You are on page 1of 8

sDo'lgi6 jfdkGyLx¿sf] u7aGwg x'g' ;s/fTds / k|ultzLn

sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 / h'Dnfdf :ofpsf la?jf /f]Kg hfg]


kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;L n] qmddf a'waf/ ;fFem ;'v]{t k'u]sf
sDo'lgi6 afdkGyLx¿sf] u7aGwg dxf;lrj ljKnj ;LnfO{ g]skf

jif{ !&, c+s !(, @)*) ;fn kmfu'g @& ut] cfOtaf/ (March 10, 2024) d"No ?= !).– x'g' ;fk]lIfs ¿kdf ;s/fTds / ;'v]{tn] cfof]hgf u/]sf] :jfut
k|ultzLn ePsf] atfP . sflnsf]6 -af“ s L clGtd k] h df_

‘b]zdf cu|ufdL kl/jt{gsf nflu g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb clgafo{’


sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;Ln] b]zdf
cfTdlge{/ cy{tGqsf] gLlt cfufl8
a9fPsf] 5 .Ú
rfxfgfnfO{ ?kfGt/0f ug]{ of]hgf
/fHo;+u gePsf] cf/f]k nufpFb}
s'/f p7fpg' ;s/fTds ePsf] eGb}
of] g]skfsf] of]hgf dfq geP/ xfdL
P08 :ofp k|zf]wg pBf]uÚ ;+rfng
u/]sf bDktL x/Ljxfb'/ sfdL /
cfbz{ ;L, c;n ;L, g]skfsf s]Gb|Lo
;b:ox? lj/f6, lja]s, anjfg, ch{g' ,
cu|ufdL kl/jt{gsf nflu g]kfnL dxf;lrj ljKnj ;Ln] casf] Pg;]n sf08, cGo ljleGg sf08, ;a}sf] of]hgf ePsf] atfP . cWoIf d+unf ljssf] xftaf6 !%$ j6f cl8s, lbg]z, k|eflht, ;dfh s[i0f
ljz]iftfsf] ;dfhjfbsf] ljsNk /fhgLlt rGbf p7fpg] / efif0f dfq ;/sf/sf] cl:y/tf h:tf ljifox? lwtfnn] g] s kfsf] of] of] h gfn] ;xof]u :j?k pknAw u/]sf :ofpsf ;L, kqsf/, hgk|ltlglwnufotsf]
gePsf] 7f]s'jf u/]sf 5g\ . z'qmaf/ ug]{ eP/ gk'Ug] eGb} b]z / hgtfsf] 5g\, o;n] b]znfO{ k/lge{/ agfPsf] cfk"mnfO{ uf}/jflGjt agfPsf] atfP . lj?jf u|x0f ub}{ / /f]Kb} :ofp /f]k0f pNn]vgLo ;xefuLtf /x]sf] lyof] .
h'Dnfsf] xf8'Nn]df cfof]lht :ofp cfTdlge{/ cy{tGqdf ljsf; ug{ atfP . pgn] Pd;L;Lsf dfWodaf6 dxf;lrj ljKnj ;Ln] rGbggfy cleofgsf] pb\3f6g u/]sf lyP . pb\3f6g sfo{qmdsf] cWoIftf k|eflht
gu/kflnsf j8f gDj/ @ pb\3f6g sfo{qmddf g]skfsf :yfoL ;Ln] u/]sf lyP eg] ;+rfng ;dfh
e08f/Laf8fdf …/fh]z kmnk"mn g;{/L ;ldlt ;b:o e/t ;L, kf]ln6Jo"/f] ;b:o ;Ln] u/]sf lyP .

hgo'4nfO{ gsfg]{ k|jl[ Qlj?4 ;+3if{ h?/L


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj nf]stflGqs u0ftGq :yfkgf ePsf] xf] .Ú
;Ln] hgo'4nfO{ gsfg]{ k|j[lQlj?4 ;‹if{ h?/L /x]sf] atfPsf dxf;lrj ljKnj ;Ln] cfhsf] lbg uf]nLsf] xf/]sf] lbg
5g\ . ;lxb k|lti7fg g]kfnåf/f ;f]daf/ cfof]lht …zflGt ePsf] pNn]v ub}{ ;fdflGt ;Qfn] ;'vfgL h+undf o'jfx¿af6
k|lqmof, u0ftGq / cfhsf] /fhgLltÚ ljifos cGt/lqmof 8/fP/ uf]nL rnfPsf] / ToxL uf]nLn] g]kfnsf] ;fdlGt ;Qf
sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . 9n]sf] atfP . pgn] eg]– …cfhsf] lbg ;'vfgLsf] h+undf %
dxf;lrj ljKnj ;Ln] hgo'4 hgcfGbf]ngsf] hudf hgf o'jfx¿n] hgjfb / j}1flgs ;dfhjfb, ;fDojfbsf] ;kgf
;‹Lo nf]stflGqs u0ftGq :yfkgf ePsf] tYo k]z ub}{ b]Vb} ;xif{ jlnbfg u/]sf] lbg xf] . ljrf/n] lhT5 sL uf]nLn]
hgo'4nfO{ gsfg]{ k|j[lQlj?4 ;‹if{ h?/L /x]sf] atfP . lhT5 eg]/ g]kfndf eLif0f n8fOF rn]sf] lyof] . k~rfotsf
dxf;lrj ljKnj ;Ln] hgo'4 g]kfnL Oltxf;sf] ;a}eGbf lg/+sz' ;fdfGtx¿n] uf]nLåf/f Gofosf cfjfh / ;kgfnfO{ Wj:t
>]i7 cfGbf]ng ePsf] pNn]v ub}{ hgo'4sf] k|ltkmn g} ;+3Lo kfg{ rflx/x]sf lyP . t/ kfFrhgf o'jfx¿n] uf]nLn] k/f:t ul/lbP .Ú

/f]k0f sfo{qmdsf] pb\3f6g ub}{ pgn] x/]s g]tf / /fhgLlt kf6L{ >d tyf ;fd|fHojfb cfpg vf]hs ] f] / o"/f]kdf
;f] 7f]s'jf u/]sf x'g\ . pTkfbgdf hf]l8g' kg]{ atfpFb} eg]– åGå rls{/x]sf] ljifon] ljZjo'4sf]
dxf;lrj ljKnj ;Ln] jt{dfg …t/fO{df wfg, tf]/L t/sf/L, kxf8df ;s]t u/]sf] atfP .
/fhgLlts ;+s6 ;dfwfgsf] nflu kmnk"mn, / lxdfndf kmnk"mn tyf dxf;lrj ljKnj ;Ln] Joj:yfsf]
afd sDo' l g:6 qmflGtsf/Lx? hl8j'6L ptkfbgsf] cleofgdf 5f}F . c;kmntf / /fi6«sf] cl:y/tfsf]
w|j' Ls/0f x'g cfjZos ePsf] atfpFb} xfdL s[lifkl5 ;fgf pBf]udf hfFb5} f},F cGTosf] nflu ;dfhjfbL df]rf{ ag]sf]
cu|ufdL kl/jt{gsf nflu g]kfndf kmlg{r/ tyf cGo ;fgf pBf]udf / o;n] cfˆgf] nIocg';f/ cufl8
g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbeGbf csf]{ hfFb}5f}F, cfˆg} IfdtfnfO{ hf]8]/ hfg] atfP . pgn] :yfgLo kf6L{ g]tf,
ljsNk gePsf] 7f]sj' f u/] . cufl8 hfg] k|of;df 5f}F, /fHon] sfo{ s tf, hgk| l tlglw, kqsf/,
dxf;lrj ljKnj ;Ln] :ofp hgtflt/ ;xof]u ug]{ gLlt agfpg nufot ;a}nfO{ ljz]if wGojfb lbFb}
/f]k0fsf] pb\3f6g ub}{ # aif{leq ;s]g, xhf/f}+ :ofpsf lj?jf /fHo;+u h'Dnfdf o'4sfndf ;d]t a;]sf]n] nf]stflGqs u0ftGqsf] :yfkgf ePsf] atfP . pgn] eg], dxf;lrj ljKnj ;Ln] ToxL uf]nLn] jlnbfg lbPsf kfFr
kf6L{nfO{ cfTdlge{/ / rGbfd'Qm kf6L{ 5, t/ xfdLnfO{ sfg'gsf] s'/f u/]/ h'DnL hgtf;+u ulx/f] ;DjGw u/]xsf] …;+3Lo nf]stflGqs u0ftGq eg]sf] hgo'4, hgcfGbf]ng, hgf ;lxbsf sf/0f g]kfnsf] k~rfot 9n]sf] atfpFb} eg]–
agfpg] k|lta4tf JoQm ub}{ eg]– ;xof]u ug{ ;s]g . of] k|rf/sf] nflu atfP . g]kfnsf ;Dk"0f{ ljb|f]xsf] ;Gtfgsf] ¿kdf hlGdPsf] ;Gtfg …cGtt kfFr hgf o'jfx¿sf] jlnbfgLaf6 p7]sf] k~rfot lj/f]lw
…qmflGt ug{' dfq 7"nf] s'/f xf]Og, xfdLn] dfq xf]Og, pTkfbg u/]/ hgtfnfO{ pb\ 3 f6g sfo{ q mddf l;+ h f xf] of] . clxn] dfG5]x¿n] s] eG5g\ eg] hgo'4nfO{ t cfGbf]ngn] g]kfnsf] k~rfotnfO{ w/fzoL agfP/, w'nf]lk7f]
qmflGtnfO{ pTkfbg / cy{tGq;+u / kf6L{nfO{ cfTdlge{/ agfpg] xfd|f] ufpF k flnsfsf cWoIf k" 0 f{ k | ; fb cf}lrToxLg eGg yfn] . hgo'4 t s]xL klg xf]Og, p:t} k/] kf/]/ k5fl/lbof] / k~rfotnfO{ ;bfsf nflu k'l/lbof] . To;sf/0f
hf]8g\ ;s]gf},F cfh qmflGtk|lt ljt[i0f rfxfgf 5, pTkfbgnfO{ kl/0ffdd'vL lwtfnn] ;Djf]wg ub}{ dxf;lrj ck/fw eGg yfn] . Tof] b]Vbfv]/L Oltxf;sf] dhfs h:tf] cfhsf] lbg uf]nLn] xf/]sf], ljrf/n] lht]sf], ;kgfn] lht]sf]
5, ljrngtf b]lvPsf] 5, o;nfO{{ agfpg] rfxfgf 5 .Ú ljKnj ;Ln] h'Dnfdf :ofp nufpg] nfU5 dnfO{ . hgo'4 g]kfnL Oltxf;sf] ;a}eGbf >]i7 / g]kfnsf lk|o 5f]/f5f]/Ln] lht]sf] lbg xf] .Ú
lrg{ g]skfn] gjf}+ dxflwj]zgaf6 dxf;lrj ljKnj ;Ln] qmflGtsf] of]hgf agfP/ cfTdlge{/ cy{tGqsf] cfGbf]ng xf] / To;sf] k|ltkmnsf] ¿kdf g} g]kfndf ;+3Lo -af“ s L clGtd k] h df_

‘;dfhjfbsf] ofqfdf dlxnfx¿ nfdj4 x'g'sf] lasNk 5}g’


* dfr{ / dlxnf cfGbf]ng
sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] g]tf tyf g]tT[ jdf hf/ ;/sf/sf] la?4 …zflGt dgfpg] ul/Psf] lyof] . ;g\ !(&$ lje]bsf kvf{nx? 9n]sf 5}gg\ .
sf7df8f}F . sf7df8f}F . g]kfn
sDo'lgi6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf
cg]d;+3 qmflGtsf/LsL pkfWoIf
pQm sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{
g]skf PsLs[t ;dfhjfbLsL ;lrj
/fds' d f/L emfF q mLn] ;dfhjfbL
dlxnf cfGbf]ngsf] ;d]t g]tf Snf/f / /f]6LÚ dfu ub}{ ;‹if{ ;'? eof] . df ;+o'Qm /fi6« ;+3n] cGt/f{li6«o dlxnfx?n] :jtGqtfsf] cg'el" t ug{ e[s'6L ;Ln] ;dfhjfbL df]rf{nfO{ df]rf{nfO{ km/flsnf] agfpFb} n}hfg'kg]{
h]6lsg -!*%&–!(## hd{g_ n] ;g\ To;sf] ;dy{g ub}{ dlxnfx? x8\tfn dlxnf lbj;nfO{ dfGoftf lbof] . t/, ;s]sf 5}gg\ . To;}k|sf/sf] cg'e"lt ;zQm agfpFb} ;dfhjfbsf] ofqfdf atfOg\ . pgn] uf] v f{ lhNnf
!(!) df 8]gdfs{sf] sf]kgx]ugdf / k|bz{gdf plqP . To;qmddf ?;L …>ldsÚ kbfjnL /flvPg . To;nfO{ 5 ef/tLo d"nsL cd]l/sL n]vs
ePsf] cGt/f{li6«o >lds dlxnf dlxnfn] 7"nf] alnbfg u/] . hf/sf] sltkon] >lds dlxnf lbj;sf] tyf gflosf kßf nIdLsf] . pgn]
;Dd]ngdf >lds dlxnf lbj; ;f/tTj dfg]{ / rf8kj{df emfg]{ ;+o'Qm /fHo cd]l/sfdf dlxnf lx+;f
dgfpg] k|:tfj u/]sL lyOg\ . ;f] rfnjfhLsf] ?kdf klg JofVof u/]sf ef/ts} h:tf] /x]sf] atfPsL 5g\ .
cGt/f{li6«o ;Dd]ngdf !& j6f b]zsf 5g\ . ;+o'Qm /fi6« ;+3n] ;g\ !(&% kL8fsf] ljifo t s] eg] kßfsf]
Ps ;o k|ltlglwx? ;+nUg lyP . df klxnf] k6s of] lbj;sf] gf/f kl/jf/ ef/tdf eO/x]sf] dlxnf
o;sf] k| f /De eg] cd] l /sfsf] …ljutnfO{ pT;jsf] ?kdf / eljiosf] lxF;fjf6 ql;t eP/ cd]l/sf knfog
Go'of]s{af6 ePsf] xf] . ;g\ !()* of]hgf lgdf{0f u/f} ÛÚ /fv]sf] lyof] . ePsf] lyof] .
df Go'of]s{df cf7 306f sfd, k'?if g]kfndf eg] b/jfl/of tyf s'nLg o' 4 , ef] s d/L / dxfdf/Lsf]
;/x kfl/>lds / dtbfgsf] ju{sf dlxnfn] lj;+ @)## ;fnaf6 ;a}eGbf w]/} b'ik|efj dlxnf /
clwsf/nufotsf dfu ub}{ la/f]w dlxnf lbj; dgfpg yfn]sf lyP . afnaflnsfdfly g} kb{5 . sf]le8–
k|bz{g eof] . h;df kGw| xhf/eGbf lj;+ @)#$ ;fnaf6 ;flxTosf/ tyf !( dxfdf/Lsf] b'ik|efj klg dlxnfdf dlxnfx¿ nfdj4 x'g'sf] lasNk qmflGtsf/L lhNnf ePsfn] ;dfhjfbL
w]/} dlxnf ;xefuL ePsf lyP . dlxnf cfGbf]ngsf cu'jf kfl/hftsf] g} w]/} k/]sf] 5 . ljZjdf sf]le8– gePsf] atfPsL 5g\ . ;dfhjfbL df]rf{nfO{ ;zQm agfpg of] lhNnfsf
o;sf] Ps aif{kl5 ;fdflhs hgjfbL cu'jfO{df e"ldut?kdf cGt/f{li6«o !( dxfdf/L k|f/De ePkl5 dlxnf df]rf{ ;Da4 dlxnf ;+u7gx¿åf/f dlxnfsf] e"ldsf dxTjk"0f{ x'g] wf/0ff
kf6L{ cd]l/sfn] gf/L lbj; dgfpg] >lds dlxnf lbj; dgfpg yflnPsf] lx+;f @) k|ltztn] a9]sf] lyof] . laxLaf/ uf]vf{df cfof]lht cGt/lqmof /flvg\ .
lg0f{o uof]{ . To;/L gf/L lbj; xf] . g]kfnsf] ;+lawfg @)&@ sf] >d g]kfn k|x/Lsf] lj;+ @)&* sf] jflif{s sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ pgn] ;f] pQm cGt/lqmofdf ;dfhjfbL
;a} e Gbf klxn] cd] l /sL clgn lj/xL ;L tyf sfg'g bkmf -$! _df cGt/f{li6«o k|ltj]bgdf pNn]v eP cg';f/ sf]le8 s'/f atfPsL x'g\ . df] r f{ ;Da4 dlxnf ;+ u 7gsf
sDo'lg:6x?n] dgfpg k|f/De u/]sf ;Qf 9n]kl5 tL axfb'/ dlxnfn] >lds dlxnf lbj; ls6fg ul/Pkl5 –!( dxfdf/Lkl5 ;/b/ % hgf g] t f e[ s ' 6 L ;Ln] g] k fndf g]t[x¿sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .
x'g\ . To;kl5 ;g\ !(!! df 8]gdfs{, alnbfgL u/]sf] lbgsf] :d/0fdf * o;n] j}wflgs x}l;ot k|fKt u/]sf] dlxnf b}lgs anfTsf/ ePsf lyP . ;dfhjfbL Joj:yf :yfkgf geP;Dd cGt/lqmofdf g] s kf PsLs[ t
cl:6«of, hd{gL / l:jh/Nof08df dfr{df g} >lds dlxnf lbj; 5 . of] jif{ ljZjn] !!$ cf}+ * dfr{ gLlt lgdf{0fsf] x/]s txdf dlxnf dlxnfx¿sf] d'lQm ;Dej gePsf] eGb} ;dfhjfbLsL ;lrj /fds'df/L emfFqmL,
cGt/f{li6«o gf/L lbj; dgfOof] . dgfpg yflnof] . oBlk ?;df !(!$ lbj; cyf{t\ cGt/f{li6«o >lds dlxnf clwsf/ sdhf] / 5 . of] ;dfhjfbLsf nflu dlxnfn] 7"nf] ;+3if{ g]skf s]Gb|Lo ;b:o tyf cg]d;+3
;g\ !(!& df ?;df n]lggsf] / !(!% df >lds dlxnf lbj; lbj; dgfpFb}5 . t/ dlxnf lx+;f / -af“ s L clGtd k] h df_ ug{'kg]{ a]nf cfPsf] atfOg\ . -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)*) ;fn kmfu'g @& ut] cfOtaf/

