TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

TÂM LÝ ĐẠO ĐỨC KINH DOANH

GV : MBA.Phạm Ngọc Phương

EM: thsngocphuong@yahoo.com.vn
thayphuongqtkd2@gmail.com

- Năm 2009-Lưu hành nội bộ -

 ĐẠO ĐỨC & TÂM LÝ
TRONG KINH DOANH

P1.ĐẠI CƯƠNG VỀ
P2.ĐẠO ĐỨC & TL P3.LUẬT DN,
TÂM LÝ & ĐẠO ĐỨC
TRONG HOẠT ĐỘNG KD LUẬT THƯƠNG MẠI
TRONG KD

-K/n về TL&ĐĐ trong KD -Trong thành lập DN -Luật DN

-Lịch sử ĐĐKD -Trong hoạt động -Luật thương mại
-các phạm trù ĐĐ kinh tế vận hành DN :
Xã hội +SX-TC-KD-nhân sự-
-các chuẩn mực ĐĐKD Tiếp thị-Bán hàng-
Ngày nay Giao tiếp-Lãnh đạo
+Môi trường đa VH
hội nhập QT
+Quan hệ môi trường
+Quan hệ với XH
-Trong chấm dứt DN
 Phần 1 : ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐẠO ĐỨC & TL
TRONG KD

1. K/n về ĐĐ & TL trong KD

2. Lịch sử ĐĐKD
3. Các phạm trù ĐĐ kinh tế Xã hội
4. Các chuẩn mực ĐĐKD ngày nay
1.K/N Về ĐĐ & TL TRONG KD

1. Khái niệm ĐĐ
2. Khái niệm TLKD & ứng dụng của Tâm lý
trong KD
3. Tác dụng điều chỉnh hành vi của ĐĐ
4. Là hệ thống giá trị, đánh giá
5. Là sự tự nguyện, tự giác ứng xử
6. Khái niệm KD & phạm vi áp dụng ĐĐKD
1/K/N Về ĐĐ TRONG KD

a)Khái niệm Đạo đức :

