You are on page 1of 8

g]skfsf k|jQmf k|sf08 ;L / g]skf

-P=;=_ sf cWoIf g]kfnaLr e]6jftf{


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 s]GbLo sfof{no cfnf]s gu/df ePsf]
kf6L{sf k|jQmf k|sf08 ;L / g]skf - pQm e]6jftf{df gSsnL e'6fgL z/0ffyL{
PsLs[t ;dfhjfbL_ sf cWoIf dfwj k|s/0fsf ljifodf uDeL/ 5nkmn

jif{ !^, c+s #!, @)*) ;fn h]7 & ut] cfOtaf/ (May 21, 2023) d"No ?= !).– g]kfnaLr d+unaf/ e]6jftf{ ePsf] ePsf] atfOPsf] 5 . pQm e]6jftf{df
5 . g]skf -PsLs[t ;dfhjfbL_ sf] -af“ s L clGtd k] h df_

PSsfO;f}+ ztfAbL, j}1flgs ;dfhjfbsf] ztfAbL


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf
dxf;lrj ljKnj ;L n] @! cf}+ ztfAbL
Joj:yf kl/jt{g x'g ;s]sf] 5}g, xfdLn]
;+;bLo Joj:yf ef]lu/x]sf 5f},+ ;+;bLo
3f6f dfq} x]5{ hgtf / b]z x]bg{} .
b]znfO{ cfhsf] ;+s6af6 lgsf; lbg
pTkGg a]/f]huf/L / To;sf ljleGg
?kx?dWo] z}lIfs a]/f]huf/Lsf] ;d:of
l;+ªk'R5f/ pdf/]/ lgl:sg] l6Kk0fL ub}{
eg]– …lxhf];Dd u[xdGqL eP/ b]znfO{
o;}u/L, pQm sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg
ub}{ k"jk{ w| fgdGqL Pj+ g]skf PsLs[t
j}1flgs ;dfhjfbsf] ztfAbL x'g] 7f]sj' f Joj:yf s'g} gofF s'/f xf]Og, of] t @))& ljBfyL{ cfGbf]ngaf6 uËfnfn / k|dv
' r'gf}tL alg/x]sf] a]nf rf/ ljBfyL{ g]tT[ j ul//x]sf, lxhf];Dd dGqL / ;dfhjfbLsf cWoIf dfwjs'df/ g]kfnn]
u/]sf 5g\ . clvn qmflGtsf/L, ;fn, @)$& ;fn x'bF } clxn];Dd k6s– lrlgofFdfg sfhLsf] dfu e}/x]sf] 5 .Æ ;+u7gåf/f ;+oQ ' m ¿kdf cfof]lht pkk|wfgdGqL ePsf dfG5]x? cfh b'O{ ;+3Lotf hf]lvddf kg]{ cj:yf b]lvPsf]
cg]/f:jljo', clvn qmflGtsf/L, clvn k6s ef]lu;s]sf] k|0ffnL xf], o;n] b]zsf dxf;lrj ljKnj ;Ln] g]kfndf sfo{ q mddf b] z sf] ;d;fdlos sf}8Lsf] efpdf laqmL gx'g] lnnfdL pNn]v ub}{ nf]stGq, u0ftGq / ;+ljwfg
5}7f}F / g]kfn ;dfhjfbL laBfyL{ o'lgogn] cfhsf d'2fx¿nfO{ ;Daf]wg ug]{ ;fdYo{ d'¶Le/ dfG5]sf 5f]/f5f]/Lx?n] dfq} nfvf}F kl/l:ylt / ljBfyL{ cfGbf]ngsf] Tofu, j:t'sf] ?kdf ˆofFlsPsf 5g\ . pgLx? ;+s6df kg{ yfn]sf] atfP . pgn] eg]–
%( cf}+ ljBfyL{ lbj;sf] cj;/df /fVb}g, To;}n] ca @! cf}+ ztfAbL vr{ u/]/ k9\g kfpg] / ;fdfGo alnbfg / p2]Zotkm{ :d/0f ub}{
;f]daf/ cfof]hgf u/]sf] …ljBfyL{ lbj;
/ casf] af6f]Ú ljifos cGt/lqmof
j}1flgs ;dfhjfbsf] ztfAbL x'g5
dxf;lrj ljKnj ;Ln] b]zsf sn]h
] .Ú gful/ssf 5f]/f5f/Ln] k9\g} gkfpg]
cj:yf /x]sf] atfpFb} eg]– …cfh
clvnsf] cfGbf]ng eg]sf] kmf;Ldf
n6\lsFbf;d]t hLjg lbg] of]4fx?sf]
‘gSsnL e' 6 fgL z/0ffyL{ k| s /0fdf ;+ n Ug
sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ dxf;lrj / ljZjljBfnox? a]/f]huf/x? hDdf g]kfndf d'¶Le/ dfG5]sf 5f]/f5f]/Lx?n] cfGbf]ng xf], ;fx;L / b]zeQmx?sf] ck/fwLnfO{ xb} ; Ddsf] sf/afxL u/’
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{;lxt tLg sDo'lgi6 kf6L{sf] ;dfhjfbL b]zeQm
df]rf{n] gSsnL e'6fgL z/0ffyL{ k|s/0fdf ;+nUg ck/fwLx?nfO{ xb};Ddsf] sf/jfxL
ug{ dfu u/]sf] 5 . ;f] df]rf{sf cWoIf d08nsf cWoIf Pad\ g]kfn sDo'lgi6
kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;Ln] zlgaf/ la1lKt hf/L ub}{ ;f] dfu u/]sf x'g\ .

o; ljifodf ;dfhjfbL b]zeQm df]rf{sf cWoIf d08nsf cWoIf ljKnj


;Ln] hf/L u/]sf] la1lKt o; k|sf/ /x]sf] 5– …;dfhjfbL—b]zeQm df]rf{sf]
cWoIfd08nsf] a}7s cfh @)*) h]7 ^ ut] sf7df8f}Fdf ;DkGg eof] . a}7ssf]
lg0f{o ;fj{hlgs ug{ of] k|]; jQmJo hf/L ul/Psf] 5 .
!_ xfn} g]kfnL gful/snfO{ e'6fgL z/0ffyL{ agfP/ cd]l/sf k7fPsf] ljifodf
;/sf/n] rnfPsf] sfn/jfxLnfO{ df]rf{n] ;sf/fTds ?kn] lnPsf] 5 . of]
sf08 /fi6«3ft / hg3ft;Fu hf]l8Psfn] sf08df ;+nUg ck/fwLx?nfO{
xb};Ddsf] s8f sf/jfxL ug{' kb{5 .
@_ kl5Nnf lbgdf s]xLnfO{ dfG5]n] kf]ns ] f] e/df lu/ˆtf/ ug]{ t/ s]xLnfO{ k|df0f;lxt
ph'/L ubf{ klg g5'g] cj:yf b]lvPsf] xf] ls eGg] u+eL/ cfz+sf k}bf ePsf] 5 .
o;k|lt /fHosf] ;dod} Wofg k'uf];\ / s'g} klg axgfdf ck/fwLx? ;+/lIft x'g]
;fdfGo dfG5] dfq sf/jfxLsf] eflubf/ aGg] uNtL gxf];\ eg]/ ;r]t agfpg rfxG5 .Ú
cfh h]nsf] l5F8Ldf ?Fb} a:g'kg]{ l:ylt …nf]stGq ha ;+s6df kg{ yfn]sf] 5,
ag]sf] 5 . t/, xfdLn] vf]tNb} uof}F u0ftGq ha ;+s6df kg{ yfn]sf] 5,
ljKnj ;Ln] ;f] 7f]sj' f u/]sf x'g\ . ul/g] ynf] h:tf] ePsf] atfpFb} eg]– dfq} nfvf}F vr{ u/]/ k9\gkg{' / ;fdfGo cfGbf]ng xf], clvnsf] cfGbf]ng eg]sf] eg]/ w]/} s'/f b]lvG5 . clxn] h'g;'s} ;+ljwfg g} ;+s6df kg]{ cj:yf b]lvFb5} .
dxf;lrj ljKnj ;Ln] clxn]sf] …sn]h / ljZjljBfnox? a]/f]huf/ gful/sn] k9\g gkfpg], lhGbuL g} uËfnfn, lrlgofdfgsfhLb]lv tdfd dfG5] klg g]kfnsf] k|0ffnLaf6 ;Gt'i6 ;+3Lotf hf]lvddf kg]{ cj:yf b]lvFb5} .
;+s6 / ;+;bLo k|0ffnLsf] c;kmntftkm{ hDdf x'g] ynf] h:tf] eP of] s'g} JolQm aaf{b x'g] lg/fzflt/ ws]lng] cj:yf jL/Ëgfx?sf] /Qm/l~ht cfGbf]ngsf] 5}g . of] Joj:yfdf xfdLn] b]vs
] f] ;kgf o:tf] cj:yfdf sDo'lgi6x?n] km]l/
;+st] ub}{ eg]– …clxn] s]xL g s]xL / kf6L{sf sf/0fn] dfq} xf]Og Joj:yfsf] b]vfk/]sf] 5 .Ú Oltxf; ePsf] atfP . k"/f x'Fb}g eg]/ a'lem;s]sf] 5 . cfˆgf] lhDd]jf/LnfO{ dx;'; ug{k' g]{
kl/jt{g cjZo ePsf] 5 t/ xfd|f] sf/0fn] xf] . lzIffnfO{ of] Aoj:yfn] dxf;lrj ljKnj ;Ln] d'ns ' df dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;+;bLo ;kgfx?df xdnf eO/x]sf] 5 . xfdL cfjZostf 5 .Ú
cfGbf]ng, efjgf / cfjZostfcg';f/ ahf/sf] ljifo agfof], ahf/n] gfkmf– ljBdfg cy{/fhgLlts ;+s6sf] sf/0f Joj:yfdf c;n dfG5] xfn] klg g]kfnnfO{ gofF ;'Gb/ agfpFg rfxG5f}+ .Ú -af“ s L clGtd k] h df_

e|i6frf/lj?4sf] hgcfqmf]z / c/fhstfsf] vt/f g]skf :yfoL ;ldltsf] a}7s ;DkGg


!= e| i 6frf/lj?4sf] zx/df 3/ 7l8g ;Sb}gg\ . cfhsf] j}1flgs, k|fWofks, kfOn6nfO{ hfuL/ cfly{s ;+s6tkm{ ws]lnFb} 5f}F . ;a}
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6
kf6L{sf] :yfoL ;ldltsf] a}7s ;DkGg
Pstfa4 / w|'jLs/0f ug{sf nflu
;Djfb ;ldlt agfpg]af/] ;d]t
hgcfqmf]z M e|i6frf/ xfd|f] b]zsf] o'udf ;kmn Tof] xf] h;n] 3/ 78\ofpF5, nufpg ;S5 . xfd|fd] f ;DklQ eP k'U5 pBf]uL, Jofkf/L jf Joj;foLx? clxn] ePsf] 5 . a'waf/ laxfgb]lv ;'? 5nkmn ePsf] atfOPsf] 5 .
;a}eGbf 7"nf] zq' xf] . e|i6frf/lj?4sf] uf8L lsG5 cflb . hf] /ftf/ft wgL To;sf] >f]t v'nfpg kb}g{ . e|i6x?sf] 6f6 klN6g] vt/fdf plePsf 5g\ . ePsf] pQm a} 7 sdf dxf;lrj ;f] kf6L{sf] gjf}+ dxflwj]zgn] ^
hgcfqmf]z 89]nf] ag]/ km}lnPsf] 5 . aG5 jf sfnf] wg jf OhL dgL y'kf5{, vf]hL 5fglag / h]n uPsf xfd|fd] f cfdhgtfdf dxFuL, cefj / ul/aLn] ljKnj ;Ln] k|:t't …qmflGtsf/L ;b:oLo :yfoL ;ldlt lgjf{lrt u/]sf]
xfn} dfq gSsnL e'6fgL z/0ffyL{ sf08 Tof] ;kmn / ljhoL ;fljt x'G5 . b'n{e 36gf 5g\ . e|i6frf/lj?4 ;tfPsf] 5 . ha cefj / ;+s6 a9\5, larsf] PstfnfO{ cufl8 a9fpm, lyof] eg] s]xL ;do cl3 g]skf
lgs} rrf{df 5 . ;/sf/n] gSsnL Odfgbf/ dfG5] t nf]kf]Gd'v hfltdf cfdhgcfqmf]z ag]sf] of] klxnf] 36gf ta hgcfqmf]zsf] lgzfgfdf /fhgLlt PsLs[t hgqmflGtnfO{ ;'b[9 u/f}F dfcf]jfbL ;dfhjfbL;Fu kf6L{ Pstf
e'6fgL z/0ffyL{ sf08nfO{ 5fglagsf] kl/0ft x'bF 5
} . >d u/]/ wgL aGg] xf] . cfhsf] hgcfqmf]zsf] lgzfgfdf kb{ 5 . cfhsf] of] hgcfqmf] z …zLif{ssf] !) k[i7 nfdf] b:tfj]h ePkl5 xfn s0f{hLt a'9fyf]sL;lxt
bfo/fdf NofP/ rrf{ a6'ns ] f] 5 . cj:yf 5}g lsgls >dsf] d"No g} 5}g . 5 /fhgLlts g]tT[ j 5 . k'/fgf bn, /fhgLltsf] c;kmntf klg xf] . of] k|:t't u/]sf lyP . pQm a}7sdf & ;b:oLo :yfoL ;ldlt ag]sf] 5 .
jf:tjdf of] sf08n] g]kfnsf] cGt/f{li6«o hflu/ jf sfd kfpg] cj:yf g} 5}g . k'/fgf g]tf jf e"tk"j{ zf;sx¿k|ltsf] cfqmf]zn] ef]ln s–s;nfO{ vfG5, Tof] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj o;}aLr, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf]
:t/d} ab\gfdL ePsf] 5 . xfdL e|i6frf/ o;/L km}lng'sf k5fl8sf d'Vo hgcfqmf]z a9\bf] 5 . of] hgcfqmf]zsf] x]g{ afFsL g} 5 .
e|i6frf/sf] s'g o'usf sfn/fqLdf 5f}+ lzsf/ aGg]df sf]–sf] g]tf kg{] x'g\ Tof] km]l/ klg olta]nf ;+oldt clg
eGg] tYonfO{ ljZj;fd' phfu/ u/fPsf] eGg ;lsFbg} . lgbf{i] f dfG5]x? klg o:tf] b"/bzL{ /0fgLltnfO{ c+lusf/ ug'{ h?/L
5 . e'6fgL z/0ffyL{ sf08n] xfdLnfO{ sfnv08df lzsf/ aGg] ;Defjgf k|jn x'G5 . of] cfqmf]z / ;+s6nfO{ 6fg{sf
ljZj;fd' nlHht agfPsf] 5 . xfdLn] x'G5 . e|i6frf/lj?4sf] hfFTff]df lgbf{i] fx? nflu Pp6f 7"n} kl/jt{gsf nflu ;a}
e'Ng} gx'g] tYo t of] xf] ls e|i6frf/ glkl;pg eGg] lrGtf / va/bf/L tof/ x'g' a'l4dtf x'G5 . ;+s6nfO{
xfd|f] ;+:s[lt / k4ltsf ¿kdf ljsf; hfoh x'G5 . 6fg{sf nflu Pp6f 7"n} kl/jt{gsf
ePsf] 5 . ;fdflhs¿kdf g} e|i6frf/ @= e| i 6frf/sf] gfddf nflu ;a} tof/ x'g'kg{] b]lvG5 .
ug{x] ?nfO{ ;Ddflgt ug{] jf ;kmn 7fGg] /fhgLltk|ltsf] ljt[i0ff M lg/fzf ;+s6nfO{ ;dfwfg ug{] ;xL ljlw a[xt
dgf]lj1fg xfjL ePsf] 5 . cfˆgf / ljt[i0ffsf] d'Vo ljifo t of] xf] ls /fli6«o Pstf xf] . lgif]w / zq'tfk"0f{ ljKnj ;Låf/f k| : t' t s]Gb|Lo ;Nnxfsf/ ;ldltsf] a}7s
gful/ssf] ;DklQ slt 5 eGg] s'/f b]zdf 7"nf–7"nf kl/jt{g eP t/, ;DaGwn] b]znfO{ u[xo'4df ws]Ng …qmflGtsf/LaLrsf] PstfnfO{ cufl8 z'qmaf/ sf7df8f}Fsf] a'4gu/l:yt
/fHonfO{ yfxf 5}g . e|i6frf/ g]tf, hgtfsf] hLjg:t/df s'g} ;'wf/ cfPg . ;S5 . cfhsf] xfd|f] k|Zg of] klg xf] M a9fpm, PsLs[t hgqmflGtnfO{ ;'b9[ kf6L{ sfof{nodf ;DkGg ePsf] 5 .
sd{rf/L tyf /fhgLlts kx'r F x'gn
] ] lji0f' kGt afFRgsf nflu sfd jf sfd kfpgsf e|i6frf/ sxfF 5}g / < ;]gf, k|x/L, u/f}F …b:tfa]h dflysf] 5nkmn pQm a}7sdf dxf;lrj ljKnj ;Låf/f
u5{g\ eGg] Pp6f ;To xf] . sf/0f x'g–\ -!_ ckfbzL{ /fHo Joj:yf, nflu b]z} 5f]8g\ k' g{] ljjztf cfhsf] sd{rf/L, /fhgLlt . ;dfh ;a} If]qdf ;lsPsf] atfOPsf] 5 . :yfoL ;ldlt k|:t't …qmflGtsf/LaLrsf] PstfnfO{
;Fu;Fu} csf{] ;To klg 5 M -@_ ei6frf/nfO{ 5'6 lbg] jf k|fT] ;flxt kL8fbfoL ;d:of xf] . o'jfx?sf] ljb]z e|i6frf/ JofKt 5 . s]xL k|ltlglwd"ns a}7sdf ca l5§} a:g nfu]sf] kf6L{sf] cufl8 a9fpm, PsLs[t hgqmflGtnfO{
e|i6frf/ 3/3/df / ufpFufpFdf ug{] sfg"gL ;+oGq / -#_ e|i6frf/nfO{ knfogsf sf/0f cfh ufpF / ;x/;d]t 5fglag ub}{ eljiodf e|i6frf/nfO{ kf]ln6Ao'/f] / s]lGb|o ;ldltsf] k"0f{ ;'b[9 u/f}F …b:tfj]hdfly s]Gb|Lo
km}lnPsf] 5 . e|i6 dgf]lj1fg cfhsf] ;Ddfg k|bfg ug{] ;fdflhs dgf]lj1fg . vfnL x'Fb}5g\ . k|To]s o'jf clg /fli6«o ck/fwsf ¿kdf bl08t ug{] a}7ssf] u[xsfo{ ug],{ b]zsf] kl5Nnf] ;Nnxfsf/ bL3{ ;L, xf]d ;L, ofba ;L,
d'Vo ;d:of xf] . zx/sf ax';V+ os e|i6frf/sf] gzf ;j{q km}lnPsf] 5 . gful/ssf] ;kgf ljb]z knfog 5 . / 5fglag ug{] ljlw agfpg'k5{ . ;d;fdlos tyf ljsl;t ;Gtf]ifL ;L, /fh]Gb| ;L, w|j' ;L, k|sfz
3/x?sf] cfo>f]t k'li6 x'g ;Snf / < cfhsf] o'udf k};f jf ;DklQ ePkl5 jf:tjdf hgtfsf] hLjgdf Ps To;sf/0f casf] cfqmf] z 36gfqmdaf/] kf6L{ b[li6sf]0f to ug]{ ;L / lbks ;Ln] ;Nnfx – ;'emfjsf
;a}nfO{ yfxf 5, g]kfndf >d u/]/, ;a}eGbf 7"nf] hLt jf ;kmntf ldN5 . k|sf/sf] efubf}8, czflGt / a]rg} L /fhgLltk|ltsf] cfqmf]z 5 . hgtfn] / d'ns' sf] ;+s6k"0f{ l:yltnfO{ lgsf; ;fy} cfˆgf] wf/0ff /fv]sf lyP .
hfuL/ u/]/ clg ;fdfGo Jofkf/ u/]/ Pp6f k'h F Lkltn] 8fS6/, OlGhlgo/, dlRrPsf] 5 . clxn] xfdL lj:tf/} -af“ s L clGtd k] h df_ lbg sDo' l g:6 cfGbf] n gnfO{ -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)*) ;fn h]7 & ut] cfOtaf/
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

✍ ;DkfbsLo
– s= dfcf]T;] t'ª
cfhsf ;Gbe{df sDo'lgi6 kf6L{sf] cGt/f{l{ i6«o ;Dd]ng
g]kfnsf ;+;bjfbL kf6L{dWo]sf] bzsleqdf ljZjaf6} sDo' l gi6 lbg ;s]gg\ . ljZjdf z'?b]lv g} g]kfndf sDo'lgi6 kf6L{sf] hGd
;+;bLo Joj:yfaf6 b]z / hgtfsf] d'lQm c;Dej Ps Pdfn]sf] ut a}zfv @*–#) df
ePsf] s]lGb|o sld6Lsf] a}7sn]
kf6L{ x ?sf] gfdf] l g;fg x/fpg]
eljZojf0fL klg u/]sf 5g\ . t/,
qmflGtsf/L / ;'wf/jfbLx?aLrsf]
leGgtf /xFb} cfPsf] lyof] . bf]>f]
lbgs} a f/] d f ljjfb /x] s f] 5 .
cfk"mnfO{ dfcf]jfbL atfpg] sltko
olta]nf b]z Oltxf;d} /fhgLlts?kn] ;+s6u|:t ag]sf] 5 eg] cfly{s, sDo'lgi6 kf6L{sf] cGt/f{li6«o ;Dd]ng ljZjdf sDo'lgi6 kf6L{ / /fhgLltsf] OG6/g]zgng} qmflGtsf/L jfdkGyL, ;d"xx? g]kfnL sf+u; ]| ;Fu bL3{sfnLg
ug{] lg0f{o u/]kl5 To;af/] ax;x? cfjZostf a9\bf] 5 . h;sfaf/]df dWokGyL / yk ;' w f/jfbL Pstfdf /x]sf 5g\ . pgLx? sDo'lgi6
;fdflhs, ;f+:s[lts x/]s tj/n] w/fzoL x'g] l:yltdf k'us ] f] 5 . ;'? ePsf 5g\ . pQm a}7sn] g]kfndf gofF 9+un] cufl8 a9\gk' g]{ cj:yf blIf0fkGyLx?sf aLrdf ljeflht / sf+u; ]| eg]sf p:t} kf6L{ x'g\ eGb}
e|i6frf/, dxFuL, sfnf]ahf/L, a]/f]huf/L, clgoldttf, ;]l6Ë, 3';vf]/L, sDo'lgi6 kf6L{ :yfkgf ePsf] &% 5 . cfheGbf sl/j !)$ jif{cl3 ePsf] lyof] . ;g\ !(!(–!(@$ nfO{ v' n ] o fd k| r f/ ul//x] s f 5g\ .
gftfjfb, s[kfjfbn] ;Ldf gf3]sf] 5 . h;sf] k'li6 xfn} phfu/ ePsf] jif{sf cj;/df cGt/f{li6«o ;Dd]ng cGt/f{li6«o?kd} sDo'lgi6 kf6L{x?n] sf] l dG6g{ Oltxf;df klxnf] g]kfnsf sDo'lgi6x?df z'?b]lv g}
e'6fgL z/0ffyL{sf gfddf ePsf] 7uLwGbfnufot Pg;]n k|s/0f, afn'jf6f/ ug]{ lg0f{o u/]sf] atfOPsf] 5 . ;f] Pstfa4 x'g] k|of; u/]sf lyP . cjlwsf?kdf lng] ul/G5 . hlta]nf ef/tLo k|efj t 5Fb}lyof], kl5Nnf]
hUuf k|s/0f, :jf:Yo ;fdu|L vl/b -cf]DgL_ 3f]6nf sf08, ;]So'l/6L a}7sn] ljZj sDo'lgi6 cfGbf]ngsf h;sf sf/0fn] sDo'lgi6 OG6/g]zgn o'/f]kel/ g} qmflGtsf nx/x? rn]sf ;dodf cd] l /sL / o' / f] l kog
lk|lG6ª k|;] vl/b k|s/0f, u'0f:t/xLg dn vl/b k|s/0f, gf/fo0flx6Lleq} nflu g]kfnsf] sDo'lgi6 cfGbf]ng
xf]6n / /]i6'/G] 6 vf]Ng lbg] -atf; ;d"x_ k|s/0f, ## lsnf] ;'gsf08,
pbfx/0fLo?kdf /x]sfn] o;} jif{
sDo'lgi6 kf6L{sf] cGt/f{li6«o ;Dd]ng
8f= s]zj b]jsf]6f
jfO8a8L hxfh sf08, /]n ljefu k|s/0f, olt ;d"x sf08, lul/aGw' ug{] lg0f{o u/]sf] ;f] kf6L{sf] k|rf/
l6 :6]6sf] hUuf laqmL sf08, k':ts / ljB'tLo ;jf/Ldf s/, rsn]6df ljefun] hgfPsf] 5 . t/, ;f] lrlgofF sDo'lgi6 kf6L{n] hftLo /
;Dd]ngdf x'g] ;xeflutf / cGo
eG;f/ 5'6 sf08, sflnu08sL 8fOe;{gsf] k|s/0f, kKk' sG;6«S;g
s'/fx?sf af/]df s]xL klg :ki6
lnlËoeGbf k|lt:kwf{, Ifdtf / of]UtfnfO{{
sf08, ;f+;b ckx/0f, vl/b–laqmL sf08, cj}w ¿kdf r'g pTvggnufot
ofjts: k|s/0fn] k|dfl0ft ub{5 .
ul/Psf] 5}g . g]kfnsf] sDo'lgi6
cfGbf]ngn] s:tf] pbfxf/0fLo sfd
k|dv
' tf lbPsf sf/0f nfdf] ;dob]lv
hgtf ljQLo ;+:yf, n3'ljQ / ld6/AofhLsf] cft+saf6 qflxdfd u/]sf] xf] eGg] klg s]xL v'nfOPsf] b]zsf] zf;g ;Qf ;~rfng ug{ ;kmntf
5g\,\ dxFuLn] hgtfsf] r'nf]rf}sf] aGb x'g] l:ylt ag]sf] 5, ls;fgn] 5}g . Pdfn]sf g]tfx?n] cfkm\gf] kf6L{n]
dn–aLp, kLl8tn] plrt / ;dodf Gofo kfPsf 5}gg\ . zflGt ;'/Iff hgtfsf] ax' b nLo hgjfbsf kfPsf] 5 . g]kfnsf cd]l/sf k|efljt
Psfb]zsf] sxfgL ePsf] 5 . htf x]¥of] pt} eb|uf]nsf] l:ylt 5 cyf{t\ dfWodaf6 sDo'lgi6 cfGbf]ngdf 7"nf]
;/sf/sf tLgj6} c+ux? lgsDdf / e|i6frf/sf cv8fdf kl/0ft ePsf
of]ubfg lbPsf] bfaL klg ug]{ u/]sf dfcf]jfbL s]Gb|nufotsf sDo'lgi6
5g\ . t/, g]kfnd} Pdfn]sf] hahsf
5g\\ . Pd;L;L ;Demf}tf ;+;b\af6 kfl/t ePsf] 5, P;kLkLkL ;Demf}tf af/]df ljjfbx? /x]sf 5g\ . ;f] gfdwf/L kf6L{x?n] cfk"mnfO{{ lrlgofF
nfu" ug{ ljleGg k|kGrx? eO/x]sf 5g\ eg] a}bl] zs x:tIf]kn] ;Ldf kf6L{af6 cnu eP/ ag]sf] PsLs[t
gf3]sf] 5 . oL ;a} 36gfn] ;/sf/, ;+;b\jfbL bn / g]tf cyf{t\ ;+;bLo ;dfhjfbLn] ;d]t hahnfO{ k"0f{?kdf sDo'lgi6 kf6L{af6 klg 6f9f agfpFb} nu]sf] cj:yf 5 . kl5Nnf]
Joj:yfn] g]kfnsf] ;fj{ef}ldstf, /fhg}lts :jtGqtf / hgefjgfsf] :jLsf/ ug{ ;ls/x]sf] 5}g . vf;df ;dodf sDo'lgi6 /fhgLltaf6 larlnt x'bF } uPsf s]xL ;d"xx?n]
l5d] s L rLgdf dfcf] T ;] t ' ª sf]
/Iff ug{ ;Sb}g eGg] cfdhgtfn] 5n{Ë a'‰g] u/L k|dfl0ft ePsf] 5 .
oL ;a} tYonfO{ b[li6ut ub}{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] ;+;bLo Joj:yfaf6
lgwgkl5 ePsf] /fhgLlts kl/jt{g
/ g]kfndf a'xbnLo Aoj:yfsf]
;dfhjfbsf] cd"s zAb k|of]u u/]/ hgtfdf e|d lbg] k|of; ul//x]sf
b]z / hgtfsf] d'lQm ;Dej 5}g eGb} ;+3if{ ub}{ cfO/x]sf] lyof], h'g k'g:yf{kgfkl5 Pdfn]n] kf6L{sf] 5g\ . sDo'lgi6 kf6L{sf ljZjAofkL d"No, dfGotfaf6 Ro"t x'bF }
s'/fsf] clxn] cfP/ k'li6 x'g uPsf] 5 . b]znfO{ jt{dfg ;+s6af6 d'Qm a}7saf6 cf}krfl/s?kd} lg0f{o ub}{
kfg{ PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ j}1flgs ;dfhjfbdf k'Ug] nIosf ;fy dfcf]T;]tª' ljrf/wf/f kl/Tofu u/]/ uPsfx?n] j}1flgs ;dfhjfb :yfkgfsf] kIfdf sfd gug]{ lglZrt
hgtfsf] ax'bnLo hgfjfbsf] /rgf
;+3if{/t g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] Ph]08f olta]nf lglj{sNk aGg uPsf] u/]sf] lyof] . hahsf /rgfsf/ dbg 5 . To;}n] qmflGtsf/L sDo'lgi6 kf6L{x?sf] kxndf cGt/f{li6«o
5 . h'g s'/f ;+;b\jfbL bnx?n] ;d]t of] jf Tof] axfgfdf :jLsf/ ub}{ e08f/Lsf] lgwgkl5 hahsf] gLlt
cfPsf 5g\ . klg ;+s6df k/]sf] 7flgPsf] lyof] . ;Dd]ng u/fpg cfjZos b]lvPsf] 5 . tTsfnsf nflu ;fgf]?kdf
To;sf/0f b]znfO{ cu|udgtkm{ n}hfg / hgtfnfO{ ;d[4 agfpg )$^ sf] /fhgLlts kl/jt{gkl5
ePklg cGt/f{li6«o sDo'lgi6 ;+u7gsf] :yfkgf u/]/ To;nfO{{
;+;bLo Joj:yfsf] ljsNk vf]Hg}kg]{ ePsf] 5 . o:tf] l:yltdf g]kfn Pdfn]n] ax'bnLo ;+;bLo Aoj:yfnfO{
sDo'lg:6 kf6L{n] eg]h:tf] hgdt ;+ux| dfkm{t\ s:tf] zf;g Joj:yf / k"0f{?kdf :jLsfg's { f ;fy} hahsf]
l;4fGtsf] k|ltkfbg u/]kl5 ;f] ;d"x
ljZjAofkL agfpg' klg Tolts} cfjZos 5 .
zf;g k|0ffnL nfu" ug]{ eGg] km};nf g]kfnL hgtfnfO{ ug{ lbg' Ps dfq gfd dfqsf] sDo'lgi6 kf6L{ x'gk'us ] f] -sf]ldG6g{_ sf] hGd ePsf] lyof] . lyP / pgLx? sf] l dG6g{ d f k|efjx? klg b]lvg yfn]sf 5g\ .
pQd ljsNk xf] . To;}n] ;/sf/n] tTsfn hgdt ;+ux| sf] 3f]if0ff u/L lyof] . kl5Nnf lbgdf Pdfn]sf nflu h;nfO{ t]>f] ljZj klg eGg] ul/of] . ;lqmotfk"j{s ;xefuL klg ePsf dfcf]jfbL s]Gb|n] )^# kl5 cd]l/sL
To;nfO{ sfof{Gjog ug{ k|ultzLn ;+oQ' m ;/sf/ u7g ug{' k5{ . cfhsf] hah slxn]sfxL+ ;Demg] ljifo dfq ;f] ;+u7g xfn d[t k|foM cj:yfdf lyP . sf]ldG6g{sf] ;+:yfks s+u; ]| df k|efjdf k/]/ g]kfndf ;+3Lotf,
cfjZostf, ;dosf] dfu / hgrfxgf klg oxL 5, r]tgf eof . ePsf] 5 . /x] s f] 5 . tTsfnLg cj:yfdf ?;L sDo'lgi6 kf6L{ -af]Nz]ljs_ hftLo ;dfa]zL / ;dfg'kflts
xfn cfP/ pgLx?n] sDo'lgi6 qmflGtsf/L wf/df /x]sf ljZjsf #$ nufotsf bnx? lyP . klxnf] lgjf{rg k|0ffnLnufotsf s'/fx?

