nflu Pd;L;Ln] k|lta4tf clwsf/Lx¿n] af/Daf/ pQm
ePsf] lyof] .Æ ljb]zLx?n] oxfF s;/L a'l¢hLlj, gful/s ;dfh, ljBfyL{ / dflqsfk|;fb sf]O/fnfsf] kfnfdf kl/j]z ;fk]If x'Fbf]/x]5 . s'g} a]nf hgfPsf] eq] cleJolQm lbg' g]kfnL
v]ln/x]sf 5Gf / pgLx?sf] :jfy{ /Iff dhb'/ ls;fgx? Pd;L;Llj?4sf] @)!! ;fndf sf]zL ;Demf}tf / dfgj ;EotfnfO{ /fhf, dxf/fhf / ;Demf}tfdf s'g} km]/abn x'g g;Sg]
hgtfnfO{ u'd/fx ug{' / s'g} klg atfO/x]sf] cj:yfdf jQmJoafhL ub}{
ug{] s'/fdf Ph]08fx? s;/L Ps cfGbf] n gdf 5Gf\ . 7Ls oxL k|wfgdGqL ljlksf] kfnfdf @)!^ ;d|f6x? klg vfFrf] k/]sf] lyof] xf]nf . a]nf hgtfsf] cfFvf 5n]/ ;+;b\af6 km]/abnsf nflu Pd;L;Ln]
x'G5Gf eGg]af/] cfˆgf] wf/0ff /fVg] kl/l:yltdf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf ;fndf u08sL ;Demf}tf eof] / o;}sf] s} o f} F v/fa kfq / JolQm jf kf; u/fpg] if8\oGq x'g ;S5 .Ú k| l ta4tf hgfPsf] eGg]
qmddf hf]zLn] km]l/ o;f] eg]sf lyP– dxf;lrj sd/]8 ljKnjn] @# df3 hudf g]kfnL sfFu; ]| nfO{ c/f{li6«otTj ljrf/x?sf ;sf/fTds of]ubfgx? o; ljifodf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ cleJolQm lbg' g]kfnL hgtfnfO{
…ljb]zLx?sf] rfxgf k"/f ug{] s'/fdf @)&* df /ftf] va/df k|sflzt 3f]if0ff ub{} tTsflng /fhf dx]Gb|n] klg st} km]nf kg{ ;Sb5g, tL cGt/f{li6«o ljefusf OGrfh{ wd]{Gb| u'd/fx ug{' / s'g} klg a]nf hgtfsf]
s]kL cf]nLhL / b]jfx? t Ps} 7fpFdf cfˆgf] cfn]våf/f g]kfnL sfFu|];sf] lgb{lno k~roftsf] k|f/De u/] . of] cfhsf] dfu / o'u;fk]If 5Gf\ jf 5}gg\ af:tf]nf …s~rgÚ n]hf/L u/]sf] cfFvf 5n]/ ;+;b\af6 kf; u/fpg]
b]lvP lg Û sxfFg]/ km/s eof] / Û bnfn cfTd;dk{0fjfbL / /fi6«3ftL kl/l:yltsf] ljrf/0fLo kIf t s] 5 tL a9L dxTjsf ljifo x' G f\ . la1lKt o; k| s f/ /x] s f] 5– if8\oGq x'g ;S5 .
g]tfx? ;a} sxLF g sxLF km;]sf 5g\ .Æ /a}ofk|lt ltvf] l6Kk0fL u/]sf 5g\ . eg] hgtfn] n8]/ NofPsf] ;ft ;fnsf] k[YjLgf/fo0f zfxsf] g]tT[ jdf g]kfnsf] ældn]lgod Rofn]Gh skf]{/];gnfO{ o;k|sf/sf] hglj/f]wL, /fi6«sf
of] k+lQmsf/;Fusf] s'/fsfgLdf hf]zLn] Psflt/ /fli6« o tf, hgtGq / k|hftGq l:y/tf k|fKt gul/sg} !) ef}uf]lns PsLs/0f ePsf] lyof] / uf]Ko ¿kdf k|wfgdGqL z]/axfb'/ lj?4 9fF65n ug]{ / cfTd;dk{0fjfbL
o;/L xfd|f] /fhgLlt, cy{tGq, k|zf;g hghLljsfsf] ;d:ofnfO{ lbuf] jif{ kl5 cyf{t\ @)!& ;fndf ;dfKt pgL ;fdGt / /fhf lyP t/ pgsf] b]pjf / dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf k|jl[ Qsf] xfd|f] kf6L{ tLj| lj/f]w ub{5 .
/ ;du| ;dfhsf cjojx? ljb]zL ;dfwfg lbg j}1flgs ;dfhjfb / eof] t/ /fhfåf/f ;}lgs andf of]ubfgsf] :d/0f / rrf{ t ug{ k| r 08n] n] v ] s f] ;dk{ 0 f–kq pQm /fi6«3ftL ;Demf}tfsf lj?4
aflxl/Pkl5 pgLx¿n] ljb]zL;fd' b] z sf /fhgLlts kf6L{ x ¿,
:jfy{ / rfxgfn] t/ª\lut / k|efljt o;sf nflu hgdt;+u|xsf] kIfdf nflbPsf] k~roft em08} #) jif{ ;lsG5 t/ /fhtGqnfO{ k'g:yf{kgf u/] s f] bnfnL, /fli6« o tflj?4
ePsf 5Gf\, o;af/] u/]sf] l6Kk0fLsf] kf6L{n] lg/Gt/ ;+3if{ ul//x]sf] 5 l6Sof] . lbNnL ;Demf}tf kl5 g} g]kfn ug{ ;Dej 5}g . sfFu|];n] g]kfndf /fhgLlts JolQmTjx¿, hgjfbL
cb"/blz{tf / s"6gLltsf gfddf zlQmx¿, a'l4hLlj, ls;fg, dhb'/,
of] Pp6f k|ltlglwd"ns pbfx/0f dfq eg] csf]l{ t/ Pd;L;Llj?¢sf] ;+3if{df ;/sf/sf] dlGqkl/ifbsf] a}7sdf lg/+sz ' tf lj/f]wL cfGbf]ngsf] cu'jfO{ aRsgfkg kbf{ k mf; ePsf] 5 . ljBfyL{nufot ljleGg ;d'bfoaf6
xf] . o:tf y'k|} / cgluGtL pbfx/0f b]zeQm g]kfnLx?sf] n8fOFsf] g]tT[ j ef/tLo b"tsf] pkl:ylt clgjfo{ x'g u/]sf] lyof] . /fhf–/hf}6f pGd"ng / Pd;L;L g]kfnsf nflu /fi6«3ftL ePsf] ;‹if{kl| t k"0f{ P]Soa4tf hfx]/
k]; ug{ ;lsG5 . slxn]sfxLF d'ns ' sf ;d]t ul//x]sf] g]skf / o;sf uof] . @)$^ ;fnsf] hgcfGbf]ng e"ld;'wf/sf] gf/fnfO{ d'vl/t lyof] . ;Demf}tf lyof] / xf] eGg] oyfy{ ub}{ o;sf] k"0f{ vf/]hL;Dd cfGbf]ng
uGo–dfGo / dflyNnf] txdf sfd dxf;lrj ljKnjsf] cfˆgf] cfn]vdf kl5 cGtl/d ;/sf/sf k|wfgdGqL t/, km]l/Psf] ;dfhsf] cfjZostf, ;Demf}tfdf pNn]v ePsf w]/}–w]/} ljsf; ug{ xflb{s clkn ub{5 .Æ
4 @)&* ;fn kmfu'g ! ut] cfOtaf/

‘ljBfyL{nfO{ wDsfpg] d]l8sn sn]hsf] ;DjGwg vf/]h u/’


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 /flhj 9'+ufgf, clvn qmflGtsf/LsL @)&* sf] egf{ d f !!##% sf ttfpg], ljZjljBfnosf] lgb]z { gsf]
‘jt{dfg ;+;bLo Joj:yf
/x“bf;Dd d"Noj[l4 /f]ls“bg} ’
kf6L{lgs6 clvn qmflGtsf/L;lxt cWoIf k~rf l;+x, cg]/f:jljo'sf ljBfyL{x¿af6 cltl/Qm z'Nsafkt cj1f ug]{ nufotsf] r/d g}ltsxLg,
cf7 ljBfyL{ ;+u7gn] cfGbf]ng/t cWoIf ;'b]z k/fh'nL, ;dfhjfbL sl/a % nfveGbf a9L lnPsf] u}/sfg'gL sbdnfO{ d]l8sn dflkmof sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ c3f{vfFrLsf ;]qm]6/L v]d 3tL{ du/n]
ljBfyL{x¿nfO{ wDsfpg] d]l8sn ljBfyL{ o'lgogsf cWoIf ?kgf/fo0f kfOPsf] / P]lR5s x'g'kg]{ 5fqfjf; / sn]hx¿n] hf/L g} /fv]sf] kfOPsf]n] jt{dfg Joj:yf b]zdf /x];Dd g]kfnL hgtfn] lgsf; kfpg g;Sg] atfpFb}
sn]hx¿sf] ;DaGwg vf/]h ug{ dfu >]i7, clvn qmflGtsf/Lsf cWoIf clgjfo{ u/L rsf]{ z'Ns lnP/ egf{ d'n'sdf b08xLgtfn] k|>o kfPsf] k|ultzLn ;/sf/ agfP/ hgdt ;+ux| u/L j}1flgs ;dfhjfb Nofpg'
u/]sf 5g\ . cf7 ljBfyL{ ;+u7gn] xl/s[i0f uh'/]nn] hf/L u/]sf] ;+o'Qm x' g bafa lbg] ljifosf sf/0f dfq} xf]Og sfg'gL /fHosf] ;d]t wHhL cfjZos /x]sf] atfPsf 5g\ . g]skf lgs6sf hgjuL{o ;+u7gn] ;lGwvs{df
df3 @# ut] ;+oQ ' m k|;
] lj1lKt hf/L lj1lKt o; k| s f/ /x] s f] 5– sf7df8f}F d]l8sn sn]h, gf]a]n p8fOPsf] 5 . ;/sf/sf] lgb]{zg cfof]hgf u/]sf] k]6«f]lnod kbfy{df ul/Psf] d"Noj[l4lj?4 cGt/lqmof
ub}{ ;f] dfu u/]sf x'g\ . tL ;+u7gn] …/fli6«otf, hghLljsf / g]kfnL d]l8sn sn]h df]/ªsf ljBfyL{x¿sf] ;d]t 7f8f] pNn+3g ug]{ 7fpFdf k'Ug' sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]tf 3tL{ o:tf] atfPsf x'g\ . g]tf 3tL{n] jt{dfg
eg]sf] clt g} uDeL/ / nHhfsf]
ljifo ePsf] 5 . of] c/fhstfsf]
k/fsfi7fnfO{ tTsfn lgoGq0f gug]{
xf] eg] /fHosf] pkl:ylt cy{lxg
x'g]5,To;}n] xfdL uDeL/tfk"j{s
;/sf/ / ;Dalwt lgsfonfO{ cfu|x
ug{ rfxG5f},F ;/sf/, lrlsT;f lzIff
cfof]u / ljZjljBfnon] cfˆgf]
lhDd] j f/L k| f Kt u/f] ; \ . ;a}
d] l 8snsf ljBfyL{ x ¿n] ;xh ;/sf/n] b]zdf hgtfsf kIfdf s'g} sfd ug{ g;s]sf] atfpFb} jt{dfg
cfGbf]ng/t ljBfyL{x¿nfO{ d]l8sn ljBfyL{x¿sf] ;femf d'2fdf lqmofzLn cfGbf]ngdf P]Soa4tf hgfpb} b]zsf] jftfj/0fdf k9\ g kfpg' kb{ 5 . ;/sf/ ag]kl5 ^ k6s;Dd k]6f« l] nod kbfy{df ul/Psf]] d"Noj[l4n] hgtf
sn]hx¿ ljleGg axfgfdf wDsfpg] ;o'Qm ljBfyL{ ;+u7g, cfh nfvf}F k| d ' v ljBfyL{ ;+ u 7gx¿n] cfGbf]ng/t ljBfyL{x¿nfO{ d]l8sn cf3ft ag]sf] atfpFb} jt{dfg ;/sf/ hgtfsf] kIfdf g/x]sf] atfP . g]tf
/ kl/Iffdf km]n ul/lbg] h:tf s'/fx? o'jf ljBfyL{x¿sf] z}lIfs ;jfndf k|ltljBfyL{sf] hfoh cfjfhnfO{ sn]hx¿ ljleGg axfgfdf wDsfpg] 3tL{n] /fli6«otf, hgtGq / hghLljsf kIfdf /fhgLlts bnn] sf]7] of]hgf
u/]sfn] To:tf sn]hx¿sf] ;DaGwg cfGbf]lnt 5 . d'n'ssf] d]l8sn ;zQm agfPkZrft lzIff dGqfno, / k/LIffdf km] n ul/lbg] h :tf agfpg'eGbf hgtfn] b]Vg] of]hgf agfP/ lhNnfaf6 ;'?jft u/]/ Pd;L;Laf/]
vf/]hLsf] k|lqmof cl3 a9fpg / sn]hx¿n] laut nfdf] ;dob]lv u[ x dGqfno / sf7df8f} F sfdx¿ u/]sfn] To:tf sn]hx¿sf] s7f]/ sbd rfNg'kg]{ atfP . sfo{qmddf g]skf Pdfn]sf lhNnf pk;lrj
cfGbf] n g/t ljBfyL{ x ¿nfO{ lrlsT;f lzIffIf]qsf ljBfyL{x¿ dfly ljZjljBfno;F u k6s–k6s ;DaGwg vf/]hLsf] k|lqmof cl3 zDe'k; | fb kf]vn]| n] jt{dfg ;/sf/n] hgtfsf] kIfdf s'g} sfd ug{ g;s]sf]
:yfgfGt/0fsf] k| l qmofaf6 cGo ljleGg zLif{sdf cltl/Qm z'Ns 5nkmn / jQmfx¿ eP . t/, a9fOof] ; \ / cfGbf] n g/t atfpFb} ;/sf/n] hgtfnfO{ b'Mv dfq lbPsf] atfpFb} /fli6«otf hgtGq /
sn]hdf k9\g] jftfj/0f agfpg dfu lnPsf] / ljBfyL{x¿ cfGbf]lnt ePsf] 5nkmn jftf{ x ¿af6 ePsf] ljBfyL{ x ¿nfO{ :yfgfGt/0fsf] hghLljsf kIfdf cfk"mx? g]skf;Fu Psdt /x]sf] atfpFb} jt{dfg ;/sf/n]
ub}{ cGoyf ;+o'Qm ljBfyL{ cfGbf]ng oxfFx¿ ;a}nfO{ cjut g} 5 . lrlsT;f ;xdltx¿sf] sfof{Gjog gePsf]n] k| l qmofaf6 cGo sn] h df k9\ g ] u/]sf] k]6f« l] nod kbfy{sf] d"Noj[l4 lkmtf{ lng'kg],{ Pd;L;Laf/] ;/sf/n]
cfˆgf ;+3if{sf sfo{qmd 3f]if0ff ug{ lzIff cfof]un] tf]s]sf] dfkj08 xfd|f] uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 . jftfj/0f agfpg hf]8bf/ dfu ub{5f},F :ki6 wf/0ff agfPdf Pdfn]n] 7f]; of]hgf agfpg] atfP . sfo{qmddf
afWo x'g] r]tfjgL ;d]t lbPsf 5g\ . ljk/Lt sf7df8f}F ljZjljBfnosf o;n] ljBfyL{ cfGbf]ngnfO{ yk cGoyf ;+o'Qm ljBfyL{ cfGbf]ng g]kfnL sfFu; ]| sf lhNnf ;lrj s[i0fk|;fb vgfnn] ;/sf/n] k]6f« l] nod kbfy{af/]
o; ljifodf g]kfn sDo'lg:6 ;DaGwg k|fKt d]l8sn sn]hx¿ cfqmf]lzt agfPsf] 5 . cfˆgf ;+3if{sf sfo{qmd 3f]if0ff ug{ 7f]; gLlt agfP/ hfg'kg]{ atfpFb} cfon lguddf gLltut e|i6frf/ ePsf]
kf6L{ l gs6 clvn qmflGtsf/Lsf sf7df8f}F d]l8sn sn]h l;gfdËn dfggLo lzIff dGqLHo" s f] afWo x'g] klg o;} lj1lKtdfkm{t\ atfpFb} 5fgljg u/]/ sfo{afxL ug'{kg]{ atfP . g]skf dfcf]jfbL s]Gb|sf
cWoIf k|sfz zfxL, g]lj;+3sf cWoIf / gf]a]n d]l8sn sn]h df]/ªn] pkl:yltdf ePsf ;xdltx¿ hfgsf/L u/fpg rfxG5f}F .Æ g]tf b]jaxfb'/ v8\sfn] ;/sf/n] cGofo, cTofrf/, e|i6frf/sf 36gf
b]zdf a9]sf]n] To;sf] Go"gLs/0f ug{sf] nflu 7f]; sbd rfNg'kg]{ atfpFb}