* dfr{ / xfd|f] bfloTj


ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}
– s= dfcf]T;] t'ª
✍ ;DkfbsLo
ljZjsf >dLs dlxnfx¿n] sf]kgx]ug] df cGt/f{li6«o:t/sf] dlxnf 3f]if0ff kqn] k|To]s dlxnfn] /fhgLltdf e"d08lns[t k'FhLjfb 5 . To;sf]
tLg a'b“ ] ;xdlt sfof{Gjogdf l9nfO{ gu/ d'lQmsf nflu ;+3if{ u/]/ ljho k|fKt
u/]sf] lbg xf] * dfr{ . To;}n] k|To]s
lbj; dgfpg] k|:tfj ;dfhjfbL dlxnf
g]t[ Snf/fh]l6\sgn] k|:tfj ug{e' of] .
efu lng kfpg], lzIff cfh{g ug{
kfpg], s'g} n}ËLs lje]b / lxª\zfsf]
h'7f]k/' f]df x'ls{Psf] jf l6s]sf] bnfn
k'FhLjfb 5 . bnfn k'FhLjfbL cy{
;/sf/ / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{aLr tLg a'bF ] ;xdlt ePsf] tLg aif{ jif{ * dfr{sf] lbgnfO{ ljZje/sf kmn:j¿k ;g\ !(!! dfr{ !( df k|yd lzsf/ ge} ;dfhdf :jtGq¿kdf k|0ffnL 5, bnfn k'h F LjfbL ;fdflhs
gf3]sf] 5 . @)&& kmfu'g @! ut] lbgsf] @ ah] ljz]if ;df/f]x u/L >dLs dlxnfx¿n] xiff]N{ nf;sf ;fy k6s ci6«]lnof, 8]gdfs{, hd{gL, afF R g kfpg] clwsf/ ;lxtsf] tyf /fhgLlts Joj:yf 5 . bnfn
;fj{hlgs ul/Psf] pQm tLg a'bF ] ;xdltdf ;/sf/n] g]kfn sDo'lg:6 v'l;ofnL afF8kmfF8 / gofF clwsf/sf :jLh/Nof08 h:tf b]zx¿df nfvfF} P]ltxfl;s lg0f{o u¥of] . k'hF LjfbL tyf ;fdGtL ;f+:s[lts tyf
nflu yk ;+3if{ ug]{ k|ltj4tf ug]{ dlxnfx¿sf] ;xefuLtfdf k|yd To:t} ;g\ @))@ df a;]sf wfld{s Joj:yf 5 . bnfn k'h F LjfbL
kf6L{dflysf] k|ltaGw x6fpg], ;Dk"0f{ aGbL l/xfO / d'2f vf/]h ug]{ / lbgsf] ¿kdf lnFb} cfPsf 5g\ . * cGt/f{li6«o >dLs dlxnf lbj; /fi6«;3+ sf] dxf;efn] nlIft u/]sf ;x>4L e]jbjfk"0f{ sfg'g 5 . To;}n] of] bnfn
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] cfˆgf ;Dk"0f{ /fhgLlts ljifox?sf] ;dfwfg dfr{sf] lbgnfO{ g]kfndf klg >dLs ljsfz nIo nufot, ;a}vfnsf k'h F LjfbL Joj:yfnfO{ h/}af6 pvn]/
;Djfbsf dfWodaf6 ug],{ cfˆgf ;Dk"0f{ /fhgLlts lqmofsnfkx? dlxnfx¿n] ljleGg sfo{qmdx¿sf] ;Dd]ng tyf ;GwLn] klg ;g\ @)!% kmfNg] dfu, Ph]08f / ljifox¿;Fu
cfof]hgf u/]/ eJotfk"js { dgfpFb} ;Dddf n}ËLs cfwf/df lj4dfg ;a}vfn] ;d]t * dfr{sf] ;Gbe{ hf]l8g cfpF5 .
zflGtk"0f{ ?kdf ;~rfng ug]{ ;xdlt ePsf] lyof] . of] ;xdlt g]kfn cfO{/xsf] ;Gbe{ 5 . To;}n] cfhsf] c;dfgtfx¿ x6fpg ;/sf/sf] xfdL >dhLjL dlxnfx¿n] ljZjsf
sDo'lg:6 kf6Ln] cIf/zM kfngf ul//fv]sf] 5 eg] ;/sf/n] g]skfdfly lbgdf ;a}n] :yflkt clwsf/x¿sf] ;+oGqx¿, u}/ ;/sf/L ;+:yfx¿, gful/s kl/jt{gzLn cfGbf]ngdf dlxnfx¿sf]
nufPsf] k|ltaGwafx]s cGo a'bF fx? xfn;Dd sfof{Gjog u/]sf] 5}g . /Iff ub} { , yk ;+ 3 if{ / gofF ;dfh, lghL If]q, cGt/f{li6«o ;+3 ;+:yf e"ldsf, of]ubfg, Tofu, alnbfg;Fu
h;sf sf/0f clxn] klg g]skfsf emG8} b'O{ bh{g g]tf, sfo{stf{x? clwsf/x¿sf nflu ;+ 3 if{ ug] { / bft[kIfn] ;d]t cf–cfˆgf] If]qaf6 ;Fu} hf]8]/ lg/Gt/ dlxnf d'lQm,
k|ltj4tfsf] vfFrf] 5 . of] ;Gbe{df PSn} jf ;dGjofTds?df sfo{ ug]{ nIo clwsf/ / j}1flgs ;dfhjfb tyf
h]ndf 5g\ eg] s}of}F g]tf, sfo{stf{ em'¶f d'2f em]ln/x]sf 5g\ . ;/sf/n] xfdL !!$ cf} cGt/f{li6«o >dLs /fv]sf] lyof] . t/, ;+;f/df n}ËLs ;fDojfbsf] Ph]08f;Fu hf]8]/ of]
o:tf] xs{t ubf{;d]t g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ w}oj{ fg\ x'bF } tLg a'bF ] ;xdlt dlxnf lbj; dgfpg uO/x]sf 5f}F . ;dfgtfsf] s'/f gf/fdf dfq l;ldt x'g lbj;nfO{ dgfpFb} cfPsf 5f} . cfh
sfof{Gjog ug{sf nflu ;/sf/nfO{ k6s k6s cfu|x ul//x]sf] 5 eg] ;g\ !*%& dfr{ * df ;+oQ' m /fHo k'Uof] . ljleGg bft[lgsfox¿af6 xn/ ;+;f/df e"d08lns[t k'FhLjfbn]
cd]l/sfsf] Go"of]s{ ;x/ cGt/u{t leqofpg] dfWoddfq aGof] . cfh ljZjnfO{ g} 7"nf] c;/ k'¥ofO/x]sf] 5 .
;/sf/n] laleGg axfgfafhL ub}{ ;xdlt sfof{Gjog ug{ l9nfO{ ul//x]sf]
5 . of] ;/sf/sf] xb bhf{sf] /fhgLlts a]OdfgL, zflGt / /fhgLlts
Pp6f sk8f ldnsf dlxnfx¿n] k'?if ;ljtf ;L cfGt/f{li6«o >dLs dlxnf lbj; * dfr{ d'l¶e/ dflg;x¿sf] xftdf ljZjsf
;/x g} sfdsf] Hofnf kfpg' kb{5 eJotfsf ;fy dgfO{of] . pQm lbj;df juL{o kIfw/tfdf ;d]t ljefhg x'g cy{tGq s]lGb|t ag]sf] 5 . ;}Go,
l:y/tf lj/f]wL tyf b]znfO{ åGålt/ ws]Ng] if8\oGq xf] . h'g b]z / eGb} klxnf] k6s ;+ul7t eP/ dlxnfnfO{ dtbfg ug]{ clwsf/, k'Uof] . Psflt/ k'h
F Lklt ju{ / dlxnfx¿ /fhgLlts, ;fdflhs, ;f+:s[lts,
hgftfsf] nflu Hofb} b'vb / lgGbgLo sfo{;d]t xf] . ;/sf/sf] o:tf] cfGbf]ng u/]sf lyP . ;g\ !*^) dfr{ Joj;foLs tflnd, dlxnfdflysf] klg o;nfO{ km];gsf] ¿kdf gfddfqsf] ef}uf]lns, lj1fg, k|ljlw / cf0fjLs
* df oLg} dlxnfx¿n] /fli6«o:t/sf] lje]bsf] cGTo h:tf dfux¿ ;dfj]z ¿kdf gf/L lbj;sf] gfddf dgfpg k'u] xf]8afhL rln/xsf] 5 / ;+;f/nfO{
xs{tn] g]skfsf] w}ot{ fsf] afFw km'6g\ ;S5 . klxnf] ;Dd]ng ;DkGg u/] . k]l/;df ul/Psf] lyof] . eg], csf]l{ t/ ljuts} lg/Gt/tfdf cfˆgf] d'l¶df Nofpg x/bd sf]lz;
t;y{, ;/sf/n] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf] w}ot{ f / k6s k6ssf] ;g\ !**( dfr{ * df klxnf] dlxnf clwsf/ k|flKtsf nflu >dhLjL dlxnfx¿ cfˆgf] dlxnf clwsf/ ul//x] s f] 5 . o:tf] cj:yfdf
cfu|xnfO{ gh/cGbfh ug{' x'bF g} . g]skfnfO{ ;xdltsf] gfddf l;Wofpg] cGt/f{li6«o dlxnf ;Dd]ngsf] cfof]hgf ul/Psf] cfGbf]ngsf] lg/Gt/tfdf ;g\ / d'lQmsf] nflu gofF–gofF dfux¿ / pTkLl8t hgtf, /fi6«, >dLs dlxnf,
eof] . cd]l/sfsf] l;sfuf] ;x/df ;g\ !(!#, !(!$, / ;g\ !(!& df ;dfgtfsf] clwsf/ :yflkt ug]{ >dLs ju{x¿ gofF 9+un] ;+ul7t x'bF }
b]zL–ljb]zL if8\oGqsf/L / bnfnsf] rË'ndf ;/sf/ km:g' x'bF g} . olb !*(& dfr{ * df dlxnf clwsf/sf tTsflng zf]leot ;+3df k|yd cfGbf]ngsf ¿kdf dgfpg k'u] . hfg'kg]{ / e"d08lns[t k'FhLjfbn]
;/sf/ b]zL – ljb]zL bnfn / k|ltlqmofjfbLsf] uf]6L ag]/ g]skfnfO{ nlu ljzfn h'nz ' , cfd;ef / x8tfn ljZjo'4sf] lj/f]w :j¿k /f]6L / g]kfnsf] ;Gbe{df cfh klg bfO{hf] ;[hgfu/]sf cj/f]wx¿nfO{ rsgfr'/
l;Wofpg vf]H5 eg] To;sf] dxFuf] d"No r'sfpg' kg]{ b]lv5 . t;y{, z'? u/]sf lyP . h'g cfGbf]ngdf * zflGtsf] gf/f ;lxt cGt/f{li6«o >dLs k|yf, 5fpk8L k|yf, dlxnf a]rljvg, kfg{k' g]{ cfjZostf 5 .
tLg a'bF ] ;xdlt tTsfn k"0f{?kdf sfof{Gjog ug's { f] ljsNk 5}g . 306f sfd, k'?if ;/x sfdsf] Hofnf, dlxnf lbj; eJotfsf ;fy dgfP . ;fd'lxs anfTsf/, xTof, af]S;Lsf] ha;Dd ;+;f/df e"d08lns[t
dft[lzz'sf] clwsf/, dhb'/ o'lgogdf Snf/fh]6lsg, /f]hf nShDju{, 6]/z ] f cf/f]kdf s'6lk6 xTof, >d ahf/df k'h
F Ljfb /xG5 ta;Dd >dLs hgtfsf]
olta]nf ;+;b\jfbL bnx? ;Qf / ;/sf/sf] n'5fr'8F Ldf tlNng dlxnfx¿n] klg dtflwsf/sf] Joj:yf df]lNsPnsf] g]tT[ jdf dlxnf d'lQmsf] pkef]Uo a:t'sf] ¿kdf dlxnfx¿ clwsf/x¿ :yflkt x'g ;Sb}g . To;sf]
5g\ . o:tf] cj:yfdf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] cfˆgf] e"ldsf a9fpFb} cflb d'Vo dfux¿ lyof] . cfGbf]ngn] lg/Gt/tf kfof] . h;n] ubf{ k|of]u, ;fdflhs cz'/Iff, cfly{s, nflu j}1flgs ;dfhjfb / ;fDojfbsf]
;+;b\jfbL bnleq ePsf qmflGtsf/L / /fi6«jfbL g]tf, sfo{stf{ / Go"of]sd{ f g} tTsflng ;dfhjfbL xfn ;+;f/e/ * dfr{nfO{ >dLs dlxnf /fhgLlts, ;fdflhs, ;f+:s[lts :yfkgf clgjfo{ /xG5 . To;}n] cfhsf]
cfGbf]ngsf] ;g\ !()( km]jc | f]/L @* / d'lQmsf nflu dxTjk"0f{ lbgsf] ¿kdf clwsf/x¿af6 JlGrt, b]x Jofkf/sf] ;Gbe{df * dfr{nfO{ dlxnfx¿sf]
tdfd qmflGtsf/L, k|ultzLn, nf]stGqjfbL bn, g]tf / zlQmx?nfO{ ;g\ !(!) df ;DkGg cGt/f5{li6«o dflgG5 . ;g\ !(&% df ;+o'Qm jfWotf, kfZrfTo ;+:s[ltsf] k|rf/ k|;f/ clwsf/ / d'lQmsf] gf/fdf dfq} l;ldt
;d]6b\ } Pp6f ;zQm cfGbf]ngsf] cfFwLa]x/L l;h{gf ug{' cfjZos 5 . ;dfhjfbL dlxnf ;Dd]ngn] dlxnfnfO{ /fi6«;+3n] * dfr{nfO{ cGt/f{li6«o / k|j4{ gdf dlxnfx¿sf] k|of]u, s'l/tL, g/fv]/ /fHo, Joj:yf abNg] / ;+;f/df
h;sf] anaf6 ;+;bLo Joj:yfsf] h/f] pv]Nb} b]zdf j}1flgs ;dfhjfb k'?if ;/x clwsf/ x'gk' g],{ cGt/f{li6«o dlxnf lbj;sf] ¿kdf 3f]if0ff u¥of] / s'–;+:sf/sf] lzsf/h:tf cgluGtL j}1flgs ;dfhjfb tyf ;fDojfb :yfkgf
:yfkgf ug{ ;lsof];\ . ;d[4 /fi6« / ;'vL g]kfnLsf] gf/f k"/f ug]{ Ps ¿kdf dlxnfx¿n] p7fpg] u/]sf To;df ;+;f/sf !*( /fi6«x¿n] ;d:ofx¿ lsg 5 t cfhsf] o'udf ug]{ dfu / ;Gbe{x¿;Fu clgjfo{ hf]8g\ '
cfGbf]ngx¿df ;g\ !(!) df 8]gdfs{sf] x:tfIf/ u/] . ;g\ !((% sf] a]lhª klg xfd|f] ;dfhdf Û lsgsL, ;+;f/df kg]{ cfjZostf 5 / /xG5 .
dfq pkfo j}1flgs ;dfhjfb g} xf], h'g g]kfn sDo'lg:6 kf6L{;uF
;xsfo{ u/]/ k|fKt ug{ ;lsG5 . o;sf] lglDt ;Dk"0f{ ;r]t gful/sn]
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{nfO{ ;fy / ;xof]u ug{s ' f] ljsNk 5}g . cGoyf
oL ;+;b\jfbL bn / g]tfx?n] b]z / hgtfsf] cl:tTj g} gfd]6 agfOlbg]
o'jf ;+u7g g]kfn klZrd bfªsf] cWoIfdf ch{'g zfxL
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 b'Jo{;gLaf6 d'Qm ug{ /fHo tof/ ;/sf/ km]/abn x'g] cl:y/ k|sf/sf] ;b:o ljZn]if0f ;L, g]skfsf s]Gb|Lo
lglZrt 5, r]tgf eof . kf6L{lgs6 o'jf ;+u7g g]kfn klZrd alg/x]sf] 5}g . of] /fHodf o'jfx¿nfO{ ;+;bLo ;Qf kmfNg xfdLn] PsLs[t ;Nnfxsf/ ;ldltsf ;b:o ;'Gb/ ;L,
bfªsf] & cf}+ lhNnf ;Dd]ngn] ch{g' oxL b]zdf /f]Sg] of]hgf g} 5}g To;}n] hgqmflGt ul//x]sf 5f}F .Ú g]skf klZrd bfªsf ;]qm]6/L lgd{n
g]skf ¿kGb]xLåf/f ;lxb tyf a]kQf zfxLsf] g]tT[ jdf @@ ;b:oLo lhNnf
sld6L lgjf{lrt u/]sf] 5 . h;sf]
o'jfx¿sf] elj:osf] lgwf{/0f x'g] Joj:yf
;dfhjfb xf] . ca qmflGtsf/L o'jfx¿n]
g]tf k|lbkn] g]kfnL hgtfsf] ;d[l4,
zflGt, :jfwLgtfsf nflu ;dfhjfbL
;L, g]skf k'jL{ bfªsf ;]qm]6/L hgs
;L, u0ftflGqs v]ns'b dxf;+3 n'lDagL

kl/jf/nfO{ ;Ddfg tyf clegGbg


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ pQm sfo{qmddf g]skf dfcf]jfbL
pkfWoIfdf j;Gt ;L, ;lrjdf u0f]z
rGb, ;x–;lrj p4j zfx /
sf]iffWoIfdf wd{/fh e08f/LnfO{
clxn]sf] bnfn k'FhLjfbL ;+;bLo
Joj:yfsf] ljsNkdf ;dfhjfbL Joj:yf
:yfkgfsf nflu ;+3if{df xf]ldg'k5{ .Ú
Joj:yf clgjfo{ ;t{ ePsfn] ;a}
sDo' l g:6, jfdkGyL, b] z eQm,
k|ultlzn tyf ;Rrf nf]stflGqs
k|bz
] OGrfh{ ?b| ;L, clvn g]kfn
dlxnf ;+3 qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo ;b:o
/]vf ;L, ;lxb kl/jf/ ;dfhsf s]Gb|Lo
¿kGb]xLn] Ps sfo{qmdsf] cfof]hgf u/L s]Gb|sf s]Gb|Lo ;b:o k"j{ ;f+;b tyf lgjf{lrt ePsf 5g\ . ;Dd]ngaf6 g]kfndf xfd|f] kf6L{ dfq} xf] h;n] u0ftGqjfbL zlQmx¿ Ps7fpFdf cfpg] ;b:o wtL{ ;L, clvn g]kfn lzIfs
hgo'4 tyf ljleGg cfGbf]ngsf qmddf ;lxb kl/jf/ ;b:o ;f]lgof ofbjn] ;a} lgjf{lrt ;b:ox¿df qmdzM ;Gtf]if o'jfx¿nfO{ pTkfbgdf hf]8/] cfly{s a]nf ePsf] atfP . ;+u7g t'n;Lk'/sf ;lrj sdn k|sfz
Hofg u'dfPsf ;lxb tyf a]kQf ePsf dfcf]jfbL Psh'6 x'gk' g]d{ f hf]8 lbOg\ . xdfn, x]d/fh a:g]t, a;Gt jnL, qmflGt ul//x]sf] 5, g]tf k|lbkn] eg]… &cf}+ lhNnf ;Dd]ngdf g]skfsf zdf{, clvn -;dfhjfbL_ klZrd bfª
kl/jf/nfO{ ;Ddfg tyf clegGbg u/]sf] sfo{qmddf g]skf s]Gb|Lo ;b:o lbks rf}w/L, ljgf, a;Gt ;L, ;Gtf]if ;+;bjfbL kf6L{x¿n] o'jfx¿nfO{ k|of]u s]Gb|Lo ;b:o k|lbk ;L, o'jf ;+u7g lhNnf ;b:o s] j L ;L, g] s kf
5 . ;f]daf/ a'6jndf cfof]lht tyf ¿kGb]xL lhNnf O{Grfh{ ;/b ljs, ljsf; ljs, kjg jnL, :6f/ dfq} ul//x]sf 5g\ . r'gfjsf a]nf g]kfnsf dxf;lrj ltns ;L, o'jf t'n;Lk'/sf OGrfh{ e'jg ;L, g]skf
sfo{qmddf g]skfn] ;lxb tyf a]kQf ;L, dfcf]jfbL s]Gb|sf ¿kGb]xLsf lhPd, efjgf ljs, lbk]z kl/of/, k};fsf] andf o'jfx¿nfO{ k|of]u ug]{ ;+u7g g]kfn kfFrf} /fli6«o ;Dd]ng aaO{sf OGrfh{ pHjn ;L, o'jf ;+u7g
kl/jf/nfO{ clegGbg ;lxt vfbf, e'mn ;+of]hs lgd{n lh;L, ;lxb a]kQf hl:jg ljs, ofd axfb'/ s];L - u/]sf 5g\ . r'gfjb]lv r'gfj;Dd dfq} cfof]hs ;ldlt ;b:o Pjd sfof{no g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o Pjd bfª lhNnf
/ hgxL ? !–! xhf/ ¿k}ofF ;xof]u kl/jf/ ;dfhsf s]Gb|Lo ;lrj hof cfsfz_, ltns a:g]t, ch{g' 3tL{ / o'jfx¿ k|of]u ePsf 5g\ . xfd|f] kf6L{ ;b:o ljZn]if0f ;L, g]skfsf s]Gb|Lo OGrfh{ z'bz{g ;L, ;lxb kl/jf/ ;dfh
z/b h};L /x]sf 5g\\ . dfq} xf] g]kfndf h;n] o'jfx¿nfO{ ;Nnfxsf/ ;ldltsf ;b:o ;'Gb/ ;L, bfª lhNnf cWoIf z'/; ] ;L, cg]d;+3
&cf}+ lhNnf ;Dd]ngnfO{ ;Daf]wg pTkfbgdf hf]8s ] f] 5 . xfd|f qmflGtsf/L g]skf klZrd bfªsf ;]qm]6/L lgd{n qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo ;b:o Pjd
ub}{ g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o Pjd o'jfx¿ >ddf hf]l8Psf 5g\ . xfd|f ;L, g]skf k'jL{ bfªsf ;]qm]6/L hgs klZrd bfª lhNnf cWoIf k|sl[ t ;L,
klZrd bfªsf OGrfh{ tyf sfo{qmdsf o'jfx¿ b}lgs >d ub}{ kf6L{df ;lqmo ;L, u0ftflGqs v]ns'b dxf;+3 n'lDagL g]skf klZrd bfª lhNnf ;b:ox¿
k|dv ' cltly k|lbk ;Ln] o'jfx¿nfO{ 9+un] sfd ul//x]sf 5g\, …xfdL gofF k|bz
] OGrfh{ ?b| ;L, clvn g]kfn k|lt/f]w ;L, dgf]h ;L, lbk]Gb| ;L, e/t
g]kfnL df6f]df /dfpg] Joj:yf :yfkgf ;L, v8\u ;L, lvdf ;L, lvd ;L
gx'bF f;Dd qmflGt rln/xg] atfP . nufotsf] cfltYo /x]sf] lyof] .
g]kfnL o'jfx¿nfO{ oxL b]zsf] df6f]df &cf}+ lhNnf ;Dd]ngdf ;+u7gsf
/dfpg] Joj:yf :yfkgf gx'bF f;Dd qmflGt s]Gb|Lo ;b:o Pjd /fKtL Ao'/f] OGrfh{
rln/xG5, pgn] eg] …qmflGt s;}sf] lhjgL ;Ln] Kofgn k|:tfj u/]sf] lyP
/x/sf] ljifo xf]Og . xfdLn] qmflGt ul//xg] eg] xnn] pQm k|:tfj Psdtn] kfl/t
/x/n] xf]Og . ;dfhdf ju{, lje]b, 9+un] cfGbf]ng cl3 a9fPsf 5f}F . dlxnf ;+3 qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo ;b:o u/]sf] lyof] . &cf}+ lhNnf ;Dd]ngdf
u/L ;lDemPsf] 5 . kf}8n
] , g]skf s]Gb|Lo ;Nnfxsf/ lht cTofrf/, lyrf]ldrf] x'bF f;Dd qmflGt g]kfndf >ddf afFrs ] f] kf6L{ xfd|f] dfq} /]vf ;L, ;lxb kl/jf/ ;dfhsf s]Gb|Lo ;fdgf kl/jf/n] cfˆgf] a]hf]8 ;f+:s[lts
sfo{ q mddf af] N b} g] s kfsf axfb'/ /;fOnL, ;lxb kl/jf/ ;dfh rln/xg] s'/f xf] . clxn]klg o'jfx¿n] xf] . xfdLn] cfTdlge{/ kf6L{, cfTdlge{/ ;b:o wtL{ ;L, clvn g]kfn lzIfs k|:t'lt k|:t't u/]sf] lyof] .
kf] l n6\ J o' / f] ;b:o j;Gt ;Ln] ¿kGb] x Lsf cWoIf lzj l3ld/] g]kfnL df6f]df /dfpg kfPsf 5}gg\ . g]tf sfo{stf{sf] cleofg rnfPsf 5f}F . ;+u7g t'n;Lk'/sf ;lrj sdn k|sfz ;Dd]ngaf6 gjlgjf{lrt sld6LnfO{
hgo'4sf] uf}/jk"0f{ ljut / Hofgsf] nufotn] dGtAo /fv]sf lyP . oxL b]zdf /f]huf/L kfPsf 5}gg\ . ;|ft] xfdL Psk6s g]kfnsf o'jfx¿nfO{ cfˆg} zdf{, clvn -;dfhjfbL_ klZrd bfª awfO{ dGtJo o'jf ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo
cfx"tL lbg] dxfg ;lxb / a]kQf g]skf ¿kGb]xL blIf0f O{Grfh{ ;fwgn] ;DkGg b]zdf o'jfx¿ ljb]zdf b]zsf] df6f]df >d ub}{ ;'Gb/ hLjg lhNnf ;b:o s]jL ;L nufotn] ;Dd]ng ;b:o ;'bz{g ;L / g]skf aaO{sf
of]4fsf] Tofun] cfhsf] /fhgLlts ljZjf;sf] cWoIftfdf cfof]lht sfo{qmdsf] nfOg nfu]/ k|To]s lbg hfg'kg]{ Joj:yf latfpg] Joj:yf NofP/} 5f8\gj] fnf 5f}F .Ú ;kmntfsf] z'esfdgf JoQm u/]sf lyP . OGrfh{ pHjn ;Ln] 1fkg u/]sf lyP .
kl/jt{g ;Dej ePsf] atfP . pgn] ;~rfng ¿kGb]xL ;]qm]6/L lj/]Gb| ;L / Wj:t gx'bF f;Dd qmflGtsf/L o'jfx¿n] lbgk|ltlbg ;+;bLo ;Qf ;+s6df g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o Pjd o'jf ;+u7g g]kfn zflGtgu/
hgo'4 / cfGbf]ngsf] andf k|fKt :jfut gjLg ;Ln] u/]sf lyP . qmflGt /f]Sb}gg\ .Ú kml;/x]sf] 5, pgn] yk]… of] ;+;bLo klZrd bfªsf OGrfh{ k|lbk ;Lsf] k|dv ' ufpFkflnsf cWoIf a;Gt ;Lsf] :jfut
ePsf] u0ftflGqs Joj:yfn] ;d]t hgo'4df ¿kGb]xLaf6 em08} &% ufpFufpFdf o'jfx¿ nfu"kbfy{ ;Qf g} g]kfnsf] d'Vo ;d:of xf] eg]/ cfltYotfdf ePsf] sfo{qmddf o'jf dGtJoaf6 ;'? ePsf] sfo{qmdsf] cWoIftf
g]kfnL hgtfsf k"0f{ ;d:of ;dfwfg hgfn] Hofg u'dfpg'sf ;fy} a]kQf b'Jo{;gLdf r'nD'{ d 8'as ] f 5g\, pgn] xfdLn] PsLs[t hgqmflGt yfn]sf xf}+ . ;+u7g g]kfnsf dxf;lrj ltns ;L, ;+u7gsf g]tf cfsfz ;Ln] u/]sf lyP
lbg g;s]sf] pNn]v ub}{ o;nfO{ ;do kfl/Psf] g]skf ¿kGb]xLn] atfPsf] yk eg], …nfu" kbfy{df ufpFufpF nl¶Psf clxn] t emg\ of] ;Qfsf] ;+s6 5n{Ë o'jf ;+u7g g]kfn kfFrf} /fli6«o ;Dd]ng eg] ;xhLs/0f ;+u7gsf t'n;Lk'/ gu/
;fk]If kl/dfh{g ub}{ hfg'kg]{ atfP . 5 . –k|sfz 8'd|] o' j fx¿nfO{ /f] h uf/Ldf hf] 8 ] / b]lvg] ul/ pbf+uf] ePsf] 5 . /ftf/ft cfof]hs ;ldtL ;b:o Pjd sfof{no cWoIf u0f]z ;Ln] u/]sf lyP .
@)*) ;fn kmfu'g @& ut] cfOtaf/ 3

