Professional Documents
Culture Documents
wuúodkvf0ifwef; jrefrmo'´g
jref r mo'´ g qd k i f & m od r S w f z G , f & mrsm;
ar;cGe;f 1/(u) ( 5 rSww f ef) ( ig; ckay; wpfcak jz )
vrf;nTefcsu suf / / acgif;pOfi,f 5 ckuae 8 ckcefUay;xm;NyD; wpfcktaMumif;udk a&;cdik ;f wmyg/ rl&if;ta&;tom;rsm;? tkwcf uG pf m? pOfUuGi;f pm?
ausmufpm pwJh pmtrsK;d rsK;d taMumif;udk a&;cdik ;f &if jy|mef;pmtkyxf uJ azmfjycsuftwdik ;f usufrwS f ajzqdak y;&ygr,f/ 'ghtjyif tu©&m yHok P²mef
ajymif;vJyHkawGudk ar;&ifvJ xdkenf;wlygyJ/
Xmef u½dkPf; y,wf oifcef;pmawGxJuar;&if ajzcdkif;wJh taMumif;t&mESifh udkufnDatmif qufpyfajzqdkay;&rSmawG? om"ursm; xnfhoGif;ay;&rSmawG
pwmawGudk owdjyK rSwfom;wwfzdkUvdkygw,f/ Xmef u½dkPf; y,wf rSwfpkawGudk usufwJhtcg em;vnfoabmaygufrIrygbJ rusufoifhyg/ em;vnfatmif
oif,lNyD;rS usufrSwfoifhygw,f/
0gp*Fqdkif&m zGifhqdkcsufawGudk ajzqdkwJhtcgrSmvnf; oufqdkif&m trsKd;tpm; om"uawGudk tenf;qHk;wpfckpD azmfjyajzqdkay;&rSmyg/
yxrtpkjzpfwhJ jrefrmpm? jrefrmpum;qdkif&m odrSwfzG,f&mrsm;
mrsm;xJu jrefrmtu©&m qdwk hJ acgif;pOfatmufrmS avhvm&wJh
pmtrsKd;rsKd;taMumif; acgif;pOfawGudk usufrSwf&vG,fatmif tcsufawG cJGay;vdkufygw,f/
ajzwJch g ab;acgi;f pOfwyfNyD; pmyd'k yf pkH rH wS pf k a&;ay;yg/
rifpm
§ a½S;*lb&k m;rsm;wG wG i f twGi;f buf tkwef &H rH sm;ü rifjzifh a&;om;xm;aompmrsm; ½dw S wfonf/
§ Ak'¨0if? Zmwfedygwf? yef;csDo½kyfazmfyrkH sm;ESiq hf ikd of nfh pmwef;rsm;? rlv ukodkvf½Sif\ qkawmif;pmrsm;? aemufxyfjyKjyif
rGr;f rHow l \Ykd jznfph u G f rSww f rf;rsm;? xdak cwfu arG;zGm;olw\ Ykd ZmwmcGirf sm; ponfukd rifjzifha&;cJMh uojzifh xdpk mwdu Yk kd
rifpm [kac:onf/
§ yk*NH rKd U avmuxdyyf ef*b l &k m;rS ZmwfBu;D q,fzUGJ rifpmrsm;rSm xif½mS ;ausmf Mum;onf/
§ ouú&mZftcdik t f rmygaom rifpmrsm;½do S uJo h Ykd ouú&mZfrygaom rifpmrsm; vnf;½dSonf/ yif;,? tif;0? awmifi?l
anmif&rf;? uke;f abmifacwfwikd af tmif rifpmrsm;udak wGU&onf/
§ ausmufpmrsm;enf;wl xdrk ifpmwdrYk v S nf; acwftqufquf tu©&myHyHkoP²mef wdu Yk akd vhvmEdik o
f nf/
twdrk w
S -f ( wGif; rif avm yg yif; c&m / azmf qk jznfh Zm a&; rifpm )
aypm ? yk&yduk pf m
§ ay? yk&ydu k w f u ud&,
Ykd kd pma&;ud d mtjzpf yk*aH cwfuyif pwif toH;k jyKcMhJ urnf[k ,HMk unf&onf/
§ odaYk omf ESpu f mv tvGeMf umanmif;NyjD zpfí xdak cwfu ay? yk&ydu k w
f uYkd kd awGUEikd &f ef rvG,u f al wmhacs/
§ tapmqH;k taeESihf jrefrmouú&mZf 1000 cefY (at'D 17-&mpk) u a&;cJo h nfh ayrsm;udrk l awGUEikd af yao;onf/
§ xdkYaMumifh ouú&mZf 1000-rS ,aeY 1300-ausmftxd ? ESpfaygif; 300 -ausmftwGif; a&;om;cJo h nfh tu©&mwd\Yk
yHkoP²mefudk xdak y? yk&ydu k f rsm;wGivf nf; awGUEikd o f nf/
ESmacgif;
txufEwI cf rf;
oGm;
tmxdyf
. tmacgifrm
tmacgifaysmh
vnfacsmif;
atmufEw
I cf rf;
vQmzsm;
vQma½SU
vQmv,f toHBuKd ;
vQmaemuf
vQm&if; toHt;kd
vQmcif
rSwcf suf/ / em;vnfoabmaygufapzdYk azmfjyxm;wmyg/ pmar;yJrG mS awmh yHqk cGJ ikd ;f jcif; rawGU&yg/ /
y,wfEiS hf o&½Gwq
f rkd I ydw½f w
G o
f &
pum;oH j zpf a y:vmap&ef tm;xk w f ½ G w f q d k r I u d k toHtdk;wGif tqkwrf S wufvmaom avudk ydwEf ikd f
y,wf[ak c:onf/ y,wf (4)rsK;d ½do S nf/ 4if;wdrYk mS - zGiEhf ikd af om toHBuKd ;ESpaf csmif; ½do
S nf/ ,if;toHBuKd ;ESpaf csmif;udk
(u) ydw½f w G yf ,wf
ydwfíaomfvnf;aumif;? zGifhíaomfvnf;aumif; o&rsm;udk
( c) zGi½hf wG yf ,wf
(*) xd½w G yf ,wf ½GwEf ikd o f nf/ toHBuKd ;ESpaf csmif;udk ydwíf ½Gw&f mrS jzpfay:vmonfh
(C) pOf;i,fx½d w G yf ,wf wdjYk zpfMuonf/ o&udk ydw½f w G o
f &[k ac:onf/
y,wf a v;rsKd ; teuf yd w f ½ G w f y ,wf E S i f h om"u / / t? td? tk? tuf? tpf? atmuf...../
zGi½hf w
G yf ,wfwo Ykd nf o&½Gwq f rkd EI iS hf oufqikd o
f nf/ toHt;kd wGif
tqkwfrS wufvmaom avudk zGifhEdkifydwfEdkifaom toHBudK;
ESpaf csmif; ½d&S m ,if;toHBuKd ;ESpaf csmif;udk ydwíf aomfvnf;aumif; zGi½hf w
G o
f &
? zGiíhf aomfvnf;aumif; o&rsm;udk ½GwEf ikd f onf/ toH t d k ; wG i f tqk w f r S wuf v maomavud k
ydwEf ikd zf iG Ehf ikd o f nfh toHBuKd ;ESpaf csmif; ½do
S nf/ ,if; toHBuKd ;
y,wfEiS hf Asnf ; ½Gwq f rkd I ESpa
f csm if ;ud k yd
w í
f aomf
v nf ; aumif ;? zGiíhf aomfvnf;aumif;
pum;oH j zpf a y:vmap&ef tm;xk w f ½ G w f q d k r I u d k o&rsm;udk ½GwfEdkifonf/ toHBudK; ESpfacsmif;udk zGifhí ½Gwf&mr mrS
y,wf[ak c:onf/ y,wf (4)rsK;d ½do S nf/ 4if;wdrYk mS - jzpfay:vmonfh o&udk zGi½hf w G o f &[kac:onf/
(u) ydw½f w G yf ,wf om"u / / tm? tD? tl? tif? tif;? trf;.../
( c ) zGi½hf wG yf ,wf
( * ) xd½w G yf ,wf xd½w G Af sn;f
(C) pOf;i,fx½d w G yf ,wfwYkd jzpfMuonf/
y,wfav;rsK;d teuf xd½w G yf ,wfEiS hf pOf;i,fx½d w
G f Asnf ; rsm;ud k XmefESifhu½dkPf;wdkYudk xdíaomfvnf;
y,wfwdkYonf Asnf;½GwfqdkrIESifh oufqdkifonf/ XmefESifh aumif ; ? pOf ; i,f x d í aomf v nf ; aumif ; ½G w f E d k i f o nf /
u½dkPf;wdkYudkxdíaomfvnf;aumif;? pOf;i,fxdíaomfvnf; XmefESifhu½dkPf;wdkYudk xdí ½Gwf&mrS jzpfay:vmonfhAsnf;udk
aumif; Asnf;rsm;udk ½GwfEdkifonf/ xd½w G Af sn;f [k ac:onf/
om"u / / u?c?*?i /
twd/k / OD;? rsm;? pdw?f pk emrf teufjyKo/d yif? aygif;? Bud? twdrk wS /f / em0d4 ? em0dav;/ *kPf?nTef;?oif?ar; em0d 4 wGif/
*kPf emrf zJUG yHMk unfh/ yk? £? e? 'Gd av;vdi½f /dS {u ? A[k0pk of /d a&wGu?f tpOf? yrmoif? csmcsm em0d teufjrif/
yifyifaygif;aygif;jy? zJUG yHk 2ck&/em0dtqifhoH;k ? ref? vGe?f tomvGeqf ;kH /
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
0dbwf
P11
Bu,
d m
emrf? emrfpm;wdkY\ aemufü wnfí 4if;wdkYonf
jyKjcif;udk jzpfap? jzpfjcif;udkjzpfap? ½Sdjcif;udkjzpfap uwåm;jzpfonf? uHjzpfonf ponfuvnf kdvnf;aumif;? Bu, d m\
jyaomyk'u f kd Bu, d m[k ac:onf/ teuft"dyÜm,ft& Bu, d m aemufüwnfí 4if;Bu, d m\ umvESihf trKs;d tpm;udvnf k nf;aumif;
v
(3)rsKd;ESifh zJGUpnf;wnfaqmufyHkt& Bud,m(3)rsKd; ½Sdonf/ a0zefyikd ;f jcm;jyaom pum;vHk;udk 0dbwf[k ac:onf/
teuft"dymÜ ,ft& Bu, d m (3)rsK;d rSm atmufygtwdik ;f jzpfonf/
trsKd ;tpm; om"u emrf 0 d b wf E S i f h Bud , m0d b wf [ l í (2)rsKd ; ½S d o nf /
(u) jyKjcif;jyBud,m vkyf? pm;? oGm;? jzwf? cJG emrf0b d wf (17)rsK;d ? Bu, d m0dbwf (2)rsK;d ½So d nf/
( c ) jzpfjcif;jyBud,m jzpf(onf)? eyf(NyD)? jywf emrf0dbwf (17)rsKd;wGif uwåm;0dbwf? uH0dbwf?
( * ) ½Sjd cif;jyBu,d m ½Sd(onf)? wnf½Sd(\) xGucf mG &mjy0dbwf? a½S;½I&mjy0dbwf ponfwYkd yg0ifonf/
zJ Y G p nf ; wnf a qmuf y H k t & Bud , m (3)rsKd ; wG i f om"u -
yifuBkd u,d m? *kP&f nfjyBu, d m? aygi;f pyfBu, d mwdYk yg0ifonf/ uwåm;0dbwf - onf? u? rSm
uH0bd wf - udk
twdkrSwf&ef/ / jyK ?jzpf ? ½d?S aMumi;f / yif? *kP?f aygif;/ xGucf mG &mjy0dbwf - rS? u /
oHk;rsKd;pD ½SdaMumif;/ Bu,d m0dbwf (2)rsK;d wGif umvjyBu, d m0dbwf (3)rsKd ;?
trsKd ;tpm;jy Bu, d m0dbwf(4)rsK;d yg0ifonf/
om"u -
umvjyBu, d m0dbwf - (oGm;)rnf
Bu,
d m0daooe trsK;d tpm;jyBu, d m0dbwf - (oGm;)&atmif/
Bud,mudk txl;jyKaom yk'fudk Bud,m0daooe[k
twdrk wS /f / emrf 0d bwf? emrf0bd wf? emrf0bd wfu b,favmufrsm;sm;/
ac:onf/ teuft"dymÜ ,ft& Bu, d m0dooe (5)rsK;d ESihf zJUG pnf; 17 rsK;d yGm;/ uwåm;? uH? xGu?f a½S;½Ivsuf?
wnfaqmufyt kH & Bu,d m0daooe (3)rsK;d ½So
d nf/ qduk af &muf? oH;k cH? taMumif;jyef? vufc?H ae&m? tcsdefrmS ?
teuft"dymÜ ,f t& Bu, d m0daoe (5)rsK;d rSm atmufyg ydik qf ikd folu? vdkufavsmyg? ,SO?f cJ?G &nfvsuf?ae csddef quf /
twdik ;f jzpfonf- Bud,m0dbwf? Bud,m0dbwf b,fErS sK;d ?
trsK;d tpm; om"u two wGif three & four
ThreeumvH? ypö K yÜ ef ?
(u) tcsed jf yBu,d m0daooe tpOf? ,ck? eufjzef onf? \? NyD? udk twd wjf yef /
( c ) trlt&mjyBud,m0daooe nDnDnmnm rnf? vdrhf rnf? tHh? vwåUH tem*w tem*wf oD;oefY /
(*) tajctaejyBud,m0daooe onf;xefpGm Four ..zd;k zd;k ? trsdK;tpm;jy ?
(C) yrmPjy Bu, d m0daoe tenf;i,f? vH;k 0 apcdik ;f & ? nSEd idI ;f Mu ? qE´? trdeUf cs/
( i ) tar;Bu, d m0daooe rnfoUkd ? rnfuo hJ /Ykd
zJGUpnf;wnfaqmufyHkt&Bud,m0daooe(3)rsKd;wGif trsK;d tpm;jyBu, d m0dbwf
ESpfBudrfxyfBud,m 0daooe?ypönf;qufBud,m0daooeESifh Bud,m\ trsKd;tpm;udk azmfjyaom 0dbwfudk
um&efvu kd Bf u, d m0daooewdyYk g0ifonf/ trsK;d tpm;jyBu, d m0dbwf[k ac:onf/ Bu, d m\ aemufüwnfí
twdrk wS /f / Bud,m0d.?Bud,m0d/ csde?f rl? ajc? rm? ar;ygbd/ five! 4if
; Bu ,
d m\ trs K
;d tpm;u k d a0zefyi
k d ;
f jcm;jyaom pum;vHk; jzpfonf/
trsK;d tpm;jyBu, d m0dbwf (4)rsK;d ½So d nf/ ,if;0dbwf (4)rsKd ;wdrYk mS
xyfqufvukd ?f xyf quf vduk ?f ESpBf udr?f ypön;f ? um&ef vduk /f
atmufygtwdik ;f jzpfonf/
trsK;d tpm; om"u
(u) apcdik ;f 0dbwf - avmh ?
(c ) nSdEIdif;0dbwf - pdkU? &atmif ?
(* ) qE´neT 0f b d wf - ap? yg&ap ?
(C) trdecYf s0b d wf - ap /
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
12Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
umvjyBu, d m0dbwf ypönf;
Bud,m\ jyKjcif;? jzpfjcif;? ½Sdjcif;ESifh pyfqdkifonfY emrf? emrfpm;? emr0daooe? Bud,m? Bud,m0dao
tcsed u f mvudk jyaom 0dbwfukd umvjyBu, d m0dbwf[k ac:onf/ oewd\ Yk t"dymÜ ,fukd xl;jcm;av;eufatmif ulnaD xmufyahH om
Bud,m\ aemufüwnfí 4if;Bud,m\ umvudk a0zefydkif; pum;vHk;udk ypön;f [k ac:onf/
jcm;jyonfh pum;vHk; jzpfonf/ ypön;f (3)rsKd ;½Sod nf/ ,if; oH;k rsK;d rSm-
umvjyBud,m0dbwf (3)rsKd;½Sdonf/ ,if;0dbwf trsK;d tpm; om"u
(3)rsK;d wdrYk mS atmufyg twdik ;f jzpfonf/ (u) emrfypön;f a':? rsm;? wdwd
trsK;d tpm; om"u (c ) Bu, d mypön;f avm? r? Mu? awmh
ypöKyeÜ u
f mvjyBu,d m0dbwf - onf? \ ? NyD (* ) yk'af jymif;ypön;f t? rI? aom? pGm
twdwu f mvjyBu,d m0dbwf - onf? \ ? NyD wdkY jzpfygonf/
tem*wfumvjyBu, d m0dbwf - rnf? vdrrhf nf/ emrf y pö n f ; wG i f rsKd ; jyypö n f ; ? vd i f n T e f ; ypö n f ; ?
udef;nTef;ypönf;? ocFsmypönf;ponfjzifh (9)rsKd; ½Sdonf/
Bud,mypönf;wGif tar;ypönf;? udef;nTef;ypönf;?
orÁE¨ Bu, d maxmufypön;f ponfjzifh (5)rsK;d ½So d nf/
yk'fajymif;ypönf;wGif emrfyk'fajymif;ypönf;? emr0dao
yk'ftcsif;csif;udk jzpfap? 0gustcsif;csif;udk jzpfap? oeyk ' f a jymif ; ypö n f ; ? Bud , m0d a ooeyk ' f a jymif ; ypö n f ; [l í
t"dyÜm,ftcsif;csif;udk jzpfap qufpyfay;aom pum;vHk;udk (3)rsK;d ½So d nf/
orÁ E ¨ [ k ac:onf / orÁ E ¨ u d k quf p yf y H k t &ES i f h teuf
t"dymÜ ,ft&[lí (2)rsK;d cJjG cm;Edik o
f nf/ twdkrSwf
qufpyfyt kH & orÁE¨ (3)rsK;d ½So
d nf/ ,if;orÁE¨ (3)rsK;d wdrYk mS ypönf; ypönf; 3 ypönf;? emrfESifh Bud,m yk'fajymif;om? rSwfyg 3 ypönf;/
Edkif; ESifh zdkuf ? o&D;/
atmufygtwdik ;f jzpfonf/
ud k ;/ emrfypönf;udk;?udk;rsKd;[m/
trsK;d tpm; om"u
(u) yk'fquf orÁE¨ ESi?hf oUkdr[kw?f rSwpfyg; rsKd;vdifudef;csm?emrfyrm?½lytmvkyf?0dpämxkwf/udk;rsKd;udk;rsKd;[kwf/
(c ) 0gusquf orÁE¨ í ? aomtcg? rS ig;
ig;/ <ud ,mypönf; ig;rsKd;a&muf?tar;?udef;nTef;?Bud,maxmuf?tjiif;?0gusaemuf/
(* ) t"dymÜ ,fquforÁE¨ xdUk aMumif?h odaYk omf oH k ;/ yk'fajymif;ypönf; 3rsKd;½Sd/ emrfyk'f?em0d?Mud0d/
teuf t "d y Ü m ,f t & orÁ E ¨ (11)rsKd ; ½S d o nf / t? aom? pGmeJY nSdNyD;od/ tvkyf? pm;aom? aumif;pGm ½Sd /
,if;(11)rsK;d wGif atmufygwYkd yg0ifonf/ yk'fajymif;ypönf;
trsK;d tpm; om"u yk'fajymif;ypönf;onf Bud,mESifh emr0daooewdkYudk
- qefu Y sijf yorÁE¨ aomfvnf; ? apumrl emrftjzpfodkUvnf;aumif;? Bud,mudk emr0daooetjzpfodkU
- tcsed jf yorÁE¨ ESifhwpfjyKifeuf? pOf
- tusK;d arQmjf y orÁE¨ pdrahf omiSm? tzdYk / vnf;aumif;? Bu, d mESiehf mr0daooeudk Bu, d m0daooetjzpfoUkd
vnf;aumif; ajymif;ay;Edik o f nfyh pön;f jzpfonf/ yk'af jymif;ypön;f
toH;k jyKyo kH m"urSm atmufygtwdik ;f jzpfonf/
twdk/ / qufpyfyHkt& orÁE?¨ yk'f 0uf "dyÜm,,f rSwfvdkufy/ rl
v yk
' f ypönf; yk'af jymif;oGm;yHk
ESifh? í? xdkUaMumifh om"ujy/ vkyf (Mu, d m) + t = tvkyf (Bud,memrfyk'f)
orfAefteuf q,hfwpfrsKd;ay;/ aumif; (emr0daooe) + rI = aumif;rI (*kP&f nfjyemrfy'k )f
qefY? csdef? usdK;? aBumif;/ EdIif;EIdif;? aygif;? a½G;/ pm; (Mud,m) + aom = pm;aom (emr0daooeyk'f)
uefYowf? uefYowf? NydKif? NyD; ay;/ av;pm; (Bu, d m) + pGm=av;pm;pGm (Bud,m0daooeyk'f)
aumif; (emr0daooe) + pGm = aumif;pGm (Bu, d m0daooeyk')f /
emrf
trsK;d tpm; vdif udef;
teuf zGJUpnf;
twdkrSwf&ef/ / OD; ? rsm;? pdwf? pk emrf teufjyK\ / yif? aygif;? Bud? *kPf emrf zJGUyHkAs /
yk ? £ ? e ? 'Gd av;vdif½Sd/ {u ? A[k0kpf od .. od ... od /
6/ tcsKUd aom emrfrsm;udk trsm;jyude;f ñTe;f ypön;f ]wd}Yk ESihf wGíJ oH;k vQif ,if;emrfonf taygi;f tpkukd &nfñeT ;f azmfjyonf/ usuyf g/
OD;jrwwd k Y jyefvmNyDvm;/ tarwd
wd k Ya&mufNyDvm;/ rcdik wdfw dk Yawmha&mufaeNyD/
7/ uwåm;0dbwf ]rSm}? uH0b d wf ]ud}k ? vufcjH y0dbwf ]tm;}? taMumif;jy0dbwf ]aMumif}h ? &nfp;l csujf y0dbwf ]twGu?f zd}Yk
ponfwu Ykd kd oH½n
S t
f qH;k ½daS om emrfwEYkd iS hf wGíJ oH;k aomtcg oH½n
S tf csKUd ukd atmufjrpfxnfíh ajymavh? a&;avh ½do
S nf/
armifarmifhrSm/ a0a0htwGuf/ cifcifhud/k ukduYdk aMumifh/ eDvmhzdYk / ,Of,OfYtwGuf
8/ rlvu ]t}ygaom toD;? tcef;? twGi;f ? tjyif? t&if;? tzsm;? ta&mif ponfh emrftcsKUd ukd tjcm;emrfwpfcEk iS hf aygi;f pyfaomtcg
]t}udk jrK§ yaf vh½oSd nf/
o&ufo;D ? ½H;k cef;? tdrwf iG ;f ? wdik zf sm;? ausmif;xJ? vdar®maf &mif? ysm;&nf ( toD; + o&uf - o&ufoD; )
emrfpm; ( av;rsKd; )
- yk*¾vemrfpm; vly*k Kd¾ vaf wGu emrnftpm;oH;k wm rif;? eif? ½Si?f usKy?f ud,
k ?f wynfah wmf? wdYk
- tñTef;emrfpm; emrfy'k w f pfcpk u
D kd ñTejf ywJeh mrfpm; 'D? [dk? þ? onf? xdk? tMuif? 4if; ? ,if;
- tar;emrfpm; wpfpw kH pf&m emrfukd tar;oabm oH;k wJeh mrfpm; rnfo?l rnfonf? bm? b,f? tb,f? b,fol
- ocsFmemrfpm; qdik &f memrfut kd a&twGu^f yrmPjyNy;D oH;k wJeh mrfpm; tcsKUd ? wpfck
emrfpm;qdkif&m taxGaxGavhusifhcef;rsm;
1/ atmufyg emrfpm;toD;oD;\ emrfpm;trsKd;tpm;udk ajzyg/
tcsKdU? tb,f? xd?k uREykf ?f onf? oif;? tm;vH;k ? rnfo?l bm? eif? av;OD;? ½Si?f rnfonf? xuf0uf? ol? oif? þ? 4if;? rif;?
tMuif? bm/
2/ atmufyg emrfpm;toD;oD;\ yk*v ¾ emrfpm; trsK;d tpm;udk ajzyg/
uRerf ? ol? oif;? oif? ig? nnf;? rif;? ud, k ?f eif? usKy?f ½Si?f ud,k ?f wd?Yk ud,k af wmf? t½Sib
f &k m;? wynfah wmf/
3/ atmufyg emrfpm;toD;oD;\ ocsmF emrfpm; trsK;d tpm;udk azmfjyyg/
ajcmufc?k tenf;i,f? tm;vH;k ? oH;k csy?f xuf0uf? trsm;pk? trsm;? tcsKUd ? vH;k 0/
4/ ]ol} [laom emrfpm;udk a,musfm; ? rdef;r ? wd&pämef wdkYtpm; oHk;EdkifaMumif; om"ujyyg/
5/ ]tcsKdU ? bm ? rnfonfh ? ,if; ? tm;vHk; ? ESpfaumif ? 4if;} wdkYudk uGufvyfwGif qDavsmfatmifjznfhyg/ rnfonfh emrfpm;rsKd; ?
odrYk [kwf rnfonfh emr0daooe rsK;d tjzpf jznfo h nfukd 0duk u f iG ;f ü azmfjyyg/
(u) acgi;f aqmif jzpfcsi&f if ...................... usi0hf wfukd apmifx h ed ;f &rvJ/ ( )
( c ) uRJ ...................... cwf&m ajrpmyif rcHEikd /f ( )
( * ) ausmif;om; ...............twef;xJü Nird o f ufpmG xdik af eMuonf/ ( )
(C) ........................... onf Muifemoem;wwfonf/ ( )
( i ) .......................... um; ynm½dw S \
Ykd tqdt k rdewYf nf;/ ( )
( p ) .................................................. u 'l;&if;oD;udk rBudKufay/ ( )
(q) jrefrmEdik if w H iG f ....................... t&yfü rd;k trsm;qH;k ½Gmoenf;/ ( )
6/ emrfpm; (5) ckukd emrf0b d wfwpfcpk ED iS hf wGjJ yyg/
7/ rnfonf 0dbwfEiS w hf vJG Qif atmufyg emrfpm;wdüYk atmufjrpf xnfah vh½o Sd enf;/ om"ujyyg/
ig ? oif ? ½Sif ? eif ? ol
8/ ]wd}Yk udk ypön;f tjzpfvnf;aumif; ? emrfpm;tjzpfvnf;aumif; 0gusü oH;k jyyg/
twdrk wS /f / em0d 4 ? em0dav;/ *kPf? nTef;? oif? ar;? em0d 4 wGif.. a&wGuf? tpOf? yrmoif/ csmcsm em0d teufjrif/
yifyif..aygif;aygif;u zJGUyHk ESpfck& / em0d tqifh oHk;? ref? vGef? tomvGefqHk; /
vdk&if;oabm udk jyefvSefavhvmjcif;
1/ emrfukd txl;jyKwyhJ 'k u f kd emr0daooevdaYk c:w,f/ txl;jyKwhJ 0daooeeJY txl;jyKc&H wJh 0daoos (0daoo, vdzYk wf) wd[Yk m tNrJ
wGuJ yfNy;D aeavh½w Sd ,f/ (vdr®maom uav; ? orD; vdr®m ? b0 jrif)h
2/ *kPf&nfjyemr0daooeawG (aumif; ? vS ? nHh ? ydef ? Murf; ? yk ? cg;? eD) u 0daooejzpfaMumif; jrifomxifom½dSw,f/
xif½mS ;w,f/ ( tnTef;...? ocsFm...? tar;... awGu emrfudk txl;jyKwJhtcdkufrSmom emr0daooejzpfwmyg/ )
3/ aygi;f pyfemr0daooeqdw k m yifuo
kd abmt&jzpfwhJ em0dr[kwb f ;l / tenf;qH;k emr0daooeyk'f wpfcck &k ,f wjcm; emrf^em0d
wpfcck &k ,f zGUJ pnf;Ny;D jzpfvmwmyg/
(yg;pyfwdk ? rsufESmcsKd ? pdwfwdk ? ½kyfajzmifh? ajzmifhrwf? rdkuf½dkif;? nhhHzsif; ? us,fjyefY? 0ajymom,m? crf;em;vSy)
emr0daooetrsKdl;tpm;qdkif&m avhusifhcef;rsm;
1/ teuft"dygÜ ,tf & trsK;d tpm;cGyJ g/
tjcm;? ½Sm;yg;aom? ½dk;om;aom? av;aumif? wpfpHkwpf&m? aumif;? 'kwd,? b,f? oHk;? tvHk;pHk? rnfonfh? cg;/
2/ zGUJ pnf;wnfaqmufyt
kH & trsK;d tpm;cGyJ g/
oefY½Sif;? aumif;? csKd? Murf;? El;nhHaysmhaysmif;? ZGJaumif;? aEG;? arT;? arSmifrdkuf? 0ajym? pdrf;vef;? vdr®m? cyfodrf;?
vwfqwf? &J&ifh? usOf;aom? xl;qef;aom? ,Ofaus;odrfarGU? nHhzsif;? us,fjyefY? ao;oG,f? rsufpdrGJ? owådaMumif?
½dk;om;? &ufpuf? arSmifrnf;/
3/ rnfonfh ocsmF emr0daooeenf;/
rsm;pGmaom? tBudrf 20 ajrmuf? ESpfck? (10) ESpfajrmuf? trSwf(3)? cyfodrf;/
4/ rnfonfh emr0daooetqifüh yg0ifoenf;/
tvSqHk;? om,maom? ydkíqef;opfaom? ½Sm;yg;aom? omí Murf;wrf;aom/
emr0daooeqdkif&modrSwfzG,f&mrsm;
1/ ]t ? rI ? jcif; } [laom ypönf;rsm;quf ----- *kP&f nfjyemrf/
2/ ESpBf urd x
f yf ^ ypön;f quf ^ um&efvu
kd f ----- Bud,m0daooe/
3/ aom^onfh^rnfh em0dyk'fajymif;ypönf;wGJí ----- emrf ^ emrfpm;wdYk a½SUü xm;oH;k Edik /f
emr0daooe avhusifhcef;rsm;
1/ Nird ;f csr;f ? acsm? eD? oGuv
f uf? ajzmif?h yg;eyf? Murf; ? ½Snf toD;oD;udk t? rI? jcif; [laom ypön;f wpfcck Ek iS hf qufí *kP&f nfjyemrf
jzpfatmif zGUJ pnf;jyyg/
2/ yljyif;? aumif;? vSy? Murf; ? ½Tef;? pdrf;? jym toD;oD;udk ESpfBudrfxyfjcif;jzifhjzpfap? ]pGm? w& ? t-w? &½Gef; } ypönf;wpfckck
qufjcif;jzifhjzpfap? um&efvu kd jf cif;jzifjh zpfap Bu,
d m0daooejzpfatmif zGUJ pnf;jyyg/
3/ atmufyg emr0daooe toD;oD;udk ]aom? onf?h rnf}h ypön;f wpfcck Ek iS hf wGíJ emrf^emrfpm; wd\
Yk a½SUwiG x
f m;Ny;D 0gustoD;oD;ü
oHk;jyyg/jrifhrm;? usOf;ajrmif;? vdr®m ? ½dk;om;? ½Snfvsm;? pdrf;vef;/
4/ ]tcsKdU ? ,Ofaus; ? ESpfpif;? tm;vHk; } toD;oD;wdkY\ a½SUü qDavsmfaom emrfudk jznfhí 0gustoD;oD;ü oHk;jyyg/
5/ ]cg;? odraf rGU? Murf;wrf;? pdr;f vef;? oif;ysUH } [laom *kP&f nfjyyk'w
f u
Ykd kd 0gus toD;oD;ü (*kP&f nfjy) Bu,
d mtjzpf oH;k jyyg/
6/ ]qeftw d }f ? ]acG;bDv;l }? ]awm0uf}? ]anmifrw
k q
f w
d }f toD;oD;wdüYk rnfonfu emr0daooe? rnfonfu 0daoos jzpfaMumif;
cGjJ cm;jyyg/
7/ ]toGuv
f ufq;kH ? tvSq;kH ? ti,fq;kH }wdu
Yk kd emrftjzpfvnf;aumif;? emr0daooetjzpfvnf;aumif; 0gustoD;oD;wGif oH;k jyyg/
8/ ]ESpcf ?k tenf;i,f? bm? þ}toD;oD;udk emr0daooetjzpf vnf;aumif;? emrfpm;tjzpf vnf;aumif; 0gusü oH;k jyyg/
9/ atmufyg yk'ftoD;oD;udk emr0daooetjzpf vnf;aumif;? Bud,m0daooetjzpf vnf;aumif; 0gusü oHk;jyyg/
tb,frQavmuf ? rnfrQ ? b,favmu
Bud,m0daooe
trsKd ;tpm; tqifh
teuft"dyÜm,ft& zJGUpnf;wnfaqmufyHkt& - omreftqifh
-tcsdefjyBud,m0daooe (tcsed u f mvudjk yjcif;jzifh Bu,
d mudk txl;jyKw,f) - ESpBf urd x f yf........ aumif;pGm
-trlt&mjyBu, d m0daooe (aqmif½u G yf kH trlt&mudk jyjcif;jzifh ....... ) - ypön;f quf......... - omvGeftqifh
-tajctaejyBu, d m0daooe (tajctaeudk jyjcif;jzifh .......... ) - um&efvu kd .f ....... ydkíaumif;pGm
-yrmPjyBud,m0daooe (rnfí rnfrQ yrmPudk ................ ) - tomvGeq f ;kH tqifh
-tar;Bu, d m0daooe (ar;jref;jcif;jzifh Bu, d mudk txl;jyKw,f ) rSwcf suf/ /aygif;pyfBud,m0daoe taumif;qH;k
twdrk wS /f / Bud,m0d..? Bud,m0d/ csdef? rl? ajc? rm? ar; ygbd/ five! xyfqufvdkuf? xyf quf vdkuf? ESpfBudrf? ypönf;? um&ef vdkuf /
(cPcsi;f ? ½kww
f &uf? rjywf) (w½dw
k ao?,k,,
k ,) ({uef?pifppf?onf;xefpmG ) (vH;k 0? rsm;rsm;? tqrwef) (b,favmuf? rnfuo
hJ )Ykd
ESpBf urd x
f yf = Bud ^ em0dudk ESpfBudrfxyf (cifcifrifrif? oGm;oGm;vmvm ^ jrefjref? crf;crf;em;em; )
ypönf;quf = pGm^ w^ t-w^ csn-f csn^f vdu k -f vduk .f .... ( av;pm;pGm? w0kef;0kef;? ? tvS? tavmwBuD; )
um&efvdkuf = Bud ^ em0d udk um&efwv l u kd f ( &-2vH;k ? w-2vH;k )...( pD..&&D? wG&J ½G?J ,dik w f ikd w
f ikd ^f jzLwlw?l at;aw;aw; )
( tdk;-um&ef ) .... ( rdk;wdk;rwfwyf? udk;½dk;um;&m;? udk;vdk;uefYvefY )
ud,m0daooe(trsKd;tpm;ESifhtqifh) avhusifhcef;rsm;
1/ teuft"dymÜ ,ft& rnfonfBh u, d m0daooejzpfoenf;/
,Ofaus;pGm? jyif;xefpmG ? rsm;pGm? tb,frQ? cP? cyfwnfwnf? ,dik w f ikd w
f ikd ?f wnDwñGw?f ,k,, k ,? aemufaemif? uacsmu f cRw?f
tpOf? rnfrQ? oyfoyf&yf&yf? tuke?f trSe?f w&Murf;? yrmrcef?Y wdwu d sus/
2/ zGUJ pnf;wnfaqmufyt kH & trsK;d tpm;azmfjyyg/
cifcifrifrif? qifqifjcifjcif? w½dak o? tvS? w'ke;f 'ke;f ? wa½GUa½GU? ,k,, k ,? vSypGm? tNy;D ? w&Murf;? vSvyS y? yd;k pd;k yufpuf?
trSe?f ,dik w
f ikd w
f ikd ?f r0w0? wufvu kd qf if;vdu
k ?f A&ysp?f ylvu kd af t;vdu k ?f 0ifcsnx f u G cf sn?f wG&J ½G?J rd;k wd;k rwfwyf? usKUH &½HUk /
3/ ]omícifrifpmG ? taysm½f iT q
f ;kH ? nDnmpGm} toD;oD;onf rnfonfUBu,
d m0daooetqifüh yg0ifoenf;/
4/ ( c ) zJUG pnf;wnfaqmufyt kH & rnfonfh Bu, d mtrsKd ;tpm; 6/ ( c ) ]wd}Yk udk ypön;f taejzihv f nf;aumif; ? emrfpm;taejzifh
jzpfoenf;/ vnff;aumif; oHk;EdkifaMumif; om"u0gus (2) ckjyyg/ rnfonfh
nSy?f pufcsKy?f ajzmif(h onf)? vsijf ref(onf)? cke?f a&ul;? ypönf;? rnfonfh emrfpm; trddsK;tpm;tjzpf oHk;onfudkvnf;
ajzmifw
h ef;? jref? aq;jc,f? udu k pf m;? tdyaf ysmf 0du
k u
f iG ;f jzifh azmfjyyg/
4/ ( c ) nSyf - yifudkBud,m 6/ ( c ) (1) wd k Y u rif;udk pdwfrqdk;ygbl;/ (ajymolemrfpm; )
vsifjref - aygif;pyfBud,m (2) ig wd k Y vnf; a&mufz;l ygw,f/(ude;f ñTe;f ypön;f )
ajzmifh - *kP&f nfjyBu, d m
ckef - yifudkBud,m 6/ ( * ) tcsdKUaom0dbwfwdkYESifh wJGvQif atmufygemrfpm;
5/ (u) teuf t "d y Ü m ,f t & rnf o nh f Bud , m0d a ooe wdüYk atmufjrpf xnfah vh ½So d nfukd om"ujyyg/
jzpfoenf;/ ½Sif ? eif ? ol? ig
,k,, k ,? vH;k 0? b,favmuf? tpOf? z½dzk &J? tvsit f jref 6/ ( * ) emrfpm; 0dbwf atmufjrpfxnfyh kH
5/ (u) vHk;0 - yrmPjyBu, d m0daooe ig + rSm igh rSm
b,favmuf - tar;Bu, d m0daooe eif + aMumifh eifh aMumifh
tpOf - tcsdefjyBud,m0daooe ol + twGuf olU twGuf
tvsit f jref - trlt&mjyBu, d m0daooe
7/ ( c ) tcsKd aom emrfrsm;udk rnfonfhypönf;ESifh wGíJ oH;k vQif 8/ ( c )emrfy'k af jymif;ypön;f wpfcck Ek iS q hf ufí *kP&f nfjyemrfzUGJ
,if;emrfonf taygi;f tpkukd &nfñeT ;f azmfjyoenf;/ om"u0gus jyyg/
ESpcf k jyyg/ Nird ;f csr;f ? acsm? eD? oGuv
f uf? ajzmif?h yg;eyf? ½Sn?f Murf;/
7/ ( c ) tcsKd Uaomemrfrsm;udk trsm;jyude;f ñTe;f ypön;f ]wdUk }ESihf 8/ ( c )
wJíG oH;k vQif ,if;emrfonf tygi;f tpkukd &nfñeT ;f azmfjyygonf/ ay;xm;onfhyk'f emrfy'k af jymif;ypön;f *kP&f nfjyemrf
om"u / / ( 1 ) tarwdUk jyefvmNy/D Nird ;f csr;f + jcif; = Nird ;f csr;f jcif;
( 2 ) rcdik fwYkd a&mufNyvD m;/ acsm + t = tacsm
yg;eyf + rI = yg;eyfrI
7/ ( * ) ] txl ; ? taES ; ? tvk y f ? tjyef ? tEk . .}wd k Y u d k
emr0daooetjzppf 0gustoD;oD;wGif oH;k jyyg/ 8/ ( * ) toGufvufqHk;? ti,fqHk;? tvSqHk;? tawmfqHk;?