Jofkf/ 3f6f $^=^ k|ltztn] j[l4 Û


k]6f« l] nod kbfy{af/] 7f]; gLlt agfP/ hfg'kg]{ atfP . sfo{qmddf g]skf
PsLs[t ;dfhjfbLsf lhNnf cWoIf /fdaxfb'/ rf}xfg, k'is/ cfrfo{,
/fli6«o k|hftGq kf6L{sf k"js { l] Gb|o ;b:o b]aLaxfb'/ v8\sf, /fli6«o hgdf]rf{sf
g]tf eLdnfn cfrfo{, kl/jf/ bnsf lhNnf cWoIf l8NnL/fh e';fn, pBf]u
sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}s
+ n] rfn' lgof{t 36]sf] 5 . lgof{t j[l4 ePsf] 5 . cfoftttkm{ ;f]xL cjlwdf zf]wgfGt/ l:ylt ? jfl0fHo ;+3sf pkfWoIf hLjnfn aGhf8], r]Da/ ckm sdz{sf lhNnf
cfly{s jif{sf] 5 dlxgfdf s"n Jofkf/ o:t} s"n j:t' cfoft %!=! eg] ;Dk"0f{ k|d'v gfsfaf6 ePsf] Ps va{ @$ ca{ (@ s/f]8n] artdf cWoIf czf]ss'df/ >]i7, gful/s ;dfhsf cWoIf gGbnfn kf]v|]n, OG;]s
3f6f ?= cf7 va{ *) ca{ $( s/f]8 k|ltztn] j[l4 eO{ ? gf} va{ ((( cfoftdf j[l4 ePsf] 5 . ;dLIff /x]sf] lyof] . s"n ljb]zL ljlgdo k|ltgLlw s'naxfb'/ g]kfnLnufotsf jQmfn] sfo{qmddf dGtJo /fVb} jt{dfg
sfod ePsf] hgfPsf] 5 . cfoftdf ca{ #$ s/f]8 k'u]sf] 5 . cl3Nnf] cjlwdf rfn' vftf ? tLg va{ %$ ;l~rlt @)&* c;f/ d;fGtdf ? ;/sf/n] u/]sf] k]6f« l] nod kbfy{df d"Noj[l4 lkmtf{ lnP hgtfsf] kIfdf
pNn]Vo j[l4 ePsf sf/0f Jofkf/ jif{sf] ;f]xL cjlwdf o:tf] cfoft ca{ ;ft s/f]8n] 3f6fdf /x]sf] 5 . !# va{ (( ca{ tLg s/f]8 a/fa/ /fli6«o :jfwLgtf hghLljsf kIfdf hgtGqsf] kIfdf sfd ug'k{ g]{ atfP .
3f6fdf j[ l 4 ePsf] xf] . a} + s n] $=* k|ltztn] 36]sf] lyof] . j:t' cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf rfn" /x]sfdf !^=& k|ltztn] sdL cfO{ sfo{qmd clvn -qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo ;b:o gjLg v8\sfsf] cWoIftf
;fj{hlgs u/]sf] rfn" cfjsf] 5 cfoft ul/g] d'ns ' sf cfwf/df ef/t, vftf ? %! ca{ ^* s/f]8n] 3f6fdf @)&* k'; d;fGtdf ? !! va{ ^% hgkqsf/ ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o tyf k|bz ] ;lrj clgn g]kfnLsf]
dlxgfsf] ljj/0fcg';f/ s"n j:t' rLg tyf cGo d'n'saf6 ePsf] /x]sf] lyof] . ca{ *) s/f]8 sfod ePsf] 5 . ;~rfng, du/ d'lQm df]rf{sf s]Gb|Lo ;b:o ;fu/ k'gsf] :jfut dGtAodf
Jofkf/ 3f6f $^=^ k|ltztn] j[l4 cfoft qmdzM #&=% k|ltzt, %!=% ;dLIff cjlwdf k'h F Lut 6«fG;km/ cd]l/sL 8n/df o:tf] ;l~rlt ;DkGg sfo{qmddf hgjuL{o ;u7gsf k|dv ' k|ltgLlw z'eR] 5's j[l4hLlj
ePsf] xf] . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL k|ltzt / (*=@ k|ltztn] j[l4 ePsf] @) k|ltztn] sdL cfO{ ? kfFr ca{ @)&* c;f/ d;fGtdf ? !! ca{ ;~rf/sdL{nufotsf] pkl:ylt /x]sf]] lyof] . – clgn g]kfnL
cjlwdf o:tf] 3f6f %=* k|ltztn]
36]sf] lyof] . ;dLIff cjlwdf lgof{t–
s]Gb|Lo a}+sn] hgfPsf] 5 . j:t'ut
cfwf/df k]6«f]lnod kbfy{, cf}iflw,
$* s/f]8 sfod ePsf] 5 eg] v'b
k| T oIf j} b ] l zs nufgL $*=!
&% s/f] 8 /x] s fdf @)&* k' ;
d;fGtdf !%=( k|ltztn] sdL cfO{
‘sf/jfxLdf k/]sfx?sf] dfcf]jfbL
cfoft cg'kft !!=( k|ltzt k'us
5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf
] f] sRrf kfd t]n, oftfoftsf ;fwg
tyf kf6{ k " h f{ , sRrf ;f] o fljg
k|ltztn] j[l4 eO{ ? !! ca{ #$
s/f]8 k'u]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf]
? gf} ca{ *( s/f]8 sfod ePsf]
5 . s"n ljb]zL ljlgdo ;l~rltdWo]
s]Gb|df k|jz
] n] kf6L{nfO{ s'g} c;/ ub}g{ ’
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ h'Dnfn] lj1lKt hf/L ub}{ lhNnf
o:tf] cg'kft (=@ k|ltzt /x]sf] t]nnufotsf j:t'sf] cfoft a9]sf] ;f]xL cjlwdf k'h F Lut 6«fG;km/ ? 5 g]kfn /fi6« a}+sdf /x]sf] ;l~rlt ;ldlt g} dfcf]jfbL s]Gb|df k|jz ] u/]sf] eGg] ;dfrf/sf] v08g ub}{ ;dfrf/
lyof] . ;dLIff cjlwdf ef/taf6 5 eg] PdP; ljn]6, l;d]G6, bfn, ca{ *% s/f]8 / v'b k|ToIf j}b]lzs @)&* c;f/ d;fGtdf ? !@ va{ e|dk"0f{ / ldYof ePsf] atfPsf] 5 . ;f] kf6L{n] d+unaf/ dfcf]jfbL s]Gb|df
kl/jTo{ ljb]zL d'b|f e'QmfgL u/L ? $$ ca{ ^# s/f]8 /x]sfdf @)&* uPsf elgPsfx? cfˆgf] kf6L{df ljleGg d'2fdf sf/jfxLdf k/]sfx? ePsf]
Ps va{ !) ca{ (! s/f]8 a/fa/sf] k'; d;fGtdf !*=$ k|ltztn] sdL eGb} pgLx?sf] dfcf]jfbL s]Gb|df k|jz ] n] cfˆgf] kf6L{nfO{ s'g} c;/ gug]{
j:t' cfoft ePsf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] cfO{ ? !) va{ !% ca{ %( s/f]8 atfPsf] 5 .
;f]xL cjlwdf o:tf] cfoft ? *# sfod ePsf] 5 . a}+s tyf ljQLo lj1lKtdf @)&^ ;fn c;f]h @* ut]sf] k"0f{ a}7saf6 /ljls/0f elgg]
ca{ Ps s/f]8 a/fa/sf] ePsf] ;+:yf -g]kfn /fi6« a}+safx]s_ ;Fu rGb|lj/ lt?jf, lty{ j8, /tg j8, hof kl/jf/nufotsf s]xL JolQmx?nfO{
lyof] . rfn" cfjsf] 5 dlxgfdf s"n /x]sf] ljb]zL ljlgdo ;l~rlt @)&* ?kfGt/0fsf] nflu lgnDag ul/Psf] pNn]v 5 .
j:t' lgof{t (%=% k|ltztn] j[l4 eO{ c;f/ d;fGtdf ? Ps va{ %$ ca{ lj1lKtdf elgPsf] 5– …lgh JolQmx?n] yk kf6L{ gLlt ljkl/t ultljlw
? Ps va{ !* ca{ *% s/f]8 k'u]sf] #( s/f] 8 /x] s fdf @)&* k' ; ub}{ lx+8g\ ] /fhg}lts, j}rfl/s, ;fdflhs, cfly{s / ;fF:s[lts ?kdf :vlnt
5 . cl3Nnf] jif{sf] ;f]xL cjlwdf d;fGtdf @=& k|ltztn] sdL cfO{ ePsf] k'i6\ofO{af6 dfly pNn]lvt JolQmx?nfO{ kf6L{ s]Gb|sf] lgb]z{ g d'tfljs
o:tf] lgof{t ^=! k|ltztn] j[l4 ? Ps va{ %) ca{ @! s/f]8 sfod ldlt @)&^ k'; !% ut]af6 kf6L{sf] ;fwf/0f ;b:o g/xg] u/L lgisfzg -
ePsf] lyof] . uGtJosf cfwf/df ePsf] 5 . vf/]h_ ul/Psf] Joxf]/f ;Dk"0f{df hfgsf/L ul/G5 .Æ p;n] o:tf ;dfrf/af6
ef/t tyf cGo d'n'stkm{ ePsf] ut k'; d;fGtsf] s"n ljb]zL cGo sfo{stf{ k+lQmnfO{ s'g} e|ddf gkg{ klg clkn u/]sf] 5 . lhNnf
lgof{t qmdzM !@!=* k|ltzt / ljlgdo ;l~rltdf ef/tLo d'b|fsf] OGrfh{ lj/f6 / ;]qm]6/L k|eflhtåf/f d+unaf/ hf/L lj1lKtdf o:tf] clkn
#)=@ k|ltztn] j[l4 ePsf] 5 eg] c+z @$=% k|ltzt /x]sf] 5 . cfj ul/Psf] xf] .
rLgtkm{sf] lgof{t !)=@ k|ltztn] @)&*÷&( sf] 5 dlxgfsf] g]skf h'Dnfn] ldlt @)&* df3 @% ut]sf lbg g]skf -dfcf]jfbL s]Gb|_
36]sf] 5 . j:t'ut cfwf/df kfd cfoftnfO{ cfwf/ dfGbf a} + l sª sf cWoIf k'iksdn bfxfn -k|r08_ sf] ;fdflhs ;~hfn km];a's -cfO8L_
t]n, ;f]ofljg t]n, lkgf, h';, pmgL df]nfl;; ;'u/, sL6gfzsnufotsf nufgL ? ;ft ca{ ^^ s/f]8 /x]sf] If]q;Fu /x]sf] ljb]zL ljlgdo ;l~rlt dfkm{t\ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ h'Dnfsf] ljifodf e|d kg]{ u/L s]xL JolQmsf]
un} F r fnufotsf j:t' s f] lgof{ t j:t'sf] cfoft 36]sf] 5 . lgof{ttkm{ lyof] . ;dLIff cjlwdf zf]wgfGt/ &=@ dlxgfsf] j:t' cfoft / ^=^ gfd ;fj{hlgs ePsf]df g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ lhNnf ;+u7g ;ldlt h'Dnf
a9]sf] 5 eg] cn}r F L, lrof, h8La'6L, s~rgk'/, d]rL / g]kfnu~h eG;f/ l:ylt ? b'O{ va{ $! ca{ @# s/f]8n] dlxgfsf] j:t' tyf ;]jf cfoft wfGg v]b k|s6 ub{5 elgPsf] 5 . ;fdflhs ;~hfndf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{
h:tfkftf, tf/nufotsf j:t'sf] sfof{noafx]ssf gfsfaf6 ul/Psf] 3f6fdf /x]sf] 5 . cl3Nnf] jif{sf] kof{Kt /xg] b]lvG5 . h'Dnfsf] OGrfh{ rGb|lj/ lt?jf -/ljls/0f_, ;]qm]6/L lty{ j8 -lj1fg_,
;x;]qm]6/L cln zfxL -s}nfz_ egL ljleGg hgjuL{o ;+u7gsf] gfd /

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+ lhDd]jf/L tf]sL ;fj{hlgs ul/Psf] JolQmx?sf] gfdfjnL e|dk"0f{, ldYof /
skf]slNkt xf] hf/L lj1lKtdf elgPsf] 5 . g]skf h'Dnfn] g]kfn sDo'lgi6
kf6L{sf g]tf, sfo{stf{, kf6L{ ;b:o / cfdqmflGtsf/L hg;d'bfox?df
e|ddf gkg{ cfu|x ub}{ kf6L{ ;'b9[ Ls/0f / ?kfGt/0fn] PsLs[t hgqmflGtnfO{
Iflt xf]Og yk dha't / phf{ k|bfg ug]{ bfjL u/]sf] 5 .

OGwg vr{ 36fcf}+ af6f] sf6\bf h]a|f qml;ªaf6


g]kfn cfon lgud lnld6]8
kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&! dfq af6f] sf6f} + .
@)&* ;fn kmfu'g ! ut] cfOtaf/ 5