;dfhjfb ljZjsf dfgjhfltsf] ;femf nIo


k'FhLjfbn] ;+;f/el/sf dfgj
hfltx¿sf] r/d zf]if0f, bdg, xTof
cy{tGq eGbf dfgjLo hLjg k|dv
agfof] dfgjLo hLjgnfO{ ;'/Iff lbg
' jf hgtfx¿ klg cfˆgf] b]zsf] 7f];
kl/l:yltsf] 7f] ; ljZn] i f0f ub} {
xf]O{g ;dfjfbn] g} ub{5 . g]kfndf
klg of] ;fj{ef}d ljifo alg;s]sf]
dfux¿sf] ;+ j f] w g ;dfhjfbL
Joj:yfn] dfq ug{;S5 . ;dfhjfb
k|f/Dedf nfdf] ;do;Dd Pp6f
;fd'bflos hLjgdf /xGYof] / Pp6f
/ cft+s k}bf ul//x]sf] cfhsf] ;kmn eof] t/ k'h
F LjfbL b]zsf] gfO{s] P] l txfl;s ;fdflhs kl/l:ylt 5 . ;Qf arfpg u/]sf] tLj| u7hf]8 ljZjsf jx';+Vofs hgtfx¿sf] ;dfhjfbL jf ;fDojfbL ;dfh lyof] .
cj:yfdf ljZjsf em08} ;f8] ;ft cd]l/sf / tTsflng 6«Dk ;/sf/n] cg';f/ ;dfhjfbs} dxfg nIolt/ / u7jGwg eTsfpg] / gofF agfpg] /f]hfO{df k/]sf] 5 . t/ Tof] ljsf;sf] cToGt k|f/lDes
c/j dflg;x¿df ;fF8] ^ cj{ dflg; dfgjLo hLjgeGbf cy{tGq k|dv ' cl3 al9/x]sf 5g\ . To;}n] of] ;a}sf] ;/sf/L Jofjxf/n] k'li6 u/]sf] 5 . clxn];Ddsf] P]ltxfl;s vf]h / cj:yfdf lyof] . Tof] j} 1 flgs
g]kfndf ;+;bLo Joj:yfn] k}bf u/]sf cg';Gwfgaf6 s] s'/f k'li6 eO;s]sf] b[li6sf]0f, 1fg, lj1fg dfly cfwfl/t
ljqmd ;L tdfd ;d:ofx¿sf] ;dfwfg of]
k'FhLjfbL ;+;bLo Joj:yfn] xf]O{g
5 eg] cflbd ;fDojfb g} dfgj
hLjgsf] ;fDojfbL ;dfh lyof] . h'g
hLjg lyPg . t/ klg dfgj ;d'bfosf]
Tof] hLjg ;fd'lxstf dfly cfwfl/t
;dfhjfbn] lbG5 eGg]df g]kfnsf k|sl[ ts / j}1flgs r]tgf eGbf leGg lyof] . ToxfF dflg;åf/f dflg;dfly
g]kfndf klg ;dfhjfb Ps lgjL{sNk ;Qf ;~rfnsx¿ :jod\ k'u]sf5g\ dfgj ;dfh xf] . cflbd ;fDojfbL zf]if0f lyPg, cGofo / cTofrf/
of] g} oy]:7 k|df0f xf] . o;sf] kmfO{bf ;dfh ;'?jftL ;Eotf xf] h'g cfˆgf] lyPg, bdg / pTkL8g lyPg .
Joj:yf eO{;s]sf] 5 . ljZjsf hgtfx¿ p7fpg k'/ftg /fhfjfbLn] 6fpsf] ljsf;sf] k| f /lDes cj:yfdf pgLx¿ ljifd k|fs[lts jftfj/0f;Fu
k'h
F Ljfbaf6 ;dfhjfbdf hfg] ;a} hgtfsf] p7fP klg of] ;dfwfg xf]Og{
;dfhjfb nf] s lk| o x' g ' d f M
;fd'bflos hLjgsf ¿kdf lhpg]
ub{Yof] . of] ;Eotfdf dfgjLo hLjg
h'4b} / ;+3if{ ub}{ ;fd'lxs hLjg
afFlr/x]sf lyP . To;}n] sfn{dfS;{n]
;femf p2]Zo aGgdf klg d'Vo # j6f cfh ljZjel/ cf–cfˆgf] b]znfO{ Tof] Pp6f cjr]tgdf ag]sf] ;fDojfbL To; ;dfhnfO{ cflbd ;fDojfbL
s;/L k'h F LjfbL r+un
' af6 d'Qm u/fpg] ;dfh lyof] . ;a} ;fd"lxs ¿kdf ;dfh eg]sf 5g\ . To; ;dfhsf]
;femf nIox¿ 5g\ . oL g} ltgj6f / s;/L dfgj hfltn] v' n f a:by], ;fd'lxs ¿kdf pTkfbg jf rl/q Tof] ;dfhdf dflg;sf lglDt
cfsfzd'gL :jR5Gb ¿kn] afFRg cfh{g sfo{df ;+nUg x'g] ub{y] . To;/L cTofjZos pTkfbgsf ;fwgx¿ dfly
nIon] ;dfhjfb cfhsf] ;femf ljifo kfp5g\ eGg] s'/fsf] vf]hL ul//x]sf k| f Kt cfh{ g nfO{ ;a} s f aLrdf s;}sf] klg lghL :jfldTj lyPg .
ag]sf] 5 . ltg} nIox¿df klxnf] 5g\ of] ;dfhjfbdf dfq ;Dej 5 .
cfd dflg;n] k' F h LjfbL cfly{ s
Gofof]lrt ¿kdf ljt/0f u/]/ pkef]u
ub{y] . s;};uF klg lghL ;DklQ, lghL
k|fs[lts hutdf h] hlt pTkfbgzLn
j:t'x¿ kfOGYof] ltgLx¿dfly ;d"xsf]
kof{j/0fLo ;+s6sf] ;dfwfg / ljZj ljt/0f k|0ffnLaf6 d'Qm e} ;dfhjfbL kl/jf/ eGg] s'/f lyPg . pgLx¿ ;fd'lxs xs lyof] . Pp6f ;dfhjfbL
;dfg'kflts cfly{s ljt/0f k|0ffnL cfˆgf] ;d'bfosf cu'jf Pp6fnfO{ jf ;fDojfbL ;dfhdf x'g] ;a}eGbf
jftfj/0fsf] ;'/Iff x'gk' 5{ ., bf];f| d] f ljZj nfu' x'gk' 5{ ., xTof lx+;faf6 k'/} ljZj ;Dk|bfo k|dv ' jf u0f k|dv ' r'Gby] . k|fylds ljz]iftf klg ToxL xf] . cflbd
d'Qm x'g' k5{ .,, JolQm wgL aGg] ;a} p;n] eg] adf]lhd jf p;sf] ;dfhjfbL ;dfhsf] cfwf/e"t rl/q
;+s6sf] ;dfwfg / dfgjLo cfjZoQmfsf] kl/k"lt{ x'gk' 5{ . t];f| ] k'h F LjfbL xf]8afhLaf6 d'Qm e} ;dfh ljsf;df cu'jfO{ adf]lhd rNby] . pgLx¿nfO{ eg]sf] pTkfbgsf ;fwg dfly ;fd"lxs
o'4cft+s jGb u/L dfgj clwsf/sf] ;'/Iffsf] Uof/]lG6 x'gk' 5{ . oL # ;xof]u ug]{ tkm{ cu|;/tf b]vfpg'
k5{ ., ljZjzflGt sfod x'g'k5{ .,
cfhsf h:tf g}ltstfsf sfg'gL
aGwgx¿ klg yfxf lyPg, ;Eotf yfxf
:jfldTj g} xf] . xfdLn] eg]sf] ;dfhjfb
klg oxL xf] . xfdLn] eg]sf] ;fDojfbL
wf/0ff cfhsf cfd ;femf wf/0f / d'2f x'g h;n] ubf{ o;sf] ;dfwfg cf0ffljs o'4 x/t/xn] /f]lsg'k5{ ., lyPg, kl/jf/, JolQmut ;DklQ, gftf ;dfh j}1flgs r]tfn] n}; clxn]sf]
k|To]s /fi6«x¿ lgz:qLs/0f x'gk' 5{ ., uf]tf, dfgj ;dfhsf] af/]df / cfk"m;Fu lj1fg k|ljlwsf] ljsf;nfO{ dfgljo
k'h
F Ljfbn] xf]Og{ ;dfjfbn] g} ub{5 . g]kfndf klg of] ;fj{ef}d ljifo jt{ d fg z} l gs ah] 6 s§f u/L /x]sf] r]tgfsf af/]df klg 1fg lyPg . hLjgdf pRr r]tgfsf ;fy k|of]u
dfgjLo sfo{ d f tyf kof{ j /0f pgLx¿;Fu j}1flgs 1fg lyPg . kl5 ul/ ju{, /fHo, sfg'g, ;/sf/ ljxLg
alg;s]sf] 5 . ;Qf arfpg u/]sf] tLj| u7hf]8 / u7jGwg eTsfpg] / ;'/Ifftkm{ nufpg'k5{ ., cf}Bf]lus dfgjLo Jojxf/ clw a9\b} hfg] qmddf ;r]t dfgjLo ;fDojfb k|fKt u/L
gofF agfpg] ;/sf/L Jofjxf/n] k'li6 u/]sf] 5 . g]kfndf ;+;bLo d'n'sx¿n] ljsfzjfg b]zx¿nfO{ g} pgLx¿sf] r]tgfn] klg ljsf; ub}{ ;Eo ;fGt / ;d[4 ;dfh lgdf{0f u/L
cfly{s ;xof]u ug{'k5{ ., sRrf uof] . o; af/]df rfN; 8flj{gsf] :yfoL ;'v ;flGt k|fKt ug]{ dfxfg
Joj:yfn] k}bf u/]sf tdfd ;d:ofx¿sf] ;dfwfg of] k'h F LjfbL ;+;bLo kbfy{sf] zf]if0f aGb ug{k' 5{ ., k|bi' f0f r]tgfn] u/]sf] k|sl[ tsf] ljsf; ;DalGw p2]Zosf] nflu ;dfhjfbL Joj:yfsf]
lgof{t ug]{ sfd aGb x'g'k5{ ., cWoog cg';Gwfgn] dfgj r]tgfsf] kl/sNkgf ul/Psf] xf] . of] ljZjsf]
Joj:yfn] xf]Og{ ;dfhjfbn] lbG5 eGg]df g]kfnsf ;Qf ;~rfnsx¿ cGt/f{li6«o :t/df dfG5] dfG5] Ps} 9f]sf vf]Nof] . dfgj ;dfh ;DalGw hgtfsf] nf]slk|o Joj:yf alg;s]sf]
x'g eGg] efjgfsf] ljsf; x'g'k5{ ., j}1flgs r]tgfsf] ljsf; ug]{ qmddf 5 . g]kfndf klg g]kfnL ljz]iftfsf]
:jod\ k'us ] f5g\ of] g} oy]:7 k|df0f xf] . o;sf] kmfO{bf p7fpg k'/ftg cf} B f] l us k' F h LjfbL /fi6« x ¿n] cd]l/sL j}1flgs df]/ugn] u/]sf ;dfhjfbsf] nflu ;a} hgtf Ps x'g]
/fhfjfbLn] 6fpsf] p7fP klg of] ;dfwfg xf]Og . ljsfzf]Gd'v /fi6«x¿nfO{ lbOPsf] C0f vf]hx¿ cToGt dxTjk"0f{ 5g\ . ;lx ;do cfPsf] 5 . g]kfnsf ;a}
ldgfxf ul/g'k5{ ., ljZjzflGtsf] nflu pgLx¿sf dxTjk" 0 f{ JofVof / sDo'lg:6x¿, j'l4lhjLx¿ b]zeQmx¿,
k" " F h Ljfbsf] ljsNkdf ;dfhjfb xf] cy{ t Gq arfpF elg v' N nf ;femf d'2f ag]sf] 5 . To; nIodf ;a} k'FhLjfbL /fi6«x¿n] zflGt tyf lgisif{x¿sf] ;d]t cWoog u/]/ sfn{ /fi6«jfbL kqsf/ ;dfh;]jL ;a} cfd
vf]lh/x]sf 5g\ . cfh ljZjsf] ;f/f cleJolQm lbFb} lxF8] / hgtfsf] tLj| k'Ug] cnu–cnu b]zsf k|:yfg d}qL ;lGwdf v'Nnf cfTdfn] ;xL dfS;{ / k|m]8l/v P+u]N;n] dfgj hgtf Ps x'g h?/L 5 . g]kfnL
;Dkltdf em08} cfwf eGbf a9L cfnf]rgf Joxf]b}{ r'gfjdf k/fho ljGb'x¿ cnu x'g ;S5g\, cl3 a9g] ul/g' k 5{ unt ;lGwx¿ vf/] h ;dfhsf] P] l txfl;s ljsf;sf] hgtfsf] ;dfhjfbdf hfg] pTs[i7
;DklQ !)) hgf c/jktLx¿n] ef]Ug' jfWo eP . h'g jQmJojfhLn] k|s[of / tl/sfx¿ cnu x'g ;S5g\ ug'{k5{ ., oL ;a} hgtfsf ;femf lgodnfO{ ljsf; ug{e' of] . dfgj hflt rfxfgfnfO{ k'/f ug]{ a]nf ePsf] 5 .
n'6\g ;kmn ePsf5g\ . k'FhLjfbL tL b]zx¿df g/;+xf/ eof] nfvf}+ nfv t/ ;j} s f] uGtAo Pp6} xf] .
cy{tGq hglj/f]wL eof] / o;n]
hgtfsf] lxt cg'¿k sfd ug{
;ls/x]sf] 5}g . kF'hLjfbL Joj:yf
ePsf Pl;of, clk|msf / cd]l/sL
dfG5]sf] Hofg uof] . h'g36gfn]
6«Dksf] ;/sf/ g} cGTo eof] t/
;dfhjfb elgPsf b]zsf ;/sf/n]
h;/L hgtfsf] hLjg ;'/Iff ug{
;dfhjfbL lrGtg s;/L pTkGg eof]
of] s]xL vf; dflg;x¿sf] sNkgf
dfq xf] of of] k|fs[lts P]ltxfl;s
ljsf;sf] clgjfo{ pkh xf] eGg]
jt{dfg /fhgLlts ;+s6sf] sf/s bnfn k'“hLjfbL ;+;bLo Joj:yf
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 atfP . pgn] g]kfnL ljz]iftfsf] sfo{ j fxs cWoIf tyf g] k fn
If]qsf d'n'sx¿sf] l:ylt 8/ nfUbf] ;kmn eo of] Jofjxf/ ljZjsf k|Zgsf] pQ/ a'em\g xfdLn] cflbd kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf d]rL Ao'/f] ;dfhjfb ;a} cu|ufdLx¿sf] ;femf ;dfhjfbLsf s]Gb|Lo ;b:o_, wg/fd
5 . k' F h Ljfbn] u/] s f] k| f s[ l ts k'h
F Ljfb nfu" ePsf b]zsf hgtfx¿ ;fDojfbsf] pTklQ / ljsf;sf] OGrfh{ ;' d gl;+ x ;Ln] b] z sf] uGtJo x'g ;Sg] atfpFb} o;af/] >]i7 -hgdf]rf{sf lhNnf pkfWoIf_,
;|f]tx¿sf] jd{n'6, o'4, cft+s / klg ;dfhjbL Joj:yfk|lt cfsif{0f k|s[ofaf6 clxn] ;Ddsf] k|lZyltsf] :jfwLgtf / hgtfsf] hLjgdf u+le/ ;xdlt h' 6 fP/ ;a} cu| u fdL ;lrg -g]skf qmfdf lhNnf ;+of]hs_,
ahf/df c:j:y k|lt:kwf{ rln/x]sf] k} b f u/] s f] 5 . ;fd| f HojfbL / ;lx ljZn]if0f ug'{ kb{5 . cfhsf] ;+s6 cfPsf] / o;sf] sf/s bnfn zlQmx¿ cufl8 a9\g' kg]{ atfP . lag' /fO{ -kqsf/ dxf;+3 lhNnf
5 . kFh ' Ljfbsf dflnsx¿ ;dfhjfbL k'FhLjfbLx¿sf] j]O{dflgsf sf/0f ljZj ljsf;sf] leGg leGg cj:yfaf6 k'FhLjfbL ;+;bLo Joj:yf ePsf] pgn] sDo'lg:6, ;dfhjfbL, b]zeQm pkfWoIf_, ;/:jtL aflgof -o'jf
Joj:yf Nofpg] ljZjsf sDo'lg:6 ljZjsf cfd hgtfx/? cflht cl3 al9/x]sf] 5 / ;+oQ ' m /fi6«;3+ sf] 7f]s'jf u/]sf 5g\ . cf]vn9'+ufsf] / nf]stflGqs zlQmx¿ Ps eP/ kqsf/_ nufotn] cfˆgf] wf/0ff
kf6L{x¿af6 olt w]/} ql;t 5g\ sL eO;s]sf 5g\ . ;dfhjfbL Joj:yfdf ;b:otf lnPsf jf glnPsf sl/a l;l4r/0f gu/kflnsfdf cfof]lht ;fd|fHojfbL if8\oGqnfO{ k/f:t ug{k' g]{ /fv]sf lyP .
cfˆgf] ks8 If]qdf sDo'lg:6 kf6L{nfO{ hfg xtf/ ul//x]sf 5g\ . cd]/Lsf @)) b] z x¿ 5g\ . lt dWo] …jt{dfg /fli6«o ;+s6 / lgsf;Ú cfjZostf /x]sf] atfP . pQm cGt/lqmof sfo{qmdf k|:t't
k" 0 f{ k| l tjGw nufO{ / x] s f 5g\ . cfk"mnfO{ k|hftGq / nf]stGqsf] ;dfhjfbL d'ns ' x¿ ;dfhjfb lgdf{0f ljifos cGt/lqmof sfo{ q mddf l;l4r/0f gu/kflnsfsf] ePsf] cjwf/0ff kqsf] ;xefuL
k'FhLjfbLx¿ sDo'lg:6sf] xl;of cfbz{ 7fG5 t/ To;}n] g} ;+;f/el/sf sf] cEof;df 5g\ . ;dfhjfbsf] cjwf/0ff kq k|:t't ub}{ pgn] ;f] ;efxndf ;DkGg sfo{qmddf df]xg ;a}n] k|z+;f ub}{ a[xt\ sDo'lg:6
xtf}8f nf]uf]af6 8/fpg] of tl;{g] b]zdf ;q'tfk"0f{ Jofjxf/ ul//x]sf]5 . cEof; ub}{ cl3 al9/x]sf 5g\ t/ 7f]s'jf u/]sf x'g\ . >]i7 -k"j{ d]o/, g]skf Pdfn]_, lgzfGt Pstfsf] kxn ug{ g]skf / g]skfsf
h:tf] eO{/x]sf] 5 . ljZjsf w]/} cfk"mnfO{ dfgjclwsf/sf] 7]sfbf/ ;dfhjfb k"0f{¿kdf NofO{;s]sf] eg] g] t f ;' d gl;+ x ;Ln] b] z sf] zdf{ -g]skf dfcf]jfbL s]Gb| lhNnf dxf;lrj ljKnj ;Ln] e"ldsf v]Ng'
cljsl;t / cw{ljsl;t b]zx¿ 7fGg] cd]/Lsf ljZjdf xTof cft+s 5}gg . logL b]zx¿sf] nIo klg :jfwLgtf / hgtfsf] hLjgdf u+le/ ;+of]hs tyf lrzÎ' ufpFkflnsf x' g ] 5 eGg] cfzf JoQm u/] .
hxfF k'h F LjfbL Joj:yf rln/x]sf 5g\ drfO{/x]sf] 5 . hfkfgdf cf0fljs ;d'Ggt ;dfhjfb k"0f{ ;dfhjfb nfu" ;+s6 cfPsf] atfpFb} o;sf] sf/s cWoIf_, s]bf/afa' a:g]t -pk k|d'v sfo{qmdsf] cWoIftf g]skf lhNnf
tLg} b]zx¿df sDo'lg:6 kf6L{ k|lt jd xfg]/ lgbf]z { hfkfgL lgxTyf hgtf ug]{ g} xf] . Pp6f cfbz{ ;dfhdf bnfn k'FhLjfbL ;+;bLo Joj:yf l;4Lr/0f gu/kflnsf_, g]q e§/fO{ ;lrj af]h ;Ln] u/]sf lyP eg]
hgnx/ rln/x]sf] 5 . kF'hLjfbL / cfd jRrfx¿sf] Hofg lnof] . t/ ¿kfGt/0f ug]{ nIo g} xf] . cGo ;a} ePsf]n] oxL Joj:yfaf6 ca b]z / -g]skf P; s]Gb|Lo ;b:o_, d]3xl/ sfo{qmdsf] ;xlhs/0f cf]vn9'+uf
Joj:yf lj?4 z;Qm df]rf{jGbL To;sf] snf] vfP/ dfgjclwsf/sf] k'h
F LjfbL d'ns' x¿sf hgtf klg ;f]em} hgtfn] lgsf; k|fKt ug{ g;Sg] cfrfo{ -g]kfn af/ Pzf]l;o;gsf OGrfh{ nId0f ;Ln] u/]sf lyP .
rln/x]sf] 5 . sDo'lg:6 kf6L{x¿n] jsfnt ug]{ kfNt'x¿n] af]ng] g . cfh ;dfhjfb lt/ hfg] P] l txfl;s
;dfhjfbL qmflGtsf] em08f p7fpg ljZjel/sf b]zx¿df k|fs[lts ;|f]t k|lqmofdf b]lvG5g\ .
yfln;s]sf 5g\ . oL d'n'sx¿ st} ;fwgsf] n'6 ul//x]sf] cfk"mnfO{ dg g]kfndf klg ;dfhjfb Ps
;fdGtjfb, ;fd|fHojfb / lgud gkg]{ b]zsf g]tfx¿nfO{ jd k|xf/ lgjL{sNk Joj:yf eO{;s]sf] 5 .
k'h
F Ljfbsf lj¿4 cem} ;+3if{/t 5g\ . ul/ JoflQm xTof ul//x]sf] 5 t/ ljZjsf hgtfx¿ k' F h Ljfbaf6
pgLx¿ gofF tl/sfn] ;dfhjfbL To;sf dfgj clwsf/jfbLx¿ r'k ;dfhjfbdf hfg] ;a} hgtfsf] ;femf
qmflGtnfO{ cl3 a9fpF b } 5g\ . nfu]/ a;]sf 5g\ oLgsf] dfgj clwsf/ p2]Zo aGgdf klg d'Vo # j6f ;femf
;dfhjfbL Joj:yf ljZjsf hgtfsf] s:n] jsfnt ug]{ o;sf] dLrfxf Jojxf/ nIox¿ 5g\ . oL g} ltgj6f nIon]
/f]hfO{df k/]sf] 5 . sf]/f]gfsf] j]nf s;n] dflglbG5 . of] Jojxf/ ljZjsf ;dfhjfb cfhsf] ;femf ljifo ag]sf]
;dfhjfbL b]z elg lrlgg] rLg, hgtfnfO{ dg k/]sf] 5}g . h;sf] sf/0f 5 . ltg} nIox¿df klxnf] kof{j/0fLo
gy{sf]/Lof, So'jf, leotgfd h:tf cd]l/sL k'h F Ljfb ljZjsf hgtfaf6 ;+s6sf] ;dfwfg / ljZj jftfj/0fsf]
b] z x¿df TofxfF s f] Joj:yf / jlx:s[t eO{/x]sf] 5 . ;'/Iff x'gk' 5{ ., bf];f| d] f ljZj ;+s6sf]
cy{tGqn] TofxfFsf hgtfsf] hLjg g]kfnsf sDo'lgi6 kf6L{x¿n] cl3 ;dfwfg / dfgjLo cfjZoQmfsf]
k|lt lhDd]jf/ aGb} /fi6«sf] ;a} a9fO{/x]sf] hgjfbL qmflGt klg ToxL kl/k"lt{ x'g'k5{ . t];|f] k'FhLjfbL
cy{tGq dfgjLo hLjg ;'/lIft s;/L ;dfhjfbL ljZj qmflGts} cleGg c+u o'4cft+s jGb u/L dfgj clwsf/sf]
ug]{ elg dfgjLo hLjg arfpg ;kmn xf] . o;/L l;+uf] ljZj clxn] j}1flgs ;'/Iffsf] Uof/]lG6 x'gk' 5{ . oL # wf/0ff
eof] . dfgjLo hLjg arfpg / ;d'Ggt ;dfhjfb k|flKtsf] lbzfdf cfhsf cfd ;femf wf/0f / d'2f x'g
k"0f{¿kdf ;kmn eof] . Tof] b]zn] g} cl3 al9/x]sf] 5 . k|To]s b]zx¿ h;n] ubf{ o;sf] ;dfwfg k'h F Ljfbn]
4 @)*) ;fn kmfu'g @& ut] cfOtaf/

;xsf/L kLl8tx¿n] Gofo gkfpg] g} x'g\ Û


;xsf/Ldf olta]nf Jofks ;d:of
b]lvPsf] 5 . Pskl5 csf]{ ;xsf/L
vfOlbPkl5 ;'s'Daf;L x'gk/]sf] 5 .
of]eGbf sxfnLnfUbf] s'/f s] xf]nf Û
sxfFaf6 Gofo kfpF5g\ Û clxn] k'gM
;xsf/Ls} lxtdf sfd ul/Fb}5 .
a'9fkfsfnfO{ nf}/f] . o:tf] ubf{ub}{
;xsf/Ln] ;a}nfO{ 8'afof] . ;xsf/Ln]
shf{ nufgL ul/GYof] . ;xsf/L
;~rfnsn] cfˆgf] dgf]dfgL rnfpFbf /
s/f]8f}+sf] lahf]u eof] .
artstf{sf] k};fdf df]hd:tL
eflu/x] s f] cj:yf 5 . o;nfO{ s/f]8kltnfO{ ;xsf/Ln] /f]8klt ;xsf/L dxf;+3n] h] eGof] ;/sf/ ToxL hfndf o;/L km;fof] ls sf]xL cGwfw'Gw nufgL ubf{ ;xsf/Ldf hl6n ubf{ cfh ;xsf/L tx;gx; aGof] .
gh/cGbfh ub}{ ;xsf/Ldf hltklg agfOlbPsf] 5 . ;xsf/Ldf k};f u5{, kLl8tsf] cfjfh s;n] ;'Gg] Û afpl8g} ;s]gg\ . ;d:of cfPsf] t 3fdh:t} 5n{ªu\ 5 . artstf{n] klg cfˆgf] k};f sxfF
/sd /fVg kfOg] ljw] o s x'g]x¿ …3/ g 3f6Ú sf] ePsf 5g\ . ;/sf/n] h' g P] g Nofpg Pdfn]sf kbd lu/L, sf+u|];sf] ;xsf/Ln] shf{ nufgL ubf{ Ps nufgL ul/Psf] 5 Û vf]h]gg\ . ha
k|ltlglw;efaf6 kfl/t ePsf] 5 . ;f] o:tf] cj:yf b]Vbfb]Vb} klg ;xsf/Lsf vf]lh/x]sf] 5, To;n] s] :ki6 x'G5 uug yfkf / /f:jkfsf /lj nfld5fg] k|ltzteGbf a9L ;]jfz'Ns lng ;xsf/L 8' A of] , ta dfq vf] H g
ljw]os /fli6«o ;efdf k'us ] f] 5 . …bnfnÚ x¿sf] kIfdf ;/sf/n] sfd eg] ;xsf/L ;~rfns ;a} /fhgLlts s]xL lbgcl3 ;bgdf ;xsf/Llj?4 kfpFb}g\ . !^ k|ltzteGbf a9L Aofh yflnof] . ahf/df cfPsf] cfly{s
/fli6«o ;efn] kfl/t u/]/ /fi6«kltaf6 ul//x]sf] 5 . bnsf emf]n] x'g\ . ltgnfO{ /fhgLlts af]n] . t/, ;xsf/Ldf hltklg k};f lng kfOFb}g\ . t/, ;xsf/Ln] tLg dGbL ;xsf/Ln] v]Kg ;s]g\ . 3/hUuf
k|dfl0ft x'g] lalQs} of] sfg"g aG5 . ;xsf/Ln] 3/leq} snx bnn] g} hf]ufpg vf]hs ] f 5g\ . Pp6f /fVg kfpg] ljw]os kfl/t x'g] a]nfdf k| l tzt;Dd ;] j fz' N s lnGy] + . g} laqmL gePkl5 ;xsf/Ln] sxfFaf6
o;cl3 ;/sf/n] ;xsf/Ldf @% dRrfOlbPsf] 5 . kfl/jfl/s ;DaGw t ltgLx¿ r'OSs af]ng] g\ . slt;Dd jif}l{ kR5] C0f gjLs/0f ubf{ klg tLg k};f Nofcf];\ Û
nfv ¿k}ofFeGbf a9L /sd /fVg gkfOg] lalu|Psf] 5 . ;xsf/L ;~rfnssf] gf}6+sL ug{ hfg]sf x'g\ Û logLx¿sf] k|ltzt c;'Ng], C0f r'Qmf ubf{ klg l56f] gfkmf sdfpg vf]Hbfsf]
eg]/ ljw]osdf ;d]6s ] f] lyof] . t/, ab\df;L lg/Gt/ aflxl//x]sf] 5 . 9f]+u ca hgtfn] a'em\g h?/L 5 . tLg k|ltzt ;]jfz'Ns lng] . k|ltkmn ;xsf/L ;~rfnsn] kfPsf
;f]] a'bF f x6fOof] . k|ltlglw;efdf ePsf] ;~rf/dfWodn] ;xsf/L ;'wf/sf cfd ;j{;fwf/0fsf] cfFvfdf w'n F f] Aofh eGg] a]nfdf @@, p7fpg] 5g\ . ;xsf/Lx¿ /ftf/ft s'n]nd
;ldltn] ;f] a'bF f g} x6fOlbPsf] xf] . lglDt ;/sf/nfO{ lg/Gt/ emf]Sg] sfd eO/x]sf] 5 . cl3Nnf] a]nfdf &) k|ltzt . b'lgofF hf]8]/ 7f] l s/x] s f 5g\ . clwsf+ z aGb
artstf{nfO{ …n'6Ú eg]/ ;/sf/n] 3R3rfO/x]sf 5g\ . ;/sf/n] kLl8t lbg ;xsf/L kLl8tsf] lxtdf af]ne ] m}+ C0fLnfO{ lzlyn agfOGYof] . %) eO;s]sf 5g\ . gefu]sf ;xsf/Ln]
sfg'g agfpg nfu]sf] 5 . ;xsf/Ldf artstf{sf] k};f lkmtf{ ug{ kxn u/], ef]lnkN6 ;xsf/L ;~rfnssf] nfvsf] lwtf]df #) nfv lbg] . To;df ;d]t k};f lkmtf{ lbg ;ls/x]sf
hl6n ;d:of b]lvFbf / s/f]8f}+ ug]{ ls cem} 8'afpg vf]Hg] Û lxtdf cfPsf] ljw] o s kfl/t klg tLg nfv 3'; . tLg ls:tf gltg]{ 5}gg\ . hUuf lng';\, ;]o/ lng';\
artstf{sf] #* va{ ¿k}ofF ;xsf/Ln] ;/sf/ hgtfk|lt clnslt klg ul/lbP . logLx¿sf] c;nL cg'xf/ lalQs} lwtf] krfOlbg] . o:tf] xs{t eG5, ;xsf/L . artstf{n] hUuf /
em\jfDd kfl/lbFbf;d]t ;f+;b\x¿sf] hjfkmb]xL ePg\ Û Pp6f lhNnfsf dfq hgtfn] b]lv;s]sf 5g\ . ;xsf/L ;xsf/Ln] ub} { cfPsf] lyof] . ;]o/df nufgL u/ eg]/ t k};f /fv]sf
cfFvf gv'Ng' nfhdbf]{ s'/f xf] . xf]Og\, b]ze/sf hgtfsf] cfFvfdf cfFz' cg';f yfkf rNb}g\, ;xsf/L ;~rfns …km6fxfÚ ;xsf/Laf6 C0f lnPsfsf] gfd t xf]Ogg\ xf]nf Û
Pp6} art stf{sf] !% s/f]8 l6lNknfPsf] 5 . sxFf hfpmF / s] u? 3/df Pp6feGbf a9L ;xsf/L vf]Ng x'g\ eGg] s'/f cfd ;j{;fwf/0fn] yfxf sfnf];r " Ldf /fVg kfOFbg} \ . ;xsf/Ldf ePsf] artstf{sf]
¿k}ofF;Dd ;xsf/Ln] vfOlbPsf] 5 . Û eg]/ ;xsf/L kLl8tx¿ cnkq gkfOg] Joj:yf 5 . t/, Pp6} 3/df kfO;s]sf 5g\ . sfnf];r" Ldf /fVg] sfg'g g} 5}g\ . k};fsf] lhDdf s;n] lng] Û /fhgLlts
xhf/ / nfv 8'Ag] t slt x'g\ slt Û kf/]sf 5g\ . ;xsf/L kLl8tn] dfOtL3/ cfwf bh{g a9L ;xsf/L ;~rfng ;j{ ; fwf/0fn] ;xsf/Ldfly C0fLn] Ps ls:tf ltg{ g;Sg]lalQs} bn r'OSs gaf]Ng], ;/sf/ ;~rfnss}
;bgn] hfgfhfg artstf{ km;fpg d08nfdf ^@ lbg cfGbf]ng u/] . ePsf] lyof] . cljZjf; ug{ yfn]sf 5g\ . ;xsf/Ldf …t]/f] gfd sfnf];r " Ldf /flvlbG5'Ú eg]/ lxtdf sfd ug]{ clg kLl8tsf] kIfdf
vf]hs ] f] 5 . Pp6f ;xsf/Ldf Ps nfv ut ;fpg !* ut] pgLx¿n] a[xt …6f]n6f]ndf ;xsf/L, 3/3/df ePsf] artdfly z'l4s/0f ljefun] ysf{pg], 3/d} u'08f k7fpg] / p;sf] rfF l x sf] plelbg] Û /fhgLlts
¿k}ofFeGbf a9L art ug{ gkfpg] cfGbf]ng;d]t u/] . e"ld Joj:yf, esf/LÚ sf] gf/f lbP/ ;xsf/L vf]lnof] . slxn] 5fglag u/]g\ . ;xsf/L sfnf] lwtf] vfP/} 5f] 8 \ g ] . ;xsf/Ln] bnx¿sf] kmf]xf]/L v]ndf ;j{;fwf/0f
gLlt Nofpg'kg]d{ f hltklg /fVg kfpg] ;xsf/L tyf ul/aL lgjf/0f dGqL tL ;xsf/Ln] 3/3/df esf/L xf]Og\, wg n'sfpg] ynf] ag]sf] lyof] . /fhZj C0fLnfO{ ;8s5fk g} agfpF5 . km;] . /fhgLlts bnsf] ;+/If0fdf t
elg sfg"g kfl/t ul/lbg'xG' 5 Û /l~htf >]i7n] pgLx¿sf] cfGbf]ng ePsf] klg l/Qf] kfl/lbPsf 5g\ . 5n]sf], unt sfd u/]/ sdfPsf] b]ze/sf] v]tLof]Uo hldg ;sfpgdf ;xsf/Ln] o:tf] sfd u/]sf] k|i6} 5 .
clxn] nfvf}+ artstf{ ;'sD' af;L rls{g] ePkl5 xtf/xtf/ ;ft a'Fb] ;xsf/L ;~rfns / sd{ r f/L k};f ;xsf/Ldf lyof] . ;xsf/L ;xsf/L ;~rfnss} xft 5 . ca ;+f;bx¿sf] d's'6 nufPsf]
ePsf 5g\, sf/0f s] Û ;/sf/df …dflkmofÚ ;Demf} t f ul/g\ . t/, vf] O t /fhgLlts kf6L{ s f emf] n ] x' g \ . ljefun] klg slxn]klg cg'udgdf /ftf/ft gfkmf sdfpg] ePkl5 cg'xf/df sf]xL klg km:g' x'Fb}g\ .
x¿ x'bF f of] cj:yf cfPsf] xf]Og\ Û ;/sf/n] sfof{Gjog Û ;xsf/L kLl8tnfO{ /fhgLlts bnx¿n] cfˆgf] kf6L{sf rf;f] b]vfPg\ . ;xsf/L ;~rfnsn] wdfwd hUuf ;/sf/n] s]xL ub}{g\ eGg] s'/f k|i6}
klxNo} ;xsf/Ldf lgodg ul/lbPsf] eP e'mSofpg] sfd ;/sf/af6} eof] . sfo{stf{nfO{ ;xsf/L vf]Ng nufP . ;xsf/Ln] artstf{sf] k};f sxFf Knflgª\u u/] . artstf{sf] k};f 5 . ;xsf/Ldf k};f /fVg' …cfˆgf]
of] cj:yf g} cfpFbg} Y\ of] . cfˆgf] k};f kLl8tn] af/Daf/ ;xsf/Lsf ;xsf/Lsf ;~rfns olt;Dd nufgL u/]sf] 5 Û shf{ nufgL ;'/lIft wdfwd hUufdf xflnof] . hasL v'§fdf cfkm}+ a~r/f]Ú xfGg' ;/x xf] .
8' a ] s f] ;xg g;s] / sltkon] bnfnx¿nfO{ sf/afxL ug{ dfu ab\df; ePls aofg ul/;fWo 5}g\ . 5 ls 5}g˜\ Û ;/sf/n] s]xL klg x]/g] \ . ;/sf/n] hUufdf nufgL u/ eg]sf] hgtfaf6 r' l gP/ uPsf
cfTdxTofsf] af6f] /f]hs ] f 5g\ . ul/;s]sf 5g\ . t/, ;/sf/n] ;'gj' fO{ ahf/af6 k};f tfGgsf nflu Aofhsf] ;xsf/L ;~rfnsx¿n] rfF8f] gfkmf t lyPg\ . ul/ax¿nfO{ ;xh xf];\ hgk|ltlglwx¿n] hgtfnfO{ ?jfpg]s}
clwsf+z l8k|];gsf] /f]uL ePsf u/]sf] 5}g\ . ;/sf/n] g} ltgnfO{ k|nf]eg b]vfOof] . To;kl5 ljleGg sdfpgsf nflu k} ; f wdfwd eg] / vf] N g Ohfht lbOPsf] lxtdf sfg"g kfl/t u/]sf 5g\ . of]
5g\ . 3/v]t a]r]sf] k};f ;xsf/Ln] ;+/If0f u/]sf] cj:yf 5, clg kLl8tn] ckm/x¿ NofOof] . hGdlbgdf s]s, 3/hUufdf nufgL u/] . dL6/Aofhdf ;xsf/Lsf ;~rfnsx¿ …km6fxfÚ x'bF f s'/f hgtfn] lal;{g' x'Fb}g\ .

