You are on page 1of 8

aL/hª :d[lt o'jf Snj u7g

sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 e]nfn] lao; rGbsf] cWoIftfdf @%


kf6L{sf tTsflng s]Gb|Lo ;b:o tyf hgfsf] aL/hª :d[lt o'jf Snj u7g
g]kfnsf] sDo'lgi6 cfGbf]ngsf of]4f ePsf] xf] . sfo{qmdsf, k|dv ' cltly
rGb|axfb'/ rGb …jL/hËÚsf] :d[ltdf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o
tyf lgdf{0f ljefusf
;lGhj, clyltx¿df
g]skfsf slknj:t'sf
;lra sdn s] ;L, o'jf
;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo
sf] i ffWoIf ljZn] ; g,
zlxb kl/jf/sf lhNnf
sf] i ffWoIf e] u axfb' /
yfkf, cGo cltlyx¿df
;/:jlt df=la=sf k|=c=
o' j f Snj u7g ePsf] 5 . laqmd s] = ;L=, g] k fn cfb{ z
slknj:t'sf] lzju9Ldf lrqaxfb'/ lg=df=la=sf k|=c= ofbj rGb, ;'Gb/L
jif{ !%, c+s $$, @)&( ;fn c;f]h @ ut] cfOtaf/ (Sept. 18, 2022) d"No ?= !).– ;]gsf] cWofIftfdf a;]sf] o'jfx¿sf] -af“ s L clGtd k] h df_

g]kfn sDo'lg:6 kf6L{åf/f d'2f vf/]h ug]{ ;/sf/L lg0f{osf] :jfut


sf7df8f} F . ;/sf/n] g] k fn
sDo'lg:6 kf6L{sf g]tf, sfo{stf{lj?4
@# ut] k| w fgdGqL z] / axfb' /
b]pjfnufotsf] ;/sf/L 6f]nL;Fusf]
k|jQmf k|sf08n] lj1lKtdfkm{t
;/sf/sf] pQm lg0f{osf] :jfut ub}{
la1KtL o; k|sf/ /x]sf] 5 –
‘g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf] wf/0ff
lj37g eof] .
@_ z]/axfb'/ b]pjfsf] g]t[Tjdf
k|wfgdGqL b]pjf, u[xdGqL afns[i0f vf0f
/ g]skfsf jftf{ 6f]nL k|d'v s=
/fHon] nufPsf d'2f vf/]h ug]{ lg0f{o e]6jftf{ Pj+ ;xdltcg';f/ ;/sf/ k|wfgdGqL z]/axfb'/ b]pjf, u[xdGqL !_ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ / s]kL ;/sf/ ag]sf] t];f| ] lbgdf k|wfgdGqL k| s f08aLr jfn' j f6f/df ePsf]
u/]sf] 5 . dlGqkl/ifb\sf] ebf} @& tLg a'Fb] ;xdltk|lt k|lta4 /x]sf], afns[i0f vf0f, sfg'g dGqL uf]laGb cf]nL g]tT[ jsf] ;/sf/aLr jftf{ e} / g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj e]6jftf{df tLg a'bF ] ;xdlt sfof{Gjogsf]
ut] a;]sf] a}7sn] pQm lg0f{o u/]sf] sfof{Gjogsf] k|s[of tbf?stfsf aGbL sf]O/fnf / dxfGofowLjQmf @)&& kmfNu'0f @! ut] ltg a'Fb] s= ljKnj / k|jQf s= k|sf08aLr k|so[ f cufl8 a9fpg b]pjf ;/sf/sf

‘PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ ;dfhjfbL qmflGt k"/f x'G5’


xf] . ;/sf/n] tLg a' F b ] ;fy cufl8 j9fpg] / d'2f vf/]hLsf vDdaxfb' / vftLnufot jftf{

sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|sf08n] hgtfeGbf pgLx¿ klg To;sf] l;sf/ ePsf] atfpb} kf6L{ qmflGtsf/L ljrf/
zlQmzfnL b'lgofFdf sf]xL klg gePsf] 7f]s'jf ub}{ PsLs[t / nfO{gdf k|lta4 ePsf] / g]tf sfo{stf{nfO{ klg kf6L{sf]
hgqmflGtdfkm{t\ g]kfndf ;dfhjfbL qmflGt k"/f x'g] 7f]s'jf qmflGtsf/L ljrf/ / nfOgdf k|lta4 x'g cfu|x u/] . k|jQmf k|sf08n]
u/]sf 5g\ . g]skf nlntk'/sf] gjf}+ lhNnf ;Dd]ngsf] pb\3f6g gjf}+ dxflwj]zgdf kf6L{ hfg nfu]sf] eGb} of] dxflwj]zgn] ljZj
;qnfO{ ;Djf]wg ub}{ k|jQmf k|sf08n] ;f] 7f]sj' f u/]sf x'g\ . qmflGtsf] nflu s]xL gofF ljZn]if0f / ;+Zn]if0f ug]{ atfP .
k|jQmf k|sf08n] g]skfn] hgtf / /fi6«sf] kIfdf ;+3if{ ub}{ pgn] g]skf;Fu ;/sf/n] u/]sf] tLg a'Fb] ;xdlt sfof{Gjo

cfPsfn] s'g} klg zlQmn] kf6L{nfO{ x/fpg g;Sg] pNn]v ub}{ gu/]/ pNn+3g u/]sf] pNn]v ub}{ tLg a'Fb] ljkl/t g]skf
hgtfeGbf zlQmzfnL b'lgofFdf sf]xL klg gePsf] atfP . dxf;lrj;lxtsf g]tf sfo{stf{nfO{ kqmfp k'hL{ hf/L u/]kl5
k|jQmf k|sf08n] hgtfsf] kIfdf qmflGtsf/Lx¿ pleg] xf] /fhg}lts l:yltdf km]/abn cfPsf] bfjL ub}{ g]kfnsf] bnfn
eg] b'lgofFsf] s'g} klg tfutn] qmflGtsf/Lx¿nfO{ k/flht ug{ k'FhLklt ;Qfsf] Pp6f lu/f]xn] ;xdlt ef8\g vf]h]sf] atfP .
g;Sg] 7f]sj' f ub}{ ;+;f/df k'h
F LjfbL / ;fd|fHojfbLx¿n] hgtfsf] ;Dd]ngn] nlntnfO{ lhNnfsf] ;]qm]6/Ldf lgjf{lrt u/]sf]
qmflGtnfO{ slx klg /f]Sg g;]s]sf] pbfx/0f k|:t't ub}{ g]kfndf 5 . ;Dd]ngdf g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf nlntk'/sf lhNnf
klg cfˆgf] kf6L{n] lnPsf] hgtfsf] d'lQmsf] nfOg / qmflGtnfO{ OGrfh{ gljg ljZjsdf{, g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o dfO{nf nfdf /
;xdltadf]lhd g]kfn sDo'lg:6 ;DaGwdf dlGbkl/ifb\sf] a}7saf6 k| s [ o fdf ;xefuL ;a} n fO{ kf6L{ /f]Sg g;Sg] pb\3f]if u/] . pgn] eg]– …a? kf6L{n] lnPsf] nfOgnfO{ eQmk'/ lhNnf OGrfh{ tyf s]Gb|Lo ;b:o ;fljqf b'/f -cfzf_,
kf6L{sf g]tf — sfo{stf{dfly nufPsf] /fhgLlts lg0f{o u/L k|zf;lgs Pj+ wGojfb 1fkg u/]sf 5g\\ . g]tf sfo{stf{n] a'‰g ;Sg'k5{, hgtf;Fusf] ;DaGw k|uf9 ug{k' 5{, o'jf ;+3sf cWoIf kf6g h+unL, cg]d ;+3sf dxf;lrj
d'2f vf/]h ug]{ lg0f{o u/]kl5 g]kfn cw{Goflos k|s[ltsf d'2fx?nfO{ o;}u/L, k|jQmf k|sf08n] tLg a'bF ] kf6L{sf] nfOgnfO{ l7s 9+un] qmflGts/Lx¿n] ;dfTg' ;Sg' k5{ .Æ /fhs'df/L, clvn -qmflGtsf/L_ sf cWoIf k|sfz zfxL
sDo'lg:6 kf6L{sf k|jQmf k|sf08n] oyfzL3| km5\of}6{ ug{ / sfg'g;Fu ;xdltdf pNn]lvt g]kfn sDo'lgi6 k|jQmf k|sf08n] kf6L{n] lng] nfOgnfO{ a'‰g g;Sg'n] kf6L{df nufotn] gofF lgjf{lrt lhNnf ;ldltnfO{ jwfO{ tyf
lalxaf/ Ps la1KtL hf/L ub} { cGt/lj/f]w /fVg] d'2fsf] xsdf sfg'gL kf6L{sf] bfloTjk|lt kf6L{ OdfGbf/, slxn]sfFxL e|d k}bf x'g] u/]sf] / s~rg ;'bz{gx¿;Dd cfpFbf ;kmntfsf] z'esfdgf lbPsf lyP .
dlGqkl/ifb\sf] a}7sn] u/]sf] pQm Joj:yf jf sfg'g ;+zf]wg u/L d'2f k|lta4 /x]sf] / ;xdltsf] dd{nfO{
lg0f{osf] :jfut u/]sf 5g\\ . vf/] h ug] { egL ePsf] cIf/zM sfof{Gjog ug{ b[9 ePsf] ;xdltdf x:tfIf/ ePsf] ljifo g]kfnL jftf{ eO{ ltg a'bF ] ;xdltk|lt ;/sf/ tkm{af6 u[xdGqL afns[i0f vf0fnfO{
k|jQmf k|sf08n] g]kfn sDo'lg:6 ;xdltadf]lhd @)&( efb| @& ut] ;d]t k|i6\ofPsf 5g\\ . /fhgLltdf :yflkt g} 5 . ckzf]r k|lta4 /xL sfof{Gjog ug]{ ;xdlt lhDdf lbg] ;xdlt eof] .
kf6L{n] @)&( efb| @@ ut] u[xdGqL a]n'sL a;]sf] dlGbkl/ifb\sf] a}7sn] o; ljifodf g]kfn sDo'lg:6 ;xdlt ePsf] kfFr dlxgf;Dd rn]sf] ePsf] lyof] . $_ tt\ kZrft g]skf / ;/sf/sf]
afns[i0f vf0f;Fusf] e]6jftf{ / efb| u/]sf] lg0f{osf] :jfut u/]sf x'g\ . kf6L{sf k|jQmf k|sf08n] hf/L u/]sf] cf]nL ;/sf/ ;xdlt sfof{Gjog gu/]/} #_ ;xdlt sfof{Gjogsf] p2]Zodf -af“ s L clGtd k] h df_
g]kfn o'qm]g / ck\muflg:tfg aGg] vt/f a9]sf] 5
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{sf s]Gb|Lo ;lrjfno ;b:o
;Gtf]if a'9fdu/n] g]kfnnfO{ bnfn
;+ud, hfu[lt, h'emf¿, ;'jf; k'j{
s]Gb|Lo ;b:ox¿ ;Gtf]ifL, ;Demgf
ljz]if sld6Lsf ;b:ox¿ ;Gtf]if
cfufdL lgjf{rg / /fhgLlts cl:y/tf
!= cfufdL r' g fjdf cx+sf/sf] n8fO{n + ] b]znfO{ emg} 7"nf] s'g} lgsfz lbFb}g . lglZrt 5 of] aGg] vt/fsf] glhs 5f}F . #= rLg /
;+;bjfbLx¿n] o'qm]g / cˆuflg:tfg ;'jb] L, k':tdfg 3tL{, ;+:yfks tyf Pdfn] l j?4 ;Qf u7aGwg M vfN8f]df n}hfG5 . r'gfjdf klg r'gfjL kl/0ffdn] b]znfO{ emg} ;+s6df cd]l/sfaLrsf] åGådf xfdL o'qm]g
agfpg] af6f]df pBt ePsf] atfPsf l;lgo/ ;b:ox¿ ;'dg, kTy/, lnk, jf:tjdf cfufdL d+l;/df ;+;bLo ldqtfk"0f{ / ;f}xfb{k0" f{ k|ltZkwf{ ug{ km;fpg] 5 . aGg] vt/f 5 . jf:tjdf klxnf]
5g\ . To;sf] kl5Nnf] pbf/0f u0f]z, lbks, lzv/, s'df/, ljh'ln, r'gfj x'g] 3f]if0ff ul/Psf] 5 . cfufdL ;lsG5 . xfd|f] ;+;bLo r'gfjsf @= cfhsf d' V o ;+ s 6x? M ;d:of g} xfd|f] nflu sfkmL ePsf]
r' g fjn] b] z / hgtfnfO{ cfkm\g} k|j[lt / ljz]iftfx? 5g\ . cfh b] z sf ;fd' d' V o # j6f cj:yfdf yk b'Oj{ 6f uDeL/ ;+s6
clxn]sf]eGbf klg ;+s6df ws]Ng] 5 To;sf/0f cfufdL r'gfjn] b]zdf ;+s6x? 5g\, tL x'g–\ != ;+;bLo / r'gf}tLx? ylkPsf 5g\\ . o:tf]
eGg] lglZrt 5 . Pp6f ldgL cyf{t\ /fhgLlts cl:y/tfsf] ljhf/f]k0f ug]{ Joj:yfn] pTkGg u/]sf k'/fg} ;+s6x? cj:yfdf klg g]t[Tjsf] uDeL/tf
:yfgLo r'gfj kl5 s]Gb| / k|bz ] sf] 5 . g t Pdfn] g t g]sfsf] ax'dt h:t} e| i 6frf/, dxF u L, h:tf blvPsf] 5}g . oL ;a} ;+/rgfsf] h8
r'gfj x'Fb} 5˜ . of] rgfj d"ntM b'O{ cfpg] cj:yf x'g] ;Defjgf k|an a]lyltx? /fli6«otfsf] ;+s6, j}bl] zs ;+;bLo Joj:yf / o;sf] g]tT[ j xf] .
w|'jdf s]lGb|t xF'b} 5, Tof] xf] M Pdfn] b]lvG5 . s;}sf] klg ax'dt k'u]g x:tIf]k, bnfnLs/0f / /fhgLlts ;+;bLo kf6L{x? s]an cfkm\gf] ;Qf
jf Pdfn] lj/f]wL u7aGwg . jf:tjdf eg] ;/sf/ 9fNg] / agfpg] v]ndf cl:y/tf h:tf ;d:ofx? 5g\\ . @= / ;+;bLo c+s ul0ftdf s]Gb|Lt eP/
of] k|Zg jf r'gfj b]z / hgtfsf ljb]zL zlQmx? 5g\\ eg] s;}sf] klg ljZjJofkL ?kdf a9]sf] cfly{s /fhgLlt ul//x]sf 5g\\ . To;sf/0f
nflu lg/y{ s , cf} l rToxLg / ax'dt gx'Fbf s] x'G5 xfdLn] ef]uL dGbLsf] pRr hf]lvd . xfdL >Ln+sf oL ;+s6af6 b]znfO{ arfpg' k5{
Pdl;l; kf; ug{ oxfFsf ;+;bjfbL ljZj, lj/s'zHjfnf, d+un o'jf c;fGble{ s 5 . oxL lg/y{ s / cfPs} s' / f xf] . /fhgLlts eGg] /fhg]tf hlGdg} ;s]g . ut
kf6L{x¿sf] nfnflotn] k|i6\ofPsf] pgn] ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo sf]iffWoIf cy{xLg kl/0ffdsf nflu /fHosf]ifaf6 cl:y/tfsf] aLraf6 b]zn] ef]Ug] Iflt :yfgLo rgfjaf6 hgtfn] Pp6f
atfP . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ /f]Nkfsf] ljZn]if0f, hgkqsf/ ;+u7gsf s]Gb|Lo !) b]lv @) c/a vr{ xF'b} 5 . / ;+s6 dfq xf] . /fhgLlts g]tT[ jdf r]tfjgL lbP M k'/fg} tl/sfn] cfpg]
5}6F f} lhNnf ;Dd]ng pb\3f6g ;qdf sf]iffWoIf lbk]z lji6, hgclwsf/ Psftkm{ b]z uDeL/ cfly{s ;+s6df b]zk|ltsf] Odfgbfl/tf / k|lta4tfdf xf] eg] k'/fgf bnnfO{ xfdL k/fhLt
z'esfdgf dGtJo /fVb} g]tf ljifdn] clwofg g]kfn s]Gb|Lo k|ltlglw pd]z km:b} 5, To;sf] cy{ kl/l:yltsf] v8]/L nfu]sf] 5 . b]zeGbf 7"nf] ul/lbG5f}F . afn]g ;fx / xs{ ;fDkfË
pQm s'/f atfPsf x'g\ . kf} 8 ] n , lhNnf l:yt ljleGg dfu x'G5M ;a} ldn]/ ;d:ofsf] ;Qf, u'6 / kl/jf/jfb ag]sf] 5 . /fO{dfkm{t\ hgtfn] oxL ;Gb]z lbPsf
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ /f]Nkfsf] ;~rf/dfWoddf sfo{/t kqsf/x¿ ;dfwfg vf]hL b]zsf nflu s'g} Pp6f ljrf/sf] lx;fan] eGg] xf] eg] 5g\\ . jf:tjdf eGg] xf] eg] afn]g
5}6f}+ lhNnf ;Dd]ng ;b/d'sfd nufotsf] cfltYotf /x]sf] lyof] . k'/fg} zlQmnfO{ g t x/fpFbf g t c/fhstfjfbdf ws] l nPsf] 5 . ;fxn] sf7df8f}Fdf Pp6f 8f]h/
lnafªdf z'¿ ePsf] 5 . ;Dd]ngdf o;}aLr, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ lhtfpFbf g} kmfObf x'G5 . To;sf/0f b] z df ;j{ q a] l ylt, ljs[ l t / 3'dfpg] afx]s s]xL klg u/]sf 5}gg\
!) j6} :yfgLotxaf6 k|ltlglw tyf /f]Nkfsf] 5}6f}+ lhNnf ;Dd]ngn] cfhsf] r'gfjL gf/f cfkm}Fdf lg/y{s lj;+ultx? dfq el/Psf 5g\\ . d'Vo t/ pgL ;j{q xfO{ xfO{ ag]sf 5g\\ .
ko{j]Ifsx¿sf] ;xeflutf /x]sf] 5 ;]qm]6/Ldf 3tL{du/ cl;gfÚ ;j{;Ddt 5 . of] n8fO{+ s]jn ;Qf jf s';L{sf] r'gfj Pdfn] jf ;Qf u7aGwg eGg]df k'/fgf bnx?n] lht]sf] eP olt klg
eg] g]skfsf s]Gb|Lo ;b:ox¿ ;lGhj, -af“ s L clGtd k] h df_ n8fO{+ xf] . k|ltzf]3, k"jf{u|x / xF'b}5 eg] To;sf] kl/0ffdn] b]znfO{ lji0f' kGt -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)&( ;fn c;f]h @ cfOtaf/
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

