KONSTRUKCJE BETONOWE

SEM VI

WYKŁAD NR 7

Konstrukcje kablobetonowe

1
Proces sprężania konstrukcji jest celowym i świadomym
wprowadzeniem w konstrukcję sił, które wywołują przed jej
użytkowaniem stan naprężeń przeciwny do naprężeń wywołanych
obciążeniami przenoszonymi przez konstrukcję.
 Stal do konstrukcji sprężonych - wymagania

• Wysoka wytrzymałość na rozciąganie – pozwala na

wprowadzanie wysokich naprężeń wstępnych przy naciągu i
uzyskanie mimo strat siły naciągu, dużej siły sprężającej przy
niewielkim przekroju cięgna. Na cięgna złożone z cienkich drutów
nadaje się stal o wytrzymałości powyżej 1200 MPa, a na cięgna
prętowe powyżej 800 MPa.
• Odpowiednie właściwości sprężyste – dobra sprężystość stali
wyraża się wysoką granicą sprężystości. Cecha ta jest wymagana
z uwagi na możliwość wprowadzenia stosunkowo wysokich
naprężeń w stal, bez doraźnych odkształceń plastycznych i
niewielkim efektem opóźnionego zjawiska relaksacji,
wywołującego straty naciągu.
• Zadowalająca ciągliwość – duże wydłużenia przy zerwaniu, czyli
dostateczna ciągliwość stali, stanowią wymaganie mające na celi
głównie zabezpieczenie przed gwałtownym, kruchym zrywaniem
się stali przy przypadkowych uszkodzeniach mechanicznych lub
przeciążeniach w toku naciągu.
Stal do konstrukcji sprężonych - wymagania
 Charakterystyka geometryczna cięgien stalowych

Stosowane cięgna sprężające:

• Druty gładkie z wysokowęglowej stali o średnicach od 2 do 10 mm
• Wiązki drutów gładkich
• Druty profilowane, nagniatane, falowane
• Sploty 2,3,7 lub 19 drutów fi 2 do 7 mm
• Sploty 7-drutowe zwarte, mające w przekroju jeden prosty drut
kołowy i 6 drutów spłaszczonych
• Wiązki równoległe splotów
• Liny z drutów o przekroju kołowych otwartym lub zamkniętym
• Pręty gładkie ze stali wysokostopowej fi 10-50 mm
• Pręty ze stali wysokostopowej profilowane, o przekroju kołowym
lub soczewkowym, użebrowane lub skręcane
Charakterystyka geometryczna cięgien stalowych
 Kablobeton
W konstrukcjach tych, przekazanie sił sprężających odbywa się z reguły
przez docisk do betonu, za pomocą zakotwień dostosowanych do konstrukcji
kabli. Konstrukcje te sprężane są po stwardnieniu betonu.
 Metody naciągu - podział
1) Ze względu na konstrukcję cięgien:
• Cięgna jednożyłowe – pręty lub pojedyncze sploty,
• Cięgna wielożyłowe – kable wielodrutowe i wielosplotowe, liny
2) Ze względu na jednoczesność naciągu:
• Cięgna naciągane kolejno, w ustalonym porządku,
• Skoncentrowane cięgna napinane w jednej operacji naciągu.
3) Ze względu na trasy cięgien na długości elementu:
• Podzielone na odcinki,
• Ciągłe.
4) Ze względu na usytuowanie cięgien:
• Cięgna w osłonach układane przed betonowaniem,
• Cięgna wciągane w kanały wykonane wcześniej w betonie elementu,
• Cięgna zewnętrzne z ciągłym lub punktowym kontaktem z konstrukcją.
5) Ze względu na symetrię trasy cięgien:
• Cięgna symetryczne,
• Cięgna niesymetryczne o jednakowych zakotwieniach na obydwu końcach,
• Cięgna niesymetryczne z różnymi zakotwieniami na końcach
6) Ze względu na połączenie cięgien z betonem na długości:
• Cięgna z przyczepnością,
• Cięgna bez przyczepności,
• Cięgna z opóźnioną przyczepności.
 Rodzaje zakotwień