;fj{hlgs vl/b lgodfjnL ;+zf]wg PKknnfO{ !(=% lalnog hl/jfgf Û


sf7df8f} F . k| w fgdGqL tyf ;DaGwL hdfgtsf] cjlw sfod /x]sf] lgodfjnLsf] ;+zf]lwt Joj:yfn] sf7df8f}F . o'/f]kn] L ;‹n] PKknnfO{ jf o;sf dflg;x¿nfO{ km]l/ o:t} sfd sf/0fn] ubf{ s] x L u| f xsx¿n]
dlGqkl/ifb\sf] sfof{non] ;f]daf/ ;'lglZrt u/L af]nkq :jLs[t ug]{ vf;u/L ef}lts k"jf{wf/sf] If]q ;8s !=* lalnog o'/f] jf sl/a !(=% ug{af6 /f]Sgsf] nflu !=* o'/f]lkog pgLx¿nfO{ yfxf lyPg ls pgLx¿nfO{
/fhkqdf ;" r gf k| s flzt ub} { clwsf/Ln] Dofb yk ug{ ;Sg]5 . k"jf{wf/, l;FrfO, ejg, ;x/L ljsf;, lalnog cd]l/sg 8n/ hl/jfgf u/fPsf] lalnog l8hfOg ul/Psf] xf] . x'g ;S5 eg]/ w]/} lt/]sf] x'g ;S5 .Ú
lgodfjnLsf] !#cf}+ ;+zf]wg u/]sf] lgj]bg k|fKt ePsf] #) lbgleq ljB't\ cfof]hgfnufot k"jf{wf/;Fu 5 . cg';Gwfgaf6 :kf]l6kmfO{ h:tf j]:6]h/n] eg], …dnfO{ nfU5, j]:6]h/n] of] hl/jfgf PKknsf]
hgfPsf] 5 . ;f] lgodfjnLsf] Dofb yksf] lg0f{o ug{k' g]{ / ;+zf]lwt ;DalGwt cfof] h gfsf lgdf{ 0 f Do'lhs l:6«ldª ;]jfx¿af6 pgLx¿sf] k|efjzfnL sDkgLn] u}/sfg"gL sfd ljZjJofkL Jofkf/sf] )=% k|ltzt
;+zf]wg;+u} ;dodf sfd ;DkGg lgodfjnLcg';f/ cfof]hgfsf] Dofb Joj;foLx¿ nfeflGjt x'g] ePsf k|lt:kwf{ lgs} ;Lldt /x]sf] kQf u/] sf/afxL x'G5 eGg] x]g{ h?/L 5 . /x]sf] atfP .
gePsf / sfd rfn' cj:yfdf /x]sf gyKg] sd{rf/LnfO{ ljefuLo sf/afxL 5g\ . ;/sf/n] @)&( c;f/ @! df nufPkl5 ;f] hl/jfgf ul/Psf] xf] . o:tf ljifodf xfdL cfˆgf] ;+sNk :kf‘l6kmfO{, ;+;f/sf] ;a}eGbf 7"nf]
b]ze/Lsf b'O{ xhf/ cfof]hgfx¿sf] ul/g] Joj:yf ;+zf]lwt lgodfjnLdf ;fj{hlgs vl/b lgodfjnL ;+zf]wg PKkndf nufOPsf] hl/jfgf ck]lIft b]vfpg rfxG5f},F Ú pgn] cuf8L eg], ;+uLt l:6«ldª ;]jf, ts{ 5 ls
Dofb ylkg] ePsf] 5 . sfd ;DkGg ul/Psf] 5 . yk ul/Psf] cjlwdf u/L Ps jif{;Dd ?U0f 7]Ssfsf] Dofb eGbf rf/ u'0ff a9L xf] lsgls Oo'n] …PKknsf oL k|lt:kwf{ lj/f]wL lgodsf k|ltaGwx¿n] PKknsf] cfˆg} ;+uLt
gePsf cfof]hgfx¿sf] lgdf{0fsf] klg Joj;foLn] sfd ug{ g;s]df yk ug{ af6f] vf]n]sf] lyof] . lgdf{0f cgnfOg ;]jfx¿sf] nflu cfˆgf] k|dv ' sf/0f ;j{;fwf/0fn] Do'lhs l:6«ldª l:6«ldª ;]jf PKkn ;+uLtnfO{ kmfObf
sfd ul//x]sf lgdf{0f Joj;foLx¿n] ;Demf}tfsf] cGTo ug]{ / sfnf];r " Lsf Joj;foLx¿sf clxn] ;/sf/sf]
dfu u/]sf] ;docg';f/ g} ;do yk nflu n]vL k7fpg'kg]{ lgodfjnLdf tkm{ a f6 b' O { xhf/ a9L
ug]u{ /L ;+zf]lwt lgodfjnLdf Joj:yf pNn]v 5 . sfd ;DkGg gePsf cfof]hgfx¿sf] Dofb yk ePsf
ul/Psf] 5 . ;fy} ;do yksf] cfof]hgfx¿sf] Dofb yk ug{ lgdf{0f 5}gg\ . ;fy} pgLx¿n] clxn] klg
clwsf/ ;DalGwt cfof] h gfsf Joj;foLx¿n] nfdf] ;dob] l v sfo{;DkGg ePsf cfof]hgfx¿af6
sfof{no k|d'vnfO{ lbOPsf] 5 . t/, ;/sf/nfO{ bafa lbFb} cfPsf lyP . kfpg'kg]{ ^) ca{ ¿k}ofF eGbf a9L
lgdf{0f Joj;foLn] tf]lsPsf] ;dodf ;/sf/n] u/] s f] vl/b e'QmfgL kfpg ;ls/x]sf 5}gg\ .
sfd ;DkGg x'g g;Sg'sf sf/0fx¿
eg] k]; ug{k' g]{ 5 .
…lgdf{0f Joj;foLn] k]; u/]sf]
n]v, /rgf;DaGwL ;"rgf
sfo{tflnsf adf]lhdsf] s'g–s'g sfd …If]Kof:qÚ ;fKtflxs / …hgva/Ú cgnfOgdf
s] s:tf] sf/0fn] x'g g;s]sf] xf] ;f] k|sfzgfy{ /fli6«o÷cGt/f{li6«o dxTjsf n]v, /rgf /
sf] k'i6\ofO{+ / sfo{ ;DkGg ug{ nfUg] tl:j/x¿ pknAw u/fO{ ;xof]u k'¥ofpg' x'g OR5's
cjlw v'nfO{ ;+zf]lwt sfo{tflnsf tyf
Dofb yksf sf/0f yk cfly{s bfaL
;a}df cg'/f]w ul/G5 .
ahf/ l:yltsf] b'¿kof]u ug]{ 6]s ;]jfsf nflu cfjZostf eGbf a9L k'¥ofpF5 . :kf‘l6kmfO{ nufot w]/} cGo
gug]{ k|lta4tf;lxt of] lgod hf/L
ePsf] ldltn] lt; lbgleq lgj]bg
If]Kof:q k|sfzg s]Gb| sDkgLx¿ lj?4 s8f sf/afxL ug]{
b]vfpg vf]hs ] f] 5 .
k};f ltg{k' g]{ eof] . PKknsf lgodx¿n]
u|fxsx¿nfO{ xflg k'¥ofof] . u|fxsx¿n]
;+uLt Kn]6kmd{x¿n] ;w}+ PKknsf] Pk
:6f]/sf] cfnf]rgf u/]sf 5g\ . ltgLx¿
lbPdf pQm sfo{ ;DkGg ug{ nfUg] yfkfufp“, sf7df8f},+ kmf]gM (*$!$)#*%! o'/f]kn
] L k|lt:kwf{ cfo'Qm dfu{/6] ;a} hfgsf/L k|of]u ug{ jf ;"lrt ;w}+ eG5g\ ls ltgLx¿n] PK; / Og–
jf:tljs yk cjlw olsg u/L tyf E-mail : chhepyastra@gmail.com j]:6]h/n] eg] ls ;fgf] hl/jfgf kfls{ª 5gf}6x¿ ug{ g;Sg] u/L dxTjk"0f{ Pk vl/bx¿df )=% k|ltzt rfh{
sfo{;Dkfbg hdfgt, aLdf / k]ZsL janakhabar@gmail.com hl/jfgf eGbf a9L x'g] 5}g t/ PKkn hfgsf/Lx¿ n'sfOPsf] lyof] . o; u/]/ k|lt:kwf{nfO{ bafpG5g\ .
@)*) ;fn kmfu'g @& ut] cfOtaf/ 5