Pd;L;L vf/]hLsf] dfu ub}{ b]ze/ lj/f]w k|bz{g / ;ef


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 ug{'kg]{ atfP . g]kfnL hgtfnfO{ lj?4 afudtL k|b]zsf] /fhwfgL o:t} /fi6«3ftL ;Demf}tf Pd;L;Llj?4 /fli6«o :jfwLgtf dflysf] lgd{d k|xf/ hgtfnfO{ e'nfP/ nfu" ug{ vf]h]sf]
kf6L{;lxt 5 /fhgLlts kf6L{ / @ df/df kfg]{ ul/ u/]sf] k]6f« l] nod kbfy{ x]6f}8F fdf ¥ofnL;lxtsf] lj/f]w k|bz{g l;Gw'nLdf klg g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / b':;fx; ePsf] 7x/ ub}{ Pd;L;L eGb} kf; ug]{ b':;fx; gug{ r]tfjgL
df]rf{n] z]/axfb'/ b]pjf g]t[Tjsf] ePsf] d"Noj[l4 klg lkmtf{ ug{' kg]{ ePsf] 5 . ljKnj g]t[Tjsf] g]kfn /g]skf -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ sf] ;+oQ' m / d"Noj[l4sf] lj?4 k|bz{g u/]sf] ;d]t lbP . ;fy} k]6f« l] nod kbfy{df
u7aGwg ;/sf/n] /fi6«3ftL ;Demf}tf atfP . sfo{qmddf lhNnf ljz]if sDo'lg:6 kf6L{ dsjfgk'/, g]skf - cfof]hgfdf lj/f]w k|bz{g ;DkGg ePsf] xf] . emfkfsf] ljtf{df]8l:yt Onfd ePsf] d"Noj[l4sf sf/0f cfdb}lgs
;+;baf6 cg'df]bg ug]{ k|oTg u/]sf] sld6L ;b:o ls/0f l3ld/]n] klg qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ dsjfgk'/, 5 . pQm lj/f]w ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ :6];gaf6 h'n';;lxt ;'? ePsf] pkef]Uo j:t'sf] d"No a9L /x]sf] x'bF f
/of] g]kfnsf] /fli6«o :jfwLgtf ;Daf]wg u/]sf lyP . sfo{qmddf j}1flgs ;dfhjfbL sDo'lg:6 kf6L{ g]skfsf lhNnf ;]qm]6/L uf]kfn Anf]gn] lj/f]w k|bz{g d'lQm rf}s x'bF } k'gM ;j{;fwf/0f hgtfnfO{ hLjgofkgdf
dflysf] lgd{d k|xf/ / b':;fx; ePsf] hgkqsf/ ;+of]hs /]g' a:g]t / o'jf g]kfn, g]skf -dfn]_ dsjfgk'/, hgtf g]kfnL :jfledfgLdfly cfFr cfpg], Onfd :6];gdf cfP/ sf]0f;efdf ;d:of kfl//x]sf] / To;nfO{ tTsfn
7x/ ub} { a' w af/ Pd;L;Llj?4 l/bd tfdfªn] /fli6«o :jfwLgtfsf] ;dfhjfbL kf6L{ dsjfgk'/;lxt cGo h'g;'s} ;Demf}tf eP klg ;Dk"0f{ kl/0ft ePsf] lyof]] . lj/f]w ;efsf] lkmtf{ lng / dxËL lgoGq0f ug{
sf7df8f}n F ufot b]ze/ lj/f]w k|bz{g /Iff / Pd;L;L vf/]h;DaGwL sljtf ;+3;+:yf tyf df]rf{x?sf] ;+o'Qm b]zeQm / o'jfx?nfO{ vf/]hLsf] dfu ;~rfng kf6L{sf lhNnf sfof{no ;/sf/nfO{ cfu|x u/] .
/ ;efu/]sf 5g\ . jfrg u/] s f lyP . sfo{ q mddf cfof]hgfdf ¥ofnL ;lxt lj/f]w k|bz{g ug{ clkn u/] . ;lrj ;~ho /fO{n] u/]sf lyP eg] To:t} csf{ jQmf g]skf -qmflGtsf/L
o;} qmddf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{, /fi6«3ftL Pd;L;L ;Demf}tf vf/]h ul/Psf] xf] . a'waf/ ePsf] ¥ofnLdf o:t} g]kfn sDo'lg:6 kf6L{, g]kfn g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf emfkf lhNnf dfcf]jfbL_ lhNnf sld6L ;lrj lzj/fh
g]skf -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_, g]skf u/ Û, Go back Pd;L;L, /fli6«o ljleGg kf6L{sf g]tf, sfo{stf{sf ;fy} sDo'lg:6 kf6L{ -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ ;lrj k|zfGt yfkf k|dv ' jQmf /x]sf ahufO{ -l;tn_ n] /fi6«3ftL Pd;L;L
-dfn]_, g]skf -d;fn_, /fhdf]n] :jfwLgtfsf] /Iff u/f} Û, k]6«f]lnod cfd;j{;fwf/0f hgtfsf] k|ToIf / /fli6« o hgdf] r f{ g] k fnsf] lyP . ;efnfO{ a'l4hLlj ;+u7gsf ;Demf}tf cg'df]bg ug]{ bnfnx?n] cfˆgf]
slknj:t'sf] rGb|f}6fdf /fi6«3ftL kbfy{df ePsf] d"Noj[l4 lkmtf{ u/ Û ;xeflutf /x]sf] lyof] . ¥ofnL kZrft cfof]hgdf lbkfon lkkNnf ahf/ s]Gb|Lo ;b:o ;'/G] b| sfsL{, kf6L{sf eljiosf] x]Ssf /fVg r]tfjgL lbP .
Pd;L;L ;Demf}tflj?4 lj/f]w k|bz{g h:tf gf/f nufO{ / Kn] sf8{;lxt a' 4 rf] s df ePsf] sf] 0 f;ef 8f]6Ldf Pd;L;L sf] lj?4df lj/f]w lhNnf ;b:o lht' tfdfªnufotn] To:t} csf{ jQmf j}1flgs ;dfhjfbL
cfof]hgf u/] – ;z:q r]s kf]i6af6 ahf/ kl/qmd u/L sf]0f;ef ePsf] sfo{qmddf af]Nb} g]skfsf s]lGb|o k|bz{g ;DkGg ePsf] 5 . lkkNnf ;Daf]wg ub}{ ;Qfwf/L bnx¿nfO{ sDo'lg:6 kf6L{ g]kfn ;'b/" klZrd
;'? ePsf] pQm lj/f]w ¥ofnL rGb|f6} f lyof] . sfo{qmdsf] ;~rfng o'jf ;b:o tyf dsjfgk'/sf lhNnf ahf/sf] l/e/ ;fO8 xf] 6 nsf] /fi6«3ftL Pd;L;L ;Demf}tf cg'df]bg k|bz
] sf ;+of]hs k'ik e08f/Ln] g]kfnL
rf]sdf k'u]/ sf]0f;efdf kl/0ft ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o ;'dg OGrfh{ gogn] Pd;L;L ;Demf}tf k|fË0faf6 gf/f–h'n; ' ;lxt z'? ePsf] gug{ r]tfjgL lbP . b]zsf] ;Ldf hgtfnfO{ k'/fgf] tl/sfn] em'Sofpg
ePsf] lyof] . Pd;L;L / >]i7n] u/]sf lyP . g]kfnL hgtf / /fi6«sf] clxtdf /x]sf] lj/f]w k|bz{g 6«flkms rf]sdf uP/ cltqmd0f / dxFuLsf] ;d:of ;+;bLo g;lsg] atfpFb} g]kfnL hgtfn]
cd]l/sflj?4 gf/f h'n; ' ;lxt ¥ofnL Pd;L;L ;Demf}tflj?4 g]kfn s'/f :ki6 kf/]sf 5g\ . To:t} pgn] sf]0f;efdf kl/0ft ePsf] lyof] . k'FhLjfbL /fHo;Qfsf] ;d:of ePsf] bnfnx?nfO{ k/f:t ul/5f8\g] atfP .
sf]0f;ef kl/0ft lyof] . sfo{qmdsf] sDo' l g:6 kf6L{ s f] cfof] h gfdf :jfwLg b]zsf] :jtGq gful/s eO{ sf]0f;efdf ;Daf]wg ub}{ g]kfn eGb} of] Joj:yf /xFbf;Dd slxNo} sfo{qmdsf] ;+rfng g]kfn sDo'lgi6 kf6L{
;+rfng g]skf slknj:t'sf ;lrj tftf]kfgL eG;f/ sfof{no cufl8 afFRgsf nflu hlGh/¿kL Pd;L;L sDo'lg:6 kf6L{sf lhNnf ;lrjfno ;dfwfg gx'g] bfaL ub}{ j}1flgs lhNnf ;+u7g ;ldlt ;lrjfno ;b:o
sdn s];Ln] u/]sf lyP . hgk|bz{g;lxt ;ef ;DkGg ePsf] ;Demf} t f / kfl/t ug{ vf] H g] ;b:o s[i0faxfb'/ af]x/fn] g]kfnsf] ;dfhjfbL Joj:yfdf dfq /fli6«otf, tyf sfof{no ;lrj nf]sG] b|axfb'/
o;} u /L, a' 6 jndf Pd;L;L 5 . sfo{ q mdnfO{ g] s kf bnfnx?sf] lj?4 ;8s ;+3if{df bnfn ;/sf/n] cfˆgf] lghL :jfy{sf] hgtGq / hghLljsfsf] ;d:of zfxLn] u/]sf lyP .
/fi6«3ftL ;Demf}tf ePsf] eGb} To;sf l;Gw'kfNrf]ssf ljz]if sld6L ;b:o cfpg cfdg]kfnL hgtfnfO{ cfu|x nflu /fHo a]Rg tof/ ePsf] x'bf ;dfwfg x'g] pgLx¿n] atfP . otf, alb{ o fsf] ;b/d' s fd
lj?4 sf]0f;ef ;DkGg ePsf] 5 . d's'Gbn] ;Daf]wg u/]sf lyP . u/]sf 5g\ . ;fy} cfdg]kfnL hgtfn] To;sf] ;zQm k|lt/f]w ug]{ atfP . Pd;L;L lj?4sf] cfGbf] n g u'nl/ofsf] /fwfs[i0f rf]sdf /fi6«3ftL
sf]0f;efnfO{ ;Daf]wg ub}{} g]skf o:t}, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ grfxFbf–grfxFb} hah{:tL Pd;L;L o;}aLr gjnk'/sf /fhgLlts g]kfnsf] :jfwLgtf /Iffsf nflu Pd;L;L ;Demf}tfsf lj?4df ;+oQ ' m
s]Gb|Lo ;b:o Pj+ ?kGb]xL OGrfh{ ndh'ªn] klg /fi6«3ftL ;Demf}tf ;Demf}tf kfl/t ul/G5 eg] hgtfn] bnx?n] Pd;L;Lsf] la/f] w ub} { ePsf] atfpFb} lhNnf ;lrj yfkfn] la/f]w k|bz{g sfo{qmd ePsf] 5 . ;f]
s[ltn] Pd;L;L ;Demf}tf g]kfnsf] Pd;L;Lsf lj?4 k|bz{g u/]sf] 5 . To;sf] ;zQm k|lt/f]w u/]/} 5f8\g] sfjf;f]tLdf lj/f]w k|bz{g u/]sf 5g\ . s'g} klg xfntdf Pd;L;L nfu" ug{ sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]kfn
lxtljkl/t ePsf] eGb} o;nfO{ l;w} g] s kf ndh' ª n] lhNnfsf] pb\3f]if klg pgn] u/]sf 5g\ . a'waf/ lbpF;f] sfjf;f]tLsf] e]nf eP/ glbg] pb\3f]if u/]sf lyP . lj/f]w sDo'lg:6 kf6L{sf laz]if sld6L ;b:o
vf/] h ug{ ' k g] { atfP . pgn] a] ; Lzx/sf] z] / f rf] s df sfo{qmddf pGd'Qm k':tf dsjfgk'/sf ljleGg /fhgLlts bnn] ;+oQ' m ?kdf ;efdf af]Nb} pgn] ;Dk"0f{ hgtf lxd lzv/n] g]kfnsf] bnfn ;/sf/n]
Pd;L;Ldfkm{t\ g]kfnL hgtfdfly Pd;L;Llj?4 gf/fafhL;lxt n]vs k'?iff]Qd cfrfo{, j}1flgs Pd;L;Lsf] lj/f]w u/]sf x'g\ . lj/f]w Pd;L;Lsf] lj?4df /x] s fn] cfˆgf] lghL :jfy{sf] nflu /fHo a]Rg
cd]l/sL aGb's nflbg vf]h]sf] eGb} sf]0f;ef u/]sf] xf] . sf]0f;efnfO{ ;dfhjfbL sDo'lg:6 kf6L{ g]kfn sfo{ q mdnfO{ pkl:yt ljleGg /fi6«3ftL Pd;L;L ;Demf}tf vf/]h tof/ ePsf] x'bF f To;sf] ;zQm k|lt/f]w
cfjZos k/] o;sf lj?4 alnbfg ;Daf]wg ub}{ kf6L{sf s]lGb|o ;b:o dsjfgk'/sf ;lrj ob' s'df/, g]skf /fhgLlts bnsf k| l tgLlwx?n] ug{ dfu u/] . ug]{ hxfF ls /ut aUg' g} lsg gk/f];\
lbg tof/ x'g'kg]{ atfP . pgn] tyf ndh'ª lhNnf OGrfh{ s[i0f -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ dsjfgk'/ ;Daf]wg ub}{ Pd;L;L ;Demf}tf To:t} ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ csf]{ ;Gbe{df # a'Fb] ;xdltnfO{
sf+u|];, Pdfn], dfs]leqsf bnfn / jfUn] …?k] z Ún] Pd;L;L g] k fnL OGrfh{ ;fu/ pk|t] L nufotn] dGtJo vf/]hLsf nflu kf6L{ut :jfy{eGbf a'l4hLlj ;+u7gsf s]Gb|Lo ;b:o ;'/G] b| nTofpFb} r'gfjsf] 3f]if0ff ;/sf/n]
afa'/fdh:tf bnfnx?nfO{ Pd;L;L hgtfsf] lxtdf g/x]sf] / of] s'g} /fv]sf lyP . dfly p7]/ cl3 a9\g ;Dk"0f{ b]zeQm, sfsL{n] Pd;L;L ;Demf}tf g]kfnsf] 3f]if0ff u/]sf] x'bF f o;sf] d"No ;f]
rflxPsf] eP b]z 5f]8L cd]l/sf klg xfntdf kf; ug{ gx'g] atfP . o:t} /fi6« 3 ftL Pd;L;L kl/jt{gsf/L zlQmx? Psh'6 x'g lxtljkl/t ePsf] eGb} o;nfO{ l;w} ;/sf/n] g} r'sfpg] atfP .
uP/ a:g r]tfjgL lbFb} kfFrtf/] o;} u /L bfªsf] 3f] / fxLdf ;Demf}tfsf] lj?4 cfh Ko"7fgdf cfXjfg u/]sf lyP . cd]l/sL ;xof]u vf/] h ug{ ' k g] { atfP . pgn] -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ kf6L{sf
xf]6ndf a;]/ Pd;L;L kf; ug]{ Pd;L;Llj?4 ;+oQ ' m lj/f]w k|bz{g ;+o'Qm lj/f]w;ef ;DkGg ePsf] 5 . kl/of]hgf d]lnlgog Rofn]Gh skf]/{ z ] g Pd;L;Ldfkm{t\ g]kfnL hgtfdfly lkjLPd tyf n'lDagL k|bz ] ;lrj
if8\oGq ul/Psf] Tof] pgLx?sf nflu ePsf] 5 . lj/f]w ;efnfO{ ;Daf]wg ;+o'Qm ;+3if{ ;ldlt Ko"7fgåf/f cfh -Pd;L;L_ ;Demf} t f kf; u/] cd]l/sL aGb's nflbg vf]hs ] f] eGb} Pj+ sfo{qmdsf k|dv ' jQmf e'kG] b|
dxFuf] x'g] atfP . pgn] b]zsf] ;Ldf ub}{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b/d'sfd vn+ufdf lj/f]w ;ef hgsf/afxL ug]{ r]tfjgL lbPsf 5g\ . cfjZos k/] o;sf lj?4 alnbfg Gof}kfg]n] Pd;L;L ;Demf}tf u/L
cltqmd0f / dxFuLsf] ;d:of ;+;bLo ;b:o Pjd bfªsf OGrfh{ lztnn] ;DkGg ePsf] xf] . ;+o'Qm lj/f]w o:t} gjnk/f;Lsf] e' d xLdf lbg tof/ x'gk' g]{ atfP . g]kfnnfO{ k/lge{/ agfO{ b]znfO{ o'4
k'FhLjfbL /fHo;Qfsf] ;d:of ePsf] blIf0f Pl;ofdf a9\bf] sDo'lg:6 sfo{qmddf af]Ng] jQmfx?n] /fi6«3ftL g]skf;lxt ^ /fhgLlts bnsf] ;+oQ' m To:t} ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ e"ldsf] s]Gb| agfpg vf]lhPsf] x'Fbf
eGb} of] Joj:yf /xFbf;Dd slxNo} k|efjsf lj?4 Pd;L;L kl/of]hgf ;Demf}tf Pd;L;L ;+;baf6 cg'df]bg cfof]hgfdf Pd;L;L ;Demf}tf lj?4 lhNnf ;b:o lht' tfdfªn] sf+u|];, ;Dk"0f{ g]kfnL /fli6«otfsf] nflu hfUg'
;dfwfg gx'g] atfP . pgn] j}1flgs /x] s f] atfP . Pd;L;L u/] g]kfnL hgtf / l;+uf] b]zsf] nflu sfo{qmd u/]sf 5g\ . sfo{qmddf Pdfn], dfs]leqsf bnfnx?nfO{ kg]{ 86]/ ;fdgf ug{'kg]{ atfP .
;dfhjfbL Joj:yfdf dfq /fli6«otf, kl/of] h gfdfkm{ t \ cd] l /sL clxn];Ddsf] xb};Ddsf] /fi6«3ft x'g] ;'gjn–!@ ;xsf/L rf]sb]lv ¥ofnL Pd;L;L rflxPsf] eP b]z 5f]8L To;}u/L b]zeQm hgu0ftflGqs df]rf{
hgtGq / hghLljsfsf] ;d:of ;fd| f Hojfbn] blIf0f Pl;ofdf atfPsf 5g\ . sfo{qmddf g]kfn ;'? eO e'dxL rf]s k'u/] sf]0f ;efdf cd]l/sf uP/ a:g r]tfjgL lbFb} g] k fnsf lhNnf cWoIf ljqmd
;dfwfg x'g] atfP . sDo'lg:6 k|efjnfO{ lg:t]h kfg]{, sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf kl/0ft ePsf] lyof] . lj/f] w kfFrtf/] xf]6ndf a;]/ Pd;L;L kf; e08f/L, g]skf dfn]sf lhNnf cWoIf
sf]0f;efdf g]skf -qmflGtsf/L g]kfnL e"uf]n k|of]u u/L ljZjsf] Ko"7fgsf OGrfh{ bn axfb'/ s]= ;L= sfo{qmddf af]Nb} g]skf ljz]if lhNnf ug]{ if8\oGq ul/Psf] Tof] pgLx?sf /d]zs'df/ zdf{n] ;do dGtJo
dfcf]jfbL_ sf n'lDagL k|b]z OGrfh{ dxfzlQm /fi6«sf] ?kdf pbfpFb} u/]sf] hfu[ltn] ;fd|fHojfbL bnfnx?n] ;b:o ;' d g 1jfnLn] Pd;L;L nflu dxFuf] x'g] atfP . /fv]sf lyP . pQm sf]0f ;efsf]
k|]d ;'j]bLn] Pd;L;L ;Demf}tfnfO{ rLgnfO{ 3]g{] / g]kfndf /x]sf ax'dN" o /fi6«3ftL ;Demf}tf ;+;baf6 kf; ;Demf}tf g]kfnL hgtf / /fi6«sf] sfo{qmddf /fi6«3ftL Pd;L;L ;+rfng zlQmn] u/]sf lyP .
;dy{g ug]x{ ? b]zeQm g]kfnL gePsf] vlgh kbfy{x?sf] sAhf ug]{ d"ne"t u/fpg sDd/ s;]/ nfu]sf] atfPsf clxtdf /x]sf] s'/f :ki6 kf/]sf 5g\ . ;Demf}tf vf/]h u/ Û, /fi6«3flt otf, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ /
eGb} of] ;Demf}tfsf lj?4 ;Dk"0f{ /0fgLltsf ;fy hah{:t Pd;L;L 5g\ . pgn] eg]– æolb /fi6«3ftL o:t} g] k fn sDo' l g:6 kf6L{ bnfnx¿ xf] l ;of/, /fli6« o /fli6« o hgdf] r f{ n ] sflnsf] 6 df
b]zeQm g]kfnLx? Ps x'gk' g]{ atfP . nfb\g vf]h]sf] pgn]] atfP . g]tf Pd;L;L ;Demf}tf kqdf x:tfIf/ u/L bf]nvfn] l;Ë6L ahf/df /fi6«3ftL :jfwLgtfsf] /Iff u/f} Û, k]6«f]lnod /fi6«3ftL Pd;L;Llj?4 lj/f]w k|bz{g
/fli6«o hgdf]rf{sf s]Gb|Lo ;b:o ab|] lztnn] g] k fnsf] /fli6« o tf, kf; u/]df ;a}nfO{ 5fgL5fgL tx Pd;L;L / k]6f« l] nod kbfy{sf] rsf]{ kbfy{df ePsf] d"Noj[l4 lkmtf{ u/ Û / ;efu/] s f 5g . sflnsf] 6 sf]
cfndn] Pd;L;L ;Demf}tf b]zsf] :jfwLgtfdflysf] s'g} klg x:tIf]k nufpg] 5f}+ .Æ To;}u/L g]skf - d"Noj[l4 lj?4df lj/f]w sfo{qmd h:tf gf/f nufO{Psf] lyof]] . /f:sf]6 gu/kflnsfdf cfof]lht pQm
;fj{ef}d;Qf lj?4 ePsf] eGb} o;sf] g]kfnL hgtfnfO{ :jLsfo{ gx'g] atfP . qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ sf kf]ln6 Jo"/f] ;DkGg u/]sf] 5 . pQm lj/f]w k|bz{g o;}u/L, Pd;L;L ;Demf}tf / lj/f]w k|bz{gdf Pd;L;L rflxFbg} , /fi6«
vf/]hLsf nflu ;+3if{sf] ljsNk o:t} sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]kfn ;b:o wg]Zj/ kf]v|]nn] olta]nf b]z sfo{qmdsf] ¥ofnL l;+u6L ahf/ k] 6 « f ] l nod kbfy{ n ufot b} l gs j]Rg kfOFbg} , bnfn ;/sf/ xf]l;of/,
gePsf] atfP . g]skf dfn]sf :yfoL sDo'lg:6 kf6L{ d;fn bfªsf k|jQmf arfpg] a]nf cfPsf]n] ;a} g]kfnL kl/qmdf u/L sf]0f;efdf kl/0ft pkef]Uo j:t'df ePsf] d"Noj[l4lj?4 b]pjf / k|r08 xf]l;of/h:tf gf/f
;ldlt ;b:o uf]kfndl0f 1jfnLn] e/t e08f/Ln] lxhf]sf qmflGtsf gful/sx? /fli6« o :jfwLgtfsf] ePsf] lyof] . l;+ u 6L ahf/sf] g] s kf;lxt ljleGg ltg bnn] nufOPsf] lyof] . lj/f]w k|bz{g kl5sf]
g]kfnL hgtfnfO{ u7aGwgl;t s'g} gfos k|r08 ;fd|fHojfbsf] akmfbf/ n8fOFdf h'6g\ k' g]{ atfPsf 5g\ . ca sfo{qmddf k|d'v jQmf Pjd\ bf]nvf c5fdsf] sdn ahf/df la/f] w sf]0f ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]skf
;/f]sf/ gePsf] eGb} Pd;L;L vf/]h gf]s/ ag]sf]k|lt cfZro{ JoQm u/] . /fli6«otfsf] ;jfn kf6L{ut gePsf]n] lhNnf ;] q m] 6 /L cfsfz zdf{ n ] k|bz{g u/]sf 5g\ . g]kfn sDo'lg:6 sflnsf]6sf ;b:o tyf gu/ OGrfh{
u/] / b] z hf] u fpg' k g] { atfP . g]tf e08f/Ln] Pd;L;L hah{:t kf; x/] s g] k fnL gful/s bnut /fi6«3ftL Pd;L;L vf/]h gul/P kf6L{, df]xg j}B g]tT[ jsf] g]skf - ls/0fn] /fi6« 3 ftL g] k fnsf
sfo{ q mddf hgsnfsf/ ;f} u ft ug{ vf]h] ;a} g]kfnLx? ca Psk6s dfgl;stfaf6 dfly p7\gk' g]{ g]tf g]kfnL hgtfn] lab|f]x ug]{ / To;sf] qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ / cfx'lt bnfnx¿n] /fi6« 3 ftL Pd;L;L
;fo/n] Pd;L;L vf/]hL;DaGwL uLt d'lQm o'4 n8\g ;d]t tof/ /xg'kg]{ kf]v|]nn] atfP . To:t} sfo{qmddf g]tT[ j g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] ug]{ g] t [ T jsf] j} 1 flgs ;dfhjfbL ;+;baf6 cg'df]bg u/fpg] if8\oGq
ufP . Pd;L;Llj?4 cf7 bnLo wf/0ff JoQm u/] . /fli6«o hgdf]rf{ Ko"7fgsf cWoIf atfP . pgn] Pd;L;Lsf /fi6«3ftL sDo'lgi6 kf6L{sf] ;Do'Qm la/f]w ;ef u/]sf] atfpFb} o:tf] if8\oGqsf lj?4
df] r f{ n ] b] z JofkL s] G b| L o sfo{qmdnfO ;Daf]wg ub}{ csf{ s[i0faxfb'/ v8\sf / g]skf dfn] a'Fbfx?sf] JofVof ub}{ Pd;L;L kf; ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]kfn sDo'lgi6 b]zeQm qmflGtsf/L /fi6«jfbL ;a}
sfo{qmdcGtu{t a'6jndf sf]0f;ef jQmf g]skf -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ Ko'7fgsf ;lrj ltnlaqmd s]=;L= eP bnfnx?nfO ;x/, ufpF ;a}lt/ kf6L{ lhNnf ;+u7g ;ldlt ;lrj g]kfnL hgtf Ps x'gk' g]{ eGb} hah{:t
u/]sf] xf] . sf s]Gb|Lo ;b:o lx/fdl0f b'MvL - n] klg jt{dfg ;/sf/ /fli6«o lxt k|jz] lgif]w ug]{ ;d]t atfP . cfˆgf] tk]Gb| ltldlN;gfn] Pd;L;L kl/of]hgf cg'df]bg ul/P ;+;b ejg hgtfsf]
o;}aLr g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ lrGtg_ n] Pd;L;L kl/of]hgfdf ljkl/t Pd;L;L kf; ug{ nflu egfO{sf] qmddf pgn] k]6«f]lnod g]kfn / g]kfnLsf] lxtdf g/x]sf] lgzfgfdf kg]{ r]tfjgL lbP .
l;Gw'kfNrf]sn] /fi6«3ftL Pd;L;L ;dfj]z /fi6«3ftL a'Fbfx?sf] af/]df k/]sfn] ca /fli6«o d'lQmo'4sf] 3f]if0ff kbfy{sf] d"Noj[l4 ;/sf/n] t'?Gt} atfP . pgn] cd]l/ls ;fd|fHojfbn] pQm sfo{ q mddf cg] d ;+
;Demf}tf / k]6f« l] nod kbfy{ d"Noj[låsf] k|i6 kfb}{ s'g} klg xfntdf Pd;L;L ul/ /fi6«3ftLx?nfO{ b]z lgsfnf g36fP ;a} k]6f« n ] kDk tfnfaGbL g]kfndfly a]nfa]nf x:tIf]k ul//x]sf] qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo ;b:o tyf
lj/f]wdf d]nDrL ahf/ / ef]6]sf]zL kf; x' g glbg] r] t fjgL lbP . ug{'kg]{ ;do cfPsf] atfP . b]zdf ug]{ atfP . pgn] ;+;bLo Joj:yfsf] eGb} pgn] Pd;L;L kl/of] h gf s0ff{nL k|bz ] OGrf sn;f ljZjsdf{
ufpF k flnsfcGtu{ t tftf] k fgLdf sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]skf lbgfg'lbg bnfn g]tfx?åf/f gfËf] r'gfj xf]Og, hgdt;+ux| sf] r'gfjdf g]kfnsf] /fli6«otf, /fli6«o :jflwgtf -zflGt_, g] s kf lhNnf sld6L
lj/f]w k|bz{g sfo{qmd ;DkGg u/]sf] dfn]sf lhNnf ;lrj g]q kf08]n] /fi6«3ft, e|i6frf/, sfnf] ahf/L hfgsf] nflu clkn ;d]t u/] . / ;fj{ef}ldstfdfly uDeL/ vt/f ;lrkfno ;b:o tyf /f:sf]6 gu/
5 . d]nDrLsf] sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg Pd;L;L ;Demf}tf tTsfn vf/]hLsf] b}lgs pkef]Uo j:t'dflysf] rsf{] otf,g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ emfkfn] lgDTofpg] :ki6 /x]sf] atfpFb} . o:tf] sld6L ;lrj lgb] { z g ;' g f/,
ub}{ lhNnf ;lrj o'lugn] Pd;L;L dfu u/] . pgn] b]z a]Rg cft'/ d" N oj[ l 2 / k] 6 « f ] l nod kbfy{ d f Pd;L;L ;Demf}tf / d"Noj[l4sf] lj?4 /fi6«3ftL kl/of]hgfnfO{ b]zeQm zflGglqa]0fL ufpFkflnsf kf6L{ ;lrj
b]zsf] lxtdf gePsf], /fli6«otfdf bnfnx? a]n}df g;lRrP g]kfnL clgolGqt d"Noj[2L ub}{ ;j{;fwf/0f lj/f]w k|bz{g u/]sf 5 . z]/axfb'/ hgtfn] s'g} xfntdf g:jLsfg]{ atfP . bfgaxfb'/ af]xf]/f, /fli6«o hgdf]rf{sf
cfFr cfpg], ;fj{ef}d / /fli6«o hgtfsf] zlQmzfnL cfGbf]ngn] kfvf gful/ssf] 9f8 ;]Sg] sfd ul//x]sf]n] b]pjf g]t[Tjsf] u7aGwg ;/sf/n] pgn] Pd;L;Lsf lj?4 ;Dk"0f{ b]zeQm k|bz] sld6L ;b:o tyf sflnsf]6
:jfwLgtfdfly vt/f a9\g] ePsf]n] nufpg] r]tfjgL ;d]t lbP . /fli6« o :jfwLgtf / ;a} vfn] k6s–k6s d" N oj[ l 4 u/] s f] / gful/s Psh'6 eP/ n8g cfu|x lhNnf sld6L kf6L{ ;lrj /0faxfb'/
;a} b]zeQm g]kfnL Ps h'6 eP/ To:t} cd]l/sL ;xof]u kl/of]hgf clgoldttfsf] lj?4df hgtf hfUg'' /fi6«3ftL Pd;L;L ;Demf}tf ;+;b\af6 ;d] t u/] . /fHosf bnfnx?n] zfxLnufotsf g]tfx¿sf] ;d]t
lj/f]w;lxt /fi6«3ftL ;Demf}tf vf/]h d]lnlgog Rofn]Gh skf]/{ z] g -Pd;L;L_ kg]{ a]nf cfPsf] 5 . cg'df]bg ug{ u/]sf] k|oTg g]kfnsf] /fi6« 3 ftL Pd;L;L kl/of] h gf ;xeflutf/x]sf] lyof] .
6 @)&* ;fn kmfu'g ! ut] cfOtaf/