Zakotwienia czynne (czyli te przy których wykonuje się naciąg):

• Zakotwienia blokujące – niezwiązane wstępnie z cięgnem;
dopiero w wyniku kotwienia łączone są one z cięgnem, w
dowolnym miejscu na długości; takie kable mogą być
wprowadzane do kanału bezpośrednio przed naciągiem.
• Zakotwienia głowicowe – powiązane trwale z cięgnem,
najczęściej fabrycznie. Zestaw cięgna z zakotwieniami
przygotowany jest na określoną długość i musi być przed
betonowaniem osadzony w deskowaniu konstrukcji.

Zakotwienia bierne (sploty kotwione są przed naciągiem):

• Blokujące
• Głowicowe
• Wgłębne.
 Formowanie kanałów i układanie cięgien

Wyróżnia się dwa podstawowe sposoby wykonania kanałów:

• Dla cięgien prostoliniowych lub łagodnie krzywoliniowych formuje się
różnymi rdzeniami kanał w betonie, bez żadnych osłon, w który
wprowadzane jest cięgno bezpośrednio przed naciągiem. Stosowane w
prefabrykowanych elementach kablobetonowych.
• W konstrukcjach wykonywanych na budowie oraz dla elementów z
cięgnami krzywoliniowymi, układa się w formie lub w deskowaniu cięgna w
osłonach i dopiero wtedy następuje betonowanie.
W obu przypadkach kanały muszą być tak uformowane, aby zapewniały :
• Swobodny przesuw cięgna w czasie naciągu,
• Uzyskanie projektowanej trasy cięgien – w pionie i poziomie,
• Małe współczynniki oporu i tarcia cięgien,
• W kablach z przyczepnością – możliwość dokładnego zainiektowania,
zapewniającego zespolenie cięgna z betonem elementu.
 Formowanie kanałów i układanie cięgien

Osłony kabli są to spiralne karbowane rurki z cienkiej blachy lub podobne w

kształcie elementy z tworzyw sztucznych, zapewniającej dużą odporność na
zgniecenie w trakcie układania i zagęszczania betonu.

Formowanie bez osłon może być przeprowadzane dwiema metodami:

• Rdzenie stalowe, prętowe lub rurowe, wyciągane w początkowej fazie
twardnienia betonu
• Rdzenie z podatnego tworzywa, pozwalające na wykształcenie niewielkiej
krzywizny osi kanału.
 Formowanie kanałów i układanie cięgien

Konieczne jest mocne ustabilizowanie elementów w deskowaniu. Służą ku

temu zbrojenia konstrukcyjne (rys.)
 Formowanie kanałów i układanie cięgien

Konieczne jest mocne ustabilizowanie elementów w deskowaniu. Służą ku

temu zbrojenia konstrukcyjne (rys.)
 Zabieg sprężania

Stosowane warianty naciągu:

• Naciąg jednostronny – dla cięgien o trasach prostych lub mało
zakrzywionych, czy też dla stosunkowo krótkich elementów.

• Naciąg dwustronny z niezależnym zasilaniem pras

• Naciąg dwustronny ze wspólnym zasilaniem pras

 Zabieg sprężania

Przystąpienie do sprężania możliwe jest po osiągnięciu przez beton odpowiedniej

wytrzymałości rzędu 80% wytrzymałości 28 dniowej.
Przykładowa kolejność czynności przy sprężaniu kablami wielosplotowymi z
zakotwieniem blokującym przy jednostronnym naciągu:
1) Zakotwienie kabla po stronie biernej;
2) Uchwycenie kabla w prasie po stronie czynnej;
3) Wstępny naciąg;
4) Naciąg kabla;
5) Kotwienie kabla;
6) Odkotwienie splotów w prasie;
7) Zdjęcie prasy.
Po obcięciu końcówek splotów można przystąpić do iniekcji i zabezpieczenia
splotów przed korozją
Zabieg sprężania
 Iniekcja kanałów kablowych