jt{dfg /fli6«o ;+s6 / ;dfwfg


k[i7e"ld
jL/ k'vf{sf] uf}/j / jL/tfn]
ax; / ;+3if{sf 3if{0fn] ;femf
cjwf/0fdf ¿kfGtl/t x'g5 ] g\ .
5, hg:t/df nfu' ug{ ;+3if{ ;+rfng
ul//x]sf] 5 .
hgtfn] c:jLsf/ ubf{ub}{ g]kfnsf]
;+;b\af6 hjh{:tL cg'df]bg u/fOPsf]
af]ls/x]sf 5g\ . clxn]sf] ;Gbe{df
;a}eGbf j}1flgs / j:t'jfbL lrGtgwf/f
b]zeQmx¿sf] ;+oQ' m /fHo Joj:yfsf]
k|ltlglwTj ub{5 .
arfPsf] xfd|f] Kof/f] b]z g]kfndf clxn] b]zdf ljBdfg d'Vo ;+s6x? @= cfly{s ;+s6 5 . %) s/f]8 cd]l/sL 8n/df g]kfnsf] oxL g} xf] . – o; k|0ffnLn] ;fdGtjfb, bnfn
o'ufGtsf/L hgo'4, hgcfGbf]ng, qmflGt != /fhgLlts ;+s6 b]zsf] ljsf; / ;d[l4sf] nfuL, :jfwLgtf aGws agfOPsf] 5 . dfyL pNn]lvt tLg wf/fx¿sf] k' F h Ljfb / ;fd| f Hojfb lj?4
/ alnbfgsf] hudf ag]sf] ;+3Lo df}hb' f ;+;bLo /fhgLltsf] cfzf, cy{tGq cfTdlge{/ / alnof] x'gk' 5{ . ljsf;sf] gfddf g]kfn k|jz ] u/]sf] ljZn]if0f ubf{, ax;df ;xefuL x'bF f / k|ultzLn, cfTdlge{/ Pj+ :jfwLg
nf]stflGqs u0ftGqfTds Joj:yf 5 . cfbz{ / ljZjf; elTsb} uPkl5 t/ g]kfnsf] cy{tGq k/lge{/ 5, Pd;L;L, cd]l/sL ;}lgs kl/of]hgf lgisif{ lgsfNbf algagfp lg/k]If g]kfnsf] lgdf{0f ug]5 { .
cfOlkP;sf] cleGg c+u ePsf] s'/f ljrf/sf] cfu| x k| ] l /t ts{ / – of] e"d08nLs[t k'h F Ljfb, bnfn
;ljg ;L cd]l/sf cfkm}n] elg;s]sf] 5 .
Pd;L;Lsf] gfnLa]nL b]zeQm g]kfnL
;a}n] a'em]s} ljifo xf] . g]kfnsf]
:t'ltufgaf6 d'Qm x'gk} 5{ . ;d;fdlos
b'lgofFsf ultzLn cGt/lj/f]w /
cfhsf] g]kfnsf] l:ylt af]w ub}{
k' F h Ljfb, wfld{ s s§/tfjfb,
;j{;Qfjfb, ljv08gjfb lj/f]wL–
sDo'lg:6, ;dfhjfbL, nf]stflGqs
jfdkGyL, nf]stflGqs u0ftGqjfbL, ;dfhjfbL, b]zeQm zlQm / /fhgLlts cl:y/tf / ;+ ; bLo :jfledfgL g]kfnLx¿nfO{ Pstfa4 ug],{ u0ftGqjfbL, b]zeQm zlQmx¿sf]
dhb'/, ls;fg, dWod ju{, /fli6«o k"lF hktL ju{ clg pTkLl8t nfrf/Lkgsf] kmfObf p7fpFb} g]kfnsf] hgtfnfO{ v';L agfpg], ;dfhsf ;+oQ' m k|0ffnL ePsf] Joj:yf xf] . of]
hflt / If]qx¿nfO{ Pstfa4 ug]{ gofF k|0ffnL rflxPsf] 5 . oL ;fdl/s e"uf]n, ax'dN' o k|fs[lts ;Dkbf, cfjZostf xn ug] { pGgt bnfn k' F h Lklt ju{ s f]
;a}n] b]zsf] :jfwLgtf, ;fj{ef}ldstfsf] /Iff / ;dfhjfb vlgh kbfy{ / hn>f]t lgoGq0fdf lng], cy{ / fhgLlts ljrf/ / cfbz{ clwgfosTjnfO{ kmfn]/ :yfkgf x'g]
g] k fnsf] jfdkGyL ;dfhjfbL cfr/0fsf ljifodf s]lGb|t x'gk} 5{ . Joj:yf xf] . o;n] dhb'/, ls;fg,
rfxG5g\ . t/ oL ;a}nfO{ ;xsfo{ ug{ csf{] /fhgLlts k|0ffnL zlQmx¿nfO{ lgik|efjL agfpg], cfly{s ;+ s 6sf] ;dfwfg g] k fnL dWodju{, /fli6«o k'hLktL rf/
rflxPsf] 5 o:tf] k|0ffnLnfO{ g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb eGg k|lt:kwL{ rLgnfO{ 3]/faGbL ug]{, ljz] i ftfsf] ;dfhjfb ldqju{x¿sf] k|ltlglwTj ub{5 .
;lsG5 . o;n] dhb'/, ls;fg, dWod ju{ / /fli6«o k"lF hktL ef/tnfO{ klg cfˆgf] k|efj / bjfkmdf :jfwLg /fhgLlt / cfTdlge{/ – /fhgLltdf l;4fGt / hLjg k4lt
ju{sf] ;d:of xn ub{5 . dlxnf, >lds ;d'bfo, hfthflt ju{ /fVg], d'Vo of]hgfdf–Pd;L;L g]kfnsf] cy{tGqn] k|f0f eg]{ /fhgLlts k|0ffnL ldnfpg] g]tf / g]tT[ jsf] ljsf;
/ pTkLl8t If]qsf] k|ltlglwTj ;'lglZrt x'g;S5 . hgtfn] ljBdfg sfg'geGbf dflysf] dfGotf g]kfnnfO{ rflxPsf] 5 / ;fdflhs ug]5 { .
lgdf{0f u/]sf k|fs[lts ;+:s[ltsf] /Iff x'G5, c/fhstf / lnP/ cfˆgf] sfg'gL / ;}lgs l;sGhfdf ultzLntfsf] lgod cg';f/ klg To:tf] – o; Joj:yfsf] zf;g k|0ffnL–
g]kfnnfO{ /fVg] cd]l/sL /0fgLlt;lxt k|0ffnLsf] ljsf; ug}{ kb{5 . ;dfhjfb ;dfhjfbL ;+3Lotf, cfd gful/ssf]
c;lxi0f'tf lgoGq0f x'G5 . ;a}vfn] xdnfx¿ lakmn x'G5g\ . g]kfn k|jz ] u/]sf] 5 . ljsf;sf] u'lnof] sDo'lg:6x¿sf] /fhgLlts k|0ffnL xf] k|ToIf dtåf/f lgjf{lrt sfo{sf/L
g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbn] jt{dfg g]kfnsf] ;d:ofsf d'Vo gf/f nufpFb} !$ xhf/ lsnf]ld6/ eGg] efio agfOof] jf:tjdf ;dfhjfb k|dv ' x'g5 ] . tyflk of] hgpQ/bfoL,
b'O{ ufF7f k'msfpg] 5M Ps–g]kfnsf] :jfwLgtf / ;fj{ef}ldstfdf 6f9faf6 g]kfn cfP/ cd]l/sfn] x:tIf]k pGgt / ;d[4 dfgj hLjgsf] nfuL ;fd'lxs, PsLs[t x'g5 ] . ;+:yfut
;fd|fHojfbL x:tIf]k cGTo ug],{ b'O–{ bnfn k'h F LjfbL ;Qf / g]kfnL hgtf aLrsf] cGt/lj/f]w xn ug]5{ / a9fPsf] 5 . ;Qf :jfy{df g]kfnsf] xf] . g]kfndf clxn] ;dfhjfb ;a}sf] k|0ffnL / JolQmut pQ/bfloTjsf]
ljutsfndf k|of]u ePsf ;dfhjfbL ;Qfsf l;df / sldnfO{ xn ub}{ e"d08nLs[t ;fd|fHojfbsf] e"/fhgLlt a]lrg] u/]sf] 5 . g]kfnL e'ld ;femf sfo{qmddf ¿kfGtl/t xg] l;4fGtnfO{ cg';/0f ul/g]5 . PsLs[t
n'6v;f}6 / ljWj+;sf/L if8\oGq ljkmn agfpg] 5 . g]kfn / g]kfnLsf ax'juL{o, ax'hflto, ax'wfld{s, lnlDkofw'/f, lnk'n]s, sfnfkfgL ;Defjgf alnof] aGb} uPsf] 5 . clxn] lgjf{ r g k| 0 ffnLaf6 lgjf{ l rt
nufotsf 7fpFx¿df eO/x]sf] ef/tLo g]kfnsf] cGt/lj/f]w / ;+s6nfO{ xn ;dfhjfbL ;+3Lo Joj:yflksf, k|bz ]
ax';f+:s[lts ;a} ljz]iftfnfO{ b]z / hgtfsf] kIfdf Pstfj4 ug]{ / cu|ufdL cfly{s–;fdflhs ¿kfGt/0f bfbflu/L oyfjt 5 . ug{ rf/ ldq zlQm / ldq ju{sf] ;xsfo{ / :yfgLo :jfoQ zf;gsf k|ltlglw
ug]{ /fhgLlts k|0ffnL, g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbL k|0ffnL xf] . of] k|0ffnL jt{dfg ;+ljwfgnfO{ ;dfhjfbL cd] l /sL 3fts kl/of] h gf h?/L 5 . To:tf] ;xsfo{ ;+3if{ / ;ldltdf ;dfg k|ltlglwTj k|0ffnL
;+ljwfgdf ¿kfGt/0f-;+zf]wg_, hgdt;+ux| jf PsLs[t hgan -qmlGt_ u/]/ :yfkgf ug{ ;lsG5, x'G5 . Pd;L;Lsf lj?4 b]zeQm / afdkGyL /fhgLlts k|0ffnL b'jd} f x'G5 / ug{k' 5{ . ;'lglZrt ul/g]5 . k'h F L lgolGqt
;lQmx¿n] ;+3if{ ;Grfng ub}{ cfO/x]sf jfdkGyL, nf]stflGqs u0ftGqjfbL, r'gfj / hgdt s'lG7t x'g] b'j}
tyflk, cfh g]kfnL ;dfhdf, e|i6 g]kfnsf /fhgLlts kf6L{ / g]tfx¿ cfoftd'vL 5 . h:tf]–b]zsf] s'n 5g\ . g]kfnsf] nfuL of] kl/of]hgf ;'uf}nL ;dfhjfbL, b]zeQm zlQm / dhb'/, ;d:ofnfO{ xn ug{ hgk|ltlglwsf
zf;sLo /j}of / c;kmn ;+;bLo k|lt ljZjf; u'Db} uPsf] 5 . ;+;bjfbL u|fx:t pTkfbg %# vj{ *! cj{ !# ;lGw kl5sf] ;a}eGbf 3fts ;Demf}tf ls;fg, dWod ju{, /fli6«o k"lF hktL gLlt / hgtfsf] r]tgfåf/f lgjf{rg
/fhgLltsf ljsf/x¿ lj?4 r/d kf6L{x¿sf] cfk;L uflnunf}h, ;/sf/ s/f]8 5 . b]zsf] j}bl] zs C[0f @# xf] . o;n] b]z / hgtfsf] hLjgnfO{ ju{ clg pTkLl8t hflt / If]qx¿nfO{ ug]{ bnLo k|lt:kwf{Tds PsLs[t
c;Gt'li6, cfqmf]z / 3[0ff JofKt 5 . cbnabn, ;/sf/ agfpg / arfpg vj{ *$ c/a k'us ] f] 5 . k|ltJolQm 7'nf] cf3ft k'¥ofpFb} 5 . t;y{, ca Pstfa4 ug]{ gofF k|0ffnL rflxPsf] 5 . lgjf{rg k|0ffnL nfu" ul/g]5 .
g]kfndf ca s]lx x'bF g} , ;a} ajf{b eof] h:tf];s ' } cg'lrt ;Demf}tf ug]{ k'/fgf] *@ xhf/ C0f yf]kl/Psf] 5 . Jofkf/ ;Rrf afdkGyL, nf] s tflGqs oL ;a} n ] b] z sf] :jfwLgtf, – lghL Pj+ ;+:yfut ¿kn] jfs
eGg] efio 5tf5'Nn 5 . g]kfnL ;+;bLo /f]u g]kfndf lgsf] gx'g] gofF cfoft (! k|ltzt, lgof{t ( k|ltztdf u0ftGqjfbL, b]zeQm / ;dfhjfbL ;fj{ef}ldstfsf] /Iff / ;dfhjfb :jtGqtf, k|bz{g, ;ef, k|;] :jtGqtf
;dfhdf bnfn k'h F Ljfbn] cljZjf;, SofG;/ /f]usf] ¿kdf ljsl;t x'g k'Uof] . l;ldt 5 . Jofkf/ 3f6f !& va{ @) zlQmx¿n] Pstfa4 eP/ rfxG5g\ . t/ oL ;a}nfO{ ;xsfo{ ug{ k" 0 f{ ¿ kdf nfu' x' g ] 5 g\ .
cfqmf]z, ;+zo lg/fzf, gsf/fTdstf / ;+;bLo cl:y/tf, df]ndf]nfO / e|i6frf/ ca{ $! s/f]8 /x]sf] 5 . a]/f]huf/Lsf] cltqmd0fsf/L kl/of]hgfnfO{ c;kmn csf{] /fhgLlts k|0ffnL rflxPsf] 5 clwsf/x¿sf] k|of]u :jfwLgtf /
lxgtfaf]wsf] 89]nf] ;NsfOlbPsf]5 . ;+;bLo /fhgLltsf ;f/yL ag] . l;4fGt u|fkm lbgk|ltlbg cfsfl;bf] 5 . ljleGg kfg}k{ 5{, s'gk} lg ;}lgs ultljlwnfO{ o:tf] k|0ffnLnfO{ g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbL bfloTj;Fu hf]8/] ug]{
;ft bzs nfdf] /fhgLlts cfGbf]ng, / cfr/0fsf] a] d ] n , gSsnL tYof+s / ;j]I{ f0f cg';f/ /f]huf/Lsf] lakmn agfpg' k5{ . Psbd} ;fFrf] s'/f ;dfhjfb eGg ;lsG5 . o;n] dhb'/, k|0ffnLsf] lgdf{0f x'g5 ] .
qmflGt / ljb|fx] sf] pTsif{ kl5 klg cfly{s cfZjf;gx¿sf] af9L, e|i6frf/sf vf]lhdf j}w cj}w af6f]af6 &) nfv xf] ls Pd;L;L cfly{s ;xof]u xf]Og ls;fg, dWod ju{ / /fli6«o k"lF hktL #= cfly{s ljz]iftf
;fdflhs, /fhgLlts, ;f+:s[lts sf08}sf08sf vft, ljleGg kfqsf] eGbf a9L o'jfn] b]z 5f]8g\ clezKt ;xof]usf] cfj/0f dfq xf], cg'bfg xf]Og ju{sf] ;d:of xn ub{5 . dlxnf, >lds – g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbn]–bnfn
¿kfGt/0fsf] af6f] cj?4 x'bF f bnfn pTyfg / ktgsf] >[v+nf, k'/fgf ePsf 5g\ . :s'n sn]h l/Qf x'bF } uPsf cltqmd0f xf], cd]l/sL ;}Go /0fgLlt ;d'bfo, hfthflt ju{ / pTkLl8t k' F h LjfbL :jfldTj cGTo ub} {
k'h
F Ljfbn] g]kfnsf] cy{/fhgLltnfO{ bnfnx¿sf] ktg / gofF bnfnx¿sf] 5g\, kf;kf]6{ agfpg] / agfPsfx¿sf] xf] . o;n] g]kfndf ljWj+;sf/L ;+s6 If]qsf] k|ltlglwTj ;'lglZrt x'g;S5 . ;dfhjfbL PsLs[t cfly{s :jfldTj
cfˆgf] lgoGq0fdf lnPkl5 g]kfn clxn] pTyfg, j}ej / lanfl;tfsf] k|lt:kwf{n] tfFtLsf] sxfnLnfUbf] ljj/0fn] b]zsf] af]s/] NofPsf] 5 . ;}lgs kl/of]hgfsf] hgtfn] lgdf{0f u/]sf k|fs[lts ;+:s[ltsf] sfod x'g]5 . bnfn k'FhLjfbL
lj36g / cu|udgsf] ;+qmd0fsflng /fhgLltnfO{ ljb|k' Ls/0f ul//x]sf 5g\ . cy{tGqsf] eofjx cj:yf lrq0f ¿kdf Pd;L;L nfu" x'g glbg ;dod} /Iff x'G5, c/fhstf / c;lxi0f'tf :jfldTj eg] s f] lgud Pj+
rf}af6f]df plePsf] xf] . t;y{ b]znfO{ csf]l{ t/ cu|ufdL ¿kfGt/0fsf] nflu– ul//x]s} 5 . s[lifof]Uo ax'pkof]uL hldg b]zeQmx¿n] alnof] df]rf{ lgdf{0f u/]/ lgoGq0f x'G5 . ;a}vfn] xdnfx¿ lakmn Psflwsf/jfbL k'h F L;Fu ;fF7ufF7 u/]/
tTsfn cu| u fdL / k| u ltzLn jfdkGyL, nf]stflGqs u0ftGqjfbL, x'bF fx'bF } klg hDdf tLg dlxgfnfO{ dfq ;zQm k|ltjfb ug{' xfd|f] b]z / hgtfsf] x'G5g\ . g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbn] b]zsf] cy{tGqdfly d'¶Le/ bnfn
¿kfGt/0fsf] vfFrf] k/]sf] 5 . o; b]zeQm / ;dfhjfbL zlQmx¿n] k'Ug] pTkfbg 5 . pBf]u snsf/vfgf lxtdf x'g5 ] . jt{dfg g]kfnsf] ;d:ofsf d'Vo b'O{ k'h
F Lkltju{n] lgoGq0f sAhf ug]{
cjwf/0ff kqdfkm{t\ g]kfnLhgn] ;Grfng ul//x]sf] ;+3if{, cfGbf]ng / w/f;oL 5g\ . ;/sf/L pBf]usf hldg ;+s6sf d'Vo sf/0fx¿M ufF7f k'msfpg] 5M Ps–g]kfnsf] :jfwLgtf k|0ffnL xf] . o;n] hgtf;Fu /x]sf]
em]Ng'k/]sf] ljleGg ;+s6x¿, ;+s6sf qmflGtnfO{ cj?4 ug{, cf]em]n kfg{ / / d]l;gx¿ ;d]t dflkmofx¿sf] != ljs[t ;+;bLo /fhgLlts k|0ffnL . / ;fj{ef}ldstfdf ;fd|fHojfbL x:tIf]k k'h
F L klg s]xL JolQmsf] vNtLdf hDdf
sf/0fx¿ / ;dfwfgsf af/]df ;dfhsf 3]/faGbL ug{ ljleGg if8\oGq rln/x]sf ;]l6ªdf laqmL u/]/ vfg] zf;sLo @= e"d08lns[t k'h F LjfbL ;fd|fHojfbL cGTo ug],{ b'O–{ bnfn k'hF LjfbL ;Qf / u5{ . b]zsf] k'FhL klg ljb]zL
;a} tx;Dd ljdz{ ug{ vf]lhPsf] 5 . 5g\ . oyfl:yltsf] kIfkf] i f0f / tl/sfn] ldq /fi6«x¿n] agfO lbPsf x:tIf]k / k/fwLg, nfrf/ zf;sLo g]kfnL hgtf aLrsf] cGt/lj/f]w xn dflnsnfO{ ;'lDkG5 . gful/sx¿nfO{
;'emfj ;+s + ng ug{ vf]lhPsf] 5 . df}hb' f kZrudgsf] tfj]bf/Ltf, km]/L g]kfnsf] pBf]ux¿ klg ca Oltxf;sf kfgfdf cfr/0f . ug]5 { / ljutsfndf k|of]u ePsf a]/f]huf/x¿sf] eL8df kl/0ft
;+;bLo Joj:yfjf6 dfq hgtfsf] cfzf /fhgLltdf slyt ljsNksf] /l;nf gf/f l;ldt ePsf 5g\ . d'No j[l4 rsf]{ #= bnfn k'h F LjfbL cy{/fhgLlt / ;dfhjfbL ;Qfsf l;df / sldnfO{ ul/lbG5 . ax';+Vos hgtfnfO{
ck]Iff ;Daf]wg gx'g] lgZsif{;lxt nufFpbF } hgtfdf JofKt c;Gt'li6 / 5 . o:tf cfly{s ;"rsf+sx¿sf] k/lge{/ cy{tGq . xn ub}{ e"d08nLs[t ;fd|fHojfbsf] s+ u fn agfpF b } d' ¶ Le/nfO{
dxf;lrj ljKnj ;Lsf] g]tT[ jdf PsLs[t lg/fzfsf] b' ¿ kof] u ug{ rsf] { gsf/fTds cWofjlws ljj/0f nuftf/ $= >d / pTkfbgzLn ;+:s[ltaf6 n'6v;f}6 / ljWj+;sf/L if8\oGq ljkmn cltwgf9\ o df ablnlbG5 .
hgqmflGt ul//x]sf] kf6L{ g]kfn sDo'lg:6 lqmoflzntfdf k|s6 ePsf] 5 . ;fj{hlgs eO/x]sf 5g\ . csf]l{ t/ Ro' t –k| z f;sLo, /fhsLo agfpg] 5 . g]kfn / g]kfnLsf ax'juL{o, ;dfhjfbL PsLs[t :jfldTjn]
kf6L{n] ;dfwfgsf] pkfo k|:t't u/]sf] oL ;a} s'/f jt{dfg ;+;bLo Joj:yf, ljb]zL C0f / o'jfx¿n] k7fOlbPsf] pkef]QmfjfbL cfr/0f . ax'hflto, ax'wfld{s, ax';f+:s[lts ;a} k'lhnfO{ hgtflt/ kmsf{OlbG5 . h:n]
5 . oxfFx¿nfO{ /rgfTds ;'emfjsf] kf6L{ / ltgsf g]tfx¿sf] c;kmntfaf6 ljk|i] f0f, rsf{] s/ / Aofh c;'nLn] k};fsf] g] k fndf ljBdfg lrGtgwf/fx¿ ljz]iftfnfO{ b]z / hgtfsf] kIfdf k'hF Lsf] cToflws kl/rfng eO{
nflu xflb{s cfu|x ub{5f}+ . lgl:sPsf ljsf/x¿ x'g\ . df}h'bf kxf8 y'lk|Psf] 5 t/ cfly{s dlGbsf] != kZrufdL wf/f M j+z k/Dk/f Pstfj4 ug]{ / cu|ufdL cfly{s– pTkfbgdf j[l4 x'G5 eg] a]/f]huf/Lsf]
cfb/0fLo ldqx¿, u0ftGqnfO{ bnfn k'h F Ljfbn] lgoGq0fdf s'O/f]df cfd gful/sx¿, pBf]uL, / wd{nfO{ /fhgLltsf] ldof] dfg]/ ;Qf ;fdflhs ¿kfGt/0f ug]{ /fhgLlts cGTo;Fu} gful/ssf] hLjgdf ;d[l4
g]kfn clxn] Oltxf;s} ;jf{lws /fVg'sf kl/0ffdx¿ x'g\ . bnfn k'h F Ljfbn] Jofkf/L ;a} lklN;g' k/]sf] 5 . k};f k'g/fudg ug{ lqmofzLn ;fdGtjfbL k|0ffnL, g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbL k|fKt x'G5 . ljQLo ;d:of xn u/L
r'gf}tLk"0f{ / ;Dj]bgzLn df]8df 5 . lgoGq0fdf /fv]sf] u0ftGqnfO{ j}1flgs sxfF hfG5 s'g} dtna 5}g, ljsf; / kfq / k|jl[ tx¿ o; wf/fdf ;lqmo k|0ffnL xf] . of] k|0ffnL jt{dfg e|i6frf/ lgoGq0f ug{ e|i6frf/sf
cd]l/sfn] Pd;L;L kl/of]hgf af]s/] ;dfhjfbL u0ftGqdf ¿kfGt/0f ug{ ;+3if{ ;d[l4sf] ;/sf/L efif0f lgs} rsf]{ 5 . 5g\ . o; lrGtgwf/fn] ;dfhsf] ;+ljwfgnfO{ ;dfhjfbL ;+ljwfgdf >f]tx¿ g} aGb ul/lbG5 .
g]kfnsf] :jfwLgtf / ;fj{ef}d;Qfdf / qmflGtdf x]lnPsf], g]kfn sDo'lg:6 c? s'/f hlt;'s} u/]klg To;sf] ultzLntfnfO{ cl:jsf/ ub{5 . o:tf] ¿kfGt/0f-;+zf]wg_, hgdt;+ux| jf – ;dfhjfbL cy{k0| ffnLn] cfTdlge{/,
7f8f] x:tIf]k u/]sf] 5 . zf;g kf6L{;uF ul/Psf] tLg a'bF ] ;xdlt /fHosf] s'g} cy{ x'bF g} . cy{tGqdf tLgj6f /fhgLltn] Oltxf;sf] kfË|fnfO{ pN6f] PsLs[t hgan -qmlGt_ u/]/ :yfkgf k|lt:kwf{Tds / ;d[l4nfO{ PsLs[t
k|0ffnLdf hgtfsf] kx'r F lgs} sdhf]/ tkm{af6 pNn+3g ug]{ / nfu" gug]{ ;d:ofn] ;"rsf+s d'Vo dflgG5g\ Ps pTkfbsTj– 3' d fP/ lgsf;sf] cj} 1 flgs / ug{ ;lsG5, x'G5 . ub{5 .
5, hghLljsfsf] ;d:of ljs/fn 5g\ . g]kfnsf] /fhgLltnfO{ c? ;+s6u|:t s[lif, cf}Bf]lus, ;]jf, b'O{ /f]huf/L ;[hgf, cf}lrToxLg ts{sf] ;xf/f lnG5 . g] k fnL ljz] i ftfsf] ;dfhjfbsf – ;dfh / gful/ssf] hLjgk|lt
e|i6frf/sf sf08}sf08sf vftdf agfpFb} nu]sf] 5 . g]kfnL hgtfsf] tLg–k'h F Lut vr{ . oL ;a} ;"rsf+ssf] @= oyfl:yltjfbL wf/f M df}hb' f d'Vo ljz]iftfx¿ pQ/bfoL gful/ssf nfuL ufF;, afF;,
zf;sx¿ ;'lt/x]sf 5g\ . :jf:Yo, lzIff aLrdf ;dfhjfbsf] hLjGt ;kgfn] sxfnLnfUbf] tYof+ssf] af/]df ;a}nfO{ Joj:yfsf] dlxdfdlG8t ug],{ ;d:ofsf] != bfz{lgs dfGotf M ;dfhsf] skf;, lzIff, :jf:Yo, /f]huf/L /
h:tf cfwf/e" t cfjZostfx¿ cfzfsf] pHofnf] ljsNk b]vfO/x]sf g]kfn hfgsf/L / cg'el" t g} 5 . e|i6frf/sf] sf/0f cy{/fhgLlts Joj:yfdf gvf]Hg], ljsf; s'g lbzfdf hfG5 eGg] lgisif{ ;"rgfsf] clwsf/ ;'lglZrt ug]5 { .
cfdhgtfsf] kx'r F af6 6f9f 5g\\ . g]kfnL sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;L cs06s >[vnf– olt, cf]DgL, lu/LaGw' ;d:ofnfO{ cd's kfq / kf6L{;uF dfq tt\ ;dosf dfgsåf/f lgwf{/0f ul/G5 – cTolws ;d[l4sf] nflu JolQm /
o'jf ljBfyL{x¿n] g]kfndf eljio b]Vg nufotsf g]tfx¿nfO{ kqmfp k'hL{ hf/L 6L :6]6, Pg;]n, ;'g, gSsnL e'6fgL hf]8g\ ,] ljwfg / 3f]if0ff kqx¿df / x'G5 . ha ljsf;qmddf gofF ;DaGw, ;+:yfn] Ifdtf k|of]u ug]{ ;Dk"0f{
5f]8/] nfvf}s + f] ;+Vofdf ljb]lzg afWo u/]/ g]kfnnfO{ ;+s6sf] e"d/Ldf km;fO{/xg] z/0ffyL{, afF;jf/L, nlntf lgjf; h:tf nf]stGq, ;dfhjfb cflb ;a} n]Vg] gofF cg';Gwfg / gofF dfgsx¿ cufl8 cj;/ ;[hgf ul/g]5 . Go'gtd hLjg
5g\ . kl/jf/ ;dfhx¿ lj36g if8\oGq rln/x]sf] 5 . j:t'tM /fhgLlts sfG8}sf08sf] nfdf] ljj/0f k9\g} k6\of/ t/ sfo{Gjogdf hfg slxNo} tof/ cfpF5g\, klxNo}sf] lbzf clgZro aGg Joj:yfkgdf /fHon] bfloTj axg
eO/x]sf 5g\ . df}h'bf kl/kf6Ldf cfly{s ¿kfGt/0fsf] ck"0f{tf / ;+s6nfO{ nfUbf] 5 . e|i6frf/ ;+:yfut gLltut gx'g,] l;4fGt / cfr/0fsf] aLrdf k'U5 . olb xfdLn] rfx]sf] lbzf ;'/lIft ug]5 { .
pHofnf] eljiosf] 9f]sf aGb x'bF } uPkl5 y]Ug ;Sg] k|0ffnL gx'g' g} cfhsf] / cfr/0fut ¿kd} dxfdf/Lsf] ¿kdf slxNo} d]n gb]lvg], c?nfO{ ufnLunf}h ug{ rfxG5f}F eg] ablnPsf] j:t' of – s[lif pTkfbgaf6 cfTdlge{/ /
g]kfnL ;dfh pHofnf] eljiosf] gofF /fhgLltsf] d'Vo ;+s6 xf] . t;y{ ca km}lnPsf] 5 . oL ;a} ljsf/x¿, g]kfnsf] u/]/ cfk"m /fd|f] b]lvg], ;+;bLo ;dfhnfO{ lg/Gt/ ¿kfGt/0f ug]{ Ifdtf cf}Bf]lus pTkfbg, Jofkf/af6 ;d[l4
ljsNksf] Aou| k|ltIffdf 5 . hgtfn] ;dfhjfbL /fhgLlts k|0ffnL dfGo cy{/fhgLlt bnfn k'hLkltsf] sAhfdf ljsf/af6 cflht hgcfqmf]znfO{ xn /fVg} k5{ . o;nfO{ clgZro–;Defjgf, xfl;n ul/g]5 .
km]l/ gFof ljZjf;, cfzf / cfbz{nfO{ zlQmx¿ aLrsf] ;xsfo{ / PstfnfO{ k'u]kl5 lglDtPsf x'g\ . g]kfnL ug{ Joj:yfsf] ljsNk gvf]Hg] ultdf/f, /Iff / ¿kfGt/0fsf] bfz{lgs lgodn] – cfly{s kf/blz{tf / cg'zf;g ;'b9[
k'gu{7g ul//x]sf 5g\ . hgtfdf km]l/ alnof] agfpFb} b]znfO{ g]kfnL ljz]iftfsf] cy{tGqnfO{ bnfn k'hLjfbsf] lhDdf gofF / k'/fgf kfq / k|jl[ Qn] o; ;xL lbzf k|bfg ug{ ;S5 . ul/g]5 .
ljZjf; / cfzf hfu[t x'bF } uPsf] 5 . ;dfhjfbdf ¿kfGt/0f ug{k' b{5 . c? nufpg] sfd gjpbf/jfbL cy{gLlt / lrGtgwf/fnfO{ af]ls/x]sf 5g\ . @= /fhgLlts ljz]iftf M g]kfnL – /fli6«o pBf]uL, Jofkf/Lsf] ;+/If0f /
;+s6 ;w}+ r'gf}tL af]s/] dfq cfpFbg} kfN;L ukmsf] s'g} cf}lrTo 5}g . o;sf g]kfnL Ph]G6x¿n] u/]sf x'g\ . #= cu|ufdL wf/f M :jfwLgtfsf] ljz]iftfsf] ;dfhjfb g]kfnL >lds ;Da4{g ug]5 { . g]kfnsf] /fi6«lxt
;Defjgfsf] gofF 9f]sf 9S9SofpFb} klg ;dfhjfbsf] hLjGt k|of]u / pHofnf]n] ca of] ;d:ofnfO{ xn ug]{ cy{gLlt kIfdf pleP/ qmflGt / alnbfgaf6 hgtf Pj+ ;dfhsf] cu|ufdL Pj+ cg'¿k k|jz ] ug]{ / ;~rfng ul/g]
cfO/x]sf] x'G5 . v'Nnf tl/sfn] ax; dfq lg/fzfnfO{ cfzfdf, cljZjf;nfO{ eg]sf] g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbL k|fKt pknAwLnfO{ /Iff ub}{ ;+s6sf] d'Vo k|ultzLn k|ltlglwTj ug]{ sDo'lg:6, ljb]zL pBf]uklt, Jofkf/Lx¿nfO{
u/f},+ ljgf cfu|x gFof lgZsif{ lgsfnf}+ . ljZjf;df, lj36gnfO{ k'gu{7gdf cy{gLlt xf] . sf/s bnfn k'h F LjfbL Joj:yfnfO{ ;dfhjfbL, nf]stflGqs u0ftGqjfbL / plrt cj;/ / ;'/Iff k|bfg ug]5 { .
xfdLn] kf6L{sf] tkm{af6 of] cleofg ¿kfGt/0f ug{ ;lsG5 . o;sf] k|of]u # = j}bl] zs x:tIf]k / :jfwLgtfsf] ;dfhjfbL Joj:yfdf ¿kfGt/0f ug{ b]zeQm rf/ ldq zlQmx¿sf] /fHo – g]kfnsf] hn;|ft] , ljB't, hËn,
rnfO/x]sf 5f},+ xfdLnfO{ cfzf / ljZjf; g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n,] cfGtl/s kf6L{ ;d:of tof/ x'g] / ;xdt x'g] kfq, k|jl[ Q / Joj:yf xf] . o;n] sDo'lg:6, ;dfhjfbL, hl6a'6L, vlgh, hldg, ;f+:s[lts
5 xfd|f cjwf/0ffx¿ oxfFx¿sf ;Nnfx, hLjgdf pT;jdo 9+un] nfu" ul//x]sf] cd]l/sL kl/of]hgf Pd;L;L, g]kfnL zlQmx¿n] o; lrGtgwf/fnfO{ nf] s tflGqs u0ftGqjfbL / -af“sL ^ k]hdf_
6 @)*) ;fn kmfu'g @& ut] cfOtaf/
jt{ d fg===== of]hgfa4 ljsf; ug]{ gLlt canDag

cGt/f{li6«o >lds dlxnf cfGbf]ngsf] Oltxf;