dGynL dfWolds ljBfnonfO{{ Hofblt /f]Sg r]tfjgL kf6L{ s f] cGt/f{ l i6« o ;Dd] n gdf
;d;fdlos ;Gbe{df dfS;{jfbsf]
l;h{gfTds k|of]unfO{ 5nkmnsf]
sDo'lgi6 kf6L{x?n] ;g\ !(!( sf]
dfr{ @–^ df ePsf] ;Dd]ngsf qmddf
sDo'lgi6 OG6/g]zgnsf] :yfkgf
sf]ldG6g{ dxflwj]zgdf ?;, cli6«of,
x+u/] L, kf]Nof08, lkmgNof08, o'qm]g,
nf6leof, lny'cflgof, a]nf]?l;of,
:yflkt u/fpg] k|of; u/]sf sf/0f
k|foM ;a} sDo'lgi6 kf6L{x?leq
laefhgsf] /] v f sf] l /Psf] 5 .
sf7df8f}F . clvn qmflGtsf/L dfWolds ljBfnon] :yfgLo hgtfsf]
/fd] 5 fkn] dGynL dfWolds lj/f]wsf afah'b klg ljut nfdf] d'Vo ljifo agfpg] eg]sf 5g\ . u/] s f lyP . hlta] n f %@ Oi6f]lgof, cfd]l{ gof / hd{gsf ljleGg egfO{sf] tfTko{ g]kfnsf] sDo'lgi6
ljBfnonfO{ Hofblt tTsfn /f]Sg ;dob]lv ljBfyL{x?af6 rsf]{ z'Ns dfS;{jfbsf] AofVof / laZn]if0f s'g k| l tlglwx?sf] pkl:ylt /x] s f] sDo'lgi6 kf6L{x? /x]sf lyP . ;f] /fhgLltdf hftLo / lnlËo
r]tfjgL lbPsf] 5 . ;f] ;+u7gsf lnFb} cfPsf] / xfn k'gM z'Ns j[l4 9+un] x'G5 < Tof] eg] x]g{ afFsL 5 . kfOG5 . pgLx?n] sfo{ s f/L ;+u7gsf] s]Gb|Lo gLltg} cGt/f{li6«o laefhgsf] k| a ] z ePsfn] ca
OGrfh{ tyf ;+of]hs k|z/' fd ;Ln] u/L ljBfyL{x?af6 clgoldt 9+un] t/ klg g] k fnsf] Pdfn] h :tf] ;ldlt;d]t u7g ug]{ lg0f{o u/]sf ;j{xf/f qmflGtnfO{ ;xof]u ug{ sDo'lgi6 kf6L{nfO{ cGt/f{li6«o d"No,
d+ u njf/ la1lKt hf/L ub} { ;f] lan glbP/ vfnL sfuhdf ;+zf]wgjfbL /fhgLlts ;d"xn] lyP . sfo{sf/L ;ldltn] cGt/f{li6«o ljZje/ sDo'lgi6 kf6L{x? :yfkgf dfGotf / cfbz{cg';f/ k'g:yf{lkt
r]tfjgL lbPsf x'g\ . ;+of]hs k|z/' fd ljBfnosf] 5fk nufP/ dgf]dfgL k};f sDo'lgi6 kf6L{x?sf] cGt/f{li6«o b}lgs dfldnfx?df Wofg lbg] elgPsf] ug{'k5{ eGg] /x]sf] lyof] . sDo'lgi6 u/fpg s7Lg kb}{ uPsf] 5 . h'g
;Ln] la1lKtdfkm{ t \ ;+ l jwfg / c;' n L /x] s f] ljBfyL{ tyf ;Dd]ng u/fpg] / dfS;{jfbsf] lyof] . ;f] ;+u7gn] cfkm\gf] bf]>f] OG6/g]zgnsf] bf]>f] dxflwj]zgn] cj:yf lrlgofF sDo'lgi6 kf6L{df
sfg'glj?4 uO{ ul/a ljBfyL{x?sf] cleefjsx?af6 u'gf;f] cfPsf] 5 . AofVof / ljZn]if0f u/fpg] s'/f dxflwj]zgdf …cGt/f{li6«o k'FhLklt cf}klgj]lzs b]zx?df ;j{xf/f, ls;fg ;d]t 5}g .
hLjg aaf{b kfg]{ unt sbdnfO{ ;+ljwfgn] df}lns xsdf ?kdf k|To]s cfkm}dF f cGof]nk"0f{ 5 . h;n] w]/s } f] ju{ n fO{ k/f:t ug{ / /fHosf] / /fli6«o k'FhLklt ju{sfaLrdf lrlgofF sDo'lgi6 kf6L{n] hftLo
oyfzL3| ;RofO{ k"0f{ ?kn] ;Dk"0f{ gful/snfO{ /fHoaf6 cfwf/e" t Wofgfs[i6 u/]sf] 5 . )$^ ;fnsf] k" 0 f{ p Gd" n gsf] nflu ;+ q md0f Pstfa4 df] r f{ s f] u7g ug{ ' k g] { / lnlËoeGbf k|lt:kwf{, Ifdtf /
ljBfyL{x?nfO{ lgMz'Ns / ;xh?kdf tx;Ddsf] lzIff clgjfo{ / lgMz'Ns /fhgLlts kl/jt{ g kl5 g] k fnL r/0fsf]?kdf cGt/f{li6«o ;f]leot k|fjwfg /fv]sf] lyof] . sDo'lgi6 of]UtfnfO{ k|dv' tf lbPsf sf/0f nfdf]
k7gkf7g ug]{ jftfj/0f ldnfpg tyf dfWolds tx;Ddsf] lzIff sf+u|];sf] gLltsf] kl5 nfu]/ Pdfn] u0ftGqsf] lgdf{0fsf nflu ;z:q OG6/g]zgnsf] t]>f] s+u; ]| ;g\ !(@! ;dob]lv b]zsf] zf;g ;Qf ;~rfng
;DalGwt ljBfno k|zf;g, :yfgLo lgMz'Ns kfpg] xs x'g5 ] eGg] Joj:yf xfnsf] cj:yfdf k'u]sf] xf] . @)^# an;lxt ;a} pknAw dfWodx?åf/f sf] h'g @@–h'nfO{ !@ sf] aLrdf ug{ ;kmntf kfPsf] 5 . g]kfnsf
lgsfo, lhNnf k|zf;g / lzIff k|i6 u/]sf] 5 . k};f / zlQmsf] cf8df sf] /fhgLlts kl/jt{ g kl5 ;+3if{ ug]{Ú ;+sNk u/]sf] lyof] . d:sf]df ePsf] lyof] . rf}yf] s+u|]; cd] l /sf k| e fljt dfcf] j fbL
dGqfno uDeL/ aGg Wofgfsif{0f ul/Psf o:tf unt xs{tx?sf af/]df dfcf]jfbL s]Gb| klg g]kfnL sf+u; ]| s} sf]ldG6g{n] ;g\ !(!( b]lv !(#% sf] !(@@ sf] gf]e]Da/df ePsf] lyof] . s]Gb|nufotsf sDo'lgi6 gfdwf/L
u/fpFb} cGoyf ljBfyL{sf] z}lIfs xs /fHo k|zf;g pbfl;g aGg' cfkm}d F f kl5nfu]/ la36gsf] ;+3f/df k'us ] f] aLrdf ?;sf] d:sf]df ;ftj6f ljZj ;ftf}+ s+u;]| kl5 o:sf] cl:tTj ;dfKt kf6L{x?n] cfk"mnfO{ lrlgofF sDo'lgi6
/ clwsf/ k|flKtsf nflu xfd|f] ;+u7g cgf}7f] / lrGtfsf] ljifo xf] . o;n] 5 . olta]nf sDo'lgi6 kf6L{ / clwj]zgx? cfof]hgf u/]sf] kfOG5 . ePsf] dflgG5 . kf6L{af6 klg 6f9f agfpFb} nu]sf]
h:tf];'s} ;+3if{ ug{ tof/ /xg] / nfvf}F ljBfyL{x?nfO{ ;dfg z}lIfs /fhgLltsf lx;fjn] dfcf]jfbL s]Gb| To; cjlwdf p;n] cfˆgf] uelg{ª !($& kl5 km]l/ sf]ldG6g{sf] cj:yf 5 . kl5Nnf] ;dodf
To;af6 pTkGg kl/l:yltsf] ;Dk"0f{ clwsf/af6 al~rt agfpg] t kSs} Pdfn] e Gbf klg a9L ktgsf] sfo{sf/L ;ldltsf] !# j6f lj:tfl/t ljsNkx?sf] vf]hL ul/Psf lyP . t/, sDo'lgi6 /fhgLltaf6 larlnt x'Fb}
lhDd]jf/ :jod ;DalGwt ljBfno 5 ;Fu;Fu} ljBfyL{x?sf] dgf]lj1fgdf cj:yfdf 5 . tyflk sltko Kn]gdx?;d]t ;~rfng u/]sf] lyof] . s;} n ] klg ljsNk lbg ;s] s f uPsf s]xL ;d"xx?n] ;dfhjfbsf]
k|zf;gn] lng'kg]{ r]tfjgL ;d]t gsf/fTds c;/ kg{ hfg]5 . o;/L qmflGtsf/L sDo'lgi6 kf6L{ dfcf]jfbL ;f]leot ;+3sf tTsfnLg g]tf lyPgg\ . cfh klg ljZj sDo'lgi6 cd"s zAb k|of]u u/]/ hgtfdf e|d
lbPsf 5g\ . ;+ljwfg / sfg'glj?4 uO{ ul/a s]Gb|sf] jl/k/L 3'ld/x]sf b]lvG5g\ . hf];k] m :6flngn] bf]>f] ljZjo'4sf kf6L{x?sf] ;+u7gsf] ;Vt cfjZostf lbg] k|of; ul//x]sf 5g\ . sDo'lgi6
o; ljifodf clvn qmflGtsf/L ljBfyL{x?sf] hLjg aaf{b kfg]{ unt Pdfn]n] ug]{ sDo'lgi6 kf6L{x?sf] kl5Nnf jif{x?df ljleGg lsl;dsf /x]sf] 5 . t/, sDo'lgi6 kf6L{sf kf6L{sf ljZjAofkL d"No, dfGotfaf6
/fd]5fksf OGrfh{ tyf ;+of]hs sbdnfO{ oyfzL3| ;RofO{ k"0f{ ?kn] cGt/f{li6«o ;Dd]ngn] dfcf]jfbLsf la/f]wx?af6 hf]lugsf] nflu ;g\ ljleGg wf/fx?sf] ljsf; ePsf sf/0f Ro" t x' F b } uPsfx?n] j} 1 flgs
k|z/' fd ;Ln] hf/L u/]sf] lj1lKt o; ;Dk"0f{ ljBfyL{x?nfO{ lgMz'Ns / ljleGg ;d"xx?nfO{ cf–cfkm\gf] !($# df sf] l dG6g{ s f] lj36g o:tf] cGt/f{li6«o sDo'lgi6 ;+u7gsf] ;dfhjfb :yfkgfsf] kIfdf sfd
k|sf/ /x]sf] 5– …xfd|f] dxfg\ tyf ;xh?kdf k7gkf7g ug]{ jftfj/0f cj:yfk|lt emsemsfpg] lglZrt ug'{ePsf] lyof] . t/, klg ljleGg lgdf{0fsf nflu kxng} x'g ;s]sf] gug]{ lglZrt 5 . To;}n] qmflGtsf/L
uf} / jzfnL ;+ u 7g clvn - ldnfpg ;DalGwt ljBfno k|zf;g, 5 . g]kfndf dfq geP/ cfh ;dodf ljleGg b]zsf sDo'lgi6 5}g . g]kfndf vf;u/L )^@ df sDo' l gi6 kf6L{ x ?sf] kxndf
qmflGtsf/L_ cfk\mgf] :yfkgf sfnb]lv :yfgLo lgsfo, lhNnf k|zf;g / lzIff ljZjd} sDo'lgi6 kf6L{x?sf aLrd} kf6L{ x ?n] sDo' l gi6 kf6L{ x ?sf] dfcf] j fbL hgo' 4 df ePsf] cGt/f{li6«o ;Dd]ng u/fpg cfjZos
/fli6«otf, hgtGq, hghLljsf / dGqfno uDeL/ aGg Wofgfsif{0f ljleGg lsl;dsf ljjfbx? /x]sf cGt/f{ l i6« o e] n f / ;Dd] n gx? c;kmntfkl5 sDo'lgi6 kf6L{x? b] l vPsf] 5 . tTsfnsf nflu
lzIffdf cfd" n ?kfGt/0f;lxt u/fpF5f}F . cGoyf ljBfyL{sf] z}lIfs 5g\ . ;fd| f HojfbL zlQmn] ub}{cfPsf 5g\ . ;g\ !(&^ sf] l5GgleGg cj:yfdf k'u]sf 5g\ . ;fgf] ? kdf ePklg cGt/f{ l i6« o
lgMz'Ns, ;j{;n ' e tyf j}1flgs lzIff xs / clwsf/ k|flKtsf nflu xfd|f] sDo'lgi6x?nfO{ l;Wofpg sDo'lgi6 ;]K6]Da/ gf}df dfcf]sf] lgwgkl5 g]kfnsf sDo'lgi6 kf6L{x?sfaLrd} sDo'lgi6 ;+u7gsf] :yfkgf u/]/
k|flKtsf ;fy} nfvf}F ljBfyL{x?sf] xs, ;+u7g h:tf];s ' } ;+3if{ ug{ tof/ /xg] gfdwf/L kf6L{s} k|of]u ul//x]sf] ljZjsf Ps bh{g sDo'lgi6 kf6L{x?n] a[xt\ ;Dd]ngsf] cfaZostf /x]sf] To;nfO{ ljZjAofkL agfpg' klg
clwsf/ Pj+ d'lQmsf nflu lg/Gt/ / To;af6 pTkGg kl/l:yltsf] ;Dk"0f{ b]lvPsf] 5 . vf;u/L ;f]leot ;+o'Qm aStAo k|sflzt u/]/ rLgdf 5 . To:tf] ;Dd]ng x'g ;s]sf] v08df Tolts} cfjZos 5 . Pdfn] s f]
;+3if{/t /x]sf] ;a}df ;j{ljlbt} 5 . lhDd]jf/ :jod ;DalGwt ljBfno ;+3sf] ktgkl5 ljZjs} sDo'lgi6 k|ltqmflGt ePsf] 7x/ u/]sf lyP . To;n] lgsfNg] lgisif{sf cfwf/df cfof]hgfdf x'g] cGt/f{li6«o ;Dd]ngn]
o;} ;Gbe{df /fd]5fk lhNnfsf] k|zf;gn] lng'kg]{ hfgsf/L ;d]t cfGbf]ng /IffTds cj:yfdf k'us ] f] t/, tL sDo'lgi6 kf6L{x?n] klg sDo'lgi6 kf6L{x?sf] cGt/f{li6«o lbg;Sg] e|dnfO{ lrg{ tTsfn}af6
;b/d'sfd dGynLdf cjl:yt dGynL u/fpFb5f}F .Ú 5 . sltkon] t cfufdL 8] 9 cfk"mx?aLrsf] PstfnfO{ lg/Gt/tf ;Dd]ng x'g' a9L ;fGble{s x'G5 . tof/Lx? yflng' kb{5 .
@)*) ;fn h]7 & ut] cfOtaf/ 3

;dfhjfb xfd|f] cfbz{ xf]