7/ ( * ) txl; / / raeYu txl;tpnf;ta0; jyKvyk cf o hJ nf/ tcsKq Yk kd emrftjzpf 0gustoD;oD;ü oHk;jyyg/
d ;kH wdu
taES; / / taES;,mOf ig;pD; *dwx f ;kd xm;onf/ 8/ ( * ) toGuv f ufq;kH
tvkyf / / OD;bawmh tvky½f rkH mS wm0efusaew,f/ twef ; acgif ; aqmif c ef Y & ef toG u f v uf q H k ; ud k
a½G;vdu
k o f nf/
7/ (C) atmufyg 0dwpfcck Ek iS hf wJjG cif;jzifh oH½n S t
f qH;k ½Sad om ti,fq;kH
emrfwiG f atmufjrpfxnfah vh½ydS u
kH kd om"ujyyg/ tdrw f iG f ti,fq;kH rSm O0J jzpf\/
udk? tm;? aMumifh? twGuf? zdkY
7/ (C) 8/ (C) toGufvufqHk;? ti,fqHk;? tvSqHk;? tawmfqHk;?
oH½nS tf qH;k ½Sad omemrf 0dbwf atmufjrpfxnfyh kH tvdrm® qH;k wdu Yk kd emr0daooetjzpf 0gustoD;oD;wGif oH;k jyyg/
armifarmif + udk armifarmifu h kd 8/ (C) ti,fq;kH
cifcif + tm; cifcifhtm; ti,fq;kH orD;udk tvdv k u
kd Mf uonf/
arar + twGuf ararhtwGuf tvdrm¨ qH;k
tvdrm¨ qH;k orD;av;rSm rdacsmjzpfonf/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm; P35
8/ ( i ) emr0daooewdu Yk kd yk'af jymif;ypön;f wpfcck Ek iS q
hf ufí emrf 9/ (u) ajrmS ufx;kd yifah umf? ar;xl;ac:ajym? ckeaf yguaf jy;vTm;?
odrYk [kwf emrfpm;wpfcck \ k a½Sw Y iG f xm;oH;k jyyg/ a&qH;k a&zsm;wduYk kd 0gustoD;oD;wGif Bu, d m0daoetjzpf oH;k jyyg/
jrifrh m;? usO;f ajrmif;? vdrm® ? ½d;k om;? ½Snv f sm;? pdr;f vef; 9/ (u) ajrmS ufx;kd yifah umf
8/ ( i ) jrifrh m; tcsi;f rsm;aeolwUkd ukd ajrmS ufx;kd yifah umf rvkyo
f ifah y/
- jrifrh m;onfah wmif ar;xl;ac:ajym
usO;f ajrmif; pum;rsm;Ny;D olEpS Of ;D rSm ar;xl;ac:ajym rvkyaf wmhyg/
- usO;f ajrmif;aomvrf; a&qHk;a&zsm;
vdrm® pHkaxmufonf xdktrSKudk a&qHk;a&zsm; pHkprf;av
- vdrm® rnfh uav; ownf;/
8? ( p ) yk'af jymif;ypön;f wpfcck Ek iS hf wGq J ufvQif Bud,mtcsKdUudk 9/ ( c ) trd? tjrifh? tvGwf? txll;? ta&muf? tvS? t&
emr0daooetjzpf oHk;EdkifaMumif; om"uoHk;ckjyyg/ Bu0d t
d jzpfo;kH jyyg/
8/ ( p ) Bu, d mtcsKd U yk'af jymif;yHk 9/ ( c ) trd / /abmvHk;udk *dk;orm;u trd zrf;vdu k \f /
emr0daooetjzpfo;kH yHk tvGwf / / &NyD;onfhpmmudk tvGwf tHEikd &f rnf/
(1) pm; pm;onfh pm;onfh tpm txl; / / udk&D;,m; bmomudk txl; avhvm\/
(2) oGm; oGm;aom oGm;aom c&D; tvS / / jcif;orm;wdYk NyKd iyf rGJ prD tvS cwfMu\/
(3) ae aernfh aernfh t&yf ta&muf/ / paeaeYrSm ta&mufvmyg/
t& / / yxra½Tzvm;qkukd t& ,lcJhyg/
8/ (q) atmufyg ( ocsmF ^tar;^tnTe;f .. )yk'f toD;oD;udk tjrif/h / avhusiahf v,mOftzJUG onf tjrifh yso H ef;
emrfpm; tjzpf0guswiG f toD;oD;wGif oH;k jyyg/ Mu\/
oH;k xnf ? tcsKd U? tenf;i,f? b,f? bm? ,if;? þ?...
8/ (q) oH;k xnf / / ykq;kd ig;xnf teuf oH;k xnfukd ,lvmyg/
tenf;i,f/ / pkaqmif;aiGxJrS tenf;i,fudkom 9/ ( * ) atmufyg yk'w f u Ykd kd ESpBf urd x
f yfjcif;? ypön;f qufjcif;?
xkw, f yl g/ um&ef v d k u f j cif ; wpf e nf ; enf ; jzif h Bud , m0d a ooe
b,f / / toif b,f u vmovJ/ jzpfatmifzJGUpnf;jyyg/
,if; / / ,if; um; ynm½SdwdkY pum;wnf;/ yljyif;? ½Te;f ? pdr;f ? pD? acsmif; ? vSy? 0g? cifrif
9/ ( * ) yk'f&if; zJGUpnf;onfhenf;
8/ ( Z ) txuf ar;cGe;f yg yk'f toD;oD;udk emr0daooetjzpf yljyif; - tylwjyif; ( ypönf;quf )
oH;k jyyg/ pdr;f - pdrf;wdr;f wdr;f ( um&efvu kd f )
8/ ( Z ) tcsKd U / / vltcsKd Uu trSew f &m;udk &ifrqdik vf Mkd uay/ vSy - vSvSyy ( ESpBf urd x
f yf )
bm / /olwb Ykd mtaMumif;aMumifh pGepYf m;Muoenf;/
þ/ / þ wdik ;f jynf tvGef Nird ;f csr;f om,m\/ 9/ (C) Bud0dtjzpf 0gustoD;oD;wGif oHk;jyyg/
8/ ( ps ) rnfrQ ? b,favmuf? tenf;i, i,f? tb,frQ? wdu Yk kd awmif p Of a &r&? usD ; uef ; awmif ; arS m uf ?
0gustoD;oD;wGif emr0daooe odrYk [kwf Bu, d m0daooetjzpf ajcarG ; rD ; ravmif vuf a rG ; rD ; ravmif ? cG u f x d k ; cG u f v ef /
oHk;jyyg/ rnfonfh yk'ftjzpf oHk;onfudkvnf; 0dkufuGif;jzifh jyyg/ ca&aphwiG ;f us? qifuef;awmwd;k
8? ( ps ) b,favmuf 9/ (C) - awmifpOfa&r&
pmud k b,f a vmuf usuf x m;ovJ [ if / t½l;ronf pum;udk awmifpOfa&r& ajymavh ½So d nf/
(Bu, d m0daooe) - us;D uef;awmif;arSmuf
tenf;i,f olcdk;rSm vSnfhuif;&efaMumifh usD;uef;awmif;arSmuf
ausmuftaMumif; tenf;i,f odu toufarG;Edik \f / jzpfae\/
(Bu0d ad ooe) - ynmrJhvQif qifuef;awmwdk; jzpfwwf\/
- oli,fcsi;f taMumif;udk ca&aphwiG ;f us odygonf/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
36Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
9/ ( i ) arsmufu? rkq;kd xdik ?f ud, k af wGY ....Bud 0d tjzpfo;kH jyyg/ 10/ (u) jzpfonf [laom Mu, d mjzifh zJUG aom0gusü wpfcgwpf&H
9/ ( i ) arsmufu/ / Zmwfrif;om;u arsmufu u jyonf/ wG if ,if
; Bu ,
d mud k jr K
S yí
f oH ;
k Ed
i
k faMumif; om"u0gus oHk;ckjyyg/
rkq;kd xdik /f / OD;wGwyf o D nf rkq;kd xdik f xdik u
f m orifukd 10/ (u) (1) ,if;um; yk*HNrdKUa[mif; ( ) wnf;/
acsmif;\/ (2) þonfum; vlYobm0yif ( ) wnf;/
ud, k af wGU/ / cg;ydkufEdSkufjcif;udk udk,fawGU cH&zl; (3) 4if; yk*¾dKvfonf ausmif;tkyfBuD; ( ) yif/
ygovm;/
9/ ( p ) ]]ceJ}}}ypön;f qufí Bu0d t d jzpf 0gustoD;oD;wGio f ;kH yg/ 10/ ( c)Bu, d mtjzpf oH;k aom emr0daooeESpcf \k Mum;ü vnf;?
at;? vuf? Akef;? a0g ? 'dkif;? jAef;? yl? 0kef; NrJ? om ponfh ypön;f wpfcck u k x kd m;í Bu, d mtjzpf oH;k jyyg/
9/ ( p ) at;/ / aqmif;n ajrmufjyefav ta0Sw Y iG f at;ceJ 10/ ( c )(1) oD&donf ,Ofonfomru vSvnf;vS onf/
cHpm;&\/ (2) &ufMumonfw h ikd f bk&myef;rSm vef;Nrv J ef; aeygonf/
vuf/ / vufceJ vif;Ny;D aemuf rd;k csKe;f oHMum;&onf/ (3) rvS o nf acsm omacs mNy;
D oabm raumif;acs/
'dkif;/ / wmvTwfaoewfoH 'dik ;f ceJ xGuaf y:vm\/
10/ ( *)vkyif ef;wpfcNk y;D wpfck aqmif½u G af Mumif; azmfjyvdo k nft h cg
9/ (q) atmufyg Bu, d mwku Yd kd rd-&m [laom ypön;f aygi;f pyfí Bud,mESpfckudk wJGí oHk;avh½SdyHkudk om"u 0gus 3 ck jyyg/
Bud 0d tjzpf oHk;jyyg/ 10/ ( * )(1) udkudk<um;u bD½dkxJrS qkwHqdyfudk xkwjf y onf/
awG; ? ai; ? xif ? ajym ? Mum; ? oGm; (2) bkwt f ;D onf aMumiftrd x f u J rkeu Yf kd ,lpm; onf/
9/ (q) awG; (3) pkpo k nf oli,fcsi;f rsm;tm; tDauGU 0,fauR;onf/
zGm;zGm;onf awG;rdawG;&m awG;aewwfonf/
ai; 10/ (C) trsm;jyBud,mudef;ñTef;ypönf;wdkYudk 0gusü oHk;jyyg/
pmoifcsed üf ai;rdai;&m ai;aejcif; rjyKoihyf g/ 10/ (C) Mu / / rif;'ifww Ykd pfou kd f pkaygi;f pmusuaf e
xif Muonf/
t½l;ronf xifrx d if&m ajymaeav\/ ukef / / arZifwdkYtzJGU pm& ukef NyD/
Muukef / / q&mwdkY 0rf;ajrmuf Muukef \/
9/ ( Z ) atmufyg yk'w f u Ykd kd Bu0d t d jzpf 0gustoD;oD;wGif oH;k jyyg/
tanmif;ajy ? vufawGU? r,Hw k ,Hk ? rEdik w f Edik f ? armharmh? xdik x
f ikd f
(w½dw
k ao? tenf;i,f? rxdwxd? jyif;xefpmG ? cP? tvGe?f ..) 10/ (i) Bu, d mtcsi;f csi;f aygi;f pyf&mü Bu, d mESpcf rk u aygi;f Edik yf ukH kd
om"u0gus oH;k ckjyyg/
9/ ( Z ) vufawGU
uvdk&if;udk vufawGU xkwaf zmfaeMuonf/ 10/ ( i ) (1) tcrf;tem;odkY <ua&muf tm;ay; csD;jrSifhMuonf /
r,Hw k ,Hk (2) uav;rsm; ajy; vTm; upm; aeMuonf /
olUpum;udk trsm;u r,Yw kH ,Hk jzpfaeMuonf/ (3) {nfo
h nfukd um;*dwo f Ykd oGm;a&muf ydaYk qmif EIwq f uf
xdik x f ikd f Muonf/
vrf;xdyt k cf ükH xdik x
f w f ikd f raeygEiS /hf
10/ ( p ) atmufyg Bud,mwdkYudk Bud,maxmufypönf;tjzpf
9/ ( ps ) tomvGefqHk;tqifhudk azmfjyaom yk'fwdkYudk Bud,m oH;k jyyg/
0daooetjzpf oHk;EdkifaMumif; om"u 0gus oHk;ck jyyg/ wwf ? xm;? ypf? vm? oGm;..( ae?jyef?Munf?h ½Sm?aysm)f
9/ ( ps ) (1) tjrefq;kH 10/ ( p ) wwf / / udkudkonf pnf;urf; rysuw f wfyg/
vlemudk aq;½HkodkU tjrefq;kH ydUk ygav/ xm; / / olonf cufqpfrsm;udk ESpfpuwnf;
(2) tvSq;kH uusuf xm;\/
pkpkrSm tvSLaeYu tvSq;kH jzpfae\/ vm / / rl,ma&? ocsFm wGufvmcJhaemf/
(3) taumif;qH;k
jyKorQwidk ;f taumif;qH;k jzpfygap/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
13/ (u) ... rnfonfh emrfypön;f jzpfoenf;/
P37
0dbwf ? orÁE¨ ? ypönf; qdkif&m
em;vnfrSKqdkif&m ( av; rSwfwefavhusifhcef;rsm; ) uJhodkY? zdk? a,muf? cefY? [,f? rsm;? wnf;[laom? wum?
11/ (u) rnfonfh emrf0b d wf jzpfoenf;/ pvHk;? yg ...
u? wdik w f ikd ?f jzif?h rSm? ESihf ? odYk 13/ (u) uJhodkY - Oyrmypön;f
(ud?k aMumif?h EiS thf wl?widk af tmif?twGu?f ywfv;kH ?tzd?Yk \?tm;?x?d txd...) zdk - vdifnTef;ypönf;
11/ (u) u - uwåm;0dbwf cefY - ocsFmypönf;
wdik w f ikd f - tcsdefqufwdkufjy0dbwf rs m ; - emrfaxmufypön;f
jzihf - toH;k cHjy0dbwf ozG , f - Oyrmypön;f
rSm - ae&mjy0dbwf avmuf - Oyrmypön;f ^ocsmF ypön;f
cGe;f - rsKd ;jyypön;f
11/ ( c ) atmufygwdkYonf rnfonfh umvjyBud,m0dbwf OD;^xD;^r^a':^om;^ol - vdin f eT ;f ypön;f
jzpfoenf;/ wdik ;f - 0dpämypön;f .
\? jy?D tH?h vwåUH ? onf? rnf? vdrrhf nf ck^vH;k ^acsmif; - rsdK;jyypönf;
11/ ( c ) \ - twdwfumvjyBud,m0dbwf
NyD - ypöKyÜefumvjyBud,m0dbwf 13/ ( c )rnfonfh Bud,mypönf; jzpfoenf;/
tHh - tem*wfumvjyBu, d m0dbwf enf;? r ? rd? aygah v? ukef (wk;H ? r ? r-bl; ? awmh?
rnf - tem*wfumvjyBu, d m0dbwf oif?h wwf? zl;? &uf? Muuke?f rsm;? ESihf ?½Si?f aemf? rd? uG,?f av?
11/ ( * ) rnfonfh trdsK;tpm;jyBu, d m0dbwf jzpfoenf;/ aygh? cJh? avm? vm;? Mu..)
ap? pd?Yk yg&ap? avmh? ygap? &atmif 13/ ( c )enf; - tar;ypön;f
r - tjiif;jyypön;f
11/ ( * ) ap - trdeUf cs0b d wf rd - Bu, d maxmufypön;f
pdkY - nSEd iId ;f 0dbwf ukef - udef;nTef;ypönf;
avmh - apckid ;f 0dbwf
yg&ap - qE´ñTef0dbwf 13/ ( * )rnfonfh yk'fajymif;ypönf; jzpfoenf;/
t ? zG,f ? pGm ? w-w ( p&m? &ef? aom? rnfh ? csnf-
csn?f w&? onf?h rI? jcif;? t-t )
12/ (u) qufpyfyt kH & rnfonfh orÁE¨ jzpfoenf;/ 13/ ( * )p&m - emrfy'k af jymif;ypön;f
ESihf ? í? xdaYk Mumif?h ouJo h Ykd aom - emr0daooeyk'af jymif;ypön;f
(xdjYkyif?vsu?f o&Ykd mwGi?f orYkd [kw?f rw S pfyg;?vQi?f EiS w
hf pfjyKid ef uf?xt
kd cg..) zG,f - emrfy'k af jymif;ypön;f
12/ (u) ESihf - yk'fquforÁE¨ pGm - Bu, d m0daooeyk'af jymif;ypön;f
í - 0gusquforÁE¨
xdaYk Mumifh - t"dymÜ ,fquforÁE¨
ouJo h Ykd - 0gusquforÁE¨
wwfuRrf;rIqdkif&m ( 6 rSwfwef avhusifhcef;rsm; )
12/ ( c ) teuft"dymÜ ,ft& rnfonfo h rÁE¨ jzpfoenf;/
zd k Y ? u? rS ? vQ i f ? &if ; ? í (..ojzif h ?aomf v nf ; ? 14/ (u) 0guswGif qDavsmaf tmif jznfíh rnfonfh
ESiw
hf pfNyikd ef uf? odrYk [kw?f um? wdik ;f ? ESi?hf xuf?atmif) emrf0b
d wftjzpf jznfo h nfukd 0du k uf iG ;f ü azmfjyyg/
12/ ( c ) zdkY - tusKd ;arQmjf yorÁE¨ wkid af tmif? ESi?hf wGif ? odYk
rS - uefo Y wfcsujf yorÁE¨ (1) armifcspñ f o kd nf n(11)em&D ............. pmzwfavh ½So d nf /
( )
wdik ;f - tcsed jf yorÁE¨ (2) olwYkd n(10)em&Dü tdrf ............ jyefa&mufMuonf /
um - wpfcNk y;D wpfcjk yorÁE¨ ( )
(3) &xm;onf yJc;l blwm ................ acwå &yfonf /( )
odk;uav.. ykygÜ ;ewfawmif? tacgijf rifzh sm;? pHak wmjym;ü? eH½Y mS ;BuKd iv f iG ?hf cgwefyiG o
hf nf? a½TEiS ,
hf ;kd rSm; yef;pHum;/
odk;uav... pHum;yGiEhf iS ?hf EdiI ;f wifEh ;kd onf? &JrsK;d orD;? armifBu;D ESr? nufvjS ympif? r,fo h nfyifonf? c&D;om;/
odk;uav... NrdwfvGwfpkvnf;? ti,fwnf;u? uRrf;0ifMuonf? arG;zwl&if;? rsKd;onfrif;ESifh? cspfjcif;pk½Hk;?
oufxufq;kH onf
ESvHk; rjcm; apmifw h &m;/
aqGrrd if;... rsuo f w
k ef pD if? &xnf;zsiEf iS ?hf usKid ;f pifjr0g? rwfBu;D vsmud?k r,fom BuKd urf ?d wkr½d/S /
vuFm ^ tcsif;i,f trnfroda½S;pmqdk
ar;cG e f ; wd k
ar;cGef;oabmESifh tajzay;yHk / / oufqdkif&moifcef;pmeJY oifcef;pm&JU rdwfqufed'gef; awGxJu odrSwfp&mawGukd ar;wmyg/
tajzay;wJhtcg vk&d if;udk wk½d iS ;f ajz&rSmyg/ ar;cGe;f u]]zd;k olawmfO;D rif;\ Zmwdukd ajzyg /}}vdUk ar;&if tajzudk vd&k if;yJ]]rdwv
D¬ mNrKd UteD;
a&a0½Gm jzpfygonf/}}vdkU 0guswdk oHk;NyD;ajz&if vHkavmufygNyD usufrSwfwJh ae&m rSmawm h]]ukef;abmifacwfpmqdk
zd;k olawmfO;D rif;\ ZmwdrmS rdw¬DvmNrdKUteD; a&a0½Gm}}qdkwJhoabmrsKd; rSwfxm;&ygr,f/
*½kjyK&rSmu ay;xm;? ar;xm;wJh ar;cGe;f &JU b,feyH gwfukd ajzw,fqwkd m uJuG jGJ ym;jym; jzpfatmif eHygwfwyfzYkd yg/ eHygwfwyf rSm;&if
trSeuf kd ajzxm;vnf; tar;ESihf tajz uGvJ aJG eygvdrhf r,f/ olYae&meSihf ol ajzwm a&&m aocsmzdYk owdjyK avhusifhoGm;&ygr,f/
erlemar;cGef;ESifh tajz
3/ ( u ) atmufygwdkYrS wpfckudk ajzyg/
(1) ]ESv;kH rjcm;}onf rnfonfh t"dymÜ ,f&oenf;/
(2) OD;ykn\ omraPbGJUudk azmfjyyg/
tajz- twdkrSwfenf;
3/ ( u ) (2) ½Sifyknmbd"Z jzpfygonf/ ( a½TEiS hf vuFm yk*rH mS 0ef? aoOfvnf AE¨ usrf;om&
OD;wif? yef;yJarmifwifw h ,f\ ESryif )
'Doifcef;pmrSm ar;wwfwmawGu
( 1 ) ]ewfawmif][lonf rnfonft h "dymÜ ,f&oenf;/
( 2 ) ]ESvHk;rjcm;}[lonf rnfodkY qdkvdkoenf;/
( 3 ) uAsmAE¨om&usrf;udk rnfol jyKpkoenf;/
( 4 ) yef;yJarmifwifwh ,f\ ESri,f taMumif; a&;zJUG onfu h Asm[k rnfoul qdx
k m;oenf;/
( 5 ) ykymÜ ;awmifukd a½TawmifBu;D [k tb,haf Mumifh xifrw S &f oenf;/
( 6 ) ykyÜm;u pHum;0gyef;udk cl;í yk*Heef;awmfodkY aeYpOf qufo&ol\ trnfudk azmfjyyg/ (2011- &efukef )
aqG;aEG; a0zefp&m atmufyg tcsufawGudk avhvmyg/
1/ ,d;k rSm;? pHak wmjym;? eH½Y mS ;? r,fo h nfyif? rsK;d onfrif;? Nrw d vf w
G ?f pkvnf? &xnf;? rsuo f w
k ef pD if wd\
Yk t"dymÜ ,f/
2/ ]a½TEiS , hf ;kd rSm; yef;pHum;} onf uAsmyg ykymÜ ;olav;udk wifpm; zGUJ qx kd m;onfh uAsmpmom;jzpfonf[k qdx k u
kd yf /kH
3/ uAsmwpfy'kd cf si;f pD\ qdkvdk&if;/
4/ atmufyg pum;vH;k wdo Yk nf MoZ*kPaf jrmufy/kH
eH½Y mS ;BuKd iv f iG ?hf nufvjS ympif? rsuo
f wk ef pD if? usKid ;f pifjr0g? &JrsK;d orD;
5/ rde;f rysKad v;\ b0ZmwfaMumif; ajymjy[ef/
6/ rde;f rysKad v;\ pdwx f m;/
7/ rde;f rysKad v;onf rdr\ d b0Zmwfvrf;udk rif;r[m*D&d ewfrif;tm; rnfow Ykd ikd w
f nf avQmufxm;[ef/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
42Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
uAsmhteuf wdkYudk ykyÜg;a'o\ udk;uG,f&m rif;r[m*D&dewfrif;BuD;xH
ykygÜ ;ewfawmifonf ewfwaYkd ysmpf &H mawmif/ jrifrh m; ]od;k uav} (od;k udak v)[k tpcsw D ikd w
f nf onfuakd wGU&ygonf/
acgio f D vSonfh pHNk rKd iaf wm½d/S tcg&moDEiS t hf nD pHum;0gyef;wdYk
qufvufí uAsmwGif -
arT;ysUH BuKd iv
f iId pf mG zl;yGiNhf rJ ajr/
]ykygÜ ;ewfawmif ...tacgijf rifzh sm;
a½Ttqif;uJhodkY0g0if;vSyaom pHum;0gyef;uav; pHak wmjym;ü? eH½Y mS ;BuKd iv f iG hf
rsm;onf pHrk ufEpS o f ufz, G yf if/ xdkYtwl rdef;rysKdav;rSmvnf;
cgwefyiG o hf nf? a½TEiS , hf ;kd rSm; yef;pHum;}
pHum;0gyef;yGifhav;ESifh EdIif;avmufonf/ wifhw,fvSyonf/
tom;ta&pifMu,f nufanmonf/ &J&ifah om trsK;d tEG,rf S [kqu kd m awmifyyk gÜ ;ESihf yef;pHum;0g vdu k zf ufpmG jrifawGUEikd yf u
kH kd
orD;ysKd jzpfonf/ rdbarmifbmG ; tpfuBkd u;D wd\ Yk oGeo f ifru I kd azmfñTef;wdkifwnfxm;onf/ rdrdaexdkif&m t&yfXmaeudk
cH,íl vdrm® ,Ofaus;olav; jzpfonf/ r,fch spo f rl mS c&D;vrf; wefz;kd xm;olav;[k jzpfaMumif; tuJjzwfEikd yf gonf/
ta0;wpfae&modYk (wm0efjzif)h a&muf½aSd eonf/ wpfqufwnf;rSmyif -
r,fEiS ahf rmifwo Ykd nf r,fav; i,fpOft½G,(f Nrw d vf wG f ]pHum;yGiEhf iS hf EdiI ;f wifEh ;kd onf
qHx;kH ? pkvnf;qHx;kH xH;k wwfcgpt½G,)f uwnf;u oHa,mZOf &JrsK;d orD; armifBu;D ESr? nufvjS ympif
½dcS MhJ uonf/ cspu f Rr;f 0ifcMhJ uonf/ cspo f al rmifukd zcifozG,f r,fo h nfyifonf c&D;om;/}
tm;xm;onf/ cifyeG ;f tjzpf &nfrw S x
f m;Ny;D cspo f nf/ arwåmukef [kqjkd yefonf/ jrwfE;kd xdu k af om pHum;0gyef;av;rsm;\ tvSEiS hf
yHt k yfxm;onf/ oufq;kH wdik f opömapmifhoo d mG ;rnfh arwåmrsK;d ,SOu f m rdr\ d tvSukd wifpm;xm;onf/ usuo f a&wifw h ,frI
xm;½dyS gonf/ ESv;kH om;csi;f uGjJ ym;jcm;em;rI r½daS om arwåmjzpf aumif ; jcif ; vu© P mwd k Y u d k v nf ; arT ; Bud K i f a om yef ; &eH Y E S i f h
ygawmhonf/ cdkif;EdIif;vdkaMumif; awGU&ygonf/ 0if;0gpdkjynfaom? nufanm
cspo f cl ifyeG ;f onf rif;rIxrf;wpfO;D jzpfonf/ a½Tcg;pnf; El;nHph ifMu,faom tom;ta&jzifh cspcf ifEpS o f ufz, G f jzpfaMumif;
rsuEf mS okwyf 0gukd qifjref;cGi&hf ol jzpfonf/ teHBu;d ydwaf csm odjrif&ygonf/ &J&ifhaom trsKd;tEG,f0if orD;aumif;jzpfol?
txnfEiS hf chHnm; zGUH xmG ; BuUH cikd o f nf/ bk&if;rif;jrwf\ ,HMk unf rdbarmifzmG ;wd\ Yk tkyx f ed ;f apmifah ½SmufrjI zifh vdrm® ,Ofaus;ol?
udk;pm;jcif;udkvnf; cH,l&ol jzpfonf/ trwfBuD; &mxl; ud, k u f siw hf &m; jrifjh rwfol jzpfaMumif;vnf; jrifawGUvm&onf/
ceft Y yf&efyif vsmxm;cH&Ny;D jzpfygonf/ þodaYk om cspo f al rmif
tay: ud;k pm;,HMk unf cspjf rwfE;kd &aom rdr\ d arwåmBu;D rm;yHu k kd xdjYk yif -
wkEiId ;f jyzG,&f myif r½Syd gawmhacs/ ] r,fhonfyifonf c&D;om;/}
[k qdkxm;&m c&D;oGm;cspfolarmiftay: xm;½dSaom ol\
arwåmw&m;udk pHum;0gajrt½Sifrif;r[m*D&dewfrif;BuD;xH
oufaoxm;vd[ k ef ½Sad Mumif; cefrY eS ;f &ygonf/
ar;cGef;½Snf ajzqkdyHk avhvmcsuf
ar; - (..........) udk xkwEf w k f wifjyyg/ olw\ Ykd arwåmZmwfvrf;udv k nf; -
a½TEiS , hf ;kd rSm;yef;pHum;uAsmyg rde;f rysKad v;\ av;pm;zG,f ]Nrw d v f wG pf v k nf;
0kP, f zl , G u f ,kd u f siw hf &m;? arwåmw&m; ti,fwnf;u? uRr;f 0ifMuonf
arG;z wl&if;? rsK;d onfrif;ESihf
]a½TEiS ,
hf ;kd rSm; yef;pHum;}onf yk*aH cwfuAsm wpfy'k f
cspjf cif;pk½;kH ? oufxufq;kH onf
jzpfygonf/ aoOfvnfaMumifrif;vufxufwGif ay:ayguf
ESvHk; rjcm;? apmifhw&m;/}
cJo
h nf[v k nf; tqdk ½do S nf/ uAsmwGif yk*aH cwf ykymÜ ;a'o½Sd
[kwifjyxm;&m olwEYkd pS Of ;D rSm i,fpOfuwnf;uyif cspu f Rr;f 0if
rdef;rysKdav;wpfOD;\ udk,fusifhw&m;? arwåmopömw&m;wdkYudk
cifrifum ESpzf ufrb d wdu Yk vnf; pdwo f abm wlrQMuNy;D jzpfonf/
ESpo f ufz, G f jrifawGUEikd of nf/
twGif;odtpif;od &if;ESD;uRrf;0ifaom aqGrsKd; &if;rsm; yrm
uAsmyg rde;f rysKad v;rSm ykygÜ ;a'orS jzpfy&kH onf/ ol\ jzpfawmhonf/ ESpfOD;om;rSmvnf; pdwfoabmxm;jcif; uGJjym;
cspo f rl mS rif;rIxrf;wpfO;D jzpfNy;D c&D;vrf;wpfco k Ykd a&muf½aSd e[ef jcm;em;jcif ; r½d S / wpf O D ; ay:wpf O D ; pd w f c s,H k M unf p G m opö m
½Sod nf/ ol\ cspo f l cifyeG ;f tay: xm;½daS om arwåmoHa,mZOf apmifo h Md uonf/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
xdaYk Mumifh olwYkd ESpOf ;D \ arwåmZmwfvrf;rSm Nird ;f csr;f
P43
a½TESifh ,dk;rSm;rS tvuFm ajrmufyHk
at;jrvSygonf/ &D;oGm; cspo f al rmiftay: tjrwfwEd;k opöm
apmifhodaom rdef;rysKdav;\ udk,fusifhodu©mudk txift½Sm; ar;cGef;oammm/ / udk,fajzqdkwJh tvuFmud k ]]rnfonfh
jrifawGU&onfrmS av;pm;zG,yf if jzpfawmhonf/ oifcef;pmrSm rnfodkYoHk;xm;aMumif;}}eJY tJh'DtvuFm[m
xdjYk yif - ]]tb,faMumifh xdt
k vuFmajrmufaMumif;}}½Si;f jy&ygr,f/
]rsuo f w k ef pD if? &xnf;zsiEf iS hf usufrSwf&ef pepf/ / yk'f&if;eJY wGJzufNyD; tvuFmajrmufyHk
usKid ;f pifjr0g? rwfBu;D vsmud?k oabmudk *CeP aphiNk y;D rS aocsmrSwof m;oifyh gw,f/
r,fomBuKd urf ?d wkr½d/S } 1/ a½TESifh,dk;rSm; ( OyrmtvuFm )
[laom wifjycsuüf cspo f al rmifonfom rdr\d aqGrsK;d &if;csm? rdr\d ]]a½TEiS , hf ;kd rSm; yef;pHum;}} uAsmwGif yef;pHum;0gw\ Ykd
tm;xm;&m? rdrd\ udk;pm;,HkMunf&m[k pGJrSwfxm;yHk? ol\ ESpo f ufz, G t
f qif;udk ñTef;qdkonfh ykyÜm;ol rdef;rysdKav;\
cspof al rmifukd twkr½daS om arwåmjzifh cspcf yhJ ?kH cspo pum;wGif oH;k xm;ygonf/
f al rmifrmS vnf;
a½Tcg;pnf;y0geED iS hf zGUzH UHG xmG ;xGm; pifMu,fpjkd ynfol jzpfNy;D bk&if 0if;0gaomtqif;jzifh ESpo f ufz, G ½f ydS kH *kP&f nfwtl jzpf
rif;jrwfuyif trwfBu;D &mxl; ceft Y yf&ef a½G;cs,f vsmxm;cH&olpHum;0gyef; (tEdiI ;f cH)ud k a½T (tEIid ;f )ESESifh cdik ;f EdiI ;f xm;aomaMumifh
jzpfyHk xdkodkY tm;udk;xdkufaom *kPf&nf jynfhpHkol cspfolarmif OyrmtvuFm ajrmufygonf/
tay: xm;½do S nfh ol\ arwåmtxktxnfrmS euf½iId ;f vSyw kH u
Ykd kd
2/ pum;yGiEhf iS Ehf iId ;f wifEh ;dk onf ( OyrmtvuFm )
xifom jrifom jzpfc&hJ ygonf/ ]]............}}uAsmwGif rdr\ d tvSudk wifpm; ñTef;qdkol
ykyÜm;olav;\ pum;tjzpf oHk;xm;ygonf/
rd e f r ysKd a v;^...\ ud k , f u sif h arwå m w&mwd k Y r S m
*kP, f al v;pm;zG,f jzpfygawmhownf;/ / ESpfvdkzG,f&mvSyyHk *kPf&nfwltjzpf t jzpf tom;ta&
0if;0gum ESpo
^...xif½mS ;ae&m a½S;jrefrm trsdK;orD;wdYk \ pHerlemjzpfvsuf½odS nf[k f ufz, G f tqif;tcsi;f ½So d l rde;f rysKd (tEdiI ;f cH)udk
qdkxdkufvSygownf;/^ (a½S;jrefrmtrsKd;orD; wdkY\ £ajE´? odu©m? udk,fusifhw&m; 0if;0gaomtqif; oif;BuKd io f nf&h eH ½Sod nfh pHum;0gyef; (tEdiI ;f )ESihf
cdik ;f EdiI ;f xm;aomaMumifh OyrmtvuFm ajrmufygonf/
apmifhxdef;yHkESifh ajzmifhrSefaom cspfjcif;arwåm w&m;xm;½dSyHkwdkYudk yk*Hacwf ykyÜm;olav;u
pHerlem jyvsuf ½dSonf) [k qdkxdkufvSygawmhownf;/ / 3/ ESvHk;rjcm; (0uF0kwådtvuFm)
]] .............}}uAsmwGif cspfolcifyGef;tay: opöm
xm;jrwfEdk;aMumif; wdkifwnfol rdef;rysKdav;\pum;tjzpf
ar;cG e f ; a[mif ; avh v mcsuf oH;k xm;ygonf/
1/ a½S ; acwf jref r mtrsKd ; orD ; w d k Y \ ES p f v d k z G , f & mtqif ; ? tjcm;wpfyg;olwt Ykd ay: arwåmouf0if ajymif;vJjcif;
udk,fusifhodu©mESifh cspfjcif;arwåmudk wifjyyg/ ^*kPf,lzG,f&m rnfodkY r½S d [ k wd k u f ½ d k u f r qk d b J ]ES v H k ; rjcm;}[k oG , f 0 d k u f z G J U q d k
a&;zGUJ xm;oenf;/ ........ wduYk kd pmqdu
k rnfoYkd zJUG qx
kd m;oenf;/ xm;aomaMumifh 0uF0w k då tvuFm ajrmufygonf/
2/ yk*Hol rdef;rysdKav;\ aopömarwåm BuD;rm;rIudk avhvmwifjyyg/
3/ rdef;rysKdonf rdrd\ b0Zmwfvrf;udk r[m*D&dewfrif;tm; rnfodkY
wdkifwnf avQmufxm;oenf;/ ( avhusifh yg)
4/ rde;f rysKad v;\ arwåmZmwfvrf;udk ay:viG af tmifwifjyyg/
5/ rde;f rysK\ d cspjf cif;arwåmudk rnfoaYkd &;zGUJ wifjyxm;oenf;/
rEÅav;wdkif; ar;cGef;wpfck- ]a½TESifh,dk;rSm; yef;pHum; uAsmrS rdef;rysKdav;\ udk,fusifhw&m;ESifh
E F
arwåmZmwfvrf;udk ay:vGifatmif o½kyfazmfwifjyyg/
aqG;aEG;csu-f
'Dar;cGe;f udvk nf; ausmif;om;½IaxmifhrS ajzyg/ txufyg tajzudk tenf;i,f
jyKjya&;om;wwfwmeJU tajzaumif;wpfck jzpfoGm;rSmyg/
0guszJGU avhusifhcef;rsm;
rSwo
f m;zG,f acwftpOf
1/ yk*Hacwf ( ESpfaygif; - 295 cefY )( 406 - 661 ) ( c&pfESpf 1044 - 1299 ) yk - vGefcJhtESpf 950 ausmfu p/
2/ yif;,acwf ( - / - 64 cefY )( 661 - 725 ) ( c&pfESpf 1299 - 1363 ) yif; - 700 cefYrS p/
3/ tif;0acwf( - / - 162 cefY )( 726 - 888 ) ( c&pfESpf 1364 - 1526 ) tif; - 630 0ef;usifu p/
4/ awmifilacwf( - / - 30 cefY )( 889 - 958 ) ( c&pfESpf 1527 - 1596 ) awmif - 470 0ef;usifu p/
5/ anmif&rf;acwf( - / - 150 cefY )( 959 - 1113) ( c&pfESpf 1597 - 1751 ) anmif - 400 cefUu p/
6/ ukef;abmifacwf( - / - 133 cefY )( 1114-1247 ) ( c&pfESpf 1752 - 1885 ) ukef;abmif - vGefcJhtESpf 250 cefYu p/
7/ ygawmfrlacwf( q,fhav;ESpfwmrQ )( 1248-1262 ) ( c&pfESpf 1886 - 1900 ).... ( ygawmf udek D vGwvf yfNynf )
1/ usufajr? pmaET;? ,&nf;? ajr§mufpnf? apmvl; wdkY\ t"dyÜm,fudk ar;cGe;f ½Snf ^a[mif;avhvm&ef
avhvmyg/ 1/ jrifpikd ;f a½Tjynfawmf\ *kPu f kd rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/
2/ jrifpdkif;a½Tjynfü rnfonfh&moDwGif rnfonfhyef;rsm; wifhw,favh
½dSoenf;/
2/ jrifpikd ;f aejynfawmf\ *kPu f kd a&;zJUJG aom pmqd\ k ta&;tzJUG ukd
3/ aus;iSufwdkYonf jrifpdkif;a½Tjynfü rnfodkYjrL;aysmfoenf;/ tuJ jz wf y g/
4/ jrifpikd ;f jynf\ NrKd Ujyvu©Pmwdu
Yk m; tb,fenf;/om,myHu 3/ jrifpdkif;a½Tjynf om,m0ajymyHkudk avhvmwifjyyg/
k kd wifjyyg/
5/ jrifpikd ;f om;wd\Yk Zmwdrmefxufoefyu kH kd ay:viG af tmifa&;yg/ ^pmqduk
uAsmwGif awGU&aom jrifpikd ;f aejynfawmf\om,myHu k kd
rnfodkY azmfusL;xm;oenf;/
pdw0f ifpm;zG,af &;yg/ ^ jrifpdkif;NrKdUtvSudk pmyef;csDjc,fyg/({&m0wD)^
ar;cGe;f wdak vhusichf ef;twGuf jrifpdkif;NrdKUawmf\ om,myHkudk pmyef;csDjc,frIef;yg/ (ppfudkif;? csif;)
( 1 ) rnfonfh tcgwGif umcsif;udk oDqdkavh ½Sdoenf/ 4/ uAsmrS pmqd\ k ta&;tzJUG prG ;f &nfukd avhvmwifjyyg/
( 2 ) uma&;jyonf qdkonfrSm tb,fenf;/ 5/ uAsmrS jrifpdkif;jynf om,myHktvS o½kyfazmftzJGUrsm;ESifh
( 3 ) yk*jH ynfBu;D onf rnfonfrh if; vufxufwiG f NyKd uo GJ enf;/ Zmwdrmefo½kyfazmftzJGUrsm;taMumif; wifjyyg/(yJcl;)
( 4 ) yk*jH ynf NyKd uNGJ y;D aemuf rnfonfjh ynfi,frsm; ay:ayguv f moenf;/
( 5 ) ausmfpGmonf rnfonfhESpfwGif yif;,ü eef;wufcJhoenf;/ 6/ uAsmrS jrifpdkif;om;wdkY\ Zmwdrmefpdwf "mwfonf *kPf,ltm; uszG,f jzpfaMumif;
avhvmmwifjyyg/ (rGefu&ifweoFm&D)
jrifpdkif; yif;um ig;ausmfpGm½Srf;? 704 rSm
eef;wufvmprf;? oD[oli,fh om;ausmfpGmtpGrf;?