 Đạo đức được coi là các nguyên tắc luân lý

Căn bản và phổ biến mà mỗi người phải

tuân theo XH
 Đạo là đường đi là đường sống của con

người
 Đức là đức tính, nhân đức, là các nguyên t ắc

luân lý
K/N Về ĐĐ (Theo Wikipedia)
 Đạo đức ( 道德 ) là tập hợp những quan điểm
về thế giới, về cách sống của một xã hội, của
một tầng lớp xã hội , của một tập hợp người
nhất định.
 Đạo: Đường đi, hướng đi, lối làm việc, ăn ở.
 Đức: Theo Khổng Tử, sống đúng luân thường là
có Đức. Theo Đạo (Lão tử) tu thân tới mức hiệp
nhất với trời đất, an hoà với mọi người là có
Đức.
 Đạo đức được xem là khái niệm
luân thường đạo lý của con người, nó thuộc
về vấn đề tốt-xấu, hơn nữa xem như là
đúng-sai, được sử dụng trong 3 phạm vi:
lương tâm con người,
hệ thống phép tắc đạo đức và trừng phạt
đôi lúc còn được gọi giá trị đạo đức ; nó gắn
với nền văn hoá, tôn giáo, chủ nghĩa nhân
văn, triết học và những luật lệ của một xã
hội về cách đối xử từ hệ thống này. (Xem
Lương tâm ở phần sau)
 Đạo đức thuộc hình thái ý thức xã hội, là
tập hợp những nguyên tắc, qui tắc nhằm
điều chỉnh và đánh giá cách ứng xử của con
người trong quan hệ với nhau, với xã
hội,với tự nhiên trong hiện tại hoặc quá
khứ cũng như tương lai chúng được
thực hiện bởi niềm tin cá nhân, bởi truyền
thống và sức mạnh của dư luận xã hội
 Theo Khổng Tử : "Dùng mệnh lệnh, pháp
luật để dẫn dắt chỉ đạo dân, dùng hình
phạt để quản lý dân, làm như vây tuy có
giảm được phạm pháp, nhưng người
phạm pháp không biết xấu hổ, sỉ nhục.
Dùng đạo đức để hướng dẫn chỉ đạo
dân, dùng lễ nghĩa để giáo hóa dân, làm như
vậy chẳng những dân hiểu được thế nào
là nhục nhã khi phạm tội, mà còn cam tâm
tình nguyện sửa chữa sai lầm của mình
tận gốc từ mặt tư tưởng." (Tứ Thư -
Luận Ngữ, NXB QĐND 2003)
 Sự "biết sỉ nhục" là sự mở rộng của
trách nhiệm, nơi mà hành động trừng phạt
đi trước hành động xấu xa, chứ không
phải đi sau nó như trong hình thức luật
pháp của Pháp gia.
 ĐẠO ĐỨC : (Bách khoa toàn thư VN)
Một trong những hình thái sớm nhất của
ý thức xã hội bao gồm những chuẩn mực
xã hội điều chỉnh hành vi của con người
trong quan hệ với người khác và với cộng
đồng (gia đình, làng xóm, giai cấp, dân tộc
hoặc toàn xã hội). Căn cứ vào những chuẩn
mực ấy, người ta đánh giá hành vi của mỗi
người theo các quan niệm về thiện và ác, về
cái không được làm (vô đạo đức) và về nghĩa
vụ phải làm.
 Khác với pháp luật, các chuẩn mực ĐĐ
không ghi thành văn bản pháp quy có
tính cưỡng chế, song đều được mọi
người thực hiện do sự thôi thúc của
lương tâm cá nhân và của dư luận xã hội.
ĐĐ ra đời và phát triển là do nhu cầu của xã
hội phải điều tiết mối quan hệ giữa các cá
nhân và hoạt động chung của con người trong
mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Tính ĐĐ
biểu hiện bản chất xã hội của con người, là
nét cơ bản trong tính người; sự tiến bộ của ý
thức ĐĐ là cái không thể thiếu được trong sự
tiến bộ chung của xã hội.
 ĐĐ là một hiện tượng lịch sử và xét cho
cùng, là sự phản ánh của các quan hệ xã
hội. Có ĐĐ của xã hội nguyên thuỷ, ĐĐ của
chế độ chủ nô, ĐĐ phong kiến, ĐĐ tư sản, ĐĐ
cộng sản.
Lợi ích của giai cấp thống trị là duy trì và củng
cố những quan hệ xã hội đang có; trái lại, giai
cấp bị bóc lột tuỳ theo nhận thức về tính bất
công của những quan hệ ấy mà đứng lên đấu
tranh chống lại và đề ra quan niệm ĐĐ riêng
của mình.
 Trong xã hội có giai cấp, ĐĐ có tính giai
cấp. Đồng thời, ĐĐ cũng có tính kế thừa
nhất định. Các hình thái kinh tế - xã hội thay
thế nhau, nhưng xã hội vẫn giữ lại những điều
kiện sinh hoạt, những hình thức cộng đồng
chung. Tính kế thừa của ĐĐ phản ánh "những
luật lệ đơn giản và cơ bản của bất kì cộng
đồng người nào" (Lênin).
Đó là những yêu cầu ĐĐ liên quan đến những
hình thức liên hệ đơn giản nhất giữa người với
người. Mọi thời đại đều lên án cái ác, tính tàn
bạo, tham lam, hèn nhát, phản bội... và biểu
dương cái thiện, sự dũng cảm, chính trực, độ
lượng, khiêm tốn... "không ai nghi ngờ được
rằng nói chung đã có một sự tiến bộ về mặt
ĐĐ cũng như về tất cả các ngành tri thức
khác của nhân loại" (Enghen).
Quan hệ giữa người với người ngày càng
mang tính nhân đạo cao hơn. Ngay trong
xã hội nguyên thuỷ đã có những hình thức
đơn giản của sự tương trợ và không còn tục
ăn thịt người. Với sự xuất hiện của liên minh
bộ lạc và nhà nước, tục báo thù của thị tộc
dần dần mất đi. Xã hội chủ nô coi việc giết nô
lệ là việc riêng của chủ nô, đến xã hội phong
kiến, việc giết nông nô bị lên án. ĐĐ phong
kiến bóp nghẹt cá nhân dưới uy quyền của
tôn giáo và quý tộc; ĐĐ tư sản giải phóng cá
nhân, coi trọng nhân cách. "Nhưng chúng ta
vẫn chưa vượt được khuôn khổ của ĐĐ giai
cấp.
 Một nền ĐĐ thực sự có tính nhân đạo,
đặt lên trên sự đối lập giai cấp và mọi hồi
ức về sự đối lập ấy chỉ có thể có được khi
nào xã hội đã tới một trình độ mà trong
thực tiễn của đời sống, người ta không
những thắng được mà còn quên đi sự đối
lập giai cấp" (Enghen). Đó là trình độ của xã
hội tương lai, xã hội cộng sản chủ nghĩa.
K/N Về Kinh Doanh
 Kinh doanh (business) là hoạt động của cá
nhân hoặc tổ chức nhằm đạt mục đính
đạt lợi nhuận qua các một loạt các hoạt
động kinh doanh như: Quản trị, Tiếp
thị, Tài chính, Kế toán,Sản xuất… (Wikipedia)
 KD là toàn bộ hay 1 phần quá trình đầu tư
từ SX-tiêu thụ-đến dịch vụ trên thị trường
nhằm mục đích sinh lời. (Luật DN hiện nay)
 Kinh doanh là một trong những hoạt
động phong phú nhất của loài người.
 Hoạt động kinh doanh thường được
thông qua các thể chế kinh doanh như
công ty, tập đoàn, doanh nghiệp tư nhân...
nhưng cũng có thể là hoạt động tự thân
của các cá nhân.
ĐĐKD CÓ THỂ HIỂU LÀ :
 Các nguyên tắc luân lý Căn bản và phổ biến mà
mỗi người-mỗi tổ chức phải tuân theo XH
trong quá trình kinh doanh, trong điều kiện
môi trường KD của cá nhân và tổ chức đó.
 VD5 : Vi phạm ĐĐKD tại 1 Quốc gia này
nhưng có thể đối với 1 QG khác là chưa vi
phạm. (Nước tương Chinsu tại Bỉ & tại
VN, quảng cáo Pepsi tại Thái Lan & VN)
PHạM VI ÁP DụNG ĐĐKD