h]7 ! ut] cfPkl5 g]kfnsf o'jf
ljBfyL{x?df Pp6f pd+u, hf]; /
ePg, lrlgofFdfg sfhLn] lbNnL ;Demf}tf
c:jLsf/ ug{' eof] uf]nL vfP/ e'jgkfs{df
cfh klg g]kfnsf] :jfwLgtf / g]kfnL
hgtfsf] clwsf/sf] lglDt ljleGg
b]vfk/]sf 5g\ . of] s'/fdf ;j} g]kfnL
gful/sx? k|i6 5g\ . of] s'g–} s;}nfO{
hlGdof], logLx?aLr n8fO{ rln/x]sf]
5 . dfG5]x? xfdLnfO{ s] eG5g\ eg]
If]qdf x]gx'{ f];\ t $)) kl/jf/sf] xftdf
g]kfnsf] cfwf ;DklQ uO{;Sof] . Psflt/
uDeL/tf k}bf x'G5 . xfdL Oltxf;k|lt ;lxb aGg' eof] t/ pxfF em'Sg' ePg . vfnsf ljrngsf lj?4 ;+3if{ ug]{ ljBfyL{ JofVof ug{' kg],{ ;Demfpg' kg]{ / slGeG; sDo'lgi6x? c;kmn eP, g]kfndf hgtf b'O5 { fs vfg gkfpg] cj:yfdf
uf}/a u5f}{ . xfdL cfˆgf cu|hx?k|lt To; nuQ} k~rfot lj?4 ljb|fx] eof] . g]tf tyf of]4fx?af6 k|/] 0ff lng' k5{ . ug{' kg]{ ljifo xf]Og . Pp6f ;fdfGo sDo'lgi6 c;kmn eof], dfcf]jfbLx? 5g\ . g]kfnsf] pTkfbgn] tLg dlxgf
;Ddfg JoQm u5f},{ :d/0f u5f}{ / cfhsf] To;df vu]Gb| kf}8n] , ldqdl0f cfrf{on] of] 7fpFdf tkfO{x+ ? o'jf ;fyLx? x'gx' G' 5 . dhb'/ / ;'s'Djf;Lsf] 3/, Pp6f c;kmn eP . xfdLn] r'gf}tL lbPsf 5f} klg vfg k'Ub}g csf]l{ t/jf6 x]gx' { f];\ a}Íx?
lbgaf6 g]kfnsf] ljBfyL{ cfGbf]ng / of]ubfg u/] . tkfO{+ xfdLn] lhTb}, ef]Ub} Tof] af6f]df tkfO{x+ ? cjZo nfdj4 lbbLjlxgL, Pp6f ljb]z knfog ePsf] k'h
F LjfbLx? s]xL ;do lhT5g\ / lht]sf lbgk|ltlbg ca{klt eO/x]sf 5g\ .
To;af6 g]kfn b]z / g]kfnL hgtfsf] kl5Nnf] ;dodf a]gf]h clwsf/L, k"0f{ x'gx' g' 5
] . To;df d]/f] z'esfdgf klg o'jf, a]lrb} u/]sf] gf/L, oftgfsf] 5g\ . ?;df xfdLn] lht]sf lyof} ToxfF j}Íx?n] ljb]zdf ;d]t a}Í vf]ln/x]sf
kIfdf lgefpg' kg]{ e"ldsfaf/] dGyg, kf}8n] , ljlkg e08f/L, lbnaxfb'/ /Dt]n 5. s73]/fdf n8\b} u/]sf] ljBfyL{, n8\b} u/]sf] xf¥of},F k"jL{o/' f]kdf klg xfdLn] lht]sf 5g\ . g]kfnsf k'h F Lkltx?n] ljb]zdf
jx; / 5nkmnx? rnfpg'kg]{ x'G5 . nufot bh{gf} ;lxb x'Fb} k|Hjn cj g]kfnsf] l:yltsf] s'/f u/f},+ l;kfxL, jf ljleGg hfuL/df a;]sf lyof} / ToxfF klg xf¥of}F . ljZjsf ljleGg ;d]t pBf]u vf]ln/x]sf 5g\ . t/, oxfF
To:tf] Pp6f uf}/ak"0f{ lbj; ljBfyL{ zfxL;Ddsf] /ut au]sf] 5 . pgLx?n] xfdLn] x]l//x]sf 5f} b]zdf xfdLn] w]/} sd{rf/L jf ljBfyL{ cfGbf]ngdf vl6Psf] b]zx?df sDo'lgi6x? n8] xf/], g]kfndf Jofkf/ 6f6 kN6fOPsf] 5 . o:tf] kl/kf6L
lbj;sf] o; If0fdf d ;j} ljBfyL{ ;fyLx? xfdL g]kfnL hgtfs} lxtdf /ut aufPsf zf;gx? v]Kof},F ;+3if{ u¥of},F k~rfotnfO{ gf}hjfg ljBfyL{ h'g;'s} dfG5] klg klg xfdL cln cf]em]n kl/Pnf h:tf] xfdLn] x:tIf]k gug]{ xf] eg] a]xfn x'g]
oxfF pkl:ylt dfq ePsf] xf]Og, b]zdf x'g . xfd|f ljBfyL{x? g]kfn b]zsf] v]Kof},F xfdLeGbf cufl8 n8\g] cu|h g]kfnsf] k|0ffnLaf6 ;Gt'i6 5}g . ePsf] 5 . t/ xfdL bfafsf ;fy eG5f} cj:yf 5 / b]zsf] cy{tGq a]hf]u x'g5] .
xfdLn] b]vs] f] ;kgf k'/f x'g ;s]sf PSsfO;f}+ ztfAbL j}1flgs ;dfhjfbL Pp6f g]kfnLsf] rfxgf :jfwLg x'g] /
ljKnj ;L 5}gg . ;kgfx? lylRrof], ;kgfx? t'lxg]
vt/f a9\of] . ;kgfx?df Pp6f 7"nf]
Joj:yfsf] ztfAbL xf] .
of] n'6/] fx?sf] Joj:yf x'g ;Sb}g,
cfTdlge{/ x'g] lyof] . o:t} xfd|f] rfxgf
klg s] lyof] eg] g]kfn cfˆg} v'§fdf
s'g rflxF b]z 5 hxfF o'4 / qmflGt e|0' fxTof ug]{ xdnf eO/x]sf] 5 . xfdL t of] xfd|f] r'gf}tL 5 . cfh g]kfndf klg plePsf] :jfwLg g]kfn h?/L 5 .
Pp6f ;'Gb/ g]kfn agfpg rfxG5f} . y'k}| x}/fgLx? 5g\ . clnslt lg/f;, PSsfO{;f}+ ztfAbLdf g]kfnL eP/ jfFRg]
gu/L kl/jt{g kfPsf] < o;df y'k}| vfnsf ;d:ofx? b]vfk/]sf sltslt ljt[i0ff, /fhgLltk|lt g} s] xf] < rfxgf lyof] . xfdL cd]l/sLx? /
cd]l/sLx?n] clxn] ljZjnfO{{ 5g\ . kl5Nnf] ljs[t / e2f gd'gf of] s] xf] < ef}tfl/Psf] h:tf], d]nf]d; ] f] o'/f]lkogx?sf] u'nfd aGg rfxFbg} f}F . xfdL
8]df]qm];Lsf] kf7 l;sfpF5g\ ToxL Joj:yfsf] zf;gdf k'us ] f lxhf] ;Dd gePsflt/ xfdkmfNg] , Totflt/ ef/tLox?sf] klg u'nfd aGg rfxFbg} f}F .
u[xdGqL eP/ b]znfO{ g]tT[ j u/]sf], lxhf] pln{/fv]sf] h:tf] 5 . dfG5]df cfj]u of] b]zdf :jfwLg eP/ afFRg rfxG5f}F /
kfFr nfv cd]l/sLx?n] /ut ;Dd pkk|wfgdGqL ePsf] dfG5]x? cfh 5 . !% jif{;Dd xfdLn] x]¥of},F g]kfnsf] ljZjnfO{ ;Gb]z lbg rfxG5f}F . of] g]kfn
aufPkl5 dfq la|6g] sf] rªu'naf6 b'O{ sf}8Lsf] efp gx'g] Pp6f lnnfdL hgtfsf] hLjgdf vf;} 7"nf] ?kfGt/0f eGg] b]z cfˆg} v'§fdf pleg;S5 .
d'Qm ePsf x'g . xfdLn] s] eg]sf j:t'sf] ?kdf ˆofFlsPsf 5g\ / pgLx? Nofpg ;s]g . ToxfF q'6Lx? eP, cfly{s g]kfnsf o'jfx?n] klg cfˆgf] eljiosf]
cfh h]nsf] lr;f] l5F8Ldf ?b} j:g'kg]{ If]qdf q'6Lx? eP . z}lIfs If]qdf x]gx' { G' 5 af6f] cfkm}F sf]g{ ;S5g\ eGg] of]
5f}F eg] hgtf tkfO{+ o'jf ;fyLx?n] l:ylt jg]sf] 5 . t/, xfdLn] vf]tNb} eg] k~rfotsf a]nf b'Or { f/ j6f af]l8{Ë g]kfnLx?sf] ;kgf xf] . of] ;kgfnfO{ xfdLn]
s] a'em\ g' k5{ eg] b]zsf] lhDdf lng uof} eg] s'g} ;Ldf 5}g . ;+;bLo Joj:yf dfq lyP . ;fob tkfO{n+ fO{ yfxf 5}g k'/f ug{ rfxG5f}F . t/, cfh h'g ufpFdf
tof/ x'gk' 5{ / cfufl8 j9\gk' 5{ . g} Pp6f o:tf] vfnsf] d]lzg jg]sf] 5, xf]nf . o'jf ljBfyL{ ;fyLx? clxn] kl9/xg' uP klg ?jfjf;L, 3/ eUgfjz]if h:tf],
h'g d]lzgdf xfNnf] eg] c;n dfG5] ePsf] 5 . xfdLn] k9bfv]/L lghLs/0fsf b]z eUgfjz]if h:tf], /]ld6\ofG;n] b]z
g]kfnsf] ljBfyL{ cfGbf]ngdf h]7 ! klg l;+u k'R5/ pdf/]/ lgl:sG5 . of] lj?4 n8]sf lyof}F . jx'bn cfof], jx'bnn] rNg] h:tf] ePsf] 5 . /]ld6\ofG;n] rNg]
ut]sf] ;Gb]z oxL xf] . oxL s'/f tkfO{+ xfdLn] dgg\ u/f}+ . tkfO{n + ] eGg' xf];\ xfdL vfnsf] Joj:yf /x]sf] 5 . :jtGqtf lbg'k5{ eGg] s'/f l7s 5 t/ b]z b'O{ sf}8Lsf] x'bF g} . /]ld6\ofG;n] afFRg]
klg ledbQ kGt aGg tof/ 5f}F . s'g} lbg Oltxf;n] dfu u/]5 eg] xfdL klg sd/]8 hgo'4df of g]kfnsf] qmflGtdf of lzIffnfO{ jhf/Ls/0fsf] j:t' agfOof] . kf6L{, /]ld6\ofG;df /dfpg] ;/sf/ s'g}
!( lbg] hgcfGbf]ngdf hLjgnfO{ bfpdf lzIff x/]s gful/ssf] g};lu{s clwsf/ klg a]nf olQ sdhf]/ x'G5 ls ds}sf]
jf;' aGg tof/, xfdL xf]gxf/ sdf08/ sd/]8 ;'lgnb]lv s'df/ kf}8n ] ;Dd jGg tof/ /fvL n8\g] g]tfx?sf] s] eof] < lsg xf] . g]kfnsf] wlt{df hlt ljBfyL{x?, 9f6 nufPsf] v'§f h:tf] klg x'bF g} . of]
5f}F . s'g} klg of]4f hgtfnfO{{ d'6d' f /fv]/, b]znfO{{ d'6d' f /fv]/ cfˆgf] hLjg ;xh} pgLx? cfh b'O{ sf}8Lsf] efpdf lnnfd gful/sx? hlGdG5g\ x/]s hlGdg] Ps bgsd} 9N5 . of] l:ylt xfdLn]
Tofu ug{ tof/ x'g' eof] xfdL Tof] aGg tof/ 5f} . xfdL clvn Ps x'gk' 5{ . eO/x]sf 5g\ < lsg dflnssf] cufl8 gful/ssf] ;dfg clwsf/ lzIffdf x'gk' 5{ . b]vs ] f 5f} . d s] eG5' eg] ;fob ;'Gg'
o;/L ;dlk{t ePsf 5g\ < lsg pgLx? t/, of] Joj:yfn] lzIffnfO{ jhf/sf] j:t' ePs} xf]nf xfdLn] Pp6f cleofg yfn]sf
sDo'lgi6x? Ps x'gk' 5{ . dfcf]jfbLx? Ps x'g' ' k5{ . b]zsf cu|ufdL zlQmx? Ps l6Sg ;Sb}gg\ < lsg g]kfnL hgtfnfO{ agfOlbof] . ahf/df k'¥ofOlbof] . ahf/df 5f} . Tof] ;fFRr} xfdL u5f}{ . xfdL leq
x'g' k' 5{ . xfdLnfO{{ s;}n] x/fpg ;Sb}g . xfdL ;dfhjfb;Dd hfg ;S5f} . xfdL b]Vg ;Sb}gg\ < lsg a'‰b}gg\ g]kfnnfO{ k'us ] f] lzIffn] gfd / bfd dfq x]5{ . s]xL ug]{ rfxgf 5 . xfdL pBf]u vf]Ng]
g]kfnnfO{{ ?kfGt/0f ug{ ;S5f} . xfdL Pstfj4 eP/ PSsfO;f}+ ztfAbLsf] :jfwLg o:tf] hf] vfnsf] kl/l:ylt cfPsf] 5 . ;dfgtf / clwsf/ x]bg{ } . tof/Ldf 5f} .
of] eg]sf] xfdLn] s] b]V5f} eg] bnfn cfh g]kfndf d'¶Le/ dfG5]sf xfdLn] eg]sf 5f} sL xfd|f] x/]s g]tf
g]kfn agfpF5f} . k'h
F LjfbL ;Qfsf] ;d:of xf] . 5f]/f5f]/Lx?n] nfvf}F vr]/{ k9\gk' g],{ pTkfbgdf hf]l8g'k5{ . s[lif ug{' k5{
xfdLn] ;fdfGtjfb k/f:t u/]sf 5f} . hgtfsf] 5f]/f5f]/Ln] :s'ndf klg k9g eg]sf 5f}, ul//x]sf klg 5f} . vfgsf
cfh gAa] nfv ljBfyL{ kl9/x]sf 5g / :jfwLgtfsf nflu n8]sf 5g\ . To;}n] sd/]8x? oxfF x'gx' G' 5 . pxfFx?n] /f0ff ;j}n] a'em]sf 5f} . ;fdfGtjfb dfq} gkfpg], ef}tfl/g' kg],{ lhGbuL g} ajf{b nflu dflnsx?nfO{ x]g'{ kb}g{ . x]gx'{ f];\
sn]hdf dfq @) nfv ljBfyL{ kl9/x]sf xfdLn] xfd|f cu|hx?nfO{ ;Ddfg ug{k' 5{ zf;glj?4 klg s'g} g s'g} e"ldsf k'/f g]kfnsf] pTkL8gsf] sf/0f xf]Og, x'g,] lg/f;flt/ ws]lng] of] l:ylt lzIff ^÷& s/f]8 dflg;x?nfO{ vfg k'Ug]
5g\ d g]kfnsf h] hlt ljBfyL{x? 5g\ / ;lDemg' k5{ . cfhsf] of] If0fdf d ug{' eof] . xfdLn] cfkm}F k|ToIf o'jf x'bF fb]lv ;fdfGtjfb dfq} g]kfnsf] b'bz { f xf]Og, If]qdf b]lvPsf] 5 . cfh tkfO{n+ ] ;'Gg' g]kfnsf] hldg 5, Tof] afFemf] 5 . ufpFdf
;a}kl| t Pp6f xflb{s z'esfdgf JoQm tkfO{x+ ?;Fu pleP/ g]kfnsf] nflu hLjg k~rfotsf lj?4df ;xefuL eof}F . xfdL ;fdfGtjfb dfq} ul/aL / cfhsf] ePsf] 5 !* b]lv @) k|ltzt lghL af6f] b]vfpg] dfG5] 5}g . ufpFdf
ug{ rfxG5' . lbg] ;a} ljBfyL{ cu|h, ljBfyL{ g]tfx?k|lt h]n k'Uof},F g]n vfof},+ xfd|f ;fyLx?n] y'k}| k5f}6]kg / cfhsf] g]kfnsf] hf] If]qdf lzIffn] 9fs]sf] 5 . *) k|ltzt hgtfnfO{ ;xof]u ug]{ dfG5] 5}g . ;j}
xfdL klg ljBfyL{ cfGbf]ngjf6 sfd d ;Ddfg JoQm ug{ rfxG5' . vfnsf] oftgfx? klg kfP . t/, klg cGwsf/k"0f{ l:ylt aGg vf]Hb} 5, To;sf] lzIff ;/sf/sf] lgoGq0fdf 5 . ljBfyL{x? ljb]zsf] nfOgdf nfu]sf 5g\ . sof}
ub}{ oxfF;Dd plePsf xf}+ . ;don] cfh oxfF cl3 g]tfx?n] y'k}| s'/f /fVg' xfdL em'sg] f},F nl8/xof}+ . xfdLn] n8\bf– sf/0f xf]Og . o;sf] k5fl8 ;fd|fHojfbL Ifdtfsf] lx;fjn] x]ge' { of] eg] ;/sf/tkm{ dGqLx? / kf6L{sf] dfG5]x? ufpFdf
Pp6f kf6L{sf] ljleGg txdf sfd ub}5{ f} . eof] Psbd} v';L klg nfu]sf] 5 . of] n8\b} oxfF;Dd cfof}F . y'kv} | fnsf zf;gx? tTj / x:tIf]k, l5d]sLx?sf] ;fd|fHojfbL klg dfG5] cfzfjfbL 5 t/ st} ;/sf/n] d]gkfj/ vf]n/] a;]sf 5g\ . o'jfx?nfO{
oxfF;Dd Nofpgsf] nflu g]kfnsf] clvnsf] cfGbf]ng tkfO{+ xfdLn] x]of}{ eg] ef]Uof} / cfh xfdL ;+;bLo Joj:yf x:tIf]k Pp6f dxTjk"0f{ sf/0f 5 . xfdL lhDdf lng ;s]sf] 5}g / ;dfNg ljb]z k7fpF5g\ . ltgLx?sf] p2]Zo s]
/fhgLltdf, g]kfnsf] ljBfyL{ cfGbf]ngdf of] ;fdfGo cfGbf]ng xf]Og . of] cfGbf]ng ef]lu/x]sf 5f} . oBlk of] k/Dk/fut dfG5] aGg rfxG5f}+ . t/, pgLx?n] ;ls/x]sf] 5}g . dfG5]x? dg{' kg],{ hNg'kg],{ xf] eg] g]kfndf s]xL x'bF g} , ljb]zlt/
/ z}lIfs cfGbf]ngdf xfd|f cu|hx?sf] gzfdf kfgL aUg]x?sf] cfGbf]ng xf]Og . k'/fg} vfnsf] dfq 5}g . of] Joj:yf xfdLnfO{ bf; agfpg rfxG5g\ . pgLx? kl/l:ylt ag]sf] 5 . hfp eGb} o'jfx?nfO{ ljb]z knfog
lgs} 7"nf] of]ubfg 5 . pgLx?n] cfˆgf] of] cfGbf]ng lbNnL / jfl;Ë6gn] lz/ cfpg'sf] k5fl8 g]kfnsf nfvf}F nfv cfˆgf] u'nfd ePsf] x]g{ rfxG5g\ . xfdLn] s] eg]sf 5f} eg] of] s'g} ul//x]sf 5g\ . sn]hsf] l6r/n] /fd|f]
hLjgnfO{ bfpdf /fv]/ hLjgnfO{ k|jfx lgx' / fpgeGbfv] / L sfg ;dft] / Gofok|d] L hgtfsf] /ut, kl;gf, >d / æxfdL of] ljZjdf @! cf}+ ;tfAbLdf JolQm ljz]ifsf] s'/f xf]Og, g]kfnsf] ;Qf ljBfyL{nfO{ g]kfnd} j; eGg ;Sb}g .
gu/L ;+3if{ u/] . /f0ffx?sf lj?4 ;+3if{ lgx'l/g]x?sf] cfGbf]ng xf]Og . of] cfGbf]ng b'v ldl;Psf] 5 . 3/jf/x? pl7jf; g]kfnL eP/ afFRg rfxG5f}+ . pgLx? hgtfdf ablnPsf] 5}g . g]kfnsf p;n] eG5, ls ltdL ljb]z hfp, ljb]z
u/] . yf]/} dfG5]n] dfq k9\g kfpg] cWofF/f] b'O{ k};fsf] nf]edf g]kfnL hgtfnfO{ wf]sf ePsf 5g\ . cfunfuL ePsf 5g\ . oxfF !*÷!( cf}+ ztfAbLsf] kl/j]zdf x]g{ >ldsx?n] of] ;QfnfO{ cfˆgf] 7fGb}gg\ . hfp, s] xf] of] < of] eg]sf] b]znfO{ c;kmn
zf;gsf] lj?4df ljBfyL{x?n] ljb|fx] u/] . lbg] e|i6 dfG5]x?;Fu hf]l8Psf] cfGbf]ng xhf/f} xhf/ of]4fx?sf] /ut 5 . dnfO{ rfxG5g\, n8fO{ rln/x]sf] 5 . of] n8fO{df ef]6 klg k};fdf ljqmL ug{k' g]{ afWotf agfpg], Wj:t kfg]{ s'/f xf] . of] ljifodf
k~rfotL lg/+sz ' tf nflbof] To;sf lj?4 xf]Og . clvnsf] cfGbf]ng eg]sf] kmfF;Ldf clxn] klg ofb 5 sd/]8 dfwjs'df/ o'jf ljBfyL{x?n] s'g af6f] lng] < stfkl§ 5 . ;'sD' jf;Ln] cfˆgf] clwsf/sf nflu xfdLn] ;femf jx; ug{ h?/L 5 . s'g}
klg xfd|f cu|hx?n] ljb|fx] u/] . sn]h n6\lsFbf klg gem'Sg] uf}/ak"0f{ / g]kfnnfO{ klg h]n xflnPsf] lyof] . hfg] < oxfF Pp6f ;+u7g, b'Oj{ 6f ;+u7g n8\bg} n8\g rfxb}g . p;n] b'O{ rf/ kf6L{kl| t dfq nlIft u/]/ x'bF g} . s'g}
/ o'lgel;{6Lx?df /utsf] vf]nf aUof] . /Qm/l~ht cfGbf]ng xf] . h;n] g]kfnsf Toltj]nf sf+u;] | sf g]tfx?nfO{ klg h]n jf oxfF hDdf ePsf ;+u7gsf] dfq s'/f xhf/ s;n] lbG5 < To;df ef]6 xfN5 . cd's JolQmk|lt nlIft u/]/ x'bF g} . of]
;+3if{x? eP . 6fpsf km'6,] h]n, g]n / xhf/f}–+ nfvf} hgtfnfO{ k|efljt u/]sf] xflnPsf] lyof] . xfdL Psfsf/ eP/ n8]sf xf]Og, of] gAa] nfv ljBfyL{sf] eljio;Fu cfh tkfO{+n] x]g{'xf];\ ;dfg'kflts ;j}sf] ;femf ;d:of xf] . d}n] sf+u;]| sf]
oftgfdf ;of}F s'/fx? ckgfOof] t/ xfd|f 5 / qmflGtsf] af6f]df nfdj4 x'gsf] lyof} . xfd|f ;a} nfvf}F nfv g]kfnL hgtf, hf]l8Psf] s'/f xf] . cfh sn]h kl9/x]sf ;ef;bx? s/f]8f} s/f]8sf Jofkf/sf j:t' ;fyLx?nfO{ eGg] u/]sf] 5' . g]kfndf
cu|hx?n] lg/+sz ' tfnfO{ c:jLsf/ u/] . lglDt k|l] /t u/]sf] 5 . of] xfd|f] dflnsx?n] o'jf ljBfyL{x? sf7df8f}s F f uNnLx?, t/ lzIffsf] u'0f:t/sf] cefjn] ubf{v/] L, alg/x]sf 5g\ . ToxfF s'g} hgtfsf] s'/f ;dfhjfb cfof] eg] ;dfhjfb Nofpg]
tfgfzfxL Joj:yfsf] c:jLsf/ u/] . g]kfnL g]kfnnfO{ pklgj]z agfpgsf] nflu rf]sx?, h'emf? / ljb|fx] L ljBfyL{x?sf] lzIffsf] cj}1flgstfsf] sf/0fn] ubf{ 5}g . :jfwLgtfsf] s'/f ug{x' f];\ /ftf/ft dfG5]n] dfq pkef]u ug]{ xf]Og, of] tLg
gful/sx?sf] df}lns :jtGqtf / cw{pklgj]z agfpgsf] nflu if8\oGq ubf{ zlQmsf] cf8n] el/Psf lyP . sn]h / o'lgel;{6Lx? j]/f]huf/ hGdfpg] !@ jh] /flt cfP/ g]kfnsf g]tfx?sf] s/f]8 g]kfnLn] pkef]u ug]{ s'/f xf] .
ljBfyL{x?sf] lxtsf] nflu, z}lIfs If]qsf] ;Demf}tf ubf{ em'Sg] cfGbf]ng xf]Og . of] To;sf/0f clnslt kl/jt{g ePs} ynf] h:tf] ePsf 5g\ . j]/f]huf/ sfg j6f/]/ b]zsf] :jfwLgtf / cl:dtf ;dfhjfb ljgf g]kfnsf] eljio aG5
lxtsf] lglDt nuftf/ ;+3if{ u/] . pgLx?sf lj?4 hjh{:t :jfwLgtfsf] 5 . s]xL kl/jt{g ePg eGg] xf]Og, c/fhssf] s]Gb| klg xf] . hj j]/f]huf/ dfly x:tIf]k ug]{ kl/l:ylt alg/x]sf] eGg] s'/f s;}n] ;f]rs ] f] 5 eg] Tof] cem
@)!( ;fnb]lv @)@@ ;fn;Dd em08f km/fpg] g]kfnL hgtfsf] kIfdf kl/jt{g ePsf] 5 . af]Ng g;Sg] dfG5] k}bf x'G5 To;kl5 ljrngtf k}bf xG5 .Æ 5 . of] ;a s] xf] < hgtfsf] ;Qf agfpg] emg 8'Jg] s'/f xf] . cem} Wj:t} x'g] s'/f
nuftf/ ;+3if{ u/]kl5 :jljo"sf] If]qdf hLjg ;dlk{t ug{ ;Sg] jL/x?sf] Tof] af]Ng ;Sg] ePsf 5g\ . clwsf/ljxLg cfh b]zdf krf; xhf/ dfG5] dfq xfd|f] rfxgf hf] xf] Tof] k'/f ePsf] 5}g . xf] . cem} ;lsg] xf] . To;}n] g]kfndf
klg xfdLn] clwsf/ k|fKt u¥of}F . To;kl5 vfnsf] cfGbf]ng xf] . uf}/ak"0f{ gful/sx?n] klg Psxb ;Dd clwsf/ /f]huf/L kfpF5g\ . ;f9] rf/ nfv d s'g} kf6L{nfO{ eGg klg rfxFbg} d ;dfhjfbsf] cfjZostf 5 . sf+u;]| n]
g]kfndf kf6L{x? k'/} k|ltjGwdf k/] klg cfGbf]ng;Fu ljBfyL{ hf]l8Psf] 5 . k|fKt u/]sf 5g\ . s]xL g s]xL /fhgLlt ljBfyL{x? x/]s jif{ kf;cfp6 x'G5g\ . Pp6f ;To s'/f eGg rfx]sf] s'/f s] xf] klg nf]stflGqs ;dfhjfb eG5,
ljBfyL{x? uf]na4 ug]{ / ljBfyL{x?dfkm{t\ oltdfq xf]Og k~rfotsf] lj?4df of kl/jt{g klg ePsf] 5 . t/, xfdLn] krf; xhf/n] klg /fd|f] hflu/ kfpg eg] hlxn];Dd g]kfnsf] ;Qf >lds sDo'lgi6x?n] t eGg] g} eOxfNo . clxn]
g]kfndf /fhgLlts :jtGqtfsf] ;+3if{ x/]s /fi6«3ftL ;Demf}tf x'g nfUbf d}bfgdf ;+;bLo Joj:yf ef]lu/x]sf 5f}F . g]kfndf ;Sb}gg\ eg] clg o'jf j]/f]huf/ eP/ hgtfsf] xftdf cfpFbg} jf:tjdf cfˆg} t s] 5 eg] nf]stGqsf] rk]6fdf k/]/
cufl8 a9fpg xfd|f cu|hx? ;kmn plqP/ 6fpsf km'6b\ f, uf]nL rNbf klg ;+;bLo Joj:yf s'g} gf}nf] Joj:yf xf]Og . ef}tfl/g' kg]{ l:ylt 5 . of t ljlu|g' kg]{ k|ltlglw r'Gg] kl/kf6L aGb}g, ;fRr} lgikIf sDo'lgi6 g]tfx?sf] 3fF6Laf6 nf]stGq
ePsf 5g\ . ToxL ;kmntfsf] ;Demgfdf gem'Sg] o'jf ljBfyL{x?sf] ;fx;L / Pp6f of] g]kfndf km]n eO;s]sf] Joj:yf xf] . of ljb]z uP/ u'nfdL ug{' kg]{ kl/l:ylt 9+un] g]kfnsf gf} hjfgx?sf] ;kgfnfO{ eGbfeGb} ;dfhjfb eGg] zAb cfpg
ljBfyL{ ;+u7gx? ag]/ xfdLn] h]7 ! k|ultzLn jfdkGyL qmflGtsf/Lx?sf] lj; @))& ;fnb]lv )!& ;fn;Dd g]kfndf hf] 5 of] s;}sf] sf/0fn], Pp6f ;+/lIft ug]{ Pp6f j}1flgs ;dfhjfbL g;Sg] eof] .
ut] of] lbj; dgfpg] s'/f :yflkt eof] . cfGbf]ng xf] . of] 7fpFdf cfh tkfO{x+ ? ef]us] } xf}F . @)$^ ;fn b]lv )^$ s'g} g]tfsf] sf/0fn] xf]Og of] s]jn Pp6f Joj:yf of ;dfhjfbaf6 ;fDojfb tkm{ c8\lsP/, clNemP/ leq leq} l5/]
cfh xfdL h]7 ! ut]nfO{ ;lDembfv]/L x'gx' G' 5 . xfd|f cu|hx?nfO{ x]b{ } ubf{ xfd|f] ;fn;Dd klg ef]us ] } Joj:yf xf] . oBlk kf6L{sf sf/0fn] klg xf]Og . xfd|f] b[li6sf]0f hfg] dxfg\ cfbz{sf] Joj:yf hlxn];Dd h:tf] 5 . ;dfhjfb xfd|f] cfbz{ xf] .
lg/+sz ' tf lj?4sf] ;+3if{, tfgfzfxL Oltxf;nfO{ x]bu{ } bf{ v]/L xfdL s]af6 k|/] 0ff o;df k|ultzLn zlQmx? klg x'G5g\ g} s] 5 eg] of] bnfn ;+;bLo k'h F LjfbL ju{ cfpFbg} , g]kfnL hgtfn] d'lQm kfpg ;dfhjfbaf6 xfdL s;/L ljd'v x'g
;Qflj?4sf] ;+3if{, bnfnx? lj?4sf] lng ;S5f} < cfhsf] g]kfndf h:tf] j]lylt o;nfO{ xfdLn] ;Fu;Fu} lnP hfg] cf6 / pgLx?sf sf/0fn] xf] . ;Sb}g . g]kfn b]zn] klg :jfwLgtf k|fKt ;S5f} < ;dfhjfb xfd|f] df}lns l;4fGt
;+3if{, /fli6«o :jfwLgtfsf] ;+3if{ tkfO{n+ ] 5 xfdL s]af6 k|/] 0ff lng] < xfdLn] tLg} ug{' k5{ . ;Qf juL{o x'G5 g}, g]tfx?nfO{ yfx} ug{ ;Sb}g . To;sf/0f xfd|f] b[li6sf]0f s] xf] . of] dfgj hfltn] cfh{g u/]sf] >]i7
htfaf6 kmls{P/ x]gx'{ f];\ xfdLn] uf}/a dfG5]af6 k|/] 0ff lng' k5{ u+ufnfn >]7, cfh xfdLn] csf]{ vfnsf] Pp6f geP/ o:tf vfnsf ;d:ofx? x'G5g\ . 5 eg] o;df xfdL jx; u/f}+ / ug{k' 5{ . l;4fGt xf] . of] l;4fGtdf xfdL hfg'k5{ .
ug{ ;S5f}F . u+ufnfn >]i7n] hLjg ck{0f lrlgofFdfg sfhL / hgo'4df snh] 5f]8/] kl/l:ylt / Joj:yf ef]Ub}5f} . of] ToxL eP/ dfS;{jfb hlGdof], ToxL eP/ cfh 5nkmn rln/x]sf] 5 . xfdLn] a? c;kmntfjf6 kf7 l;Sg'k5{ .
ug{' eof] t/ hxfFlgof ;Qf;Fu em'Sg' xfd kmfNg] ljBfyL{x?af6 k|/] 0ff lng' k5{ . Joj:yfdf y'k}| ljs[lt / ljrngx? ;dfhjfb hlGdof], ToxL eP/ ;fDojfb x]l//x]sf 5f} . htfjf6 x]gx'{ f];,\ cfly{s -af“sL ^ k]hdf_
4 @)*) ;fn h]7 & ut] cfOtaf/