✍ ;DkfbsLo
– s= dfcf]T;] t'ª
jt{dfg ;/sf/, g]skf / s]xL /fhgLlts ;jfnx¿
g]skfsf] ut zlgjf/af6 x'g] /x]sfx¿df OR5f zlQm x'g] xf]eg] ;f] lkmtf{ ln+b}ubf{ klg x'G5 . jt{dfg ;'gj' fO gu/] klg To;sf] k|efj cs}{
‘d'2f vf/]h’ :jfutof]Uo lg0f{o elgPsf] gjf}+ dxflwj]zg laleGg
/fhgLlts 36gfqmd / vf;u/L
;xdltsf] sfof{Gjog cfhsf] ef]nLg}
klg x'g;S5 . at{dfg ;/sf/n] ut
;/sf/n] u/]sf] pk/f]Qm lg0f{on]
cfufdL lgjf{rg zflGtk"0f{?kdf
9+un] k/]sf] b]lvPsf] 5 . To;}n]
;8sb]lv ;bg;Ddg} b]z / hgtfsf
;/sf/n] @)&& kmfNu'g @! ut] tTsflng s]kL cf]nL jt{dfg ;/sf/n] ebf} @& ut] u/]sf] ebf} @& ut] u/]sf] lg0f{osf cg]s ;DkGgug{sf nflu 7"nf] d4t k'Ug] cfjfhx¿ 3Gsfpgsf nflu cfufdL
…ljleGg kf6L{sf y'gfdf /x]sf g]tf cfofdx¿ /x] s f 5g\ . k| y dt b]lvPsf] 5 . g]skfn] ut :yfgLo lgjf{rgnfO{ cf+lzs?kdf ePklg
g]t[Tjsf] ;/sf/ / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{aLr ePsf] # a'Fb] tyf sfo{stf{sf] l/xfOÚ ;DaGwL ;/sf/n] pQm lg0f{onfO{ cfwf/ agfP/ lgjf{ r g cl3b] l vg} lgjf{ r gdf k|of]u u/]/ cfkm\gf k|ltlglwnfO{
;xdltadf]lhd g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf g]tf– sfo{stf{lj?4 dxTjk"0f{ lg0f{osf sf/0f s]xL k/ cfufdL s] x L dlxgf km] / L klg :jtGq?kdf ;xefuL x'g] h'g gLlt k|ltlglw;ef / k|bz] ;efdf k'¥ofpg]
;/]sf] 5 . ;/sf/sf] pQm lg0f{on]
/fHon] nufPsf d'2f vf/]h ug]{ lg0f{o u/]sf] 5 . ut ebf} @&
ut] a;]sf] dlGqkl/ifb\sf] a}7sn] tLg a'bF ] ;xdltadf]lhd g]kfn
g] k fnsf] /fli6« o /fhgLltdf
;sf/fTds / b"/ufdL k|efj /fVg]
8f= s]zj b]jsf]6f
lglZrt 5 . ;/sf/sf] pQm lg0f{o xfnsf] ;+ ; b\ d f klg s] x L kf6L{ s f
sDo'lg:6 kf6L{sf g]tf — sfo{stf{dfly nfluPsf] d'2f vf/]h cfufdL lgjf{rg cufa} sfof{Gjog k| l tlglwx¿n] b] z hgtfsf] kIfdf lg/Gt/
ug]{ lg0f{o u/]sf] xf] . ;/sf/n] pQm lg0f{o u/]kl5 g]kfn sDo'lg:6 x'g' afl~5t b]lvG5 . tTsfnLg s]kL
cfjfh p7fpFb} cfpg' ePsf] 5 . pgLx¿sf]
cf]nL ;/sf/n] g]kfn sDo'lgi6
kf6L{n] Ps la1KtL hf/L ub}{ pQm lg0f{osf] :jfut u/]sf] 5 . kf6L{sf g]tf sfo{stf{lj?4 /fHon] ;+Vof sd ePsf sf/0f ;/sf/n] pgLx¿sf
h'g b]z / hgtfsf] nflu Hofb} v'zLsf] ljifo xf] . ;/sf/sf] nufPsf d'4f vf/]hug]{ lg0f{o u/]sf] dfu / egfO{sf] ;'g'jfO gu/] klg To;sf]
klg em08} tLgaif{ k'Ugnfu]sf] 5 .
o; sfo{n] b]z / hgtfnfO{ ;Defljt åGåaf6 hf]ufPsf] 5 . tTsfnLg ;/sf/;Fu u/]sf] tLga'Fb]
k|efj cs}{ 9+un] k/]sf] b]lvPsf] 5 . To;}n]
@)&& kmfNu'g @! ut] tTsflng s]kL cf]nL g]tT[ jsf] ;/sf/ ;xdlt sfof{Gjogsf nflu g]skfn] ;8sb] l v ;bg;Ddg} b] z / hgtfsf
laut c9fO{ aif{bl] v lg/Gt/ 5nkmn cfjfhx¿ 3Gsfpgsf nflu cfufdL
/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{aLr # a'Fb] ;xdlt ePsf] lyof] . h'g ub} { c fPsf] 5 . s] x L g] t f tyf lgjf{rgnfO{ cf+lzs?kdf ePklg k|of]u u/]/
;xdltdf b'j} kIf–g]kfn ;/sf/ tyf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{, sfo{stf{x¿ l/xf eO;s]sf 5g\eg] cfkm\ g f k| l tlglwnfO{ k| l tlglw;ef / k| b ] z
b]zsf] /fhg}lts ;d:ofx? jftf{ tyf ;+jfbaf6 ;dfwfg ug{, s]xL l/xf x'g afFsL /x]sf 5g\ . xfnsf]
z]/axfb'/ b]pjf g]t[Tjsf] ;/sf/n] ;efdf k'¥ofpg] k|of; x'g' cfhsf] cfjZostf
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ cfk\mgf ;a} /fhg}lts lqmofsnfkx? sfof{Gjogsf] k|lqmof tbf?stfsf ePsf] 5 . lgjf{rg Ps k|sf/sf] sfo{gLlts
zflGtk"0f{?kdf ;+rfng ug{ / g]kfn ;/sf/, g]kfn sDo'lgi6 ;fy cuf8L a9fpg] / d'4f vf/]hLsf ;jfn ePsfn] o;nfO{ pkof]u ug]{ / gug]{
;DaGwdf dlGqkl/ifb\sf] a}7saf6 ljifodf lg/k]If gLlt ckgfpg' 7Ls x'Fb}g .
kf6L{dfly nufOPsf] k|ltaGw, sf/fuf/df /x]sf kf6L{sf g]tf /fhgLlts lg0f{ou/L k|zf;lgs Pj+
lgjf{rgnfO{ ;fk]If 9+un] pkof]u ul/g' kb{5 .
tyf sfo{stf{x?sf] l/xfO{ / ;Dk"0f{ d'2fx? vf/]h ug{ ;xdt cw{Goflos k|s[ltsf d'4fx¿nfO{
;Qf / zlQmdf k'u]/ cfˆgf] :jfy{ k"lt{ ug]{–u/fpg]x¿n] ;f]xLcg';f/ lgjf{rgnfO{ pkof]u
oyfzL3| km5of]6{ ug{] tyf sfg"g;Fu
ePsf lyP . cGtlj{/f]w /fVg] d'4fsf] xsdf sfg"gL u/] s f x' G 5g\ e g] b] z / hgtfsf] /fhgLlt ug] { x ¿n] klg ;f] d~rnfO{ cfkm\ g } 9+ u n]
pQm ;xdlt sfof{Gjog x'g glbg b]zL– lab]zL bnfn tTjx? Joj:yf jf sfg"g ;+zf]wgu/L d'4f pkof]uug]{ k|of; ug'{kb{5 . kl5Nnf] ;dodf sltkon] ;+;bdf k'Ugf;fy cfkm\gf g]tf tyf
vf/]hug]{ eg]sf sf/0f pQm lg0f{osf]
sDd/ s;]/ nfu]sf lyP . To;}qmddf ut ;fpg !^ ut] nlntk'/ sfof{Gjog cfufdL lgjf{rgsf nflu
sfo{stf{x¿ ;Qf :jfy{df nfUg] h'g rrf{ ug]{u/]sf 5g\, To;df ztk|ltzt ;Totf 5}g .
lhNnf cbfntn] g] s kfsf dxf;lrj ljKnj, pDd]bjf/L lbg'cl3g} x'g;Sg] ;+efjgf hf] ;Qfsf nflu lgjf{ r g n8] s f x' G 5g\ pgLx¿dfdfq pk/f] Q m s' / f nfu" x ' G 5 . hf]
k|sf08nufotsf g]tflj?4 kqmfp k'h F L{ hf/L u/]sf] lyof] . t/, klg /x]sf] 5 . dlGqkl/ifb\n] u/]sf] hgkIfLo /fhgLltdf nfu]sf x'G5g\ pgLx¿df pk/f]Qm s'/f nfu" x'Fb}g . To;}n] ;Qf /
pQm lg0f{ o n] tLga' F b ] ;xdlt zlQmdf k' U g] x ¿n] ;s] ; Dd hgkIfLo zlQmnfO{ lsgf/f nufpg] / lgjf{ r gdf ;xefuL
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] oL / o:tf ;a} ca/f]wx? l5rf]Nb} sfof{GjognfO{ yk an k|bfg u/]sf] x'gglbg] k|of; ug]{u/]sf x'g\ . ;/sf/n] ebf} @& ut] u/]sf] lg0f{o tTsfn} ;sf/fTds
lg/Gt/ jftf{sf] dfWodaf6 tLg a'bF ] ;xdlt k"0f{ ?kdf sfof{Gjog b]lvG5 . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ / s]kL
cf]nL g]tT[ jsf] tTsfnLg ;/sf/ aLr 9+ u n] sfof{ G jog x' g ;s] s f] v08df o;n] g] k fnsf] /fli6« o /fhgLltdf klg ;sf/fTds
u/fpg nflu k/]sf] lyof] . To;}sf] kmn:j¿k clxn] ;/sf/ @)&& kmfu'g @! ut] tLga'bF ] ;xdlt b" / ufdL k| e fj / dxTj /fVg] 5 . olb km] / Lklg cfn6fns} gLlt lnOof] e g] To;n]
tLg a'bF ] ;xdltadf]lhd g]skfsf g]tf – sfo{stf{dfly nufOPsf] ePsf] lyof] . To;kl5 ;/sf/df bnx¿k| l t hgdfg;df gsf/fTds k| e fj klg kg{ ; Sb5 . b] z df nf] s tGqsf] :yfkgf
/x]sf] tTsfnLg g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ ePsf] elgPsf] xfnsf] cj:yfdf klg h]ndf /fhgLlts aGbLx¿ x'g' cfkm}df /fd|f] s'/f
d'2f vf/]h ug{ afWo ePsf] k|i6 x'G5 . g]skfsf] b]z / -g]skf_ df kmfu'g @# ut]sf] ;af{R] r
xf]Og . To;}n] ;/sf/n] cfˆgf] lg0f{onfO{ lz3| sfof{Gjogdf nu]/ hgdfg;df ;sf/fTds
hgtfk|ltsf] of] w}ot{ f, ;'ema'emk"0f{ sfo{ k|z;+ gLo 5 . cfufdL cbfntsf] Ps km};nfnfO{ lnP/
ljefhg ePsf] lyof] . To;kl5 s]kL k|efj kfg]{ k|of; ug'{ h?/L 5 .
lbgdf klg g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ b]z / hgtfk|lt pQ/bfoL x'Fb} cf]nL g]t[Tjsf] ;/sf/ sl/j kfFr v]Ng;Sg] cj:yf /x]sf] 5 . lsgsL clVtof/ u/]sf] lyof], To;n] g]kfnL k|of; x'g' cfhsf] cfjZostf ePsf]
zflGtk"0f{ 9+un] b]z / hgtfsf] d'lQmsf nflu kf6L{n] cfˆgf] dlxgfdfq ;Qfdf /Xof] . To;kl5 cfufdL d+l;/ rf/sf nflu ;+;b\sf] ;dfhdf /fd|f] k|efj kf/]sf] 5 . 5 . lgjf{rg Ps k|sf/sf] sfo{gLlts
)&* c;f/sf] clGtdaf6 of] ;/sf/ lgjf{rgsf] 3f]if0ff eO;s]sf sf/0f To;} q mddf sltko :jtGq ;jfn ePsfn] o;nfO{ pkof]u ug]{
dfu{ cFufNg] 5 eGg]df cfd:jledfgL hgtf ljZj:t 5g\\ . cfPsf] xf] . of] ;/sf/ ;Qfdf of] ;+;b\ / ;/sf/ sfd rnfp pDd]bjf/x¿n] :yfgLo txdf laho / gug] { ljifodf lg/k] I f gLlt
hgtfsf] of] ljZjf; / e/f]iffnfO{ cËLsf/ ub}{ cl3 a9] g]kfn cfPkl5 klg g]skfsf g]tfx¿n] k6s, eO;s]sf] cj:yf 5 . To;}n] km]/L xfFlzn;d]t u/]sf 5g\ . xfn cfP/ ckgfpg' 7Ls x'bF g} . lgjf{rgnfO{
sDo'lgi6 kf6L{sf] nIonfO{ ;+;b\jfbL bn, g]tfnufot s'g} k6s k|wfgdGqL z]/axfb'/ b]pjf / ebf} @& sf] lg0f{onfO{ cfwf/ agfP/ cfufdL ;+ ; b / k| b ] z sf] ;fk]If 9+un] pkof]u ul/g' kb{5 .
u[xdGqL afns[i0f vfF0f;Fu jftf{ ;+;b\sf] Dofb nDAofpg] / r'gfjsf] lgjf{rgdf;d]t :jtGq pDd]bjf/L ;Qf / zlQmdf k'u]/ cfˆgf] :jfy{
zlQmn] /f]Sg ;Sg] 5}gg\, r]tgf eof . ug' { e Psf] lyof] . ut ;fpgdf ldlt k/ ;fg{ ;Sg] ;+efjgf klg lbg] Ps k|sf/sf] xf]8 g} rn]sf] 5 . k"lt{ ug]{–u/fpg]x¿n] ;f]xLcg';f/
cs:dft g]skfsf g]tfx¿sf gfddf /xG5 . ljleGg kf6L{sf g]tf tyf sltkon] t :jtGq pDd]bjf/x¿nfO{ lgjf{rgnfO{ pkof]u u/]sf x'G5g\eg]
6«8] o'lgog ;fwf/0f zfvfsf] bf];f| ] ;Dd]ng ;DkGg kqmfp k"hL{ hf/L ul/Pkl5 of] a9L
k]lrnf] ag]sf] lyof] . z'?b]lvg}
sfo{stf{x¿sf] l/xfO eO;s]kl5
pgLx¿sf nflu cfufdL lgjf{rgdf
;+ul7tug]{ k|of; klg u/]sf 5g\ .
;/sf/sf] ut ebf} @& sf] lg0f{on]
b]z / hgtfsf] /fhgLlt ug]{x¿n]
klg ;f] d~rnfO{ cfkm\g} 9+un]
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 bfjL u/]sf lyP . k|wfgdGqL b]pjf / u[xdGqL vfF0f efu lng] cj;/ lbg'klg ;/sf/sf] g]skf nufotsf ljleGg kf6L{x¿nfO{ pkof]uug]{ k|of; ug'{kb{5 . kl5Nnf]
kf6L{lgs6 6«]8 o'lgog ;fwf/0f pQm sfo{qmddf g]kfn sDo'lg:6 g] s kf;F u sf] tLga' F b ] ;xdlt st{Jo x'G5 . Tolta]nf k|ltkIfL :jtGq?kdf cfufdL lgjf{rgdf ;dodf sltkon] ;+;bdf k'Ugf;fy
zfvfsf] bf]>f] ;Dd]ng ;DkGg ePsf] kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf hj;sf sfof{Gjog ug{ ;xdt ePklg ;f] bnx¿n] lj/f]w u/]/ of] ljifo u+le/ ;xefuL x'g k|]l/t u/]sf] 5 . h;n] cfkm\gf g]tf tyf sfo{stf{x¿ ;Qf
5 . pQm ;Dd]ngn] Zofdsf] g]tT[ jdf k|mØfSzg OGrfh{ ldngn] juL{o ;xdlt sfof{Gjog eO/x]sf] lyPg . lajfbdf hfg ;Sg] ;+efjgf klg 5 . sltko ;d"xnfO{ gfkmf / sltkonfO{ :jfy{df nfUg] h'g rrf{ ug]u{ /]sf 5g\,
To;}n] ;f] ;xdlt sfof{Gjog gx'gs ' f x'g t ut a}zfv #) sf] lgjf{rg 3f6f xf]nf t/ /fhgLltdf gfkmf To;df ztk|ltzt ;Totf 5}g .
k5fl8 cGo s'g} /fhgLlts zlQmn] cl3 klg ;/sf/n] g]skfnfO{ ;f] 3f6fsf]dfq lx;fj x'Fb}g . cfufdL hf] ;Qfsf nflu lgjf{rg n8]sf x'G5g\
v]ln/x]sf] cf+sng klg ul/Psf] lgjf{rgdf efu lng lbg] axfgfdf k| l tlglw;ef / k| b ] z ;efsf] pgLx¿dfdfq pk/f] Q m s ' / f
lyof] . at{dfg ;/sf/dfly cGo lgjf{rg ;fg]{ k|of; u/]sf] lyof] . t/ lgjf{rgdfkm{t g]skfsf k|ltlglwx¿ nfu"x'G5 . hf] hgkIfLo /fhgLltdf
/fhgLlts ;d"xx¿n] klg ljleGg g]skfn] bn btf{sf nflu vf;} rf;f] klg ;+;bdf pkl:yt ePsf] v08df nfu]sf x'G5g\ pgLx¿df pk/f]Qm
;dodf kqmfp k/]/ y'gfdf /x]sf cf– gb]vfPkl5 / g]kfnL sf+u; ]| n] lgjf{rg b]z / hgtfsf kIfdf b/f] 9+un] s'/f nfu" x'Fb}g . To;}n] ;Qf /
cfˆgf kf6L{ s f g] t f tyf ;fg{ grfx]kl5 tf]lsPs} ldltdf cfjfh p7\g] b]lvPsf] 5 . xfn zlQmdf k' U g] x ¿n] ;s] ; Dd
sfo{stf{x¿sf] l/xfO / sltko g]tf lgjf{rg ePsf] lyof] . xfn;Dd klg b]zdf ljBdfg u0ftGq k"FhLjfb / hgkIfLo zlQmnfO{ lsgf/f nufpg]
tyf sfo{stf{x¿dfly nufOPsf kfFrbnLo u7aGwgdf /x]sf s]xL gSsnL xf] . o;n] b]z / hgtfsf / lgjf{ r gdf ;xefuL x' g glbg]
em'67\ f d'4f lkmtf{nufotsf ljifodf bnx¿ lgjf{rg k/;fg]{ / jt{dfg s'g}klg ;d:ofsf] ;xh} ;dfwfg k|of; ug]{u/]sf x'g\ . ;/sf/n] ebf}
bafj a9fpFb} nu]sf] b]lvPsf] lyof] . ;/sf/nfO{ cfufdL r}t;Dd ;fg]{ ug{;Sg] b]lvFb}g . To;}n] jt{dfg @& ut] u/] s f] lg0f{ o tTsfn}
x'g t xfn ;Qf / zlQmdf /x]sf k|of; ul//x]sf 5g\ . To;}n] ;/sf/n] /fhgLlts Joj:yfd} cfd"n kl/jt{g ;sf/fTds 9+ u n] sfof{ G jog
sltko g] t fx¿ dfly;d] t u/]sf] ebf} @& sf] lg0f{o lt bnx¿sf ug'{kg]{ 68\sf/f] cfjZostf klg x'g;s]sf] v08df o;n] g]kfnsf]
#! ;b:oLo sldl6 lgjf{lrt u/]sf] cfGbf]ngdf dhb'/x?sf] dxTjk"0f{ ;doqmddf nfu]sf d'4fx¿ lkmtf{ x'g nflu ;Qf nDAofpg] xltof/ aGg;Sg] b]lvPsf] 5 . /fli6«o /fhgLltdf klg ;sf/fTds
5 . pb\ 3 f6g sfo{ q md g] k fn of]ubfg / e"ldsf /xg] ePsf]n] cjjf To;sf] sf/jfxL lsgf/f nfUg cj:yf klg /xG5 . h;n] ubf{ d'Vo tTsfnLg cj:yfdf vf;u/L b"/ufdL k|efj / dxTj /fVg] 5 .
sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o >dhLljx? ;zQm, ;+ul7t eP/ afFsLg} /x]sf] cj:yf 5 . laut nfdf] t k|wfgdGqL b]pjf / u[xdGqL vfF0fn] )$* ;fnsf] lgjf{rgdf ljleGg olb km] / Lklg cfn6fns} gLlt
clgn zdf{sf] k|d'v cfltYotfdf nfUg lgb]{zg lbFb} g]kfndf z'?jft /fhgLlts ;+3if{af6 ;Qfdf cfPsf] o;k|lt laz]if rf;f] /fv]/ ;lqmotf kf6L{n] s]xL hgkIfLo pDd]bjf/x¿ lnOof] e g] To;n] bnx¿k| l t
;DkGg ePsf] lyof] . pQm sfo{qmdsf ul/Psf] PsLs[t hgqmflGtn] ljZj g]kfnL sf+u|];s} sltko g]tf tyf b]vfpg'kg]{ ePsf] 5 . ;/sf/n] v8fubf{ w]/} k|efjsf/L sfd ePsf] hgdfg;df gsf/fTds k|efj klg
k|d'v clylt clgnn] dhb'/x? ;j{xf/f >dhLlj ju{sf] cfzfsf] sfo{stf{x¿dfly P]gdf}sfdf o:tf rfx]sf] v08df ljleGg d'2fx¿sf] kl5 lyof] . vf;df To;}n] )$& ;fnsf] kg{ ; Sb5 . b] z df nf] s tGqsf]
cfˆgf clwsf/ k| l Ktsf nflu jf6f] aGg] ljZjf; JoQm u/]sf lyP . d' 4 fx¿ nfu] s f lyP . h;nfO{ l5gf]kmfgf] ug]u{ /L xfnsf nflu y'gfdf cfGbf]ngsf nflu ;sf/fTds e"ldsf :yfkgf ePsf] elgPsf] xfnsf]
Pstfj4 x'gk' g]d
{ f hf]8 lbP . pgn] sfo{qmddf /Tg du/, b]a, nlnt, /fhgLlts cfwf/df ljleGg /x]sf g]tf tyf sfo{stf{x¿nfO{ v]ns ] g} .
] f] lyof] eg]klg cTo'lQm x'g5 cj:yfdf klg h]ndf /fhgLlts
hj;Dd dhb'/ Ps6f x'g ;lsb}g ljb' i fL, /fhs' d f/Lnufotsf] ;xdltdfkm{t\ ;N6fpg] sfd ePsf] l/xfug{ klg ;Sb5 . cfufdL xfnsf] ;+;b\df klg s]xL kf6L{sf aGbLx¿ x'g' cfkm}df /fd|f] s'/f
tj;Dd x]lkg' kg]{ / bdgdf j:g'kg]{ cfltYotf /x]sf] lyof] . Zofdsf] lyof] . To;}n] g]skfn] /fv]sf dfu / lgjf{rgnufotsf ljleGg /fhgLlts k|ltlglwx¿n] b]z hgtfsf] kIfdf xf] O g . To;} n ] ;/sf/n] cfˆgf]
ePsf]n] PsLs[t hgqmflGtdf uf]na4 cWoIftf, l8NnLsf] :jfut dgtJo tTsfnLg cf]nL ;/sf/;Fu ePsf] ;Gbe{sf] rfkn]ubf{ y'gfdf /x]sf g]tf lg/Gt/ cfjfh p7fpFb} cfpg' ePsf] lg0f{onfO{ lz3| sfof{Gjogdf nu]/
x'g' kg]{ jtfpb} bnfn k'h F Ljfbsf] / cg'ksf] ;~rfngdf sfo{qmd tLga'Fb] ;xdltsf] sfof{Gjog vf;} tyf sfo{stf{x¿nfO{ tTsfn l/xf 5 . pgLx¿sf] ;+Vof sd ePsf sf/0f hgdfg;df ;sf/fTds k|efj kfg]{
cGt gu/L dhb'/x?n] d'Qm x'g' g;Sg] ;DkGg ePsf] lyof] . cK7] / f] laifo xf] O g . ;/sf/df u/]/ pgLx¿dfly nufOPsf] d'4f ;/sf/n] pgLx¿sf dfu / egfO{sf] k|of; ug'{ h?/L 5 .
@)&( ;fn c;f]h @ ut] cfOtaf/ 3
dfcf]jfbL s]Gb|sf g]tf g]skfdf k|jz]
ax'dt e'm08 ls 5'r'Gb|fsf] tf“tL <
^( ;b:oLo s]Gb|Lo ;ldltaf6
knfog ePsf !! hgf JolQmn]
kf6L{af6 h;/L klg cnu x'g] lgisif{
lgsfn]/ ts{x¿ vf]Hg] km'6jfbL tl/sfnfO{
;lrjfnodf a;]sf g]tfn] kf6L{ lg0f{o /
g]qT[ jsf lj?4 aflx/sf ;~rf/dfWoddf
;[ h gfTdstfsf g;f ;' s ] s f
h8;"qjfbLx¿n] slt l56f] :d/0f–zlQm
sf7df8f}F . dfcf]jfbL s]Gb|sf b'O{ hgf lhNnf:t/Lo g]tf ;f] kf6L{ kl/Tofu
ub}{ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{df k|jz ] u/]sf 5g\ . alb{ofsf] ;b/d'sfd u'nl/ofdf
cfO{tjf/ ePsf] Ps sfof{qmdsf aLr g]skf -dfcf]jfbL s]Gb|_ kl/Tofu ul/
gf/b Kofs'/n] / lbk]Gb| Kofs'/n] g]skfdf k|jz ] u/]sf x'g\ . pgLx¿nfO{ g]skf
alb{ofsf lhNnf ;]qm]6/L u0f]z rf}w/L]n] clj/ cfj/0f u/L g]skfdf k|jfz
cfk"mx¿nfO{ ax'dt eGb} lx8]sf 5g\ . nfu" u/] . To;sf nflu e|d 5g]{ / qmflGt, tyfgfd af]Nb} lxF8g\ ' / sfo{stf{nfO{ kf6L{ u'dfpF5g\ eg] Pd;L;L lj?4sf] ;‹if{
pgLx¿sf] bfjL g t ul0ftn] k'li6 ub{5 kf6L{ / g]qT[ jdfly cfqmd0f ug]{ tl/sf 5f]8/] cnu x'gk' 5{ eGb} lxF8g\ ' eg]sf] x'bF f;Dd klg sfo{lbzf Psbd} ;xL /
j}1flgs ePsfn] xfd|f] kf6L{ b]zsf]
clgn zdf{ j}slNks zlQm aGg ;kmn ePsf],
hgtfn] e/f];f ug]{ kf6L{ ag]sf], g]qT[ j
nf]sk|Lo / :yflkt ePsf] eGb} /fi6«kltsf]
;'bz{g–s~rg k|jl[ Qsf] r'gfj n8\gk' g];{ Ddsf wf/0ff /fVg] uy]{ .Æ
olb sfo{lbzf l7s nfu]sf] lyPg eg]
sf/0f j}B ;d"x klg logLx¿ kf6L{df lsg cfPsf lyP t <
u/fPsf x'g\ . gjk|jz
] L gf/b / lbk]Gb|n] g]skf -dfcf]jfbL s]Gb|_ ca dfcf]jfbL
xfdLn] ls/0f;Fu nfdf] ;‹if{ ub}{ lzju9L
cGt/lj/f]wsf] gofF e"dl/df e]nf eO/xFbf s~rg e]nf 5f]8/] ls/0fsf]
ljrf/ / l;4fGtdf gePsf] / l;4fGtlxg kf6L{ ePsf] atfP .
pgLx¿n] dfcf]jfbL s]Gb| gftfjfb s[kfjfb ;Fu} e|i6frf/, bnfn sldzg
km:g] b]lv+b5} . :yfoL lkjL a}7sdf lj/fhdfg lyP . ;'bz{g
t k|r08n] sf/jfxL u/]kl5 ef}t+ fl/b}
3';vf]/x¿sf] ;+/If0f ug]{ kf6L{df kl/0ft ePsf] bfjL ub}{ qmflGtsf/L
ljrf/ / gLlt af]s]sf] kf6L{ g]skf dfq b]v]sfn] dfcf]jfbL s]Gb| kl/Tof
;ldltdf PSn} k/]sf ls/0f w]/k} l5 cfPsf x'g\ . lzju9L e]nf;Dd
k'Ubf qmflGtsf/L wf/f lgdf{0f eO;s]sf]
u/]/ g]skfdf k|j]z u/]sf] atfP . :jfut;Fu} lhNnf ;]qm]6/L rf}w/Ln]
a}1flgs ;dfhjfbL Joj:yf Nofpg o'jfx¿sf] dxTjk"0f{ e"ldsf /xg] /
;'bz{g–s~rgnfO{ NofP/ lyof] . lzju9L e]nfsf] dd{af]w gug]{
t/ 5nkmnkl5 sfo{lbzf l:jsf/ ug]{
e|ddf k/]/ c? kf6L{df nfu]sf o'jfx¿ l9nf] rfF8f] cfˆgf] kf6L{df kmls{g]
bfjL ub}{ bnfn ;+;bLo Joj:yf eg]sf] v;Lsf] 6fpsf] b]vfP/ s's'/sf]
;xf/f vf]Hb} 5g\ . /fdl;+x– ul/Psf] ;Gbe{ uf}8+ f] 9's/] cfqmd0f ug]
xf] /x]5 .
df;' a]Rg] ynf] ePsf] / ;+;bLo Joj:yf g]kfndf c;kmn ePsfn] To;sf]
7fpFdf j}1flgs ;dfhjfbL Joj:yf cfjZos ePsf] atfP .
uf}/jx¿n] Tof] a'‰g] g} eP . ;'bz{g–s~rg gfdwf/L 5'rG' bfn]
g]q[Tjdfly cy{jfbL ePsf] cf/f]k
pgn] /fi6«3ftL Pd;L;L / P;=lk=lk sf lj?4 ;Dk"0f{ /fi6«jfbL, b]zeQm
/ qmflGtsf/L zlQmx¿ n8\gs ' f] ljsNk gePsf] klg atfP . ;f] qmddf e]/L
h;n] ;'bz{gsf] g}lts nufPsf 5g\ . dhb'/ cfGbf]ngnfO{
s0ff{nL ;fwf/0f zfvf ;]qm]6/L wd{/fh ;'gf/ -lw/]Gb|n_] klg gjk|az ] Lx¿nfO{
/fhgLlts cfGbf]ngaf6 k[ys /fVg
:jfut u/]sf lyP eg] pQm sfo{qmdsf] ;~rfng clvn -qmflGtsf/L_
w/ftnsf] k|Zg p7fPsf vf]Hg] ?;L ;+zf]wgjfbnfO{ n]lggn]
alb{of lhNnfsf cWoIf xl/ Kofs'/]nn] u/]sf lyP .
…cy{jfbLÚ eGg'ePsf] lyof] . xfd|f]
5g\ . ;'bz{g–s~rgn] eg] ;Gbe{df Tof] ax;sf] uf]? a]rs ] f] ;fOgf]
klg 5}g . pgLx¿sf] aa'/f] r]tgfsf]
sf7df8f}+ dxfgu/leq ;'tL{hGo kbfy{ ;]jg ug{ lgif]w
…dxflwj]zgkl5 uf}/j / ls/0fnfO{ Joj:yfkg u/]/ g]qT[ j cfk"mx¿n] ljifodf kfl/t k|:tfj eG5, …oL sf7df8f}F . sf7df8f}F dxfgu/kflnsfn] ;fj{hlgs If]qleq c;f]h !
c/fhsnfO{ zAb rf]g{ / e6\ofpg dfq ut]b]lv w'dkfg lgif]w u/]sf] 5 . dxfgu/kflnsfn] laxLaf/ Ps ;"rgf
lng]Ú lbjf–:jKg afF8/] sfo{stf{ y]Ug vf]Hb}5g\ . cflv/ 5'rG' b|fsf cfpF5 . t/ of] zAbsf] cy{ s] xf] / lgsfn]/ c;f]h ! ut]b]lv ;fj{hlgs :yndf r'/f]6, la8L, l;uf/, tdfv',
s;sf nflu k|of]u x'G5 eGg] x]Ssf ;'Nkmf, sSs8, sRrf ;'tL{, v}gL u'6v \ f jf To:t} k|sf/sf cGo kbfy{ ;]jg
tfFtLsf] uGtJo h'7N] gf;Dd t xf] Û /fVg klg la;{G5g\ . === jf:tjdf of] ug{ k|ltaGw nufOPsf] hgfPsf] 5 . ;fj{hlgs :ynnfO{ w'dkfg / ;'tL{hGo
dgf]cft+s klg xf] . lsgls jf:tljs kbfy{dQ ' m If]q 3f]if0ff ug]{ k|of;nfO{ ;xof]u ul/lbg klg dxfgu/kflnsfn]
t j}rfl/s lx;fan] g} k'li6 ub{5 . tL k|of]u u/] . ha lgot g} k'm6fpg] tNnf]:t/sf] cj;/jfb xf] . sfo{stf{n] h'emf? cy{jfbeGbf lg tn e|i6 ;a};Fu cfu|x u/]sf] 5 . sfg'g, ;bfrf/ / ;fj{hlgs lxt tyf enfOsf
s]jn kmG6'; / 5'rG' b|fsf] tfFtL ePsf eO;s]kl5 ToxfF ljrf/, l;4fGt, gLlt, kf6L{ k'm6fpg' x'bF g} , ax; ug{k' 5{ eGg] cy{jfbL t pgLx¿nfO{ ldNg] zAb xf] . lx;fan] sf7df8f}F dxfgu/kflnsfnfO{ w'dkfg tyf ;'tL{hGo kbfy{dQ ' m If]q
5g\ . xfd|f] kf6L{af6 lgisflzt ePsf ;+odtfsf] s'g} dxTj /xFbg} Yof] .Æ kf6L{df t/ g]tfx¿n] cfh} lx8\gk' 5{, ef]ln g} kf6L{df r/d cy{jfb of cy{df agfpgsf] nflu hf/L ePsf] ;"rgf c6]/L ug]{nfO{ sf/afxL / hl/jfgf
tLg} 5'rG' b|fsf] tfFtLsf] ljifodf !# cf}F Ps dlxgf klg ax; gu/L, km/s dt lx8\gk' 5{ eGb} b'ik|rf/ ug{' eg]sf] xb ckf/blz{tf Pj+ ljrng 5 eg] Tof] lt/fOg] ;d]t ;"rgfdf pNn]v 5 . nlntk'/ dxfgu/kflnsfn] o;cl3g}
k" 0 f{ – a} 7 ssf lgisif{ x ¿ / (cf} + btf{ gu/L, sfo{gLltsf] ljifodf ;~rf/df bhf{sf] c/fhstfjfb, u'6jfb / k'm6jfb ;' b z{ g –s~rgsf] u' 6 leq 5 . ;fj{hlgs :yfgdf ;'lt{hGo kbfy{sf] ;]jgdf k|ltjGw nufO;s]sf] 5 .
dxflwj]zgsf] ljifodf oxfF ;+lIfKt rrf{ s'07f adg u/]/ k'm6;Dd k'Ub} xf] .Æ kfl/t k|:tfjdf ;fGble{s dfcf]sf] pgLx¿;Fu ;‹if{sf] ;'? g} oxL sf/0fn] ;"lt{hGo kbfy{ -lgoGq0f / lgodg_ ug]{ P]g, @)^* sf] bkmf $ df
ul/g]5 . c/fhgLlts 36gf ljZjdf la/n} dxfjf0fL pb[t ul/Psf] 5 . dfcf] ePsf] xf] .Æ ;f+;b x'g gkfPsf]df ;fj{hlgs :yndf ;"lt{hGo kbfy{sf] ;]jg ug{ gkfOg] Joj:yf /x]sf] 5 eg]
kf6L{sf] !@cf}+ k"0f{ a}7s cufl8 g} kfOG5 . pgLx¿n] !@cf}+ a}7sdf g} eGg'xG' 5, …dfG5]x¿nfO{ k'hF LjfbL klg x'g /f]Os/fO ub}{ lx8]sf ;/d5f8f ;'bz{gn] bkmf % df ;fj{hlgs lgsfonfO{ w'dk| fg tyf ;"lt{ ;]jg lgif]lwt If]q
g]qT[ j / kf6L{sf] lj?4 ;fj{hlgs tyf dxf;lrjsf] k|z;+ f u/]sf lyP . kf6L{ lbg';\ . pgLx¿nfO{ xfdLdfly ax'n¶L xfdLnfO{ Pdfn] k/:t cf/f]k nufPsf tf]Sg'kg]{ Joj:yf 5 .
;~rf/df cg]sy/L e|dx¿ 5l/Psf :yflkt ePsf] JofVof ub}{ lyP . kf/fn] cfqmd0f ug{, ;8sdf k|bz{g ug{, 5g\ . Tof] cf/f]k pgLx¿nfO{ g} dxËf] ;'tL{hGo kbfy{–lgoGq0f / lgodg ug]{ P]g @)^* df pNn]v ePcg';f/
lyP . Tof] b'Zdgsf] /0fgLltdf g]tT[ js} To;k|sf/sf] V?Zr]j dfsf{ z}nLsf] ljifodf xfdLdfly xft p7fpg lbg';\ . d lo kg]5 { . ;f] ;DaGwdf k|:tfjdf elgPsf] /fHo tyf ;/sf/L lgsfo, ;+:yf jf sfof{no, lzIf0f ;+:yf, k':tsfno,
sf]xL g sf]xL ;+nUg x'gk' 5{ eGg] cfz+sf k|:tfj eG5, …/fhg}lts ¿kn] Tof] xb ;f/f s'/f ug{ cg'dlt lbG5' . ;dfh 5, æk|ltlglw ;efdf ;dfg'kfltssf] tflnd jf :jf:Yo ;DaGwL ;+:yf, ljdfg:yn, jfo';j] f tyf ;fj{hlgs
lyof] . b'Zdgsf] s7k'tnL ag]/ s'g} bhf{sf] ca;/jfb xf] . o;/L x]bf{ ;f]re] Gbf hl6n 5 . ToxfF Pp6f dq ;f+;b x'g gkfPsf]df Clif wdnfsf] ;jf/Lsf ;fwg, afnsNof0f u[x, lzz' :ofxf/ s]Gb|, j[4f>d, cgfyfno,
zs'gLn] if8\oGq ul//x]sf] b]lvGYof] . sfo{gLltsf ljifodf ;‹if{ b]lvPh:tf] sDo'g, Pp6f dfq l;ofg, s]Gb|Lo ;ldltsf] Snadf ?Fb} plk|mg], s'g} klg ;'ljwfdf afn pBfg tyf Sna, ;fj{hlgs zf}rfno, pBf]u tyf snsf/vfgfsf
36gfqmdx¿n] To;nfO{ k'li6 u/] . kf6L{sf] eP klg of] dfn]dfjfbnfO{ a'‰g], ljZj u|fld0f ljsf; ljefu To:tf] 5}g, h;nfO{ 6fpsf] 3';fg{ tof/ cj;/jfbLnfO{ sfo{:ynnfO{ ;fj{hlgs :yn dflgPsf] 5 .
!#cf}+ a}7såf/f kfl/t k|:tfjdf To;nfO{ qmflGt / g]kfnL qmflGtsf] ljz]iftfnfO{ Pssf] b'Od{ f ljefhg ug{ ;ls+bg} .Æ xfd|fa] f/]df olt;Ddsf] lgr / 3[l0ft o;}u/L rnlrq 3/, ;fF:s[lts s]Gb| tyf gf6\ozfnf, xf]6n, df]6n, l/;f]6,{
:ki6 kfb}{ elgPsf] 5, …;'bz{gn] lbPsf] a'‰g]df /x]sf] b[li6sf]0f / k|jl[ Qs} n8fO{+ dfcf]n] eGg'ePem}+ cfhsf] hl6n ljZj e|d k|rf/ ug{ nfh nfUg'kg]{ xf] .Æ /]i6'/G] 6, af/, ef]hgfno, rd]gfu[x, nh, 5fq jf 5fqfjf; tyf cltly u[x,
cGtjf{tf{ / kf]lvPsf c/fhstfjfbL xf] .Æ === ====…r'gfj s]jn lgldQ sf/0f kl/l:yltnfO{ a'‰g g;Sg] dg'jfx¿sf] pgLx¿n] sfo{lbzf klg xf:ofkb 5 . /+uzfnf, se8{xn, zf/Ll/s ;'u7g, Jofofd s]Gb|, kf}8L kf]v/L tyf k'n xfp;,
;f]rx¿n] s]Gb|Lo ;ldltsf 5nkmnnfO{ jf b]vfj6L sf/0f dfq xf] . cyf{t\ tL asaf; xf] . h;nfO{ u?0f–k'/f0f jfrg kf6L{sf] sfo{lbzfsf] Pp6f zAb yk]/, l8kf6{dG] 6n :6f]/ tyf ldgL dfs]6{ , wd{zfnf tyf wfld{s :yn / ;fj{hlgs
cToGt c:j:y k|sf/n] aflx/ n}hfg] ;To s'/f xf]Ogg\ . lelq sf/0f eg]sf] ug{ cfpF5 t/ cy{ yfx} x'Gg . tL Pp6f kmfn]/ gofF sfo{lbzf x'G5 < ;jf/Lsf k|ltIffno tyf l6s6 sfpG6/ klg ;fj{hlgs :yn x'g\ .
k|jl[ QnfO{ g]tT[ j txdf hf]8g\ ] sfd u¥of] . ;'bz{g–s~rgdf ju{–;‹if{, qmflGt u'?x¿sf /rgfsf] cy{af]w ug{ g;Sg] s~rg–;'bz{gsf] lrtjg e]nfaf6 oL afx]s cGo s'g} 7fpFsf] dxTj / ;Dj]bgzLntfnfO{ ljrf/ u/L g]kfn
o;n] kf6L{ aflx/af6 rln/x]sf sfo{lbzf / o;sf] /0fgLlt / sfo{gLltnfO{ t/ jfrg dfq ug]{ kl08t x'g\ . kfl/t kfl/t k|:tfj …h};Lsf] kfqf]Ú hlt klg ;/sf/n] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]lslbPsf] cGo :ynnfO{
k|ltqmflGtsf/L xdnfx¿ :j:k"mt{ rn]sf a'‰g] / k|of]u ug]{ ljifodf /x]sf] vf]6 k| : tfj eG5, …cfTd;dk{ 0 fjfbL, dxTjxLg, lbzfxLg 5 . 5'rG' b|fsf klg ;fj{hlgs :yn dflgg] P]gdf pNn]v 5 .
xNnf geO{ kf6L{ l eqsf ;fy} To;af6 k}bf ePsf] cfly{s Pj+ cfTd;'/IffjfbL, k5f}6,] sfo/x¿n] k|bz{g tfFtLsf] ljZn]if0f ub}{ lgisif{df elgPsf] ;fj{hlgs :ynsf Joj:yfksn] cfk"m;Fu ;DalGwt ;fj{hlgs :ynsf]
cj;/jfbLx¿;lxtsf] u7hf]8df ;Ë7gfTds ljrng xf] . r'gfjL u/]sf] gfnfolskg dfq xf] . hf] h]naf6 5, x" fd|f] kf6L{ / sfo{lbzfsf] pGgtL, cfjZostf cg';f/ ljleGg 7fpFdf w"dkfg tyf ;"lt{ ;]jg ug{ gkfpg] Joxf]/fsf]
ul/Psf of]hgfa4 xdnfx¿ x'g eGg] sfo{gLlts} s'/f ubf{ ;'bz{gn] ut jif{sf] t'?Gtfsf t'?Gt} jftf{ ug{k' 5{ eGb} k|ult, nf]slk|otf / lj:jf;af6 ;"rgf ;a}n] b]Vg] / k9\g ;Sg] u/L 6fF; ug{' kg]5{ . olb To;f] gug]{ Joj:yfksnfO{
k'li6 eof] .Æ :yfgLo txsf] lgjf{rgsf] lrtjgdf ePsf] k|lzIf0fkl5 r'gfjnfO{ 56\k6fPsf] lyof] . hf] h]nd'Qm x'g lrl9Psf, x}/fg ePsf, d'/d'l/Psf, kfFr xhf/ ¿k}ofF;Dd hl/jfgf x'G5 . olb s;}n] ;fj{hlgs :yndf w"dkfg jf
ljifodf kf6L{n] Psdt -;j{;Ddt_ lg0f{o pkof]u ug{ klg ;lsG5, ;a} ljsNksf] gkfPsf]df bzy/L dfG5]x¿;Fu u'xf/ ljlR5Kt ePsf, lbdfu, vnalnPsf ;'tL{hGo kbfy{ ;]jg u/]df Joj:yfksn] tL JolQmnfO{ ;fj{hlgs :ynaf6
u/]sf] lyof] . t/ cfkm}; + d]tn] u/]sf] nflu tof/ x'g; ' \ eg]/ sfo{stf{nfO{ dfUb} lx8]sf] lyof] . hf] cfˆg} 5fofaf6 ;f/f ;fd|fHofjfbL, k'h F LjfbL tTjx¿ aflx/ lgsfNg] jf Ps ;o ¿k}ofF hl/jfgf ug]{ jf b'a} ;hfoF ug{ ;Sg] sfg'gL
lg0f{onfO{ aË\ofP/ pQ]hgfTds df]ntf]n k|lzIf0f u/]sf] k|i6} 5 . s~rgn] t cftlÍt eP/ tl;{g] cj:yf lyof] . h;n] Ps eP/ k|xf/ ug{ cfPsf 5g\ . ¿kdf Joj:yf 5 . olb ;fj{hlgs :yns} JolQm jf sd{rf/Ln] w"dkfg jf ;'tL{ ;]jg
-Odf];gn afu]l{ gË_ ug{ k'u] . ;f] :yfgLo r'gfjeGbf klg k/sf] cy{ /fVg] Ps dlxgf cufl8;Dd g]qT[ j lgisn+s k"m6jfb lelq ;d:ofh:tf] b]lvP klg u/]df cg'zf;gdf g/x]sf] ;/x dfgL ;]jf zt{ ;DaGwL sfg"g adf]lhd ;r]t
;DaGwdf kfl/t k|:tfj eG5, …t/ /fi6«klt k|0ffnLnfO{ k|:tfj agfpg'k5{ / ;j{l:jsfo{ ts{ ub{Yof] . ltg}n] o;df ;f/f df}sf s'//] df/ xfGg a;]sf u/fpg] jf cGo ljefuLo sf/afxL ug]{ Joj:yf P]gdf 5 .
;'bz{g / s~rgn] kf6L{ ;+;åfbdf uof], eGb} lx8]sf] tfh} 5 .Æ To;f] eP 5'rG' b|fsf cg]sy/L zAb k|of]u ug{' eg]sf] /hg}lts, a}/Lx¿sf] pQ]hgfTds xdnfsf] e"ldsf
g]tT[ j ;+;åfbL eof] eGb} kf6L{ lg0f{o lj?4
pleg], sfo{stf{ / hgtfnfO{ e|ldt /
tfFtLx¿sf] jf:tljstf s] xf] t < s]Gb|Lo
;ldltsf] !# cf}+ a}7ssf] k|:tfjdf
dfgl;s ljlIfKttf t xf]Og < cfz+sf
pTkGg u/]sf] 5 . pgLx¿n] cfk"mnfO{
5 .Æ g]kfnL qmflGtsf] unf /]6g\ ;'bz{g–
s~rgsf] a'O{ r9]/ Og;fO8 g]kfn
n]v, /rgf;DaGwL ;"rgf
lg/f; kfg]{ ;fy} b'ZdgnfO{ xltof/ ydfO elgPsf] 5, …olt ljifo k|i6 x'bF fx'bF } klg jfdk+yL b]vfpg] hlt;'s} 9f]ª\ u/] klg (Inside Nepal) sf] gofF cfofd
lbg] cGt/3ftL sfo{x¿ u/] .Æ !@cf}+ xfd|f] sfo{gLltnfO{ ;+;bjfb;Fu hf]8g\ ' pgLx¿sf] g;f–g;fdf blIf0fk+yL k|s6 ePsf] 5 . …If]Kof:qÚ ;fKtflxs / …hgva/Ú
a} 7 s / !#cf} + a} 7 ssf] aLrdf eg]sf] cfˆgf] ljrng / ljifofGt/0f ug]{ c/fhstfjfbsf] ljif au]sf] 5 .Æ !!cf}+ ;'bz{g–s~rg k|jl[ Qsf] sf/0f j}B
;lrjfnosf] a}7s a;]/ kf6L{nfO{ cj;/jfbL v]n dfq xf] .Æ lgjf{rgsf] / !@cf}+ a}7s;Dd sfo{lbzf ;xL / ;d"x klg cGt/lj/f]wsf] gofF e"dl/df cgnfOgdf k|sfzgfy{ /fli6«o÷cGt/f{li6«o
k4tLut ¿kn] ;~rfng ug]{ ty kf6L{ ljifodf cf–cfˆgf] wf/0ff x'G5g\ g} . t/, j}1flgs /x]sf] eGb} cfPsf ;'bz{g– km:g] b]lv+b5 } . :yfoL ;ldltdf PSn}
Pstf arfpg] ;xdtL ePsf] lyof] t/ g]qT[ j, kf6L{ Pstf / u'6 lgdf{0f u/]/ s~rg gfdw/L 5'rG' b|fsf tfFtLx¿ k/]sf ls/0f ;'bz{g–s~rgnfO{ NofP/ dxTjsf n]v, /rgf / tl:j/x¿ pknAw
a}7saf6 aflx/ lg:s]/ nuftf/ k'm6jfbL
wGbf hf/L /fv] . xb} pbf/tf / w}ot{ f
hfg] k"m6jfb cs}{ ljifo xf] . sfo{stf{
ax;, Pstf / ¿kfGt/0f rfxg], g]tfx¿
crfgs sfo{lbzfsf] lj?4 plqPsf
5g\ . kf6L{ / g]qT[ jsf] lj/f]w u/]kl5
;xf/f vf]Hb} 5g\ . /fdl;+x–uf}/jx¿n]
Tof] a'‰g] g} eP . h;n] ;'bz{gsf] g}lts
u/fO{ ;xof]u k'¥ofpg' x'g OR5's ;a}df
ckgfpFbf klg Pstf sfod ug{ ;Dej
ePg . lsgsL pgLx¿ kf6L{ ljefhg
cyf{t\ ;'bz{g / s~rg k'm6fpg rfxg]
cj:yf eof] . km'6jfb / b'Zdgsf
sfo{lbzfsf] klg lj/f]wdf plqg'kg]{ afWotf
pgLx¿df 5 . csf]l{ t/ ls/0fsf] b}nf]df
w/ftnsf] k|Zg p7fPsf 5g\ . ;'bz{g–
s~rgn] eg] …dxflwj]zgkl5 uf}/j /
cg'/f]w ul/G5 .
ug]{ lg0f{odf k'lu;s]sf lyP . kfl/t
k|:tfj ;f] ;DaGwdf eG5, …t/ ;'bz{g
Ph]06nfO{ ldq b]Vg] k|jl[ Q b[li6–e|d lyof] .
k|:tfjdf k"m6jfbL tTjx¿sf] ;DaGwdf
nDk;f/ kg{ klg Tolt u'g nufpg
pgLx¿ afWo 5g\ .
ls/0fnfO{ Joj:yfkg u/]/ g]q[Tj
cfk"mx¿n] lng]Ú lbjf–:jKg afF8]/ If]Kof:q k|sfzg s]Gb|
/ sGrgdf To;sf] Ps/lQ ulDe/tf / elgPsf] 5, …lj8Dagf lrtjg ;'bz{g / s~rg u'6sf] tf}tkmL{ sfo{stf{ y]Ug vf]Hb}5g\ . cflv/ yfkfufp“, sf7df8f},+ kmf]gM (*$!$)#*%!
;da]bgf b]vfk/]g . pgLx¿n] lgisif{af6 k|lzIf0fkl5 sfo{stf{n] ;+odtfsf] ;fy c;+ult / lj/f]wfef; 5 . cf7f}+ s]Gb|Lo 5'rG' b|fsf tfFtLsf] uGtJo h'7N] gf;Dd E-mail : chhepyastra@gmail.com
ljZn]if0f ug]{ ljlw k|of]u u/] cyf{t\ sfdx¿ cufl8 a9fpg vf]Hg] t/ ;ldltsf] !# cf}+ a}7s eG5, …oL t xf] Û janakhabar@gmail.com
4 @)&( ;fn c;f]h @ cfOtaf/