ljZjsf] hg;+Vofsf] cfwf lx:;f k'?ifk|wfg zf;g Joj:yfsf] lj/f]w ub}{ cfGbf]ngnfO{ >dhLjL ju{sf] cfGbf]ng dlxnf lbj;sf] ¿kdf dgfpg Snf/f
;Dkbf / ko{ 6 gnfO{ cfly{ s
cfwf/sf] d"n>f]tdf ablng]5 .
– cfly{s sfo{df k|ljlw / dfgj
>dnfO{ ;dfof]hg ug]5 { . vf8L
x'g5 ] .
^= cGt/f{li6«o ;DaGw
g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbn]–
ljZj;Fu :jfwLgtf / ;xsfo{sf] gLltdf
sfd ug]5 { . d'VotM k~rzLntfsf]
dlxnfn] cf] u 6] s f 5g\ . dfgj /fHo ;+ o Gqdf dlxnfsf] ;dfg -juL{o cfGbf]ng_ ;Fu hf]8/] cfd"n h]l6\sgåf/f /flvPsf] k|:tfj Psdtn] c/asf d/e"ld / sfnf kxf8nfO{ l;4fGtdf pleP/ ;a};uF ;xsfo{df
;dfhsf] ljsf;sf] Oltxf;df s] clwsf/sf] dfu z'? u/]ls lyOg . kl/jt{gsf] cleofgsf] g]tT[ j ub}{ sn/f kfl/t ePsf] lyof] . ;'Gb/ agfpg] kfv'/fx¿ g]kfn a9\g5 ] . g]kfn c;+nUg cfGbf]ngsf]
kfOG5 eg] cflbd ;fDojfbsf] pgsf] To; sbdsf] kIf / ljkIfdf h]l6\sg nufot qmflGtsf/L dlxnfx¿ ;g\ !(!! af6 dfr{ * sf] lbgnfO{ agfpg] cleofgdf /f]huf/L;lxt ;b:o eP/ k|efjsf/L e"ldsf v]Ng]5 .
cGTolt/ To; ;dfhdf dft[ ;Qf ax; z'? ePsf] lyof] . pgL eg] lg/Gt/ lqmofzLn /x]sf lyP . ljZje/ ;dfgtfsf] cfGbf]ngsf] ¿kdf nfda4 ul/g]5 . ljZjsf] h'g;'s} – g]kfndfly s'g} klg sfnv08df
;~rfngdf lyof] . h;nfO{ dlxnf clwsf/ k|flKtsf] cleofgdf ;g\ !*^* df j}1flgs ;fDojfbsf dgfpg yflnof] . ;g\ !(!$ df klxnf] uf]nfw{df k'us ] f g]kfnL lj1 / bIf nflbPsf c;dfg, /fi6«lxt ljkl/tsf
k|fljlwsx¿sf] Ifdtf / cg'ejnfO{ ;GwL–;Demf}tf vf/]h of k'g/fjnf]sg
dft[;tfTds ;dfh elgG5 . Tolta]nf lg/Gt/ nflu/x]sL lyOg . kl5 pgn]] ljZjo'4 ePsf] ljleGg b]zsf b]zeQm, g]kfnsf] ljsf; / ;d[l4sf] sd{df
;dfhsf dflns dlxnfx¿ lyP . ;dfhjfb / dlxnf -;f]l;of]lnHd P08 zflGtlk|o >dhLjL hgtf To; o'4sf] ug]5 { . 7'nf dfdnfx¿df lg0f{o lng'
hf]l8g] 5 . k/]df hgdt;+ux| k|of]u ug]5 { .
ha dfgj ;dfh ju{sf] pTklQ ljd]g_ gfdsf] lgs} uxlsnf] k':ts lj/f]wdf plqPsf lyP . o'/f]kdf >lds $= ;f+:s[lts ljz]iftf
eof], To;} avt dft[;QfnfO{ ckb:t k|sfzg ;d]t u/]ls lyOg\ . dlxnfn] o'4lkkfz'x¿sf] e08fkmf]/ ub}{ – ljZj dfgj hfltnfO{ k'FhLjfbL
– g]kfn ax';:+ s[lt ePsf] b]z xf] . ljZjaf6 ;dfhjfbL ljZjdf hfg
u/]/ k[lt;tfTds ;dfhsf] :yfkgf o;sf] l7s !) jif{kl5 !&*( sf] ljZjzflGt / /fli6«o d'lQmsf nflu hgtfn] nfdf] >d, ;3if{ / hLjg k|fT] ;flxt ug]5 { .
eof] . k'?ifx¿ ;DklQsf dflns aGg cS6f]a/df k]l/;sf u/La / >dhLjL cGt/f{ l i6« o lnu u7g ub} { o' 4 ;~rfngsf] qmddf s]xL ;RrfO, s]xL – ljZjsf ;a} b]zsf] zflGt, ;dfgtf,
k'u] . Tof] bf; o'lug /fHo;Qfsf] pbo dlxnf r/d dx+uLsf] lj/f]wdf h'n; ' g/f]lsP;Dd cGt/f{li6«o >lds dlxnf e|d, s]xL sfNklgs cf:yfsf :jtGqtfsf] kIfdf pleg]5 . s'gk} lg
eof] h;nfO{ bf;:jfdL ;dfh jf /fHo lgsfn]/ wgf{ ug{ k'us ] f lyP . ;g\ !*#@ lbj; -dfr{ *_ nfO{ o'4 lj/f]w / cfwf/df lgdf{0f u/]sf k/Dk/fut axfgfdf Ps b]zn] csf]{ :jtGq
Joj:yf elgG5 . To;kl5 k'?ifn] df cfOk'Ubf g]b/Nof08sf] Ps sk8f ljZjzflGtsf] kIfdf dgfPsf lyP . ;g\ ;+:s[ltx¿ 5g\ . o:tf ;+:s[ltdf b]Zdfly ljz]if zlQmzfnL b]zaf6
dlxnfx¿nfO{ bf;bf;Lsf] ¿kdf k|of]u sf/vfgfdf sfd ug]{ >lds dlxnf !(!& sf] cGt/f{li6«o >lds dlxnf /x] s f ;RrfOx¿sf] ;+ / If0f, ul/g] x:tIf]k, cltqmd0f / xdnfsf]
ug{ yfNof] / k'?ifn] dlxnfnfO{ of}g bf;k|yf lj/f]wL ;dfhsf] u7g u/L lbj;sf] cj;/df ?;sf >dhLjL hglj/f]wL ;+:s[ltnfO{ lg?T;flxt, lj/f]w ug]5 { .
ef]ssf] ;fwg / ;Gtfg hGdfpg] c;dfg Jojxf/sf lj?4 cfjfh p7fpg x:taxfb'/ s]=;L= dlxnfx¿n] ef]ud/L, o'4 / hf/zfxLsf kl/dflh{g tyf hgpkof]uL u/fpg'
kb{5 / hg;+:s[ltx¿sf] ;Ddfg,
&= ;'/Iff
d]l;gsf] ¿kdf k|of]u ug{ yfNof] . yfn]sf lyP . l;4fGtsf/ sfn{ dfS;{n] dlxnf lj?4 cfGbf]ng u/]sf lyP . pQm – ;dfhjfbdf b]zsf] :jfwLgtfsf] /Iff
;+/If0f / k|f]T;fxg ug{'kb{5 . / cfdgful/sx¿sf] ;'/lIft hLjg
To;kl5 -bf; o'ub]lv cfh;Dd_ k'h
F Ljfbsf] ljsf;n] cff}Bf]lus clwsf/sf] k|ZgnfO{ ;zQm 9+un] p7fpFb} cfGbf]ngdf sf/vfgf x8tfn u/L ;Dk"0f{ ;f+:s[lts lje]b / cfly{s –dfgl;s
dlxnfx¿ ;DklQljlxg aGg k'u] . k}Qs [ dhb'/x¿sf] lg/Gt/ ljsf; x'g' /f]huf/Ldf dlxnfn] cj;/ kfpg'sf ;fy} >ldsx¿n] ;fy lbPsf lyP . To;} ;'lglZrt ug]{ ;fdflhs ;'/Iff gLlt
zf]if0fsf] cGTo ug}k{ 5{ . aGg]5 . afXozlQmsf] x:tIf]k,
;DklQsf] xsbf/ 5f]/f aGg] k|yf z'? :jfefljs} lyof] . To;n] ubf{ zf]if0f lzz' :ofxf/nufotsf] Joj:yf ul/g'kg]{ jif{ cyf{t\ ;g\ !(!& cS6f]a/ @% - – /fHon] cfˆgf hgtfsf] Oltxf;, uf}/j,
u/]kl5 5f]/Lx¿ ;DklQljlxg aGg k'u] . lj?4 l;+uf] o'/f]ke/L g} cff}Bf]lus dfudf hf]8 lbPsf lyP . ;fy} >lds gf]eD] a/ &_ sf lbg dxfg\ ?;L cS6f]a/ anldrfO, cltqmd0faf6 b]zsf] /Iff
kf}/v ;+:s[ltsf] ;+/If0f / ljsf; ug]{ klxnf] gLlt aGg]5 eg] b]zleq
of] cj:yf cfh;Dd klg sfod} 5 . qmflGtsf] cfFwL rnfpFb} lyP . To; dlxnfx¿nfO{ ljZj >lds cfGbf]ngdf ;dfhjfbL qmflGt ;DkGg eof] . ug]{ ul/ sfo{qmdx¿ ljsf; ug]5 { . a;f]af; ug]{ x/]s gful/sn] s;}sf]
dlxnfnfO{ ;DklQaf6 dfq ljlxg u/fPg ;dodf dhb'/nfO{ ;+ul7t ug]{ ;+u7g ;xefuL x'g cfu|x ;d]t u/]sf lyP . To;kl5 ?;L dlxnfx¿n] /fhgLlts – hgtfsf] ;F3if{, qmflGt, ljb|fx] / lyrf]ldrf], zf]if0f pTkL8gljgf hLjg
ls /fHo ;Qfsf] xsbf/ aGg], lzIff / To;nfO{ dfu{bz{g ug]{ j}1flgs tyf To;kl5 ;g\ !*&! df cGt/f{li6«o ¿kdf ;dfgtf / :jtGqtf k|fKt u/]sf >lds hgtfsf] d]xgtn] ;[hgf afFRg ;Sg] cfGtl/s ;'/Iff gLlt lgdf{0f
bLIff cfh{g ug]{ g};lu{s clwsf/af6 qmflGtsf/L l;4fGtsf] cefj lyof]] . To; sDo'lg:6 cfGbf]ngsf] Oltxf;df Pp6f lyP ;g\ !($* sf] * dfr{df :k]gsf] ePsf gljg, ef}ltsjfbL, j}1flgs bf];f| ] aGg]5 .
;d]t alGrt t'NofpFb} NofOof] o;/L cefjnfO{ k"lt{ ug]{ u/L ljZj ;j{xf/f P]ltxfl;s kl/36gf 3l6t x'g k'Uof] . d]l8«8 zx/df xhf/f}+ >lds dlxnf ;+:s[ltnfO{ ljz]if ;Ddfg, ;+/If0f / – !* jif{ k'us ] f x/]s g]kfnL gful/snfO{
dlxnfnfO{ bf];f| ] bhf{sf] gful/ssf] ju{sf] jsfnt ub}{ ;g\ !*$*, km]ac | /L Tof] s] xf] eg] k]l/; sDo'g -!* dfr{ – ;/sf/sf] lg/+sz ' tflj?4 k|bz{gdf ljsf; ug]5 { . cfwf/e"t ;'/Iff tflnd lbg] Joj:yf
¿kdf emfl/of] . cfh;Dd klg s}of}+ @! sf lbg sfn{ dfS;{ / k|m8] l/s @* d] !*&!_ xf] . k]l/; sDo'gsf] plqPsf lyP . – x/]s gful/sn] >d / ;dosf] k|of]u ul/g]5 . b]zsf] /Iff ug{ aflnu
ug]{ cj;/ ;[hgf ug]5 { . o'jfx¿nfO{ hg–ldlnlzofs/0f ug]{
b]zx¿df dlxnfx¿nfO{ ef]6flwsf/ - P+uN] ;n] æsDo'lg:6 3f]if0ffkqÆ sf] c;kmntf kZrft\ k'h F LjfbL zf;sx¿n] To:t} dfr{ * s} lbg lrlgof – 1fg / >dnfO{ :jb]zd} /fv]/
dtbfg_ ug{ kfpg] clwsf/af6 alGrt k|ltkfbg u/] . To;kl5 ;j{xf/f >lds cfGbf]ngnfO{ lgd{dtfk"j{s dlxnfx¿n] hfkfgL cfqmd0fsf lj?4 gLlt lnOg]5 .
pTkfbgnfO{ lgof{t ug]{ ;+:s[ltsf] *= g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbn]
t'NofpFb} -3/]n–' 3/ leqsf] sfd_ sfddf, >dhLjL ju{n] cfˆgf] d'lQmsf] l;4fGt bafpg yfn] . To;k|sf/sf] u+eL/ n8\g / dlxnfx¿sf] hLjg ;'wf/ Nofpg] ljsf; ug]5 { . ljb]zLsf] rfs/L ug],{
u[xgLsf ¿kdf l;ldt_ t'NofpFb} / qmflGtsf/L ljrf/ tyf ;+u7g k|fKt cj:yfnfO{ lrg{ / >lds ju{sf] d'lQmsf p2]Zon] æ;Ldf If]qLo dlxnf ;+3Æ u7g d' V ot
dfu]/ vfg], xft k;f/]/ vfg] k/fl>t ls;fgnfO{ hldg, dhb'/nfO{ plrt
NofOPsf] 5 . s] x L b] z x¿ - u¥of] . dfS;{–P+uN] ;åf/f dfS;{jfbsf] nflu ;fdflhs hgjfbL >lds kf6L{sf] ub}{ /fli6«o ;'/Iffsf ljifodf cfˆgf] cfbt, ;+:sf/sf] cGTo ug]5 { . tna, ljBfyL{nfO{ j}1flgs lzIff,
ckmuflg:tfg h:tf b]zx¿_ df k|ltkfbg / dfS;{jfbL bz{g åGåfTds u7g eof] . dlxnf >ldsx¿ klg ;Dj]bgl;ntf k|:t't u/]sf lyP . – >d, dgf] / ~hg, cWoog– la/fdLnfO{ pkrf/, o'jfnfO{ /f]huf/,
5f]/Lx¿nfO{ k9\g kfpg] clwsf/dfly tyf P]ltxfl;s ef}ltsjfbsf] c0j]if0fn] To;df ;+ul7t x'g yfn] . To;/L >lds o;/L dfr{ * ljZje/sf >lds cg';GwfgnfO{ ;dfhjfbn] gofF j}1flgsx¿nfO{ cg';Gwfg s]Gb|,
k|ltaGw nufpFb} cfPsf 5g\ k'?if k|wfg ljZj /fhgLlts lIflthdf xnrn k}bf dlxnf /fhgLlts bndf ;d]t ;xefuL dlxnfx¿n] cfˆgf] d'Qm cfGbf]ngsf] ;+:s[ltsf] ¿kdf ljsf; ub{5 . dlxnfnfO{ ;'/Iff;lxtsf] ;dfg clwsf/,
sxlnPsf k|ltlqmofjfbL zf;s ju{x¿ . ul/lbof] . To;n] >dhLjL tyf pTkLl8t x'g yfn] . k|tLssf] dgfpg yfn]sf] ^% jif{kl5 dfG5] ;dfhdf ;';Eo aGgsf nflu >lds ;d'bfonfO{ ;Ddfg;lxtsf] ljz]if
/fhgLltdf Pp6f egfO{ 5 æhxfF hgtfnfO{ cfˆgf] d'lQmsf] nflu ;+ul7t cd] l /sfsf ljleGg dlxnf ;+oQ' m /fi6« ;+3n] ;g\ !(&% df cfOk'Ubf >d, dgf] / ~hg, cWoog– clwsf/, dw] ; / hghfltnfO{
zf]if0f x'G5, ToxfF ;+3if{ x'G5, hxfF bdg ¿kdf cufl8 a9\g k|l] /t u¥of] . ;+u7gx¿ ldn]/ cd]l/sL /fli6«o dlxnf To;jif{nfO{ cGt/f{li6«o dlxnf jif{, cg';GwfgdWo] s'g} Ps eP/ dfq ;+ 3 Lotf;lxtsf] ;Qfdf ;dfg
x'G5, ToxfF ljb|fx] x'G5 .Æ xf], o; n]vdf o;} l;nl;nfdf ;g !*$* sf] dtflwsf/ ;+3 u7g u/]sf lyP . To;n] !(&%–*% nfO{ dlxnf bzs 3f]if0ff k'Ub}g . tLg} ljifodf ;Ifd / bIf k|ltlglwTj, s0ff{nL ;]tLdxfsfnLnfO{
eP/ dfq pm Pp6f of]Uo gful/s ljz]if ;'ljwf, sd{rf/L ;]gfk|x/LnfO{
dlxnfx¿n] z'? u/]sf] ljb|fx] / >lds h'nfO{df cd]l/sg dlxnf aLr æwfld{s cd] l /sfd dtflwsf/ ;DalGw ub}{ dfr{ * nfO{ cGt/f{li6«o lbj;sf] aGb5 .
dlxnfx¿n] cfˆgf] d'lQmsf lglDt z'? clwsf/ / ;fdflhs v/faLÆ ljifodf cfGbf]ngnfO{ ;zQm 9+un] cufl8 ¿kdf dgfpg] 3f]if0ff u¥of] lgZkIf lhDd]jf/L, pBf]uLx¿nfO{
%= ;fdflhs ljz]iftf k|fT] ;fxg;lxtsf] ;'/Iff, dWod ju{nfO{
u/]sf] /fhgLlts clwsf/ k|flKtsf] ;]gs ] fkmN;df sfo{qmd cfof]hgf ePsf] a9fpg yflnPsf] lyof] . To;sf] k|efj g]kfndf * dfr{ – cdfgjLo hft Joj:yfnfO{ pGd'ng
lglDtsf] ljb|fx] / cGt/f{li6«o >lds lyof] . To; sfo{qmdn] dlxnf clwsf/ cGo b]zx¿df klg kg{ yfNof] . la|l6; dfr{ * nfO{ g]kfndf klxnf]k6s ;'/Iff / ;xof]u, b]zeQmnfO{ :jfwLgtf,
ul/g]5 . ;dfhsf ;fdflhs ;+:sf/, nf]stflGqs u0ftGqjfbL zlQmsf nflu
cfGbf]ngsf af/]df k|sfz kfg]{ k|oTg ;DalGw 3f]if0ffkq dfkm{t\ tLg a'bF ] dfu– ;+;b\df dlxnf clwsf/sfaf/]df s'/f lj= ;+= @)!& af6 cGt/f{li6«o >lds ;+:s[ltsf] ;+/If0f ub}{ wfld{s k|lt:kwf{ ;'lglZrt ug]5 { . ;a}sf nflu
ul/Psf] 5 . dlxnfdflysf] lkt[;QfTds zf]if0fsf] p7]sf] @% jif{ kl5 ;g\ !*(# df dlxnfn] dlxnf lbj;sf] ¿kdf dgfpg z'? cGwljZjf; af]S;L, wfdL, emfFqmL ;dfgtf ;a} s f nflu :jtGqtf
Oltxf;b]lv g} cyf{t\ lkt[;QfTds cGTo / ;dfg clwsf/, lzIff / dtflwsf/ kfpg] ljZjs} klxnf] b]zsf] ul/Psf] xf] . To;otf rf/ bzs kf/ k|yfnfO{ /fHon] pGd'ng ug]5{ . x/]s ;'lglZrt ug]5 { .
lje]bsf lj?4 dlxnfx¿n] ;+3if{ ub}{ /f]huf/Ldf ;dfg clwsf/ / ;dfg ¿kdf Go' l hNofG8sf dlxnfn] eO;s]sf] 5 . o; cjlwdf lg/Gt/tf gful/snfO{ j}1flgs 1fgåf/f cGtdf, ;fFrf] s'/f s] xf] eg]
cfPsf 5g\ . dlxnfx¿n] ;~rfng ub}{ dtflwsf/sf] pb\3f]if u/]sf] lyof]] . To; dtflwsf/ k|fKt u/]sf lyP . To; kfpFb} cfPsf] 5 . o; lx;fan] g]kfndf k|lzlIft ug]{ cleofg rflng] 5 . gjpbf/jfbL cy{/fhgLltsf] a]nufd
cfPsf tLg cfGbf]ng / ljb|fx] x¿df 3f]if0ffn] cd]l/sL dlxnf aLr ;g;gL 36gfn] ljZje/sf dlxnfx¿df klg cGt/f{li6«o >lds dlxnf lbj; – lzIff, :jf:Yo, oftfoft, ;'rgf h:tf lg/Gt/tfaf6 jt{dfg g]kfnsf] /fli6«o
k'?ifx¿ klg ;xof]uL aGb} cfPsf 5g\ . km}nfpg k'us ] f] lyof] . cfzfsf] ls/0f km}ng yfNof] . dgfpFb} cfPsf] Oltxf; klg nfdf] ljifonfO{ /fHosf] bfloTjleq nlug] 5 . ;+s6 xn x'g} ;Sb}g . b]zn] :jfwLgtf
dfgj ;dfhsf] ljsf;sf] Oltxf;df ;g\ !(%)–^) bzsdf k'h F Ljfbsf] ToxL l;nl;nfdf ;g\ !*(@ af6 eO;s]sf] 5 . ljut jif{ em} o; jif{ lzIff – s' g } k lg afnaRrf / ;dfhjfb k|fKt ug{ ;Sb}g . lglZrt
lzIffsf] cj;/af6 alGrt x'g] 5}gg\ . ¿kdf k/Dk/fut ;dfhsf k|rlnt
kGw|f+} – ;f]xf| +} tLj| ljsf;sf] qmddf ePsf] :jrflnt Snf/f h]l6\sgsf] ;Dkfbgdf hd{gLsf] klg cfh dfr{ *, @)@$ lj= ;+= ljifout cWoog–cg';Gwfgsf nflu
ztfAbLdf k'uk] l5 klZrd o'/f]kdf oGqsf] ljsf;n] sltko zf/Ll/s >lds dlxnf cfGbf]ngsf] d'vkq @)*) kmfu'g @% sf b]ze/sf >lds dfgsx¿ eTsfP/ gofF dfgjLo dfgs
lghL Pj+ ;+:yfut cWoognfO{ klg ;[hgf ug]{ b[li6sf]0f ;Qf / zlQmdf
k'h F Ljfbsf] ljsf; z'? eof] . To;n] sfdnfO{ d]l;gn] lj:yflkt ub}{ lyof] . æ;dfgtfÆ kflIfssf] dfWodaf6 tyf pTkLl8t dlxnfx¿n] cGt/f{li6«o 5'6 lbOg]5 . To;f]ubf{ klg /fHosf]
pTkfbg sfo{ tLj| ¿kdf cufl8 a9\g csf{t] km{ nfdf] / clglZrt sfo{ 306f, cGt/f{li6«o If]qdf g} dlxnf aLr ;r]tgf >lds dlxnf lbj;sf] ¿kdf w'dwfdsf a;]/ df]h ul//x]sf zf;sx¿nfO{
cfwf/e't dfGotfleq ul/g]5 . laemfO /xG5 . tT;dosf cu|ufdL
yfNof] vf;u/L c7f/f}+ ztfAbLdf k'Ubf dlxnfk|lt dgnflu Jojxf/ / zf]if0fsf cleofgsf nflu k|l] /t ug{ yfNof] . ;g ;fy dgfpg uO/x]sf 5g\ . – ljBfyL{nfO{ k|bfg ul/g] lzIffnfO{ r]tdfly ;fzsx¿sf] cj;fg gx'bF f;Dd
a] n fotsf] cff} B f] l us qmflGtsf] sf/0f >ldsx¿n] hLjgk|lt 3[0ff, /f]if, !*(& dfr{ * sf lbg plrt kfl/>lds g]kfnsf] sDo'lg:6 cfGbf]ng / ;a}eGbf klxn] j}1flgs, k|fljlws, anldrfO rln/xG5 . ljrf/ pTkfbg
;kmntf;+u} pBf]u– wGbf k'FhLsf] c;Gt'li6 / lr8lr8fx6 ylkb} lyof]] . / lglZrt sfo{306fsf] dfu ub}{ k| h ftflGqs cfGbf] n gdf xhf/f} + cfw'lgs, Jojxfl/s / ;'ne agfOg] x'G5g, ljdz{df hfG5g\, 1fg aG5g\ /
ljsf;df tLj|tf cfPsf] lyof] . To;n] kl/0ffdtM ;g !*%&, * dfr{sf] lbg cd]l/sfsf] Go'of]sd{ f >lds dlxnf dlxnfx¿, g]kfnL cfdfsf c;n tyf 5 . pRrlzIff;Dd k'Ubf s'gk} lg ;dfhdf ljtl/t x'G5g\, ;xh x'bF g} g\,
k'h
F Lkltx¿sf] cfly{s l:yltnfO{ dha't cd]l/sfsf] Go'of]sl{ :yt ;'tL sk8f k|bz{gdf plqPsf lyP . Tof] qmd cufl8 cfFl6 5f]/Lx¿n] hgjfb / hghLljsf ljBfyL{ Pp6f ljifodf of]Uo / bIf k'/fgf]nfO{ k|lt:yfkg ug{ t/ k'g:{ yflkt
agfpg'sf ;fy} ;fdGtjfbL ;Qf vf];L pBf]udf sfd ug]{ >lds dlxnf sfd a9\b} hfFbf Snf/f h]l6\sgsf] g]tT[ jdf k|flKtsf nflu hLjg pT;u{ ub}{ cfPsf] hgzlQm aGg ;Sg] agfOg] 5 . eP/} 5f8\5g\ –gofF ljrf/ / dfgsx¿ .
k'hF Lkltx¿sf] xftdf zlQm s]lGb|t x'g sf] 306f sd u/fpg] dfu ;lxt ;g !()& dfr{ * df hd{gLsf] uf}/jk"0f{ Oltxf; ufyf 5 g]kfnL – lzIffnfO{ cfly{s pTkfbg sfo{;uF ;dfh lj1fgsf] ultzLntf eg]s} oxL
yfn] s f] lyof] . tLj| ultn] cfGbf]ngdf plqPsf lyP . >lds :6'6uf8{df ;dfhjfbL dlxnfsf] klxnf] dlxnfx¿sf] . ;a}eGbf hLjg pT;u{ hf]l8g] 5 . >d–lzIffnfO{ clgjfo{ xf] . gjLg ljrf/, b[9 OR5fzlQm / cfbz{
u/]/ /f]huf/ / rl/q lgdf{0fsf] cfr/0f af]s/] g]skfsf dxf;lrj ljKnj
snsf/vfgfsf] ljsf;sf sf/0f >lds aLrsf] Pstf / ;xsfo{n] /fli6«o l;df cGt/f{li6«o ;Dd]ng u/L æ>lds dlxnf dxfg\ b; jif]{ hgo'4sf] k|lqmofdf xhf/f}+ cfwf/ agfOg]5 .
-dhb'/_ sf] dfu a9\b} hfFbf dlxnf gf£g yfn] s f] lyof] . >ldsx¿ ;+3Æ sf] :yfkgf ePsf] lyof]] . dlxnf lbbLalxgLx¿n] hLjg ck{0f ;L g]kfnL /fhgLltdf k|:k'ml6t x'ge' Psf]
:jf:Yo M hgtfsf] cfwf/e"t 5 . cfpg'xf];\ ;d;fdlos g]kfnsf–
klg aflx/sf] pTkfbgdf efu lng cGt/f{li6«o P]Soa4tfsf] ljsf;sf] ;g\ !()* dfr{ * df cd]l/sfsf] ul/;s]sf 5g\ . o;cy{df qmflGtsf/L :jf:Yo pkrf/sf] bfloTj ;dfhjfbL
yfn] . t/ dlxnfx¿nfO{ lbOg] qmddf lyP . To;}qmddf ;g !*^$ Go'of]sd{ f >lds dlxnfx¿n] dtflwsf/ g]kfnL dlxnfx¿sf] jL/tfsf] Oltxf; ultzLn cGt/lj/f]w xn ug{ / ;+s6nfO{
/fHon] axg ug]5 { . gful/sx¿sf] y]Ug ;Sg] /fhgLlts k|0ffnL, g]tT[ j /
kfl/>lds -tnj_ sfd / sfdsf] ;do df ;DkGg cGt/f{li6«o ;Dd]ngaf6 ul7t kfpg'k5{ eGg] dfu /fv]/ k'gM k|bz{g Hofb} uf}/jk"0f{ /x]sf] 5 . Ifdtf cg';f/ b]zleq / ljb]zdf k'u/] cfly{s 9fFrf lgdf{0fsf] dxfcleofgdf
clglZrt lyof] . sd kfl/>lds / ;+3 dlxnfljlxg x'bF f cff}krfl/s ¿kdf u/]sf lyP . ;g\ !()( dfr{ * s} lbg cGTodf Snf]/f h]l6\sg, /f]h :jf:Yo ;'ljwf lng kfpg] Joj:yf ;fd]n agf}+ . /fli6«o :jfwLgtfsf] /Iff
nfdf] sfo{ 306f, dlxnfhGo ePsf] lj/f]w / c;Gt'li6kl5 a]nfotsf] cd]l/sfs} l;sfuf] zx/sf dlxnfx¿ nShDju{, ofÍfO{ x'O,{ lrofË lrË ldnfOg] 5 . u/f}+ . ;dfhjfb :yfkgf u/f},+ o;nfO{
cfjZostf -h:tf] dlxgfjf/L, la/fdL æxl/otf nÆ nfO{ yk u/L To; k'?if;/x ;dfg clwsf/sf] dfu;lxt nufotsf cGt/f{ l i6« o jL/ – ;'ne :jf:Yo ;]jfsf] nflu j[4j[4f, j}1flgs agfcf},+ pGgt agfcf},+ g]kfnL
/ ;' T s] / L cj:yf_ df a] j f:tf cGt/f{li6«o klxnf] dlxnf ;b:o Jofks x8tfn ub}{ h'n; ' k|bz{gdf jL/+ufgfx¿n] z'? u/]sf] / lgdf{0f tyf afnaflnsf, ckfË, czQmsf nflu ljz]iftfdf nfu' u/f}+ .
nufotsf Jojxf/df dlxnfdf agfOPsf] lyof] . plqPsf lyP . To;n] >lds aLrsf] kl/rfng u/]sf] cGt/f{li6«o >lds u[x–:jf:Yo ;]jf k|bfg ul/g]5 . ;Gbe{ ;fdu|L
c;Gt'li6 a9\b} hfg yfNof] . To;} l;nl;nfdf ;g !*^% df zlQmnfO{ yk ;'99[ agfof] . dlxnf d'lQm cfGbf]ngsf] Oltxf; – cfd gful/sx¿nfO{ :jf:Yo lzIff != g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] gjf}+
o;/L z'? eof] cGt/f{li6«o >lds a]nfotsf dlxnfn] d]gr]:6/df dlxnf ;g\ !(!) df !& b]zsf >lds / uf}/jk"0f{ / jL/tfk"0f{ Oltxf;n] el/k"0f{ lbg hf]8 lbg]5 . dxflwj]zgsf] b:tfj]h
;"rgf ;~rf/– x/]s g]kfnL @= g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb–ljKnj
dlxnf cfGbf] n g dtflwsf/ ;ldlt u7g u/L dlxnf /fhgLlts dlxnf k|ltlglwsf ;fy} 5 . c? jL/tfsf uf}/jufyf a'Gb} /, gful/snfO{ b]zsf ;"rgf lng] / lbg]
dfly pNn]lvt kl/j]zdf ljleGg clwsf/sf] kIfdf ;+slnt x:tfIf/ lkmgNofG8df klxnf]k6s lgjf{lrt cfˆgf] nIo / p2]Zo k|flKtsf] n8fOFdf ;L
;dfg clwsf/ x'g5 ] . k|rf/ ul/g] #= Pd;L;Lsf] lr/kmf/ – ;Gtf]if ;L
JolQmx¿n] dlxnf lj?4 x'g] zf]if0f, ;lxt ;dfg dtflwsf/sf] ljifodf ePsf tLg hgf dlxnf ;f+;b\;lxt cljrlnt 9+un] cufl8 a9\g5 ] eGg] ;fdu|L ;To, tYo Pj+ g}lts x'g5 ] g\ .
bdg, pTkL8g, cGofo, cTofrf/ / tof/ ul/Psf] ljw]os ;g !*^& df em08} !)) hgf ;dfhjfbL dlxnfsf] ljZjf;sf ;fy !!$ cff}+ cGt/f{li6«o ljifd
e"m6, e|fds, c/fhs, cZnLn, 5f8f $= ljleGg n]v tyf hg{nx¿
cdfgjLo Jojxf/sf lj?4 cfjfh hf]g :6'cf6{ ldndfkm{t\ la|l6z ;+;b\df aLrdf bf];|f] cGt/f{li6«o dlxnf >lds dlxnf lbj;sf] ;kmntfsf] k|;f/ -k|;f/nfO{ /f]s nfUg]5 . -g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo
p7fpg yfn] . ;g !&&( df ;a}eGbf k]; u/]sf lyP . dlxnf clwsf/sf] ;Dd]ngsf] cfof]hgf ul/Psf] lyof] . z'esfdgf JoQm ub{5' . oftfoft k|0ffnL– lbuf] ljsf;sf] ;b:o ;ljg ;Låf/f kmfNu'g ^ b]lv !%
klxn] a] n fotL dlxnf d] / L ljifon] ;+;b\df cff}krfl/s ¿kdf k|jz ] ToxL ;Dd] n gdf ;dfgtfsf -n]vs M jl/i7 dfS;{jfbL n]vs nflu oftfoft k"jf{wf/ clgjfo{ ;t{ ut];Dd ;b'/klZrdsf aemfª, a}t8L,
jf] N :6f] g qmfˆ6n] dlxnf kfPsf] klxnf] 36gf lyof] Tof] kIfkftLaLr P]Soa4tf lbj;sf] ¿kdf Pj+ cGt/f{li6«o n]vs tyf kqsf/ xf] . j:tL, e"uf]n;Fu d]n vfg] k"jf{wf/ 88]Nw'/f, s~rgk'/ / s}nfnLsf
clwsf/sfaf/]df cfjfh p7fpFb} :d/0fLo s'/f s] 5 eg] dlxnf d'lQm dfr{ * nfO{ cGt/f{li6«o:t/df >lds s]Gb|sf cWoIf x'g\ ._ / ;fwgnfO{ ;'Jojl:yt, ;'/lIft cGt/lqmofdf k|:t't cjwf/0ff kq_
@)*) ;fn kmfu'g @& ut] cfOtaf/ 7
jt{ d fg /fhgLlts ;+ s 6sf] ;dfwfg
!!$cf}“ cGt/f{li6«o dlxnf lbj; / g]kfnsf] cj:yf
ljZje/ ut ;ftf kmfu'g @% - lyof] . ToxfF pkl:yt ;a}n] Snf/fsf] zflGtsf] k|:tfj ;j{;Ddltsf ;fy u/]sf] 5 . ;f] ;+ljwfgsf] wf/f #*
g] k fnL ljz] i ftfsf] ;dfhjfb
* dfr{_ sf lbg !!$cf}F cGt/f{li6«o ;NnfxnfO{ :jfut u/]sf lyP . kfl/t ePsf] lyof] . z'?df cf7 df dlxnfsf] xs ;+/lIftu/L ;f] xs sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf wf}nflu/L Ao'/f] OGrfh{ tyf kf]ln6Ao"/f]
dlxnf lbj; dgfOPsf] 5 . of] jif{ o;kl5 cGt/f{li6«o dlxnf lbj; dfr{nfO{ >dhLjL dlxnfx¿n] dfq xgg ePsf] v08df ;+ j } w flgs ;b:o ljls/0f ;Ln] jt{dfg /fhgLlts ;+s6sf] g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb
pQm lbj;sf nflu …dlxnfdf nufgL klxnf] k6s !(!! df cli6« o f, dgfpg] u/]sf]df kl5Nnf lbgdf pkrf/sf] Joj:yf;d] t u/] s f] ePsf] 7f]s'jf u/]sf 5g\ . g]skf wf}nflu/L Ao'/f] cGtu{t afun'ªsf] unsf]6
M ;Eo / ;d'Ggt ;dfhsf] yfngLÚ 8]gdfs{, hd{gL, l:jh/Nof08df ljleGg k] z f, ju{ , hfthfltsf kfOG5 . d'n'sL kmf}hbf/L ck/fw gu/kflnsfdf dªnaf/ cfof]lht …/fli6«o kl/l:ylt / g]kfnL ljz]iftfsf]
eGg] gf/f cufl8 ;fl/Psf] lyof] . dgfOPsf] lyof] . ;g\ !(!& df ?;df dlxnfx¿n] o;nfO{ cfˆgf] ljz]if ;+lxtf–@)&$ df dlxnf lj?4sf ;dfhjfbÚ ljifos cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ pgn] ;f] 7f]s'jf
s;'/nfO{ h3Go s;'/sf¿kdf lng] u/]sf x'g\ .
8f= s]zj b]jsf]6f Aoj:yf ul/Psf] 5 . To;}u/L 3/]n'
lx+;f s;'/ / ;hfo P]g, dfgj
kl5Nnf] ;dodf /fHog} lje]bsf/L aGb}uPsf] 5 . a]rljvg tyf cf];f/–k;f/ lgoGq0f
P] g , /fli6« o dlxnf cfof] u
x/If]qdf åGå / ljefhg a9fpg] sfdx¿ eO/x]sf P]gnufotn] klg dlxnfsf xs
5g\ . /fHosf pkNnf] txdf /x]sf sltkon] pyn clwsf/ / pgLx¿ lj?4sf sfo{
s;'/hGo x'g]egL pNn]v u/]sf]
k'yn / xnrn u/fpg] cfˆgf] bfloTj ePsf] kfOG5 . t/ xfn;Dd klg dlxnf tyf
atfpg] u/]sf 5g\ . kfl/jfl/s txaf6} dlxnf / aflns lj?4sf ha/h:tL s/0fL /
xTofsf 36gfx¿ lgoGq0f x'g;s]sf
k'?ifaLrsf] ;dfgtf / Gofosfaf/]df lzIff k|bfg 5}gg\ . lx+;f lgoGq0f ug]{ sfo{sf/L
ul/g'kg]{ / Aojxf/d} ;dfgtf ckgfOg' kg]{ b]lvPsf] lgsfo, lgodg ug]{ lgofds lgsfo
/ Gofo lbnfpg] Gofokflnsf x'Fbfx'Fb}
5 . g]kfndf kl5Nnf] ;dodf n}lËs ljefhg klg dlxnf lx+;f lgoGq0fsf] kIfdf
u/fpg] vfnsf ultljlwx¿ e}/x]sf 5g\ . Pstfn] k|efjsf/L sfd x'gg;Sg' cfkm}df pQm cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]tf ljls/0f ;Ln] eg]– …g]kfnsf]
cg';Gwfgd"ns laifo ePsf] 5 . jt{dfg /fhgLlts ;+s6sf] sf/s bnfn k'h F LjfbL ;Qf xf] . o;sf] cGTo u/]/
dfq lx+;f 36fpF5 . To;}n] /fHod} ;dfgtf / Gofon] k|>o kfpFb} uof] eg] o:tf 36gfx¿ Pskl5 csf]{ lsg g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb :yfkgf ug{s ' f] ljsNk 5}g . To;}n] ;dfhjfb
dlxnfdfly x'g] lx+;f 36g'sf;fy} ;dfhdf zflGt / d}qLk"0f{ jftfj/0f a9]/ hfg] x'G5 . 3l6/x]sf 5g\ / To;sf] lgoGq0fsf k|flKtsf] nflu jfdkGyL, sDo'lg:6, nf]stflGqs u0ftGqjfbL, b]zeQm / ;dfhjfbL
nflu s] u g{ ;lsG5 eGg] a f/] d f Ps 7fpF eP/ cufl8 a9\gk' 5{ . g]kfnL df}lnstfsf] klxrfg ub}{ s[ifL, ko{6g,
laBdfg /fhgLlts Joj:yfdf /x]sf q'6Lx¿nfO{ lg/fs/0f ug]–{ u/fpg]tkm{ ;a} If]q / ;/sf/L:t/af6 cWoog / cg';Gwfg k|fs[lts ;fwg ;|ft] nfO{ dfly p7fpg' cfjZos 5 .Ú
kIfsf] kxn x'g' cfjZos 5 . x'gk' g]{ cj:yf 5 . kl5Nnf] ;dodf To;}u/L cGo jQmfx¿n] klg g]kfndf bnfn ;+;bLo Joj:yfsf] sf/0f
/fHog} lje]bsf/L aGb}uPsf] 5 . g]kfndf e|i6frf/ xfaL ePsf]n] ;dfhjfb Nofpgsf] nflu ;a} qmflGtsf/L
t/ ;/sf/n] xfn;Dd dlxnf n]lggsf] g]t[Tjdf tTsfnLg hf/ rf8sf¿kdf dgfpg yfn]sf 5g\ . x/If]qdf åGå / ljefhg a9fpg] zlQmx¿ Psh'6 eP/ g]kfndf ;dfhjfb Nofpg] ;lsg]df hf]8 lbPsf
nufgLnfO{ a9fjf lbg] cnUu} s'g} ;/sf/sf] lj?4 zflGt / /f]6Lsf] dfu ljleGg ;dodf ;fdflhs lje]bsf sfdx¿ eO/x]sf 5g\ . /fHosf lyP . pgLx¿n] clxn]sf] g]kfnL kl/j]zdf ;a} jfdkGyL zlQmx¿ Psh'6
gLlt tyf sfo{qmdeg] NofPsf] 5}g . ub}{ cfGbf]ng z'? ePsf] lyof] . lj?4 ljZjel/g} dlxnfn] cf–cfˆgf] pkNnf] txdf /x]sf sltkon] pyn eP/ nfUg'kg]{ / bnfn k'FhLjfbL ;+;bLo Joj:yfsf] sf/0f g]kfndf bnfn
o; ;bfem} o;k6s klg /fHosf h;sf] ;dy{g ub}{ dlxnfx¿ klg 9+ u n] cufl8 a9fpF b } hfF b f ;f] k'yn / xnrn u/fpg] cfˆgf] bfloTj e|i6frf/ al9/x]sf]n] o;sf] xn eg]s} g]kfnL ;dfhjfbsf] ljz]iftf ePsf]
laleGg lgsfodf dlxnf ;xeflutf x8\tfn / k|bz{gdf ;8sdf plqPsf cfGbf]ng ljZjJoflk / PsLs[t ePsf] atfpg] u/]sf 5g\ . kfl/jfl/s bfaL u/]sf lyP .
/ k|ltlglwTj ;'lglZrt ug{] dfunfO{ lyP . To;qmddf ?;L dlxnfn] 7"nf] x'gk'u]sf] kfOG5 . g]kfndf @))& txaf6} dlxnf / k'?ifaLrsf] ;dfgtf pQm cGt/lqmof sfo{qmdf k|:t't sfo{kqdfly g]kfnL sfFu|];sf lhNnf
cufl8 ;fl/Psf] 5 . g]kfnsf] kl5Nnf] alnbfg u/]sf] / ;f]xL lbgsf] :d/0fdf ;fnsf] /fhgLlts kl/jt{ g kl5 / Gofosfaf/]df lzIff k|bfg ul/g'kg]{ ;x;lrj kmdnfn vqL, gu/ pk ;efklt o1k|;fb ;fksf]6f, Pdfn]sf gu/
hgu0fgfcg';f/ dlxnfsf] ;+Vof cf7 dfr{dfg} >lds dlxnf lbj; b] l vg} dlxnfx¿nfO{ dtflwsf/ / Aojxf/d} ;dfgtf ckgfOg' kg]{ cWoIf k"0f{ sfprf, dfcf]jfbL s]Gb|sf gu/ cWoIf rGb|bQ /]UdL, uNsf] gu/
%!=!# /x]sf] 5 . xfn} ;fj{hlgs Ps dgfpg yflnPsf] kfOG5 . ;g\ !(&$ nufotsf clwsf/x¿ lbOPsf] b]lvPsf] 5 . g]kfndf kl5Nnf] ;dodf ;dfhjfbL df]rf{sf ;+of]hs u+uf e'h]n, lj/]Gb| kxf8L, blnt clwsf/sdL{,
ljj/0fcg';f/ g]kfndf dlxnfn] ug]{ df ;+oQ' m /fi6«;3+ n] cGt/f{li6«o dlxnf kfOG5 . Oltxf;nfO{ x] b f{ n} l Ës ljefhg u/fpg] vfnsf ;dfh;]jL ltns pk|]tL, j8f g ( sf cWoIf t]haxfb'/ yfkf j8f g ^ sf
>dsfo{ ;+/If0f, Joj:yfkg / s[lifnfO{ lbj;nfO{ dfGotf lbPsf] lyof] . t/ ljZjJofkL¿kdf cGt/f{li6«o dlxnf ultljlwx¿ e}/x]sf 5g\ . Pstfn] cWoIf /fd k|;fb sF8]nn] l6Kk0fL u/]sf lyP .
pTkfbgd"ns sfo{df u0fgf gul/Psf p;n] >lds zAbfjnL eg] x6fPsf] lbj; dgfpg yflnPkl5 d'Vot dfq lx+;f 36fpF5 . To;}n] /fHod} clvn ;dfhjfbL wf}nflu/L OGrfh{ pk]Gb| ;Ln] ;Grfng u/]sf] pQm
sf/0f $@=( dlxnf s'g}klg cfly{s lyof] . ;+o'Qm /fi6«;+3n] ;g\ !(&% /fhgLlt / lg0ff{os txd} dlxnf ;dfgtf / Gofon] k|>o kfpFb} uof] sfo{qmdf g]skf afun'ª lhNnf uNsf]6 gu/ OGrfh{ uf]ljGb ;Lsf] cWoIftfdf
sfo{df ;xefuL x'g kfPsf 5}gg\ . df klxnf] k6s of] lbj;sf] gf/f ;xeflutf a9]/ uPsf] kfOG5 . eg] dlxnfdfly x'g] lx+;f 36g'sf;fy} ;DkGg ePsf] lyof] . pQm sfo{qmddf k|dv ' cfltly g]skfsf wf}nflu/L Ao'/f]
b]zdf ljBdfg q'6Lk"0f{ /fhgLlts …ljutnfO{ pT;jsf¿kdf / eljiosf] >Ln+ s fdf >LdtL l;l/dfcf] ;dfhdf zflGt / d}qLk"0f{ jftfj/0f OGrfh{ tyf g]skf lklaPd ljls/0f ;L, cltlyx¿ g]skf lhNnf ;]qm]6/L
Joj:yfsf sf/0f em08} Pss/f]8 o'jf of]hgf lgdf{0f u/f} ÛÚ eGg] /fv]sf] aGb/fgfOs], ef/tdf >LdtL OlGb/f a9]/ hfg] x'G5 . laBdfg /fhgLlts k|l;l4 ;L, g]kfnL sfFu; ]| lhNnf ;x;lrj kmd nfn vqL, gu/ pk;efklt
hgzlQm ljZjsf ljeGg d'n'sdf lyof] . g]kfndf eg] @)!^ ;fnd} ufGwL, a]nfotdf >LdtL dfu{/]6 Joj:yfdf /x]sf q'6Lx¿nfO{ lg/fs/0f o1 k|;fb ;fksf]6f, Pdfn] gu/ cWoIf k"0f{ sfprf, dfcf]jfbL s]Gb|sf gu/
/f]huf/Lsf nflu ef}tfl/g' k/]sf] 5 . ;/sf/L :t/af6 dlxnf lbj; dgfpg] Yofr/, kfls:tfgdf >LdtL a]glh/ ug]–{ u/fpg]tkm{ ;a} If]q / kIfsf] kxn cWoIf rGb|bQ /]UdL, uNsf]6 gu/ ;dfhjfbL df]rf{ ;+of]hs u+uf e'h]n,
ar]vr ' s
] fx¿ klg b]zsf] zx/L If]qdf k| o f; ePklg @)!& ;fnsf] e'§f], a+unfb]zdf z]v xl;gf / x'g' cfjZos 5 . lj/]Gb| kxf8L, blnt clwsf/sdL{, ;dfh;]jL ltns pk|]tL, j8f cWoIf
s]lGb|t x'g'k/]sf] cj:yf ePsfn] 36gfn]ubf{ @)## ;fnaf6 dlxnf g]kfndf /fi6«klt x'ge' PsL laBfb]jL t]haxfb'/ yfkf, cWoIf /fd k|;fb s8]nsf] /x]sf] 5 .