hgkqsf/ ;+u7gåf/f kqsf/ dxf;+3 pkTosf k|b]z, ‘3/hUuf / ;]o/ h:tf ;§]afhLsf nufgLn] t/ntf cefj’ sf7df8f}F . a}s
+ tyf ljQLo ;+:yf a}s
+ x?sf] t/n ;DklQ 36\g k'usf] xf] . Nofpg'kg]{ ;'emfj lbPsf] 5 . casf

sf7df8f}“, sfe|] / dsjfgk'/ zfvfnfO{ 1fkgkq


sf7df8f}F . hgkqsf/ ;+u7g 5 . ;+u7gn] ;b:ox?sf] z'l4s/0f 1fkgkq a'‰b} sfo{afxs cWoIf
kl/;+3 g]kfn -;LaLkmLg_ n] 3/hUuf
sf/f]af/, ;]o/ h:tf ;§]afhL h:tf
If]qdf ul/g] shf{ nufgLn] cfly{s If]qnfO{
To:t} shf{If]qsf] ;DaGwdf @ aif{ jf
Tof]eGbf a9Lsf] d'2tL lgIf]kdf sl/a !)
k|ltzt /x]sf]df bL3{sfnLg shf{ #)
lbgdf ljkGg au{df ePsf] shf{sf]
;xL?kdf ;b'kof]u u/L ljleGg ju{sf]
hLjg:t/ psf:g / cfoft k|lt:yfkg
rnfodfg agfpg / t/n ;DklQ lgdf{0f k|ltzteGbf klg a9L /x]sf] b]lvG5 . ug]{ sfo{df 6]jf k'¥ofpg Ps 5'§} cWoog
g]kfnn] kqsf/ dxf;+3 pkTosf u/L dxf;+3nfO{ dof{lbt / lhDd]jf/L lagf]b Gof}kfg] ;lrj slkn sf]O/fnf ug{ ;xof]u gk'¥ofpg] ljZn]if0f ub}{ a}l+ sª g]kfn /fi6« a}s
+ sf] tYof+scg';f/ %(* x'gk' g]{ s'/fnfO{ ;+3n] cf}N+ ofPsf] 5 .
k|b]z, sf7df8f}F, sfe|] / dsjfgk'/ agfpg cfu|x u/]sf] 5 . …kqsfl/tf hgkqsf/n] p7fPsf d' 2 fx? If]qdf b]lvPsf] t/ntfsf] sf/0f / ca{ ?k}o+ fF bL3{sflng shf{ ! aif{ jf ;/sf/L ;+:yfx?df /x]sf] d'2tL
zfvfnfO{ 1fkgkqnfO{ 1fkgkq ul//x]sf kqsf/nfO{ ;xh / lgikIf dxf;+3sf ;femf d'2f ePsfn] o;nfO{ ;dfwfgsf] pkfox? ;DaGwdf k|ltjbg ;f]eGbf sd calwsf] lgIf]k jf art– lgIf]kx? Go"gtd # jif{ cjlw;Dd /fVg'kg],{
a'emfPsf] 5 . ;+u7gsf] s]Gb|Lo ?kdf ;b:otf k|fKt x'g] ;'lglZrt sfof{Gjog ug]{ k|lta4tf JoQm u/] . tof/ u/]/ g]kfn /fi6«as +} sf ueg{/ rNtL lgIf]kaf6 nufgL ePsf] b]lvPsf art / d'2tLsf] Aofhb/ 36fpg'kg]{
gLltcg' ; f/ pkTosf k| b ] z n] ul/of];\ .Ú dxf;+3nfO{ a'emfPsf] …>dhLlj kqsf/x?sf d'2fx?df dxfk|;fb clwsf/LnfO{ a'emfPsf] 5 . 5 . o:tf] dxfdf/Lsf] cj:yfaf6 b]z ;'emfj k|ltj]bgdf pNn]v ul/Psf] 5 .
1fkgkq a'emfPsf] xf] . ;+u7gsf 1fkgkqdf elgPsf] 5, …g]kfn kqsf/ dxf;+3 lhDd]jf/ 5 . dxf;+3sf] d'Vo ;LaLkmLgn] tof/ u/]sf] k|ltj]bgn] a}l+ sª u'lh|/xFbf klg hDdf shf{df lgl:qmo shf{sf] pTkfbgd"ns / cg'Tkfbs If]qdf ul/g]
s]Gb|Lo ;b:o tyf pkTosf k|bz ] dxf;+3n] kl/rfng ug]{ k|ToIf ljb]zL d'2f klg oxL xf] .Ú 1fkgkq a'‰b} pgn] If]qdf t/ntf cefj x'gd ' f a}l+ sª c+z hDdf !=#& k|ltzt /x]sf] 5 . nufgLsf] Aofhb/ km/s x'gk' g],{ cfoftdf
;+of]hs zf]e/fh a/fnsf] g]t[Tjdf ;xfotfnfO{ /f]lsof];\ . dxf;+3nfO{ eg], …;b:ox?sf] z'l4s/0fsf nflu Joj:yfkg s} d'Vo e"ldsf /x]sf] ljifonfO{ sf]le8\sf] c;/sf] sf/0f k'gtf{lnsLs/0f yk s8fO{ u/L ;Dk"0f{ k|lttkqaf6
cf}N+ ofPsf] 5 . a}s + x?n] cg'Tkfbs jf – k'g/;+/rgf ug{' k/]sf] jf Dofb yk cfofltt j:t'df !)) k|ltzt gub
uPsf] 6f]nLn] dxf;+3sf pkTosf cfTdflge{/ / :jb]zL ;xfotfaf6 klg xfdL sfof{Gjogs} txdf hfFb5 } f}F . sd pTkfbsTj If]qdf pRr shf{ k|jfx ul/Psf sf/0f ls:tf /sd ;dodf cfpg dflh{g /fVg'kg]{ h;n] ubf{ :jb]zL j:t'sf]
k|bz
] cWoIf >Lhg emfnfO{ 1fkgkq ;+rfng ug{ kxn ul/of];\ .Ú oL dfux? dxf;+3s} Ph]08f x'g\ . u/]sf] / lgIf]ksf] n'5fr'8F Ln] t/ntf cefj g;s]sf] . t/, d'2tL lgIf]k gjLs/0f ug{k' g]{ k|of]unfO{ k|fT] ;flxt ug]{ 5 . cfoftdf
ePsf] s'/f k|ltj]bgdf cf}N+ ofOPsf] 5 . bafjsf sf/0f lgIf]k tfgftfg ug{k' g]{ cfTdlge{/ ePsf j:t'df cfoft
;LaLkmLgn] cWoogcg';f/ @)&* cj:yf l;h{gf eO{ t/ntfdf rfk k/]sf] k|lt:yfkg s/ nufpg] / cfjZostf
cfiff9df $& k|ltzt /x]sf] d'2tL lgIf]ksf] k|ltj]bgdf pNn]v ul/Psf] 5 . ;+3n] x]/L cf+lzs jf k"0f{ aGb]h nufpg] s'/f
c+z @)&* d+l;/ d;fGtdf %$=# k|ltzt g]kfn ;/sf/sf] k'h F Lut vr{ ug]{ k|0ffnLsf] ;+3n] t/ntf Joj:yfkg ug]{ ;'emfjsf]
k'us ] f] / artsf] c+z %$=# k|ltztaf6 bogLo atfpFb} e'QmfgL k|0ffnL klg ?kdf pNn]v u/]sf] 5 . To:t} ;+3n]
#!=% k|ltztdf em/]sf] 5 . a}s + x?sf] k|lqmofd'vL ePsf] cf}+NofPsf] 5 . /f]huf/sf] lgldQ ljb]z hfg] gful/snfO{
lgIf]kdf rNtL / artsf] c+z 36\b} h;sf/0fn] klg t/ntf cefj b]lvPsf] clgjfo{ a}s + vftf vf]Ng nufpg],
a'emfOPsf lyP . g]kfnsf] kqsfl/tf ;+u7gn] ;dfg'kflts lj1fkg sfof{Gjog ug]{ k|lta4tf JoQm ub{5' .Ú uO/x]sf] b]lvG5 . d'2tLsf] c+z eg] PSsf;L ;+3n] lgisif{ lgsfn]sf] 5 . /]ld6\ofG;sf] cfk|jfxdf yk ! k|ltzt
If]q / ;Dk"0f{ kqsf/x?sf] ;femf ;+:yf k|f0ffnLnfO{ sfof{Gjog ug{ ;+:yfut otf, hgkqsf/ ;+u7g g]kfn a9\g uO{ t/ntf Joj:yfkgdf bafj k'us ] f] ;+ 3 n] ueg{ / nfO{ a' e mfPsf] Aofh lbg] / ljb]z hfg] hgzlQmnfO{ klg
cf}+NofPsf] 5 . To:t}u/L ;+3n] k|ltj]bgdf t/ntf cefjsf] sf/0fnfO{ ;fdflhs ;'/Iff sf]ifdf ;xefuL u/fpg]
g] k fn kqsf/ dxf;+ 3 nfO{ yk kxn ug{ cfu|x u/]sf] 5 . ;fy}, dsjfgk'/n] g]kfn kqsf/ dxf;+3 pkef]UocGtu{tsf] cGo / cGo zLif{sdf b]vfpFb} ;dfwfgsf pkfo klg cf}N+ ofPsf] Joj:yf ug{k' g]{ ;'emfjnfO{ cf}N+ ofOPsf] 5 .
dof{lbt, cg'zfl;t / lhDd]jf/ kqsf/x?sf] j[l4 ljsf; ug{ tflnd dsjfgk'/nfO{ 1fkgkq a'emfPsf] 5 . !) va{ %% ca{ nufgL ePsf], h'g hDdf 5 . a}l+ sª If]qdf t/ntf cefjsf] a}s+ tyf ljQLo ;+:yfx?n] klg
agfpg eGb} hgkqsf/ ;+u7gn] / k|lzIf0fsf] Joj:yf ug{ dfu u/]sf] >dhLlj kqsf/x?sf] xslxt / shf{sf] @# k|ltzt /x]sf] hgfPsf] 5 . ;dfwfgsf] pkfosf] ;Gbe{df ;+3n] a}l+ sª sf]le8\n] kf/]sf] c;/sf] j:t'lgi7
1fkgkq a'emfPsf] xf] . 1fkgkqdf 5 . cgnfOg ;+rf/ dfWood tyf clwsf/sf ljljw ljifox¿ ;dflxt o:tf cg'Tkfbs If]qdf shf{ a9]kl5 Joj:yfkg kIfb]lv ;/sf/;DdnfO{ d"Nof+sg u/L ;f] c;/nfO{ sd ug{ shf{
>dhLlj kqsf/x?sf] Go" g td lel8of] d fkm{ t \ kqsfl/tf ug] { ul/Psf] * a'Fb] 1fkgkq ;f]daf/ t/ntf Joj:yfkgdf ;d:of b]lvg' ;'emfj lbPsf] 5 . k|ltj]bgn] casf lj:tf/df lgoGq0f ug{' pko'Qm x'g] ;'emfj
kfl/>lds, k] z fut ;' / Iff / kqsf/x?sf] ;'/Iff Uof/]G6L ug{ a' e mfPsf] xf] . pQm 1fkgkq :jefljs ePsf] ;+3n] k|ltj]bgdf pNn]v lbgdf t/ntf cefjsf] ;d:of ;dfwfg pNn]v ul/Psf] 5 . To:t} ;'emfjsf]
:yfloTjnfO{ ;'lglZrt ug{sf nflu kxnsb\dL lng ;+u7gn] dfu u/]sf] hgkqsf/ ;+ u 7g g] k fn u/]sf] 5 . k|ltj]bgdf ut cf= j= df !) ug{ /fi6« a}s + n] ;LaLkmLg, g]kfn a}s + ;{ ?kdf lgb]l{ zt nufgLcGtu{t NofOPsf]
7f]; kxn ug{ dfu ul/Psf] 5 . ;fy} 5 . kqsf/x?sf] :jf:Yo aLdf, hLjg dsjfgk'/sf ;+of]hs ;"o{axfb'/ k|ltztn] 36]sf] cfoft o; cjlwdf ^!=^ ;+3, 8]enkd]G6 a}s + ;{ P;f]l;Pg g]kfn shf{ gLlt k'g/fjnf]sg ul/g' pko'Qm
sf]le8sf sf/0f /f]huf/ u'dfPsf aLdf / ;+rf/ ;fdu|Lsf] aLdf ug]{ uf] n ] s f] g] t [ T jdf ;b:o k| N xfb k|ltztn] a9]sf], h;sf/0f cfoftdf a9L / g]kfn ljQLo ;+:yf P;f]l;P;g;Fu x'g] s'/fnfO{ ;dfj]z ul/Psf] 5 . k'h F Lut
;+rf/sdL{sf] k'g:yf{kg, /fxt / Joj:yf ug{ klg dfu u/]sf] 5 . uf}td;lxtsf] 6f]nLn] g]kfn kqsf/ vr{ x'bF f k'hF L lgdf{0f x'g g;ls/x]sfn] 3lge"t 5nkmn u/L ;dGjofTds?kdf vr{ / e'QmfgLsf] k/Dk/fut k|0ffnLdf
:jf:Yo pkrf/sf nflu kxn ug{ 1fkgkq a' ‰ b} cWoIf ;' j ] b Ln] dxf;+3 dsjfgk'/sf cWoIf dl0f/fh t/ntfdf rfk kg]{ u/]sf] atfOPsf] 5 . cl3 a9\gk' g]{ ;'emfj lbPsf] 5 . o:tf] Jofks ;'wf/sf nflu g]kfn /fi6«
;+3sf] k|ltj]bg cg';f/ g]kfnsf] s'n u|fx:y ;dGjosf] kxn ueg{/n] g} lng'kg]{ s'/f a}s+ dfkm{t\ ;xhLs/0f x'g' cfjZos
cfu|x u/]sf] 5 . hgkqsf/n] p7fPsf d' 2 fx? uf}tdnfO{ x:tfGt/0f u/]sf] xf] . pTkfbgdf e08} @% k|ltzt of]ubfg pQm k|ltj]bgdf pNn]v ul/Psf] 5 . b]lvPsf] s'/fnfO{ t/ntf cefj
;+u7gn] ;b:ox?sf] z'l4s/0f u/L dxf;+3sf ;femf d'2f ePsfn] o;nfO{ ;+of]hs ;"oa{ xfb'/ uf]ns ] f] x:tfIfl/t ljk|i] f0f cfk|jfxsf] /xg] u/]sf]df kl5Nnf] ;fy} ;+3n] Aofhb/df l:y/tf sfod ;dfwfgsf nflu a} + s ;{ x ?n]
dxf;+3nfO{ dof{lbt / lhDd]jf/L sfof{Gjog ug]{ k|lta4tf JoQm u/] . 1fkgkqdf b] x foadf] l hdsf ;dodf cfk|jfxdf b]lvPsf] sdLn] ub}{ lgIf]ksf] ld>0f ;'wf/ ug]{ gLlt k|ltj]bgdfkm{t ;'emfj cf}N+ ofPsf 5g\ .
agfpg cfu|x u/]sf] 5 . …kqsfl/tf …>dhLlj kqsf/x?sf d'2fx?df ljifoj:t'x¿ ;dfj]z ul/Psf] 5 .
ul//x]sf kqsf/nfO{ ;xh / lgikIf
?kdf ;b:otf k|fKt x'g] ;'lglZrt
ul/of]; .Ú dxf;+3nfO{ a'emfPsf]
1fkgkqdf elgPsf] 5, …g]kfn kqsf/
dxf;+3 lhDd]jf/ 5 . dxf;+3sf] d'Vo
d'2f klg oxL xf] .Ú 1fkgkq a'‰b} pgn]
eg], …;b:ox?sf] z'l4s/0fsf nflu
klg xfdL sfof{Gjogs} txdf hfFb5 } f}F .
!_ >dhLlj kqsf/x?sf] Go"gtd
kfl/>lds, k]zfut ;'/Iff /
:yfloTjnfO{ ;'lglZrt ug{ 7f];
sbd rfnL sf]le8sf sf/0f
a}s+ x?aLr lgIf]ksf] Aofhb/ a9fpg] ;xdlt
sf7df8f}F . jfl0fHo a}s
+ sf k|dv
' tTsfn :yug ug{ cfu|x u/]sf] 5 . Jofj;flos nfut k|If]k0f ug{ ;Sg]
sfo{sf/L clws[tx?sf] 5ftf ;+u7g g]kfn a}s + ;{ ;‹ lgIf]ksf] Aofhb/df cj:yf;d]t gx'g] dxf;‹sf] a'emfO 5 .
dxf;+3n] kl/rfng ug]{ k|ToIf ljb]zL oL dfux? dxf;+3s} Ph]08f x'g\ . /f]huf/ u'dfPsf ;+rf/sdL{sf] g]kfn a}s + ;{ ;+3n] z'qmaf/ kmfu'g j[l4 ug]{ lg0f{o ;fj{hlgs eP nuQ} Aofhb/ j[l4af6 t/ntf ;d:of ;dfwfg
;xfotfnfO{ /f]lsof];\ . dxf;+3nfO{ sfof{Gjog ug]{ k|lta4tf JoQm ub{5' .Ú k' g :yf{ k gf, /fxt / :jf:Yo dlxgfsf nflu Aofhb/ a9fpg] ;xdlt dxf;‹n] s8f cfklQ hgfpFb} tTsfn gx'g]df cfk"m ljZj:t /x]sf] eGb}
cfTdflge{/ / :jb]zL ;xfotfaf6 o;}u/L hgkqsf/ ;+u7g g]kfn pkrf/sf nflu kxn ul/g'kg]{ . u/]sf 5g\ . kl5Nnf] ;do a}s + x?df pQm lg0f{o :yug ug{ cfu|x u/]sf] dxf;‹n] oLnufotsf sf/0faf6 pBf]u