Zastrzyk materiału wypełniającego kanał kablowy stosowany jest w kablach z

przyczepnością i powinien spełniać trzy funkcje:
• Ochrona cięgien przed korozją
• Zapewnienie współpracy betonu i stali sprężającej
• Dodatkowe zakotwienie przyczepnościowe cięgien.
Do wypełnienia kanałów stosuje się zaczyny cementowo-wodne z dodatkami lub
chemoutwardzalne materiały na bazie żywic syntetycznych.
Mieszanie i tłoczenie zaczynu odbywa się za pomocą iniektarek. Przed
wtłoczeniem zaczynu kanał należy przeczyścić sprężonym powietrzem i przepłukać
wodą. Iniektarkę podłącza się przewodem do zakotwienia, i tłoczy się zaczyn od
dołu (z najniższych punktów kabla) stałym ciśnieniem.
 System sprężania z przyczepnością

System ten charakteryzuje się tym, że zapewnia przyczepność cięgien sprężających do

betonu na całej ich długości. Przed zabetonowaniem stropu cięgna układa się w
cienkościennych osłonkach z metalu lub tworzyw sztucznych. Taką grupę cięgien w
jednej osłonce nazywa się kablem. Na obu końcach kabla znajduje się zakotwienie
czynne lub bierne. Zakotwienie czynne jest wspólne dla całej ich grupy. Zakotwienie
bierne w typowym systemie stosowanym w stropach zwykle wykonywane jest poprzez
formowanie końca cięgna w tzw. „cebulę” (poszczególne druty splotu są odwijane). Siła
sprężająca przenosi się z zakotwienia czynnego na beton poprzez docisk a z
zakotwienia biernego na beton poprzez przyczepność betonu do zwojów drutu. Po
naciągnięciu i zablokowaniu cięgna w zakotwieniu czynnym, wolną przestrzeń w
osłonkach (kanałach kablowych) wypełnia się zaczynem cementowym. W ten sposób
zapewniona jest przyczepność kabla do betonu na całej jego długości.
Przecięcie cięgna lub awaria zakotwienia nie są w tym systemie tak niebezpieczne jak w
systemie bez przyczepności gdyż siła sprężająca z cięgna przenosi się na beton przez
przyczepność splotów do betonu.
System sprężania z przyczepnością

Zakotwienie czynne i kable w

osłonach w stropie sprężonym w
systemie z przyczepnością
 System sprężania z przyczepnością

filmy obrazujące budowę stropu sprężonego w systemie z

przyczepnością:

https://www.youtube.com/embed/G68dUQFpie4?rel=0

https://www.youtube.com/embed/sdWleTWjnZ8?rel=0

http://www.youtube.com/embed/XJgQqCB2A_A?rel=0

https://www.youtube.com/embed/EFBSV5y-fEg?rel=0
 System sprężania bez przyczepności

Pojedyncze cięgna pokryte są smarem i prowadzone są w osłonkach. Rozwiązanie to

zmniejsza straty od tarcia na długości cięgna. Może być to korzystne przy długich
kablach. Kable w tym systemie mogą być również zakrzywione w planie. W systemie
bez przyczepności każde cięgno posiada indywidualne zakotwienie czynne lub bierne
na obu końcach. Zakotwienia te wyglądają jednakowo i są dużo mniejsze niż
zakotwienie czynne w systemie z przyczepnością. Łatwiej je umiejscowić w miejscach
gdzie ze względu na zagęszczenie prętów zbrojeniowych duże zakotwienie systemu z
przyczepnością się nie zmieści, np. wewnątrz zbrojenia słupa, które przechodzi przez
strop. Cięgna łączy się często w grupy (taśmy) i wytrasowuje jako jeden kabel, przy
czym zakotwienie nie jest dla nich wspólne lecz indywidualne dla każdego cięgna.
Wadą jest to, że w razie awarii skutkującej przecięciem cięgna lub zniszczenia
zakotwienia cięgno traci nośność na całej swej długości. Nie zaleca się stosowania tego
systemu w układach jednokierunkowych, w elementach konstrukcji, których awaria
może mieć efekt lawinowy.
System sprężania bez przyczepności - strop
 System sprężania bez przyczepności - strop