 Vì vậy ĐĐKD sẽ thể hiện trong toàn bộ

quá trình KD của nó (từ thành lập DN-vận
hành-đến giải thể DN), đặc biệt trong
kinh tế thị trường còn nảy sinh các v/đề
XH cấp thiết như : Lợi nhuận, cạnh
tranh, môi trường
 2/ K.N TAÂM LYÙ KINH
DOANH
 Vaïn vaät töï nhieân coù caùi lyù
cuûa noù – goïi laø vaät lyù.
 Taâm cuûa con ngöôøi cuõng
coù lyù rieâng – goïi laø taâm
lyù !
 Ứng dụng taâm lyù trong
kinh doanh raát phong
phuù ña daïng & hieäu quaû
voâ cuøng to lôùn
SÖÏ CAÀN THIEÁT CUÛA MOÂN HOÏC
- Chöa coù moân hoïc naøo öùng duïng roäng raõi
trong ñôøi soáng Kinh teá XH nhieàu nhö moân
taâm lyù : Töø SX-KD-Tieâu thuï –Quaûn lyù- …
- Caïnh tranh gay gaét trong kinh teá thò
tröôøng ñoøi hoûi caùc nhaø Kinh doanh phaûi
naém ñöôïc taâm lyù cuûa ngöôøi tieâu duøng &
taâm lyù cuûa ngöôøi lao ñoäng
 MUÏC ÑÍCH CUÛA MOÂN
HOÏC
-Trang bò kieán thöùc cô baûn
veà taâm lyù con ngöôøi trong
Quaûn trò & kinh doanh
-Qua ñoù bieát caùch taùc ñoäng
hieäu quaû tôùi nhaân vieân &
khaùch haøng ñeå ñaït muïc
tieâu
3/TÁC DụNG ĐIềU CHỉNH HÀNH
VI CủA ĐĐ
 Là các yêu cầu của XH cho hành vi c ủa m ỗi cá
nhân và tổ chức mà nếu không tuân theo nó có
thể sẽ bị XH lên án, bị lương tâm cắn rứt.
VD1 : Đối xử với cha mẹ
 Chuẩn mức ĐĐXH như 1 mệnh lệnh bản
thân định hướng cho hoạt động con người
luôn hướng tới điều “thiện, đúng” tránh
điều “ác, sai” .
 VD 2 : Đối xử với NV đã nghỉ hưu
4/ĐĐ LÀ Hệ THốNG GIÁ TRị, ĐÁNH
GIÁ
 ĐĐ hợp thành hệ thống giá trị XH làm chuẩn
mực đánh giá các hành vi, sinh hoạt, phân bi ệt rõ
“đúng/sai, thiện/ác” trong quan hệ con
người.
 VD3 : V/đề ngoại tình trong các XH khác
nhau
 Về mặt cá nhân ĐĐ được coi là toà án lương tâm
có khả năng tự phê phán, đánh giá từng ý nghĩ,
hành vi của bản thân mình.
 VD4 : Trả lại tiền 1 bữa ăn sau 40 năm
LÀ Sự Tự NGUYệN, Tự GIÁC ứNG Xử
 Về bản chất ĐĐ là sự lựa chọn của con
người, khác với luật pháp có tính cưỡng
chế bắt buộc. VD1,2 :
 ĐĐ là sự tự nguyện tự giác tuân thủ các
điều ngăn cấm hay khuyến khích mà
chuẩn mực ĐĐXH đề ra. VD1,2 :
 ĐẠO ĐỨC & TÂM LÝ
TRONG KINH DOANH

P1.ĐẠI CƯƠNG VỀ
P2.ĐẠO ĐỨC & TL P3.LUẬT DN,
TÂM LÝ & ĐẠO ĐỨC
TRONG HOẠT ĐỘNG KD LUẬT THƯƠNG MẠI
TRONG KD

-K/n về TL&ĐĐ trong KD -Trong thành lập DN -Luật DN

-Lịch sử ĐĐKD -Trong hoạt động -Luật thương mại
-các phạm trù ĐĐ kinh tế vận hành DN :
Xã hội +SX-TC-KD-nhân sự-
-các chuẩn mực ĐĐKD Tiếp thị-Bán hàng-
Ngày nay Giao tiếp-Lãnh đạo
+Môi trường đa VH
hội nhập QT
+Quan hệ môi trường
+Quan hệ với XH
-Trong chấm dứt DN
2. LịCH Sử ĐĐKD và TLKD
 Thời hoang sơ (Khoảng 4000 năm trước
CN đến 2500 năm trước CN)
 ĐĐKD Tây phương
 Đức trị của Đông phương
CÁC PHạM TRÙ ĐĐ KINH Tế XH
Là cơ sở quan trọng nhất để định hướng & đánh
giá các hành vi con người trong KD
 Thiện-Ác

 Lương tâm

 Nghĩa vụ

 Nhân phẩm

 Danh dự

 Lẽ sống

 Hạnh phúc
THIỆN-ÁC
Các tôn giáo và dân tộc khác nhau có quan niệm
rất khác nhau về thiện-ác. Theo XHVN:
 Thiện : Là tư tưởng, hành vi lối sống thực

hiện được yêu cầu đạo đức của XH

 Ác : Là tư tưởng, hành vi lối sống đối lập

với yêu cầu ĐĐ của XH

 VD : Chuyện cổ tích Tấm cám VN
THIỆN-ÁC (Theo XH VN hiện nay)

 Thiện có liên quan đến việc tôn trọng lợi

ích chính đáng của cá nhân, tập thể & XH.
Làm điều thiện là đem lại điều tốt lành, lợi
ích (VC & tinh thần) cho người khác
 Thiện còn thể hiện cái tốt đẹp, là lợi ích con
người phù hợp với tiến bộ XH, quy luật tự
nhiên. Nên hành vi thiện còn được gọi là cử
chỉ đẹp (Fair play) làm vui lòng người khác.
 Ác : ác chỉ ngay trong ý nghĩ cũng là cái ác,
nhưng cái thiện phải được thể hiện ra
bằng hành động cụ thể (dù chỉ là lời nói)
 Tiêu chuẩn đánh giá thiện-ác :

- Động cơ tốt-kết quả tốt : là thiện

- Động cơ tốt-kết quả xấu : không coi là thi ện

- Động cơ xấu-kết quả tốt : là ác

- Động cơ xấu-kết quả xấu : là ác

VD : Người cha đánh con cái bằng roi

THIỆN-ÁC THEO PHẬT GIÁO
Nhận xét về Thiện-ác Phật giáo căn cứ vào tiêu
chuẩn lợi và hại.
 Lợi cho tất cả, là thiện

 Lợi cho mình mà hại cho ng ười là ác

 Xét 1 việc là thiện hay ác trước hết căn cứ vào cái

tâm của người làm việc ấy.