;+rfng ug{ kxn ul/of];\ .Ú sfe|n ] ] kqsf/ dxf;+3 sfe|n ] fO{ & a'bF ] @_ g]kfn ;/sf/af6 ljdfª\s /sd nufgL of]Uo /sd -t/ntf_ cefj xf] . sf]le8sf sf/0f ;fgf 7"nf ;a} Joj;fo If]q rf}tkmL{ bafadf kbf{ o;sf]
;+u7gn] ;dfg'kflts lj1fkg 1fkgkq a'emfPsf] 5 . hgkqsf/ xfNg] u/L >dhLlj kqsf/x?sf] rsf]{ qmddf 5 . shf{sf] dfu lg/Gt/ k|sf/sf pBf]u Joj;fo oltv]/ cToGt k|ToIf c;/ d'n'ssf] pTkfbg /
k|f0ffnLnfO{ sfof{Gjog ug{ ;+:yfut ;+u7g g]kfnsf sfe|] lhNnf cWoIf lgMz' N s % nfv a/fa/sf] al9/x]sf] t/ lgIf]k eg] cfpg g;s]sf] sl7g cj:yfaf6 u'lh|/x]sf k"jj{ t\ cy{tGqdf kg]{ :ki6 kf/]sf] 5 .
kxn ug{ cfu|x u/]sf] 5 . ;fy}, gs'n rf}nfufO{s + f] g]tT[ jdf uPsf] :jf:Yo ljdf ug{ ;DalGwt eGb} a}s
+ x?aLr Aofhb/ a9fpg] eb| cj:yfdf ;~rfng x'g g;s]sf] tYo Jofkf/ 3f6fsf] bfo/f lgs} a9L
kqsf/x?sf] j[lQ ljsf; ug{ tflnd 6f]nLn] zfvfsf sfo{afxs cWoIf 7fpFdf kxn ul/of];\ / To:tf] ;xdlt ul/Psf] ;+3sf Ps ;b:on] k]z ub}{ dxf;‹n] a}l+ sª If]qaf6 pBf]u /x]sf] cj:yfdf, kl5Nnf] k6s lgIf]kdf
/ k|lzIf0fsf] Joj:yf ug{ dfu u/]sf] lagf] b Gof} k fg] / ;lra slkn ljdf ubf{ ;xh / ;lhnf] hfgsf/L lbP . pgsf cg' ; f/ Joj;fonfO{ k"0f{¿kdf ;~rfng ug]{ Aofhb/ j[l4sf] lg0f{oaf6 shf{sf] Jofh
JolQmuttkm{ d'2tLdf jflif{s !!=)# sfo{df ;xof]usf] ck]Iff eO/x]sf] b/ j[l4 x'g uO{ pBf]u Joj;fo yk
5 . cgnfOg ;+rf/ dfWod tyf sf]O/fnfnfO{ e]6/] pgs} sfo{sIfdf k| l qmofaf6 x' g ] u /L ;a} k|ltzt Aofhb/ k'¥ofpg] ;xdlt cj:yfdf lgIf]ksf] Jofh a9fpg] ljifo lzlyn x'g] tyf cfGtl/s pTkfbg g}
lel8of] d fkm{ t \ kqsfl/tf ug] { k'uL 1fkgkq a'emfPsf] xf] . g]kfnsf] kqsf/x?df k" 0 f{ ¿kdf ePsf] 5 . o;cl3 df3 dlxgfsf ldNbf] gePsf] hgfPsf] 5 . a}lsª 7Kk x'g hfg] cj:yf cfpg]tkm{
kqsf/x?sf] ;'/Iff Uof/]G6L ug{ kqsfl/tf If]q / ;Dk"0f{ kqsf/x?sf] sfof{Gjog ul/g'kg]{ . nflu a} + s x?n] !)=)& k| l tzt If]qaf6 ljutdf ePsf ;sf/fTds dxf;‹n] ;/sf/ / g]kfn /fi6« a}s + sf]
kxnsb\dL lng ;+u7gn] dfu u/]sf] ;femf ;+:yf g]kfn kqsf/ dxf;+3nfO{ #_ d x f ; + 3 s f ] ; b : o x ¿ s f ] Aofhb/ lbg] ;xdlt u/]sf lyP . kxnsf] lghL If]qn] ;b}j :jfut u/]sf] Wofgfsif{0f u/fPsf] 5 . cgk]lIft?kdf
5 . kqsf/x?sf] :jf:Yo aLdf, hLjg yk dof{lbt, cg'zfl;t / lhDd]jf/ z' l 4s/0f ub} { ;a} kqsf/ k' ; df a9fOPsf] Aofhb/ df3 pNn]v ub}{ dxf;‹n] c;xh cj:yfaf6 ul/Psf] lgIf]kdf Jofhb/ j[l4sf]
aLdf / ;+rf/ ;fdu|Lsf] aLdf ug]{ agfpg eGb} hgkqsf/ ;+u7gn] ;+u7g / kqsf/x?sf] dlxgfdf eg] a9fOPg . t/, kmfu'gdf u'lh|/x]sf] pBf]u Joj;fo If]q tyf lg0f{on] cfwf/ b/ j[l4 x'g uO{ C0fsf]
Joj:yf ug{ klg dfu u/]sf] 5 . 1fkgkq a'emfPsf] xf] . 1fkgkqdf dxf;+3df ;xeflutfsf nflu eg] Ps}k6s sl/a ! k|ltzt Aofhb/ pBf]uL Joj;foLn] lnPsf] C0fsf] Aofh Aofh b/;d]tdf j[l4 x'g] cfz+sf ug]{
1fkgkq a'‰b} cWoIf emfn] hgkqsf/n] >dhLlj kqsf/x?sf] Go" g td yk dof{lbt / lhDd]jf/ x'Fb} a9fpg] lg0f{ o ePsf] xf] . b/ k'gM a9]df of] If]q yk w/fzoL x'g] 7fpF kof{Kt b]lvPsfn] tTsfn pQm
p7fPsf d'2fx? dxf;+3sf ;femf d'2f kfl/>lds, k]zfut ;'/Iff / :yfloTjnfO{ kqsfl/tf ul//x]sf ;xdltcg';f/ ca jfl0fHo a}s + x/n] / pBf]uL Joj;foL ;8sdf cfpg] lg0f{o :yug ug{ dxf;‹n] /fi6« a}s +
ePsfn] o;nfO{ sfof{Gjog ug]{ ;'lglZrt ug{sf nflu 7f]; kxn ug{ kqsf/x?nfO{ ;xh / lgikIf ;+:yfutdf lgIf]kdf !)=# k|ltzt kl/l:ylt ;[hgf x'g] xf] ls eGg]df lghL ;dIf uDeL/ cfu|x u/]sf] 5 .
k| l ta4tf JoQm u/] . …>dhLlj dfu ul/Psf] 5 . ;fy} sf]le8sf sf/0f ?kdf ;b:otf k| f Kt x' g ] Aofhb/ lbg]5g\ . o;}u/L art If]qn] lrGtf JoQm u/]sf] 5 . x/]s ylnPsf pBf]u Joj;fonfO{ ;';' ~rfng
vfftfdf % k|ltzt / sndf #=)!% q}dfl;sdf lgIf]kdf Jofh b/ j[l4 x'bF } ug]{ jftfj/0f agfpg ;/sf/, /fi6«
kqsf/x?sf d'2fx?df dxf;+3 lhDd]jf/ /f]huf/ u'dfPsf ;+rf/sdL{sf] k'g:yf{kg, jftfj/0f ;'lglZrt ul/g'kg]{ . k|ltzt Jofhb/ lbg] eb| ;xdlt hfg] k|yf sfod x'g] xf] eg] d'ns ' leq a}s
+ / a}lsª If]q;Fu cfu|x ub}{ o;sf
5 . dxf;+3sf] d'Vo d'2f klg oxL xf] .Ú /fxt / :jf:Yo pkrf/sf nflu kxn $_ g]kfn kqsf/ dxf;+3n] kl/rfng ePsf] tL ;b:on] hfgsf/L lbP . pBf]u Joj;fo ug{ ;Dej gePsf] nflu lg/Gt/ ;+jfb / ;xsfo{df /xg
1fkgkq a'‰b} pgn] eg], …;b:ox?sf] ug{ cfu|x u/]sf] 5 . ug]{ cfly{s sf/f]jf/ kf/bzL{ o;}aLr, g]kfn pBf]u jfl0fHo dxf;‹n] 7x/ u/]sf] 5 . Jofh b/df g]kfn pBf]u jfl0fHo dxf;‹ ;b}j
z'l4s/0fsf nflu klg xfdL sfof{Gjogs} ;+u7gn] ;b:ox?sf] z'l4s/0f u/L ul/g'kg]{ . dxf;‹n] lgIf]kdf Aofh j[l4sf] lg0f{o cl:y/tf sfod /x+ F b f d' n ' s df tof/ /x]sf] k|ltj4tf JoQm u/]sf] 5 .
txdf hfFb5 } f}F . oL dfux? dxf;+3s} dxf;+3nfO{ dof{lbt / lhDd]jf/L agfpg %_ s]Gb|, k|bz ] / :yfgLo ;/sf/af6
klg Ph]08f ePsfn] sfof{Gjog ug]{ cfu|x u/]sf] 5 . …kqsfl/tf ul//x]sf k|fKt x'g] lj1fkgx¿ dxf;+3dfkm{t\ Pd;L;Llj?4===== ug{ ;S5g\ < s] k|r08 / dwj g]kfnn] 5g\ . Pdfn] hgdts} sf/0f 8/fP/
k|lta4tf JoQm ub{5' .Ú kqsf/nfO{ ;xh / lgikIf ?kdf ;b:otf ;dfg'kflts k|0ffnLaf6 ;a} hgcfGbf] n gsf] tof/L u/f} + – of] lxDdt ug{ ;S5g\ t < ;a}nfO{ ;+;bdf df}g a;]sf] xf] . Pd;L;Ldf
o;}u/L hgkqsf/ ;+u7g g]kfn k|fKt x'g] ;'lglZrt ul/of];\ .Ú dxf;+3nfO{ ldl8ofx?n] kfpg] jftfj/0f ca ;+;bleq / aflx/ ;a}lt/ gofF yfxf 5, k|r08sf] bf]xf]/f] rl/q / dtbfg gug{ 7"nf] bafa 5 . hgtfn]
sf7df8f}F lhNnf ;ldltn] kqsf/ a'emfPsf] 1fkgkqdf elgPsf] 5, …g]kfn ul/g'kg]{ . w'j|Ls/0f tof/L u/f}+ . s] ;+;bleq e" l dsfsf] Oltxf; k6s–k6s g]t[Tj vf]hL /x]sf 5g\ / ;+o'Qm
dxf;+3 sf7df8f}F zfvfnfO{ 1fkgkq kqsf/ dxf;+3n] kl/rfng ug]{ k|ToIf ^_ kqsf/x?sf] Ifdtf j[lQ ljsf; k|r08, dfwj g]kfn, lrqaxfb'/ s];L, pbf+luPsf] 5 . ca cfkm\gf] :ki6 / hgcfGbf]ngsf] cfjZostfsf] dx;';
gf/fo0fdfg ljh'R5] / eLd /fjnx?sf] ;a}n] b]Vg] jf:tljs e"ldsfsf] u/]sf 5g\ . To;sf/0f olb gofF
a'emfPsf] 5 . ;+u7gsf cWoIf lht]Gb| ljb]zL ;xfotfnfO{ /f]lsof];\ . dxf;+3nfO{ ug{ ljleGg tflnd / k|lzIf0fsf] cfjZostf 5 . ljKnj / ls/0fx? hgcfGbf]ngsf] tof/Ldf hfg] xf] eg]
dxh{gsf] g]t[Tjdf uPsf] 6f]nLn] cfTdflge{/ / :jb]zL ;xfotfaf6 ;+rfng Joj:yf ul/g'kg]{ . ;+oQ' m df]rf{ aGg ;S5 < s] ;+;b
aflx/ ljKnj, ls/0f, l;kL t ;8sdf tof/ g} 5g\ t/ pgLx?n] b]zdf 7"nf] pynk'yn x'g] ;Defjgf
zfvfsf cWoIf ;"o{ ;'jb] LnfO{ 1fkgkq ug{ kxn ul/of];\ .Ú &_ kqsf/x?dfly x' g ] ljleGg ;+sL0f{tfx? Tofu]/ ;a} /fi6«jfbL zlQm 5 . gful/s ;d" x / /fi6« j fbL
a'emfPsf] xf] . g]kfnsf] kqsfl/tf If]q ;+u7gn] ;dfg'kflts lj1fkg lsl;dsf b'Jo{jxf/ cGTo ug{ d}gfnLnufot /fi6«jfbL zlQmx?sf]
;+ o ' Q m df] r f{ aGg ;S5 < s] / ;d"xx? Nofpg' k5{ / ;+oQ ' m df]rf{ gful/s ldn] / a[ x t\ ;+ o ' Q m
/ ;Dk"0f{ kqsf/x?sf] ;femf ;+:yf k|f0ffnLnfO{ sfof{Gjog ug{ ;+:yfut plrt kxn ul/g'kg]{ . k" j { / fhfjfbLx?, /fi6« j fbLx? / agfpg' k5{ . ;+sL0f{tfx? dfq af]Sg] hgcfGbf]ngsf] 3f]if0ff jf tof/L ug'{
g]kfn kqsf/ dxf;+3nfO{ yk dof{lbt, kxn ug{ cfu|x u/]sf] 5 . ;fy}, *_ kl/rokq ePsf lqmofzLn gful/s ;dfhx? of] df]rf{df cfpg xf] eg] cfGbf]ngsf] ljsf; x'bF g} , ljgfz cfhsf] j:t'ut cfjZostf xf] . /fi6«
cg'zfl;t / lhDd]jf/ agfpg eGb} kqsf/x?sf] j[lQljsf; ug{ tflnd / kqsf/x? ;femf oftfoftdf ;S5g\ < lrqaxfb'/ s];Lsf] Pp6f dfq} x'G5 . Oltxf;df cj;/x? ;w}eF l/ a]Rg] ck/fw IfDo x'bF g} , of] k'li6
hgkqsf/ ;+u7gn] 1fkgkq a'emfPsf] k|lzIf0fsf] Joj:yf ug{ dfu u/]sf] lgMz'Ns ofqf ug{ kfpg] jftfj/0f ;+Zn]if0f ;xL 5 M Pd;L;L t of] cfpFbg} g\ . klxnf b]znfO{ arfcf}+ clg ug'k{ b{5 . /fi6«3ftLx?nfO{ k'/:s[t
xf] . 1fkgkqdf >dhLlj kqsf/x?sf] 5 . cgnfOg ;+rf/ dfWood tyf agfpg kxn ul/g'kg]{ . ;+;baf6 kfl/t ul/xfNg ;S5g\ t/, c? cEof; u/f}n + f . b]z arfP/ clg u/fpg], r'gfjdf lhtfpg] / ;Qfdf
Go"gtd kfl/>lds, k]zfut ;'/Iff / lel8of] d fkm{ t \ kqsfl/tf ug] { 1fkgkq a'‰b} cWoIf dl0f/fh To;kl5 /fli6«o cfGbf]ngsf] p7fg ax;x? u/f}n + f. /fvL /fVg] e"n gu/f}+ . ca of] ;xL
:yfloTjnfO{ ;'lglZrt ug{sf nflu 7f]; kqsf/x?sf] ;'/Iff Uof/]G6L ug{ uf}tdn] >dhLlj kqsf/x?sf] lxtdf ug{ h?/L 5 . olb ljZjfl;nf] / %= Oltxf;s} ;a} e Gbf 7" n f] ;do cfPsf] 5 . ;xL ;dodf ;xL
e/kbf]{ u7aGwg agfpg ;s]df ljefhg – hgdt olt 7" n f] lg0f{o u/f}+ . ljKnjn] eg]h:t} ;w}+
kxn ug{ dfu ul/Psf] 5 . ;fy} kxnsb\dL lng ;+u7gn] dfu u/]sf] lnlvt pko{'Qm ljifox¿ g]kfn ljefhg Oltxf;df slxNo} ePsf] qmflGtsf/L, k|ultzLn, /fi6«jfbL /
sf]le8sf sf/0f /f]huf/ u'dfPsf 5 . kqsf/x?sf] :jf:Yo aLdf, hLjg kqsf/ dxf;+ 3 åf/f sfof{ G jog hgtfn] :jt:k"mt{ ?kdf cg'df]bg
ug]{ ;+;bnfO{ nv]6\g ;'? ug]{5g\ . lyPg . sf+u|];sf ;b:ox? klg ;Rrf nf]stGqjfbL zlQmx? ldn]/
;+rf/sdL{sf] k'g:yf{kg, /fxt / :jf:Yo aLdf / ;+rf/ ;fdu|Lsf] aLdf ug]{ u/fpgsf nflu cfjZos ;a} sbd Pd;L;L lj/f]wL cfGbf]ngdf cfpg] a[xt hgcfGbf]ngsf] tof/L u/f}+ .
pkrf/sf nflu kxn ug{ cfu|x u/]sf] Joj:yf ug{ klg dfu u/]sf] 5 . rfNg] atfPsf 5g\ . s] o;sf nflu bnx? tof/ 5g\ <
s] ;+;bleqsf bnx?n] of] lxDdt 5g\ . pgLx?n] cleofg rnfO/x]sf /fi6«3ftLx?sf] efufefu ;'? eOxfN5 .
@)&* ;fn kmfu'g ! ut] cfOtaf/ 7