filmy obrazujące budowę stropu sprężonego w systemie bez

przyczepności

http://www.youtube.com/embed/mfZo_HvMmM8?rel=0

http://www.youtube.com/embed/euGgsPYYGlg?rel=0

http://www.youtube.com/embed/7JsuNg5r4Is?rel=0
 Systemy kabli sprężających z przyczepnością

System ten tworzy odlew stalowy w kształcie użebrowanego kołnierza, mocowany do

deskowania i zabetonowywany w elemencie, przechodzący głębiej w osłonkę kablową.
Kołnierz zaopatrzony jest w otwór do wykonania iniekcji cementowej. Na nim opiera
się blok kotwiący, w którym w trójdzielnych szczękach kotwione są sploty sprężające.
Po napięciu i odcięciu splotów oraz wykonaniu iniekcji cementowej blok kotwiący
zamykany jest stalowym kapturem wypełnionym smarem bądź zaczynem
cementowym.
 Systemy kabli sprężających z przyczepnością

W systemie tym zgrupowane są 3-5 splotów obok siebie. Grubość zewnętrzna osłonki
wynosi zaledwie 20 mm. Dzięki temu możliwe jest kształtowanie większych zwisów i
mimośrodów sprężenia czy też krzyżowanie kabli nad słupami z niewielką różnicą
mimośrodów w obu kierunkach.
Systemy kabli sprężających z przyczepnością
 Systemy kabli sprężających bez przyczepności

Pojedyncze cięgno bez przyczepności tworzy stalowy splot 15,2÷15,7 mm

umieszczony w osłonce z twardego polietylenu. Grubość osłonki wynosi
zazwyczaj 1,5÷2,0 mm a zewnętrzna średnica cięgna 20 mm. Sploty bez
przyczepności mogą występować jako pojedyncze cięgna (Monostrandy) lub
zgrupowane po kilka sztuk w płaski kabel.
Sprężenie bez przyczepności wykorzystywane jest
również jako sprężenie zewnętrzne (najczęściej do
wzmacniania istniejących konstrukcji). Splot bez
przyczepności umieszczony jest w dodatkowej
zewnętrznej osłonie z twardego polietylenu a
przestrzeń pomiędzy osłonkami wypełnia się
zaczynem cementowym. Zewnętrzna osłona
wypełniona zaczynem pełni dodatkową ochronę
antykorozyjną a przede wszystkim ochronę przed
uszkodzeniami mechanicznymi.
Przykłady elementów kablobetonowych
Przykłady elementów kablobetonowych
Przykłady elementów kablobetonowych
 Literatura

A. Ajdukiewicz, J. Mames, Konstrukcje z betonu sprężonego, Polski Cement, 2004

R. Szydłowski, B.J. Łabuzek, Współczesne rozwiązania kablobetonowych

konstrukcji sprężonych, In book: Innowacyjne i współczesne rozwiązania w
budownictwie. Konstrukcje żelbetowe. Tom IIPublisher: Polski Związek Inżynierów i
Techników Budownictwa. Odddział w GliwicachEditors: Radosław Jasiński, 2018

http://www.kablobeton.pl/stropy_kablobetonowe.html

http://www.inzynierbudownictwa.pl/technika,materialy_i_technologie,artykul,konstru
kcje_zelbetowe_roznice_miedzy_zelbetem_a_konstrukcjami_sprezonymi_struno__i_
kablobetonowymi,6949