k'h“ LjfbL ;+;bLo Joj:yfsf] c;kmntf, /fli6«o ;+s6 / cu|ufdL lgsf;– j}1flgs ;dfhjfb
@_ $^ ;fnb]lv nuftf/ ?kdf
;+;bLo Joj:yf of] b]zdf k|of]u eof] .
?kdf v:sFb} uPsf] lyof] . t/ ;g\ !(!(
b]lv eg] cfly{s a[l4 cj?4 x'g k'us ] f]
af}l4s If]qsf] cj:yf
b]zsf] dxfg ¿kfGt/0fsf] cleofgdf
df/] df/ dfn]dfsf] /Iff / k|of]usf] gofF
pRrtf / s]Gb|Ls/0f xf] .
b[li6sf]0fsf] cfwf/df x]bf{ k'h F Ljfb klg
Pp6f o'usf] c:yfoL 36gf xf] of] cgGt
To;sf] lglDt ;}4flGts / Jofjxfl/s b'j}
lx;fan] kl/kSs g]tf kfPsf] 5 . Tofu,
jif{ cl3 3f]if0ff ul/Psf] ;+3Lo ;+st] u/]sf] lyof] . oltj]nf cfP/ dfq af}l4s If]qsf] cToGt} dxTjk"0f{ e"ldsf @_ k'“hLjfbL ;+;bjfbL b[li6sf]0f 5}g . ;dfh ljsf;sf] j}1flgs sf]0faf6 tk:of, alnbfg, ;+sNk, ;dk{0f / leid
nf]stflGqs u0ftGqfTds ;+;bLo gjpbf/jfbL cy{zf:qLx? klg dGbL u|:t x'G5 . ljleGg kl/jt{gsf cfGbf]ngx?df of] b[li6sf]0fdf d'VotM g]kfnL sf+u;] | x]bf{ k'h
F Ljfbsf] klg cGTo x'G5 . j}1flgs k|lt1f u/]sf] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ 5 .
Joj:yf klg hgtfsf] Joj:yf aGg x'g k'us ] f] l:jsf/ ug{ k'us ] f 5g\ . g]tT[ jbfoL e"ldsf v]Nb} cfPsf klg x'g . nufotsf cGo bnx? 5g\ . h;n] ;dfhjfbsf] hGd clgjfo{ x'G5 . qmflGtsf/Lx¿sf] klª\Qm tof/ 5 . cfd
;ls/x] s f] 5} g . clxn] bnfn hn, h+un, hldg, hn;|ft] , hl8a'6L, t/ gjpbf/jfbL ;+:s[ltsf] e/df/ clxn]sf] ;Í6nfO{ cToGt} k"jf{ux| L 9+un] bf];f| ,] bnfn k'hF LjfbL ;Qf ;+s6df Gofok|d] L b]zeQm g]kfnLx¿sf] ;fy ;dy{g
k'h
F LjfbLx?n] zf;g Joj:yfdf x}sd k|fs[lts ;fwg / ;|ft] x? ;a}lt/ af9Lkl5 clwsf+z g]kfnL a'l4hLjLx? ljZn]if0f ug}{ ub{5g\ . ;fd|fHojfb k/:t k'Ug' eg]sf] bnfn k'hF LjfbL ;+;bLo Aoa:yf / ;xof]u /x]sf] 5 .
rnfO/x]sf] cj:yf 5 . To;otf x/]s ldnf]dtf]df] bf]xg cyf{t e|i6frf/ x'g] h;/L klg sdfpg], l56f] sdfpg] s'/f of] wf/n] ;+s6sf] k|dv ' sf/0f eg]sf] leq} uDeL/ k|sl[ tsf cGt/lj/f]wx¿ j[l4 pk/f]Qm ;a} ;Defjgf / ljz]iftfx?
If]qdf x/]s jif{ cf]/fnf] ofqf 5 . /fli6«o u/]sf]5 . e"d08nLs[t pbf/jfbL k'hF Ljfbn] ;+:sf/sf ?kdf x'sb{ } uPsf] b]lvG5 . JolQm, k|jl[ Q Pj+ ;/sf/nfO{ 7fGb5g\ . ePsf] x'g' xf] . o;n] clgjfo{ ?kdf o;nfO{ g]kfnL hgtfsf rfxgfx? x'g\ .
:jfwLgtfsf] k"0f{ /Iff ug],{ gful/sx¿sf] /fli6«o pBf]uwGbf / hgtfsf] cy{tGq cWoog / vf]h tyf cg';Gwfg a]u/ b]z x/]s lbg cf]/fnf] nflu/x]sf] 5 . ?kfGt/0f u5{ . h;/L ;+;bLo Joj:yfn] cfsf+Iffx? x'g\ / of] ;'Gb/ ;kgf klg
;'v, ;d[l4nfO{ ;'lglZrt ug],{ cfTdlge{/– k"/} Wj:t agfpFb} nu]sf] 5 . o'jfx? ;+s6 al9/x]sf] 5 . /fli6«o cl:tTjdfly hgtfk|lt zf]if0f, pTkL8g, bdg u/]/ xf] . of] ;a} hgtfsf] kl/jt{g /
pTkfbgd'vL cy{tGq :yfkgf ug],{ ;Dk"0f{ lab]l;g afWo 5g\ . @) va{ eGbf a9L g} k|Zg lrGx v8f eO/x]sf] a]nfdf s]xL d'¶Le/ bnfnx?n] dfq /fHosf] ;|ft] ;dfhjfbsf] rfxgf xf] . hg;+3if{sf
lje]b / e|i6frf/sf] cGTo u/]/ ;'zf;g j}bl] zs C0f k'us ] f] 5 . of] lx;fjn] x/]s hgtfdf cToGt} gsf/fTds e|d pTkGg / ;fwgdfly n'6 dRrfP/ :ju{ cfgGb qmddf g]kfnL hgtfn] ;z:q ljb|fx] ,
:yfkgf ug],{ c;nL nf]stGqsf] :yfkgf g]kfnL gful/ssf] 6fpsf]df %# xhf/ eGbf u/fpg] e|dk"0f{ k|rf/ ub}5 { g\ . of] lnO/x]sf 5g\ . ax';V+ os hgtfnfO{ gs{ hgo'4, PsLs[t hgqmflGt cyjf
ug],{ k"jf{wf/ ljsf; / ;d[l4 ofqf cufl8 a9L C0f yf]kl/Psf] 5 . Jofkf/ 3f6f dgf]utjfbL b[li6sf]0f xf] . h;n] lt/ ws]ln/x]sf 5g\ . To;sf/0f ax';V+ os lgjf{rgdf ;d]t kl/jt{g / ;dfhjfb
a9fpg] d'Vo cleef/fdf ;+;bLo Joj:yf r'lnb} uPsf] 5 . d"Noj[l4 cfsfl;Psf] ;d:ofsf] ;xL klxrfg / ;dfwfg lb+bg} . hgtf of] ;Qf / Joj:yfsf] lj?4df ;+3if{ rfx]sf x'g\ . hgtfsf] oxL cfsf+IffnfO{
k"0f{t c;kmn l;4 ePsf] 5 . 5 . o'jf zlQm / k|ltef knfog ePsf of] k|jl[ Q clxn]sf] ;Í6nfO{ ;Qf / ;+;bLo ul//x]sf 5g\ / Pslbg p;n] laho e|ddf kfg{ ePklg g]kfnsf ;a}
ls;fg, dlxnf, dhb'/, >lds 5g\ . /fHosf] 9's6' L vfnL x'g] k|so[ fdf Joj:yfsf] c;kmntf dfGg tof/ 5}g . k|fKt ub{5, ug]5{ . /fhgLlts bnx¿n] ;dfhjfbnfO{ cfˆgf]
;d'bfo, pTkLl8t hflt, If]q / 5 . vjf}{ ?lkofF ;6xL u/]/ ljb]zdf t/, Jojxf/ / kl/0ffdn] k|dfl0ft t];f| ,] eg]sf] j}1flgs ;dfhjfbn] sfo{qmd agfPsf] 3f]if0ff u/]sf 5g\ .
ju{nufotsf hg;d'bfosf] clwsf/ ;fOkmf]lgª ug]{ wGbf /f]lsPsf] 5}g . vaf}s + { f] ul/;Sof] . h;nfO{ cfd"n ?kfGt/0f ug{ k'/fgf] /fHo;QfnfO{ d'¶Le/ bnfn / sltkon] kf6L{sf] gfd} ;dfhjfbL /fv]sf
ckx/0f x'g k'us ] f] 5 . cfly{s k/lge{/tf, s/ 5nL x'g] u/]sf] 5 / s/5nL ul/Psf] tof/ b]lvFbg} . of] oyfl:yltjfbL b[li6sf]0f zf]ifsx¿sf] xftaf6 cfd >dhLj ju{, 5g\ eg] sltkon] ljleGg km'sf{ yk]/
bnfnLs/0f, dflkmoflu/LnfO{ j[l4 u/]sf] cfocfh{g s/5'6 ePsf l;–;f]/ a]nfotL xf] . k'hF LjfbLx¿sf] / bnfnx¿sf] zf]if0f b]zeQm Pjd\ k|ultzLn af}l4s ju{ / ;dfhjfb k|rf/ u/]sf 5g\ . t/
5 . hgtf rsf]{ d"Noj[l4 / a]/f]huf/L 6fk' x ?df (sea–soar island) / pTkL8gnfO{ lg/Gt/tf lbg] b[li6sf]0f pTkLl8t qmflGtsf/L zlQmx¿sf] g]tT[ jdf hgtfnfO{ wf]sf ePsf] s'/f a'em]sf 5g\
Pj+ ul/aLsf] df/df kl//x]sf 5g\ . g]kfn
olta]nf Pp6f P]ltxfl;s ;+qmd0fsf]
a}s
+ x?df y'kfl/Psf] v'nf;f x'g] u/]sf] 5 .
o:tf] 8/nfUbf] e|i6frf/df b]z 8'as ] f] 5 .
ljsNk ;L xf] . o;n] ;+s6sf] ;dfwfg ug{ ;Sb}g .
;Qf /;:jfbgdf r'nD'{ d 8'as ] f] sf/0fn]
k'¥ofpFb5 . dhb'/, ls;fg, dlxnf,
pTkLl8t ju{, If]q, hflt, >lds ;d'bfo,
yfxf kfO;s]sf 5g\ . of] bnfn k'h
;+;bLo Joj:yf kf6L{ / g]tfx?k|lt
F LjfbL
sfnv08df plePsf] 5 . ;a}lt/ s]Gb|bl] v :yfgLo tx;Dd e|i6rf/ JofKt kl/of]hgf k:sg], tYo / tYofÍnfO{ o;n] s]jn ;/sf/sf] bIftf, JolQmsf] b]zeQm, k|ultzLn lj1, af}l4s ju{, df]xeË eO;s]sf] 5 .
c;Gt'li6, cfa]u / cfqmf]z kf]lvPsf] 5 . wgL / ul/aaLrsf] vf8n cfwf/ gagfO{ xr'jfsf e/df of]hgf g}lts of]Uotf, Ifdtfsf] cefjsf sf/0fn] k|ultzLn pBdL Jofj;foLx¿sf] ;+s6sf] ;dfwfg kfq, k|jl[ Q /
5 . ;+s6df gk/]sf] s'g} klg JolQm, lbgk|ltlbg al9/x]sf] 5 . gjpbf/jfbL lgdf{0f ug],{ s]xL k|nf]egdf k/]/ ax'/fli6«o o:tf] ;d:of cfPsf] k|rf/ ub{5 . ;dfg'kflts ;xeflutf / g]tT[ j /xG5 . ;/sf/x? abn]/ dfq} x'bF g} . r'gfjb]lv
If]q / ;+:yf 5}g . ;+s6nfO{ df]rg ug{ ahf/ cy{tGqn] v8f u/]sf] pTkfbg lgudx?sf] kIfdf jsfnt ug]{ h:tf cfhsf] ;d:of eljiodf ;Daf]wg x'bF } rf}yf], ;a}vfn] j}bl] zs x:tIf]k r'gfj;Dd $$ jif{ laTof] hgtfdf /x]sf]
b]zdf gofF cu|ufdL lgsf;sf] h?/L ;DaGwn] ;j{;fw/0f cfdhgtf aLrdf unt k|al[ tx? pgLx?df klg df}nfPsf] hfg] eg]/ 6fn6'n] ts{x¿ ub{5g\ . s]jn rnv]n / cltqmd0fsf] cGTo u/]/ ljleGg e|dx? ca afFsL 5}g . a'‰g
5 . To;sf] lglDt g]kfnsf /fhgLlts tLj| cGt/lj/f]w r'lnb} uPsf]5 . o;/L b]lvG5 . o;n] ubf{ xfd|f clwsf+z r'gfjsf] rqmkydfkm{t\ bnfn ;+;bLo :jfwLg d'ns ' :yfkgf ug{k' 5{ . s'g} klg afFsL klg 5}g . ;a}n] eGg] u/]sf 5g\
zlQm, g]tT[ j / a'l4hLljx?n] of] ;+s6nfO{ gLltut ?kdf ;+/rgfut / ;+:yfut ljZjljBfno tyf lzIffnox? ;+s6u|:t Joj:yfnfO{ l6sfpg rfxG5 . /fhgLlts b]z k"0f{ :jfwLg geP;Dd To;n] k|ult ca of] tl/sf / k4ltn] b]z rNb}g /
s;/L ;dfwfg ug]{ < To;sf] cu|ufdL kl/jt{g cyf{t cfd"n ?kfGt/0f gul/Fbf ag]sf 5g\ . af}l4s If]qdf klg kl/dfh{g k|0ffnL / Joj:yfx?df kfq ljz]ifsf] ug{ ;Sb}g . To;sf/0f k"0f{ ;fj{ef}d;Qfsf] aGb}g . b]zn] ljsNksf] dflu/x]sf] 5 .
lgsf; s] xf] < g]tT[ j s;n] ug]{ < b]znfO{ b]z c;kmn /fi6« x'bF 5 } . t/ gLlt cfjZos 5 . ;xL dflg;nfO{ ;xL 7fpFdf Ifdtf / g}ltstf tyf OdfGbfl/tfn] w]/} /Iff, /fhg}lts :jtGqtfsf] k"0f{ k|of]u, ;+s6sf] ;dfwfg lglj{sNk j}1flgs
u'0ffTds kl/jt{g / ?kfGt/0f lt/ s;/L lgdf{tfx? / zf;sx?df ;d:ofsf] ;dwfg k|fT] ;flxt ug]{ ;+:yfut kl/kf6Lsf] cy{ /fVb5 t/ d'Vo ;d:of eg]sf] ;Dk"0f{ lje]b, e|i6frf/, ld6/JofhLx?sf] ;dfhjfb xf] . o;nfO{ s;/L :yfkgf
n}hfg] < uxg ljdz{ ug{ h?/L 5 . ug]{ Ifdtf / df}sf u'dfO;s]sf] 5 . cfjZostf b]lvPsf] 5 . /fhg}lts k|0ffnLsf] x'G5 . h'g clxn] zf]if0f, bnfnLs/0fsf] k"0f{ cGTo / ug{ ;lsG5 eGg] k|Zg zLif{ :yfgdf 5 .
/fhg}lts If]qsf] ;+s6 ;fdflhs If]qsf] ;+s6 ;+s6nfO{ a'‰g] b[li6sf]0fx? hglj/f]wL /fhg}lts k|0ffnL 5 o;nfO{ ;'zf;gsf] :yfkgf x'G5 . casf] af6f]
;+;bLo Joj:yfdf cfPsf] ;+s6n] /fhg} l ts / cfly{ s If] q sf] clxn]sf] rf}tkmL{ ;+s6nfO{ a'‰g] gabnL hgck]Iff / kl/jt{gsf] ;kgf kfFrf},+ ;a}eGbf hNbf]aNbf] ;d:ofsf b]zsf] rf}tkmL{ ;+s6nfO{ kl/jt{g /
;+;bjfbL /fhgLlt ljrf/ z"Go cj:yfdf gsf/fTds k|efj ;fdflhs If]qdf rsf]{ tLgj6f b[li6sf]0fx? sf] aLrdf ;fsf/ x'g ;Sb}g . /fli6«o :jfwLgtf k|fKt ?kdf /x]sf] e"d08nLs[t k'h F LjfbL ?kfGt/0f abNg] b'Oj{ 6f dfu{ 5g\ . Pp6f
k'us ] f] 5 . l;4fGtxLgtf, ljrf/xLgtf, ?kn] kl//x]sf] 5 . ;fdflhs d]nldnfk, ;fj{hlgs? kdf ax;x? ePsf] 5 . / /Iff ug{ ;Sb}g . ljgfzsf/L bnfn Psflwsf/ / gjpbf/jfbL cfly{s 9fFrfsf] hgtfsf] ;z:q ljb|fx] bf];f| ] zflGtk"0f{
ky e|i6tf, bnfnLs/0f / e|i6frf/ b}lgsL ;b\efj, d"No / dfGotfx? etfe'Ë ePsf klxnf], sDo"lgi6 b[li6sf]0f bf];f| ,] k'h
F LjfbL k'h
F LjfbL pTkfbg ;DaGwnfO{ o;n] cGTo ug}k{ 5{ . bnfnx¿sf] n'6tGq / hgdtsf] k|of]u . of] s'/f ;xL :ki6 5
h:tf ePsf 5g\\ . sfo{kflnsf, 5g\ . gful/sx¿sf cfwf/e" t ;+;bjfbL b[li6sf]0f t];f| ,] /fhtGqjfbL eTsfpg rfxFbg} . o;n] eGg] u/]sf] ;fj{hlgs ;DklQ bf]xgnfO{ cGTo ug}{ ls ;+;f/e/ s'g} klg o'uaf6 csf]{ o'udf
Joj:yflksf / Gofokflnsf ;a} If]qdf cfjZostfx? / df}lns clwsf/ k'/f b[li6sf]0f cflb . lgsf; eg]sf] JolQm, k|jl[ Q km]//] r'gfj k5{ . clg dfq PsLs[t :jfldTjdf k|jz] ubf{ cyjf s'g} b]zdf k|of]u
efuaG8f, hf]8–36fp, hfn;fhL, gx'bF f cg]sf} k|sf/sf ljs[ltx? cfPsf !_ sDo'lgi6 b[li6sf]0f b]lv r'gfa;Dd dfq} k'¥ofpg] xf] . o;n] cfwfl/t pTkfbgd'vL /fli6«o cy{tGqsf] eO/x]sf] Joj:yf abn]/ gofF Joj:yf
if8\oGqsf] u7aGwg o;}df dfq ;Lldt 5g\ . nfu'cf}ifwsf] b'Jo{;gL, dfgjt:s/L, sDo'lgi6 b[li6sf]0fn] cfhsf] ;+s6nfO{ klg k|:6 kfb{5 ls of] b[li6sf]0f eg]sf] lgdf{0f / ljsf; x'G5 . h;n] cfTdlge{/ :yfkgf ubf{ clgjfo{ ?kdf lx+;f k|of]u
ePsf] 5 . sd{rf/LtGq, pBf]uL, rf]/L, 8s}tL, lx+;f, cfTdxTof, hftLo bnfn k'h F LjfbL cy{/fhgLlts ;DaGwsf hglj/f]wL b[li6sf]0f xf] . clxn] km]l/ csf]{ cfly{s k|0ffnLnfO{ Jojl:yt ug{sf] ;fy} ePsf] 5 . ;fdGtjfb ;Fu le8Gt ubf{
Joj;foL, cbfnt, ;]gf cflb ;a} o;sf] lje]b, 5f8f clZnntf, of}gwGbf / sf/0fn] cfPsf] 7fGb5 . g]kfn sDo'lgi6 gofF kf6L{ ylkPsf] 5, /fli6«o :jtGq cfly{s ;fdflhs Gofo;lxtsf] k"jf{wf/ k'h
F Ljfbn] clGtddf lx+;f dRrfP/ jf
l;sf/ ePsf 5g\ . ;/sf/ agfpg], j]Zofj[lt cflb j[l4 x'bF } uPsf 5g\ . kf6L{sf] b[li6sf]0fcg';f/ j}bl] zs x:tIf]k kf6L{ . h;sf] ljrf/ 5}g, l;4fGt 5}g, ljsf; / ;d[l4sf] ofqf cl3 a9fpF5 . an k|of]u u/]/ dfq} k'h F Ljfb cfPsf]
lu/fpg], vl/b laqmL ug]{ cflb ;f/f o'jfx¿sf] l;h{gzLntf / b]zelQm dfly Pj+ cltqmd0fsf] cGTo / bnfn k'h F LjfbL sfo{qmd 5}g . kye|i6 ;+:s[lt / sf08df /fHon] gful/sx¿sf] cfwf/e"t xf] . k'h
F Ljfb, bnfn k'hF Ljfbsf lj?4df
rlt{snfx? k|al[ tsf] ?kdf bf]xf]l/Psf 7"nf] cfqmd0f eO/x]sf] 5 . ljb]zLsf] ;Qfsf] cfd"n ?kfGt/0fn] dfq pk/f]Qm d'l5Psfx¿n] ;dfhsf] cu'jfO{ ug{ cfjZostfsf] Uof/]06L ub{5 . j}1flgs j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf ubf{ klg of]
5g\ . kb, s';L{, k};f, u'6, pku'6sf bnfnL / rfs/Ldf em'Dg] /dfpg] cToGt} ;+s6sf] ;dfwfg x'g] lgisif{ /x]sf] 5 . ;Sb}gg\ . dfq ljb]zL p2]Zo k"/f ug{ lzIff / ;xh :jf:Yosf] kx'r F ;a}nfO{ lgod nfu' x'G5 . ;dfhdf ju{ zf]if0f,
:jfy{x?df xfgfyfk, cfk;L le8Gtx?n] lgr k|jl[ Q xfjL eO/x]sf] 5 . g]kfndf tLg k|sf/sf] sDo'lgi6 wf/xx¿ v8f ul/Psf 5g\ . To;}n] logLx?af6 Uof/]G6L ug'k{ 5{ . pTkL8g, bdg sfod /xFbf;Dd zflGt
hgtfnfO{ jfSs agfPsf] 5 . ;Qf / ;f+:s[lts If]qsf] ;+s6 /x]sf] 5 . df]xg a}B ls/0fn] g]tT[ j ug{e' Psf] b]z aGg] cfzf ug{' eg]sf] xjfO{ sNkgf 5}7f},+ nf]stGqsf] jf:tljs cy{ / ;Dej x'g;Sb}g . t/, slxn]sfxLF b]zsf]
kbsf lglDt h] klg ug{ tof/ x'g] b]zsf] cTolws rn k'FhLsf] k|efj, qmflGtsf/L sDo'lgi6 kf6L{ eg]sf] xf] d"ntM dfq} xf] . cGo sltko ;fgf tyf If]qLo k|of]u eg]sf] hgtfnfO{ ;j{zlQmdfg ljlzi6 /fhgLlts kl/l:yltsf a]nf
;fwg;|ft] ljb]zLx?;Fu df]ndf]nfO{ ug]{ Pglhcf]x?sf] rnv]n / pkef]QmfjfbL clxn]sf] /fli6«o cGt/f{li6«o kl/l:yltnfO{ kf6L{x?n] klg s]xL k|ultzLn d'2fx?df agfpg' xf] . hgtf Oltxf;sf/ / ;+s6af6 gofF lgsf; dflu/x]sf] a]nf,
h:tf lgs[i6 / t'R5 sfdx? eO/x]sf ;+:s[ltn] 5f8f tyf cZnLn k|sf/sf] a'‰g] / ;xL lgisif{ agfpg] s'/fdf g} kl5 5nkmn / ax; u/] tfklg To;n] ;du| /rgfsf/ x'g\ pgLx? ;Rrf gfos x'g\ ;a} If]q, / tx / tKsfsf hgtfn]
5g\ . of] ;+;bLo /fhgLltdf lgi7f, Odfg ;+:s[lt j[l4 eO/x]sf] 5 . b]zd} s]xL k/]sf] 5 . ljsl;t ljZj kl/l:yltnfO{ ;+s6sf] ;dfwfg ug{ ;Sb}g oBlk tL ;Dk"0f{ zlQmsf ;|ft] x'g\ . /fHo;Qfdf cu|ufdL lgsf;sf lglDt ;xdt ePsf]
/ g}ltstf eGg] lrh afFsL 5}g . ;+;bLo ug{;Sg] cfTdljZjf;sf] sdL x'bF } uPsf] j:t'ut 9Ën] ljZn]if0f ug{ / g]kfndf ;f]rfO{x? ;sf/fTds 5g\ . sfo{kflnsf, Joj:yflksf / Gofokflnsfsf] a]nf zflGtk"0f{ ?kfGt/0fsf] af6f]nfO{ k|of]u
kf6L{, g]tf / Joj:yfk|lt hgtfsf] df]x 5 . >dsf] ;+:s[lt Wj:t agfpFb} ljsl;t ;fdflhs, cfly{s / /fhgLlts #_ /fhtGqjfbL b[li6sf]0f PsLs[t k|0ffnL :yfkgf ubf{ To;df ug{ ;lsG5 . afXo tyf cfGtl/s
k'/} eË x'g k'us ] f] 5 . ;du|df ;+;bLo nluPsf] 5 eg] dWod ju{df sd{ gu/L cGt/lj/f]wx¿nfO{ klxrfg ug{ r'ss ] f] of] b[li6sf]0fn] clxn]sf] Joj:yfsf] hgtfsf] k|ToIf lgu/fgL / lgoGq0f ljlzi6 kl/l:yltsf] a]nfdf o;sf]
Joj:yf r/d ;+s6 k'us ] f] 5 . k};f sdfpg] nfnrL a[l4 ePsf]5 . 5 . pxfFx?;Fu ePsf] oflGqstf / h8tfn] c;kmntf / ;+s6nfO{;Dd :jLsf/ t x'gk' b{5 . ;s];Dd ;a}lt/sf] sfo{sf/L ;Defjgf x'gu] b{5 . of] eg]sf] b]ze} l/
cfly{s If]qsf] ;+s6 j}bl] zs knfogtf cTolws a9]sf] 5 . k|wfg cGt/lj/f]w Pj+ k|wfg ;+3if{sf] df]rf{df u/]sf] 5 t/ ;+s6sf] sf/0f eg]sf] k|dv ' df hgtfsf] k|ToIf dt k|of]u x'g] kl/jt{g / cu|ufdL zlQmx¿sf] ljzfn
ljleGg hg;+3if{ / hgcfGbf]ng, g}lts cfr/0fdf cTolws lu/fj6 cj:t'jfbL cGtx? /x]sf 5g\ . /fhtGqnfO{ cGTo ug{' 7fGb5 . b]zdf Joj:yf ug{' kb{5 . Pstfdf cfwfl/t /fli6«o zlQm lgdf{0f
hgo'4 / qmflGtn] k"0f{ ;kmntf k|fKt cfPsf] 5 . ;Eo ;dfhsf] d"No / bf];f| ,] gfdsf] sDo'lgi6 kf6L{ t/ Jofks cl:y/tf, c/fhstf, ul/aL, ;ftf},+ k'h F LjfbL pkef]QmfjfbjfbL / To;sf] ;+3if{ / bafan] ;Dej agfpg]
ug{ ;s]g . Tofu, tk:of / alnbfgn] dfGotfx? elTsPsf 5g\ . pGgt Jojxf/df k'FhLjfbL / /0fgLltdf a]/f]huf/L, d"Noj[l4 cflb ;d:ofx? olb 5f8f ;+:s[ltx?nfO{ cGTo ug{k' 5{ nfdf] s'/f xf] . /fhg}lts hgdt;+ux| sf]
ljho k|fKt ug{ ;s]g . b]zsf] cy{tGqsf] ;+:s[ltdf k|xf/ eO/x]sf] 5 . cfzf, ;+;bjfbL wf/ 5 . ;/sf/ / ;Qfdf /fhf eOlbPsf] eP x'bF g} Yof] eGg] k|rf/ ;dob]lv >lds ;d'bfodfly eO/x]sf] /fhgLlts sfo{gLlt eg]sf] l;+u} b]zsf]
afu8f]/ ei6«rf/L g]tT[ j k+lQm, pRRfkb:y ljZjf;, zlQm / cfTdfljZjf;df k'Ugsf] lglDt h] klg ug{ tof/ / cft'/ u/]sf] 5 . h'g cToGt} e|fds s'/f xf] . bdg / lje]b, dlxnfdflysf lx+;fx¿ Joj:yfnfO{ abNg] d'2f / ljrf/df ;a}
sd{rf/L u0f tyf u}/pTkfbs bnfn eO/x]sf] Xnf;n] ubf{ /rgfTds Pj+ kf6L{x¿ eg]sf Pdfn] / dfs]x? x'g\ . of] b[li6sf]0f / wf/n] at{dfg b]zsf] cGTo ug{k' 5{ . of] k[YjLdf ;a} dfgj hgtfsf] ;xdlt lng / pgLx?nfO{
k'hF LjfbL Jofkf/Lx?sf] sAhfdf k'us ] f] l;h{gzLn ;+:s[lt cl3 a9\g ;s]sf] tL kf6L{x?sf] cfly{s nf]e, JolQmjfbL ;+s6nfO{ ;dfwfg ug]e{ Gbf klg ljutdf hfltsf] ;dfg clwsf/ x'G5 . Ifdtf ;+nUg u/fpg sf] lglDt k|of]u ug]{ xf] .
5 . d'¶Le/ JolQmx? c/aklt aGb} uPsf 5}g . b]znfO{ dfof ug],{ cWoog ug],{ r/d\ dxTjsf+Iff / s'07fn] u|l;t 5g\ . ;Qfdf df]h u/]sf] :ju{nfO{ kmsf{pg rfxg] km/s–km/s x'g ;Sb5 t/ :jtGqtf / o;sf ;sf/fTds kl/0ffdx¿ klg 5g\
5g\ . pTkfbgd"ns pBdL Joj;foLx? 1fg a[l4 ug],{ v/fa s'/fsf] k|ltjfb ljrf/ / l;4fGtnfO{ ltnf~hnL lbP/ ;kgf b]Vg' dfq} /x]sf] 5 . o;n] eGg] ljz]iftfnfO{ ;Ddfg ug}{ kb{5 . ljleGg / o;sf] gsf/fTdstfnfO{ lgoGq0f ug{
6f6 klN6Psf 5g\ . gful/sx¿ ufF;, ug]{ / ;+3if{df cl3 a9\g] h:tf d"Nox? cg]sf}+ u7aGwg ub}{ cfPsf 5g\ . u/]sf] lgsf; eg]sf] /fhtGq;lxtsf] hg;+3if{ / qmflGtdf hgtfsf] Tofu, ljleGg ljlwx?sf] k|of]u ug{ ;lsG5
af;, skf;, lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L, lub}{ uPsf] 5 . g]kfnL x'gd' f uf}/j ug]{ ltgsf] b[li6sf]0fdf clxn]sf] ;+s6sf] ;+;bjfb xf] . of] b[li6sf]0f eg]sf] alnbfg / lstL{dfgLåf/f :yflkt t/ /fhgLlts ;+3if{df nf]stGqsf]
;'/Iff, oftfoft, ;"rgf, ;~rf/, ;]jf / ;+:s[ltdfly k|Zgx? v8f u/fpFb} ;dfwfg ;Qf / Joj:yfnfO{ abNg] eGbf kZrufdL b[li6sf]0f xf] . clxn]sf] ;+s6sf] k|ultzLn ;+:s[ltx?, g]kfnL df}lns ;a}eGbf pRrtd k|of]u eg]sf] hgtfnfO{
;'ljwf h:tf cfwf/e't cfjZostfx? nluPsf] 5 . cu|ufdL kl/jt{g / kfq, u'6, kf6L{nfO{ ;/sf/df cbn– lgsf; eg]sf] cu|ufdL b[li6sf]0faf6 dfq ;Eotfsf k|ultzLn ;+:s[ltx?nfO{ ;+/If0f cfˆgf] Joj:yf cfkm}F r'Gg lbg' jf 5fGg
k"/f ug{ g;Sg] xfnt aGb}5 . h:tf, b]zk|ltsf] ;dk{0f, Pstf, ;xdlt, abn ug]{ d} s]lGb|t 5 . ;+;bLo ;Dej 5 . / ;Da4{g ug{k' 5{ . Pstf, ;b\efj, kfpg' xf] . Tof] af6f] k|of]u ug]{ cg'sn'
rfn' cfly{s jif{sf] cfly{s a[l4 b' @=!^ ;Ddfg h:tf ;+ : s[ l ts d" N o Joj:yfdf sfo{sf/L /fi6«klt k|0ffnL x'bF } ;+s6sf] lgsf; s] xf] < ;lxi0f'tf, d]nldnfk / ?kfGt/0fdf l:ylt /xFbf;Dd zflGtk"0f{ 9Ëaf6 g}
k|ltztdf ;Lldt x'g] cfFsng ul/Psf] dfGotfx?nfO{ hgtfsf] cf:yf;Fu ;dfhjfb ;Dd hfg'kg]{ ts{ u/] tfklg lgM;Gb]x ¿kdf eGg] xf] eg] clxn]sf] cfwfl/t ;fdflhs dfGotfnfO{ k|j4{g Tof] kxn cl3 a9\g ;S5 . ;Rrf
5 . hj ls Ps jif{ cl3 ah]6 k|:t't cljnDa hf]8g\ h?/L 5 / To;df Jojxf/df kb / s';L{eGbf aflx/ ;+s6sf] j:t'jfbL, cu|ufdL Pjd\ ug{k' 5{ . sDo'lgi6 zlQm, k|ultzLn nf]stGqjfbL,
ub{} ubf{ * k|ltztn] cfly{s a[l4 x'g] s8f kl/>d ug{k' g]{ ePsf] 5 . lgl:sg ;s]sf 5}gg\ . j}b]lzs k|ultzLn ;a} qmflGtsf/L lgsf; eg]s} cf7f},+ PSsfO;f}F ztfAbLsf] ax'wj' | Lo b]zeQm /fi6«jfbL / k|ultzLn a'l4hLljx?
k|If]k0f ul/Psf] lyof] . /fli6«o tYofÍ dfG5]df x'g] c;Lldt zlQmnfO{ x:tIf]ksf] k|ltjfb / ;fdgf ug{s ' f] ;§f j}1flgs ;dfhjfb xf] . h;n] clxn]sf] ljZjsf ljz]iftfdf k|lts"ntfx? af]r gofF ;a} Ps 7fpFdf cfP/ cl3 a9\g] ;Defjgf
ljefun] xfn} hgfPcg';f/ g]kfnL s"n bafpg] bnfn ;+:s[lt xfaL x'bF } uPsf] ltgs} rfs/L ul//x]sf 5g\ . ltgs} bnfn k'h F LjfbL ;+s6nfO{ ;dfwfg ub{5 . k|r/' cg'sn" tfx? b]vfk/]sf 5g\ . lglZrt 5 . cfˆgf] nIo g5f]8Lsg cg';Gwfgaf6
ufx{:y pTkfbgsf] -lhl8kL_ ;fOh c;f/ 5 . o;df /fhgLlts zlQm, g]tf / ;fd' k|bz{g u/]sf 5g\ . of] b[li6sf]0f bnfn k'h F LjfbL ;+;bLo Joj:yfnfO{ cfd"n ?kdf tL cg'sn" tfnfO{ /fli6«o :jfwLgtf, gofF s'/f hGdfpg] xf], kl/0ffdsf] lglDt
d;fGt;Dddf ? # va{ *_ ca{ k'us ] f] a'l4hLljx?n] g]tT[ jbfoL e"ldsf v]Ng' / Jojxf/n] klg ;d:ofsf] ;dfwfg ug{ ?kfGt/0f ub{5 . o;sf k|z:t tYo, kl/jt{g / qmflGtsf] lxtdf k|of]u ug{ To;nfO{ k|of]u ug]{ xf] . kl/jt{g rfxg]
hgfPsf]5 . k|fKt ;"rgfcg';f/ s[lif, kb{5 . s] /fd|f] xf], s] ;To xf], s] em'6, ;Sb}g . lsgeg] em08} b'Ol{ txfO glhssf] sf/0f / cfwf/x¿ 5g\ . ;Sg'kb{5 . b]zleq k'/fgf] /fHo;Qf ;a} cu|udgsf kIfw/n] Ps k|ltzt
pBf]u, ko{6g, lgdf{0f dfq 36]sf 5}gg\ s] v/fa xf], s] l3gnfUbf] xf], s] nfO{ ;/sf/ ag] tfklg ljb]zk/:t gLlt / klxnf], of] j}1flgs b[li6sf]0f xf] . nuftf/ sdhf]/ aGb} uPsf] 5 . lg/fzf ;DefjgfnfO{ klg 5f]8g\ x' bF' g} . olb of]
xf]6n] / l/6]n ;]S6/ Jofkf/ klg 36]sf k|z; + f ug],{ s] s'/fdf pT;flxt x'g,] s] Jojxf/sf sf/0f kl/0ffd cfpg ;s]g . x/]s k|fs[lts j:t'sf] hGd / d[To' / k|Zgx¿ 5g\ t/ hgtfn] w]/} s'/f af6f] /f]lsof] eg], hgdtåf/f /fHosf]
5g\ . kf]xf]/ ;fn &=$^ k|ltztn] a[l4 s'/fsf] lj/f]w ug{k' 5{, / gjk|jt{g / ;d:of / ;+s6 emg\ a9\b} uof] . clgjfo{ x'G5 . To;}u/L /fhg}lts a'lem;s]sf 5g\ . y'k} | ljz]iftfx?n] /fli6«o ?kfGt/0fsf] af6f] cj?4 eof] eg]
ePsf] pQm ;]S6/ of] jif{ @=)^ cfljisf/df s;/L cl3 a9\gk' 5{ eGg] t];f| ] wf/ eg]sf] g]kfn sDo'lgi6 k|0ffnLx? klg o;sf] pbo;Fu} d[To' x'G5 . ?kd} gofF ;Defjgfx? b]vfk/]sf] 5 . To;kl5 /x/ xf]Og afWotfk"j{s
k|ltztsf] a[l4 b/df cf]ln{Psf]5 . o;/L ljifo kf7\oqmdsf c+z agfOg' cfjZos kf6L{sf] b[li6sf]0f xf] . h;n] PSsfO;f}+ afXo sf/0fn] eGbf klg Tof] j:t' leqsf] gjf},+ dxfg kl/jt{gnfO{ ;'lglZrt ug]{ hgcfGbf]ng, ank|of]u jf hgljb|fx] sf]
Aofkf/ 36\gd' f b'j} sf/0f k|jn x'g ;S5g, ePsf] 5 . afnaflnsf / o'jfx¿df ztfAbLdf ljsl;t ePsf] ljZj k}bf x'g] cGt/lj/f]w / ;+3if{ sf/0fn] cfTdut kIf cToGt ;'b9[ / kl/kSs cfjZostfnfO{ s;}n] klg /f]Sg ;Sg]
klxnf] cfd dflg;sf] qmo zlQm 36\gfn] s;/L /fd|f] cfr/0fdf cl3 a9fpg] kl/l:ylt / g]kfnL ;dfhsf] j:t'ut hlGdg] / dg]{ x'G5 . k'/fgf]sf] lj36g aGb} uPsf] 5 . b]zeQm /fi6«jfbL Pj+ 5}g . PsLs[t hgqmflGt zflGtk"0f{
pkef]u sd u/]sf 5g\ . bf]>f] eG;f/ eg]/ xfdLn] zx/ / ufpFdf b}lgs ljZn]if0fsf cfwf/df ;+Zn]lift u/]sf] x'G5 / gofFsf] pbo x'G5 . cflbd cbDo ;fx; ePsf] b"/bzL{ g]tfsf] hgdtsf] p2]ZonfO{ k"/f ug{ nfu" x'G5 .
glt/Lsg ;fdu|L lelqg] –c08/ hLjgsf dfkb08x? k|of]u ug{ h?/L PsLs[t hgqmflGtsf] k|of]u ul//x]sf] ;fDojfbL o'u, 9'Ë] o'u, s[lif o'u, bf; cfjZos kb{5 . dxfg cfbz{ / pRr of] ;+s6n] lgsf; vf]lh/x]sf] 5 . ;+s6sf]
OGEjfl;ª_ sf] dfqf a9\g] u/]sf]5 . o:tf] 5 . ljleGg pT;j, ;df/f]xx?df 5 . of] j}1flgs cg';Gwfg / k|of]usf] o'u, ;fdGtL o'u x'bF } k'h F LjfbL o'udf u'0fx?o'Qm g]tT[ jn] dfq o'lug cleef/nfO{ cu|ufdL lgsf; j}1flgs ;dfhjfb xf] .
s[ofsnfk e|i6frf/ JofKt x'bF f x'g] xf] . hgtfsf ;+:s[ltx¿ lg/Gt/ cl3 wf/ xf] . of] g} g]kfnL qmflGtsf/L ;dfh ljsf; ePsf] xf] . ;G;f/ k'/f ug{ ;S5 . l;+uf] b]znfO{ Pstfa4 ca kl/jt{gsf] k|jfxnfO{ s;}nk] lg /f]s/]
;g\ !((& b]lv g} g]kfnL cy{tGq qmlds a9fpg'kg]{ bfloTj cfPsf] 5 . sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] ;antf, ju{;3+ if{, kl/jt{gzLn 5 . P]ltxfl;s ef}ltsjfbL u/]/ kl/jt{gsf] dfu{df 8f]¥ofpg ;S5 . /f]lsg] 5}g .
@)*) ;fn h]7 & ut] cfOtaf/ 5