Pd;L;Lsf] g]kfn ds;b


ljB' t \ / ;8s g} lsg <
sltko dfG5]sf] ts{ s] 5 eg]
kf; ug{ l7Ss x'G5 . xfn g]kfndf
pTkflbt !@)) d]ufjf6 ljB't\
kf]v/fb]lv n'lDagL;Ddsf] rLgn]
agfpg] eg]sf] /]n dfu{sf] ?6 /
ePsf :yfgsf] hn, hldg, h+un
h]–h] k5{g\ tL ;a} g]kfnsf] ;DalGwt
lacf/cfO{ d f g] k fnn] x:tfIf/
u/]kZrft To;sf] l7s $ dlxgf kl5
cjlwkl5 klg sfod /xG5g\ .Æ o;/L
;Demf}tfdf % aif{df kl/of]hgf ;Sg]
g]kfndf cTolws ul/jLsf] ;d:of g]kfnsf] lglDt kof{Kt 5}g To;}n] sf7df8f} F s f] nlK;km] b Laf6 dGqfnon] Pd;L;Lsf] gfddf kf; @)&$ ;fn ebf} @( ut] g]kfnnfO{ eg] tfklg Pd;L;Ln] slxn] g]kfn
x'gs
' f] d'Vo sf/0f x'g\ ckof{Kt ljB't\ ef/taf6 ljB' t \ vl/b ul/G5 . /ftfdf6];Dd, /ftfdf6]b]lv x]6f}+8f / ul/lbg'kg]{ dfq xf]Og wf/f & sf] bkmf Pd;L;Ldf x:tfIf/ u/fpg' , 5f]8g\ ] eGg] s'/f lgotjz v'nfOPsf]
/ ;8s . oxL sf/0fn] g} Pd;L;Ln] tTsfn kof{ K t ljB' t \ s f] lglDt bdf}nL x'Fb} a'6jn;Ddsf] Pd;L;Ln] &=! n] tL If]qx?df cd]/LsL sfg"g c:jefljs $)) s]eLsf] laB't 5}g . lgld{t kl/of]hgfsf] ;+/If0f,
nfu" x'g] s'/f klg lglZrt ul/Psf] k|;f/0f 6«fG;ldzg nfOg :yfkgfsf] /]vb]v / ;'/Iffsf] gfddf of cGo
vu]Gb| 5GTofn 5 . oL tYox?n] s] s'/f k|:6 ub{5g\
eg] rLgsf] la?4 cd]l/sfn] ;fdl/s
of]hgf lgdf{0f ug{,' rLgn] tof/ u/]sf]
/]n nfOgsf] ?6 d} ljB't\ 6«fG;ldzg
ljljw axfgfdf hlt jif{ klg g]kfndf
Pd;L;L a:g ;Sg] l:ylt sfod
g]kfnsf cyfx k|fs[lts >f]t o'4sf] tof/L ub}5 { . o;sf] lglDt
cd]l/sfn] g]kfnsf] ;8s / ljB't\
k|zf/0f nfOgsf] ?6 to ul/g', tL
7fpF hf] Pd;L;Lsf] ljB't\ k|zf/0f
ul/Psf] 5 . %) jif{ kl5 dfq
pTkfbg x'g;Sg] ljB't\ 6«fG;ldzg
k|of]u ug{ rfxG5 hf] xfn To; k|sf/sf] ?6 dfq xf]Og rLgsf] /]nsf] ?6 klg k|zf/0f nfOg lgdf{0fsf] of]hgf x]bf{
;fwg dfly sAhf hdfpg' o'4sf] lglDt k|of]u of]Uo 5}gg\ . xf] sf] :jfldTj cd]l/sfsf] gfddf Pd;L;L sd;]sd !)) aif{ a:g]
Pd;L;Ln] g]kfndf ljB't\ / ;8s g} kf; ul/lbg'kg]{ zt{ /flvg', tL 7fpFdf p2]Zon] g]kfn l5/]sf] b]lvG5 . of]
Pd;L;Lsf] csf]{ g]kfn ds;b /f]Hg' k5fl8sf] /fu oxL xf] . g]kfnsf] k|rlnt sfg'g nfu" gx'g] cjlwdf g]kfnsf k|fs[lts ;|f]t
;+ ; b\ a f6 kfl/t ug{ ' g} lsg cd]l/sL sfg'g nfu" x'g] zt{ /flvg', ;fwgx? dfly sAhf hdfP/ o'/l] god,
xf] . g]kfn ;/sf/n] k7fPsf] k¥of] < c:jefljs $^ ld6/ rf}8f ;8s ;'g / cGo dxTjk"0f{ hl8a'l6 h:tf
cfh;Dd g]kfnn] cGo /fi6«x? lgdf{0fsf] of]hgf to ug{', ;fdl/s ax'dN" o k|fs[lts ;DklQx? cd]l/sf
kqsf] hjfkm lbg] qmddf tyf ;+ : yfx? h:t} ljZj a} + s , 9+un] pko'Qm 7fpF x]/]/ ;8s dd{t k'lu;s]sf x'g5 ] g\ .
PlzofnL ljsf; a}+s, hfkfgsf] / la:tf/sf] of]hgf agfpg', tL nf]skf6LGo'hdf lbg]z lnDa' n]Vg'
Pd;L;Ln] n]vs ] f] kqsf] a'bF f g+= hfO{sf, a]nfotsf] DFID cd]l/sfs}
USAID cflb;F u cfly{ s
7fpFsf klg sfg'gL?kn] g} :jfldTj
Pd;L;L cd]l/sfsf] gfddf kf;
x' G 5 æPd;L;Lsf] k| : tfjgfdf
…;Demf}tfcGtu{t Pd;L;Lsf] ;xfotfn]
!! -`_ df :k:6 n]lvPsf] 5 sfo{qmd;DaGwL s}of}F ;Demf}tfx?
u/]sf] 5 . tLdWo] s'g} klg ;+;b\af6
vf]Hg', tL 7fpFdf g]kfnsf] k|rlnt
sfg'g nfu" gx'g] cd]l/sL sfg'g nfu"
g]kfnsf] ;'zf;g, cfly{s :jtGqtf tyf
hgtfdf ul/g] nufgL ;'b[9 ug]{
…cg'bfgsf] k|efjsfl/tf, n]vfk/LIf0f, / p2]Zo k|flKtsf] d"NofÍg kfl/t ul/Psf 5}gg\ lsgls ;a}nfO{
To;sf] cfjZos lyPg . t/,
x'g] zt{ /flvg', lgdf{0f ;fdu|Lsf]
gfddf cd]l/sfn] g]kfndf h] -o'4
k|ltjåtf ul/Psf] 5 . of] eg]sf]
g]kfnsf] ;dfhjfb, hgjfbsf cfly{s
h:tf If]q;Fu ;DalGwt s]xL Joj:yfx? kfFr jif{sf] sDKofS6sf] Pd;L;L ;Demf}tf g]kfnsf] ;+;baf6
kfl/t ul/g' k b{ 5 eGg] :jo+
;fdu|L_ Nofo klg ;f]Wg a'‰g gkfpg]
zt{ /flvg' , g] k fn ;/sf/n]
cfwf/x¿ hnljB't, hn;|ft] , h+un,
hldg / ;8sx¿ /fHoaf6 vf];/]
Pd;L;Lsf] zt{ ePsf] sf/0f To;sf] kl/of]hgfsf] af/]df hfgfsf/L lngsf] bnfn k' F h Lklt tyf ax' / fli6« o
cjlwkl5 klg sfod /xG5g\ .Æ o;/L ;Demf}tfdf % aif{df lglDt k|oTg ul/Fb}5 . To;f] t lglDt lnlvt cg'dlt lng'kg]{ Aoa:yf lgudx¿sf] xftdf lbg] / pgLx¿dfkm{t\
Pd;L;L ;Demf}tf ;+;baf6 kfl/t ul/g', sd{rf/L of sfdbf/ ;j} xfd|f] o'/l] god phf{, sRrf kbfy{, ef}lts
kl/of]hgf ;Sg] eg] tfklg Pd;L;Ln] slxn] g]kfn 5f]8g\ ] eGg] s'/f ul/g'kb{5 eGg] eP tfklg o;sf Pd;L;Ln] dfq /fVg] gfddf sd{rf/L tyf af}l4s ;DklQx¿ cd]l/sfdf
s}of} -sfof{no vf]Ng], sd{rf/L /fVg], / sfdbf/sf] axfgfdf c3f]lift ?kdf ;~ro ug]{ e"–cy{/fhgLlt / ;}Go
lgotjz v'nfOPsf] 5}g . lgld{t kl/of]hgfsf] ;+/If0f, /]vb]v / hUuf clwu|x0f ug]{ cflb, OToflb_ ;j} cd]l/sL ;]gf < /fVg klg ;lsg] /0fgLlt xf] Pd;L;L . k'h F LjfbL b]z /
sfdx? of] ;Demf}tf ;+;b\af6 kfl/t k|fjwfg /flvg', lgdf{0f ;fdu|L / pgLx¿n] sAhf u/]sf vf8L b]zx¿sf]
;'/Iffsf] gfddf of cGo ljljw axfgfdf hlt jif{ klg g]kfndf x'g' cl3 g} e};s]sf b]lvG5g\ . ;+/rgf ;'/Iffsf] axfgfdf cd]l/sL casf] ;o jif{leqdf ;Dk"0f{ k|fs[lts
hfgsf/x?sf cg' ; f/ g] k fnn] ;]gf 3f]lift?kdf /fVg ;lsg] zt{ ;|ft] ;fwg ;lsG5 . To;sf/0f ca
Pd;L;L a:g ;Sg] l:ylt sfod ul/Psf] 5 . %) jif{ kl5 dfq Pd;L;Ldf vr{ ug]{ eg]sf] nueu ;lxt s}of} ;fdl/s / /0fg}lts
k|sf/sf] zt{x? /flvg' g} g]kfndf
lxGb dxf;fu/ / k|zfGt dxf;fu/
If]qsf cyfx k|fs[lts ;|ft] ;fwgx¿
!# s/f]8 cd]l/sL 8n/ t o; cl3
pTkfbg x'g;Sg] ljB't\ 6«fG;ldzg k|zf/0f nfOg lgdf{0fsf] of]hgf g} vr{ e};Sof] . tyflk Pd;L;Ln]
cfk"m alnof] x'gsf] lglDt e/kbf]{
:yfoL ;}Go SofDk v8f ug]{ / rLgnfO{
3]/f xfn]/ l;Wofpg] Pd;L;Lsf] g]kfn
vf];/] ;fd|fHojfbLx¿ xhf/ jif{;Dd
afFRg rfxG5g\ . oxL xf] Pd;L;L cyf{t\
x]bf{ Pd;L;L sd;]sd !)) aif{ a:g] p2]Zon] g]kfn l5/]sf] cfwf/ lgdf{0f ug{ ;+;bsf] cg'df]bg
dfu u/]sf]5 . ;+;b\af6 kfl/t u/]sf]
ds;bsf k|df0f x'g\ Û
To:t} g]kfnsf cyfx k|fs[lts
ldn]lgod Rofn]~h skf]/{ z ] g .Ú
g]kfnsf s}of} gbLgfnf, ax'dN" o
b]lvG5 . of] cjlwdf g]kfnsf k|fs[lts ;|ft] ;fwgx? dfly sAhf s'g} klg dxTjk"0f{ k|:tfj ;DalGwt
b]zsf] P]g;/x x'g] / To;nfO{ xQkQ
>f]t ;fwg dfly sAhf hdfpg'
Pd;L;Lsf] csf]{ g]kfn ds;b xf] .
wft', hl8a'6Lx?df cd]l/sfsf] Wofg
lautb]lv uPs} lyof] t/ kl5Nnf]
g]kfn ;/sf/n] k7fPsf] kqsf] hjfkm ;do d':tfª\df e]l6Psf] ax'd"No
hdfP/ o'/l] god, ;'g / cGo dxTjk"0f{ hl8a'l6 h:tf ax'dN" o 5'g gkfOg] x'G5 . lgMzGb]x oxL
sf/0fn] g} Pd;L;Ln] ;f] ;Demf}tf lbg] qmddf Pd;L;Ln] n]v]sf] kqsf] o'/l] godsf] e08f/n] p;nfO{ nf]EofPsf]
;+;b\af6 kfl/t ul/g'kg]{ zt{ /fv]sf] a'bF f g+= !! -`_ df :k:6 n]lvPsf] b]lvG5 . OG8f]Kofl;lkms ;]gf / g]kfnL
k|fs[lts ;DklQx? cd]l/sf k'lu;s]sf x'g5] g\ . xf] . g]kfnsf] ;+ljwfg wf/f @&( df 5 …cg' b fgsf] k| e fjsfl/tf, ;]gfaLrsf] ;+oQ ' m ;}Go cEof;sf]
…zflGt / d}qL ;lGwÚ tyf …k|fs[lts n]vfk/LIf0f, / p2]Zo k|flKtsf] d"NofÍg gfddf g]kfnnfO{ OG8f]Kofl;lkms
;| f ] t tyf To;sf] pkof] u sf] h:tf If] q ;F u ;DalGwt s] x L /0fgLltdf ;fd]n ug]{ ljlQs} cd]l/sfn]
g]kfnsf] ljB't\ k|zf/0f nfOg la:tf/ g]kfnnfO{ yk !))) d]ufjf6 eP agfpg] eg]sf] ljB't\ 6«fG;ldzg afF8kmfF8Úsf] ljifo ;+;bsf] b'Ol{ txfO{ Joj:yfx? kfFr jif{sf] sDKofS6sf] o;af/] ;"Id cWog ul/;s]sf] 5 .
/ ;8s la:tf/df ;xof] u ug{ k'U5 . g]kfnnfO{ k"0f{?kn] ljB'tLos/0f nfOgsf] ?6 Ppt} k¥of] . ca k|Zg ax'dtn] kfl/t ug{' kg]{ eGg] k|fjwfg
nfu]sf] xf] . g]kfndf ul/jLsf] ;d:of
x'g'sf lalaw sf/0fx?dWo] Tof] klg
ug]{ xf] eg] bz xhf/ d]ufjf6 ljB't\
rflxG5 . ha ls g]kfndf bz xhf/
p7\5 rLgåf/f k"j3{ f]lift /]n dfu{nfO{
g} Pd;L;Ln] cfˆgf] ljB't\ 6«fG;ldzg
x'FbfxF'b} ;/sf/n] ab\lgotk"0f{ 9+un]
Pd;L;L ;Demf}tfnfO{ ;+;bsf] ;fdfGo
n]v, /rgf;DaGwL ;"rgf
Pp6f sf/0f cj:o xf] . t/, ToxL
sf/0fn] g} Pd;L;Ln] g]kfnsf ljB't\
d]ufjf6 ljB't\ pTkflbt x'g sl/j
krf; jif{sf] ;do nfU5 . æca xfdL
nfOgsf] ?6 lsg agfof] < To:t} k"j,{
dWo / dWoklZrdsf ;8s dd{t /
ax'dtn] kfl/t ug]{ Aoa:yf u/]sf]5 .
of] v]bhgs sfo{ t xf] g} ;fy}
…If]Kof:qÚ ;fKtflxs / …hgva/Ú
/ ;8s la:tf/;DaGwL sfo{qmd
NofPsf] eGg] s'/fdf s'g} bd 5}g .
a'emf}F xfdLn] cfkm}F kof{Kt k|of]u ug]{
ljB't\ pTkfbg x'gsf lglDt krf;
la:tf/ ug]{ of]hgfcGtu{t d]rLb]lv
u08sL;Ddsf d' V o ;8sx?
;+;b\jfbsf] pkxf; klg .
Pd;L;Lsf] g] k fn ds;b
cgnfOgdf k|sfzgfy{
a? Pd;L;Ln] lsg ljB't\ / ;8s
g} /f]Hof] < nufgL ug{sf lglDt :jf:Yo,
aif{ s'g'{ kg]{ x'G5 eg] laqmL ug]{ ljB't\
slxn] pTkfbg x'g] < lsgls s'g} klg
Pd;L;Lsf sfo{If]q leq k/]sf 5g\ .
o; leq Psflt/ ef/t / csf]{lt/
;+ ; f/sf clwsf+ z d' n ' s df
cd]l/sfsf] Pd;L;L dS;b rLgsf]
/fli6«o÷cGt/f{li6«o dxTjsf n]v,
lzIff, ko{6g, pBf]u, >d, ;+rf/, lrh laqmL ug]{ eg]sf] cfk"mnfO{ a9L ltAatsf] k|j]zåf/ kb{5g\ . oL b'O{ cfly{s sfo{qmddf efhf] xfNg] / ;w}F /rgf / tl:j/x¿ pknAw u/fO{
l;+rfOnufot s}of} ljifo x'to:Fbfx'bF } eP/ g} t xf] . To;sf/0f tTsfn kl/of]hgfcGtu{t *%^ ljB't\ k|;f/0f cfˆg} babaf sfod /flv/xg]
Pd;L;Lsf] Wofg ljB't\ / ;8s d} cfjZostfsf] b[l:6af6 x]bf{ g]kfnnfO{ 6fj/, #!@ lsnf] ld6/ k|zf/0f b]lvG5 . t/, g]kfnsf] ;Gbe{ s]xL ;xof]u k'¥ofpg' x'g OR5's ;a}df
lsg uof] < of] rf;f]sf] laifo xf] . $)) s]eL Ifdtfsf] 6«fG;ldzg nfOg nfOg/ s'n (( lsld ;8s $^ km/s 5 . rLg;Fu l;dfgf hf]l8Psf]
lj1x? eG5g\– æxfn g]kfndf ljB't\ cfjZos 5}g . ;flRrg} ljB't\ laqmL ld6/ rf}8f /fO{6 ckm j] lgdf{0f / ;fdl/s b[li6sf]0fn] pkof]uL d'ns ' cg'/f]w ul/G5 .
6«fG;ldzg nfOgsf] Ifdtf !#@ s]eL g} ug]{ xf] eg] To;n] k'Ub}g . Tof]eGbf x'g]5g\ . To;sf] lglDt #) j6f ePsf] sf/0f cd] l /sfsf]
sf] 5 / oxfF nueu ljB't\ pTkfbg
df]6fdf]6L !@)) d]ufjf6 x'G5 . $
a9L Ifdtfsf] cyf{t bz xhf/
s]eLeGbf a9L Ifdtfsf] rflxG5 . /
gu/÷ ufpm kflnsf, To;cGtu{tsf
%! j6f ef}lts ;+/rgf / & j6f
O{ G 8f] K ofl;lkms /0fgLltcGtu{ t
g]kfnnfO{ pkof]u u/]/ rLgnfO{ kmf}hL
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|
yfkfufp“, sf7df8f},+ kmf]gM (*$!$)#*%!
xhf/ d]ufjf6 ljB't\ pTkfbg ePdf ;dosf] b[li6n] x]bf{ krf; aif{ cl3 gbL k|efljt x'g5] g\ . Wofg lbg'kg]{ 9+un] l;Wofpg' Pd;L;Lsf] Pp6f E-mail : chhepyastra@gmail.com
Pd;L;Ln] agfpg] elgPsf] $)) Tof] ;Dej b]lvFb}g . s'/f s] 5 eg] ;Demf}tfsf] wf/f * g]kfn dS;b xf] . lj=;+= @)&$ ;fn janakhabar@gmail.com
s]eL Ifdtfsf] 6«fG;ldzg nfOgdf csf]{ s'/f s]?ªb]lv sf7df8f}F x'bF } sf] bkmf *=! cg';f/ kl/of]hgf nfu" a}zfv @( ut] lrlgofF kl/of]hgf
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)&* ;fn kmfu'g ! ut] cfOtaf/
k]6«f]lnod===== k] 6 « f ] l nod kbfy{ d f d" N oj[ l 4 / pgn] eg]sf 5g\, …dnfO{ t yfxf eof] s8Lsf] ?kdf ul/Psf] b'ik|rf/nfO{ lng
knfog, lzIff, :jf:Yo, /f]huf/ tyf ;d:ofx?sf] ;dfwfg xFb' g} .Ú
o;}u/L, jl/i7 clejQmf tyf
lg . tLgk6s ;bgdf uP/ x]/+] lg
d}n] . ( dlxgf ;/sf/df a;]/ klg
;lsG5 .
kl5Nnf] ;do g]skfsf dxf;lra
‘cfunfuL kLl8tnfO{ plrt /fxt / Ifltk"lt{ b]p’
;fdflhs ;'/Iff emg} si6k"0f{ / x]/]+ . ljb]zLn] oxfFsf /fhgLlts laKnj / k|jQmf k|sf08 nufot zLif{:y sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ bfªn] t'n;Lk'/df eLif0f cfunfuLaf6 ePsf]
bogLo aGb} uPsf] 5 .Ú hgclwsf/ cleofg, g]kfnsf cWoIf
Ps/fh e08f/Ln] bnfn /fHoJoj:yf kf6L{nfO{ ;a}nfO{ xf]Og, vf;vf; g]tfx?aLr cGt/åGå rls{Psf] / g]tfx? dfgjLo / ef}lts Ifltk|lt b'Mv JoQm ub}{ kLl8tnfO{ plrt /fxt / Ifltk"lt{ lbg
g]tf ldngn] kl5Nnf] ;do g]kfn dfG5]nfO{ lslg/x]sf] 5, kfln/x]sf] nfvfkfvf nfUg yfn]sf] eGb} h'g b'ik|rf/ dfu u/]sf] 5 . g]skf bfªsf ;]qm]6/L k|lbkn] jQmJo hf/L ub}{ ;f] dfu u/]sf x'g\ .
cfon lgud ln= s]Gb|Lo sfof{no, /x];Dd o;k|sf/sf] ;d:ofx? /lx
/xg] 7f]sj' f u/] . pgn] cfon lgudn] 5 . k|zf;gdf a:g] sltko k|zf;g ul/Psf] 5, Tof] qmflGtnfO{ sdhf]/ agfpg ;]qm]6/L k|lbkåf/f x:tfIfl/t lj1lKtdf z'qmaf/ /flt sl/j @ ah]b]lv
