You are on page 1of 8

‘tLg a'b“ ] ;xdlt sfof{Gjog geP k|lt/f]w x'G5’

sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf 5g\ . g]skfsf dxf;lrj ljKnj ;Ln]


dxf;lrj ljKnj ;Ln] tLg a'bF ] ;xdlt a'wjf/ kf]i6 kf6L{ 86\sd;Fusf]

sfof{Gjog geP/ g]kfn sDo'lgi6 cGtjf{tf{df /fHosf ;a} cË /


jif{ !&, c+s &, @)*) ;fn d+l;/ @$ ut] cfOtaf/ (Dec. 10, 2023) d"No ?= !).– kf6L{n] k|lt/f]w ug]{ r]tfjgL lbPsf -af“ s L clGtd k] h df_

g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf k|jQmf k|sf08 ;L / k|wfgdGqL k|r08aLr e]6jftf{


g]skfsf g]tf–sfo{stf{dfly nufOPsf] d'2f /fhgLlts / sfg"gL b[li6n] lg?k0f ug]{ ;xdlt
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{ s f k| j Qmf k| s f08 ;L /
ePsf] atfOPsf] 5 .
o;} u /L, pQm e] 6 jftf{ d f
jt{dfg /fhgLlts ;+s6sf] ljifodf
;d] t uDeL/ 5nkmn ePsf]
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ cfˆgf ;a}
/fhg} l ts lqmofsnfkx¿.
nufOPsf] k|ltjGw, sf/fuf/df /x]sf
kf6L{sf g]tf tyf sfo{stf{x¿.sf]
;xdltsf] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n]
cIf/zM kfngf u/] klg ;/sf/n]
k|wfgdGqL tyf g]skf -dfcf]jfbL ;dfhjfbL df]rf{ g]kfnsf] u7g / atfOPsf] 5 . zflGtk"0f{?kdf ;+rfng ug{ / g]kfn l/xfO{ / ;Dk"0f{ d'2fx¿ . vf/]h ug{ ;f] ;xdlt xfn;Dd k" 0 f{ ? kdf
_s]Gb|sf cWoIf k|r08aLr zlgaf/ To;n] /fli6«o /fhgLltdf kf/]sf] g] k fn sDo' l g:6 kf6L{ / ;/sf/ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{dfly ;xdt ePsf] lyof] . of] tLg a'Fb] sfof{Gjog u/]sf] 5}g .
ck/fGx k|wfgdGqL lgjf; afn'jf6f/df ;s/fTds k|efjsf] ljifodf 5nkmn ;/sf/aLr @)&& kmfu'g @! ut]
e]6jftf{ ePsf] 5 . pQm e]6jftf{df
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / ;/sf/aLr
ePsf] / b]zsf] /fli6«o :jfwLgtfsf]
uDeL/ ;jfn / ljBdfg cfly{s,
ePsf] tLg a'Fb] ;xdltsf] pNn+3g
ub}{ ut ;f]daf/ lhNnf cbfnt ‘cbfntsf] c/fhs / ljWj+zsf/L cfb]z vf/]h x'gk' 5{’
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf k|aQmf k|sf08 ;Ln] bnfn ;+;bLo Joj:yfsf] ljsNksf] zlQmsf] ?kdf plePkl5
cbfntsf] c/fhs / ljWj+zsf/L cfb]z vf/]h x'gk' g]{ atfPsf k|ltqmflGtsf/L, k|ltlqmofjfbL, k|ltufdL tyf ;fd|fHojfbL
5g\ . g]skf b}nv
] åf/f d+unaf/ cfof]lht k|lzIf0f sfo{qmdnfO{ zlQmx?n] g]skf dfly ljleGg if8\oGq ug{ yfn]sf] 7f]sj' f ub}{
;Daf]wg ub}{ k|jQmf k|sf08 ;Ln] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . eg]– …of] bnfn ;+;bLo k'FhLjfbL Joj:yfsf] ;d:of xf],
k|jQmf k|sf08 ;Ln] cbfntsf] c/fhs / ljWj+zsf/L kl/jt{gsf/L qmflGtsf/L zlQm / hgtfdfly of] Joj:yfdf if8\oGq
cfb]z vf/]h x'gk' g]{ / # a'bF ] ;xdlt /fHosf ;a} c+u lhDd]jf/ x'G5 . s'g} klg xfntdf bnfn Joj:yfsf] if8\oGq vf/]hL ug{'
eP/ sfo{Gjog ul/g' kg]{ dfu ub}{ olb To;f] gul/P To;af6 k5{, of] Joj:yfnfO{ abn]/ g]kfndf g]kfnL ljz]iftfsf] ;dfhjfbL
pTkGg kl/l:yltsf] lhDd]jf/ /fHo / /fHo ;+rfns x'gk' g]{ Joj:yfsf] :yfkgf ug{k' 5{ .Ú

@)&& kmfu'g @! ut] ePsf] tLg /fhgLlts ;+s6sf] cu|ufdL lgsf; sf7df8f}Fn] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf
a'Fb] ;xdltsf] pNn+3g ub}{ lhNnf Pjd\ g]kfnL df}lnstfsf] ;dfhjfbL dxf;lrj ljKnj ;L, k|jQmf k|sf08
cbfnt sf7df8f}Fn] g]kfn sDo'lgi6 k|0ffnL lgdf{0f ug]{ p2]Zo ;lxt ag]sf] ;Lnufot kf6L{sf zLif{ g]tfx¿ lj?4
kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;L, k|jQmf ;dfhjfbL df] r f{ s f] cfufdL hf/L u/]sf] cfb]z kl5 b'O{ g]tfaLr
k|sf08 ;Lnufot kf6L{sf zLif{ g]tfx¿ sfo{qmdsf nflu l5§} a}7s a:g] ePsf] e]6jftf{ cy{k"0f{ /x]sf] 5 .
lj?4 hf/L u/]sf] cfb]zsf] laifodf ;xdlt ;d]t ePsf] atfOPsf] 5 :d/0fLo 5, @)&& kmfNu'g @!
uDeL/ 5nkmn ePsf] atfOPsf] 5 . o;}u/L, pQm e]6jftf{df g]kfnsf] ut] tTsflng s]kL cf]nL g]t[Tjsf] r]tfjgL;d]t lbPsf 5g\ . k|jQmf k|sf08 ;Ln] hgtfnfO{ Ho"Fb} dg{ afWo agfpg] bnfn
pQm e]6jftf{df tLg a'Fb] ;xdlt sDo'lg:6 / dfcf]jfbL cfGbf]ngnfO{ ;/sf/ / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{aLr pgn] cbfntsf] ljWj+zsf/L cfb]z lj?4 kf6L{n] ;+3if{sf] ;+;bLo Joj:yfsf sf/0f nfvf}+ g]kfnL o'jfx? ljb]lzPsf] /
adf]lhd g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf 6'+uf]df k'¥ofpg qmflGtsf/L aLr ePsf] # a'Fb] ;xdltdf b'j} kIf– sfo{qmd ;d]t 3f]if0ff u/]sfn] ;a} kf6L{ g]tf–cfdg]kfnL h;sf sf/0f lbgx'F g]kfnsf] lqe'jg cGt/f{li6«o ljdfg:yndf
g] t f– sfo{ s tf{ d fly nufOPsf] Pstf x'gk' g]{ ljifodf ;d]t 5nkmn g]kfn ;/sf/ tyf g]kfn sDo'lgi6 hgtfnfO{ :jLsfo{ gx'g] atfP . g]kfnL o'jfx?sf] nf;x? cfpg] u/]sf] pNn]v ub}{ g]kfnL
d'2fx¿.nfO{ /fhgLlts / sfg"gL ePsf] atfOPsf] 5 . kf6L{, b]zsf] /fhg}lts ;d:ofx¿. k|jQmf k|sf08 ;Ln] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ g]kfnL /fhgLltdf -af“ s L clGtd k] h df_
b[li6n] lg?k0f ug]{ ljifodf ;xdlt o;}u/L, pQm e]6jftf{df b]zsf] jftf{ tyf ;+jfbaf6 ;dfwfg ug{,

g]skfåf/f e"sDk k|efljt a:tLsf] k'glg{df{0fsf nflu PsLst[ ;xfotf 3'DtL 6f]nL kl/rfng ‘tLg a'“b] ;xdlt sfg'gs} Ps c· xf], cbfnt sfg'g ljkl/t uof]’
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 ePsfn] cbfnt sfg'g ljkl/t hfg
kf6L{sf :yfoL ;ldlt ;b:o tyf gx'g] atfPsf 5g\ .
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] k'glg{df{0fsf] sfdx? ug]5
{ . g]skfn] ;+ s lnt /fxt ljt/0fdf x' g ] /fKtL Ao" / f] s f g] t f–sfo{ s tf{ s f]
e"sDk k|efljt j:tLsf] k'glg{df{0fsf] e"sDk kLl8t …PsLs[t ;xfotf 3'DtL clgoldtfdf va/bf/L ug]b{ l] v :jf:Yo, l6dnfO{ e"sDk kLl8t …PsLs[t
nflu kf6L{sf ;of}F g]tf–sfo{stf{ ;xefuL 6LdÚ åf/f 3/jf/ljxLg ePsf lzIffnufotsf b}lgs hLjgdf cfpg] ;xfotf 3' D tL 6LdÚ u7g u/L
…PsLs[t ;xfotf 3'DtL l6dÚ kl/rfng kLl8tx?sf] c:yfoL cfjf; lgdf{0f ug]{ ;d:ofx?sf] ;dfwfg nflu ;Sbf] k'glg{df{0fsf] sfddf kl/rfng u/]sf]
u/]sf] 5 . g]skfsf] PsLs[t ;xfotf / kfnd'lgsf] af;sf] lr;f]af6 arfpg] ;xof]u ug]{ g]skfn] hgfPsf] 5 . g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf /fKtL

3'DtL l6dn] ljz]ifu/L e"sDk k|efljt d'Vo nIo lnPsf] 5 . dxf;lrj ljKnj ;Lsf] Ao"/f] OGrfh{ ;ljg ;Ln] hfgsf/L k|sfzg ljefu OGrfh{ clgn ;Ln] sf7df8f}F lhNnf cbfntn] tLg
lhNnf hfh/sf]6, ?s'd klZrd / o:t} …PsLs[t ;xotf 3'DtL l6dÚ lgb]z
{ gcg';f/ g]skf klZrd n'lDagL lbPsf 5g\\ . g]skfn] ;/sf/;Fu u/]sf] tLg a'Fb] a'Fb] ;xdlt ljkl/t g]skfsf zLif{
;Nofg lhNnfdf elTsPsf 3/sf] n] e"sDk k|efljt hgtfsf nflu Ao"/f], g]skf k"jL{ n'lDagL Ao"/f] tyf -af“ s L clGtd k] h df_ /fhgLlts ;xdlt sfg'gs} cË -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)*) ;fn d+l;/ @$ ut] cfOtaf/
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

✍ ;DkfbsLo
– s= dfcf]T;] t'ª
s] xf] kqmfp k'hL{ k|s/0f <
sf7df8f}F lhNnf cbfntn] @)&^ h;n] ubf{ of] kl/l:ylt ;[hgf ePsf] ;/sf/n] ;+zf]wg k|:tfj ;+;bdf btf{ d'2fx?nfO{ 5'6o\ fP/ sfg'gL k|lqmofaf6
tLg a'b
“ ] ;xdltsf] pNn+3g ;fn k'ifsf] d'2f Ao'tF fP/ @)*) d+;L/
!* ut] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf
5 . x'g t k|r08 cWoIf /xg'ePsf]
g]skf -dfs]_ ;Fu xfd|f] kf6L{sf]
u/fPsf] 5 / Tof] kf; x'g afFsL 5 .
t/, Pp6f oyfy{ ;To s] xf] eg]
cl3 a9\g] u/L cGo ;a} d'2fx?nfO{
dlGqkl/ifb\sf] lg0f{oåf/f tTsfn vf/]h
b]zdf åGå lgDTofpg] if8\oGq dxf;lrj ljKnj ;L, k|jQmf k|sf08
;/sf/n] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / ;/sf/aLr @)&& kmfu'g @! ut] ePsf]
;L, lklaPd dfOnf ;Lnufotsf gfddf
kqmfp k'hL{ hf/L u/]sf] 5 . cbfntsf] /fdnfn ;L
tLg a'bF ] ;xdltsf] pNn+3g u/]sf] 5 . g]kfn ;/sf/sf] cË lhNnf cbfnt pQm sfo{ @)&& ;fn kmfu'g @! ut]
sf7df8f}n F ] ut ;f]daf/ tLg a'bF ] ;xdltsf] pNn+3g ub}{ g]skfsf zLif{:y ;DkGg # a'bF ] ;xdltsf] 7f8f] pNn+3g olb xfdL g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf
g]tfx?lj?4 kqmfp k'hL{ hf/L u/]sf] 5 . lhNnf cbfnt sf7df8f}n F ] ;f]daf/ dfq xf]Og b]zsf ;d:ofnfO{ zflGtk"0f{
uf]/vfkqdf k|sflzt u/]sf] #% lbg] ;"rgfdf g]skfsf dxf;lrj ljKnj,
tl/sfn] lgsf; lbg e}/x]sf uDeL/ g]tf–sfo{stf{nfO{ unfpg], ysfpg] /
kxn dflysf] ljWj+;fTds xdnf klg
k|jQmf k|sf08, dfOe:nf nfdf / /fh' sfsL{sf] gfddf cbfntdf pkl:ylt xf] . cfdgful/snfO{ yfxf 5 ls oxL Joj:yfdf cfTd;dk{0f ug{
x'g\ eGb} kqmfp k'hL{ hf/L u/]sf] xf] . pQm kqmfp k'hL{df /fHolj?4 s;'/ u/]sf] k|ltaGw x6fpFbf /fHo;Fu ul/Psf] #
eGb} cbfntdf xflh/L x'g elgPsf] 5 . o:t} /fHo lj?4sf] csf]{ d'2fdf a'bF ] ;xdltdWo] Pp6f a'bF f kf6L{ g]tf– nufpg] ;f]rsf ;fy sf]xL cl3 a9L
sfo{stf{ dfly nufOPsf d'2f lkmtf{
dxf;lrj ljKnj / dfOnf nfdflj?4 kqmfp k'hL{ hf/L ul/Psf] 5 . @)&^
lng] / aGbL sd/]8x?nfO{ d'Qm ug]{
/fv]sf] 5 eg] Tof] sbflk ;kmn
c;f]h ( df bfo/ ePsf] d'2fdf /fHolj?4sf] s;'/ u/]sf] cleof]u 5 .
cleof]udf dxf;lrj ljKnj, k|jQmf k|sf08, lbk]z /fO{, x]dGt k|sfz
5 . /fHosf ;xdltnfO{ sfg'gsf] cË
agfP/ ;d:ofx?nfO{ ;dfwfg ug{ d2t
x'g5] g} . x]Ssf /xf];\ b]zL–ljb]zL
cf]nL, pboaxfb'/ rnfpg], rGb|axfb'/ v8\sf, /fh' sfsL{, gljg lji6 / ug{k' g]{ d'Vo cË cbfntn] g} u}/sfg'gL zlQmx? g]kfndf sDo'lg:6 l;Wofpg]
s]bf/ vltj8fnfO{ ljkIfL agfOPsf] 5 . sbd rfNg' eg]sf] b]zdf zflGt efF8g\
;f]xL lbg dxf;lrj ljKnj, xl/axfb'/ v8\sf, dfOnf nfdf -eLd9'u+ f_, cbfnt / GofofwLz g} ;lqmo ag]sf] v]ndf nflu/x]sf 5g\ . xfdLnfO{
t xf]Og eGg] cfz+sf k}bf ePsf] 5 .
dfOnf nfdf -sfdkf–(_, ;'/G] b| dxh{glj?4sf] /fhb|fx] sf] csf]{ d'2f klg xfdL cbfntsf] o:tf] u}/lhDd]jf/ cK7\of/f] kf/]/ cfk"m ;'/lIft x'G5' eg]/ s;}n] g;f]r] x'G5 . sDo'lg:6
btf{ ePsf] 5 . pgLx?dfly ;+ul7t cfk/flws ;d"xdf cfj4 eO{ la:kmf]6s sfo{kl| t ;/sf/, /fhgLlts bnx?,
kbfy{;DaGwL s;'/ u/]sf] cf/f]k 5 . a'l4hLlj, dfgjflwsf/jfbL, o'jf laBfyL{, gfdwf/L s;}n] klg cfk"mnfO{ ;'/lIft g;f]r] x'G5 . To;kl5 kfnf]
>lds hgtfsf] Wofg k'uf]; ;fy} #
g]kfnL hgtfsf] ;dfhjfbL Joj:yfsf nflu ;+3if{ ubf{ / s/ 5Ng] Pg;]n
a'bF ] ;xdltnfO{ oyfzL3| nfu" ug{, cfpF5 Odfgbf/ k|ultzLn nf]stflGqs zlQm / b]zeQm zlQmsf] . t;y{
dfly sf/jfxL ubf{ g]skf dfly tTsflng s]kL cf]nL g]tT[ jsf] ;/sf/n]
d'2fx? vf/]h ug{ / aGbL sd/]8x? ;Dk"0f{ jfdkGyL sDo'lg:6, k|ultzLn nf]stGqjfbL / b]zeQm zlQm
@)&% ;fn kmfu'g @* ut] k|ltaGw nufPsf] lyof] . sl/a b'O{ aif{ kl5 d'Qm ug{ ;/sf/ uDeL/ agf]; eGg]
@)&& ;fn kmfu'g @) ut] s]kL cf]nL g]tT[ jsf] ;/sf/ / g]skfaLr # a'bF ] cfu|x ub{5f}+ . Pstfa4 eP/ cfhsf] ;+s6 ;dfwfgtkm{ cufl8 a9f}+ .
;xdlt ePkl5 g]skf v'Nnf /fhgLltdf k|jz ] u/]sf] lyof] . @)&& kmfu'g @! ut] g]skf /
:d/0fLo 5, @)&& kmfNu'g @! ut] tTsflng s]kL cf]nL g]tT[ jsf] ;/sf/ g]kfn ;/sf/ aLr ;DkGg # a'bF ] ;dfhjfbL df]rf{ lgdf{0f ePsf] 5 . ljBdfg g]kfnsf] sfg'gL k|fjwfg / ug{ ;S5 . of] ;a ug{ k|wfgdGqLnfO{
/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{aLr ePsf] # a'bF ] ;xdltdf b'j} kIf–g]kfn ;/sf/ ;xdlt clxn];Dd lsg k"0f{ ¿kdf k|r08n] ca l5§} g]skf;Fu Pstf sfg'gljb\sf /focg';f/ hGds}b x'g] s'g s'/fn] /f]ls/fv]sf] 5 <
nfu" x'g ;ls/x]sf] 5}g t < x'Fb}5 eg]/ efif0f klg ug{'x'G5, cem k|sl[ tsf d'2f / xftxltof/ lgdf{0f olb xfdL g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf
tyf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{, b]zsf] /fhg}lts ;d:ofx? jftf{ tyf ;+jfbaf6 # a'bF ] ;xdltdWo] Pp6f a'bF f dfcf]jfbL s]Gb|sf ;fyLx¿ sltko Pj+ sf/f]af/;Fu ;DalGwt d'2f vf/]h g]tf–sfo{stf{nfO{ unfpg], ysfpg]
;dfwfg ug{, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ cfˆgf ;a} /fhg}lts lqmofsnfkx? kf6L{ g]tf–sfo{stf{ dfly nufOPsf 7fpFdf t dfly s]Gb|df xfdL Ps ug{ sfg'gn] /f]ss ] f] 5 h;sf] nflu / oxL Joj:yfdf cfTd;dk{0f ug{
zflGtk"0f{?kdf ;+rfng ug{ / g]kfn ;/sf/ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{dfly nufOPsf] d'2f lkmtf{ lng] / aGbL sd/]8x?nfO{ e};Sof}+ eg]/ ;d]t aLrsf sfo{stf{ sfg'g ;+zf]wgsf] cfjZostf kb{5 . nufpg] ;f]rsf ;fy sf]xL cl3 a9L
k|ltaGw, sf/fuf/df /x]sf kf6L{sf g]tf tyf sfo{stf{x?sf] l/xfO{ / ;Dk"0f{ d'Qm ug]{ /x]sf] 5 . of] ;xdlt nfu" / hgtfnfO{ cfˆgf] kf6L{df ;d]6\g] cGo ;a} d'2fx? dlGqkl/ifbn] lg0f{o /fv]sf] 5 eg] Tof] sbflk ;kmn
d'2fx? vf/]h ug{ ;xdt ePsf] lyof] . gx'bF f o;k|sf/sf] kqmfp k'hL{ k|s/0f sf]l;; ul//fVg' ePsf] ;'lgG5 t/ u/L vf/]h ug{ ;S5 . xfd|f] kf6L{sf x'g]5}g . x]Ssf /xf];\ b]zL–ljb]zL
bf]xf]l//x]sf] 5 . o;eGbf cl3 g]skf k|wfgdGqLsf] kxndf dlGqkl/ifbn] g]tf–sfo{stf{ dfly nufOPsf clwsf+z zlQmx? g]kfndf sDo'lg:6 l;Wofpg]
g]skf / ;/sf/aLr tLg a'bF ] ;xdlt ePkl5 b]zL– ljb]zL bnfn tTjx? -Pdfn]_ sf] cf]nL g]t[Tjsf] ;/sf/, lg0f{o u/]/ vf/]h ug{ ;lsg] d'2fsf] d'2f em'§f 5g\ . tL d'2fx? klg v]ndf nflu/x]sf 5g\ . xfdLnfO{
pQm ;Demf}tf sfof{Gjog x'g glbg sDd/ s;]/ nfu]sf 5g\ eg] oL tdfd g]kfnL sfFu|];sf] b]pjf g]t[Tjsf] ;fdfGo ljifo clxn];Dd xn x'g ;fdfGovfnsf h:t} xftxltof/– cK7\of/f] kf/]/ cfk"m ;'/lIft x'G5'
ca/f]wx? l5rf]Nb} g]skf lg/Gt/ jftf{sf] dfWodaf6 tLg a'Fb] ;xdlt ;/sf/ / xfn cfP/ g]skf -dfs]_ ;s]sf] 5}g . o:tf] bf]xf]/f] rl/q lsg v/vhfgf, la:kmf]6, ;+ul7t ck/fw, eg]/ s;}n] g;f]r] x'G5 . sDo'lg:6
k"0f{?kdf sfof{Gjog u/fpg nfluk/]sf] 5 . tTsflng s]kL cf]nL g]t[Tjsf] sf] k| r 08 g] t [ T jsf] ;/sf/sf] k| b z{ g e} / fv] s f] 5 k| w fgdGqL ceb| Jojxf/ cflb /x]sf 5g\, hf] gfdwf/L s;}n] klg cfk"mnfO{ ;'/lIft
;/sf/ / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{aLr # a'Fb] ;xdlt ePsf] aiff}{+ gfl3;Sbf pbfl;gtf / clgR5fsf sf/0f o:tf] k|r08af6 /x:odo 5 < dlGqkl/ifbsf] lg0f{oåf/f ;xh} lg0f{o g;f]r] x'G5 . To;kl5 kfnf] cfpF5
e}/x]sf] 5 . clxn]sf] kqmfp k'hL{ sxf“ c8\lsPsf] 5 t d'2f vf/]hL u/L vf/]h ug{ ;lsG5 . d'l:snn] ! Odfgbf/ k|ultzLn nf]stflGqs
;d]t g]skf w}o{jfg\ x'Fb} lg/Gt/ jftf{ / ;Djfbdf h'l6/x]sf] 5 . p;sf] of] k|s/0fsf] d'Vo lhDd]jf/ g]kfn k| l qmof < k|ltzteGbf klg sd o:tf d'2f hf] zlQm / b]zeQm zlQmsf] . t;y{
b]z / hgtfk|ltsf] lhDd]jf/L / OdfGbfl/tfnfO{ ;/sf/n] gh/cGbfh ug{' ;/sf/ To;df klg k|wfgdGqL k|r08 ca sltkonfO{ nfUg ;S5 / hGds}b ug]{ k|sl[ tsf x'g ;S5g\ h;sf] ;Dk"0f{ jfdkGyL sDo'lg:6, k|ultzLn
;/sf/sf] sdhf]/L xf] . x'gG' 5 . t/, ;/sf/ sfg'g ;+zf]wgsf] To:tf] kfl/Psf] klg 5 ls sfg'gdf nflu sfg'g ;+zf]wg cfjZos kb{5 . nf] s tGqjfbL / b] z eQm zlQm
t;y{, ;/sf/n] g]skfsf] w}ot{ fnfO{ gh/cGbfh ug{' x'bF g} . g]skfsf] axfgf agfP/ d' 2 f vf/] h L ug] { ;+zf]wg gul/sg d'2f vf/]h x'g ;Sb}g t/, olb ;/sf/n] rfxg] xf] eg] To:tf Pstfa4 eP/ cfhsf] ;+ s 6
cfu|xnfO{ gh/cGbfh ug{' /fi6«, /fli6«otf / hgtfdfly 3ft ug{' xf], ;/sf/ ljifonfO{ l9nf–9fnf ul//x]sf] 5 / clxn] sfg'g ;+zf]wgsf nflu sfg'g ;+zf]wg u/]/ vf/]h ug]{ ;dfwfgtkm{ cufl8 a9f}+ .

