You are on page 1of 8

‘lzIff If] q nfO{ lghLs/0f /

Jofkf/Ls/0f x'gaf6 /f]Sg' k5{’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf slknj:t'sf] ;/:jtL dfWoflds ljBfno
dxf;lrj ljKnj ;Ln] lzIff If]qnfO{ lza/fh ( aflgofef/åf/f cfof]lht

lghLs/0f / Jofkf/Ls/0f x'gaf6 /f]Sg' !(cf} aflif{sf]T;a, cleefjs lbj; tyf


jif{ !^, c+s @&, @)*) ;fn j}zfv # ut] cfOtaf/ (April 16, 2023) d"No ?= !).– kg] { atfPsf 5g\ . d+ u naf/ -af“ s L clGtd k] h df_

‘;dfhnfO{ abNg' kf6L{sf] d'Vo bfloTj’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf
dxf;lrj ljKnj ;Ln] bnfn k'h F Ljfbn]
k|fKt u/]sf ;t/fh a'9fdu/ -
;dO{_sf] kl/jf/sf] nflu slknj:t'
dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;fdGtjfb
cGTo eP klg bnfn k'hF Ljfbn] ;Qf
cfdhg;d'bfonfO{ ;d]t cfu|x u/] .
pQm lznfGof; sfo{qmddf g]skf
lgdf{0fsf nflu dfnaxfb'/ 3tL{ -
lxdfn_sf] ;+of]hsTjdf lhtaxfb'/
:d/0fLo 5, g]kfn sDo'lg:6
kf6L{n] kf6L{ lgdf{0f, qmflGt / cfGbf]ng
;Qf sAhf u/]sf] 7f]sj' f ub}{ ;fdGt lzj/fh gu/kflnsf j8f g ( sAhf u/]sf] pNn]v ub}{ eg]– …xfdLn] g]tfx¿ w|'j ;L, ;~hLj ;L, cl8u a'9f, ;'la:tf /f]sf, ;':df ;L, k|]d ;Fu;Fu} gd'gf lgdf{0f sfo{x? klg ub}{
;L, x]dGt ;L, cf/f]x ;Lsf] ;xeflutf /f]sf, sd/f 3tL{;lxtsf] lgdf{0f cfPsf] 5 eg] o; cl3 g]skfn]
/x]sf] lyof] eg] g]skf slknj:t'sf ;ldlt u7g ul/Psf] 5 . slknj:t'df kf6L{sf] s]lGb|o sfof{no,

‘;fd|fHojfbL x:tIf]klj?4 /fli6«o Pstf ckl/xfo{’


sf7df8f}+F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf k|jQmf k|sf08 ;Ln] pgn] o;s} nflu g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] dfcf]jfbL;Da4 gf} /fhgLlts
;fd|fHojfbLx?sf] b]z / hgtfdflysf] gfËf] x:tIf]kla?4 bnnufot g]kfnL sf+u;]| , Pdfn];lxtsf /fhgLlts bn / g]tfx?;Fu
/fli6«o Pstf cfaZos ePsf] atfPsf 5g\ . lalxaf/ hgtf 5nkmn cufl8 a9fPsf] atfP .
6]lnlehg;Fusf] s'/fsfgLdf k|jQmf k|sf08 ;Ln] ;f] s'/f k|jQmf k|sf08 ;Ln] !) aif]{ hgo'4 / !( lbg] hgcfGbf]ngn]

/ bnfnx?n] lyrf]ldrf]df /fv]sf] /dfbxdf aGg nfu]sf] $ sf]7] 3/sf] ;fdGtjfbsf] Pp6f h'jf t kmfn]sf
;dfhnfO{ abNg' kf6L{sf] d'Vo bfloTj z'qmaf/ lznfGof; ub}{ dxf;lrj 5f} . t/, ;F u ;F u } csf] { bnfn
ePsf] atfPsf 5g\ . hgo'4df ;xfbt ljKnj ;Ln] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . k'h
F Lklt ju{sf] zf]if0f / bdg kmfNg
;s]sf 5}gf}F / To;sf nflu cfh
klg ;+3if{ ub}{5f}F .Ú
dxf;lrj ljKnj ;Ln] g]kfndf
Pp6f pGgt ;dfh / ;d[4 b]z
lgdf{0f ug]{ kf6L{sf] ;kgf ePsf]
pNn]v ub}{ To;sf] nflu ;+3if{ ub}{
cfPsf] atfP . pgn] g]kfndf >lds
hgtfsf] /fHo ;Qf j} 1 flgs
;dfhjfb :yflkt u/] / } 5f8\ g ]
k|lta4tf ;d]t bf]xf]¥ofP .
dxf;lrj ljKnj ;Ln] kf6L{n]
;lxbx?nfO{ ;Ddfg ug]{ dfq geO{
;lxbsf kl/jf/x?nfO{ ;+/If0f ug]{ / atfPsf x'g\ . k|jQmf k|sf08 ;Ln] b]z / hgtf clxn] ;fdGtjfbsf] cGTo u/] klg To;sf] 7fpFdf hgtfsf] ;Qf / Joj:yf
pgLx?nfO{ k'gM qmflGtdf ;Fu;Fu} Oltxf;s} hl6n / ;+s6u|:t cj:yfdf k'us ] f] 7f]sj' f ub}{ cfpg g;s]sf] atfP . pgn] !) aif]{ hgo'4sf] g]tj[ u/]sf g]tfsf sf/0f
cufl8 a9fpg] kf6L{sf] gLlt /x]sf] b]z / hgtfnfO{ ;fd|fHojfbL x:tIf]kaf6 d'Qm kfg{ ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqsf] ?kdf k'gM ;fdGtjfb Ao'lemPsf] atfpFb}
k|6o\ fpFb} kf6L{sf] oxL gLltadf]lhd cfdafdkGyL, k|ultzLn, ;Rrf nf]stGqjfbLnufot o;s} la?4 )^%÷)^^ b]lv g} ;+3if{ ubL{ cfPsf] atfP .
;lxb ;dO{sf] kl/jf/sf] nflu 3/ /fi6«jfbL bn / g]tf Psh'6 x'gs
' f] lasNk gePsf] atfP . -af“ s L clGtd k] h df_
lgdf{0f ug{ nfluPsf] atfP . pgn]
kf6L{n] qmflGt;Fu} lgdf{0fsf sfdx¿ ;Nnfxsf/ lxdfnsf] cWoIftfdf 3/lgdf{0fsf] nflu sl/a !^ nfv :jf:y ejg, ;+ u | x fno, v] n s' b
cufl8 a9fO/x]sf] / gofF aif{nfO{ yk ePsf] sfo{qmdsf] ;~rfng ;'idf nfut nfUg] / To;sf] ;Dk"0f{ Aooef/ ;+/rgf, yjfªsf] ;efxnnufot
/rgfTds / lgdf{0ffTds agfpg ;Ln] u/]sL lyOg\ . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] axg ug]{ b]z}e/ ef}lts ;+/rgfx? lgdf{0f
g] t f, sfo{ s tf{ n ufot ;lxb ;dOsf] kl/jf/hgsf] 3/ atfOPsf] 5 . ul/;s]sf] 5 .

k'h
“ Ljfbn] u/]sf] ;f+:s[lts x:tIf]k ‘lje]bsf] d'Vo sf/0f bnfn k'h“ Ljfb’
k'h
F Ljfbn] ;+:s[ltnfO{ cfkm\gf] ;Qf dfgljotf eGg] ljifox? o;df j]sf/ hgtfnfO{ qmflGtsf/L ljrf/af6 nufP/ wdfwd s[lZrog jgfpFb} 5g\ .
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf
:yfoL ;ldlt ;b:o ;Gtf]if ;Ln] b]zsf]
>lds ju{n] o;sf lj?4 ;+3if{ ug{k' g]{ /
j}1flgs ;dfhjb :yfkgf ug{k' g]{ pgsf]
/ :jfy{ sfod ug{sf nflu k|of]u ub}{ / cy{xLg 5g\ . k'FhLjfbn] ;f/f ljd'v u/fp“5 7'n7'nf rr{, u'Djf jgfPsf 5g\ . tL ;Dk"0f{ lje]b / pTkL8gsf] d"n sf/0f egfO{ lyof] .
cfO/x]sf 5g\ . ljZje/Lsf b]zx? hxfF ;+:s[ltnfO{ Ps cDv/fsf] kfgL h:t} wd{ ;+:s[ltsf] gfddf k'h F Lklt ju{n] wdf{nox? g t g]kfndf btf{ u/]sf 5g\ clxn]sf] bnfn k'h F LjfbL ;+;bLo Joj:yf ;f]xL sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{
k' F h Ljfb :yflkt ePsf b] z df jgfPsf] 5 . oL / o:tf tdfd ljifodf pTkLl8t ju{, hflt / ;d'bfonfO{ ju{ g t g]kfn ;/sf/;Fu s'g} :jLs[lt lng /x]sf] 7f]sj' f u/]sf 5g\ . g]kfn sDo'lg:6 g]skfsf kf]ln6Ao'/f] ;b:o tyf pkTofsf
k'h
F LjfbnfO{ jlnof] jgfpg / k'h F Ljfb xfdLn] of] n]vdf rrf{ ug]5{ f}F . ;+3if{sf] qmflGtsf/L ljrf/ / dfu{af6 ljd'v g} h?/L 7fGb5g\ . o:tf ljw]zL wd{;:F sf/ kf6L{ >lds ;d'bfo s]lGb|o ljefun] Ao'/f] OGrfh{ s[lt ;Ln] ;dosf lx;fan]
:yflkt gePsf b]zx?df k'h F Ljfb e"d08nLs[t k'h
F Ljfbn] cfˆgf] ;Qf u/L pTkLl8t x'gs ' f] sf/0f ;Qf xf]Og, ;+:s[lt j]/f]s6f]s ;f9]h:t} dgkl/
cfkm\gf] cf}klgj]z v8f ug{ dl/d]6L cfˆg} efUo / k"jh { l' gsf] kfk / b}jLs ul//x]sf 5g\ . Tof] rr{, u'Djf, dlGb/ of
nfu]sf] 5 . k'FhLjfbn] cfbz{jfbL sf/0f xf] eG5 . of] g} 3f]/ k|ltlqmofjfbL dl:hbdf s] sfd u5{g eGg] ;/sf/nfO{
bz{gnfO{ ljZjel/ km}nfpg] gePsf] ;f]r xf] . hgtfnfO{ oyfy{ 1fgaf6 k/sf] s'g} hfgsf/L g} x'bF g} . oL ;+:yfx? g]kfn
:ju{–gs{sf] sNkgfdf dflg;sf] ;+;f/df k'/fpg] / cfkm\gf] n'6sf] ;+;f/ ;/sf/sf] sfg'g;Fu d]n vG5g\ ls vfb}gg
hLjgnfO{ s}b ul/lbg] sfd ul//x]sf]5 . jrfpg] k|k~r xf] o;nfO{ hgtfx?df of of] g]kfnsf] cfjZostf xf] ls xf]Og
l;ª\uf] dfgj hfltnfO{ oyfy{sf] :k:6 ug'{ kb{5 . k'h F Ljfbn] ef/lto ;/sf/ k'/} a]vj/ 5 . wd{ u'?x?n] g]kfnL
w/ftnaf6 cnuynu kf/]sf]5 . Rofgnx? v'Nnf u/]/ lzj k"hf s;/L hgtfx?nfO{ x]lk/x]sf 5g\ of] ;a}
jf:tljs lj1fg / ;Toaf6 unt / ug],{ s'g k"hfdf s'g km];gsf sk8f pbf/Ls/0f / k'h F LjfbL Joj:yfsf] dnhn
e|ddf jfRg ljj; jgfPsf] 5 . ;Dk"0f{ nufpg], s:tf uxgf nufpg], >Ldfg;Fu ug{ vf]lnPsf ;+:yfx? x'g\ . o;sf] /]vb]v
dfgjhftLnfO{ k'h F LlgolGqt Pp6f s]–s] dfu ug],{ >Ldfgsf] v'§fdf 9f]Sg], ug]{ sfd k'h F Ljfbn] u/]sf]5 . oL ;j}
j:t'df ?kfGt/0f u/]sf] 5 . dlxnfx?nfO{ k}tnfsf] kflg vfg l;sfp5 o;/L wdf{nox? g]kfnaf6 nv]6g\ ' kb{5 . ljxfg
dgf]/~hgsf] ;fwgsf] ?kdf nu]sf] 5 . g]kfnsf] ;+:s[ltdf gfª\uf] x:tIf]k u/]sf] j]ns' f x/]/fd, k|dZ] j/, cf]d dfg]kd] ] of ljxaf/ cfof]hgf u/]sf] …kl/jlt{t xfdL @!cf}+ ztfAbLdf afFrL /fv] klg
cfkm\gf] ju{sf] nflu ;+:sf/nfO{ e/k'/ 5 . of] wd{ ;F:sf/n] dlxnfx?nfO{ jf]S;Lsf] cNxf eGg nufpFg] wgL ul/j x'g' ;Gbe{df >lds ;d'bfosf] cj:yf / cj:yfsf lx;fan] @)cf}+ ztfAbLd}
k|of]u u/]sf] 5 . cfkm\gf] ;Qf:jfy{sf] cf/f]kdf lb;f v'jfpg], xTof ug{ k|l] /t ju{:jif0fsf] sf/0f xf] eGg] r]tgfaf6 ljd'v bfoLTjÚaf/] cGt/lqmof sfo{qmdnfO{ afFlr/x]sf] atfPsf 5g\ . b;jif]{
nflu cg}lts cdfgljo sfo{ ub}{
cfO/x]sf] 5 . k'hF Ljfb / p;sf] /fhgLlt
ljqmd ;L ug],{ pTkLl8t tyf >lds ;d'bfonfO{
5'jf5't ug],{ tNnf] dflyNnf] hft eg]/
u/fP/ ;j} hgtfx?nfO{ qmflGtsf/L
ljrf/af6 Ro't ug{ of] bnfn k'h F Ljfb
;Daf]wg ub}{ pgn] ;f] 7f]sj' f u/]sf
x'g .
hgo'4df ;a} lx;fan] w]/} kl/jt{g u/]
klg To;nfO{ lgisif{df k'¥ofpg g;Sbf
:yflkt ug{ dfG5]nfO{ h:tf];s ' } cg}lts, / k|eT" jnfO{ ;+:s[ltdf abNg] sfo{ ub}{ x]Kg] sfd ul//x]sf]5 . dxfg u'? dfS;{n] wd{sf] gfddf cfkm\gf] sfddf nflu k/]sf]5 . g]tf ;Gtf]if ;Ln] jt{dfg bnfn ;dfh k'/fg} cj:yfdf kmls{Psf] pgsf]
5f8f, cl:nn q'm/ / lx+;s | jGg tof/ cfPsf]5 . p;n] cfˆgf] ;d[l4 / x}sdsf wd{ clkmd xf] eGg' ePsf] 5 . h'g;'s} sDo'lg:6x?n] of] ;j} vf/]h ug'k{ b{5 . k'h
F LjfbL ;+;bLo Joj:yfn] ;Dk"0f{ egfO{ lyof] . blnt clwsf/sdL{tkm{
eP/ cfPsf] 5 . d'nt of] ;}Go, k|ljlw, nflu u/La b]zx?df wd{, cGwljZjf;, wd{ cfbz{jfbL b[li6sf]0f / k'h F Ljfbn] g]tT[ j qmflGtsf/Lx?nfO{ kf6L{af6 kmsf{pg] gful/snfO{ ;fdflhs, cfly{s, nlIft ub}{ blnt cfGbf]ngdf nfu]sf
cfly{s, /fhgLlts, ef}uf]lns ;j} ?l9jfbnfO{ k'hF Lsf] andf lkmhfO/x]sf] u/]sf] x'G5 . g]kfndf g]kfnLx?nfO{ lxGb" if8\oGq u5{ /fhg}lts ;a} lx;fan] pTkL8gdf k/]sf] o'jfn] klg o;nfO{ 6'Ëf]df k'¥ofpg ;s]gg\
lx;fjdf cfPsf] 5 . xfd|f] b]zdf klg 5 . o;sf k5fl8 s]xL u+eL/ if8\oGq wd{ 5f]8g\ nufP/ s[lZrog wd{df k|jz ] k'FhLjfbn] j}wflgs cj}wflgs pNn]v ub}{ /fHo ;~rfngsf] k|dv ' xfdL;a} of] Joj:yfsf] lj/f]wL xf}+ eg]
hj/h:t wfdL{s / ;fF:s[lts ?kdf l5k]sf 5g\ . k'h F Ljfbn] wd{;:+ s[ltåf/f ug{ nufPsf 5g\ . Tof] eg]sf] ufFhfsf] j]Zofnox? vf]ns ] f] 5 . dlxnfx?nfO{ cfwf/ cy{tGq ePsf]n] bnfn k'h F LjfbL ;femf df]rf{ agfP/ of] Joj:yfsf] lj¿4
cfPsf] 5 . k' F h LjfbL ;F : sf/df ljZjsf ;fgf b]z / ToxfFsf hgtfx?df ;6\6f lx/f]Og{ vfg nufP h:t} xf] . ;'Gb/L k|ltof]lutf ug{ nufpFb5 . cy{Joj:yfn] gful/snfO{ lje]b / zf]if0f cfGbf]ng ug{ h?/L /x]sf] pgn] atfP .
;dfgtf, :jtGqtf, ;fd'lxstf, tn lbPsf :jfy{x? k'lt{ ub}{ cfPsf]5 . g]kfnLx?nfO{ cfkm\gf] wd{kl/jt{g ug{ -af“ s L clGtd k] h df_ ul//fVg] atfP . o;af6 d'Qm x'g ;a} -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)*) ;fn j}zfv # ut] cfOtaf/

ljBfyL{sf] df}lns xs s'l07t ug]{ lj?4 Pstfa4 xf}“


ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}
– s= dfcf]T;] t'ª
✍ ;DkfbsLo ljifo k|j]z af]nfO;DaGwL ckfËtf ePsf P]gljk/Lt z'Ns lng] ljBfnonfO{ efjgf;Fu} lgMz'Ns lzIffsf] gf/f

cfly{s c/fhstf ;+;bLo Joj:yfsf] pkh g]kfnsf] ;+ljwfg @)&@ n]


lzIffnfO{ df}lns xs;Fu /fv]sf] 5
t/ ;+ljwfg ag]sf] * cf}+ jif{df k|jz ]
JolQmnfO{ ;fÍ] l ts efiffsf]
dfWodaf6 sfg'gadf]lhd lgMz'Ns
lzIff kfpg] xs x'g5] .
tf] l sPsf] clwsf/Ln] @% xhf/
¿k}ofF;Dd hl/jfgf ug{ ;Sg] k|fjwfg
lzIff P]gdf 5 .
oyfy{df ;fsf/ aGg ;S5 . o;df
b'ljwf 5}g . cGoyf …xnf] c8\sfpg] /
uf]? r'6g\ Ú] sfd Ps};fy ug{ ldNb}g .
dxfn]vf k/LIfssf] sfof{non] laxLaf/ ;fj{hlgs u/]sf] ubf{;d]t cfh klg w]/} ljBfyL{ k};f %= g]kfndf a;f]af; ug]{ k|To]s g]kfnL lsg lnO/x]sf 5g\ sfg'g ljk/Lt /fHoaf6 lzIffdf ljlgof]lht
k|ltj]bgcg';f/ Ps} jif{df Ps va{ !( ca{ a]?h' ylkPsf] 5 . gePsf] sf/0f g} cfwf/e"t lzIff ;d'bfonfO{ sfg'gadf]lhd cfˆgf] z' N s Û ah]6nfO{ s]nfpg] xf] eg] kl5Nnf] kfFr
dxfn]vfn] ;fj{hlgs u/]sf] ^)cf}F jflif{s k|ltj]bgn] g]kfndf lngaf6 ;d] t al~rt 5g\ . dft[efiffdf lzIff kfpg] / To;sf ;+ljwfgdf plNnlvt s'/f x'g] t/ jif{sf] cWoogdf s'n ah]6sf] !$
;fd'bflos ljBfnod} dfl;s z'Ns ltg{ nflu ljBfno tyf z}lIfs ;+:yf Jojxf/df clxn] klg ;a}h;f] ;fd'bflos k|ltzt ah]6 lzIffdf 5'6o\ fOPsf] 5 .
cfly{s cg'zf;g nueu z"Go /x]sf] b]vfPsf] 5 . k|ltj]bgdf g;s]s} sf/0f xhf/f}F ljBfyL{ lzIffaf6
a]?h' Jofks ¿kdf a9]sf] / ljz]ifu/L s}of}F k|bz ] tyf :yfgLo al~rt x'g k'us
ljBfnox¿n] klxn] k|jz
] f 5g\ . ;fd'bflos
] k/LIffsf
c6n zdf{
;/sf/x¿n] lgod, sfg'gnfO{ a]jf:tf ub}{ hyfefjL vr{ ug]{ gfddf ljBfyL{nfO{ xtf]T;fxL ug]{ / ;/sf/n] ;|ft] –;fwgsf] sdLn] sfof{Gjog ug{ ;lsGg eGg]
kl/kf6L ljsf; ePsf] pNn]v 5 . tL ;a} lgsfodf ul/Psf] dfl;s z'Nssf] tuf/f] xfn]/ ljBfyL{nfO{
s'/f u}/lhDd]jf/ s'/f xf] . otf ;/sf/n] afnaflnsfnfO{
lzIffaf6 al~rt ub}{ cfPsf 5g\ .
n]vfk/LIf0faf6 uPsf] jif{ dfq ! va{ !( ca{ &* s/f]8 df}lns xs eGgfn] ;+ljwfgdf lgz'MNs tyf clgjfo{ lzIffsf nflu g]kfnn] clxn];Dd
a]?h' b]lvPsf] dxfn]vfsf] k|ltj]bgdf pNn]v 5 . /fli6«o pNn]v ePsf] / pNn+3g ePdf sfg'gL ljleGg cGt/f{li6«o ;lGw, dxf;lGwx¿df x:tfIf/ ul/;s]sf]
uf}/jsf cfof]hgfb]lv k"jf{wf/ lgdf{0fsf s'g} klg If]qdf pkrf/ klg ;+ljwfgdf g} :ki6 x'g] 5, h;df o'g:] sf]sf] …;a}sf nflu lzIff;DaGwL ;g\ !(() sf]
Joj:yf ePsf] xs xf] . of] Ps k|sf/sf]
;Gtf]ifhgs k|ult 5}g . dxfn]vfsf] k|ltj]bg x]bf{ lzIff, :jf:Yo, /fHolj?4 gful/snfO{ k|fKt x'g] xs hf]D6g, ;g\ @))) sf] ;]gu] n 8fsf/ ;Dd]ng / @))! –
;+rf/, s[lif, a}l+ s+unfufot ;Dk"0f{ If]qdf cfly{s c/fhstfn] klg xf] . To;}n] lgMz'Ns lzIff k|fKt @)!% ;DaGwL 3f]if0ffÚ b]lv …afnclwsf/ dxf;lGwÚ,
ug{' k|To]s gful/ssf] xs xf] . t/, …cfO{Pncf]sf] afn dhb'/;DaGwL dxf;lGwÚ, …cGt/f{li6«o
;Ldf gf3]sf] k|:6 b]lvG5 . dxfn]vfn] /fh:j aSof}tf afFsL ;/sf/ hgpQ/bfoL gx'bF f ljBfyL{
/xg] , ;/sf/L lgsfoaf6 ug{ ;lsg] sfdsf nflu lzIffsf] ;dfg cj;/ / kx'r F af6 dfgj clwsf/ 3f]if0ffkqÚ nufotsf ljleGg 3f]if0ffkq
k/fdz{bftfdfkm{t\ u/fOg], k"jf{wf/ If]qdf ;fj{hlgs vl/b P]g al~rt ePsf 5g\ . lzIff x'g–] vfg]sf] kb{5g\ . o;af6 g]kfnsf] cGt/f{li6«o:t/df b]vfpgsf] nflu
ju{sf] kx'r F df dfq ;Lldt x'bF } uPsf] ;Demf}tf ug]{ / oxfF ;f]sf] sfof{Gjog gugf{n] ;/sf/sf] ;fv
ljk/Ltsf ultljlw x'g,] clgoldt ¿kdf vr{ ug],{ k|efjsfl/tf 5 . t;y{, ju{ d]6fpgsf] nflu dfWod ;a}lt/af6 lug]5{ / ;dfhjfbn:f]Gd'v ;+ljwfgn] lgRr
gePsf tyf pkof]uljxLg sfo{qmdx¿ rnfOg]nufotsf s}of}F aGg'kg]{ lzIff emg} 7"nf juL{o vf8n
xfF:g]5 . To;sf/0f ;/sf/sf] of] vfnsf] u}/lhDd]jf/kgsf] lj?4 / df}lns xs sfof{Gjogsf]
agfpgsf] nflu k|of]u eO/x]sf] 5 .
cfly{s a]lyltnfO{ klg cf}NF ofPsf] 5 . oxfF xfdL /fHon] g} ;+ljwfgdf Joj:yf lglDt lzIfs, ljBfyL{, cleefjs / ;a} lzIff If]qsf dfG5]x¿ Ps 7fpFdf cfP/ ;+oQ' m
o;/L a;]{lg a]?h' a9\b} hfFbf o;nfO{{ km5\of}{6 ug{ / /f]Sg u/]sf] t/ sfof{Gjog gePsf] cyf{t\ cfGbf]ngsf] lgdf{0f ug{k' g]{ a]nf cfPsf] 5 .
;/sf/n] s'g} 7f]; sbd rfNg ;s]sf] 5}g lsgls of] ;a} ljBfyL{x¿sf] df}lns xssf] xgg /fHo
cfkm}nF ] ul//x]sf] ljifodf s]lGb|t x'g5] f}+ . vf]Ng] / ;~rfng ug]{ xs x'g5] . ljBfnodf ljBfyL{x¿af6 ljleGg dfWoflds tx -!–!@_ ;Dd lgMz'Ns
x'gd' f ;/sf/ jf s'g} /fhgLlts bn / g]tf bf]ifL geP/ ;+;bLo s] 5 ;+j}wflgs Joj:yf Û ;+ljwfgn] dfWoflds tx;Ddsf] gfddf z'Ns lnO/fv]sf] 5g\ . olta]nf lzIff k|bfg ug{ cfjZos ah]6
Joj:yf g} bf]ifL xf] eGg] k'li6 x'G5 . ;+;bLo Joj:yf s} sf/0f g]kfnsf] ;+ljwfgsf] efu # df lzIff lgMz'Ns x'g] df}lns xs Joj:yf b]ze} l/sf ljBfnon] lgMz'Ns k9fPsf h'6fpg jflif{s cfly{s j[l4b/ sDtLdf
df}lns xssf] Joj:yf ul/Psf] 5 . u/]sf] 5 . sIff !@ ;Dd dfWoflds 5}gg\, ;/sf/ ljBfyL{n] u'gf;f] ubf{ & k|ltzt x'gk} 5{ cGoyf ;+ljwfgn]
;a} /fhgLlts bn / g]tf ;Qfsf] bfpk]rdf d:t /x]sf 5g\ eg] h;cg';f/ wf/f #! df lzIff;DaGwL lzIff dflgPsf] 5 . …clgjfo{ / lgMz'Ns sfgdf t]n xfn]/ a:5 clg ;d:of Joj:yf u/]sf] …lzIffdf ;a} gful/ssf]
;+;bLo Joj:yf s} sf/0f a]/f]huf/, dxFuL, e|i6frf/ / xs pNn]v 5 . wf/f #! sf] kfFrj6f lzIff P]g, @)&%Ú bkmf @) df …k|To]s lnP/ hfFbf cfk"mnfO{ ;f]af/] yfxf gePsf] kx'rF Ú tyf …clgjfo{ lzIffÚ sf] k|fjwfg
sfnf]ahf/Ln] ;Ldf gf3]sf] 5, zflGt;'/Iff Psfb]zsf] sxfgL pkwf/fdf lzIffnfO{ gful/ssf] gful/snfO{ /fHoaf6 dfWoflds klg eG5 . cem} sf]xL sf]xL t pQm c;kmn x'g5 ] .
cfwf/e"t clwsf/sf] ¿kdf Joj:yf tx;Ddsf] lzIff lgMz'Ns k|fKt ug]{ sfo{ ePsf] k|df0f e]l6Pdf sf/afxL lgisif{
ePsf] 5, b]zdf lbgk|ltlbg j}bl] zs x:tIf]k al9/x]sf] 5 . ul/Psf] b]lvG5 . h;cg';f/ pQm clwsf/ x'g5 ] Ú elgPsf] 5 . P]gsf] u5f}+{ eGg;d]t kl5 kb}g{ g\ . ;+jw} flgs lzIffdf lgMz'Ns / clgjfo{tfsf]
o;} sf/0f ;+;bLo Joj:yf cfdhgtfdfem 3[l0ft aGg k'us ] f] wf/fdf lgDg a'bF fx¿ pNn]v 5g\– Joj:yfcg';f/ g]kfn ;/sf/n] …clgjfo{ Joj:yfcg';f/ ljBfno lzIffsf] ;Dk"0f{ ;jfn p7fpg]lalQs} /fHon] ;a}
!= k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t / lgMz'Ns lzIff;DaGwL lgodfjnL lhDd]jf/L :yfgLo txnfO{ lbOPsf] 5 . afnaflnsfx¿sf] lzIff kfpg]
5 . To;}n] b]zsf] lau|bF f] /fhgLltnfO{{ ;xL dfu{df Nofpg ;+;bLo lzIffdf kx'r F sf] xs x'g5 ] . @)&&Ú nfu" u/]sf] 5 . ;+ljwfgsf] cg';r " L * sf] * cf}+ clwsf/sf] Uof/]G6L ug{k' 5{, h;df ;dfg
Joj:yfsf] ljsNk vf]Hg' clgjfo{ ePsf] 5 . o:tf] cj:yfdf @= k|To]s gful/snfO{ cfwf/e"t txsf] ;fj{hlgs ljBfnon] dfWoflds a'bF fdf …cfwf/e"t / dfWoflds lzIffÚ cfwf/e"t ;]jf–;'ljwfo'Qm lzIffdf ;dfg
lzIff clgjfo{ / lgMz'Ns lzIff tx;Ddsf] lzIffdfljBfyL{ egf{zN' s, :yfgLo txsf] If]qflwsf/df /flvPsf] cj;/, lgMz' N s kf7\ o k' : ts /
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] eg]h:tf] b]zdf j}1flgs ;dfhjfb tyf dfWoflds tx;Dd lgMz'Ns dfl;sk9fO z'Ns, k/LIff z'Ns / 5 . t/ xfd|f] :yfgLo txx¿ of] ljifodf kf7\o;fdu|L, lgMz'Ns vfhf, lgMz'Ns
:yfkgf ug{ clgjfo{ ePsf] 5 . To;sf/0f cfd;r]t gful/s lzIff kfpg] xs x'g5 ] . kf7\ok':tsafktsf] /sd lng gkfOg] rf;f] g} lnO/fv]sf 5}gg\ . lzIff lgMz'Ns kl/jxg, lgMz'Ns ljBfno kf];fs,
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] PsLs[t hgqmflGtdf ;dflxt x'Fb} #= ckfËtf ePsf / cfly{s ¿kn] Joj:yf lgodfjnLdf 5 . lzIff P]gn] agfpg]eGbf klg cgfjZos 7fpFx¿df lgMz'Ns cf}ifwLnufotsf cGo k7g–
ljkGg gful/snfO{ sfg'gadf]lhd ;fd'bflos ljBfnon] ljBfyL{sf] gfddf nufgL ug]{ / ToxfFaf6 cfˆgf] :jfy{ kf7gnfO{ k|ToIf jf ck|ToIf c;/ kfg]{
;+;bLo Joj:yfsf] h/f] pv]n]/ b]zdf j}1flgs ;dfhjfb lgMz'Ns pRr lzIff k|fKt ug]{ xs s'g} lsl;dsf] z'Ns lng gkfpg] Joj:yf k"lt{ ug]l{ t/ dfq b]lvPsf] 5 . o;f] ;]jf ;'ljwf kg{ hfG5g\ . clgjfo{ tyf
:yfkgf ug{ sDd/ s;]/ nfUg'k5{ . cfhsf] cfaZostfXˆ:, x'g5 ] . u/]sf] 5 . s'g} ljBfnon] P]gljk/Lt x' F b f cfh ljBfno hfg] nfvf} F lgMz'Ns lzIffsf] s'/f ubf{ o;sf k|dv '
$= b[li6ljxLg gful/snfO{ a|n ] lnlk ljBfyL{;uF s'g} z'Ns lnPdf To:tf] z'Ns afnaflnsf cfˆgf] df}lns xsaf6 tTjdf ef}lts tyf cfly{s sf/0faf6
;dosf] dfu / hgrfxgf klg oxL xf] . tyf alx/f / :j/ jf lkmtf{ u/fpg] k|fjwfg klg 5 . s'l07t eO/x]sf 5g\ . b]lvg] lje]b/lxt ljBfnosf] jftfj/0f