"m;a&;jyyGJ umudkifyGJvrf;? jymodkjrif;cif;obifETJprf; rSwfcsuf/ / cg;ywfawmfrSm a½TcsnfpHk? rdIif;vHk; a½T0wfvHk? rvHkom
yif;wnf ajcmufcGef av;yJ rSwfprf;....... csrf;at;jr...csD wsmbJGUudk pmqdki,fpOfu txl;ESpfNcdKufcJhw,fvdkY qdkw,f/
4/ aEGIOD;umvjrLxaomcg A
0efBuD;ya'o&mZm (1045-1116 )(1683-1754)
paerif;? we*FaEGrif;? r[m"r®&mZm"dywdrif;wdYk vufxufrmS trIxrf;cJhw,f/ tif;0bk&if t*Fgrif;vufxuf &weyl& tif;0NrdKUrSmyif zGm;w,f/
trIxrf;? t&mxrf; rsK;d ½d;k / r[m"r®&mZm"dywd [Hom0wDa&mufrif;u pmqd0k efBuD;udk av;pm;cspfMunfveG ;f vdYk pmqdBk uD;vdYk ac:/ ewf½iS af emifbUJG ?
ya'o&mZfbUJG ? ya'o&mZmbGUJ ? NrdKUwGi;f ewf½iS bf UJG ? NrdKUwGi;f bk&ifbUJG pwJh xl;uJreG jf rwfvwS hJ bGUJ rnf &nfwYkd jzifh csD;ajr§mufc&H ol jzpfygw,f/
olZmysKUd ESihf twl tjcm;ysKUd 13 apmif? {csif;? &wk? vuFmESihf oDcsif;rsm;pGm a&;cJhw,f/ wHwsmaw½Sif vdYk vlord sm;wJh ykpOf;awmifoBH udK;udk
a&;cJhol/ ewfotH uJ vkd nf; a&;ao;ol/
eef;wGif;pmqdkBuD; 0efBuD;ya'o&mZm[m tonf0efBuD; jzpfvmwJhtcgrSm tonfvlwef;pm;tvTmrsm;jzpfwJh xef;orm;? v,form;? avSxdk;om;wdkY&JUb0udk
odjrifpmemcJhyH&k ygw,f/ qif;&Jom;jynfowl Ykd &UJ b0udk u½kPmyGm;rdy&kH ygw,f/ qif;&JwhJ b0rSm usifvnf&if; tm;rysuf ½ke;f uefMuwJh p½duk tf rlt&mrsm;udk
csD;usL;zG,?f cspfcifMuifemzG,f jzpfatmif az:usL;Edik wf hJ ol&UJ apwem ol&UJ ta&;tzGUJ wdYk u ½dcS ;kd OD;cs&avmufatmif Munfñakd v;pm;zG,jf zpfchJ w,f/ olU&JU
apwem rsKd;aphuae wsmcsif; (w,mcsif; vdkYzwf ) uAsmyef;rsm; ½Sifoef yGifhvef;cJhw,f/
jrefrmpmayordik ;f rSm pmqd0k efBu;D a&;wJh qif;&Jom; jynfob Yl 0 o½kyaf zmf wsmcsi;f rsm;[m *E¬0ifajrmuf½iS o f efaerSm jzpfw,f/
pdrBhf u;D jrKd iBf u;D &dyBf u;D awmawmif? aea&mif rcH? yef;ysH yifqif?h ajrESihf &efzuf? cufvuf pdr;f jr? rd;k rcbl;/
aEGv oefaygu?f ,Ofcsed af &mufcgr?S ESi;f aomufu,f ½Ti½f iG ?f yGizhf ;l awG qifMuonf/
a½Tyifqifh aiGyifqif?h ywåjrm;yifqif?h *rke;f tifh tzuf? aqmif;puf &dycf ?kd a&wGuv f Ykd qdak wmhrnf/
aea&mifjcnf va&mif0g? rd;k vH;k jym rd;k vH;k rdiI ;f ? ykvq J ikd ;f ? ykvEJ pS ?f csppf &mh vdyjf ymawmif? eDvma&mif awmifv;kH NrKd i?f oH;k yGiq hf ikd ?f
cdik v
f ;kH qef;? yifv;kH vef;? EJUG wef;,dr;f ? ñSmwHprd ;f rsm;wd?Yk avodr;f wdik ;f vS udE&é u D onfEh , S /f wcsKUD u eDjymjym? wcsKUd u
jzL0g0g? wcsKUd rmS csyd yf iG ?hf wcsKUd rmS yef;&ifu
h kd yifqifh yef;ys?H bJUG rnf&nf cHcsi;f wGi?f a0,ef eef;jrif?h yefwikd ;f wifrh Ukd ? NrKd U0efrif;Y pm?
vdyf rygb?J uG,&f maps;jyif? a&mif;vdrYk sm;? jrifrvmY;/ aocsiaf o? ½Sicf si½f iS ?f tifrwefY tifrwef? ½mZ0wfawmf cH&rnf/
jrwfyefawmfyef;? cdik v f ;kH vef;ud?k [dak vmifyef;yGi?hf b,f*P k af Mumifh 0ifrh wk;kH ? bke;f ESihf uHEiS hf a½ToZif/ /
( OD;wd;k OD;wd;k qifpOfYb;kd oHawmfqifeh YJ a½Twu kd pf ;kd ? aZ,sausmo f l bJUG wpfrsK;d )
rSwcf suf/ / &mr? vu©Pm? oDwma'0D? 'ó*D&d qdkwJh ZmwfaqmifawGygwJhZmwf/ &mr rif;om; av;wifyJG qifEJTNyD; tEdkif&? oDwma'0Dudk
odrf;jref;? jynfawmf jyeftvmUUUUUUUUU? vrf;c&D;awmawmif obm0 wpfae&ma&mufcdkuf oZifyef;bJGUtcsD; ZmwfuGuf jzpfygw,f/
uAsmteuf
pdrBhf u;D ? NrKd iBf u;D ? t&dyBf u;D &m awmawmiftwGi;f aea&mif txdtcdu k f rcHc&hJ onfh yef;ysH yifqifh yef;uav;rsm; 0ifx h nf
yGiv hf ef;aeMuonf/ ajrBu;D odv Yk nf; rqif;ouf/ ajrwGif raygu/f tcuftvufav;rsm; pdr;f pdr;f jrjrjzifh jrifawGUEikd o f nfh yef;oZif
jzpfygonf/ rd;k a& tpdpk w G f rcH,b l J aqmif;ESi;f wdYk usqif;vmonf&Y moD or,wGirf o S m ½Ti½f iT v
f ef;vef; tvSt,Of qifwwfonfh
yef;oZif jzpfygonf/
yef;oZifwiG f tazmf tzufrsm;vnf; ½Syd gao;onf/ *rke;f tiftEG,rf sm; jzpfonf/ a½Ta&mif a½Tyif? aiGa&mif aiGyif?
ywåjrm; a&mif? ywåjrm;yifwYkd txufwiG f qifíh yGiv hf ef;MuNrJ jzpfygonf/
a&wGuíf qd&k ygvQif vufww H ?kd vufw½H n S ?f aea&mifjcnf va&mif0g? rd;k vH;k jym rd;k vH;k rdiI ;f ? ykvq
J ikd ;f ? ykvEJ pS f ? csppf &mh
vdyjf ymawmif? eDvma&mif? awmifv;kH NrKd i?f oH;k yGiq hf ikd ?f cdik vf ;kH qef;? yifv;kH vef;? EJUG wef;,dr;f ? ñSmwHprd ;f ponfjzifh trsK;d trnf pHv k ifvyS gb/d
avt,lwiG f ,dr;f EJUG ae[efrmS udE&´ D uonft h vm; vSywifw h ,fayonf/ tcsKUd u eDjymjym ta&mif? tcsKUd u jzL0g0gtaoG;? tcsKUd u
csyd yf iG ahf &mif? tcsKUd u yef;&ifah &mif/ ta&mifpkH taoG;pHk tvSaoG; <u,faeMuonf/ yifjrifph H yifqifh yef;ysH bJUG rnfcH yef;rsm;yif
jzpfawmhonf/
odvYk Qif *rke;f tiftEG,f opfct G EG,w f Ykd tvScsi;f qdik íf NrKd iaf eMuayonf/ þwGif yef;oZifum; a0,efeef;jrifh yefwikd ;f wifo h nfh
awmf0ifyef;jrwf jzpfvmcJ&h ayonf/ a0Z,EÅm eef;jrwfxuf0,f xnf0gonfh yef;bk&if jzpfvmcJ&h onf/ *kP&f nf xl;jrwfow l Ykd
yefqif xdu k o f nfh yef;jrwfrmvm jzpfvmcJ&h ygonf/ NrKd U0efrif;h cGijhf yKred Uf pm ryg½b dS J aps;jyif aps;wGi;f ponf a&mif;csciG ?hf oH;k pJcG iG hf
rjyKEikd af y/ usL;vGev f Qif usc&H rnfh tjypf'PfrmS vnf; Bu;D av;vGe;f ygb/d
xdaYk Mumifh awmf0if eef;xdu k o f nfh yef;jrwfoZif\ *kP&f nfum; xl;uJ jrifjh rwfvyS gonf/ olUtaz:tzuf yef;wdyYk if vQif
*kPw f ?k *kPNf yKd if *kP0f ifh rpGr;f omawmhacs/ tjcm;aom aeavmifyef;? (avmif;&dycf ykd ef;) wdrYk u l m; tb,f *kP&f nfjzifh ,SONf yKd i0f rhH nfenf;/
bke;f wefujH rifh Bu;D jrwfvo S nfh jrwfyef;awmf0if a½ToZif jzpfayawmhownf;/ /
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
60Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
&uefuAsm ar;cGef;½Snf^ar;cGef;a[mif;^ avhvmyg/^ avhusifhyg/
- tcHum&efudk Mum;yg' cHNyD;rS jyefítkyfaom cGmaxmuf 1/ oZifyef; bkef;uHjrifhyHkudk pmqdku rnfodkY zJGUxm;oenf;/
pyfenf;udk trsm;qHk; oHk;onfh uAsm/ ^..*kPu f kd rnfoYkd azmfusL;xm;oenf;/ .....&ueftzJUG pGr;f &nfukd
- tjcm;pmqdk tjcm;t&mrsm;udk ESrd ef if; ausmufuefNyD; rdrdpm? avhvmwifjyyg/..rS oZifyef;\ xl;uJjrifhjrwfaom *kPf&nfrsm;udk^ bkef;uHBuD;rm;yHkudk
rdrd zJUG v&kd mudk tvGet f rif; *kPw f ifzUGJ EJUG avh½adS om tzJUG tEJUG wpfrsKd ;/ pmqdku rnfodkY csD;usL;zJGUqdk xm;oenf;/ ^zJGUqdkwifjyxm;oenf;/
- um&efudk uefjcif;? tjcm;t&m? tjcm;olrsm;udrk rd &d & uefí ( txufar;cGef;awGrSm ta&;tom;udk tm;jyKar;xm;w,f/ )
zJGUqdkjcif;aMumifh &uef[k qdo k nf/ 2/ oZifyef;\ *kPfjrifhyHkudk o½kyfazmfyg/ (ajzjyxm;onf)
- &uefrsm; teuf taumif;qH;k &uef jzpfonf[k ynm½Sirf sm;u bkef;uHBuD;rm;aom oZifyef;\ taMumif;udk uAsmjzifh udk;um;azmfjyyg/
rSww f rf;wifxm;/ uAsmrS oZifyef;\ *kPfudk ay:vGifatmif o½kyfazmf csD;usL;a&;om;yg/
OD;wdk; 3/ uAsmt& okw &o &yHkudk ajzqdkyg/
jrefrmESpf 1113? c&pfESpf 1751/ a½TbdkNrdKUtaemuf
c&D;wpfwdkiftuGm qD;awm½GmzGm;/ i,fpOf pmayusrf;*ef 1/ pmqd½k aI xmif^h (ta&;tzJUG )
wwfajrmufatmif oifMum;um &[ef;jyKc/hJ &[ef;b0rS xGuíf aZ,sausmo f Ol ;D wd;k \ &ueftzJUG pGr;f &nf
qif jzL½Sifrif;? pOf hul;rif;wdkYxH cpm;um &wk? uAsmrsm;tjyif uk e f ; abmif a cwf p mqd k OD ; wd k ; \ &mr&uef r S
aqmif;yg;rsm;udk a&;om;onfhtwGuf aqmif;yg;armifwdk;[k xkwEf w k o
f nfh ]bke;f ESiu hf EH iS hf a½ToZif}wGif oZifyef;\ bke;f uHjrifyh kH
ausmMf um;/ ukd cs;D usL; a&;zJUGxm;onf/ xdjYkyif tjcm;aom yef;tvSwYkd rnfrQyif
bd k ;awmfb&k m;vufxufwiG f om;awmf tdraf ½SUrif;xH wifhw,fapumrl? *kPfedrfhyef;rsm;omjzpfonf[k uefausmuf
cpm;í {csi;f ? &wk? &uefrsm; a&;cJ/h &mr&uefukd a&;ojzifh zJUG qo kd nf/ þwGif aZ,sausmo f l OD;wd;k \ &ueftzJUG pGr;f &nfukd
&mr&uefO;D wd;k [k wpf[ek x f ;kd xif½mS ; ausmaf pmvmcJ/h avhvmjrifawGUEikd yf gonf/
tdraf ½SUoaH wmfqift h &m? a½Twu kd pf ;kd t&mwdüYk ]aZ,s
ausmo f }l bJUG EiS hf xrf;½Gucf o
hJ nf/ uAsmwGif OD;wdk;onf oZifyef;\ aygufa&muf
aus;apppfcs&D wkrsm;? ppfuikd ;f rif;{csi;f ? ½d;k awmf,{l csi;f ? yGifhvef;yHk obm0ukd yxrOD;pGm *kPfwifonf/ 0ef;usifrSm
qGwyf sUH z, G af tmifcsD ewf½iS af emif&wktajz/ a&mufEikd cf jJ cif;? ae&mxdik cf if;jrifjh rwfjcif;? trsK;d tEG,\f xl;uJjcif;
(bkef; wdk; &mr ukef; &uef a½Tbdk taemuf qD;awmpH
yGiv hf ef;csed o
f r, at;csr;f om,mjcif;wdu Yk -kd
um&ef tjcm; uefuefuef ) ]pdrBhf u;D NrKd iBf u;D ? &dyBf u;D awmawmif
aea&mif rcH? yef;ysH yifqifh
ar;cGef;wdk avhusifhcef; ajrESihf &efzuf? cufvuf pdr;f jr? rd;k rcbl;
(1) aqmif;yg;armifw;kd [k tb,faMumifh ausmMf um;oenf;/ aEGv oefaygu?f ,Ofcsed af &muf cgr.S ..../ }
(2) tb,faMumifh &mr&uefO;D wd;k [k wpf[ek x f ;kd xif½mS ;oenf;/ ponfjzifh jrifomxifomjzpfatmif w,kw, a&;zJUG xm;ygonf/
(3) rnfonfwdkYudk uefojzifh &uef[k qdkoenf;/
(4) &uefqdkonfrSm rnfodkYaom uAsmrsKd; jzpfoenf;/ þwGif]yef;ysHyifqifh}[k bJGUtrnfwifum yef;bk&if
(5) &mr&uefukd ynm½Siw f u Ykd rnfoYkd wefz;kd jzwfoenf;/ jzpfaMumif; trTr;f wifvu kd o
f nf/ tedrphf m;tvTmESihf vGwu f if;um
(6) ]jrwfyefawmfyef;}onf rnfonft h eufukd aqmifoenf;/ oD;oD;oefYoefY ½SifoefyHkudk ]ajrESifh &efbuf}[k zGUJonf/
(7) a½Twu kd pf ;kd t&mü OD;wd;k onf rnfonfb h UGJ EiS hf xrf;½Guo f enf;/ aEGv?rd;k vwdYk vGwu f if;onfh *kPu f kd ]aEGvoefaygu}f [k qdv k u kd f
(8) OD;wd;k &[ef;b0rS xGuNf y;D rnfonfrh if;wdx Yk H cpm;oenf;/ onf/ uspfvspfodyfonf;rI MoZ*kPfajrmuf tzJGUav;rsm;
(9) &ueftzJUG wiG f rnfonfh pyfenf;udk trsm;qH;k oH;k oenf;/ jzpfygonf/
(10)&ueftzJUG wiG f rnfoaYkd om pyfenf;udk trsm;qH;k oH;k oenf;/ xdjYk yif cdsecf goifh yGiv hf ef;yHuk kd ]....,Ofcsed af &mufcgr}S [k
(11)],Ofcsed f a&mufcgr}S [lonf rnfo h nfh teuf &oenf;/ vnf;aumif;? ]ESi;f aomufu,f½iT ½f iT ?f yGizhf ;l awG qifMuonf}[k
(12) &ueftzJUG wiG f xl;jcm;aom uefjcif;ESp&f yfum; tb,fenf;/ vnf;aumif; wifw h ,fvyS pGm oDzUGJxm;yHrk mS twk,zl , G f jzpfonf/
(13) atmufygwdkY MoZ*kPf ajrmufyHkudk ´½Sif;jyyg/
aqmif;puf&yd cf ?kd yifqifh yef;ys?H jrwfyefawmfyef;? qufvufí a½Ta&mif a½Tyif? aiGa&mif aiGyif? ywåjrm;
[dak vmifyef;yGi?hf aEGvoefaygu/f a&mif ywåjrm;yifw\Ykd txufwiG f qifíh yGiv hf ef;MuNrJ jzpfyu kH kd
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm; P61
zJUGojD yefonf/ þwGif ]*rke;f tiftzuf? aqmif;puf&yd cf }kd [k qdu k m onfh &ueftzJUG wjYkd zifh tpGr;f jycJyh gonf/ oZifyef;udk *kPw f if&if;
yef;oZifrmS *rke;f tiftEG,f jzpfí tazmftzuf trsK;d tEG,w f Ykd ol o mvQ i f eef ; awmf x uf u awmf 0 if p mqd k B uD ; jzpf a Mumif ;
Nc&H w H ifw h ,fonfukd - wifpm;cJyh ukH ykd g avhvmjrifawGU Edik yf gonf/
] vufww H kd wpfrnf vufw½H n S Ef iS hf OD;wd;k \ &ueftzJUG vuf&mrSm ESpo f ufz, G f twk,zl , G f
aea&mifjcnf va&mif0g ½Sv
d yS gownf;/ /
rd;k vH;k jym rd;k vH;k rdiI ;f .........} 2/ ausmif;om; ½Iaxmifh (taMumif;t&m)ydkif;rS ajzqdkyHk
ponfjzifh tr,fp?kH trnfpkH a&wGujf yonf/ tvSaoG;Mu, G u f m yef;oZif\ bke;f uH^ oZifyef;\ bke;f uHjrifyh ^kH
ta&miftaoG; pHv k ifa0qmyHu k ]kd wcsKd Uu eDjymjym? wcsKUd u jzL0g0g?
wcsKd UrmS csyd yf iG ?hf wcsKd UrmS yef;&if}h ponf azmfusL;onf/ xdt k Nct H &H ]oZifyef;\ bkef;uHjrifhyHk}udk ukef;abmifacwfpmqdk
yef;pHw k \Ykd ,dr;f EJUG vSKy½f mS ;yHu k -kd aZ,sausmo f Ol ;D wd;k \ &mr&uefrS aumufEw k of nfh ]bke;f ESiu
hf EH iS hf
]... avodr;f wdik ;f vS? udE&é D uonfEh , S .f ...} a½ToZif}wGif ESpo f ufoabmusz, G f awGU jrifEikd yf gonf/
[lívnf; trlt&may:atmif zJUG oo D nf/ xdrk Qru yifqifyh ef;ysH uAsmwGif tpwGif -
bJUG rnfcyH ef;rsm; jzpfonf[k qdv k u kd jf yefayao;onf/ odv Yk Qif ]pdrBhf u;D NrKd iBf u;D ? &dyBf u;D awmawmif
*rke;f tift f EG,?f opfct G EG,w f Ykd tvS*P k Nf rKd iaf eMuayonf/ aea&mif rcH? yef;ysH yifqif?h ajrESihf &efzuf
cufvuf pdr;f jr? rd;k rcbl;/
odaYk omf OD;wd;k onf xdo k aYkd om *rke;f EG,v f S yef;opfcG aEGv oefaygu?f ,Ofcsed af &muf cgrS
wdu Yk kd yef;oZif\ tNct H &Hyef;? tcpm;0ifyef;rsm; tjzpfom t&m ESi;f aomufu,f ½Ti½f iG ?f yGizhf ;l awG qifMuonf/}
xm;vdk[ef ½Sdonf/ yef;oZifudk ,SOfvm? wkvm? EdIif;qG,f [lí oZifyef;\ ayguaf &mufyiG v hf ef;yHk obm0ukd jrifawGUEikd f
vmrnfurkd l vufrcH/ ygonf/
xdaYk Mumifh a0Z,EÅm odMum;ewfbx kH uf0,f wifw h ,f þwGif ]yef;ysHyifqifh}[k bJGUtrnf BuD;jrwfyHkudk
tyfonfh awmf0ifyef;jrwf jzpfyHk? eef;oHk;yef;jzpfí NrdKU0efrif;\ awG U & onf / ]ajrES i f h &ef b uf } [k qd k o jzif h atmuf a jc
cGijhf yKred pYf m r&Sb d J aps;jyif? aps;wGi;f a&mif;0,f oH;k pJrG I rjyKEikd af tmif tedrfhpm;tvTmESifh vGwfuif;um oD;oD;oefYoefY ½SifoefyHkudk
wm;jrpfxm;yH?k usL;vGef azmufzsuyf gu tjypfBu;D av;pGm uscaH p jrif&onf/ ]aEGvoefaygu}f [k qd&k mwGif aEGvrd;k vwdYk txdt½du k rf S
onftxd umuG,f apmifha½Smuf ta&;w,l jyKxm;&onfh vG w f u if ; onf h *k P f u d k jrif & onf / þod k Y v Q i f at;jr
yef;oZifjzpfyHkwdkYudk- aqmif;ESi;f &nfwYkd pdpk w G v f monfEiS hf cdsecf goifh yGiv hf ef;onfh yef;oZif
].....aocsiaf o ½Sicf si½f iS ?f tifrwefY tifrwef jzpfayawmhonf/
&mZ0wfawmf cH&rnf................}
ponfh tzJUG wjYkd zifh txift½Sm; uefo Y wfpnf;jcm; ypfvu kd o f nf/ qufvufí -
] a½Tyifqif?h aiGyifqif?h ywåjrm;yifqifh }
wpfqufwnf;rSmyif eef;rl eef;&m a½TwdkufawmfrSm [k qd&k avmufatmif a½Ta&mif a½Tyif? aiGa&mif aiGyif? ywåjrm;a&mif
ae&m,l pHy,fonfukd ]]jrwfyefawmf yef;? cdik v f ;kH vef;}}[k zJUGonf/ ywåjrm;yifwdkY\ txufwGif qifhí yGifhvef;Muonfudkvnf;
tjcm;aeavmifyef;wdYk bke;f uH rJyh u kH v kd nf;]]...[dak vmif yef;yGihf ESpo f ufz, G f jrif&jyefonf/
b,f*P k af Mumifh 0ifrh wk;H }}[k aiguif ef;oHygygjzifh wm;jrpfonf/
tjywf½iS ;f uefausmuf ESyd u f yG f vdu k af om tzJUG ygay/ þwGif ]*rke;f tift h zuf? aqmif;puf&yd cf }kd [k qdu k m
yef;oZifrmS *rke;f tiftEG,f jzpfí tazmftzuf trsK;d tEG,w f Ykd
tNy;D owfwiG f yef;oZif\ *kP&f nftqifh Bu;D us,f NcH & H w if h w ,f aeayao;onf / vuf w H w d k ? vuf w H ½ S n f ?
crf;em;onfu-kd aea&mifjcnf? va&mif0g? rd;k vH;k jym rd;k vH;k rdiI ;f ponfjzifh tr,fp?kH
]....... bkef;ESifh uefESifh a½ToZif } trnfpkH awGU&jyefonf/ tHhp&myif jzpf&onf/ tqef;wMu,f
[k qdv k u kd yf gawmhonf/ tvSaoG; <u,f<u,f yGifhvef;Muayonf/ ] tcsdKu eDjymjym?
&uefb&k ifBu;D OD;wd;k onf þtzJUG ww Ykd iG f aooyfvyS tcsKdUu jzL0g0g? tcsdKUrSm csdyfyGifh? tcsdKUu yef;&ifh } ponf ponf
nnf;csif;qdkwm
cspof El iS ahf uGuiG ;f jcif;? rdrcd spjf rwfE;kd &m a'oESiahf 0;uGmjcif; paom vGr;f qGwwf rf;wzG,&f mrsm;udk a&;zGUJ xm;aom uAsmrsK;d /
av;csK;d ojzefqo kd nfrmS tcsK;d av;csK;d ygaom av;csK;d uAsm wpfrsK;d yif/ oDcsi;f Bu;D ? oDcsi;f cH ponfwu Ykd kd oDqNkd y;D aemuf
rlvtoHreS af &mufatmif toHukd jzefajz oDq&kd aom aMumifh oHjzef(0g)oHjyef [kac:aMumif;/ ( eab jyef*[yf pyfenf; wdjYk zifh
nnf;ñloyH gyg u½kPm&o ay:atmif a&;zJUG avh½/dS )
þnnf;csif;wGif awmtwGif; ywf0ef;usif obm0w&m;wdkY jzpfysufajymif;vJaeyHk? a½TjynfBuD;ESifha0;uGmNyD;
wpfu,kd w
f nf;jzpfí vGr;f aqG;&yH?k awmawmifobm0wdYk om,myHu k kd a&;zGUJ xm;/
cuf&if;pG,pf ?kH pdeaf wmifBu;D ESihf ig;pD;qifah jymift h m;ayud/k ZrÁLpd;k & ewf½iS u hf Re?f wkvcYkd Rev
f Qif cE¨mpJr,f? &J &efneG NYf zKd /
ud;k ydómpD; "g;rBu;D 𝔢D owå½k aiguv f QiNf yKd /
uke;f abmifa½Tbkd axmifueufu? ab;bd;k pOfquf ckwikd af tmif? a&;awmfra½Smif xrf;wJh a,mufsm;/
,mv,f vkyv f Ykd awmrSmaysm?f pD;yGm;xifay: ajymif;ESihf pyg;/
yJrsK;d tjym; bl;ocGm;? u,m;NrKUd r e,fwpfciG ?f 0gErS ;f pHv k if csOaf ygicf if;ESihf r<uif;c&rf; oD;rsK;d vQr;f /
ydu
k w f ef;pnf;0du
k f a½T,ek af xmifum? csK;d ESihf iH;k pmi,fuakd v? ykwwf arT;BuKd ipf mG ? pGev f ;kH xdex
f ed 0f g/ a&,Ofp;D wJh awmNrKd io
f mrSm?
ajymif;yJa&m&m qefwpf0ufESifh pyspfusif;vsuf jynfhtESuf? vlysKd csufwJh [if;vsmudk a&m&mpHk csKdvScsnfh
tysKid ,fa½Teu H m;atmif pm;ygvn S hf Ake;f aAm/ /
uAsm teuf
rmausmcRex f ufonfh {&mrcuf&if;pG,pf v kH ufeufukd udik pf JG xm;olrmS qifajymifig;pD;cGet f m;Bu;D onfh awmifoBl u;D jzpfonf/
ZrÁL'DyguRe;f udt k pd;k &ol t½Sirf if;jrwf\ vuf½;kH uRe&f if; jzpfonf/ wkNyKd iv f mol&efotl m;vH;k cE¨pJ u J maoyG0J if&atmif &J0phH mG acsreI ;f NzKd zsuf
ypfEikd o
f nf/
udk;ydómtav;csdefpD;onfh "g;rBuD;udkpGJudkifvsuf atmfaigufvdkuf½HkrQESifhyif &efolwyfrSm aMumufvefYNydKuGJoGm;&onf/
awmifoBl u;D onfum; trsK;d tEG,t f m;jzifh a½Tbu kd ek ;f abmif xD;eef; wnfaxmifpOfupí ab;? bd;k wdrYk mS trIxrf;aumif; rsK;d ½d;k aywnf;/
ta&;awmfay:ayguw f ikd ;f wm0efausyeG cf o hJ nfh a,mufsm;aumif;rsm; yifwnf;/ (*kP, f x
l u kd f ygayonf/)
Edik if v
hH NkH cKH a&;at;csr;f aumif;rGepf Of? ppfrufa&;&mwdYk Nird ;f at;pOfwiG f awmifoBl u;D rSm awmif,mvkyif ef;cGiüf aysmaf rGU aejyefonf/
awmt&yfü usiv f nfwwfjyefygonf/ pD;yGm;pdu k yf sK;d atmifjrifonfh v,f,mvkyo f m; aumif;Bu;D jzpf&m u,m;NrKd Ure,fwpfciG üf
xifay:vyS gonf/ ajymif;? pyg;? bl;? ocGg;? yJ? 0g? ESr;f ? csOaf ygicf if;? c&rf;cif;wdjYk zifh rsK;d pHak tmif jzpfxeG ;f atmifjrifol awmifoBl u;D aywnf;/
awmifolBuD;onf awmaysmfoljzpfonf/ trJ? om;ig;? [if;pm;&zdkY ,kefaxmifonf/ csKd;? iHk;? pmiSufuav;rsm;udk
zrf;onf/ ykwwf[if;? ykpeG v f ;kH [if;wdYk csuv f Qif arT;BuKd if aeavh½o Sd nf/ awmifoBl u;D aexdik &f m awmNrKd io f mü acsmif;a&,Ofu
woGio f iG pf ;D aeonf/ om,mat;csr;f vSonfh uGe;f cd&k m[k qd&k rnf/ wpfu, kd wf nf; vlysKBd u;D b0jzpf&m ajymif;yJa&m&m? qefa&m&mjzifh
csufaomxrif;0dkif;udk udk,fwdkifpDrH&onf/ vwfvwfqwfqwf tcif; xGufoD;ESHpHkESifh vufiif;zrf;onfh awmaumifom;wdkY
a&maESmcsuo f nfh [if;vsmpHw k rYkd mS ES;D a'gi;f vef;Bu;D wGif jynfah rmufaeawmhonf/ &ompHk aESmum tvGecf sKNd red rf nfh xrif;yGyJ ifwnf;/
xdaYk Mumifh vlysKBd u;D yDyD i,f½, G o f l tysKad v;rsm;udk &if;ES;D cifrifpmG zdwaf c:vu kd o f nf/ olY xrif;0dik ;f wGif vufq0kH ifEu JT m
w0Bu;D eHum;onfw h ikd f tm;yg;w& pm;vSnphf rf;ygO;D [lownf;/ /
'Hk;csif;qdkwm
opfwHk;? xef;wH;k ponfwu Ykd kd tacgi;f xGi;f ,rf;oGwíf peufwH wyfum rD;ypf½SdYvTwf w jf cif;udk 'H;k vTwo
f nf[k qdo
k nf/
ta0; ypfvw T v
f akd omtcg 'H;k udb k ;D wyfí vTw&f onf/ tjrifh vTwv f kd aomtcg jirf;qifí rd;k odYk ½G,u f mvTw&f onf/
'H;k vTwyf w JG iG f 'H;k csi;f rsm;udk oDqu kd ckeMf uonf/
uckeo f wl o Ykd nf vufo;D vufarmif; wef;vsuf ajc odik ;f uGuu f seif;í a½SUw;kd aemufqw k f jyKvyk f Mu&onf/
'H;k csi;f wGif rdrw d 'Ykd ;kH pD;½kyt
f aMumif;udk &,fNyKH ;zG,jf yKí? wpfzufom;udk csK;d ESrd íf pDu;kH pyfqMkd uonf/ pyfq&kd mü pum;vH;k
ajcmufvHk;? ckESpfvHk; ponf yg0ifaom pmydk'frsm;udk jrifhoHwpfvSnfh? edrfhoHwpfvSnfhjzifh ½Spfydk'f? udk;ydk'f pyfqdkonf/ 'Hk;yJGudk bk&m;yGJ?