bnfn k'“hLjfbn] hgtfsf lj?4 h:tf];'s} sbd rfN5


dlxnfx¿sf] cj:yf emg bogLo lbj; dgfpg yflnPsf] kfOG5 . e08f/LnfO{ pbfxf/0f / k|/] 0ffsf¿kdf
ag]sf] kfOG5 . kl5Nnf lbgdf b]zsf] @)#$ ;fndf ;flxTosf/ kfl/hftsf] lng] ul/G5 . g]kfndf tTsfnLg
x/If]qdf r/d¿kdf e|i6frf/ a9]sf] cu'jfO{df e"ldut¿kdf cGt/f{li6«o k| w fgdGqL ljkL sf] O /fnfs}
5, dxFuL–sfnf]ahf/L / a]/f]huf/L >lds dlxnf lbj; dgfOPsf] lyof] . k|wfgdlGqTj sfndf åfl/sfb]jL sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf cfof]hgf u/]sf] …jt{dfg /fhgLlts Nofpg'sf] ljsNk gePsf] l6Kk0fL ub}{
klg a9\ b } uPsf] 5 . s[ l ifhGo kl5 pxfFn] To;nfO{ k|rf/fTds 7s' / fgL dlGqd08ndf ;dfj] z kf]ln6Ao"/f] ;b:o P6d ;Ln] bnfn ;+s6 / g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbÚ eg]– …k'h
F Ljfbn] hgtfsf lj?4 h:tf]
pTkfbg 36\b} uP/ vfBfGg cfoft cfGbf]ngsf¿kdf cufl8 a9fpg' x'g'ePsf] lyof] eg] To;kl5 ;+;b\ / k'h
F Ljfbn] k};fsf] nflu hgtfsf lj?4 ljifos cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ;'s} sbdx¿ rfNg] ub{5, >dhLjL
a9]sf] 5 . /fHosf] unt gLltsf ePsf] lyof] . )$^ ;fnsf] ;/sf/df dlxnfx¿sf] ;xeflutf h:tf];s ' } sfdx¿ rfNg] u/]sf] atfPsf ub}{ pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g . ju{sf] b'Zdg k'hF Ljfb xf], k'h
F LjfbnfO{
sf/0f t]x/f] s/ ltg'{kg]{ cj:yf /fhgLlts kl/jt{ g kl5 ;a} ;Lldt¿kdf ePklg a9\b}uPsf] 5 . 5g\ . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ b}nv ] n] g]tf P6dn] g]kfnL cl:y/ /fhgLlts ;fd|fHojfbn] ;fy lnPsf] x'G5 . o;sf]
l;h{gf ePsf] 5 . h;n] ubf{ ;– /fhgLlts bnx¿n] cf–cfˆgf] g] k fndf kl5Nnf lbgdf k| d ' v lhNnfsf] rfd' 0 8f ljGb| f ;} g L ;+s6sf] cu|ufdL lgsf; bnfn k'h F Ljfbsf] cGTo ug{' g} clxn]sf] lgsf; xf] .Ú
;fgf s'l6/ pBf]u / 3/]n' pBf]ux¿ kf6L{sf] hgjuL{o ;+u7gsf¿kdf /fhgLlts kb /fi6«klt, ;efd'v / gu/kflnsfsf] hDa'sfFwdf a'waf/ cGTo u/L g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb g]tf P6dn] sltko /fhgLlts
;d]t ;~rfng ug{ g;lsg] cj:yf dlxnf ;+u7gnfO{ dfGotf lbPsf lyP ;jf]R{ r cbfntsf] k|wfgGofofwLzdf bndf /f0ffsflng lrGtg ePsfn] klg
l;h{gf ePsf] 5 . h;n] b]zdf / cGt/f{li6«o dlxnf lbj;n] klg /x]/ dlxnfx¿n] cf–cfˆgf] e"ldsf b]z ;+s6df k/]sf] atfP .
cfly{s ;+s6 a9fPsf] 5 eg] To;sf] g]kfndf cf}krfl/s dfGotf kfPsf] lgjf{x ul/;Sg' ePsf] 5 . g]kfnn] pQm sfo{qmddf g]skf Pdfn]sf
7" n f] df/ ljz] i ft dlxnfx¿df lyof] . g] k fnsf] @)&@ ;fnsf] dlxnf lj?4 x'g] ;a} k|sf/sf e]befj bL3{axfb'/ zfxL nufotsf ljleGg
al9k/] s f] b] l vPsf] 5 . o:tf] ;+ljwfgsf] >d tyf sfg"g bkmf - pGd"ng;DaGwL dxf;GwL–!(*! nfO{ aQmfx¿n] af]Nb} g]kfnsf] ;+s6sf] lgsf;
cj:yfdf g]kfndf cGt/fli6«o dlxnf $! _df cGt/f{li6«o >lds dlxnf cg'df]bg ul/;s]sf] cj:yf 5 . kIf cu|ufdL zlQmx¿ ldn]/ vf]Hg'kg]{
lbj; s]jn cf}krfl/stfdf dfq lbj; ls6fg ul/Pkl5 o;n] /fi6« ePsf] gftfn] klg g]kfnn] atfPsf lyP . sfo{qmdf o'jf ;+u7g
;Lldt /xg k'u]sf] 5 . bzsf}+ b]lv cf}krfl/s¿kd} j}wflgs x}l;ot dxf;GwLdf ePsf k|fjwfgx¿sf] g]kfnsf s]Gb|Lo ;b:o ldg]z ;Lsf] klg
dlxnf lbj; / cfGbf]ngdfkm{t\ k|fKt u/]sf] 5 . To;}n] cGt/f{li6«o kfngf ug{' /fHosf] st{Jo ePsf] 5 . ;xeflutf /x]sf] lyof] .
p7fOPsf s' g } k lg dfux¿ k" / f dlxnf lbj;sf lbg cfGbf]ngsL k|yd g]kfnsf] ;+ljwfg @)&@ n] s]Gb|b]lv g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o snd ;Lsf]
x'g;s]sf 5}gg\ . of] lbj;sf] z'?jft g]t[ Snf/f h]l6\sgnfO{ ;+emg] ul/G5 . :yfgLo tx;Ddsf ;a} /fhgLlts cWoIftfdf ;DkGg sfo{qmdsf] :jfut
;g\ !()* df ePsf] kfOG5 . pxfFsf] hGd ;g\ !*%& sf] h'nfO{ ;+/rgfx¿df k|dv ' jf pkk|dv ' dWo] dGtJo hgs ;Ln] lbPsf lyP eg]
hlta]nf cd]l/sfsf] Go"of]s{ zx/df kfFrsf lbg hd{gLsf] lnkluhdf Ps dlxnf x'gk' g]{ afWosf/L Joj:yf ;~rfng k|sfz ;Ln] u/]sf lyP .
sfd ug]{ !% xhf/ dlxnfx¿n] ;fdfGo kl/jf/df ePsf] lyof] .
sfdsf] 306f sd ug{, tna a[l4 h] l 6\ s gsf] of] u bfg k| u ltjfbL
ug{ / dtbfgsf] clwsf/sf] dfu ub}{
lj/f]w k|bz{g u/]sf lyP . To;sf]
Ps jif{kl5 cd]l/sg ;dfhjfbL
kf6L{n] klxnf] k6s /fli6«o dlxnf
cfGbf]ngdf;d]t /x]sf] lyof] . pxfFsf
afa'cfdf b'j} lzIf0f k]zfdf x'gx' G' Yof] .
To;} n ] h] 6 lsgsf] afNosfn
;fdfGo¿kd} lat]sf] lyof] . k|f/lDes
t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+
OGwg vr{ 36fcf}+
lbj; dgfpg yfn]sf] lyof] . h;nfO{ lzIff xfFl;n u/]kl5 pxfF klg lzIfs
cGt/f{li6«os/0f ug]{ sfd eg] Snf/f aGg'ePsf] lyof] . k|yd ljZjo'4 r/d
h]6\lsgaf6 ePsf] lyof] . h]6\lsg aGb}uPsf] cj:yfdf pxfFn] zflGtsf]
hd{gL gful/s x'g'x'GYof] . pxfFn] kIfdf cfjfh p7fpg' ePsf] lyof] .
cfˆgf] ljrf/ klxnf] k6s ;g\ !(!) zflGtsf nflu ;g\ !(!% df hd{gLsf]
df sf]k]gx]ugdf ePsf] cGt/f{li6«o
;Dd]ngdf lbg'ePsf] lyof] .
jf]gdf dlxnfx¿sf] Ps e]nfsf]
cfof]hgf ul/Psf] lyof] . ;f] e]nfdf
g]kfn cfon lgud lnld6]8
;f] ;Dd]ngdf !& b]zsf !)) ;xefuL ljZjsf cu| 0 fL xhf/f} + kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&!
dlxnf k|ltlglwx¿sf] pkl:ylt /x]sf] dlxnfx¿sf aLrdf pxfFn] /fv]sf]
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)*) ;fn kmfu'g @& ut] cfOtaf/