hgtf j}1flgs ;dfhjfbdf nfd nfUb}


ljBfnodf ljBfyL{sf] ;+Vofsf] -sflnsf]6 / sf7df8f}s F f] Go"gtd ;'ljwf
cfwf/df lzIfssf] b/aGbL gx'bF f lghL ;a} ljBfnosf] ;dfg x'gk' 5{_ rfx]sf] kfos
;|ft] df lzIfs egf{ u/]/ k7g–kf7g kg]{ ljBfnodf kx'r F , ;lhn} cfk"mnfO{ dg
j}1flgs ;dfhjfbsf nflu ;fdgf -wflbª_, OR5f sfdgf ufpFkflnsf a'lt{jfË -afun'ª_, l;:g] ufpFkflnsf a'emfPsf lyP . clxn] k'hF LjfbL bnfn cl3 a9fPsf] / lzIfsnfO{ tna kg]{ ljBfno / ljifo k9\g kfpg]
hg;+ l ut cleofg lnP/ g] k fn d' l UnË -lrtjg_, cfF j ' v } / ] g L j8f gDa/ ^ ?s'dsf]6 -?s'd k"j{_, ;+;bLo Joj:yfn] yf]k/]sf] cGofo, v'jfpg ljBfyL{af6 dfl;s z'Ns clwsf/sf] ;'lglZrttf, lje]b/lxt
sDo' l g:6 kf6L{ l gs6 clvn ufpFkflnsf cfFj'v}/]gL ahf/ -tgx'F_, cf7 la;sf]6 gu/kflnsf j8f gDa/ czflGt, lje]b sf/0f hgtfdf lg/fzf p7fpg] ul/Psf] ljBfnosf] ts{ 5 . ljBfnosf] jftfj/0fdf gful/ssf]
hg;f+:s[lts dxf;+3cGtu{t ;fdgf z'Snf u08sL gu/kflssf j8f ( /fl8Ho'nf -?s'd klZrd\_, d'l;sf]6 5fPsf] 5 . clxn]sf] k|fjwfgcg';f/ ljBfnon] pQm cfwf/e"t df}lns xs ;|ft] –;fwgsf] sdLn]
kl/jf/ ;dfh ?kfGt/0f;lxt /fli6«otf, gu/ kflnsf -vn+uf_ -?s'd klZrd\_, /fhg}lts bnk|ltsf] ljt[i0ffsf sfo{ ul/g' klg u} / sfg' g L 5 . sdhf]/ x'g hfg] cj:yfnfO{ uDeL/
hghLljsf, hg3ft, /fli6«o :jfwLgtf lqj]0fL ufpFkflnsf lqa]0fL ahf/ - sf/0f hgtfdf 7"nf] gsf/fTds k|efj ljBfnoh:tf] If]qdf lbgbxf8} u}/sfg'gL ¿kdf Wofg lbg'kg]{ b]lvG5 .
kIfdf d'ns' a]xg] ' { k/]sf] b'Mv si6 clxn] ?s'd klZrd\_, gnuf8 gu/ kflnsf /x]sf]] 5 . t/, g]kfn sDo'lg:6 sfo{ eO/xg] / lzIfsh:tf] ;Ddflgt To;sf/0f o;nfO{ ;/sf/n] ;|ft] –
bnfn k'FhLjfbL ;;+lbo Joj:yf % sflndf6L -hfh/sf] 6 _, e] / L kf6L{ c Gtu{ t ;fdgf cleofgn] k];fn] pQm sfo{ ug{k' gf{n] g}lts k|Zg ;fwgsf] sdLn] sfof{Gjog ug{ ;lsGg
c;kmntf uLt / ;+uLtsf] dfWodaf6 gu/kflnsf j8f gDa/ # uf}/L - hgtfnfO{ j}1flgs ;dfhjfbsf] v8f u/]sf] 5 . eGg] s'/f u}/lhDd]jf/ s'/f xf] . otf
hgtfnfO{ hghfu/0f k}bf ug]{ p2]Zo hfh/sf]6_, gf/fo0f gu/kflnsf j8f ;Gb]z lbPsf] 5 . o'jf, ljBfyL{, lzIff P]gsf] z'Ns;DaGwL Joj:yfsf] ;/sf/n] afnaflnsfnfO{ lgz'MNs tyf
;lxt @)&(÷!!÷@& ut] gDa/ gDa/ ! gofF ahf/ -b} n ] v _, dlxnf, hghflt, vf; cfo{ /fhg}lts, pkbkmf -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] clgjfo{ lzIffsf nflu g]kfnn]
g'jfsf]6 lhNnfsf] ljb'/ gu/kflnsf cf7la;sf]6 gu/kflnsf j8f gDa/ kqsf/, af}l4s, b]z elQm nf]stflGqs
j8f # lqz'nLaf6 ;'? ePsf] cleofg ! ;fQfn -b} n ] v _, lagfos zlQm ;'/Iff lgsfo ljleGg kf6L{sf eP tfklg s'g} cleefjsn] cfˆgf] OR5fn] clxn];Dd ljleGg cGt/f{li6«o ;lGw,
@)&(÷!@÷@^ ut] 8f]6L lhNnfsf] gu/kflnsf j8f # lagfo ahf/ - g]tfx? g}lts¿kdf ;dy{g hgfPsf ;fd'bflos ljBfnonfO{ lbPsf] bfg, dxf;lGwx¿df x:tfIf/ ul/;s]sf] 5,
a9Ls]bf/ ufpFkflnsf j8f gDa/ % c5fd_, sdn ahf/ gu/kflnsf 5g\ . Tolt dfq xf]Og clxn] hgtfnfO{ pkxf/, rGbf jf ;xof]u lng ;lsg]5 . h;df o' g ] : sf] s f] …;a} s f nflu
ct/sfF8fdf ;DkGg ePsf] 5 . pQm sdn ahf/ -c5fd_, ;fkm] au/ n'6kf6 / cft+s dRofPsf] n3'ljQ, oxL P]gdf ePsf] sdhf]/ kIfnfO{ pkof]u lzIff;DaGwL ;g\ !(() sf] hf]D6g,
cleofgdf xhf/f}+ ;+Vofdf kf6L{sf gu/kflnsf ;fkm] ahf/ -c5fd_, ld6/ Jofh, ;xsf/L ;+:yf a}s + r/d u/]/ cfh cleefjsx¿nfO{ ;fd'bflos ;g\ @))) sf] ;]gu] n 8fsf/ ;Dd]ng
g]tf, sfo{stf{, ;dy{sx? pkl:tly lbkfon l;nu9L gu/kflnsf j8f Aofhb/ sf/0f hgtf 7"nf] ;f:tL ljBfnon] ljleGg n]v gfddf z'Ns / @))! – @)!% ;DaGwL 3f]if0ffÚ b]lv
ePsf lyP .
;Qfdf /x]sf sf+u|];, Pdfn], ;d/ em';] $ lkknf ahf/ -8f]6L_, dkf6g
gu/kflnsf j8f gDa/ * vf]8\k] -
ef]u]sf 5g\ . of] cleofgn] klg
kLl8tx?sf] kIfdf ;F u } n8\ g ]
lnO/x]sf] 5 . xfn dfWoflds tx;Ddsf]
lzIffnfO{ lgMz'Ns ug{ sl/a c9fO{ v/a
…afnclwsf/ dxf;lGwÚ, …cfO{Pncf]sf] afn
dhb'/;DaGwL dxf;lGwÚ, …cGt/f{li6«o
dfcf] j fbLnufot cGo kf6L{ x ? gDa/ $ w' l nuf} 8 f -tgx' F _ , a}t8L_, cflntfn ufpFkflnsf j8f k|lta4tf hfx]/ u/]sf] 5 . ;of}+ ;+Vof ah]6 nfUg]5 . dfgj clwsf/ 3f]if0ffkqÚ nufotsf
kl/Tofu u/L ;of}+ ;+Vofdf g]kfn dfgjclwsf/ rf]s, lrKn]9Ë' f kf]v/f gDa/ $ 3/]n' -88]Nw'/f_, k/z'/fd kLl8tx? g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ x'g t s'n ah]6sf] aL; k|ltzt ljleGg 3f]if0ffkq kb{5g\ . o;af6
sDo'lg:6 kf6L{df w|j' Lsf/0f ePsf -sf:sL_, n]vgfy dxfgu/kflnsf gu/kflnsf j8f gDa/ % nfn9'Ë - cfPsf 5g\ . of] cleofgn] kSs} klg /sd lzIffdf nufgL ug{ xfnsf ;a} g]kfnsf] cGt/f{li6«o:t/df b]vfpgsf]
5g\ . cleofg dWokxf8L /fhdfu{ j8f @& zflGt 6f]n l/¶]kfgL -sf:sL_, 88]Nw'/f_, cgkf gu/kflnsf j8f Pp6f gofF hghfu/0f k}bf ug]{ 5 . ;+;bjfbL bnx¿n] cfˆgf] r'gfjL nflu ;Demf}tf ug]{ / oxfF ;f]sf] sfof{Gjog
!^ lhNnf sfo{qmd ;DkGg u/]sf] n]vgfy dxfgu/kflnsf j8f gDa/ gDa/ % afuahf/ -88] N w' / f_, kf6L{nfO{ /fhg}lts, ;f+:s[lts, ;+u7g
ePsf] 5 . ljb'/ gu/kflnsf j8f ! !$ ;]tL vf]r gofF a:tL -sf:sL_, al9s] b f/ ufpF k flnsf j8f % cfly{s ¿kdf 7"nf] pknlAw xfl;n 3f]if0ffkqdf /fv]sf 5g\ . t/ r'gfjdf gugf{n] ;/sf/sf] ;fv ;a}lt/af6 lug]5{
gDa/ lqz'nL ahf/ -g'jfsf]6_, ljb'/ s':df gu/kflnsf s':df ahf/ - cQ/sfF8f -8f]6L_, sl/a k|ToIf xhf/f}+ u/]sf] 5 . ;dfh /x]sf tdfd vfn] hf]8tf]8n] p7]sf] ljifo r'gfjkl5 / / ;dfhjfbn:f]Gd'v ;+ljwfgn] lgRr
gu/kflnsf j8f gDa/ # j§f/ - kj{t_, a]gL gu/kflnsf j8f gDa/ ;+ V of / ck| T oIf nfvf} + ;+ V of ljs[lt, lj;+ultlj?4 xfd|f] g]kfn ;/sf/ ag]kl5 x/fpF5g\ . ;+ljwfg xfF:g]5 . To;sf/0f ;/sf/sf] of] vfnsf]
g'jfsf]6_, wflbª lhNnfsf] yfqm] & lj/]Gb| rf]s -DofUbL_, afun'ª hg;xeflutf;lxt ## j6f sfo{qmd sDo'lg:6 kf6L{ tof/ /x]sf] 5 . of] ag]kZrft\ & j6f gofF ah]6 cfof] t/ u}/lhDd]jf/kgsf] lj?4 / df}lns xs
ufpFkflnsf j8f ^ dxfb]j 6f/ - gu/kflnsf j8f gDa/ –@ ;DkGg ePsf] 5 . ;dfh bnfn k'FhLjfbLjfbL Joj:yfnfO{ ;a} ah]6df cfly{s j[l4b/ sl/a @=% sfof{Gjogsf] lglDt lzIfs, ljBfyL{,
wflbª_, lgnsG7 gu/kflnsf j8f nf]stflGqs rf]s -afUn'ª_, uNsf]6 ?kfGt/0f;lxt /fli6«otf, hghLljsf kmfNgsf] lglDt hgtfx? tof/ x'g5 ] g\, k|ltzt dfq 5 . olb @) k|ltzt cleefjs / ;a} lzIff If]qsf dfG5]x¿
g+ = # df wflbªa] ; L, uh' / L gu/kflnsf xl6of ahf/ -afUn'ª_, :jfwLgtfsf kIfdf hgjfbL lgs6 ela:odf j}1flgs ;dfhjfb ah]6 lzIffdf nufgL ug]{ xf] eg] Ps 7fpFdf cfP/ ;+oQ' m cfGbf]ngsf]
ufpFkflnsf j8f gDa/ ! uh'/L ahf/ 9f]/kf6g gu/kflnsf j8f gDa/ ! snfsf/x? cfˆgf] k|:t'ltdfkm{t\ hgtf g]kfnsf] wtL{ pbfpg] 5 . ;+ljwfgn] af]ss ] f] dd{ / bnx¿sf] lgdf{0f ug{k' g]{ a]nf cfPsf] 5 .
@)*) ;fn j}zfv # ut] cfOtaf/ 3
g]skf sflnsf]6sf ;b:o bf]efg
g]kfndf x'g nfu]sf] pynk'ynsf ;+st] x?
g] k fndf kl5Nnf] ;dodf elgof] . Tolta]nf ;+ljwfg;efnfO{ 5g\ . h;n] g]kfndf s]xL ;d"xx?n] ls g]kfnsf l5d]sL rLg / ef/t
/ k|sfz @* dlxgf kl5 l/xf
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ sflnsf]6sf lhNnf sld6L ;b:o b'ua{ xfb'/
/fhgLlts pykk'yn x'g] / ljb]zLn] af]sfOPsf k"a{zt{x?sf] cfnf]rgf dfcf]jfbL zAbnfO{ g} qmdzM e|i6Ls[t ?;–o'qm]g dfldnfdf t6i6 /xFb} af]xf]/f -bf]efg_ / o'jf ;+u7g hfh/sf]6sf kbd k'g -k|sfz_ sflnsf]6af6
k/f]If?kdf zf;g ul//x]sf] eGg]h:tf dfq u/]sf] v08df To;nfO{ k|ltufdL agfpg] k|of; ul//x]sf] b]lvPsf] 5 . cfPsf 5g\ . rLgn] jftf{ s f l/xf ePsf 5g\ . g/xl/gfy ufpFkflnsf * sf b'u{axfb'/ af]xf]/f -bf]efg_ /
s'/fx?nfO{ s]xL kIfx?n] k|rf/df s/f/ ug]{ cj:yf lyof] . t/, kl5Nnf] olta]nf !@ a'bF ] ;xdlt kIfw/x? dfWodaf6 pQm ;d:ofsf] ;dfwfg e]l/ gu/kflnsf @ sf kbd k'g -k|sfz_ sflnsf]6 lhNnf cbfntn] a'waf/
NofPsf 5g\ . w]/}n] o;nfO{ k|d'v ;dodf cEof;df hfFbf ltg} s'/fx? klg 5/k|i6 e};s]sf] cj:yf xf] . ug] { k| o f; ul//x] s f] 5 eg] l/xf ug{ cfb]z lbPkl5 b'j}hgf l/xf ePsf x'g\ . bnfn ;+;bLo Joj:yfsf]
rrf{sf] ljifo agfpg] u/]sf] b]lvPsf] k|ltufdL ;flat ePsf 5g\ . h;sf lsgls Tolta]nf !@ a'bF ] ;xdltdf cd]l/sfnufotsf klZrdf /fi6«x?
5 . t/, pynk'yn s;/L x'G5 / k|0f]tf )^# kl5 g]kfnsf] zflGt x:tfIf/ ug]{ dfcf]jfbL ljleGg ;d"xdf o'qm]gnfO{ xltof/ yk]/ o'4af6}
;d:ofsf] ;dfwfg ug]{ kIfdf b]lvPsf
8f= s]zj b]jsf]6f 5g\ . ?;–o'qm]g dfldnfdf rLg /
ef/tsf aLrdf g]kfn PlSnPsf] 5 .
Toltdfq geP/ jt{dfg ;/sf/n]
olta]nf !@ a'bF ] ;xdlt kIfw/x? klg leqleq} g]kfnsf] k//fi6« gLltsf]
5/k|i6 e};s]sf] cj:yf xf] . lsgls k'g/fanf]sg ug]{ gfddf laBdfg
k//fi6« gLltdf kl/jt{g ug]{ k|of;
Tolta]nf !@ a'bF ] ;xdltdf x:tfIf/ ug]{ ul//x] s f] 5 . h;sfaf/] d f
;/sf/L:t/df ag]sf ;ldltx?n] ;/sf/n] @)&& ;fn kf}if !( ut] sflnsf]6sf] g/xl/gfy ufpFkflnsf ( df
/x]sf] bf]efgsf] cfˆg} 3/df al;/x]sf] cj:yfdf b'j}hgfnfO{ lu/ˆtf/ u/]sf]
dfcf]jfbL ljleGg ;d"xdf laeQm 5 . cfkm\gf] lsl;dsf a'bF fx? tof/ u/]sf
5g\ . ca To;nfO{ ;+;bdfkm{t\ kmfi6 lyof] . pgLx¿nfO{ lu/ˆtf/ kl5 k|x/L]n] cfkm}F jd, ljikmf]6s kbfy{ /flvlbP/
dfcf]jfbL s]Gb|afx]ssf cGo dfcf]jfbL 6« o fsaf6 kfl/t u/fpg] k| o f;
e}/x]sf] b]lvPsf] 5 . t/, ;+;bdf
ljikmf]6 ;fdfg j/fdb u/]sf] eGb} em'§f] l/kf]6{ agfO{ sflnsf]6 lhNnf cbfntdf
d'4f bfx]/ u/]sf] lyof] . @% lbgsf] lx/f;t a;fOF kl5 lhNnf cbfnt
;d"xx?n] ;+;bLo /fhgLltnfO{ :jLsf/ Pdfn]nufotsf cGo bnx? ;xdt
geP;Dd k//fi6« gLltsf gofF a'bF fx?
sflnsf]6n] b'j}hgfnfO{ k'k{If]sf] nflu sf/fuf/ rnfg u/]sf] lyof] .
@)&& ;fnsf] kmfNu'g @! ut] g]skf / ;/sf/aLr # a'Fb] ;xdlt eP
u/]sf 5}gg\ . To;}n] pgLx? lbNnLdf kfl/t x'g] s'g} ;+efjgf /x]sf] 5}g . klg bf]efg / k|sfzn] sfg'gL k|lqmof k'/f u/]/ 5'6]sf x'g . pgLx¿sf] l/xf
eP nuQ} s0ff{nL df]lQm df]rf{ g]kfnsf ;+of]hs lj/f6 ;L, dWo s0ff{nL Ao'/f]
h;k|lt cGo kf6L{x?sf] Wofgfsif{0f
ePsf] !@ a'bF ] ;xdltsf] lakIfdf /x]sf] cj:yf 5 . To;}u/L / va/bf/L h?/L ePsf] 5 . To;}u/L OGrfh{ ljj]s ;L, sflnsf]6 lhNnf OGrfh{ anjfg\ ;L, lhNnf ;]qm]6/L ;fx;L
;L, /d]z ;L, k|eft :d[lt hg;fF:s[lts kl/jf/nufot g]tf–sfo{stf{n] eJo
jt{dfg ;/sf/df /x]sf s]xL kIfx?n]
g]dlskf, Pdfn] / dfn] xfn cfP/ !@ a'bF ] ;xdltsf] la/f]wdf g] k fnnfO{ e' 6 fgh:tf] ef/tsf] :jfut u/]sf lyP . l/xfkl5 cfˆgf] ufpF k'u]sf bf]efg / k|sfznfO{ ;lxb
:d[lt ufpF sld6Ln] klg laxLaf/ afhfufhf;lxt eAo sfo{qmd u/L k"mndfnf
;+ / lIft d' n ' s agfpg] k| o f;
b]lvPsf 5g\ . Tolta]nf x:tfIf/ u/]sf] elgPsf ;ft bndWo]sf ul//x]sf] b]lvPsf] 5 . leqleq} clj/n] :jfut u/]sf] 5 . pgLx¿ cfhsf] ldlt;Dd @ jif{ # dlxgf !) lbg
bnfn k|ltlqmofjfbL ;Qfsf] h]ndf a;L l/xf ePsf x'g\ .
To:tf Aojxf/x?sf] cEof; e}/x]sf]
s]xL bnx? la36g e};s]sf 5g\ . olta]nf !@ a'bF ] ;xdltnfO{ b]lvG5 . t/, To;n] cf}krfl/stf ‘If]qLo pTkL8g, pk]Iff, c;dfgtf
kfpg ;s]sf] 5}g . To;}sf nflu
:jLsf/ ug]d{ f g]kfnL sf+u;]| , dfcf]jfbL s]Gb| / s]xL t/fO{ s]lGb|t xfnsf] ;Qf u7aGwgleq ef/t ;fdflhs e]befjsf] cGTo u/’
kIfLox?n] ;dfhjfbL df] r f{ s f
bnx? dfq /x]sf 5g\\ . g]kfnL sf+u;]| df klg !@ a'bF ] ;xdltdf gfddf pku7aGwg agfpg] k|of;
sf7df8f}F . s0ff{nL d'lQm df]rf{ g]kfnn] s0ff{nLsf hgtfdfly x'g] If]qLo pTkL8g,
pk]Iff, c;dfgtf, :jf:Yo, lzIff, s[lif, ko{6gnufot ljleGg If]qdf x'g] ;fdflhs
ul//x]sf] b]lvPsf] 5 . k|wfgdGqL
pNn]v ul/PsfdWo] sltko a'bF fdf ladlt a9\b} uPsf] 5 . To;}n] k'iksdn bfxfn ef/t e|d0fsf nflu
lje]bsf] cGTosf] dfu u/]sf] 5tf: . d+unaf/ lhNnf k|zf;g sfof{no sflnsf]6dfkm{t\
u[x dGqfnonfO{ 1fkgkq a'emfpFb} s0ff{nL d'lQm df]rf{n] /fHosf] j]jf:tf, pk]Iff,
laut em08} tLg dlxgfb]lv Aou|
lbNnLdf ul/Psf] Tof] !@ a'bF ] ;xdlt vf/]h u/]/ g]kfnleq} xfn k| l tIff/t /xg' ePsf] 5 . t/,
lje]bsf/L gLlt, n3'ljQ, ld6/JofhL rsf]{ zf]if0f cft+s, dxFu+ L, e|i6frf/L,
sfnf]ahf/L, sldzg, bnfnL s/0fsf] cGTo u/L cfTdlge{/tf / ;d[l4 s0ff{nLsf]
ef/tn] pxfFsf] e|d0fsf] vf; ldlt
lqmofzLn cj:yfdf /x]sf bnx?sf aLrdf gofF ;xdlt ul/g'kg]{ tf]s]sf] 5}g eg] Ph]08fx? klg
;fa{hlgs ul/Psf 5}gg\ .
68\sf/f] cfjZostf b]lvPsf] 5 . xfn g]sf+ / dfcf]jfbL sf7df8f}lF :yt ef/tLo /fhb"tsf]
s]Gb|;lxtsf] gf} bnLo ;Qf u7aGwgdf klg Ps?ktf / Pstf rnv]n eg] lg/Gt/ cufl8 al9/x]sf]
5 . xfn} dfq g]kfnsf u[xdGqL;Fusf]
/x]sf] 5}g . ef/tLo /fhb" t sf] e] 6 df;d] t
k|wfgdGqLsf] ef/t e|d0fsfaf/]df dfu u/]sf] 5 . df]rf{n] /fhgLlts, cfly{s, wfld{s, ;f+:s[lts / kof{j/0fLo If]qdf
5nkmn ePsf] elgPsf] lyof] . t/, ;d]t j}bl] zs x:tIf]k a9\sf] eGb} hgtGq, hghLljsf, ;dfgtf / ;d[l4sf nflu
g]kfndf ljb]zL x:tIf]ksf] vf; k|lqmofsf] cg'udg ug{ /fi6« ;+3sf] laeQm 5 . dfcf]jfbL s]Gb|afx]ssf 5nkmnsf vf; Ph]08fx? v'nfOPsf /fli6«o :jfwLgtfsf] dfu u/]sf] 5 .
cj:yfsfaf/]df sf]xL s;}n] klg tkm{ a f6 g] k fn cfpg' ePsf cGo dfcf]jfbL ;d"xx?n] ;+;bLo lyPgg\ . aLr}df ef/tLo bafjdf o:t} cfTdlge{/ s0ff{nLsf] nflu pTkfbgsf] ljz]if of]hgf lgdf{0f u/L
atfpg ;ls/x]sf 5}gg\ . xfn b]zdf cgldgsf k|d'v Oofg dfl6{g /x]sf] /fhgLltnfO{ :jLsf/ u/]sf 5}gg\ . ef/tla/f]wL egL k|rfl/t Pdfn]nfO{ pTkflbt j:t'sf] e08f/0f tyf Joj:yfkg / ahf/Ls/0f, s0ff{nLsf] k|fs[lts
OG8f]klZrdf zlQm lgolGqt ;/sf/ :ki6 5 . pg}sf] k|]/0ff / bafjn] To;}n] pgLx? lbNnLdf ePsf] !@ a'bF ] ;/sf/af6 x6fOPsf] lyof] . o:t} ;Dkbfsf] ;+/If0f / ;Dj4{g u/L ko{6sLo ljsf;sf] dfu u/]sf] 5 . df]rf{n]
/x]sf] s'/f lbgsf] 3fdhlQs} 5n{Ë g]kfndf ;+3Lotf, hftLo ;dfa]zL, ;xdltsf] lakIfdf /x]sf] cj:yf 5 . cj:yf xf] eg] jt{dfg ;/sf/sf lbuf] ljsf; / u'0f:t/ lgMz'Ns lzIff, :jf:Yo / Gofo pknAwsf] dfu ub}{
5 . h;nfO{ g]kfndf vf;u/L g]kfnL / ;dfg' k flts;lxtsf] ldl>t To;}u/L g]dlskf, Pdfn] / dfn] xfn kfnfdf ef/t;Fu sltko uf]Ko ;lGw ;fj{hlgs oftfoftdf lnOg] rsf]{ ef8fb/ vf/]h ul/ j}1flgs ef8fbf/
sf+u; ]| / dfcf]jfbL s]Gb|n] )^@ d+l;/ lgjf{ r g k| 0 ffnLnfO{ ;+ l jwfgdf cfP/ !@ a'Fb] ;xdltsf] la/f]wdf ;+emf}tf / ;xdlt x'g ;Sg] ;+efjgf sfod ul/g'kg]{ dfu u/]sf] 5 .
& ut] lbNnLdf ePsf] !@ a'Fb] ;dfa]z u/fOPsf] lyof] . h;sf] d'Vo b]lvPsf 5g\ . Tolta]nf x:tfIf/ u/]sf] /x]sf] 5 . h;k|lt klg d'Vo t o:t} gfkmfsf nflu ;+rfng ul/Psf oftfot Jofj;flosf sf/0f lbgx'F
;xdltsf] lg/Gt/tf dfGg] u/]sf p2]Zo g]kfnLx?nfO{ km'6fp / zf;g elgPsf ;ft bndWo]sf s]xL bnx? g]kfnsf] b]zeQm zlQm rgfvf] x'gk' g]{ b'36{ gf x'g] u/]sfn] oftfotnfO{ ljz'4 gfkmfd"nseGbf klg ;]jfd'vL oftfot
5g\ . pgLx?n] ut d+l;/ $ sf] u/ eGg] xf] . of] ;fd|fHojfbLx?sf] la36g e};s]sf 5g\ . olta]nf !@ cj:yf 5 . kl5Nnf] ;dodf g]kfndf ;+rfngsf] nflu /fHon] Joj:yf ul/g'kg]{ dfu u/]sf] 5 . s0ff{nL d'lQm df]rf{
lgjf{rgdf qmddf klg Tolta]nfsf] 3f]lift cGt/f{li6«o gLlt klg xf] . a'bF ] ;xdltnfO{ :jLsf/ ug]d{ f g]kfnL /fhtGqsf] k'g:yf{kgfsf] xNnf klg g]kfnsf ;+of]hs s0f{axfb'/ ;Lsf] g]t[Tjsf] l6dn] k|d'v lhNnf clwsf/L
;/sf/nfO{ !@ a' F b ] ;xdltsf] g]kfnsf ;Gbe{df ;+3Lotf / sf+u; ]| , dfcf]jfbL s]Gb| / s]xL t/fO{ rnfOPsf] 5 . t/, /fhtGqjfbL hf]/fl;+x dfemLnfO{ nufotsf] l6dn] 1fkgkq a'emfPsf] lyof] .
lg/Gt/tf eg]sf lyP eg] ;f] lgjf{rg hftLo ;dfa] z Ln] d' V o t s]lGb|t bnx? dfq /x]sf 5g\\ . g]kfnL zlQmx?sf] ar{Zj g/x]sf sf/0f Tof]
;lsPkl5 klg !@ a'Fb] ;xdlt
;dy{ s x?sf] ;+ u 7g ug] { s' / f
sDo'lgi6x?sf] pGd"ng ug]{ / ljb]zL
x:tIf]knfO{ ufpFufpF;Dd lj:tf/ ug]{
sf+u; ]| df klg !@ a'bF ] ;xdltdf pNn]v
ul/PsfdWo] sltko a'bF fdf ladlt
;+efjgf 5}g . t/, /fhtGqsf] xf}jf
b] v fP/ jt{ d fg ;/sf/df
g]skf Onfdåf/f >LcGt'sf] 7]Ssf ab/ ug{ dfu
;fa{hlgs ?kdfg} AoQm u/]sf lyP . sfd ub{5 . xfn ePsf] klg ToxLg} a9\b} uPsf] 5 . To;}n] lbNnLdf /x]sfx?nfO{ cfkm\gf] Ph]08fdf ;xdt sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ Onfdn] ;"of]{bo gu/kflnsfn]
xfnsf] ;/sf/ klg ToxL !@ a'Fb] xf] . s]xL kf6L{x?n] sDo'lgi6sf] ul/Psf] Tof] !@ a'bF ] ;xdlt vf/]h u/fpg g] k fndf lqmofzLn ko{6sLo:yn >LcGt'sf] k|j]z z'Nsnufotsf] cfo>f]t sAhf u/]sf] eGb}
;xdltsf] lg/Gt/tf xf] . !@ a'Fb] cfa/0fdf sDo'lgi6nfO{ g} ;vfk u/]/ g]kfnleq} xfn lqmofzLn cj:yfdf OG8f]klZrdf zlQm k|of;/t /x]sf] la/f]w hgfPsf] 5 . g]skf Onfdsf OGrfh{ df};d / ;lrj gj/fhn] a'waf/
;xdltsf] vf; cy{ )%@ af6 z'? agfpg] sfd ul//x]sf 5g\ . !@ a'bF ] /x]sf bnx?sf aLrdf gofF ;xdlt b] l vPsf] 5 . OG8f] k lZrdf Ps k|]; la1KtL hf/L ub}{ gu/kflnsfsf] lg0f{osf] la/f]w hgfPsf x'g\ .
ePsf] hgo' 4 sf] la;h{ g / ;xdltsf sf/sdWo]sf sltko g]tfn] ul/g'kg]{ 68\sf/f] cfjZostf b]lvPsf] zlQmsfaLrdf s] x L :jfy{ x ? OGrfh{ df};d / ;lrj gj/fhn] >LcGt' 8fF8f ko{6g ;fd'bflos jg
dfcf] j fbLx?nfO{ klg ;+ ; bjfbL t casf] 8]9 bzsdf g]kfndf 5 . xfn g]sf+ / dfcf]jfbL s]Gb|;lxtsf] aflemPsf sf/0fn] dfq g] k fn pkef]Qmf ;d"xsf] jg If]qleq @)&@ df d]rL kxf8L ko{6g k|j4{g ;ldtLdfkm{t\
agfpg] s'/f xf] . h;sf] lgu/fgL sDo'lgi6 gfdwf/L kf6L{g} g/xg] s'/fsf] gf} bnLo ;Qf u7aGwgdf klg hf]luPsf] cj:yf 5 . t/, laut nufgL e} lgdf{0f ePsf] Eo' 6fj/ jg pkef]Qmf ;d"x;Fu s'g} ;dGj gu/L
ef/t / cd]l/sfnufotsf klZrdf k|If]k0f klg ul/;s]sf 5g\ . o;n] Ps?ktf / Pstf /x]sf] 5}g . !& jif{otfsf ultljlwn] g]kfndf Psnf}6L ?kdf 7]Ssf nufP/ cfo>f]t sAhf ug{' ;fd'bflos jgsf] sfo{of]hgf
d'n'sx?n] ug]{ eGg] /x]sf] 5 . )^# pgLx?sf] leqL of]hgfnfO{ klg k|i6 sltko s]jn kbsf nflu dfq /fhgLlts kl/jt{g caZoDefjL aGb} / lgodfjnL lakl/t /x]sf] atfPsf 5g\ .
kl5 zt{;lxtsf] ;+ljwfg;efsf] kfb{5 . To;}n] pgLx? qmflGtsf/L kf6L{ ;f] u7aGwgdf hf]l8Psf 5g\ eg] uPsf] b]vfPsf] 5 . Tof] kl/jt{g pgLx?åf/f hf/L lj1lKtdf pkef]Qmfx?sf] clwsf/ s6f}tL u/L Psnf}6L
lgjf{ r g u/fOof] . vf;df Tof] / g]tfx?sf 3/3/df wfpg klg yfn]sf sltkosf cGt/f{li6«o ldzgx? klg hgu0ftGq jf s'g} klg k|sf/sf] >f]t sAhf u/]sf] ;"of]b{ o gu/kflnsfn] tTsfn 7]Ssf ab/ u/L pkef]Qmf
;+ljwfg;efsf] lgjf{rgg} lyPg eg] 5g\ . pgLx?sf] d'Vo sfo{ef/ eg]s} /x] s f b] l vG5g\ . xfnsf] ;Qf lg/+s'z zf;gtkm{ cufl8 a9\g] ;ldltnfO{ g} lkmtf{ ug{ cg'/f]w ub}{ pQm cg'/f]wnfO{ a]jf:tf u/] ca}wflgs
x'G5 . lsgls ;+ljwfg;efn] cfkm\gf] g]kfnnfO{ cnu, ynu agfpFb} laefhg u7aGwgdf /x]sfdWo] s]xLsf] k|of; b] l vG5 . olta] n fsf] cj:yfdf tl/sfaf6 p7fO+b} cfPsf] cGt' k|jz] z'Nsd} /f]s nufpg] pNn]v ul/Psf] 5 .
k|lqmofcg';f/ :jtGq / lgikIf 9+un] u/fpg' / sDo'lgi6 kf6L{ / zlQmnfO{ g]kfnnfO{ c;+nUg k//fi6« gLltaf6 hgu0ftGq kIfw/ zlQmx?sfaLrdf
;+ l jwfg agfpg kfpg' kb{ 5 . e|li6s/0f ub}{ la36gdf k'¥ofpg' xf] . Ro't u/fP/ cd]l/sL ;}Go ;+u7g klg s]xL e|d / kmf6f]x? /x]sf 5g\ .
To;cy{ d f g] k fndf km] l / sltko sDo'lgi6 ;d"xx?n] )^# sf] g]6f]sf] ;b:o agfpg]df s]lGb|t /x]sf] To;}n] g]kfn of] jf Tof] lg/+sz
' tftkm{
;+ljwfg;efdfkm{t\ hgtfsf] ;+ljwfg kl/jt{gkl5 lg/Gt/?kdf g]kfnL 5 . To;f] ePsf] v08df g]kfn hfg] ;+efjgf /xG5 . ;+;f/df hxfF
agfpg] dfu sfod} /x] s f] 5 . sf+u; ]| ;Fu sfo{ut Pstf ug's{ f] vf; cd]l/sfsf] ;}Go cv8f aGg] ;+efjgf klg sltko b] z x?
Tolta]nf ;+ljwfg;efnfO{ af]sfOPsf sf/0f klg ToxL g} xf] . ;f] x L /xG5 . To;}sf nflu ?;–o'qm]g k|hftGq÷nf]stGq c;kmn x'gf ;fy
zt{x? ;+o'Qm /fi6« ;+3sf] 3f]lift p2] Z ocg' ; f/ Pdfn] n fO{ ;d] t o'4sfaf/]df g]kfnn] o'qm]gsf] ;dy{g ls t b]z} ;dfKt ePsf] ls eg]
gLltcg';f/sf s'/fx? lyP . g]kfnsf cnuynu agfpg] k|of; ul/Psf] u/]h:tf] u/]/ g]6f]sf] kIfdf /x]sf] nfdf] ;do;Dd lg/+ s ' z tfdf
s]xL sDo'lgi6 ;d"xx?dfkm{t\ tL lyof] . sltko ;d"xn] dfcf]jfb b]vfPsf] 5 . ;+oQ ' m /fi6«;3+ df ePsf] hsl8Psf] b]lvPsf] 5 . h;k|lt
s' / fx? cufl8 ;fl/Psf sf/0f kl/Tofu ul/;s]/ klg cfkm\gf] kf6L{sf] dtbfgdf klg g]kfnn] cfk"mnfO{ g]kfnsf hgkIfLo zlQmx? ;hu /
To;nfO{ dxfg\ k|ultzLn s'/fx? klg gfddf pQm zAb hf]8g\ ] sfd ul//x]sf ?;sf] lakIfdf pEofPsf] lyof] . ha ;ts{ x'g cfjZos 5 .
4 @)*) ;fn j}zfv # ut] cfOtaf/