½SifjyKyGJ? bkef;BuD;ysHyGJwdkYü usif;yavh½dSonf/
awmifoBl u;D ½ky'f ;kH csi;f udk tif;0NrKd U bBu;D awmfb&k m; vufxuf atmifajravmubk&m; waygi;f vyGaJ wmfwiG f oDq&kd ef
zd;k olawmfO;D rif;u a&;zGUJ onf/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
72Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
zdk;olawmfOD;rif; (13) 'Hk;pD;½kyf[lonf tb,fenf;/
OD;,mu 1110/ OD;wdk;u 1113/ zdk;olawmfOD;rif;u (14) awmifoBl u;D a&;zJUG oEl iS t
hf rnfwpl mqdu k m; rnfoel nf;/
1160cefY (c&pfEpS f 1798cef)Y wGizf mG ;/ 1210cefY (c&pfEpS f 1848cef)Y (15) ]a&;awmfra½Smif xrf;wJah ,mufsm;}onf rnfoYkd qdv k o
kd enf;/
uG,v f eG /f OD;wd;k ? OD;,mwdYk uG,v f eG Nf y;D rS zGm;wmyg/ rdwv D¬ mNrKd UteD; (16) ]ewf½SifhuRef}onf rnfou Yl kd &nfñTef;oenf;/
a&a0½GmZmwd/
ar;cGe;f ½Snf (avhvmyg/ avhusiyhf g )
&wk? ojzef? av;csKd;? q,fhESpf&moDzGJUav;qpfrsm;?
aw;xyf? vGr;f csi;f ? 'H;k csi;f ponf uAsmtrsK;d rsK;d a&;zGUJ c/hJ
1/ &nf½, G cf suaf y:viG af tmif rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/
]]'H;k csi;f t&mwGif igu
h rkd ,SOMf uESi/hf ig vlveG af yv[J}h } 2/ awmifoBl u;D \ pGr;f &nf b0tajctaeESihf pdw"f mwfukd
[k qdzk ;l ol/ bBu;D awmfrif;w&m;vufxufwiG f OD;rif;trnfcH rnfodkY awGU&oenf;/ ^..\ b0ESifh pdwfae pdwfxm;udk
pmqd k E S p f O d ; ay:ayguf c J h í zd k ; ol a wmf O D ; rif ; ? vl O D ; rif ; [k ay:viG af tmif rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/ ^..\ udk,f? EIwf? ESvHk;
cGjJ cm;ac:Muonf/ trlt&mudk pmqdku rnfodkY a&;zxJGU m;oenf;/^ 'H;k csi;f \ oabmomb0rsm;
a½Tbrkd if;vufxufwiG f trwfBu;D OD;ay:O;D (1121- ay:viG af tmif rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/
1200)? 0ufrpGwef 0a';wdEYk iS t hf wl OD;rif;ESpOf ;D pvH;k bke;f awmfbUJGrsm; 3/ okw&orsm;udk azmfxw k f wifjyyg/ awmifoBl u;D \ b0ESihf
,SONf yKd if zGUJ qckd o
hJ nf/ pdwf"mwfudk ay:vGifatmif a&;yg/ ^b0ESifh pdwf"mwf
awmifol 'Hk;csif;? ukef;OD;rif; tajctaeudk wifjyyg/ ^ &oESihf todtjrifukd azmfjyyg/
oDcsif; xDvm? a&a0½Gm 4/ awmifoBl u;D \ pGr;f &nf b0tajctaeESihf pdw"f mwfukd
atmifajravmu tif;0pm a½Tbdk ay:OD; 0ufrpGm rnfoYkd awGU&oenf;/ (rGef u&if weoFm)
5/ ,mv,fvkyfí awmrSmaysmfaom awmifolBuD;\b0udk pmyef;csDjc,fyg/
aqG;aEG;zG,f erlemar;cGef;ESifh tajz
1/ awmifoBl u;D \ ud,k ?f EIw?f ESv;kH trlt&mwdu
Yk akd vhvmwifjyyg/ ar; / awmifolBuD;uAsmwGif &nf½G,fcsufay:vGifatmif rnfodkY a&;zGJxU m;oenf;/
2/ þuAsmü 0D&&o? u½kPm&o? [ó&owdjYk zifh &opHzk UJG pnf; rnfonfh&orsm;cHpm;&oenf;/
xm;onf[k qdx k u
kd yf govm;/ t"duyef;wdik &f oudk azmfxw k f awmifolBuD;uAsm &nf½G,fcsufay:vGifatmifa&;zGJUyHkESifh&o
aqG;aEG;yg/ ]]awmif o l B uD ; }}wG i f pmqd k z d k ; ol a wmf O D ; rif ; onf
ar;cGe;f wdk awmifoBl u;D \ b0ESihf pdwaf ep½du k wf u
Ykd kd azmfxw k w f ifjyvdak om
(1) 'H;k vTwo f nf qdo k nfrmS tb,fenf;/ &nf½, G cf sujf zifh a&;zGUJ cJyh gonf/
(2) tjrifh vTwfvdkaomtcg rnfodkY jyK&oenf;/ xdk&nf½G,fcsufudkazmfxkwfwifjy&mwGif ppfrIxrf;
(3) 'H k ; qko d nfrmS rnfonfrS toHajymif;vmjcif; jzpfoenf;/ aumif; a,mufsm;Zmenf awmifoBl u;D ? v,f,mvkyif ef;wGif aysmf
(4) awmifoBl u;D 'H;k udk rnfonfyh t GJ wGuf a&;zJUG jcif; jzpfoenf;/ arGUwwfoal wmifoBl u;D ? wpfu, kd wf nf; vlysKBd u;D awmifoBl u;D \
(5) zd;k olawmfO;D rif;ESihf acwfNyKid pf mqdw k pfO;D udk azmfjyyg/ pdwaf epdwx f m;yg xif[yfaeonfukd awGUjrif&ygonf/
(6) rD;usnf rD;yef; ½IUd vw T jf cif;udk a½S;u rnfonft h a&;wdüYk awmifoBl u;D \ ppfrx I rf;aumif;b0udk ay:viG af tmif
toH;k jyKoenf;/ zGUJ &mü awmifoBl u;D onf tm;cGeAf vBu;D rm;Ny;D &efow l aYkd Mumuf½UG H
(7)) 'H;k csi;f t&mwGif igu h kd r,SOMf uESi.hf ...[k rnfou l qdzk ;l oenf;/ &onfh tpGr;f owå½d o Sd ?l vuf½;kH uRe&f if; jzpfyu kH kd -
(8) 'H;k csi;f uckeo f w
l oYkd nf ud, k [ f ef vSKy½f mS ;rI rnfojYdk yK&oenf;/ ]cuf&if;pG,pf kH pdeaf wmifBu;D ESihf
(9) 'H;k csi;f udk tyd'k af & rnfrQ pyfqo kd enf;/ ig;pD; qifah jymifh tm;ayud}k
(10) 'H;k csi;f yd'k rf sm;wGif toHerd jhf rifuh kd rnfoYkd xm;um pyfqo kd enf;/ ]ZrÁLpd;k & ewf½iS u hf Ref
(11) 'Hk;csif;pmydk'fudk pmvHk;a& rnfrQjzifh pyfqdkoenf;/ wkvYkd cRev f Qif cE¨m pJr,f? &J&efñeG Yf NzK}d
(12) yJGvrf;wdkYü rD;½I;rD;yef; ½IdUvTwfonfh tavhrSm rnfonfh poñhf tzJUG wjYkd zifh ay:viG af pygonf/
umvu txl; acwfpm;oenf;/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
xdjYk yif ppfonf&rJ ufawmifoBl u;D udik pf o GJ nfh vufeuf pd w f a epd w f x m;wd k Y xif ½ S m ;ay:vG i f a pcJ h a Mumif ; avh v m
P73
aMumufrufzG,f½SdyHk? &efolwdkYtay: ajcmufvSefYEdkifpGef;½SdyHk? jrifawGU&ygonf/ cifrifEpS o f ufz, G f awmifoBl u;D ? at;csr;f pGm
rsK;d ½d;k tpOftvmaumif; ½Scd yhJ w kH u
Ykd kd - aeaomfvnf; aysm½f iT f azmfa½Gwwfol awmifoBl u;D ? vHUk vx<u
]ud;k ydómpD; "g;rBu;D ½Sdol awmifolBuD;? apwem &ufa&mol awmifolBuD; ponfh
𝔢D owå½k aiguv f QiNf yKd } pdwaf ep½du k wf u
Ykd kd xif½mS ;atmif zJUG xm;aMumif; avhvm Edik yf gonf/
]uke;f abmifa½Tbkd axmifueufu ]]awmifolBuD;}}wGif &nf½G,fcsufodkY a&mufatmif
ab;bd;k pOfquf ckwikd af tmif a&;zJUG yEkH iS hf uAsmu ay;onf&h o^ uAsm zwf½&I mwGif cHpm;&onfh
a&;awmfra½Smif xrf;wJh a,mufsm;} &owdu Yk kd þodv Yk Qif avhvmcGihf &cJyh gownf;/ /
[k *kPfwif zJGUqdkonf/ awmifolBuD;\ &JpGrf;owåd jynfh0rI? (awmifolBuD;\ pdwfaep½dkuf ay:vGifaponfh tzJGUESifh &oajrmufyHkwdkYudk
Edik if uH ckd spaf ompdwx f m;? Edik if t H wGut f a&;BuKH vmvQif rvTrJ a½Smif þodkYvQif avhvmcGifh &cJhygownf;/ /)
trIxrf;&ef toif½h o Sd nfh pdw"f mwfc, H cl su?f trIxrf;aumif;rsK;d ½d;k
tpOftvmudk *kP, f jl rwfE;kd wwfaompdwx f m; ponfh pdwaf ep½du k f awmifolBuD;uAsmuay;aom okw&oESihf todtjrifudk wifjyyg/
wdkY xif½Sm;ay:vGif vmapygonf/ ESpfouftm;& wuf<urI awmifolBuD;'Hk;csif;uAsmrS &½Sdonfh okw &o todtjrif
(0D&&o)ay;onfh tzJUG rsm;[k qd&k ygrnf/ ]]awmifolBuD;}}uAsmonf okw? &o? todtjrif
ppfruf Nird ;f at;aom umvwGif awmif,mawmrSm pHv k ifatmif ay;onfh uAsmwpfy'k f jzpfygonf/
aysmfavh½dSyHk? pdkufysKd;pD;yGm; atmifjrifjzpfxGef;onfh v,f,m þ'Hk;csif;udk ukef;abmifacwf bBuD;awmfbk&m;
vkyfom;aumif;BuD; jzpfyHk? u,m;NrdKUre,fwpfcGifü vkyfudkif vufxufü tif;0NrKdU? atmifajravmubk&m; waygif;vyJG
wGiu f s,yf ?kH oD;ESrH sK;d pHk jzpfxeG ;f atmifjrifol jzpfyw kH u
Ykd kd - awmfwiG f oDq&kd ef zd;k olawmfO;D rif; a&;zJUG onf[k odrw S &f onf/
]],mv,fvyk v f Ykd awmrSmaysmf ]'Hk;csif;} qdkonfrSm 'H;k vTwyf w GJ iG f ucke&f if; oDqo kd nfh
pD;yGm;xifay:ajymif;ESifhpyg; aw;oDcsi;f wpfrsK;d jzpfygonf/ 'H;k vTwo f nf qdo k nfrmS opfw;kH ?
yJrsK;d tjym; bl;ocGm;? u,m;NrKd Ure,fwpfciG f xef;wH;k ponfwu Ykd dk tacgi;f xGi;f ,rf;oGwíf peufwH wyfum
0gErS ;f pHv k if csOaf ygicf if;ESi?hf r<uif;c&rf; oD;rsK;d vQr;f }} rD;ypf½KdS UvwT jf cif; jzpfaMumif; rSwo f m;&ygonf/
[k tm;us*P k , f zl , G f aumif;atmif zJUG xm;ygonf/
'H;k vTwrf nfh uGuv f yfoYkd 'H;k udk xrf;,l o,faqmif
awmifoBl u;D \b0rSm Muifazmfr½daS o;onfh vlysKBd u;D vmpOf 'Hk;ay:wGif ZD;uGuf½kyf? zdk;olawmf½kyf ponfwdkYudk
b0 jzpfonf/ xdaYk Mumifh wpfu, kd w f nf; [if;pm½Sm? csujf yKwf 'Hk;pD;½kyftjzpf wifaqmifum rdrdwdkY 'Hk;pD;½kyftaMumif;udk
pDrHavh ½dSyHkudk - &,fNyKH ;zG,jf yKonf/ wpfzufom;udk csK;d ESrd o f nf/ rdru d ,
kd u f kd
]]ydu k w f ef;pnf;0du k f a½T,ek af xmifum cs;D aNrmS ufonf/ vufo;D vufarmif; wef;vsuf ajcodik ;f uGuu f s
csK;d ESiihf ;kH pmi,fuakd v}} eif;um a½SUw;kd aemufqw k jf zifh uckeo f q D rkd jI yK&\/ xdaYk Mumifh
]]ajymif;yJa&ma&m qefwpf0ufEiS }hf } 'H;k csi;f \ yef;wdik &f oonf [ó&o jzpfaMumif; odEdkifonf/
]]a&ma&mpHk csKv d cS sn}hf } þ'H;k csi;f wGi]f awmifoBl u;D }udk uke;f abmifacwfaESmif;½Sd
ponftzGUJ rsm;jzifh ay:viG af ponf/ awmifoBl u;D wpfO;D \ b0o½kyw f Ykd xif[yfxm;onfh
xdx k rif; xd[ k if;rsK;d jzifh tysKu d av;rsm;tm; vufqkH 'H;k pD;½kytf jzpf awGjrif&ygonf/ 'H;k csi;f \ tpwGif -
xrif;pm; zdwMf um;yHu k kd - ]]cuf&if;pG,pf kH pdeaf wmifBu;D ESihf
]]tysKid ,fa½Teu H m;atmif pm;ygvn S Ahf ;kH aAm}} ig;pD;qifajymifh tm;ayud/k }}
[k ½d;k ½d;k Bu;D ajymcsvu kd yf kH tzGUJü jrifEikd o f nf/ awmifoBl u;D vlysKBd u;D \ [kvnf;aumif;?
cspcf ifMuifemvdpk w d ?f &if;ES;D cifrifvpkd w d w f u
Ykd kd jrifawGUvm&apygonf/ ]]ZrÁp;kd & ewf½iS u hf Ref
&,farmoabmusz, G f [ó&o udkvnf; cHpm;&apygonf/ wkvcYkd Rev f Qif cE¨mpJr,f
þta&;tzG J U wd k Y j zif h awmif o l B uD ; \ b0ES i f h &J&efñeG NYf zKd /}}
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
74Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
[kvnf;aumif; qdx k m;ygonf/ ppfrufa&;&m ay:ayguw f ikd ;f ESpo
f ufauseyf&ygaMumif; ajzqdt
k yfygownf;/ /
awmifoBl u;D onf bk&ifv h uf½;kH uRe&f if;tjzpf &yfwnfNrJ jzpfonfukd awmifolBuD;oifcef;pmwGif avhvmzG,f tvuFmrsm;
jrL;jrL;<u<u qdx k m;jcif; jzpfygonf/ 39/ cuf&if;pG,pf kH pdeaf wmifBu;D ( ½lyu )
þwGif pum;vH;k ajcmufv;kH ? ckepfv;kH yg pmyd'k w f u Ykd kd ]awmif o l B uD ; }uAsmwG i f rd r d \ vuf e uf
edrfhoHwpfvSnfh? jrifhoHwpfvSnfhjzifh pyfqdkyHkrSm 'Hk;csif;tzJGU\ tpGrf;xufyHkudk &JrufawmifolBuD; 0ifh<um;onfh pum;.../
oabmjzpfaMumif;vnf; okwyGm;&ygonf/ BuD ; rm;cRef x uf r mausmyH k*kPf&nfwltjzpf pG,fpHk
cuf&if;vufeuf(tEdiI ;f cH)ESihf pdeaf wmifBu;D (tEdiI ;f )wdu Yk kd ......./
qufvufí - 40/ &efrD; ( ½lyu )
]]ud;k ydóm ómpD
ó m ; "m;rBu;D ].....}uAsmwG i f &ef o l t aygif ; ud k &nf n T e f ; um
𝔢D owå½k aiguv f QiNf yKd }} Burd ;f armif; BuKH ;0g;aeonfh &JrufawmifoBl u;D \ pum;tjzpf../
ponfjzifh rdrw d Ykd 'H;k pD;½kyf ppfonf&rJ ufawmifoBl u;D \ tm;usz, G f tusd K ;pD ; yG m ;zsuf q D ; wwwf y H k *kPf&nfwtjzpf lt jzpf
tpG r f ; ud k twd o ,0k w å d a jrmuf oD q d k c sD ; a`rS m uf M uyH k r S m ab;&ef(tEdiI ;f cH)ESihf rD;(tEdiI ;f )wdu Yk kd xyfwjl yK............../
wufwuf<u<u ½Tif½TifjrL;jrL; ½SdvSojzifh 0D&&o? [ó [ó&o 41/ &efnGefY ( ½lyu )
yGm;apygonf/ uke;f abmifqufwpfavQmuf wm0efausyeG cf o hJ l ].....}uAsmwG i f &ef o l t aygif ; ud k &nf n T e f ; um
Burd ;f armif; BuKH ;0g;aeonfh &JrufawmifoBl u;D \ pum;.../
ppfonf&rJ ufw\Ykd pGr;f aqmif*P k &f nfuv kd nf; todtjrifymG ;zG,f ab;&ef(tEdIif;cH)ESifh tnGefYtwuf(tEdIif;)wdkYudk
cefrY eS ;f Edik yf gonf/ yGm;rsm;vmwwfykH *kP&f nfwt l jzpf xyfwjl yK............/
þ'H;k csi;f wGif ppfrufNird ;f at;cdu k f v,f,mvkycf iG w f iG f 42/ ewf½iS u fh Re(f 0uF0w k )då
aysmaf rGUNrJ jzpfaom awmifoBl u;D \ b0o½kyu f vkd nf;jrifEikd of nf/ ].....}uAsmwG i f &ef o l t aygif ; ud k &nf n T e f ; um
ajymif;? pyg;? yJrsKd;pHk? bl;? ocGm;? 0g? ESrf;? csOfaygif? c&rf;? paom Burd ;f armif; BuKH ;0g;aeonfh &JrufawmifoBl u;D \ pum;tjzpf../
v,fxGufoD;ESH ,mxGufoD;ESHpHkwdkYrSm ukef;abmifacwfaESmif; ]bk & if r if ; jrwf \ trS K xrf ; aus;uG s ef & if ; }}[k
wduk ½f u kd f rqdb k J ]ewf½iS u hf Re}f [k oG,0f u kd af &;zJUG ............../
umv\ t"du pdkufysKd;oD;ESHrsm; jzpfaMumif; odjrif&onf/ 43/ cE¨mpJ( 0uF0kwådtvuFm )
awmifoBl u;D rSmvnf; v,f,mvkyo f m;aumif;Bu;D wpfO;D jzpf&m ].....}uAsmwG i f &ef o l t aygif ; ud k &nf n T e f ; um
av;pm;zG,fyif/ Burd ;f armif; BuKH ;0g;aeonfh &JrufawmifoBl u;D \ pum; ......../
awmifolBuD;onf wpfudk,fwnf;orm;jzpfjyefonf/ ]&ifqdkifwkNydKifvmolrSeforQ ½SKH;edrfhum aoqHk;&rnf}
ydu
k w f ef;pnf;0du k u f m ,keaf xmifonf/ csK;d ? iH;k ? pm;uav;wdu Yk kd [k wdu k ½f ukd rf qdb k J ]cE¨mpJr,f}[k .........../
zrf;onf/ ykpeG v f ;kH EduI o f nf/ a&,Ofp;D onfh awmNrKd io f mwGif 44/ ig;pD;qifajymifh tm;ayud(k twdo,0kwdå )
udk,fwdkif csufjyKwfíom pm;aomuf&½Smonf/ tdro f rl ½Sod nfh ].....}uAsmwG i f &ef o l t aygif ; ud k &nf n T e f ; um
Burd ;f armif; BuKH ;0g;aeonfh &JrufawmifoBl u;D \ pum;......./
tjzpfrmS pmemzG,[ f k qdEk ikd o f nf/ ]rd r d \ cG e f t m;AvBuD ; rm;yH k }udk omrefrQ rqdkbJ
odkYaomfvlysKdBuD;yDyD - ]qifajymif ig;pD;tvm; cGet f m;Bu;D rm;onf}[k ......../
]tysKid ,f a½Teu H m;atmif? pm;ygvn S hf Ake;f aAm} 45/ &J&efnGefYNzdK ( 0uF0kwådtvuFm )
[k ol[ Y if;vsm&omcsKw d u Ykd kd vufpt kH wl pm;vSñ&fh ef zdwaf c:wwf ].....}uAsmwG i f &ef o l t aygif ; ud k &nf n T e f ; um
yHkrSm cifrifp&mvnf;jzpf? NyHK;p&mvnf;jzpfayonf/ uAsm\ Burd ;f armif; BuKH ;0g;aeonfh &JrufawmifoBl u;D \ pum;..../
tcsy'kd rf mS 'H;k csi;f tzJUG yDovSygonf/ &ef t ygif ; ud k &J & J 0 H h 0 H h wd k u f c d k u f acsrS K ef ; on onf
[kwu kd ½f u
kd f rqdb k J ]&J&efneG jYf zKd }[k oG,0f u kd f zJUG qx kd m;.../
pmqdzk ;kd olawmfO;D rif;onf vlO;D rif;? trwfBu;D OD;ay:O;D ?
0ufrpGwf e0a';wd k Y E S i f h t wl a½T b d k r if ; vuf x uf w d k i f a tmif 46/ ud;k ydómpD;"m;rBu;D (twdo,0kw)då
]....}uAsmwGif udik pf aJG om vufeuf aMumufrufzG,f
ausmMf um;ol[k odrw S &f ygonf/ ]'H;k csi;f t&mwGif igu h kd r,SOMf uESi?hf / tpGrf;xufyHkudk &JrufawmifolBuD; 0ifh<um;onfh pum;.../
igvv l eG af yv[J}h [k qdck o hJ l jzpfonf/ "m;r\t½G,ftpm;BuD;rm;onfudk omrefrQ rqdb k J
ol Y t qd k E S i f h t nD ajymif a jrmuf a tmif z J G U x m;onh f ]ud;k yd ó mmpD; "m;rBu;D }[k tvGet f MuL;zJUG q.kd .........../
awmifoBl u;D 'H;k csi;f rS okw? &o? todtjrif pHv k ifatmif &½Syd gojzifh
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm; P75
10/ aqmif;&wkyJG (av;csKd;) (rEÅav;aqmif;zGJU)
cef;aqmifa½T &a0wGi;f rSmv? csr;f aygiaf v wpfaz wif;aomfvnf; ajz&if;&,fwhJ cdu k cf u
kd w f ek /f
rsuw f pfcwf? jyufvsyu f ,f wpfAZD emrQ?
xnftvTm tukeaf xG;aomfv?J Munftom rvHak o;ygb?k rSw d yf gvQif vdyjf ymu at;wmrd?Yk aoG;vefv Y Ykd cke/f
,rf;a,mifum w vsun f nf;rdawmh? oef;acgirf mS jrMuufo;D awGu? wzD;zD; ysUH viYkd ,ft?kH ............AsmqHw k hJ &moDy/J
aiGEiS ;f i,freI ?f avnif;&,f wokeo f ek Ef iS ?hf csr;f yHrk mS urf;uke&f pfwmrd?Yk ref;wkeaf tmif vrf;qHu k [pfcsiaf wmh
onfacwfrmS onfv[ kd mjzif?h onfu, kd rf mS aoaovkygaygh
urmÇ u d k jA[ ® m wd k Y jyKcJ h w ,f ? ..............aqmif ; &wk y J G / /
uAsmteuf
cef;aqmiftwGi;f rSmjzpfonf/ rcsr;f vSyg[k pdwrf mef wif;xm;ygonf/ tjyifyavmufrat;yg? aeomygonf[k ajz&if;rSmyif
wcdu k cf u
kd f wkev f mygawmhonf/
tvTmvTmtxyfxyfNcKx H nfwjYkd zifh tuket f pif axG;ydu k f ygaomfvnf; [efrus/ rvHak o;/ rsuw f pfcwfrQ vQyw f pfjyufrQ
wpfAZD emrQ tcsed if ,fav;rQyif rMunfomEdik af o;yg/ rsupf rd w dS íf tdycf svu kd zf Ykd tm;xkwjf yefvQiv f nf; pdw0f n d mOfü csr;f at;'Pf
0ifa&mufvmonf/ aoG;rsm;yif vefcY ek rf wwf cHpm;&ygonf/
oef;acgi, f t H csed üf ,rf;a,mifwrf;w nnf;nLrdatmif at;ygonf/ Muufo;D at;rsm;u wzD;zD;xaeygNy/D tat;
tcsr;f 'PfrS avsmeh nf;oufomaprnfh taMumif;vnf;rjrif&/ onfaqmif; onftcsr;f udk rnfoYkd &ifqikd af usmv f mT ;&ygrnfenf;/
ponfjzifh trsK;d rsK;d awG;awmí ylyifaMumifMh up&mrsm; aygi;f pkvmjyefygonf/ AsmqHak om &moDaywnf;/
rEÅav;NrKd UBu;D onfum; aiGEiS ;f rIerf sm; vTr;f Ncv H suyf if/ csr;f at;p&m avnif;wdu Yk vnf; wokeo f ek w f u kd cf wfvsuf ½do S nf/
xdaYk Mumifh csr;f at;yHrk mS urf;uke&f pfygacsNy/D wpfNrKd Uv;kH wkeo f mG ;atmif vrf;qHk wpfcrk aS eí [pfatmfypfvu kd cf siaf wmhonf/ þtcg
þumv0,f þodaYk om csr;f at;yHrk sK;d jzifo h m qufí BuKH awGU&ygvQif azwud, k rf mS aovkrwwf jzpf&ygvrd rhf nf/ þajr þurÇmBu;D udk
jA[®mBu;D rsm;u zefqif;cJo h nf[k qdo k nf/ þaqmif; þtcgumv þtcsr;f 'PfrmS jyif;xef vGeu f J vGe;f vSygownf;/
aqmif;q&mazvdkUrSwf
tcsKywf ef;q&maz/ 1200 jynfEh pS ?f 0gqv kd qef;-2&uf (c&pfEpS f 1838? ZGev f -23&uf)wGizf mG ;/ tif;0Zmwd/ rif;wke;f rif;\
vufxufwiG f q&maz\zcifonf rEÅav;awmifjyif r*FvmwHcg; taemufbuf usL;H xdyt f yfcsKyw
f ef;wGif bk&ifjh rif;wyfawmftwGuf
jrif;uke;f ES;D rsm; csKyv
f yk t
f oufarG;onf/ rdcifrmS obifynmonf rsK;d ½d;k jzpfonf/
q&mazonf pmqdak usmf pavOD;yknESihf acwfNyKd ipf mqdjk zpf/ tcsKyw f ef;q&maz[kxif½mS ;/ rsK;d csppf wd x
f ufoef/ t*Fvyd b f &k ifcH
rtyfr&mvkyíf 'Pfoifah csNy[ D k t"dygÜ ,&f onfh aw;xyfukd a&;zGUJ z;l &m rif;'Pfoifh tcsKycf cH &hJ onf/ xdak w;xyfwiG f ]]rif;wkw?k
acG;aoao? aoG;awGawG,b kd }d } [lonfh tyd'k rf sm; ygonf/ jrefrmbk&if ygawmfral omtcgwiG v f nf; ]]a½Tq;D jzLoabmod?Yk paumESihf
vSrd o
hf vd}k }[k rSww f rf;wifco hJ nf/ jrefrmtcsKUd u t*Fvyd v f ufatmuf uReo f abmuftjzpf om,maeonfuv kd nf; aw;xyfzUJG í
qH;k rcJo
h nf/ ]]awG;rdwikd ;f ? t½d;k em onf trsK;d yg qJcsiaf ygah v;}}[k pyfqx kd m;onf/
q&mazonf ½Srf;jynfü½dSpOf jrefrmESpf 1256 ckcefY (c&pfESpf 1894 cefY)wGif uG,fvGefcJhonf/
ar;cGe;f wdk
(1) q&maz\ rdcifonf rnfonfh rsKd ;½d;k jzpfoenf;/ (2) q&mazonf rnfoEl iS hf acwfNyKd ipf mqdk jzpfoenf;/
(3) ]awG;rdwikd ;f t½d;k emonf ..}[k aw;xyfjzihf rnfow l u Ykd kd jypfwif qH;k rcJh oenf;/
(4) tcsKyw f ef;q&maztrnfwiG yf u kH kd ajzyg/(5) q&mazESihf trnfwl pmqdu k kd azmfjyyg/
(6) ]rif;wkwk acG;aoao ..}[lonfh aw;xyfpmom;onf rnfou Yl kd &nfneT ;f oenf;/
(7) ]aqmif;&wky}GJ udk rnfonfah cwfwiG f a&;oenf;/
(8) ]a½TqD;jzLoabmodkY? paumESifh vdSrfh...}[k zJGUum rSwfwrf;wifol pmqdkudk azmfjyyg /
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
76Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
aqmif; q&maz ? av;csKd; avn? tif;0 om; awmif u &ifxEJ v S ;kH om;wGi;f odYk pdr0hf if cHpm;&onfukd -
orefv,fpm; ? az i,f armif ]......vdyjf ymu at;xmrd?Yk aoG;vefv Y cYkd ek }f
[k zJUG qw kd ifjyxm;&m pmemzG,f jzpfawmhonf/
ar;cGef;½Snf? ar;cGef;a[mif;/ csr;f at;'Pfukd cHpm;&onfrmS oef;acgi, f H nOfeh ufoYkd
1/ aqmif;&wkyGJ t& pmqd\k cHpm;rIukd ay:viG af tmif o½kyaf zmfyg/ wdik cf ahJ wmhonf/ tdyaf ysmrf nfh tcdu k rf mS yif csr;f at;wkef um
2/ ref;wkeaf tmif vrf;qHu k [pfcsiaf om tcsKyw f ef;q&maz\ ,rf;a,mifrad vonf/ þodcYk pH m;BuKH awGU&yHu k -kd
aqmif;&wkyt GJ aMumif; pmyef;csjD c,fyg/ ].....,rf;a,mifum wvsuf nnf;rdawmh
3/ &nf½G,fcsuf ay:vGifatmif rnfodkY a&;zJGUxm;oenf;/ oef;acgirf mS jrMuufo;D awGu wzD;zD; ysUH viYkd ,ft.kH ...}
aqmif;&moD tcsrf;vGefuJyHk o½kyfudk ay:vGifatmif rnfodkY [k zJUG qw kd ifjyavonf/
a&;zJUG xm;oenf;/ wpfqufwnf;rSmyif þodaYk om aqmif;nudk rnfoYkd
4/ aqmif;ESifh ywfoufí pmqdk\ cHpm;rIESifh ta&;tzJGUudk &ifqikd jf zwfoef;&ygrnf;enf;[k awG;awm aMumifMh u yGm;&av
avhvmwifjyyg/ onf/ tcsr;f 'PfrS oufom avsmyh g;aMumif; ½Syd gO;D rnfvm;[kyif
enf;,lz, G f tajz oHo,jzpfzG,f ½SdyHkudk -
aqmif;&wkyJGuAsmwGif rEÅav;aqmif;\ csrf;at;yHkudk pmqdku rnfodkYa&;zJGUwifjycJhoenf;/ ]AsmqHkwJh &moDyJ }
(&nf½, G cf suo f aYkd &mufatmifa&;zJUG y)kH [k qufí xif½mS ;atmif qdak vonf/
aqmif;&wkyJG av;csKd;t& pmqdk\ cHpm;rIESifh ta&;tzJGU xdpk Of jyify0ef;usi0f ,f NrKd UwpfciG v f ;kH udk aiGEiS ;f rIew
f Ykd
vTrf;avonf/ at;pufaom avnif ; uvnf; wokefokef
]aqmif;&wkyJG}onf tcsKyfwef;q&maz\ aqmif;zJGU
aqmfaoG;vsuf ½Sdonf/ tqHk;pGefwdkifatmif csrf;at;vSonfh
av;csK;d uAsm jzpfygonf/ rEÅav;&wemyH\k aqmif;cg csr;f at;yHu k kd
avmuobm0udk av;csK;d tcsy'kd t f jzpf -
pmqdu k ud, k af wGU tawGUtBuKH tjzpf cHpm;wifjy xm;onf/
] aiGEiS ;f i,freI ?f avnif;&,fwokeo f ek Ef iS hf
pmqdo k nf xdrk EÅav;aqmif;nü tcsr;f 'Pf oufom csr;f yHrk mS urf;uke&f pfwmrd?Yk ref;wkeaf tmif
ap&ef vHNk cKH aom cef;aqmifwpfct k wGi;f ½Sad eonfukd - vrf;qHu k [pfcsiaf wmh.........}
]cef;aqmifa½T &a0wGi;f rSmv} [k zJUG qrkd ad wmhonf/ ]onfu, kd rf mS aoaovkygayg}h [lívnf;
[k azmfjyvdu k of nf/ nnf;qdk rdavonf/ jA[¨mBu;D rsm; zefqif;cJo h nfh þurÇmBu;D ü
odaYk omf jyify½Sd tat;"mwfu wpdrphf rd hf ck0d ifEydS pf uf þaqmif;? þtcgumv? þcsr;f at;'PfrmS jyif;xef vGeu f v J eG ;f
aeojzifh tcsr;f 'Pfukd tm;wif; &ifqikd af e&onf/ odEYk iS hf - vSygawmhonf [kvnf; wifjyxm;avonf/
]csr;f aygiaf v wpfaz wif;aomfvnf; þav;csK;d wGif q&mazonf ]wpfazwif;}]ajz&if;}[k
ajz&if;&,fwhJ cdu k cf u
dk w f ek /f } tm;wif;[ef? ]rvHkao;} ]vdyfjymuat;}[k zGifhqdk½Sif;jy[ef?