g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ k;f{sf] ;]qm6] /Ldf lkm/f]h cfnd g]skf h'Dnfsf] ;]qm]6/Ldf /f]sfo j}1flgs ;dfhjfbL Joj:yf :yfkgf ug]{ clGtd nIodf k'Ug] atfP . b]zsf]
jt{dfg kl/j]znfO{ dWogh/ ub}{ xfd|f] kf6L{n] ;Zn]l;t u/]sf] PsLs[t
hgqmflGt df hgtfx¿ uf]na4 x'g ;a}n] cf–cfˆgf] 7fpFaf6 gofF hf]; /
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ k;f{sf] bf]>f] lhNnf ;Dd]ngn] lkm/f]h sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ h'Dnfsf] t];|f] lhNnf ;Dd]ngn] zQm
cfnd ;]qm]6/L /x]sf] !% ;b:oLo lhNnf sld6L lgjf{lrt u/]sf] 5 . pQm /f]sfosf] g]t[Tjdf !% ;b:;Lo lhNnf ;ldlt lgjf{lrt u/]sf] 5 . hfFu/sf ;fy nfUg sfo{stf{nfO{ pgn] lgb]l{ zt u/]sf lyP . pgn] eg], …bnfn
;Dd]ngdf xhf/f}+ hgtfsf] pkl:yltdf h'n; ' k|bz{g;lxt ePsf] ;Dd]ngdf pQm ;Dd]ngsf] pb\3f6g ub}{ g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o lj/f6n] qmflGtsf/L k'h
F Ljfbsf] cGTo gx'bF f;Dd hgtfsf d'2f sbflk k"/f x'g] 5}gg\ To;sf/0f
cfGbf]ng ;kmntf k'¥ofpg ;+u7g ;'b[9 tyf qmflGtsf/L x'g'kg]{df hf]8 cfhsf] lbgdf j}1flgs ;dfhjfb clgjfo{ / ckl/xfo{ ePsf] 5 .Æ
o;/L eJotfsf ;fy ;DkGg ePsf] P]ltxfl;s rf}yf] lhNnf ;Dd]ng
sfo{qmdsf] :jfut dGtJo afbnn] /fv]sf] lyP eg] sfo{qmdsf] ;~rfng
d]3G] b|n] u/]sf lyP . ;f]xL sfo{qmddf ;lxb kl/jf/hgnfO{ sfo{qmdsf k|dv'
cltly =lj/lxn] bf];Nnf / ;Ddfg kq ljt/0f u/L ;Ddfg u/]sf] lyof] eg]
qmflGt / kf6L{sf] kIfdf lg/Gt/tf lbg' x'g] z'e nfn, /f]l;t, clegf; /
@)&* ;fn df pTs[i6 of]ubfg lbg'x'g] d]3]Gb|nfO{ ;Ddfg ul/Psf] lyof] .