Ps}jif{df Ps va{ !( ca{ a]?h' Û


sf7df8f}F . dxfn]vf k/LIfssf] o;} u /L, dxfn] v f k/LIfssf] sfof{non] lgb]z
{ g lbPsf] xf] . cfos/ @= of] ljifo 7" n f s/bftf
lgIf]k;“u} shf{sf] Aofhb/ 36\of]
sf7df8f}F . a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?n] lgIf]k;Fu} shf{sf] Aofhb/ ;d]t
36fPsf 5g\ . a}zfv ! ut]b]lv nfu" x'g] u/L a}+s tyf ljQLo ;+:yfx?n]
sfof{non] laxLaf/ ;fj{hlgs u/]sf] sfof{non] #( j6f a}s + tyf ljQLo P]g, @)%* sf] bkmf @@ -#_ df sfof{nocGtu{ts} xf] . rfprfp, lgIf]k tyf shf{sf] Aofhb/ 36fPsf x'g\ . lgIf]ksf] Aofhb/ g]kfn a}+s;{
;+3 / 8]enkd]G6 a}+s;{ Pzf]l;P;gn] a'waf/ u/]sf] lg0ff{osf cfwf/df
k|ltj]bgcg';f/ Ps} jif{df Ps va{ ;+:yfn] s/ of]Uo ?kdf /x]sf] @! sDkgLn] s/ k|of]hgsf] nflu Pq'mo/n e'lhof, h';nufot j:t' pTkfbg
36fOPsf] xf] . jfl0fHo a}+sx?n] JolQmut d'2tL lgIf]ksf] Aofhb/ (=((
!( ca{ a]?h' ylkPsf] 5 . dxfn]vfsf] ca{ %& s/f]8 *% nfv ?k}ofF cfo cfwf/df n]vf+sg ug{'kg]{ Joj:yf ug}{ Ps s/bftfn] cfo jif{ k|ltzt / ;+:yfutsf] &=(( k|ltzt sfod u/]sf 5g\ . sn l8kf]lh6sf]
k|ltj]bgcg';f/ /fli6«o uf}/jsf ljj/0fdf gb]vfPsf] k|lta]bgdf /x]sf] 5 . ;f]xL P]gsf bkmf @$-#_ @)&&÷&* df &% s/f]8 @( nfv Aofhb/ @=&) k|ltzt sfod ul/Psf] 5 eg] art vftfsf] Aofhb/ %=(%
cfof]hgfb]lv k"jf{wf/ lgdf{0fsf s'g} pNn]v u/]sf] 5 . dxfn]vfn] pQm df a}l+ sª Joj;fosf ;DaGwdf g]kfn nfef+z e'QmfgL u/]sf] b]lvG5 . b]lv &=$) k|ltzt;Dd sfod ul/Psf] 5 . jfl0fHo a}s + x?n] ljleGg vfnsf]
klg If]qdf ;Gtf]ifhgs k|ult 5}g . cfo afkt nfUg] ^ ca{ $& s/f]8 /fi6« a} + s P] g , @)%* tyf o;sf] % k|ltzt nfef+z s/ # shf{sf] Aofhb/ klg 36fP/ k|sflzt u/]sf 5g\ . kmfu'gsf] cfwf/b/ s]xL
dflyNnf] tfdfsf] z L, uf} t da' 4 #% nfv s/ 5fgljg u/L c;'n ug{ a}+lsª;DaGwL sfg"gsf] cfwf/df s/j8 &^ nfv bflvnf ug{' kg]d{ f sd ePsf sf/0f shf{sf] Aofhb/df ;d]t k|efj k/]sf] b]lvPsf] 5 . r}tsf
cGt/f{l{ i6«o ljdfg:yn, # s/f]8 !* nfv dfq bflvnf nflu k|sflzt ljleGg vfnsf shf{x?sf] Aofhb/sf] t'ngfdf a}zfv !
kf] v /f If] q Lo ul/Psf] 5 . afFsL &^ nfv ut]b]lv nfu" x'g] shf{sf] Aofhb/ ! k|ltzt ljGb"n] 36]sf] xf] .
cGt/f{l{ i6«o ljdfg:yn p7fpg dxfn]vfn] eg]sf] 5 . pbfx/0fsf nflu ;flgdf a}s + nfO{ lng ;lsG5 . of] a}s+ n] lglZrt cjlwsf]
/ d]nDrL vfg]kfgL #= 7" n f s/bftfcGtu{ t sf] Ps shf{sf] lkmS:8 /]6 ! k|ltzt ljGb"n] 36fPsf] 5 . !# dlxgf;Ddsf] shf{sf]
cfof] h gfsf] lgdf{ 0 f xfO8«f]af6 Ps s/f]8 $) nfv, Aofhb/ r}tdf !$ k|ltzt /x]sf]df a}zfvsf nflu !# k|ltzt sfod
;DkGg ePsf 5g\ . Ps d]l8sn sn]haf6 ^^ nfv ul/Psf] 5 . !# b]lv @$ dlxgf, @$ b]lv #^ dlxgf tyf #^ dlxgfeGbf
dfly cjlwsf shf{sf] Aofhb/ klg ! k|ltzt ljGb"n] g} 36fOPsf] 5 .
t/, klg dflyNnf] p7fpg elgPsf] 5 . o;afx]s
df3df !)=*% k|ltzt /x]sf] of] a}+ssf] cfwf/b/ kmfu'gdf eg] s]xL 36L
tfdfsf] z L afx] s sf cfGtl/s /fh:j sfof{ n o !)=&^ k|ltztdf ;Lldt ePsf] b]lvG5 . Pe/]i6 a}+ssf] cfwf/ b/ eg]
s'g} klg cfof]hgf k"0f{ sn+ s Ldf btf{ /x] s f] Ps kmfu'gdf a9]sf] 5 . df3df (=*^ k|ltzt /x]sf] cfwf/ b/ a9]/ kmfu'gdf
?kdf ;~rfngdf OlGhlgol/ª sn]hn] cfo jif{ !)=)* k|ltzt k'u]sf] xf] . Pe/]i6 a}+sn] eg] nf]gsf] Aofhb/ r}tsf]
cfpg g;s] s f] @)&^÷&& / @)&&÷&* df ;ft t'ngfdf 36fPsf] 5}g . lxdfnog a}+sn] lgIf]ksf] Aofhb/ PglaPsf]
k|ltj]bgdf pNn]v 5 . s/f]8 %) nfv nfef+z e'QmfgL lg0f{ocg';f/ 36fP klg shf{sf] Aofhb/ eg] oyfjt /flvPsf] hgfPsf] 5 .
sfof{Gjogdf u/]sf] 5 . To;sf] % k|ltzt #& df5fk'R5|] a}s
+ , PgPdaL a}s
+ , gjLn, k|e," k|fOd sdl;{onnufotsf clwsf+z
/x] s fdWo] * nfv %) xhf/ bflvnf ug{' kg]d{ f jfl0fHo a}s
+ x?n] lgIf]ksf] Aofhb/ 36fP klg nf]gsf] eg] oyfjt\ /fv]sf 5g\ .
cfof] h gfsf] ef} l ts $ nfv *! xhf/ dfq bflvnf ;g/fOh a}s + sf] cfwf/ b/ df3sf] t'ngfdf kmfu'gdf a9]sf] 5 . df3df !!=$(
k|ult #) k|ltzteGbf u/]sf] e]l6Psf] 5 . p;nfO{ #@ k|ltzt /x]sf] cfwf/ b/ a9]/ kmfu'gdf !!=%@ k|ltzt k'us ] f] xf] . :6\of088{
Go"g /x]sf] 5 . o:t} gf} nfv ^( xhf/ / Aofh;d]t c;'n rf6{8{ a}s
+ sf] cfwf/ b/ kmfu'gdf (=$^ k|ltzt sfod ePsf] 5 .
k6s Dofb yk ubf{
klg ;8s k"jf{wf/sf
ug{ lgb]z { g lbPsf] 5 .
$= Ps c:ktfnsf] @)&^÷&& df ljb]zL ljlgdo ;l~rlt !$ va{ Ps ca{
Ps ;o (* 7]Ssf cem} k"/f x'g ;/sf/nfO{ lgb]{zg;d]t lbPsf] 5 . g]kfn /fi6« a}s + n] tf]ss
] f] n]vfÍgnfO{ :jfldTj kl/jt{g ePsf] 5 . %) sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}+sn] cfly{s jif{ @)&(–*)sf] kmfu'g;Dddf
;s]sf 5}gg\ . ;8s ljefucGtu{t PgPkmcf/P; nfu" ePkl5 g]kfn ljefun] dfGotf lbg ;Sg] Joj:yf k|ltzteGbf a9L ;]o/ :jfldTj s'n ljb]zL ljlgdo ;l~rlt ;'ljwfhgs l:yltdf /x]sf]n] afXo If]q ;'b9[
@$ l8lehg tyf of]hgf sfof{non] /fi6« a}+sn] a}+s tyf ljQLo ;+:yfn] /x]sf] dxfn]vf k/LIfssf] k|ltj]bgdf kl/jt{g ePkl5 :jfldTj kl/jt{g ePsf] hgfPsf] 5 . s]Gb|Lo a}s+ n] b]zsf] jt{dfg cly{s tyf ljQLo l:yltaf/]
@* ca{ *@ s/f]8 ^% nfv ?k}ofFsf] Aofh cfDbfgLnfO{ k|ft] efjL cfwf/ - pNn]v 5 . k"js{ f] gf]S;fgL Ps ca{ &) s/f]8 Ps k|]z lj1lKt hf/L ub}{ cl3Nnf] jif{sf] t'ngfdf rfn' vftf 3f6fdf
vl/b ;Demf}tf u/]sf ! ;o (* Pqm'cn a]l;;_ df n]vf+sg ug'kg]{ ;f] x Lcg' ; f/ g] k fn ljQLo *$ nfv s§L gkfpg]df lgoljkl/t pNn]Vo ;'wf/ ePsf] hgfPsf] xf] . s]Gb|Lo a}+sn] b]zsf] jt{dfg cly{s tyf
7]Ssfdf & ca{ #* s/f]8 !! nfv Joj:yf u/]sf] lyof] . ;f]xLcg';f/ a}s+ k|ltj]bgdfg -PgPkmcf/P; @)!*_ s§L lnPsf] /sd cdfGo u/L sfod ljQLo l:yltaf/] Ps k|]; lj1lKt hf/L ub}{ @)&( c;f/ d;fGtdf !@ va{
!% ca{ *) s/f]8 ?k}ofF a/fa/ /x]sf] s'n ljb]zL ljlgdo ;l~rlt !%=@)
e'QmfgL eO;s]sf] 5 . t/, sfd eg] tyf ljQLo ;+ : yfx?sf] Aofh nfu" x'ge ' Gbf cufl8 /fi6« a}s + n] hf/L x'g] cfotdf @ s/f]8 && nfv k|ltztn] j[l4 eO{ @)&( kmfu'g d;fGtdf !$ va{ ! ca{ @! s/f]8 ?k}ofF
cw'/f] g} 5 . cw'/f 7]Ssfx?sf] ;+Vof cfDbfgLsf] n]vf+sg tl/sf kl/jt{g u/]sf] lgb]{zgcg';f/ a}+sx?n] Aofh c;'n ug{ elgPsf] 5 . k'u]sf] 5 . cd]l/sL 8n/df o:tf] ;l~rlt @)&( c;f/ d;fGtdf ( ca{
a;]{lg al9/x]sf 5g\ . To;}n] klg ePsf] lyof] . To;kl5 a}+sx?n] cfDbfgLnfO{ gubsf] cfwf/df n]vf+sg %= eb|k/' sf] Ps l;d]G6 pBf]usf] ;]o/ %$ s/f]8 /x]sf]df @)&( kmfu'g d;fGtdf !@=!) k|ltztn] j[l4 eO{ !)
dxfn]vfn] o:tf 7]Ssfx?sf] @ ca{ gp7]sf] Aofh cfDbfgLnfO{ cfo ub}{ cfPsf lyP . t/, g]kfn n]vfdfg nut clen]vcg';f/ @)&^÷&& ca{ ^( s/f]8 sfod ePsf] 5 . pQm ljb]zL ljlgdo ;l~rltn] !)=(
&% s/f]8 !@ nfv (@ xhf/ ?k}ofF b]vfP/ s/ ltg{'kg]{df a}+sx?n] s/ af]8{af6 hf/L ePsf] g]kfn ljQLo df ;]o/ ;+/rgf ^#=% k|ltzt dlxgfsf] j:t' cfoft / (=$ dlxgfsf] j:t' tyf ;]jf cfoft wfGg kof{Kt
k]ZsL hdfgt k|flKt tyf &! s/f]8 glt/]sf] eGb} dxfn]vf k/LIfssf] ljj/0f k|ltj]bg PgPkmcf/P; nfu" kl/jt{g ePsf] b]lvG5 . s/bftfn] /xg] b]lvPsf] a}+sn] hfgfPsf] 5 .
#* nfv !! xhf/ k" j { l gwf{ l /t
Ifltk" l t{ nufO{ vl/b
;Demf}tfcg';f/ sf/afxL ub}{ lgdf{0f
sfof{on] k|Zg p7fPsf] xf] . …gubdf
cfwfl/t /x] / Aofh cfDbfgLsf]
n]vf+sg ubf{ a}s + tyf ljQLo ;+:yfn]
ePkl5 a}+sx?n] g]kfn /fi6« a}+sn]
tf]ss ] f] 9fFrfdf cfDbfgL tyf vr{sf]
lx;fanfO{ k|fb] efjL cfwf/df n]vf+sg
@)&&÷&* df k]; u/]sf] ljQLo
tyf cfo ljj/0fcg';f/ ;f] jif{sf]
s'n gf]S;fgL Ps s/f]8 $& nfv
ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ;':t
sf7df8f}+F . oftfoft Joj:yf ljefun] @% nfv ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg
;DkGg ug{ eg]sf] 5 . kfs]sf] t/, c;'n x'g afFsL AofhnfO{ ug{'kg]{ Joj:yf u¥of] . To;eGbf /x]sf]df :jfldTj kl/jt{gkl5 Tof] ug{k' g]{ 5 . t/ xfn;Dd $% xhf/ xf/fxf/L dfq} k'us ] f] 5 . kl5Nnf] ;do
;/sf/L ;+ / rgfx?n] sfg' g g]kfn /fi6« a}+sn] tf]s]sf] 9fFrf cufl8sf cfly{s jif{sf k|ltj]bgnfO{ gf]S;fgL ;/]sf]n] To:tf] /sd ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ug]s { f] ;+Vof 36]sf] 5 . lbgdf a9Ldf @) j6f
pNn+3g ub}{ vr{ ug]{ / lgodcg';f/ adf]lhd jf;nftsf] cGo ;Dklt ;f]xLcg'¿k k'gn]v { g ug{k' g]{ Joj:yf cdfGo u/L gf]S;fgL ;dfof]hg ;jf/L x'g] u/]sf] ljefusf] egfO 5 . ljefun] xfn;Dd !! xhf/ @ ;o !)
c;'n ug{k' g]{ cfDbfgL gp7fPkl5 dxncGtu{ t /xL Aofh d' N taL nfu" ePsf] 5 . dxfn]vf k/LIfssf] ug{ eg]sf] 5 . j6f ;fgf–7"nf ;/sf/L uf8Ldf ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ul/Psf] hgfPsf]
Ps cfly{s jif{d} Ps va{ !( ca{ vftfdf n]vf+sg ug]{ u/]sf] b]lvG5,Ú sfof{ n on] ;fj{ g lhs u/] s f] ^= 7"nf s/bftf sfof{nocGtu{tsf] 5 . h;cGtu{t jfUdtL k|bz ] df $ xhf/ # ;o ** b'O{ kfª\u,]| % xhf/ @ ;o
?k} o fF a] ? h' a9] s f] 5 . dxfn]vf k|ltj]bgdf elgPsf] 5, k|ltj]bgdf lghL sDkgLx?n] s/df Ps c6f]df]afON; sf/f]af/ ug]{ @^ rf/ kfª\u]| Kof;]Gh/ ;jf/L / @ ;o ^^ x]eL ;jf/Ldf ODaf]:8 gDa/ Kn]6
k|ltj]bgcg';f/ ut cfly{s jif{df …o:tf] vftfdf /x]sf] /sd Pqm'cn y'k|} u8a9L u/]sf] b]lvG5 . s/bftfn] of] jif{ 6«8] qm]l86;{ h8fg ul/Psf] 5 . ljefusf cg';f/ u08sL k|bz ] df ! ;o #) ;/sf/L rf/
Ps va{ !( ca{ && s/f]8 &) nfv a]l;;df n]vf /fVbf cfos/ P]gsf] h'g o; k|sf/ /x]sf 5g\ – afkt @% s/f]8 #* nfv b]vfPsf] kfª\u]| Kof;]Gh/ ;jf/Ldf h8fg ul/Psf] 5 . ;fy}, !$ j6f ;/sf/L x]eL ;jf/L
?k}ofF a]?h' sfod ePsf] 5 . of];lxt bkmf @@-^_ sf] Joj:yf adf]lhd != 7"nf s/bftf sfof{nocGtu{tsf 5 . ;jf/L;fwg cfoft u/L laqmL / %%* j6f b'O{ kfª\u]| ;jf/Ldf h8fg ePsf] ljefun] hgfPsf] 5 . n'lDagLdf
s'n a]?h' gf} va{ %( ca{ &( s/f]8 cfodf ;dfj]z ug{k' g]d { f a}s
+ tyf Ps l/kmfOg/L pBf]un] cfly{s ug]{ s/bftfsf] o:tf] 6«8] qm]l86;{ !#* j6f rf/ kfª\u]| Kof;]Gh/ ;jf/Ldf ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ul/Psf]
ljefusf] tYof+sdf 5 . pQm k|bz ] df /x]sf & j6f x]eL / $*# j6f b'O{ kfª\u]|
& nfv ?k}ofF k'u]sf] 5 . o;dWo] tyf ljQLo ;+:yfn] Aofh d'NtaL jif{ @)&&÷&* df nfef+zdf ut jif{ gb]lvPsf]df of] jif{ o:tf] ;/sf/L uf8Ldf ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ul/Psf] 5 . ljefusf cg';f/
kfFr va{ *& ca{ ## s/f]8 ($ vftfdf /x]sf] /sdnfO{ cfodf u8a9 u/] s f] b] l vPsf] 5 . /sd b]lvPsf] ;DaGwdf 5fglag 7]Ssf ePb]lv clxn];Dd ^ jif{sf] cjlwdf s'n $% xhf/ * ;o &# ;jf/L
nfv ?k}ofF cBfjlws ug{k' g]{ a]?h' ;dfj]z gu/]sf] tyf sd /sd lxtflwsf/Lx?nfO{ ljt/0f ug{ u/L cjf:tljs bfloTj lg;u{ u/L ;fwgdf dfq ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ePsf] 5 .
xf] eg] tLg va{ &@ ca{ $% s/f]8 ;dfj]z u/]sf] kfOof] .Ú afFsL nfef+z @! s/f]8 e'QmfgL s/ ^ s/f]8 #$ nfv %! xhf/ ljefusf ;"rgf clwsf/L O{Zj/L bQ kg]?n] cfk"mx?;Fu o;/L ODaf]:8
!# nfv ?k}ofF sf/afxL u/L tTsfn !@ jfl0fHo a}s + , !$ ljsf; a}s+ u/] s f] b] l vG5 . s/ k/LIf0f c;'n ug{ elgPsf] 5 . gDa/ Kn]6 h8fg gug]{ ;jf/LnfO{ sf/jfxL ug]{ s'g} klg Joj:yf g/x]sf]
6'+uf] nufpg'kg]{ vfnsf] a]?h' xf] . / !# kmfOgfG;;d]t #( s/bftfn] k| l tj] b gsf] clu| d s/ pbfx/0f ^= 7" n f s/bftf atfP . pgn] o;/L ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ug{ ljefun] sfg'gsf 6]s]/
o; k|ltj]bgnfO{ ljZn]if0f ug]{ xf] eg] n]vf Joj:yfgdf PgPkmcf/P; nfu" s§L;DaGwL ljj/0fdf nfef+z s/ sfof{nocGtu{tsf] Ps s/bftfn] lgb]{zg lbg] dfq clwsf/ /x]sf] atfpF5g\ . …of] ;/sf/L xf];\ of lghL s'g}
d'n'sdf ljlQo cg'zf;gsf] cj:yf u/]kl5 dfq} Aofh d'NtaL vftfdf afkt Ps s/f]8 % nfv bflvnf @)&$÷&% df sf/f]af/ gePsf # klg ;jf/LnfO{ ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg gu/]sf] eg]/ sf/jfxL ug{ xfdL
lgs} sdhf]/ 5 . cy{tGq w/fzoL /x]sf] /sdeGbf @! ca{ %& s/f]8 u/]sf] pNn]v ePsf]df PsLs[t j}b]lzs sDkgLnfO{ @& s/f]8 &% ;Sb}gf},+ Ú pgn] eg], …xfd|f] P]gsf] Joj:yfdf ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg
eO/x] s f] o; cj:yfdf cfly{ s *% nfv cfo ljj/0fdf Go"g b]vfPsf] s/ k|0ffnLsf] KofgjfOh l/kf]6{ nfv e'QmfgL lbg afFsL b]vfPsf] 5 . gug]{nfO{ To:tf] s'g} klg sf/jfxL ug]{ s'/f pNn]v ul/Psf] 5}g\ .Ú
cg'zf;gsf] cj:yf sdhf]/ x'g' dxfn]sf kl/Ifssf] k|ltj]bgdf pNn]v k/LIf0f ubf{ %) nfv dfq j}b]lzs sDkgLnfO{ sf/f]af/ a]u/ g} o;}u/L, lghL ;jf/Lsf] xsdf xfn;Dd ljefun] s'g} k|sf/sf] lg0f{o
cy{tGqsf nflu yk hf]lvdo'Qm b]lvG5 . 5 . pQm /sdnfO{ cfodf ;dfj]z bflvnf u/]sf] b]lvPsf]n] gk'u ltg{' kg]{ b]vfPsf] bfloTjsf] ;DaGwdf gu/]sf] klg kg]?sf] egfO 5 . ODaf]:8 gDa/ Kn]6df /f]dg dfq} n]Vb}
ljlQo cg'zf;g dfq} xf]Og, o;n] d'ns
' df u/L To;sf] #) k|ltztn] x'g] ^ ca{ nfef+z s/ %% nfv Pa+ To;df yk 5fglag u/]/ % s/f]8 %% nfv cfPsf]df ca b]jgfu/L lnlkdf klg n]vfpg kfpg] Joj:yf ;/sf/n] ub}5 { .
ljefun] ODaf]:8 gDa/ Kn]6 nfu" ug]{ lg0f{o;Fu} z'Ns rsf]{ /fVof] h;sf
;'zf;gsf] sdhf]/ w/ftnnfO{ ;d]t $& s/f]8 #% nfv s/ c;'nsf] nfUg] z'Ns tyf Aofh;d]t c;'n !@ xhf/ s/ lgwf{/0f u/]/ c;'Ng sf/0f ;jf/L k|of]ustf{nfO{ o;n] cfslif{t ug{ ;s]g . lghL ;jf/L k|of]ustf{n]
phfu/ u/]sf] b]lvG5 . nflu 5fglag ug{ dxfn]vf k/LIfssf] ug{ dxfn]vfn] eg]sf] 5 . elgPsf] 5 . ODaf]:8 gDa/ Kn]6 /fVg ?lr gb]vfPkl5 ;'?df ;a} ;/sf/L uf8Ldf h8fg
ul/;Sg] gLlt lnOof] . ;/sf/L uf8L slt 5g\ eGg] PsLs[t tYof+s g} gx'bF f