 Cẩn thận với “Thiện-Ác” : Ác ý, ác ngôn, ác hành.

Thiện ý, thiện ngôn, thiện hành

 “Ý” là khởi đầu của “hành”, hãy ki ểm soát “Ý”
CÁI THIỆN VÀ CÁI ÁC :  (Bách khoa toàn thư VN)
 phạm trù cơ bản của đạo đức học, đánh

giá giá trị đạo đức và hành vi đạo đức con

người.
 Thiện là đẹp, tốt, là sự đánh giá đạo đức

phù hợp với xã hội, lịch sử và giai cấp.

 Ác là độc ác, xấu, hại; là sự đánh giá đạo

đức ngược với xã hội, lịch sử và giai cấp.

 Từ thời cổ, con người đã phân biệt thiện

và ác như phân biệt ánh sáng và bóng tối

 Bàn về bản chất đạo đức của con người,
có tư tưởng cho rằng con người sinh ra
vốn thiện, chỉ vì những tập tục trong cuộc
sống đã làm cho con người xa với cái thiện
(Mạnh Tử).
 Lại có tư tưởng cho rằng con người sinh
ra vốn ác, do đó cần học tập và rèn luyện mới
xa dần cái ác để tiến tới cái thiện (Tuân T ử).
 Quan hệ giữa CTVCA là một quan hệ biện
chứng. Chúng có thể chuyển hoá lẫn nhau.
Có những cái thiện có tính chất tương đối.
 Có những ý nghĩ và hành vi được coi là đạo
đức trong xã hội này, thời gian này nhưng
không còn là đạo đức trong xã hội khác,
trong thời gian khác.
 Cái thiện khi mới ra đời có thể bị lên án là cái
ác. Trong quá trình phát triển của xã hội, có
những tiêu chuẩn cũ trong suy nghĩ và hành
vi đạo đức bị xoá bỏ, cái thiện dần dần
được khẳng định. Nó trở thành cái thiện
mới để thay thế cho những cái thiện cũ
đã trở thành lỗi thời.
LƯƠNG TÂM

 Là cảm giác hay ý thức trách nhiệm ĐĐ

của con người đối với hành vi trong quan
hệ XH
(VD : Nhặt được bóp tiền còm bác xe ôm
đánh rơi)
 Chức năng của lương tâm là sự tự kiểm

soát, đánh giá về hành vi của mình & sự tự

lên án khi có sự việc gì sai trái xảy ra
LƯƠNG TÂM

 Toà án lương tâm :

 Lương tâm là hạt nhân của nhân cách
 Con người mất lương tâm vô cùng đáng sợ
 KHÁI NIỆM KHÁC VỀ LƯƠNG TÂM

 Lương tâm là năng lực mang tính tự giác của con

người tự giám sát bản thân, tự đề ra cho mình
nghĩa vụ đạo đức phải hoàn thành, tự đánh giá
hành vi của mình. Nói rộng ra, lương tâm là ý
thức chủ quan của cá nhân về nghĩa vụ và trách
nhiệm của mình đối với xã hội, được coi như
là nghĩa vụ và trách nhiệm đối với bản thân.
(Wikipedia)
 Lương tâm là kết quả của quá trình sống chứ
không phải bẩm sinh.
NGHĨA VỤ

 Là những bổn phận, nhiệm vụ mà mỗi cá

nhân, chủ thể phải thực hiện đối với XH.
 Ngày nay nghĩa vụ cơ bản trong XH
thường được quy định trong Hiến pháp &
Luật pháp. VD : 4 nghĩa vụ cơ bản trong
Hiến pháp 1992 : NVQsự, NV bảo vệ tài
sản nhà nước & công dân. NV tôn trọng HP
& PL. NV đóng thuế & lao động công ích.
NHÂN PHẨM
 Nhân phẩm hay phẩm giá con người là
những đức tính mà XH đòi hỏi mỗi
người phải có, bất kể là ai, ở cương vị
nào, chức danh gì.
 Những đức tính tối thiểu phải là : Lòng
thương người, cần cù lao động, trung
thực, tự trọng, tôn trọng nhân phẩm
người khác.
DANH DỰ
 Là những phẩm chất ĐĐ cá nhân cần phải
có để xứng đáng với 1 cương vị, chức
danh nào đó.
 VD : Danh dự quân nhân, …
 Danh dự cá nhân, danh dự cộng đồng,
danh dự Quốc gia.
LẼ SỐNG (LÝ TƯỞNG)
 Trả lời cho câu hỏi : Con người sống để
làm gì?
 Người có lẽ sống (lý tưởng) cao đẹp có
khả năng vượt khó, vươn lên, hy sinh, … và
hay làm được những điều tốt đẹp-lớn lao.
 VD : Lý tưởng xây dựng đất nước dân chủ
phú cường, dân giàu nước mạnh XH công
bằng văn minh …
HẠNH PHÚC
 Được định nghĩa là cảm xúc vui sướng,
thanh thản, phấn chấn của con người
khi thoả mãn các nhu cầu chân chính.
 VD : Định nghĩa HP của một số Dân tộc
khác nhau trong các giai đoạn XH khác
nhau
CÁC CHUẩN MựC ĐĐKD
NGÀY NAY
A- Về mặt KT-XH :
- Chủ nghĩa tập thể