ljZj Jofkf/ ;+u7g M cfly{s gjpklgj]zjfbL n'6sf] ;fwg


cfnf] s /~hg
h'g ;+s6x?n] ljZj k'h F Ljfbsf
kfFr jif{leq, l;onf], xf]08f, cf]kn
Pi6«fb]lv lnP/ dl;{l8h a]Gr;lxt
kms{Ú sf gf/f lbg] ub{5g\, 7"nf]
pBf]ux? / oflGqsLs/0fsf] lj/f]w
oBlk o:tf] s'/f xf]Og ls of] ;d:of
s]jn t];|f] ljZjsf ljsf;zLn
;t{x? Pj+ ;]jf;'ljwfx? cToGt
lg/fzfhgs 5g\ . pbfx/0fsf lglDt
8An' l 6cf] l eq 7" n f ;fd| f HojfbL
b] z x? cf–cfˆgf ax' / fli6« o
;fgf–7" n f d' l vofx?nfO{ tdfd gofF–gofF a|f08x?sf ;fy ub{5g\ / /fli6«o cGt/f{li6«o:t/sf b] z x?df al9/x] s f] 5, a? ljZjsf] ;a}eGbf dxFuf] :kf]6{;\ h'Qf sDkgLx?sf lglDt x/;Dej ahf/sf
e"d08nLs/0fsf] gofF cfly{s /0fgLlt clwsf+z ljZj k|l;4 sf/ lgdf{tf ahf/ cy{tGqx?nfO{ tf]8/] ;fgf tyf …e"d08nLs/0fÚ sf dxf/ly ag]sf agfpg] cd]l/sL ax'/fli6«o sDkgL 9f]sfx? v'nfpg / cfˆgf] lglDt
ckgfpgsf] lglDt afWo kf/]sf lyP, sDkgLx?n] pTkfbg ;'? u/]sf 5g\ . 3/]n' kl/df0fsf ;;fgf cfTdlge{/ ;ftj6f 7" n fsf leq klg a9f] gfOsLsf] sf/vfgfdf h'g O08f]gl] ;ofO{ s;};uF klg gf]S;fgbfoL k|lt:kwf{nfO{
tL ;+s6x?sf] o; gofF bf}/fgdf s]jn s}of}F xhf/ ?k}ofF;Ddsf d"No kg]{ cy{Joj:yfx? lgdf{0fsf] lbjf:jKg tLj|tfsf ;fy a]/f]huf/L al9/x]sf] dlxnfx?n] sfd ub{5g\, pgLx?nfO{ cGTo ug{ s f lglDt emu8f
cem} uDeL/ x'g uPsf 5}gg\ a? ljb]zL a|f08sf h'Qfx? ahf/df b] V b5g\ . pgLx?sf] sfNklgs 5 . olb ef/t / kfls:tfgh:tf b}lgs Hofnfsf ?kdf dfq %* ;]G6 ul//xG5g\ . cd]l/sf, o'/f]k / hfkfg
bL3{/f]u aGg uPsf 5g\ . x/]s d"n lelqPsf 5g\ . h'Qf ahf/df ljZjsf cJojxfl/s k' g ?Tyfgjfbn] t];f| ] ljZjsf b]zx?df a]/f]huf/L @) g} lbg] ul/G5 . s]jn ltg} If]qx?df …:jtGq Jofkf/Ú
sf/0f bL3{sfnLg ljZjJofkL dGbLdf clwsf+z ljZjk|l;4 sDkgLx?n] ;du|tfdf ahf/ cy{Joj:yfnfO{ g} k|ltzteGbf dfly k'lu;s]sf] 5 eg] k'h
F LjfbL cfly{s k|0ffnLsf] k|dv
' sf] dfu ub{5g\, hxfF pgLx? :jod\
s]jn Ifl0fs ;'wf/x?sf em8\sf k|jz] kfO;s]sf 5g\ . ljZj k|l;4 …ckl/xfo{Ú, …ck/fhoÚ l;4 ub{5 . hL–& ;d]t cfly{s ;xsfo{ tyf ?lr ca jf:tljs cy{Joj:yfdf nfesf] cj:yfdf x' G 5g\ . cGo
;fljt x' g uPsf 5g\ . ;f}Gbo{ k|zfwgx?, kmf:6k'm8\; / k]o s]xL ;'wf/jfbL / slyt jfdkGyL ljsf; ;+ u 7g -cf] O l;8L_ sf lgj]z ug]{ 5}g a? ;§f ahf/sf] :yfgx?df cfˆgf] Psflwsf/ sfod
;fd|fHojfbLx?n] cfˆgf ;+s6x?sf] kbfy{x?af6 ahf/ el/Psf] 5 . oL ;dfhjfbL d'vf}6f] nufPsfx?n] b]zx?df klg sl/a kfFr k|ltzt cjf:tljs u}/pTkfbs sfo{x?df /fVgsf lglDt g/fd|f];Fu cfk;df
w]/e } Gbf w]/} ef/ ef/th:tf b]zx?sf ;Dk"0f{ j:t'x?sf vl/bstf{x? o; ldl>t cy{Joj:yfsf] g]x?sfnLg >dzlQm a]/f]huf/ 5 . lgj]z ug]{ x'g uPsf] 5 . ljZjJofkf/ nl8/xG5g\ .
ul/a hgtfnfO{ lgrf] / ] / xn' Ë f] b]zdf ljBdfg 5g\ / ljZje/sf ;donfO{ kmsf{ p gsf lglDt ==== a]/f]huf/Lsf] lrGtfsf uf]xLsf ;+u7g k|wfgtM To;}sf] lgofds ljZj Jofkf/ ;+u7gn] cd]l/sfsf
agfpg rfxG5g\ / ;fy} cfˆgf Jofkf/Lx?sf] ltgLx?dfly gh/ u9]sf] lrRofx6k"0f{ k'sf/ ub{5g\ / o; cfFz' aufpFb} …e"d08nLs/0fÚ sf ;+:yf xf] . ;fy o'/f]ksf] emu8fdf o'/f]ksf lj?4
b]zx?sf >dhLlj hgtfnfO{ klg 5 . oBlk To:tf JolQmx? xfd|f] b]zsf] s'/fnfO{ a'‰g ;Sb}gg\ ls cfhsf] dxf/lyx?n] jf:tjdf s] ul//x]sf ;g\ !((* df ljZj Jofkf/ km};nf lbof] . o'/f]kLo b]zx?n]
clGtd yf]kf;Dd r':g rfxG5g\, s'n hg;+Vofsf] dfq @) k|ltzt ;do g]x?sf ;dosf] g} ljsl;t / 5g\ < ltgLx?n] dhb'/x?sf] 56gL ;+u7gsf] rf}yf] k|f]6f]sncGtu{t To;nfO{ dfGg c:jLsf/ ul/lbP .
kl/0ffd cufl8 5, ef/tdf g} x]/f}F . 5g\ . afFsL *) k|ltzt dflg;x?sf] tfls{s kl/0flt xf] / s'/f xfd|f] b]zsf] ul//x]sf 5g\, dhb'/x?sf] r]tgf b"/;~rf/ pBf]uaf6 ;+/If0fjfbL cd]l/sfn] /fli6«o ;'/Iffsf] xf}jf v8f
gofF cfly{s gLltx?nfO{ :jLsf/]sf] cj:yf s:tf] 5 < xfQL l;of]df k|jz ] dfq xf]Og . Pl;of, clk|msf, Nofl6g /f]ls/x]sf 5g\, dhb'/L 36fO/x]sf pkfo cGTo ul/Psf] 5 dlxgfleq ul//x] s f] 5 tf ls hfkfgnfO{
*–( jif{x?n] l;4 ul/lbPsf 5g\ ug{ ;Snf t/ xfd|f] b]zsf *) k|ltzt cd] l /sf h' g b] z x?n klg 5g\ , :jf:Yo tyf k] G ;g cflb ljZjsf !) k| l tzteGbf w] / } cd]l/sL dr]{G6 g]ljsf hxfh a]Rg
ls ef/tsf] Oltxf;df Pp6f gofF cfddflg;x? tL dxFuf] pkef]Uo pklgj] z jfbsf] ;dosf] ;'ljwfx?df s6f}tL ul//x]sf 5g\ / sDkgLx? laqmL eP . o; ;dodf /f]Sg ;lsof];\ . lSnG6g k|zf;gn]
cGwsf/do ljgfzsf/L l;nl;nf ;'? ;fdu|Lx?sf k;ndf hfg ;Sb}gg\ . ;dflKtkZrft\ ;fd| f HojfbL ;fdflhs ;'/IffnfO{ qmdzM 36fpFb} cwf/e"t b"/;~rf/ ;]jfx?sf] Jofkf/ cd]l/sfsf] :kft a]Rg] sf/0f a|flhn,
eO;s]sf] 5 . k|ltJolQm vfBfGgsf] pknAwtf !((! ;xof]uåf/f k'h F LjfbL ljsf;sf] af6f] cGttM ;dfKt ug]{tkm{ al9/x]sf #* k|ltzteGbf w]/} lx:;f cd]l/sL hfkfg / ?;sf lj?4 d'2f bfo/ u/]sf]
xfd|f] b]zdf ;g\ !((! b]lv nfu" df %!) u|fd k|ltlbg lyof], h'g !((% r' g ] , tL ;Dk" 0 f{ b] z x? cfh 5g\ . ltgsf rfs/ cy{zf:qLx?n] sDkgLx?sf] sAhfdf 5 . To;}sf] 5 k/Gt' csf]t{ km{ To;n] ef/t;Fu
gofF cfly{s gLltx?n] clxn];Dd b'O{ df 36]/ $&$ u|fd k|ltlbg x'g uof] . Hjfnfd'vLsf] y'k|f]dfly a;]sf 5g\ . …/f] h uf/ljxLg ljsf;Ú / bafadf ef/t ;/sf/ b"/;~rf/ To:tf] dfu ub}{ d'2f bfo/ ul/lbPsf]
s/f]8eGbf klg s]xL w]/} dflg;x?sf] ;DkGg tKsfx?sf] pkef]udf sdL tL ;Dk"0f{ b]zx?sf hgtfx?sf d'bf| :kmLltnfO{ sfa'df /fVgsf lglDt If]qnfO{ k"0f{ lghLs/0ftkm{ tLj|tfsf 5 ls ef/tn] cfˆgf] b]zdf nfu" /x]sf
/f]huf/ vf]l;;s]sf] 5 . k'/fgf cfpg'sf] ;§f To; cjlwdf j[l4 x'g cufl8 klg oxL k|Zg v8f 5 . …a]/f]huf/Lsf] k|fs[lts b/Ú agfO/fVg] ;fy a9fO/x]sf] 5 . ar]vr ' s] f k|ltaGwx? / sf]6fx?nfO{
pBf]ux? aGb x'Fb} uO/x]sf 5g\ . uPsf] 5 . o:tf] cj:yfdf tYofÍx?n] atfpF 5 g\ ls jsfnt ug{ yfn]sf 5g\ . t];|f] Psftkm{ ljsl;t b]z cfˆgf] WjfF; cGTo u/f];\ .
56gL–tfnfaGbLsf] l;nl;nf clj/fd ul/ax?sf] Pp6f w]/} hg;+Vof ef]s cy{ J oj:yfx?sf] a9\ b f] ljZjsf ljsf;zLn b] z x? t arfpgsf lglDt kof{ j /0fsf ljZjJofkf/ ;+ u 7gleq
hf/L 5 . ax'/fli6«o sDkgLx? / b]zL / s'kf]if0fsf] lzsf/ eO/x]sf] 5 . e" d 08nLs/0fn] ljZj:t/df ltgLx?n] …;+/rgfTds ;dfof]hgÚ sf] d'2fx?nfO{ jxfgf agfpFb5g\ csf]t{ km{ c;dfgtfx? al9/x]sf 5g\ . ;ft 7"nf
3/fgfx?sf] gofF pBf]ux?n] a]sf/ ef/tsf] lubf]{ cj:yf t/ ;8sx?df ul/ax?nfO{ cem} w]/} ul/a tyf gfddf u/fO klg /x]sf 5g\ . :jod\ Psflwsf/ ax'/fli6«o sDkgLx?n] cd]l/sf, la|6g] , k|mfG;, hd{gL, hfkfg,
ePsf] >dzlQmsf] cToGt ;fgf] ljb]zL sf/x? df]6/;fOsnx?sf] eL8 wgLx?nfO{ cem} w]/} wgL agfPsf] 5 . cfˆg} b] z x?leq klg oxL ;a} kof{j/0fLo ;+/If0ffTds pkfox?¨nfO{ O6nL / Sofg8fsf ;sn /fli6«o
lx:;fnfO{ dfq vkt ul//x]sf 5g\ . 5, csf]{tkm{ ;fj{hlgs oftfoftsf k' F h LjfbL ljsf;sf ;fy;fy} ul//x]sf 5g\ . cGTo ug{sf lglDt 8An'=l6=cf]= nfO{ pTkfbs !((& df @)) va{ 8n/
gofF /f]huf/x? cToGt yf]/} l;h{gf ;]jfx?sf] cj:yf c;xgLo?kaf6 a]/f]huf/L / dxFuL nuftf/ al9/x]sf] jt{dfg ljZj k'h F jfbL Joj:yfsf] k|of]u ub{5g\ . pbfx/0fsf lglDt lyof] cyf{t\ ljZjsf] ^$ k|ltzt
eO/x] s f 5g\ . k| T oIf / k/f] I f bogLo 5 . ef8f k|To]s jif{ al9/x]sf] 5 . k'h F Ljfbsf] ljZj P]ltxfl;s sfn cfhsf] ;RrfO oxL xf] . cd]l/sg On]S6«fl] gS; P;f]l;P;g - pTkfbg tL b]zx?df eO/x]sf] lyof],
a] / f] h uf/x?sf] ;+ V of cfh @) 5 . dxFuf] gl;{ª xf]dx? tyf lghL ca ;dflKtsf] glhs plePsf] 5, cfh ljZj k'h F Ljfbsf] ;+s6 o:tf] h;sf] k|dv ' ;b:ox?df dfOqmf];ˆ6 h;sf] hg;+Vof ljZjsf] s]jn !!=*
s/f]8sf cf;kf; k'lus]sf] 5 . c:ktfnx?sf] a9\bf] ;'ljwfx?sf] To;sf] o;eGbf 7"nf] k|df0f c;ndf cjl:yltdf 3lge"t eO;s]sf] 5 ls ;lDdlnt 5_ n] cd]l/sL Jofkf/ k|ltzt dfq 5 .
u} / ;Demf} t fn] b] z sf] j} 1 flgs– t'ngfdf ;/sf/L c:ktfnx?sf] l:ylt s] x'g ;Sb5g\ ls cfh s'n k'FhLsf] To;sf] cfly{s Joj:yfleq /f]huf/ k|ltlglwsf] sfof{noaf6 To; o'/f]kLo ljZjsf ;a}eGbf 7"nf %)) j6f
k|fljlws ljsf; / s[lifsf] eljionfO{ cToGt bogLo x'Fb} uO/x]sf] 5 . !) k|ltzteGbf klg yf]/} lgj]z l;h{gf / lj:tf/sf ;Dk"0f{ k|]/stTj k|:tfjsf] s8f lj/f]w ug{ eg]sf] 5, sDkgLx?dWo] s]jn 5j6f o:tf 5g\,
l;naGbL ul/lbPsf] 5 . x:tsnf / cfdhLjgf]kof]uL cf}iflwx?sf] d"Nodf hLjgf]kof]uL cfwf/e"t j:t'x?sf] lgif]w x'g k'u]sf 5g\ . h;df sDKo'6/x? tyf On]S6«f]lgs h'g cd]l/sf, o'/f]k, Sofg8f of
cg]s ;fgf pBf]ux?sf] tjfxLn] nfvf}F klg ut cf7 jif{sf] cjlwdf rf/ pTkfbgdf eO/x]sf] 5 . afFsL ;Dk"0f{ x'g t cfly{s ;+s6 / zf]if0f b'j} pks/0fx?df k|o'Qm gf]S;fgbfoL hfkfgeGbf aflx/sf 5g\ . ljZjsf
kl/jf/x?nfO{ aaf{bLsf] vf8ndf u'0ffeGbf klg w]/} j[l4 eOsf]] 5 . k' F h L ;§] a fhL ljQLo If] q df k'h
F LjfbL cfly{s Joj:yfsf] k|sl[ tdf ;fdu|Lx?nfO{ ;':t–;':t cGTo ug{ ;aeGbf 7"nf !)) j6f a}+sx?
ws]lnlbPsf] 5 . ufpFx?df k'FhLsf] lzIffsf] If]qdf wgL / ul/asf aLrsf] lgj]zh:tf cg'Tkfbs sf/jfxLx?df, g} cGt/lglxt x'G5g\, km]l/ klg eg]sf] 5 . pgLx?sf] bfjf 5 ls of] ;fd|fHojfbL b]zx?sf 5g\ . !((&
tLj| lj:tf/n] ;fgf tyf demf}nf vf8n olt km/flsnf] slxNo} ePsf] ;]jf If]qdf tyf ljZjsf !% k|ltzt …e"d08nLs/0fÚ cfh oL b'jn } fO{ h'g k|:tfjn] 8An'=l6=cf]=sf lgodx?nfO{ sf] tYofÍcg' ; f/ ;fd| f HojfbL
ls;fgx?nfO{ lhgsf] v]tL gfkmfd"ns lyPg . dxFuf] Joj;flos lzIff, ;d[4 hg;+Vofåf/f pkof]u ul/g] ?kdf k|ltlalDat ul//x]sf] 5, Tof] pNn+3g ub{5 . o;} k|sf/ /;fog, b]zx?n] %) va{ 8n/ lgof{t u/]/
x' F b } g . ltgLx?nfO{ ltgsf] ljZjljBfnox?sf ljleGg ljnfl;tfsf ;fdu|L / o'4 ;fdu|L k'FhLjfbsf] clxn];Ddsf] ;Dk"0f{ Knfli6s, On]S6«f]lgS; tyf vfB sl/a olt g} cfoft u/] . ljZjsf]
hUufhldgaf6 phf8]/ Hofnfbf/L kf7\ o qmdx?sf] lghLs/0f, pTkfbgdf nufOPsf] 5 . Oltxf;df ce"tk"j{ 5 . logdfly cln lgdf{0f tyf k|zf]wg pBf]u cd]l/sL Jofkf/sf] tLg r}yfO{eGbf w]/} efudfly
u'nfdLsf] nfdaGbLdf v8f ug]{ dWodju{sf] Pp6f k"/f kl/jf/sf] s] o:tf] ;fdflhs Joj:yfnfO{ lj:tf/k"js { rrf{ ug{ cfjZos 5 . k|ltlglwd08nsf dfWodaf6 …o;sf] pgLx?s} lgoGq0f 5 . !((& ;Dd
ultnfO{ 5 u'0ff, cf7 u'0ff tLj| cfdeGbf klg clws dfl;s z'Ns l56f]eGbf l56f] gi6 ug'{ kb}g{ < ljQLo k'h F Lsf] jr{Zjsf] x}l;ot n]alnªÚ nfO{ k|ltaGw ug{sf lglDt ljsf;zLn b]zx?dfly ;fd|fHojfbL
ul/lbPsf] 5 . :jtGqtfkZrftsf nfUg] afnaflnsfx?sf] clehft o; cj:yfsf] eofjxtf ta cem} cfh o:tf] 5 ls ca cfly{s / 8An=l6=cf]= dfly bafa lbO/x]sf] 5 . a}s
+ x? / ;/sf/x?sf] s'n @@ va{
rf/ bzsx?df wgL / ul/asf ljBfno oxL lzIffsf] If]qdf ut cf7 lg/fj[Q x'g hfg]5, ha xfdLn] :jod\ /fhgLlts zlQm s]Gb| ;§f ahf/tkm{ olb cd]l/sfn] 8An'=l6=cf]= dfly cfˆgf 8n/sf] C0f nflbPsf] lyof] .
aLrsf] vf8n hlt rf}8f ePsf] lyof], jif{x?sf] k|ultsf] ljj/0f xf] . pgLx?s} Ozf/fx?df gfRg] ljZj ;ls{Psf] 5 . ca k'h F LjfbL ;dfhsf] zt{x? nfu" u/fpg] ;kmntf k|fKt u¥of] ljZj Jofkf/ ;+u7gsf] lg0f{o
To;af6 b'O{ u'0ff Tof] s]jn ljut ;aeGbf dxTjk"0f{ s'/f of] 5 ls a}+ssf oL cfFsng k9\b5f}F ls 5 jf:tljs ;Qfsf] s]Gb| h'g Pp6f eg] t b}Tofsf/ aLdf sDkgLx?sf] lglDt k|lqmofdf klg t];f| ] ljZjsf b]z sxLF
cf7 jif{df x'g uPsf] 5 . :jb]zL ;Dk" 0 f{ k' F h LjfbL l;4fGtsf/x?, ca{ ljZj hg;+VofdWo] Ps rf}yfO{ nfdf] ;do;Dd s]xL ;}of}F b}Tofsf/ ljZjsf :jf:Yo ;]jfx?nfO{ sAhf ug]{ cfpFbg} g\ . ;+u7gsf jf:tljs zf;s
k'FhLkltx? / ljb]zL sDkgLx?n] cy{zf:qLx? / k'FhLjfbL r'gfjL cyf{t\ 8]9 ca{ hg;+Vof cfh klg ax'/fli6«o sDkgLx?sf] dGq0ff sIfdf af6f] v'Ng hfg]5 . 7"nf b]z aGb sf]7fdf n]gb]g u/]/
jf:tljs cy{Joj:yf -cyf{t\ s[lif kf6L{x?sf] tL v]tLx?df cfd;xdlt ul/aLsf] /]vf -#! 8n/ k|ltJolQm l:yt dfGg] ul/GYof], ca ljQLo ahf/ sAhfsf lglDt oL ;Dk"0f{ h' g k| : tfj tof/ ub{ 5 g\ ,
of pBf]u_ sf] abnfdf k'FhLsf] 7"nf] 5 . tL ;a} n ] dfGb5g\ ls k|ltldxgf dfl;s cfo_ eGbf tn ahf/df cjl:yt eO;s]sf] 5 . tf]8d/f]8 7"nf sDkgLx?n] 8An'l6cf]df cfdkl/ifb\df To;dfly 7Kkf nufpg]
lx:;f ljQLo cy{Joj:yf -cyf{t\ a}s + , ljZjOltxf;sf] ljsf;sf] Ps dfq hLpg afWo 5g\ . k/Gt' csf]{tkm{ Pp6f s'/f k|;Ëjz oxfF cem} …:jtGq Jofkf/Ú sf] gfddf ub{5g\ . sfd dfq} x'g] ub{5 . cfdkl/ifb\df
ladf, d'bf| ahf/, z]o/ ahf/, ljQLo af6f] ahf/sf] d' Q mfj:yfaf6 pQ/sf ljsl;t b] z h;n] :ki6 u/f}F . s]xL dflg;x? clxn] klg of] ToxL …:jtGq ahf/Ú xf], h;sf] lg0f{ o ax' d taf6 xf] O g, a?
;+:yfx? cflb_ df nufPsf 5g\ . e"d08nLs/0f eP/ hfg] ub{5 . gofF …e"d08nLs/0fÚ åf/f ljZjel/sf o:tf] e| d kfn] s f 5g\ ls gfddf pklgj]zjfbL zlQmx?n] ef/t, …cfd;xdltÚ af6 cyf{ t \ kbf{
gofF pkof]u nufpg'sf] ;§f ljb]zL cfly{s gLltsf pu|eGbf pu| k'h F LjfbL cy{Joj:yfx?nfO{ …PsLs/0fÚ sf] >]o …e" d 08nLs/0fÚ cGtu{ t h' g clk|msf, rLg / oxfF;Dd ls o'/f]ksf k5fl8af6 x'g] hf]/hah{:tLaf6 lng]
sDkgLx?n] clwsf+ z ef/tLo cfnf]rsx? klg s]jn o:tf] ;'emfj cfˆgf] lz/dfly afFlw/x]sf 5g\, ax'/fli6«o sDkgLx? t];|f] ljZjsf s]xL efux?df dflg;x?nfO{ cfˆgf] ul/G5 . ha cd]l/sL of o'/f]lkog
sDkgLx?df cfˆgf] lx:;]bf/L a9fP/ lbg] u5{g\ ls ;fdflhs c;Gtf]ifnfO{ ljZjsf] s'n hg;+Vofsf] s]jn !÷% ljsf;zLn b]zx?df cfˆgf] hfn ;:tf] nfutdf ag]sf dfnx? vl/b Jofkf/ dGqL cfˆgf lg0f{ox? dgfpg
ltgnfO{ xTofpg] sfd g} u/]sf 5g\ . lj:kmf]6af6 aRgsf lglDt /fHon] hg;+Vof /fv]/ klg ljsf; #=@ ca{ lj5\ofO/x]sf 5g\, To;af6 /f]huf/sf ug{ afWo u/fP . ls;fgx? / kfpF b } g g\ ta pgLx?n] cfˆgf
z]o/ ahf/x?sf] ;§]afhLn] k"0f{?kdf cfˆgf] …sNof0fsf/LÚ e"ldsfnfO{ k"0f{ dflg;x?sf] pkef]usf a/fa/ cyf{t\ cj;/ a9\g5 ] g\ . k/Gt' of] Pp6f lzNksf/x?sf] ;a} ;+:s[ltx?nfO{ ;/sf/x?;Fu u'xf/ dfUb5g\, h'g
k/hLlj wgL tKsfsf] e'm08 pTkGg jf crfgs kl/Tofu ug'{ x'bF g} cflb– ;sn ljZj vfB ;fdu|Lx?sf] nueu sf]/f e|d g} xf] . cfh ax'/fli6«o tx;gx; ul/lbP . t];|f] ljZjsf b]zx?sf c•L s:g]
ul/lbPsf] 5, h;sf] jf:tljs cflb . s]xL To:tf klg 5g\, h;n] ^) k|ltzt, ;Dk"0f{ ljZj pmhf{sf] sDkgLx?åf/f pknAw u/fOPsf h:tf] ls dfS;{n] eGg'ePsf] lyof] clwsf/Lx?sf ;/sf/x?sf k5fl8
pTkfbg;Fu s'g} gftf 5}g . /, ufGwLjfbsf] 7"nf] :j/df ofrgf ub}{ &) k|ltzt, ;sn ljZjsf wft'x?sf] /f]huf/ ljZjsf] s'n >d zlQmsf] …d'Qm Jofkf/ ;b}j aa{/ zf]if0f;Fu nfu]/ pgLx?nfO{ cfˆgf] c8fg
jf:tljs pTkfbgdf klg h'g k'h F L ;fd|fHojfbL bafa / pkef]QmfjfbL &% k|ltzt / ;sn ljZj sfi7sf] s]jn tLg k|ltzt g} 5 / To;df hf]l8Fb} cfPsf] 5 .Ú oBlk tdfd abNgsf lglDt afWo kfb{5g\ .
lgj]z ePsf] 5, To;sf] k|sl[ t s:tf] ;+:s[ltsf] k|efjaf6 aRgsf lglDt ^) k|ltzt PSn} pkef]u ub{5g\ . klg c:yfoL /f]huf/sf] afx'Notf 5 . bfjfx? eP klg cfh Psflwsf/L ljjfbx?sf] ;dfwfgsf] k|lqmof
5 < ef/t h'g ljZjsf ;aeGbf x/]s t/xsf cfw'gs k|f}Bf]lusLnfO{ …e"d08nLs/0fÚ n] a]/f]huf/LnfO{ To;df Hofnfsf b/x? lj8Dagfk"0f{ k'FhLjfbsf] bf}/fgdf :jtGq Jofkf/ tLgj6f b]zx?sf] Kofgnåf/f ;~rfng
lgw{g b]zx?dWo] Ps xf], x]bf{xb] {} ljut g} dfgjb|fx] L l;4 u/]/ …k|sl[ ttkm{ klg e"d08Ls/0f ul/lbPsf] 5 . ?kaf6 cToGt yf]/} 5g\ / ;]jf, h:tf] s' g } rLh 5F b } 5 } g . -af“sL ^ k]hdf_
6 @)*) ;fn h]7 & ut] cfOtaf/