gof“ :6s PS;r]Gh / sdf]l86L PS;r]Ghsf] nflu cfj]bg dfu


sf7df8f}F . g]kfn lwtf]kq af]8n
{ ] 5Ú o; af]8{sf] ldlt @)&(.)^.)@ cbfntsf] ldlt @)&(.!@.@^ sf] hfgsf/L u/fOG5 .Ú
eg] ca sltj6fdf gDa/ Kn]6 h8fg ug{'k5{ eGg]df ljefu a]va/ 5 .
ljefu lgb]z { s /fdrGb| kf}8n] sf cg';f/ ;/sf/L uf8Lsf] PsLs[t tYof+s g}
gePsf] ljefun] aNn yfxf kfPsf] 5 . pgsf cg';f/ ca slt ;/sf/L
uf8Ldf ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ug{ afFsL 5 eGg] olsg x'g ;s]sf] 5}g .
gofF :6s PS;r]Gh / sdf]l86L df k|sflzt ;"rgf adf]lhd lwtf]kq l/6 vf/]hL ePsf] km};nfcg';f/ af]8{n] c;f]h @ ut] ;"rgf hf/L …;a} ;/sf/L uf8Ldf ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ug]{ gLlt xf],Ú pgn] eg],
PS;r]Ghsf] nflu ut lalxaf/ Ps ahf/ ;+rfngsf nflu ;+ul7t ;+:yf o;;DaGwL k|lqmof cufl8 a9fpg] ub} { :6s PS;r] G h, sdf] l 86L …t/, ;/sf/L uf8L slt 5g\ eg]/ olsg tYof+s g} 5}g .Ú ljefun] lgb]{zg
;"rgf hf/L ub}{ gofF :6s PS;r]Gh :yfkgf ug]{ l;kmfl/;sf nflu Pj+ af] 8 { s f] lg0f{ o fg' ; f/ ;fljssf] PS;r]Gh / a|fs ] /sf] nfO;]G;sf] nflu lbP/ ;a} ;/sf/L uf8Ldf ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ug]{ of]hgf agfPsf]
/ sdf]l86L PS;r]Ghsf] nflu ;"rgf j:t' ljlgdo ahf/ ;+rfng ug{ ;"rgfadf]lhd tf]lsPsf] DofbdWo] cfj]bg dfu u/]sf] lyof] . af]8{n] lyof] . …t/ ;/sf/L uf8Lsf] olsg tYof+s gePkl5 xfdL;Fu hlt h8fg ug{
hf/L ePsf] !) lbgleq cfj]bg lbg sDkgL ;+:yfkg ug{ k"j{:jLs[ltsf afFsL /x]sf] Dofbcg';f/ of] ;"rgf Pp6f :6s PS;r]Gh / @ j6f cfP pgLx?sf] dfq /]s8{ 5,Ú pgn] eg] .
o;}u/L, dxfn]vf lgoGqs sfof{nosf] sfof{nosf k|jQmf ufoqL/d0f vgfn
cfu|x u/]sf] 5 . af]8{n] ut c;f]h nflu lgj]bg lbg OR5's ;+:yfnfO{ k|sflzt ePsf] ldltn] !) -bz_ sdf]l86L PS;r]GhnfO{ nfO;]G; lbg] klg cfk"mx?;Fu ;/sf/L ;jf/L;fwgsf] PsLs[t olsg tYof+s gePsf] atfpF5g\ .
@ ut] g} ;"rgf hf/L u/]/ cfj]bg $% -k}Qfln;_ lbgsf] ;dofjlw;lxt lbg leq lgj]bg k]z ug{x' g' ;DalGwt ;" r gfdf hgfPsf] lyof] . t/, dxfn]vfn] pQm tYof+s g/fv]sf] pgn] atfP . …xfdLn] o;sf nflu k|lqmof
dfu u/]sf]df cbfntsf] cfb]z klg ;"rgf k|sflzt ul/Psf]df ;Ddflgt ;/f]sf/jfnfx?sf] hfgsf/Lsf] nflu cbnftsf] cfb]zn] k|lqmof :yug cufl8 a9fPsf 5f},+ Ú pgn] eg] . ljefun] ut d+l;/df g} ;"rgf hf/L u/]/
k|lqmof :yug ePsf] lyof] . ;jf]{Rr ;jf] { R r cbfntaf6 ldlt of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 . x'Fbf;Dd :6s PS;Rg]h / sdf]l86L kmfu'g;Dd ;a} ;/sf/L uf8Ldf ODaf]:8 h8fg ug]{ 3f]if0ff u/]sf] lyof] .
cbfntn] o;;DaGwL l/6 vf/]h u/] @)&(÷)&÷)$ df hf/L ePsf] lgj]bg lbg] clGtd lbg ;fj{hlgs PS;r]Ghsf] nflu cfj]bg k/]sf] ef}lts k"jf{wf/ tyf oftfoft dGqfnosf] sflQs @* ut]sf] a}7sn]
kl5 af]8{nfO{ km]l/ cfj]bg v'nfpg] cNksflng cGtl/d cfb]z cg'¿k ljbf k/]df ;f]sf] nuQ} sfof{no lyPg . ;f]xL sf/0f :6s PS;r]Gh ;+rfng /x]sf ;a} ;/sf/L :jfldTjsf uf8Ldf kmfu'g;Dd ODaf]:8 gDa/ Kn]6
af6f] v'n]sf] xf] . c;f]h @ ut]sf] af]8{af6 csf]{ lg0f{o gx'Fbf;Ddsf v'n]sf] lbg sfof{no ;do leq / sdf]l86L PS;r]Ghsf] nflu clxn] h8fg ul/;Sg'kg]{ lg0f{o u/]sf] lyof] . To;kl5 ;jf/L k|of]ustf{ ;j{;fwf/0fnfO{
;"rgfdf pNn]lvt zt{cg';f/ g} nflu oyfl:yltdf /fVg] lg0f{o eO{ lgj] b g a' e mfpg ;lsg] 5 . o; km]l/ cfj]bg v'n]sf] xf] . a|f]s/ ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg clgjfo{ ug]{ of]hgf ljefusf] lyof] . ;/sf/L uf8Ln]
cfj]bg lbg af]8{n] cfu|x u/]sf] 5 . ldlt @)&(÷)&÷!% df ;"rgf ;DaGwdf yk hfgsf/L af] 8 { s f] nfO;]G;sf] nflu eg] $^ sDkgLn] clgjfo{ ?kdf ODaf]:8 gDa/ Kn]6 h8fg ug]{ ;jf/L tyf oftfoft Joj:yf
af]8n
{ ] hf/L u/]sf] ;"rgfdf elgPsf] k|sfzg ul/Psf]df ;Ddflgt ;jf]R{ r j]j;fO6df pknAw ePsf] Joxf]/f cfj]bg lbPsf 5g\Au: . P]g, @)$( sf] cg';r " L–@ cg';f/ lg0f{o ePsf] lyof] .
@)*) ;fn j}zfv # ut] cfOtaf/ 5
dflg;sf] klg 8fogf];/sf] h:t} xljut t x'g] xf]Og <
j}1flgs l:6kmg xlsª k|/] 0ffsf ;|ft]
l:6kmgn] cfˆgf] zf] w gePsf] eGb} To; k|:tfjnfO{ c:jLsf/ hldgdf v;] . o;/L c/:t' s f] elgG5, 3/d} ghaGb /x]sf] a]nfdf
gj/fh e§
clxn] dfgj hflt hnjfo' kl/jt{g, k/df0f' o'4, dxfdf/L cyjf k[YjLdf pNsf
lk08 v:g]h:tf Hofg hfg] 3fts vt/fx?sf] ;fdgf ul//x]sf] 5 . /]l8of] k|;f/0fstf{
sfo{ q mdx?df h' g ljVoft ul/lbPsf lyP . ;g\ !* clk|n !(%% l;4fGt unt eof] . c/:t'sf] egfO{ pgL cGwf;d]t ePsf lyP . ;g\ tyf bfz{lgs 8]le8 P8dG8:n] of] ljifodf ljz]if1x?;Fu s'/fsfgL u/]/ of] ztfAbLsf]
j}1flgsx?sf ;"q, lgisif{ tyf df lk|G:6g, Go"h;L{df cNa6{sf] lgwg lyof], ef/L uf]nf xNsf uf]nfeGbf l56f] !^$@ df pgsf] d[To' eof] . pgsf] cGTo;Dd dflg;sf] cl:tTj g} d]l6g] t xf]Og eGg] ljifodf hfGg] k|of; u/]sf 5g\ .
l;4fGtx?nfO{ cfwf/ agfP tL eof] . pgLåf/f :yflkt ;fk]Iftfsf] e'O{df v:g]5 . Uoflnlnof]n] Pp6f d[To' ePsf] #)) jif{kl5 l:6kmg ;a}eGbf 7"nf] vt/f s] xf] Û
ljåfg\x?nfO{ l:6kmg cfˆgf] k|/] 0ffsf] l;4fGtnfO{ g} l:6kmgn] cufl8 b'/lag oGq agfPsf lyP, h;n] xlsªsf] hGdePsf] lyof] . cGtl/Ifsf] cS;kmf]8s { f Xo'Doflgl6h OlG:6Ro"6 -dfgljsL ;+:yfg_ ;Fu hf]l8Psf zf]wstf{
;|f]t dfG5g\ . ltg} j}1flgsx?dWo] a9fPsf lyP . To;}n] dflg;x? 6f9fsf] a:T'fnfO{ tLg u'0ff 7"nf] ;DaGwdf l:6kmgn] h'g k|Zg p7fP PG8;{ :of08ju{sf cg';f/, …dfgj hflt;fd' n'Kt x'g] o:tf] vt/f 5, h;n] k'/}
s]xL j}1flgsx? lgDg 5g\ . pgnfO{ cNa6{ cfOG:6fOgsf] b]VYof] . kl5 pgn] Pp6f o:tf] oGq Tof] Uoflnlnof]åf/f klxNo} p7fOPsf] sxfgL vQd ul/lbg]5 .Ú la;f}+ ztfAbL;Dd xfdL lgs} ;'/lIft :yfgdf /lx/x]sf]
cNa6{ cfOG;6fOg M blIf0f pQ/flwsf/L dfGg] u5{g\ . Ps k6s klg agfPsf lyP h;af6 s'g} lyof] . elGfG5, Uoflnlnof] dg'ion] of] ;f]Rg} ub{Yof}+ t/ ca of] l:ylt l7s ablnPsf] 5 . dfgj hfltsf] n'Kt x'g] vt/f,
hd{gLdf cjl:yt pNd gfds zx/df a:Tf'nfO{ #@ u'0ff 7"nf] b]lvGYof] . ljZjk|0ffnL s;/L rN5 eg]/ a'em\g] lrGtfhgs ?kdf cem w]/} / ljleGg k|sf/af6 al9/x]sf] 5 . o;sf s]xL pbfx/0f
;g\ !*&( dfr{+ !$ df cNa6{ oxLoGqsf] dfWodaf6 pgn] u|x tyf cfzf ug{ ;S5 eGg] ts{ lbg] klxnf] lng ;lsG5 .
cfOG;6fOgsf] hGd ePsf] lyof] . tf/fx? dfly k|sfz kf/] . cfsfz JolQm lYfP . To;} n ] Uoflnlnof] pNsf lk08 k[YjLdf v:g] ;Defjgf
hGdFbf pgsf] 6fpsf] 7"nf] tyf u+uf tf/fx?sf] vf]h, rGb|dfdf pa8– l:6kmgsf k|/] 0ffsf ;|ft] x'g elGfG5 . ;g\ !(*) sf] bzs;Dd xfdLnfO{{ s] nfUYof] eg] cfsfzaf6 v:g] pNsf
xftv'§f ;fgf lyP . elGfG5, pgL vfj8 ePsf] vf]h, a[x:klt u|xsf ;/ cfOHofs Go' 6 g M ;g\ lk08sf] sf/0f k[YjLdf s'g} dxfljgfz cfpFbg} . t/ oxL bzsdf j}1flgs n'O; /
hGdFbf /f]Psf ;d]t lyPgg\ . g/f]Ps} rf/}lt/ rGb|df h:tf u|xx? 5g\ eGg] !^$@ df Uoflnlnof]sf] d[To' ePs} jfN6/ Pjf/]h -afa'–5f]/f_ n] pNsf lk08sf] sf/0fn] g} 8fogf];/sf] cl:tTj d]l6Psf]
sf/0f dflg;x? pgsf] hLjg– vf]hh:Tf pgn] cg]s dxTjk"0f{ jif{ ;/ cfOHofs Go"6gsf] hGd ePsf] cjwf/0ff /fv]sf 5g\ . ha d]lS;sf]sf] o"s6fg vf8Ldf Pp6f 7"nf] vf8nsf] kQf
zlQmnfO{ lnP/ lrlGtt lyP . pgsf] vf]hx? u/] . pgn] lgsfn]sf] ;a}eGbf lyof] . Go' hGdg'eGbf klxNo} pgsf] nfUof], o;kl5 j}1flgsx?sf] Ps cGt/f{l{ i6«o Kofgnn] klg of] ljrf/sf] ;dy{g
a'af x/dg ufpFufpF 3'Db} lah'nLsf 7"nf] lgisif{ eg]sf] ;"o{ l:y/ 5 / a'jfsf] d[To' eO;s]sf] lyof] . kl5 u/]sf 5g\ . t/ pNsf lk08 k[YjLdf v;]/ ljgfzsf] ;Defjgf eg] clxn] 6f9fs} s'/f
;fgf–ltgf ;fdfgx? a]Rg] ub{y] . k[YjLn] To;sf] rf/}lt/ rSs/ nufpF5 pgsL cfdfn] klg bf];f| ] ljjfx ul/g\ . xf] lsgls Tof]eGbf w]/} vt/f dfgj hflt g} l;h{gf ul//x]sf] 5 .
cfDbfgLsf] /fd|f] ;|f]t gePsf sf/0f eGg] xf] . To;}n] pgsf] nfng–kfng pgsL hg;+Vofsf] cltj[l4, ;|f]tsf] Ifo / hnjfo' kl/jt{g
hnjfo' kl/jt{gaf6 cfpg] vt/faf6 xfdLx? kl/lrt 5f}+ t/ n08g
pgsf] kl/jf/sf] cfly{ s l:ylt
cToGt} gfh's lyof] . pgsL cfdf ldng cfkmGt pgn] ;"od{ f bfu ePsf] klg b]v] .
nfdf] vf]hlag kl5 pgn] ;"od{ f ePsf]
xh'/cfdfn] u/]sL lyOg . pgnfO{ k9\g]
;'ljwf k|fKt ePg . pgn] l9nf]] :s'n ljZjljBfnosL zf]wstf{ Sofl/g s'Nx]dgn] hg;+Vof j[l4df cfˆgf] wf/0ff /fv]sL
l5g\ . 36\bf] qmddf /x]sf] k|fs[lts ;+;fwg klg clxn] lrGtfsf] ljifo alg/x]sf]
kfplng aRrfx?nfO{ k9fpg] sfd l:6kmgnfO{ ;f]lwPsf] lyof], æolb pQm bfu olt 7"nf] ePsf] lgisif{ k9], pgsL xh'/cfdf pgnfO{ ;kmn 5 . Sofl/gsf cg';f/, cGo lrhx?n] ubf{ hg;+Vof ;fd"lxs lrxfgdf ;dflw:y
uly{g\ . $ jif{sf] pd]/ x'bF f;Dd pgL tkfO{nfO{ cNa6{ cfOG;6fOg;Fu s'/f lgsfNg], Tolt 7"nf] cfsf/sf] s'g} rLh ls;fg agfpg rfxlGyg\ t/ pgsf] x'g;S5 . To;}u/L hnjfo' kl/jt{g / hg;+Vof j[l4 klg Pscfk;df ;DalGwt
af]Ng ;Sb}g lyP . kl5 k9fO{df klg ug{] cj;/ ldNof] eg] tkfO{+ s] ;f]Wg k[YjLdf slxNo} klg ePg . pgn] …;"o{ ?lr k|sl[ tsf /x:ox?nfO{ ts{k0" f{ 5g\ . …hg;+Vof j[l4sf] hnjfo' kl/jt{gdf ljz]if c;/ kb{5 lsgls ;+;fwg vQd
cToGt} sdhf]/ lyP . ;g\ !*(% rfxg'xg' 5] Æ Û l:6kmgn] pQ/ lyof], bfux?dfly kqÚ gfd k':ts ;d]t tl/sfn] ;'Nemfpgdf a9L lyof] . !( eO/x]sf] 5 / To;sf] bf]xg eg] al9/x]sf] 5, h;n] ubf{ hnjfo' kl/jt{gsf] l:ylt
df ha pgn] kf]ln6]lSgs k/LIffsf …d pgL;Fu tkfO{n] …ANofs xf]nÚ dfly k|sflzt u/] . pgn] ;"os { f] af/]df o:tf] jif{sf] pd]/df pgL SoflDa|h k'u] . eofjx alg/x]sf] 5Ú, pgL elG5g\ . olb hg;+Vof j[l4 /f]lsP klg hnjfo' kl/jt{g
nflu cfj]bg lbP, pgL cof]Uo 3f]lift ljZjf; lsg ug{e ' Pg eg]/ ;f]Wg]5' .Ú eGg' To;a]nf dfGotf lj?4 lyof] . To;a]nf ;Dd pgnfO{ a'l4dfg /f]Sg ca c;Dej sfdh:t} ePsf] pgL atfpFl5g\ . .
eP . Ps jif{sf] d]xgtkZrft\ aNNf Uoflnlnof] M Uoflnlnof]sf] hGd To;}n] Sofyf]lns rr{sf] ;fydf pgn] ljBfyL{sf] ?kdf lrlgg yfln;lsPsf] h}ljs ljljwtfsf] ljgfz
pgn] kf]ln6]]lSgsdf k|j]z kfPsf ;g\ !%%$ df O6nL -lk;f_ df ePsf] ljjfb a9\of] . k':ts n]vs ] f] tLg lyof] . Ps lbg pgL au} F r fdf s]xL zf]wstf{x? eG5g\ ls of] ztfAbLsf] dWo;Dd Joj;flos ?kdf df5f
lyP . ;g\ !()! df pgn] l8Knf]df lyof] . ToxL jif{ z]S;lko/sf] klg xKtfkl5 g} Sofyf]lns rr{åf/f 6xln/x]sf lyP . pgn] Pp6f :ofp ;dfpg] pBf]usf nflu klg ;d'bd| f kof{Kt df5f aRg] 5}g . o;sf] dtna k;ndf