kqmfp k'hL{ zflGt ef“8g\ ] if8\oGq


o;df ;r]t x'gk} 5{ . To;sf/0f ;/sf/n] g]skf;Fu u/]sf] tLg a'bF ] ;xdlt
tTsfn sfof{Gjog ug{k' 5{ . cGoyf, ;/sf/sf] u}/lhDd]jf/k"0f{ sfo{lj?4
cfdk|ultzLn, nf]stGqjfbL, /fi6«jfbL, qmflGtsf/L bn, g]tfnufot ;r]t
gful/s ;8sdf pqg] 5g\ / ToxLFaf6 /fi6«3ftL–hg3ftL ;/sf/, ;+;b\jfbL
k|ltaGw km'sj' f ePsf] b'O{ jif{kl5 ug{;S5 . clxn] lagf k|;+u vf6f yfn]sf] 5 . ;/sf/;Fusf] ;xdlt ;/sf/;Fusf] ;xdlt csf{ ;/sf/n]
bn, ltgsf g]tf / dltof/x?nfO{ v/fgL agfP/} 5f]8g\ ] 5g\, r]tgf eof . ;fd|fHojfbLsf] u|f08 l8hfOgdf k/]sf] 3fpnfO{ ;/sf/n] sf]6\ofpg sfg' g ;/x x' G 5 . Pp6f klg dfGg'k5{ . To;}n] Pp6f sfg'g
g]skf dxf;lra ljKna ;L / k|aQmf 5 . Pp6f ;xdlt 5 t/ Jojxf/
afx| jif{kl5 g]kfn :sfp6sf] lgjf{rg x'b“ } k|sf08 ;L ;d]tsf g]tfnfO{ kqmfp
k'hL{ hf/L ePsf] 5 . lhNnf cbfnt
emk]Gb|/fh a}B csf]{ 5 . ;xdlt pNn+3glj?4
cGt/f{l6«o cbfntdf klg l/6 hfx]/
sf7df8f}F . g]kfn :sfp6sf] :yfgLo, lgjf{rg ko{j]If0fsf nflu ljZj sf7df8f} F a f6 d+ ; L/ !) ut] s f] ug{ ;lsG5 . clxn] g]skfsf] s'g}
k|bz
] / /fli6«o kl/ifb\sf] lgjf{rg ug]{
tof/L ePsf] 5 . afnaflnsf tyf
:sfp6 ;Ë7g -cf]hd_ / jfU;sf
cGt/f{li6«o k|ltlglwnfO{ cfdGq0f
cfb]zfg';f/ g]skfsf g]tflj?4 #% ca b]zdf zflGt laWj+zfTds ultlalw klg ePsf]
lbg] Dofb ePsf] kqmfp k'hL{ hf/L b]lvFb}g . zflGtk"0f{ tl/sfn] g]skfn]
o'jfx?sf] cgf}krfl/s lzIffsf If]qdf
sfo{/t :sfp6sf] :yfgLo kl/ifb\sf]
ul/Psf] hgfOPsf] 5 .
g]kfn :sfp6df lj;+ @)^* df
ePsf] xf] . @)&& kmfu'g @) df
tLg a'bF ] ;xdtL eO{ g]skf km'sj' f
sfod ug]{ xf] eg] cfk\mgf] ultlalw ub}{ cfPsf] cj:yf
5 . cem eGg] xf] eg] g] s kf
ePsf] xf] . tLg a'Fb]sf] t];|f] a'Fbfdf
g]kfn ;/sf/n] g]skf dfly nufPsf] t'= g]skfnfO{ hf/L pTkfbgdf nfu]sf] cj:yf 5 . t/,
bnfn k'h F Ljfbn] cfuf]nfO{ rnfO/x]sf]
k|ltaGw x6fpg tyf sf/fuf/df 5 . g]skfsf] PsLs[t hgqmflGtaf6
/x]sf g]tf–sfo{stf{ l/xfO{ ug{ / ul/Psf] kqmfp tl;{P/ bnfnsf k'R5/x?n] cfuf]nfO{
;Dk"0f{ d'2fx? vf/]h ug{ ;xdlt rnfO/x]sf 5g\ . g]skfn] Pg;]nn]
ePsf] xf] . t/, la8Dagf sf7df8f}F
lhNnf cbfntn] ;xdltnfO{ ldr]/
k'hL{ vf/]h ug{' /fh:j s/ lt/]g eg]/ Pg;]nsf] lj/f]w
ubf{ sl/a b'O{ jif{ k|ltaGwdf k/]sf]
kqmfp k'hL{ hf/L ug' if8\oGq t
xf]Og < eGg] cfz+sf ug{ ;lsG5 . k5{ . cGoyf cfuf]nfO{ rnfpg] xf] xf] . clxn] Pg;]nsf] ultlalw 3fF6L–
3fF6L cfPsf] 5 . ! va{ &) ca{ kg]{
k|r08n] To:tf] gug{ kg]{ xf] eg]sf] Pg;]nnfO{ ^ ca{df a]lrFb5 } . clxn]
s'/f ;fdflhs ;~hfndf cfPsf] 5 . eg] k"/} cfuf]n] jg ;vfk kfg]{ 5 . hgtf aLrdf lgs} rrf{ eP/ s]xL
g]skf, g]skf s]Gb|, h;kf / g]skf lbg a'‰g] eGb} :ylut ul/Psf] 5 .
lgjf{rg cfufdL k'; @& b]lv @(
ut];Dd tyf k|bz ] kl/ifb\x? / /fli6«o
lgjf{rg ePotf :sfp6df lgjf{rg
x'g ;s]sf] 5}g . lj;+ @)&) df
P;, g]skf ;dfhjfbL ;dfhjfbL
df]rf{df cfa4 5g\ . To;sf/0f kqmfp
:jtGqtf, ;dfgt / /fli6«otfk|lt ca b]zdf zflGt sfod ug]{ xf]
eg] t'= g]skfnfO{ hf/L ul/Psf]
kl/ifb\sf] lgjf{rg cfufdL df3 ^ ut]
;DkGg ug]{ ldlt tf]lsPsf] tby{
tTsfnLg k|dv ' cfo'Qmn] /fhLgfdf
lbPkl5, g]kfn :sfp6 tby{ ;ldltsf
k' h L{ l j?4 :jo+ k| w gdGqL klg
nfUg'k5{ . g]skfn] Pd;L;Lsf] ;zQm
clxn] ;Dk"0f{ sDo'lgi6 / b]zeQm kqmfp k'hL{ vf/]h ug{' k5{ . cGoyf
cfuf]nfO{ rnfpg] xf] eg] k"/} cfuf]n]
;ldltsf ;+of]hs Pj+ k|dv ' cfo'Qm cfwf/df rNb} cfPsf] 5 . g]kfn lj/f] w ub} { cfPsf] ;Gbe{ d f jg ;vfk kfg] { 5 . :jtGqtf,
nf]saxfb'/ e08f/Ln] hfgsf/L lbP . :sfp6 P]g, @)%) cg';f/ k|To]s ;fd|fHojfbL zlQmn] pS;fPsf] klg Psh'6 eO{ k|ltlqmofjfbL / ;dfgt / /fli6« o tfk| l t clxn]
lgjf{rgcl3 oxL dª\l;/ #) rf/ jif{df cfjlws lgjf{rg x'g] x'g;S5 . cd]l/sfnfO{ g]kfn dxTjk"0f{ ;Dk"0f{ sDo'lgi6 / b]zeQm Psh'6
ut]leq …cgnfOgÚ ;b:otf cfj]bg
eg{ ;"rgf hf/L ul/Psf] 5 . tL
Joj:yf eP klg cfGtl/s ljjfbsf
sf/0f r'gfj x'g g;s]sf] xf] .
;fdl/s If]q 5 . cd]l/sfn] g]kfnsf]
5ftLdf 6]s/] rLg lj?4 lqmofsnfk
bnfnlj?4 n8\gk' g]{ cfjZos 5 . eO{ k|ltlqmofjfbL / bnfnlj?4
n8\g'kg]{ cfjZos 5 .
@)*) ;fn d+l;/ @$ ut] cfOtaf/ 3