;lxb kl/jf/, h]ndf]rf{ kf/ u/]/ cfPsf of]4fx¿nfO{ ;Ddfg ul/Psf] lyof] . g]skf ;'g;/Lsf] ;]qm]6/Ldf lajz
sfo{qmddf ;fdgf kl/jf/sf] ljz]if k|:t'lt ;d]t ePsf] lyof] . sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ;'g;/Lsf] lhNnf ;Dd]ngn] lajzsf]
lhNnf ;]qm]6/L lagf]b sfˆn]sf] cWoIftf ePsf] pb\3f6g sfo{qmdsf] g]tT[ jdf !& ;b:oLo lhNnf sld6L rog u/]sf] 5 . pQm sfo{qmddf cltlyx¿
k|dv
' cltly lrtjg, dsjfgk'/, af/f, k;f{ OGrfh{ tyf kf6L{sf s]Gb|Lo g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf ;'g;/L, wgs'6f lhNnf O{Grfh{ lbk]z /fO{ df]/Ë,
;b:o ;Gb]z kf}8]n /x]sf lyP . lbP . pgn] kf6L{sf] ( cf} dxflwj]zgsf] tof/L :j¿k b]ze/sf lhNnfx¿df emfkf lhNnf O{Grfh{ ;'dg lnDa', >lds ;d"bfo g]kfsf dxf;lrj lqnf]rg,
cGo cltlyx¿df kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf /f}tx6 ;nf{xL OGrfh{ kf6L{sf lhNnf ;Dd]ng ;kmn ub}{ gofF g]tT[ j lgjf{lrt eO/xsf] atfP . g]tf cg]d;+3 qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo sf]iffWoIf sdnf lnDa", lnDa'jfg d'lQm df]rf{sf]
;d/, dsjfgk'/ k"j{ ;]qm]6/L jf6/, /fli6«o jfdkGyL d+rsf s]Gb|Lo ;b:o lj/f6n] o;} lznlznfdf h'Dnf lhNnfdf klg gofF g]tT[ j lgjf{lrt ePsf]df s]Gb|Lo ;+of]hs uh]Gb| kfn'ª\jf, laz]if sld6L ;b:o b]a s'df/ u'?ª, xs{
kjg, af/f lhNnf k"j{ ;]qm]6/L laqmd /x]sf lyP . kf6L{sf] tkm{af6 jwfO{ ;lxt sfo{sfn ;kmntfsf] z'esfdgf lbPsf lyP . lnDa" /x]sf lyP . pQm sfo{qmdsf] cltly lbk]z /fO{n] kf6L{sf] sfo{lbzf,

g]skf :ofª\hfsf] ;]qm]6/Ldf ;fu/ g]skf wgs'6fsf] ;]qm]6/Ldf w|a' yfkf sfo{qmddf k"j{ lhNnf ;lrj k|eflhtsf] klg ;xeflutf /x]sf] lyof] . jt{dfg /fli6«o /fhgLlt, cGt/f{li6o kl/l:ylt, gLlt ljlw nufot dxTjk"0f{
ljifodf k|ltlglw tyf kl/a]IfsnfO{ k|lzIf0f dGtJo /fv]sf lyP . pgn]
;/sf/n] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{;Fu u/]sf] tLg a'Fb] ;xdlt k"/f ug{'sf] ;f6f]
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ :ofª\hfsf] lhNnf ;Dd]ngn] ;fu/
;]qm]6/L /xg] u/L !% ;b:oLo lhNnf ;ldlt rog u/]sf] 5 . ;Dd]ngsf] sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ wgs'6fsf] t];|f] lhNnf ;Dd]ngn] w|'a pN6} kf6L{sf] dxf;lrj laKnj nufotsf g]tf sfo{stf{nfO{ of] bnfn ;/sf/n]
pb\3f6g ub}{ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf :ofª\hf, kj{t yfkf ;]qm]6/L;lxt !#;b:oLo lhNnf sld6L u7g u/]sf] 5 . ;Dd]ngdf kqmfp k'hL{ hf/L u/]sf]df cfklt hgfPsf] 5 . pgn] g]kfn sDo'lg:6
g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf ;'g;/L, wgs'6f lhNnf O{Grfh{ lbk]zsf] k|dv ' kf6L{;Fu u/]sf] tLg a'Fb] ;xdltnfO{ ;/sf/n] a]jf:yf u/]/ xfd|f] ;xdltnfO{
cltlydf sfo{qmd z'? ePsf] lyof] . bafpg] s'r:] 6 gug{ ;/sf/nfO{ r]tfjgL lbFb} pgn] O{6sf] hjfkm kTy/n]
pQm sfo{qmddf af]Nb} pgn] g]kfnsf ;+;bjfbL bnx¿n] /fi6«3f6L lbg /fHonfO{ xfd|f] kf6L{ hlt;'s} a]nf klg tof/ /x]sf] r]tfjgL lbP .
Pd=;L=;L=, P;=kL=kL= ;Demf}tf tyf sfo{qmd hah{:t sfo{Gjog ug{ nfu]sf]n] pgn] g]tfsfo{stf{nfO{ k|lzIf0f ub}{ b]zdf ePsf] cGo cTofrf/, e|i6frf/,

lhNnf O{Grfh{ lals/0fn] bnfn k'FhLklt ju{sf] Joj:yf ePsf]n] ;j{xf/f dx+uL, anfTsf/, Pd =l; =l; =P; = lk =lk nufPtsf] /fi6«3ft lj?4sf]
ju{sf] Joj:yf Nofpg'kg]{ / Tof] Joj:yf j}1flgs ;dfhjfb ePsf] atfP . cfGbf]ngdf Pstf a4 eP/ cufl8 a9\g / kf6L{sf] ( cf}+ dxflwj]zg ;kmn
g]kfnsf ul/j hgtfsf] hLjg:t/df tTsfn kl/jt{g Nofpg'kg]{ vfFrf] ePsf] kfg{ ;a} g]tfsfo{stf{nfO{ cf–cfˆgf] 7fpFaf6 ;xof]u ug{ lgb]{zg lbFb} ga
/ ;f]lx cg';f/ kf6L{ cufl8 a9]sf] pNn]v ub}{ Psflt/ k'm6jfbL / csf]{lt/ lgaf{lrt l6dnfO{ sfo{ ;kmntfsf] z'esfdgf lbPsf lyP .
;+;bjfbL bnx¿n] k|ToIf ck|ToIf bnfn k'FhLklt / ljb]zL x:tIf]knfO{ o;sf] lj?4df g]skfn] hgtf ;fydf lnP/ ;8s cfGbf]ngaf6 g} o:tf] cGo cltly sd/]8x¿n] sfo{qmd ;kmn kfg{ / ga lgaf{lrt sd/]8x¿nfO{
kmfO{bf x'g] sfd u/]sf]n] ;Rrf b]zelQm / /fi6«jfbL zlQmx¿ Ps eP/ /fi6«3flt kl/of]hgf s'g} klg xfntdf nfu' ug{ glbg] atfP . sfo{ ;kmntfsf] z'esfdgf dGtJo ;'dg lnDa", lqnf]rg, b]j u'?ª, sdnf
Pd;L;L, P;kLkL, dxFuL, e|i6frf/L / sfnfjhf/Lx¿sf] cGTosf] nfuL Ps g]skfn] ;/sf/;Fu u/]sf] # a'Fb] ;xdtLnfO{ O{dfGbf/Ltfsf] ;fy kfngf lnDa'n] lbPsf lyP . aGbzqdf cltyL kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf df]/Ë,
eP/ cuf8L a9\g]j]nf ePsf] atfP . u/]tf klg ;/sf/ u}/lhDj]jf/ /x]/ ;xdtL sfof{Gjog ug{'sf] ;f6f] pN6} emfkf lhNnf O{Grfh{ ;'dg lnDa'n] k|lzIf0f dGtJo /fv]sf lyP . pgn]
To;}u/L hgkqsf/ ;+u7g g]kfnsf lgjt{dfg s]Gb|Lo cWoIf tyf k|sfzg nlntk'/ lhNnf cbfntaf6 kf6L{sf] g]t[Tj nufPtsf g]tf sfo{stf{x¿ ;'g;/L lhNnfnfO{ Pp6f prfO{df p7fpgsf] nflu ga lgaf{lrt l6dnfO{
ljefusf ;b:o k|sfz 8'd|]n] hgclwsf/ ;'lglZrt ug{ j[xt\ afd tyf dfyL kqmfp k'hL{ hf/L ug{' eg]sf] b]z / hgtfsf] rfxgf ljkl/t hjh{:t ;kmntfsf] z'esfdgf lbFb} ;/sf/n] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{;Fu u/]sf] ltga'Fb]
k|ultzLn zlQmsf] Pstf cfjZos /x]sf] atfP . 8'd|]n] ;+;bLo bnx¿n] 40b lgDTofpg vf]h]sf] cf/f]k klg nufP . ;xdlt sfof{Gjog gu/] g]tfsfo{stf{x¿nfO{ hfl/ ul/Psf] kqmfp k'hL{ vf/]h
b]zsf] /fhgLlts lgsf; lbg g;s]sf] eGb} j}slNks zlQm cfjZostf pgn] ;/sf/n] hah{l:t g]skfnfO{ zflGt k'g{ 9+un] cfˆgf] kf6L{sf] sfo{ gu/] alGb sd/]8x¿nfO{ l/xfO{ gu/] b]zdf 7"nf] ;+s6 lglDtg] /fHonfO{
ePsf] / Tof] zlQm j}1flgs ;dfhjfb :yfkgfsf] nfuL nfu]sf] kf6L{ g]kfn lbzfnfO{ hgtf ;fd" lnP/ hfFbf /fHon] uNt 9+un] x]g{' Tof] /fHosf] u}x|o r]tfjgL lbPsf] lyP .
sDo'lg:6 kf6L{ g} x'g] hLsL/ u/]sf lyP . lhDd]jf/Lkg ePsf] atfpb} pgn] cfjZos k/]df hgtf;Fu Ps eP/ To;sf] aGbzqsf] cWoIf d08nsf] cWoIftf uh]Gb| kfn'ª\jfn] u/]sf lyP eg]
sfo{qmddf ;lxb tyf j]ktf kl/jf/sf lhNnf ;+of]hs gf/fo0f k/fh'nLn] hjfkm lbg] r]tfjgL ;/sf/nfO{ lbPsf] 5 . ;+rfng k|lts /fO{n] u/]sf lyP . h]:7 ;b:o ;f]d kf}8]ofnsf] cWoIftfdf
;lxbx¿sf ;kgfdf v]njf8 ug{ gx'g] s'/fdf hf]8 lbP . sfo{qmddf kqsf/ lzj pgn] galgaf{lrt ;b:ox¿nfO{ awfO{ tyf z'esfdgf lbFb} gofF g]tT[ jn] klxnf] a}7s a;L ;lrjdf ;j{;xdt 6'Ëf] nufO{ a}7sdf lajznfO{ ;'g;/L
8'dn
]| ] qmflGtsf/L zlQm Psh'6 x'g clgjfo{ /x]sf] atfP ;lxb cf]dk|sfz e'iffnsf wgs'6f lhNnfdf ePsf] / b]zdf ePsf] uNt /a}ofsf] lj?4 hlxn] klg cfjfh lhNnf kf6L{sf] ;lradf lgjf{lrt ul/Psf] lyof] . lg/af{lrt l6dnfO{
a'jf zflns/fd e'iffn nufotsf ;lxb kl/jf/sf] pkl:ylt /x]sf] lyof] . p7fpg ;sf]; / cGo cTofrf/sf] lj?4df e08fkmf]/ ug{ ;sf]; eGb} ;Dk"0f{ cltlyx¿af6 cla/ nufP/ aGb;qsf] cWoIf d08nsf] cWoIf uh]Gb|n]
lhNnf ;]qm]6/L ;fu/sf] cWoIftf / Zofd cof{nsf] :jfut dGtJo ;+u} lgaf{lrt ;b:ox¿nfO{ kf6L{sf] gLlt cg';f/ ;ky u|x0f u/fPsf lyP . sfo{qmd ;dfkg u/]sf lyP .
z'? ePsf] lhNnf ;Dd]ngn] ;fu/ ;]qm]6/L /xg] ul/ Zofd cof{n, w|j' uf}8n
sdn cfn] nufPtsf] !% hgfsf] lhNnf sld6L lgjf{lrt u/]sf] 5 . v'nf
] , g]skf wgs'6f lhNnfsf] t];|f] ;Dd]ng cfof]hs sld6Lsf ;+of]hs w'a{
yfkfsf] cWoIftf / sfo{qmdsf] ;+rfng g]skf wgs'6f lhNnf t];|f] ;Dd]ng g]skf vf]6fªsf] ;]qm]6/Ldf ;~hLj n'ª3\ n] L
;qsf] sfo{qmd ;~rfng w|'j uf}8]nn] u/]sf lyP . cfof]hs sld6Lsf ;b:o /0fs'df/n] u/]sf lyP . sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ vf]6fªsf] t>f] lhNnf ;Dd]ngn] ;~hLj

g] k fn sDo' l g:6 kf6L{ ?s' d g]skf g'jfsf]6sf] ;]qm]6/Ldf a;Gt n'‹]nL du/sf] g]t[Tjdf !% ;b:oLo lhNnf ;ldlt lgjf{lrt u/]sf] 5 .
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf lhNnf O{~rfh{ z}n;
cflyTotfdf ;f] ;Dd]ng ;DkGg ePsf] xf] .
] sf] k|dv
'

klZrdsf] ;]qm]6/Ldf rGb|axfb'/ a'9f sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ g'jfsf]6sf] rf}yf] lhNnf ;Dd]ngn]
a;Gtsf] g]t[Tjdf @! ;b:oLo lhNnf ;ldlt rog u/]sf] 5 . efb| @%
ut] a§f/ ahf/df ePsf] ;Dd]ngn] lbks tfdfª -a;Gt_ lhNnf ;]qm]6/Ldf
pQm ;Dd]ngnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]tf z}n];n] g]kfnsf] /fhgLltdf g]kfn
sDo'lg:6 kf6L{n] dfq g]kfnL ;j{xf/f ju{sf] lxtsf] nfuL pleg] kf6L{ ePsf]n]
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ?s'd klZrdsf] 5}7f}+ lhNnf ;Dd]ngaf6
;]qm]6/Ldf rGb|axfb'/ a'9f lgjf{lrt ePsf 5g . g]skf ?s'd klZrdsf] ;j{;Ddt rog u/]sf] xf] . ;Dd]ngn] @! ;b:oLo lhNnf ;ldlt rog
5}7f}+ ;Dd]ngn] o'jf g]tf rGb|axfb'/ a'9fnfO ;]qm]6/Ldf rog ub}{ @& ;b:oLo u/]sf] xf] .
lhNnf ;ldtL lgjf{lrt u/]sf] g]skf ?s'd klZrdn] hgfPsf] 5 . a'9f jt{dfg ;]qm]6/L a;Gtsf] cWoIftfdf ePsf] ;Dd]ngsf] k|d'v cltly
g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o s=clgn zdf{ -lj/lx_ /x]sf]] lyP . To:t} pQm lhNnf
;Dd]ngdf kf6L{sf] s]Gb|Lo ;b:o lr/g k'g-ldng_, s]Gb|Lo ;b:o tyf
g'jfsf]6–/;'jf lhNnf OGrfh{ ljGb', ljz]if ;ldlt ;b:o b]jfs/, g]jf d'lQm

;Dk"0f{ b]zeQm k|ultlzn gful/sx¿ g]skfdf cfj4 x'g cfu|x u/] . pgn]
g]kfnsf ;+;bjfbL bnx¿n] /fi6«3f6L Pd=;L=;L=, P;=kL=kL= ;Demf}tf tyf
clVtof/ b'¿kof]u cg';Gwfg cfof]usf …lgnlDatÚ k|d'v nf]sdfg l;+x sfo{qmd sfof{Gjog ug{ nfu]sf]n] o;sf] lj?4df g]skfn] hgtf ;fydf lnP/
sfsL{dfly ;jf]{Rr cbfntleq} sfnf]df];f] bn]/ hgsf/afxL ug]{ dWosf Ps of] s'g} klg xfntdf lkmtf{ jGb ug]{ atfP . g]skfn] # a'Fb] ;xdtLnfO{
o'jf g]tf x'g . clvn -qmflGtsf/L_ tTsfnLg s]Gb|Lo ;b:osf] x}l;otdf O{dfGbf/Ltfsf] ;fy kfngf u/] klg ;/sf/ u}/lhDj]jf/ /x]/ ;xdtL sfof{Gjog
/xbf pgL;Fu} csf{ s]Gb|Lo ;b:o k|sfz zfxL nufPtn] clVtof/ b'¿kof]u ug{s' f] pN6f] nlntk'/ lhNnf cbfntaf6 kf6L{sf] d'Vo g]tT[ j nufPtsf g]tf
cg';Gwfg cfof]usf …lgnlDatÚ k|d'v nf]sdfg l;+x sfsL{dfly ;jf]{Rr sfo{stf{x¿dfyL kqmfp k'hL{ hf/L ug{' eg]sf] b]z / hgtfsf] rfxgf ljkl/t
cbfntleq} sfnf]df];f] bn]/ hgsf/afxL u/]sf lyP . pQm sfnf]df];f] 36gfn] df]rf{sf s]Gb|Lo ;b:o lx/fnfn, ;lxb kl/jf/, clvn qmflGtsf/L g'jfsf]6
lhNnf ;+of]hs /f]lhgf nufotsf] cfltYotf /x]sf] lyof] . k|d'v cltly hj/h:t åGb lgDTofpg vf]h]sf] cf/f]k nufP . ;/sf/n] k]n]/ g]skfnfO{
a'9f / zfxLnfO{ kf6L{k+lQmdf kl/lrt agfPsf] lyof] . k|d'vdfly sfnf]df];f] cfTd;dk{0f u/fpg vf]h]sf]n] o;sf] cfjZos k/]df hgtf;Fu Ps eP/
k|xf/ ePkl5 k|x/Ln] b'a} hgfnfO{ lu/ˆtf/ u/]sf] lyof] . g]tf zfxL / a'9f clgn zdf{ -lj/lx_ pgn] sfo{stf{nfO{ k|lzlIft ub}{ hgtfsf] cfzf /
ljZjf; ;lxtsf] xfd|f] kf6L{ hgtfsf] d'lQmsf lglDt clGtd;Dd ;+3;{ ug]{ / hjfkm lbg] r'gf}tL lbPsf lyP .
em08} ! dlxgfkl5 lx/f;taf6 l/xfO ePsf lyP .
@)&( ;fn c;f]h @ ut] cfOtaf/ 5