[k zJUG &avawmhonf/ ]aoG;vefv Y cYkd ek }f [k wifpm;[ef? ]AsmqHw k hJ &moDy}J ]ref;wkeaf tmif
þodkY &ifqdkif&if; nOfYeufvmcJhonf/ tvTmvTm vrf;qHu k [pfcsiaf wmh} ]onfu, kd rf mS aoaovkygayg}h [lonfh
txyfxyf NcKH xnfwjYkd zifh tcsr;f vHak tmif BuK;d pm;ygonf/ odaYk omf &ifzGifh[efwdkYjzifhvnf; jyif;xefvSonfh tcsrf;'Pf cHpm;&yHkudk
[efrus? wpfcPrQyif oufomcGirhf &/ csr;f at;vGe;f vS&m- xif½mS ;apcJo h nf/
]rsuw f pfcwf jyufvQyu f ,f wpfAZD emrQ aqmif;&wkyGJ av;csK;d wGif ]ref;}aqmif;n csr;f at;yH^k
xnftvTm tukeaf xG;aomfvnf; pmqd\ k cHpm;rIEiS hf ta&;tzJUG ukd þodv Yk Qif avhvm awGUjrif&yg
Munftom rvHak o;ygb.k ......} ownf;/ /^^( pmqdo k nf ol&nf½, G w f ifjyvdo k nfh ref;aqmif;n
[laom tzJGUjzifh azmfusL;wifjyxm;onf/ jyif;xef vSonfh tcsr;f o½kyf ay:viG af tmif þodv Yk Qif a&;zJUGwifqufxm;yg ownf;/
tcsr;f 'Pfukd oufom avsmyh g;ap&ef ZGwrf w dS u
f m tdycf svu
kd yf g )
ao;onf/ xdt k cgryS if ydu
k oJ o d maom tat;"mwf? tcsr;f 'Pf
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
ref ; wk e f a tmif vrf ; qH k u [pf c sif a om tcsKyf w ef ; q&maz\ ]...,rf;a,mifum w vsuf nnf;rdawmh
P77
]aqmif ; &wk y J G } taMumif ; pmyef ; csD j c,f y g/ ( u A s m y g oef;acgirf mS jrMuufo;D awGu? wzD;zD; ysUH viYdk ,ft.kH ..}
taMumif ; tcsuf w d k Y u d k tajccH u m ar;xm;onf u d k [k qdkxm;jyefonf/ pmqdkrSm tdyfaysmfrnfh tcdkufrSmyif
ay:vGifatmif azmfusL;a&;om; ajzqdkoifh )
csr;f at;vGe;f ojzifh ,rf;a,mifum w rd&onf/ csr;f vSonfh
q&maz\ aqmif;&wkyJG
tjzpfukd EIwrf v S nf; nnf;rdonf/ jrMuufo;D rsm;rSm wpfu, kd v
f ;kH
]aqmif;&wky}GJ onf tcsKyw f ef; q&maz\ aqmif;zJUG
ysUH avonf/ þodaYk om aqmif;nwmudk rnfo&Ykd ifqikd u f m rnfoYkd
av;csKd ; jzpf y gonf / rEÅ a v;&wemyH k a qmif ; &moD
jzwfoef;&ygrnfenf;/ tcsrf;'PfrS oufomavsmhyg;aMumif;
tcsr;f onf;vGe;f ojzifh ]ref;wkeaf tmif vrf;qHu k [pfcsiaf wmh}[k
½Syd gO;D rnfvm;[kyif oHo,yGm; aomursm;um ]AsmqHw k hJ &moDy}J [k
pmqdu k ,dk w f ikd f &ifziG &hf onfh aqmif;&wkyGJ jzpfygonf/
a&½Gwrf ad yonf/
uAsm\ yxrtcsK;d yd'k w f iG f -
uAsmtcsydk'fwGif ref;NrKdUwpfcGifvHk;0,f aqmif;ESif;
]cef;aqmifa½T &a0wGi;f rSmv....}
avat;wdYk vTr;f vsu½f ySd u kH kd awGUEikd o f nf/ aiGEiS ;f jzLwdYk rIeaf eonf/
[k qdx k m;onf/ pmqdrk mS xdrk EÅav;aqmif;wpfnü tcsr;f 'Pf
at;pufaom avnif;wdu Yk vnf; wokeo f ek f aqmfaoG;vsuf
oufomap&ef vHNk cKH &m cef;aqmif wpfct k wGi;f ½daS vonf/
½So d nf/ aovkrwwf jzpf&atmif tqH;k pGex f d csr;f at;vS&m
odaYk omf jyify½Sd tat;"mwfu wpdrphf rd hf ck0d ifEydS pf uf avmuBu;D udk zefqif;onf qdak om jA[®mBu;D wdx Yk H wpfpw kH pf&m
aeav&m - ta&;qdck sipf w d f jzpf&onftxd at;aom aqmif;&wkyif/
]csr;f aygiaf v wpfaz wif;aomfvnf;
þonfrSm ref;wkefatmif vrf;qHku [pfcsifonfh
ajz&if;&,fwhJ cdu k cf u
kd wf ek /f }
q&maz\ rEÅav;aqmif;yif jzpfygownf;/ /
jzpfaeavawmhonf/ tcsrf;'Pf cHpm;ae&ygvsuf ]rcsrf;yg?
aqmif;7wkyJG av;csdK;twGuf tvuFmavhhvmcsuf
rcsr;f yg}[k ZGwEf pS t f m;wif;&if;u cku d cf u kd wf ek af e&aom q&maz\
tjzpfudk pmemMunfhvQif ausmcsrf;zG,fyif/ 47/ vdyfjymu at;wmrdkY (0uF0kwåd)
]aqmif;&wky}JG uAsmwGif tdypf ufrw Sd af ysmíf r&Edik af tmif
qufvufí pmqd\k tjzpfukd -
csr;f at;vSaMumif; pmqdu k cHpm;zJUG q&kd mwGif oH;k xm;ygonf/
]rsuw f pfcwf? jyufvQyu f ,f wpfAZD emrQ ]&if
&ifwGif; pdwfESvHk;om; xdatmif pdrfhat;onf[k
wnftvTm tukeaf xG;aomfvnf;? wdu k ½f ukd rf qdb k J ]vdyjf ymu at;wmrd}Yk [k oG,0f u kd af &;zJUGxm; ojzifh
Munftom rvHak o;...} 0uF0w k t då vuFmajrmufygonf/
ponfjzifh awGU&onf/ tcsr;f 'Pfukd cg;qD;cH &ifqikd &f if; nOfeh uf 48/ aoG;vefv Y cYkd ek f (twdo,0kw)då
vmcJo h nf/ q&mazonf tvTmvTm txyfxyf NcKx H nfwjYkd zifh ].....}uAsmwGif tdypf ufrw Sd af ysmíf r&Edik af tmif csr;f at;
tcsrf;vHkatmif BuKd;pm;aomfvnf; [efrus/ wpfcPrQyif vSaMumif; pmqdu k cHpm;zJUG q&kd mwGif oH;k xm;ygonf/
oufomcGihf r& at;udu k af eawmhonf/ odEYk iS hf pmqdrk mS raEG;Edik ?f ]csrf ; at;vG e f ; onf h cH p m;rS K }}udk omrefrQ rqdkbJ
raxG;Edik ?f tdypf uf raysmEf ikd af tmif jzpf&onf/ jyif;xefvo S nfh ]aoG;vefv Y cYkd ek }f [k tvGet f MuL; zJUG qx kd m;aomaMumifh twdo,
tcsr;f 'Pfukd oufom avsmyh g;ap&ef ZGwrf w dS uf m tdycf svu kd f 0kwdå tvuFmajrmufygonf/
ygao;onf/ 49/ ref;wkeaf tmif vrf;qHu k [pfcsiaf wmh ( twdo,0kwdå )
xdt k cgrmS yif - ].....}wG i f tcsrf ; 'Pf a Mumif h aqmuf w nf & mrJ h
]...... vdyjf ymu at;wmrd?Yk aoG;vefv Y cYkd ek /f } cHpm;&yHu k kd pmqdu k azmfñeT ;f &mü oH;k xm; ygonf/
[k qdk&avawmhonf/ ydkuJ odomaom csrf;at;'Pfu ]rcHr&yf rxdef;csKyfEdkifavmufatmif tcsrf;onf;
&ifxEJ v S ;kH om; twGi;f odYk pdr0hf ifacsNy/D aoG;vefcY ek rf wwf cHpm;ae onf}udk omrefrQrqdkbJ ] ref;wkefatmif vrf;qHHku [pfcsif
&aom q&mhazh tjzpfrmS pmemoem;zG,f jzpfawmhonf/ awmh}[k tvGet f MuL;qdx k m;aomaMumifh twdo,0kwdå tvuFm
ajrmufygonf/
odkYESifh oef;acgif,H wdkifcJhonf/ aqmif;uvnf;
nOfeh ufav ydak t;av jzpf&m uAsmwGif -
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
78Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
11/ av;armifhpHausmif;(aw;xyf) 18yd'k ?f .av;/ OD;ykn\aw;xyfrsm;
pavOD;yknonf armfueG ;f ? jyZmwf? aw;xyf? a[mpm?
( edAÁdE´bJGU ^ 0#fqif;&JudkNiD;aiGUjcif; ) arwåmpm ponfwdkYudk trsm;tjym;a&;zGUJcJ/ trsm;tm;jzifh
rkav;½Hk awmtp? a'gevrf;ajrnD/ aw;xyfrsm; zGUJ / awmzGUJ ? rd;k zGUJ ? r,fzUJG ? armifzUJG ? edAEdÁ ´ ? tapmif;
avQmusprf;a& oif;Munfw,f a½TEiS ;f qDuefacsmif;/ tcsw d ?f tajrm§ uftyifrh pS í aA'if? oN*KØ vt f xdyg0if/
vGr;f rwwf pum;0girl mS eHo Y mjzL av;armifph aH usmif;/ OD;ykn
pHy,fcsyf o&zDacsmifrmS ? cGmñdak wmif cdak tmif;/ jrefrmESpf 1174 ck? 0gacgiv f qef; 13 &uf? Mumoyaw;
arT;eHoY mpkaygi;f vdYk Ekanmifapmif;xufrmS aeY (c&pfEpS f 1812 ck? Mo*kwv f 20 &uf)zGm;/ i,frnfarmifyw k pf nf/
y'krm® MumouFe;f i,fEiS hf cgqifjref; awmarGUaysm&f m/ zcifrmS NrKd UoBl u;D ½d;k jzpf/
ZDZ0g rkcjf cm;vdYk wHcg;u cs&m;BuKd i?f oif;wJ*h Edik f pavNrKd Ur cifBu;D p? wlarmif;q&mawmf OD;'Dy i,fq&m
rsm;/ Bu;D aomf tr&yl&NrKd U Aef;armfq&mawmfxH ynmqufvuf
,kZe r[mNrKd irf mS urÇmwdik f rS;D r,f yav;/ / qnf;yl;/ ½Sifyknmbd"Z/
uAsmteuf uaemifrif;? rif;wkef;rif;wdkYxH cpm;/ vufzuf
awmtpwGif jrwfav;yef;½H/k ajrnDvrf;wpfavQmuf &nfawmfbufü rif;vSocF,m[laom bGUJEiS hf xrf;½Gu/f ½Gmpnf½mG udk
0J,mwdkYü a'geyef;wdkYu &eHYoif;ysHUvsuf/ pD;qif;aeaom pm;&/
prf;a&MunfwdkYyif oif;oif;MunfMunfarT;ysHU/ uefaygif½dk;ESifh jrifuGef; jrif;cHkwdkifrif;om;wdkY ykefuefonfhta&;ü
acsmif;eHab;urf;pyf wpfavQmufww Ykd iG f yef;a½TEiS ;f qDwYkd yGiv
hf ef; tcgay;[k NrdKU0efOD;omtdk; tdrfwGif zrf;qD;csKyfaESmifxm;&mrS
oif;xHpk mG / om,maom t&yfaywnf;/ uGyfrsufcH&/ rif;wkef;rif;BuD;u vGefpGmESajrm/ ]vludk acG;
uefa&jyifoYkd xd;k xGuaf eaom uke;f ajrtilav;um; owf a vjcif ; }[k rd e f Y c J h / aES m if ; ynm½d S r sm;u jref r mjynf \
yef;pum;0gwYkd zH;k vTr;f xm;onf/ vGr;f armzG,yf if/ þpum;0g ½dSwfpyD;,m;[k wifpm;ac:a0:cJh/ ]rkav;½Hkawmtp..} onf
til a v;ü rav;armif p H j ref ; rnf h ausmif ; ocF r f ; av;ud k edAEdÁ z´ UJG jzpf/
eHUomjzLom;ESihf wnfygrnf/ pHy,fyef;½Hw k u Ykd awmifMum;rSm arT;&eHY ar;cGe;f wdk avhvm&ef
wxHkxHk/ a½Tyef;cdkif o&zDwdkYuvnf; awmacsmifav;twGif;rS (1) rnfuo hJ Ykd a&;zJUG í aw;xyf[k ac:oenf;/
oif;&eHY wvdIifvdIif/ awmifaMum wpfavQmuf cdk0ifyGifhvef; (2) rif;vSocF,mbJUG EiS hf xrf;½Gupf Of rnfonf½h mG udk pm;&oenf;/
aeMuonfh EG,yf ef;cGmndK wdrYk mS vnf; aysmaf rGU p&myif/ (3) ]wHcg;u cs&m;BuKd i}f onf rnfonfh t"dymÜ ,f&oenf;/
av;armifph aH usmif;wGif anmifapmif;ckwifukd arT;eHUomwdYk (4) uAsmonftaMumif;t&mtm;jzifh rnfoaYkd om tzJUG enf;/
pkaygi;f í El;El;nHn
h ½hH aSd tmif pDrxH m;ygrnf/ y'krm® MumouFe;f xnfukd (5)aw;xyfonf rnfonfah cwfwiG f xGe;f um;vmoenf;/
½Hkygrnf/ xdkodkYvQif awm&aqmuf wnfrIjyKum arGUavsmfpGm (6) aw;xyfwiG f tyd'k af & rnfrQygoenf;/
oDwif;oH;k ygrnf/ (7) vufzuf&nfawmfbufwiG f rnfonfb h UGJ EiS hf xef;½Guo
f enf;/
pHausmif;\ 0if;wHwdkif;tjzpf aomfuyef;wdkU½dSum (8) i,fq&mESpyf g;um; rnfow l eYkd nf;/
rkc0f wGif ZDZ0gwu Ykd oD;jcm;wnf½ySd grnf/ wHcg;wGif cs&m;yef;wdYk (9)i,frnfukd ajzyg/ ^½Sio f mraPbJUG trnfukd ajzyg/
oif;BuKd iaf eonf/ arT;ysUH vo S nfh ,kZewdu Yk awmNrKd iBf u;D twGi;f (10)]vlukd acG; owfavjcif;}[k tb,faMumifh rdeo Yf enf;/
rif;rlaeygO;D rnf/ þ*Edik f þNrKd if þawm&yfwiG f urÇmqH;k wdik f (11) aESmif;ynm½Sw d uYkd OD;yknudk rnfoYkd wifpm;ac:a0:oenf;/
aysmfarGUvdkufygrnf/ / (12) zcifrmS rnfonfh trIxrf; rsK;d ½d;k enf;/
(13) ½Siv f x l u G Nf y;D aemuf rnfox Yl H cpm;oenf;/
aw;xyf (14) tr&yl & Nrd K U rnf o nf h q &mawmf x H ü ynmquf v uf
rif;wke;f rif;? oDaygrif;wdv Yk ufxuf rEÅav;acwfwiG f qnf;yl;oenf;/
xG e f ; um;cJ h / a½S ; ½d k ; aw;tcsK d ; rsm;ud k tqif h q if h x yf q if h í av;armifh ykn aw;xyf p
a&;zGUJ &aomaMumifh aw;xyf[ak c:/ 18 yd'k yf gNy;D ]av; av;
av;}[laom ½Gmpnf NrdKUBuD; armifykwf p
pmvH;k jzifh tqH;k owf&/ pavNrKdUr cifBuD;pESifh wlarmif;q&mawmf OD;'Dy
Aef;armf rif;vS ocF,? taMumif; ed A Á d E ´ /
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
ar;cGe;f ½Sn^f ar;cGe;f a[mif; avhvmyg/ pdwu f ;l um -
P79
1/ pmqdk\ tawG;ESifh ta&; qef;Mu,fyHkudk wifjyyg/ ]vGr;f rwwf pum;0girl mS ? eHo Y mjzLav;armifph aH usmif;}
2/ uAsmwGif ausmif;ocFr;f ESihf ywf0ef;usiu f kd rnfoYkd o½kyaf zmf [k zJUG ygawmhonf/ vSy qef;Mu,faom tawG;[k qdck siyf gonf/
xm;oenf;/ pHausmif;tvSudk rnfodkY wifpm;zJGUqdkxm;oenf;/ xdaYk emufwiG f ausmif;ocFr;f teD;0ef;usif awmawmif
3/ uAsmt& ausmif;ocFr;f ESihf ywf0ef;usi\ f MunfE;l zG,t f vSukd wpfciG fukd tvSqifjyefonf/ pHy,fyef;½HkwdkYu awmifMum;rSm
ay:viG af tmif o½kyaf zmf a&;om;yg/ ^ay:viG af tmifa&;yg/ vSsKu d m azG;azG;vSKyyf iG v hf ef;aernf/ a½Tyef;cdik f o&zDwu Ykd vnf;
awmacsmifav;twGi;f oif;&eHY wvSKid v f KSid f ay;aernf/ awmifaMum
pmqd\ k tawG;ESihf ta&; qef;Mu,fykH wpfavQmuf cdk0ifyGifhvef;aeMuoñfh EG,fyef;cGmñdk wdkYudkvnf;
]av;armifph aH usmif;}onf uke;f abmifacwf pmqdBk u;D jrifEikd af yOD;rnf ponfjzifh pdwu f ;l tawG; jzpfum -
OD;ykn\ edAdÁE´zJGU aw;xyfwpfyk'fjzpfygonf/ þaw;xyfwGif ]pHy,fcsyf o&zDacsmifrmS cGmndak wmif cdak tmif;...}
pmqd\ k tawG;^pdwu f ;l ESihf ta&;tzJUG wrYkd mS qef;Mu,fvyS gonf/ [k zJUG qjkd c,freI ;f xm;[ef ½Syd gonf/
pmqdo k nf oHo&m#fqif;&JrmS xGuaf jrmufaMumif; awmxGuf pmqdo k nf ausmif;ocFr;f wGif rnfoYkd cif;usi;f aexdik f
w&m;usifh&mwGif rdrd rSDcdkoDwif;oHk;&m ausmif;ocFrf;av;ESifh oDwif;oH;k onfuv kd nf; csev f yS f rxm;ygacs/ arT;eHo Y mwdYk pkaygi;f í
wnf&mobm0udk rnfoYkd ½Sad pcsiyf gonf[k pmyef;csD zJUGxm;ygonf/ El;El;nHn h ½hH adS tmif pDrx H m;onfh anmifapmif;ckwifukd av;armifh
aw;xyf \ tpwG i f ausmif ; ocF r f ; av;wnf & m pHausmif;wGif cif;ygrnf/ y'kr®mMumouFef;xnfudk ½Hkygrnf/
awmtpyf t0ifvrf;av;udk pdwful;jyonf/ xdak wmpyfwiG f xdo k v Ykd Qif at;csr;f pGm awm&aqmufwnfrI jyKygawmhrnf [laom
jrwfav;yef;½HkwdkY ½Sdrnf[k awG;onf/ ajrnDvrf;uav;½Su d m? tawG; pdwu f ;l udk -
xd k v rf ; eH a b; 0J , m wd k Y w G i f yef ; a'gewd k Y &eH o if ; ysH U v suf ]arT;eHo Y m pkaygi;f vd?Yk Ekanmifapmif;xufrmS
yGifhvef;aernf[k BuHqonf/ pD;qif;aeaom prf;a&wdkYyif y'krm® MumouFe;f i,fEiS hf cgqifjref; awmarGU aysm&f m}
oif;oif;MunfMunf at;at; arT;ysHUaeayonf[k azmfusL; [k zJGUvdkufjyefonf/ qufvufí pHausmif;\ 0if;wHwikd ;f tjzpf
vdkayonf/ xdkYaMumifh - aomf u yef ; wd k Y ½S d u m t0if r k c f O D ; wG i f ZD Z 0gwd k Y u oD ; jcm;
]rkav;½Hk awmtp? a'gevrf;ajrnD yGiv hf ef;rnfukd -
avQmus prf;a&oif;Munfw,f} ]yef;aomfu wHwikd ;f umonf? ZDZ0g rkcjf cm;vd.Yk ...}
[k OD;pGm a&;zJGUvdkufonf/ þtzJGUwdkYwGif ]awmtp} ]a'ge} [k vnf;aumif;? wHcg;wGif cs&m;yef;wdYk oif;BuKd iaf ernfukd -
]avQmus}[k eabum&ef ,loGm;yHkrSmvnf; ydkí ESpfoufzG,f ]...wHcg;u cs&m;BuKd i}f
jzpfapygonf/ [k vnf ; aumif ; ? oif ; ysH U vS o nf h yef ; ,k Z ewd k Y j zif h
ajrnDvrf;uav;ESifh reD;ra0;wGif a&uefomudk awmNrKd iBf u;D wpfcv k ;kH arGUavsmzf , G f ½Sad ernfukd -
jrifEikd o f nf/ uefaygi½f ;kd ESihf acsmif;eHab; urf;pyfwpfavQmufwiG f ],kZe r[mNrKd irf mS ..}
yef;a½TESif;qDwdkY yGifhvef; oif;xHkpGm ½SdaeOD;rnf/ þtawG; [k vnf;aumif; tcsK;d rsm; qifu h mqifu h m zJUG Ny;D aemuf þodv Yk Qif
pdwu f ;l udk - at;csr;f om,m ½Sad eygvQif armifBu;D u ]urÇmwdik f rS;D r,f yav;}[k
]a½TEiS ;f qD uefacsmif;} qdck siaf Mumif; tqH;k owf azmfjyvdu k yf gonf/
[k zJUG vu kd af wmhonf/ ]av;armif h p H a usmif ; } aw;xyf w G i f ^ rS pmqd k \
þodkY om,maom t&yfjzpfaMumif; jrifomapNyD; pd w f u l ; ÚmPf q ef ; Mu,f y H k ^ tawG ; ES i f h ta&;ud k þod k Y v Q i f
aemufwiG f pmqdo k nf ausmif;ocFr;f av;udk ae&mcs&ef twGuf avhvmcGi&hf ygownf;/ ^avhvmajzqdt k yfygownf;/ /
uefa&jyifodkY xdk;xGufaeaom ukef;ajrtilav;udk zefwD;
vduk jf yefonf/ yef;pum;0gwYkd zH;k vTr;f xm;onf/ vGr;f armzG,yf if/
þpum;0gtilav;ü armifBu;D pHjref;rnfh ausmif;ocFr;f av;udk
eHYomjzLom;wdkYjzifh zefwD;toHk;jyK aqmufvkyfxm;rnf[k
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
80Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
12/ tuRew
f Ykd v,f aumufpu
kd w
f ek ;f u igwd k Y v ,f r sm;wG i f aumuf p d k u f M upOf t cgu
NyHK;jyoGm;onfh wpfa,muf ,cky&dowfxJwGif ygavrvm;[k
([efcsif;) (aus;vuf½dk;&maw;) ar;Muygao;onf/
at;aumif; ysKd ½, G ?f oli,fcsi;f wd?Yk v,fawmfwiG ;f u rsm;wawG/ ½dSorQ tukefxkwfum tpGrf;ukefjyifqifxm;onfh
wdrYk suEf mS rSm eHo Y majymufvYkd igtwdkYtvSudk jrifprf;apcsifvSygonf/ oif;jrifomatmif
vSn;f pmacguu f kd tdik t f ikd af t;atmif aoG;Muygat/ tzmwpf & mcef Y ½ d S o nf h ig;a&mif p yf ajymuf u sm;y0gud k o m
yef;xdrf vufc ray;&? xef;yifBu;D u jzpfonfah ½Tukd ajr§mufjyvdkufprf;ygatwdkY/ /
ql;yef;uH;k awG? oG,b f ,ufEiS hf ay½Guv f yd Bf u;D em;awmif;qif [efcsif;
,OfEikd af tmif ,Ofvu kd cf snhf avSyGJ? a&yGJ? rD;yGJ? aumufpdkufyGJ? aumuf&dwfyGJ?
atmifyifv,f½mG r½dik ;f wdik ;f a½Tjynhf vufem;/ vGeq f yJG pJG onf wdüYk wpfO;D ESiw hf pfO;D ? wpfe,fEiS w hf pfe,f? olx Y ufyg
av;&mhEpS q f ,f? teHi,fwx kd bDEiS hf zsit f uØsD opfacguq f ;dk rdYk
tom &a&;twGuf tNyKd it f qdik t f Edik v
f &k mwGif rdrbd ufawmfom;wdYk
csKy½f ;kd awG oDwpfwef;rSm oef;udu k v f Ykd r,m;/ [efu, kd zhf Ykd jzpfEikd af pa&; twGuf pyfqx kd m;aom *kP&f nfjyuAsm
uRcJ wfonf[ h ef csAsmqH pHyk g;½du k u f kd cgvu kd cf snfh wdt wpfrsKd;jzpfonf/ wpfenf;tm;jzifh ukd,f&nfaoG;uAsm[k
Yk ysKrd mS ,Ofeudk
rlMupd/Yk qdEk ikd o
f nf/
rk½;kd jzLqefacGx;kH rSm uk;H yefvYkd jcm;jcm;/ [efcsif;tp? a½Tbdku[k qdk ½dk;½dSonf/ a½TbdkNrdKU
tuRew f v Ykd ,faumufpu kd w f ek ;f u (tavmif;bk&m; acwf)? ukef;abmifacwf yxrydkif;(1115-
NyKH ;vdu k t f aumif[m&,f? oif ;yg&UJ vm;ath/ 1143)cef Y w G i f pwif a y:ayguf c J h r nf [ k rS e f ; qMuonf /
yH;k zmarSmufqif wdv Yk w S ek ;f udk jrifywJah tmif ig;rsK;d qif y0gajymufrmS a,muf s m;[ef c sif ; ? rd e f ; r[ef c sif ; [k ½d S o nf / a&;zG J U y H k r S m
'H;k csi;f yHpk EH iS q hf ifonf/ [efuonft h cg vl 20? 25? 30 txd
tzmawG wpf&mavmufukd a[m ajrmS ufvYkd jyprf;/ tzGUJ vu kd f uavh½o Sd nf/
teuf ,ck [efcsi;f rSm aumufpu kd o f rrsm; ud, k &f nfaoG;í
EkysKt d ½G,af umif; oli,fcsi;f taygi;f wd/Yk rsm;pGmaom [efa&;jyaom aumufpu kd b f UJG [efcsi;f jzpfonf/
igwYkd wawGonf v,fawmtwGi;f ü [efu u&awmhrnf/ ud, k pf D
udk,fpD vSvSyy jzpfzdkYvnf; vdkonf/ igwdkUrsufESmay:wGif tuRef [efcsif; rnfrqif;? a½TbdkNrKdU 'Hk;csif;
eH U o mwif z d k Y & m vS n f ; pmacguf u d k o m td k i f a eatmif a oG ; ? 20 - 30 pkzJGUvdkuf? avS a& rD; pdkuf vGefqJGvdkuf
at;aeatmif vdr;f Mu&ygrnf/ igwrYkd mS yef;wdrcf ? a½Tz;kd ray;&
ruke&f onfh tqifwefqmrsm;vnf; qifMuygrnf/ xef;½GuEf k ar;cGe;f ½Sn^f ar;cGe;f a[mif; avhvmyg/
0if;0if;0g0gav;rsm;udk a½Ttjzpfrw S , f u
l m vufaumuf? qGBJ uKd ; 1/ ....uAsmrS v,forl av;rsm;\ b0ESihf tvSukd
qif M uygonf / ql ; yef ; uH k ; ud k b,uf v k y f qG J y gonf / wifjyyg/
ay½Gufvdyfudk em;0,fyefvdkufygonf/ vSy,Ofaus;EdkiforQ ^wGif awGU&aom aumufpu kd o f rav;rsm;\ b0ESihf pdwx f m;udk
tpGr;f ukef qif,ifjc,fovdu k Mf uygNy/D aejynfawmfBu;D teD;pyfu ay:vGifatmif wifjyyg/^...tcsif;csif; ajymqdkyHkt& 4if;wdkY\
atmifyifv,forl sm; jzpfí ½dik ;f onft h rl r½d/S ,OfvyS gbad wmhonf/ pdwx f m;udk rnfoYkd od&oenf;/ ^ b0o½kyu f kd ay:viG af tmif
igw0Ykd wfonfh av;&mhEpS q f ,f csnMf urf;xbDrmS teH a&;yg/
wdkvSygonf/ zsOftusÐrSm opfacgufqdk;jzpfonf/ csKyf½dk;rsm; 2/ ...wGif awGU&aom aumufpu kd of rav;rsm;\ b0ESihf pdwx f m;udk
wpfavQmuf oef;rsm; twef;vdkuf oDwG,faeayao;onf/ rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/^....rnfoYkd o½kyaf zmf a&;zJUG xm;oenf;/
oef;rsm;u rnfrQyif udu k yf gap igwrYkd mS ,m;rSe;f yif rodMuawmhyg/ (ajzjyxm;onf)
ud, k pf u
D Mu&mü AsmygqaH v;ESpzf ufpu D yg;ESpzf ufukd 3/ ....uAsmrS v,forl av;rsm;\ b0ESihf tvS o½kyaf zmftzJUGrsm;udk
xduyf vsu½f o Sd nf/ u&if;cke&f if; acgi;f cgvu kd o
f nft h cgrsm;wGif wifjyyg/ (avhusi&hf ef)
uRJcwfonfh [eftvm; ,OfvSygonf/ qHyifacGxHk;xm;&mü
rk½dk;yef;jzLwdkY oDuHk;yefqifxm;&m xl;xl;jcm;jcm; vSaernf
xifygonf/ yifu, kd Of igwt Ykd ysKad csmrsm;rSm [eftrlyv kd ukd Mf uygpUkd /
( oifao aZmf [ef? udkeD qef zsm? jrefrm r[m? tD;r[m? pmMunfhwdkufynm
rSdKif; odef; usm; #Dum yav;wdk;vnf; ed'gef;yg )
q&maZmf*sD(1907-1990)
trnf&if; OD;ode;f [ef/ zsmyHZk mwd/
zsmyHt k rsK;d om;txufwef;ausmif;? &efuek f NrKd UrtrsK;d om; txufwef;ausmif;? &efuek w f uúov kd rf S jrefrmpm r[m0dZmÆ bJUGEiS hf t*Fvyd pf m
r[m0dZmÆ bJUG ? vef'efwuúov kd Ef iS hf 'yfAvifwuúov kd w
f rYkd S pmMunfw
h u
kd yf nm 'Dyvdrk mbJUG /
&efuek w f uúov kd pf mMunfw Y u kd rf ;I ? wuúov kd rf sm;A[kpd mMunfU wdu k rf ;I ? pmayqdik &f m ynma&;qdik &f m wm0eftrsK;d rsK;d xrf;aqmifc/hJ
acwfprf;pmayvIy½f mS ;rIukd OD;aqmifo/l
xif½Sm;aom vuf&mrsm;-
ydawmufa½T0guAsmrsm; ar;cGe;f wdk
aA'gvrf;uAsmrsm; (1) pmMunfw h ukd yf nm'Dyvdrk mudk rnfonfw h uúov
kd w
f rYkd S &oenf;/
aZmf*sD uAsmaygi;f csKyf (2) q&maZmf*saD &;onfh jyZmwfwpfy'k u f m; tb,fenf;/
a½S;acwfy*k u H Asmrsm;ESihf tjcm;uAsmrsm; (3) 4if;\ xif½Sm;aom uAsmpkum; tb,fenf;/
r[mqefcsio f l jyZmwf (5) ]tajcwd;k jrif}h qdo k nfrmS rnfo h nft h euf aqmifoenf;/
ocifu, kd af wmfridI ;f #Dum? ode;f ESiu hf sm; #Dum
yav;wd;k ed'ge;f (6) &opmay eD
' ge ;
f ^tzG
i u
h
f k
d rnf o a
l &;oenf;/
&opmaytzGi?hf &opmayed'ge;f (7) yav;wd;k ed'ge;f udk rnfoal &;oenf;/
rd;k Mu,frv Ykd m;(Edbk ,fqk 0w¬Kwrkd sm;) (8) pmMunfw h u kd f qdik &f m tjrifq h ;kH &mxl;wm0ef
vrf;opfEiS hf tjcm;0w¬Kwrkd sm; um; tb,fenf;/
eifvm;[Jh csp'f u k E© iS hf tjcm;...
ar;cGe;f ½Sn^f ar;cGe;f a[mif; ( avhvmyg/ )
1/ pmqdu k pmzwfot l m; rnfoaYkd qG;aEG;vrf;nTex
f m;oenf;/ q&maZmf*s\D rsK;d csppf w
d f tawG;tjrifukd rnfow Ykd ifjyxm; oenf;/
q&maZmf*s\D apwemudk ay:viG af tmif rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/
2/ Edik if oH m;aumif;wpfO;D \wm0efukd rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/
pmqdo k nf Edik if EH iS hf vlrsK;d twGuf xrf;aqmif&rnfh wm0ef? 0wå&m;rsm;udk rnfoYkd vrf;jy wdu k w
f eG ;f xm;oenf;/
3/ uAsmu ay;aom todtjrifudk wifjyyg/ uAsmu ay;aom todtjrifukd rSwo f m;zG,f wifjyyg/ ^...............uAsmrS
Edik if o
H m;aumif; wpfa,muf\ wm0efukd azmfxw k w
f ifjyyg/ uAsmwGif awGU&aom Ekid if oH m;aumif; wpfO;D \ wm0efrsm;udk azmfjyyg/
4/ pmqdk\ &nf½G,fcsuf tawG;ESifh ta&; ta&;udk wifjyyg/
xDvmppfol (1932-2009)
trnf&if; OD;pd;k ñGe/Yf rdwv D¬ mNrKUd e,f a½Tppfonf½mG Zmwd/
a½Tppfonf½mG wdik ;f &if;jrefrm tv,fwef;ausmif;? rdwv D¬ m trsK;d om;ausmif;ESihf oufBu;D wuúov kd /f ppftwGi;f *syefpmESihf
ppfynm/ ppfbuf e,fbufwm0efrsm; xrf;aqmifcJh/ ,Ofausm;rI0efBuD;Xm? 'kwd,0efBuD;? pmayESifh pme,fZif;tzJGU OuúX /
rJacgif jrpfrS td½k u
G 0f g (uAsm½SnBf u;D rsm;)
jrykvo J ,G f 0w¬K ar;cGef;wdk avhusifhzG,f
uAsmokawoepmwrf;rsm;? uAsma0zefa&;usr;f rsm; 1/ wHceG pf u kd u
f Asmpmqdbk UGJ ukd rnfonft h zJUG u cs;D jriS o
hf enf;/
20 &mpk jrefrmpmqdk jrefrmuAsmusr;f 2/ xif½Sm;onfh uAsm½SnfBuD;um; tb,fenf;/
pmayAdrmefq?k trsKd ;om;pmayqk 3/ rnfonfhZmwd jzpfoenf;/
wHceG pf u
kd f uAsmpmqdb k UGJ 4/ 20 &mpk jrefrmpmqdk? jrefrmuAsmusrf;udk rnfol jyKpkoenf;/
5/ jrykvJoG,f 0w¬Kudk rnfola&;oenf;/
ar;cGe;f a[mif;? ar;cGe;f ½Snf avhvmrI
1/ uAsmpmqdo k nf ol\tekynm cHpm;csuu f kd rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/
^ rdrd cH,cl suuf kd rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/ ^tEkynmonf wpfa,muf\ tm;rmefukd rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/ ^tEkynmonf\
tm;rmefEiS hf ywfoufí uAsmq&mu rnfoYkd a&;zJUG xm;oenf;/ ^tEkynmonfwYkd xm;½St d yfaom tm;rmefukd pmqdu k rnfoYkd
a&;zJUG xm;oenf;/ ^uAsmpmqdw k pfO;D \ arQmrf eS ;f csuEf iS hf tm;rmefwu Ykd kd ay:viG af tmif rnfuo hJ Ykd a&;zJUG xm;oenf;/
2/ uAsmpmqd\k tawG;ESihf ta&;udk aqG;aEG;yg/ ^pmqd\k cH,cl suEf iS hf ta&;tzJUG ukd wifjyyg/
3/ uAsmrS od½&dS aom tEkynmonfw\Ykd tm;rmef Bu;D rm;us,jf yefyY u kH kd pdw0f ifpm;zG,f a&;yg/ ^wuf<uaom tEkynmonfwpfO;D \
^ uAsmrS tEkynmonfwpfO;D \ tm;rmefukd azmfjyyg^ xkwaf zmfwifjyyg/
uAsmrS pmqd\ k cH,cl su?f arQmrf eS ;f csuEf iS hf tm;rmefwYkd ukd ½Si;f vif;a&;om;yg/
tOD;qH;k jrefrmpmayg/h &mZukrm&f rif;om;u aus;Zl;½Sif cifyeG ;f Bu;D q,fyg;0if usepf pfom;rif;Bu;D tay: em;vnfr½I cSd w hJ ,f/ rif;Bu;D
aovGet f hH rl;rl;tcsed rf mS taumif;qH;k enf;jzifh aus;Zl; wHqYk yfwhJ rif;om;&JU ,Ofaus; odraf rGUwphJ w
d x
f m;udk ausmufpmrSww f rf;rSm
avhvmMunfñckd &hJ w,f/
ck.../ aemufwpfa,muf/ olu tESpf 150avmuf aemufusw,f/ oleY mrnfu rawGU&/ olb,foq l w
kd mawmho&d w,f/
e&oD[yawhrif;&JU rdz&k m;wpfyg;/ olUzcifukd bGUJ trnft& odCo F l vdo
Yk &d w,f/ odCo
F ql w kd mu uspmG rif;&JU om;awmf wpfyg;/
om;rufawmf e&oD[yawhrif; (618-669) vufxufrmS rif;trwftjzpf wm0ef,cl o hJ ;w,f/
tck odCo F o Yl rD;½JU av;pm;zG,f Munfnzkd ,
G f pdwxf m;udk tuJjzwfwwfatmif (a0zef oH;k oyfwhJ tavhtusiahf rG;Ny;D )
avhvm&ygr,f/
( jzpf ... tkd.... ao? rcspf ae? cspf auG?
pum;ajy\ vd&k if;tcsurf sm; vdkí r&? þup
- ouú&mZf 628 ck? ydoQufESpf? 0gacgifvqef; (7)&uf? Mumoyaw;aeY (a&;xdk;) twdkif;rodaom qif;&Jrsm;.........)
- þaeYwiG f tvSLjyKonf/ tvSL½Sirf mS rxdvakd jr;? e&oD[yawhrif;\ rdz&k m;? odCo F t
l rwf\ orD;jzpfonf/
- tvSLjyK&jcif;taMumif;&if;rSm - qif;&Jjcif;uif;&m jrwfeAd mÁ efukd rsuaf rSmuf jyKvídk /
- tvSLypönf;rsm;rSm - (1) ausmif;aqmufvSL'gef;jcif; ( cspf jrwf a½T O pGefY jyK ausmif; )
(2) v,f? O,smOf? uRef tvHk;pHk t<uif;rJhvSLjcif;
- tvSLcHy*k Kd¾ vrf sm;rSm - oDv? orm"d ynm aus;Zl;oH;k yg;wdEYk iS hf jynfph o kH nfh tusijhf rwf yk*Kd¾ vf &[ef;oHCmrsm;/
- tvSLjyK&mwGif xm;½daS om apwemrSm - &[ef;oHCmrsm; aumif;pGm oDwif;oH;k /
- trQa0&mü rif;Bu;D ? rif;om;? trwf ponf cyford ;f ? rdz&k m; paom armif;rawmfcyford ;f ? ,rrif; paom owå0gcyford ;f wdYk
&,lap&ef/
- aumif;rIuo k v kd t
f usK;d udk vufiif;&,lvrkd sm; vufiif;cHpm; &ap&ef? aumif;rIukd tvd½k ySd gu aumif;rIukd &Edik af p&ef
qkawmif;ay;onf/
- tvSLü&,lvakd omqkawmif;rSm -
(1) rjzpfvo kd nfrsm; &r®uBf u;D ol? trsuBf u;D ol? ynmrJo h l ( &r®uf? trsuf? ynm? 0efwdk? opöm? arhavsmh )
(2) jzpfvo kd nfrsm; &r®ufenf;ol? trsufenf;ol? ynm½Sdol................