- Lao động tự giác-sáng tạo

- Yêu nước kết hợp tinh thần Quốc tế

- Chủ nghĩa nhân đạo

B- Về mặt cá nhân :
- Tính trung thực

- Tính nguyên tắc

- Tính khiêm tốn

- Lòng dũng cảm

 ĐẠO ĐỨC & TÂM LÝ
TRONG KINH DOANH

P1.ĐẠI CƯƠNG VỀ
P2.ĐẠO ĐỨC & TL P3.LUẬT DN,
TÂM LÝ & ĐẠO ĐỨC
TRONG HOẠT ĐỘNG KD LUẬT THƯƠNG MẠI
TRONG KD

-K/n về TL&ĐĐ trong KD -Trong thành lập DN -Luật DN

-Lịch sử ĐĐKD -Trong hoạt động -Luật thương mại
-các phạm trù ĐĐ kinh tế vận hành DN :
Xã hội +SX-TC-KD-nhân sự-
-các chuẩn mực ĐĐKD Tiếp thị-Bán hàng-
Ngày nay Giao tiếp-Lãnh đạo
+Môi trường đa VH
hội nhập QT
+Quan hệ môi trường
+Quan hệ với XH
-Trong chấm dứt DN
Phần 2. ĐẠO ĐỨC & TÂM LÝ
TRONG HOẠT ĐỘNG KD
 Trong thành lập DN
 Trong hoạt động vận hành DN :
 Trong chấm dứt, giải thể DN
1.TRONG THÀNH LậP DN
 Các loại hình kinh doanh
 ĐĐ trong thành lập & đăng ký KD
1.1 CÁC LOạI HÌNH KINH DOANH
A-Loại đăng ký KD :
1/Doanh nghiệp : DN nhà nước, Cty, DN tư
nhân, DN có vốn đầu tư nước ngoài, nhóm
Cty
2/Hợp tác xã
3/KD cá thể (Hộ kinh tế gia đình)
B-Loại không đăng ký KD : Rất nhỏ, lẻ tẻ
1/DOANH NGHIệP
1)DN nhà nước :
- NN bỏ vốn thành lập, tổ chức quản lý, ho ạt

động KD hay công ích theo mục tiêu Kinh tế

XH do NN giao.
- DNNN có 2 loại : Loại lớn có HĐQT và ban

kiểm soát, loại nhỏ chỉ do GĐ quyết định,

điều hành
- Hiện nay ngoài DNNN 100% vốn còn có các

DNNN cổ phần hoá theo kiểu Cty cổ phần.

2)Công ty : Vốn tư nhân do tập thể hùn hạp
làm ăn theo quy luật tập trung hoá : Vốn,
kỹ thuật, lao động, để mở rộng SX
- Đặc điểm Cty là :
 Góp vốn chung

 Vốn quyết định (phiếu biểu quyết tại

đại hội đồng tuỳ thuộc số vốn đã góp)

 Lời ăn lỗ chịu
 Chịu trách nhiệm tương ứng với phần

vốn góp
- Có 4 loại hình Cty được phép hoạt động
tại VN : Cty TNHH 1 thành viên, Cty
TNHH 2 thành viên trở lên, Cty cổ phần,
Cty hợp danh
3)DN tư nhân : Vốn tư nhân do 1 cá nhân làm
chủ
- Đặc điểm :
 Chủ sở hữu toàn quyền quyết định đối

với tất cả hoạt động KD

 Vốn đầu tư do chủ DN tự khai

 Chịu trách nhiệm toàn bộ tài sản của mình

(khi có phá sản DN phải mang cả TS riêng

để trả nợ)
4)DN có vốn đầu tư nước ngoài : Có 2 loại
- DN 100% vốn nước ngoài

- DN liên doanh : Do bên VN & bên n ước ngoài

góp vốn KD
5)Nhóm Cty : Là tập hợp các Cty có mối quan
hệ gắn bó lâu dài với nhau vì lợi ích kinh
tế. Nhóm này bao gồm :
- Cty mẹ-Cty con
- Tập đoàn kinh tế (trust, chebol)

- Các hình thức khác

2/HỢP TÁC XÃ
 Tượng trưng cho sở hữu tập thể
 Là tổ chức kinh tế tự chủ do những
người lao động tự nguyện góp vốn, góp
sức
 Số xã viên tối thiểu 30-15-9-7 người với
tín dụng nhân dân-thương mại-công
nghiệp-nông nghiệp, vốn góp mỗi người
<30% vốn điều lệ
3/KINH DOANH CÁ THỂ
 KD tại 1 địa điểm cố định
 Lao động thuê theo thời vụ
 chủ sở hữu phải chịu trách nhiệm bằng
toàn bộ tài sản của mình
 Nếu có tên thì không được trùng tên hộ khác
cùng nghành nghề trong Quận, huyện
1.2 ĐĐ TRONG THÀNH LậP &
ĐĂNG KÝ KD
A-Khai báo trung thực
B-Về tên, trụ sở
C-Năng lực hành vi dân sự
D-Công khai
E-Không KD các hàng cấm theo danh mục
của luật pháp
1.3 TL TRONG THÀNH LậP DN
- Quảng bá rộng rãi trên phương tiện thông
tin đại chúng, treo băng rôn, tổ chức các
sự kiện gây chú ý trong công chúng khi khai
trương DN
- Chọn nơi đặt trụ sở giao dịch và trang bị
văn phòng hoành tráng, tiện lợi cho khách
hàng đến giao dịch
2. ĐĐ & TL TRONG HOạT ĐộNG
VậN HÀNH DN
 SX-TC-KD-nhân sự-
 Tiếp thị-Bán hàng-
 Giao tiếp-Lãnh đạo
 Môi trường đa VH -hội nhập QT
 Quan hệ môi trường
 Quan hệ với XH
A- ĐĐ TRONG HOẠT ĐỘNG DN
1- Trách nhiệm với XH :
- Tuân thủ luật pháp XH