ax'wj' | Lo ljZj / ;dfhjfb Û


cfly{s, k|fljlws / ;fdl/s b[li6n] ljZjo'4 . ljZjo'4sf] qmddf s}of] 7'nf] cGt/f{li6«o d'bf| sf]if, ljZj Jofkf/ ;+u7g h8z'qjfbsf] lj/f]w u/f} eGb} l;h{gfTds
g]skf bf]nvfsf] ;]qm]6/Ldf ch{g' of]uL
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{, bf]nvfsf] 5}6f}+ lhNnf ;Dd]ngn] ;]qm]6/Ldf
ch{g' of]uL lgjf{lrt u/]sf] 5 . …bnfn k'h F LjfbL /fHo;Qf, ;+;bLo Joj:yf /
/fi6«3ft cGTosf] lglDt lg0ff{os cfGbf]ng Û j}1flgs ;dfhjfb :yfkgfsf] nflu
PsLs[t hgqmflGtsf] lbzfdf P]ltxfl;s 5}6f}+ bf]nvf lhNnf ;Dd]ng ÛÛÚ eGg] d'n
cfhsf] ljZj zlQm ;Gt'ngnfO{ jx'wj" | Lo kl/df0fdf wghgsf] IftL x'g k'Uof] . h:tf ;+:yfX¿df cd]l/sL k|efj / k|To]If ljsf; eg]sf] k'h F LjfbL ;+;bLo Joj:yf gf/fsf ;fydf ebf} @$ ut] bf]nvf lhNnfsf] ;b/d'sfd rl/sf]6df ;DkGg
ljZjsf] ¿Kdf a'‰g ;lsG5 . vf;u/L nfvf} dflg;x¿ c+ueË x'g k'u] . o;/L g]tT[ j :yflkt x'g k'Uof] . cGt/fl:6«o / h8z'qjfbsf] lj/f]w eg]sf] ju{;3+ if{, ePsf] xf] . ;Dd]ngsf] pb\3f6g ;df/f]x k"j{ ;of}+ hg;d'bfox¿sf] ¥ofnL k|bz{g
lzto'4sf] cGTo, zf]leot ;+3sf] lj36g k'h
F LjfbL pTkfbg k|f0ffnL cGtu{t x'g] e'Qmfgsf] dfWod 8n/ x'g uof] . ljZjsf ank|of]u / ;j{xf/f /fHo;Qfsf]
/ k'jL{ o'/f]kdf ;dfhjfbL /fHo;QfX¿df o'4sf ljlel;sfX¿n] k'¥ofpg] gf]S;fgL;Fu} xhf/f}+ :yfgX¿df g]6f] ;]gfnfO{ t}gfy kl/Tofusf] af6f] lng k'u] .
ePsf] k|ltqmflGt;Fu} () sf] bzskl5sf] ljZjsf zlQmzfnL sxlnPsf b]zX¿sf] ul/b} nluof] . k|fs[lts >f]t / ;Dkbf @! cf} ztfAbLsf] klxnf] bzs;Dd
;donfO{ Psw|j" Lo jf cd]l/sLw|j" Lo zlQm ;dLs/0f / zlQm ;Gt'ngdf klg Pad\ bIf dfgjLo ;|ft] dfyL cd]l/ls cfO{kU' bf cd]l/sfn] cfˆgf] k|0ffnL;Fu
c;xdt ljrf/, b]z / zlQmsf lj?4
z]/axfb'/ ljZjsdf{ ls æxfd|f] kIfdf ls t xfd|f lj?4Æ eGb}
lgs} 7"n7"nf bdg / kmfl;jfbL cleofg
rnfof] . O/fs, O/fg, l;l/of,
kl5Nnf] s]xL ;do otf clGtd ckmuflg:tfgnufotsf b]zX¿df p;n]
dfG5] dflgPsf] gjpbf/jfbL u/]sf cfttfoL cfqmd0fX¿ of]
k'h
F Ljfbdf ;d]t ;DxfNg g;lsg] cleofgsf 7f]; pbfx/0fX¿ x'g . t/
bf];f| ] bzs;Fu} l:ytL km]l/b} uPsf] 5 .
u/L ;+s6sf sf]lknfx¿ x'ls{b} 5g cd]l/sL ;fd|fHojfbla?4 c? k'h F LjfbL
eg] of] ;du| Joj:yfsf] ljsNkdf zlQmzfnLX¿b]lv s]xL ;dfhjfbL
zlQmX¿;d]t cfly{s, k|fljlws / ;}Go ul/Psf] lyof] . kGr]afhf / emfFsL;lxt ePsf] pQm k|bz{g bf]nvf lhNnfsf]
;dfhjfbdfq} clGtd / dfgj Pad\ lx;fan] ;d]t 6Ss/ lng;Sg] 7fpFdf ;b/d'sfd rl/sf]6sf] rl/£ofËaf6 z'? eO{ ;ftbf]af6f] rf]s x'bF } ;8s ljefu
k|sl[ t s]lGb|t Joj:yf x'g;S5 eGg] cfOk'u]sf 5g\ . cd]l/sL 8n/sf] u]6 k'u/] k'gM ;ftbf]af6f] rf]s x'bF } rl/£ofË;Dd k'us ] f] lyof] .
s'/f :yflkt x'bF 5} . gjpbf/jfbL ljsNkdf cGo d'bf| sf] lasNk cufl8 k|dv' clylt kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o Pjd\ bf]nvf lhNnf OGrfh{ k|d] bgf{n
cfpg', ljZj j}Í, cfOodPkm / ljZj -ljsNk_ af6 ^ j6f bLk k|Hjng u/L pb\3f6g ePsf] ;Dd]ngsf] cWoIftf
Joj:yfsf ;dy{s lrGtsx¿b]lv Jofkf/sf] lasNkX¿ cufl8 cfpg', lhNnf ;]qm]6/L ch{g' of]uLn] u/]sf lyP . sfo{qmd ;+rfng lhNnf ;lrjfno
k'h
F LjfbL k|0ffnLsf ;dy{s j'l2lhjL, /l;og / sf]l/ogX¿X¿ ;}Go / k|fljlws ;b:o /fhs'df/ nfld5fg]n] / :jfut dGtJo lhNnf ;lrjfno ;b:o /fhg
Psy/L ;dfhzf:qLx¿ / b[li6n] k|lt:kwL{ x'g', cy{tGqsf wg'sn ] ] u/]sf lyP . To:t} cltlyx¿df kf6L{sf ljz]if ;ldlt ;b:ox¿ ofbj
;dl:6ut ;"rsdf lrlgofFX¿ plbodfg bfxfn, ;+hLk g]kfnL, cg]/f:jljo" -qmflGtsf/L_ sf g]t[ k|lhgf bgf{n / ;lxb
cy{zf:qLx¿n] ;d]t of] ljZjzlQmsf] ¿Kdf cfpg vf]Hg', kl/jf/x¿sf] pkl:ylt lyof] . lhNnfsf ljleGg If]qaf6 hgtfsf] pT;fxhgs
;RrfOnfO{ :jLsf/ ul//x]sf] b]lvG5 ljZjzlQmsf] s]Gb| ca o'/f]k cd]l/sfaf6 Pj+ eJo ;xeflutf /x]sf] lyof] .
Plzoflt/ :yfgfGt/0f x'g] ;+efjgf a9\b} ;Dd]ngsf] pb\3f6g ;df/f]xdf z'esfdgf dGtJo /fVb} k|dv ' cltly k|d]
/ ljBdfg pTkfbg ;DaGw cGtu{t hfg' / cd]l/sL ;dhJoj:yfdf gofF – bgf{n -ljsNk_ n] of] ;Dd]ng bnfn k'h F LjfbL ;Qf / ;+;bLo Joj:yf 9fNgsf]
o;sf] lbuf] ;dfwfg e]§fpg;d]t gofF ;+s6X¿ d8fl/b} hfg' nufotsf lgldQ lg0ff{os ;+3if{sf] pb\3f6g ePsf] atfP . cfˆgf] dxTjk"0f{ egfO{sf
c;+ej 5 . cfhsf] of] afXo kl/l:yltsf] ;Dos ljZn]if0f;lxt g]kfndf ;dfhjfbL cfGbf]ngsf laz]iftfX¿n] ca ljZj Psw|j" Lo xf]Og qmddf pgn] dfn]dfjfbL larf/sf] /Iff, ljsf; / k|of]u ub}c { fPsf] / kf6L{sf]
ls ax'wj" | Lo ljZj / gofF zlQm ;Gt'ngsf] :yfkgfsfnb]lv g} PsLs[t hgqmflGtnfO{ b[9tfk"js { g]kfnL wtL{df ;+rfng
nflu cfTdut tof/Lsf] lbzfdf 7f]; kxn ug{' g} clxn]sf] cfGbf]ngsf] ;fy{stf l;4 x'g5] . lbzflt/ 9lNsb} uPsf] s'/f k|:6} 5 / ul//x]sf]n] clxn]sf] hglj/f]wL ;Qf lj36gsf] l8ndf k'us ] f] atfP . pgn] eg]
To;}n] xfdLn] Pp6} jfSodf eGg ;S5f} Jofs 6' g]r/ Û Jofs 6' dfs{l;{ Hd ÛÛ of] ;+s6nfO{ e/y]u ug{ / rLgnufot ca hgtfsf] zlQmzfnL cfGbf]ngsf] cfFwLa]/L of] ;QfnfO{ cGTo ug{k' 5{ /
cGo plbodfg zlQmX¿sf] pbonfO{ j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf ug{k' 5{ .Æ b]z / hgtfsf] rlDsnf] efUo / eljiosf]
ljZjsf] ¿Kdf lnOGYof] . o;sf] cy{ x]/km]/ x'bf]/x]5 . To;}sf] Pp6f pbfx/0f lgoGq0f sfod x'bF } uof] . dfgj clwsf/ /f]Sgsf nflu g} cd]l/sfn] Pdl;;L, lxb Joj:yf j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf ul/g] atfP . pgn] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{
ljZjzlQmsf] d'Voefu / s]Gb|df cd]l/sf xf], bf];f| ] ljZjo'4sf] ;dflKtkl5 x'g / k|fhftGqsf] dl;xf g} cd]l/sf xf], c+uh ]| L k|zfGt /0fgLlt / P;kLkLh:tf ;}Go / dxf;lrj ljKnjsf] g]tT[ jdf PsLs[t hgqmflGtaf6 g} g]kfndf j}1flgs
5 / c? d'ns ' x¿ pgLX¿sf] k]l/km]/L uPsf] cd]l/sfsf] pbo . efiff g} c?eGbf >]i7 / ljZjefiff xf] ;fem]bf/Ldf cfwfl/t sfo{qmd NofO/x]sf] ;dfhjfb :yfkgf ug{ ;lsg] atfpFb} j}1flgs ;dfhjfbL Joj:yfdf hgtfn]
cGtu{t kb{5g / cd]l/sf;Fu jf p;sf] bf];f| ] ljZjo'4 ;g !(#(–!($% kl5 eGg] ljDaX¿ lgdf{0f x'g yfn] . ;+;f/e/ 5 . of] g} p;sf] r/d ;+s6sf] ;+st] k|fKt ug]{ clwsf/x¿sf af/]df :ki6 JofVof u/]sf lyP . cfˆgf] dGtJosf
gLlt;Fu c;xdt x'g] r]:6f /fVg' s'gk} lg o'2df ;fd]n cGo zlQmX¿ k5f8L rln/x]sf hftLo / juL{o d'QmL klg xf] . qmddf pgn] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / g]kfn ;/sf/sf aLrdf ePsf] tLga'bF ]
d'ns ' sf nflu vt/fsf] ;+st] xf] eGg] ws]lng k'u] t/ cd]l/sf gofF zlQmsf] cfGbf]ngX¿nfO{ bdg ug{ tL cfGbf]ngnfO{ o;/L ljZj Psw| " j Lo zlQm ;xdlt k"0f{¿kdf sfof{Goog ug{k' g],{ slyt kqmfp k'hL{ t'?Gt vf/]h ug{k' g],{
efio :yflkt ePsf] lyof] . ¿Kdf cufl8 cfof] . ljrf/, /fhgLlt cft+safbsf] kl/efiff cGtu{t /flvof] . ;Gt'ngsf] 7fFpdf ax'wj" | Lo x'bF } hfg' eg]sf] e'm§f d'2fx¿ t'?Gt vf/]h ug{k' g],{ /fi6«3ftL Pd;L;L, P;kLkL ;Demf}tf t'?Gt
dfgj ;EotfX¿sf] Oltxf;df / cy{ Joj:yfsf b[l:6n] k'h F LjfbL cd] l /sL ;Eotf / tyfslyt Psflt/ k'h F LjfbLX¿aLr x'g] cfk;L vf/]h ug{k' g],{ rsf]{ dx+uL / d"No j'l4 t'?Gt vf/]h ug'kg],{ bnfn k'h F LjfbL
k|flrgsfnb]lv g} ljleq ;EotfX¿aLr k|f0fflnsf] s]Gb|df Psflt/ cd]l/sfn] uf]/fX¿afx]s c? ;a} d"v,{ c1fg / cGt/lj/f]w / l5gfemK6L k|ToIf ;txdf ;Qf / bnfn ;+;bLo Joj:yfsf] r/d\ e|i6rf/, clgoldttf, a]?h'sf] t'?Gt
cfk;L cGt/lqmof, k| l t:kwf{ / g]tT[ j u¥of] eg] csf{lt/ ;dfhjfbL c;Eo x'g] ePsf]n] c?nfO{ klg ;Eo / b]lvb} hfg' xf] eg] csf]l{ t/ ljZj 5fglag u/L e|i6rf/Lx¿nfO{ s8f sfjf{xL ug{k' g],{ /fi6«3ftL, hg3ftL,
;xcl:tTjsf] ;DaGw /xb} cfPsf] 5 . ljrf/, /fhgLlt / cy{Joj:yfsf lx;fan] ljsl;t agfpg cd]l/sL 9frfjdf]lhd zlQm;Gt'ngsf] qmddf bnfn k'h F LjfbL– e|i6rf/Lx¿nfO{ s8f eGbf s8f sfjf{xL ug{k' g]{ atfP . olb of] /fHosf] ;DalGwt
o;qmddf sltko ;EotfX¿ dfl;Psf To;sf] s]Gb|Lo efudf ;f]leot ;+3 ?; k'g;{/+ rgf ug{k' g]{ eof] . dfgf} lasf; x'g' gj pklgzjfbL pTkL8gaf6 kLl8t lgsfox¿af6 sfjf{xL gePdf cfˆgf] kf6L{n] g]tT[ j ug]{ ;+3if{sf] tfutn] ;a}vfn]
5\g, sltko lasl;t x'g k'us ] f 5g cufl8 cfof] . bf];|f] laZjo'2sf] eg]s} cd]l/lss/0f x'g' xf], ljZjsf] b]zX¿df /fli6«od'QmL cfGbf]ngX¿ cGofo, cTofrf/, e|i6rf/, clgoldttfnfO{ v/fgL agfOlbg] ;d]t pgn]
eg] sltko ;EotfX¿ cfˆgf ;dsfnLg ;dflKtkl5 pbo ePsf k'h F LjfbL v]df lasf;, /Iff / enfO{ ug]{ clGtd lhDdf cufl8 cfpg] k|an ;+efjgf klg plQs} atfP . cfˆgf] dxTjk"0f{ egfO{sf qmddf pgn] clxn]sf] ljZj kl/l:ylt, /fli6«o
;EotfX¿sf] t'ngfdf k|efjL e"ldsfdf / ;dfhjfbL v]dfaLr em08} $% jif{ g} k|sl[ tn] pgLX¿nfO{ g} lbPsf] 5 Û x'G5 . kl/l:ylt, bf]nvfsf] kf6L{n] ug{k' g]{ sfdx¿sf af/]df :ki6 JofVof u/]sf lyP
/xFb} cfPsf 5g\ . nfdf] lzto'4 rNof] . lzto'4sf] a]nf ;f]leot ;+3sf] lj36g / cd]l/sL gfkmf, ;:tf] >d / ahf/sf nflu eg] bnfn k'h F LjfbL Joj:yf, bnfn ;+;bLo Joj:yf, o;sf bnfn ;+rfnsx¿,
k'h
F L / k'h
F Ljfbsf] af/]df ;a}eGbf s}of}+ b]zX¿ ls t cd]l/sL w|j' df ls t ljZj Joj:yfsf] pbonfO{ k'h F LjfbL ;fd|fHojfbL zlQmX¿aLr x'g] cfk;L oyfl:yltjfb, ;+;bjfb, blIf0fkGyL ;+;f]wgjfb, h8;'qLo ;+zf]wgjfb, km'6jfbsf
uxg / ldxLg9Ën] cg';Gwfg u/]sf ?l; w|j' df w|j' Ls/0f x'g k'u] . sltko lrGtsX¿ d'VotM k|mflG;; km'so' fdfX¿n] k|ltåGåLtfsf sf/0f pTkLl8t b]zX¿ lj?4df lgd{dtfk"js { ;+3if{ ug{sf lgldQ cfd Gofok|d] L b]zeQm bf]nvfnL
sfn{dfS;{sf cg';f/ k'h F LjfbL o'usf] o:tf b]zx¿ klg 5g, hf] oL b'Oj{ 6} Oltxf;sf] cGTo / clGtd dfG5]sf] ¿Kdf d'Qm x'g] Psflt/ ;+efjgf t 5b}5 . hg;d'bfox¿nfO{ clkn ;d]t u/]sf lyP . pgn] eg], …d bf]nvfaf;L hgtfnfO{
k|f/De !$ cf}+ ztfAbLaf6 ePsf] u'6af6 lg/k]If /xg vf]h] h;nfO{ kl5 dlxdfdl08t u/] . ;dfhjfbL ;Qfsf] kl5Nnf] s]xL ;do otf clGtd dfG5] ;+;bjfbL kf6L{ / g]tfx¿sf] e|ddf gkg{ / PsLs[t hgqmflGtdf nfda4 eP/
dflgG5 . ha k'FhLjfbL pTkfbg c;+nUg /f:6«X¿sf] ;d"x elgof] / c:yfoL¿Kdf ePsf] xf/nfO{ pgLX¿n] dflgPsf] gjpbf/jfbL k'h F Ljfbdf ;d]t j}1flgs ;dfhjfb :yfkgfsf] lglDt uf]naGb x'g ;a}nfO{ clkn ub{5' .Æ ;a}
;DaGwsf] lasf; eof] / jfkmaf6 rNg] cfhko{Gt To;sf] cl:tTj 5b}5 . Oltxf;sf] cGTo, ljrf/wf/fsf] cGTo, ;DxfNg g;lsg] u/L ;+s6sf sf]lknfX¿ kf6L{ leqsf b]zeQm k|ultzLn qmflGtsf/L ;fyLx¿nfO{ cfˆgf] kf6L{ ;b}j
OlGhgsf] cfljisf/ ePkl5 o'/f]kdf ldvfOn uf]jf{rf]eåf/f k'g;{/+ rgf - lglj{rf/wf/fs/0f jf k'glj{rf/wf/fs/0f x'ls{b} 5g eg] of] ;du| Joj:yfsf] :jfut ug{ tof/ /x]sf] atfP . of] ;Dd]ngsf] pb\3f6g ;df/f]xdf eg] ;+hLk
laz]ift j]nfotdf cf}Bf]lus qmflGtsf] k]/:] qf]Osf_ / v'nfkg -Unf;gf]:t_h:tf eGb} k'hF Ljfbsf] cGToxLg ljhosf] ¿Kdf ljsNkdf ;dfhjfbdfq} clGtd / dfgj g]kfnLn] z'esfdgf dGtJo /fv]sf lyP .
ljhf/f]k0f x'g k'Uof] . x:trflnt cf}Bf]lus dfGotfX¿ cl3 ;fb}{ ;dfhjfbsf] af6f] ljho pT;j dgfP . pgLX¿sf cg';f/ Pad\ k|sl[ t s]lGb|t Joj:yf x'g;S5 ;Dd]ngsf] aGb ;q ;df/f]xdf $&$ hgf k|ltlglw, ko{jI] fssf] pkl:ylt
pTkfbgsf] :yfg d]lzgn] lng k'Uof] . 5f]8k] l5 ;f]leot ;+3sf] ktg eof] . clGtd dfG5] eGgfn] *) sf] bzskl5 eGg] s'/f :yflkt x'bF 5 } . gjpbf/jfbL /x]sf] lyof] . pQm aGb ;q ;df/f]xdf /fhg wg's,] /fhs'df/ nfld5fg], a;'g
ha xftn] ug]{ sfd d]lzgåf/f x'g yfNof] k'h
F LjfbL k|0fflnsf] g]tT[ j ul//x]sf] ;fd|fhjfbLX¿n] cuf8L lnP/ cfPsf] Joj:yfsf ;dy{s lrGtsX¿b]lv yfdL /x]sf] tLg ;b:oLo cWoIf d08n ag]sf] lyof] . pQm cWoIf d08nsf]
:jeflas¿Kdf pTkfbg / pTkfbsTjdf cd]l/sL w'j{ Pp6f dxfzlQmsf] ¿Kdf gjpbf/jfbL k'h F Ljfb xf] eGg] cy{ nufP . k'h
F LjfbL k|0ffnLsf ;dy{s j'l2lhjL, tkm{af6 /fhg wg'sn ] ] aGb ;q ;df/f]xsf] ;~rfng u/]sf lyP . pQm aGb ;qdf
ef/L j[l4 x'g k'Uof] . l;ldt pTkfbgsf] /xg k'Uof] / o;}nfO{ tTsfnLg cy{zf:qL, of] g} clGtd / lglj{sNk Joj:yf xf] / of] Psy/L ;dfhzf:qLX¿ / ch{g' of]uLn] …bnfn k'h F LjfbL /fHo;Qf, ;+;bLo Joj:yf / /fi6«3ft cGTosf]
7fpFdf 7"nf] kl/0ffddf x'g] pTkfbgn] lnof] ;dfhzf:qL / /fhlglts lj1fgsf slxNo} dg]{ 5}g . of] qmd ha cufl8 cy{zf:qLX¿n] ;d]t of] ;RrfOnfO{ lglDt lg0ff{os cfGbf]ng Û j}1flgs ;dfhjfb :yfkgfsf] nflu PsLs[t hgqmflGtsf]
/ ca k'h F Lafbsf nflu ;:tf] >dsf] cWotfX¿n] Ps w|j' Lo ljZjsf] ;+1f a8\b} uof] ta ;+;f/e/L ;dfhjfbL / :jLsf/ ul//x]sf] b]lvG5 / ljBdfg lbzfdf P]ltxfl;s 5}6f}+ bf]nvf lhNnf ;Dd]ng ÛÛÚ eGg] zLif{ssf] /fhgLlts
vf]hL ug{k' g]{ eof] . gfkmfsf nflu lbP . cd]l/sfsf] ljZjdf Ps w'js { f] qmflGtsf/L sDo'lg:6 elgPsf kf6L{ / pTkfbg ;DaGw cGtu{t o;sf] lbuf] k|ltj]bg k]z u/]sf lyP eg] pQm k|ltj]bg Psdtn] kfl/t ePsf] lyof] .
ljZjahf/sf] vf]hL ug{'kg]{ eof] . ¿Kdf pbo ePkl5 p;Fu /fhgLlts, g]tfX¿n] ;d]t Psw|"jLo ljZjdf ;dfwfg e]§fpg;d]t c;+ej 5 . cfhsf] tTkZrft aGb ;q ;df/f]xdf k|dv ' cltly k|d] bgf{n -ljsNk_ n] ch{g'
o;qmddf g} j]nfot, :k]g, c:6«Lof, xË]/L, cfly{s / kmf}hL lx;fan] k|lt:kwf{ ug]{ ;dfhjfbL qmflGt ug}{ g;lsg] jf z;:q of] afXo kl/l:yltsf] ;Dos of]uLsf] g]tT[ j -;]qm]6/L_ df #! ;b:oLo bf]nvf lhNnf ;ldltsf] k|:tfj k]z
O6fnL, k|mfG;, hd{g / hfkfgh:tf ;fdYo{ sf]xL gePsf] h:tf] b]lvof] . qmflGt t emg c;+ej ePsf] eGb} ;+;bLo ljZn]if0f;lxt g]kfndf ;dfhjfbL u/]sf lyP, pQm k|:tfj Ps dtn] kfl/t ePsf] lyof] . tTkZrft lgjf{lrt
;fd|fHojfbL b]zX¿sf] pbo eof] / kl5Nnf] ljsl;t k|ljlw, dfgj clwsf/sf] k|0ffnLdf zflGtk"0f{ k|lt:kwf{sf] nfOg cfGbf]ngsf nflu cfTdut tof/Lsf] ;ldltnfO{ ofbj bfxfnn] awfO{ dGtJo lbPsf lyP . pQm ;Dd]ngsf] pb\3f6g
pgLX¿aLr gfkmfsf nflu x'g] k|lt:kwf{df kl/efiff / /Iff, u} / ;/sf/L ;dfTg k'u] / To;sf] g]kfnL cfofd eg]sf] lbzfdf 7f]; kxn ug{' g} clxn]sf] ;df/f]x / aGb ;qdf hgjfbL snfsf/x¿n] cfwf bh{g k|:t'lt k|bz{g u/]sf
o'2, lx+;f, zf]if0f, dGbL h:tf dfgjtf ;+:yfX¿dfkm{t\ t];f| ] ljZjsf b]zx¿sf] hah / dbg e08f/L lyP . pgn] cfGbf]ngsf] ;fy{stf l;4 x'g5] . To;}n] lyP . o;/L g]kfn sDo'lg:6 kf6L{, bf]nvfsf] P]ltxfl;s 5}6f}+ lhNnf ;Dd]ng
lj/f]wL s'sd{X¿ cGtlg{lxt x'g k'u] / ;fdflhs, /fhgLlts / cfly{s hjh¿kL k'h F LjfbL k|hftGqsf] lzif{s g} xfdLn] Pp6} jfSodf eGg ;S5f} Jofs 6' ;fgbf/ / eJo ¿kdf ;DkGg ePsf] lyof] .
To;sf] Pp6f pTsif{ lyof] k|yd / låtLo ;+/rgfX¿sf] ;dfof]hg, ljZj a}s + , df;{jfbsf] l;h{gfTds lasf; u/f}, g]r/ Û Jofs 6' dfsl{;Hd Û Û
6 @)&( ;fn c;f]h @ cfOtaf/