l;WofP . hLjgsf] x/]s df]8df hGd ePsf] lyof] . Uoflnlnof] To;dfly k|ltjGw nufOof] . :f"oh { :tf] hldgdf vl;/x]sf] b]v] . o; 36gfn] lsGgsf nflu df5f, lrK; / lkmz s/L klg ldNg] 5}g . ls/f–km6\ofË|f klg b|t"
cof]Uo 3f]lift ePsf pgn] cfk"mn] cfw' l gs lj1fgsf] nflu a9L :juL{o kbfy{dfly sn+ssf] 3f]if0ff tyf pgsf] dgdf lh1f;f hfUof] . pgnfO{ ultdf n'Kt eO/x]sf 5g\, of];uF } lrl8of3/df /x]sf] sof}+ ls:;f klg vQd
cfkm}FnfO{ eg] cof]Uo dfg]gg\ . kl5 pQ/bfoL 5g\ . pgnfO{ ;'?b]lv g} k[YjLsf] dxTjnfO{ sd cfFSg' rr{nfO{ nfUof] æof] :ofp t/ g} lsg v:of] Û eO/x]sf 5g\ lsgls pgLx?sf] ef]hg tL ls/fx? x'g,\ hf] ca cl:tTjdf 5}gg\ .
pgn] l:j; k]6G] 6 cflkm;df sfd sf]k/lgs;sf] l;4fGtdfly ljZjf; kfRo ePg . Uoflnnof]sf nflu pQm dfly lt/ lsg uPg ÛÆ ulx/f];uF vf]h Sofl/g elG5g\ ls vQd eO/x]sf] h}ljs ljljwtfsf] ;a}eGbf 7"nf] / eofgs c;/
ug{ ;'? u/] . vfnL ;dodf pgn] lyof] . @^ jif{sf] pd]/df pgL lk;f 3f] i f0ffn] cfkt Nofof] . pgsf] ub{} hfFbf pgnfO{ k[YjLdf s'g o:tf] dfgj hfltdf g} kg]{ b]lvG5 .
;fKf]Iftfsf] l;4fGtdfly sfd ug{ ;'? ljZjljBfnosf ul0ft k|f]km];/sf] ljrf/nfO{ em'7f] 7x¥ofOof] . em'7f] an 5 h;n] j:t'nfO{ cfk"mlt/ tfG5 dxfdf/L
u/] . @^ jif{sf] pd]/ x'bF f ;g\ !()% ?kdf lgo'Qm ePsf lyP . pgn] ljrf/ km}nfPsf] cf/f]k nufpFb} pgnfO{ eGg] cg'ej eof] . o;}nfO{ pgn] SoflDa|h ljZjljBfnosf] ;]G6/ km/ PS;G6]lzon l/:sdf sfd ug]{ nlnyf
df pgn] ;fk]Iftf l;4fGtsf cfˆgf c/:T' f sf lgodx?nfO{ ljleGg 3/d} } Gfh/aGb ul/of] . rr{ n ] u'?Tjfsif{0fsf] l;4fGt eg] . o; ;'Gb/d h}ljs vt/fsf] cWoog ul//x]sL l5g\ . pgL elG5g\, …;g\ !(!* df
ltgj6f lgodx? k|:t't u/] . h;dWo] k|of]ux?åf/f hfFrs ] f lyP . Ps k6s sf]klg{s;sf cfjwf/0ffx?nfO{ ;d]t l;4fGtsf] ;fy} pgn] ;+;f/nfO{ ultsf] :k]gdf ˆn"sf] dxfdf/Lsf] bf}/fg Ps cg'dfgsf cg';f/, em08} cfwf hg;+Vof
;fk]lIfstfsf] ljlzi6 l;4fGt k|d'v pgL kL;fsf] cUnf] :yfgdf uP / k|ltjlGwt ul/lbof] . Uoflnlnof]nfO{ lgod klg lbP . pgn] k|sfz;DaGwL o;sf] rk]6fdf cfPsf lyP / o;af6 ^ b]lv !) s/f]8 dflg;n] Hofg u'dfPsf
lyof] . lgisif{ k|:t't ug{] ljlQs} ToxfFaf6 Pp6f xftn] ef/L jhgsf] sf] k lg{ s ;sf cjwf/0ffx? dfly l;4fGt vf]h] / klxnf] k/fjlt{t b'/ljg lyP .Ú ha 7"nf] ;+Vofdf lj:yfkg x'G5 ta dxfdf/L x'g] ub{5 .
ef}lts lj1fgsf] If]qdf xnrn wft'sf] uf]nf tyf csf]{ xftn] xn'sf ljZjf; gug{ tyf ltgsf] arfp gug{ agfP . To:t} lj1fgsf] Pp6f zfvfsf] dflg;af6} vt/f
dlRrof] . pgn] @)) jif{ k'/fgf] jhgsf] wft'sf] uf]nf Ps} ;fy tn cfb]z lbOof] . Uuflnlnof]n] grfxFbf– ?kdf pgn] s}ns'n; vf]h] . elGfG5, dfgj lgld{t ljgfzsf] vt/fsf] kl5 s'g} p2]Zo x'bF g} . t/, lj1fg / k|ljlwsf]
Go'6gsf] l;4fGtnfO{ unt k|dfl0ft ˆofF s ] . b' j } uf] n fx? Ps} ;fy grfxFb} pQm cfb]z dfGg' k¥of] . pgL v'zL b]lvb}g lyP . cGo ljåfg\x? o'udf ljgfzsf/L xdnfsf] ;Defjgf al9/x]sf] 5 . pbfx/0fsf nflu -l;Gy]l6s
afof]nf]hL_ s[lqd hLjlj1fgsf] k|of]u ul//x]sf] Nofa -k|of]uzfnf_ df k|f0f3fts
u/]sf lyP . …/f]on ;f;fO{6LÚn] pgsf h:t} pgL klg ;w}F plNem/x]sf x'Gy] . efO/; agfOG5 . ˆo"r/ ckm nfO{km OlG:6Ro"6sf zf]wstf{ lkmn 6f]/; ] sf cg';f/,
lgisif{x?nfO{ k|dfl0ft dfGof] . ;g\
!(@! df pgn] ef}lts lj1fgsf] >Ln+sfåf/f rLgnfO{ Ps nfv af“b/ a]Rg] tof/L $@ jif{sf] pd]/df pgn]… lk|lG;lkof
Dofyd] l 6sf (Principia
olb ;a}s/' f gi6 ug]{ ljgfzsf/L a6g -:jLr_ x'GYof] eg] klg To:tf JolQmsf] sdL
5}g, hf] Tof] a6g bafpg rfxG5 . Tof] a6g bafpg] wfld{s s§/kGyL x'g;S5, hf]
gf]an k'/:sf/ k|fKt u/] . pgn] E= sf7df8f}F . cfly{s¿kdf ;Í6u|:t >LnÍfn] rLgdf Ps nfv;Dd nf]kf]Gd'v Mathematica)' gfds k':ts of] dfG5g\ ls pgLx?nfO{{ eujfgn] b'lgofFsf] gi6 ug]{ cfb]z ldn]sf] 5 tfls
Mc2 h:tf] ljZjljVoft ;"q vf]hs ] f afFb/ lgof{t ug]a{ f/] ljrf/ ul//x]sf] s[lifdGqLn] a'waf/ atfPsf 5g\ . nf]kf]Gd'v k|sflzt u/] . To;kl5 ;fj{hflgs p;nfO{{ arfpg ;lsof];\ . h:t} hfkfgdf ePsf] lyof] . lkmnsf cg';f/, o:tf
lyP . h;df E eg]sf] phf{, M afFb/ -6f]s dsfs_ >LnÍfdf k|z:t ¿kdf kfOG5 t/ o;nfO{ cGt/f{li6«o k|sl[ t ?kdf Voflt kfP . To; k':tsnfO{ dflg;;Fu klg vt/f 5, hf] dfgjhfltsf] ljgfznfO{{ lnP/ cfˆgf] cfˆgf] sf/0faf6
eg]sf] b|Aodfg / C eg]sf] k|sfzsf] ;+/If0f ;‹ -cfO{o; " LPg_ n] ;Í6fkGg jGo hGt'sf] ¿kdf juL{st[ u/]sf] 5 . e}flts lj1fgsf] ;a}eGbf k|efjzfnL cfkm}F k|l] /t x'G5g\ . h:t} ;fj{hlgs :yfgx?df cGwfw'Gw uf]nLaf/L ug]x{ ? . o:tf
j]u xf] . l:6kmg xlsªn]] cfˆgf] rlr{t >LnÍfn] nueu ;a} hLljt hgfj/x¿sf] lgof{tdf k|ltaGw nufPsf] 5 . b]z k':ts dflgof] . pgnO{ æ/f]on JolQmx? ;fj{hlgs / lghL :t/df ;a}nfO{{ ;dfKt kfg]{ dgzfosf x'G5g\ . t/,
k':ts æP a|Lkm lx:6«L ckm 6fOdÆ :jtGq ePkl5 ;a}eGbf v/fa cfly{s ;Í6sf] ;fdgf ul//x]sf] of] PlzofnL ;f];fO6LÆsf] cWoIf lgo'Qm ul/of] . o:tf JolQmx?sf] ;+Vof slt xf]nf Û Ps cg'dfgsf cg';f/, of] ;do ljZjdf
df oxL ;'qsf] dfq} pNNf]v u/sf Go'6g ægfO{6Æ sf] pkflwåf/f lje"lift ;fOsf]Kofy -dfgl;s /f]uL_ JolQmsf] ;+Vof #) s/f]8 x'g;S5 . o;dWo] s]xL JolQm
5g\ . k|sfzsn] pgnfO{ ;'q g/fVg' d'ns ' n] k|:tfljt laqmLaf6 sdhf]/ cy{tGqdf of]ubfg x'g] atfPsf] 5 . laqmLsf] x'g] klxnf] j}1flgs lyP . s]xL cfddflg;sf nflu vt/f aGg ;S5g\˜ .
eg]sf lyP t/ pgn] of] z'qnfO{ k|:tfj ;fj{hlgs ul/P klg afFb/nfO{ slt d"No lnP/ lbg]eGg] cfly{s ljj/0f dflg;x?n] pgsf] cfnf]rgf klg u/] . k/df0f' o'4
n]Vgaf6 cfk"mnfO{ /f]Sg ;s]gg\ . eg] pknAw u/fOPsf] 5}g . pgLx?sf] egfO{df Go'6gsf] u'?Tjfsif{0f k/df0f' o'4n] xfdLnfO{{ k"/} ;dfKt ug{ ;Sb}g t/ o;sf] c;/n] xfdLnfO{{
cNa6{ cfOG:6fOg ;g\ !(## df …pgLx¿n] rLgdf /x]sf Ps xhf/eGbf a9L lrl8ofvfgfsf nflu afFb/ l;4fGtn] a|XDf08nfO{ lghL{j tyf ;dfKt ul/lbG5 . Unf]an Sof6f]:6«fl] kms l/:s OlG:6Ro"6sf ;]y afdsf cg';f/,
aln{g ljZjljBfnosf k|fk] m];/ lyP . rfx]sf 5g\Ú s[lifdGqL dlxGbf cd/jL/fn] PPkmkL;Fu eg], d}n] cg'/f]wsf] ;'Vvf agfO{ lbPsf] lyof] . o; k/df0f' lj:kmf]6sf] w'nf] jfo'd08ndf lgs} dfly;Dd hfg;S5 . Tof] w'nf] bzsf}; + Dd
elgG5, pgL cd]l/sf uPsf] df}sf cWoog ug{ / xfdL of] s;/L ug{ ;S5f}+ eg]/ x]g{ Ps ;ldlt u7g u/]sf] cfnf]rgfdf Go'6gsf] k|ltlqmof lyof] jfo'd08ndf al;/xG5 / ;"os { f] k|sfz klg /f]Sg ;S5 . k/df0f' o'4sf sf/0f
kf/] / hd{ g tfgfzfx lx6n/n] 5' .Ú afFb/n] s[lifafnLnfO{ Iflt k'¥ofpg] / logLx¿sf] ;+Vof cTolws ePsf …a|Xdf08sf] /rgf olt ;'Gb/ / olt klxnf] c;/ 7"nf] ;+Vofdf ljgfz, km]l/ cfly{s afwf / cGTodf ljZjsf] kof{j/0fdf
cNa6{sf] hd{gdf ePsf] ;Dklt sf/0f >LnÍfdf s[ifssf] zq'sf ¿kdf afFb/nfO{ lng] ul/G5 . ltgLx¿n] lgodj4 tl/sfaf6 ul/Psf] 5, o:tf] g/fd|f] c;/ kg{ ;S5 .
hkmt u/]sf lyP . To;sf] sf/0f cGgsf] vf]hLdf afnLgfnL gi6 u5{g,\ ufpFx¿df cfqmd0f u5{g\ / slxn]sfxL+ /rgf ug{] o;sL lgdf{qL b]jL a'l4dQfsf] s[lqd a'l4dQf
eg]sf] cNa6{ ox"bL lyP . lx6n/ dflg;nfO{ ;d]t cfqmd0f u5{g\ . vhfgf xf]lng\ of o;sf] lgdf{0fdf s[lqd vt/f sof}+ t/xsf x'g ;S5g\ . sDKo'6/sf] :jtGq u0fgfdf b'36{ gfjz
ox"bLnfO{ 3[0ff uy{] . cNa6{nfO{ b}jLstf{sf] xft x'gk' 5{ .Ú pgn] o:tf] v/faL cfpFbf ljZjsf] z]o/ ahf/ tx;gx; x'g;S5, h;sf sf/0f cy{Joj:yf
>LnÍfn] o; jif{ afFb/sf tLgj6} k|hfltsf ;fy} do"/ / hËnL aFbn ] nufot gi6 x'G5 of d]lzgsf] lgoGq0feGbf aflx/sf] sNkgf ug{ ;lsG5 . t/, Pp6f
k|fk] m];/ kbaf6 klg x6fO{Psf] lyof] . y'k}| k|hfltnfO{ ;+/lIft ;"rLaf6 x6fPsf] 5 . >LnÍfsf] kz' clwsf/ ;d"x, eg]kl5 km]l/ pgnfO{ k|Zg ;f]lwof], …sf]
kl5 cd]l/sfdf pgsf] nflu Pp6f x'g\ t tL lgdf{qL b]jL ÛÚ h;df pgsf] s'/faf6 ljz]if1 lrlGtt 5g\, 8Lk km]s lel8of] -gSsnL lel8of]_, h;df s'g} rlr{t
…OGef/f]dG] 6n kmfpG8];gÚn] k|:tfljt laqmLsf] cfnf]rgf ub}{ $) jif{eGbf a9L JolQmsf] km'6h ] ;Fu 5]85f8 ul/G5 / lel8of] agfpg]n] h:tf] rfxgf u¥off] To:t}
gofF ;+:yf vf]lnof] / pgnfO{ lgb{z ] s ;dob]lv afFb/ -dsfs_ sf] /fi6«JofkL ;j]I{ f0f gePsf] / klxn] plrt hg;+Vof pQ/ /Xof], …d j}1flgs xF' . To;n] agfpg ;S5 . ;+lbUw Ph]G6 o:tf] u/]/ b'O{ b]zsf] aLrdf o'4 u/fpg ;S5g\ /
agfOof] . cWoog ug{k' g]{ atfPsf] 5 . kmfpG8];gsf hut u'0fjw{gfn] sf]nDaf]df kqsf/x¿;Fu wfld{s s'/fx?sf] d sNkgf ug{ ;lSbgF . h;n] k/df0f' o'4sf] l:ylt l;h{gf ug{ d2t ub{5 .
cNa6{ cfOG:6fOGf k/df0f' o'4sf] eg], …df;', lrlsT;f cg';Gwfg jf cGo s'g} p2]Zosf nflu jf cGo s'g} sf/0f d k/d]Zj/sf] ;DaGwdf xf]Og, s]jn oL vt/fnfO{{ s;/L sd ug{ ;lsG5 t
lj/f]wL lyP . pgsf] egfO{df k/df0f' pgLx¿ -lrlgofF_ lsg olt w]/} afFb/ rfxG5g\ eGg] xfd|f] lh1f;f /x]sf] 5 .Ú lgodx?sf] ;DaGwdf af]N5' .Ú ;g\ xfd|f] ;Eotf slt ;+s6df 5 t Û o;sf] pQ/ of] s'/fdf lge{/ /xG5 ls s:tf]
zlQmsf] pkof]u dfgj sNof0fsf] nflu !&@& df pgsf] lgwg eof] . ;/ vt/fsf] s'/f ul/Fb5 } . eljio s'g} kTy/df n]lvPsf] sfuh t xf]Og, of] s'/fnfO{{
x'gk' 5{ eGg] lyof] . låtLo ljZjo'4 pgn] cufl8 yk], …>LnÍfdf afFb/ ;+/lIft k|hflt xf]Og t/ nf]kf]Gd'v cfOHofs Go'6g klg l:6kmg xlsªsf
hgfj/sf] cGt/f{li6«o ;Í6fkGg jGohGt'sf] ;"rLdf k5{g\ .Ú Wofgdf /fVg'k5{ . o:tf w]/} s'/fx? 5g\, h;nfO{{ xfdL ug{;S5f}F / ca a]nf
;dfKt ePkl5 ha Oh/fOn /fHosf] k|/] 0ffsf ;|ft] x'g\ . lsgls pgLåf/f eO;s]sf] 5 . t/ Sofl/g s'Nx]dg hg;+Vof j[l4 g} ;a}eGbf 7"nf] ;d:of ePsf]
:yfkgf eof] ta pgnfO{ ToxFfsf] cfOo'l;Pgsf] tkm{af6 tTsfn s'g} k|ltlqmof cfPsf] 5}g . >LnÍf ;/sf/sf] vf]lhPsf] u'?Tjfsif{0fsf] l;4fGt dflG5g\ . pgL elG5g\, …kl/jf/sf] cfsf/;Fu hf]l8Psf] ;fdflhs tf}/tl/sf abNgsf
/fi6«klt aGg] k|:tfj ul/Psf] lyof] . tYofÍdf …6f]s dsfsÚsf] ;+Vof @) nfvb]lv #) nfvsf] aLrdf /x]sf] cg'dfg l:6kmgsf] zf]wdf w]/} sfd nfUof] . nflu h?/L eO;s]sf] 5 / cfk"mn] rfx]adf]lhd aRrf hGdfpg] / dg nfu]sf] vfg]
h;nfO{ pgn] cfk"m j}1flgs ePsf] ul/Psf] 5 . u'0fjw{gsf cg';f/ afFb/ / xfQLnufot dfgj–hgfj/aLrsf] åGå -/f]zg bfxfnsf] k':tsæl:6kmg xlsª 5'6df lgoGq0f ug{k' 5{ .Ú t/ Sofl/g elG5g\, dfgjhfltsf nflu @! cf}+ ztfAbL
/ ;dfh ;DxfNg] cfk"mnfO{ 1fg a9\gs ' f] Pp6f sf/0f s[lif lj:tf/ xf] . –PPkmkL M Ps dxfg\ j}1flgssf] hLjgLÆaf6 clGtd gagfpgsf nflu o:tf vt/fnfO{{ uDeL/tfk"js { lng'kg]{ x'G5 .
6 @)*) ;fn j}zfv # ut] cfOtaf/