>lds ;d'bfo df]rf{ g]kfn


g]skf klZrd bfªsf hj;÷df]rf{x?sf] ;+oQ' m e]nf ;DkGg
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ g]kfn aaO{ ufpFkflnsf ;ldlt 3f]if0ff ;b:o /]vf ;L, o'jf ;+u7g g]kfn /fKtL aaO{ ufpFkflnsf OGrfh{ pHjn ;L, aemfªsf] cWoIfdf hLjg ;L
klZrd bfªsf hj;÷df]rf{x?sf] ;+oQ' m ul/Psf] 5 . bnaxfb'/ ;Lsf] cWoIftfdf Ao'/f] OGrfh{ lhjgL ;L, o'jf ;+u7g g] s kf zflGtgu/ ufpF k flnsf sf7df8f}F . >lds ;d'bfo df]rf{ g]kfn aemfªsf] k|yd ;Dd]ngn] hLjg
e]nf ;DkGg ePsf 5g\ . hgjuL{o !) ;b:oLo ufpFkflnsf ;ldtL g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o ;'bz{g ;L, OGrfh{ ;' w f/ ;L, cg] d ;+ 3 ;Lsf] cWoIftfdf !( ;b:oLo lhNnf ;ldlt u7g u/]sf] 5 . h;sf] pkfWoIfdf
;+u7g ÷ df]rf{x?sf] ;+oQ' m e]nfn] clvn lgjf{lrt ul/Psf] g]skfn] hgfPsf] 5 . hgkqsf/ ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo ;b:o /]vf bnaL/ ;L, xl/tf ;L, ;lrjdf ljgf]b ;L, ;x;lrjdf sfn] ;L, sf]iffWoIfdf
g]kfn ls;fg dxf;+3 qmflGtsf/L h;sf] pkfWoIfdf k|]daxfb'/ ;L, ;b:o x]dGt k|sfz cf]nL, g]skf ;L, o'jf ;+u7g g]kfn /fKtL Ao'/f] ljdn ;L nufot !( ;b:oLo ;ldlt lgjf{lrt ePsf] >lds df]rf{sf s]Gb|Lo
klZrd bfªsf] cWoIf lvdaxfb'/ ;LnfO{ ;lrjdf lnnf ;L, sf]iffWoIfdf led ;L klZrd bfªsf ;lrjfno ;b:o e/t OGrfh{ lhjgL ;L, o'jf ;+u7g ;b:o nf]s]Gb| ;Ln] atfP .
lgjf{lrt u/]sf] 5 . h;sf] pkfWoIfdf / ;b:ox?df 6f]kaxfb'/ ;L, g]qnfn ;L, g]skf klZrd bfª lhNnf ;b:o g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o ;'bz{g ;L,
6]s axfb'/ -e'jg_ ;L, ;lrjdf ;L, xl/s'df/L ;L, df]lt ;L, e'knfn ;L v8\s ;L, g]skf klZrd bfª lhNnf hgkqsf/ ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo
afns[i0f ;L, ;x–;lrjdf wgf ;L / / cf]djL/ l;+x /x]sf 5g\ . ;b:o c?0ff ;L, o'jf ;+u7g g]kfn ;b:o x]dGt k|sfz cf]nL, du/
sf]iffWoIfdf uf]laGb ;L lgjf{lrt ePsf g]skfsf kf]ln6Ao'/f] ;b:o lztn klZrd bfª lhNnf cWoIf cfsfz d'lQm df]rf{ g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o
5g\ . ;b:ox?df 8Da/ ;L, v]dnfn ;Lsf] k|dv
' cfltYodf ;DkGg e]nfdf ;L, g]skf klZrd bfªsf ;Nnfxsf/ led ;L, yf? d'QmL df]rf{ g]kfnsf
;L, v'znfn ;L, d}gf ;L, /fd axfb'/ g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf klZrd z'/;] ;L, du/ d'QmL df]rf{ g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o r'nj' f ;L, clvn
;L, s]z/ ;L, 6]s axfb'/ ;L / z+s/ g]kfn qmflGtsf/L 6«]8 o'lgog
;L;lxt !# ;b:oLo lhNnf ;ldtL dxf;+3sf s]Gb|Lo ;b:o lbg]z ;L,
lgjf{lrt ul/Psf] xf] . clvn g]kfn u0ftflGqs v]ns'b
o:t} e]nfn] led k|sfz -;+sNk_ dxf;+3 n'lDagL k|b]z OGrfh{ ?b| ;Dd]ngsf k|d'v cltlysf tyf aemfªsf OGrfh{ e/t ;Ln] cfd >lds
;Lsf] cWoIftfdf ( ;b:oLo clvn ;Lnufotn] e] n f ;kmntfsf] ;d'bfosf] juL{o d'lQmsf] nflu ;a}n] qmflGtsf] af6f]df cfj4 x'g'kg]{ atfP .
g]kfn qmflGtsf/L 6«8] o'lgog dxf;+3 z'esfdgf JoQm u/]sf lyP . clxn]s} bnfn ;+;bLo Joj:yfdf s'g} klg ju{n] ;dfgtfsf] cg'e"lt ug{
klZrd bfª lhNnf ;Dd]ng cfof]hs g] s kfsf s] G b| L o k| l tlglw gkfpg] OGrfh{ e/tn] eg] . ;Daf]wgsf qmddf pgn] eg], æ;a} >lds
;ldtL lgjf{lrt u/]sf] 5 . h;sf] ;ldltsf ;b:o tyf klZrd bfªsf ;d'bfon] j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf eP dfq jf:tljs ;dfgtfsf] cfef;
;b:ox?df ;'Gb/ ;L, cf]k]Gb| ;L, bfªsf OGrfh{ k|lbk ;L, g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o led ;L, yf? d'QmL df]rf{ ;lrj lgd{n ;Ln] ;+oQ ' m e]nfdf ug{ kfpg] 5g\ To;}n] ;dfhjfb :yfkgf ug{ ;a}n] qmflGtsf/L cfGbf]ngdf
uh{g ;L, k|d ] ;L, tf/f ;L, ljkg s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldltsf ;b:o tyf g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o r'nj' f ;L, Kofgn k|:t't u/]sf lyP . clvn cfj4 x'g'kg]{ cfa:ostf 5 .Æ
;L, e'd axfb'/ ;L /x]sf 5g\ . klZrd bfªsf ;lrj lgd{n ;L, clvn g]kfn qmflGtsf/L 6«8] o'lgog g]kfn ls;fg dxf;+3 qmflGtsf/L hLjg ;Lsf] cWoIftfdf ;DkGg e]nfdf k|dv ' clylt g]skf aemfªsf OGrfh{
o:t} ;+o'Qm hj;÷df]rf{x?sf] g]skfsf s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldltsf dxf;+3sf s]Gb|Lo ;b:o lbg]z ;Lsf] klZrd bfªsf] cWoIf lvdaxfb'/ e/t ;L, clyltdf aemfª lhNnfsf ;lrj ltns ;L, >lds ;d'bfo df]rf{ g]kfnsf
e]nfn] lbnaxfb'/ ;LnfO{ cWoIf ;b:o tyf /fKtL Ao'/f] sfof{no ;lrj cfltYo /x]sf] lyof] . ;Lsf] :jfut dGtJoaf6 ;'? ePsf] s]lGb|o ;b:o nf]sG] b| ;Lnufot g]tfx¿sf] ;xeflutf /x]sf] atfOPsf] 5 .
lgjf{lrt ub}{ !# ;b:oLo >lds ljsfz ;L, clvn g]kfn qmflGtsf/L sfo{ q mddf g] s kfsf s] G b| L o sfo{qmdsf] cWoIftf du/ d'lQm df]rf{ ljZj==== ;dfhjfb====
;d'bfo df]rf{ g]kfn klZrd bfª 6«8] o'lgog dxf;+3sf s]Gb|Lo pkfWoIf ;b:o tyf klZrd bfªsf OGrfh{ g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o l;a]Gb| ;Ln] ul/G5, h;nfO{ cfˆgf] kIfdf kfg{sf c;kmntfnfO{ ;kmntfdf jbNg'k5{ .
lhNnf ;ldtL lgjf{lrt u/]sf] xf] . l8NnL ;L, clvn g]kfn ls;fg dxf;+3 k|lbk ;L, g]skfsf s]Gb|Lo k|ltlglw u/]sf lyP eg] sfo{qmdsf] ;+rfng lglDt 7"nf k'hF LjfbL b]zsf ;/sf/x? cGtdf d s] eGg rfxG5' eg] ljBfyL{
h;sf] pkfWoIfdf 8Da/ ;L, ;lrjdf qmflGtsf/L /fKtL Ao'/f] OGrfh{ laho ;ldltsf ;b:o tyf /fKtL Ao'/f] >lds ;d'bfo df]rf{ g]kfn klZrd hd]/ nljª ub{5g\ . clknsf] k|lqmof ;fyLx? cfh g]kfnnfO{ h:tf] cK7\of/f]
lai0f' ;L, ;x;lrjdf b]a/fh ;L, ;L, clvn g]kfn u0ftflGqs v]ns'b sfof{no ;lrj ljsfz ;L, clvn bfªsf cWoIf lbnaxfb'/ ;Ln] u/]sf cToGt nfdf] / vlr{nf] x'G5, h;sf] k/]sf] 5 o;sf] ;dfwfg klg o'jf
sf]iffWoIfdf cf]d k|sfz ;L /x]sf dxf;+3 n'lDagL k|bz ] OGrfh{ ?b| ;L, g] k fn qmflGtsf/L 6« ] 8 o' l gog lyP hgjuL{o ;+u7g ÷ df]rf{x?sf] ef/ p7fpg ;Sg' ;fgf b]zx?sf lglDt ljBfyL{x?n] vf]Hg cfjZos 5 . h'g
5g\ . ;b:ox?df bn axfb'/ ;L, g]skf t'n;Lk'/ pkdxfgu/ sldl6sf dxf;+3sf s]Gb|Lo pkfWoIf l8NnL ;L, k|yd e]nf cfof]hs ;ldtLsf] sl7g x'g] ub{5 . csf]{tkm{ 7"nf cfh e|i6frf/sf] s'/f ug'x{ f];\ ls,
dfgl;+x ;L, clt/fd ;L, zf]ef/fd OGrfh{ e' j g ;L, g] s kf aaO{ clvn g] k fn ls;fg dxf;+ 3 cfof]hgfdf cfof]lht e]nfdf ;fdgf d'lvofx?n] ax'/fli6«o sDkgLx?sf] knfogsf] s'/f ug{x' f];,\ ljrngsf] s'/f
;L, lnnf ;L, gdaxfb' / ;L, ufpFkflnsf OGrfh{ pHjn ;L, g]skf qmflGtsf/L /fKtL Ao'/f] OGrfh{ laho kl/jf/ls ljkgf ;Ln] ljleGg d2taf6 jlsnx?, cg';Gwfgstf{x? ug{x' f];,\ of /fli6«o :jfwLgtf dflysf]
ledaxfb'/ ;L lgjf{lrt ePsf x'g\ . zflGtgu/ ufpFkflnsf OGrfh{ ;'wf/ ;L, g]skf t'n;Lk'/ pkdxfgu/ hgjfbL g[Tox? k|:t't u/]sL lyOg . / ljz]if1x?sf] k"/f kmf}h v8f ug{ x:tIf]ksf] s'/f ug{x' f];,\ of] lgs} cK7\of/f]
o:t} e]nfdf >lds ;d'bfo df]rf{ ;L, cg]d;+3 qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo sldl6sf OGrfh{ e'jg ;L, g]skf – x]dGt k|sfz cf]nL ;Sb5g\ . ljZj Jofkf/ ;+u7gdf lg0f{o cj:yf xf] . o;sf] Pp6} ;dfwfgsf] s'/f
lng] tyf ljjfbx? ;dfwfg ug]{ ;Dk"0f{ 5 ;f/f gf} hjfg ljBfyLx?af6 csf]{

blnt;Da4 5 ;+u7gåf/f ;/sf/ ;dIf $ a'b“ ] dfu k]z


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 g]kfn;lxt ^ j6f ;+3–;+u7gn] hf/L b]zx?df dfgj t:s/L ug]{ xs{tdf ;'s'Djf;L aGg' k/]kl5 æld6/Aofh
k|lqmof g} :jtGq tyf ;dfg Jofkf/sf]
7Ls ljk/Lt 5 .
g s]jn xfd|f] b]zn] a? ;Dk"0f{
ljZjsf] cj:yfn] atfpF b 5 ls
Pp6f u+ufnfnsf] cfjZos 5 . xfdLnfO{
km]l/ lrlgofFdfgsfhLsf] cfjZos 5 .
km]l/ b]zsf] nflu clGtd;Dd n8\g] a]gf]h
clwsf/L / k"0f{ kf}8n] sf] cfjZos k/]sf]
kf6L{lgs6 >lds ;d'bfo df]rf{ u/]sf] ;+oQ ' m la1KtL o; k|sf/ /x]sf] g]kfn ;/sf/sf] g]t[Tj ub]{ cfPsf kLl8tx?sf] cfGbf]ngÆ sf] Jofg/df k'FhLjfbn] ca dfgjLotfsf] lxtdf 5 . olQ eGbf xfdL dfq aGg] tkfO{+
g]kfn;lxt ^ j6f ;+3÷;+u7gn] 5– …xfdL lgDgfg';f/sf /fhgLlts bnsf g] t fx?, k" j { p kk| w fgdGqL, b]zsf] ljleGg lhNnfx? / /fhwfgL s]xL klg ;sf/fTds s'/f lbg ;Sg] gaGg] of] klg cfpg ;S5 cjZo xfdL
;/sf/;Fu rf/j6f d'2fdf Wofgfsif{0f >lds–blnt–hft Joj:yf pGd"ng k" j { u [ x dGqL tyf pRr kb:y sf7df8f} F ; Dd cfP/ r/0fa4 zlQm u'dfO;s]sf] 5 . Oltxf;n] ca, aGg] Û xfdLn] eg]sf 5f} tkfO{x+ ? cfpg'xf];
u/fpFb} tL ;d:ofsf] tTsfn ;dfwfg df]rf{–d~rx? b]xfo adf]lhdsf sd{ r f/Lx? ;+ n Ug ePsf] cfGbf] n g ul//x] s f 5g\ . k'h
F jfbL pTkfbg k|0ffnL, k'h F LjfbL b]znfO{ sfFw yfKg] lhDdf tkfO{s + f] xf] .
ug{ dfu u/]sf 5g\ . g]kfn blnt ljifox?sf ;Gbe{df ;+oQ' m k|; ] jQmJo k|df0fx?;lxt k|sfp kg]{ / sf]xL km/f/ ld6/Aofh kLl8tx?sf] ;f] zf;g k|0ffnL / ;fdflhs k|0ffnLnfO{ b]znfO{ lg/f;f lt/ hfg lbg' x'bF g} .
d'lQm df]rf{– ;lrjfno ;b:o /fd hf/L ub{5f}–+ x'gk' g]{ 36gfx? lbgk|ltlbg 5tf5'Nn cfGbf]ngk|lt xfdL P]Soj4tf hfx]/ g} gi6 u/]/ ltgsf o:tf ljsNkx?sf] xfdLn] x}/fgLsf] dfq s'/f ug{' x'bF g} . ;'Gb/
g]kfnL, >lds ;d'bfo df]rf{ g]kfn != lj=;= @)&( kmfNu'g !& e}/x]sf 5g\ . of] cfly{s nfesf lglDt ug{ rfxG5f}+ . ;fy} ;f] cfGbf]ngdf lgdf{ 0 fsf] dfu ul//x] s f] 5, eljiosf] s'/f ug{' k5{ . xfdLn]
cWoIf /fdnfn ;L, hft Joj:yf ut] ! g+= k|bz ] ;efn] k|bz]sf] gfd cfˆg} b]zsf] gful/snfO{ e'6fgL plqPsf ljz] i f u/L j[ 4 j[ 4 f, h;cGtu{ t – -!_ pTkfbgsf j}1flgsx? of] b]zdf hGdfpg' k5{ .
pGd"ng df]rf{ g]kfn ;+of]hs /fhs'df/ æsf]zLÆ /fVg] lg0f{o u/] kZrft z/0ffyL{ agfP/ dfgj t:s/L ug]{ afnaflnsf / dlxnfx?dfly ;fwgx?dfly pTkfbg ug]{x?sf] xfdLn] pBf]u oxL vf]Ng ;S5f} . of]
lxªdfª, /fli6«o blnt d'lQm df]rf{ klxrfg kIfw/ bn, ;+ 3 ;:yf, sfddf ;/sf/ g} ;+nUg ePsf] g]kfnsf] ;/sf/n] b]vfPsf] lgd{d bdgsf] :jfldTj xf];,\ -@_ pTkfbg d'gfkmfsf ;Dej ePsf] s'/f xf] . s'g rflxF ljZjsf]
g]kfn ;+of]hs bz{g s'df/ g]kfnL, cflbjf;L–hghflt ;d' b fo / Oltxf;df cfh;Dds} nHhf:kb cdfgjLo /a} o fk| l t lgGbf / lglDt geP/ ;fdflhs pkof]lutfsf] b]z 5, hxfF cfsfzaf6 pBf]u
g]kfn /fli6«o blnt s]Gb| cWoIf pk]Gb| gful/sx?n] To; sbdsf] lj?4df kl/36gf dfq geP/ uDeL/ /fi6«3ft, eT;gf{ ub}{ ld6/ Aofh kLl8tx?sf] b[li6af6 xf];\ / ljt/0fsf] Joj:yf hlGdPsf] < s'g rflxF b]z 5 hxfF o'4 /
56'Gh]n / ;+l3o blnt d'lQm k|flGto lg/Gt/ cfGbf]ng ub}{ cfO/x]sf 5g\ . hg3ft / b]zb|f]x ;d]t xf] eGg] xfd|f] hfoh dfux? oyfzL3| ;Daf]wg Gofok"0f{ xf];,\ -#_ pTkfbgsf] ;Dk"0f{ qmflGt gu/L kl/jt{g kfPsf] <
d~r cWoIf zld{nf afurGbn] ;+oQ' m xfdL lgDgfg';f/sf ;+3Lotf kIfw/ 7x/ /x]sf] 5 . h'g;'s} tx / cf]xf]bfsf ug{ xfdL g]kfn ;/sf/;Fu hf]8bf/ k|0ffnL ;fdflhss[t xf]cf];,\ -$_ k'h F L cd]l/sLx?n] clxn] ljZjnfO{ 8]df]qm];Lsf]
la1KtL hf/L ub}{ ;f] dfu u/]sf x'g\ . df]rf{x? ;f] cfGbf]ng k|lt k"0f{ eP klg tL ck/fwLx?nfO{ s8feGbf dfu ;d]t ub{5f}+ . / ;DklQsf] ljz]ifflwsf/ k"0f{tM kf7 l;sfpF5g\ ToxL kfFr nfv
pgLx?åf/f hf/L ;+o'Qm k|]; P]Soj4tf Pj+ ;dy{g hgfpFb5f}+ . s8f sfjf{xLsf] efuLbf/ agfpg $= s}nfnL lhNnf uf]bfj/L g=kf= ;dfKt xf]cf];\ tyf /fHoJoj:yf ;fFrf] cd]l/sLx?n] /ut aufPkl5 dfq
la1KtLdf sf] z L k| b ] z /fHo4f/f cfGbf]ngsf/Lx?dfly ul/b} ;/sf/;Fu xfdL hf]8bf/ dfu ub{5f}+ . j8f g+= # dfnfv]tL dflnsf 6f]nsf hgtGqdf cfwfl/t xf];,\ -%_ /f]huf/, la|6g] sf] rªu'naf6 d'Qm ePsf x'g .
gfdfs/0flj?4sf] klxrfg kIfw/x?sf] cfPsf] lgd{d bdg / xTofsf] lg/+sz ' of] kl/36gf Psfw e|i6frf/Lx?sf] ljut $)–$% jif{bl] v a;f]jf; ub}{ lzIff / :jf:Yo cflbdf /fHosf] xfdLn] s] eg]sf 5f}F eg] hgtf tkfO{+
dfusf] ;Daf]wg ul/g'kg]{, g]kfnL kmf;LjfbL z}nL tTsfn aGb u/L cfly{s nfesf] xs{t dfq geP/ bnfn cfO/x]sf e"ldxLg jfbL, bdfO{, ;fsL{, bfloTj xf];\ . o'jf ;fyLx?n] s] a'em\ g' k5{ eg] b]zsf]
gful/snfO{ e'6fgL agfP/ dfgj cfGbf]ng/t kIfx?;Fu jftf{ / ;xdlt tyf gf]s/zfxL k'FhLjfbL ;+;bLo n'xf/, lj=s= nufotsf ljkGg tyf o; qmflGtsf/L ljsNksf] lgdf{0f lhDdf lng tof/ x'gk' 5{ / cfufl8
t:s/L ug]{ pk/ hg3ft / /fi6«3ft ub}{ sf]zL gfdfs/0f vf/]h ug{ Pj+ Joj;yf / ;+;bjfbL kf6L{x?sf] s'?k lgd'vf >lds–blnt ;d'bfo dfly ta / s]jn ta dfq x'g ;Sb5, j9\gk' 5{ . g]kfnsf] ljBfyL{ cfGbf]ngdf
7x/ ub}{ sf/afxL ul/g' kg],{ ld6/Jofh klxrfg / ;fdYo{sf cfwf/df ! g+= r]x/fsf] c;nL cleJolQm xf] . o; k"jh
{ fgsf/L ljgf bnfn Joj:yfsf ha ;fd| f HojfbL e" d 08nLs[ t h]7 ! ut]sf] ;Gb]z oxL xf] . oxL s'/f
kLl8tx?sf] ;d:of ;dfwfg ug{ /fHo k|bz
] sf] gfdfs/0f ug{ hf]8bf/ dfu k| s f/sf] e| i 6frf/, hg3ft / :yfgLo txsf hgk|ltlglw / jgsf tkfO{+ xfdLn] dgg\ u/f}+ . tkfO{n+ ] eGg'
Joj:yfaf6 k"0f{?kdf ;DaGw ljR5]b
uDeL/ / hjfkmb]xL x'gk' g]{ / s}nfnL ub{5f}+ . ;fy} cfGbf]ngsf] qmddf 3fOt] /fi6«3ftsf kl/36gfx? lxhf] klg lyP, sd{rf/Lx?n] dgf]dfgL an k|of]u xf];\ xfdL klg ledbQ kGt aGg tof/
ul/g]5 / b]zleq k'h F jfbL pTkfbg
uf]bfj/L–# dfnfv]tL dflnsf6f]ndf eO{ pkrf/sf] qmddf lgwg ePsf cfh klg 5 / of] Joj:yf sfod dfkm{t\ a:tL phf8 u/L 3/jf/ 5f}F . s'g} lbg Oltxf;n] dfu u/]5 eg]
k| 0 ffnL / To;dfly l6s] s f]
aiff}b{ l] v a;f]af; ul//x]sf ;'sD' af;L kbd lnDa' -nfh]xfª_ nfO{ ;lxb 3f]if0ff /x];Dd /lx/xg]5 . ljlxg agfPsf] cGofok"0f{ 36gf k|lt xfdL klg sd/]8 jf;' aGg tof/, xfdL
/fhgLlts, ;fdflhs, ;f+:s[lts
/ blnt dfly ul/Psf] cdfgjLo ug{, lu/ˆtf/x?sf] ljgf;t{ l/xfO ug{ #= ld6/Aofh zf]if0f / n3'ljQ xfdL 3f]/ eT;gf{ ub{5f}+ . o; k|sf/sf] xf]gxf/ sdf08/ sd/]8 ;'lgnb]lv s'df/
dxnnfO{ ank"j{s Wj:t ul/g]5 . kf}8n] ;Dd jGg tof/ 5f}F . s'g} klg of]4f
Aojxf/lj?4 sf/afxL / kLl8tx?sf] / 3fOt]x?sf] lgMz'Ns pkrf/ ug{ ;+:yfx?sf] rsf]{ Aofhsf] df/df k/]sf lje]bsf/L kmfl;jfbL sbd aGb ug{ oL b'j} cfh Ps} ;fy g} x'g ;Sb5g\
oyf]lrt j;f]af;sf] Aoj:yf ul/g'kg]{ /fHo;Fu ljz]if dfu ;d]t ug{ rfxG5f}+ . vf; u/L >lds–blnt ;d'bfo tyf / kLl8tx?sf] ufF;, af; / skfnsf] hgtfnfO{ d'6d' f /fv]/, b]znfO{ d'6d' f
lsgeg] b] z L k' F h Ljfb cfh /fv]/ cfˆgf] hLjg ;xh} Tofu ug{ tof/
dfu ul/Psf] 5 . @= g]kfnL gful/snfO{ e'6fgL tNnf] ju{sf] ls;fg / dhb'/x?n] oyf]lrt Joj:yf ug{ g]kfn ;/sf/ ;fd|fHojfbsf] e"d08nLo Joj:yf;Fu
o; ljifodf >lds ;d'bfo df]rf{ z/0ffyL{ agfP/ cd]l/sfnufotsf cfk" m ;F u ePsf hfoh] y f u' d fP/ / ;DaGwL kIf;Fu dfu ub{5f}+ .Ú x'g' eof] xfdL Tof] aGg tof/ 5f} . xfdL
klxn]sf] ck]Iff w]/} PsLs[t 5 / clvn Ps x'gk' 5{ . sDo'lgi6x? Ps
;fd|fHojfbn] cfˆgf Joj;fo, ueg{/ x'gk' 5{ . dfcf]jfbLx? Ps x'g' ' k5{ . b]zsf

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+


hg/n / cf}klgj]lzs kmf}hdfkm{t\ cu|ufdL zlQmx? Ps x'g' k' 5{ . xfdLnfO{
xf]Og . a? b]zL k'h F Lkltx?sf] ;Qfsf] s;}n] x/fpg ;Sb}g . xfdL ;dfhjfb;Dd
dfWodaf6 tyf pgLx?sf ;fy hfg ;S5f} . xfdL g]kfnnfO{ ?kfGt/0f
cfly{s u7hf]8 u/]/ hgtfnfO{ ug{ ;S5f} . xfdL Pstfj4 eP/ PSsfO;f}+
n'l6/x]sf 5g\ . cyf{t\ xfd|f] b]z Pp6f ztfAbLsf] :jfwLg g]kfn agfpF5f} . of]

OGwg vr{ 36fcf}+ gofF qmflGtsf] 9f]sfdf plePsf] 5 .