æ;f]r abnf},“ lhGbuL abnf}Æ“

ljZjsf] ;j{>]i7 k|]/0ffbfoL lrGtg


cfh d]/f] xftdf a|fog 6]«;Lsf] uP . pgsf] sfd b]v/ af]; k|;Gg l;Sg ;Sg'xG' 5, h'g tkfO{n + ] l;Sg' cWoog u/] . d}n] l;Sg] snf ckgfPF . tkfO{+n] cfk"mleq kl/jt{g Nofpg' / sfd ug{ ' ; \ , rfx] tkfO{ + n fO{
ljZj k|l;4 s[ltæ;f]r abnf},F lhGbuL eP / pgn] pgnfO{ oxL sfd c? kg{] xf] .Æ of] l;4fGtn] tkfO{n
+ fO{ Ps Tof] 7"nf] /x:o k5{ . of] d]/f] nflu ;a}eGbf 7"nf] nflu/x]sf] xf];,\ tkfO{+ ;fFrf] af]ln/xg'
abnf} F Æ /x] s f] 5 . /fO{ 6 y6 w]/} ug{ k|f]T;flxt u/] . l56} pgL o:tf] af6f] b]vfpg] 5 hxfF tkfO{+ dnfO{ nfUof], d tL dflg; dWo] vf]h lyof] . ePsf] 5 of ;lhnf] af6f] ckgfO{/xg'
klAns]zg4f/f k|sflzt of] k':ts cfˆgf] af];sf] gAAf] k|ltzt lr7\7L cfˆgf] eljiodf k'/f ug{ ;Sg' x'G5 . Ps lyPF h;nfO{ s] s'/f w]/} l9nf] TfkfO{ larf/sf] cgj/t k|jfx / ePsf] 5 . l56} tkfO{+sf] wf/0ff,
leqsf dxTjk"0f{ lrGtgx¿nfO{ ;/n ;DxfNg yfn] . af];n] Ps lbg of] yfxf ePsf] lyof] eg] eljio ;dw'/ cfˆgf] lbdfudf /x]sf] 5ljsf] dfWodn] tkfO{+sf] Jojxf/ b]lvg yfNg] 5 /
/ ;+lIfKt ¿kdf tkfO{+x¿sf] ;fd' s'/f dx;'; klg u/] . agfpgsf] jnflu l;Sg h?/L 5 . cfˆgf] b'lgofF lgdf{0f ug{' x'G5 . cfˆgf] tkfO{+sf] Jojxf/af6 tkfO{+sf] wf/0ff
dGyg ub} { 5 ' . o;af6 tkfO{ + dflg;nfO{ /fd| f ] ;] j f lbg' ; \ of] s'/f yfxf kfP/ / b]v]/ dnfO{ w]/} lbdfusf] jt{dfg larf/af6} tkfO{+ yfxf x'g5 ] .
r]tgzLn dxfg'efjx¿n] oy]i6 x/ sfd ;d:of ;'Nemfpg] / c?sf] crDDf nfUof] , d] / f] j/Lk/Lsf cfˆgf] eljio lgwf{/0f ug{' x'G5 . cfkm} ; Fu ;sf/fTds cfzf
dfqfdf nfe p7fpg' x'g]5 eg]/ d cfjZostf k'/f ug{] Ps df}sf xf] . dfgL;df, w]/} sd dflg;n] Tof] tkfO{s + f] jl/kl/sf] s'/fsf], Tof] afx]s ;kmn, v';L dflg; nuftf/
ljZj:t 5' . of] lstfasf] d'Vo p2]Zo lsgsL dflg;sf] ;d:of / h?/t elg/x]sf] lyP, h'g d ul//x]sf] lyPF . c? s'g} klg cy{ 5}g, h'g tkfO{s + f] cfˆgf] af/]df ;sf/fTds cfzfsf]
tkfO{s + f] ;f]r abn]/ tkfO{n + fO{ o:tf] cl;ldt 5, o;}n] tkfO{+n] of]Uotf pgLx¿ dWo] w]/}h;f] dflg; of] of] ;Fu hf]l8Psf] efjgf / ;f]rsf] Jojxf/ agfO{ /fV5g\ . pgLx¿ z'?
agfpg' xf] ls km]l/ s;}n] tkfO{+nfO{ ;flat ug{] d}Ffsf klg v'a kfO/xg' :jLsf/ uy{] ls yf]/f]sf] zAbdf, sf/0f xf] . z]S;lko/n] x]dn]6df b]lv g} ;kmn x'g] ;f]r /fVb5g\ /
s'g} klg nIo k|fKt ug{af6 /f]SGf x'G5 . efUosf] x/ 9f]sf, dflg;nfO{ æpgLx¿ w]/} xtfzfdf el/Psf] hLjg eg]sf klg 5g\, æs'g} klg s'/f /fd|f] o;}n] slxn] sfxL lg/fz x'G5g\ .
g;sf]; . tkfO{n + ] cfˆgf] dgf]j1} flgs s'g} g s'g} k|sf/n] /fd|f] ;]jf lbg] afFlr/x]sf lyP .Æ pgLx¿ o:tf] sfd of g/fd|f] x'bg} , t/ ljrf/n] To;nfo{ pgLx¿ 3f6f eGbf w]/} ljqmLaf6
:t/nfO{ slt w]/} lasl;t ug{' kg{] ;f]rsf ;fy v'N5 . nueu ;a} ul//x]sf lyP h'g pgLx¿nfO{ dg To:tf] agfO{ lbG5 .Æ sdfpF5g\ . pgLx¿ x/ cg'ejaf6
5 eg] tkfO{+ k|sl[ tsf] ck/fho zlQm Jofkf/L, hf] s'g} ;kmn sDkgL kb{}gYof], cfˆgf] of]Uotf eGbf sd Wff/0ffsf] lgod s]lx g s]lx d'Nojfg l;S5g\ . pgLx¿
em} aGg' x'g]5 . tkfO{+ p7\g] vfnsf] agfpF5g\, ltgLx¿n] klxnf klg c? tna kfO/x]sf lyP, o:tf] gftfdf ofb /fVg';, tkfO{+sf] h] wf/0ff cflv/ cfˆgf] nIo k|fKt ug{] cfzf
s'g} Hjf/ of k'/f wlt{nfO{ xNnfpg] s'g} sDklgdf sfd ul/;s]sf x'G5g\, ldng cfkmGt cNem]sf lyP h'g pgLx¿nfO{ dg x'G5, efjgf;Fu, tkfO{+sf] nflu /fV5g / pgLx¿ x/ k|sf/n] tL nIo
hf]8bf/ t'kmfg em} x'g'x'g]5 hxfF pgLx¿n] x/ ;do cfk"mnfO{ ha d o'jf lyPF / ;+3if{df h'6]sf] kl//x]sf] lyPg / o:tf] lhGbuL a:tljstf aG5 . hlt tkfO{+sf] k| f Kt ug{ s f] nflu cfˆgf] lbnf]
;kmntfsf] nflu Ps vf; aflg M sDkgLsf] nflu w]/} pkof]uL ;flat lyPF, xf/ / xtfzfsf] ;dosf of] afFlr/x]sf lyP hxfF pgLx¿nfO{ wf/0ff alnof] x'G5, Tolt g} tkfO{+sf] lbdfusf] 9f] s f x/ ;do v' n f
;kmntf kfpgsf] nflu Ps vf; ug{] t/Lsf lg/Gt/ vf]h] xf]nfg\ . l;4fGtn] d]/f] lhGbuL ablnlbof] . clnslt klg ;Gtf]if lyPg . d}n] efjgf hf]l8g] 5, To;sf] tkfO{+sf] /fVb5g\ .
afgL 5, l56} u7\g' . ;kmn dflg; wg hDDff ug{sf] nflu, h?/L cfd efiffdf s'/f ug{] xf] eg] tkfO{+ x/ ;a}nfO{ atfpg] sf];L; u/], aflx/ Jojxf/ / tkfO{+sf] hLjgdf 36\g] Efljiosf] af/]df cg'dfg nufpg]
s]xL l56} p7\5g, k9]/ cfk"mnfO{ cfwf/e"t s'/f x'g\, ;do / 1fg . eGbf w]/} a'l4dfg sf]xL 5}g / lg:sgsf] nflu pgLx¿n] p7\g] k' g{] x/ s'/fdf Tolt g} w]/} k|efj kg{] ;a} eGbf /fd| f ] tl/sf To;sf]
tof/ u5{g, of]hgf agfp5g\ / tkfO{+n] cfˆgf] hfgsf/L / 1fgnfO{ tkfO{+eGbf pTs[i6 klg sf]xL 5}g . 5 . d}n] x¿ Tof] dflg;nfO{, h'g 5 . olb tkfO{+sf] oxL wf/0ff 5, lgdf{0fdf cfˆgf] ;sf/fTds of
sfuhdf btf{{ u/fP/ cfk"mnfO{ cfpg] lg/Gt/ a9fO{ /xg' k5{, tfls tkfO{+ sf]xL tkfO{+ eGbf /fd|f] l:yltdf 5 ;'Gg rfxfGy], atfPF, pgLx¿ cfk"m4f/f tkfO{+n] ;kmn x'g' g} 5] / rfx] h] gsf/fTds ;f]raf6} u5{g . olb
lbgsf] nflu tof/ u5{g\ . xf], cfd h'g sfd ul//xg' ePsf] 5 Tof] c? o;sf] dtna s] x}g eg] p tkfO{+ lglZRfTf ul//x]sf] s'g} klg NfIo k|fKt xf];\ tkfO{+ o;df c6n /xg' x'g]5 tkfO{+ x/ kl/l:yltsf] ;fdgf, Tof]
dflg; eGbf klxnf g} sfd z'? /fd|f] xf];\ . nueu rf/;o jif{eGbf eGbf pTs[i6 5 . o;sf] dtna ug{sf] nflu h?/L s'g} klg sfd ta b'lgofFdf s'g} o:tf] s'/f 5}g, af6 s]xL l;Sgsf] nflu ug{' x'G5 eg]
ul/lbG5g\ . yf]d; h]km/;gn] eGg] klg klxnf, k|mfFl;; a]sgn] eg]sf s]an olt g} xf], tkfO{s + f] If]qdf ;kmn l;Sg ;S5g\ . o;sf] s'g} ;do ;Ldf h:n] tkfO{+nfO{ hf]8bf/ ;kmntf tkfO{+ pGgtL u/]/ cfˆgf] nIolt/
uy{,] æ;'on { ] slxNo} dnfO{ cf]5ofgdf lyP 1fg g} zlQm xf] . t/ of] x'gsf] nflu h?/L s'/f p;n] tkfO{n + ] lyPg . t/ ;fob w]/} sd dflg;n] k|fKt ug{af6 /f]SGf ;sf]; . a9\g hf/L /fVg' x'G5 . tkfO{+ Ps
;dfpg ;s]g .Æ s]xL jif{ klxnf d]/f] c+ztM;xL 5 ha 1fg nfO{ s'g} /fd|f] eGbf klxnf hfg]sf] 5 . h'g c?n] d]/f] s'/f ;'g] . olb tkfO{n + fO{ ljZjf; 5 ls tkfO{+ v';L, cfzfafbL dflg; aGg' x'g]5 .
Ps ;]ldgf/df Ps dlxnfn] dnfO{ sfddf nufO{G5 eg] ta Tof] zlQm u/]sf] 5, Tof] tkfO{+ ug{ ;Sg' x'G5 . tkfO{+ lhDd]bf/ x'g' x'G5 w]/} of]Uotf ePsf] Ps /fd|f] dflg; o:tf] dflg;, h;nfO{ dflg; cfk"m;Fu
l56} p7\bf x'g] rdTsf/sf] af/]df sxlnG5 . tkfO{+sf] sfd o:tf] 1fg o;sf] s'g} ;Ldf 5}g . d] / f] lhGbuLdf klxnf] 7' n f] xf] / tkfO{+ lhGbuLdf s]xL vf; u/]/ /fVg / p;sf] dbt ug{ rfxG5g\ .
atfPsL lyO{g . pgn] atfO{g, pgL k|fKt ug{' xf], h;n] tkfO{s+ f] sfdnfO{ of] lgod ;lhnf] 5}g, xf] lglZrt abnfa ta cfof], ha dnfO{ s] hfg' x'g]5 . ta tkfO{+sf] x/ sfddf cfsif{ s sf] lgod
l56} ;'t/] ljxfg rf/ah] g} p7\lyg\ . w]/} t]h / /fd|f] atfpg ;sf];\ . ;fbuLk"0f{ 5 . tkfO{+ klg cfk"m4f/f, s'/fsf] cg'e'lt eof] eg] d cfˆgf] o;sf] emns b]lvg]5 / cGttM oxL cfsif{0fsf] lgod, sof}F dflg;sf]
To;kl5 ljxfg ;ft cf7 ah];Dd 6]S:ff;df Pp6f egfO{ k|Voft 5, cfˆgf] nflu lgwf{l/t nIo k|fKt ug{sf nflu lgwf{l/t s'g} klg nIo k|fKt tkfO{s + f] jf:tljstf aG5 . tkfO{s + f] larf/df ;kmntf / c;kmntf b'as } f]
cfwf lbgsf] sfd a/fa/ sfd ug{] æPs n8fO{df s's'/sf] cfsf/n] s'g} nflu h?/L s'g} s'/f l;SGf ;Sg' x'G5 . ug{sf]nflu h?/L s'g} klg s'/f l;Sg cfk"mk|lt ;a}eGbf 7"nf] lhDd]bf/L ¿kdf ;a}eGbf dxTjk"0f{ x'G5 . of]
uly{g, cfd dflg;sf] sfd z'?jft km/s kfb{}g, km/s of] s'/fn] kfb{5 of] ;f]rnfO{ Ps ks l;s]kl5, dnfO{ ;S5' . bf];f| ] 7'nf] ;kmntf ta ldNof] oxL tkfO{+sf] af:tljstf aG5 . lgodn] eG5, tkfO{+ æPs hLjGt
x'g' cufa} . w]/} ;do lat]sf] 5}g sL s's'/ slt 7'nf] n8fO{df km;]sf] gf]s/L / sxfF;DDf eg] sfo{If]q g} ha dnfO{ s] cg'ej eof] eg] cfˆgf]] tkfO{+sf] cfk"mk|lt ;a}eGbf 7"nf] r'Das xf]Æ/ tkfO{+ cflv/ sf/ dflg;
pgL cfˆgf] ;xsdL{n] eGbf b'O{u'0ff 5, ædxTjk"0f{ s'/f s] x}g eg] tkfO{n+ ] abNgdf s'g} 8/ ePg . d}n] l;s] nflu c? s]xL gug{] jfnf . olb d lhDd]bf/L oxL xf] ls tkfO{+ cfk"m / cfˆgf] lhGbuLsf] kl/l:yltnfO{
sfd u/]/ b'Ou{ 0' ff tna lng yflng\ . slt 306f sfd ug{'eof], dxTjsf] lj1fkg, nufgL, c6f]df]afOn / s'g} s'/f rfxG5' eg] of] ddf g} lge{/ leqsf] wf/0ff abNg';\ tfsL o;n] cfˆgf] a+zdf ug{' x'G5 . tkfO{+ To;sf]
pgnfO{ nuftf/ pGglt ldNb} uof] / s'/f xf], tkfO{+n] tL 306fdf sfd clkm;sf] ;fdfu|L s;/L a]lrG5 . d}n] 5 ls d Tof] k|fKt ug{sf] nflu h] tkfO{+sf] cfzf / aflx/L b'lgoFFfsf] ;fydf cfˆgf] bdbf/ larf/sf]
c?n] eGbf w]/} sfd u/]sf] sf/0fn] /fd|f] agfpgsf] nflu slt ;do l/on O:6]6 ;]N; / nLlh+u / l/on h?/L x'G5 Tof] u?F . olb d]/f] s'g} cfsfFIff;Fu d]n vfcf];\ . dfWodn] tfnd] n a;fpg' x' G 5,
w]/} kfl/>lds klg lbO{of] . lbg' eof] . tkfO{+sf] ;kmntf of] O:6] 6 8] e nkd] G 6sf] sfd u/] . ;d:of of jfWotf 5 eg] of] ddf g} tkfO{+ cfˆgf] sfd b]v]/ yfxf vf;u/L tL ljrf/;Fu h;df tkfO{+
;kmn dflg; l56} p7\g] afgL s'/fdf lge{/ 5, Ps sd{rf/L of To;kl5 d}n] cfoft, lat/0f a}+lsË, lge{/ 5, To;nfO{ ;dfwfg u/f}F . d kfpg ;Sg'xG' 5 ls tkfOsf] w/0ff s] efjgfTds ¿kdf hf]l8g' ePsf]
a;fpF5g\ ;+Dejtof 5 of ;f9] 5 Ps dflnssf] x}l;otn] sDkgLsf] lk|G6LË ;+efif0f, n]vg, /]sl8+u / cfkm}df lge{/ 5' . xf] . tkfO{s + f] ;fFrf] hLjg d'Nosf] bz{g x'G5 . of] lgod of k|sl[ tsf] zlQmsf]
ah];Dd, sof} k6s of] eGbf klg dhb' / of sDkgLsf] dflnssf] sfkf]{/]6 6]«lg+usf] sfd ckgfPF . cfˆgf] lhGbuLsf] nflu lghL tkfO{+sf] sfddf x'G5 . tkfO{+ aflx/L sf/0fn] xf], tkfO{+ dgdg} dgkg{]
klxnf, km] / L tTsfn sfd z' ? x}l;otn] tkfO{+ cfˆgf] jt{dfgsf] h] h?/L 5, Tof] l;Sg';\ lhDd]bf/L :jLsf/ ug{' g} jfNosfn b'lgofFdf o:t} Jojxf/ ug{' x'G5, h:tf] s'/fsf] af/]df hlt w]/} ;f]Rg' x'G5,
ul/lbG5g\ . o;n] pgLx¿sf] sfdnfO{ sDkgLsf] nflu slt /fd|f] x/]s k6s, ha d s'g} gofF b]lv kl/kSjtfsf 7"nf] kfOnf /fVg' tkfO{+ leq} b]lv x'Gf'x'G5 / h] tkfO{+ Tolt Tof] k| f Kt ug{ ] ljifodf
lbge/sf] sfdnfO{ hf]8\bf/ ;xof]u tl/sfn] ug{ ;Sg' x'G5 . o;}n] sfddf nfUy] ta d}n] Tof] sfd;Fu xf] . of] km};nf4f/f klxnf, dflg; dg} b]lv :jLsf/ ug{' x'G5 . cfˆgf] pT;flxt /xg' x'G5 . tkfO{+{ w]/}
ldN5 . csf{]lt/ Ps cf};t AolQm tkfO{+sf] sdfO{ / tkfO{+sf] cfly{s ;DAflGwt x/ s'/f l;s]/ l56f] eGbf cfˆgf] ;d:ofsf] nflu c?sf] af:tljs wf/0ff yfxf kfpg] ;a}eGbf pT;flxt / b[9 x'g' x'g]5, tkfO{+
laxfg p7]/ sfd z'? ug{dfg} Psfw eljionfO{ lgwf{l/t u5{ . l56f] nfu' ug{] sf]l;; u/] . klxnf, cfnf]rgf, u'gf;f] u/]/ pgLx¿nfO{ /fd|f] t/Lsf xf], l/;, larlnt x'g] of Tof] nIonfO{ cfˆgf] lhGbuL lt/
306f nufO{ lbG5 . To;kl5 p sfd sfdnfO{ d' N ojfg agfpg' ; \ d :yfgLo nfOa|]/Laf6 To; af/]sf] g} lhDDf]bf/ 7x¥ofpF5 . of] km};nf bjfjsf] If0fdf cfˆgf] Jojxf/ x]g; '{ . 7Ls To;/L g} cfslif{t ug{' x'g]5,
ug{df klg OR5f JoQm ub{g} , n+rsf] cfd efiffdf eGg] xf] eg] ;kmn lstfa Nofpg] uy{] . km]/L d}n] lstfa kl5, pgLx¿ cfkm} n fO{ cfˆgf] oxL ;do x'G5 ha Tof] aflx/ cfpF5 . h;/L s'g} r'DAfsn] kmnfdsf] j:t'
af/]df ;f]r]/ of ;fFemdf clkm;af6 dflg;sf] pTkfbg Ifdtf c;kmn lsg]/ cfˆgf] nfOa|]/L agfPF . Tof] lhGbuLsf] nflu lhDd]bf/ ;a}eGbf 6]/;]+ n]V5g\, æ kl/l:yltn] s'g} dflg; cfk"mlt/ tfG5 .
kms{]/ s] ug{] eGb} ;f]r]/ a:5 . ha dflg;sf] eGbf w]/} x'G5 . ;kmn ljifo;FUf ;DAflGwt x/;+ej cl8of] dxTjk"0f{ zlQmsf] ¿kdf x]g{ yfN5g\ . agfpFbg} , To;n] dflg;nfO{ cfkm};uF
tkfO{+sf] cnfd{ aH5, ta tTsfn
p7\g; ' / ;Lwf sfddf nfUg'; . sfd
dflg;sf] afgL /fd|f] x'G5 . pgLx¿
7"nf] ;kgf b]V5g\ . pgLx¿ lnlvt
Sof;]6 lsg]/ ;'g] / x/ l;d]gf/df
pkl:yt ePF .
cfˆgf] lhGbuLsf] k"0f{ lhDDf]jf/L
:jLsf/ ug{e' Gbf klxnf tkfO{+ cfk"mnfO{
kl/lrt u/fpF5,Æ-c?nfO{ klg Û _
kl/jt{gsf] lgod ( Law of
;fj{hlgs
z'? ug{; ' . l56} p7\g] afgL a;fpg';\
/ ;a}eGbf klxnf dxTjk"0f{ sfd
nIosf ;fy sfd u5{g . pgLx¿
ToxL sfd u5{g h'g pgLx¿nfO{
ha d]/f] pd]/ #! Jfif{sf] eof]
ta d}n] k9fO{ ;Fu} cfk"mnfO{ tof/
kl/l:yltsf] lzsf/ dfGg' x'G5 . olb,
tkfO{+ cfk"mnfO{ Ps lah]tfsf] ¿kdf
change) sf] k|of]u u/]/, tkfO{+
cfk"mleq tL d'No, wf/0ff / u'0fsf] :yfgdf
;sfpg';\ . of] afgL tkfO{n + fO{ ;kmntf dg k5{ / /fd|f] eGbf /fd|f] x'gsf] u/]/ Pp6f 7'nf] o'gLel;{6Lsf] k|jz ] x]g{ YffNg' x'G5 . ljsf; ug{ ;Sg' x'G5 h'g tkfO{+ w]/}
lbnfpg] vfnsf] ;a} afgLeGbf nflu ;t\ t k| o f; ul//xG5g . kl/Iff lbPF . Ps ljhg]; l8u|L k|fKt ;a} s f] sf/0f lbdfu g} xf] rfxg' x'G5 . tkfO{+ kl/l:yltsf] w"d|kfg u/]df
dxTjk"0f{ ;flat x'g]5 . pgLx¿ cfˆgf] g};uL{s Ifdtfsf] ug{sf] nflu d}n] k9fO{df xhf/f}+ 306f Df]/f] lhGbuLsf] t];|f] 7"nf] df]8 cfjZostf cg';f/, o:tf] Jojxf/
cfk" m nfO{ ct' n lgo agfpg' ; \
af]sf /]6g, ˆnf]l/8fdf sfd ug{]
k' / f k| o f] u u5{ g . pgLx¿
sDkgLsf] nIo k|fKt ug{ sf] nflu
nufgL u/]+ . d}n] dfOqmf] / d]qmf]Osf]
gf]ldS;, :6]l6l:6S;, Tof]/L ckm
Tof] ;dodf cfof] ha d}n] yfxf kfPF,
;a} s'/fsf] sf/0f lbdfu xf] . cfˆgf]
ug{ z'? ug{; ' dfg+f} tkfO{;
klxnf b]lv g} 5 . ;fx; ljsl;t
+ uF of] ;a sfg'gL
Ps ;]q]m6/Ln] d]/f] Ps ;]ldgf/sf]
;dodf Ps /f]rs 36gf atfP .
/ ;d:of ;'Nemfpg] tf}/ tl/sfdf
lg/Gt/ larf/ dGyg ul//xG5g\ .
k| f ] J ofjln6L k| j Gwg, lj1fg /
PsfplG6+usf] cWoog Wofg k"j{s
ef}lts hutdf tkfO{+ h] klg aGg
;Sg' x' G 5, o;sf] z' ? jft s' g }
ug{sf] nflu, ;fxfl;s sfd ug{ rfx]
tkfO{+nfO{ leq}b]lv 8/ nflu/x]sf]
sf/jfxLdf
pgn] JolQmut pknlAwdf d]/f] Ps cfˆgf] ;dosf] Ps ldg6sf] k|of]u u/]F . d}n] dfs{]l6Ë, Dofg]hd]G6, larf/af6} x'G5 olb tkfO{+n] aflx/ xf];\ . ljZj;lgotf ljsl;t ug{sf]
cl8of] k|f]u|fd ;'g]sf lyP . kl/0ffd w] / } kl/0ffdsf] nflu ug{ d f P8ldlg:6«z ] g / :6«6] l] hs Knflgu+sf] s'g} kl/jt{g Nofpg' 5 eg] klxnf nflu k'/f OdfGbf/Lsf ;fy af]Ng';\ kl/G5 .
:j¿k, pgn] cfˆgf] tfhf sdfO{, pgLx¿sf] k'/f Wofg s]lGb|t x'G5 .
kGw| ;o 8n/ x/ dlxgf, Ps jif{ of] ;a}eGbf w]/}, pgLx¿ cfˆgf]
leq b'O{ u'0ff ug{] km};nf u/] . pgn]
dnfO{ eg] pgnfO{ of] ljZjf; klg
lyPg, of] ;+ e j 5 lsgsL p
;]qm] 6/Lsf] Ps o:tf] ;d'xdf lyP
sfdnfO{ rfx] Tof] h'g;'s} xf];, /fd|f]
agfpg] df}sf cfˆgf] rf/}lt/ vf]lh
/xG5g\ . pgLx¿df k'j{;f]rsf ;fy
x/ sfd l56f] ;Ssfpg] efj x'G5 .
t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+
hxfF tna lglZrt lyof] . x/ sf]xLn]
oxL tna kfpFy] . t/ klg pgn]
cfˆgf] af];sf] nflu w]/} pkof]uL af6f]
vf]Hg z'? u/] . pgn] kfP cfˆgf]
;dfGo lr7\7L ;'Nemfpgdf g} pgL
pgLx¿ sfdsf] k'/f ;do a; sfdg}
u5{g . pgLx¿ pGgtL ug{] ;f]rnfO{
lasl;t agfP/ klg /fV5g\ .
kl/0ffd s] x'G5 eg] l56} pgLx¿
s:tf] aG5g\ eg] pgLx¿nfO{ /f]Sg
OGwg vr{ 36fcf}+
w]/} ;do lbGy] . Pslbg pgn] pgsf]
k'/f lr7\7L hDdf u/]/ ;a}sf] hjfkm
;Sg' s;}sf] a;sf] s'/f x}g .
Tof] dxfg\ jf:tljstf
g]kfn cfon lgud lnld6]8
n]v] . To;kl5 pgn] lt kq hfFRg / æcfk"m4f/f lgwf{l/t s'g} nIo kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&!
;'wf/ ug{sf] nflu af];sf]df lnP/ k|fKt ug{sf] nflu tkfO{+ x/ Tof] s'/f
@)&( ;fn c;f]h @ ut] cfOtaf/ 7