tLg a'b“ ] ;xdltsf] pNn+3g / ;/sf/dfly p7]sf] k|Zg


jt{dfg ;/sf/n] g]qlaqmd rGb tTsfnLg cf]nL ;/sf/n] u[xdGqL klg ug' { e Psf] 5 . To;} u /L p7fOPsf lyP . df] r f{ s f]
‘qmflGt k'/f u/]/ hgtfsf ;a} ;kgf k'/f u5f}’+{
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|jQmf k|sf08 ;Ln] qmflGt k'/f u/]/
hgtfsf ;a} ;kgf k'/f ug]{ c7f]6 klg JoQm u/]sf 5g\ . sflnsf]6l:yt
nfn'nk} m' ;8scGtu{t sfd /f]lsPsf] dfNsf]6sf] lrp/Laf6 t];f| ] ;8sv08sf]
g]tT[ jsf] g]skf;Fu )&& kmfu'g @! /fdaxfb'/ yfkfsf] ;+of]hsTjdf jftf{ qmflGtsf/L sDo'lgi6 kf6L{ g]kfnn] cjwf/0ffkqdf cfGtl/s / afx\o dlª\;/ !& ut] pb\3f6g ub}{ pgn] ;f] c7f]6 JoQm u/]sf x'g\ . k|jQmf
ut] ePsf] tLg a' F b ] ;xdltsf] 6f] n L agfPsf] lyof] . g] s kfn] ;/sf/sf] lgotk|lt v]b k|s6 ub}{ nufgLd}qL jftfj/0f lgdf{0f u/L k|sf08 ;Ln] hgtfsf] ;d:of ;dfwfg ug]{ nIo lnP/ hgo'4 n8]sf] t/
pNn+3g ub}{ ;f] kf6L{sf dxf;lrj v8\uaxfb'/ ljZjsdf{sf] ;+of]hsTjdf em'7f d'2f vf/]h ug{, kqmfp k'hL{ /2 b]znfO{ cf}Bf]lusLs/0f ug],{ j}bl] zs qmflGt k'/f gePsfn] hgtfsf ;kgf k'/f ug{ g;lsPsf] atfP . pgn] g]kfn
rGbnufotsf zLif{ g]tfx?lj?4 jftf{ 6f]nL agfPsf] lyof] . b'jt} km{sf ug{ / ;Dk"0f{ /fhaGbLx?nfO{ ljgfzt{ /f]huf/Laf6 k'FhL / k|ljlw;lxt sDo'lgi6 kf6L{ ;+;bLo af6f]df gePsfn] hgtfdf ljsf; lgdf{0fsf sfddf
kms] { s f g] k fnLnfO{ b] z leq
8f= s]zj b]jsf]6f /f]huf/d"ns Joj;fo ug{ k|fT] ;flxt
ug]{ / pTkfbgsf lqmofsnfk j[l4
u/L /f]huf/L k|bfg ug]{ / ul/aL
Tolta]nf k|wfgdGqL s]kL cf]nL / g]skfsf pGd"ng / /f]huf/ k|j4{gsf] If]qx?df
dxf;lrj rGbsf] pkl:yltdf b'a} kIfsf] jftf{ nufgL a9fpg tLgj6} txsf]
;/sf/nfO{ lqmofzLn agfpg] pNn]v
6f]nLsf ;+of]hsx? ;/sf/sf u[xdGqL ul/Psf] lyof] . To;}u/L u'0f:t/Lo
;]jf k|jfxsf nflu ;fj{hlgs k|zf;g
/fdaxfb'/ yfkf / g]skfsf k|aStf v8\uaxfb'/ r' : tb' ? :t agfpg] , cg' u dg / s]xL ;d:of ePsf] h:tf] 7flgP klg hgtfsf] ;fydf e|i6frf//lxt ljsf;
ljZjsdf{n] ;xdltkqdf x:tfIf/ ug'e{ Psf] d"Nof+sgsf] kl/kf6L :yflkt ug]{, lgdf{0fsf] kIfdf /xsf] atfP . pgn] clxn]sf] ;+;bLo Joj:yf e|i6frf/L,
of]hgf th{d' f ug],{ zf;sLo ;'wf/ ug]{ sldzgvf]/L, bnfnL ug]{ Joj:yf ePsfn] of] Joj:yfaf6 hgtfn] clxNo}
lyof] . To; lbg ePsf] ;xdltdf b'a} kIf tyf b]zdf b]vfk/]sf] clgoldttf, ;'v kfpg] ;Defjgf gePsf] atfP .
k|zf;lgs l9nf;':tL, e|i6frf/, k|jQmf k|sf08 ;Ln] ;dfhjfbL Joj:yfdfn] dfq hgtfn] ;f]rs ] f] ljsf;
b]zsf] /fhgLlts ;d:ofx? jftf{ / ;Djfbaf6 sldzgtGqh:tf ck/fw / ljs[ltnfO{ lbg] 7f]sj' f ub}{ nfn'sf] vf]nfdf :ylut ePsf] ;8s df3 !% ut];Dd h;/L
;dfwfg ug{ ;xdt ePsf], g]skf cfkm\gf ;a} lgoGq0f u/L hgtfnfO{ ;bfrf/ / eP klg dfNsf]6 ;LufpF k'¥ofpg] k|lta4tf hgfP .
k|jQmf k|sf08 ;Ln] olb /fHosf s'g} klg lgsfosf dflg;x?n]
;'zf;gsf] k|Tofe"lt u/fpg] s'/fx?
/fhgLlts lqmofsnfk zflGtk"0f{ ?kdf ug{ ;xdt ePsf] / g]kfn ;/sf/ klg pNn]v ul/Psf lyP . :jfwLgtf, k|ltaGwsfndf ca/f]w v8f u/]h:t} ;8s cufl8 a9fpg cj/f]w v8f u/]
;fj{ef}d;Qf / /fli6«o lxtsf] /Iff ug{ g]skfn] plrt hjfkm lng] klg r]tfjgL lbP .
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{dfly nufPsf] k|ltaGw x6fpg, sf/fuf/df /x]sf kf6L{sf Pj+ hgtfsf] ;d[l4sf nflu sfd ug]{ :d/0fLo 5, of] ;8s g]kfn sDo'lgi6 kf6L{s} g]tT[ j / kxndf k|ltjGwsfnd}
l8lkcf/ ePsf] lyof] . k|jQmf k|sf08 ;L sf] kxndf k|ltjGws} ;dodf
g]tf / sfo{stf{ l/xfO{ ug{ / ;Dk"0f{ d'2fx? vf/]h ug{ ;xdt ePsf] s'/fx? klg /x]sf lyP . ;8s ljefusf OlGhlgo/x?sf] ljz]if l6d v6fP/ l8lkcf/ u/L @)&$
;f] cjwf/0ffkqdf ;d]t ljutsf ;fn kmfu'g ! ut] hgo'4 lbj;af6 g]skfn] ;8s vGg] sfdsf] ;'?jft
elgPsf] lyof] . g]skfn] dfq ;f] ;xdltsf] cIf/;M kfngf u/]sf] 5 . t/, laleGg sfnv08df ePsf u/]sf] lyof] . nfn'nk} m' ;8sv08sf] v'nfn'bl] v nfn', dfNsf]6 / ?K;f;Ddsf]
cfGbf]ngx?sf sf/0f laleGg bnsf
;/sf/L kIfaf6 pk/f]St ;xdlt cg'?ksf] s'g} klg Aojxf/ x'g ;s]g . g]tf / sfo{stf{x?dfly nufOPsf
;8s v08nfO{ g]skfs} kxndf l8lkcf/ ePsf] xf] . v'nfn'bl] v dfNsf]6;Dd
s'n !@ lsnf]ld6/sf] b"/L 5 eg] dfNsf]6b]lv ?K;f;Dd !% lslnld6/sf]
sf7df8f}F lhNnf cbfntdfkm{t\ kqmfp aftf{ 6f]nLn] k6s–k6s lj:t[t jftf{ l/xfO{ ug{ dfu u/]sf] 5 . kqmfp d'2fx?sf] vf/]hL / /fhaGbL l/xfOsf b"/L u/L @& lsnf]ld6/sf] ;8ssf] b"/L 5 .
k'hL{ hf/L u/fPkl5 g]kfnsf] /fli6«o u/L ;xdlt u/]sf lyP . tLg a'Fb] k'hL{ dfq geP/ o;cl3 ut c;f]hd} nflu cfjZos sfg'gL / /fhgLlts g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] k|ltaGwsfnd} l8lkcf/ dfq xf]Og, v'nfn'af6
/fhgLlt / d' V o t sDo' l gi6 ;xdlt x:tfIf/ ;df/f]xd} ;/sf/sf pbok'/ lhNnf cbfntn] g]skfsf s]xL kxn ug]{ / laleGg /fhgLlts nfn';Dd 8f]h/;lxt hgzlQm kl/rfng u/]/ s/f]8f} nfut nfUg] cg'dfgsf]
kf6L{x?sf aLrdf laleGg k|Zgx? jftf{ 6f]nLsf ;b:o Pj+ tTsfnLg g]tf tyf sfo{stf{sf] ;DklQg} /f]Ssf bnx?;F u ePsf ;xdlt / ;8ssf] 6«Øfs vf]Ng];Ddsf] sfd u/]sf] lyof] .
p7]sf 5g\ . Tolta]nf k|wfgdGqL s]kL k| w fgdGqLsf ljb] z dfldnf ug{ lhNnf k|x/L sfof{nonfO{ cfb]z ;Demf}tfx?sf] sfof{Gjog ug]{ elgPsf] ;/sf/sf] ;xof]ulagf g]skfn] ;8s vGg] sfdsf] ;'?jft u/]kl5 tTsflng
cf]nL / g]skfsf dxf;lrj rGbsf] ;Nnfxsf/ /fhg e§/fO{n] ljut Ps lbPsf] ;dfrf/ aflx/ cfPsf] lyof] . lyof] . t/, xfn cfP/ pSt ;dfhjfbL ;/sf/n] ljb|f]xLkIfn] ;8s vGbf r'gf}tL ylkPsf] eGb} sfd /f]s]sf] lyof] .
pkl:yltdf b'a} kIfsf] jftf{ 6f]nLsf jif{bl] vsf] lg/Gt/sf] k|of; kl5 jftf{ To;} u /L afF s ] n ufotsf cGo df]rf{df /x]sf] Ps 36s g]skfsf ;f]xL ;8s v08sf] klxnf] v08 v'nfn'b]lv nfn';Dd g]skfn] ;/sf/sf]
cj/f]wsf aLr cfkm}F sf6]sf] 5 .
;+ o f] h sx? ;/sf/sf u[ x dGqL lgisif{df k'us ] f] atfpg' ePsf] lyof] . lhNnfx?df klg g]skflj?4 k'hL{ hf/L g]tfx?dfly km]l/ k'hL{ hf/L u/fpg] bf];f| ] v08 nfn'bl] v dfNsf]6sf] lrp/L d]nf;Dd :yfgLo ;/sf/ afWoeP/
/fdaxfb'/ yfkf / g]skfsf k|aStf pSt x:tfIf/ /fli6«o;ef u[xdf ug]{÷u/fpg] sfdx? e}/x]sf 5g\ . sfdx? ePsf 5g\ . h;n] ;dfhjfbL kflnsfsf] cfly{s ;xof]udf sfl6Psf] 5 .
v8\uaxfb'/ ljZjsdf{n] ;xdltkqdf :jb]zL / ljb]zL ;+~rf/sdL{sf ;fy} vf;df xfn ;/sf/sf] g]tT[ j / u[xdf df]rf{sf] cf}lrTodfly ;d]t k|ZglrGx o:t} clxn] dfNsf]6sf] lrp/L d]nfb]lv dfNsf]6sf] ;L ufpF x'bF } ?K;f;Ddsf]
x:tfIf/ ug'{ePsf] lyof] . To; lbg tTsfnLg ;/sf/sf dGqLx? / dfcf]jfbÈL s]Gb|sf g]tfx? /x]sf] / v8f u/fpg] sfd u/]sf] 5 . g]skfsf ;8sv08 6«Øfs vf]Ng afFsL 5 . of] t];f| ] v08sf] ;8snfO{ 6«Øfs vf]Ng] sfdsf
ePsf] ;xdltdf b'a} kIf b]zsf] g]skfsf g]tf tyf sfo{stf{x?sf] 7"nf] dfcf]jfbL s]Gb| g]skf;Fu} ;dfhjfbL g]tfx?dfly cbfntdf d'2f btf{ u/fpg] nflu g]skfsf] kxndf ;+3Lo ;/sf/af6 ! s/f]8 ah]6 5'6o\ fOPsf] 5 . of]
/fhgLlts ;d:ofx? jftf{ / pkl:yltsf aLrdf ul/Psf] lyof] . df]rf{df ;d]t /x]sf sf/0fn] kl5Nnf] sfd tt\–tt\ ;dosf u[xdGqfno / ah]6n] hlt;Dd k'U5 Tolt;Dd ;8ssf] 6«Øfs vf]lng] 5 eg] afFsL gofF
;Djfbaf6 ;dfwfg ug{ ;xdt To;/L ;f}xfb{k0" f{?kdf ul/Psf] ;xdlt 36gfdf dfcf]jfbL s]Gb|sf] u+le/ dftxtsf sfof{nox?n] u/]sf x'g\ . ah]6af6 sfd cufl8 a9g]5 . ;8ssf] sfdnfO{ ;'rf? ug{ g]skfsf k|jQmf
ePsf], g]skf cfkm\gf ;a} /fhgLlts To;kl5sf ;/sf/x?n] sfof{Gjog Wofgfsif{0f ePsf] x'gk' g]{ lyof] . To;}n] xfn}sf lbgdf kqmfp k'hL{ hf/L k|sf08 ;Ln] cfkm}F ;fa]nn] vg]/ ;8ssf] sfdsf] pb\3f6g u/]sf x'g\ . of] ;8s
lqmofsnfk zflGtk"0f{ ?kdf ug{ gubf{ b]zdf km]l/ åGåsf] cj:yf ut c;f/ rf/ut] rf/ /fhgLlts ug'd{ f klg cbfntnfO{ dfq k[ys?kdf vGg] sfdsf] lhDdf lnPsf] 7]sb] f/ sDkgLn] sl/a cfwf k|ltzt 3l636fp
;xdt ePsf] / g]kfn ;/sf/ g]kfn l;h{gf x'g] ;+s]tx? b]lvPsf 5g\ . bn ldn]/ ;dfhjfbL df]rf{ g]kfnsf] bf]iff/f]k0f ug{ ldNb}g . pSt sfo{ af]nkqaf6 7]Ssf kfPsf] 5 . h]–h:tf] eP klg ;8ssf] sfdn] ult lng] ljZjf;
sDo'lgi6 kf6L{dfly nufPsf] k|ltaGw g] s kfn] cfkm\ g f] kf6L{ s f zLif{ 3f]if0ff ubf{ klg o;cl3 ;/sf/;Fu ;/sf/sf ;du| ;+ o Gqx?sf] ul/Psf] 5 . ;8ssf] sfd ;'rf? ug{ 7]sb] f/ sDkgL ;d]t tof/ cj:yfdf 5 .
x6fpg, sf/fuf/df /x]sf kf6L{sf g]tf g] t fx?lj?4 sf7df8f} F lhNnf ePsf ;xdltsf] sfof{ G jog ;+nUgtfdf ePsf] :ki6 5 . pSt tLg g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|jQmf k|sf08 ;Låf/f ;8s pb\3f6gn] :yfgLoaf;L eg]
xlif{t ePsf 5g\ . ;L ufpFdf l5§} uf8L k'Ug] ;L ufpFaf;Ln] cfzf u/]sf 5g\ .
/ sfo{stf{ l/xfO{ ug{ / ;Dk"0f{ d'2fx? cbfntn] kqmfp k'hL{ hf/L u/]sf] ug]{÷u/fpg] / /fhgLlts aGbLx?sf] a' F b ] ;xdltsf af/] d f jt{ d fg
vf/]h ug{ ;xdt ePsf] elgPsf]
lyof] . g]skfn] dfq ;f] ;xdltsf]
lj/f]wdf ut !( ut] sf7df8f}n
b]zsf laleGg :yfgdf dzfn h'n;
F ufot
'
l/xf ug]{ s'/fx? p7]sf lyP . h;df
juL{o tyf If]qLo lje]bsf] cGTo ug],{
;/sf/sf] wf/0ff s] xf] < ;f] ;xdlt
sfof{Gjog u/fpg s] kxn e}/x]sf]
/fli6«o :jfwLgtfsf] /Iffsf nflu ;dfhjfb clgafo{
cIf/;M kfngf u/] s f] 5 . t/, ug'{sf ;fy} cGo sfo{qmdx? ub}{ dfgj ljsf; ;"rsf+sdf k5fl8 5 < To;af/] tTsfn ;fa{hlgs sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf :yfoL ;ldlt ;b:o ;'zLn ;Ln]
;/sf/L kIfaf6 pk/f]St ;xdlt cfGbf]ngsf] yfngL ul/;s]sf] 5 . k/]sfx?nfO{ k|d'v k|fyldstf /fVg], hfgsf/L u/fOg' kb{5 . ;/sf/n]g} /fli6«o :jfwLgtfsf] /Iffsf nflu ;dfhjfbsf] ljsNk gePsf] atfPsf
cg'?ksf] s'g} klg Aojxf/ x'g ;s]g . lhNnf cbfntsf] pSt ;" r gf hgtfsf] gful/s tyf cfly{ s Tolta]nf u/]sf] tLg a'bF ] ;xdltsf] 5g\ . x'Dnfsf] ;s]{uf8df pQ/ s0ff{nL Ao"/f]sf] kf6L{ k|lzIf0f sfo{qmdnfO{
g]skf;Fu pSt ;+emf}tf ePsf] tLg ;fa{ h lgs ePnuQ} g] s kfsf clwsf/sf] ;+/If0f, ljQLo Psflwsf/ kfngf gu/]sf] dfq xf]Og, pNn+3g ;Djf]wg ub}{ :yfoL ;ldlt ;b:o ;'zLn ;Ln] o:tf] s'/f atfPsf x'g . g]tf
lbg cyf{t )&& kmfu'g @# ut] dxf;lrj rGbn] Ps la1lKt hf/L tyf bnfn k'FhLjfbL cy{Joj:yfsf] u/]sf sf/0fn] ;Dk"0f{ qmflGtsf/L kf6L{ ;'zLnn] g]kfnsf] /fli6«o ;+s6sf] cu|ufdL lgsf; g} g]kfnL ljz]iftfsf]
;af]{Rr cbfntsf] Ps km};nfnfO{ ub}{ ;+3if{sf] 3f]if0ff ug'e
{ Psf] lyof] . lasNkdf ;dfhjfbL cy{tGqsf] / zlQmx?n] gofF 9+un] ;f]Rg'kg]{ / ;dfhjfb ePsf] lhls/ ub}{ eg]– …cd]l/sL x:tIf]k Pd;L;Ldfkm{t\ tLj|
axfgf agfP/ Pdfn] / dfcf]jfbL pxfFn] aStAodf To:tf] u}/lhDd]jf/k"0f{ cfwf/ tof/ kfg] { s' / fx? klg sbd rfNg'kg]{ cj:yf cfPsf] 5 . ePsf] 5, ;}Go cv8f /fVg cd]l/sf nfluk/]sf] 5 . of] ;fd|fHojfbL x:tIf]k
s]Gb| cnu ePsf lyP eg] )&* sfo{kl| t /fhg}lts bnx?, a'l4hLlj, xf], o;sf lj?4 ;a} sDo'lgi6, qmflGtsf/L, k|ultzLn, b]zeQm zlQmx?
c;f/df Pdfn] g]t[Tjsf] tTsfnLg
;/sf/ klg ;QfRo't ePsf] lyof] .
dfgjlwsf/jfbL, o'jf laBfyL{, >lds
hgtfsf] Wofg k'uf];\ ;fy} tLg a'bF ]
@) jif]{ 6\ofS;L rNg /f]s nufpg] lg0f{o vf/]h u/ Pstfa4 eP/ /fli6«o :jfwLgtfsf] /Iffsf] nflu ;dfhjfbdf hfg'k5{ .Ú
g]tf ;'zLnn] g]kfndf cu|ufdL lgsf;sf] dfu{lrq g]kfn sDo'lgi6 kf6L{;uF
To;kl5 u7g ePsf] g]sf+ / dfcf]jfbL ;xdltnfO{ oyfzL3| nfu" ug{, d'2fx? sf7df8f}F . clvn g]kfn qmflGtsf/L 6«8] o'lgog dxf;+3cGtu{tsf] k]zfut dfq ePsf] / o;n] dfq g]kfnsf] bL3{sflng ;dfwfg lbg] bfaL u/] . pgn]
s] G b| ; lxtsf bnx? ;lDdlnt vf/]h ug{ / aGbLx? d'Qm ug{ ;/sf/ 36s clvn g]kfn qmflGtsf/L oftfoft dhb'/ ;+3n] @) jif]{ 6\ofS;L bnfn ;+;bLo Joj:yfaf6 g]kfn / g]kfnL hgtfn] b'Mv kfpg] / b]zs}
;/sf/n] klg g]skf;Fu ePsf] tLg uDeL/ agf];\ eGg] cfu|x ug'{ePsf] afUdtL / u08sL k|bz ] df rNg /f]s nufpg] lg0f{osf] uDeL/ cfklQ hgfpFb} cl:tTj sfnfGt/ g/xg]
a'Fb] ;xdltdf pNn]v ePsf s'/fx? lyof] . t/, ;f] ;"rgf hf/L ePsf] lj/f]w u/]sf] 5 . ;+3sf s]Gb|Lo cWoIf nfnaxfb'/ ;Ln] d+unaf/ Ps k|b]z cj:yf cfPsf] atfP .
k" / f ug] { ÷ u/fpg] s' g } tbf?stf xKtf lbgeGbf a9L x'bF f klg ;/sf/n] lj1lKt hf/L u/L @) jif]{ 6\ofS;L rNg glbg] lg0f{on] :j/f]huf/ dhb'/ pgn] ;+;bjfbL bnx?n]
b]vfPsf] lyPg . g]skfn] tTsfnLg tLg a'bF ] ;xdltsf] sfof{Gjog ug{ dsf{df k/]sf] eGb} cfklQ hgfPsf x'g . cd] l /sL x:tIf] k sf]
;/sf/sf k|wfgdGqL / u[xdGqLnfO{ cem} klg s'g} tbf?stf b]vfPsf] qmflGtsf/L oftfoft dhb'/ ;+3n] d'¶Le/ bnfnx?sf] kmfObfsf nflu lj/f] w ug{ g;s] /
k6s–k6s e]6]/ pSt ;xdltsf] 5}g . cbfntn] g]skfsf g]tfx?lj?4 NofPsf] gLlt t'?Gt vf/]h ul/g'kg]{ dfu u/]sf] 5 . qmflGtsf/L oftfoft Pd;L;Lsf] k};f vfP/
sfof{Gjogsf nflu 3r3Rofpg] sfd kqmfp k'hL{ hf/L u/]sf] lj?4 g]skf dhb'/ ;+3n] hf/L lj1lKtdf elgPsf] 5– …hg' b]zdf l;of] aGb}g Tof] b]zdf u' n fd ag] s f] cf/f] k
u/]sf] lyof] . To;kl5 dfcf]jfbL -d;fn_ / qmflGtsf/L sDo'lgi6 kf6L{, @) jif]{ k'/fgf] uf8LnfO{ rNg glbg] eg]sf] xfd|f] b]znfO{ s+ufn agfpg' xf] . nufP . Pd;L;L l7s 5
s]Gb|sf cWoIfsf] g]t[Tjdf ;/sf/ g]kfnnufotn] lj/f]w ul/;s]sf 5g\ . :j]R5f cfˆgf] uf8L slG8;gdf /fvL rNg] jftfj/0f agfOof];\ . d'¶Le/ eGg] x ?, ljsf;sf]
u7g ePsf] / dfcf]jfbL s]Gb|s} g]tf t/, ;/sf/sf] g] t [ T j ul//x] s f] bnfnsf] kmfObfsf] nflu NofPsf] gLlt t'?Gt vf/]h ul/of];\ .Ú of]hgf xf] eg]/ eGg]x?,
u[xdGqL ePsf] klg em08} Ps jif{ x'g dfcf] j fbL s] G b| / g] s kf;F u } qmflGtsf/L oftfoft dhb'/ ;+3nn] :j/f]huf/ dhb'/x?sf] s'g} klg clxn] u'dgfd ePsf]
nfu]sf] 5 . o;aLrdf g]skfsf y'gfdf ;dfhjfbL s]Gb|df /x]sf cGo tLg Joj:yfkg gu/L Psnf}6L 9+un] dhb'/ dfg]{ gLlt cfPsf] atfPsf] 5 . p;n] eGb} bnfnx?n] k};f
/x]sf sltko g]tf tyf sfo{stf{x?sf] 36sn] To;af/] s'g} k|ltlqmof AoSt 6f6f sDkgLsf] sldzgsf] k|nf]egdf k/L OeL uf8L dfq lbg] l;lG8s]6 vfPs} andf Pd;L;Lsf]
l/xfO klg ul/Pg eg] pN6} laleGg gug'{ cfkm}d F f cfZro{sf] laifo ePsf] NofOPsf] hgfPsf] 5 . jsfnt u/]sf] v'nf;f
lhNnf k|zf;g sfof{nx?dfkm{t\ g]skfsf 5 . d;fnsf dxfdGqL df]xglaqmd qmflGtsf/L oftfoft dhb'/ ;+3n] cfd:j/f]huf/ dhb'/n] lsGg ;Sg] u/] . pgn] sfo{stf{nfO{ kf6L{sf] of]hgfdf ;lqmotfk"js
{ sfof{Gjog ug{ klg
laleGg g]tfx?sf lj?4 kqmfp k'hL{ l;+xn] rGb;lxtsf sltko g]tf / ;:tf]df h'g;'s} sDkgLsf] uf8L k|lt:kwf{df NofO{ dhb'/nfO{ ;xof]u ug{ lgb]{zg lbP . k|lzIf0f sfo{qmddf g]skfsf pQ/ s0ff{nL Jo"/f] OGrfh{ ;+ud
hf/L u/fpg] / ;DklQ /f] S sf sfo{stf{nfO{ kqmfp k'hL{ hf/L u/]sf] ;/sf/ ;dIf cfu|x u/]sf] 5 . qmflGtsf/L oftfoft dhb'/ ;+3n] OeL uf8L ;Ln] Ao"/f]df ;+rflnt ;dfhjfbL dfr{ cleofgnfO{ ;kmn agfpg'kg]{ atfP .
u/fpg]nufotsf sfdx? e}/x]sf 5g\ . ;dfrf/ k9]/ w]/}g} cfZro{ nfu]sf] dxFuf] #& nfv;Dd kg]{ ePsfn] dhb'/x?n] dfl;s %@ xhf/ ls:tf lt/]/ pgn] ;+u7g lj:tf/;Fu} cfTdlge{/ cy{tGqsf] nflu kf6L{ sfo{stf{
vf;df tTsflng ;xdltcg';f/ atfpg' ePsf] 5 . pxfFn] ;/sf/l;t lsGg g;Sg] ePsf] eGb} ;:tf] sDkgLsf] uf8L cfoft u/L Jofhb/ klg nfUg'kg]{ atfP . sfo{qmddf h'Dnf, d'u' / x'Dnf lhNnfsf ;o a9L g]tf–
;/sf/n] g} ;a} lhNnf k|zf;g ;Demf}tf u/]/ zflGtk"0f{ cfGbf]ngsf ;:tf] ug{ dfu u/]sf] 5 . sfo{stf{x?sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .
sfof{nox?dfkm{t\ g]skfsf g]tf tyf kIfdf cfPsf JolQmnfO{ kqmfp k'hL{ qmflGtsf/L oftfoft dhb'/ ;+3n] ;/sf/n] cfˆgf dfux?sf] ;'g'jfO{ g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf x'Dnf lhNnf OGrfh{ lIflthsf] cWoIftfdf
sfo{stf{dfly nufOPsf ;a} cleof]u hf/L ug{ ' ;/sf/l;t ePsf] gu/] ;+3if{df plqg afWo x'g] / cfpg] kl/l:yltsf] lhDd]jf/ ;/sf/ x'g'kg]{ ;DkGg k|lzIf0f sfo{qmdsf] ;+rfng x'Dnf lhNnf ;]qm]6/L ljZjlbk ;Ln]
/ d'2fx? lkmtf{ lnPsf] x'gk' g]{ lyof] . ;Demf}tfsf] pNn+3g ePsf] l6Kk0fL r]tfjgL klg lbPsf] 5 . u/]sf lyP . – pk]Gb| /fjn
4 @)*) ;fn d+l;/ @$ ut] cfOtaf/

g]kfn sDo'lg:6 kf6L{åf/f kqmfp


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / ;/sf/aLr @)&& kmfu'g @! ut] ePsf] tLg a'bF ] ;xdltsf] pn+3g ub}{ lhNnf cbfnt sf7df8f}n F ] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj
;L, k|jQmf k|sf08 ;Lnufot kf6L{sf zLif{ g]tfx¿ lj?4 k|sfp k'hL{ hf/L u/]sf] lj/f]w ub}{ ;+3if{ u/]sf] 5 . ;f]xL ;+3if{sf sfo{qmdcGtu{t g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] d+l;/ !( d+unaf/ ;fFem b]zAofkL?kdf
h'n;
' k|bz{g u/]sf] 5 eg] d+l;/ @) ut] a'waf/ b]zAofkL?kdf GofofwLzsf] k'Tnf bxg u¥of] . o;}u/L ;f] kf6L{n] kqmfp k'hL{lj?4 d+l;/ @! ut] lalxaf/ b]zJofkL?kdf hgk|bz{g u/]sf] lyof] .