( 3) xdt
k usK;d aus;Zl;wdEYk iS hf jynfph pkH mG oHo&mü usiv f nfvsuf aemifyiG v hf wfaom bk&m;½Six f aH rSmufü tuRww f &m;
&vdo k nf/
avhvmzG,&f m taMumif;t&mrsm;
1/ "r®pMumw&m;awmfvm 'ku©opömudk ½Sif;vif;ajyjypfpGm jrefrmjyefyHkudk avhvmyg/
2/ taMumif;tcsufwdkYudk rnfodkYpDpOfazmfjyxm;oenf;/ ½Sif;jyyg/
3/ t"dymÜ ,fwl pum;rsm; wGo J ;kH xm;yHu
k kd avhvmyg/
4/ jzpfvo kd nft
h csurf sm;ESihf rjzpfvakd omtcsurf sm; pDpOfazmfjyxm;yHu k kd ESpof ufygovm;/ tb,faMumifeh nf;/
5/ yk*aH cwf jrefrmtrsK;d orD;wd\Yk bmomw&m;todtjrifukd cefrY eS ;f Edik yf govm;/
6/ 4if;udk oifESpfoufoabmusygovm;/ tb,faMumifhenf;/
7/ yk*aH cwf bmoma&; t,ltq? jrefrmpmaytqif?h vlraI &;? pD;yGm;a&;? eef;wGi;f a&; ponfwu Ykd kd rSe;f qazmfxw k af y;yg/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
Q
106 wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
ar;cGe;f 4/(u)ar;cGe;f wdk twGuf avhvm&ef pHjyKar;cGe;f rsm;
1/ odCo F o Yl rD;onf oHCmawmfrsm;tm; rnfonfwu Ykd kd vSLoenf;/
2/ odCo F o Yl rD;u olu Y ,
kd o
f l rnfo[ l k rSww f rf;wifxm;oenf;/
3/ 4if;onf rnfonfrh if;\ rdz&k m;jzpfoenf;/
4/ odCo F o Yl rD;\ tvSLrSww f rf;jyKonfh ESp?f v?&uf?aeYukd azmfjyyg/
5/ rnfonfwu Ykd kd pGeu
Yf m ausmif;aqmuf vSLoenf;/
6/ odCo F o l nf w½kwaf jy;rif;vufxufwiG f rnfonfw h m0ef xrf;cJo
h enf;/
7/ oCFoo Yl rD;onf armif;rawmftcsi;f csi;f twGuf rnfoYkd trQa0oenf;/
8/ aus;Zl; oH;k yg; qdo k nfrmS tb,fenf;/
9/ trsuBf u;D aomol rnfojYkd yKwwfoenf;/
arcGe;f 4/(c) ar;cGe;f ½Snt
f wGuf avhvm avhusihf ajzqdk jyifqifxm;&ef ar;cGe;f a[mif;rsm;
1/ odCo Yl rD;\ tvSLjyKykH trQa0yHk qkawmif;yHw
F o k Yukd kd tpDtpOfwus wifjyyg/ ^ odCo F oYl rD;onf rdrtd vSLudk rnfoYkd rSww
f rf;wif
xm;oenf;/
2/ vkyaf qmifcsurf sm;u 4if;\ pdwx f m;udk rnfoUkd azmfjyoenf;/^ tvSjyKy?kH trQa0yH?k qkawmif;yHw k tYkd & od&aom pdwx f m;udk
azmfjyyg/
3/ ol\ qkawmif;t& od&aom pdwfxm;udk azmfjyyg/ ^ausmufpmt& tvSL½Sif\ tvSLjyKyHkESifh pdwfxm;udk azmfjyyg/
4/ rdzk&m;\ tvSLESifh qkawmif;udk tajccHNyD; pdwfaepdwfxm;udk avhvmwifjyyg/
5/ yk*aH cwf trsK;d orD;wd\Yk wd\Yk pHjypdw"f mwfukd odCo F o
Yl rD; pum;ajywGif rnfoaYkd wGU&oenf;/ ( ar;uGuf ajymif;oGm;onf )
6/ pum;ajyrS okw &orsm;udk wifjyyg/ ( ta&;tzJUG ukd ud;k um;í ausmif;om; ½Iaxmifrh S aqG;aEG;wifjy&ef )
7/ oifcef;pmt&m tvSLjyKyHk? trQa0yHk? qkawmif;yHkwdkYudk ay:vGifatmif ½Sif;jyyg/
8/ pum;ajywGif awGU&aom yk*Hacwf trsKd;orD;wpfOD;\ pdwf"mwfESifh apwemrSm av'pm;MunfndkzG,fjzpfaMumif; wifjyyg/
pum;ajy\ &nf½G,fcsuf
ol \ tvS L jyKyH k ? trQ a 0yH k E S i f h qk a wmif ; wd k Y u d k
tvSL½Sifu rSwfwrf;jyK today; ukodkvfyGm;vdkjcif; jzpfonf[k
qdkEdkifygonf/
ABG
t"dyÜm,fjzifh oH;k xm;oenf;/ ½Si;f jyyg/
twkr?hJ tcgjrifNh r?J onf;cHaomocif? Edik if aH om
6/ atmufygwu Ykd kd ajzqdyk g/
(u) tvSLwpfrsK;d pD;ü rnfonf&h nf½, G cf surf sm; xm;½do S enf;/
(c) trQa0yHk tao;pdwt f csut f vufrsm;?
(*) qkawmif;yHk tao;pdwt f csut f vufrsm;/
vd&k if;tcsurf sm; 7/ rdzk&m;zGm;apmjzpfvdkaom qE´rsm;t& olYpdwfxm;udk
- twkrJhausmif;awmfBuD;udk aqmufvkyf vSL'gef;cJhonf/ rSe;f qMunfyh g/
ausmif;awmfESifh ywfoufonfh aumif;rItm;vHk; Mum½Snf 8/ odCo F o
Yl rD;ESihf rdz&k m;zGm;apm rnfoUl ukd ESpo f ufoenf;/
wnfwahH pvdo k nf/ xdaYk Mumifh ajrr[m'get f vSLBu;D jyKonf/ ½Si;f jyyg/
- uRerf sm;udk ausmif;jyKjyif&ef? wHjrufpnf;vSn;f &ef? bk&m;w&m; 9/ rdz&k m;zGm;apmonf rdrt d vSLudk rnfoYkd rSww f rf;wifxm;
qGr;f ? yef;? uGr;f ? qDr;D rjywfwifvLS &efEiS hf oHCmawmfrsm;udk oenf;/
qGr;f vkyaf uR;&ef vSLcJo h nf/ 10/ ]rdz&k m;zGm;apm} wGif xif[yfaeaom tvSL½Si\f pdwx f m;udk
wifjyyg/)
- EGm;vnf; vSLonf/ &[ef;awmfrsm;? EdkYopf? EdkU"rf;? paom
&omig;rsKd; pm;oHk;Edkif&ef jzpfonf/
( rdzk&m;zGm;apm tvSLvkyf? rwfus om;Opf ajr;w½kwfa&muf
- aumif;rIuo k v
kd t
f usK;d udk rif;Bu;D rStp rdz&k m;? armif;rawmf? 627 rS 636? udk;ESpftwGif; 'geajrmufoGm;?
trwfAv kd yf g tm;vH;k ESiwhf uG pMu0VmtwGif; owå0gcyford ;f ESihf 216 rSm 19 yGm; ? olu 235 ay/ *l ausmif; ajr uRef O,smOfwGif;
ewfrif;Bu;D av;yg;? ,rrif;wdik af tmif trQay;a0 xm;onf/ rrzGm;apm EGm;vSLjcif;? e&odCFOpöemrif; )
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
ar;cGef; 4/(u)ar;cGef;wdk twGuf avhvm&ef pHjyKar;cGef;rsm; udkvnf; jrif&onf/ pnf;pepfusí aphpyfaocsmpGm aqmif½Guf
P109
1/ igah jr;rif;Bu;D qdo
k nfrmS rnfou
l kd &nfneT ;f oenf;/ wwfaom pdwx f m;rSmvnf; xif½mS ;vSygonf/ pdwu f ;l aumif;ol
2/ ajrr[m'gefO,smOfudk rnfonfh &nf½G,fcsufjzifh vSLoenf;/ jzpfayawmhonf/
3/ rdzk&m;BuD;udk okawoDwdkYu rnfodkY ac:a0:oenf;/
trQa0yHkudkMunfhvQif owå0grsm;twGuf arwåmxm;
4/ 4if;\ tvSLypönf;wdkYudk azmfjyyg/
wwfonfh pdwfxm;½dSyHkudk awGUEdkifygonf/ aumif;rIukodkvf
5/ EGm;udk rnfonfh &nf½G,fcsufjzifh vSLoenf;/
6/ txl;ojzifh jzpf&vdkaom qkawmif;rsm; teufwpfckudk azmfjyyg/ tusKd;udk rif;BuD;rStp? rdzk&m;? armif;rawmf? trwfAdkvfyg
7/ aemufqHk; &,lvdkaom qkawmif;udk azmfjyyg/ tm;vH;k ESiw Mu
Mu
hf uG pMu
Mu0VmtwG i;f owå0gcyford ;f ESihf ewfrif;Bu;D
8/ rnfonfrh if;\ rdz&k m;jzpfoenf;/ av;yg;yg ruse?f ,rrif;wdik af tmif trQa0 xm;\/ ]...oHo&m
qif;&JrS xGufajrmufí? qif;&JrJhaom edAÁmefjynfodkY a&mufap ukef\
arcGef; 4/(c) ar;cGef;½Snf twGuf avhvmjyifqifxm;&ef ar;cGef;rsm; }[ k qd k x m;yH k w G i f tav;teuf j yKwwf o nf h pd w f x m;ud k
1/ rdz&k m;zGm;apmonf rdrt d vSLudk rnfoYkd rSww f rf;wifxm;oenf;/
jrifEikd yf gonf/
^ ...ausmufpm\ tvSLrSwfwrf;wifyHkudk azmfjyyg/
2/ .... wGif xif[yfaeaom tvSL½Sif\ pdwfxm;udk wifjyyg/^ rdzk&m;zGm;apm\ qkawmif;yHkrSm xl;jcm;vSygonf/ ol\
.....ausmufpmrS tvSLESifh pdwf"mwf vdkufzufyHkudk wifjyyg/ twGi;f pdwu f kd vSpjf yxm;onf[k qdEk ikd o
f nf/ olY qkawmif;ü
^ü rdzk&m;zGm;apm\ pdwfaepdwfxm;wdkY t&dyfxifvsuf ½SdaMumif; avhvmwifjyyg/ edAmÁ ef ra&mufrD oHo&mc&D;wGif ]]vljzpfaomfum; vlwum
3/ .... \ qkawmif;rsm;t& pdwfxm;udk qef;ppfjyyg/ xuf jrwf a om pnf ; pd r f c srf ; om ig&vd k \ }} [k q d k \ /
]]ewfjzpfaomfum; ewfwumxufjrwfaom? EdkifiHaom tqif;?
ar;cGe;f ½Snaf jzqdyk kH ta&mift0gESifh jynfhpHkvdk\}}}}[k azmfjy\/ olwumxufomvdak om
ar;....rdzk&m;zGm;apm\ pdwfxm;udk taxmuftxm;jzifh wifjyyg/^ pdwx f m;? rmefrmejrifah om pdwx f m;½Sif tjzpf tuJjzwfEikd yf gonf/
tvSLrSwfwrf;wifyHkESifh pdwfxm;udk ay:vGifatmif ajzqdkyg/
xdjYk yif-
rdzk&m;zGm;apm\ pdwfaeoabmxm; ]]txl;ojzifhvQif touf½Snfaom? temrJhaom? tqif;
rdzk&m;zGm;apmpum;ajyonf tvSLrSwfwrf; pum;ajy
vSaom? toHomaom? tvHk;t&yfvSaom? vlewfcyfodrf;
jzpfygonf/ jrefrmESpf 634 ü a&;xdk;xm;onf/ rdrdtvSL
cspfcif½dkaoaom? jrwfEdk;aomig jzpfvdk\/}}
a&½Snw f nfwahH p&efEiS hf aemifvm aemufom;rsm; od½?Sd trQ,l
[k qdx k m;ao;onf/ þwGif ykxZk Ofvo l m;? rde;f rom;qefvaS om
cHpm;Edkifap&ef &nf½G,fa&; xdk;onf[k qdkEdkifygonf/ ol\
pdwx f m;½do S tl jzpf awGU&jyefygonf/
pdwx f m; udk ausmufpmwGif azmfjyxm;onfh tvSLjyKy?kH trQa0yH?k
qkawmif;yHk (tvSLrSww f rf;wify)kH udk avhvmjcif;jzifh tuJjzwfEikd f xdrk Qruao;yg/ a½T? aiG? ywåjrm; ponfh oufrJhOpöm? qif?
ygonf/ jrif; ponfh ouf½dSOpömwdu Yk kd rsm;pGmydik qf ikd o
f nfih g jzpfvkd aMumif;?
bke;f wefc;kd Bu;D vdak Mumif;? tNct H &H rsm;vdak Mumif;? ausmaf pmaomig
rdzk&m;zGm;apmonf ol\ ausmufpmü twk r J h a usmif ;
jzpf v d k a Mumif ; rsm; qk a wmif ; xm;\/ xd k Y a Mumif h avmuD
awmf B uD ; udk aqmufvkyfaMumif;azmfjy\/ xdkaumif;rIrsm;
pnf ; pd r f c srf ; omwd k Y u d k om,maom pd w f x m;? b0wPS m
t½S n f w nf w H h a p&ef ajrr[m'gef O ,smOf u d k v nf ; vS L \/
tm;BuD;onfh pdwfxm;rsKd; ½dSoltjzpf jyqdkvsuf ½dSjyefygonf/
ausmif;jyKjyif&ef? wHjrufpnf;vSn;f &ef? bk&m;w&m; qGr;f ? yef;?
uGrf;? qDrD; ponfh rjywfrvyfwifvSL ylaZmfEdkif&ef uRefudk xd k Y j yif ausmuf p mrS w f w rf ; wpf c k v H k ; ü ]igjyK}?
vSLonf[k qd\k / Edo Yk pf? axmywf ponfh Edt Yk &om ig;yg; rS0D EJ ikd af p ]igvSL}?]ighvifrif;BuD;} ]ighom;rif;BuD;} paom ajymoly*k v ¾ emrfpm;
vdak om apwem&nf½, G cf sujf zifh EGm;udkvnf; vSLavonf/ toHk;rsm;rSmvnf; omrefxuf vGefuJvGef;aeonf/ aygif;½Hk;
oH;k oyfvu kd yf gu rdz&k m;Bu;D wGif igpBJG u;D aompdw?f twåpJG jyif;xef
rdz&k m;zGm;apmonf rdrv d LS onfh tvSLypön;f wdik ;f ESihf wGzJ ufí
onfph w d ?f rmefrme vGeu f aJ om oabmrsm;om Bu;D pd;k aeonf[k
rnfodkYaomapwem &nf½G,fcsufjzifh jyKaMumif; azmfjyxm;&m
xifrw S zf , G jf zpfonf/
4if;wGif &wemoH;k yg;tay: tav;teuf ouf0if ,HMk unfaom
pdwx f m;½Syd u kH kd awGU&ygonf/ apwemo'¨ o'¨ gw&m; xufoefr½I ydS kH xdkYjyif ]qif ; &J t rS w f rod v d k } [k azmfjyxm;yHkrSm
avmu"Hw&m;udyk ifvQif riJah wmhbJ rdrt d vdu k o
kd m appm;vdak om
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
110Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
pdwxf m;rsK;d jzpfaejyefonf/ ]]tvSL? oDwif;? o'¨g? ynmupaom 4if;wdEYk pS Of ;D pvH;k onf a&ajrUocif rif;Bu;D rSpí owå0g
jrwf a om aus;Zl ; wd k Y E S i f h jynf h p H k v d k o nf } }[k azmfjycsufwGifrl taygif;wdkYtwGuf trQa0cJh\/ rdzk&m;zGm;apmu ]]...oH o &m
avmukw&å m csr;f omESihf ,SOo f nfh olawmf oljrwf pdwx f m;rsK;d [k 0wf q if ; &J r S xG u f a jrmuf í qif ; &J j cif ; uif ; &m jrwf e d A Á m ef o d k Y
qdx
k u kd yf gonf/ a&mufapukef\}}[k qka>ccJ\ h / odCo F o Yl rD;url rdz&k m;paom
þodv Yk Qif ausmufpmrSww f rf;t& awGU&aom rdz&k m;Bu;D \ armif;rawmfwu Ykd kd ]]tcsi;f csi;f trsut f þ wpfaphr½S?d cspaf om
pdwx f m;rSm tvif;bufwiG f &wem oH;k yg;tay: o'¨g,MkH unfrI rsupf jd zifh ½IMu&ap\}} ponfjzifh arwåmydYk trQa0cJ\h / þü
xufoefjcif;? pnf;pepf½dSjcif;? arwåma½S;½Iwwfjcif; tarSmif xl;uJcsufrSm ]]....vl c yf o d r f ; aom\ tpD ; tyG m ; csrf ; omud k
bufwGifrl rmefwufjcif;? trsKd;*kPf armufjcif;? igpGJBuD;jcif;? ½Smayvsuf oufawmf½SnfpGmaeí...}} ponfjzifh yk*jH ynf½h iS rf if;Bu;D
tvdak vmbBu;D jcif; ponfh pdwaf &mifpw kH jYkdzifh a&m>yrf;vsuf ykxZk Of twGuf qka>cxm;yHk jzpfygonf/
qefvaS Mumif; tuJjzwf awGUjrif Edik yf gownf;/ / xD;&dyf eef;&dyw f iG f pHaeol rdz&k m;i,fwpfyg;u tkycf sKycf H
atmufajc vlwef;pm;wdb Yk 0twGuf ta&;w,l arwåmrQ a0onf
udk jrif&onfhtcg uREfkyfonf odCFolYorD; rdzk&m;udk rsm;pGm
ar;/ /rdzk&m;zGm;apmESifh odCFolYorD; ausmufpmrsm;t& rdzk&m;ESpfyg; ESpfouf av;pm;jcif; jzpfc&hJ ygonf/
wGif oif rnfolYudk ydkíESpfoufoenf;/ taxmuftxm;jyí ajzyg/
xdjYk yif tvSLrSww f rf;wd\Yk qkawmif;cef;ü rdz&k m;ESpyf g;\
rdzk&m;zGm;apmESifh odCFolYorD; pdwfxm;wdkY ododomom uJGjym;jcm;em;onfudk jrif&jyefonf/
odCo F o Yl rD;onf yk*aH cwf w½kwaf jy;rif;\ rdz&k m;
wpfyg; jzpfygonf/ zcifrSm odCFoltrwfBuD;jzpfonf/ uspGm rdzk&m;zGm;apmonfum; oHo&mb0c&D;wGif qif;&J
rif;BuD;\ ajr;jzpfol þrdzk&m;onf rdzk&m;zGm;apmESifhvnf; uif;um ouf½n S ?f temrJ?h tqif;vS? toHom? bke;f Bu;D ? ta>ct&H
ajr;awmfpyfavonf/ rdzk&m; zGm;apmrSm e&odCFOpöemrif;\ ayg ponfh trsm;xufomcsio f nfh vdktif tpkpw k u Ykd kd avmbjyK
rdzk&m;wpfyg;jzpfonf/ jrefrmESpf 627? 636 ywf0ef;usif qkawmif;cJyh gonf/
wpf0dkufwGif xdkrdzk&m;ESpfyg;pvHk;onf tvSLBuD;rsm; jyKum odCo F o Yl rD;rSmrl qkawmif;[k qdak omfvnf; avmb
ausmufpmrSwfwrf;a&;xdk;cJhMu\/ rSwfwrf;wdkYwGif 4if;wdkY\ ryg/ &r®uef nf;ol? a&mif&h w J wfo?l trsuef nf;ol? Muifemoem;
pdwaf ep½du k u f kd EIid ;f ,SOf avhvmcGi&hf cJ&h m uREykf o f nf odCoF o
Yl rD;\ wwfo?l ynm½So d ?l taMumif;udk odo?l 0efrwdw k wfo?l tay;
pdwfxm;udk ydkí ESpfoufav;pm; Munfñdkrdygonf/ turf;½Sdol? opömapmifhodwwfol? uwdu0wf rysufwwfol?
rd z k & m;ES p f y g;pvH k ; onf jrwf A k ' ¨ o moemawmf u d k rarhavsmhwwfol? atmufarhwojcif; owdw&m;NrJol jzpfvdk
Munfñdkpdwf xufoefonf/ o'¨gw&m;BuD;jrwfMuonf/ onf[k qkyefxm;onf/ rdz&k m;\ pdwq f E´rmS Nird ;f at;vSonf/
rdz&k m;zGm;apmonf twkrahJ usmif;awmfBu;D jyKum tvSLBu;D ay;\/ arm[ryGm;/ todÚmPfynmom OD;aqmifaeayonf/
aumif;rItaygi;f udk t½Snw f nfwahH p&ef ajrr[m'geOf ,smOfukd vSL\/ xdkYaMumihf MunfñdkzG,f olawmfaumif;pdwfxm;½Sif
tvkyt f aqmif toD;oD;wdt Yk wGuf uReu
f kd vSL\/ oHCmawmfrsm; rdef;rjrwf wpfOD;tjzpf awGYjrif&onfh odCFolYorD;rdzk&m;udk
EdkYt&om ig;yg;udk rSD0JEdkifap&ef EGm;udkvnf;vSL\/ ponfjzifh uREfkyfonf ydík ESpfoufav;pm; Munfñdk&jcif;jzpfygownf;/
aumif ; Ed k ; &m&mwd k Y t wG u f aph a ph p yf p yf aoaocsmcsm
tvSLjyKcyhJ gonf/
od C F o l Y o rD ; onf qif ; &J u if ; &m jrwf e d A Á m ef u d k rSwfcsuf/ / 'Dvdk tar;rsKd;udk ajzwJhae&mrSm Zmwfaqmif ESpfOD;xJu
&nfrSef;um ausmif;aqmufvSL&mü jrwfEdk;tyfonfh vuf0wf wpfOD;OD;udk ydkíESpfoufaMumif; EdIif;,SOfaqG;aEG;&rSmyg/ b,folYudk ydkí
wefqm ponfwu Ykd kd pGecYf \hJ / ausmif;aeoHCmawmfwYkd csr;f om ESpfoufonf jzpfap aqG;aEG;oHk;oyfwifjyyHk aMumif;usKd; oifhNyD; aumif;rGef
pdrfhaomiSm v,f? O,smOf? uRefcyif; t<uif;rJh pGefYvSLav\/ ajyjypf&if trSwaf umif; &cGihf ½Syd gw,f/
xd k Y a Mumif h rd z k & m;ES p f y g;pvH k ;ud k & wemoH k ; yg;ü o'g¨ w &m;
ñGwef ;l olrsm;tjzpf av;pm;MunfñEkd ikd yf gonf/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm; P111
rdz&k m;zGm;apm\ tvSLrSwwf rf; txl;ojzifh touf½Snfaom? temrJhaom? tqif;
]] rd z k & m;zG m ;apm}} pum;ajyonf yk * H a cwf vSaom? toHomaom? tvH;k t&yfvaS om? vlewfcyford ;f cspcf if
e&odCFOpöemrif; ( jrefrmESpf 592-597)\ rdzk&m;jzpfol jrwfE;kd aomig jzpfv\kd .... [kqv kd ukd yf gao;onf/ a½T? aiG ponfh
rd z k & m;zG m ;apm\ tvS L rS w f w rf ; ausmuf p mjzpf y gonf / Opöm&wem? qifjrif;ponfh ,mOf&xm;rsm;pGmwdUk ukd ydkifqdkif&vdk
rdz&k m;Bu;D onf ol\ tvSLudk tvSLjyKy?kH trQa0yH?k qkawmif;yHw k jYkdzifh aMumif;vnf; azmfjyxm;onf/
tpDpOfwus a&;xk;d rSww f rf;jyKcyhJ gonf/ bke;f wefc;kd Bu;D vdo k nf[v k nf; azmfjyxm;onf/ jzpfav
þtvSLrSwfwrf;udk jrefrmESpf- 634 wGif a&;xdk; &m&mwG i f tvS L oD w if ; o'¨ g ynm ponf h jrwf a om
rSwfwrf;jyKygonf/ rdzk&m;BuD;onf ol \ twk r J h j yKaom aus;ZL;wd k Y E S i f h v nf ; jynf h p H k v suf qif ; &J t rS w f u d k rod v d k
ausmif ; ES i f h w uG aumif ; rI t vH k ; pH k u d k t"G e f Y w nf a p&ef [kvnf;qdkygonf/ aemufqHk; qkawmif;udkrl ]]vl U p nf ; pd r f
ajrr[m'geOf ,smOfukd vSLaMumif; a&;xd;k ygonf/ ewfpnf;pdrf cHpm;NyD;í tqHk;wGif ..edAÁmefcsrf;om ig&vdk\}}[k
rSwwf rf;wif a&;xd;k xm;ygonf/
ausmif;? O,smOf ponfh tpkpw k u
Ykd kd jyKjyif&ef? xde;f odr;f
apmifah ½Smuf&ef? jyKpv k yk af uGs;&ef tppaom tvkyt f aqmifwUkd ukd rdz&k m;zGm;apmonf ol\tvSLudk olUpw d t
f vdk olUc,H rl I
aqmif½u G af p&ef uRefudkvnf; igvSL\ ponfjzihf azmfjyygonf/ olUoabmxm;wdUk appm;onft h wdik ;f þodkUvQif tvSLrSwfwrf;jyK
EGm;vSLjcif;\ apwem &nf½, G cf sut f jzpf ]&[ef;oHCmwdYk EdUk opf? a&;xdk; xm;ygownf;/ /
EdUk xrf;? &ufwuf? axmay;? axmywf pm;pdrfhaomiSm} [lí
azmfjya&;xdk;ygonf/ þwGif rdzk&m;BuD;onf tvSL0w¬K
wpfrsK;d csi;f pD twGuf rnfoaYkd om apwem&nf½, G cf suf xm;½Su d m qkawmif;t& od&onfh rdz&k m;zGm;apm\ pdwx
f m;
vSL'ge;f aMumif;udk odomatmif rSww f rf;a&;xd;k xm;ygonf/ rdzk&mzGm;apmonf yk*Hacwf e&odCFOpöemrif;\
xdkYaemufwGif aumif;rItrQa0jcif;wdkYudk rSwfwrf; rd z k & m;BuD ; jzpf y gonf / om;awmf Opö e mrif ; ? ajr;awmf
wifygonf/ aumif;rItusK;d wdu Yk kd a&ajrUocif jzpfaom rif;Bu;D e&oD[yawhrif; polwu Ykd rdz&k m;Bu;D udk ]]ocifzGm;apm}} ]]
ESiw hf uG rif;tqufqufwt Ykd m; OD;pGmay;a0aMumif; azmfjyygonf/ tzGm;apm}} ]]zGm;&if;}} ponfjzifh ½dk½dkaoao av;av;pm;pm;
þüvnf; igvifocif rif;BuD;? ighom; rif;BuD;? ighajr; rif;Bu?D;? ac:Muonf[k od&ygonf/ xdo k Ykd ta&;ay;cH&onfh tavsmuf
......
......ponfjzifh olt Y rsK;d qufjzpfyu kH kd odomatmifazmfjyxm;onf/ rdz&k m;Bu;D onf rmefwufc[ hJ ef ½Syd gonf/ *kPaf rmufc[
hJ ef ½Syd gonf/
qufvufí rif;om;? rif;orD;? rdzk&m;? armif;r xd k o abmxm;wd k U ud k ausmuf p m pum;ajyyg 4if ; \
cyford ;f ? trwfpaom Adv k yf gcyford ;f ? atmuft&yf? txuft&yf qkawmif;pum;wdUk t& qef;ppfwifjyygrnf/
ponf tvHk;pHkysHESHYatmif aumif;rI tzdkUudk &apvdkaMumif; rdzk&m;BuD;onf rdrdtvSLudk rSwfwrf;wif&mwGif
azmfjyonf/ ] oHo&mqif;&JrS xGufajrmufí qif;&JrJhaom twkrJhtvSL[k qdkcJhygonf/ tvSL0w¬KwdkYudkvnf; apwem
edAÁmefjynfodkU a&mufapukef\....} ponfjzifh txl;wvnf &nf½, G cf suEf iS ,
hf OS w
f GJ azmfjycJoh nf/ trQa0&müvnf; tysUH tESYH
rSww f rf;jyK ay;a0xm;ygonf/ &Muap&ef ay;a0cJo h jl zpfygonf/ xdk tvSLjyKy?kH trQa0yHw k wYkd iG f
þod k U tvS L jyK y H k E S i f h trQ a 0yH k w d k U u d k rS w f w rf ; jyK 4if;\pdwfxm;twGif;oabmudk cyfyg;yg;rQom jrifcGifh&ygonf/
a&;xd;k Ny;D aemuf qkawmif;yHu k kd azmfjyxm;onf/ qkawmif;pum;rsm;wGirf l bGi;f bGi;f Bu;D xif;aeygawmhonf/
olY qkawmif;rSm trSefyif qkawmif;qefvSygonf/ ol\ qkawmif;ud-k
&vdrk ?I jzpfvrkd ?I cHpm;pHpm;vdrk w I u Ykd kd ay:ay:xifxif rSww f rf;wif ]]...aumif;rItusKd;jzifh edAÁmef ra&mufrD umvtwGif;
xm;onf[k qdk&ygrnf/ edAÁmefra&mufrDwGif vljzpfvQif vljzpfaomfum; vlwumxufjrwfaom pnf;pdrf
vlwumxufjrwfaom pnf;pdrfcsrf;om&vdkyHk? ewfjzpfvQif csrf;om ig&vdk\/ ewfjzpfaomfvnf; ewfwumxuf
ewfwumxufjrwfaom omvGeaf om tqif;ta&mif xGe;f vif; jrwfaom? EdkifiHaomtqif;? ta&mift0gESifh
jynfhpHkvdkyHkwdkYudk a&;xd;k onf/ jynf h p H k í .........}}
ar;cGe;f wdk
1/ rnfonfrS xkwfEkwfoenf;/
2/ OD;ukvm;\ Zmwdudk azmfjyyg/
3/ OD;ukvm;\ rdcifonf rnfonfh trsdK;tEG,f jzpfoenf;/
4/ ewfbDvl;jzpfwef&monf[k rnfolYudk &nfnTef;um avQmufwifoenf;/
5/ &mZ0ifvwf^ &mZ0ifcsKyu f kd rnfol a&;oenf;/
6/ ]igrtdkao;}[k rnfolu qdkoenf;/
7/ r[m&mZ0ifBu;D udk rnfonfrh if;vufxufu a&;cJo h enf;/
8/ &mZ0ifusrf;onf rnfonfh taMumif;t&mwdkYudk azmfjyaomusrf;enf;/
9/ cRwf,Gif;csufrsm;udk jyKjyifEdkifojzifh &mZ0ifonf rnfonfESifh wloenf;/
10/ OD;ukvm;\ Zmwdudkazmfjyyg/
11/ tdrk if;aomfvnf; vsijf refzswv f wfpmG jrif;pD;Edik of rl mS rnfoel nf;/
aqG;aEG;avhusifh&m
1/ OD;aygi;f usm;ESihf jrif;usm;½Si\f &nf½, G cf suuf m; tb,fenf;/
2/ Zmwfvrf;tusO;f csKyu f kd jyefa&;yg/
3/ yHkyef;oGifjyiftrlt&mrsm;udk ay:vGifaponfh ta&;tzGJUrsm;udk avhvmyg/ 7/ pum;ajy &nf½G,fcsufudk ajzyg/
4/ ajymoHqo kd rH sm;udk ay:viG af ponfh ta&;tzGUJ rsm;udk avhvmyg/ yk*Hacwf tavmif;pnfolrif;BuD; tdkrif;BuD;&ifhaomfvnf; vsifjrefzswfvwfqJ
5/ jrK§ yu
f u G jf zifh Zmwfvrf;zGUJ pnf;xm;yHu k kd ESpo
f ufygovm;/ jrif;pD;uRrf;usifqJ ½SdyHkwkdYudktHhMozG,f pdwfMuG tm;&zG,f odjrifapvdkjcif; jzpfygonf
6/ atmufyg 0gusrsm;\ qdkvdkcsufudk avhvmyg/ 8/ tavmif;pnfolrif;BuD;\ pGrf;&nfowådudk rnfodkY o½kyfaz:xm; oenf;/
(1) trwfwo Ykd nf igu h kd rpGr;f Edik Nf y[
D k &,fc;kd Muavonf/ 9/ o½kyaf zmf pum;ajy ta&;tom;udk avhvmwifjyyg/
(2) r&aomf eifwu Ykd kd rsut f /hH 10/ rif;Bu;D \ pGr;f &nfowåu d kd ay:viG af tmif avhvmwifjyyg/
(3) &atmif zrf;rnf[k tm;oefvsuf oGm;Muav\/ 11/ pum;ajy ta&;tom;udk avhvmwifjyyg/
(4) ewfbv D ;l jzpf&monf[k aMumuf½UG jH cif; jyif;uke\f /
(5) [,f trwfwYkd ? eifwYkd igu h kd tdNk yD [lí rSwMf uonf/ igrtdak o;/
q&mawmf
ukef;abmifacwf pum;ajyta&;tom;rSm xif½Sm;wJh q&mawmfwpfyg;/ ZmwdrSm rif;yl;NrdKUteD; &yfom½Gm/ zGm;ouú&mZf 1120 cefYk/ aw? Z? ok? ae?
r? bl? pef? em? 0d? a0 ZmwfawmfBuD;q,fbGJUteuf pE´ukrm& Zmwfawmfudk pwif a&;cJh/ ok0PÖomrZmwfawmfESifh bl&d'wfZmwfawmfrSwpfyg; ZmwfBuD;½SpfbGJUa&;cJh/
N
aepOfü BuKd wifprD x H m;onfh ajratmufvP kd w f iG ;f rS acsmif;aeol rkq;kd \
tqdyv f ;l jrm;csuf qifrif;udk xdreS o f nf/
qifrif;u rkqdk;udk tb,f tusKd;aus;Zl;rsm;rnfjzpfí
owf&ufoenf;[k ar;onf/ rkq;kd u umodrif;apvTwíf jzpfaMumif;?
umodrif;udkvnf; awmifnmpHokb'´gu q'´efqifrif;\ tpG,fudk
em;awmif;yGwfqif0wfvdkonf[k ylqmcJhaMumif;? rdrdrSmvnf; bk&ifh
tzGt UJ EGaUJ umif;aom um&efcsw d pf um;ajy
]]OD;ykn&JU 0w¬Kaygif;csKyf}} pmtkyfxJrSm q'´efqifrif;0w¬K tmPmpufukd rvGe0f íhH ,ckvv kd yk Bf u&H aMumif;? vkyt f m;c&dum© ig;½Gmpm;
&aMumif; avQmufwifonf/ taMumif;pHkavQmuf&mü udk,fhtjypf
ygygw,f / OD ; yk n &J U taumif ; qH k ; 0w¬ K v d k Y owf r S w f M uw,f /
ig;&mhig;q,fxJ u bk&m;avmif; q'´efqifrif;taMumif;yg/ 'D0w¬KrSm ayghatmif wifavQmuf awmif;yef\/
qifrif;u(bk&m;qkyefolawmfaumif;w&m;usifhBuH? yg&rD
um&efcsdwfpum;ajy ta&;tom;(a&;[ef)udk oHk;w,f/ 'gaMumifh
&ifo
h efvNS yjD zpfonft h avsmuf) onf;cHciG v hf w
T of nf/ rdr\ d tpG,u f rkd S
½Gwq f ekd m;axmif&wm ajyjypfw,f/ t&om½dw S ,f/ a[mpmawGxrJ mS
em;0,fyefvdkonf[k BuHjcif;rSm toufudk vdkjcif;aMumifh jzpfrnf[k
zwfol emol tvGefESpfNcdKufNyD; a½SUwef;u vdkufw,f/
odjrifonf/ umodrif;\ awmifnmpH rdz&k m;Bu;D okb'´gonf qifb0u
OD;ykn bmawG pGrf;ovJ rdrd\ plVokb'´g[k qufpyfum twdwfutjzpfudk tjypf,l &efNidK;
tm0ZÆef; = pdw0f ifpm;zG,jf zpfatmif jyKvmjcif;[k oabmayguo f nf/ xdt k aMumif;rsm;udk csKyNf ird ;f apvdo k jzifh
pDumywfuHk; ajymEdkifpGrf;/ rkqdk;tm; tpG,fjzwfcGifh ay;vdkufonf/
wcFPkyÜwådÓmPf = ½kwfw&ufay:aygufvmaom rkqdk;u tm;&0rf;om rñSmrwm wdkufjzwfonf/ r&/
ÓmPf/ vufwef;ÓmPf/ qifrif; udk,fwdkif wdkufjzwfay;rS &onf/
y#dbmefÓmPf = xufjrufzswfvwfaomÓmPf/ qifrif;u rkqdk;tm; trSmpum;yg;onf/ rdzk&m;okb'´g
vsifjrefaomÓmPf/ tvdu k s qifrif;udo k wfí tpG,u f &kd cJah Mumif;? oH;k &ufawmfral o;vQif
uAsmÓmPf = uAsma&;zGJUEdkifaom tpGrf;owåd/ pdwftvdk ½dSwdkif; jyKEdkifaMumif;? twdwfu tjypfa'gorSm tjypfBuD;
olU0w¬Krsm; = vlo Y ½kyu f ykd o
D atmif zefqif;jy ,l&efr[kwaf omfvnf; ,ckrl tjypf,l owf&ufoal Mumifh jrm;csuEf iS hf
Edkifaom *kPfaMumifh ausmfapm/ toufqHk;NyD jzpfaMumif; avQmufwifaponf/ rkqdk;\ tjyefvrf;
ynm½dSrsm;tjrif = t*Fvdyfpma&;q&mBuD;½dSwf ab;&efuif;ap&efvnf; pDraH y;vdu k o f nf/
pyD;,m;ESihf cdik ;f EdiI ;f avh½/Sd
'D a umuf E k w f c suf r S m OD ; yk n u ol a wmf a umif ; wd k Y & J U ar;cGef;½Snf ^ a[mif;
onf;cHpdwf? cGifhvTwfpdwfudk trTef;wifxm;ygw,f/ pum;ajy&JU 1/ ]]...}}pum;ajrrS cHpm;&aom &orsm;udk azmfjyyg/
&nf½G,fcsufu olawmfaumif;wdkY&JU pdwfoabmxm; tjyKtrlwdkYudk 2/ ]]..}}wGif olawmfaumif; p½dkufudk rnfodkYa&;om;xm;oenf;/^udk
ESpo f ufvufcaH pvdjk cif;? ol,w k rf mwd\Yk p½du k u f kd pufqyk af pvdjk cif;vdYk ay:viG t f mif a&;om; ajzqdyk g/
qdo k ifyh gw,f/ 3/ ..rkqdk;\ pdwfaepdwfxm;ESifh p½dkufwdkYudk ay:vGifatmifwifjyyg/
Zmwfaqmifrsm; 4/ ....rS &oESihf oifcef;pmrsm;udk wifjyyg/
q'´efqifrif; - bk&m;avmif;? olawmfaumif;w&m; usifhBuHol/ 5/ ...wGif &oESihf cHpm;rIrsm;udk rnfoaYkd &;zJUG xm;oenf;/
r[mokb'´g - qifrif;\ vuf,m&HMuif&m/ (plVokb'´guvuf0&J )H 6/ ...onf u½kPm&oajrmuf pum;ajy jzpfaMumif; wifjyyg/ (
plVokb'´g - umod r if ; \vuf , m&H ? awmif e ef ; pH rd z k & m;
(tNiKd ;Bu;D ol)/ q'´ef ykn aomEkwå&? yknmbd"Z?