6] s ' , sf7df08f} n ] clGtd ldlt k| d ' v , b] z a] r ' j fx¿nfO{ klg vf] H g] ;fd| f HojfbL, bnfn / laxfg;Dd cfunfuL x'Fbf ePsf] dfgjLo Ifltk|lt kf6L{ b'lvt Pjd\ uDeL/
@)&* df3 !* ut] lgudsf d"Noj[l4 ug{' l7s xf]Og / To;sf]
c;/ gful/snfO{ ;a}If]qdf kg]{ lslg/x] s f] x' G 5 . sltko ;+;b\jfbLx?sf] lbjf:jKgf dfq ePsf] Wofgfsif{0f ePsf] atfOPsf] 5 . ;fy} cfunfuLaf6 d[To'j/0f ug{'ePsf
;xk|jQmf k'is/ sfsL{sf] x:tfIf/df a'l4hLljx¿nfO{ klg lsg]sf] x'G5 .Ú g]skfsf Ps g]tfn] atfP . pgsf d[tsx?k|lt efjk"0f{ >4f~hnL JoQm ul/Psf] 5 .
k|;
] lj1lKt g} hf/L u/]/ clGtdk6s ePsfn] xfdLn] cfGbf]ng ug{ tof/
/xg'kg]{ atfpb} of] /fHo;Qf abNg' g]kfn sDo'lg:6 kf6L{;lxt ^ cg';f/ kf6L{leq g]tfsf] gfd ehfP/ zf]s jQmJodf elgPsf] 5, æcfunfuL /fltb]lv ;'? eP/ csf]{ lbg
k]6f« l] nod kbfy{df lgw{Ss d"Noj[l4 /fhgLlts kf6L{ / @ df] r f{ n ] cfˆgf] b'gf] ;f]‰ofpg kNs]sf s]xL laxfg;Dd klg lgoGq0fdf Nofpg g;Sg', bdsnnufot cfunfuL lgoGq0fsf
u¥of] / dËnaf/ /ftL !@ ah]b]lv kb{5, sfg'gsf ljBfyL{ ePsf gftfn]
sfg"gL If]qklg bogLo ePsf] atfP . sf7df8f}Fdf cfof]hgf u/]sf] lj/f]w cj;/jfbLnfO{ kf6L{n] sf/jfxL u/]kl5 ;|ft] ;fwgx?sf] pknAwtf gx'g' / dfgjLo / ef}lts Iflt;Dd Joxf]gk'{ g]{ pQm
nfu" x'g] u/L ;fljssf] laqmLd"Nodf k| b z{ g dfOlt3/af6 ;' ? eP/ 3/ g 3f6sf ePsf lt cj;/jfbL 36gf of] bnfn /fHoJoj:yfsf] pkh ePsf] :ki6 kfg{ rfxG5f}F . ;fy} /fHo
k]6f« n] / l8hn k|ltln6/ ?= # a9fP/ o;}u/L, g]kfn cfon lgudsf
pk sfo{sf/L lgb]{zs gfu]Gb| zfxn] ;+;b\ejg cufl8 gofF afg]Zj/df clxn] kf6L{ / g]tflj?4 ljif jdg ub}{ lgsfoaf6 kLl8tnfO{ plrt /fxt / Ifltk"lt{ lbg dfu klg ub{5f}+ .Æ
ca k]6«f]nsf] k|ltln6/ ?= !$@ /
d§Lt]nsf] k|ltln6/ ?= !@% sfod
u/]sf] 5 eg] cfGtl/s xjfO{OGwgdf
ljleGg ;d:ofsf sf/0fn] ubf{ d"No
a9fpg' k/]sf atfpFb} o;df ;/sf/n]
k'u]/ lj/f]w ;efdf kl/0ft ePsf]
lyof] ] . lj/f] w ;efdf b] z eQm
u0ftflGqs df]rf{sf ;lrj k/L yfkf,
lxF l 8/x] s f 5g\ . of] pgLx?sf]
ax'n¶Lkgaf6 sf]xL klg cflQg' kb}{g .
hxfF;Dd k|jQmf k|sf08sf] ljifo 5 .
g]skf l;Gw'nLåf/f lgisflztsf] ckmjfxaf6 e|ldt gx'g cfu|x
k|ltln6/ ?= !) a9fPsf] 5 o;n] ;f] R g' k g] { a tfP . pgn] ef/tLo sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ l;Gw'nLn] klxn] g} lhDd]jf/Laf6 lgisfzg
ahf/df eGbf clxn] klg g]kfndf g]skf -d;fn_ sf g]tf ;dL/ l;+x, kf6L{sf] lg0f{o cg';f/ pxfFs} g]tT[ jdf jftf{ ul/Psf] JolQmsf] ljifodf e|ldt gx'g ;Dk"0f{ g]tf, sfo{stf{, z'elrGts,
g]kfnL hgtfnfO{ ;a}If]qdf c;/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf cWoIf Clif 6f]nL agL ;/sf/;Fu ltg a'Fb] ;xdlt
kf/]sf] atfP . k]6f« l] nod kbfy{ ;:tf] ePsf]n] cem} ;dy{sx?nfO{ cfu|x u/]sf] 5 .
cGt{ / fli6« o ahf/ cg' z f/ d" N o s§]n, g]skf -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ eof] / kf6L{ k'gM ultzLn eP/ cfˆgf] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf lhNnf ;]qm]6/L uf]kfn Anf]g / ljz]if sld6L ;b:o
g]tf ldngn] k|Zg ub}{ eg]– …s] sf kf]ln6 Ao'/f] ;b:o lbg]z zdf{, nIodf cufl8 a9\of], of] kf6L{lj?4
o; k|sf/sf] d"Noj[l4df vl/b d"No, ;dfof]hg gePsf] / cem} d"No zlz /fO{n] Ps lj1lKt hf/L u/L clvn -qmflGtsf/L_ l;Gw'nL lhNnf ;+of]hs
a9\g;Sg] ;Í]t u/] . pgn] lguddf g]skf dfcf]jfbL s]Gb| ;dfhjfbLsf ;'/fsL ug]{, kf6L{dfly k|ltaGw nflbPsf] xf]d a:ofn cfly{s clgoldt, ;f+:s[lts ljrng / t:s/L h:tf cj}wflgs
s/;lxtsf] s'n nfut, laqmL d"No cWoIf s0f{ a'9fyf]sL nufotn] ;dodf u[x k|zf;g;Fu ;fF7ufF7 u/L h]n
/ gfkmf–3f6fsf] c;dfg cj:yfsf] hDdf *&@ sd{rf/L 5g\ /fHonfO{ wGbfdf ;+nUg /x]sf] eGb} kf6L{sf] !# cf}F k"0f{ a}7sn] pgnfO{ ;+of]hsaf6
Psaif{df em08} ! va{ /fh:j ltg]{ ;Daf]wg ub}{ ;Qfwf/L bnx¿nfO{ / k|x/L lx/f;taf6 d'Qm ePsf, h]naf6 lgisfzg u/]sf] hfgsf/L u/fPsf 5g\ . xfn pgL g]skf -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_
ljj/0f x]bf{ ToxfF s'g} rnv]nsf] /fi6«3ftL Pd;L;L ;Demf}tf cg'df]bg 5'6\g ;+;b\jfbL;Fu cfTd;dk{0f u/]sf /
e" l dsf 5} g < –cyf{ t \ ut !% u/]sf] eGb} cem}klg k]6f« n] df dlxgfsf] df k|jz ] u/]sf] x'bF f kf6L{sf g]tf, sfo{stf{, z'elrGts, ;dy{sx?nfO{ sf/afxL
$ ca{ 3f6f nfU5 / ut ;fpg gug{rt] fjgL lbPsf lyP . qmflGtaf6 efUg] efuf}8fx?nfO{ dg kg]{ u/]sf] JolQmsf] ljifodf e|ldt gx'g lj1lKtdf cfu|x ul/Psf] 5 .
dlª\;/df g]kfn cfon lgudn] tof/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf s]lGb|o ljifo lyPg . To;}n] pgLx?n] k|jQmf
kf/]sf] ljj/0fcg';f/ ?= &^=## df dlxgfdf dfq @@ ca{ cfon lgudnfO{
3f6f nfu]sf] s'/f atfpFb} d'Vo e"ldsf ;b:o /fdnfn ljsn] ;~rfng u/]sf] k|sf08dfly Pp6f ;~hfn g} agfP/ e|d cfdqmflGtsf/L / kf6L{sf sfo{stf{n] ;dfhjfbsf] sfo{qmd / hgdt ;+ux| sf]
lsg]sf] ! ln6/ k]6«f]nnfO{ ?= !#^ pQm lj/f]w;efsfjQmfx?n] Pd;L;L 5g]{ sf]l;; ub}{ cfPsf 5g\ . kf6L{sf] ;d]t o; b'ik|rf/ ug]{dfly cg';Gwfg gLlt g]kfnL hgtfdf nf]slk|o x'bF } uPsf]
df laqmL ubf{, jf ?= &^=%% df ;/sf/ / /fHosf] ePsf] atfP .
cGt/lqmof sfo{qmddf csf{ jQmf ;Demf}tf /fi6«3ftL /x]sf]n] ;+;baf6 gLltcg';f/ ;/sf/;Fu aftf{ ug{ vl6Psf u/L sf/jfxLsf] bfo/fdf Nofpg dfu 5 . of] nf]slk|otfaf6 cflQPsf, 8/fPsf,
lsg]sf] ! ln6/ l8hnnfO{ ?= !!( h;/L eP klg kf; ug{ gx'g] / k|jQmf k|sf08sf] kxnsbdL, laa]s / ul//x]sf 5g\ . xfd|f] cg';Gwfg hf/L 5 . ;fd|fHojfbL / bnfn k'h F LjfbL tTjsf
df laqmL ubf{;d]t /fi6« / cfon pkef]Qmf ;+/If0f d~rsf ;lrj >Lw/
vgfnn] gful/ssf] xs / clwsf/sf] cd]l/sfnfO{ g} lkmtf{ k7fOlbg'kg]{ rft'o{tfsf sf/0f g]skf / ;/sf/aLr xfd| f ] kf6L{ / g] t fdfly e| f ds, Ph]G6x¿sf] s'kr| f/ dfq xf] . o;df e|ldt
lgudnfO{ 3f6f / hgtfnfO{ ;f:tL wf/0ff /fVb}cfufdL lbgdf Pd;L;Lsf] tLg a'bF ] ;xdlt eof] / ;/sf/ g]skfdfly skf]nslNkt k|rf/ ug]n { fO{ xfdL kfgLd'lg gx'g d ;a}nfO{ cfu|x ub{5' .Ú
j]jf:yf u/]sf]df cfon lgud /
x'g'sf] sf/s / 5'k]?:td tTj s'g
/ s] xf] < . sfo{;DkGg ug]n { fO{ eGbf ;/sf/sf] cfnf]rgf u/] . pgn] lj?4df cem ;zQm ?kdf ;+3if{ p7fg nufPsf]] k|ltaGw x6fpg afWo eof] eg] uP klg 5f]8\b}gf}F .Ú l5§}=====
Eof6ljndf 7uL 5, x/]s uf}8f ug]{ pb\3f]if ;d]t u/]sf lyP . kf6L{ s} gLlt adf]lhd k|ltaGwkZrft\ o;/L g]skfsf k|jQmf k|sf08dfly g]skfdf cfz+sf k}bf u/]sf] atfpFb}
b]Vg]nfO{ nfh eg]h:t} of] jif{ @)&* lg/Gt/ e|fds / skf]nslNkt ;dfrf/ ;xdlt / sfof{Gjogsf] 8/nfUbf]
df dfq} ! ln6/ k]6«f]nnfO{ j}zfv $ uf}8fdf 7uL 5 / klg k]6«f]lnod j8fWoIf===== k|jQmf k|sf08s} kxndf ;+oQ' m /0fg}lts
k| j fx x' g yfn] k l5 xfdLn] k| j Qmf vf8n kg{ yfn]sf] / o;n] /fli6«o
kbfy{sf] d"Noj[l4df ;/sf/sf] s'g} ;+u7gs~rgk'/sf cWoIf ljsNkn] df]rf{ aGof] / clxn] g]kfnsf qmflGtsf/L
df ?= !@!, h]7 @ ut] ?= !@#, h]7 sDo'lg:6x?aLr w|'jLs/0f x'g] qmd k|sf08nfO{ kl5Nnf] ;do Pdfn]df /fhgLltdf gsf/fTds c;/ kf/]sf]
@@ ut] ?= !@%, c;f/ ( ut] ?= rf;f] gePsf]df u'gf;f] u/] . hf/L u/]sf] lj1lKt o;k|sf/ /x]sf]
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo rn]sf] 5 . To;}u/L, kf6L{s} gLlt / k|j]z ug]{ ckmjfx km}nfPkl5 pgsf] atfP . pgn] tLg a'Fb] ;xdlt
!@&, c;f/ @@ ut] ?= !@(, ebf} & 5– æxfd|f] dxfg tyf uf}/jzfnL wf/0ff dfu u/]sf lyof}F . xfd|f] o; sfof{Gjog gu/L ;/sf/n] :yfgLo
;b:o tyf ;+o'Qm ha; s]Gb|Lo ;+u7g o'jf ;+u7g g]kfn :yfkgf lgb]{zgdf k|jQmf k|sf08s} ;+of]hg /
ut] ?= !#), sflQs !@ ut] ?= kxndf Pd;L;Lj?4 df]rf{ ag]sf] 5 . lh1f;fdf k|i6 kfb}{ k|jQmf k|sf08n] cfkm' r' g fj 3f] i f0ff ug' { n ] zflGtk" 0 f{
!##, sflQs @% ut] !#^ / df3 ;+of]hg ;ldltsf ;+of]hs ldngsf] sfnb]lv g} x/]s vfn] ;dflhs
cWoIftfdf ePsf] pQm cGt/lqmof b]ze/ Pd;L;L vf/]hLsf] nflu ;+3if{ Pdfn]df k|j]z ug]{ xNnf ;fd|fHojfbL / /fhgLltsf] k|lqmofnfO{ uDeL/ r'gf}tL
!* ut] ?= !$@ df / ! ln6/ lj;+ult/ e|i6frf/sf lj?4 lg/Gt/ bnfn k'FhLjfbL Ph]G6x?sf] s'k|rf/ lbPsf] wf/0ff /fVb} ;/sf/n] t'?Gt}
sfo{qmdsf] ;~rfng jGw' rGbn] ;+3if{ ub}{ s'/f cfd hg;d'bfox?df rls{ P sf] 5 . k| j Qmf k| s f08
d§LtnnfO{ To;}u/L j}zfv $ ut] Pd;L;Lj?4sf] cfGbf]ngdf ;xefuL ePsf] eGb} To; k|sf/sf ;dfrf/af6 /fhgLlts lg0f{o u/]/ d'2f vf/]hL /
?= !)$, h]7 @ ut] ?= !)^, h]7 u/]sL lyOg\ . cjut g} 5 . o;} l;nl;nfdf
eP/ 3fOt];d]t eP . o;/L b]z / e|ldt gx'g cfu|x u/] . pgn] g]kfn aGbL l/xf ug{ l9nf] eO;s] s f]
@@ ut] ?= !)*, c;f/ ( ut] !!), Pd;L;L===== a]N8fl8 ufpFkflnsf j8f g= @ sf
hgtfsf] nflu cxf]/fq v6\g] g]tfdfly sDo'lg:6 kf6L{n] lnPsf] j}1flgs atfPsf lyP .
c;f/ @@ ut] ?= !!@, ebf} & ut] ljkIfdf plqFb}gy] .Ú o:t} cd]l/sfn] cWoIf k|d] vfltnfO{ sfnf] df];f] nufO{ ;dfhjfbsf] /fhLlgs sfo{qmdn] /fli6«o pQm a}7sdf cfufdL b'O{–tLg
hgsf/afxL u/]sf] 5 . cfˆgf] s'lT;t dg;fo k"/f gx'g] ePkl5
?= !!#, sflQs !@ ut] ?= !!^, cfˆgf] :jfy{k"lt{sf nflu Pd;L;L cflQPsf ;fd| f HojfbL bnfn / /fhgLltsf] g]tT[ j ug{ nfu]sfn] g]skfsf] xKtfleq kl/0ffddf cfpg] u/L afFsL
sflQs @% ut] ?= !!( / df3 !* kl/of]hgf g]kfnnfO{ le/fPsf] g]tf k|]d vftLnfO{ hgsf/jfxL lsg < ;kmntfaf6 cflQPsf ;fd|fHojfbL tyf sfo{ ; DkGg ug] { lg0f{ o ePsf]
!= j8f sfo{ n o ejgsf] ef8f ;+;b\jfbL;Fu 3fF6L hf]8]/ qmflGtsf] unf
ut] !@% x'g]u/L / To;} cg'kftdf s];Lsf] cf/f]k lyof] . k"j{k|wfgdGqL /]6\g] em'08 ?i6 x'g' s'g} gf}nf] ljifo ePg bnfn k'FhLjfbLsf Ph]G6x¿sf] s'kr | f/ atfOPsf] 5 . o;sf lglDt ;/sf/n]
cGo k]6«f]lnod kbfy{x¿nfO{ laqmL tyf g]skf Pdfn]sf cWoIf s]kL zdf{ Ps7fpF lbg] clg sfof{no eg] dfq ePsf] l6Kk0fL u/] . k|jQmf k|sf08n] cfufdL dlGqkl/ifb\sf] a}7saf6 d'2f
ufpFkflnsf leq /x]sfn] . eGb} tL g]tfn] eg] –…k|jQmf k|sf08sf
ug] { ;/sf/ / cfon lgudsf] cf]nLn] cfˆgf] sfo{sfndf leqleq} ljifodf h'g e|d km}nfOPsf] 5, Tof] e|d o:tf] s'kr | f/ ug]{ bnfnx¿nfO{ hgtfn] vf/]hL / aGbL l/xfOsf] ljifodf
u}/lhDd]jf/ tl/sf / b'lgofFnfO{ Pd;L;L kf; u/fpg vf]hs ] f] klg @= ;Demf}tf a9hb]bdLo o / ;fgf sf/afxL ug]{ r]tfjgL;d]t lbP . /fhgLlts lg0f{o u/]/ cfˆgf ;Da4
ls;fg n3'ljlQonfO{ hldg;lxt km}nfpg] tTjx?sf] xfdL ;"Id 9Ën]
rlst kfg]{ sfo{zn } L s] :jfefljs / pgsf] cf/f]k 5 . cWoIf s];Ln] cg';Gwfg ub}{5f}F . ;a}eGbf klxn] g] k fnL hgtf, sfo{ s tf{ / lgsfox?nfO{ lgb]z { g u/L sfo{ ;DkGg
j:t'k/s 5 jf b]lvG5 <Ú ljb]zL zlQmx¿n] kf6L{sf k|d'v !% nfv lbg] u/]sf] . kf6L{k+lStdf ;fd|fHojfbL tyf bnfn ug]{ lg0f{o;d]t ePsf] atfOPsf] 5 .
#= dgf] d fgL tl/sfn] sd{ r f/L k|sf08 Pdfn]df k|j]z ug]{ eg]/ /f]zg
o;} u /L, pQm cGt/lqmof JolQmx¿nfO{ cfˆgf] :jfy{l;l4sf nflu v8\sfn] l6\j6 u/]sf] b]lvG5, To;kl5 k'FhLjfbL Ph]G8x¿sf] s'kr | f/sf] e|ddf pQm a}7skl5 g]skfsf k|jQmf
sfo{qmddf k"jd { V' o ;lrj lnnfd0fL lsGg] u/]sf] klg atfPsf lyP . u/]sfn] gkg{ cfu|x ub}{ k|jQmf k|sf08n] eg], k|sf08n] cfhsf] jftf{ / a}7s
$= dgf]dfgL tl/sfn] u|fO{ljnkmfn]sf] kfyLe/fnufot cgnfOgn] ;dfrf/
kf}8]nn] o;/L lbgfg'lbg d"Noj[l4 cWoIf s];Ln] eg], …u7aGwg Pd;L;L k|sfzg u/]sf] b]lvG5 . oL ljifodf xfd|f] …kf6L{sf] qmflGtsf/L ljrf/, g]t[Tj, ;sf/fTds / yk pknlAwd"ns
x' g ' d f ;a} e Gbf bf] ; L g] k fnsf] kfl/t ug{ , b] z sf] /fli6« o tf, x'gfn] PsLs[t hgqmflGtsf] sfo{lbzf, j}1flgs ePsf] atfP .
%= pkef]Qmf ;ldlt klg dgf]dfgL cg' ; Gwfg hf/L 5 . b] z sf
/fHo;Qf / ;/sf/ ;~rfng ug]{x? ;fj{ef}ldstf / cv08tfsf] laqmL
ePsf] atfP . pgn] ha;Dd
k]6«f]lnod kbfy{df ef/tLo cfon
ug{ , clg ;Qfdf /hfOF ug{
e|i6frf/Lx¿;Fu ldt nufPsf] xf]Og .
tl/sfn] cfˆgf] cg'sn
u/]sfn]
^= ufpF k flnsfsf]
' tfdf sfd