;fd|fHojfb k'h F Ljfblj/f]wL qmflGtsf]
9f]sfdf, gofF ;dfhjfbL qmflGtsf]
9f]sfdf . oxL gofF qmflGtn] g} ef/tLo
hgtfsf] 3fF 6 L sl:;Psf]
;Gb]z lnP/ tkfO{x+ ? hfg'xf];\ eGg] s'/f
ub}{ tkfO{x+ ? ;Fu;Fu} ;xsfo{ ub}{ hfg]
k|ltj4tf JoQm ub}{ ljbf x'G5 .
-g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj
g]kfn cfon lgud lnld6]8 gjpklgj]zjfbsf] kmnfd] l;s~hfnfO{
tf]8/] ltgnfO{ d'lQm / k|ultsf] af6f]df
ljKnj ;Ln] %( cf}+ ljBfyL{ lbj;sf]
cj;/df @)*) h]7 ! ut] sf7df8f}s F f]
kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&! /fli6«o gfr3/df ;+oQ' m ljBfyL{ ;+u7gn]
cu|;/ u/fpg ;Sb5 . cfof]hgf u/]sf] sfo{qmddf u/]sf]
cg'jfb M e]if/fh ;L ;Djf]wgsf] ;+DkfbLt c+z ._
@)*) ;fn h]7 & ut] cfOtaf/ 7

ab\lnPsf] df};d / lrlrª\u'6]x?