o;}qmddf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ pkTosf Ao'/f] / hj;sf] ;+oQ' m cfof]hgfdf lbPsf 5g\ . pgn] /utsf] e]naf6 hlGdPsf] hgtfsf] qmflGtsf/L g]tfnfO{ b]vfP/ qmflGtsf/LnfO{ glh:sfpg r]tfjgL lbOg . g]t[ lhjgLn] hgo'4
lalxaf/ sf7df8f}Fdf ljzfn hgk|bz{g ;DkGg ePsf] 5 . g]skf pkTosf kqmfp ug]{ ;kgf bnfnx?nfO{ gb]Vg r'gf}tL lbFb} kl/jt{gsf lj/f]wL ;a} n8]/ cfPsf g]tf–sfo{stf{nfO{ kqmfp k'hL{n] t;f{pg] s'/f xf:of:kb ePsf]
Ao'/f]sf] g]t[Tjdf ePsf] pQm hgk|bz{g kl5sf] sf]0f;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ bnfnxnfO{ hgcbfntn] af/]G6 hf/L ug]{ atfP . pgn] b]zL ljb]zL bnfnx?sf] ;d]t atfOg\ . cfjZostf cfk"mx? clxn] klg d'ns ' sf] :jfwLgtf / hgtfsf]
g]skfsf :yfoL ;ldlt ;b:o tyf hj; ˆ|ofS;g OGhfh{ lzn' ;Ln] cbfntn] if8\oGqsf lj?4 g]kfnL hgtf PseP/ k|lt/f]w ug{ clkn u/] . clwsf/sf nflu hgd'lQm ;]gf aGg tof/ /x]sf] pgsf] pb\3f]if lyof] .
g]tf e];/fhn] tLg a'Fb] ;xdltsf] oyfzL3| sfof{Gjog ug{ ;/sf/nfO{ lj/f]w;efsf] ;~rfng g]skfsf aaO{ ufpFsld6Lsf OGrfh{ pHjn ;Ln]
cfu|x ub}{ Ps b'O{hgf cbfntsf bnfnx?n] g]skfsf g]tfdfly kqmfp ug{ u/]sf lyP .
cfb]z lbFb}df kl/jt{gsf] ofqf g/f]lsg] atfP . pgn] tLg a'Fb] ;xdlt o;}u/L g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ afFsn
] ] sf7df8f}F lhNnf cbfntn] g]skfsf
sfof{Gjog;lxt cbfntsf] cfb]z vf/]h geP;Dd g]skfn] s8f k|lt/f]w g]tfdfly u/]sf] kqmfp k'hL{ cfb]z lj?4 g]kfnu+hdf ljlxjf/ hgk|bz{g
cfGbf]ng ug]{ r]tfjgL lbP . pgn] b]znfO{ cu|ufdL kl/jt{gsf] lbzfdf cl3 u/]sf] 5 . g]skfsf g]tf, sfo{stf{ / hgtf ;xefuL ePsf] hgk|bz{g
a9fpg] p2]Zo;lxt ;‹if{ ul//x]sf] kf6L{sf g]tfx? dfly kqmfpm k'hL{ sf6]/
glh:sfpg r'gf}tL lbP .
sf]0f;efdf klZrd slknj:t' lhNnf OGrfh{ x]dGt ;L, k"jL{ slknj:t'
lhNnf OGrfh{ ;'lgn ;L, lhNnf ;lrj d+un ;L nufotsf g]tf sfo{stf{sf]
pkl:ylt /x]sf] lyof] . sf]0f;efnfO{ g]skfsf j}slNks s]Gb|Lo ;b:o tyf
s]Gb|Lo ;fdgf kl/jf/sf ;+of]hs cf/f]x ;Ln] ;+rfng u/]sf lyP .
o;}u/L, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ klZrd bfªn] t'n;Lk'/df hgk|bz{g
u/]sf] 5 . t'n;Lk'/sf] a;kfs{af6 ;'? ePsf] hgk|bz{g ¥ofnL ljlk rf]s
k'u]/ ;efdf kl/0ft ePsf] lyof] . lj/f]w ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ kf6L{sf
klZrd bfª lhNnf ;lrjfno ;b:o Pjd t'n;Lk'/ gu/ OGrfh{ e'jg ;Ln]
b]zLlab]zL k|ltlqmofjfbL tTjsf] if8\oGqdf kqmfp k'hL{ hf/L ul/Psf] atfP .
pgn] eg]– æg]skf / ;/sf/aLr ePsf] tLg a'Fb] ;xdtLnfO{ nTofpFb}
# a'bF ] ;xdlt ljkl/t u}/sfg'gL, c/fhs, ljWj+;fTds lgDTofpg kqmfp clxn] hf/L ul/Psf] kqmfp k'hL{ b]zLljb]zL k|ltlqmofjfbL tTjsf] uDeL/ lakLrf]saf6 ;'? eP/ wDaf]hL rf]sdf k'u]/ sf]0f;efdf kl/0ft ePsf]
cfb]z lbPsfn] kf6L{k+lQm / hgtf;lxt k|lt/f]wdf plqg k/]sf] atfpFb} if8\oGq xf] . tTsfnLg ;/sf/ / g]skfaLr ePsf] tLg a'Fb] ;xdtL sfg'gsf] lyof] . hgk|bz{gdf cbfntsf] kqmfp k'hL{ cfb]z vf/]h u/, tLg a'Fb]
elgg\– …g]kfn ;/sf/ / g]skfaLr ePsf] tLg a'Fb] /fhgLlts ;xdlt c+u xf] jf agfOg'k5{ t/ zflGtk"0f{ 9+un] /fhgLlts sfo{qmd ul//x]sf] kf6L{ ;xdlt sfof{Gjog u/, bnfn ;+;bLo Joj:yf d'bf{jfb, PsLs[t hgqmflGt
lakl/t ljb]zL k|ltufdL zlQmx?sf] lgb]{zgdf cbfntn] @)&^;fnsf] d'2f / To;sf g]tf–sfo{stf{lj?4 cbfntn] k'hL{ hf/L ug{' eg]sf] d'n'snfO{ lhGbfjfbh:tf uuge]bL gf/fx? nufOPsf lyP .
Jo"FtfP/ o'4sf] lgDtf] lbg vf]h]sf] 5, o;sf] k|lt/f]w ug{ l;+uf] kf6L{k+lSt / hgk|bz{g kl5sf] sf]0fdf g]skfsf blIf0f s0ff{nL Jo"/f] OGrfh{ ;+ud
zflGtk|]dL hgtf tof/ 5 .Ú ;Ln] ;Daf]wg ub}{ b]zL ljb]zL k|ltufdL tTjx?sf] if8\oGqdf g]skfsf dxf;lrj
OGhfh{ lzn' ;Ln] cfh;Dd g]skfn] p7fPsf /fi6«, /fli6«otf, hghLljsf ljKnj, k|jQmf k|sf08 nufotsf g]tfdfly cbfntn] kqmfp k'hL{sf] cfb]z
/ ljlQo 7uLsf d'2f ;txdf cfO;s]sfn] kf6L{n] cfJxfg dfq ubf{ klg lbPsf] v'nf;f u/] .
k|ltufdL if8\oGq Wj:t x'g] eGb} cfuf];uF gflhl:sg ;d]t r]tfjgL lbOg\ . pgn] hgtfsf] aLrdf b]ze/ g]skfsf] g]tT[ j nf]slk|o x'bF } uPkl5
pQm k|bz{gdf g]skf pkTosf Ao'/f], hj;nufot Aofks hg;xeflutf k|ltufdL zlQmx?n] g]skfsf g]tfdfly t;f{pg xdnf u/]sf] atfP .
/x]sf] lyof] . Ao'/f] O~rfh{ s[lt ;Låf/f ;+rflnt sf]0f;efdf g]skfsf :yfoL g]tf ;+udn] bnfn Joj:yf ePs} sf/0f ;/sf/n] tLg a'bF ] ;xdlt u/]sf]
;ldlt ;b:oåo ;L, l;n' / ;'zLn ;Lsf] ljz]if ;Daf]wg /x]sf] /x]sf] lyof] . eP klg cbfntn] c6]/L u/]sf] atfP . pgn] qmflGtsf/L / kl/jt{gzLn
tLg a'bF ] /fhgLlt ;xdlt ;/sf/ k|dv ' ;Fu ePkl5 Tof] :jtM sfg'gs} Ps kf6L{ / g]tfdfly kqmfp k'hL{ hf/L ug]{ GofofwL;sf lj?4 l;+uf] hgtfn]
kf6{ eP/ lab|fx] Lx?sf] d'2f :jtM xn ug{ cbfntn] ;xof]u ug{' kg]d { f pN6} k|lt/f]w ug{k' g]{ atfP .
qmflGtsf/L kf6L{;Fu hf]l/ vf]Hg'n] cbfnt, sfg'g hgtfsf] kIfdf gePsf] / g]tf ;+udn] ;/sf/ / p;sf] c+u cbfntnfO{ tLg a'bF ] ;xdlt sfg'gsf]
of] bnfnx?af6 kl/rflnt 5, k|ltufdLx?sf] uf]6L ag]sf] 5, eGg] cfd c+u dfg]/ sfof{Gjog ug{ cfu|x u/] . pgn] ;xdlt sfof{Gjog gul/P
gful/sx?n] a'lem;s]sf] jQmfx?sf] 7x/ lyof] . g]skfn] h:tf] ;'s} sbd p7fpg afWo x'g] / To;sf] lhDd]jf/ /fHo x'gk' g]{
o;}u/L, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ slknj:t'n] tf}lnxjf ahf/df ljlxjf/ r]tfjgL lbP .
eAo hgk|bz{g u/]sf] 5 . g]skfsf g]tf sfo{stf{ tyf hgtfsf] ;lqmo cl:y/tflt/ 8f]¥ofpg' xf] .Æ sf]0f;efdf g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf pQ/ afFs] lhNnf OGrfh{ /0flbk
;xeflutfdf rsf{ gf/fjfhL ub}{ ;'? ePsf] hgk|bz{g ahf/ kl/qmd0f u/L g]tf e'jgn] /fHonfO caf}{+ /fh:j glt/L a|Dxn'6 dRrfO/x]sf] Pg;]n / ;Ln] k|ltufdLx?sf] if8\oGq k/f:t kfg{ hgtf Ps x'g'kg]{ atfP .
lhNnf k|zf;g sfof{no glhs} sf]0f;efdf kl/0ft ePsf] lyof] . sf]0f;efnfO{ /fi6«3ftL Pdl;;L ;Demf}tflj?4 ;+3if{ ul//x]sfn] ljb]zL bnfnx?sf] of]hgfdf csf{ g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o gf/fo0f ;Ln] g]skfsf] nf]slk|otfaf6 bnfnx?
g]kfnsf bnfn ;Qfsf dltof/x?n] kf6L{sf dxf;lrj, k|jQmfnufotsf g]tfnfO cfQflnP/ kqmfp k'hL{ hf/L u/]sf] atfP . sf]0f;efsf] ;+rfng g]skfsf
kqmfp k'hL{ hf/L u/]sf] 7f]s'jf u/]sf lyP . s]Gb|Lo ;b:o tyf blIf0f afFs] lhNnf OGrfh{ z]v/ ;Ln] u/]sf lyP .
g]tf e'jgn] /fHon] kqmfp k'hL{ vf/]h gu/] kf6L{n] cfGbf]ngsf] cfuf] o;}u/L, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj, k|jQmf k|sf08nufotsf
afNg] r]tfjgL ;d]t lbP . g]tfx?sf gfddf cbfntn] kqmfp k'hL{ hf/L ug{ lbPsf] cfb]z lj?4 g]skfn]
lj/f]w ;efdf af]Nb} u0ftflGqs v]ns'b dxf;+3 n'lDagLsf OGrfh{ ?b| 3f]if0ff u/]sf] r/0fa4 cfGbf]ng cGtu{t g]skf d]rL Ao'/f]n] emfkf, Onfd /
;Ln] kf6L{sf zLif{ g]tT[ j lj?4 hf/L ul/Psf] kqmfp k'hL{ ;dfhjfbL cfGbf]ng kfFry/df lj/f]w k|bz{g u/]sf] 5 .
/f]Sg] k|ltufdL if8oGq ePsf] lhls/ u/] . d'n's ;dfhjfbL cfGbf]ngdf
s]lGb|t eO/x]sf] atfpFb} pgn] eg]– æ;+;bLo Joj:yfaf6 d'n'sdf l:y/tf,
zflGt, ;d[l4 ;Dej 5}g eGg] lgisif{;lxt g]skf;lxt cGo kf6L{aLr ;dfhjfbL
df]rf{ ag]sf] 5 . of] df]rf{n] k|ltufdLx?sf] ;ftf] vfPsf] 5 . clxn] ljKnj,
k|sf08lj?4 hf/L ul/Psf] k'hL{ ;dfhjfbL qmfGtL /f]Sg] / d'ns
' nfO{ cl:y/tflt/
n}hfg] if8\oGq;lxt cfPsf] 5 .Æ
cjlw efiffdf ;Djf]wg ub}{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf lkljPd e];/fh ;Ln] g]tf ?b|n] g]skfsf g]t[Tjlj?4 hf/L ul/Psf] k'hL{ tTsfn vf/]h gu/]
hgg]tf ljKnjnfO{ kqmfp ug{ Tolt ;lhnf] gePsf] atfpFb} kqmfp k'hL{sf] d'n's uDeL/ ;+s6df km:g] lrGtf JoQm u/]sf lyP . lj/f]w ;efdf af]Nb}
cfb]z lbg] bnfnx?dfly pN6} hgcbfntn] kqmfp k'hL{ hf/L ug]{ r]tfjgL o'jf ;+u7g g]kfnsL /fKtL Ao'/f] OGrfh{ lhjgL ;Ln] kqmfp k'hL{sf] vf]:6f]
@)*) ;fn d+l;/ @$ ut] cfOtaf/ 5

k'hL{lj?4 b]zAofkL?kdf hgk|bz{g


3f]lift cfGbf]ngsf] tflnsfcg';f/ laxLaf/ b]ze } / kf6L{ hj; / hgtfsf]
pkl:yltdf emfkfnufot b]zsf ljleGg lhNnfdf lj/f]w k|bz{g ePsf] xf] .
eO/x] g]skf xftdf blx hdfP/ ga:g] r]tfjgL lbP .
k"jL{ alb{of lhNnf ;]qm]/L l6sf/fd ;Ln] bnfn Joj:yfsf] if8\oGqn]
cl3 g]skf / g]kfn ;/sf/ aLr em'§f d'2f lkmtf{ lng], h]nd /x]sf g]tf
sfo{stf{ l/xf ug]{ nufotsf tLg a'bF ] ;xdlt eO;s]sf] eGb} clxn] cbfntn]
d]rL Ao'/f]cGtu{t emfkfsf] ljtf{df]8 Onfdsf] Onfd ahf/ / kfFry/ ;b/d'sfddf qmflGtsf/L kf6L{ / g]tf dfly xdnf ePsf] lhls/ u/] . g]skfsf g]tfx?dfly kqmfpm k'hL{ hf/L ug{' a]df};dsf] afhf ePsf] k|i6\ofP .
lj/f]w;lxtsf] hgk|bz{g ;DkGg u/]sf] 5 . g]skfn] kf6L{ s]Gb|n] 3f]if0ff u/]sf] ptf /fhfk'/df ePsf] hgk|bz{gf klZrd alb{of lhNnf ;]qm]6/L /fd g]tf P6dn] tLga'Fb] ;xdltsf] 7f8f] pn+3gk|lt g]skfsf] uDeL/ cfklQ
tLg lbg] ;+3if{sf sfo{qmdcGtu{t d+unaf/ ;fFem dzfn h'n; ' k|bz{g / lxhf] /x]sf] eGb} o;sf] s8f k|lt/f]w ug]{ r]tfjgL lbP .
GofowLzsf] k'tnf bxg sfo{qmd ;DkGg u/]sf] lyof] . pgn] b]znfO{ cu|ufdL kl/jt{gsf] lbzfdf cl3 a9fpg] p2]Zo;lxt ;‹if{
ljtf{df]8df ePsf] k|bz{g tyf sf]0f;efnfO{ kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf ul//x]sf] kf6L{sf g]tfx? dfly kqmfpm k'hL{ sf6]/ glh:sfpg r'gf}tL lbP .
d]rL Jo'/f] OGrfh{ ;'dgl;+xn] ;Daf]wg u/]sf lyP eg] Onfdsf] ;efnfO{ sf]0f ;efdf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf dsjfgk'/
kf6L{sf s]Gb|Lo ;Nnfxsf/ ;ldlt ;b:o xf]d ;L / lhNnf OGrfh{ df};dn] lhNnf OGrfh{ jf6/ ;Ln] GofofwLz sdn k|;fb 1jfnL g;lRrP cfk"mx?n]
;Daf]wg u/]sf lyP . To:t} kfFry/sf] sfo{qmdnfO{ lhNnf OGrfh{ ;Gtf]if ;8sdf l3;f/]/ Nofpg] r]tfjgL lbP . pgn] cfk"mx?nfO{ ;8sdf cfpg s'g}
;Ln] ;Daf]wg u/]sf lyP . /x/ geP/ afWotf ePsf] eGb} tLg a'bF ] ;xdlt sfof{Gjog ePg eg]
ljtf{df]8df ePsf] ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]tf l;+xn] cbfntn] # a'Fb] cfk"mx? s8f ;‹if{ ug{ afWo x'g] r]tfjgL lbP .
;xdlt ljkl/t u}/sfg'gL, c/fhs 9+un] kqmfp k'hL{ hf/L ug{'df b]zLljb]zL csf{ jQmf clvn -qmflGtsf/L_ gf/fol0f Ao"/f] OGrfh{ tf/f ;Ln] cfˆgf]
zlQm nfluk/]sf] cf/f]k nufpFb} lxDdt eP d'v'08f] ptf/]/ cufl8 cfpg g]tfx?nfO{ 5f]P/ b]vfpg r'gf}tL lbOg\ . pgn] cbfntsf kqmfpm k'hL{ /2Lsf]
r]tfjgL lbP . pgn] lxhf] of] b]zdf /fi6«3ft hg3ftnufot ljleGg ;Ln] sf]0f;efnfO{ ;Djf]wg ub}{ em'§f d'2f vf/]h ul/g'kg]{ atfP . pgn] 6f]s/Ldf kmfNg] klg r]tfjgL lbOg\ .
a]lyltx?sf lj?4 alnbflgk"0f{ ;+3if{ ug]{ kf6L{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ /x]sf] ;/sf/sf] lg0f{o sfof{Gjog gug]{ GofowL;nfO{ avf{:t ug{' kg]{ atfP . o;}u/L, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ s~rgk'/n] g]skfsf g]tfx?dfly hf/L
:d/0f u/fpFb} s;}n] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / p;sf g]tf–sfo{stf{ dfly o;}u/L, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] dsjfgk'/sf] x]6f}8F fdf ljlxaf/ hgk|bz{g ePsf] kqmfp k'hL{ vf/]h geP eLif0f k|lt/f]w ug]{ r]tfjgL lbPsf] 5 . ;f]
if8\oGqsf] hfn ˆofFSg] r]i6f gug{ r]tfjgL lbPsf 5g\, . pgn] lxhf] hgtfsf u/]sf] 5 . g]skfsf g]tf, sfo{stf{ / hgtf ;xefuL hgk|bz{g x]6f}F8f kf6L{åf/f laxLaf/ dx]Gb|gu/df cfof]lht Ps lj/f]w k|bz{g sfo{qmddf g]skf
x/]s ;d:of;Fu} kf6L{ /x]sf] / a}+s tyf ljQLo ;+:yfn] u/]sf]] u}/sfg'gL
xs{tsf lj?4 n8\g] kf6L{ ;d]t g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ePsf] eGb} b]z /
hgtfsf] xslxtsf nflu h:tf];'s} ;+3if{ ug{ tof/ /x]sf] r]tfjgL lbP .
otf, Onfddf ePsf] ;efnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]tfåo xf]d ;L / df};d ;Ln]
g]kfn ;/sf/ / g]skfaLr ePsf] # a'Fb] /fhgLlts ;xdlt ljkl/t ljb]zL
k|ltufdL zlQmx?sf] lgb]{zgdf cbfntn] @)&^ ;fnsf] d'2f Jo"FtfP/ o'4sf]
lgDtf] lbg vf]h]sf] eGb} k|lt/f]w ug{ l;+uf] kf6L{k+lQm tof/ /x]sf] r]tfjgL
lbP . pgLx?n] cfh;Dd g]skfn] p7fPsf /fi6«, /fli6«otf, hghLljsf /
ljlQo 7uLsf d'2f ;txdf cfO;s]sfn] kf6L{n] cfJxfg dfq ubf{ klg k|ltufdL
if8\oGq Wj:t x'g] eGb} ;+3if{/t kf6L{;uF lgx'F gvf]Hg r]tfjgL lbP .
otf kfFry/sf] sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ lhNnf OGrfh{ ;Gtf]if ;Ln]
;/sf/n] tLg a'Fb] /fhgLlts ;xdltsf] pNn+3g ub}{ kqmfp k'hL{ hf/L u/]/ g]tfx?n] ;f] r]tfjgL lbPsf x'g\ . g]skf s]Gb|Lo ;b:o /x]sf lj/f6 ;Ln]
b]zdf åGå lgDTofpg vf]h]sf] cf/f]k nufP . ;/sf/n] u/]sf] lg0f{o s]6fs]6L /fi6«sf] cu|ufdL lgsf;sf] g]t[Tj ub}{ cfPsf] kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;L /
v]n]sf] v]n h:tf] geP/ o;nfO{ uDeL/ 9+un] 5nkmn u/]/ ;d:of ;dfwfg k|jQmf k|sf08 ;L nufot g]tfx?dfly u}/Goflos tl/sfn] cbfntn] kqmfp
ug{ / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{;uF lgx'F vf]Hg] sfd gug{ r]tfjgL lbP . k'hL{ hf/L ug{' unt /x]sf] atfP . pgn] /fHo;Fu # a'Fb] ;xdlt eP/
lj/f]w k|bz{g sfo{qmddf pkl:yt kf6L{sf g]tf tyf sfo{stf{x?n] kqmfp 6'+luPsf] ljifonfO{ clxn] cfP/ cfk/flws d'2fsf] ¿kdf cufl8 Nofpg] sfo{
k'hL{ hf/L ug]{ GofofwLz / cbfntsf lj?4 rsf]{ gf/fafhL u/]sf lyP . g]skfnfO{ ;Xo gx'g] / k'hL{ tTsfn vf/]h x'g' kg]{ lhls/ u/] .
o;}u/L, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ k"aL{ pbok'/n] sf7df8f}F lhNnf cbfntsf] To;}u/L g]skf s~rgk'/ lhNnf ;lrj k|sfz ;Ln] c:jfefljs tl/sfn]
kqmfp k'hL{sf] cfb]zlj?4 ljlxjf/ hgk|bz{g u/]sf] 5 . lhNnfsf] lakLrf]saf6 /fHon] xfd|f g]tfx?dfly kqmfp k'hL{ hf/L ug{' b]znfO{ czflGtlt/ n}hfg'
;'? ePsf] hgk|bz{g lkkn rf]s x'Fb} d'Voahf/ rf]sdf cfP/ sf]0f;efdf ePsf] atfP . ;fy} cbfntn] of] lg0f{o g;RofP ;zQm k|lt/f]w x'g] pgsf]
kl/0ft ePsf] lyof] . k|bz{gdf g]skfsf g]tf sfo{stf{ / hgtfsf] ;xeflutf ahf/sf] kl/qmdf ub}{ sf]0f;efdf kl/0ft ePsf] lyof] . sf]0f;efnfO{ ;Djf]wg egfO{ 5 . s]xL lbg cufl8 sf7df8f}F+ lhNnf cbfntn] ljKnj ;L nufotsf
ub}{ g]skfsf kf]ln6Ao'/f] ;b:o tyf gf/fo0fL Ao"/f] OGrfh{ P6d ;Ln] cbfntn] g]tfx?sf] gfddf kqmfp k'hL{sf] ;"rgf uf]/vfkqdf k|sflzt u/]sf] lyof] .
hf/L u/]sf] kqmfpm k'hL{ a]df};dsf] afhf ePsf] atfPsf 5g\ . pgn] tLgjif{ To; kZrft g]skf cfGbf]lnt ag]sf] 5 .

rf]ef/ ;'Vvf aGb/ufx ;~rfngsf nflu ;Demft} fkqdf x:tfIf/


sf7df8f}F . OG6/df]8n oftfoft atfP . pQm ;'Vvf aGb/ufx lghL
rfn' cfly{s jif{df $ b]lv %
ljsf; ;ldlt / 6«fG; g]kfn l6cf/P;
nf]lhkfs{ k|flnaLr rf]ef/ ;'Vvf
If]qnfO{ ;~rfng tyf Joj:yfkgsf]
nflu lbFbf k|efjsf/L ;~rfng Pj+
k|ltztsf] cfly{s j[l4 x'g] cg'dfg
aGb/ufx ;~rfngsf nflu ;Demf}tf Joj:yfkgn] g]kfn ;/sf/nfO{ k|fKt x'g] sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}+sn] rfn" cfly{s jif{df $ b]lv % k|ltztsf]
ePsf] 5 . ;ldlt / k|flnaLr ;f]daf/ /fhZjdf t'ngfTds ?kdf j[l4 x'g] cfly{s j[l4 x'g] cg'dfg u/]sf] 5 . k|ltlglw;efcGtu{t cy{ ;ldltsf]
/x]sf] lyof] . k|bz{gdf ;xefuLx?n] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ lhGbfjfb, em'§f kfFr jif{sf] nflu @ s/f]8 ** nfv cj:yf b]lvPsf] atfP . a}7sdf ueg{/ dxfk|;fb clwsf/Ln] k]; u/]sf] b]zsf] jt{dfg cfly{s tyf
d'2f vf/]h u/, tLg a'Fb] ;xdlt sfof{Gjog u/, sf7df8f}F lhNnf cbfntn] /sd Go' g td ;§fk§f axfn / rf]ef/ ;'Vvf aGb/ufxnfO{ k"0f{ ljQLo l:ylt ;DaGwdf ;+lIfKt gf]6df rfn" cfly{s jif{df $ b]lv % k|ltztsf]
u/]sf] slyt kqmfp k'hL{ vf/]h u/, PsLs[t hgqmflGt lhGbfjfb, k|ltufdL lgodfg';f/ dx;'n afF8kmfF8 ug]u{ /L Ifdtfdf ;~rfngdf Nofpgsf] nflu cfly{s j[l4 x'g] pNn]v 5 . cfly{s jif{ @)*)÷*! sf] ah]6n] ^ k|ltztsf]
if8\oGq aGb u/ h:tf rsf{ gf/fafhL u/]sf lyP . ;Demf}tfdf x:tfIf/ ePsf] xf] . s/f/ aNv'—blIf0fsfnL ;8s v08sf] cfly{s j[l4sf] nIo /fv]sf] 5 .
sf]0f;efnfO{ g]skfsf lhNnf O{Grfh{ cd[t ;Ln] ;Daf]wg ub}{ hgtfsf] ;Demf}tf ;ldltsf lgb]z { s o'js 8+uf]n sLlt{k/' l:yt Nofaf]/6] /L pRr dfWolds o:t} /fi6« a}+sn] d"Noj[l4df ;'wf/ cfpg] ck]Iff u/]sf] 5 . ef/tdf
hglk|o g]tfdfly kqmfp k'hL{ hf/L ug{' cd]l/sL / ef/tLo ;fd|fHojfbLx?sf] / ;~rfns sDkgLsf] tkm{af6 k|aGw ljBfnosf] d'Voåf/b]lv rf]ef/ ;'Vvf d"Noj[l4 36\b} uPsf] / g]kfndf yf]s d"Noj[l4df cfPsf] ;'wf/n] pkef]Qmf
if8\oGq ePsf] atfP . pgn] b]znfO{ u[x o'4df ws]Ng vf]h]sf] cf/f]k nufb} lgb]z
{ s d'sz ] s'df/ /f7Ln] x:tfIf/ u/] . aGb/ufx;Ddsf] ;8s rf}8f u/L rf/ d"Noj[l4df ;'wf/ cfpg] ck]Iff ul/Psf] /fi6« a}+sn] hgfPsf] 5 . c;f]hsf]
cfuf]sf] lemNsfnfO{ glh:sfpg r]tfjgL lbP . x:tfIf/kl5 ;~rf/sdL{x?;Fu s'/f ub}{ n]gsf] agfpg] sfo{ / lghu9–sf7df8f}F d"Noj[l4 & bzdnj % k|ltzt /x]sf] 5 . h'g cl3Nnf] jif{sf] c;f]heGbf !
g]tf cd[tn] tLg a'Fb] ;xdlt sfof{Gjog ug{ ;/sf/nfO{ cfu|x ub}{ ;ldltsf sfo{sf/L lgb]z { s cflzif b|t" dfu{sf] sfo{ rfF8f] ;DkGg ug{ k|ltzt sd xf] . t/, df}lb|s gLltn] lnPsf] ^ bzdnj % k|ltztsf]
g]skfsf g]tfx?nfO{ kqmfp k'hL{ hf/L ug]{ cbfntsf GofofwLzx?sf] klg uh'/n] n] ;+:yfn] Go'gtd z'Ns lnP/ cTofjZos /x]sf] atfP . nIoeGbf a9L /x]sf] 5 . vf;u/L vfB tyf k]okbfy{sf] d"Noj[l4n] ubf{
3/3/df hgtfsf] cbfnt dfkm{t kqmfp k'hL{ hf/L ug]{ pb\3f]if u/] . pgn] :t/Lo ;]jf lbO jflif{s ! ;o #) ;Demf}tfkqdf x:tfIf/ u/]kl5 af]Nb} ;du| d"Noj[l4 pRr /x]sf] 5 .
bnfn ;+;bLo Joj:yfsf e|i6frf/Lx?, kl/jt{g lj/f]wL zlQmx?nfO{ g]skfn] s/f]8eGbf a9L cfDbfgL ul//x]sf] k| a Gw lgb] { z s /f7Ln] aGb/ufx @)*) c;f]hdf vfB tyf k]okbfy{sf] d"Noj[l4 * bzdnj $ k|ltzt
dfkmL glbg] klg atfP . atfP . pgn] rfn' cfly{s jif{sf] ah]6df ;~rfngdf s]xL r'gf}tLx? /x] klg / u}/vfB tyf ;]jf ;d"xsf] d"Noj[l4 ^ bzdnj * k|ltzt /x]sf] 5 .
o;}u/L, g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ alb{ofn] /fhfk'/ / afF;u9Ldf hgk|bz{g OG6/df]8n oftfoft ljsf; ;ldltsf] To;nfO{ dWogh/ u/L u[xsfo{ ;'? sflt{sdf cfoft # bzdnj * k|ltzt / Jofkf/ 3f6f # bzdnj #
u/]sf] 5 . hgk|bz{gdf ;xefuLx?n] em'§f d'2f vf/]h u/, tLg a'Fb] ;xdlt sfof{no vf/]hL ug]{ atfP klg sfof{no ul/;s]sf] / cfk"mx?n] lbg] ;]jf :t/Lo k|ltztn] 36]sf] 5 . @)*) c;f]h;Dd /]ld6\ofG; #) k|ltztn] a9]sf
sfof{Gjog u/, PsLs[t hgqmflGt lhGbfjfb, k|ltufdL if8\oGq aGb u/ vf/]hL gx'g] atfP . sfo{sf/L lgb]z { s agfpg cfk"mx?sf] k|of; /xg] atfP . sf/0f rfn" vftf %( ca{ ?k}ofFn] artdf /x]sf] 5 .
h:tf rsf{ gf/f nufPsf lyP . lhNnfsf] afF;u9Ldf ePsf] hgk|bz{g
kl5sf] sf]0f;efnfO{ g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf alb{of lhNnf OGrfh{
lxdlzv/n] ;Daf]wg ub}{ hgtfsf] hglk|o g]tf dfly kqmfp k'hL{ hf/L ug{'
;fd|fHojfbL if8\oGq ePsf] atfP . pgn] tLg a'Fb] ;xdlt sfof{Gjog ug{
uh'/n] n] ;+:yf cem} alnof] eP/ hfg] /
vf/]hL eP klg s'g} ;d:of gkg]{ u/L
Joj:yfkg ug]t{ km{ cfk"mx?n] ;f]lr/x]sf]
atfP . pgn] rf]ef/ ;'Vvf aGb/ufx
;ldltn] ut ;fpg ( ut] 6]08/
cfXjfg u/]sf]df 6«fG; g]kfn / Go' g]kfn
9'jfgL ;]jf sDkgLn] lbPsf] cfj]bgdf
;ldltn] k|fljlws d"Nof+sgdfkm{t\ 6«fG;
5f]/f;/x 5f]/LnfO{
;/sf/ / cbfntsf GofofwLzx?nfO{ cfu|x u/] .
g]tf lxdlzv/n] qmflGtsf/L kf6L{ / g]tf dfly o:tf k|ltufdL if8\oGo
;~rfng z'? ePsf] sl/j @) dlxgfsf]
cjlwdf Jofkf/Ls k|of]udf j[l4 eO/x]sf]
g]kfnnfO{ aGb/ufx ;~rfngsf] nflu
cg'dlt lbPsf] xf] . :s'n k9\g k7fcf}+ .
6 @)*) ;fn d+l;/ @$ ut] cfOtaf/