- Chất lượng hàng hoá

- Với khách hàng, thị trường, quảng cáo, c ạnh

tranh
- Các cơ quan hữu quan

- Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên

- Tham gia cứu trợ XH

2- Trách nhiệm trong nội bộ DN :
- Với người lao động : Đãi ngộ, giao tiếp,

lãnh đạo
- Với cổ đông : Huy động vốn, thông tin,

chia lãi, …
 YÙ NGHÓA CÔ BAÛN CUÛA SX
GIAÙ TRÒ GIA TAÊNG

PHAÛN HOÀI
CAÙ
CAÙCCYEÁ
YEÁUUTOÁ ÑAÀ
ÑAÀ
TOÁ ÑAÀUURA
RA
ÑAÀUUVAØ
VAØOO

-CONNGÖÔØ
-CON NGÖÔØII QUAÙ
QUAÙTRÌNH
TRÌNHXÖÛ
XÖÛLYÙ
LYÙ
VAØ
VAØCHUYEÅ
CHUYEÅNNHOÙ
HOÙAA HAØ
-VAÄTTLIEÄ
LIEÄUU HAØNNG
GHOÙ
HOÙAA
-VAÄ
-THIEÁTTBÒ
-THIEÁ BÒ DÒCH
-VOÁN
-VOÁN DÒCHVUÏ
VUÏ
-QUAÛNNLYÙ
-QUAÛ LYÙ

PHAÛN HOÀI PHAÛN HOÀI

SX LAØ MOÄT CHÖÙC NAÊNG CÔ BAÛN CUÛA DN

SAÛ
SAÛNN XUAÁ
XUAÁTT//
DÒCH
DÒCH VUÏ
VUÏ

TIEÁ
TIEÁPP THÒ
THÒ TAØ
TAØII CHÍNH
CHÍNH

DOANH NGHIEÄP
QUAÛN LYÙ SX ÑÖÔÏC XEM NHÖ
HAÏT NHAÂN KYÕ THUAÄT

THÒ TRÖÔØNG VOÁN

THÒ TRÖÔØNG LAO ÑOÄNG

NHAØ CUNG CAÁP

TAØI CHÍNH
CUNG TIEÂU

NHAÂN SÖÏ
SAÛN XUAÁT/
DÒCH VUÏ

TIEÁP THÒ

KHAÙCH HAØNG
B- TL TRONG HOẠT ĐỘNG DN
1. Quy luật về sự nhận thức của con
người
2. Tác động đến TL nhân viên
3. Tác động đến TL của khách hàng & công
chúng
1)Quy luật về sự nhận thức
 k/n nhận thức :
 Nhận thức cảm tính
 Nhận thức lý tính
1/khái niệm nhận thức :
- Nhaän thöùc laø hoaït ñoäng phaûn aùnh baûn
thaân hieän thöïc khaùch quan. Ñoù laø hoaït
ñoäng nhaän bieát, ñaùnh giaù veà theá giôùi xung
quanh chuùng ta, Laø hoaït ñoäng quan troïng
nhaát & cô baûn nhaát trong soá caùc lónh vöïc
taâm lyù cuûa con ngöôøi.
- Hoaït ñoäng nhaän thöùc dieãn ra theo 2 möùc
ñoä : Caûm tính & lyù tính.
a)Nhaän thöùc caûm tính :
- Laø möùc ñoä nhaän thöùc ñaàu tieân cuûa con
ngöôøi, söû duïng giaùc quan 1 caùch tröïc
tieáp.
- Chæ phaûn aùnh nhöõng ñaëc ñieåm beân
ngoaøi cuûa söï vaät-hieän töôïng.
 Vì vaäy thöôøng noù chæ phaûn aùnh 1 caùch

haïn cheá, hôøi hôït & khoâng chính xaùc.

Nhaän thöùc caûm tính coù 2 quaù trình cô baûn,
ñoù laø caûm giaùc & tri giaùc.
- Caûm giaùc : laø 1 quaù trình nhaän
thöùc ñôn giaûn nhaát, phaûn aùnh
nhöõng ñaëc ñieåm rieâng leû, beà
ngoaøi cuûa söï vaät, hieän töôïng khi
chuùng taùc ñoäng tröïc tieáp vaøo
giaùc quan töông öùng cuûa con
ngöôøi.
Trong SXKD phaûi chuù yù nhöõng
quy luaät caûm giaùc sau :
1. Quy luaät veà ngöôõng caûm giaùc
2. Quy luaät veà ngöôõng phaân bieät
3. Quy luaät veà söï thích öùng cuûa caûm giaùc
4. Quy luaät veà söï taùc ñoäng laãn nhau cuûa
caûm giaùc
5. Quy luaät veà söï töông phaûn caûm giaùc
- Tri giaùc : cuõng laø caûm tính nhöng phaûn
aùnh 1 caùch ñaày ñuû-chính xaùc- troïn veïn
hôn so vôùi caûm giaùc.
- Tri giaùc laø khi chuùng ta ñaõ nhaän ra söï vaät
hieän töôïng 1 caùch khaù roõ raøng, cuï theå.
Tuy vaäy noù vaãn laø caûm tính neân coù theå
thieáu chính xaùc
b) nhận thức lý tính :
- Laø giai ñoaïn nhaän thöùc cao hôn so
vôùi caûm tính, noù cho ta bieát caùi beân
trong, caùi baûn chaát, caùi quy luaät
cuûa söï vaät cuûa söï vaät hieän töôïng.
- Nhaän thöùc lyù tính bao goàm 2 quaù
trình laø tö duy & töôûng töôïng.
- Tö duy laø 1 quaù trình nhaän thöùc phaûn aùnh
nhöõng thuoäc tính baûn chaát, nhöõng moái lieân
heä & quan heä coù tính quy luaät cuûa söï vaät
hieän töôïng trong hieän thöïc khaùch quan.
- Töôûng töôïng laø 1 quaù trình nhaän thöùc
phaûn aùnh nhöõng caùi chöa coù trong kinh
nghieäm baèng caùch xaây döïng nhöõng hình
aûnh môùi treân cô sôû nhöõng hình aûnh (Bieåu
töôïng) ñaõ coù baèng caùc thao taùc : Chaép
gheùp, moâ phoûng, lieân hôïp
 TOÙM LAÏI
- Hoaït ñoäng nhaän thöùc laø hoaït ñoäng taïo ra
hình aûnh trong ñaàu chuùng ta veà söï vaät
hieän töôïng
- Nhaän thöùc dieãn ra theo 2 giai ñoaïn, caûm
tính laø nguoàn cung caáp nguyeân lieäu cho lyù
tính laøm vieäc, ngöôïc laïi lyù tính laøm cho
caûm tính theâm ñaày ñuû hôn, chính xaùc hôn,
saâu saéc hôn
- Nhaän thöùc laø cô sôû cuûa cuoäc soáng, cuûa taøi
naêng, cuûa söï phaùt trieån nhaân caùch con ngöôøi.
- Trong hoaït ñoäng SXKD phaûi löu yù nhaän thöùc