jL/hª\u qmflGtsf] ;lt;fn


k|sl[ t;Fusf] ;ª\3if{ / ;xsfo{åf/f
dfgjhfltn] cfk"mnfO{ a|Xdf08sf ;a}
ckTofl/nf] c:jfefljs x'G5 / a9L
kL8fbfoL x'G5 . s;}sf] d[To' xfjfeGbf
;fnsf] ljBfyL{ cfGbf]ngdf /f]Nkf
lhNnfaf6} ;lqmo /fhgLltdf
nfUg'eof] . kf6L{ g]tT[ jsf] lgb]z
Odfgbfl/tfsf ;fy kfngf ug]{ pxfFs
{ gnfO{
F f]
Pp6f cleefjs u'dfpg'k/]sf] 5 .
l;ª\uf] g]kfnL qmflGtsf/L sDo'lg:6
qmflGtsf/L sDo'lg:6 cfbz{, j}rfl/s
b[9tf, s8f cg'zf;g, ;fª\u7lgs
k|f0fLx¿eGbf pGgt / ;r]t agfpFb} xn' ª \ u f] x' G 5 eg] s;} s f] d[ T o' nfUg'ePsf] /x]5 . @)$% ;fnb]lv :jefjnfO{ b' ? kof] u u/] / To; cfGbf]ngn] Pp6f Odfgbf/ j}rfl/s s'zntf, ju{a}/Lk|ltsf] tLj| 3[0ff,
cfPsf] 5 . oBlk ;+;f/sf ;a} kxf8eGbf ux|ª' u\ f] x'G5 . s= jL/hª\u pxfFs F f] ;kl/jf/ slknj:t' lhNnfsf] ;dosf s]xL g]tf egfpFbfx¿n] lghL tyf h'´f? g]tf u'dfPsf] 5 / ju{;ª\3if{sf x/]s df]rf{df lg8/tfsf
dflg;x¿ Ps} k|sf/sf eg] 5}gg\ . ef}lts¿kdf xfdL ;a}af6 ;bfsf lzju9Ldf a;fOF ;/fO u/]b]lv g} >ddf klg k|of]u u/]sf] lttf] cg'ej ck"/0fLo Iflt Joxf]/]sf] 5 . ;fy g]t[Tj ug]{ Ifdtf, lgisnª\\lst
klxnf] y/Ldf To:tf dflg; kb{5g\, nflu olQ l5§} labf x'g'x'G5 eGg] xfd|f] /fhgLlts ;xofqf ;'? ePsf] pxfFn
F ] ;'gfpg'xG' Yof] . s= jL/hª\un] s= jL/hª\usf] csNkgLo d[To'sf] tyf kf/bzL{ hLjgz}nLh:tf pxfFs F f
h;n] ju{ljeflht dfgj ;dfhdf s'/f xfdL s;}n] klg sNkgf u/]sf xf] . slxn] Pp6} df]rf{ t, slxn] xfdL va/n] pxfFFsf] kl/jf/, b]z–ljb]zdf ljz]iftfx¿n] /fli6«o :jfwLgtf /
lyPgf}F . To;}n] pxfFs F f] d[To' csNkgLo km/s–km/s df]rf{df lg/Gt/ cufl8 /x]sf] l;ª\uf] kf6L{kª\lSt g} efjljXjn juL{o d'lSt cfGbf]ngdf xfdLnfO{
/ cToGt kL8fbfoL aGof] . x'g t a9\of}F . @)$% ;fnb]lv @)&* / :tAw aGof] . ldq kf6L{sf g]tf ;b}j dfu{lgb]{z ul//xG5 .
gAa]–;o jif{sf] pd]/ kf/ u/]/ ;fn;Ddsf] nfdf] /fhgLlts tyf sfo{ s tf{ x ¿, ;dfh;] j L ca xfdLn] zf]snfO{ zlStdf /
zf/Ll/s¿kaf6 cToGt hL0f{ ;xofqfdf s= jL/hª\u;Fusf cg]sf}F ;dfhsf ;Dk"0f{ k|a4' JolStTjx¿sf kL8fnfO{ ju{a}/Lk|ltsf] cfqmf]zdf
cj:yfdf k'u/] x'g] dflg;sf] d[To' clj:d/0fLo 36gf 5g\ . of] ;fgf] ;fy}, pxfFFnfO{ lrGGf] cfd–>dhLlj abn]/ pxfFFsf cw'/f ;kgfnfO{ k"/f
klg clk|o g} x'G5 / c;fdlos tyf n]vdf tL ;a} n]Vg ;Dej 5}g, efjL hgtf :tAw / b'Mlvt eP . pxfFFsf] ug{ pxfF F n ] :yflkt ug' { e Psf
b'Mvb\ ePsf] cg'el" t;lxt cleJoSt lbgdf n]Vg] k|of; ul/g]5 . s= zjofqf, >4f~hnL ;efx¿, ;dfrf/ qmflGtsf/L cfbz{ / d"No–dfGotfnfO{
ul/G5 . of] ;Eo ;dfhsf] dfgjLo jL/hª\u ju{;ª\3if{sf ;a} df]rf{x¿df kqx¿, ;fdflhs ;~hfnx¿df hLjg–Jojxf/df nfu" ub}{ dfn]dfjfbL
;dj]bgf, ;+:sf/ / klxrfg xf] . cAan bhf{sf] qmflGtsf/L of]4f ;fljt b] l vPsf] pkl:ylt / JoSt ;} 4 flGts cfnf] s df PsLs[ t
jf:tljs¿kdf eg] o; k|sf/sf] x'g'eof] . hgcfGbf]ng, hgo'4 / cleJolStx¿n] of] s'/fsf] k'li6 hgqmflGtsf] sfo{lbzfdfkm{t\ j}1flgs
d[To'nfO{ :jefljs¿kdf g} lng] j}wflgs df]rf{df pxfFn F ] cfˆgf] Ifdtf ul//x]sf lyP / s= jL/hª\usf] ;dfhjfb :yfkgfsf] d'lStofqfdf
ul/G5 . Tolt w]/} kL8faf]w u/]sf] dfq k| b z{ g ug' { e Pg ls pRr /fhgLlts prfO slt lyof] eGGf] cljrn¿kdf cufl8 a9\ g ' g}
klg kfOFbg} . afXo ¿kaf6 x]bf{ xfd|f ;kmntf klg k| f Kt ug' { e of] . s'/fnfO{ k|ltlalDat ul//x]sf lyP . pxfFFk|ltsf] ;Rrf ;Ddfg x'g]5 .
cfb/0fLo g]tf s= jL/hª\usf] d[To' @)#%÷)#^ ;fnsf] ljBfyL{ cfGbf]ng dxfg\ hgo' 4 sf s} o f} F kmf} h L s= jL/hª\u ef}lts¿kdf xfd|fa] Lrdf cfhLjg ;Rrf qmflGtsf/L aGg
klg nfdf] pkrf/sf] qmddf pxfFs F f] @)$%÷)$^ sf] hgcfGbf]ngdf df]rf{x¿df cu|kª\lStdf /x]/ n8]sf g/x] klg pxfFn F ] :yflkt ug'e { Psf sd/]8 jL/hª\uaf6 l;sf}F .
e]if/fh ;L kl/jf/, l;ª\uf] kf6L{ / pkrf/df pxfFsF f] ;lqmo ;xeflutf / dxTTjk"0f{ jL/tfk"0f{ n8fOFFx¿sf] 7"n} km]xl/:t
;fdflhs¿kdf ul/Psf lje]bx¿nfO{
;d]t c1fgtfsf sf/0f k|fs[lts
;+nUg 8fS6/x¿åf/f cys k|of;
ubf{ klg arfpg g;lsPsfn]
e"ldsf /Xof] . :yfgLo lgjf{rgnfO{
qmflGtsf/L pkof]u ug]{ tTsfnLg
n]Vg ;lsG5 . To;af/] klg ljleGg
If]qaf6 n]lvg] g} 5 . qmflGtdf
‘ljyn8f“8f ljb|fx] sf] ;kgf cem} k"/f ePsf] 5}g’
sf7df8f} F . sflnsf] 6 ul//x]sf] atfOg\ . pgsf] a'emfOdf
ljljwtf / lje] b x¿;F u hf] 8 ] / :jefljs¿kdf lng'k5{ eGg] klg g]skf -Pstfs]Gb|_ sf] j}wflgs df]rf{ ;xefuL x/] s dflg;nfO{ dfNsf]6l:yt ljyn8fF8fsf] P]ltxfl;s uf]nL nfUbf klg gb'vs ] f] cfˆgf] z/L/
cGofonfO{ r'krfk ;x]/ a:g afWo nfUg ;S5 t/ pxfF F s f] ;du| ;+oS' t hgdf]rf{ g]kfnsf] tkm{af6 hgcfGbf]ng, hgo'4 / j}wflgs df]rf{ ;fxl;s dlxnf ljb|fx] sf] ;kgf cem} / dg qmflGt cnkq ePkl5 b'vs ] f]
ePsf x'G5g\ . bf];|f] k|sf/df To:tf cj:yfnfO{ x]bf{ ;xh¿kdf :jLsf/ lzju9L uflj;sf] cWoIf kbdf tLgj6} If]qdf sfd ug]{ ;+of]u h'6g\ k"/f gePsf] ljb|fx] df k|ToIf ;xefuL 5.
dflg; kb{ 5 g\ , h;n] ljutdf ug{ g;lsg] cToGt kL8fbfoL d[To' lgjf{lrt x'g'eof] . k'/fgf] ;Qfsf] ;Sb}g . ;+of]u h'6] klg ;a} dflg;x¿ Ps dlxnfn] atfPsL l5g\ . 3fOt] k'gfn] elgg\ æljyn8fF8fsf]
/x:ofTdsh:tf b]lvPsf / c´} s}of}F aGGf k'us ] f] 5 . ;jf/L b'36{ gfdf k/L lgjf{rgnfO{ qmflGtsf/Lx¿n] s;/L tLgj6} df]rf{df cAan aGg ;Sb}gg\ . ljyn8fF8fdf 3/ ePsL xfn &) jifL{o dlxnf ljb|fx] hgo'4sf] ;fdfGo 36gf
cg';Gwfgs} qmddf /x]sf k|s[ltsf lqz"nL gbLdf v;]/ s}of}F g]kfnLx¿sf] pkof]u ug'k{ 5{ eGg] pbfx/0f s= s'g} Pp6f df]rf{df cAan b]lvPsfx¿ k'gf lasn] cfk"m $% jif{sf] x'bf @% xf]Og, Tof] t dlxnfsf] clwsf/;Fu
36gfqmd / To;sf lgodx¿nfO{ b'Mvb d[To' ePsf] 5 . hlt kL8fbfoL jL/hª\un] cToGt s'zntfk"j{s csf]{ df]rf{df c;kmn x'g] ub{5g\ . jif{ cl3 @)%$ r}t @^ ut] ljb|f]x >dhLlj hgtfsf] clwsf/sf] ljb|f]x
a' l ´g;s] s f cfd–>dhLlj / b'Mvb\ eP klg To;nfO{ ljz'4 k|:t't ug'e { of] . 8/, qf;, nf]enfnr s= jL/hª\usf] ljlzi6 Ifdtf / ePsf] / To;sf] ;kgf cem} k'/f lyof], Tof] ljb|fx] sf] ;kgf s'g} klg
hgtfnfO{ c1fgtfsf] kmfObf p7fP/ b'3{6gf dfg]/ cfkmGtx¿n] lrQ / ef]uljnf;dfly ljho k|fKt ub}{ k|ltefsf sf/0f tLgj6} r'gf}tLk"0f{ gePsf] atfPsL x' g \ . pgn] d"Nodf k"/f ug{'k5{ .Æ
s'g} sfNklgs cnf}lss zlStsf] a'´fpg'k/]sf] 5 . t/ g]skf -Pdfn]_ cfd–>dhLlj hgtfsf] kIfdf lbg˜– df]rf{df ;kmntf xfl;n ug'e { of] . tTsfnLg ;/sf/sf ;' / IffsdL{ 3fOt] k'gfn] 36gfnfO{ yk :d/0f
z/0fdf k'¥ofpg] ub{5g\ . ToxL sf tTsfnLg dxf;lrj dbgs'df/ /ft v6\g'eof] . lzju9L uflj;df pxfFFdf ;fª\u7lgs Ifdtf klg s'dfnufpF Onfsf k|x/L sfof{noaf6 ub}{ dlxnfx¿ ;a} ldn]/ ljyf]n8fF8f
cnf}lss zlStsf] sf/0f b]vfP/ e08f/L / ;ª\u7g ljefu k|d'v dfq xf]Og, slknj:t' lhNnfdf g} cAan bhf{ s } lyof] . hgjfbL hgbdgdf plqPsf k|x/LnfO{
dfgj ;dfhdf zf;s ju{ å f/f hLj/fh cfl>tsf] d[To'nfO{ ljz'4 cfd–>dhLlj hgtfsf] lk|o g]tfsf] s]Gb|LotfnfO{ bx|f];Fu cfTd;ft\ ug'{ nv]6\b} ubf{ >dhLlj hgtfsf]
nflbPsf zf]if0f, bdg, pTkL8g / b'36{ gfaf6 ePsf] d[To' egL clxn];Dd ¿kdf :yflkt x'ge ' of] . ;j{xf/fjuL{o cfr/0fnfO{ b[9tfk"js { clwsf/ l5§} k|fKt x'g] ;f]r]
lje]bnfO{ ;d]t cnf}lss zlSts} b]g cfd–g]kfnL hgtfn] :jLsf/ ug{ ;Sg] ju{ljeflht ;dfhdf s'g} klg kfngf ug'{, s'g} 5n5fd gu/L klg Tof] k'/f ePg, Tof] b'Mvb
ePsf] e|dhfn v8f u/]/ efUo / cj:yf 5}g / Tof] if8\oGqk"0f{ lyof] dflg; ;a} ju{sf] lk|o aGg ;Sb}g . cfk"mnfO{ nfu]sf ljrf/ v'Nnf / s'/f xf] elgg\ . pgn] ;z:q
wd{sf] cfj/0fdf dfgjåf/f dfgjdfly eGg]df cfd–g]kfnL hgtf clxn] klg To;}n] s= jL/hª\u cfd–>dhLlj :ki6¿kdf ;DalGwt :yfgdf dfq k|x/L;Fu lgz:q dlxnfx¿sf]
ul/g] ;a} k|sf/sf zf]if0f, bdg, Psdt 5g\ . hgtfsf] cfFvfsf] gfgLh:t} lk|o /fVg', cfk"m dftxtsf] l;ª\uf] kf6L{sf] n8fO{df k|x/Ln] cGwfw'Gw uf]nL
pTkL8g / lje]bnfO{ plrt 7x¥ofpg s= jL/hª\usf] d[To' klg ljz'4 aGg'eof] eg] zf]ifs, ;fdGt, bnfn g]tT[ j ug'{ / plrt 9ª\uaf6 ;ª\u7g rnfpFbf Pshgf k'?if /fO{n]
/ ltgnfO{ l6sfO/fVg cfˆgf] ;Dk"0f{ /f]usf] sf/0fn] ePsf] xf] eGg] s'/f / km6fxfx¿sf] lglDt chª\usf] kl/rfng ug'{, u'6ut dfgl;stfsf] las kfFrhgf dlxnf uf]l/snf
zlSt nufpg] ub{5g\ . :jLsf/ ug{ ;lsg] cj:yf /x]g . r'gf}tL ag]/ v8f x'g'eof] . pxfFFsf] 86]/ k|ltjfb ug'{h:tf ljz]iftfs} las, k'gf las, lahof las,
t];f| ] y/Ldf To:tf dflg; kb{5g\, ;+;bLo bnfn k'h F LjfbL zf;sx¿sf] hglk|otfaf6 cQflnPsf hglj/f]wL sf/0f pxfFFn] ju{;ª\3if{sf tLgj6} dG;/f las / Kofpsnf las
h;n] hLjg / hut\nfO{ j}1flgs if8\oGq, bdg / cdfgjLo Jojxf/ zf;sx¿n] pxfFFdfly ;'lgof]lht / df]rf{df cfk"mnfO{ ;kmn agfpg uDeL/ 3fOt] ePsf] atfOg\ .
9ª\uaf6 cWoog ub{5g\, JofVof g} s= jL/hª\usf] csNkgLo tyf if8\oGqk"0f{ 9ª\uaf6 s}of}F ´'§f d'2f ;Sg' e Psf] lyof] . åGåjfbL xfn 36gdf 3fOt]x¿dWo] k'gf
ub{5g\ / ;fdflhs lje]bsf] cGTo b'Mvb\ d[To'sf] sf/0f xf] eGg]df s'g} nufOP . ef}lts¿kd} cfqmd0f of]hgf lgodcg' ; f/ s= jL/hª\ u klg las, dG;/f las / lahof las
ug}k{ g]{ 7fGb5g\ . qmflGtsf 7"nf–7"nf zª\sf 5}g . lhDd]jf/ /fhgLlts agfOP . s= jL/hª\un] tL ;a}sf] ljk/Lt tTTjsf] PsTjsf] lgodeGbf dfq hLljt 5g\ .
ukm klg ub{5g\ t/ lje]bsf/L ;dfh kf6L{sf] g]tf;d]tnfO{ zflGtk"0f{¿kdf pRr dgf]ansf ;fy 86]/ ;fdgf aflx/ x'g] s'/} ePg . pxfFFdf klg dfcf]jfbL vf]Hg ljyn8fF8f k'u]sf] / 3fOt] k'gfn] clxn] 3/ aflx/ leq
abNg] r'gf}tLx¿sf] ;fdgf ug]{ cfF6 a} 7 s ul//x] s f] :yfgaf6 ug'e{ of] . ax'bnLo ;+;bLo Joj:yfsf] ;Ldf / ;d:of lyP xf]nfg\ . pxfFFn] dlxnfdfly uf]nL xfGbf eLif0f n8fOF ;lhn} lxF88'n ug{ g;Sg] czQm
/ ;fx; ub}g{ g\ . rf}yf] y/Lsf To:tf u}/sfg'gL¿kdf lu/ˆtf/ ug'Ù { k|x/L e08fkmf]/ ug{ s]Gb|, lhNnf / :yfgLo tL ;d:ofnfO{ ;j{ x f/fjuL{ o ePsf] :d/0f ul/g\ . cj:yf ePsf] atfpF b } /fHon]
dflg; kb{5g\, h;n] afFRgsf nflu lx/f;tdf /fvL zf/Ll/s / dfgl;s txdf lgjf{rg pkof]u ug{ kf6L{åf/f ljZjb[ l i6sf] 0 fk| l tsf] :ki6tf, xfdL;Fusf] s'/fsfgLdf ;fxl;s ljyn8fF 8 f ljb| f ] x sf 3fOt]
;ª\ 3 if{ , ju{ ; ª\ 3 if{ / j} 1 flgs oftgf lbg'Ù sfg'gL /fHo / ljlwsf] k7fOPsf clwsf+z JolStx¿ dxfg\ dfu{bz{s l;4fGt / qmflGtsf/L dlxnf of]4f k'gfn] hgbdg ug{ ufpFdf dlxnfx?nfO{ s'g} ;Ddfg gu/]sf]
k|of]uåf/f 1fgcfh{g ub}{ hLjg / zf;gsf] jsfnt ug]{ ;Qfwf/Lx¿n] hgo' 4 sf] tof/L / yfngL;F u } j} r fl/s /fhgLltk| l tsf] b[ 9 tf k'us
] f] k|x/Ln] Kofpsnf lassf] 3/ u'gf;f] ul/g\ .
hut\nfO{ ultzLn, kl/jt{gzLn / cfˆg} Gofofnox¿n] af/Daf/ qmflGtsf/L ljrf/af6} knfog ePsf] qmflGtsf/L ;ª\sNk, lghL hLjgeGbf vfgtnf;L ubf{ pgnfO{ uf]nL xfg] kl5 @% jif{;Dd 3fp b'vL/x]sf] 5,
af]wuDo 5 eGg] tYonfO{ cfTd;ft\ l/xfOsf] cfb]z ubf{ klg af/Daf/ lttf] cg'ej xfdL;Fu 5 t/ s= ;fd" l xs hLjgk| l tsf] pRr ;a} ufpFsf dlxnfx? hDdf eP/ /fHosf] dg b'vs ] f] 5}g, k'gfn] elgg\
ub{5g\ . k|s[ltsf] lje]b egf}F jf lu/ˆtf/ u/L bh{ g f} F lhNnfdf jL/hª\un] dxfg\ hgo'4sf] yfngLnfO{ k|fyldstf, b]z / hgtfk|ltsf] hgbdglj?4 ljb|fx] u/]sf] atfOg\ . æclxn] hgo'4nfO{ g} ck/flws/0f
ljljwtfnfO{ ;fdflhs lje]b;Fu 3' d fpg' n ] if8\ o Gqs} kl/l:ylt >dhLlj hgtfsf] d'lSt–pT;jsf] lhDd]jf/Laf]w;lxtsf] ;]jfefjn] pgn] elgg\ æd w]/} s'/f t clxn] o'4 agfpg vf]lhb}5 .Æ
hf] 8 ] / ;fdflhs lje] b nfO{ klg ´NsfpF5 . lx/f;tleq} sf]le8 !( ¿kdf lnFb} cfˆg} hUuf a]r/] xltof/ cfˆgf ;Ldf–;d:ofk|lt lgd{d ;ª\3if{ ;lDemg ;Sb}gg\ t/ Pp6f s'/f d 3fOt] k'gfn] hgo'4df b]v]sf]
k|sl[ tsf h:t} zfZjt\ / ckl/jt{gLo af6 ;ª\qmldt eO{ l;ls:t la/fdL lsGg'eof] / ju{o'4df xf]ldg'eof] . ub}{ cfk"mnfO{ qmflGtsf/L ¿kfGt/0f slxNo} klg lal;{g ;Sb}g, Tof] eg]sf] ;kgfn] dlxnfx?n] Hofgsf] afhL
lgod agfpg]x¿sf lj?4 h:tf];s ' } x'Fbf, Gofofnon] pkrf/ ug{ cfb]z kf6L{sf] of]hgf / g]tT[ jsf] lgb]z { gdf ul//xg'eof] / hLjgko{Gt qmflGtsf/L d]/f] z/L/df k|x/Ln] uf]nL xfgL /fv]/ cfˆgf] clwsf/ k|flKtsf] nflu
r'gf}tLnfO{ klg :jLsf/ ub}{ ;fdflhs lbFbf klg ;dodf g} pkrf/af6 ju{;ª\3if{sf] df]rf{df h;/L nfUg'eof], alg/xg ;kmn x' g ' e of] . xfd| f ] /utsf wf/f alu/x]sf] lyof], d}n] ljb|f]x u/]sf] ;'gfpFb} oxL ljb|f]xsf]
lje]b cGTo ug'{kb{5, cGTo ug{ al~rt ug'{Ù l;ls:t la/fdLnfO{ To;}u/L pTkfbgd"ns s7Lg zf/Ll/s cfb/0fLo g] t f s= jL/hª\ u k|x/Lsf] xltof/;Fu 9'u+ fd'9fn] nv]6b\ } kl/df0f g]kfndf clxn]sf] kl/jt{g
;lsG5 eGGf] cfF6 / ;fx;sf ;fy la/fdLd}qL vfgfsf] t s'/} ePg, >ddf klg To;/L g} ;xefuL ef}lts¿kdf xfd|fa] Lrdf /xg'ePg . p;sf] xltof/ tflg/x]sf] lyP, Tof] ;Dej ePsf] atfOg\ . pgn] of]
qmflGtsf] alna]bLdf cfk"mnfO{ ;dlk{t ;fdfGo k|sf/sf] vfgf;d]t glbO aGg'eof] . hg;]jfsf sfo{nufot ux|'ª\uf] dgn] of] ;TonfO{ :jLsf/ a]nf d]/f] s'g} zl//sf] k|jfx lyPg .Æ kl/jt{gn] ;a} ;kgf k"/f gePsf]
ub{5g\ . oxL qmflGtsf/L wf/sf] xTs8L nufO{ /ftf/ft ljleGg :yfgdf kf6L{sf lglDt pxfFFn] 9'ª\uf kmf]g]{, ug'a{ fx]s xfdL;Fu csf]{ ljsNk 5}g . 3fOt] k'gfn] cfˆgf] z/L/df uf]nLsf eGb} km]l/ klg ;kgf k"/f ug{ ;+3if{df
cu|kª\lStdf cfk"mnfO{ v8f u/L 3'dfpg'h:tf kmfl;jfbL bnfn /fHon] bfp/f lrg]{, v]t vGg]nufotsf pxfFFsf] csNkgLo d[To'n] pxfFFsf] 5/f{x¿ z/L/el/ clxn] klg ePsf] nfUg] kg]{ atfOg\ .
hLjgko{GTf ;lt;fn ag]/ ;dfh u/]sf pko'S{ t bfgjLo Jojxf/ / zf/Ll/s >ddf pT;fxsf ;fy kl/jf/n] dfq xf]Og, l;ª\uf] kf6L{sf] / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] pkrf/ s0f{ ljZjsdf{
¿kfGt/0fsf nflu ju{;ª\3if{df xf]ldg] if8\oGqk"0f{ xts08f ckgfPsf] b]Vbf