xfd|f] ufpF7fpFdf Pp6f ;fgf] lkm:6] – clxn]sf] efsf lrlrªu'6x] ?sf] efsf, x'G5g\ . 7"n7"nf vt/gfs l8hfOgx? ltgn] ;/sf/ agfpg] ;xof] u x'g\ . ufpFb} hfFbf SofG6f]gd]G6;Dd g} vl/bljqmLsf ;fwg aGg', pgLx?af6}
r/f x'G5 . Tof] ;–;fgf] jufndf lxF85\ . g]kfnL hgtfn] x]l//x]sf 5g\, a'lgG5 / Tof] 36gf eP kl5 dfq k'¥ofpF5g\ . To;}n] ltgsf] klg efp k'ufpg klg ;S5g\ . uPsf] r'gfjL e|i6frf/, 3';, sldzg / rnv]n ;'?
To;nfO{ vfd …efiffÚdf lrlrË'6] b]lv/x]sf 5g\ / a'lemx]sf 5g\ . g]kfnL yfxf x'G5 . Pp6f dha't ;'/Iff a9\5, ;+;bLo Joj:yfdf . kl/0ffdn] ;+;bjfbL lrlrªu'6x] ?nfO{ x'g' oL ;a} Joj:yfs} s/0f xf] . To;}n]
elgG5 . em08} z/L/ / 6fpsf] pq}– /fhgLlts b'lgofFdf Pp6f /fhgLlts 3]/fleq a;]sf] aL/]Gb|sf] a+zgfz ug]{ clxn]sf] ;/sf/df 7"nf bn eg]sf of] uLt ufpg afWo agfof] . s;}nfO{ sfaf{xL u/]/ of] e|i6frf/
pq} x'G5 . To;n] df};dcg';f/ efsf cWofo ;lsPsf] 5 / csf]{ cWofo l8hfOg / if8\oGq x'bF f ;d]t /fhf / sfFu; ]| / Pdfn] x'g\ . pgLx?sf] ;/sf/ logLx?nfO{ of] l:yltdf Nofpg] e"ldsf /f]lsg] klg xf]Og / /f]lsb}g klg .
km]5{ / /+u klg abN5 . ;fdfGo ;'? ePsf] ;+st] of] km]l/Psf] efsfn] pgsf ;+oGqn] yfxf kfpFb}g eg] agfpg] hgdt 5}g . To;}n] dfs] tL hgtfsf] r'gfjL ljb|fx] xf] . of] hgtfsf] h:tf] ls Pp6f JolQmnfO{ e|i6frf/df
cj:yfdf ayfgdf lxF8b\ f Pp6f efiff lbO/x]sf] 5 . b'lgofFnfO{ e|d lbg, ;fdfGo hgtfn] t emg yfxf kfpg] b'Od{ f htf klg ldNg] r]kj' f kf6L{ xf] . c;Gt'li6 / Joj:yf / ;+;bjfbL % jif{ s}b ul/of], csf]n { fO{ rf]/L s]zdf
af]N5 . Pp6f df};ddf hj aufnaf6 lemnLldnL kf/]/ Joj:yf / kfqk|ltsf] s'/} 5}g . o;kl5 /f:jkf, P;, /fk|kf, h;kf, g]tfk|ltsf] 3[0ff / alx:sf/sf] kl/0ffd # jif{ h] n sf] l rof] . csf] { n fO{
5'l§P/ hf]8f hf]8f lxF8g yfN5g\, hgtfsf] ljt[i0ff / 3[0ffefjnfO{ cGt ufpF3/df Pp6f sxfjt 5– æd}n] nf];kf, hgdt, d;fn cflb ;a} r]kj' f xf] . To;}n] hgtfsf] yk ljb|fx] / Hofgdf/fdf bz jif{ h]n sf]lrof] .
To;a]nf csf]{ efsf km]5{ . aufnaf6 df]8g\ of] rnv]n z'? ePsf] 5 . of] lk6] h:tf] u5{' tF /f]P h:tf] ug{Æ' kf6L{x? cfk"mx? htf ;lhnf] x'G5 Tot} c;Gt'li6x? /f]Sg / cGo ;Defljt csf]n { fO{ 3'; vfPsf] s]zdf @ jif{
r]kj' f aG5g\ . clxn] sfFu; ]| , dfs]df ljb|fx] x?nfO{ cf]em]n kfg{ pgLx?n] h]n xflnof] t/ tL ;a}n] sfg"gL k|lqmof
;Gtf]if ;L -ljifd_ P; yKbf klg ;/sf/ gk'Ubf cGo
dw]zjfbL bnx?nfO{ r]k'jf /fv]/
of]hgfd} of] nf]slk|o gf/f / sbd
rfn]sf x'g\ eGg] s'/fdf ed| gk/f}+ .
kf/ u/]/ lg:sG5g\ . cem Gofolwz,
jlsnx?n] g} k};f vfP/ ltgnfO{
…n'tf]ÚnfO{ sGofP/ dhf lng'eGbf o;sf] u7aGwgsf] wfgL{ k'¥ofpg ;s]sf 5g\ . t/, of] Joj:yfdf of] sbd lsg ;hfo ldgfxf ul/lbg] / lgsfNg]
To;}n] Pp6f r]kj' f lg:sg] ljlts} c;Dej 5 eg] of] ;f/f ;d:of g} of] u5{G\ . /fhgLlts g]tfx?n] sfg"g g}
pkrf/ ug]{ tkm{ nfuf}+ . of] g} xfdL ;a}sf] kvf{n xNng / 9Ng yfN5 . 7"nf Joj:yfsf sf/0f pTkGg ePsf] xf] / abn]/ o;nfO{ ;+:yfut agfpF5g\ .
lxtdf 5 . clxn]sf] ab\lnPsf] df};d uPsf] 9'Ëfx? cfk;df 7f]lsg yfN5g\ To;}n] of] Jo:yf /x'Gh]n of] e|i6frf/ klg ltgLx? aflx/ lg:sFbf g ltgLx? cfj
r'gfjL rqmjftsf sf/0f pTkGg ;fdfGo logLx? a9f] xf]lzof/L k"js { efsf /f]lsb}g, 3'; klg /f]lsFbg} / o:tf Tof] ck/fwaf6 k|folZrt u/]sf x'G5g\
df};dL abnfj dfq xf] . qmflGtsf] ;'gfdL ldnfpF5g\, avf{ofdsf sl/df - km]l/–km]l/ uLt ufpg] lrlrªu'6] g aflx/ ;dfhdf / /fHooGqdf tL
‰ofpFls/L_x?n] h:t} . ;fgf–;fgf efsfx? klg /f]lsFb}gg\ . df};dL ;a} ck/fwsf dxnx?sf] cGt ePsf]
cfpg' k5{ ;fFRr}sf] e|i6frf/sf] cGt cg]s r]k'jf ;d"xx? klg cfˆgf] ‰ofpls/Lx? klg hlGd/xG5g\ / xNnf x'G5 . tL lg/Gt/ rln/x]s} x'G5g\ /
ug{nfO{ . o;sf] nflu afx\o / cfGtl/s cl:tTjsf /Iffsf sf/0f ToxL ul//xG5g\ hj;Dd j} 1 flgs k};f vfg] h'QmL / dxndf kl/0ft
:jfwLgtfsf] ;d:of xn ug]{ tkm{ ;a}n] ‰ofpFls/Lsf] ¥ofpF¥ofpFdf ldl;P/ ;dfhjfb cfpFbg} . ePsf x'G5g\ . clg ljb|fx] /f]Sof] t
efsf hf]8\g afWo 5g\ . oL ;a} hxfF ; Dd d' 2 fsf] s' / f 5, h]ng]n / sfg"gn] < o;}n] o;sf]
;f]rf}+ . afx\o :jfwLgtf /fli6«o :jfwLgtfsf] lrlrªu'6x] ? / ‰ofpFls/Lx?sf] syf e|i6frf/sf] d'2f clxn]sf] ;j}sf] Wofg Psdfq ;dfwfg e|i6frf/, 3'; vfg],
;d:of xf] hf] afx\o ;fd|fHojfbL x:tIf]kaf6 ;+;b\jfbL bnx?sf] cGt/syf xf] . cfs[i6 ug]{ d'2f xf] . e|i6frf/ s;}n] ;'b lng], rf]/L 8s}6L ug]{ / lxF;f ug]{
k}bf ePsf] ;d:of xf] / bf];f| ] cfGtl/s jf:tjdf uPsf] r'gfjdf hgtfn] dg /fpFbg} g\ t/ of] Joj:yfdf sd{rf/L jftfj/0fs} cGt ug{' xf] . /fhg}lts,
s;}nfO{ klg ax'dt lbPsf] xf]Ogg\ . / ;+;bLo bnsf g]tfx? of] ug{ nfrf/ cfly{s, ;fdflhs, ;fF:s[lts, wfld{s,
:jfwLgtfsf] ;d:of xf] hf] b]zsf] bnfn rfv nfUbf] s'/f t # s/f]8 hg;+Vofdf klg 5g\ . of] s'/f ;To xf] ls hftLo, If]qLo, lnËLo tyf dgf]j1} flgs
k'h
F LjfbL /fHo Joj:yfsf sf/0f pTkGg ;d:of b'O{ s/f]8eGbf a9L aflns dt lyof] . e|i6frf/sf] cGt gx'bF f;Dd g b]z lje]b / c;dfgtfx?sf] cGt ug{' xf] .
xf] . of] Joj:yfksLo ;d:of xf] / k|0ffnL (System) sf] ;d:of xf] . o;}sf] sf/0fn] h;df d'l:snn] ! s/f]8 *) nfvn] pFef] nfU5 g hgtfsf] cj:yf g} o;sf] nflu cem} g]kfndf Pp6f qmflGt
e|i6frf/ df}nfPsf] xf] . ljb]zL ;fd|fHojfbL k'h
F Ln] o;sf] ;+/If0f / k|fT] ;fxg kfPsf] xf] . dfq dtbftf gfdfjnLdf gfd r9fP . km]l/G5 . of] a'lem/fv] eof] . t/, h?/L 5 . Tof] PsLs[t hgqmflGt xf] .
gfd r9]sfdWo] klg ! s/f]8 ( nfvn] e|i6frf/sf] cGt s;/L x'G5 < of] d'Vo lsg ls g]kfnL ;dfh / g]kfnL
clxn]sf] e|i6frf/ lj/f]wL xNnfvNnL cfGtl/s / afx\o b'a;} uF ufFl;Psf] 5 . afx\o u'?of]hgf dfq dtbfg u/] . &! nfveGbf a9Ln] s'/f xf] . of] Ps b'O{ hgfnfO{ sf/afxL hgtfdf Pp6f eo+s/ dxf/f]u nfu]sf]
/ leqL sfof{Gjog;Fu of] 36gf hf]l8Psf] 5 . h]xf];, h'g;'s} ?kdf eP klg ;/sf/n] olt ug]{ ef]6} lbPgg\ . ef]6 lbPsf ! s/f]8 ( u/] / cGTo x' F b } g . km] l / csf] { n ] 5 . To;df Pp6fdfq /f]u nfu]sf]
cfF6 ug{' / sbd rfNg'nfO{ ;sf/fTds g} 7fGg' k5{ . p7fPsf] sbdnfO{ kf/ nufpg klg cfF6 nfvdf klg % nfv dt /2 -ab/_ ul/xfN5 . lsg ls e|i6frf/ ug]{ / 5}g . ;a} /f]un] u|l;t 5 . PsLs[t
eP . hDdf ! s/f]8 $ nfv dfq pTkGg ug]{ / x'g] ;|ft] sf] cGt ePsf] /f] u (Combined Disease)
ug{' k5{ < o;nfO{ aLrdf km]l/ ;Qf / s';L{sf] afu]l{ gª / ;+emf}tfdf 6'ufOg' x'bF g} . ;b/ dt 7xl/of] . Tof] ;b/ dtdf 5g\ . e|i6frf/L gfdsf] af]6 arfO/fVg] nfu]sf] 5 b]znfO{ dfly eg]sf ;a}
cnlUuP/ PSn} lxF8g\ ] a]nf cs}{ efiff ;+;bLo Joj:yfleqsf] u]d Knfg/x?sf] af7f] 3/kltn] 3/ cfPsf] kfx'gf klg ;dfg'kfltsdf s/Lj !@ nfv / xf] eg] e|i6frf/ t kmln/xG5 . Pp6f If]q /f]un] u|l;t eP/ g} ;fdfGo
af]N5 . l/;fPsf] a]nf Pp6f / 8/fPsf] v]n xf] . eufpg] h'lQm u/] . t/ cfhsfnsf k|ToIfdf t @)–@% nfv dt /lj - xfFuf] sf6]/ kmf]/] kmNg 5f]8b\ g} . csf]{ ;' w f/jfbL jf c+ z c+ z df ul/g]
a]nf csf],{ cfˆgf ar]/fx?nfO{ r/fpg] :yfgLo r'gfj, ;+3 / k|bz ] sf] kfx'gf klg af7} ePsf 5g\ . kfx'gf /f:jkf_ lt/ 8fOe6{ eof] . o;sf] xfFuf]df t kmnL g} /xG5 lg . 5f;]sf] pkrf/n] k'Ub}g eg]sf] xf] . To;sf]
/ af]nfpg] a]nf cs}{ af]N5 . o;/L r'gfj, u7aGwgx?sf] ;+36g / lj36g 3/ k:g hfFbf >Ldfg\ >LdtLn] s'6fs'6 sf/0f klg afWosf/L cj:yfdf xfFuf]df emg\ /fd|f] / w]/} xfFufx? knfP/ lgjf/0f jf cGTo ;fdfGo ;'wf/jfbL
a;Gt Ct'df Pp6f / z/b / lzzL/ tyf ;/sf/ u7g / k'gu{7g, bn ?jfjf;L u/]sf] b]vk] l5 kfx'gf km/Ss g/fd|fd] Wo]sf] gofFnfO{ /f]Hg' kg]{ afWotf cfpF5g\ . To;sf/0f o;sf] af]6 af6f]af6 ;+ej} 5}g . To;}n] cfd"n
Ct'df csf]{ af]N5 . Tof] lkm:6] r/faf6 cbnabn, gful/stf sf08, cbfntL kms]/{ lg:s] . kfx'gf uPkl5 nf]Ug] lyof] . o;/L x]bf{ v;]sf] dt Ps s/f]8 ;'sfpg] jf lj?jf g} abNg] h'lQm /fd|f] kljt{g cfjZos 5 . Ps k6s ;a}n]
xfd|f] ufpFdf ljleGg pvfg / Jo+Uox? cfb]z / k'glg{jf{rg, oL 36gfx? kbf{ :jf:gLn] cfk;df xfF:b} v'zL k|s6 klg 5}g . afFsL dtx? klg ljb]z xf] . o;f] em§} e|i6frf/sf] lj/f]w ug{,' 5fQL ldr]/ ePklg of] cfF6 u/f}+ ls
ag]sf] 5g\ . efiff km]b{} lxF8g\ ] dfG5]nfO{ k5fl8sf] Pp6f l8hfOgleqsf ljleGg ub}{ eGg nfu] d}n] s:tf] s'6] h:tf] a;]sf, d/]sf cg'kl:ytx?sf] gfddf 3'; / ;'bsf] cGt ug{' Psbd hfoh b]z hgtfnfO{ ;fIfL /fv]/ ;a}
ælrlrª'6Æ] eGg] u5{g\ . wfs hdfpg] :6]kx? x'g\ . tL :6]kx? Ps r/0f u/]+ x}, :jf:gL elG5g\ cF d klg s:tf] v;]sf] 5 . k};fdf ef]6 lslgPsf 5g\ . / ;sf/fTds s'/f xf] . xfdL klg oxL g]kfnLx? k|0f u/f}+ of] /f]usf] cGTo
jf gx'g] s'/f ug]n{ fO{ ælrlrªu'6] df/L k"/f ePkl5 csf]{ :6]kdf hfg gofF /f]P em}+ u/]+ x} . oltg} a]nf kfx'gf Pp6f dtnfO{ %)) b]lv !) xhf/;Dd rfxG5f}+ . o;sf lj?4 p7\g\ ] s'g} klg ug{ ;lsG5, ;+ej 5 . g]kfnnfO{ abNg
afx| wfgL{ af];f]Æ egL Jo+Uo u5{g\ . jftfj/0f l;h{gf ul/G5 . of] ablnPsf 6'Kn'Ss leq k:b} eg] xh'/ d klg k/]sf] 5 . o;/L cNkdtn] lbPsf] ;+:yfut jf JolQmut ?kn] ul/g] ;+3if{ ;lsG5 t/ lrlrªu'6] efsfaf6 of]
s;}n] s'/f abNof] eg] ælrlrË'6n ] ] efsfn] oxL hgfp lbG5 . oxfF hf] s:tf] uP h:tf] u/]+ x} . g]kfnsf] dt kl/0ffd klg s;}nfO{ klg s;}nfO{ / cfGbf]ngsf] xfdL ;dy{g u5f}{+, ;+ej 5}g / x'bF g} .
ef;L km]¥of]Æ eG5g\ . lrlrË'6n ] ] ef;L elgG5 Tof] ul/Fbg} , hf] elgFbg} Tof] /fhgLlt klg o:t} xf] . x]/f} of] e|i6frf/ ax'dt k|fKt 5}g . Pp6f kf6L{nfO{ t ;dy{g dfq xf]Og, ;xsfo{ u5f}+{ / cGtdf …n'tf]ÚnfO{ sGofP/ dhf
km]¥of] eg] ædf};d ablnP 5Æ eGg] ul/G5, g]kfnL ;+;bLo /fhgLltsf] lj/f]wL ;/sf/L sbdsf] cflb / k'ug] u7aGwgnfO{ g} ;fwf/0f ax'dt ;fy ;xof]u klg u5f}+{ lsg ls g]kfn lng'eGbf o;sf] pkrf/ ug]{ tkm{ nfuf}+ .
a'lemG5 . ljz]iftf /xFb} cfPsf] 5 . cGTosf] syf, sxfF uP/ 6'lF uG5 . gk'Ug] u/L hgtfn] cfˆgf] c;Gt'li6 / g]kfnLsf] nflu e|i6frf/ / 3';, of] g} xfdL ;a}sf] lxtdf 5 . clxn]sf]
cfhef] n L g] k fndf klg e"6fgL z/0fyL{ k|s/0fsf] 36gf w]/} e|i6frf/sf] cGTo ug{' k5{ / e|i6frf/ / lj/f]w hfx]/ u/] . hgtfsf] oqf] g]skfsf dxf;lrj sd/]8 laKnjn] ab\ l nPsf] df} ; d uPsf] r' g fjL
ælrlrË'6x] ?Æn] efsf abn]sf 5g\ . cufl8sf] 36gf xf] . plta]n} of] lsg ug]n{ fO{ s8feGbf s8f ;hfo lbg' k5{, 7"nf ;+Vofn] r'gfjdf efu} lnPg jf eGg' ePh:t} æ;?jf SofG;/Æ h:t} rqmjftsf sf/0f pTkGg ;fdfGo
/fhgLlts hut e|i6frf/ / 3'; aflx/ NofPgg\ < s] of] s'/f cd]l/sfnfO{ o;df ;fob s;}n] lj/f]w ub}g{ g\ xf]nf . ljljw ?kdf alx:sf/ / vf/]h ub}{ ePsf] 5 . of] sfo{ OdfGbf/ df};dL abnfj dfq xf] . qmflGtsf]
k|s/0fn] lnPsf] 5 . gSsnL e"6fgL yfxf lyPg < s] ef/tnfO{ yfxf lyPg < g]kfnsf l;l08s]6jfnf /fhgLlts r'gfjL ljb|fx] u/]sf 5g\ . of] eg]sf] /fhg}ltssdL{x?sf nflu æxb bhf{sf] ;'gfdL cfpg' k5{ ;fFRr}sf] e|i6frf/sf]
z/0ffyL{ k|s/0fn] /fhgLlts rrf{ s] of] o'/f]lkogx?nfO{ yfxf lyPg < s] bn eg]sf sfFu; ]| , Pdfn], dfcf]jfbL, Joj:yfk| l tsf] 3[ 0 ff, ljt[ i 0ff / cg}lts sfo{Æ xf] . o;n] æb]znfO{ cGt ug{nfO{ . o;sf] nflu afx\o /
kfPsf] 5 . lxhf] c fh g] k fnsf of] s'/f oxfFsf To;a]nfsf zf;sx?nfO{ dw]zjfbL bnx? x'g\ . o;df Pp6f c;Gt'li6 xf] . g]tf / kfqx?k|ltsf] leqleq wld/fn] vfP h:tf] vf]qmf] cfGtl/s :jfwLgtfsf] ;d:of xn ug]{
/fhgLlts hutdf lrlrË'6x] ?n] gofF yfxf lyPg < cjZo lyof], lyof] dfq l8hfOgdf /f:jkfnfO{ klg cufl8 cljZjf; / alx:sf/ xf] . of] yfxf agfpF5 . o;sf lj?4 s]jn s]xL g]tf, tkm{ ;a}n] ;f]rf}+ . afx\o :jfwLgtf
uLt ufO/x]sf 5g\ . /fhgLlts xf]Og of] klg l8hfOgleq ul/Psf] NofOPsf] 5 . sxfF;Dd hfG5 x]g{ afFsL kfPsf /fhgLlts bnx? cfˆgf] s]xL kf6L{ / /fHo dfq n8]/ klg k'Ub}g, /fli6«o :jfwLgtfsf] ;d:of xf] hf]
hutdf klg / ;~rf/ hutdf klg . lyof], cGhfgdf xfjfsf] tfndf ul/Psf] 5 . of] gofF kf6L{ / k'/fgf kf6L{x? v':s]sf] nuf}6+ L ;DxfNg wf} ePsf] 5 . hgtf dfq n8]/ klg k'Ub}g ;a} ldn]/ afx\o ;fd|fHojfbL x:tIf]kaf6 k}bf
cfhef]ln ;a} ldl8ofx? Tot} Ao:t lyPg . To;a]nfdf of] ug{ lbg] klg abgfd x'bF } hgtfdf gflËb} uPkl5 cem Tof]eGbf 7"nf lrGtf cfˆgf n8\g' k5{ .Æ km]l/ klg bf]xf]¥ofP/ eGg ePsf] ;d:of xf] / bf];f| ] cfGtl/s
5g\ . ldl8ofx?sf] klg efsf km]l/Psf] l8hfOgd} / of]hgfd} u/] / clxn] ltgsf ljsNkdf ljb]zLx?n] cufl8 bnfnx?k|ltsf] hgtfsf] 3[0ff / rfxG5' hlt n8] klg of] Joj:yf /x'Gh]n :jfwLgtfsf] ;d:of xf] hf] b]zsf]
5 . o;af6 s'/f a'‰g' k5{ ls g]kfndf klg of] l8hfOgd} of] k|s/0f aflx/ ;f/]sf jf v8f u/]sf k|fof]lht alx:sf/sf] efjgf st} sDo'lg:6lt/ e|i6frf/ /f]lsFbg} . of] emg\emg\ a9]/ bnfn k'h F LjfbL /fHo Joj:yfsf sf/0f
/fhgLlts df};d ablnPsf] 5 . dnfO{ NofOPsf] 5 . (Designed) kf6L{ xf] . afFsL cGo g9lNsof]; / ;dfhjfbL Joj:yfnfO{ hfG5 . To;}n] o;sf] ljsNk j}1flgs pTkGg ;d:of xf] . of] Joj:yfksLo
eGg dg nfUof] of] bnfn ;+;bLo h:t} Pp6f tfhf pbfxf/0f ;fgf sDo'lg:6 jf u}/sDo'lg:6 kmfObf k'Ug ghfcf];\ eGgsf nflu ;dfhjfbL Joj:yf :yfkgfsf nflu ;d:of xf] / k|0ffnL (System) sf]
Joj:yfdf 3';3f]/L / e|i6frf/ cGt Pd;L;LnfO{ g} x]/f}+ – Pd;L;Lsf] ;d"xx? logsf ær]kj' fÆ kf6L{ x'g\ hf] hgtfsf] Wofg oxL Joj:yf, bn / PsLs[t hgqmflGt g} clxn]sf] d"n ;d:of xf] . o;}sf] sf/0fn] e|i6frf/
u5{,' e|i6frf/ /f]S5' / ei6frf/LnfO{ l8hfOg / k|f; ] ;
] ;g !((^ b]lv z'? 7"nf kf6L{ jf bnx?sf ;xof]uL bn g]tfx?af6} ;Dej 5 eGg] b]vfpg / af6f] xf] . e|i6frf/, sldzg, 3';, ;'b,\ df}nfPsf] xf] . ljb]zL ;fd|fHojfbL k'h F Ln]
7Ls u5{' eGg' ælrlrË'6] df/L !@ u/]sf] @)@! df cfP/ dfq PS;kf]h x'g\ . /f:jkf klg rf}yf] 7"nf] bnsf] v':s]sf] wf]tL ;DxfNg e|i6frf/ / 3'; t:s/L, sfnf]ahf/L, dflkmoftGq, o;sf] ;+/If0f / k|fT] ;fxg kfPsf] xf] .
wfgL{ af];f]Æ eg] h:t} xf] . eof] . kl5 yfxf eof] ls of] ;/sf/df ?kdf Pp6f r]kj' f kf6L{s} ?kdf v8f sf08sf] d'2fnfO{ xfOnfO6 ul/Psf] 5 . ld6/JofhL, rqa[l4 Aofh, a]/f]huf/, clxn]sf] e|i6frf/ lj/f]wL xNnfvNnL
lrlrªu'6x] ?, a:g] / k|ltkIfdf a:g] lglZrt 5 . of] jfu]l{ gË kfj/;lxtsf] r]kj' f Tof] klg ;'? sDo'lg:6x?af6 ;'? a]ltly, las[lt, lj;+ult, lxF;f, cfGtl/s / afx\o b'a; } uF ufFl;Psf]
– ha r'gfj cfpF5 efsf km]5{g\ clwsf/Lx? ;a}nfO{ yfxf lyof] t/ kf6L{ ag]sf] 5 . oxfF ær]kj' f kf6L{Æ ul/of] . nx/f] tfGbf kx/f] ulh{of] eg] czflGt, ef]sd/L, cfjf/fubL{, nfu" 5 . afx\ o u' ? of] h gf / leqL
lrlrË'6x] ?, o;nfO{ aflx/ NofOPg, lgs} uf]Ko ?kdf eGg'sf] cy{ 7"nf l;l08s]6jfnf h:t} o;n] sfF u | ] ; sf g] t f / cf}ifw a]rljvg / cf];f/k;f/, r]nLj]6L sfof{Gjog;Fu of] 36gf hf]l8Psf] 5 .
– hf] 8 f hf] 8 f ldnfpg yfN5g\ of] l8hfOg / k|f; ] ;
] rflnof] . yfxf bnx?nfO{ aLrdf jf tndfly g]tfkTgL;Dd k'us ] f] 5 . of] sxfF uP/ a]rljvg, anfTsf/ / Jolerf/ oL h]xf];, h'g;'s} ?kdf eP klg ;/sf/n]
lrlrË'6x] ?, ePsfx? yfxf kfpFbf kfpFb} klg t}+ bfofFafofF a;]/ ldnfpg] ær]kj' fÆ aGg] 6'l+ uPnf cg'dfg ug{ ;lsG5 . of] ;a of] bnfn ;+;bLo Joj:yfsf olt ug]{ cfF6 ug{' / sbd rfNg'nfO{
– hj r'gfj ;lsG5 efsf km]5g{ \ r'k d} r'k a;] hj;Dd :jfy{ ldn]sf] kf6L{ x'g\ . 7"nf ;/sf/ agfpg] x}l;ot cGtdf uP/ sDo'lg:6af6 ;'? u/]/ clgjfo{ pkh x'g\ . of] Joj:yf /x'Gh]n ;sf/fTds g} 7fGg' k5{ . p7fPsf]
lrlrªu'6x] ?, lyof] . hj :jfy{ ldn]g tj PS;kf]h /fVg] t/ c?sf] ;kf]6df agfpg] sDo'lg:6d} 6'+Uofpg] / ;/sf/df oL /f]lsFbg} g\ . hlt sf/jfxL u/] klg sbdnfO{ kf/ nufpg klg cfF6 ug{'
– s/fpg slxNo} 5f] 8 \ b } g g\ eof] . of] pgLx? cfkm}F aflx/ Nofpg vfnsf kf6L{x?sf] aLrdf a;]/ k"0f{tf km]/abn u/]/ gofF hf]uLx?nfO{ s';L{df Joj:yfn] csf]{ tl/sfn] o;sf] ;+/If0f k5{ < o;nfO{ aLrdf km]l/ ;Qf /
lrlrªu'6x] ?, afWo x'G5g\ . To;kl5 6fn6'n kf/]/ lbg] r]lkPsf kf6L{ x'g\ h;n] ufx|f] Nofpg] v]nf]dn ] f] x'g ;S5 . jfl;+u6g ul//x]sf] x'G5 . o;sf] kl/0ffd s';L{sf] afu]l{ gª / ;+emf}tfdf 6'ufOg'
– df};d cg';f/ aufndf 3'D5g\ cfkm}F ldnfpF5g\ . æaf]S;L klg cfkm}F xfNbf b'O{ jf tLg 7"nf t/ cfk;df s] ;f]+R5, lbNnL / n08gx? s] /fhgLltdf klg ljs[lt, lsga]r, x'bF g} . 3'; / ei6frf/ k|s/0faf6 kb
lrlrªu'6x] ?, emfF q mL klg cfkm} F Æ aG5g\ gldn]sf 9'Ëfx?nfO{ cfkm' r]kj' f ag]/ ;f]lr/x]sf 5g\, To;df lge{/ /xG5 . /sdL r'gfj -r'gfjdf k};fsf] rnv]n_, / s';L{ k|s/0fdf ghfcf];\ ;r]t
– df} ; d cg' ; f/ PSn} lxF 8 \ 5 g\ ;fd|fHojfbLx? . of] ;fd|fHofjfbsf] v]n ldnfpg] ub{5 . o;}nfO{ r]kj' f kf6L{ of] k|of;s} ?kdf clxn] efsf km]l/ ;fF;bx?sf] v;Laf]sf eGbf ;:tf]df agfpg rfxG5' . cfzf u/f}+ ;/sf/
lrlrªu'6x] ?, xf] . ;fd|fHojfbsf] v]n cb[Zo x'G5 . eg]sf] x'F . o:tf r]kj' fsf] sfd ug]x{ ? km]l/ gSsnL e'6fgL z/0ffyL{sf] uLt vl/bljqmL x'g,' kf6L{x? ;+:yfut ?kn] cfˆgf] sbddf ;kmn /xf];\, oxL
– clxn]sf] df};d lrlrË'6x] ?sf] df};d, kbf{ k5fl8 lgs} 8/nfUbf if8\oGqx? u7aGwg agfpFbf @–$ dt gk'ud] f ufO/x]sf 5g\ . ef]ln s]–s] uLt ufpg] vl/b ljqmL x'g,' :yfoL ;Qfsf k|dv ' x? z'esfdgf .
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)*) ;fn h]7 & ut] cfOtaf/
PSsfO;f}+===== rnfpFbf]/x]5 eg]/ Rofn]Gh ul/;s]kl5 ldl8of s/K;g klg csf{] ;d:of xf] .
pgn] ca sDo'lgi6 kf6L{x? Ps
eO cfˆgf] lhDd]jf/LnfO{ dx;'; ug{k' g]{
cfjZostf b]lvPsf]n] sDo'lgi6x? Ps
d}n] Tof] Rofn]GhnfO{ :jLsf/ u/]F .
To;nfO{ d}n] uDeL/tfk"js{ lnPF . d}n]
!$ hgf dfwj sd/]8x?sf] ;"rgf 6fF;
ul/gF, To;kl5 nuftf/ d]/f]lj?4
To;sf/0f xfd|fd] f ;+:yf xf]Og,
JolQm nf]slk|o aGg] xf]8afhL rn]sf]
5 . ;Eoftfsf] ljsf;sf lx;fan] of]
Tolt /fd|f] k|jl[ Q jf ;+:s[lt xf]Og .
‘;Qfwf/Lx?n] g]kfn cfdfnfO{{ a]r/] vfg] ;f]lr/x]sf 5g\’
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf …ju{bZ' dgn] xfdLnfO{ b'O{ jif{ k|ltalGwt k7fpg] cIfDo ck/fw ;Qfsf] afu8f]/
eP/ gful/ssf] hghLljsf, ;fdflhs kf]ln6Ao"/f] ;b:o lztn ;Ln] clxn]sf u¥of] . xfdLn] qmflGt ug]{ xf]Og eg] ;Dxfn]sf zf;sx?n] ul//x]sf 5g\ .
Gofo / ;dfgtfsf] em08f p7fpg'kg]{ cfqmd0f u/] .Ú JolQm lx/f] aGg] k|jl[ QnfO{ ;fdGtL ;Qfwf/Lx?n] g]kfn cfdfnfO{ a]r/] b]z 8'A5 . xfd|f] kf6L{ of] b]zdf 5}g nfh krfP/ of] Joj:yf / o;sf
cfjZostf /x]sf] atfP . pkfWoIf ;fksf]6fn] tTsfnLg ;f]rsf] :yfgfGt/0fsf] ¿kdf a'‰g vfg] ;f]lr/x]sf] atfPsf 5g\ . a'waf/ eGg] ju{bZ' dgn] yfxf kfP eg] of] b]z ;+rfnsx? xflnd'xfnL u/]sf 5g\
o;}u/L, pQm sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -g]skf_ af6 ;lsG5 . Pshgf JolQmsf] g]skf klZrd bfªsf hgjuL{o ;+u7g 8' a fpF 5 g\ . ca d' n ' s o;sf] k|lt/f]w ca g]skfn] u5{,
ub}{ g]kfn ;dfhjfbL kf6L{sf cWoIf cnu eO{ csf]{ kf6L{ vf]ns ] f dfwj nf]slk|otfn] /ftf/ft kf6L{ sGg] cj:yf ÷ df]rf{x?sf] ;+oQ ' m k|yd e]nfnfO{ ;fd|fHojfbLx?sf] xftdf hfb}5 . To;df hgtfsf] ;fy rflxG5 .Ú
tyf k"jk{ w| fgdGqL 8f afa'/fd e§/fO{n] g]kfn;lxtsf g]tfx?nfO{ sf/afxLsf] klg aGb}5 . t/, Pshgf c;n g]tf
cu|ufdL k|ultzLn zlQmn] ;dfofg'sn" ;"rgf 6fF; gu/]kl5 Pdfn] sfo{stf{n] hlGdof] eg] To;n] ;j{q ;sf/fTds
?kfGtl/t eP/ ljsNk lbg ;Sg'kg]{ cfqmd0fsf] k|of; u/]sf] atfP . ;Gb]z k|jfx ug{ ;S5 . cfd c;n
atfP . pgn] jfdkGyL ;dfhjfbL ;f]xL sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]tT[ jsf] cefj, ;+s6 jf clgsfnsf]
zlQmn] cfk"mnfO{ ?kfGt/0f u/] dfq /fli6«o hgdf]rf{sf cWoIf lrqaxfb'/ a]nf xf] . g]kfnL ;dfhdf Pp6f pvfg
hgtfsf] ck]Iff k"/f ug{ ;lsg] atfpFb} s];Ln] nf]stGq / u0ftGqsf] ;xL 5 …clgsfndf lap hf]ufpg'Ú b]zsf
eg]– …xfdLn] ;dfhjfbL ljsNk lbg ;b'kof]u x'g g;s]sf] atfP . pgn] nflu clg hgtfsf nflu s]xL u5'{
;Sof}F eg] hgtfsf] cfzf ck]Iff k"/f b]zdf nf]stGq / u0ftGq Nofpg eGg] g]tfx?nfO{ hgck]Iffcg';f/ df}sf
ug{ ;lsG5 . lxhf]s} ufyf ufO/Xof},F ;kmn eP klg To;sf] vf; ;b'kof]u lbg' k 5{ . u5' { eg] / k| l ta4tf
ljut s} h:tf] Jojxf/ b]vfpg yfNof}F x'g g;s]sf] :ki6 kfb}{ clxn] klg hgfpg]nfO{ cj;/ jf df}sf lbg'
/ ;Qfdf uP/ e|i6Ls/0f eof}F / ltgsf] hgtfsf ufF ; , af;sf ;d:of, nf]stGqsf] ;f}Gbo{ klg xf] . lgif]w xf]Og
k|lt/Iffdf nfUof}F eg] cfufdL lbgdf /fli6«otfsf ;d:ofn] b]z u|:t /x]sf] ;xsfo{sf] af6f] clg k|ltzf]w xf]Og
hgtfn] xfdLnfO{ gsfg]{ 5g\ .Ú atfP . pgn] b]zsf] cfly{s cj:yf :jLsfo{tfsf] af6f] canDag u/f}F .
8f e§/fO{n] jt{dfg cj:yfdf lrGtfhgs /x] s f] pNN] v ub} { %= kl/l:ylt lgoGq0f aflx/
d'ns ' cu|udg / kZrudgsf] aLrdf /fhgLlts cl:y/tf, lzIff, :jf:Yo hfg ;Sg] – xfdL clxn] cfly{s
d8fl//x]sf] / cfufdL s]xL jif{ w]/} /f]huf/Lsf] sdL x'bF f o'jfx? ljb]z ;+s6sf] 38Ldf 5f}+ . hgtfn] ul/aL,
uDeL/ x'g] b]lvPsf] pNn]v ub}{ d'ns ' df knfog eO/x]sf] / nf]stGq, u0ftGq cefj, a]/f]huf/L / dxFuLsf] rf}tkmL{
b]lvPsf] a]lylt cGTo ug{ cfk"mx?n] Nofpg] x ?af6 g} nf] s tGq / ;+s6sf] ;fdgf ug'{ k/]sf] 5 .
/fhgLlts tj/df 5nkmn ul//x]sf u0ftGqdfly vt/f /x]sf] 7f]sj' f u/] . kfls:tfg / >Ln+sfdf klg s]xL ;do
atfP . pgn] eg]– …km]l/ klg xfdLn] cWoIf s];Ln] b]zdf lzIff, :jf:Yo klxn] hgcfqmf]zx? ljikmf]6s ag]sf
cfk"mnfO{ ?kfGt/0f u/]/ cu|ufdL /f]huf/L Jofkf/Lsf] xftdf ePsf] / lyP . e|i6frf/sf] d'2fn] y'k}| bnx?leq ;Daf]wg ub}{ g]tf lztnn] pQm s'/f xfdLnfO{ ;fd|fHojfbL x:tIf]ksf lj?4 Ps csf]{ k|;+udf af]Nb} g]tf
/fhgLlts ljsNk lbG5f}F . o'jf zlQms]Gb|x? /dfO/x]sf] atfP . pynk'yn klg cfpg ;S5g\ . gofF atfPsf x'g\ . e]nfnfO{ ;Daf]wg ub}{ b]z 8'Ag lbg'eGbf d[To' :jLsfo{ 5 . lztnn] ca klg dfcf]jfbL s]Gb|
ljBfyL{n] klg e|i6frf/, a]lylt, e|i6frf/lj?4sf]===== jf k'/fgf ;a} zLif{ g]tfx? cbfntsf] g]tf lztnn] eg]– …g]kfndf j}1flgs xfdL b]znfO{ ;fd|fHojfbsf] xftdf ;fd|fHojfbn] l;Wofpg] 7f]sj' f u/]sf
a]/f]huf/L, lzIff, :jf:Yonufotsf d'2f g]tfx?nfO{ nv]6g\ ;S5g\ . Psn] hgftfsf] s73f/fdf k/]sf 5g\ .
csf{nfO{ bf]if nufpg' jf cf/f]k ;dfhjfb g} cfhsf] Psdfq ljsNk ;'lDkg] bnfn k'FhLjfbL ;+;bLo lyP . pgn] eg], …dfcf]jfbL klg oxLF
p7fP/ g]tT[ j ug{k' 5{ .Ú e|i6frf/sf] d'2f of t ;'gfdL ag]/ xf] . ;+ ; bLo Joj:yf / o;sf Joj:yfsf lj?4 lgd{d eP/ n8\5f}+ .Ú ;+;bLo bnbndf kml;/xg] xf] eg]
8f e§/fO{n] ;+ljwfgdf :jf:Yo, k|Tof/f]k ug'e{ Gbf Pp6f ;+oldt / eb| cfpg] 5 of t ;fd;'d x'g5 ] . xfd|fd] f
of]hgf agfpg' ;xL x'G5 . ;+ r fnsx?n] b] z nfO{ vfN8f] d f s'n hg;+Vofsf] Ps ltxfO{ g]kfnL casf] b'O{ jif{sf] ;dodf ;fd|fHojfbn]
lzIff, /f] h uf/Lnufot gful/s ;/sf/ cl:y/ 5 / zlQmzfnL xfln/x]sf 5g\ . clxn]sf ;Qfwf/Lx?n] ljb]zdf 5g\ . pgn] yk], …xfdL g]kfnL l;WofpF5 . ;fd|fHojfbn] dfcf]jfbL
clwsf/nfO{ df}lns xssf ?kdf #= c/fhstf / n' 6 kftsf] ;/sf/sf] cefj 5 . s'g–s'g kmfOn
vt/f M hgcfqmf]zx? clgolGqt g]kfn cfdfnfO{ ;d]t a]r]/ vfg] / xfd|f] b]z olta]nf cToGt cK7\of/f]df l;Wofpg] /0fgLlt cufl8 a9fPsf] 5 .
Joj:yf ul/Psf] eP klg cem} gful/s vf]Nbf s;nfO{ kmfObf x'G5 jf s;sf] ;f]lr/x]sf 5g\ .Ú k/]sf] 5 . of] cK7\of/f] km'sfpg xfd|f] g]tf lztnn] ;+;bLo Joj:yf / o;sf
df}lns xs k|fKt ug{af6 jl~rt ePsf] jf ljikmf]6s aGb} uP klg c/fhstf k|ltzf]w k"/f x'G5 eGg]tkm{ /fhgLlts
/ n'6kf6sf] cj:yf pTkGg x'g;S5 . g]tf lztnn] ;fd|fHojfbsf] xftdf kf6L{ 5 . g]kfnL gful/snfO{ gSsnL zf;sx?nfO{ w'nf]df ldnfOlbg'kg]{ ;do
atfpFb} eg]– æ;+ljwfgdf lzIff df}lns lvrftfgL a9]sf] 5 . e|i6frf/sf] b]z hfg yfn]sf] atfP . pgn] eg] e'6fgL z/0ffyL{ agfP/ cd]l/sf cfPsf] atfPsf lyP .
clwsf/sf ?kdf /flvPsf] 5, ljljw afnfh'sf] nf]T;] dndf ePsf] n'6kf6 ;'gfdLn] s–s;nfO{ aufpg] xf] clg
sf/0fn] ;a}nfO{ lzIff lbg ;lsPsf]
5}g . u'0f:t/Lo lzIff k|fKt ug{ ;s]sf]
5}gg\ . b]zleq} ;Ddfghs /f]huf/L
k|fKt ug]{ cj:yf cem} ePsf] 5}g .
Pp6f pbfx/0f / ;fjwfgLsf] ljifo
xf] . b]zdf c/fhstf xfjL eof] eg]
s] x'G5 eGg jf k"jf{gd' fg ug{ ;lsFbg} .
g]tfx?dflysf] cfqmd0f, 9'u+ fd'9f jf
s–s;nfO{ :yflkt ug{] xf] Tof] x]g{
afFsL g} 5 . clxn] csf{] kbf{ tfnL
ahfpg] clg h'nz ' lgsfNg] / cfk"m
jf cfˆgf kbf{ ;Ggf6f 5fpg] cj:yf
clvn -qmflGtsf/L_ ;'vt{] n] ca}w sG;N6]G;Llj?4 ;+3if{ rsf{pg]
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
7"nf] ;+Vof of] b]zk|lt cfˆgf] eljio cfuhgLsf 36gfx? x' g ;S5g\ cfpg] 5 . kl/l:yltnfO{ w]/} lau|g kf6L{lgs6 clvn qmflGtsf/L ;'vt{] n]
b]Vg 5f8]/ knfog eO/x]sf] 5, eGg]tkm{ ;r]t x'g'k5{ . cfhsf] glbg' ;a}sf] lxtdf x'g;S5 . sfg'gL k|lqmof k"/f gu/L ca}w ¿kdf
kfls:tfg / lxhf] ev{/sf] >Ln+sfaf6 ;~rfng eO{/x]sf z}lIfs sG;N6]G;L
/f]huf/Lsf nflu dfq} xf]Og, cWoogsf
nflu klg nfO{g nflu/x]sf] 5, o;sf xfdLn] l;Sg' k b{ 5 . >Ln+ s faf6 g]skf===== lj?4 ;+3if{ ug]{ lg0f{o u/]sf] 5 . clvn
zf;sx? jf g]tfx? nv]l6g'knf{ eg]/ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj
nflu ljBfyL{ ;Ë7gn] 3f]lTnP/ ljKnj ;L k|dv
' cltYotf / g]skfsf qmflGtsf/L ;' v ] { t sf] z' q maf/
;f]Rg'kg]{ 5 .Æ ;r]t x'g'k5{ eg] kfls:tfgaf6 aL/]Gb|gu/df ;DkGg bf];f| ] k"0f{ a}7sn]
kfn}kfnf] g]tfx? h]n hfg'knf{ eg]/ :yfoL ;ldlt ;b:o ;' z Lnsf]
8f e§/fO{n] eg]– …b]zdf afXo cfltYotf /x]sf] pQm a}7s g]kfn ;f] lg0f{o u/]sf] xf] . ;+u7gsf lhNnf
pklgj] z 5} g . /fhfdxf/fhfsf] ;hu /xg'k5{ . ;dfhdf n'6kf6sf ;+of]hs pk]Gb| ;Lsf] cWoIftfdf ePsf]
36gfx? g36'g\ eg]/ xfdL ;r]t sDo'lgi6 kf6L{sf] s]Gb|Lo ;Nnxfsf/
PstGqLo zf;g klg 5}g . of] b]zdf ;ldltsf ;+ o f] h s bL3{ ;Lsf] a}7sn] h]7 dlxgfsf] clGtd xKtf
;fk]Iftfdf nf]stGq 5 . hghLjgsf] x'gk' 5{ . xfd|fd] f ;j{;Ddt jf lglj{jfb lhNnf ;Dd]ng ug]{ / z}lIfs dflkmof
g]tT[ jsf] ;Defjgf sd 5 . To;sf/0f cWoIftfdf ;DkGg ePsf] lyof] .
k|Zg, ;'zf;gsf] k|Zg k|dv ' ag]/ lj?4 bafad"ns cfGbf]ng cufl8 tyf ;'vt{] lhNnf OGrfh{ w|a' ;Lsf] lhNnf ;]qm]6/L hLt ;L, clvn -
cfPsf 5g\, To;cg';f/ cu'jfn] gLlt hgcfqmf] z nfO{ ;+ o ldt 9+ u n] g]skfsf===== a9fpg] lg0f{o ;d]t u/]sf] 5 . k| d ' v cfltYotf, ;lxb kl/jf/ qmflGtsf/L_ dWos0ff{nL Ao"/f] OGrfh{
tyf sfo{qmd to ug],{ hgtfnfO{ Joj:yfkg ug{] /0fgLlt c+lusf/ ug'{ gSsnL e'6fgL z/0ffyL{ k|s/0f uDeL/ clvn qmflGtsf/Lsf] a}7sdf ;dfhsL s]Gb|Lo pkfWoIf tyf s]lGb|o t'n/fh ;Lnufotsf g]tfsfo{stf{x?sf]
;fydf lnP/ cl3 a9\gk' 5{ . …@))& ;xL / b'/bzL{ x'g;S5 . ck/fw ePsf] / of] /fi6« 3 ftL, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o k|ltlglw ;ldlt ;b:o of]hgf ;L, ;'vt{ ] ;xeflutf /x]sf] lyof] .
;fnb] l v @)^@÷)^# sf] $= ;:tf] nf] s lk| o tf / hg3ftL / 7uL h:tf] cfk/flws sfo{
hgcfGbf]ng;Dd cfpFbf nf]stGqsf]
n8fO{ k"/f u¥of}F . xfdLn] k"0f{ ljhodf
k'¥ofPsf] xf]Og . xfdLn] u/]sf] qmflGt
xnfn qmflGt lyof] l5gfn qmflGt
cGwlj/f]wsf] xf]8afhL M l/; jf
k|ltzf]w ;fFWg' k¥of] ls …tF e|i6frf/L
jf ck/fwLÚ elglbP k' U 5 . of]
e|i6frf/Lsf] 3/ eg]/ n'6kf6 ePdf
ePsf] n ] o;sf] tYok/s 9+ u n]
5fgljg u/L bf]ifLnfO{ lgd{dtfk"j{s
sf/jfxL ug{' kg]{ ljifodf 5nkmn
ePsf] atfOPsf] 5 .
Joj;flos s[lifn] agfp“5 ;'vL
lyPg . To;}n,] sltko oyfl:yltjfbL
/ kZrufdL zlQmx?;Fu ;Demf}tf ug{
/fHo jf sfg"g lg/Lx aGg;S5 . ljlw,
k4lt jf ;+:yfnfO{ alnof] agfpg]
k/Dk/f xfd|fd] f 5}g . ufnL, a]OHhtL
o;}u/L, gSsnL e'6fgL z/0ffyL{
k| s /0fnfO{ /fhgLlts/0f u/] /
abnfefjsf] dgf]al[ tn] sfd ug{ gx'g]
Ø lgjf{xd'vL s[lif k|0ffnLdf ;'wf/ u/L Joj;flos
afWo eof}+ .Ú
pgn] j}1flgs e"ld;'wf/ u/L ;a}
hgtfsf] kx'r F df hldg ;d]t k'¥ofpg
/ lj/f]w u/]/ ;dy{g h'6fpg] nx8
rn]sf] 5 . If0fe/d} jf /ftf/ft
ljifodf 5nkmn x'g'sf ;fy} of]
ljifonfO{ lnP/ ljb]zL zlQm cfslif{t s[lifsf] k|f/De u/f},+
g;s]sf] e§/fO{ :jLsf/ ub}{ eg]– nf]slk|o aGg] af6f]df xfdL km:b}5f}F . x'g] / x:tIf]k a9\g ;Sg] tkm{ rgfvf]
…hgtfsf] ;fdflhs ;'/Iff ;a}sf]
clwsf/ ;'lglZrt ug{k' g]{ lyof] . b]zdf
To;sf/0f ;:tf] / JolQmut
nf]slk|otfsf] af6f] Tolt kl/kSj af6f]
x'bF } o;sf] lg?k0f ug]{ ;jfndf /fli6«o
cfTd;dk{0f ug]{ vt/fk|lt ;/sf/, Ø v]tLof]Uo hldg afFemf] g/fvf},+
/f]huf/L ;[hgf ug{k' g]{ lyof] . oL ;a} xf]Og . If0fe/d} pbfpg] / If0fe/d} cfd/fhgLlts bn, g]tf / hgtf
s'/f :yflkt u/]/ hgtfdf hfg ;s]gf}Ú+
e§/fO{n] eg], …xfdLn] ;dfofg'sn '
c:tfpg] /fhgLlt cGtTjfuTjf ktg
jf abgfdLsf] af6f] xf] . JolQm jf
;r]t x'gk' g]{ ljifodf ;d]t 5nkmn
ePsf] atfOPsf] 5 .
Ø nfvf}+ vr{ u/]/ ljb]lzg'sf] ;§f :jb]zd}
bnnfO{ xf]Og b]z / hgtfnfO{ s]Gb|df pQm e]6jftf{df g]kfn sDo'lg:6
kl/jt{g ug{ g;s]df ;lsG5f}+ . cfk"mnfO{
;do cg'sn " kl/jt{g ug{k' 5{ .Ú
o;}u/L, pQm sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg
/fvf}F . e|i6frf/nfO{ gLltut /
k|0ffnLut 9+un] aGb ug{] af6f] c+lusf/
kf6L{sf k|jQmf k|sf08 ;L / g]skf -
PsLs[t ;dfhjfbL_ sf cWoIf dfwj
Joj;flos s[lif / kz'kfng u/f},+
ub}{ g]skf dfcf]jfbL s]Gb|sf pkfWoIf
clUg ;fksf]6fn] cfk"m ;efd'v x'bF f
u/f}F . ;a}eGbf klxn] e|i6frf/nfO{
/fli6«o ck/fwsf ¿kdf kl/eflift
u/fFF} . o;sf] 5fglag / lgoGq0fsf
g]kfn n] gSsnL e'6fgL z/0ffyL{
k| s /0fn] of] Joj:yfdf cfPsf]
;+s6nfO{ pTsif{df k'¥ofPsf] ljZn]if0f
Joj;flos s[lif pTkfbgdfkm{t cfly{s pkfh{g u/f}+ .
k|dv ' k|ltkIfL bn g]skf Pdfn]n]
;f+3flts xdnfsf] k|of; u/]sf] cf/f]k nflu :jtGq, lgikIf / clwsf/ ;DkGg ub}{ ;+;bLo Joj:yfsf] cGTo u/]/
nufpFb} Pdfn] sfo{stf{n] a'6jn, jf zlQmzfnL cfof] u agfcf} F . j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf ug{' g}
w'lnv]n / l;Gw'kfNrf]sdf ;f+3flts e|i6frf/sf] 5fglag d"ntM /fi6«klt, jt{dfg ;+s6sf] ;xL lgsf; x'gd ] f
cfqmd0fsf] k|of; u/]sf] atfP . pgn] k| w fgdGqL / GofofwLz / b'j} g]tf ;xdt ePsf] atfOPsf] 5 .
eg], …Tolta]nf dnfO{ ;bgdf dfq} xf]Og, k|wfg;]gfkltaf6 x'g] Joj:yf u/f}F . ;fy} jt{dfg /fhgLlts ;+s6sf]
;f+3flts xdnf ug]{ b'ik|of; u/] . sdhf]/, lg/Lx / ljkIfLx? jf l/; ;dfwfgsf] kxnsb\dL sDo'lg:6n]
a'6jndf cfqmd0f ug]{ b'ik|of; u/], p7]sfnfO{ dfq 5fglag ug'{ csf{] lng h?/L ePsf] lgisif{ lgsfNb}
w'lnv]n, l;Gw'kfNrf]sdf b'ik|of; u/] .Ú e|i6frf/ xf] . 5fglag ug{n ] ] ;'?jft o;sf] nflu tTsfn ;dfhjfbL df]rf{
pgn] @ ebf} )&* df Pdfn] cWoIf cfkm} F a f6 ug' { k 5{ . e| i 6frf/sf] agfP/ cl3 a9\ g ] ;xdlt;d] t
cf/f]kdf sf]xL klg lgbf{i] f dfG5] gk?g\ ePsf] atfOPsf] 5 .
s]kL zdf{ cf]nLn] ;bg rnfpg r'gf}tL g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
lbPsf] / To;kl5sf lbgdf af/Daf/ eg]/ ;hu x'gk' 5{ . xfdLn] hgtfnfO{ o;} q mddf, g] s kfsf k| j Qmf
cfqmd0fsf] k|of; u/]sf] cf/f]k nufpFb} ;xL ;"rgf lbg;Sg'k5{ . ld;g k|sf08 ;L / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -
eg]– …dnfO{ ha Tolta]nfsf] ljkIfL kqsfl/tf cfhsf] d'Vo r'gf}lt xf] . dfcf] j fbL s] G b| _ sf pkfWoIf
bnsf] g]tf s]kL cf]nLn] )&* efb| @ xfdLn] lgikIf kqsfl/tfnfO{ c+uLsf/ s[ i 0faxfb' / dx/faLr ;f] d af/
ut] x]/f}F ;efd'vn] s;/L ;bg ug{ h?/L 5 . ANofsd]lnª clg ck/fGx e]6jftf{ ePsf] atfOPsf] 5 .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like