‘bnfn k'h
“ Ljfbsf] cGTo lglZrt’ jt{dfg ;+s6sf] lgsf; g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf atfP . pgn] b]zsf] ;+s6sf] lgsf; / jfdkGyL tyf nf] s tflGqs sf7df8f}F . sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 g]kfnL ;dfhjfbdfq ePsf] atfP . pgn] ;lsg] s'/fdf hf]8 lbPsf lyP .
:yfoL ;ldlt ;b:o e/t ;Ln] bnfn g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb ePsf] zlQmx¿ Pstfj4 x'gk' g]{ atfP . g]tf kf6L{sf klZrd tfD;flnª Ao'/f] OGrfh{ tyf eg]–Ú g]kfndf ;dfhjfb Nofpg'k5{ / xhf/f}+ sfo{qmd g]skf klZrd lhNnf
e/t ;Ln] ;dfhjfbL df]rf{ u7g x'g' s]Gb|Lo ;b:o cfhfb ;Ln] jt{dfg ;+s6sf] zlxbx¿sf] ;kgfnfO{ k"/f ug{sf nflu ;]qm]6/L hgs ;Ln] ;~rfng u/]sf lyP
/ g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbsf] lgsf; g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbdfq ;dfhjfb clgjfo{ /x]sf] 5 .Ú eg] :jfut dGtJo clvn ;dfhjfbLsf
ax; cufl8 a9g' eg]sf] PsLs[t
hgqmflGtsf] ljrf/n] ;Dej ePsf]
ljrf/ JoQm u/] .
;dfkg sfo{qmddf k|lzIffyL{x¿
dlxdf ;L, ;+uLg ;L, v8s ;L,
;fu/ ;L / uf]ljGb ;Ln] k|ltlqmof
/fVb} :s'lnË lgs} /l;nf] / kmnbfoL
ePsf] k|ltlqmof lbPsf lyP .
pQm :s'lnË sfo{qmddf k|lzIfs
e/t ;L, e]if/fh ;L, c;n ;L, k|of;
k'FhLjfbsf] cGTo lglZrt ePsf] atfpFb} eg] …bnfn k'FhLjfbL /fHo ;L / lty{ ;Ln] bz{g, cy{zf:q,
atfPsf 5g\ . cfOtaf/ g]skf e]/L Joj:yf k"0f{ c;kmn ePsf] 5, of] j}1flgs ;dfhjfb, ;dfh lj1fg,
s0ff{nL Jo"/f]åf/f cfof]lht % lbg] :s'lnË ;+s6df 5, hgtfn] ljsNk rfx]sf ef}lts lj1fg nufotsf ljifodf
sfo{qmdsf] ;dfkg sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg 5g\ . g]kfndf ;dfhjfbL df]rf{sf] ljifout 1fg lbPsf lyP .
ub}{ pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g . kxndf g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb g]skfsf blIf0f s0ff{nL Jo"/f] ePsf] 7f]sj' f u/]sf 5g\ . ;f]daf/ klZrd pQm sfo{qmddf g]skfsf s]Gb|Lo s]Gb|Lo ;b:o ;'wf ;Ln] u/]sf lyP .
g] t f e/t ;Ln] cd] l /sL g} clxn]sf] cu|ufdL lgsf; xf] .Ú OGrfh{ ;+ud ;Lsf] cWoIftfdf hgsk'/ Jo'/f] cGtu{t l;Gw'nLsf] d/]gL ;b:o tyf klZrd hgsk'/ Ao'/f] OGrfh{ g]skf l;Gw'nLsf] lhNnf OGrfh{ zzL
;fd|fHojfb sdhf]/ x'Fb} uPsf] eGb} g] t f e/t ;Ln] g] k fndf ;DkGg pQm sfo{qmdsf] ;+rfng ufpFkflnsfdf cfof]lht …jt{dfg /fli6«o h'emf? ;Ln] ;+s6sf] sf/s bnfn ;Lsf] cWoIftfdf ;DkGg sfo{qmddf
g]kfndf bnfn k'h F Ljfb klg lgs} ;dfhjfbL Joj:yf Nofpg ;a} eGbf pQ/ afFs] lhNnf OGrfh{ /0flbk ;Ln] kl/l:ylt / g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbÚ kFh
' LjfbL ;+;bLo Joj:yf ePsf] / o;sf] k|dv' cfltly g]skfsf klZrd tfD;flnª
sdhf]/ x'Fb} uPsf] / ;+s6df k/]sf] klxnf dfcf]jfbL, To;kl5 sDo'lgi6 u/]sf lyP . ljifos cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg xn g]kfnL laz]iftfsf] ;dfhjfbn] dfq} Ao'/f] OGrfh{ tyf g]skf s]Gb|Lo ;b:o
;dfhjfbsf] = ==== pNn] v ub} { g] k fnL ljz] i ftfsf] s;}n] pkof]u ug{ g;Sg] 7f]sj' f u/] . ub}{ pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . lbg] lhls/ u/]sf lyP . sd/]8 cfhfb ;L, cltlyx¿ klZrd
qmflGtsf/LsL pkfWoIf e[s'6L ;L, ;dfhjfbn] dfq l:y/tf lbg ;Sg] pgn] dfcfjfbL slxNo} klg pkof]u gx'g] g]tf cfhfb ;Ln] clxn]sf] g]kfnL To;}u/L cGo jQmfx¿n] klg g]kfndf hgsk'/ Jo'/f] OGrfh{ sd/]8 h'emf?
;lrj piff ;L, dfcf]jfbL s]Gb|sL 7f] s ' j f u/] s f 5g\ . h' D nf / pNn] v ub} { eg] – æ;fF r f] s' / f xf] , kl/j]zdf ;a} jfdkGyL zlQm Psh'6 eP/ bnfn ;+;lbo Joj:yfsf] sf/0f g]kfndf ;L, g]skf dfcf]jfbL s]Gb|sf påj kf}8n] ,
s]Gb|Lo ;b:o tyf dlxnf g]t[ eujtL sflnsf]6df :ofp /f]Kg hfg] qmddf dfcf] j fbL l;4fGt / ljrf/sf nfUg'kg]{ / bnfn k'hF LjfbL ;+;bLo Joj:yfsf] e|i6frf/ xfaL ePsf]n] ;dfhjfb g]skf -P;_ sf s]Gb|Lo kl/ifb ;b:o
ltjf/L, PsLs[t ;dfhjfbL kf6L{sL lalxaf/ b}n]vsf] /fsddf cfof]hgf b[li6sf]0fn] hd]sf] kf]v/L h:tf] u/]/ sf/0f g]kfndf bnfn e|i6frf/ al9/x]sf] Nofpgsf] nflu ;a} qmflGtsf/L zlQmx¿ 5q nfv] tyf ljleGg kf6L{ s f
lhNnf cWoIf kljqf a/fn, hgtf ul/Psf] :jfut sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg a:g] xf]Og, u8u8fpFbf] gbLh:tf] aU5 . pNn]v ub}{ o;sf] xn eg]sf] ljz]iftfsf] Psh'6 eP/ g]kfndf ;dfhjfb Nofpg] k|ltlglwx¿sf] cfltYo /x]sf] lyof] .
;dfhjfbL kf6L{sL cWoIf kfj{tL ub}{ ;f] 7f]s'jf u/]sf x'g\ . lg/Gt/tfdf /dfP/ l:y/tfdf a:g sfo{qmdsf] cWoIftf zlxb k|lti7fg pkef]QmfjfbnfO{ g} :jtGqtf dfGg] lje]b ePsf] sf/0f r]tgf:t/ /
u'?ª, lhNnf ;dGjo pkk|dv ' lnnf dxf;lrj ljKnj ;Ln] g]kfnL ;Sb}g . lg/Gt/tfdf qmdeË ub}{ gofF g]kfnsf cWoIf wd{l;nf rfkfFufO{n] efio lgdf{0f ul//x]sf] 5 . zf/Ll/s cj:yfdf klg k|lts"n
kl/of/ nufotsf dlxnfx¿sf] ljz] i ftfsf] ;dfhjfbn] dfq kl/l:ytL l;h{gf ub}{ cufl8 a9\g] zflQm u/]sf lyP eg] sfo{qmddf k|wfgdGqL k'FhLjfbsf] lj?4 ;dfhjfbn] k|efj k/]sf] 5 .
;xeflutf /x]sf] lyof] . g]kfnnfO{ :yL/tf lt/ lng] atfpFb} xf] . zlxb ;Ktfxsf] clGtd lbg cyf{t\ k|r08sf] k|dv ' cfltYotf /x]sf] lyof] . dlxnf :jtGqtfnfO{ u'0ffTdstf k|bfg cfhsf] dlxnf cfGbf]ngn] n]lgg /
!!$cf}+ cGt/f{li6«o >lds dlxnf eg]– …;/sf/ abln/x]sf] 5, slta]nf ;'vfgLdf ;fxbft ePsf] lbg lg/Gt/tfdf * dfr{===== u/]sf] lyof] . t/ ax; / k|Zgx? Snf/faLrsf] clGtd ax;, l;df]g b
lbj;sf cj;/df cfof] l ht s:sf] ;/sf/ x'g] xf] yfxf 5}g, of] qmdeË ePsf] 5 . dfcf]jfbL g]kfnL OR5fzlQmsf] ljifo klg xf] . clk|msL lyP / 5g\ . ?;L qmflGtkl5sf] klxnf] jf]pj/ / Hof kfFn zfqsf ljrf/x?,
sfo{qmddf g]skf uf]vf{ lhNnf ;]qm]6/L lgs} xnrn / cl:y/tf 5 . o;nfO{ hgtfsf] 3f]8f xf], c? s;}sf] 3f]8f xf]Og .Æ d'ns' ?jf08fsf] ;+;bdf ^$ k|ltzt dGqL d08n -;dfh sNof0f sld;f/_ /f]hfsf ef]ufO{ / lkt[;Qfsf 8/fO{x?,
dfof ;Lsf] cWoIftf /x]sf] lyof] eg] x6fpg ;dfhjfbL Joj:yf g} k|wfgdGqL k|r08n] cfhsf] lbgdf dlxnf ;xeflutf 5 . t/ ToxfFsf] df Psdfq dlxnf cn] S h] G 8« f n]lgg / sf]ngtfO{aLrsf dte]bx?,
PsLs[t ;dfhjfbL kf6L{sL ;lrj rflxG5 . g]kfndf /fhgLlts qmflGt h] s'/f ePsf] Tof] ;fgf] s'/f gePsf] sfg'gdf dlxnf cf/If0fsf] k|fjwfg sf]ngtfO{ ;dfj]z lyOg\ . dlxnfx? dfcf]sflng rLgn] dlxnf :jtGqtfsf]
emfFqmLsf] k|dv
' cfltYotf /x]sf] lyof] . k' / f ePsf] 5} g , ;Qfdf cfd' n pNn]v ub}{ kl5Nnf] kl/jt{gnfO{ /fd|f;] uF 5} g . ptf, nf] s tGqsf] 7] s ] b f/ laZj:t / ;Gt':6 x'g]u/L n}lËs nflu u/]sf k|of;x? ;a}sf] ;fËf]kfËf]
sfo{qmddf g]skf s]Gb|Lo ;b:o tyf kl/jt{g ePsf] 5}g, h;n] ubf{ a' ‰ g' k g] { atfP . pgn] eg] – æ;a} cd]l/sfsf ljBfnodf cWoog/t @% k|Zgsf] ;dfwfg gePsf] u'gf;f] cWoog ug{k' 5{ . ;dsfnLg g]kfnL dlxnf
uf]vf{ lhNnf OGrfh{ slkn ;L, uf]vf{ g]kfndf /fhgLlts c:yL/tf hf/L qmflGtsf/L Pstfa4 x'gk' g]{ cfjZostf k|ltzt 5fqf of}g lx+;fsf] lzsf/ cn]Sh]G8«f sf]ngtfO{ -;g\ !*&@– cfGbf]ng dWod juL{o dlxnfsf]
lhNnf ;dGjo ;ldlt k|dv ' df]xg 5 . o;nfO{ /f]Sg g]kfnsf ;a} 5, lvOFb}, ;'Sb} hfg' ePg, of] x'Fb}g .Æ x'g] u/]sf 5g\ . ut jif{ O/fgsf !(%@, ?;L_ sf] lyof] . ToxL ljifodf ;/f]sf/sf] gf/f j/k/ rSs/ dfl//x]sf]
yfkf, g]skf dfcf]jfbL s]Gb|sf s]Gb|Lo /fhgLlts bnx¿n] g]kfnL hgtfsf] k|wfgdGqL k|r08n] k|ltlqmofjfbLn] dlxnfn] lxhfkmla?4 nfdf] ;‹if{ u/] . n]lgG;+u dt gldn]kl5 csf]{ jif{df 5 . g]kfnsf] sfg"g / dlxnf cfof]un]
;b:o tyf lhNnf OGrfh{ cd/ td', rfxfgf jdf]lhd g]kfndf ;dfhjfbL cfk"mnfO{ 3]/f xfNb} cfPsf] pNn]v ub}{ klZrdL ;~rf/ dfWod / af}l4s g} /flhgfdf lbOg\ . l;df]g b jf]pj/n] ltg} dWodju{sf] gf/fnfO{ ;Daf]wg u/]sf]
PsLs[t ;dfhjfbLsf lhNnf cWoIf Joj:yfdf hfg'k5{ .Ú lg/Gt/ kl/jt{gsf kIfdf nfUg] :ki6 kf/] . hutn] lxhfkm lab|f]xdf ;xof]u ;dfhjfbdf klg lkt[;Qfsf] lj?4 5 . n8\g] >lds dlxnf, ;d:ofsf] s]Gb|df
ofbj a:g]t nufotsf cfltYotf dxf;lrj ljKnj ;L n] kf6L{sf]] pgn] zlxb ;Ktfxsf] clGtd lbg ;a}n] u¥of] . t/ lxhfkm gnufpg] klZrdL dlxnfsf] n8fO{ hf/L /fVg' kg]{ >lds dlxnf t/ sfg"gL ;Daf]wg
/x]sf] lyof] . cfTdlge{/ pTkfbgsf] gLlt cg';f/ Pstfa4 x'g] c7f]6 ug{k' g]{df hf]8 lbFb} b]zsf dlxnf lx+;fsf] ljifodf df}gtf atfPsL lyOg\ . ptf /f]hf nSh]Dju{ dWodju{sf] ul/Psf] 5 . sDo'lg:6
sDo'lgi6===== h'Dnf / sflnsf]6df :ofp /f]Kg hfg
nfu]sf] eGb} :ofp /f]Kg] of]hgfdf
eg]– æqmflGtsf/Ln] 7"nf s'/f ug]{eGbf
;a} Ps 7fpFdf x'g] af6f] vf]hf}F, Tof]
;fWg] u/]sf 5g\ . dlxnf cleoGtf
8lndf df] u fx] b n] To;k| s f/sf]
klg lkt[;Qfjf6 hLjge/L k|tfl8t kf6L{lgs6 dlxnf ;+u7g klg dWodjuL{o
sfo{qmdnfO{ ;Djf]wg ub}{ pgn] ;f] lyOg\ . dfgj hfltsf] o'u bz xhf/ ;/f]sf/sf gf/f j/k/ 3'ld/x]sf] 5 . To;}n]
s'/f atfPsf x'g . ;/sf/n] ;xof]u gu/]sf] klg u'gf;f] j}1flgs x'G5, Tof] qmflGtsf/L x'G5 .Æ lj/f] w fef;sf] ;Gbe{ d f …xfdLn] jif{df cf7 xhf/ jif{b]lv lje]b eO dlxnf cfGbf]ng sdhf]/ ePsf] 5 .
dxf;lrj ljKnj ;L n] g]kfndf ub}{ eg]– …sfg'gn] :ofpsf lj?jf lbg k| w fgdGqL k| r 08n] cfk" m n] ;fj{hlgs :yndf sfd's b]lv+bf dfq} cfPsf] sf/0f To;sf] b' i k| e fj To;sf/0f >lds dlxnf cfGbf]ngnfO{
clxn]sf] kl/j{tg hgo'4n] NofPsf] ldn]g /] . of] s:tf] sfg'g xf] Û u5f}{ ;dfhjfbL df]rf{dfq geP/ a[xQ/ dlxnfnfO{ :jtGq 7fg]sf xf}F <Ú k|Zg ax'cfoflds /x]sf] 5 . dlxnfdfly qmflGtsf/L ljrf/sf] hudf k'gu{7g ug{k' g]{
bfaL ub}{ hgo'4sf lj?4 sfFu; ]| n] eGg] dfG5]nfO{ ;xfof]u lbg] 5}g, ptf sDo'lgi6 Pstfsf] kxn ul/x/]sf] ul5{g . klZrdL ;+;f/n] sfd'stf / k|lzIf0f, tflnd / vfgkfgdf ;d]t r'gf}tL k|s6 ePsf] 5 .
lgZsif{ lgsfNg' Tolt ;fGbfle{s :ofpsf lj?jf ylGsg] t/ xfdLn] pNn]v ub}{ zlxbsf ;kgf k"/f ug{sf
gePsf] atfP . pgn] sfFu;
lgZsif{n] klg u7aGwgdf kl/j{tg
]| sf] o:tf]
cfPsf] x'g ;Sg] ;+st] ub}{ eg]– …of]
u7aGwg ;s/fTds / k|ultzLn 5,
dfUbf ;/sf/n] lbg ;s]g .Ú
hgo'4nfO{=====
dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;+ 3 Lo
nf]stflGqs u0ftGqnfO{ sAhf ug]{ 7"nf]
nflu b'idgsf 3]/faGbL tf]8\b} cufl8
a9\g] c7f]6 JoQm u/] . pgn] qmflGtsf]
af6f] ;f]emf] gx'g] pNn]v ub}{ eg]– ædflg;
b'O{ v'§fn] lx8\gk' 5{, slxn] bfofF / slxn]
df]jfOnsf] ntaf6 afnaflnsfnfO{ arfcf}+
t/ slta]nf s] x'g] xf] eGg ;lsb}g . xf]8 rn]sf] eGb} Tof] ;Dej gx'g] atfP .
pgn] cfk" m x¿sf] nIo d' n ' s nfO{
afFof v'§f cufl8 hfG5, df:s{jfb
eg]sf] uGtJodf k'Ugsf nflu b'O{ v'§fn] Ø df]jfOnsf] nt nfu]sf afnaflnsfdf lgG›f l9nf] nfUg], ulx/f]
of] Joj:yfaf6 lgsf; ;Dej 5}g,
/fhgLlts cl:y/tf eO/xG5, of] ;fDojfb;Dd k'¥ofpg] eP klg ;+3Lo
nf]stflGqs u0ftGqnfO{ klg olQs}
lx8\gk' 5{ .Æ
k| w fgdGqLn] k| r 08n] g] k fnn] lgG›f gnfUg] / k6s k6s Ao'emFg] ;d:of b]lvg ;S5,
Joj:yf ;lhn} rNg]jfnf 5}g of] s'/f
lglZrt 5, To;}n] g]kfndf ;dfhjfb ;8sdf 5f]8/] hfg g;lsg] atfP . pgn]
b]znfO{ ;d[4 agfpg] nIosf ;fy
j}1flgs / ;Gt'lnt e"/fhgLlts k//fi6«
gLlt ckgfP/ cufl8 a9\g'kg]{df hf]8 Ø df]jfOnsf] ntn] afnaflnsfsf] dfgl;s tyf zf/Ll/s ljsf;df
rflxG5 .Ú
dxf;lrj ljKnj ;L n] cfk"mx¿ gofF lhDd]jf/L lng tof/ /x]sf]
;d]t pb\3f]if u/] .
lbFb} To;sf nflu Wofg lbg'kg]{ atfpFb}
/fi6« / hgtfk|lt cfk"m lhDd]jf/ eP/ g} c;/ k'¥ofpg ;S5,
;dfhjfbL sDo'lgi6x¿ Ps eP/
;dfhjfbdf hfg'sf] ljsNk gePsf] dxf;lrj ljKnj ;Ln] cfk"mx¿sf]
nIo / ;kgf j}1flgs ;dfhjfb x'Fb}
cufl8 a9\g] :ki6 kf/] .
k|wfgdGqL k|r08n] cfk"mx¿nfO{ Ø df]afOn b]vfP/ vfgf v'jfpgfn] afnaflnsfnfO{ vfgfsf] :jfb
atfpFb} g]kfnsf] clxn]sf] ;+s6sf]
lgsf; g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfb dfgj hfltnfO{ ju{ljxLg, zf]if0fljxLg,
b]zljxLg ;fDojfbdf k'¥ofpg] /x]sf]
3]/f xfn]/ l;Wofpg] sf]lz; ePklg
To;nfO{ tf]8\b} cfPsf] atfP . pgn] yfxf gx'g ;S5,
dfq ePsf] / ;dfhjfbL df]rf{ dfkm{t\
cufl8 hfg'kg]{ 7f]s'jf u/] . pgn] atfpFb} dfcf]jfbL zfGt;Fu a:g g;Sg]
zlQm ePsf] atfP . pgn] cfk"mn]
cfˆg} g]t[Tjdf hgo'4sf ;lxbnfO{
/fli6«o ;lxb 3f]if0ff u/]sf] / afFsL Ø o;n] kfrg k|0ffnLdf ;d:of x'g ;Sb5,
eg] – …bnfn km6fxfx¿sf] xftdf b]z
hfg lbg' x'bF g} , cfpFbf] k':tfsf] nflu dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf;d]t /x]sf
k|wfgdGqL k|r08nfO{ pynk'yn Nofpg
/x]sfnfO{ ;d]t l5§} 3f]if0ff ul/g]
k|lta4tf ;d]t JoQm u/] . Ø pgLx?nfO{ s'/fsfgL u/]/, 8'nfP/, uLt ufP/ tyf pgLx¿sf]
5f]/f 5f]/L gful/ssf] nflu ;dfhjfb
lt/ lnP/ hfG5f}, lg/f; x'g' kb{}g, ;'emfj lbPsf] atfpFb} eg]– …dfcf]jfbL
zfGt 9Ën] a:g g;Sg] zlQm xf] . cfh
k|wfgdGqL k|r08n] zflGt k|lqmofsf]
sfdnfO{ 6'Ëf] nufP/ ;lxb tyf a]kQf xfpefpdf k|ltlqmof hgfpFb} vfgf v'jfcf},+
C0fdf RofkLPsf] ju{n] xfd|f] kf6L{
k|lt cfzf u/]sf 5g\ . xfdL gofF oxfF k|r08 sd/]8 klg cfpg' ePsf]
5 . d}n] t rnfpg';\ eGg] ;'emfj
kl/jf/nfO{ kl/k"/0f, /f]huf/Lnufotsf
ljifonfO{ ;Daf]wg ul/g] atfP . pgn] cleefjsn] cToflws df]afOn rnfpFbf afnaflnsfnfO{
7fpFdf b]znfO{ lng rfxG5f}F .Ú
dxf;lrj ljKnj ;L n] cfˆgf] klxn]b]lv s} xf] . pynk'yn kfg{k5{
Sof .Ú
dfcf]jfbL g]t[Tjsf] ;/sf/n] hgo'4sf
;lxbnfO{ /fli6«o ;lxb 3f]if0ff u/]sf] / df]jfOnsf] nt a:g ;Sb5,
kf6L{sf] cfTdlge{/ pTkfbg cy{gLlt
cg';f/ sflnsf]6 / h'Dnfdf kmnkm'n dxf;lrj ljKnj ;Ln] hgtfx¿
lrRofO/x]sf], o'jfx¿ 56\k6fO/x]sf],
hgo'4 lbj;df /fli6«o labf lbPsf]
ljifonfO{ v'n]/ k|;+zf ug{ sGh':ofO{ To;}n] cleefjsn] df]jfOnsf] sd k|of]u u/f}+ .
v]ltsf] nflu :ofp /f]Kg cfPsf]
atfpFb} cfk"m sf7df8f}+ kmls{P nuQ} >lds ;d'bfox¿ cGof]ndf k/]sf] / u/] s fdf k" j { d fcf] j fbL 36sk| l t
7'nf] xnrn x'g] u/L w|'jLs/0f x'g] b]zeQmx¿ 56\k6fO/x]sf] eGb} dfcf]jfbL c;Gt'l:6 hgfpFb} eg]– æ7"nf s'/f
hfgsf/L lbP . pgn] sDo'lgi6x¿sf] qmflGtsf/Lx¿ r'k nfu]/ a:g g;Sg] ug{e' Gbf xfdL qmflGtsf/Lx¿ Ps 7fFpdf
atfP . pgn] b]zdf hgtfnfO{ b'Mv pleg] af6f] vf]hf}F, To;df g} xfdL ;a}sf]
Pstf / w|j' Ls/0fljgf b]zn] lgsf;
enfO 5 .Ú g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
gkfpg] eGb} sDo' l gi6x¿ k/]sf] a]nf alnbfgL lbg ;Sg] zlQm
;dfhjfbsf] kIfdf lgw{Ss eP/ sDo'lgi6x¿;Fu dfq} /x]sf] 7f]sj' f ub}{ sfo{ q mddf g] k fn ;dfhjfbL
pleg' kg]{ atfP . cfxf:k"mx¿nfO{ ?9Ljfb / k5\of}6]kg kf6L{sf s]Gb|Lo sfo{sfl/0fL ;b:o hgs
o;}aLr, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf :jLsfo{ gx'g] atfP . zfx / qmflGtsf/L sDo'lgi6 kf6L{ g]kfnsf
dxf;lrj ljKnj ;Ln] b] z df ;f]xL sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ k|jQmf wd]G{ b| afF:tf]nfnufotn] ;lxbsf]
/fhgLlts c:yL/tf a9\b} uPsf] k|wfgdGqL k|r08n] dfcf]jfbLnfO{ ;kgf k"/f ug{k' g]{ atfPsf lyP .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like