df]6f]kgsf] d'Vosf/s h+sk"m8


cToGt sd / c;Gt'lnt kf}li6s dfqfdf xflnPsf] g'g, lrgL / lrNnf]n] l8«Í cflbsf] sf/0fn] klg SofG;/ ;+/lIft eP/ /xG5 kmntM sn]hf]df
of;f{uD' af M ax'dN" o h8La'6L
sf7df8f}F . of;f{uD' af o:tf] h8La'6L xf], h;df jg:klt / hLj b'a} x'G5 / of]
slxNo} klg db}g{ . ;d'› ;txb]lv #* ;o ld6/b]lv $* ;o ld6/;Ddsf] prfOdf
of] kfOG5 . of] cd"No hl8a'6L lxdfnL e]ssf z]kf{ ef]6x] ¿;Fu x'g] / pgLx¿n] k|of]u
ug]{ u/]sf] kfOG5 . To;}n] o;nfO{ z]kf{x¿ …5ftfj'Ú cyf{t\ 5ftf cf]8g\ ] ls/f eG5g\ .
tTj ePsf, pRr Sofnf]/Ln] o'Qm, tf}n a9fpg], /Qm sf]n:] 6]/f]nsf] dfqf nfUg ;S5 . af];f] nfUb5 . hldgd'lg k|f0fL / hldgdfly ag:klt x'gfn] o;nfO{ 5ftfa' eGg] u/]sf] ljZjf;
w]/} klxn] t}of/ u/]/ a§f jf af]tndf a9fpg], /QmgnLx¿sf] Oˆnfd]zg ^= g}/fZotf M hÍkm'8 ;]jg !!= d[uf}nfnfO{ Iflt M nfdf] ul/G5 . z]kf{ efiffdf o;nfO{ …ofrf{ u'Da'Ú elgG5 . of;f{uD' af h;sf] cy{ …ofrf{Ú
Kofs u/]/ /flvPsf, k|zf]lwt Pj+ u/fpg], vfPkZrft tgfj lrGtf eo g}/fZotfaLr ulx/f] ;DaGw . :j:ys/ ;do;Dd hÍk"m8sf] ;]jgn] d[uf}nfsf] jg:klt / …u'Da'Ú ls/f xf] . jg:klt / ls/f;Fu} ePsf] a:t' of;f{uD' a' eG5g\ . o;
kl/:s[t, pRr dfqfdf g'g lrgL / / pbfl;gtf a9\g,] dw'dx] / pRr k|fs[lts vfg]s/' fx¿nfO{ /fd|f] d"8 :jf:Yodf k|lts'n k|efj kfb{5 . o;f] hl8a'6Lsf] gfd b'Oj{ 6f zAbx¿sf] ;+of]hgaf6 ag]sf] x'G5 …of;f{Ú / u'DafÚ g]kfnL
lrNnf] xflnPsf / Jofkfl/s k|of]hgsf /Qmrfk u/fpg] h:tf d'6'/f]usf k|m];g/sf ¿kdf lnOG5 ha ls x'g'sf] d'Vosf/0f hÍk"m8df pRr k|rlnt efiffdf o;nfO{ of;f{uD' af elgG5 . g]kfnsf sltko :yfgx¿df eg] o;nfO{
hLjga'6L / s;} s;}n] t cZnLn gfdn] ;d]t lrGg] u/]sf] kfOG5 . ls+jbGtLcg';f/
nflu cvfB j:t' ;d] t xfn] / hf]lvd sf/s tTjx¿nfO{ a9fpg] hËk"m8nfO{ dfgl;s pQ]hssf] ¿kdf dfqfdf xflnPsf] g'g, lrgL / lrNnf], /fd / /fj0fsf] o'4df nId0fnfO{ jf0f nfu]/ d'l5{t x'bF f g]kfnsf] pQ/L lxdfnL
:jflbi6 agfOPsf, gksfO{sg klg x'Fbf d'6'/f]usf] vt/fnfO{ a9fpFb5 . a'lemg] ul/Psf] 5 . vfg]s/' fnfO{ hÍ cvfB /;fog x¿ x'g . pRr dfqfdf e]saf6 xg'dfgn] oxL of;f{uD' af lnP/ uO{ nId0fnfO{ v'jfP/ lapFemfPsf lyP eGg]
vfgldNg] u/L tof/ ul/Psf] agfpFbf o;nfO{ w]/} k6s ;f]wg / g'g lrgL / lrNnf]sf] ;]jgn] d[uf}nfsf s'/f k|rlnt 5 . x'g klg of] slxNo} db}g{ . jg:klt d/] k|f0fL lhljt} /xG5, k|f0fL d/]
vfg]s/' fx¿nfO{ rng lrNtLsf] efifdf k|zf]wg u/]/ pkof]u ul/g] x'bF f logsf ;"Id /QmgnLx¿nfO{ Iflt k'¥ofpg] ag:klt lhljt} /xG5 . jg:klt lhljt} /x]kl5 k|f0fLsf] k'gM hGd x'G5 . j;Gts'df/
d[t vfgf jf h+Ík"m8 eg]/ eGg] k|fs[lts u'0f wd{ gi6 ;fy} ef]hgnfO{ x'Fbf d[uf}nf Ifltu|:t x'g ;S5 . zDdf{ …g]kfnÚ sf] …g]kfnL zAb ;fu/Ú df of;f{uD' afsf] cy{ 6'Kkf]lt/sf] efu emf/kft /
ul/G5 . oL vfg]s'/fx¿sf] ;]jg ub}{ :jflbi6 agfpgsf nflu kof{Kt dfqfdf !@= Zjf;–k| Z jf;df ;d:of h/flt/sf] efu ls/f k|sf/sf] b]lvg] lxdfnL 8'nGt] emf/, tfutsf nflu ;'s6' Lsf ?kdf
uP kl5 dfG5]nfO{ hfF8, /S;L jf g'g, lrgL, lrNnf], s[lqd /Ë, clhgf]df]6f] M hÍk"m8sf] ;]jgn] ljz]iftM tf}n sfd nfUg] 8'nGt] emf/ egL g]kfnLdf cy{ nufOPsf] 5 . af]nLrfnLsf] efiffdf elgg]
r"/f]6sf] nt a;] h;/L nt a:b5 h:tf /;fogx¿ xflnPsf] x'G5 . a9fpg] sfd ub{5 / w/} tf}n a9\b} of;f{, of;f{uD' af jf of;f{uG' a" ltAatL efiffsf] …of6{ :jf u'g\ a"Ú af6 cke|z + eP/
ag]sf] zAb xf] . h;sf] cy{, udL{ofddf emf/, lxpFbdf sL/f xf] . oBlk, of;f{ s'g} emf/
/ nfdf] ;do;Dd ;] j g ub} { vfgfnfO{ olt w]/} /;fogx¿ xfn]/ vfFbf uPdf df]6f]kg oflgls cf]a]l;6Ln] eg] xf]Og . of] Ps lsl;dsf] em'l;nsL/f / To;df pd|g] k/hLe:lj 9';Lsf] ;+oQ' m
uPkZrft cg]sf}F :jf:Yo ;d:ofx¿ To:tf vfg] s'/f vfg] nt a:b5 . ;tfpFb5 . df6f]kgsf ;d:ofn] u|:t ¿k xf] .
b]vfkg{ yfNb5 . o;}u/L oL vfg]s/' f vfPkZrft xfd|f] /f]uLx¿nfO{ bd a9\g] / Zjf; k"mNg] j}1flgs ¿kdf sL/f ;d"xsf] n]lk8]K6]/f ju{df kg]{ ljleGg hftsf /flt p8\g]
:jf:Yodf c;/ dl:tis nuftf/ pQ]lht eO/xg] xFb' f ;d:ofn] ;tfpF b 5 . hÍk" m 8sf] k'tnL -dy_sf] km'naf6 ag]sf nfef{ cyf{t\ em'l;nsL/fnfO{ hldgd'lg a;]sf] cj:yfdf
!= tf}n a9\g] M ljZj :jf:Yo tgfj, lrGtf, eo x'bF } lj:tf/} dfG5] ;] j gn] bd hGdfPsf] ljz] i ftM cf]lkmsf]8l{] ;K; ;fOg]lG;; hftsf 9';Lsf aLhf0f'n] ;+qmd0f u5{g\ . nfef{sf] z/L/leq
;+u7gn] ljZjJofkL dxfdf/Lsf] ¿kdf g}/fZotfsf] lzsf/ x'g k'Ub5 . o;f] s]6fs]6Ldf Hofbf b]Vg ;lsG5 . aLhf0f' k|jz ] ul/;s]kl5 Tof] 9';Lsf] aLhf0f' TofG›f¿kL dfO;]lnod -/];f¿kL sf]if_ df
km}lnO/x]sf] df]6f]kgsf] d'Vosf/0fsf] 8f= x]d/fh sf]O/fnf x'gs ' f] af:tljs sf/0f rflxF, /Qm !#= bf“ t / xx•• Ldf c;/ M kl/0ft eP/ nfef{sf] z/L/el/ km}ng yfN5 .
pQm dfO;]lnodn] nfef{sf] z/L/af6 vfgf ;f];/] To;nfO{ vf]qmf] agfpFb} nfG5 /
¿kdf hÍk"m8nfO{ lnPsf] 5 . sd #= dw'dx] M hÍk"m8sf] bL3{sflng Un" s f] h sf] lg/Gt/ 36–a9, hÍk"m8sf] ;]jg ug]{ dfG5]x¿nfO{
cfˆgf] z/L/ nfef{sf] z/L/leq km}nfpFb} hfG5 . cGTodf, nfef{sf] 6fpsf]df cfqmd0f
kf}li6s d"No, c;Gt'lnt kf]ifs tTj, ;]jg ug]x{ ¿nfO{ dw'dx] n] klg cfˆgf] Go"/f]6«fG;ld6/x¿sf] clgoGq0f / Pl;l86Lsf] ;d:ofn] Hofbf lk/f]Ng] u/]kl5 nfef{ d5{ . /, d/]sf] nfef{sf] 6fpsf]af6 9';Lsf] 8fF7h:tf] efu -:6s_ knfpF5,
pRr Sofnf]/L, af/–af/ k|zf]wg u/L agfpFb5 . o;f] x'g'sf] d'Vo sf/0f hÍk"m8df ePsf xflgsf/s tTjx¿n] / k]6sf] Pl;8 d'vdf cfP/ bfFtsf] h'g cf};tdf b'Ob{ l] v rf/ OGr;Dd nfdf], v}/f] /+usf] x'G5 .
k|fs[lts u'0fwd{ gi6 ul/Psf], /]zf / hÍk"m8nfO{ k|zf]wg ubf{ ubf{ To;nfO{ z/L/sf ljleGg efudf ug]{ OGˆnfd];g O{gfd]n v'O{NofO{ lbg] ub{5 . bfFtsf] j;Gt Ct'df lxpF kUng yfn]kl5 knfpg] o:tf 8fF7 dflg;n] ;+sng u5{g\ .
rf]s/ lemlsPsf] / cvfB a:t'sf] ;lhn} kRg ;Sg] agfOPsf] x'G5 / cflbnfO{ dflgPsf] 5 . O{gfd]n v'Ol{ nO{ ;s]kl5 To; 7fpFdf ;+sng ubf{ s'6f]n] vg]/ jf cf}n F fn] sL/f;lxtsf] efu hldgaf6 lgsflnG5 . clg,
;d]t ldnfj6 ul/Psf] x'Fbf oL oL vfg]s/' f vfPkZrft tTsfn kRg] &= 5fnf rfp/L kg]]{ M hÍk"m8sf] AofS6]l/ofx¿sf] ;+qmd0f eO{ bfFtdf ;/;kmfOkZrft\ s]xL ;do zLtndf ;'sfP/ o;nfO{ ahf/df a]lrG5 . ;+sng geO{
vfg]s/' fsf] ;]jgn] tf}n a9\g,] e'8F L / /Qm Un"sf]h XjfQ} a9fpg] ub{5 ¿kdf pRr dfqfdf g'g, lrgL / rLNnf] Sofle6L aGg], ls/f nfUg] h:tf k|sl[ tdf 5f]l8Psf o:tf 9';Lsf 8fF7 l5lKkPkl5 aLhf0f' nfU5 . nfvf}s F f] ;+Vofdf /x]sf
nfUg] / df]6fpg] ;d:of hlGdG5 . t/ /Qm Un"sf]h a9\g] lalQs} xfd|f] xflnPsf] vfg]s/' fx¿ vfFbf z/L/df ;d:of b]vfkb{5 . o;}ul/ hÍk"m8df aLhf0f' df6f]df em/]kl5 ;'if'Kt cj:yfdf al;/xG5 / :j:y nfef{ e]§fPdf cfqmd0f
hÍk"m8nfO{ nfdf] ;do;Dd klg Kof+lqmofhn] klg O{G;'lng ;|fj u/L lrgL / k|fl] 6gaLr k|ltlqmof eP/ ePsf] k|zf]lwt sfaf]{xfO{8«]6; bfFt, u/L gofF of;f{ agfpF5 . aLhf0f'sf] cfqmd0fdf gk/]sf em'l;nsL/f Ko'kf x'bF } jo:s
k'tnL aG5g\ . To;/L ag]sf] k'tnLn] km]l/ km'n kf5{ / cfˆgf] hLjgrqm ;~rfng u5{ .
;+/lIft u/]/ /fVg ;lsg] / :jfbdf a9]sf] /Qm Un"sf]hnfO{ lgoGq0fdf P8\efG; UnfOs];g P08 k|f8] S6 gfds uLhf / d'vdf 6fl;P/ AofS6]l/ofnfO{ To; sf/0f of;f{ aGgsf nflu Psflt/ 9';Lsf] aLhf0f' rflxG5 eg] jo:s k'tnLsf]
cToGt} :jflbnf] agfOPsf] x'bF f / ;lhn} lnOxfNb5 t/ af/–af/ /QmUn"sf]h sDkfp08 aGb5 . of] P8efG; cfslif{t u/]/ bfFtnfO{ ;+qmldt hLjgrqm klg ;'rf? x'g cfjZos x'G5 .
Pj+ ;:tf] d"Nodf kfOg] ePsfn] o;sf] XjfQ–XjfQ a9L /x]df OG;'lng UnfOs];g P08 k|f8] S6x¿n] 5fnfsf] agfpFb5g\\ . o;}u/L nfdf] ;do;Dd j}1flgsx¿sf cg';f/ k"0f{ ¿kdf of;f{ aGg b'Ob{ l] v ^ jif{;Dd ;do nfU5 .
w] / } n ] o;nfO{ dg k/fpF 5 g\ / k|lt/f]wstf{ ljsl;t eO{ 6fok–@ sf]Nofhg / Onfl:6gnfO{ Iflt k'¥ofpg] hÍk"m8sf] ;]jg ug]{ u/] x•Lsf] cZyL of;f{ lxdfno kj{t z[v + nfsf] blIf0flt/sf] g]kfn, ef/t, e'6fg / lxdfnkfl/ ltAatdf
cGtTjuTjf hÍk" m 8sf] s' n tdf dw'd]xsf] ;d:of b]vfkb{5 . o;sf xFb' f 5fnf rfp/Lkg]{ / rfF8} a'9f] b]lvg] 3gTj sd x'g,] x•L lvOg] cflbh:tf dfq} kfOg] /}yfg] h8La'6L xf] . g]kfnsf rflxF pQ/L @& lhNnfdf of;f{ kfOG5 . t/,
km:b5g\ . sd kf}li6s d"No Pj+ cnfjf hÍk"m8df s'g} klg k|sf/sf x'G5 . sf]Nofhg / Onfl:6gn] 5fnfsf] ;d:of b]vfkb{5g\ . ;+vj' f;ef, ;f]nv ' D' a', uf]/vf, DofUbL, dgfª, d':tfª, 8f]Nkf, h'Dnf, d'u,' aemfª /
c;Gt'lnt kf]ifs tTj ePsf] t/ clt /]zf / rf]s/x¿ /flvPsf] x'bF g} h;sf tfg, j0f{, rds cflb a/s/f/ /fVg !$= pRr /Qmrfk M hÍk"m8sf] bfr{n ' f lhNnfdf w]/} dfqfdf ;+sng x'G5 . g]kfndf ;+sng ul/g] s'n kl/df0fsf]
pRr dfqfdf g'g, lrgL / lrNnf] sf/0fn] klg dw'dx] sf] vt/f a9\b5 . d2t ub{5 . ;]jg ug]{ w]/n } fO{ pRr /Qmrfksf] sl/a $) k|ltzt of;f{ 8f]Nkf lhNnfaf6 dfq} cfpF5 . 7fpF x]l/sg tLgb]lv kfFr
xflnPsf] x'bF f, vfnK Sofnf]/Lsf sf/0fn] $= rfof kf]tf] / 8l08kmf]/ *= c;fdlos a' 9 \ o f} n L M ;d:ofnfO{ ;tfpFb5 . o;f] x''g'sf] xhf/ ld6/;Ddsf] prfOdf /x]sf cf};t jiff{ rf/ ;o ldlnld6/ x'g] kfl/nf] lxdfnL
3fF;] d}bfg jf a'6o\ fg If]qdf of;f{ kfOG5 . lsg ;'geGbf dxFuf] < xfn pRr
hÍkm8 vfFbf tf}n Xjft} a9\b5 . cfpg] M hÍk"m8df pRr dfqfdf hÍk" m 8sf] ;] j gn] c;fdlos d'Vo sf/0f hÍk"m8df xflnPsf] u'0f:t/sf] of;f{sf] cGt/f{li6«o ahf/ d"No ;'geGbf klg dxFuf] 5 . To; sf/0f o;nfO{
o;sf] cnfjf hÍk"m8sf] ;]jgn] k|zf]lwt sfaf]x{ fO8«6] ;
\ x'g] ePsfn] a'9o\ f}nLnfO{ klg lgDTofpg] tYo ljleGg cToflws g'g xf] . z/L/df g'g jf h}ljs ;'g klg elgG5 . rLgdf pRr u'0f:t/sf] of;f{sf] ;/b/ d"No &) nfv ?lkofF
d]6daf]lns lqmofnfO{ ;d]t ;':t rfof kf] t f] / 8l08kmf] / h:tf cg';Gwfgx¿n] bzf{O;s]sf 5g\ . ;f]8odsf] dfqf rflxg]eGbf w]/} eP k|ltlsnf];Dd k5{ . ;/;fdfg lsga]r ul/g] j]a;fO6 Oa]df o;sf] d"No %) xhf/
agfOlbg] xFb' f tf}n a9\b5 . o;}u/L ;f}Gbof{Tds ;d:ofx¿ klg x'g] ub{5 . hÍk"m8df pRr dfqfdf xflnPsf g'g, ;f]l8odn] lk;fjaf6 pT;lh{t eP/ cd]l/sL 8n/ cyf{t\ %) nfv ?lkofF k|ltlsnf] /flvPsf] 5 .
hÍk"m8df ld;fOPsf s]ldsnx¿n] To;df klg pRr UnfO;]lds OG8]S; lrgL / lrNnf] n ] ljz] i ftM hfg] kfgLnfO{ ;d]t k'gM z/L/df ut jif{ sf7df8f}dF f o;sf] @) b]lv #) nfv ?lkofF k|ltlsnf];Dddf lsga]r
ef]s nufpg] / ;Gt'li6 k|bfg ug]{ ePsf hÍk"m8x¿ h:t} rsn]6, qmf]df]hf]dx¿sf] 6]nf]d]o/ elgg] v} l rP/ /utsf] cfotg a9fO{ ePsf] lyof] . ljZje/df a;]l{ g sl/a % b]lv !! ca{ cd]l/sL 8n/ a/fa/sf] of;f{sf]
xf/df]gx¿sf] aLrdf tfnd]n lauf/L ld7fO{, n•", ;gkfk8L, cflbsf] ;]jgn ;LdfjtL{ 9SsgnfO{ 5f]6o\ fpg] ub{5 . /Qmrfk a9fpFb5 . o;}u/L hÍk"m8df Jofkf/ x'g] cg'dfg 5 . rLgn] ljZjdf pTkfbg x'g] of;f{sf] (% k|ltzteGbf a9L
lbg] x'bF f w]/} ef]s nfUg] / c;Gt'li6 t'¿Gt} /Qm Un"sf]h / /Qm O{G;'lng 6] n f] d ] o /sf] d' V osfd eg] s f] pRr dfqfdf xflnPsf] lrNnf]n] klg ahf/ cf]u6]sf] 5 eg] g]kfnn] b'Ob{ l] v tLg k|ltzt;Dd . To; sf/0f rLg o;sf]
k|dv' pTkfbs / ahf/ b'j} xf] . ljlslkl8ofsf cg';f/ ;g\ @))$ b]lv @)!# ;Dddf
a9L /xG5 kmntM tf}n a9\g] / df]6fpg] a9fOlbg] h;sf sf/0fn] PG8«fh ] g] ;|fj qmdf]hf]dnfO{ ljs[t x'g / cGo /QmlrNnf]sf] u8a8L u/fO{ gzfnfO{ rLgdf o;sf] ahf/ d"No Ps xhf/ k|ltzteGbf a9Ln] j[l4 ePsf] 5 eg] g]kfndf
eO/xG5 . / t]n pTkfbg eO{ rfof, kf]tf] / qmf]df]hf]d;Fu k|ltlqmof ug{ glbP/ ;fF3¥' ofO{ lbg] x'bF f /Qmrfk a9fpFb5 . ljut !# jif{df o;sf] ahf/ d"No @ xhf/ * ;o k|ltzt;Dd a9]sf] 5 .
@= d'6' /f]u M hÍk"m8sf] ;]jgn] 8l08kmf]/sf] ;d:of hGdfpF5 . o;}u/L hLgx¿sf] /Iff ug{' xf] . olb 6]nf]do] / o;}u/L hÍk"m8df xflnPsf w]/} cvfB rLgsf] cfly{s pGglt;Fu} al9/x]sf gjwgf9\oaLr of;f{ dxFuf] k|mG] r :ofDk]gh:t}
d'6' tyf /QmgnLsf] /f]u nfUb5 eGg] pRr dfqfdf hÍk" m 8sf] ;] j g 5f]l6Fb} uof] eg] xfd|f] sf]ifx¿ a'9f] x'bF } kbfy{x¿n] /QmgnLsf] leqL kqsf] nf]slk|o 5 . pgLx¿n] cfk"m;Fu of;f{ x'gn ' fO{ …:6\of6; l;Daf]nÚ -k|lti7fsf] k|tLs_ sf
tYo w]/}nfO{ yxf eO;s]sf] 5 . ug]x{ ¿nfO{ PlShdfsf] ;d:of klg hfg] / c;fdlos a'9o\ f}nL ;'¿ x'g] ub{5 . O{Gˆnfd];g u/fpg] x'Fbf o;n] klg ¿kdf lng] x'gfn] dxFuf] d"No ltg{ lxrlsrfpFbg} g\ . of;f{nfO{ 7"nf ;/sf/L
hÍk"m8 vfP/ d'6'/f]u nfUg'sf] d'Vo b] v fkb{ 5 . PlShdf eg] s f] Ps (= zlQmxLgtf M hÍk"m8sf] ;]jg /Qmrfk a9fpg d2t ub{5 . clwsf/Lx¿;Fu sfd k6\ofpg 3";sf] ¿kdf k|of]u ug]{ u/]sf ;dfrf/ lrlgofF
sf/0f hÍk"m8df k|z:t dfqfdf g'g lsl;dsf] 5fnfsf] PnhL{ xf] . ug]x{ ¿df Psl5g\ k"mlt{kmftL{ cfP klg !%= /Qm lrNnf]sf] u8a8L M cvaf/df cfO/x]sf x'G5g\ . g]kfnaf6 ljb]z lgsf; x'g] of;f{ rLgnufot xªsª,
jf lrgL / lrNnf] xflng', vfB /]zf %= SofG;/ M hÍk"m8sf] ;]jgn] sfnfGt/df zlQmxLgtf b]vfk/]sf] 5 . hÍk"m8sf] ;]jgn] Jofks ¿kdf l;+ufk'/, hfkfg / cd]l/sf;Dd k'U5 . lrlgofF d"nsf gful/s a;f]jf; ug]{ ;+;f/sf
;a} h;f] ;x/df of;f{ laqmL–ljt/0f x'G5 . lxhf]cfh OG6/g]6dfkm{t\ klg 7"nf]
gx'g,' le6fdLg / Pl06clS;8]06 sd tf}n a9\b5 / tf}n a9\g' SofG;/sf] o;f] x'g'sf] d'Vo sf/0f hÍk"m8sf] /QmlrNnf]sf] u8a8L u/fpFb5 . o;f] kl/df0fdf o;sf] vl/b–laqmL x'G5 . of;f{ cyf{t lxdfnog leofu|f M k|frLg lrlgofF
x'g' jf gx'g,' cGo cvfB j:t'x¿sf] hf]lvd sf/s tTj xf] . o;}u/L ;] j gkZrft /Qm Un" s f] h / x'gs' f] d'Vo sf/0f hÍk"m8df pRr pkrf/ ljlwdf of;f{sf] k|of]u ;of}F jif{cl3b]lv ul/Fb} cfPsf] 5 . of;f{sf af/]
klg ldnfj6 ul/g' cflb kb{5g\ . hÍk" m 8sf] ;] j gn] z/L/df O{G;'lngsf] dfqf XjfQ a9\g] / t'¿Gt} dfqfdf xflnPsf] lrNnf] xf] . pRr klxnf]k6s ;lrq j0f{g GofDgL bf]hL{n] ;g\ !$&% lt/ n]vs ] f] Pg cf];g ckm
pRr dfqfdf ePsf] sfaf]{xfO8«]6; OGˆnfd] ; gnfO{ a9fO{ lbg] x' F b f sd eO{ xfNg] x'G5 . o;/L k6s– lrNnf] n ] z/L/df sf] n ] : 6] / f] n / Pk|mf]l8lhPsn Sjflnl6h, c :k];n js{ cg of;f{uG' a' eGg] k':tsdf e]6g\ ;lsG5 .
cyjf lrgL l56f] l 56f] kr] / SofG;/sf] hf]lvd a9\b5 . ljleGg k6s /Qm Un"sf]h a9\g] / sd x'g] 6«fO{lUnl;/fO{8sf] dfqf a9\b5 . o;}u/L t/, ljZjdf o;sf] cTolws rrf{ eg] ;g\ !((# df hd{gLdf ePsf] ljZj 6«ofs
kfrgkZrft Un" s f] h aGb5 / :jf:Yo cg';Gwfgx¿n] bzf{Pcg'¿k ubf{ phf{ xLgtfsf] cg'ej x'G5 . hÍk"m8df xflng] 6«fG; ˆof6n] klg /fd|f] PG8 lkmN8 k|ltof]lutfkl5 dfq} x'g yfn]sf] xf] .
/QmUn"sf]h a9fpFb5 . o;}u/L pRr hÍk"m8sf] ;]jgn] 7"nf] cfGb|f / !)= sn] h f] d f af] ; f] hDg] M sf]n:] 6]/f]n Pr8LPnsf] /Qmdfqf sd pQm k|ltof]lutfdf tLg lrlgofF dlxnf v]nf8Ln] ! xhf/ % ;o, # xhf/ / !)
dfqfdf ePsf] lrNnf] n ] /Qm dnfzosf] SofG;/, Zjf;dfu{sf] hÍk" m 8df xflnPsf] k| z f] l wt ug]{ / g/fd|f] sf]n:] 6]/f]n Pn8LPnnfO{ xhf/ ld6/sf] bf}8df kfFr ljZj /]s8{ sfod /fv] . v]nf8Lsf] pTs[i6 k|bz{gsf] /x:o
sf]n]:6]/f]nsf] dfqf a9fpFb5 eg] SofG;/, kmf]S;f]sf] SofG;/, d'v, gfs, sfaf]{xfO8«]6;sf] ;]jgn] sn]hf]df a9fpg] sfd ub{5 . o;}u/L hÍk"m8df b}lgs cEof;sf qmddf of;f{ ;]jg ug{' xf] eg]/ k|lzIfsn] v'nf;f ul/lbPkl5 o;sf]
rrf{ / vf]hL ljZjel/ ljif]ztM klZrdf ;~rf/dfWodx¿df x'g yfn]sf] xf] . To;kl5
pRr dfqfdf g'g jf ;f]l8odn] k|of]u hLa|f], 3fF6L, :j/oGq, cfdzosf] af] ; f] hDg] ˆof§L lnj/ eGg] xflnPsf] pRr lrNnf]n] ˆof§L lnj/ o;sf] rrf{;uF } o;sf] d"No klg csflzPsf] 5 . k/Dk/fut lrlgofF pkrf/ ljlwcg';f/
ugf{n] /Qmrfk a9\b5 . o;}u/L vfg] SofG;/ x'g] tYo bzf{Psf 5g\ . ;d:ofnfO{ hGd lbG5 . k|zf]lwt u/fpg] x'bF f o;n] klg /Qm lrNnf]sf] o;sf] k|of]u bd, sn]hf], d'6' / d[uf}nfsf] /f]udf ul/G5 .
s' / fdf vfB/] z f, le6fdLg / o;} u /L l8Dazo / kf7] 3 /sf] sfaf]{xfO8«]6; To;df klg pRr u8a8L u/fpgdf d2t ub{5 . g]kfndf :yfgLo ¿kdf emf8fkvfnf, 6fpsf] b'Vg], xftuf]8f b'Vg] pkrf/sf lglDt
Pl06clS;8]06 gx'bF f klg /QmgnL SofG;/;Fu klg hÍk"m8 hf]l8Psf] 5 . k|m"S6f]h ePsf vfg]s'/fx¿ h:t} -n]vsM of]uL g/xl/gfy of]u tyf o;nfO{ k|of]u ul/GYof] . oBlk, clxn] o;sf] cTolws pkof]u eg] of}g zlQma4{s
;'lGgg] / ;fu'l/g] ub{5 . of] lqmof o;} u /L xfdLn] vfg] tf/] e " 6 ] s f lrgL, sg{–l;/k, /fO{;–l;/k cflbsf] k|fs[lts lrlsT;fnfo e/tk'/–! 6lgssf ¿kdf ul/G5 . To; sf/0f o;nfO{ …lxdfnog leofu|fÚ eg]/ ahf/df
d'6'sf /QmgnLdf eP xfdL To;nfO{ vfg]s/' fx¿, ;]sj' f, e"6j" f, t¿jf, ;]jg ubf{ tL tTjdf ePsf] pRr jfuLZj/L lrtjgsf d]l8sn a]rlavg ul/G5 . of;f{n] ;fFRr} of}gzlQm a9fpF5 t ? of] cfdlh1f;f xf] . cd]l/sfsf]
d'6/' f]u eg]/ eGb5f} . hÍk"m8df pRr x68u, ag, 8f]g6 sfaf]g{ 6] 8] –;ˆ6– k|m"S6f]h af];f]sf] ¿kdf sn]hf]df 8fO{/]S6/ x'g\ ._ :6fgkmf]8{ ljZjljBfnosf j}1flgsn] u/]sf] cg';Gwfgn] of;f{sf] lgoldt ;]jg ug]{
k'?ifsf] lk;fadf !&–s]6f:6f]/f]O8 eGg] tTj a9L x'g] b]vfPsf] lyof] .
pQm tTjn] k'?ifdf PG8«fl] hgnufotsf ;]S; xdf]g{ sf] pTkfbg a9fpF5 . Pp6f