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+


sDo'lg:6 qmflGtsf/L of]4fsf] gfd xf], bnfn k'h F LjfbL ;Qfsf dltof/x¿n]
rGb|axfb'/ rGb …s= jL/hª\u .Ú c3f]lift¿kdf s= jL/hª\usf] xTof
pko'S{ t rf/}y/Lsf dflg;df klg ug{} vf]hs ] f lyP eGg] s'/f g} k'li6
b'O{j6f s'/fdf eg] ;dfgtf x'G5 . x'G5 . To;}n] pxfFFsf] d[To'df /f]u
klxnf] ;dfgtf xf]– tL ;a}sf] hGd lgldQ sf/0f dfq xf], k|d'v sf/0f
;dfg k|lqmofaf6 ePsf] x'G5 . bf];f| ]
;dfgtf xf]– Pp6f cj:yfdf k'uk] l5
tL ;a}sf] d[To' x'G5 . of] zfZjt\
lgod xf] . o;af6 s'g} klg dflg;
cnu /xg ;Sb}gg\ . oBlk d[To'sf
/fHo;Qfsf] if8\oGq g} xf] / ;fdfGo
d[To' geO{ xTof xf] . tL if8\oGqsf/L
xTof/fx¿nfO{ hgtfn] s'g} g s'g}
lbg plrt ;hfo lbg] g} 5g\ .
s= jL/hª\unfO{ @)$% ;fndf
OGwg vr{ 36fcf}+
sf/0f / To;sf] ;fdflhs k|efj eg]
lgs} km/s–km/s x'g] ub{5 . s;}sf]
tTsfnLg g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -
dzfn_ sf] kf6L{ ;b:otf cfj]bg
g]kfn cfon lgud lnld6]8
d[To'sf] sf/0f :jfefljs x'G5 / sd kmf/d e/fpg] ;+of]un] d}n] cj;/ kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&!
kL8fbfoL x' G 5 . s;} s f] d[ T o' kfPsf] lyPF . x'g t pxfFF @)#%–@)#^
@)*) ;fn j}zfv # ut] cfOtaf/ 7

clwe"tjfb / åGåjfbaf/]
jf:tljs hut\df h]hlt s'/f ljsf;, ¿kfGt/ km8\ s f] h:tf x] / km] / eO/x] 5 . of] åGåjfbsf] åGåjfb cfw' l gs lj1fgdf
‘hgo'4nfO{ ck/fwLs/0f ug{ lb“bg} f}’
sf7df8f}F . dfcf]jfbL ;Da4 gf}j6f sDo'lg:6 kf6L{x?n] hgo'4nfO{
ck/fwLs/0f ug{ glbg] pb\3f]if u/]sf 5g\ . ;f]daf/ sf7df8f}Fdf cfof]lht
g]kfndf zflGt k|lqmof / ;+qmd0fsfnLg Gofo;DaGwL cGt/lqmof sfo{qmdnfO{
;Daf]wg ub}{ dfcf]jfbL ;Da4 gf}j6f sDo'lg:6 kf6L{sf g]tfx?n] ;f] pb\3f]if
cl:tTjdf 5g\, tL Pscfk;df k4ltx¿nfO{ a'´]s} x'Fb}gg\ . cfwf/e"t lgodleq kb{5 . cfwfl/t 5 . t;y{ clwe"tjfbsf] u/]sf x'g\ . pgLx?n] s]xL ljb]zL zlQm / klZrdfx?sf] of]hgfdf @)%@
cGt/;DalGwt /x]sf x'G5g\ . ;+;f/df clwe"tjfbsf] l7s ljk/Lt bz{g To:t}, k|sl[ t lj1fgn] klg y'k}| l7s ljk/Lt åGåjfbsf] s] wf/0ff ;fnaf6 z'? ul/Psf] hgo'4nfO{ ck/flws/0f ug{ vf]lhPsf] eGb} cfk"mx?
cl:tTjdf /x]sf ;f/f j:t'x¿ / xf]– åGåjfbL bfz{lgsx¿sf] s] dt 5 csf6\o k|df0fx¿åf/f s] ;fljt /fv] s f] 5 eg] ;+ ; f/sf tdfd To;lj?4 k|lta4 ug]{ / zflGt k|lqmofsf afFsL sfdx?nfO{ ;+qmd0fsfnLg
ltgLx¿sf] dfgl;s 5fof–ljrf/x¿ eg] ;+;f/sf s'g} klg j:t'nfO{ / ul/;s] s f] 5 eg] dfG5] / j:t'x¿sf] ultsf] ;|f]t aflx/L an
ultzLn x'G5g\ / ultsf sf/0f j:t'df ltgLx¿sf] dfgl;s 5fof, hLjhGt'x¿ k|s[lts} ljsf;sf gofF xf]Og . j:t'x¿df lglxt cGtlj{/f]wL
kIf g} ultsf] cfwf/e"t sf/0f xf] .
x:taxfb'/ s];L åGåjfbsf cg';f/ s'g} klg j:t' /
36gfdf Pp6f kIf jf kf6f] dfq x'bF g} ,
åGåjfbsf cg';f/ k|sl[ t, ;dfh / ljrf/sf] x/]s If]qdf To;sf] l7s ljk/Lt kIf jf kf6f]
ljk/Lt jf cGtlj{/f]wL kIfx¿ x'G5g\ . cGtlj{/f]wL klg ;fy;fy} cl:tTjdf /x]sf] x'G5 .
kIfx¿aLrsf] cfk;L åGå / cGt/;DaGw g j:t'sf] ult ljk/Lt kIfx¿ jf kf6fx¿ cfk;df
kl/jt{g jf ljsf;sf] d'Vo sf/0f xf] t/ clwe"tjfbLx¿n] lj/f]wL dfq x'Ggg\, ltgLx¿n] csf]n { fO{ Gofosf] l;4fGtadf]lhd xn ug{'kg]{ atfPsf 5g\ .
k|efljt kfl//x]sf klg x'G5g\ . Psn] pQm sfo{qmddf dfcf]jfbL s]Gb|sf pkfWoIf tyf k"j; { efd'v s[i0faxfb'/
ult, kl/jt{g jf ljsf;sf] d'Vo sf/0f g} 7Dofpg csf]l{ eq k|jz] ul//x]sf klg x'G5g\ . dx/fn] a[xt\ zflGt ;Demf}tfsf] dd{ s]jn zflGt k|lqmof dfq} lyPg, /fhgLlts
;Sb}gg\ . oxL x'gfn] clwe"tjfbLx¿sf] wf/0ffdf Pp6f Ps csf]{dfly cGtlge{/ klg x'G5 . kl/jt{gnfO{ klg ;Fu;Fu} n}hfg' k5{ eGg] lyof] . t/, zflGt k|lqmofcGtu{t
j:t' cGtlj{/f]wL kIfx¿ aLrsf] åGå jf cGt/;DaGwn] ubf{ ljk/Lt kIfx¿ cfk;df ;ª\3if{/t ;To lg?k0f / a]kQf of]4f 5fgljg cfof]usf sfdx¿ k'/f ePsf 5}gg\ .
klxn] dfqfdf ablnFb} uP/, Pp6f lg0ff{os ljGb'df u'0ffTds klg x'G5 . pgLx¿sf aLr ;ª\3if{ / cfˆgf] sfo{If]q aflx/ uP/ s'g} klg /fHosf lgsfon] ;+qmd0fsfnLg Gofosf
¿kn] g} gofF / pGgt j:t'df ¿kfGtl/t x'g] eGg] s'/f Pstf ;fy;fy} rln/x]sf] x'G5 . ;jfnx?nfO{ cbfnt jf GofofwLzåf/f 6'+Uofpg] ljifo xf]Og o;nfO{ ;To
x'bF g} . clwe"tjfbLx¿sf] wf/0ff cg';f/ j:t'df dfqfTds clwe"tjfbsf] Pp6f d'Vo bf]if lg?k0f tyf d]nldnfk cfof]uåf/f xn ul/g'kg]{ atfP .
kl/jt{g eGg] s'/f dfq x'G5, u'0ffTds kl/jt{g eGg] s'/f g} oxL xf] ls To;n] x/]s j:t'df x'g] ;f]xL sfo{qmddf g]skf :yfoL ;ldlt ;b:o tyf k|sfzg tyf k|rf/
x'bF g} . a'l4 eGg] s'/f dfq x'G5, ljsf; eGg] s'/f x'bF g} . cGtlj{/f]wL kIf b]Vb}g / b]Vg klg ljefu OGrfh{ clgn zdf{ la/xLn] eg]– æhgo'4sf ljifodf k|r08 lj?4
;Sb}g . ctM of] Pskfv] bz{g xf] . d'2f nufpg] s'/f xfdL ;a} dflysf] xdnf xf] . xfd|faLrdf sltko ljifodf
p:t} p:t} 36gf bf]xf]l/g] k'g/fj[lQ eO/xg] eGg] s'/f dfq s'g} klg j:t'sf] ljk/Lt kf6f] b]Vg cGt/x? eP klg hgo'4lj?4 ul/g] if8\oGqlj?4 xfdL Ps eP/ k|ltjfb
x'G5, Pp6} j:t' ljNs'n} gofF csf]{ j:t'df ablng] eGg] s'/f g;Sg' g} clwe"tjfbsf] Pp6f d'Vo ug]{5f}F . /fHo hlt lg/+s'z x'Fb} hfG5 Tolt g} qmflGt glhs cfpF5 eGg]
x'bF g} . clwe"tjfbn] s'g} klg j:t'sf] kl/jt{g / ljsf;sf] d"n sf/0f g} a'‰g / 7Dofpg ;Sb}g . oxL x'gfn] ;Ldf xf] . clwe"tjfbLx¿ s'g} j:t' xf]Og a? hlt a9L /fHosf] lg/+s'ztfnfO{ /f]Sg jf sdhf]/ ug{ xfdL Ps
g} clwe"tjfbnfO{ Pskfv] / l:y/tfsf] bz{g elgPsf] 5 t/ åGåjfb eg] cGtå{Gå / cGt/;DaGwsf] bz{g jf JolStdf ;sf/fTds kIf b]V5g\, 7fpFdf cfpg ;S5f} Tolt g} xfd|f] /0fgLlts p2]Zo glhs cfpg] 5 .Ú
xf] . of] lg/Gt/ ult / ljsf;sf] bz{g xf] . clwe"tjfbsf] l7s ljk/Lt åGåjfbn] x/]s j:t'df cGtlj{/f]wL ToxL g} a]nf To;df gsf/fTds kIf To:t} dfcf]jfbL s]Gb|sf g]tf l8nf/fd cfrfo{n] zflGt k|lqmofnfO{ bfpk]r
kIfx¿ /x]sf] b]V5,, tL kIfx¿ aLr nuftf/ åGå / cGt/;DaGw b]V5 / oxL sf/0fn] x/]s j:t' nuftf/ x]g{ la;{G5g\ . / hgo'4nfO{ ck/flws/0f ug]{ u}/lhDd]jf/ k|jl[ t b]lvPsf] / o;nfO{ l7s 9Ën]
åGåjfbsf cg';f/ k|sl[ t, ;dfh xn gu/]df xfd|f 5f]/f–gfltx?n] ;d]t To; lj?4 k|lt/f]w ug]5 { g\ eGb} !@ a'bF ]
ultzLn eO/x]sf] b]V5 . o;/L x]bf{ ;+;f/df To:tf] s'g} j:t' / 36gf g} x'bF g} , h;df cGtlj{/f]wL kIfx¿
/ ljrf/sf] x/]s If]qdf ljk/Lt jf ;Demf}tf / zflGt ;Demf}tfdf x:tfIf/ ug]x{ ? ;a} lhDd]jf/ x'g cfu|x u/] .
x'Ggg\ . To:tf] cGtlj{/f]wL kIf g} x'bF g} , hf] åGådf / cGtlg{e/{ tfdf x'Gg\ . hxfF k'h
F Lklt x'G5 ToxfF cjZo dfcf]jfbL sDo'lg:6 kf6L{sf g]tf /fdgf/fo0f kfnn] hgo'4sf] sf/0fn] g}
cGtlj{ / f] w L kIfx¿ x' G 5g\ .
klg dhb'/x¿ x'G5g\ . hxfF zf]ifs x'G5, ToxfF cjZo zf]liftx¿ klg x'G5g\ . hxfF lqmof x'G5, ToxfF lglZrt cGtlj{/f]wL kIfx¿aLrsf] cfk;L åGå >Lk]rwf/L /fhtGqsf] cGTo / u0ftGq cfPsf] xf] t/ ;fdGtjfbsf caz]ifx?
klg k|ltlqmof x'G5 . lqmof hlt rsf]{ x'G5, k|ltlqmof klg TolQs} rsf]{ / ljk/Lt x'G5 . h'g j:t'sf] / cGt/;DaGw g j:t' s f] ult cem} laBdfg 5g\, Tof] tTjn] ljb]zL zlQms]Gb|sf] andf g]kfnnfO{ cGToxLg
;'?cft x'G5, To;sf] cGTo klg x'G5 . h'g j:t'df hLjg x'G5, To;df d[To'sf] k|lqmof klg ;Fu;Fu} x'G5 . kl/jt{g jf ljsf;sf] d'Vo sf/0f xf] åGålt/ lng vf]lh/x]sf] / To;sf] :yfoL Pjd\ lbuf] ;dfwfgsf nflu bnfn
åGåjfbn] o;/L x]5{ ;+;f/nfO{ . k|sl[ t, ;dfh / ljrf/nfO{ eg] clwe"tjfbsf] b[li6sf]0fdf s'g} j:t'sf] ljk/Lt t/ clwe"tjfbLx¿n] ult, kl/jt{g ;+;bLo Joj:yfsf] cGTo clgjfo{ /x]sf] atfP eg] cfdhgtf kf6L{sf pkfWoIf
kf6f] x'bF g} . s'g} klg j:t'sf] cGtlj{/f]wL kIf x'bF g} / o;sf] cg';f/ x/]s j:t' Pskf6] / Pskfv] x'G5 . jf ljsf;sf] d'Vo sf/0f g} 7Dofpg ltns yfkfn] hgo'4 lj?4sf if8\oGq ;+ljwfg / zflGtlj?4sf] if8\oGq
;Sb} g g\ . oxL x' g fn] ePsf]n] o; lj?4 ;fd'lxs k|ltjfb ug{k' g]{ vfFrf] cf}N+ ofP .
/x]sf cGt/lj/f]wL kIfx¿ g} k|jn ljrf/x¿nfO{ PSnf] / cnucnu pkh x'g\ . k[YjLdf cgflbsfnb]lv clwe"tjfbLx¿sf] wf/0ffdf Pp6f sfo{qmddf g]skf ax'dtsf g]tf u'0f/fh nf]xgLn] afns[i0f 9'Ë]nnfO{
x' G 5g\ eGg] dfGotfsf ljk/Lt ¿kdf xf]Og, lg/Gt/ ultdf x]gk{' 5{ g} dfG5] cl:tTjdf lyPg, g t j:t' cGtlj{/f]wL kIfx¿ aLrsf] åGå hgo'4df ;xefuL ePsf] eg]/ hlta]nf h]n xflnof] Tolt a]nfb]lv g} a[xt\
cl:tTjdf /x]sf ;f/f j:t'x¿ / eGg] wf/0ff /fV5g\ . åGåjfbLsf] nflu hLjhGt' g} cl:tTjdf lyP . o:tf] jf cGt/;DaGwn] ubf{ klxn] dfqfdf zflGt ;Demf}tf eË e};Sof] l6Kk0fL u/]sf lyP . eg] g]skf dfcf]jfbL
ltgLx¿sf] dfgl;s 5fofF –ljrf/x¿ ;+;f/sf] s'g} klg j:t' PSnf] / cnu klg k[YjLdf ;do / kl/l:ylt lyof], ablnFb} uP/, Pp6f lg0ff{os ljGb'df ;dfhjfbLsf dxf;lrj s0f{hLt a'9fyf]sL z'l;nn] cfk"mx?n] zflGt k|lqmof
l:y/ 5g\ / ultsf sf/0f aflx/L an cnu x'g] ub}g{ . ;+;f/sf] k|To]s j:t' hltv] / oxfF s' g } hLjhGt' g} u'0ffTds ¿kn] g} gofF / pGgt / ;+qmd0fsfn ;lsP/ d'n's ljsf; / ;d[l4sf] lbzfdf hfG5 ;f]r]sf lyof}+
xf] eGg] wf/0ff klg /x]sf] 5 . ;+;f/sf cfk' m jl/kl/sf c¿ cgluGtL cl:tTjdf lyPg . vfnL lghL{j k|sl[ t j:t'df ¿kfGtl/t x'g] eGg] s'/f t/ oxfF gofF 9Ën] o'4 yf]kg]{ k|of; ePsf]n] To; lj?4 h:tf];s ' } n8fOF n8\g
bfz{lgs k4ltx¿ d"ntM b'O{ v]dfdf j:t'x¿l;tsf] ;DaGw /x]sf] x'G5 . dfq} cl:tTjdf lyof] . lghL{ j x'Fb}g . clwe"tjfbLx¿sf] wf/0ff tof/ /x]sf] pNn]v u/] .
afFl8Psf 5g\ . Tof] c¿ y'k}| j:t'l;tsf] cGt/lge{/tf j:t'x¿af6 ;hLj j:t' k}bf s'g} cg';f/ j:t'df dfqfTds kl/jt{g g]skf qmflGtsf/L dfcf]jfbLsf kf]ln6Ao'/f] ;b:o c6nn] zflGt k|lqmof /
bfz{lgs hut\sf] If]qdf tL ;a} /x]sf] x'G5 . tL ;DaGwsf sf/0fn] a|Xdfn] ;[li6 u/]sf] s'/f geP/ eGg] s' / f dfq x' G 5, u' 0 ffTds ;+qmd0fsfnLg Gofosf ljifodf dfcf]jfbLx? ldn]/ n8\g' kg]{ a]nf cfPsf]
bfz{lgs clwe"tjfbL x'g\ hf] ;+;f/nfO{ Psn] csf]d{ fly k|efj kf/]sf] x'G5 . cgluGtL lghL{j j:t'x¿sf] cfk;L kl/jt{g eGg] s'/f x'Fb}g . a'l4 eGg] eGb} cfk;df gldn]sf cGo ljifodf cf–cfˆgf] 9Ën] n8\g'kg]{ / åGåsfnLg
;+;f/df cl:tTjdf /x]sf ;f/f j:t'x¿ lqmof k|ltlqmof l;h{gf ul//x]sf] x'G5 . ;DaGw / cfk;L lqmof–k|ltlqmof g} s'/f dfq x'G5, ljsf; eGg] s'/f x'bF g} . d'2fx¿nfO{ p7fP/ ;fd|fHojfbn] v]Ng vf]hs ] f] eP klg clxn]sf] ljZj zlQm
/ ltgLx¿sf] dfgl;s k|ltlaDa jf:tjdf j:t' x ¿ aLrsf To:tf] cfwf/ xf], h;n] k[YjLdf /x]sf p:t} p:t} 36gf bf]xf]l/g] k'g/fj[lQ ;Gt'ngsf sf/0f cd]l/sfn] s;}nfO{ klg x]u lng g;Sg] atfP .
ljrf/nfO{ cnu cnu 9ª\un] / l:y/ cGt/;DaGwaf6 k}bf x'g] cfk;L lqmof– ;f/f j:t'x¿nfO{ abNb} nUof] . nfdf] eO/xg] eGg] s'/f dfq x'G5, Pp6} g]kfn ;dfhjfbL kf6L{sL pkfWoIf lxl;nf odLn] ;+qmdsfnLg Gofo
¿kdf x]5{g\ / ljZn]if0f u5{g\ . k|ltlqmof g} xfdLn] b]Vg] u/]sf] ult ;do;Ddsf] lghL{ j j:t' x ¿sf] j:t' ljNs'n} gofF csf]{ j:t'df ablng] nDAofpg' eg]sf] kLl8tnfO{ Gofo glbg' ;/x xf] t/ o;nfO{ ;dfwfg ug{ :jo+
Pshgf clwe"tjfbLsf] nflu ;+;f/df xf] . To;}n] ;+;f/df To:tf] j:t' g} cGtlqm{of / cGt/;DaGwaf6 g} eGg] s'/f x'Fb}g . clwe"tjfbn] s'g} dfcf]jfbLn] ;d]t Wofg glbPsf] ;+s]t ub}{–u0ftGq kl5sf !^ cf]6f ;/sf/
dWo] !@ cf]6f ;/sf/df dfcf]jfbL ;xefuL 5, dfcf]jfbLsf s}of}+ ;f+;b,
h]hlt ¿kdf j:t'x¿, hLjhGt'x¿sf x'bF g} , hf] cnu–cnu x'G5 / c¿ cg's"n xfjf, kfgL / kl/l:yltdf klg j:t'sf] kl/jt{g / ljsf;sf]
dGqL / :yfgLo tx k|dv ' b]lv d'VodGqLx? 5g\ t/ ;+qmd0fsfnLg Gofo lsg
k|sf/x¿ cl:tTjdf 5g\ tL ;a} j:t'l;tsf] cGt/;DaGwdf x'Fb}g . laNs'n} gofF csf]{ lrh ;hLj j:t' d"n sf/0f g} a'‰g / 7Dofpg ;Sb}g .
6'lËPg Û egL k|Zg u/]sL lyOg\ .
cgflbsfnb]lv 5'§f5'§} 5g\ / ;a} åGåjfbL bfz{lgsx¿sf] ljZn]if0f k}bf eof] . j}1flgs rfN;{ 8fla{gn] oxL x'gfn] g} clwe"tjfbnfO{ Pskfv]
xfd|f] sDo'lg:6 kf6L{sf lx/fnfn e'hn
] n] b]zL ljb]zL zlQmx¿sf] of]hgfdf
ckl/jt{gzLn jf l:y/ 5g\ . s]xL cg';f/ o:tf] x'Fbf] xf] t ;+;f/df y'k}| csf6\o k|df0fx¿åf/f s] k|dfl0ft / l:y/tfsf] bz{g elgPsf] 5 t/
dfcf]jfbLnfO{ 3]/faGbL ug{ vf]lhPsf], ;To lg?k0f tyf d]nldnfk cfof]u /
kl/jt{g ePsf] 5 eg] ltgLx¿sf] kl/jt{g / ult eGg] s'/f g} x'bF g} Yof] . ul/;s]sf 5g\ eg]– dfG5] cfˆg} s'g} åGåjfb eg] cGtå{ G å / a]kQf cfof]u klg ;/sf/, ;+ljwfg / sfg'gcg';f/ g} ag]sf] eP klg o;nfO{
;ª\Vofdf 36a9 ePsf] 5 . of] s'g} o'uf}; F Dd xfdL pxL dfG5], pxL j:t', O{Zj/sf] ;[li6 xf]Og, of] k|s[lt / cGt/;DaGwsf] bz{g xf] . of] lg/Gt/ c;kmn kfg{ vf]h]sf] atfPsf lyP .
csf]{ gofF ¿kdf ablng] / ljsl;t pxL ;dfh, p:t} k|sl[ t h:tfsf t:t} hLjhGt's} qmlds ljsf;sf] pkh ult / ljsf;sf] bz{ g xf] .
x'g] u/]sf] 5}g . t;y{, of] ;+;f/ eg]sf]
To:t} cnu–cnu l:y/ / ;w}s +F f nflu
b]lvO/x]sf x'g] lyP . To;df s'g}
x]/km]/ g} b]vfkb}{gYof] eGg] wf/0ff
xf] . of] qmlds ljsf; PSnfPSn} /
cnu–cnu ¿kdf sbflk cfPsf]
clwe"tjfbsf] l7s ljk/Lt åGåjfbn]
x/]s j:t'df cGtlj{/f]wL kIfx¿ /x]sf]
j}1flgs ;dfhjfbsf] kIfdf hgnx/
lglZrt ¿kdf clGtd j:t' s f] /x] s f] 5 . j:t' l eqsf] ult / xf]Og . j/k/sf cgluGtL j:t' / b]V5,, tL kIfx¿ aLr nuftf/ åGå sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ;Da4 ;fdgf snfsf/n] cfˆgf] ## lbg
;Fufnf]n] 7fpF ;g]{ ul//x]sf 5g\, Tof] kl/jt{gsf] sf/s tTj cGt/;DaGw 36gfx¿l;tsf] cGt/;DaGw / / cGt/;DaGw b]V5 / oxL sf/0fn] nfdf] cleofgsf] cfjlws ;dLIff ub}{ cleofgn] b]zsf] ;+s6sf] clxn]sf] d'Vo
ultsf] sf/0f aflx/L an xf] . xf] / cGt/;DaGwdf /x]sf tdfd To;af6 k} b f ePsf] lqmof– x/]s j:t' nuftf/ ultzLn eO/x]sf] ;d:ofsf] >f]tsf] ¿kdf /x]sf] ;+;bjfbsf] e08fkmf]/ / j}1flgs ;dfhjfbsf]
clwe"tjfbLsf] lglDt s'g} j:t' j:t'x¿sf] cfk;L cGtlqm{of xf] . of] k|ltlqmofaf6 cfPsf] xf] . b]V5 . o;/L x]bf{ ;+;f/df To:tf] s'g}
jf hLjhGt' cl:tTjdf 5 eg] ;w}e +F l/ ljifodf k|m8] l/s Pª\uN] ;sf] ;l6s t;y{, clwe"tjfbsf] l7s ljk/Lt j:t' / 36gf g} x' F b } g , h;df
5 5}g eg] slxNo} klg cl:tTjdf egfO 5– æoL lrhx¿ åGåjfbn] s] wf/0ff /fV5 eg] ;+;f/sf] cGtlj{/f]wL kIfx¿ x'Ggg\ . To:tf]
5}g . p;sf] lglDt s'g} klg j:t' jf cGt/;DalGwt 5g\ eGg] tYoleq s] s'g} klg j:t', hLjhGt' jf s'g} klg cGtlj{/f]wL kIf g} x'Fb}g, hf] åGådf
hLjhGt' pxL g} ;dodf cl:tTjdf s'/f klxn] g} ;dflxt x'G5 eg] cl:tTj b'?:t ¿kd} bf]xf]l/g] ub}g{ . / cGtlg{ e { / tfdf x' G g\ . hxfF
5 klg, ;fy;fy} Tof] cl:tTjaf6 hfFb} ltgLx¿n] Ps csf]{dfly k|ltlqmof cfk' m j/k/sf cgluGtL k'FhLklt x'G5 ToxfF cjZo klg kIfdf hgnx/ lgdf{0f ug{ ;kmn /x]sf] lgisif{ lgsfn]sf] 5 . slknj:t'l:yt
5 klg eGg] wf/0ff÷k4lt /x]sf] 5 . hgfpF 5 g\ / l7s oxL cfk;L j:t' x ¿l;tsf] cfk;L ;DaGw, dhb'/x¿ x'G5g\ . hxfF zf]ifs x'G5, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] sfof{nodf cfh ;DkGg ;dLIff a}7sn] o:tf] lgisif{
o;k| s f/ clwe" t jfb eg] s f] k|ltlqmofn] g} ult k}bf u5{ .Æ cGtlqm{of / cGtlg{e{/tfaf6 of] ToxfF cjZo zf]liftx¿ klg x'G5g\ . lgsfn]sf] xf] . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] lgdf{0f, ljsf; / Ph]G8fnfO{ uLt÷;+uLt
PsnsfF6] / Pskfv] bfz{lgs k4lt clwe"tjfbLx¿sf] eGbf l7s pN6f] nuftf/ / qmlds ¿kdf abln/x]sf] hxfF lqmof x'G5, ToxfF lglZrt klg / snfsf] dfWodåf/f hgtfdf k'¥ofpg ;fdgf snfsf/n] j}1flgs ;dfhjfbsf
xf] . of] bz{gsf] ;Ldf g} oxL xf] ls of] åGåjfbLx¿ s] wf/0ff /fV5g\ eg] x'G5 . of] lx;fan] clwe"tjfb k|sl[ t k|ltlqmof x'G5 . lqmof hlt rsf]{ nflu hg;ËLt cleofg ;~rfng ul//x]sf] 5 .
bz{ g n] s' g } klg j:t' n fO{ ;+ ; f/df h] hltyl/sf j:t' / lj1fg cfhsf] prfOdf ljsf; x'G5, k|ltlqmof klg TolQs} rsf]{ / ;dgf snfsf/sf s]lGb|o ;+of]hs cf/f]x ;Lsf cg';f/ kl5Nnf] cleofgsf
cGt/;DaGwdf / lg/Gt/ ultdf x]g{ hLjhGt'x¿ 5g\, cl:tTjdf 5g– tL gx'Fbftfsfsf] bz{g xf] . of] oGq ljk/Lt x'G5 . h'g j:t'sf] ;'?cft bf}/fg clxn];Dd klZrdsf !^ cf]6f lhNnfdf ## cf]6f cf}krfl/s ;f:s[lts
/ a'‰g ;Sb}g . of] bz{gn] s'g} klg ;a} cgflbsfnb]lv cnu–cnu / pxL lj1fgn] dfq ljsf; ubf{ tTsfnsf] x'G5, To;sf] cGTo klg x'G5 . h'g sfo{qmd ;DkGg e};s]sf 5g\ eg] cfufdL a}zfv ( ut] sf7df8f}Fdf x'g]
j:t'sf] ljk/Lt kf6f] / ;du| af6f]nfO{ ¿kdf /lx/x]sf 5}gg\ . tL nuftf/ ;qf}÷ F c7f/f}F ztfAbLsf] bz{g xf] . oGq j:t'df hLjg x'G5, To;df d[To'sf] g]skf :yfkgf lbj;kl5 ;fdgf snfsf/n] b]zsf] k"jL{If]qdf hg;ËLt cleofg
x]g{ ;Sb}g . of] bz{gn] s'g} klg j:t' abln/x]sf 5g\ . cfd¿kdf ablng' lj1fgdf j:t'x¿sf] ;ª\Vofdf 36a9 k|lqmof klg ;Fu;Fu} x'G5 . åGåjfbn] k|f/De ug]{ lg0f{o u/]sf] 5 .
ljk/Lt kf6f] s f] cfk;L åGå / eg]sf] ult xf] . vfnL j:t'x¿sf] x'g\' j:t'x¿n] 7fpF ;g'{nfO{ oflGqs o;/L x]5{ ;+;f/nfO{ . k|s[lt, ;dfh !* hgf snfsf/ ;xefuL cleofgsf] ;dLIff a}7sdf g]kfn sDo'lg:6
cGt/;DaGwaf6 klxn] dfqfdf ;ª\Vofdf dfq 36a9 ePsf] xf]Og 7fpF ¿kdf lng] u5{ . oGq lj1fgdf / ljrf/nfO{ eg] clwe"tjfbsf] kf6L{sf dxf;lrj ljKnjn] ;fdgf snfsf/ eg]sf] PsLs[t qmflGtsf] dxTjk"0f{
ablnFb} uP/ cGttM u'0fs} lx;fan] dfq ;/]sf] klg xf]Og, Pp6f j:t' ultsf] sf/0f aflx/L an x'g] u5{ . b[li6sf]0fdf s'g} j:t'sf] ljk/Lt kf6f] cË ePsf] / kf6L{sf ljrf/ / sfo{qmdnfO{ hgtf dfem k'¥ofpg ;fdgf
ljNs'n} gofF j:t'df lsg / s;/L ;DaGwdf /x]sf y'k}| j:t'x¿l;tsf] To:t}, clwe"tjfbLx¿sf] wf/0ff s] x'Fb}g . s'g} klg j:t'sf] cGtlj{/f]wL snfsf/sf] pRr of]ubfg /x]sf] eGb} snfsf/ 6f]nLnfO{ wGojfb lbPsf lyP
ablnG5 eGg] ljifodf JofVof / cGtlqm{ofaf6 ljNs'n gofF csf]{ j:t'df /x]sf] 5 eg] ;+;f/df ultsf] sf/0f kIf x'bF g} / o;sf] cg';f/ x/]s j:t' eg] ;dLIff a}7sdf g]skf kf]ln6Ao'/f] ;b:o ljho ;L, s]lGb|o :s'n ljefu
ljZn]if0f ug{ ;Sb}g . clwe"tjfbL ljsl;t eO/x]sf] 5 . j:t'sf] u'0fd} aflx/L an xf] . Pskf6] / Pskfv] x'G5 . ;b:o k|of; ;Lsf] ;xeflutf / cf/f]x ;Lsf] cWoIftf /x]sf] lyof] .
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)*) ;fn j}zfv # ut] cfOtaf/