ôû 2 khía caïnh sau :

1/Ñaùnh giaù nhaän thöùc cuûa nh.vieân vaø khaùch
haøng/thò tröôøng
2/Reøn luyeän khaû naêng nhaän thöùc cuûa mình
3/Taùc ñoäng vaøo nhaän thöùc NV & KH/TT ñeå
ñaït muïc ñích trong SXKD
2)Tác động đến TL nhân viên
 Đòi hỏi phải hiểu :
1. Taâm lyù caù nhaân vôùi coâng taùc quaûn lyù &
phaân coâng.
2. Taâm lyù taäp theå & öùng duïng trong quaûn
lyù.
KHAÙI NIEÄM VEÀ CON NGÖÔØI
Con ngöôøi laø 1 thöïc theå thoáng nhaát goàm 3
maët : Sinh vaät, xaõ hoäi, vaø taâm lyù.
- Veà maët sinh vaät : Noùi tôùi nhöõng yeáu toá

thuoäc baåm sinh & di truyeàn, nhöõng quaù

trình sinh hoïc & heä thoáng baûn naêng
- Veà maët xaõ hoäi : Con ngöôøi laø toång hoøa caùc

moái quan heä XH, vôùi nhöõng vò trí, vai troø,

traùch nhieäm, quyeàn lôïi nhaát ñònh trong taäp
theå, coäng ñoàng XH.
- Veà maët taâm lyù : Nhôø coù ngoân ngöõ, coù lao
ñoäng & soáng thaønh XH maø con ngöôøi coù
möùc ñoä phaùt trieån taâm lyù hôn caùc ñoäng vaät
khaùc, tö duy tröøu töôïng, tö duy khaùi quaùt,
tö duy saùng taïo, coù tình caûm, coù yù chí, coù yù
thöùc vaø töï yù thöùc, …
- Khi taùc ñoäng tôùi 1 ngöôøi chuùng ta caàn phaûi
chuù yù ñeán caû 3 maët ñoù.
1. TAÂM LYÙ CAÙ NHAÂN
 1. TAÂM LYÙ CAÙ NHAÂN
1. Ñoäng cô
2. Khí chaát (Tính khí)
3. Tính caùch
4. Naêng löïc
5. Caûm xuùc-tình caûm
6. Voâ thöùc & cô cheá töï veä
1/ ÑOÄNG CÔ
 1/ ÑOÄNG CÔ

-Ñoäng cô coù theå ñöôïc moâ taû nhö laø moät

löïc löôïng beân trong thuùc ñaåy haønh vi
cuûa con ngöôøi.
-Ñoäng cô ñöôïc taïo bôûi nhöõng nhu caàu
chöa ñöôïc thoûa maõn khi chuùng trôû neân
caêng thaúng.
-Nhu caàu laø caùi taát yeáu, töï nhieân, laø thuoäc
tính taâm lyù cuûa con ngöôøi, laø nhöõng ñoøi
hoûi caàn phaûi ñöôïc thoaû maõn ñeå toàn taïi
& phaùt trieån.
-Khi nhu caàu ñaõ ñaït tôùi khaùt voïng thì noù
bieán thaønh ñoäng cô thuùc ñaåy haønh ñoäng.
-Nhö vaäy caùi taïo ra ñoäng löïc chính laø nhu
caàu
 LAØM THEÁ NAØO TAÏO RA &
DUY TRÌ ÑOÄNG CÔ ÔÛ NV ?
-Caùc lyù thuyeát veà ñoäng cô :
1/Thuyeát nhu caàu 5 baäc cuûa Maslow
2/Hoïc thuyeát 2 nhaân toá cuûa Frederick
Herzberg
3/Hoïc thuyeát cuûa David Mc.Clelland
4/Hoïc thuyeát cuûa Clayton Anderfer
5/Thuyeát mong ñôïi cuûa Victor Vroom
 QUAN TROÏNG CUÛA ÑOÄNG CÔ
- Taïo ra & ñaùp öùng nhu caàu theo töøng böôùc-
töøng caáp ñoä, heát NC naøy ñeán NC khaùc cho
NV, phuø hôïp vôùi töøng giai ñoaïn phaùt trieån
& höùng thuù-quan taâm cuûa hoï, kheùo leùo laùi
NC cuûa NV vaøo thöïc hieän muïc ñích chung.
- D.Carnegie : “Muoán daãn duï ai laøm vieäc gì
theo yù ta, chæ coù caùch laø laøm cho ngöôøi aáy
phaùt khôûi caùi yù muoán laøm vieäc ñoù”
- Ñöøng laøm “maát theå dieän-maát höùng” cuûa
ngöôøi ta
 ÖÙNG DUÏNG ÑOÄNG CÔ
1.Muoán thuùc ñaåy ngöôøi khaùc laøm theo yù
mình thì caàn phaûi taïo ñöôïc ñoäng cô
laøm vieäc ñoù ôû hoï, baèng caùch :Tröôùc
heát laø tìm hieåu nhöõng nhu caàu mong
muoán ôû hoï, tieáp theo laø tìm caùch thoaû
maõn nhu caàu ñoù cho hoï ñoàng thôøi
höôùng söï thoaû maõn nhu caàu ñoù vaøo
vieäc thöïc hieän muïc ñích cuûa mình.
2.Tuøy theo coâng vieäc & con ngöôøi maø
löïa choïn ñoäng cô phuø hôïp
3.Trong taát caû nhu caàu thì “Só” laø heát
söùc quan troïng ôû con ngöôøi
4. Khi nhu caàu naøy thoûa maõn phaûi
höôùng ngöôøi ta ñeán nhu caàu khaùc ñeå
duy trì ñoäng cô
5. “No maát ngon”
 CAÁP BAÄC NHU CAÀU THEO MASLOW