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+


;j]I{ f0fdf of;f{ lgoldt ;]jg ug]{ ^$ k|ltzt dflg;n] cfˆgf] of}g zlQm a9]sf]
atfPsf lyP . kl5Nnf]k6s ;ft hgf #) b]lv $) jif{ pd]/sf v]nf8LnfO{ of;f{af6
ag]sf …;lKnd]G6Ú tLg dlxgf;Dd v'jfP/ k/LIf0f ubf{ pgLx¿df ;]S; xdf]g{ ,
6]:6:6]/f]g a9]sf] b]lvPsf] lyof] . csf]{ cg';Gwfgn] of;f{n] dflg;sf] z/L/df ePsf]
sf]ifsf] zlQma4{s P6LkL pTkfbg a9fpg] b]vfPsf] 5 . of;f{uD' afdf sf]l8{;l] kgnufot

OGwg vr{ 36fcf}+


cGo Go'Sn]cf];fO8, sf]l8{;l] ks Pl;8, Pldgf] Pl;8, c;Gt[Kt ˆof§L Pl;8, sfaf]x{ fO8«6,
kf]ln;fSsf/fO8, le6fldg, ;'u/, k|fl] 6g, :6]/f]n, d]nflggh:tf /f;folgs kbfy{
kfOG5 . o;df kfOg] s]xL /f;folgs tTjx¿ SofG;/ / 6\od' / pkrf/df klg
pkof]uL b]lvPsf] xfn} ePsf j}1flgs cg';Gwfgx¿n] k'li6 u/]sf 5g\ . s] sf] nflu
k|of]u ul/G5 M of;f{uD' afnfO{ of}gzlQmaw{s / ;j{u0' f ;DkGg hl8a'6Lsf] ¿kdf
lnOG5 . vf]sL, bd, Ifo/f]unufotsf /f]unfu]df klg o;nfO{ cf}ifwLsf] ?kdf k|of]u
g]kfn cfon lgud lnld6]8 ulG5 . aLo{df z'qmf0f'sf] ;+Vof a9fpg / z'qmf0f'nfO{ :j:Yo /fVg c08 / l8Dafzosf]
v/faL sdnlkQ hlG8;df klg o;sf] k|of]u x'g] u/]sf] 5 . To:t} :gfo';DaGwL /f]u,
kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&! df+zk];Lsf] b'vfO{, Zjf;k|Zjf;;DaGwL /f]u lgsf] kfg{ ;d]t o;sf] k|of]u x'g] u5{ .
To;}n] of] ax'dN" o h8La'6L ag]sf] 5 .
@)*) ;fn d+l;/ @$ ut] cfOtaf/ 7