k5fl8
sf]le8 ;+qmd0f eO{ 3/d} a:bf Wofg lbg'kg]{ s'/fx?
lgudsf] Psflwsf/ /xG5 ta;Dd of] k|ltudgnfO{ k/flht ug{sf] nflu
of] ;d:of /lx/xg] 7f]sj' f u/] . pgn] dfq} xf] . clxn] w]/}n] dnfO{ ;f]Wg] Psndlxnfsf nflu @* nfvdf Ø kof{Kt xfjf cf]xf]/bf]xf]/ ug]{ cnUu} sf]7fsf] k|of]u u/f}+ .
k]6f« l] nod kbfy{sf] j}slNks ahf/sf] k|Zg s] xf] eg], Pd;L;Lsf sf/0f agfPsf]$sf]7] ejgdf ;d]t
vf]hL / rLgtkm{af6 klg vl/b u/]df u7aGwg hfG5 ls s] xf] < u7aGwg clgoldttf u/]sf] x'gfn] Ø c? JolQm;Fu e]63f6 gu/f}, e]63f6 ug}{ k/]df slDtdf @ ld6/sf] b"/L /fvf} /
dfq g]kfnL hgtfn] of] ;f:tL ef]Ug 9N5 ls s] xf] < lk/nf] t u7aGwgsf] &= a;kfs{sf nflu egL NofPsf] df:ssf] clgjfo{ k|of]u u/f}+ .
gkg]{ eGb} lrgLof;Fu /]n / t]nsf] kf] 5 t n Û u7aGwgdf ToxfF ePsf lu§L afn'jf @& l6Kk/ a]rs ] fn]
af/]df clgjfo{ kxn ug{k' g]{ s'/f /fVb} sltkon] t g]kfnL sf+u; ]| afx]s c?n] *= j8f sfo{nodf pkl:yt geO{ Ø 3/sf cGo ;b:ox?n] ;Dej eP;Dd cnUu} zf}rfno tyf afy?dsf] k|of]u u/f}+ .
cfk"m To;a]nfsf] lhDd]jf/ lgsfodf sd;]sd ;+zf]wg x'gk' 5{, Pd;L;L ;]jf u|flxx?nfO{ cg]s afxgfdf
ePsf] a] n fklg of] kxn u/] s f] h:tfsf] To:t} :jLsf/ x'Fb}g eg]sf b'Mv lbPsfn] Ø Sjf/]G6fO{gdf a;]sf] JolQmn] k|of]u u/]sf] df:s tyf kGhf hyfefjL gkmfnf} /
atfP . cfon lgud klg b'wn] 5g\, Tof] klg Pp6f /fd|} kIf xf] .Ú (= sflnlsr pkef]Qmf ;ldltsf] ;'/lIft :yfgdf gi6 u/f}+ .
g'jfPsf] 5, eg]/ d}n] eGb}g lsgsL o:t} /fli6«o hgdf]rf{n] s'g} klg sfo{no b]lv SofDk;Ddsf] ;8s
ToxfF w]/} r'xfj6 x'g] u/]sf] 5 ;]jf xfntdf Pd;L;L kf; ug{ gx'g] wf/0ff lgdf{ 0 fdf klg cfly{ s Ø cnu ef8fs'8F f k|of]u u/f}+ .
;'ljwf klg rfgr'g] 5}g . o;/L /fv]sf] g]tf s];Ln] atfPsf 5g\ . clgldottf ePsfn]/ .Ú Ø ;do ;dodf ;fa'g kfgLn] slDtdf @) ;]s0] 8 ldlrldlr xft w'g] cyjf
d"Noj[l4 x'g'df sd{rf/L, ;/sf/ / >Ln+sfsf] k|;u+ k|:t't ug}{ g]kfnn] qmflGtnfO{=====
Aofkf/L ltg}kIfsf] ldn]dtf] x'G5 of] klg Pd;L;L cg'df]bg ug{ gx'g] ;dfhjfb :yfkgfsf] nIoaf6 6;sf]d; ;]g6] fO{h/ k|of]u u/f}+ .
eGg ;lsG5 eGb} cfon lgudn] k};f s] ; Lsf] egfO{ l yof] . >Ln+ s fdf ePg . p;n] ;+;b\jfbLsf] /fi6«3ftL /
sdfpg] wGbf ub{5 / Tof] k};f ;/sf/ rflxPsf] lyPg cd]l/sfsf] 8n/ < hg3ftL sfo{ hgtfdfem k'¥ofOlbof] . pQm Ø k|of]u ul/Psf ;fdu|Lx? ;fa'g kfgLn] wf]O{ ;Dej eP;Dd 3fddf ;'sfcf}+ .
/ ;/sf/ ;~rfng ug]{ bnnfO{ ;d]t d]8fjf:s/, tflGhlgof, sf]iff]af]n] lsg kf6L{sf] /fi6« / hgtfk|ltsf] ;dk{0f b]v/] Ø vf]Sbf jf xflR5pF ubf{ d'v / gfs ?dfn jf s'lxgfn] 5f]kf}+ .
efuj08f hfg] pgsf] bfjL lyof] . :jLsf/ u/]g < oxfF Pd;L;Lsf cfdhgtfsf] ;fy / ;xfg'el" t kfpg] qmd
csf{ jQf cy{ /fhgLlts kIfw/x¿ d+uf]lnofn] kf; u/]sf] 5 XjfQ} a9\of] . pQm kf6L{s] nf]slk|otf a9\b} Ø Hj/f], vf]sL, :jf;k|:jf;df ;d:of, 3fF6L b'Vg]h:tf ;d:of b]vf k/]df glhssf]
ljZn]ifs xl/ /f]sfn] Aoj:yfkg kIf eG5g\ . g]kfnL hgtf s] e]8f x'g\ < uPkl5 cfˆgf] cl:tTj /Iffsf] lglDt :jf:Yo ;+:yfdf ;Dks{ u/f}+ .
;a}eGbf lhDd]jf/ x'gk' g]{ s'/f atfpb} a]js'km x'g\ < Tof] k};f cfP/ oxfF ;/sf/ jftf{ ug{ ljjz eof] / pQm kf6L{;uF
o;/L d" N oj[ l 4 x' g ' d f ;/sf/g} ljsf; x'g] eP, ljB'tsf] ljsf; x'g,] tLg a'Fb] ;xdlt ug{ afWo eof] . t/,
lhDd]jf/ /x]sf] atfP . pgn] eg]– af6f]sf] ljsf; x'g] eP, g]kfnL hgtfn] ;/sf/n] clxn];Dd tLg a'Fb] ;xdlt
…cGt/f{li6«o ?kdf o'4 gxf];, / o:tf] h'n; ' ug{k' Yof{] < xf]Og lg Û sfof{Gjog u/]sf] 5}g eg] g]skfn] ;f] tLg
ljsNkdf lge{/ g/x]sf] v08df b] v fpg] v;L, Vjfpg] km;L{ xf] a'bF ] ;xdlt cIf/zM kfngf u/L cfˆgf]
cfufdL lbgx? emg} si7s/ /xg] cd] l /sfsf] . oxfF Pd;L;Lsf] nIo k|flKtsf] nflu zflGtk"0f{ 9Ën]
atfpb} ha;:tf]df t]n x'G5 Tof] dfWodaf6 cd]l/sfn] g]kfnnfO{ cfˆgf] cfGbf]ng ul//x]sf] 5 . g]skf / To;
g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
ef/tLo ahf/tkm{ g} u}xfN5 To;}n] /0fgLlts of]hgfleq /fVg rfxG5,Ú kf6L{sf g]tfsf] oxL ;'ema'emsf sf/0f
ef/t;Fusf] v'Nnf l;dfnfO{ ;d]t s];Ln] eg]sf 5g\ . Pd;L;L cg'df]bg ;d|fHojfbL, bnfn / ;+;b\jfbL bnx?
lgodg / s8fO{ ug{ cfjZos 5 . ePdf cd]l/sfsf] sfg'g / kl5 aGg] ctflng k'u]sf 5g\ . To;}n] pgLx?
clxn] k]6f« l] nod kbfy{sf] Pp6fdfq sfg'g;d]t g]kfnL hgtfn] dfGg'kg]{ g]skfnfO{ lg:t]h kfg{ cg]sf}F xTs07f
zfx' ef/t xf] of] k|s[of /lx/x] afWotf x'g] g]tf s];Lsf] ts{ 5 . ckgfO/x]sf 5g\ . h;sf] kl5Nnf]
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like