aomEkwå&rkqdk; - umodrif;apcdkif;csuft& ig;½Gmpm; vkyfcjzifh Zmwd pav cifBuD;p? wlarmif; OD;'Dy?
qifrif;udk vkyfBuHol/ ½Gmpnf NrdKU BuD; armifykwfp
umodrif; - Am&mPoDwnf&m umodwdkif;\rif;/
edwHkZrÁL - y'kr®m0wfqHtqif;½dSaom ZrÁL&Zfa½T? (a½TvdIPf*l)/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
124Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
ar;cGe;f wdk [k tpcso
D nf/
1/ vludkacG;owfavjcif;[k rif;wkef;rif;BuD;u tb,faMumifhrdefY okb'´gukd uJ&h UJ jypfwifz,
G jf zpfatmif -
oenf;/ ]]tqmus,fvS ½Sifbk&ifrBuD;u....}}
2/ uAsmÚmPf tmabmfuvnf; uavmfwdkif; xGufaomaMumifh[k [k ñTe;f qdo
k nf/
rnfou l qdo k enf;/
3/ olY0w¬Krsm;onf rnfonhf *kPfaMumifh ausmfapmjcif; jzpfoenf;/ pGryf um;Bu;D rm;ol qifrif;udrk l -
4/ ynm½Srd sm;u OD;yknudk rnfoEl iS hf ckid ;f EIid ;f oenf;/ ]]qifrif;ocif xdyfacgifwif}}
5/ a[mpmwdkYteuf rnfonfh0w¬Konf xdyfwefuvdkufoenf;/ ]]q'´efbkef;<u,f}}
6/ rif;wke;f rif;xHcpm;pOf rnfonfb h UGJ EiS hf xrf;½Gu&f oenf;/ ponfh pum;y&d,m,frsm; a00kpo
f ;kH um wifavQmufonf/
7/ OD;ykn\ vlYobm0y"metzJGUrsm;udk rnfonfh 0w¬Kü ]]tpG,fudkvdkol rdzk&m;? toGm;tapcdkif;ol
awGU&oenf;/ rif;{u&mZf? av;ypfol bk&m;uRefawmf? BuHazmfBuHzuf
8/ ][dv k Bl u;D u ysm,D;ysm,m...}[lonf rnfoUl u&kd nfneT ;f oenf;/ oHk;a,mufom; teufwGifrS uHuGufusm;í
9/ toH;k uHauR; ig;½Gmpm;vkycf udk rnfou l &oenf;/ irdkufom;rkqdk;av .......}}
10/ cspfBudK;jzwfajz [lonf rnfonfh t"dyÜm,f&oenf;/ [k qdu k m ud,
k v
f wG f ½H;k jyefonf/ þtzGUJ ww Ykd iG f rkq;kd udk pufqyk f
11/ oifo h ufa0i,fvif[o l nf rnfoUl ukd &nfneT ;f oenf;/ ½G½H mS rdum 0Dbpä&o cHpm;&ygonf/
12/ Am&mrihf;vnfqGJ[lonf rnfodkY qdkvdkoenf;/
qifrif;u tpG,jf zwf,cl iG ahf y;vdu k o f nfwiG f rkq;kd rSm
13/ r,m;a[mif;vufeuf [lonf rnfodkY qdkvdkoenf;/
tm;&0rf;om jzpfomG ;ygonf/ rdrt d vdjk ynfíh 0rf;ajrmufvo S nfh
14/ OD;ykn\ taumif;qHk; 0w¬KrSm tb,fenf;/
trlt&mudk OD;yknu oa&mfawmfawmfzUJG xm;yHrk mS -
15/ i,fq&mrsm;um; tb,fenf;/
]]....&efzufcsif;uJhodkY csufcsif;x<u ursm; uwnfhí
16/ rnfonfh q&mawmfxHü qufvufqnf;yl;oenf;/
vTBuD;udk udkifvsuf jzwfrnf[k wufaomfvnf;
N
rwwfEdkifacs/ yef;[dkufíaeonf/}}
[líjzpfonf/ rkq;kd \ tajymif;tvJjrefveG ;f onfh trlt&mudk
jrif&onfrmS pufqyk jf cif;ESit
hf wl NyKH ;csipf zG,f &o cHpm;&ygonf/
rkqdk;u qifrif;\ tpG,fudk vTjzifhwdkufjzwf&mü
rñSmrwm &uf&ufpufpuf jyKavonf/
f ifrif;pum;ajyrS &oajrmuf ta&;tom;
omEkw&å rkq;kd ESihf q'´eq ]]av;pGefawmifESifh? tmaygifudkvSef 'dkif;axmufí
]]aomEkwå&rkqdk;ESifh q'´efqifrif;}}pum;ajyonf uefNyD;vQif}}
uk e f ; abmif a cwf p mqd k OD ; yk n \ ]]q'´ e f q if r if ; 0w¬ K }}rS ]]tmpudkjzwfwdkuf OD;aESmufodkY cdkufvkatmif
aumufEw k cf suf jzpfygonf/ tvsm;vdkuf xdk;oGwf pG,f&if;udk yGwfonfwGif}}
þpum;ajywGif aomEkwå&rkqdk;\ trltusifhudk [laom tzGUJ rsm;jzifh odjrifaponf/ þwGirf q k ;kd \ trltusiu
hf kd
pufqyk zf , G f jrif&onf/ olonf umodrif;ESihf rdz&k m;okb'´gwu Ykd pufqyk ½f okH mru ol,w k rf mrkq;kd tm; ysupf ;D apvdak om cufxef
toHk;uHauR; ig;½Gmpm;ay;NyD; apvTwfcH&ojzifh rdrdtBuH Murf;MuKwo f nfh cHpm;rI t&omrsm; jzpfay:vm&ygonf/ ½k'&´ oudk
atmifjrifatmif vHUk vBu;D pGm tm;xkwcf o hJ l jzpfonf/ qifrif;udk jzpfaponfh tzGUJ [k qd&k ygrnf/
qdyvf ;l jrm;jzifh ajratmufwiG ;f rSaeí vkyBf uo H l jzpfonf/ OD ; yk n onf qif r if ; ud k r l cEÅ D y g&rD ? 'geyg&rD
odkYaomf taMumif;&if;udk qifrif;u ar;onfhtcg Bu;D &ifo
h t
l jzpf zGUJ &mwGif tHMh ocs;D usL; av;pm;zG,f ½Sad tmif -
vDq,f vSnyhf wf ajymqdck yhJ gonf/ olpY um;wdw Yk iG f qifrif;xHrS ]]ightpG,fjrwf ½dk;awmf"mwfudk igjzwfí vSL...}}
oem;ñSmwmrI &atmif - [kqNkd y;D vQif ud,
k w
f ikd w
f u
kd jf zwfNy;D rkq;kd xH tpG,af y;tyfyu
kH kd
]]vltdkrkqdk; uRefawmfrsKd;um;....}} zGUJ onf/ rkq;kd u vTjzifh rñSmrwmwdu k jf zwfonfh tjzpftysuf
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
üvnf;-
P125
ponfjzifh ñTe;f qdyk ?kH pGr;f yum;Bu;D rm;vSol qifrif;udrk l -
]]qifrif;jrwfvnf; Oy'fBuD;pGm a0'emudk ynmjzifh ]]qifrif;ocif xdyfacgifwif}}
odrf;qnf;í onf;nnf;cHawmfrlvQif}} ]]q'´efbkef;<u,f}}
ponfjzifh onf;cHawmfrlyHkudk a&;zGJUonf/ xdkYaemuf qifrif; ponfh pum;y&d,m,frsm; a00kpo f ;kH um rsuEf mS vkyf ajymqdyk w kH üYkd
toufq;kH &yHu k kd zGUJ jyonf/ þwGiv f nf; qifrif;udk tHMh ocs;D usL; pufqkyfzG,f jrif&onf/ 0Dbpä&oESifhtwl tajymif;tvJ
jcif;? MunfndKav;pm;jcif;? oem;u½kPm ouf&jcif; ponfh vkyw f wfonfh xdpk ½du k f obm0rsKd ;½So d u l kd raygi;f azmftyfaMumif;
cHpm;rI&orsm;udk jzpfapatmif a&;zGUJ Eikd af Mumif; awGU&ygonf/ todtjrifymG ;&ygonf/
plVokb'´g\ trltusiu hf kd OD;yknurkq;kd \pum;wGif qif r if ; u tpG , f j zwf , l c G i f h ay;vd k u f o nf w G i f
]]tqm us,fvS ½Sifbk&ifrBuD;u........}} rkqdk;vlrdkufrSm tm;&0rf;om jzpfoGm;ygonf/ rdrdtvdkjynfhí
[kqu kd m rESpNf rKd Uz,
G f cHpm;&atmif a&;zGUJ onf/ 0rf;ajrmufvo S nfh trlt&mudk xif½mS ;aponfh tzJUG rmS -
aemufq;kH wGif qifrif;\ tpG,u f kd vuf0,f&onft h cg ]]olESifhqifrif; &efzufcsif;uJhodkY csufcsif;x<u
0rf;romEdik bf J pdwv f ukd rf mefyg jyKrjd cif;\ trSm;udk aemifw&onfh ursm; uwnfhí vTBuD;udk udkifvsuf jzwfrnf[k
okb'´g tjzpfurkd l u½kPmoufaom cHpm;rI jzpfapatmif- wuf......}}
]]ylpudkiifrdvQif ylyifv,fa& vdIif;aAmifAif þwGif rkq;kd \tjyKtrl? ajympum;wdüYk wnfMunfrI
a0aomaMumifh rajzEdkif rqnfEdkif tonf;pdkif rJah om tajymif;tvJrsm;aom ol,w k rf mpdwx f m;rsm; xif[yfaeyH?k
avmifjcpf usrsuf&nf acsmif;jzpfatmif ......}} toufab; BuHKonfhtcg udk,fvGwf½kef;yHkwdkYudk jrif&jyefonf/
ponfjzifh wifqufxm;ygonf/ þtzJUGwüYdk oem; u½kPm&oudk þonfwrYkd mS vnf; ,kwn f o
YH w
l wYkd iG f jrifawGU&rnfh vlo Y bm0wdYk
jzpfay:apjyefonf/ jzpfaMumif; qifjcifryd gonf/
þodkYvQif oem;jcif;? pufqkyfjcif;? Murf;MuKwfjcif;? pum;ajywGif bk&m;avmif;qifrif;onf av;pm;
tHhMojcif;? paom &oajrmufta&;tzGJUrsm;udk zwf½I&ojzifh tm;us twk,zl , G f Zmwfaqmifjzpfonf/ vkyBf uv H mol rkq;kd udk
&oajrmuf pum;ajywpfyk'f jzpfaMumif;vnf; xif½Sm;ae tvsipf vdk tjypfay; owfjzwfjcif;rjyKbJ taMumif;&if; pl;prf;
ygownf;/ / cJhyHkudk-
]]...... b,ftusKd;xl; aus;Zl;BuD;rm;
oifüyGm;rnfaMumifh ightm; oif owf&ufoenf;}}
aomEkw&å rkq;dk ESihf q'´eqf ifrif;rS &otodtjrifoifcef;pm
[k a om tar;pum;wG i f awG U E d k i f o nf / trsuf a 'goud k
aomEkw&å rkq;kd ESihf q'´eq f ifrif; onf uke;f abmif
od r f ; qnf ; jcif ; ? taMumif ; tusKd ; ud k pd p pf j cif ; paom
acwfpmqdk OD;ykna&;aom q'´efqifrif;0w¬KrS xkwfEkwfcsuf
olawmfaumif;ynm½Sd oabm vu©Pmudk odjrifciG &hf cJyh gonf/
jzpfonf/
taMumif;&if; od&pOfüvnf; tjypf,ljcif; rjyK/
pum;ajywGif t"duZmwfaqmif wpfOD;jzpfonfh
]a½Tudk,fawmfyGm; &ifESpfom;uJhodkY} oem; ñSmwmcJo h nf/
aomEkw&å rkq;kd onf umodrif;ESihf rdz&k m;okb'´gwYkd apcdik ;f rIt&
toHk;uHauR; ig;½Gmpm;ay;onfudk vufcHum qifrif;udk tpG,u f kd rkq;kd u rñSmrwm &ufpufpmG wku d jf zwfpOf
qdyfvl;jrm;jzifh ypfcwf vkyfBuHol jzpfonf/ rSmvnf; jyif;pGmaom a0'emudk ynmjzifh odr;f qnf;onf;cHyrkH mS
tHch s;D zG,yf if jzpfygonf/ ]ightpG,fjrwf ½dk;awmf"gwfudk ig jzwfí
bk&m;avmif; qifrif;u taMumif;&if;udk ar;ppfonfh
vS L awmh r nf . ........}[k zGifh[ajymqdkum tpG,fudk udk,fwkdif
tcg oluY kd qifrif;u oem;atmif? olt Y jypfvw
G af tmif vSñyhf wf
wku d jf zwf ay;vSLcJo h nf/ avmifpm &efNiKd ;yGm;um rke;f yifpu kd yf sK;d
avQmufwifco hJ nf/ xdo k abm trlt&mudk -
onfh rkq;kd wpfyikd ;f rde;f r½dik ;f okb'´guv dk nf; em;vnfrx I m;um
]]vltdkrkqdk; uRefawmfrsKd;um;.......}} &efp Nird ;f apzdYk pDpOfco hJ nf/
[k tpcsaD jymqdyk ?kH okb'´gukd uJ&h UJ jypfwifatmif -
xdkYaMumifh tAÇKw&oESifh twl qif;rif;udk pHjyKum
]]tqmus,fvS ½Sifbk&ifrBuD;u..........}}
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
Q
126 wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
uREyfk w f v Ykd nf; onf;cHpw d u f kd wwfprG ;f orQ arG;jrLoifah Mumif;? ]]qifrif;ocif xdyfacgifwif}}
jyóem taMumif;&if;udk odatmif qifjcif pl;prf;oifhaMumif; ]]q'´efbkef;<u,f}}
todjrifymG ; oifcef;pm ,lryd gonf/ ponfh pum;y&d,m,frsm; a00kpo f ;kH um rsuEf mS vkyf ajymqdyk rkH sm;
pum;ajywGif tcspBf u;D ? trsuBf u;D ? &ifurGJ ;D oifu h m jzifh wifqufxm;onf/
b0qHk;ol okb'´grdzk&m;\ tjzpftysufrSmvnf; oifcef;pm txl;ojzifh tjypfvw G af tmif vSnyhf wfwwfyu kH kd -
,lzG,fyif/ tpG,fudk udk,fwdkifvuf0,f ydkufrdcgwGifvnf; ]]tpG,fudkvdkol rdzk&m;? toGm;tapcdkif;ol
0rf;rajrmufEikd /f twdwb f 0 i,faygi;f oHa,mZOfa[mif;wdu Yk kd rif;{u&mZf? av;ypfol bk&m;uRefawmf? BuHazmfBuHzuf
atmufarhqifjcifum ylyifv,fa0'emjzifh &ifueGJ mus toufq;kH oHk;a,mufom;teufwGifrS uHuGufusm;í ...}}
&yHrk mS u½kPmouf oem;zG,f jzpf&avonf/ paom EIwfpum;trlt&mwGif jrifEdkifonf/ toufab;
xdkYjyifraumif;rI tukodkvfrD;onf umodrif;odkYyg BuHKonfhtcg udk,fvGwf½kef; wwfMuonfh vlYobm0udkvnf;
ul;puf avmifuRrf;&onf/ aomEkwå&vnf; rkqkd;aywvl jrif&onf/
tacgux f o l l uHBu;D xdu k f tjypfusL;ol jzpfc&hJ onf/ rkq;kd udk qifrif;u tpG,jf zwf,cl iG hf ay;vdu
k o
f nfwiG f
trk e f ; rD ; [l o nf vuf c H a rG ; jrLxm;ol t ygt0if rdrdtvdkjynfhí 0rf;ajrmufvSonfh ol,kwfolrdkuf trlt&mudk
ywf0ef;usif qufpyfol tm;vH;k \ tusKd ;udk qkw, f w k f ysupf ;D ap xif½mS ;aponfh tzJUG rmS -
wwfygwum;[k oifcef;pm,lzG,f jzpf&ygonf/ tcsnf;ESD; ]]olESifhqifrif; &efzufcsif;uJhodkY csufcsif;x<u ursm;
tusK;d rJo h nfh ed*;kH vm;&modo Yk m qdu k af paMumif; odjrif&ygonf/ uwnfhí vTBuD;udk udkifvsuf jzwfrnf[k wuf......}}
þwGifvnf; rdzk&m;udk tvdkvdkuf tBudKufydkol umodrif;\ [lí jzpfonf/ aus;Zl;½Sif qifrif;tay: &ufpufzYkd 0efrav;/
qifjcifÚmPfenf;aom p½dkufaMumifh raumif;rIudk r[efYwm; tajymif;tvJ jrefveG ;f onfh tjyKtrlyif/
Edik cf jhJ yefaMumif; awGUEikd yf gao;onf/ OD ; yk n onf ol a wmf a umif ; qif r if ; ud k r l csD ; usL;
aomEkw&å rkq;kd ESihf q'´eq f ifrif; pum;ajyt& &otod av;pm;zG , f & m trT r f ; wif a&;zG J U y gonf / pum;ajywG i f
tjrif oifcef;pmwdkYudk þodkYvQif yGm;rsm; cH,lrdygownf;/ / bk & m;avmif ; qif r if ; onf av;pm; tm;us twk , l z G , f
Zmwfaqmif jzpfonf/ vkyBf uv H mol rkq;kd udk tvsipf vdk tjypfay;
owfjzwfjcif; rjyKbJ taMumif;&if; pl;prf;cJyh u kH -kd
aomEkwå&rkqdk;ESifh q'´efqifrif;pum;ajyrS vlYobm0tzGJUrsm; - odrYk [kwf ]].......b,ftusKd;xl; aus;Zl;BuD;rm; oifüyGm;rnf
ZmwfaqmifwdkY\ tjyKtrl? ajympum;ESifh pdwfxm;wdkYudk a&;zJGUyHk aMumifh ightm; oif owf&ufoenf;}}
þpum;ajyonf ukef;abmifacwfpmqdk OD;ykn\ [kaom tar;pum;jzifh zJUG onf/ trsuaf 'goudk odr;f qnf;jcif;?
q'´eq f ifrif; 0w¬KrS aumufEw k cf sujf zpfygonf/ pum;ajywGif taMumif;tusKd;udk pdppfjcif; paom olawmfaumif; p½dkuf
ol,kwfrmudk ½Iwfcsum olawmfaumif;wdkY\ pdwfoabmxm; vu©Pmudk xif½mS ;aponf/
tjyKtrlwu Ykd kd ESpo f ufvufcaH pvdo k nfh apwemjzifh Zmwfaqmif
taMumif;&if; odpOfwiG v f nf; tjypfr,l cGiv hf wT u
f m
wd\Yk tjyKtrl? ajympum;ESiphf w d x f m;wdu Yk kd jc,freI ;f xm; (ygonf/
nSmwmoem;onfh pdwx f m;udk -
)^&m vlYobm0tzJUG rsm; jzpfvmygonf/
]a½Tudk,fawmfyGm; &ifESpfom;uJhodkY}
þpum;ajywGif aomEkwå&rkqdk;onf qifrif;udk [k Oyrmay;um zJUG xm;onf/
vkyBf uo H l vlru kd of , l w
k f jzpfonf/ rkq;kd \ajympum;? tjyKtrl
tpG,uf kd rkq;kd u rñSmrwm &ufpufpmG wku d jf zwfpOf
tzJUG wwYkd iG f xdpk w d x f m; p½du k w f u Ykd kd -
rSmvnf; jyif;pGmaom a0'emudk ynmjzifh odr;f qnf; onf;cHyu kH kd
]]vltdkrkqdk; uRefawmfrsKd;um;.......}}
zJUG xm;&m olawmfaumif; tjyKtrl ay:viG af ponf/ xdaYk emufrq k ;kd
[k tpcsaD jymqdyk ?kH okb'´gukd uJ&h UJ jypfwifatmif -
wdu k jf zwfí rjywfonfph ,G af wmfjrwfukd ud,
k w
f ikd f wdu
k jf zwfvLS &ef
]]tqmus,fvS ½Sifbk&ifrBuD;u..........}}
qHk;jzwfyHkudk-
ponfjzifh ñTe;f qdyk ?kH pGr;f yum; Bu;D rm;olqifrif;udrk l -
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
]]ightpG,fjrwf ½dk;awmf"mwfudk ig jzwfívSLawmhrnf}} aomEkw&å rkq;kd ESihf q'´eq
f ifrif; pum;ajyrS tvuFmrsm;
P127
[laom EIwaf jymtrlt&mjzifh zGUJonf/ xdjYkyifrq k ;kd tjyef c&D;vrf;yef; 4/ uHuu G u f sm;(0uF0w k )då (.oHk;a,mufom;teufwGifrS -- --í irdkufom; rkqdk;)
acsmarGUap&ef ab;&efuif; tpDtrHrsm; jyKvkyfay;yHkjzifhvnf; ]]aomEkwå&rkqdk;ESifh q'´efqifrif;}}pum;ajywGif
arwåmw&m; Bu;D rm;ol jzpfyw kH u
Ykd kd xif½mS ; apygonf/ qifrif;xH vSnfYywfavQmufwifaeol rkqdk;\ pum;tjzpf
oH;k xm;ygonf/
qif r if ; ud k raumif ; BuH o l ? vif u mod r if ; tay:
raumif;Buo H l oH;k OD;teuf rdru d o kd m tjypfusa&muf
qd;k EJUG tEdik ,
f o
l l rdz&k m;okb'´g\p½du k uf kd OD;yknu rkq;kd \ tajym í[k wkduf½dkufrqdkbJ ]]uHuGufusm;}}[k oG,f0dkufzJGUqdkxm;
pum;rsm;jzifh azmfusL;wifjyyHrk mS - aomaMumifh.../
]]tqmus,fvS ½Sifbk&ifrBuD;u ....}} 5/ aiGawmifBu;D t[ef(Oyrm)(q'´efrif;jrwf uRefawmftm; owfvQifvnf;
]]olYcspfvif\ &ifcGifMum;rSm acgif;xm;í taomh rvGwfEdkif&m.)
id k y ga&mh } } ]].....}}wGif rdrdtwGuf oufñSmrI&atmif vSñfhywf
[líjzpfonf/ okb'´gonf rdrdtBuH atmifNyD; qifrif;\ avQmufwifol rkq;kd \ pum;wGif qifrif;udk &nfñTef;vsuf
tpG,fpHkudk vuf0,f &onfhtcgwGifrSmyif 0rf;romEdkif½Sm/ oHk;xm;../
aemif w &onf / tcspf B uD ; í trsuf B uD ; cJ h o l \ p½d k u f u d k jzLazG;jrifhrm;aom toGif½SdyHk*kPf&nfcsif;wlMuonfh
ay:viG af paomtzGUJ rmS - q'´eq f ifrif;(tEdiI ;f cH)ud k aiGawmifBu;D \(tEdiI ;f )ESES i f h cdik ;f EIid ;f ...../
6/ vlrvdrm® uRerf pd äm (½lyu)(.vTwfawmfrlvQifvnf;-onf csrf;om&m &.)
]]...u,ku,if cspfwHkUwifvsuf? usifusifvnfvnf
]]....}} wGif oufñmS rI&atmif qifrif;xH vSnyhf wf
aysmfcJhzl;onfrsm;udk BuHpnfaphaph wpdrfhpdrfh avQmufwifol rkqdk;\ pum;wGif rdrdudk,frdrd &nfñTef;&mü
atmuf a rh í ........}} oH;k xm;ygonf/
[líjzpfonf/ ed r f h u saomtod Ó mPf a Mumif h trS m ;jyKwwf y H k
rd z k & m;tay: tvd k v d k u f tcspf t Bud K uf y d k o l *kPf&nfwltjzpf rvdr®molvlrkqdk;(tEdIif;cH)ES i f h t,lrSm;ol
vif a ,muf s m;om; umod r if ; BuD ; \ wnf M unf r I r J h a om uRe(f tEdiI ;f )wd wd k Y u d k xyfwjl yKxm;.................../
o½kyuf v
kd nf; - 7/ b0yg&*l(0uF0w k )då (.avmuwå&--eD;pyfawmfrlaomaMumifh &efolyk*d¾Kvf)
]][dkvlBuD;u ysm,D;ysm,m bZmta&; rawG; ..... wG i f tjypf u sL;ol rk q d k ; tay: Munf j zL
cGivhf wT Ef ikd pf rG ;f onfh qifrif;\ *kPfud u dk pmqdu k azmfusL;&mü
rajrmf ...}}
oH;k xm;ygonf/
[laomtzGUJ jzifh xif½mS ;aponf/ bk&m;avmif;(jrwfpGmbk&m;)[k wkduf½dkufra&;bJ
þpum;ajywGif a&;zJGUxm;onfh ZmwfaqmifwdkY\ ]]b0yg&*l ( jzpf y suf w &m;wk d Y u d k yd k i f ; jcm;od j rif NyD ; ajrmuf
tjyKtrl ajympum;ESifh pdwfxm;wdkYrSm vlYobm0 jzpfwwf? atmifjrifol)}}[k.........................../
ysuf w wf ? ½d S w wf a om p½d k u f w d k Y y if jzpf a Mumif ; avh v m 8/ &if E S p f o m;uJ h o d k U (Oyrm) (---oem;pH H k r uf touf u d k
ajzqdktyfygownf;/ / csrf;omay;awmfrlNyD;vQif...)
]]....}} wGif av;ypfol rkq;kd tay: qifrif;u cGiv hf wT f
arwåmxm;yHkudk pmqdku azmfnTef;&mü oHk;xm;ygonf/
cspf? ½Tif? oem; qifrif;u rkq;kd tay: arwåmxm;y(kH tEdiI ;f cH)ud k rdbu
wnfMum;? Murf;MuKwf om;orD; tay:arwåmxm;yH(k tEIid ;f )ESESifh tjypfr,l u½kPmxm;yHk
pufqkyf? aMumuf½GHUY *kP&f nfwt l jzpf../
&J0H?h tHhMo
9/ oufrQ (Oyrm) (ig\ oufrQ plVokb'´g &wema&mifcsdwf bJGUa½TvdyfESifh)
aem e0t&om udk;yg;vm/
od*Fg [ó u½kPmESifh
]] ..}}wGif rdzk&m;okb'´gudk &nfñTef;olqifrif;\
oEÅ ½k'´ 0dbpä [k pum;tjzpf..../
b,m 0D& tAÇKw? e0 t&om / wefzdk;xm;cspfcif&yHk *kPf&nfcsif;wlaom touf
(tEdiI ;f cH)ESihf rdz&k m;okb'´g(tEIid ;f )wdu Yk kd cdik ;f EdiI ;f a&;zJUGxm;aomaMumifh
OyrmtvuFm ajrmufygonf/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
128Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
10/ avmifpm&ef &efNidK;(½lyu)( ..oHo&m jzpfwdkif;rSmyif avmifpm&efNidK; rD;qufí a&xGufusvmyHk(tEdIi;)ES f; )ESi f h ckdif;......................../
ysKd;rnf...) 17/ aoG;acsmif;(½lyu)( ..tmcHwGif;rS aoG;acsmif;usvsuf 'ku©a0'em BuD;pGm
]].....}} wGif rdz&k m;okb'´g tvdu k s tpG,jf zwf,cl iG jhf yKpOf jzpf...)
rdzk&m;\ trsufrmefudk &nfñTef;ol qifrif;\ pum;wGif ..... wGif qifrif;\ tmcHwGif; vT'Pf&mjyif;um
oH;k xm;ygonf/ aoG;xGuf rsm;jym;vGe;f yHu k kd pmqdu k azmfneT ;f &mü oH;k xm;ygonf/
qd k ; usd K ;jyK zsuf q D ; wwf y H k *k P f & nf w l t jzpf tqufrjywf 'va[mpD;usvmyHk *kPf&nfwltjzpf
avmifpm(tEIdif;)ESifh &ef N id L ;(tEd I i f ; cH ) wkdYudk tEdIif;xyfwl aoG;(tEdiI ;f cH)ESihf acsmif;a&(tEdiI ;f )wku Yd kd xyfwjl yKa&;zJUG xm;......../
jyKxm;aomaMumifh ½lyu............./ 18/ aoG;acsmif;us (twdo, )
11/ rD;qufí ysK;d (0uF0w k )då ..... wGif qifrif;\ tmcHwGif; vT'Pf&mjyif;um
( txufutwdik ;f ) aoG;xGuf rsm;jym;vGe;f yHu k kd pmqdu k azmfneT ;f &mü oH;k xm;ygonf/
trke;f w&m; &efNiKd ;wdu Yk kd qufvuf arG;jrLayawmhrnf qif r if ; \ tmcH w G i f ; rS aoG ; rsm;pD ; xG u f u srI
[k wdkuf½dkufrqdkbJ .............................................../ rsm;jym;onfudk omrefrQ rqdkbJ ]]......}}[k tvG e f t MuL;
12/ rkq;kd aywvl tacgux f (l 0uF0w k )då (olESifhqifrif; &efzufcsif;uJhodkY a&;zGJUxm;aomaMumifh..../
csufcsif;x<uG) 19/ oH;k wdu k v f ;kH ewf(0uF0w k )åd
... wG i f qif r if ; tay: &uf p uf a om rk q d k ; \ ... wGif tpG,af wmfukd tjzwfc&H pOf jyif;xefaom
oabmxm;udk pmqku d azmfñeT ;f &mü oH;k xm;ygonf/ a0'emudk onf;cHawmfro l nhf qifrif;udk &nfneT ;f um ............/
aus;Zl;w&m;ESifh tMuifemw&m;r½Sd todÚmPfrJhol bk & m;avmif ; q'´ e f q if r if ; [k wd k u f ½ k d u f r qd k b J
vlayvlnpf rkq;kd [k wku d ½f u kd rf qdb k J ]].....}}[k ..... / ]]oH;k wdu k v f ;kH ewf}}[k oG,0f u kd af &;zJUG xm;aomaMumif.h ../
13/ &efbufcsi;f uJo h Ykd (Oyrm) 20/ usLaiGw;Hk tvm; (Oyrm) (.jzwfí vSLawmhrnf/ .udk oifum; udkif<uG
(.txufutwdik ;f ) csDyifhr)
rk q d k ; \tjyKtrl ( tEd I i f ; cH )ud k &ef b uf j zpf o l c sif ; .......wGif rdrdESmarmif;\ toGifudk &nfñTef;um
raxmufrxm; jyKy(kH tEdiI ;f )ESESifh riJrh ñSmjyKusiw hf wfykH *kP&f nfwt l jzpf csyD ifrh ay;&ef apcdik ;f onfh qifrif;\ pum;tjzpf oH;k xm;ygonf/
ckdif;EdIif;xm;..../ ESmarmif;zsm;(tEIid ;f cH)udk usLwHzsm;rS aiGw;Hk (tEdiI ;f )ESihf
14/ rkq;dk npfax; irdu k af cG;(½lyu)(..vnf; av;pGefawmifESifh tmaygifudkvSef..) jzLazG;oefpY ifykH *kP&f nfwtljzpf cdik ;f EIid ;f xm;aomaMumifh ...../
]]....}} wGif aus;Zl;ocif qifrif;tay: riJhuGufbJ 21/ a½TawmifBu;D NyKd ouJo h Ykd (Oyrm)(pG,fawmfjrwf tpHkonf edwHka&mifpdk--
tpG,f jzwf&ufol rkq;kd \ oabmxm;udk pmqkdu azmfñTef;&m jywfwdkwHk;.)