NC TÖÏ
KHOÙ HOAØN
THIEÄN
THOÛA
MAÕN NC ÑÒA VÒ
NC QUAN HEÄ
XAÕ HOÄI

DEÃ NC AN TOAØN
THOÛA
MAÕN NC SINH LYÙ TÖÏ NHIEÂN
NHU CAÀU CÔ BAÛN THEO AÙ ÑOÂNG

1. THÖÏC • 6. TÍN
2. Y • 7. AN
3. DI
• 8. TRI
4. TRUÙ
• 9. SÓ
5. LAÏC
• 10. TRAÙNG
2/ KHÍ CHAÁT (TÍNH KHÍ)
 2/ KHÍ CHAÁT (TÍNH KHÍ)
1. Tính khí laø moät thuoäc tính taâm lyù caù
nhaân, phaûn aûnh cöôøng ñoä, toác ñoä & söï
caân baèng cuûa caùc quaù trình taâm lyù
dieãn ra beân trong cuûa 1 caù nhaân, tröôùc
moät söï vieäc hoaëc moät hieän töôïng nhaát
ñònh & ñöôïc bieåu hieän qua haønh vi öùng
xöû haøng ngaøy cuûa hoï.
2. Tính khí chuû yeáu do heä thaàn kinh baåm
sinh cuûa con ngöôøi quyeát ñònh.
 Boán loaïi tính khí cô baûn
TÍN
CH H
AÁT CÖÔØNG ÑOÄ HOAÏT ÑOÄNGÂ TRAÏNG THAÙI TOÁC ÑOÄ CHUYEÅN
CUÛA HEÄ THAÀN KINH CUÛA HEÄ THAÀN ÑOÅI GIÖÕA 2 QUAÙ
TÍNH KHÍ KINH TRÌNH
Nhanh
LINH HOAÏT Maïnh Caân baèng (Linh hoaït)
Chaäm, khoâng
ÑIEÀM TÓNH Maïnh Caân baèng linh hoaït
Khoâng
SOÂI NOÅI Maïnh caân baèng Nhanh
Khoâng Chaäm, khoâng
ÖU TÖ Yeáu caân baèng linh hoaït
 Öu nhöôïc ñieåm cuûa caùc loaïi tính khí

1.Tính khí linh hoaït :

- Öu ñieåm : +Taùc phong töï tin vui veû
hoaït baùt, quan heä roäng raõi, deã tieáp
xuùc.
+ Deã thích nghi vôùi söï thay ñoåi cuûa moâi
tröôøng. Naêng ñoäng, nhieàu saùng kieán
möu meïo.
- Nhöôïc ñieåm :
+ Tình caûm thay ñoåi nhanh choùng (vui,
buoàn), nhaän thöùc vaán ñeà nhanh nhöng
khoâng saâu.
- Coâng vieäc :
Thích hôïp vôùi nhöõng coâng vieäc ñoåi môùi,
hoaït ñoäng soâi noåi-linh hoaït. - Khoâng
thích hôïp nhöõng coâng vieäc ñôn ñieäu,
ñoøi hoûi kieân trì.
2.Tính khí ñieàm tónh :

Tải bản FULL (212 trang): https://bit.ly/3sENh7B

Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net
 2.Tính khí ñieàm tónh :
- Öu ñieåm : Taùc phong khoan thai ñieàm
ñaïm, ít bò moâi tröôøng kích ñoäng. Laøm
vieäc thöôøng nguyeân taéc, nhaän thöùc
vaán ñeà saâu saéc.
Tải bản FULL (212 trang): https://bit.ly/3sENh7B
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

- Nhöôïc ñieåm : Ít saùng kieán, nhaän thöùc

chaäm vaø coù khuynh höôùng baûo thuû,
khaû naêng thích nghi vôùi söï thay ñoåi
cuûa moâi tröôøng keùm.
- Coâng vieäc : Thích hôïp vôùi coâng taùc toå
chöùc nhaân söï, caùc coâng vieäc lieân quan
ñeán cheá ñoä chính saùch, quy taéc, quy
ñònh, quy trình….

3189149