bfz{lgs k|0ffnLleq bfz{lgs kIfw/tfsf] k|Zg aaf{bLtkm{ bf}l8/x]sf] d'ns


ljZjdf w]/} k|sf/sf bz{gx? 5g\ .
bfz{lgs kmfF6cGtu{t bfz{lgs k|0ffnLleq
ljleGg k|0ffnLx? /x]sf 5g\ . ;a} bz{gx?
'
lgdf{0f ug]{ ;fwg xf] . cyf{t\ bz{g eg]sf]
hLjg / hutsf] tyf k|sl[ t / dfgj
;dfhsf] lrGtgsf ;fdfGo lgodx?sf]
o'u xf] . ;fy} cfhsf] o'u ;fd|fHojfb /
;j{xf/f aLr eLif0f ju{;3+ if{sf] o'u xf] .
n]lgg s} zAbdf cfhsf] o'u j}1flgs
cfkm\gf] hGdynf]sf] dfof ;a}nfO{ oxFf c;Vo 5g\ . ltgLx? clxn] sxfF pBf]u s]xL 5}g . ePsf] klg sldzgsf
Û
x'G5, rfx] Tof] kz' g} lsg gxf];\ . 5g\ < lsg s]xL af]Nb}gg\ < jf:tjdf nflu aGb ul/xfn]+ . /f]huf/L 5}g .
juL{o kIfw/tfdf cfwfl/t 5g\ . ljZj cWoog ug]{ Ps k4lt xf] . cGTodf ;dfhjfbL qmflGtsf] k"ja{ n] fsf] o'u xf] .
v;Laf]sf g} eP klg ltgLx? cfk"m eGg] xf] eg] , gful/s ;dfh, clxn] ;a} kf6L{ ld;g *$ sf]
dfgj ;dfhdf ju{sf] pTklQ;Fu} bz{gsf] bz{gn] hLjg / hutsfaf/]df a'‰g] / lsgeg] n]lgg s} zAbdf ;fd|fHojfb
kflnPsf] 7fpF 5f]8/] hfg'kbf{ cfFvfaf6 pkef]StfjfbL, /fi6«kd]| L elgPsfx? klg cleofgdf nfu]sf 5g\ . klxnf] s'/f t
pTklQ ePsf] k|dfl0ft eO;s]sf] 5 . To;nff abNg] / tyf ablnPsf] j:t'nfO{ ;9]un]sf] k'h F Ljfb xf] . d/gf;Gg k'h F Ljfb
cfFz' emf5{g\ . t/, dfgj g} ePklg /fhgLlts kf6L{sf emf]n] x'g\ . b]z s'g @)*$ ;fndf g]kfn /xG5 ls /xFbg} \ <
bz{gsf] kIfw/tf;DaGwL ljifo Hofb} s;/L ;+/If0f ug]{ eGg] s'/f l;sfpF5 . xf] . To;}n] ;fd|fHojfbsf] cGTo clgjfo{
g]kfnL s§/ 5g\ . pgLx?nfO{ cfkm\gf] cj:yf 5 < cfd;j{;fwf/0f slt of] x]gk' { ¥of] lg . a}s
+ tyf ljlQo ;+:yfaf6
dxTjk"0f{ ljifo xf] . o;nfO{ xr'jfsf] bfz{lgs kmfF6sf If]qdf Pp6f zf:qsf 5 . To;kl5 lgdf{0f x'g] ;fdflhs Joj:yf
dft[el" d / hGdynf]sf] clnslt klg kL8fdf 5g\ < s;}nfO{ yfxf 5 . lnPsf] C0f ltg{ g;s]/ g]kfnLx?n]
e/df / 6k6{O' o{ fF 1fgsf cfwf/df ?kdf bz{g zAbsf] klxnf] k|of]ustf{ eg]sf] j}1flgs ;dfhjfb x'bF } ju{ljxLg,
dfof 5}g . /fhgLlts bnx?n] b]z dfOtL3/ d08nfdf lbgx'F cfGbf]ng cfTdxTofsf] af6f] /f]lh/x]sf 5g\ .
lgisif{df k'Ug' c1fgtf 7xb{5 . To;}n] o'gfgL bfz{lgs kfOyfuf]/; x'g\ . pgn]] /fHoljxLg clt j}1flgs, ;'Gb/, ;d[4
;sfO;s]+ . d'ns ' aaf{bLtkm{ bf}l8/x]sf] ;DaGwljR5]b ug]x{ ?sf] ;+Vof a9]sf] 5 .
o; n]vdf bfz{lgs k|0ffnL leq bfz{lgs bz{gnfO{ a'emfpg] lkmnf];kmL zAbsf] ;fDojfbL gf}nf] ;+;f/sf] lgdf{0f x'g] xf] .
5 . oBlk, s'g} /fhgLlts bnsf] t ;/sf/n] g]kfnL hgzlStnfO{ wdfwd
kIfw/tfsf] ljifonfO{ ;a{;fwf/0f k|of]u u/]sf lyP . lkmnf]; -k|d] _ / o;/L dfgj ;dfhsf] ljsf;sf] k|lqmof
s'g} /fhfsf] sfo{stf{ eP/ a;]sf 5g\ . ljb]z k7fO/x]sf] 5 . dfWolds lzIff
cWootfx? ;d]t cWoog ug{ / a'‰g ;f]lkmof -ljj]s_ h:tf zAbsf] ldngaf6 cGtu{t cfh;Dd tdfd k|sf/sf
;a}sf] gful/stfdf g]kfnL pNn]v 5 . k"/f u/]sfx? #) nfv ?k}ofF vr{ u/]/
;lhnf] xf];\ eg]/ ;/n efiffdf n]Vg] cfbz{jfb / ef}ltsjfb tyf oflGqs
s;}sf] gful/stfdf kf6L{sf] sfo{stf{ cd]l/sf / ci{ :6«l] nof k'us ] f 5g\ .
k|oTg ul/Psf] 5 . ef}ltsjfbsf aLrdf h'g ;+3if{ rNb}
eg]/ n]lvPsf] t 5}g . e"k" /fhf 1fg]Gb|, clns sd k9n]v ePsf / cfly{s
bfz{lgs kmfF6cGtu{t bfz{lgs cfPsf] 5, Tof] tdfd k| s f/sf
/fhgLlts bnsf g]tfx? k'iksdn cj:yf sdhf] / ePsfx? vf8L
k|0ffnL leq bfz{lgs kIfw/tfsf] ljifonfO{ k|ltlqmofjfbL / qmflGtsf/L hg;d'bfo,
bfxfn, s]kL zdf{ cf]nL, dfwj g]kfn, l5l//x]sf 5g\ .
o;sf] pTkltsf] hud} k'u/] cWoog ;fd|fHojfbdf lul/;s]sf] k'h F Lkltju{
emngfy vgfn, z]/axfb'/ b]pjf, oxFfrflxF s'g} eQf vfg] 5g\ . s'g}
ug{, JofVof / ljZn]if0f ug{ / ;+Zn]if0f tyf ljZj ;j{xf/f ju{ aLrsf] hLjg
afa'/fd e§/fO{, pk]Gb| ofbjnufot k]G;g yfk]/ a;]sf 5g\ . s'g} kf6L{sf]
ug{ h?/L x'G5 . cfˆgf] pTklQ;Fu} bz{gn]
juL{o kIfw/tf sfod /fVb} cfPsf] 5 .
d/0fsf] ju{;+3if{sf] k|ltlaDag /
kl/0ffd xf] .
;a}n] g]kfnL n]lvPsf] gful/stf g} cg';f yfkf emf]n] 5g\ . b]z g]kfn t/ g]kfnLrflxF
lnPsf 5g\ . hlt klg ;/sf/L sd{rf/L eO/xG5 . 5}gg\ . b]zsf] cfly{s cj:yf sf]xLaf6
ha dfgj ;dfhdf jif{sf] pTklQ tab]lv bz{gzf:qsf] df}lns k|Zgsf] kmfF6df
5g\, ltgn] klg g]kfnL gful/s ePs} ld6/Aofh kLl8tb]lv lnP/ ;xsf/L n'ss ] f] 5}g . t}klg nfvf}+ ?k}ofF ef8f
g} ljleGg ju{x?nfO{ cfˆgf] ju{sf] lxt kIfw/ / u}/kIfw/sf ljifodf ;+Zn]if0f
cfwf/df hflu/ vfPsf 5g\ . kLl8t dfOtL3/ d08nfdf cgzg p7fpg]x?, 5f]/f5f]/L cd]l/sf, ci6«l] nof
ug],{ cfˆgf] ju{sf] kIfkf]if0f / ;]jf ug]{ / ub}{ sd/]8 dfcf] T;]tª' n], æju{;3+ if{ /
logLx? g]kfnL x'bF f b]znfO{ 7"nf] a;] . /fi6«kltn] cfddfkmL lbPsf ePsfx? nfh krfP/ eQf lng j8f
lglZrt ju{n] cfˆgf] juL{o ljZjb[li6sf]0f x:taxfb'/ s]=;L= bz{gdf k|fylds :yfg ju{;3+ if{sf] x'gÆ]
…3ftÚ ePsf] 5 . g]tf / ;/sf/L hflu/] …xTof/fÚ nfO{ k'gM y'gfdf k7fpg dfu k'U5g\ . sf7df8f}dF f 3/ 5, t/ eQf
lgdf{0f ug{sf nflu bz{gsf] cfjZostf eGg'ePsf] 5, / æbz{g Tolta]nf dfq}
egfpFbf logLx?n] b]z a]Rg nfu] . b]z ub}{ dfOtL3/df wgf{ lbP . 8fS6/ lng 5f]8b\ g} g\ . ;/sf/n] eQf s;/L
k/]sfn] x/]s ju{n] cfˆgf] juL{o b[li6sf]0f, lkmnf];kmL aGg k'Uof], h;sf] cy{ ljj]s hGdG5 ha ju{;+3if{ rN5, hu
;ls;Sof] eGg] s'/f g]kfnL hgtfnfO{ uf]ljGb s];L klg k6sk6s cgzg lbO/x]sf] 5 < s;}nfO{ dtna 5}g .
cfˆgf] lxtfg'sn " bz{gnfO{ c+ufNg] k|d] x'G5 . bz{g zAb ;+:s[t efiffsf] ju{;3+ if{sf] g} xf] . To;kl5 dfq} btf{sf]
yfxf 5 . t/, sfo{stf{ ag]/ lxF8s ] fn] a;] . t/, b]zsf] nflu cgzg a:g]rflxF dlxg}lkR5] eQf / k]G;g cfP k'U5 <
kl/l:ylt ;[hgf eof], h;sf sf/0f ljZj b[z\ wft'af6 ag]sf] 5 . b[z\ sf] cy{ cWoogsf] s'/f cfpF5 . s;sf] bz{g <
of] s'/f b]Vb}gg\ . dxfaf}4, OGb|rf]sdf sf]xL e]l6Pgg\ . g]tfx? t cfkm\gf] dlxgf k'Ug]lalQs} a}s + k'U5g\, k]G;g
dfgj ;dfhdf bz{gsf] cfjZostf kkf]{ . x]g,' { hfFRg' / a'‰g' x'G5 . dfS;{ / P+uN] ;n] a'hj' { f ju{sf] ls ;j{xf/f ju{sf] < ;j{xf/f
ef/L af]s/] lxF8g\ x] ? b]z ;ls;s]sf] JolStut :jfy{sf] k5fl8 nfu] eg] cfPsf] l5 ls 5}g eg]/ . ;/sf/ klg
cfh æbz{gljgfsf] dflg; h/fljgfsf] o; k|sf/sf] bz{gnfO{ æljZjb[li6sf]0fÆ ju{sf] bz{g dfS;{jfbL bz{g xf] .Æ –
b'Mv];f] kf]V5g\ . b]znfO{ tx;gx; hgtfsf] xsdf klg ToxL g} 5 . To:t} 5, …gfnfosÚ . cfDbfgLn] y]Ug
?vÆ aGg k'U5 . To;}n] ;a} ju{nfO{ eGg'ePsf] 5 . bz{gzf:qsf] klxnf] u|Gy dfcf] T;]tª' , b'ne{ /rgfx?, k[i7 (!,
agfPsf] eGb} pgLx? eSsflgG5g\ . b]z a]Rg kfOFbg} \ eg]/ lsg sf]xL g;Sg] ePkl5 vr{ s6f}tL ul/G5 .
bz{g rflxPsf] 5 . ægf;bLo ;"QmÆ xf] . vf]hL k|sfzg u[x, sf7df8f},F @)^$ .
sfo{stf{ / ;/sf/L hflu/]nfO{ t s] af]Nb}gg\ < ljb]zL C0f @& va{ ?k}ofF 3/ / /fi6«sf] xsdf Pp6} xf] . t/,
ju{;dfhdf bz{gn] lglZrt ju{sf] ca bfz{lgs k|0ffnLleq kg]{ bfz{lgs sd/]8 dfcf]sf dflysf egfOaf6
5 < hlt r'k nfUof], Tolt vfg kfOg] . gfl3;s]sf] 5 . Ps hgf g]kfnLsf] g]kfn ;/sf/ pN6f] ultdf lxF8s ] f] 5 .
kIfw/tf sfod ub}{ cfPsf] 5 / ljZj kIfw/tfsf] k|Zgsfaf/]df k|jz ] u/f}F . :ki6 x'G5 ls ju{ ;dfhdf bz{gsf]
b]z n'6g\ kfOg] . >Ln+sfsf] cj:yf 6fpsf]df nfv ?k}ofF C0fsf] ef/L 5 . o; jif{sf] bz}d+ f ljb]zLaf6 C0f NofP/
dfgj ;dfhdf ju{ /x];Dd bfz{lgs bz{g ;fdflhs r]tgfsf] Pp6f ljlzi6 rl/q juL{o x'G5 . j:t'tM juL{o
;a}n] b]Vof}+ . ToxFf cfly{s dGbL ePkl5 gk9]sfnfO{ klg ljb]zL C0f ltg{ eQf, k]G;g / bz}+ k]ZsL lbof] .
b[li6sf]0f /lx/g]5 / dfgj ;dfh j}1flgs ?k xf] . o;sf] cy{ ju{;dfhdf ;fdflhs ;dfhdf bz{gsf] rl/q juL{o x'g]
;a} hgtf ;8sdf cf]Ol/P . sf]xL klg g;Sg]lalQs} g]kfn ljb]zLn] lnG5 eGg] hgk|ltlglw sd{rf/L x'g\ < pgLx?
;fDojfbdf k'uk] l5 ju{ / /fHosf] cGTo r]tgfsf] ?k klg juL{o x'G5 . ePsf]n] cfˆgf] ju{lxt, ljrf/ /
kf6L{sf] sfo{stf{ eP/ a;]gg\ . s'/f yfxf 5 . gq g]kfnnfO{ sfnf];r " Ldf hflu/ vfg cfPsf] ls hgtfsf] ;]jf
;Fu} bz{gsf] klg cGTo x'g5 ] . bz{g ju{;dfhdf x/]s ju{n] cfˆgf] ljrf/, /fhgLlts p2]Zosf] ;]jf ub{5 . sfn{
/fi6«kltnufotsf pRr kb:ynfO{ xflnlbG5 . @& va{ C0f sxFf uof] < ug{ <
s'g} 7fpF ljz]ifsf], bz{g s'g} :yfg OR5f, cfsf+Iff, dt, ;+sNk efjgf Pjd\ dfS;{ -!*!* – !**#_ / k|m8] l/s
b]zaf6 nv]6+] . cfh >Ln+sf dfly p7\b} sxLF–st} ljsf; ePsf] 5}g . hgtfsf] logLx? klg tnaeQf vfg] /
ljz]ifsf] x'bF g} . bz{g ju{ ljz]ifsf] x'G5 . cfˆgf lqmofsnfksf] cff}lrTo k'li6 ug{ P+uN] ; -!*@) – !*(%_ åf/f ;g
5 . >Ln+sfsf nflu cfly{s dGbL cj:yf Ho"s F f] To" 5 . ;/sf/L uf8L r9\g] eP . e"k" klg
To;}n] bz{g juL{o ljZjb[li6sf]0f pkh h?/L x'G5 . t;y{ bz{gn] l7s o;} !*$* km]ac' | /L @! sf lbg ljZjljVoft
kl/jt{g aGof] . g]kfnsf] cj:yf gfh's ljb]zLaf6 C0f NofpFb} …df]hd:tLÚ /fHosf] 9's6' L n'6g\ ,] axfnjfnf klg
xf] . oxfF bfz{lgs k|0ffnLleq bfz{lgs cf}lrTo k'li6 ug]{ sfd ub{5 . dfgj sDo'lg:6 3f]if0ffkq hf/L u/]kZrft
alg;s]sf] 5 . t/, sf]xL r'OSs ug]{ t g]tf / ;/sf/L sd{rf/L x'g\ . /fHosf] 9's6' L n'6g\ ] . clg sxFfaf6 b]z
kIfw/tfsf] ljifonfO{ k|dv ' ljifo;Fu ;dfhdf ju{sf] hGd kZrft\ ju{;3+ if{ ljZj ;j{xf/f ju{n] cfˆgf] d'lQmsf]
af]Nb}gg\ . clxn] klg sltko 7fpFdf c:ktfn pef] nfU5 < a'9f]kfsfn] eG5g\,
cGt;{DalGwt /x]/ of] bfz{lgs cfn]v rNb} cfPsf] 5 . ju{sf] ljnf]kLs/0f, l;4fGt dfS;{jfb k|fKt u¥of] . dfS;{jfb
d+l;/ & ut] Pdfn]sf] eft[ ;+u7g k'us] f] 5}g . pkrf/ gkfP/ Hofg …?vd"lgsf] afnL slxn] kmNb}g, C0f
n]Vg] k|oTg ul/Psf] 5 . bz{g ePsf] s] /fHosf] ljnf]kLs/0f geP;Dd ju{;3+ if{ k'h
F Ljfbsf] k|f/lDes cj:yfdf ljsl;t
/fli6«o o'jf;+3 ;8sdf cfof] . kmfNg'kg]{ kL8fbfoL cj:yf cem}klg 5 . lng] dfG5] slxn] pef] nfUb}g\ .Ú of] s'/f
xf] < bz{gsf] hGd slxn] eof] < / hf/L /xG5 . åGåfTds tyf P]ltxfl;s ePsf] xf] . dfS;{jfb ;j{xf/f qmflGtsf]
o'jf;+3sf] Ph]08f dFxuL, e|i6frf/, ;/sf/n] oqf] C0f NofP/ s] u¥of] < ;/sf/n] slxn] a'em\g] < C0f lngsf
bz{gsf] ljsf; s;/L eof] < cflb ef}ltsjfbn] o;sf] j}1flgs ?kdf lj1fg xf] . åGåfTds tyf P]ltxfl;s
a] l tly lyof] . t/, cfGbf] n gdf hgtfnfO{ s'g} cQf]kQf] 5}g . vfg] nflu lwtf] /fVg'k5{ . ;/sf/n] g]kfn
ljifoj:t'af6 of] cfn]v n]Vg z'? ul/Psf] lg?k0f ul/;s]sf] 5 . To;}n] bz{gn] ef}ltsjfb, cltl/Qm d"Nosf] l;4fGt,
cfdgful/s ;xefuL ePgg\ . lsg ls a]nfdf g]tf / ;/sf/L sd{rf/Ln] vfP, lwtf] /fv]sf] 5 . C0f ltg{ ;s]g\ eg]
5 . / bz{g Hofb} j[xt\ tyf uxg ljifo ju{;3+ if{df b[9 kIfw/tfsf] dfu ub{5 . ju{;3+ if{ tyf Oltxf;df an k|of]usf]
dx]z a:g]t cfkm}F+ e|i6frf/L xf] . C0f af]lslbg'kg]r { flxF hgtf Û hgtfx?n] b]z t lnnfdLdf r9\5 . ;/sf/L
ePsf]n] ;a} ljifosf] JofVof – ljZn]if0f of] :jfefljs ?kdf j}1flgs lgod xf] e"ldsf, ;j{xf/f ju{sf] clwgfosTj /
e|i6frf/Ln] e|i6frf/sf] lj/f]wdf af]Ng o;sf] k|lt/f]w ug{ cfjZos eO;s]sf] sd{rf/Lx? t nfh kr]sf eOxfn] .
ug{ ;+ej gePsf]n] oxfF ;lDIfKt ?kdf ls ju{;dfhdf ljleGg ju{sf :jfy{x? j}1flgs ;dfhjfb tyf ;fDojfb
;S5 < pgsf] rrf{df cfpg] of] 5 . cleefjsn] 3/df kfn]sf] v;Laf]sf pgLx? t hflu/ vfg cfPsf .
n]Vg] k|of; ul/Psf] 5 . Ps csf]d{ f 6s/fpF5g\ / tL leGgleGg dfS;{jfbsf cfwf/e"t dfGotf x'g\ .
…:606afhLÚ ;a}n] a'em]sf lyP . b'uf{ a]Rg nfUof] eg] klg afnaRrf ?G5g\ . dlxg}lkR5] tna rflxof], ltgnfO{ .
pTkfbg ;+3if{, ju{;3+ if{ / j}1flgs ljrf/ / b[ l i6sf] 0 fsf ?kdf dfS;{jfbsfaf/]df n]lggn] eGg'ePsf] 5,
k|;fO{n+ ] cfGbf]ngsf] cfx\jfg u/] . s]xL dlxgf kfn]sf] v;Laf]sfsf] t Tolt j8fWoIf, d]o/, ;+f;b, e"k" /fi6«klt,
k|of]usf] aLraf6 bz{gsf] hGd ePsf] k|ltlalDat aGg k'U5g\ . tL leGg ædfS;{jfb eg]sf] dfS;{sf ljrf/ /
pgn] z'?df p7fPsf ljifox? l7s} dfof x'G5 eg] of] t b]zsf] s'/f xf] . k|wfgdGqLx?n] tna, eQf 5f]l8lbP
xf] . dfgj ;dfhsf] ljsf;sf] qmddf ljrf/x?sf] . cfwf/zLnfdf ljleGg pgsf lzIffsf] Jojl:yt z[ªvnf xf] .Æ
lyof] . ;a}n] pgsf] cfGbf]ngn] s]xL g]kfnLx? oxL hGd], x's,{ ] a9]+ . g]tfx?n] klg s]xL cfly{s ef/ t sd x'GYof] .
dft[;Qf ;dfhsf] lj36g / lkt[;QfTds b[li6sf]0fsf] lgdf{0f x'G5 . dfS;{jfbsf] lgdf{0f bz{g, /fhgLlts
kl/jt{g Nofpnf, /fHosf] cfFvf v'Nnf b]z a]Rg nflu;s]+ . t}klg ;a} df}gwf/0f hgtfn] cfk"mx?sf] vr{ k"lt{ ug{ g;Sg]
;dfhsf] :yfkgf;Fu} bf; dflns ;dfhsf] bz{gzf:qsf] df}lns k|Zgn] :ki6 cy{zf:q / j}1flgs ;dfhjfbsf tLg
eg]/ ;f]rs ] f lyP . t/, clGtddf pgL u/]/ a;]sf 5g\ . hgtf s/ ltg{ g;Sg] ePkl5 logLx?n] cfk"mv';L C0f lnP/
ljsf;sf] k|lqmofsf aLraf6 k|frLg o'gfg, kfl/;s] s f] 5 ls bz{ g zf:qsf] ;+36s c+ux?sf] ;+Zn]if0faf6 ePsf]
klg k"j/{ fhf 1fg]Gb|sf] emf]n] alglbP . cj:yfdf k'lu;s]sf 5g\ . /fHosf] 9's6' Ldf dgf]dfgL ug{ yfn]+ . b]zsf k|wfgdGqL
ef/t, g]kfn rLgdf ;Fu;Fu} h;f] bz{g Oltxf;df ef}ltsjfb / cfbz{jfb tyf 5 . dfS;{sf] cfˆg} bz{g 5, Tof] xf]
pgsf] cfGbf]ngsf] cfuf] ;lNsg gkfpFb} /fhZj cfpg sd eO;s]sf] 5 . k'iksdn bfxfn, cy{dGqL k|sfzz/0f
ljsl;t x'bF } cfPsf] kfOG5g\ . o;/L åGåjfb / . clwe"tjfb aLr dfgj dfS;{jfbL bz{g . dfS;{sf] bz{g
lgEof] . oxFf ;a} hgf cfkm\gf] kmfObf otf, ;/sf/L vr{ eg] a9]sf] a9\o} dxt, ue{g/ dxfk|;fb clwsf/Ln] cem}klg
bz{gzf:q Ps clt k|frLg lj1fg xf] . ;dfhdf h'g ;+3if{ rNb} cfPsf] 5, åGåfTds tyf P]ltxfl;s ef}ltsjfbL
x]g{] dfq} x'g\ . htf kmfObf x'G5, Tot} 5 . ;/sf/ vr{ s6f}tL ub}g{ ,\ cfDbfgL hgtfnfO{ e'ªu\ f| d] f /flv/x]sf 5g\ . /fHo
bz{gsf] zflAbs cy{– s'g} klg j:t'nfO{ Tof] g} o;} juL{o tyf j}rfl/s bz{g xf] . dfS;{jfbL bz{gsf] l;4fGt
9lNsG5g\ . b]zdf oqf a'l4hLlj 5g\ . x]¥of] eg] z"Go 5 . ljb]zL C0f ca ;~rfnsx? b]zsf] cj:yf n'sfpg
x]g,{] a'‰g], JofVof ug]{ / To;nfO{ abNg] ;+3if{sf] k|ltljDagsf] kl/0ffd xf] . ef}ltsjfb / o;sf] k4lt åGåjfb xf] .
gful/s ;dfh 5, pkef]StfjfbLx? 36\g] xf]Og, a9\b} hfG5 . Psfw jif{df nfluk/]sf 5g\ . To;}n] ca hgtf cfkm}+ F
;fwgsf] gfd xf] . To;}n] bz{gnfO{ cfh d'Vo u/]/ o; ;+;f/df b'O{j6f åGåfTds tyf P]ltxfl;s ef}ltsjfb
5g\ . cfk"mnfO{ /fi6«kd]| L eGb} lxF8g\ x] ? C0f bf]Aa/ x'G5 . d'ns ' df snsf/vfgf, hfu?s x'gk' g]{ a]nf ePsf] 5 .
dflg;sf] leqL cfFvf elgG5 . bz{g 5g\ – cfbz{jfb / ef}ltsjfb . ljZj ;j{xf/f ju{sf] ljZjb[li6sf]0f xf] .
ljZj a|Xdf08sf] pTklQ s;/L
eof] < k[YjLdf hLj, hGt' tyf jg:klt
/ dflg;sf] hGd / ljsf; s;/L eof] <
oL cfkm}F hlGdPsf x'g\ ls lognfO{
cfbz{jfbL bz{gn] bf;dflnsx?sf]
cyf{t\ bf; o'lug /fHoJoj:yfsf]
kIfkf]if0f u/]sf] lyof] . ;fdGtjfbL
o' u df ;fdGtju{ / ;fdGtjfbL
cfh dfS;{jfbn] klxnf] r/0fdf
dfS;{jfbsf] ljsf;, bf];f| ] r/0fdf
n]lggjfbsf] ljsf; / t];f| ] / gofF
r/0fdf dfcf]jfbsf] ljsf; ul/;s]sf]
kqmfp k'hL{ åGå lgDTofpg] if8\oGq
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf sfo{stf{ kl/>dL, s'zn / ;Ifd / cWoIftf g]skf s}nfnL lhNnf
hGdfpg] s'g} O{Zj/ / of sfNklgs zlQm /fHo;Qfsf] kIfkf]if0f u/]/ cfPsf] 5 . o;/L cfh dfS;{jfb – n]lggjfb :yfoL ;ldlt ;b:o e/t ;Ln] x'gk' g]{ atfP . pQm sfo{qmdsf] ;+rfng OGrfh{ k|sfz ;Ln] u/]sf lyP .
5 < k|sl[ t / ;dfhsf] pTklQ s;/L 5 eg] cfhsf] ;fd|fHojfb / ;j{xf/f – dfcf]jfb ljZj ;j{xf/f ju{sf] g]skfsf dxf;lrj, k|jQmfnufotsf
eof] < eljiodf ljZjsf] l:ylt s] xf]nf < ju{ a Lr ;+ 3 if{ s f] o' u df klg kyk|bz{s l;4fGt aGg k'us ] f] 5 . g]tfx?sf] gfddf kqmfp k'hL{ hf/L
s] dfG5]n] k|sl[ t / ;dfhsf] ;Dk"0f{ 1fg k'FhLjltju{ / k'FhLjfbL /fHo;Qfsf] o;/L cfh cGt/f{li6«o ;j{xf/f ju{sf] ug{' g]kfndf åGå lgDTofpg] if8\oGq
k|fKt ;S5 < s] dflg;n] cfˆgf] 1fgsf] kIfw/tf / kIfkf]if0f ul//x]sf] 5 . xftdf Pp6f ;fj{ef}d l;4fGtsf] l;Fuf] ePsf] 7f]s'jf u/]sf 5g\ . g]skf
;xf/fn] Jofjxfl/s lqmofsnfksf o;sf] ;fydf k'FhLjfbnfO{ oflGqs ce]B O{sfOsf] ?kdf dfS;{jfb – s}nfnLåf/f d+unaf/ cfof]lht kf6L{
cfwf/df k|sl[ t / ;dfhnfO{ abNg ef}ltsjfbn] klg ;]jf ul//x]sf] 5 . n]lggjfb– dfcf]jfb g} ljZj ;j{xf/f k|lzIf0f sfo{qmdnfO{ pgn] ;f] 7f]sj' f
;S5 < dfgj hLjgsf p2]Zo, cfbz{, o;sf] l7s ljk/Lt ef}ltsjfbn] ju{sf] d'lQmsf] l;4fGt aGg k'us ] f] 5 . u/]sf x'g\ .
st{Ao / d"No s] x'g\ < oL / o:t} cg]sf}+ >dhLlj ju{sf], sfd ul/vfg] hgtfsf] o;sf] l7s pN6f] cfbz{jfb, oflGqs g]tf e/t ;Ln] kqmfp k'hL{sf]
k|Zgx?sf] ;xL hjfkm vf]Hg] dfG5]sf] / ;j{xf/f ju{sf] kIfw/ / kIfkf]if0f ef}ltsjfb nufot bz{gzf:qsf] kmfF6df 36gfn] b]zsf] l:ylt ljikmf]6lt/
lh1f;fa[ltsf] pkh / cleJolQm g} bz{g ub{5 . dfS;{jfbL bz{g ef}ltsjfbL dfn]dfjfb lj/f]wL wf/fsf ?kdf uPsf] eGb} k|ltufdLx?sf] if8\oGqnfO{
xf] . csf]{ zAbdf bz{g eg]sf] dflg;sf] bz{g xf] / dfS;{jfbL bz{g ;j{xf/f ljsl;t ePsf ljljw bfz{lgs qmflGtsf/Lx?n] s8f k|lt/f]w ug{' kg]{
hLjg / hutnfO{ x]g,{ ] a'‰g], JofVof ug]{ >dhLljju{sf] bz{g xf] . sfd ul/vfg] wf/fx?n] ;a}vfn] k|ltlqmofjfbL, a6f . pgn] eg]– …g]kfn sDo'lgi6
/ abNg] p;sf] b[li6sf]0f xf] . To;}n] cfdhgtfsf] bz{g xf] . ef}ltsjfbL ;fd|fHojfbdf lul/;s]sf] k'h F Lkltju{sf] kf6L{sf g]tf dfly kqmfp k'hL{ hf/L
bz{gnfO{ dflg;sf] leqL cfFvf xf] . bz{gn] cfˆgf] pTkltsfnb]lv g} kIfw/tf sfod /fVb} ToxL ju{sf] ;]jf/t u/]/ åGå lgDTofpg] if8\oGq ePsf]
t;y{ bz{g eg]sf] k|sl[ t, dfgj >dhLlj ju{sf] kIfw/ /x]/ oxL ju{s} /xb} cfPsf] 5 eg] dfn]dfjfb ljZj 5 . qmflGtsf/Lx?n] k|lt/f]w ug{k' 5{ .Ú
;dfh Pj+ lrGtgsf rfns lgodx?sf] ;]jf ub}{ cfPsf] 5 . ;j{xf/f ju{sf] ;]jf / kIfw/tf Pj+ g]tf e/t ;Ln] kf6L{sf] ;xL
cWoog u/fP/ p;sf] ljZjb[li6sf]0f cfhsf] o'u r/d ju{df ljeflht kyk|bz{g ub}{ cfPsf] 5 . ljrf/nfO{ hgtf;Fu hf]8g\ g]tf /
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)*) ;fn d+l;/ @$ ut] cfOtaf/