cf7f}+ dxflwj]zgsf ;+Zn]if0f / To;sf] k|of]u


e" l dsf
xd|f] kf6L{ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{
;dfhjfbL–;fDojfbL qmflGtsf] ljho
/ /Iff x'g g;Sg] lgisif{sf ;fy
sfd, /fli6«o :jflwgtf tyf e|i6frf/,
dxFuL, s/5nL, ;fdfhLs ljs[lt /
cfjZostf sf] k[i7e"lddf tLgj'Fb]
;xdlt x'g k'Uof] . b]z leq ;+3if{/t
kb{5 / cfk"mnfO{ vfg{' kb{5 eGg]
xf] . g]tfx? s]jn l;4fGtsf] dfq
lrlgofF dxfg ;j{xf/f ;fF:s[lts
qmflGt;Ddsf] nfdf] >[ªvnfsf ju{
oltv]/ gjf} dxflwj]zgsf] tof/Ldf kf6L{sf] k"0f{u7g otf 5nkmn ub}{ lj;Fultsf lj?4 ;+3if{, ;fF:s[lts kIfx?sf] jLrdf s' g } j} b ] l zs s'/f ug]{ t/ Jofjxf/Ls ?kdf ;+3if{df ;+3if{ tyf cGt/kf6L{ ;+3if{x? xfd|f
h'6L /x]sf]5 . cf7f}+ dxflwj]zg cf7f}+ dxflwj]zg jf6 gofF ljrf/x? cleofg nufotsf ljleGg ljefuLo dWo:ytf ljgf g} 5nkmn / ;xdlt ;xefuL gx'g'sf] kl/0ffd k|r08– dxTjk"0f{ lzIffx? x'g . To;}u/L
;DkGg ePsf] ;f9] kfFr jif{x? cufl8 ;f/]sf]5 . h:tf] ls M sfdx? ;DkGg ul/Psf5g\ . x'g' Ps lsl;dn] ;sf/fTds kIf xf] jfj'/fd k|jl[ tsf] hGd lbg' xf] . xfdLn] jx'bn cfudg k"js { f] g]kfnL sDo'lgi6
/fli6«o–cGt/f{li6«o kl/l:yltdf s]xL bz{ g sf] If] q df gofF ljrf/–sfo{lbzfsf] ;FZn]if0f eg] ;xdltsf] x:tfIf/ ;/sf/ / ju{ ;+3if{df 7Ls oxLg]/ ug{ rfx]sf] cfGbf]ng h;cGt/ut ju{;+3if{ /
dxTjk"0f{ kl/jt{gx? ePsf 5g\ . s_ ljsl;t j:t'sf] /Iff, k|of]u / / To;sf] k|of]u jf6 ctflnPsf jt{dfg ;/sf/ tLgj'b] ;xdlt r]s tyf gofF 9Fusf] sDo'lgi6 kf6L{ cGt/kf6L{ ;+3if{sf tdfd >[ªvnfx?
kf6L{åf/f g]tT[ j ul/Psf] ju{;3+ if{ tyf ljsf;, ;fd|fHojfbL tyf bnfn ;F;lbo sfof{Gjogsf] ;jfndf pbf;Lg dfq lgdf{0f / gofF ljrf/–sfo{lbzfsf] ToxfF klg xfdLn] lng'kg]{ s}of}
cGt/kf6L{ ;+3if{df klg s]xL gofF v_ ;jlu{o ljrsf] Pstf / ;+3if{, Jofj:yfsf dltof/ x?df 7'nf] cftFs xf]Og{ d'n g]tT[ j ;lxt y'k}| g]tf– ;FZn]if0fsf] prfOnfO{ kqmgsf nflu dxTjk"0f{ lzIffx? /x]sf5g\ . To;}u/L
qmdeFux? ePsf5g\ . oL /fli6«o / u_ k| s [ l t lj1fgdf ePsf l;h{gf dfq ePg j? o;n] j}1flgs sfo{stf{sf] gfddf kqmfpk'FhL{ hf/L ul/Psf] z'l4s/0fs} kl/0ffd :j?k jx'blno Jofj:yfsf] cfudg otfsf]
cGt/f{ l i6« o kl/l:yltdf h] ljsf;x?sf] bfz{gLlss/0f . ub}{ ;xdltsf] pNn+3g ug{ k'us ] f]5 . kf6L{jf6 s]xL cj;/jfbLx? knfog u|fld0f ju{;3+ if{, hgo'4 / To; otfsf
kl/jt{gx? b]lvPsf5g\, To;n] xfd|f] cy{ z f:qsf] If] q df o; ljifonfO{ ulDe/ rf;f]sf] ?kdf ePsf5g\ . o;nfO{ xfdLn] cGoyf ;Dk"0f{ /fhg}lts 36gfqmdx? xd|f
kf6L{sf] cf7f}+ dxflwj]zgsf cg'dfg s_ bnfn k'FhLjfb / g]kfnL hgtf lnb} cfufdL lbgdf ;+3if{sf] d}bfgjf6 lng' x'b}g . j? o;n] qmflGtsf/L dxTjk"0f{ lzIff / cg'ejn] el/Psf
/ ;F Z n] i f0fx?nfO{ ;xL ;fljt ljrsf] k|wfg cGt{lj/f]w, o;sf] km};nf ug{ xfd|f] kf6L{ k|ltj4 sDo'lgi6 kf6L{nfO{ jlnof] jgfpg 5g\ . kf6L{ k'gu{7g kl5 xfdLn]
u/]sf]5 . of] ;fgf] cfn]vdf jt{dfg v_ ;fd|fHojfbsf] pt/ ;fd|fHojfbdf /x]sf]5 . d2t ug]{5 . ;F r fng u/] s f ju{ ; 3if{ tyf
kl/:yLlt, cf7f} + dxflwj] z gsf ljsf; ePsf] lgisif{, $ _ kf6L{ s f] z' l 4s/0f, % _ gjf} dxflwj] z g / gof“ cGt/kf6L{ ;+ 3 if{ x ?sf dxTjk" 0 f{
;FZn]if0fx? ltgsf] sfof{Gjog / u_ sDo'lgi6 cy{k|0fnL . cj;/jfbLx?sf] jlx{ u dg ljrf/sf] ljsf; cg' e jx? xf;Ln ePsf 5g\ .
;FZn]lift ljrf/sf] ljsf;sf jf/]df j} 1 flgs ;dfhjfb sDo'lgi6 kf6L{ To;df klg jn xfd|f] kf6L{n] cf7f}+ dxflwj]zg jf6 Oltxf;b]lv jt{dfg;Ddsf tdfd
;FlIfKt rrf{ ug]{ sf]lz; ul/Psf]5 . s_ g] k fnL qmflGtsf] sfo{ l bzf k|of]uåf/f /fHo;tfsf] ;d:of ;dfwfg ;FZn]if0f u/]sf] gofF ljrf/nfO{ gjf} k| s f/sf ju{ ; + 3 if{ / cGt/kf6L{
!_ jt{ d fg kl/:yLlt jf/] PsLs[t hgqmflGt, ug]{ dfS;{jfbL l;4fGt lgb]l{ zt xfd|f] dxflwj]zg jf6 ljsl;t ug]{ p4]Zo ;+3if{x?sf lzIff tyf cg'ejx?nfO{
nfdf] ;dob]lv sfod /x]sf] v_ PsLs[t hgqmflGt dfkm{t :yfkgf kf6L{ d f lg/Gt/ z' l 4s/0fsf] cufl8 ;f/]sf]5 . gjf} dxflwj]zgsf] x]bf{ of] lgisif{df k'Ug ;lsG5 ls
Psw| ' l jo ljZj Jofj:yf cfh
jx' w | ' j df ljsf; x' F b }
x'g] ;tf j}1flgs ;dfhjfb,
u_ sDo'lgi6 kf6L{jf/] . cd/ emf“qmL du/ ‘;~hLj’ cfjZostf kb{5 . cf7f}+ dxflwj]zg
otf sl/j tLg bh{g s]lGb|o txsf
k|:tfljt /fhg}lts k|ltj]bgsf] d'n
gf/f– …P]ltxf;Ls gjf} dxflwj]zgnfO{
cfhsf] cj:yf / cfjZostfsf]
b[li6n] tL ck"0f{ 5g\ / ltgsf] ljsf;
cGt/;fd|fHojfbL cGt/lj/f]wdf s_ljrf/–sfo{lbzf ;dfhjfbL–;fDojfbL qmflGtsf] dxfg g]tfx? kf6L{sf] qmflGtsf/L ljrf/jf6 eJo?kn] ;kmn kf/f} . Plss[t ckl/xfo{ jGg uPsf]5 .
r/d ?kdf JoQm ePsf]5 . Psflt/ ;FZn] i f0fsf] k[ i 7e" l d ljho cleofg nfO{ cufl8 j9fpg] knfog x'bF } cGtt ;F;lbo Jofj:yfsf hgqmflGtsf] ljrf/nfO{ gofF prfOdf u _ ;+ u 7gfTds cj;/jfb
cd]l/sf, j]nfot, k|mfG;, hd{gL, k'h
F LjfbL ljsf;sf] e"d08nLs[t s'/f lgZrLt k|fo b]lvPkl5 xfdL ;fd' cfTd;dk{g ug]{ g]tfs} 6fªd'lg ljsf; u/f} .Ú /x]sf]5 . gjf} kf6L{ lj?4sf] ;+ 3 if{ / ljho
Oh/fon h:tf d'n'sx? cfkmgf] :j?k, qmflGt / k| l tqmflGtsf dfly slyt k|ltjGw ;lxt bdg l5g\{ k'u]sf 5g\ . pgLx? ljleGg dxflwj]zgsf nflu k|:tfljt gofF xfdLn] dfcf] j fbL wf/f leq
;fd|fHojfbL jr{:j sfod /fVg hf]/ dxTjk"0f{ lzIffx?, e"d08nLs[t cleofg ;Frfng u/] h;nfO{ kf6L{sf] jfxgf jfhL ub}{ kf6L{jf6 jlx{udg lj]rf/ ljsf;sf] d'n cGt{j:t'x? jf/] ;Frfng ul/Psf cGt{kf6L{ ;+3if{df
h'n'dsf ;fy nflu /x]sf5g\ eg] k' F h Ljfbåf/f sDo' l gi6 kf6L{ / g]t[Tj / cfd hgtfsf] ;xefuLtfdf x'g k'us ] f 5g\ . jf:tjdf of] kf6L{df leGg} rrf{ ul/g]5 . oxfF To;sf] hlxn] klg ;Fu7gfTds cj;/jfbsf
csf] { t km{ ?;, rLg, sf] l /of, ;dfhjfbL ;tfsf lj?4 ljsf; lgisfd t'NofO{of] . /x]sf cj;/jfbLx?sf] cl:tTjsf] cfjZostf / s]xL dxTjk"0f{ kxn'x? lj?4 ljho xf;Lnub}{ cfO{/x]sf 5f} .
O/fgnufotsf zlQmzfnL d'n'sx? ul/Psf] ljrf/, sDo' l gi6 #_ slyt k|ltjGw, k|lt/f]w / # ;dfKt x' g ' xf] . kf6L{ s f gofF jf/] ;FIf]kdf cWog u/f} M k| r 08–jfj' / fdsf] ;F u 7gfTds
ljkl/t w|j' sf] g]tT[ j ul//x]sf 5g\ . cy{/fhgLlt, tyf ;Fu7gsf] lgdf{0f a' “ b ] ;xdlt ;FZn]if0fx?, kf6L{n] ;Frfng u/]sf] s _ Oltxf;sf dxTjk" 0 f{ lzIff cj;/jfb hf] /fhg}lts–j}rf/Ls
/lzof–o'qm]g o'4 ?kdf b]lvP klg / k|of]u, hgo'4sf g]t[Tjx?df b]vf cf7f} + dxflwj] z gjf6 dfly /fli6« o tf, hgtGq / / cg' e jx? ?kn] cfTd;dk{0fjfb / lj;{hgjfbsf]
;f/df Tof] gf6f], cd]l/sf, o'/f]k / k/]sf] csNklgo wf]sf / u2f/L . pNn]lvt ljrf/–sfo{lbzfsf] ;FZn]if0f hghLljsf;DjGwL ;+3if{x?, kf6L{ cfh sDo' l gi6 3f] i f0ff kq cleJolQm lyof] . pgLx? cfk\mgf] ju{
/lzof ljrsf] o'4xf] . lsgls gf6f], v_ l j r f / ÷ s f o { l b z f / ltgsf] k| o f] u af6 ctflnPsf cg'zf;g, uf]klgotf / hgjfbL– k|sfzg ePsf] !&$ jif{ / g]kfndf / jlu{o k|ltj4tfnfO{ 5f]8/] ;F;lbo
cd] l /sf / o' / f] k ] n L d' n ' s x?n] ;FZn] i f0fsf] p2] Z o ;fd|fHojfbLx?sf] of]hgf / lgb]z { gdf s]lGb|otfsf] d'n dd{sf ljkl/t /x]sf sDo'lgi6 kf6L{ :yfkgf ePsf] &$ Jofj:yfsf] ;]jf–;'ljwfdf lnK6 x'g
o'qm]gnfO{ cfw'lgs k|ljlw;lxtsf] ;}Go j} 1 flgs ;dfhjfbL qmflGt cfk"mnfO{ sDo'lgi6 kf6L{ jtfpg] unt k|j[ltx? lj?4sf] z'l4s/0f jif{ ljt]sf 5 ] . o; cjlwdf ljZj / k'u] . To;nfO{ ljleGg ?kdf JofVof
;xof]u ul//x]sf5g\ . ptf rLg– ;DkGg ug{, j}1flgs ;dfhjfbL ;sdfhLs kmf;LjfbL s]kL cf]nL cleofgsf l;nl;nfdf kf6L{jf6 s]xL g] k fnsf] /fhg} l ts, cfly{ s , u/] klg ;f/t Tof] ;Fu7gfTds
tfO{jfg cGt/lj/f]w klg r/d ljGb'df ;tfsf] /Iff / ljsf; ub}{ l;Fuf] dfgj g]tT[ jsf] ;/sf/n] xfd|f] kf6L{sf lj?4 dfgL;x? jflx/ hfg'nfO{ w]/} cGoyf ;fdflhs, ;fF : s[ l ts If] q x?df cj;/jfbs} kl/0ffd xf] hf] cfh
k'us] f]5 . cd]l/sL pS;fx6sf sf/0f hftLnfO{ j} 1 flgs ;fDojfbdf slyt k|ltjGwsf] 3f]if0ff u/of] . /fhf dfGg ;lsb}g . ev{/} uPsf] j}zfvdf u'0ffTds kl/jt{gx? ePsf 5g\ eg] JolQmut ;]jf–;'ljwf / kl/jf/jfbdf
Toxf klg o'4 glhs k'us ] f]5 . k"jL{ k'¥ofpg, e"d08nLs[t k'FhLjfbsf] 1fg]Gb|sf] ;Fs6sfn lj;f{pg] slyt ;DkGg :yflgo lgjf{rg pkof]usf] k|s[lt lj1fgdf klg o'ufGtsf/L JoQm eO{/x]sf] 5 / /fhg}lts se/df
Plzofdf pt/ sf]l/of–blIf0f sf]l/of lj?4 ;+3if{ ug{ / ljho xf;Ln ug{, k|ltjGw / bdg cleofg sf] xfd|f] ;Gbe{df s~rg–;'bz{g ;lxt !! cg' ; gwfgx? eO{ / x] s f 5g\ . sdfpwGbfdf JoQm eO{/x]sf]5 .
/ hfkfgjLrsf] tgfj, tyf 6ls{– ;j} vfn] 5b\ d cj;/jfbL kf6L{n] 86]/ d'sfljnf u/of] . /fHosf hgf -To;df ^ hgf j}slNks s]lGb|o o;aLrdf sDo' l gi6 kf6L{ s f] kl5Nnf] k6s s~rg–;' b { z gsf]
lzl/of, Oh/fon–O/fg jLrsf sDo'lgi6sf lj?4 ;+3if{ ub}{ sDo'lgi6 tLgj6} ;'/Iff ;FoGqsf] Plss[t ;b:o_ s]lGb|o ;b:ox?n] jx'dt cu'jfO{df dxfg ;dfhjfbL–;fDojfbL ;F u 7gfTds cj;/jfbsf] klg
tgfjx? ljsl;t x'b} u}/x]sf 5g\ . ljrf/sf] >]i7tf sfod ug{, kl/rfn / /fHo cftFs, ljleGg P]g– gfdsf] sDo'lgi6 kf6L{ 3f]if0ff ug{ qmflGtx? / tL dxfg qmflGtx? k6fIf]k ePsf]5 . cfk\mgf gLhL :jfy{
s]xL dlxgf cl3 O/fgsf /]e'n]Zg/L u _ ljrf/÷sfolbzf sf lgodx?sf] lgdf{ 0 f / tLgsf] k' u ] s f 5g\ . r' g fjsf] lgtfGt k|ltqmflGtdf jblnPsf 5g\ . To;sf / kb–k| l ti7fsf] k| f lKtsf nflu
uf8{sf sdf08/ ;'nd ] fgLsf] cd]l/sL ljz] i ftfx? sfof{Gjog ;lxt o:tf] pbL{ hf/L sfo{g}lts ljifonfO{ lnP/ kf6L{ / k5fl8 d'nt cy{/fhg}lts ;DaGw ;Fu7gfTds cj;/jfbn] s] / s;/L
;]gfsf] 8«fg] xdnf k/L d[To' ePsf]5 . gu/ ;dfhsf] ljsf;, gofF ul/of] ls g]skfnfO{ Ps dlxgfsf] g]tT[ jsf lj?4 xb bhf{sf] tyfgfd k|wfg /xg uPsf] s'/f g} oyfy{ xf] . c/fhgLlts ultljlw ug{kU' b5 eGg]
oL ;j} cGt/;fd| f HojfbL >lds ju{sf] pbo, lj1fg–k|ljlwsf] ;dol;dfleq k"0f{t lgit]h ul/g]5 . ub}{ kf6L{jf6 jlx{udg x'g' eg]sf] nfdf] ;do sDo'lgi6 cfGbf]ngdf s'/f s~rg–;'bz{g u'6sf] Jofjxf/n]
cGt/lj/f] w n] t] ; | f ] ljZjo' 4 sf] ljsf;, g]kfnL ;dfhsf] jgf]6, g]skf / o;sf g]tf–sfo{stf{nfO{ cfk\mg} ;FZn]if0f, b]z–hgtf kf6L{– of]ubfg u/]sf cem nfdf] ;do :ki6 ub{5 . :yfgLo r'gfjsf] dfd'nL
;FefjgfnfO{ glhs tfgL /x]sf]5 . b]zelQm zlQmsf] k|efj, e"kl/j]li7t ;xof]u ug]{ JolQm tyf ;F:yfx?nfO{ qmflGt k|ltsf] u2f/L l;jfo s]xL x'g k|ToIf?kdf /fli6«o d'lQm cfGbf]ng / lgtfGt sfo{gl} ts ljifonfO{ ulDe/
k'h
F LjfbL ljZj Jofj:yfsf] clgjfo{ d'ns ' , bnfn k'h F Ljfb / g]kfnL hgtf k|x/Ln] ljgf k'hL{ 5 dlxgf;Dd ;Sb}g h;sf] lx;fj ldnfg eljion] / jlu{o d'lQm cfGbf]ngdf g]t[Tj / /0fg}lts dxTjsf] ljifo jgfP/
kl/0ffdsf jf/]df b]vf kg]{ wgL / ljrsf] cGt/lj/f]w . lx/fztdf /fv] / cg' ; Gwfg ug{ cjZo ug]{5 . ^& hgfsf] tTsfnLg u/]sf g]tfx?df lsg u}/sDo'lgi6 sfo{stf{ / hgtfnfO{ e|ddf kf/]/
ul/jjLrsf] vf8n Jofks ?kdf j[l4 3_ l j r f / ÷ s f o { l b z f s f ] kfpg]5 cflb . o;aLrdf ;nf{xL s]lGb|o ;ldltdf !! hgf n] kf6L{ cyf{t k'FhLjfbL ljrf/sf] cfudg pgLx?n] kf6L{sf] dxTjk"0f{ ;FZn]if0f
eO{/x]sf]5 . otf b]zdf klg bnfn ue{ w f/0f / hGd lhNnfsf ;]qm]6/L sd/]8 s'df/ 5f]8g' / To;nfO{ jx'dt eGg' ul0ft x'G5 t < To;sf] ;dfwfgdf kl5Nnf / sfo{ef/x?sf] klTofu ug{ k'u]sf
;F;lbo Jofj:yf / >lds hgtf lj;F @)^%–^^ b]lv kf6L{df b]vf kf}8]nnfO{ lu/kmtf/ ul/ slyt lj1fgn] t dfGb}g g} s'g} klg k':tfsf sDo'lgi6 g]tfx?n] sDo'lgi6 5g\ . jf:tjdf pgLx?n] p7fPsf]
ljrsf] cGt{ l j/f] w ltj| jg] / k/]sf tdfd ;D:ofx? lj?4sf] OGsfpG6/sf] gfddf oftgf;lxt uf]nL lj1fgaf6 ;fljt x'g ;Sb}g . s'g} kf6L{ d f cfudg x' g ] k' F h LjfbL :yflgo lgjf{rg k|of]usf] ;jfn /
uO/x]sf]5 . /fli6«o C0f, Jofkf/ 3f6f ;+3if{df ue{wf/0f, lj;F @)^(–&) xfg] / xTof ul/of] . ef] h k' / klg lj1fg jf6 ;fljt x'g g;Sg] ljrf/nfO{ /f]Sgsf nflu dxTjk"0f{ ts{ s]jn lgldt sf/0f dfq xf] .
;jf{lws prfOdf k'us ] f]5 . e|i6frf/, lt/ cfsf/ u|x0f, @)&! kf}ifdf ;b/d'sfddf ;f]n' lhNnfsf ;]qm]6/L eg]sf] s]jn /fhg}lts pQfpnf]kgf ;FZn]if0f / To;sf] k|of]u klg u/] ;f/t pgLx?df cfPsf] /fhg}lts–
sfnfjhf/L, t:s/L, ;fdfhLs ljs[lt ;DkGg k|yd /fli6«o ;Dd]ngåf/f sd/]8 gL/s'df/ /fO{nfO{ uf]nL xfg]/ dfq xf] . /fhg}lts lj1fgdf b]vfkg]{ t/ klg ;f] ;d:of lsg ;dfwfg x'g j}rfl/s tyf ;Fu7gfTds ljrng /
/ lj;Fult clgoGqLt ?kdf ljsf; o;sf] hGd, lj;F @)&# sf] cf7f}+ xTof ul/of] eg] ;f]xL lhNnfsf] o'jf pQfpnf]kgf Iflgs ;do t l6Sg ;s]g < ;g &) sf] bzs otf cj;/jfbsf] ;d:of xf] . xfdLn]
e}/x]sf 5g\ . lzIff, :jf:Yosf] If]qdf /fli6«o dxflwj]zgjf6 ;'–:ki6 ofqf . ;Fu7g g]kfnsf lhNnf cWoIf lty{ ;Snf t/ of] nfdf] ;do eg] hfg ;F ; f/df ;dfhjfbL–;fDojfbL kl5Nnf] k6s sGrg–;' b z{ g sf]
dflkmofs/0f, j]/f]huf/ >dzlQmsf] ª_ ljrf/÷sfo{lbzfsf] k|of]usf] /fO{nfO{ lu/k\mtf/ u/L oftgf ;lxt ;Sb}g . h'g pgLx?åf/f ls/0fsf] qmflGtx? lsg ;kmn x'g ;ls/x]sf ;Fu7gfTds cj;/jfbsf lj?4 hd]/
j9f]t/L, j}b]lzs x:tIf]kcGt{ut :j?k xTof ul/of] . o; ljrdf s]lGb|o g]t[Tjdf /x]sf] kf6L{;Fusf] Pstfsf 5}gg < oL o:tf oIf k|Zgx? x'g jx; u/of] h;sf sf/0f ;fgf]
Pdl;;L, P;lkkL ;Femf}tf yf]kl/g' ufFp / zx/nfO{ Plss[t ug]{, txb]lv :yflgo tx;Dd u/L jfO{; nflu lgdf{0f ul/Psf] Pstf ;Fof]hg h;sf] ;dfwfg gul/sg ;dfhjfbL– cj;/jfbL ;d'x kf6L{jf6 jlx{udg
cflb cfhsf] /fli6«o kl/l:yltsf >lds ju{– / /fli6«o k'FhLklt ;oeGbf a9L g]tf–sfo{stf{x?nfO{ ;ldtLsf] lg0f{on] :ki6 ub{5 . Tof] ;fDojfbL qmflGtsf] ;Fefjgf /xb}g . ePsf]5 .
tYox? x'g . oL ;d:ofx? cfhdfq ju{nfO{ Plss[t ug],{ sDo'lgi6 kf6L{ lu/k\ m tf/ ul/of] . Oltxf;b] l v klg csf]{ pQfpnf]kgf g} x'g5 ] lsgls of] cj:yfdf dfn]dfjfbL lj1fgsf] 3_ d"n g]t[Tjsf] ju{ PjF qmflGt
ljsl;t ePsf xf]Ogg\ j? tL lgs} / /fi6«jfbL zlQmnfO{ Plss[t ug]{, jt{dfg;Ddsf 36gfqmdx?n] ;fljt * jif{ klxn] ltg} ls/0fn] qmflGt ug{ vf]h, cWog–cg';Gwfg / ljsf; ug{' k|ltsf] nufj / jf}l4s vf]h
klxnfb]lv ljwdfg ;d:ofx? x'g hf] /fli6«o / cGt/f{li6«o kl/:yLltnfO{ u/]sf] 5 ls /fhg}lts lj1fgnfO{ g;Sg] eGb} pgsf] g]tT[ jsf] lj?4 qmflGtsf/L sDo'lgi6 g]tfx?sf] cxF xfd|f] kf6L{sf] d'Vo g]tT[ jsf] ju{
s]jn cfh;Dd cfpbf s]jn j[l4 Plss[t ug],{ j}wflgs / cj}wflgs bdgjf6 lgit]h kfg{ ;lsb}g . /fhfsf] ;+3if{ ub}{ of] kf6L{ k'gu{7g ul/Psf] bfloTj x'g uPsf]5 . åGåfTds ef}lts / qmflGtk|ltsf] ulx/f] nufjsf sf/0f
dfq e}/x]sf 5g\ . xfd|f] kf6L{n] sfdnfO{ Plss[t ug]{, Oltxf;sf ;Fs6sfnsf lj?4df cfuf] cf]s]Nb} lyof] . ;fob Pp6f ;Rrf sDo'lgi6 jfbsf] cGTo eof], j:t'sf] nf]k eof], g} ;j} vfn] ;Fu7gfTds cj;/jfbsf
jt{dfgdf ljsl;t eO{/x]sf oL tdfd lzIff / jt{dfgsf oyfy{x?nfO{ lgit]h kf/]sf xfd|f] cufl8 s]kL kf6L{ o;/L g} ;j} vfn] ;d:ofx?;Fu dfS;{ j fb cyf{ t ;dfhjfb– lj?4 qmflGtsf/L em08f p7fpg, kf6L{
;d:ofsf] ;dfwfg j} 1 flgs Plss[t ug]{, kf6L{ / hgtfnfO{ g] t [ T jsf] ;fdflhs kmf;LjfbL em]n]/ dfq jGg] ub{5 . Oltxf;b]lv ;fDojfbsf] cf}lrTo ;dfKt eof] eGb} k'gu{7g ug{ / dfn]dfjfbL lj1fgsf]
;dfhjfbL ;tfsf] :yfkgf jf6 dfq Plss[t ug]{ . ;/sf/sf] k|ltjGw s]xL ;do t /xnf jt{dfg ;Ddsf 36gfqmdx?n] oxL sDo'lgi6 ljrf/sf lj?4 tyfgfd ljsf;sf ;Gbe{df gofF ;FZn]if0fx?
x'g] lgisif{sf ;fy cfkmgf ljrf/, r_ ljrf/÷sfo{lbzfsf] k|of]usf] t/ of] nfdf] ;do hfb}g eg]/ xfd|f] tYonfO{ :ki6 ub{5 . ;f]leot ;F3sf] ul//x]sf k'FhLjfbL lyª6ofFsx?nfO{ ;F e j ePsf] xf] . cfufdL gjf}
sfo{lbzf, sfo{gLlt, sfo{qmdx? z[ ª vnf kf6L{n] u/]sf] cg'dfg ;xL ;fljt x'g sDo' l gi6 kf6L{ s f g] t f sd/] 8 dfS;{jfb cyf{t ;dfhjfb–;fDojfb dxflwj]zgdf ;FZn]lift ljrf/x?sf]
ljsl;t ub}{ cufl8 jl9/x]sf]5 . j} b ] l zs x:tIf] k / ;F ; lbo uof] . slyt k|ltjGwsf] kIf / ljkIf :6flngn] gofF 9Fusf] sDo'lgi6 kf6L{ dfgj hLjgsf nflu cfjZos / ljsf;sf nflu ljifosf] k|:t'tL /
kf6L{åf/f cufl8 ;fl/Psf tL ljrf/, Jofj:yfsf] e08fkmf]/ / hg;+3if{– u/L b]z b'O{ efudf ljeQm x'g k'Uof] . cyf{t n]lggjfbL sDo'lgi6 kf6L{ ;Dej 5 eGg] s'/f k|dfl0ft ug{ jx;sf] k|f/De eO{;s]sf] 5 . of] ux0f
sfo{lbzf, sfo{gLlt, sfo{qmdx?sf] lj;F @)&#—@)&%, j}bl] zs x:tIf]k, gful/s ;dfh, jf}l4s ju{, Jofkf/L, lgdf{0fsf] ;Gbe{df eGg' ePsf]5– dfn]dfjfbL lj1fgsf] ljsf; ckl/xfo{ / P]ltxf;Ls dxTjsf] sfdsf] g]tT[ j
sfof{Gjogsf ;Gbe{df cf7f}+ dxflwj]zg ;F;lbo Jofj:yfsf] e08fkmf]/ / g]kfnL ;]gf tyf k|x?Lx?sf e"tk"j{ …cj;/jfbnfO{ lgsfn] kl5 kf6L{ jg]sf]5 . ;j}n] ug{ ;Sb}gg . b'lgofFdf v/jf}}
otf ;DkGg ul/Psf sfdx?nfO{ hgk| l t/f] w lj;F @)&%—@)&&, sdf08/x? x'bF } ljleGg /fhg}lts bn jlnof] jG5 .Ú To:t} kf6L{ lgdf{0f jf/] v _ ju{ ;+3if{ / cGt{kf6L{ ;+3if{sf dflg;x? 5g\ t/ lj1fgsf] vf]h,
;FlIfKt ?kdf lgDgfg';f/ cWog ug{' j}bl] zs x:tIf]k, ;F;lbo Jofj:yfsf] cem To;df klg ;/sf/df ;xefuL k]? sDo'lgi6 kf6L{ -;fO{lgª kfy_ lzIff / cg' e jx? cWog–cg';Gwfg ug]{ dflg;x? ;fgf]
tYok/s / j:t'jfbL x'g5 ] . e08fkmf] / , hg;+ 3 if{ tyf ePsf bnsf g]tf–sfo{stf{x?n] klg sf cWoIf sd/]8 uf]~hfnf]n] sDo'lgi6 jt{dfg dfgj ;dfh xhf/f} jif{sf] ;FVofdf /x]sf 5g\ . ;dfh lj1fgsf]
@ _ dfn] d fjfbL ljrf/– hgkl/rfng lj;F @)&& b] v L slyt k|ltjGwsf] lj/f]w u/] . cGttM kf6L{ lgdf{0fsf] Pp6f zt{ …g]tT[ jnfO{ ju{ ;+3if{sf] pkh xf] . sDo'lgi6 If]qdf dfS;{–Pªu]N;, n]lgg–:6flng,
sfo{ l bzfsf] gof“ ;FZn] i f0f xfn;Dd . o; ljrdf kf6L{åf/f k|ltjGwsf] b'O{ jif{ kl5 s]kL cf]nL vfg{'Ú eGg' ePsf]5, To;sf] tfTko{ 3f]if0ff kq k|sfzg k"js { f] ljleGg dfcf] n ] 7' n –7' n f vf] h , cWog–
xfd|f] kf6L{n] dfn]dfjfbL lj1fgsf] cfof]hLt /fhg}lts–j}rfl/s sfd, g]tT[ j ;/sf/sf] jfWotf / cfjZostf g]tfx? s]jn zf:qLo x'g' x'bg} pgLx? ;+3if{x?, ju{ ;+3if{x? To; kl5sf cg';Gwfg u/]/ 7'nf] of]ubfg ug{'
ljsf;sf] cefjdf j} 1 flgs ;Fu7gfTds sfd, cfly{s–pTkfbgsf tyf xfd| f ] kf6L{ s f] ;r] t tf / hgo'4df ef}lts ?kn] ;xefuL x'g' ju{ ;+3if{x? d'Vot k]/L; sDo'gb]lv -af“ s L clGtd k] h df_
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)&( ;fn c;f]h @ cfOtaf/