hgkqsf/ ;+u7g g]kfnåf/f gof“ jif{ lj;+= @)*) sf]


z'esfdgf cfbgk|bfg tyf lrofkfg sfo{qmd ;DkGg
g]skfsf dxf;lrj ljKnj ;L / 8f= afa'/fd e§/fO{aLr e]6jftf{
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf kf6L{ sfof{nodf /x]sf] k':tsfno, /x] s f] / !) jif{ s f] hgo' 4 nfO{
dxf;lrj ljKnj / g]kfn ;dfhjfbL t/sf/L v]tL, df5f kf]v/L / cGo ck/flws/0f ug{ vf]lhPsf] a]nf
sf7df8f}F . hgkqsf/ ;+u7g u/]sf] 5 . Tof] d]nf k/fk"j{ sfnb]lv ljZjf; ug]{ ul/Psf] ljleGg ljåfg\x?n] kf6L{sf cWoIf 8f= afa'/fd e§/fO{aLr lgdf{0ffwLg ef}lts ;+/rgfx?sf] afdkGyL, b]zeQm, sDo'lg:6x? / ;Rrf
g]kfnn] gofF jif{ @)*)sf] k"j;{ GWofdf nfUb} cfPsf] 5 . sf7df8f}s F f] ah|of]lugL n]vs
] f 5g\ .Ú
gofF jif{sf] z'esfdgf cfbgk|bfg tyf dlGb/df klg ljqmdflbTjsf] cfwfsbsf] Ps km/s k|zu+ df pgn] qmflGt k"/f
lrofkfg sfo{qmd;u} lj;+= @)*) sf] d"tL{ 5 .Ú, sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ pgn] ug{ cGt/f{{li6«o kl/l:ylt cg's'n

;f]daf/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] cjnf]sg u/]sf lyP . nf]stflGqs zlQmx?aLr ;xsfo{ /
sfof{no slknj:t'df e]6jftf{ ePsf] b]zdf cfly{s– /fhgLlts ;+s6 w|j' Ls/0fsf ljifodf 5nkmn ug{ b'O{
5 . pQm e]6jftf{ kl5 g]kfn ;dfhjfbL ulxl/Fb} uPsf], afXo x:tfIf]k a9\b} zLif{ g]tfaLr ePsf] e]6jftf{ dxTjk"0f{
leQ]kfqf] ljdf]rg u/]sf] 5 . ;Ë7gsf] eg], …oL tYon] lj=;+= g]kfnL df}lnstfsf] agfpg'kg]{ atfP . …ls/0f sd/]8n] kf6L{sf cWoIf 8f e§/fO{n] g]skfsf] uP/ d'ns ' sf] ;fj{ef}ldstf vt/fdf ePsf] atfOPsf] 5 .
pkTosf k|bz ] ;ldltåf/f lalxaf/ ;Djt xf] eGg] alnof] k|df0f xf] . o;df cGt/f{li6«o kl/l:ylt cg'sn' gePsf]
sf7df8f}Fdf cfof]lht gofF jif{sf]
z'esfdgf cfbgk|bfg tyf lrofkfg
sfo{qmddf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf :yfoL
;ldlt ;b:o Pjd\ k|sfzg tyf
of] g]kfnsf] ;Dat\ xf]Og eGg] c? k|df0f
klg 5g\ t/ tL k|df0feGbf of] k|df0f
cln alnof] b]lvG5 .Ú
pgn] ef/tdf klg wfld{s ?kdf
atfpg] ug{e' Psf] 5 . To;f]eP pxfF /
k|r08df s] km/s eof] / Û k|r08n] klg
r'gjfª\ a}7+ sdf eg]sf] ToxL xf] .Ú, …pgn]
eg], …cGt/f{li6«o kl/l:yt slxNof}+ cfk"m
g]kfnL hgk|ultzLn dfr] f{ ;fpbLåf/f jL/h· k':tsfnonfO{ cflys{ ;xofu]
sf7df8f}F . g]kfnL hgk|ultzLn ljKnj ;Ldfkm{t\ ;f]daf/ k':tsfnonfO{ k':tsfnodf ;a} ljrf/, e"uf]n,
k|rf/k|;f/ ljefu OGrfh{ clgn zdf{n] lj=;+=nfO{ k|of]u ug]{ ul/Psf] eGb} o;df cg'sn' x'bF g} . Tof] t cfk"mn] cg'sn' agfP/ df]rf{ ;fpbLn] jL/hË k':tsfnonfO{ x:tfGt/0f ul/Psf] xf] . dgf]lj1fg / cfjZostfsf] ;Daf]wg
leQ]kfqf]nfO{ cf}krfl/s ¿kdf ljdf]rg e"uf]n lj1fgsf] ;d]t k|of]u ePsf] ;Gt'ng ug]{ xf] . qmflGt ;Dej 5 .Ú ? !) xhf/ cfly{s ;xof]u u/]sf] 5 . :d/0fLo 5, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf ul/Psf] 5 . k':tsx? g]kfnL, lxGbL /
u/]sf x'g . ladf]rg sfo{qmddf g]tf atfP . …ef/tdf c+uh ] | x?n] /fh u/]kl5 z'esfdgf cfbgk|bfg sfo{qmddf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{lgs6 ;f] df]rf{sf tTsflng s]Gb|Lo ;b:o jL/h+usf] :d[ltdf c+u|]hL efiffsf /x]sf 5g\ . pQm
clgn ;Ln] gofF jif{ @)*) ;fnsf] :jL ;Djt\ rnfpg ;'? ul/Psf] xf] . ;+u7gsf ;Nnfxsf/ cWoIf /fh]Gb| ;L, dxf;lrj k|;/fd 3lt{du/ -ljZjf;_
z'esfdgf lbFb} P]ltxfl;s ;Gbz{af/] t/, of] ;/sf/L sfd sfhdf dfq k|of]u hgkqsf/ ;+u7g g]kfnsf cWoIf åf/f k|fKt /sd g]skfsf dxf;lrj
k|sfz kf/]sf lyP . ljqmd\ ;Dat\ x'G5 .Ú, pgn] eg], …hgtfn] clxn] klg z]/axfb'/ ljZjsdf{, g]skf s]lGb|o pQm sfo{qmdsf] cWoIftf ljBfno
g]kfnsf] df}lns ;Dat\ xf] eGg]s/' f lj=;= af6} ljjfx, j|tjGwnufotsf ;b:o clvn ;L, ;f+:s[lts dxf;+3sf Joj:yfkg ;ldltsf cWoIf clg/fd /f]sf
ljleGg tYox?n] k|dfl0ft ug{ vf]hs ] f] z'esfo{ ul/x]sf 5g\ . ljqmdsf] jL/ dxf;lrj s'zn ;L, g]skf g]tfx¿ du/n] u/]sf lyP eg] lzIfs /fh]Gb|
pgsf] egfO{ lyof] . …sfe|s
] f] gfnfdf clxn] tyf cflbTosf] cy{ ;"o{ x'g] ePsfn] of] nf] s ] G b| ;L, Zofd ;Lnufotsf af]x/fn] sfo{qmdsf] ;~rfng u/]sf lyP .
klg ljqmdflbTosf] ;Demgfdf d]nf nfUg] ;Djt\ e"uf]n lj1fgcg';f/ ePsf] g]tfx¿sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] . ;fd|k|jfQmfHojfbL=====
k|sf08 ;Ln] qmflGt eg]sf]
lje]bsf]===== qmflGtsf/L g]tfx?nfO{ ;d]t of] ;F:sf/sf] bf; jgfpg / cfkm\gf] n'6sf] ;+;f/ jrfpg cfd"n kl/jt{g ePsf] pNn]v ub}{ g]kfndf
clwsf/ dfu]/ gkfOg] ePsfn] vf];/] dftdf 8'j' fP/ n¶ jgfpg] / ljrf/ wd{ ;F:sf/ / ;+:s[ltdfkm{t\ cfO/x]sf] 5 . qmflGt ;DkGg gePsf] atfP . pgn] eg]–
lng' kg]{ pgsf] egfO{ lyof] . /fhgLlt / cfbz{af6 Ro't jgfP/ dlxnfx?nfO{ dgf]/Ghgsf] ;fwg jgfPsf] …qmflGt eg]sf] cfd"n kl/jt{g xf] .
To:t} csf{ jQmf g]kfn sDo'lg:6 k'h
F Ljfb g} cfbz{ Joj:yf xf] eGg nufpg] 5 / rf}af6f]df g+UofPsf] 5 . o'jfx?nfO{ v/fal:yltsf] cGTo / b]z / hgtfn]
kf6L{ kf]nL6Ao'/f] ;b:o cf:yf ;Ln] >lds u/fpF5 . clxn] g]kfndf k'h F LjfbL g;f ;]jg u/L 8fG;jf/, bf]xf]/L;fFemdf rfx]sf] Joj:yf :yfkgf ug{' xf], h'g clxn]
ju{ ;Fu pTkfbg ;DaGw hf]l8Psf] x'bF f wd{;:+ sf/sf] gfddf >lds hgtfnfO{ s}b ul/lbPsf] 5 . qmflGtsf/L hgtfnfO{ x'g\ ;s]sf] 5}g .Ú
>lds ju{sf] ;+3if{n] dfq} ;dfhjfbL qmflGtsf/L /fhgLlt / qmflGtsf/L kf6L{af6 oyft{ 1fgaf6 Ro't u/L k'hfkf7df, k|jQmf k|sf08 ;Ln] ;fdfGtjfbsf] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] slknj:t'l:yt k':tsfnosf k':ts cWoog ug{sf] nflu
;Qf ;Dej x'g] pgsf] egfO{ lyof] . ;Dk"0f{ kmsf{P/ wd{sf] cGwtflt/ ws]Ng] k|oTg wfld{s cGwljZjf;df s}b u/]/ ljb|fx] L cGTo gu/L g]kfnL hgtfn] rfx]sf] Joj:yf lzju9Ldf /x]sf] s]Gb|Lo sfof{nodf k':tsfnosf] ;fwf/0f / cfhLjg
>lds ju{n] Ps eP/ n8\g] xf] eg] ul//x]sf] 5 / ;xL s'/fdf kbf{ xfn]/ r]tfgf d]6fO{ lbPsf] 5 . wd{sf] gfdaf6 :yfkgf x'g\ g;Sg] atfpFb} o;sf] nflu ;a} aL/h+u k':tsfno :yfkgf ul/Psf] 5 . ;b:odWo] Ps aGg'kg]{ 5 t/ k':sfnod}
xfdLn] eg]sf] d'lQm ;Dej x'g] s'/fdf unt ;F:sf/n] nk]6L /x]sf] 5 of] g} /fhgLlts x:tIf]k u/]sf] 5 . Psh'6 eP/ n8\gs ' f] ljsNk gePsf] pQm k':tsfnosf cWoIf tyf g]kfn a;]/ cWoog ug{sf] nflu ;b:o aGg'
pgsf] hf]8 lyof] . k|ltlqmofjfbL bnfn k'h F LjfbL ;Qfsf] hgtfnfO{ e|ldt jgfpg] of] 7f]sj' f u/] . pgn] o;sf] lglDt kf6L{n] sDo'lg:6 kf6L{sf :yfoL ;ldlt ;b:o kg]{ afWotf 5}g . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf
To:t} g]skf s]lGb|o ;b:o tyf ;+/If0f ug]{ v]n xf] . g]kfndf w]/} sDo'lg:6 k'h
F LjfbL wd{, ;F:sf/ ;+:s[lt hldg lautb]lv g} lg/Gt/?kdf ;+3if{ ub}{ cfPsf] clgn zdf{sf cg';f/ k':tsfnodf #() dxf;lrj ljKnj ;L ;+/Ifs /x]sf] pQm
>lds ;d'bfo df]rf{sf cWoIf /fdnfn g]tfx? lhjgel/ ju{ ;F3if{df efu lnP/ d'lg u8\g' k5{ To;sf lj?4 xfdLn] atfpFb} hgtfsf] andf ;+;bLo Joj:yf zLif{ssf rf/ xhf/eGbf a9L k':ts k':tsfnosf ;+rfns ;ldltdf a;Gt
;Ln] /fhgLlt cfGbf]ng / ;dfhjfbL dg]j{ n] fdf sfFu;] | eP/ dg{ jfWo ePsf5g\ . cg';Gwfg u/]sf] ;L ;dfhsf] ;+:sf/ vf/]h u/]/ j}1flgs ;dfhjfb NofP/} 5f]8g\ ] cyf{t\ ! nfv !$ xhf/ Ps ;o gAa] >]i7, ;'Gb/ cf]nL, e]if/fh e'iffn, ljgf]b
Joj:yfeGbf aflx/ /x]/ >lds ;d'bfosf] x'g t c? sf/0f klg xf]nfg d'Vo u/L ;+:s[lt nfu" ug'{ kb{5 . ;L ;dfhn] b[9tf;d]t JoQm u/] . ?kofF a/fa/sf k':ts /x]sf 5g\ . n'O6F n] , ;'dg l;+xnufot /x]sf 5g\ .
d'lQm ;Dej gx'g] atfPsf 5g\ . of] klg k'h F LjfbL wd{ ;F:sf/sf] l;sf/ ;dfhdf ePsf ;j} k'h F LjfbL ;F:sf/
To:t} g]kfn blnt gful/s ;dfhsf
cWoIf df]ltnfn g]kfnLn] blnt ;d'bfosf]
gfd dfq} km]//] k'Ub}g ;f/ ;d]t km]g' { kg]{
egfO{ /fv]sf 5g\ . pgn] eg] æha;Dd
ePsf] dfGg' k5{ .
wd{ a f6 ;fd| f Hojfb /fhgLltdf
k|jz ] u5{
;d|fHojfbn] wd{;:F sf/ / ;+:s[ltsf]
;+:s[lt vf/]h ug'{ kb{5 / clxn] xfdLn]
hGd, ljjfxf / d[To' ;F:sf/ tof/
ul/;s]sf 5f}, o;sf] Joks k|rf/ /
xfdL cfkm}nF ] s8fO{kj" s
{ sfof{Gjog ug{'
of}g lx+;faf6 arf}+ / arfcf}+
zf;s ju{n] blnt ju{dflysf] pTkL8g
sfod /fV5 ta;Dd xfdLn] ljb|fx]
jfxfgfdf cfk"meGbf ;fgf b]zx?df
/fhgLlt 3';fpg] k|oTg ub{5 . ;lqmo
kb{5 . yk ;F:sf/ / ;+:s[ltsf] xfdLn]
ljsf; u/L nfu" ug{ nufpg' kb{5 . Ø of}ghGo lx+;f ;fdflhs ck/fw xf] .
ul//xg'k5{ /fHosf x/]s ;+/rgfdf blnt k'hF LjfbnfO{ :yflkt ug]{ g;lsP cfkm\gf] To;kl5 dfq of] bnfn k'h F LjfbL wd{,
;d'bfosf] ;dfg k|ltlglwTj sfod x'g'
k5{, of] d'ns' df qmflGt ;DkGg gePkl5
pklgj]z sfod ug],{ ;fgf b]zx?df
;fd|fHojfbL /fhgLlt k|jz ] u/fpg] /
;F:sf/, ;+:s[lt ;bfsf] nflu of] wtL{af6
vf/] h x' g ] 5 . ta dfq bnfn
Ø o:tf] lx+;f l5d]sL, cfkmGt / gft]bf/af6 ;d]t x'g;S5 .
clxn]sf] ;d:of cfPsf] xf] .Æ
sfo{qmddf clvn g]kfn dlxnf ;+3
wfld{s /fhgLltåf/f lgoGq0f ug]{ clg
>lds hgtfnfO{ g} ;fd|fHojfbLsf] bf;
k' F h Ljfbsf] cGTo u/L j} 1 flgs
;dfhjfb nfu" ug{ ;Sg]5f}F . Ø cleefjsn] cfˆgf 5f]/f5f]/Lsf] Jojxf/ Vofn u/f}+ .
qmflGtsf/LsL s]lGb|o pkfWoIf e[s6' L ;L, agfpg] ;fd|fHojfbLx?sf] of]hgf 5 . lzIff=====
du/ d'lQm df]rf{sf cWoIf ;'bz{g ;Ln]
;d]t cfˆgf] egfO{ /fv]sf lyP .
To;sf nflu b]zsf] /fhgLltdf g} k/LIffkmn k|sfzg sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg Ø pgLx?sf] rfnrng, afgL Jojxf/df c:jefljs kl/
x:tIf]k ug]{ of] lgs} vt/gfs v]n xf] ub}{ dxf;lrj ljKnj ;Ln] ;f] s'/f
cGt/lqmofsf] cWoIftf >lds ;d'bfo
ljefu k|dv ' ;GWofn] u/]sf] sfo{qmdsf]
h'g cd]l/sfn] ;fgf b]zx?df lg/Gt/
k|oTg ul//x]sf]5 . g]kfndf lqmlZrog
atfPsf x'g\ . dxf;lrj ljKnj ;Ln]
hgtfsf 5f]/f5f]/Ln] rfx]sf] / ?lr
jt{g cfPsf] x'g;S5 .
;~rfng ;~hLj ;L, :jfut dGtJo
x/L ;L / cjwf/0ff kq jfrg l8NnL
wd{sf] Jofks lj:tf/ u/L g]kfn kl/jf/
bn g} v]n/] ;f+;b g} jgfPsf] xfdLn]
ePsf] ljifo ;xh ?kdf k9\g kfpg'kg]{
atfP . pgn] b]zdf wgL / ul/asf Ø To:tf] kfOP tTsfn pgLx?;Fu s'/f u/f}+ .
;Ln] u/]sf lyP . j'em]s} s'/f eof], slxn] pHjn yfkf, nflu lzIffgLlt km/s ePsf] pNn]v
k'“hLjfbn]=====
dlxnfx?nfO{ ljzfnjhf/df ljqmL ug{
slxn] /ljGb| ld> logLx?af6 klg sfd
gePkl5 clxn] /lj nfld5fg]sf] kf6L{
ub}{ o;nfO{ tTsfn cGTo ug{k' g]{ atfP .
dxf;lrj ljKnj ;Ln] o'jf ljb]z
afnaflnsfnfO{ s'g} ;d:of eP dg ldNg] ;fyL jf
/flvPsf] ;fdfg h:tf] lj1fkg jf]8d{ f
k|ofs]u ul//x]sf] 5 . dlxnfx?nfO{
g} jgfP/ cufl8 j9fPsf] 5 . cd]l/sg
u'Ktr/ ;F:yf ;LcfO{Psf] lgb]z { gdf
uP/ b]z ;d[4 gaGg] 7f]sj' f ub}{ b]z
;d[4 agfpg o'jfx?n] b]zleq} >d ug{k' g]{
cleefjsnfO{ atfcf}+ .
gUofP/ ;8sdf /fv]sf] 5 df]ntf]n ;fd|HojfbL b]z cd]l/sfn] g]kfnsf] atfP . pgn] o'jfx?nfO{ b]zleq} lzIff
ul//x] s f] 5 . Pp6f dfgjnfO{ ;'geGbf rf/ ;o u'0ff dx+uf] o'/f]lgod / /f]huf/Lsf] Joj:yf ug{' kg]{ atfpFb}
dgf]/Ghgsf] ;fwg jgfPsf] 5 . k};f cf0fljs wft' lngsf nflu of] ;j} o;s} nflu g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] ;+3if{
lt/]kl5 dgf]/Ghg lng kfpg] ;+:sf/ ul//x]sf] 5 . of] wd{;:F sf/ / ;+:s[ltsf] ub}{ cfPsf] atfP . g]kfnsf] ;+ljwfgn]
agfPsf] 5 . 7fpF7fpFdf l8:sf] 8fG;jf/, gfddf ;fd|fHojfbL b]zn] cfkm\gf] lzIffnfO{ df}lns clwsf/sf] ?kdf
bf]xf]/L ;fFem, d;fh ;]G6/, h'jftf; k};f k'h F LjfbL Joj:yfnfO{ jlnof] jgfpg, :jLsf/ u/]sf] eP klg lzIffdf lghLs/0f
x'gn] ] h] klg ug{ kfpg] ;F:sf/n] qmflGtdf cfk"meGbf ;fgf b]zx?sf] k|fs[lts / Aofkf/Ls/0f x'bF } uPsf]n] Psflt/ lzIff
nfu]sf g]tfx?;d]t k};f xftdf k/]kl5 ;|ft] ;fwg sJhf ug{ nflu kb{5 olb h:tf] /fHosf] k|ToIf of]hgf / lhDd]jf/L
Tot}lt/ nlDsg] vtf/f j9fO{l{ bPsf] 5, of] wd{;:+ sf/af6 ePg eg] k|ToIf ;}Go leq kg]{ ljifo lsga]rsf] dfWod aGb}
clxn] lxhf] hgo' 4 df nfu] s f x:tIf]k u/]/ sJhf ub{5 . of] O/fs / uPsf] 5 eg] csf{l] t/ ;+ljwfgdf Aoj:yf
g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
;fyLx?;d]t k};f sdfpg dl/xTo ckmuflg:tfgdf t]n sJhf ug{ / s+uf]df ul/Psf] gful/ssf] lzIff;DaGwL xs
ul//x]sf 5g\ . lsgls Tof] k'h F LjfbL lx/f sJhf ug{ u/]sf] ;}Go cfqmd0f sfof{Gjogsf] k|Tofe"lt x'g ;Sg] l:yt
;F:sf/sf] nfesf] e'tn] pxfFx?nfO{ ;d]t x]bf{ ;xh} j'em\g ;lsG5 . 5}g . pQm sfo{qmddf dxf;lrj ljKnj
tflg/x]sf]] 5 . w]/} sDo'lg:6 g]tfx? ;d]t lgisif{ ;Ln] ljleGg ljBfdf pTs[i6 x'g]
of] ;F:sf/af6 c5'tf] 5}gg\ . kFh ' LjfbL ;fd|fHojfbL b]zn] k'hF LjfbL Joj:yfnfO{ ljBfyL{x?nfO{ ;Ddfg / k'/:sf/ ljt/0f
;F:sf/sf] d'Vo p2]Zo g} oxL xf] ;a} ljZjel/ :yflkt u/L >lds hgtfnfO{ u/]sf lyP .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like