‘;L ufp“af;L’sf] u'gf;f] M ‘xfdLnfO{ ;f}tg] L Jojxf/ eof]’ clvn qmflGtsf/Lsf] /fli6«o ;Dd]ng eJotfsf ;fy ;DkGg u/f}“
sf7df8f}F . sflnsf]6sf] …;L ufpFÚ sDo'lgi6 tyf ;fDojfbL ;+:sf/, qmddf clwsf+z ;L ufpFaf;Ln] sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 k'/f ug]{ u/L ;Dd]ngsf] tof/Ldf lqe'jg ljZjljBfno, SofDk; lhNnf,
dfNsf]6sf :yfgLoaf;Lx?n] bnfn ;+:s[lt Jojxf/sf] kfngf ug]{5 . ;/sf/df ePsf bnx?n] dfNsf]6nfO{ kf6L{sf :yfoL ;ldlt ;b:o lzn' h' 6 \ g cfjZos ePsf] atfP . eQmk'/, l;6LOeL6L af6 ;'? u/]sf] xf] .
;+;bLo Joj:yfaf6 cfk"mx? dfly :yfgLo dlxnfx?n] @)%$ ;fn r}q ;f}tg] L Jojxf/ u/]sf] atfP . pgLx?n] ;Ln] clvn qmflGtsf/Lsf] @# cf}+ a}7sdf clvn -qmflGtsf/L_ sf lqe'jg ljZjljBfnodf ePsf] e]63f6
;f}tg] L Jojxf/ x'g] u/]sf] u'gf;f] u/]sf @^ ut]sf] lbg hgbdg ug{ dfNsf]6 cfpg] lbgdf To:tf s[ofsnfk aGb /fli6«o ;Dd]ng eJotfsf ;fy ;DkGg pkfWoIf g/]Gb| ;L, dxf;lrj nlnt tyf 5nkmndf ;+u7gsf cWoIf
5g\ . cfO{taf/ g]kfn sDo'lgi6 k'us
] f] k|x/LnfO{ nV6\b} ufpFaf6 eufP/ x'g] atfj/0f agfpg g]skfsf k|jQmf x'g] u/L tof/L ug{ lgb]{zg lbPsf] ;Lsf] klg pkl:ylt /x]sf] lyof] . k|sfz ;Lsf] ;xeflutf /x]sf] lyof]
5g\ . clvn qmflGtsf/Lsf] @# cf}+ a}7sn] …dWo sdf08df @# cf}+ eg] SofDk; lhNnfsf] cleofgdf
/fli6«o ;Dd]ngsf] tof/Lsf] nflu dWo /fli6«o ;Dd]ng, laz]if ljBfyL{;Fu ;+u7gsf pkfWoIf g/]Gb| ;L o:t}

sdf08sf] k|yd a}7snfO{ ;Daf]wg clvn -qmflGtsf/L_Ú eGg] d" n l;6LOeL6Lsf] cleofgdf ;+u7gsf
ub}{ pgn] ;f] lgb]{zg lbPsL x'g\ . gf/f;lxt cleofg ;+rfng ug]{ lg0f{o dWosdf08 OGrfh{ dbg ;Lsf]
pgn] ljBfyL{ eg]sf] /fi6«sf] dxTjk"0f{ u/]sf] 5 . o:t} a}7sn] ;Dd]ng ;xeflutf /x]sf] lyof] .
vDaf ePsf] eGb} b]zsf] g]t[Tj o'jf tof/Lsf] nflu c? dxTjk"0f{ yk cleofgdf casf] ljBfyL{
ljBfyL{n] ug{'kg]{ atfOg\ . ˆ|ofS;g lg0f{o ub}{ s]xL sfo{ljefhg klg u/]sf] ;+u7gx?sf] e"ldsf s:tf] x'g,] o'jf
kf6L{ s f k| j Qmf k| s f08 ;L;F u xltof/ vf];]/ kf6L{nfO{ a'emfPsf] k|sf08 ;dIf cg'/f]w u/] . OGrfh{ lzn'n] qmflGtsf/L ljBfyL{ clvn -qmflGtsf/L_ n] hgfPsf] 5 . ljBfyL{x?sf] bfloTj s] x'g] < g]kfnsf]
cgf} k rfl/s e] 6 3f6sf qmddf axfb'/ ufpF klg xf] . clxn] klg of] :yfgLojf;Lx?n] g]skfn] u/]sf] ;+u7gn] qmflGtsf] dxTjk"0f{ sfo{ef/ clvn -qmflGtsf/L_n] cfˆgf] @# cf}+ lzIff k|0ffnL ;'wf/ ug{ o'jf ljBfyL{x?n]
:yfgLoaf;Lx?n] o:tf] u'gf;f] u/]sf ufpFaf6 ## hgfsf] hgo'4df alnbfg qmflGtn] dfq cfˆgf] d'lQm ;Fu} ;lxbsf] ;dfn]sf] pNn]v ub}{ ;dfhjfbL qmflGt /fli6«o ;Dd]ng cfufdL df3 !) s:tf] e"ldsf lgjf{x ug{' kg]{ eGg] ljifodf
x'g . ;L ufpFaf;Lx?n] k|sf08sf] ufpF ePsf] 5 eg] PsLs[t hgqmflGtdf ! ;kgf k'/f x'g] Ps dfq cfzf b]vs ] f] k'/f ug]{ sfo{ef/ @# cf}F /fli6«o ut]bl] v !# ut];Dd sf7df8f}d F f ug]{ k|fWofks, lzIfs ljBfyL{x?;Fu ;'emfj
/ g]skfsf] cfwf/e"ld ePsf] s'/f hgfsf] alnbfg ePsf] 5 . atfP . ;L ufpFaf;Lx?n] hgtfnfO{ ;Dd]ngn] lng'kg]{ atfOg\ . o;cl3 g} lg0f{o u/]sf] 5 . klg lnO/x]sf] ;+u7gsf s]lGb|o
u/]/ :yfgLo ;/sf/, k|b]z ;/sf/ of] ufpFdf hgo'4df au]sf] /ftf] k|r08–afa'/fdn] wf]sf lbP h:tf] gug{ a} 7 ssf ljlzi6 cltly o;}aLr, clvn -qmflGtsf/L_ n] ;lrjfno ;b:o tyf lqe' j g
/ ;+3Lo ;/sf/af6 cfpg] ljsf;] /ut clxn] klg ;' s ] s f] 5} g . g]skfnfO{ ;'emfj klg lbP . pgLx?n] cg]/f:jljo" -qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo pkTosfdf /fli6«o ;Dd]ng s]lGb|t ljZjljBfno Ao"/f] OGrfh{ clgn ;Ln]
of]hgfb]lv cGo ;]jf ;'ljwfx? dfly :yfogLoaf;Ln] dfNsf]6nfO{ …;L ufpFÚ clxn]sf] ;/sf/df x'g] bnx? e|i6, cWoIf k|sfz ;Ln] ljBfyL{x? bnfn cleofg ;+rfng u/]sf] 5 . ;f]daf/af6 atfP . ;fy} pgn] cleofg pT;fxhgs
;f}t]gL Jojxf/ x'g] u/]sf] atfPsf 3f]if0ff;Fu} k|ltufdL tyf sDo'lgi6 bnfn, Joflerf/L, sldzgvf]/L h:tf Joj:yfsf lj?4 Ps eP/ qmflGt ;'? ePsf] cleofgdf cleofg 6f]nL 9+un] cufl8 a9]sf] atfP .
5g\ . ;L ufFpaf;L sdn a6fnfn]
:yfgLo ;/sf/b]lv s]Gb|Lo ;/sf/n]
dfNsf]6sf] ;L ufpFnfO{ x]g{] b[li6sf]0fdf
lje]b ug]{ u/]sf] atfP . pgn]
qmflGtsf/L lj/f]wLx?n] 3]/faGbL ug]{
u/]sf] u'gf;f] klg u/]sf 5g\ .
:yfgLoaf;L ;ld{nf ljsn] qmflGtsf/L
kf6L{nfO{{ / g]tT[ jnfO{ s'g} klg xfntn]
unt s[ofsnfkdf lnKt ePsfn]
logLx?af6 hgtfsf] ck]Iff k'/f x'g]
;Defjgf gePsf] atfPsf 5g\ .
e] 6 3f6df g] s kfsf k| j Qmf
/f]6f/fS6 Snj s';f]dåf/f w'da| /fx dfljnfO{ ljleGg ;xof]u k|bfg
sf7df8f} F . sf7df8f} F @% yfg cG8/a]o/sf ;fy} sn/ ljBfnonfO{ ;Sbf] ;xof]u ub}{ hfg]
g]skfsf k|jQmf k|sf08sf] ufpF sdhf]/ agfpg ;lsG5 ls eg]/ k|sf08n] hgtfsf] u'gf;f] ;xL / ljZjljBfnocGtu{ t sf] s' ; f] d k]lG;n / sn/ (^ yfg, slk !)) atfOg\ eg] pQm ljBfnosf k|wfgfWofks
ePsfn] klg ljsf; k|sf08n] u5{g\ kl/jt{g lj/f]wLx?n] ;L ufpFnfO{ hfx] h ePsf] atfpF b } To:tf (Kathmandu University yfg, k':tsfnosf] nflu ;Gbe{ k':ts ;'hftf /fhnj6n] /f]6f/fS6 Snj
eg]/ oxfFsf] hgtf dfly cGofo x'g] ;f}tg] L Jojxf/ k|bz{g ug]{ u/]sf] lje]bsf/L / ;f}tg] L Jojxf/sf] cGTo School Of Management) &) j6f, k]lG;n Aofu !)) j6f, s';f]dn] ljBfno / ljBfyL{sf nflu
u/]sf] atfP . atfOg\ . g]skfn] cfkm}F ;8s vg]/ x'g] u/L g]skfn] sfd ug]{ ljZjf;
dfNsf]6 ufpF !) jlif{o hgo'4sf] ljsf; ug{ vf]Hbf klg k|ltufdLx?n] lbnfP . pgn] ;LufpFaf;LnfO{ cfk"m
a]nf cu|df]rf{df n8\g] ufpF xf] . of] cj/f]w u/]sf] v'nf;f ul/g\ . aflx/ eP klg g]skf ;L ufFpaf;Lsf]
ufpFsf :yfgLo dlxnf tyf k'?ifx? …g]skfn] k|ltaGwsfnd} lhNnfsf] ;fydf /x]sf] / s'g} klg ;d:ofsf]
cTolws ljb|f]xL :jefjsf 5g\ . v'nfn'af6 dfNsf]6 x'Fb} ?K;f;Dd ;dfwfg ug{ g]skf x/xd];f tof/
/fHon] ug]{ s'g} klg ;f}tg] L Jojxf/sf] ;8s vGg] sfd ;'? u/]sf]] lyof], /x]sf] atfP .
lxhf] klg of] ufpFn] ;x]g eg] cfh k|x/L k|zf;g / :yfgLo ;/sf/n] cgf}krfl/s e]63f6df g]skfsf
klg ;xg] kIfdf 5}g . ljb|fx] sf] s]Gb| ;d]t ;8s vGg] of]hgfnfO{ /f]sfa6 s]Gb|Lo ;b:o tyf s0ff{nL d'lQm df]rf{
laGb'sf] ?kdf lrlgPsf] dfNsf]6nfO{ u/]sf lyPÚ :yfgLo ;ld{nfn] elgg\, ;+of]hs lj/f6 ;L, dWo s0ff{nL Ao"/f]
g]skf sflnsf]6n] oxL d+l;/ !@ ut] …oxfFsf k|ltufdLx? g]skfsf] ljsf; OGrfh{ lja]s ;L / g]skfsf s]Gb|Lo
dfq …;L ufpFÚ 3f]if0ff u/]sf] lyof] . b] V g rfxF b } g g\ , s] x L kl/jt{ g ;b:o andfg ;L nufotsf g]tf
…;LÚ sf] cy{ sDo'lgi6 cyjf lj/f] w Lx?n] htf klg av] 8 f sfo{stf{x?sf] klg ;xeflutf /x]sf] /f]6f/fS6 Snjn] w'd|a/fx dfWolds v]ns'b ;fdu|L -Aof8ldG6g, km'6an ;xof]u u/]sf]df wGojfb lbFb} cfufdL
;fDojfbL xf] . ca of] ufpF n ] lgsfN5g\ .Ú cgf}krfl/s e]63f6sf lyof] . – a;Gt ljs ljBfnonfO{ ljleGg ;xof]u k|bfg / 6] j n 6] l g;nufot_ / lbgdf klg o:t} ;xof]uL efjgf lnP/
tLg===== 6Ld kl/rfng ePsf] atfPsf] 5 . 6'Ëf]df k'¥ofpg'sf] ;f6f] cbfnt pN6} u/]sf] 5 . z'qmaf/ ;f] ljBfnodf 6«Øfs;'6nufotsf n'ufx? w'da| /fx cufl8 a9\g /f]6f/fS6 Snj s';f]dnfO{
e"sDk kLl8t …PsLs[t ;xfotf 3'DtL sfg'gsf] alv{nfk uP/ k|ltufdL cfof]lht Ps sfo{qmdsf aLr s';f]d dfWolds ljBfnosf k|wfgfWofks z'esfdgf lbOg\ .
;/sf/n] tLg a'bF ] ;xdlt sfof{Gjo /f] 6 f/fS6 Snj (KUSOM ;'hftf /fhnj6dfkm{t\ x:tfGt/0f /f] 6 f/fS6 Snj s' ; f] d åf/f
gu/] g]skf k|lt/f]wdf hfg afWo x'g] l6dÚ cGtu{t ?s'd klZrddf klZrd zlQmsf] cf8df åGå e8\sfpg pBt
n'lDagL Ao'/f]sf] tkm{af6 g]skfsf /x]sf] atfP . Rotaract Club) sf] ;+:yfks u/]sL x'g\ . cfof]lht pQm sfo{qmdnfO{ ;kmn
r]tfjgL lbPsf x'g . pgn] sf7df8f}F ;efkltdf :g]xf lrdf}l/ofn] dof{lbt pQm ;fdu|L x:tfGt/0f ub}{ s';f]d agfpg /f]6/L Snj kf6g ;fpy, k|e'
lhNnf cbfntsf] cfb]z g]kfnsf] s]Gb|Lo ;b:o tyf Ko'7fg lhNnf pgn] eg]– æcbfntn]
OGrfh{ hfu[tL ;Lsf] g]tT[ jdf l6d u}/sfg'gL ta/n] c/fhs, ljWj+z dlxgfjf/L lbj;sf] pknIodf sIff /f] 6 f/fS6 Sna (KUSOM a} + s , OgofF Sofkm] / a' 4
kl5Nnf] ;s/fTds lbzflt/ uPsf] &, *, ( / !) sf 5fqfnfO{ k'gM Rotaract Club) sf] ;+:yfks klAns] z gnufotsf ;+ : yfx?sf]
/fhgLlts dfxf]nnfO{ åGålt/ kmsf{pg] kl/rfng ePsf] 5 . dRrfpg vf]lh/x]sf] 5 o;sf] s8f
o:t} ;Nofg lhNnfdf g]skfsf k|lt/f]w ug{ xfdL tof/ g} 5f}+, o;/L k|of]u ug{ ldNg] Kof8 !#) yfg / ;efklt lrdf}l/ofn] cfufdL lbgdf klg ;xof]u /x]sf] atfOPsf] 5 .
u}/lhDd]jf/L / cGofok"0f{ cfb]z ePsf]
l6Kk0fL u/] . kf]ln6Ao"/f] ;b:o tyf k"jL{ n'lDagL /fhgLlts ;xdltdf cbfntn]
dxf;lrj ljKnj ;Ln] eg]– Ao"/f] OGrfh{ a;Gt ;L -k|Hjng_ sf] x:tIf] k u/] / /fi6« , /fli6« o tf, hfh/sf]6 s]Gb|ljGb' agfP/ @)*) sflt{s !& ut] uPsf] e"sDk k|efljtx?nfO{
…cbfntsf] cfb]z cToGt b'vb\ / g]tT[ jdf l6d k'glg{df{0fdf kl/rfng bnfn, e|i6, t:s/, dflkmofx?sf]
c:jefljs 5, k|wfgdGqLn] klg ePsf] 5 . lj?4df n8\ b } cfPsf] Pp6f ;xof]u ug{ OR5's dxfg'efjx?nfO{ k|wfgdGqL b}jL k|sf]k p4f/÷ ;xfotf
cfZrfo{ rlst ePsf] s'/f ug{' ;a} Jo"/f]af6 cfPsf] hgzlQm / qmflGtsf/L kf6L{dfly sfg'g ljkl/t sf]ifsf] b]xfosf vftfdf /sd hDdf ug{ ;lsg] Joxf]/f cg'/f]w 5 .
ePsf] 5, clxn] ;s/fTds 9+un] /fKtL Jo"/f]n] u7g u/]sf] PsLs[t km] l / kqmfp k' h L{ hf/L ul/g' n ]
b]zsf] lgsf; vf]Hg eO/x]sf] kxn ;xfotf 3'DtL l6d ;+oQ' m eP/ e"sDk cbfnt bnfn dflkmofx?sf] xf] ls a}+ssf] gfd vftf g+ -rNtL vftf_
dflysf] xdnf xf] . of] u}/sfg'gL / kLl8t PsLs[t ;xfotf 3'DtL 6f]nL hgtfsf] xf] eGg] k|Zg v8f x'G5 /
Gofok"0f{ 5 .Ú agfO{ kl/rflng ul/Psf] 5 . ljb]zL k|ltufdL zlQmaf6 /fli6«o jfl0fHo a}s, k'tnL;8s !!#)!))))#&^@))!
ut sflt{s !& ut] hfh/sf]6sf] kl/rflnt 5 eGg] k'li6 x'G5 .Æ
pgn] g]skfk|lt hgtfsf] pT;fx
/fld8fF8f s]Gb|ljGb' agfP/ uPsf] pgn] cufl8 eg]– æclxn]sf]
s[lif ljsf; a}s + , /fdzfxky ))!))@)!))@()&)!$
b]ze } l/ b]lvPkl5 s]xL GofowLzx?
b]zL–ljb]zLx?sf] if8\oGqdf kl/rflnt ljgfzsf/L e"sDkn] hfh/sf]6, ?s'd /fhgLlts cl:y/tf h'g 5 of] bnfn g]kfn a}s lnld6]8, sf7df8f}F ))@))!))%!))#()))))!
eP/ tLg a'bF ] ;xdltsf] pNn+3g ub}{ klZrd / ;Nofg lhNnfdf ;+;bLo Joj:yfsf] c;kmntf xf]
g]skfdfly xdnf u/]sf] v'nf;f u/] . 7"nf]wghgsf] If]lt u/]sf] lyof] . clxn] pbfPsf gofF cg'xf/af6 Pe/]i6 a}s + lnld6]8, gofF afg]Zj/ ))!)!!)@@)))!@
e"sDkn] k|efljt lhNnfsf ;of}F hgtf Joj:yf l7s 5 cj:yf kl/jt{g
dxf;lrj ljKnj ;Ln] cbfntsf]
3/jf/ljxLg ePsf 5g\ . e"sDkn] ug{ ' k 5{ eGg' csf] { /fhgLlts
:6fG88{ rf6{8 a}s + g]kfn lnld6]8, nflhDkf6 )))!)!#@$#*)!
kqmfp k'hL{ vf/]h gul/P / tLg
a'Fb] ;xdlt cIf/zM kfngf gul/P 3/ elTsPsfn] lr;f]sf] ;dodf klg c;kmntf xf] o;sf] ljsNk g Unf]an cfOPdO{ a}s + lnld6]8, afg]Zj/ ))$)!)!)))))%&
g]skfn] k|lt/f]wsf] af6f] /f]Hg] :ki6 e"sDk kLl8t gful/sx? kfnd'gL /fh;+:yfsf] k'g:yf{kgf xf] g t c?
u/] . pgn] dfcf] j fbL Pstfsf] hLjg latfO/x]sf 5g\ . g]skfn] s'g} o;sf] Ps dfq ljsNk eg]sf] lxdfnog a}s + lnld6]8, 7d]n )!()%^#!@!))!!
k|;u+ df ;+u7gfTds PstfeGbf klg e"sDk uP nuQ} /fxt ljt/0f / ;dfhjfb xf] pGgt ;dfhjfb
/fhgLlts nIo;lxt ;dfhjfbL p4f/sf] sfddf g] t f–sfo{ s tf{ j}1flgs ;dfhjfb xf] .Æ– ;fx; e§ gflan a}s + lnld6]8, b/af/dfu{ !&!))!&%)%@*%
Joj:yfsf nflu dfcf]jfbL Pstf v6fPsf] lyof] . lxdfnog a}s + lnld6]8, sdnfbL )!()%^#!@!))$^ -8n/ vftf_
h?/L ePsf] atfP . g]skfsf dxf;lrj ljKnj ;L, cbfntsf]=====
k| j Qmf k| s f08 ;L;lxt g] t f– o'jfx?nfO{ :jb]zd} /f]huf/Lsf] Uof/]06L
g]skfåf/f===== sfo{stf{x? k|efljt lhNnf k'u/] /fxt ug]{ Joj:yf ;dfhjfb dfq x'g] / To:tf]
g]skfsf dxf;lrj ljKnj ;Ln] tyf p4f/sf] sfddf ;d]t nfu]sf Joj:yfdf dfq ljb]zLPsf o'jf klg
e"sDk k|efljt If]q hfh/sf]6, ?s'd lyP . – x]dGt k|sfz cf]nL g]kfn cfpg] / csf{sf] b]zdf csfndf
/ ;Nofgdf kf6L{sf] k"j{÷klZrd tLg a'“b]===== dg{' gkg]{ atfP .
g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
n'lDagL Ao"/f] Pjd\ /fKtL Ao"/f]sf] l;+uf] g]tfx?sf] lj?4 kqmfp k'hL{ hf/L pQm k|lzIf0f sfo{qmdsf g]skfsf
kf6L{kl+ QmnfO{ k'glg{df{0fdf kl/rfng u/] k l5 a' w af/ Ps /fli6« o dWos0ff{nL Jo"/f] OGrfh{ ljj]s ;L,
u/]sf x'g\ . 6]lnlehgdf s'/f ub}{ g]tf ;Ln] o:tf] b}n]v lhNnf OGrfh{ snd ;Lnufot
g]skfn] e"sDk k|efljt If]qdf atfPsf x'g\ . g]tf lj/xLn] /fhgLlts lhNnf:t/sf g]tf–sfo{stf{sf] pNn]Vo
cfˆgf] kf6L{sf] of] t];f| ] r/0fsf] ;xfotf ;xdltnfO{ sfg'gsf] cË agfP/ ;xeflutf /x]sf] lyof] .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like