>d zf]if0fdf kg]{sf] ;+Vof % s/f]8 Û


aL/h·===== ufDeLo{tfnfO{ b[li6ut u/L @)&( #= gofF zlQmx?sf] ljsf;
8f8f pRr df=la=sf lzIfs gjLg efb| @@ ut] u[xdGqL afns[i0f M hgtf k'/fgf bn / g]t[Tjaf6
du/, vfg]kfgLsf cWoIf gGbnfn vf0f;Fusf] e]6jftf{ / efb| @# ut] cflht ePsf 5g\\ . hgrfxgf /
k'/L, 8f]hf] s/fFt]sf u'? /fd' ;'gf/, k|wfgdGqL b]pjfnufotsf] ;/sf/L kl/l:yltsf] dfu 5, gofF – gofF sf7df8f} F . cGt/f{ l i6« o >d xf/fxf/Ldf /x]sf] 5 . pQm k|ltj]bg kmfpG8]zg / >d cfk|jf;gsf nflu
k|eft ag ;d'bflosf cWoIf ;'jf; 6f] n L;F u sf] e] 6 jftf{ Pj+ zlQmx? cfpg . s]xL ug]{ b[li6sf]0f ;+u7g cfOPncf]n] ;fj{hlgs u/]sf] cg';f/ ut jif{sf] cGTodf cfwf eGbf ;+oQ' m /fi6«;3+ Lo lgsfosf] ;dGjodf
;'gf/, ;dfh;]jL kbd ;'gf/ nufPt ;xdltcg';f/ b]pjf ;/sf/ tLg a'bF ] ePsf gofF zlQmx?sf] dfu hgtfn] k|ltj]bgcg';f/ ljZjdf hah{:tL a9LnfO{ OR5f ljk/Lt >ddf tof/ kfl/Psf] k|ltj]bgdf wDsL,
ufpFsf cGo JolQmTjx¿ pkl:yltdf ;xdltk| l t k| l ta4 /x] s f] , u/]sf 5g\\ . gofF–gofF zlQmx? aGg] lx+;f, / zlQmsf] b'¿kof]usf sf/0f
a;]sf] e]nfn] Snjsf] u7g u/]sf] sfof{Gjogsf] k|so[ f tbf?stfsf ;fy jf agfpg] cleofg klg rn]sf 5g\\ . cGofodf k/]sfx¿sf] ;+Vof ;dfj]z
xf] . e]nfn] qmdzM pkfWoIf /fd' ;'gf/, cufl8 j9fpg] / d'2f vf/]hLsf t/, ;a}nfO{ ;d]6]/ d"n wf/ agfpg] ul/Psf] 5 .
;lrj kbd ;'gf/, ;x;lrj 1fg' la= ;DaGwdf dlGbkl/ifb\sf] a}7saf6 k|of;x? ;kmn x'g\, ;s]sf 5}gg\ . ;+o'Qm /fi6«;+3n] ;g\ @)#)
s=, sf]ifcWoIf ;'sdfof la=s=, /fhgLlts lg0f{o u/L k|zf;lgs Pj+ ;a}nfO{ ;d]6g\ ;Sg] g]tT[ j / s]Gb|Ls[t ;Dddf ;a} k|sf/sf cfw'lgs bf;Tj
;b:ox¿df clagf; /f]sf du/, OZj/ cw{ GofoLs k|s[ltsf d'2fx?nfO{ zlQm gaGbf;Dd To;n] klg d"t¿ { k pGd'ng ug]{ nIo /fv]sf]df ;g\ @)!^
lu/L, zflGt zfxL, ;'jf; bd}, ljho oyfzL3| km5\of}6 ug{ / sfg'g;Fu lng ;Sb}g . ha Pp6f /fi6«JofkL b]lv ;g\ @)@! sf]aLrdf ha/h:tL
zfxf, /d]z yf¿, lbks lg/f}nf, ;'jf; cGt/lj/f]w /fVg] d'2fsf] xsdf sfg'gL gofF zlSt aGb}g ta;Dd k'/fg} zlQm >d jf ljjfxdf k/]sf JolQmsf] ;+Vof
;'gf/, ltns rGb, ;ldIff lai6, Joj:yf jf sfg'g ;+zf]wg u/L d'2f xfjL x'g5
] g\\ . ;femf /fli6«o b[li6sf]0f a9\b} uPsf] ;f]xL k|ltj]bgdf pNn]v
yfg]Zj/ cof{n, lbks dNn, /fh' s] vf/]h ug]{ egL ePsf] ;xdlt @)&( / cu|ufdL of]hgf;lxtsf] gofF ul/Psf] 5 . cfOPncf]sf dxflgb]z { s
;L, rGb|/fd yf?, lxdfn la=s= / efb| @& ut] a] n ' s L a;] s f] zlQmsf] cefj b]znfO{ eO/x]sf] 5 . ufO /fO8/n] ljZjdf o:tf zf]if0fdf
lzj/fh yf¿ /x]sf 5g\ . dlGqkl/ifb\sf] a}7sn] lg0f{o u/]sf] $= lgisif{ M ;/sfn] d+;L/ $ k/]sf dflg;x¿sf] cj:yf gfh's
;Nnfsf/ ;+ o f] h sdf laqmd 5 . ;/sf/ / g]skfaLr ePsf] df r'gfj ug]{ 3f]if0ff ul/;s]sf] 5 / ePsf] ljZjf; ug{ klg cfk"mnfO{
s]=;L=, ;b:ox¿df gGbnfn k'/L, ;xdltnfO{ sfof{ G jog ug{ b]ze/ r'gfjL dfxf]n z'? eO;s]sf] sl7g ePsf] atfPsf 5g\ . /fO8/n]
rLqaxfb'/ ;]g, ofba rGb, gjLg dlGqkl/ifb\n] u/]sf] pQm lg0f{on] tLg 5 . r'gfjnfO{ alx:sf/ ug]{ jf h;n] cfufdL lbgdf eofjx l:ylt
du/, /x]sf 5g\ . aL/hª lzau9Lsf] a' F b ] ;xdlt sfof{ G jognfO{ c;kmn agfpg] zlQmx?sf] pkl:ylt Nofpg] ;+s]t klg ug{'eof] . sf]/fgf
dfq geP/ b]zs} vDaf ;a}sf] Kof/f] u'\0ffTdstf k|bfg u/]sf] 5 . ;zQm 5}g . To;sf/0f hgtfsf] / hnjfo' kl/jt{gsf sf/0f a;f
g]tf cleefjs ePsf]n] / ;dfhdf ^_ b]pjf ;/sf/sf] of] lg0f{onfO{ afWotf 5 M r'gfjdf ef]6 xfNg] . ;/fO{ ug{ afWo ePkl5 pgLx¿sf]
cglulGt sfdx¿ u/]sf]n] klg pgsf] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ :jfut ub{5 . dtbfg ubf{ s]xL /fd|f zlQm / ljjfx / >d zf] i f0fdf k/] s f nufO{Psf] / afFsLnfO{ hjh{:tL ljjfx cj:yf emg bogLo ePsf]
:d[ltdf Snj ug{' efjL k':tfx¿nfO{ k|wfgdGqL z]/axfb'/ b]pjf, u[xdGqL pDd]bjf/ cfP x'GYof] eGg] hgrfxgf dflg;x¿sf] ;+ V of % s/f] 8 sf] ug{ afWo kfl/Psf] xf] . jfs k|mL k|ltj]bgdf elgPsf] 5 .

;jf/L rfns cg'dltkqdf gof“ dfkb08 Û


klg k|]/0ff x'g] wf/0ff /fv]sf lyP . afns[i0f vf0f, sfg'g dGqL uf]laGb 5 . vf;u/L :jtGq pDd]bjf/tkm{
lzau9L ufpFdf bfp/fsf kf]n aGbL sf]O{/fnf / dxfGofowLjQmf hgtfsf] Wofg s]lGb|t 5 . cfufdL
uf8]/ pHofnf] Nofpg ;kmn JoflQm, vDdaxfb' / vftLnufot jftf{ r'gfjL kl/0ffdn] b]znfO{ emg} 7"nf]
ufpF ufpFdf ;'4 kLpg] kfgLsf] k| s [ o fdf ;xefuL ;a} n fO{ kf6L{ /fhgLlts cl:yt/tftkm{ ws]Ng]
lglZrt 5 . s'g} klg bnsf] ax'dt sf7df8f} F . ;jf/L rfns tof/ u/]sf] lgb]l{ zsfcg';f/ &) c+s df]6/;fOsnsf] k/LIffdf sxL+st} 5f]P
Jofj:yf ug]{ pg} hglk|o g]tf la/hª wGojfb 1fkg ub{5 . cg' d ltkq -nfO;] G ;_ k/LIff NofP pQL0f{ x'g] Joj:yfcg';f/sf] jf e'OF 6]sd] f cg'QL0f{ gx'g] Joj:yf
lyP . cGofo / cTofrf/;Fu k|ltsf/ &_ tLg a'Fb] ;xdltdf pNn]lvt gk'Ug] / ;f+;b lsga]r clg bnLo
3ftk|lt3ft x'g] lglZrt 5 . r'gfjn] ;~rfng sfo{ljlw lgb]l{ zsf @)&& dfkb08 nfu" ug{ nfluPsf] jfUdtL 5 . gofF Joj:yfcg';f/ 3'dfp/f]
ug]{ l6dnfO g]tT[ j ug]{ jL/hª g} g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf] bfoLTjk|lt sfof{Gjgdf cfpg] ePsf] 5 . xfn} ef}lts k|bz ] sf] >d tyf oftfoft dGqfnosf cf7df Ps k6s;Dd /]vf 5f]Pdf
lyP . pgsf ;Demg nfos sfdx¿ kf6L{ OdfGbf/, k|lta4 /x]sf] / bnx?sf] jt{dfg cGt/lj/f]wnfO{ klg
xn unf{ eg]/ eGg] cj:yf 5}g . k"jf{wf/ tyf oftfoftdGqL df]xDdb k|jQmf xl/x/ kf]vn ]| n] hfgsf/L lbP . cg'QL0f{ x'gk' g]{ 5}g . /]vf 5f]Pdf kfFr
cglulGt 5g\ . aL/hª v]nf8L;d]t ;xdltsf] dd{nfO{ cIf/zM sfof{Gjog Ol:tofs /fO{ ; lxt k| b ] z sf …cGo k|b]zn] gofF dfkb08 nfu" c+s 36\g]5 .
lyP . hgtfsf] ;w} lrGtf ug]{ ePsf]n] ug{ b[ 9 ePsf] s' / f klg :ki6 cf7f}+===== oftfoftdGqL tyf ;lrjx¿sf] a}7sn] ul/;s]sf 5g\ . Ps k6s v'§fn] e'Od F f 6]s] kfFr
o; 7fpFsf o'jf, dlxnf, j'l4lhla, ub{5f}F .Æ ePsf] 5 . pxfFx?sf] ;FZn]z0fsf] lgb]l{ zsf sfof{Gjog Nofpg] lg0f{o u/]sf] xfdL klg c;f] h ! af6 c+s 36\g5 ] . o'6g{df 6lg{ª OlG8s]6/
lzIfs, ;a}n] aL/hªsf] ;Ddfgdf of] :d/0fLo 5, @)&& kmfNu'g @! hudf 6]s]/ b'lgofFdf rdTsf/Ls xf] . o;cl3 k|bz ] !, u08sL, n'lDagL nfO;]G;sf] k/LIff x'g] kfFr} oftfoft nfO6 gafn] !) c+s / 6«flkms ;+st]
Sna cfjZos 7fgL Snjsf] u7g ut] tTsflng s]kL cf]nL g]t[Tjsf] kl/jt{gx? ;Fej ePsf x'g . x'g t / ;'b/" klZrd k|bz ] df lgb]l{ zsf nfu" sfof{noaf6 gofF lgb]{lzsfcg';f/ kfngf gubf{ !% c+s 36\g]5 . c+s
ul/Psf] gj ul7t Snjn] hgfPsf] ;/sf/ / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{aLr ;dfh lj1fgdf ePsf tL vf]hx? eO;s]sf] 5 . dw];, afudtL / s0ff{nL k/LIff ;~rfng ug]{5f}+,Ú pgn] eg] . 36\b} uP/ &) eGbf sd cfPdf
5 . pQm sfo{qmd dfgaxfb'/ b]pjfn] # a'Fb] ;xdlt ePsf] lyof] . h'g ;dfhs} pkhx? x'g t/ tL s'/fx? k|bz] n] eg] of] Joj:yf sfof{Gjgdf k|bz ] sf] x]6f}8+ fdf Pp6f / sf7df8f}dF f dfq nfO;]G; kfpg of]Uo dflgg] 5}g .
;~rfng u/]sf lyP eg] :jfut ;xdltdf b'j} kIf–g]kfn ;/sf/ tyf ;j}n] b]Vg ;Sb}gg\ . To;sf nflu Nofpg ;s]sf lyPgg\ . rf/j6f :yfgaf6 nfO;]G;sf] k/LIff vfN6fv'N6Ldf Ps k6s;Dd e'OF
dGtJo /d]z rf}w/Ln] /fv]sf lyP . g] k fn sDo' l gi6 kf6L{ , b] z sf] o;}qmddf jfUdtL k|bz] ;/sf/n] ;~rfng x'G5 . rfn' cfly{s jif{leq} 6]sd] f kfFr / Ps k6s ;jf/Lsf]
/fhg}lts ;d:ofx? jftf{ tyf ju{ / qmflGt k|ltsf] lg/Gt/ nufj
g]kfn o'qm]g===== ;+ j fbaf6 ;dfwfg ug{ , g] k fn / jf}l4s 1fgsf] ldnfg ug{ ;Sg' ;jf/L rfns cg'dltkq -nfO;]G;_ lrtjg / l;Gw'nLsf] v'sf]6{ af6 klg :6f6{ aGb eP kfF r c+ s 36\ g ]
rog ePsL l5g . ;Dd]ngn] @ kb{5 . dfgj ;dfhnfO{ o'ufg's'n sf] k/LIffdf gofF dfkb08 nfu" ug]{ nfO;]G; k/LIff ;~rfng ug]{ tof/L Joj:yf ul/Psf] 5 . ;jf/L rnfpg'
hgfkl5 yKg] u/L %% hgfsf] lhNnf sDo'lgi6 kf6L{ cfk\mgf ;a} /fhg}lts ePsf] 5 . nfO;]G;sf] k|of]ufTds - eO/x]sf] dGqfnon] hgfPsf] 5 . cufl8 ;jf/Lsf] a|s ] , 6fo/ / P]gfsf]
lqmofsnfkx? zflGtk"0f{?kdf ;+rfng jbNg] ;dfh lj1fgsf] ljsf; h;n]
;ldlt lgjf{lrt u/]sf] 5 . h;df 6«fon_ k/LIffdf !)) c+sdWo] &) gofF lgb]{lzsfcg';f/ k/LIffdf ;fdfGo lg/LIf0f gu/] tLg c+s 36\g]
cl;gf -;]qm]6/L_, lvd/fh, k[YjL, ug{ / g]kfn ;/sf/, g]kfn sDo'lgi6 dfG5]sf cfwf/e"t cfjZostfx? k'/f c+ s k| f Kt u/] s f] v08df ;xh} df]6/;fOsn, :s'6/, df]k8] , sf/, lhk Joj:yf lgb] { l zsfdf /x] s f] 5 .
;lGbk, ls/0f, s/0f, ;]js, x]dGt, kf6L{ d fly nufOPsf] k| l taGw, ug{ / cl;ldt cfjZostfx? k'/f nfO;]G; k|fKt ug{ ;lsg]5 . ;+3Lo / 8] l ne/L Eofgsf] nfO;] G ;sf] x]nd]6sf] ns gnufO{ ;jf/L rnfPdf
g[kG] b|, lemNsf], la/an, lbg]z -df8L_, sf/fuf/df /x]sf kf6L{sf g]tf tyf ug{sf nflu vf]h, cWog–cg';Gwfg ;/sf/sf] oftfoft Joj:yf ljefun] 6« f onnfO{ ;xh agfOPsf] 5 . klg rf/ c+s 36\g5 ] .
glb, clj/n, 6fOu/, e'kG] b|, eQm sfo{stf{x?sf] l/xfO{ / ;Dk"0f{ d'2fx? ug{ lg/Gt/ lbzf lgb]{zg ul//x]sf]
l/hfn, 8fod08, cGhgf, d':sfg,
k|df]b, ;fu/, l8NnL/d0f jnL, snj,
kl/jt{ g , d+ u n, ho -lk:tf] n _,
uf]laGb, /ljnfn, lzl2dfg, ;Gtf]if
vf/]h ug]{ ;xdt ePsf] lyof] .
cfufdL=====
xFb' G} Yof] . sDtLdf Pp6f gofF cfzf /
pT;fx hufpg] sfd u/]sf 5g\\ . xf]
x'G5 . k'FhLjfbL ljZj–Jofj:yfsf]
lj?4 ;g !(sf] bf]>f] bzsb]lv
;t/Lsf] bzs;Dd lbUjLhosf]
cleofgdf /x]sf] pTkLl8t ju{sf]
;+ljwfg lbj; eJo?kdf dgfcf}+
l8;L, b'uf{ -df8L_, sdnf -df8L_,
l;hg, l6sf/fd, xl/axfb'/ jnL
…lrGtgÚ, nfnaxfb'/ ;'gf/, /0f l;ª
pgn] laxfg a]ns ' f >d u/]/ jf 7]nf
Jofkf/ u/]/ vfg]x?sf] laNnLaf7 klg
bz{g / /fhg}lts lj1fgsf] ljsf;df
cfPsf] uTofj/f]wsf sf/0f ;j{xf/f– g]kfnsf] ;+ljwfg sfof{Gjogsf] ;ft aif{ k"/f
u/fPsf 5g\\ . >lds ju{ s f] cu' j fO{ d f x' g ]
k'gdu/, gf/fo0f v8\sf, Pgfg, k|lbk
s'j/, lau'n, 6]saxfb'/ dx/f, lak'n,
cfhsf ;+;bLo bndf Pp6f gzf
jf dft nfu]sf] 5, Tof] xf]M ;+;bdf
;dfhjfbL–;fDojfbL qmflGt
;]nfPsf]5 . xfd|f] kf6L{ / o;sf] d"n
ePsf] 5 .
lxdfn, cfhb, ;l/tf, >j0f, b'uf{ - ax'dt k'u]kl5 h] u/] klg x'G5 /
gu/_, z+s/ -a]kQf kl/jf/_, lakgf,
zflGt s];L -;l/tf_ / h'/]nL ;b:o
hlt n'6] klg x'G5 . jf:tjdf of]
nt klg ufFhf, r/]; jf clkmdsf]
g]tT[ j sd/]8 ljKnjsf] cu'jfO{df
dfn]dfjfbL lj1fgsf] vf]h, cWog– Ø cfjlws tyf ldl>t lgjf{rg k|0ffnL, ;+3Lo
/x]sf 5g\ . nteGbf sdL 5}g . of] pGdfb sfod cg';Gwfg uPsf] cf7f}+ dxflwj]zgjf6
h;sf] ;Nnfsf/df ;'dg, lbks,
kTy/, u0f]z, la/s'Gh -Hjfnf_,
/xFbf;Dd b]zn] s]xL klg k|fKt ug{
;Sb}g . of] ;+;bLo b'Jo{;gLnfO{
z'? ePsf]5 . jf:tjdf of] ;lx
ljrf/sf] cg';Gwfg / ljsf;;Fu
nf]stflGqs u0ftGqfTds zf;g Joj:yf o;sf
lah'nL, uDeL/, /fdrGb, s0f{ h+u;]g, ;DjlGwt5 . of] /ftf/ft s'g} g]tfsf]
lbgdl0f, u2fkmL, s[ltdfg, lbg]z -
lqa]0fL_, a]baxfb'/ v8\sf -xjNbf/_,
lgoGq0f gu/] b]z /xFb}g . xfd|f]
/fhgLltn] ;dfhsf ;a} If]qnfO{
e|i6Ls/0f u/]sf] 5 . xfd|f efjL
lbdfudf cfpg] xf]Og{ . sd/]8 dfcf]n]
eGg' ePsf]5– …;xL ljrf/ sxfFjf6
k|dv' ljz]iftf x'g\ .
d'lQm, k|;fGt, tf/f /x]sf 5g\ . eg]
ljz]if sld6L ;b:ox¿df lbg]z,
k|of;, s'df/, ljZj /x]sf 5g\ .
k':tfx?nfO{ ;d]t o;n] e|i6Ls/0fsf]
;+:s[lt l;sfPsf] 5 .
cfp5 < s] tL dgdf ;xh}
pJhG5g\ < xf]O{g s] Tof] cfsf;jf6 Ø ;+ljwfg lbj; c;f]h @,# / $ ut] eJo ?kdf
To;sf/0f b]znfO{ s]Gb|df /fVg] em5{ < xf] O g, tL ;fdfhLs
g]kfn sDo'lg:6=====
jftf{ 6f]nLjLr tLg a'Fb] ;xdlt
xf] eg] xfdLn] t'?Gt} s]xL ug}{k5{ .
klxnf] xf] /fhgLlts l:y/tfsf nflu
Jofjxf/jf6, cyf{t tLg lsl;dssf
;fdflhs Jofjxf/jf6 cfp5g\–
dgfcf}+ .
sfof{Gjog, d'2f vf/]hL / aGbL g]tf, s]xL ;f]Rg} k5{ / To;sf nflu
sfo{stf{ l/xf ug]{ ljifodf k6s–
k6s jftf{ / ;xdlt eO{
sDtLdf ;+;bLo k|0ffnLsf] cGTo
ug'k{ 5{ . bf]>f] ;d:of xf] e|i6frf/sf]
pTkfbgsf] lglDt ;f3if{, ju{ ;+3if{ /
j}1flgs k|of]u .Æ -;xL ljrf/ sxfFjf6 Ø 3/3/df bLkfjnL u/f}+ .
sfof{Gjogsf] k|so[ f cufl8 a9L g} cGTo ePg eg] xfd|f] efjL k':tf klg cfp5 d] !(^#_ dfcf]sf] pk/f]Qm
/fv]sf] lyof] . o;}aLrdf nlntk'/ Wj:t x'g5 ] / To;af6 arfpgsf egfO{n] ;fljt ub{5 ls ;xL ljrf/
lhNnf cbfntn] @)&( ;fpg ^ ut] nflu e|i6frf/nfO{ uDeL/ /fli6«o sf] ljsf; ju{ / qmflGt k|ltsf] nufj,
lg0f{o u/L !^ ut] ;fj{hlgs u/]sf] ck/fwsf ?kdf ljsf; ug'k{ 5{ . t]>f] jf}l4s vf]h hf] pTkfbg ;+3if{,
g]skfsf dxf;lrj s= ljKnj, k|jQf xf] b]znfO{ cfly{s ;+s6af6 6fg{sf ju{;+3if{ / j}1flgs k|of]usf] nfdf]
s= k| s f08nufotsf g] t f / nflu pTkfbg / cfTdlge{ / >[ªvnfjf6 dfq ;Fej 5 hf] cfhsf]
sfo{stf{nfO{ kqmfp k'h
F L{ hf/L u/]kl5 cy{ t Gqsf] ljsf; ug} { k 5{ . cGt/f{li6«o sDo'lgi6 cfGbf]ngsf]
jftf{ / ;xdltaf6 xfl;n ePsf a]/f]huf/L ;d:ofsf] ;dfwfg klg ljhosf nflu ckl/xfo{ cfjZostf
pknlAwx? dfly t'iff/fkft eof] . oxLFaf6 lgl:sg ;S5 . rf}yf] xf] xfd|f] jg]sf] dfn]dfjfbL lj1fgsf] vf]h
b]zsf] /fhgLlts kl/l:ylt jftf{ / k//fi6« gLltnfO{ yk ;zQm agfpg' cWog–cg';Gwfg / ljsf;df sd/]8
;xdltsf lj?4 aGg yfNof] . o;n] k5{ . xfdLn] xfd|f] /fli6«o :jfy{nfO{ ljKnjsf] g]t[Tjdf xfd|f] kf6L{n]
g]skf, g]kfnL hgtf / jftf{åf/f tLg s]Gb|df /fvL cGt/f{li6«o cGt/lj/f]w
/ zlQm ;+3if{df gd'gf s'6gLltsf] cu'jfO{df cf7f}+ dxflwj]zg;Dd k'Ubf
a'bF ] ;xdlt oyfzL3| sfof{Gjog xf];\
Pp6f lgisif{df k'Ug]5 . g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
eGg] efjgf / rfxgfdf uDeL/ ljsf; ug'{k5{ . ;QfnfO{ xf]Og,
cfz+sf, lrGtf / cljZjf; k}bf /fi6«nfO{ s]Gb|df /fVg] k//fi6« gLlt
u¥of] . cj:yf k"/} gs/fTds lbzflt/ rflxPsf] 5 . bnfnLs/0f / ckf/bzL{ 5f] / f;/x 5f] / LnfO{
hfg yfNof] . ;fF7ufF7af6 xf]Og, kf/bzL{, v'Nnf / :s'n k9\g k7fcf}+ .
%_ ljifo / kl/l:yltsf] oxL :ki6 k//fi6« gLlt rflxPsf] 5 .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like