wGif............./ ...... wGif qifrif;\tpG,pf kH ajrjyifoYkd jywfus qH;k ½I;H &yHu k kd
,kwfnHhedrfhusyHk *kPf&nfwltjzpf aomEkwå&rkqdk; pmqdku azmfusL;&mü oHk;xm;ygonf/
(tEdiI ;f cH)ESihf acG;rdu k (f tEdiI ;f )wku Yd kd tEdiI ;f xyfwjl yKxm;aomaMumifh tpG,pf kH ajrodjYk ywfusy(kH tEdiI ;f cH)udk a½TawmifBu;D NyKd usykH
....................../ (tEdiI ;f )ESihf ESajrmwozG,f epfem qHk;½IH;&ykH *kP&f nfwt l jzpf../
15/ av;pGeaf wmif(½lyu) 22/ Akef;Akef; ajrodkUus jrnfoHpGJ
...wGif qifrif;udk rkqdk;u av;udkif; vufeufjzifh ....................... (..txufuwkdif; )
rnSmrwm jyK[efukd pmqku d azmfusL;&mü oH;k xm;ygonf/ tpG,pf kH ajrodu Yk s&mrS xGuaf y:onfh jrnfo]H ]Ake;f Ake;f }./
jyefYum;½Snfvsm;onfhtoGif *kPf&nfcsif;wlonfh 23/ aiGawmifBu;D toGi(f Oyrm) (awma[rmacsmif tkdifomacgifwGif?...cifrviffudk)
av;udik ;f (tEdiI ;f cH)ESihf pGeif u S t f awmify(H tEdiI ;f )wdu Yk kd xyfwjl yK ..... wGif rkq;kd rSwpfqifh okb'´gxH qifrif;u trSmpum;
xm;.........................../ yg;&mü rdru d , kd u f kd &nfneT ;f onfh qifrif;\pum;tjzpf....../
16/ uefusKd ;ívmouJo h Ykd (Oyrm)(..jzwfwdkuf OD;aESmufodkY cdkufvkatmif jzKazG;jrifrh m;umESpv G ½f ydS kH *kP&f nfwtj
f zkd , l jzpf qifrif;\
t
aygufvGwf..) toG i f ( tEd I i f ; cH ) ud k aiG a wmif B uD ; \ tqif ; (tEI d i f ; )ES i f h
.... wGif rkq;kd \ vTcsuaf Mumifh qifrif;\ tmcHwiG ;f ü cdkif;EdIif;xm;....................../
'Pf&mjyif;pGm jzpf&yHu k kd pmqdku azmfnTef;&mü oHk;xm;ygonf/ 24/ a½Tbo kH rl eS u f (l 0uF0w k )då ( þpG,fpHkudk a½TbHkolrSeful oHk;&ufawmfrlao;vQif
twm;tqD;rJh 'va[mpD;xGufyHk *kPf&nfwltjzpf &efol\)
vT ' Pf & mrS aoG ; pD ; usyH k ( tEd I i f ; cH ) ud k uef a ygif u sd K ;um
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm;
...... wGif rkq;kd rSwpfqifh okb'´g rdz&k m;xH qifrif;u oH;k xm;ygonf/
P129
trS m pum; yg;pOf rd z k & m;ud k &nf n T e f ; onf h pum;tjzpf Munf v if 0 if ; yat;csrf ; aomoabm½S d y H k
oH;k xm;ygonf/ *k P f & nf w l t jzpf rd z k & m;\rsuf E S m oG i f j yif ( tEd I i f ; cH ) ES i f h
a½TbHkpH cspfcifjrwfEdk;tyfol rdzk&m;[k wdkuf½dkuf vjynf0h ef;(tEdiI ;f )wku Yd kd xyfwjl yK........./
rqdkbJ.............................../ 32/ r,m;a[mif;vufeuf (0uF0w k )då
25/ rke;f yif(½lyu) ( rkef;yifpdkufysKd; ajycsdefwdkifírS rajyEdkif tNidK;BuD;NidK;wwfonfh..) ... wG i f ...ok b '´ g rd z k & m;\ tpD t rH j zif h
..... wG i f ok b '´ g rd z k & m;\ trk e f ; w&m;ud k qifrif;toufq;kH &yHu k kd pmqku d azmfñeT ;f &mü oH;k xm;ygonf/
&nfñeT ;f ajymqdo k nfh qifrif;\ pum;tjzpf oH;k xm;ygonf/ b0a[mif ; u r,m;jzpf c J h o l ok b '´ g rd z k & m;\
½SifoefyGm;rsm;wwfyHk *kPf&nfwtjzpf lt jzpf trkef;pdwf appm;owfjzwfrKS [k wku d ½f ukd rf qdb k J ]]....}}[k oG,0f u kd zf UGJ qxkd m;
(tEIdif;cH)ESifh opfyif (tEIdif;)wdkYudkf xyfwljyKxm;aomaMumifh aomaMumifh............/
½lyu......................./ 33/ rkq;kd vlysuf zkwo f buf (½lyu)
26/ rke;f yifpu kd yf sKd ; (0uF0w k )då ... wGif pufqyk zf , G tf rltusi½hf o dS l rkq;kd udk pmqdu k
( txufu twdik ;f ) azmfneT ;f onfh pum;tjzpf oH;k xm;ygonf /
rdzk&m;\&ifxJwGif trkef;pdwf arG;jrKxm;onf[k aMumuf½UHGpufqyk zf , G ½f ydS kH *kP&f nfwt l jzpf rkq;kd vlysuf
wkduf½dkuf............................/ (tEdiI ;f cH)ESihf zkwo f buf(tEdiI ;f )wdUk ukd xyfwjl yKa&;zJUG xm;......./
27/ rkq;kd wpfyikd ;f rde;f r½kid ;f (½lyu) 34/ a½Tvnf½u GJ ohJ Ukd (Oyrm)
..... wGif &ufpufaom oabm½So d nfh rdz&k m;okb'´gukd ....wGif qifrif;ESihf qifrdzk&m; m;wdUkd arwåmoHa,mZOf
&nfñeT ;f ajymqdo k nfY qifrif;\pum;tjzpf oH;k xm;ygonf/ xm;yHkudk pmqdu k azmfusL;&mwGif oHk;xm;ygonf/
tMuifemuif;rJph mG &ufpuf ½dik ;f pdik ;f aom oabm½Syd kH tcsif ; csif ; rcJ G r cG m jrwf E d k ; yH k ( tEd I i f ; cH ) ud k
*kP&f nfwt l jzpf rkq;kd (tEIid ;f )ESihf rde;f r½dik ;f okb'´g(tEIid ;f cH )wdu Yk kd a½Tvnf½&GJ wemtay: wefz;kd xm;jrwfE;kd yH(k tEdiI ;f )ESihf tjrwfwEd;k
xyfwjl yK.../ wefz;kd xm;yHk *kP&f nfwt l jzpf../
28/ opfa,mif;cufcsKd ;ouJo h Ykd (Oyrm) 35/ e&PDcikd f tifMuif;NrKd if (½lyu)
.... wG i f &uf p uf o l rd z k & m;ok b '´ g ud k &nf ñ T e f ; ......wGif qifrif;ESihf arGUavsmcf &hJ m twdwb f 0 0ef;usiu f kd
ajymqdo k nfY qifrif;\ pum;tjzpf oH;k xm;ygonf/ owd & vG r f ; wrd o nf h rd z k & m;ok b '´ g \ o½k y f u d k pmqd k u
twdwb f 0oHa,mZOfukd tvG,w f ul jzwfawmufEikd yf kH az:ñTef;&mü..................../
(tEdIif;cH)ud k opfcufajcmufudk cGeftm;jyKp&mrvdk vG,fulpGm ES p f o uf o m,mzG , f a om tqif ; ta&mif ½ S d y H k
jzwfcsKd ;Edik yf (kH tEdiI ;f )ESESifh axmufxm;tm;jyK[efryhJ kH *kP&f nfwt l jzpf *kPf&nfwltjzpf e&PDa½Tcdkif(tEIdif;)ESifh tifMuif;awmNrdKif
cdik ;f EdiI ;f xm;aomaMumifh OyrmtvuFmajrmufygonf / (tEIid ;f cH)wdUk ukd xyfwjl yK......./
29/ cspfBudK; (½lyu ) 36/ jrpdkifyanmif (½lyu)
.... wGif rdz&k m;ESirhf rd w d Ukd wG,af ESmifcohJ nfh oHa,mZOfukd ...wGif qifrif;ESihf arGUavsmcf &hJ m twdwb f 0 0ef;usiu f kd
&nfñeT ;f ajymqdo k nfh qifrif;\ pum;tjzpf oH;k xm;ygonf/ owd& vGr;f wrdonfh rdz&k m;okb'´g\ o½kyu f kd pmqdu k azmfneT ;f .../
qufo, G af ESmifzUJGwwfaomoabm½Syd kH *kP&f nfwt l jzpf wcJeufprd ;f pdak om ta&miftaoG;½Syd kH *kP&f nfwt l jzpf
cspfarwåm(tEdIif;cH)ESifh BudK;(tEdIif;)wdkUudk xyfwljyKa&;zJGUxm; jrausmufpikd cf (J tEdiI ;f )ESihf yanmifyif(tEdiI ;f cH)wdUkukd xyfwjl yKxm;..../
aomaMumifh....................../ 37/ ylpudk iifrd (0uF0w k )då
30/ cspMf uKd ;jzwfajz (0uF0w k )då ... wG i f twd w f b 0ud k owd & um aomu0if
..... wGif &ufpufol rdzk&m;okb'´gudk &nfñTef; aMuuJGrdonfh rdzk&m;okb'´g\ o½kyfudk pmqdku azmfnTef;&mü
ajymqdo k nfh qifrif;\ pum;tjzpf../ oH;k xm;ygonf/
cspaf rwåmoHa,mZOfukd ypfy,f&pfon[ f k wdu
k ½f u
dk f ylaqG;aomu a&mufz, G f taMumif;wdUkukd tm½kHa&muf
rqdkbJ ]].....}}[k................... / rd o nf[k wdu k ½f u dk rf qdb k J ]]ylpudik ifr}d }[k ................./
31/ rsufESmaiGv (½lyu ) 38/ ylyifv,fa& (½lyu)
..... wGif eef;aqmiftwGi;f at;csr;f pGm pHaysmaf eonfh ..................... ( txufutwdkif; )
rd z k & m;ok b '´ g ud k &nf ñ T e f ; onf h qif r if ; \ pum;tjzpf twd k i f ; tqyrmP BuD ; rm;yH k *k P f & nf w l t jzpf
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
130Q wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
tylaomu (tEdiI ;f cH)ESifh yifv,fa&(tEIid ;f )wd wdkUudk xyfwjl yK .../ rDw
S if;aexdik &f ef udk odMum;ewfu pDrHvSL'gef; avonf/
39/ vdSKif;abmifbifa0 jrnfoHpJG (13) pBuF H / / w&m;&dyo f mwdik ;f wGif acguwf YkH acgujf yef
.................. ( txufutwdik ;f ) avQmuf&efae&m rsm;udk pDrHay;xm;Muygonf/
vS d K if ; wH y d k ; ½k d u f c wf & mrS xG u f a y:onf h jrnf o H (14) jrL;xl; / / jrefrmabmvH;k toif;u tEdik *f ;kd uefoiG ;f
]abmifbif}........../ vduk &f m y&dowftaygi;f rSm 0rf;ajrmufvo S jzifh ukeMf uygonf/
40/ usrsuf&nf acsmif;jzpf twdo,0kwåd (15) qdwq f w d f / / atmf[pfqyk al eol uav;i,fukd
............................................ aeatmif xde;f &onfrmS rvG,yf g/
onf;xefpmG idak <u;yHu k kd omrefrQ rzJUG bJ usrsuf&nf (17) aomu / / onf;cH a&mifh&Jum at;at;csrf;csrf;
acsmif;jzpf atmif[k tvGet f MuL; ................/ aewwfonfEiS t hf rQ uif;a0;ayrnf/ ( a&mifh&J )
41/ Am&mrif;vnfqJG (0uF0kwåd) (18) rdk;aomuf / / eHeuf onfESifh t½kPfqGrf;
................... ( txufutwdik ;f ) avmif;vSLEdik &f ef jyifMuavonf/
Am&mPoDumodrif;\ rdzk&m; okb'´g[k wdkuf½kduf (19) ysm,D;ysm,m / / ta&;ay: udp&ö yfyif jzpfaomfvnf;
rqdbk J Am&mrif;vnfqJG [k oG,0f u kd f a&;zJUG xm;aom ................./ rjyKbJ csihfcsifh csdefcsdef aqmif½Gufoiifhygonf /
( uAsmtvuFmrsm; pkpnf;csufudk pm- 168 wGif wpfaygif;wnf;avhvmEdkifonf/ ) (20) y&d,m,f / / okb'´gonf qifrif;tay: raumif;
toHk;wGifqJ acwfoHk; a0g[m&rsm; 0guszJGUavhusifhcef; Buo H nfukd trSefudkrqdkbJ pum;a00kpfjzifh jyqdkcJhavonf/
( odCFolUorD;? rS aomEkwå&rkqdk;ESifh q'´efqifrif;xd (taMumif;trsdK;rsdK;)
0guszJGUavhusifhcef;rsm; pkpnf;csuf q&mazmf*sD\ aA'gvrf;onf teuf toG,foG,f y&d,m,f
<u,fonfh uAsmtjzpf xif½Sm;avonf/
(1) aus;Zl;/ / ynmqnf;yl;jcif;jzifh taumif; tqd;k udk (21) &rf;a&mf/ / ta0;a&mufom;i,fonf arG;aeYeHeufwGif
a0zef ydik ;f jcmEdik pf rG ;f onfh udk &½SdEdkifygonf/ þt&yfwGif rdcif½Sdrnf[k um OD;csuefawmhaeavonf/
(2) oDwif;oH;k / / tcsKd Uaom&[ef;wdUk rmS vlol uif;a0;&m (22) a½S;½Sk / / ,ckESpfwGif uREkfyfonf pmar;yG J B uD ;
awmausmif;üom toufxufq;kH avh½SdMuygonf/ atmifjrif a&;udkom í tm;oefBudK;pm;cJhavonf/
(3) tmEkabmf/ /wwd,jrefrmEdik if aH wmfukd jyefvnfxal xmif ( wl½l r[kwf )
cJo
h nfh tavmif;rif;w&m;\ udk *kPjf yKtyfayonf/ (23) vwfwavmcsi;f // obm0ab;u,fq,fa&;vkyif ef;udk
(4) &r®u/f / tm½Hk ig;yg;udk wyfrufaeonfESifhtrQ qdkif;ihHrIr½Sd aqmif½u
G &f ygonf/
vdtk if wduYk kd ajzazsmufEikd rf nf r[kwaf y/ (24) &ifuJGem / / ok0Pomr av;'Pfoifh&onfwGif
(5) t0Dp/d /ajzmifhrwfjcif; r½SdolonfatmufqHk;xyf rdbESpyf g;wd&Yk if0,f jzpf&rwwf ylaqG;&avonf/
i&Jjzpfonfh odUk usa&muf&ayvdrfhrnf/ (25) yZm / / ta&;aMumifh c&D;onf tcsif;csif;
(6) onf;cH/ / vpmenf;0efxrf;i,fwrYkd mS t&m&mwGif vk,uf wGe;f xd;k aeMuoenf;/
íom aexkid pf m;aomuf& avonf/ (26) wefvif; / / olBuD;\ tdrfa½SY ajr ü uav;rsm;
(7) cRef;/ / qifudk vdk&modkU apcdkif;&mü jzifh csw d f xkyqf ;D wd;k upm;aeMuonf/
ayguf xde;f ausmif;&avh ½Syd gonf/ (27) okomef / / okb&mZmBuD;onf . teD;rSmyif
(8) aMu;rH/k / Anm;EJUG onf jyifwiG f rdr½d yk o
f iG u
f kd wapä raMumuf? o&JraMumuf aexdkifpm;aomufavonf/
jrifavwdik ;f ezl;u trm½Gwu f pkd rf;um rausreyf jzpf&avonf/ (28) wpjyif / / o&J ? wapä aMumufwwfol EkEkonf
(9) BuHK;0g;/ / jrefrm abmvH;k toif;\ atmifyJGaMumifh okomef teD;tyg;odkY rcsOf;uyf&Jaacs/
]] jrefrma[h }}[k tm;yg;w& Edik af yNy/D (29) yg&*l / / ynm&yfwpfckudk tvH k ; pH k wwfajrmuf
(10) tm;oef/ / jrefrmpm*kPx f ;l udk &nfreS ;f um rqkwrf epf em;vnfvQif jzpfayNyD/ ( tvHk;pHk )
BudK;pm; ukef\/ 0guszJGU avhusifhcef;udk pm 147 wGif qufvuf avhvmyg/
(11) Oykoaf eY/ / Ak'b ¨ mom0ifwUkd onf vjynfh vuG,&f uf
ponfh wdw Yk iG f oDv aqmufwnfrIS txl;jyK avh½o dS nf/
(12) ocFr;f / / w&m;usif h r nf h a 0óEÅ & m rif ; BuD ;
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm; P131
udkvdkeDacwfpum;ajy
(7) ynmoifcg r½Suf&m usrf;pum;ajy v,fwDy@dwOD;armifBuD;\ pmPuseDwdusrf;rS xkwfEkwfcsuf
v,fwDy@dwOD;armifBuD;
c&pfESpf 1879? rHk½Gmc½dkif? acsmif;OD;NrdKUteD;? anmifjzLyif½Gmü zGm;/ i,frnfarmifoefYpif/ v,fwDq&mawmfBuD;xH ynmqnf;yl;?
&[ef;cH/ ½Sify@dw/ v,fwDwdkufrS vmonfudk tpGJjyKí v,fwD[kwGif/ vl0wfvJNyD;aemuf pmayrsm;jyKpk&m v,fwDy@dwOD;armifBuD;[k
ausmfapm/
xdak cwf pme,fZif;rsm;ü t,f'w D mvkycf /hJ '*Hrk *¾Zif;wGif t,f'w
D mcsKyv
f yk pf Of acgi;f Bu;D ydik ;f rsm;ü trsK;d om;a&;? vGwv f yfa&;? pD;yGm;a&;?
vlraI &; tjzmjzmrsm;udk a0zefwifjya&;om;cJ/h
usr;f rsm;? 0w¬K½nS rf sm;? bmomjyefrsm;? tbd"r®musr;f Bu;D rsm;? jrefrm&mZ0if oHcyd Ef iS hf &mZ0if0w¬Krsm;? edó,usr;f Bu;D rsm;jyKpck o hJ nf/
xdkpmayrsm;jyKpkjcif;aMumifh &efukefwuúodkvfu *kPfxl;aqmif r[m0dZÆmbGJU ay;tyfcJhonf/ (pmPuseDwd? eDwdrÍÆ&D? eDwdrmvmusrf;?rsm;/
cifcifBuD;? oef;oef; paom0w¬K½SnfBuD;rsm;/ ax&Dax&m bmomjyefrsm;? y&rw¬oHcdyf#Dum paom tbd"r®musrf;rsm;/ jrefrm&mZ0ifoHcdyfESifh
&mZ0if0w¬Krsm;/ vuFmedó,? qef;edó, paomedó,usrf;BuD;rsm;/ aygif; = 500 ausmf/ )
ocifu, kd af wmfriId ;f ESihf &if;ES;D cspcf ifojl zpf/ (]wyifa½TxD;} ]ewf½Sifaemif} paom) &mZ0if0w¬KBuD;rsm; a&;í jrefrmh,Ofaus;rIEiS hf
jrefrmhZmwdaoG;? ZmwdrmefwUkd ½Sio f efE;kd Mum;atmif vIUHaqmfa&;om;cJ/h 1939 uG,v f eG /f þpum;ajywGif ynmoif½, G v Ykd m; ynmoif&mwGif
f il ,fwt
vdkufemaqmif½GufoifhonfwdkYudk qdkxHk;? pum;yHk? O'g[½kPfrsm;jzifh todynmay;xm;jcif;onf pma&;ol\ apwem&nf½G,fcsuf/
tcef;(1)
rif;om; wuúodkvfjynfokdY ynmoifoGm;cef;ESifh Am&mPoDNrdKUajrmufrsufESmwGif a&onfa,mufsm; pum;qdkcef;
O',ukrm® rif;om; ynmoifomG ;^jyefvmem;onfh Zmwfuu G Ef iS hf usm; - NrKd UajrmufrsuEf mS rS eHeufcif; a&a&mif;xGuv f myHk Zmwfuu
G f
pum;yd'k (f 1) a&onfa,mufsm; nnf;ñlpum;/
aZ,wk oAÁr*FvH/ / Am&mPoD jynfh½Sif rif;BuD;\ om;awmf O',ukr®mrif;om; wuúodkvfjynfodkY ynmoifoGm;ap/ wuúodkvfjynfutjyefvrf;pcef;ü em;aeap/
4if;Am&mPoDNrdKU ajrmufrsufESmu a&a&mif;a,musfm; xGufqdk&efpum;^pum;ydk'f(1) wpfudk,fwnf; nnf;ñlpum; (a&a&mif;xGufcef;)
] aMomf...vlYbHkcef;0g? vlYjynf½GmrSm 0rf;pmcJcuf? rk&if;xrif;? csOfaygif[if;ESifh? qefwGif;ueufvGef;vdkY? touf½SdpOf? raocifudk? aumufvsifBuD;qef?
eDwmvHESifh? ig;oefao;Ekyf? a&vHkjyKwfrsm;udk? wpfvkwfu,f00? pm;vdkuf&vQifjzifh? tmuyg;pyf? vljzpfusKd;eyfaviJh/^^ r&yfrem;? a&udka&mif;vdkY?
0rf;ausmif;yg jim;uyJ? pm;&onfah eY? wpfvvH;k wGirf ?S oH;k eyfavmufu,fom awGU&w,f/ aiGE, S af Mu;ES,f b[mhE,
S rf sm;udk uG,af viJh ydwyf w
d af ysmuf?
trJGwumh xGwfacgif? zGwfrif;aemififr Sm? jymawmiffBuD;aygufua&mh? ajymifajrmufatmif rJGEdkifwJh ighudk,faESmf/^^}}
pum;yd'k (f 4)wpfu, kd w
f nf;tm;wif;pum;/
(qdik ;f qifv
h u
kd af ompum;)/
tcef; ( 4 )
]]aMomf... awmfBuH ajrmufBu?H b&Hawmufw;D ? qif;&Jcef;udk vrf;ckvwfrSm ESpfOD;awGUqHk tjyeftvSef ajymqdkum vufxyfa&;wdkifyifyHkESifh
ed'ge;f oG,v f ?Ykd b,fEh , S yf if nnf;aomfvnf;? qefe;D r,ff r[kw?f usm;-aiGav;a½G;udk oGm;,lyHk ZmwfuGufrsm;
a&MuyfMuyf a&mif;Edik rf ?S ajymif;qefukd ukyrf rd ,f/}}
]]pkwaf yawmifh xbD? tpyfu wpf&m? tzmu Am&ysp?f pum;ydk'f(5) a&onfru a&onfa,mufsm;udk ar;jref;pl;prf;onfhpum;yg/
arSmifusatmifnpfygwhJ yqpftrd fuko d ;kH vGe;f vdrf cg;wifx;kd vd?Yk txufu a&onf a,musfm;ESifh a&onfrdef;rwdkY awGU BuHK&m.....
a&td;k udk ½Gu?f rl&mawmf EJUG aESmif;ESi?hf a&csKad &mif;xGuaf wmhr,f/ rdef;ru qdk&ef/
ud;k rsupf kH rSe0f ikd ;f v,fu? a&onfukd aerjrif&h atmif? td;k yifah wmf ]]0g;uJG xrf;ydk;? qdkif;aygifusKd;ESifh ykqdk;npfaw? aoQmifxef;aphrIwf?
rlvu kd pf rf; armifBu;D ½Si}hf } acgif;arT;pkwfwJh? usKyfzati,f/ / a&udka&mif;pm; armifhpGrf;tm;ESifh
pD;yGm;wpfESpf? b,hfavmufrsm;? jzpfygwHk;/}}
]]ppfppfaygufayguf? 0rf;a&;avmufí? pm;aomufonfhjyif? vufuyf
pum;pyftcsuf- ( udk,fwdkif avhusifhvdkufygOd; ) ajcuyf? ydkrdkjrwfvdkY tzwfwif? tdrfwGif xkyf&? usKyfarmifvSrSm? aiGp
b,favmufrsm;ovJ}}
( ajymqdkyHkudkvJ wpfqufwpfpyfwnf; avhvmyg/ ) ]]cg;0wfvJrSm? rvJGpifppf? rsufjrifjzpfí? rppfombl;? AmvcsmcRwfNcHK?
]]aMomf... awmifa&muf? ajrmufa&muf BuHum t"dyÜm,fr½dS zGm;zufawmfrS? ray:½Hk? vHkatmif tEdkif zHk;&w,f/}}
a&mufwwf &m&m awG;awmaerdonf/ b0qif;&JyrkH sm;udk tpcsD ]]pm;zG,faomufcif;? b,fxrif;ESifh? b,f[if;csOfcsKd? b,hfES,frsm;
rsKd&wHk;? ESrvdkpdwfupJGvdkY? jzpfeJudk jyefprf;ygh armifBuD;&,f/}}
taMumif;pyfoG,fum rnfodkYyif nnf;ñLaomfvnf; 0rf;a&;
twGuf tqifajyvmrnf r[kwaf cs/a&a&mif;tvkyu f kd tav;xm; ay;xm;aom pmydk'fonf OD;ykn\ a&onfjyZmwf
um vkyfaqmifrS ajymif;qefudk &½dSEdkifygrnf/ (xdkYaMumifh) tcef;(4)]]a&onf a,mufsm;ESifh a&onfrdef;rwdkY awGUqHk
tvGepf w k cf smaom? tpyfwpf&mcef½Y aSd om? tzmtax;wdYk a&maxG;
pum;qdck ef;}}rS jzpfonf/
pkcJ ½Iyaf yGum rJarSmifusatmif npfxyfonfh aMu;uGuw f aYkd Mumifh
Am&mPoDNrKd U awmifrsuEf mS vrf;ckvwf wpfae&mü
yqpf t d r f u G u f u J h o d k Y jzpf a eaom xbD u d k cg;wG i f
a&a&mif; xGuv f m&if; ESpOf ;D awGUqo
kH nfh eHeufyikd ;f wGif jzpfonf/
uspv f rd uf mcdik Nf raJ tmif 0wfvu dk &f ygonf/ xdaYk emuf a&td;k udk a&onfru a&onfa,mufsm;udk pHpk rf;ar;jref;onfh
½G u f u m EG J U a ES m if ; vS y onf h [ef y ef r l t &m
&mjzif h a&a&mif ;
pum;jzpfygonf/ 0rf;ausmif;tvkyf wlocl si;f pdw0f if;pm;um
xGuyf gawmhrnf/}} taMumif;pHk odvdk ojzifh ar;jref;jcif;jzpfygonf/
( udk;yg;aom ausmufrsuf&wem pHkvifpGm pDjc,fxm;onfh rSefpDa½Tcs a&onfrar;jref;ajymqdyk rkH mS atmufygtwdik ;f jzpfygonf/
qdkif;0dkif; ]]uGaJ eaom 0g;xrf;yd;k jzifh aygiu f sK;d aeaom qdik ;f udk
tv,f½dS qdkif;q&mBuD;u uRefra&onf aerjrifh? tcsdef rvifh &atmif xrf;vsuf npf a yonf h yk q d k ; ud k 0 wf u m ? xef ; aph r I w f c ef Y
tdk;yifhwD;vHk;av; wD;cwfay;yg armifBuD;½Sifh/)
aoQmifx;kH ESihf qHyif pkwzf mG ;jzpfaeaom armifBu;D ½Si}hf (tmvky)f )/
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
Q
192 wuúodkvf0ifwef;jrefrmpm
]]a&udka&mif;um 0rf;ausmif;&onfh armifBuD;\ pGrf;tm;jzifh ]]ukeo f , G pf ;D yGm;rI a&a&mif;tvkyjf zifh 0rf;ausmif;ol
pD;yGm;½Sm&onfrSm wpfESpfvQif b,favmufrsm; pkaqmif; uREyfk of nf vlaumif;vlreG w f pfO;D jzpfygonf/ vuf½;kH tpGr;f jzifh
rdygoenf;}} ]]ppfppfppD D acRacRwmwmjzifh 0rf;a&;vHak vmuf ½ke;f uef BuKd ;pm;½SmazG cJo h jl zpfygonf/ &onfh 0ifaiGjzifh 0atmifpm;
rQwatmif pm;aomuf&yg&Jhvm;/ xdkodkY avmufionfhtjyif &ygonf/ cg;wGif 0wfxm;aom t0wftpm;tjyif vufxw J iG f
armifBu;D \ vufxw J iG f tydt k jrwfaiG rnfrQ useyf goenf;/}} vnf; tydt k om;wiftjrwfaiG use½f ySd gao;onf/}}
]]xdktom;wifusefaiG rsm;pGmwdkYudk tdrfwGif rnfodkY rnfrQ ]]xkrd sm;jym;vSaom aiGukd tdrw f iG f oHaowåmwGi;f ü
odr;f qnf;xm;&ygoenf;/}} ]]armifBu;D \ cg;wGi0f wfaomykq;kd rSm vHkNcHKpGm odrf;qnf;xm;ygonf/ aiGom;yrmPrSm av;a½G;
tjriftwdik ;f jzpfí txl; ar;jref; pHpk rf;&ef r½Sad wmhyg/ ½do jzpfygonf/ þ"eOpömypön;f aiG av;a½G;yrmPudk xde;f odr;f
S rQ
cRwNf cKH us pkwzf mG aeaom cg;0wfyq k ;kd jzifh t½Suv ae&ojzifh pdwcf svufcs tdypf ufíyifr&cJyh g/ ntcgü olc;kd rsm;
f akH tmif tEdik Ef ikd f
zH;k tkyf 0wfqif& onfh tajctaeudk awGUjrif&Ny;D jzpfygonf/}} aomif;use;f vGe;f ojzifh ud, k w f ikd f uif;vSnahf pmif&h onfh nwmrsm;
]]pm;aomufa&;tajcwGif rnfoaYkd om xrif;? rnfoaYkd om rsm;vGe;f vSygNy/D }}
csKcd sOf &omwdjYk zifh rnforYkd nfykH pm;aomuf&ygoenf;/ uRerf udk ]]nreufpm pm;&onfh tajcrSm jrufo;D rsm; a&maESm
armifBu;D \ ESri,fuo hJ Ykd pdwwf iG rf w
S , f &l if;ES;D um jzpfaMumif;pHk
aeaom rk&if; qeftq kd efa[mif; xrif;jzpfygonf/ xdx k rif;rsK;d udk
wdu Yk kd ajymjyprf;yg armifBu;D &,f/}} armifBuD;b0ü tvGef wefzdk;xm;&onfh tzdk;wef &wem
csOaf ygi[f if;ESihf pm;&ygonf/ csOaf ygi[ f if;rSmvnf; ig;ydryg ?
pum;ydk'f(6) a&onfa,mufsm;u taMumif;pHk jyefajymwJhpum;/ qDuif;rJh onfh [if;vsmwd\ Yk tBu;D trSL;[k qd&k rnfh a&vkjH yKwf
a&onfa,mufsm;qdk/ / ]]qHxHk;awmfBuD;? wrmoD;ESifh? cg;pnf;0wfvJ? rQom jzpfygonf/ pm;aomufonft h cg csOaf ygi&f nfukd tmacgif
csKyfpNyJudk? wJtyfESifhwG,f? vljriforQ? pdwfysufatmif vSygwJh- ra&onf}}
]]ukefoG,fa&a&mif;? pD;yGm;aMumif;ESifh? vlaumif;udk,fharmif? ½Hk;^½kef;vS
wGif qGwfvsuf 0rf;wGif;odkY rk&if;xrif; 0ifa&mufapatmif
aqmif? 0tmifpm;í? cg;0wfwJhjyif? vufuyf ajcuyf? ydkrdkjrwfvdkY? vnfacsmif;pif;um tm;pdu k rf sKcd s pm;aomuf&ygonf/ cg;0wfrmS
tzwfwif? tdrfwGitrsm; ftrsm;?
t rsm; oHaowåmESifh? vHkpGmxm;? aiGom;av;a½G; jrifonft h wdik ;f yif jzpfygonf/ þodv Yk Qiyf pön;f Opöm"e jynfph <kH u,f
½Sdygw,f/}} ]]onfypönf;awG? av;a½G;aiGaMumifh pdwfaovufcs? 0vSNy;D redru hf saom uREyfk u f kd vlqif;&JwpfO;D tjzpf rxifrw S f
rtdyf&Edkifbl;? nrInvl? olcdk;rsm; ylvGef;vdkY? udk,fxl udk,fx? vduk yf gEiS hf trdi,f/}}
uif;0wfvSnfhíapmifhcJh&? umvrenf; MumygNyD/}}]]npmeHeufpm;&&uf
rSmawmh? jrufo;D a&m&m? rk&if;qdw
k hJ qeftw kd mud?k &wemcsOaf ygi?f iydtvQi;f ? pum;yd'k (f 7) olb
Y 0rSmvnf; rjynfph o
kH nfb
h 0 jzpfaMumif; ½Si;f jywJh
qDrqif;wJh [if;rsm;aemifESifh? tmacgifudkqGwf? r0ifrcsif;? vnfacsmif;udk pum;yg/
pif;NyD;vQif? twif;om oGwf&w,f/ cg;0wfvJrSm? rsufjrifygyJ? OpömjynfhpHk?
"e*kPfESifh? uHkvHkbdjcif;? rodrfzsif;ygbl;? vlqif;&J rrSwfygESifh trdi,f/}} a&onfrdef;rqdk/ / ]]aiGav;a½G;ESifh? aX;atmif<u,f0? OpömaygwJh
aZmwdui,f/ ESrrSmvJ? onfvdkyJ? ajrxJodkY`rSKyf? udk,hfoabmus
ay;xm;onfh pmydk'fonf OD;ykn\ a&onfjyZmwf cifyGef;rsm;&cJhvQif? olaX;r vkyfr,fvdkY? aiGxkyfBuD;rm;? vlrodatmif
tcef ; (4)]]a&onf a ,muf s m;ES i f h a&onf r d e f ; rwd k Y awG U q H k zHk;zdvdkYxm;&w,f/ pD;yGm;aqmufOD? uHcsif;yJ eD;a&mxifh? armifBuD;ESifh
pum;qdck ef;}}rS jzpfonf/ wl&mrSm? aiGjzLav;a½G; ½Sdygw,f/ onfaiGav;a½G;? Opöm0ef av;vGef;vdkY?
Am&mPoDNrKd U awmifrsuEf mS vrf;ckvwf wpfae&mü ta&;rawmf? ckd;olvk,uf? rif;ESdyfpufí? zsufcJhaomf? ulazmfavmifzuf?
jzpfonf/ESpfOD;awGUqHk pum;qdkcdkufwGif a&onfa,mufsm;u r½SdvQif cufwmrdkY? ESpfoufavmufol? pnf;pdrfBuD;udk? xD;vdktkyfí?
a&onfr tar;udk jyefvnf ajzMum;aompum;jzpfygonf/ csKyfr,fholudk? wpfqla,mufsm;? ZrÁLrSm ½Sm;vGef;vdkY? vifom;r,l?
tysKdBuD;vkyfí?½GuftkyfoD;yl&w,f/ uHwlwJh r,fhocif? b,fcgrS
tvkyt f udik t
f ajctaerStp taMumif;pHu k kd ar;jref; pk½Hk;vddkY? a½Tykef;&nfcsOfr,fod? xif&r®ufu,fESifh? apmifhvsufom
vmojzifh jyefvnf ajzMum;&jcif;jzpfonf/ ae&ygawmhw,f? usKyfarmifi,f/}}
ajzMum;ajymqdyk rkH mS atmufygtwdik ;f jzpfygonf/
]]wrmoD;wrQ t½G,yf rmP Bu;D rm;vSonfh qHx;kH pum;ajy / / ]]aiGom;av;a½G;ydifk íf olaX;jzpfavmufatmif
awmfBuD; xHk;um? csKyf½dk;jyKwfaeNyJaeonfrsm;udk wJtyfESifh <u,f0ol? Opömpnf;pdrfaygrsm;ojzifh aZmwdu olaX;i,f[k
wG,x f m;&aom cg;pnf;vHck snu f kd qifxm;ol? awGUojl rifowl ikd ;f ac:wiG &f avmufol armifBu;D ½Si/f ESrav;wGiv f nf; armifBu;D enf;
pdwyf suof mG ;&avmufonfh tvSyikd ½f iS f ra&onf/ }}(tmvky)f wlyif jzpfygonf/ ajrxJojYkd rK§ yx
f m;um? ESrav; ESpo
f uf oabm
q&mOD;pdk;0if; jyKpk ydkYcsonf/
*kPfxl;&rSwfydkYcscsufrsm; P193
usonfh cifyeG ;f rsK;d &onft h cgrS az:,íl olaX;r tjzpf cH,&l rnfh pum;ydk'f(8)a&onfrdef;r&JU zGifh[csuft& b0wlcsif;jzpfaMumif; od&wJhtcg
BuD;rm;vSonfh aiGxkyfBuD;½dSygonf/ vlolrod ap&ef zHk;zd toGifwlESpfOD;aygif;zufMuzdkY a&onfa,mufsm;u cspfa&;qdkwJh pum;yg/
odr;f qnf; xm;&jcif; jzpfygonf/}} a&onfa,mufsm;qdk/ / ]]oHk;pGJrukef? awmifES,fyHkwJh? aiGrIefav;a½G;?
Ncdrfhatmif <u,fwJh r,folaX;i,f/ / a½G;vGef;vQifr&? ao;vGef;vQif
]]armifBu;D ESihf ESrav;wkrYd mS pD;yGm;Opöm"ecsif csif;? uHtusK;d
rvSwJh? a½S;uyHkxm;? vlxJrSmae? vlYjzpfaxGudk? tausom;ESifh?
ay;yHcsif
kcsif; eD;pyfaeonfvm; xifrw S rf o
d nf/ taMumif;rSm armifBu;D ZmwfoGm;½Snfatmif?ta&;aqmifvdkY? auGUacsmifa00kpf? abmufp&mhvkyf&wHk;/}}
uJo h yYkd if ydik q f ikd af iGyrmPcsi;f wlnpD mG pifMu,faom aiGav;a½G; ]]aiGxkyfcsif;wl? vl½G,fcsif; rQ? tvScsif;ewfzuf? wdkif;í &ufwJh yuúvm?
½daS eygonf/ xdak iGav;a½G; wnf;[laom Opömypön;f udk xde;f odr;f rdk;½GmonfESifh tcefYoifh? tcGifhqDqdkif? twdkiftvSnfh? tpyfjzifh wnfhvSaygh/
apmifah ½Smuf&onfh wm0efrmS vnf; Bu;D av;vSygonf/ xdaYk Mumifh *sifyJhcsif; aygufMupdkY? aemufrqkwfwef;? onf,aeYwGifjzifh?
bDvl;awGUvuf&odrf;vdkY? tpddrf;zrf; zrf;awmhr,f/ ywfMurf;wD;?
ta&;udpö ay:ayguu f m cd;k olv, k ufjcif; ?rif;ESyd pf ufjcif; paom
yJGNyD;apMupdkYiJhavtrd&,f/}}
tzsuw f EYkd iS hf BuKH cyhJ gvQif ulnrD nfo h rl ½díS tcufBuKH ae& ygonf/
}} pum;ajy / / ]]oH k ; pG J r uk e f E d k i f a tmif ? awmif u J h o d k Y
]]xd k Y j yif ES p f o uf a vmuf o nf h t&nf t csif ; ol ? yHkxm;&avmufaom yrmPav;a½G;aiGjzifh ausmfMum;xif½Sm;
Opömypön;f pnf;pdrw f uYkd kd xD;uJhodkY tkyrf ;kd umuG,f apmifah ½Smuf <u,f0vSonfh olaX;ri,f}}/ ]]avmuü a½G;vGe;f vQirf &wwf?
ay;Edkifrnfhol? wpfa,mufrQaom cifyGef;a,mufsm;rsKd;rSmvnf; ao;vGe;f vQif rvSwwf [lonfh a½S;vlBu;D olrwd\ Yk qdpk um;
þavmuwGif ½Sm;yg; vGe;f vSygonf/ xdaYk Mumifh vifom;r,lb?J ½d S y gonf / þoabmud k vl Y a vmuü taeMumcJ h o l w d k i f ;
tysK d B uD ; b0jzif h vl r od o l r od Bud w f í om yl y ef a omu vlt Y jzpfoepfwu Ykd kd ausnufNy;D om; jzpfMuygonf/ odyYk gvsuEf iS hf
jzpfae&ygonf/}} tcsdefMuefYMum ZmwfoGm;½Snfvsm;atmif auGUum 0dkufum
]]uHtusKd;ay; wlnDrnfh cifyGef;rsKd;udk b,ftcg ta&;qdík pum;y&d,m,fjzifh tb,fah Mumifh ajymqdak e&ygoenf;/
b,fumvrsKd;ü qHkpnf; BuHKawGU &ygrnfvJ[k awG;awm }}
odvdkrdonf/ ESyfxm;aom ykef;&nf csOfvmr,fhaeY&ufud k ]]ESrav;ESifh armifBuD;wdkYrSm aiGxkyfyrmPcsif;
apmifharQmf&olvkd arQmv f ifh awmihw f pdwjf zifh apmifph m;vsuo f m vnf;wln?D touft½G,cf si;f vnf; nDrQ? ½ky&f nftvScsi;f rSmvnf;
ae&ygonf ESr\ armifi,f/}} ewf w d k Y pH k z uf a y;onf h t vm; vd k u f z uf n D aeygNyD /
wdkif;wmwGufqí &ufvkyfxm;aom yuúvmcarmuf½Snfudk
pum;pyftcsufudkawmh atmufrSm ajzjyxm;ygw,f/ rd;k usonfEiS hf tcefo Y ifh tqifajy oH;k pGEJ ikd o f nft
h vm; tcgtcGihf
ay;xm;aompum;yd'k o f nf OD;ykn\ a&onfjyZmwf tqifajy nDñw G af eygonf/ tvSp;D vSn;f ,OfomwGif twdik Ef mG ;ESihf
tcef;(4)?]]a&onfa,mufsm;ESifh a&onfrdef;rwdkY awGUqHkpum; tvSnfhEGm; tay;t,l em;vnfnDrQouJhodkY aygif;zuf&rnfh
qdck ef;}}rS xkwEf w k cf sujf zpfygonf/ tajctae tvm;tvmrsm; vdu k zf ufnrD Q aeygNy/D xdaYk Mumifh
Am&mPoDNrKd U awmifrsuEf mS vrf;ckvwf wpfae&mü b0tajctae csKUdwo hJ cl si;f ? rjynfph o
kH l b0wlcsi;f aygi;f zufMuygp/Ykd
a&a&mif;&if; ESpOf ;D awGUqkH pum;qdck u kd w
f iG f a&onfru a&onf }}
a,mufsm;udk ajymaompum;jzpfygonf/ ]],aeY,ckrmS yif pd;k ½GUaH emufweG rYf aebJ aygi;f zufMuygp/Ykd
rd r d o nf v nf ; a&onf a ,muf s m;enf ; wl b0uH bDvrl sm; om;aumifukd rvGww f rf; odr;f ydu k of uJoh Ykd tcsed rf qGb
J J
wdkufqdkif wlnDaeaMumif; odapvdkí (a&vmajrmif;ay;)pum;
ES L ;ES y f r aebJ NyD ; pD ; atmif j rif a tmif pD r H v d k u f M uygpd k Y /
ajymjcif;jzpfygonf/
ajymqdyk rkH mS þodYk jzpfygonf/ oGuv f ufvsijf refpmG aqmif½u G vf suf vufxyfaygi;f oif;a&;udpö
Ny;D pD;MuygpUkd trdi,f/}}
( ajymqdkyHkpum;ajyudk ar;cGef;rSm ay;xm;oavmuf ajyjypfatmif pum;ydk'f (8)twGuf pum;pyfudkawmh 'Dvdk avhusifhyg/
a&;ajzyg ) ay;xm;aom pum;yd'k o f nf OD;ykn\ a&onfjyZmwf
tcef;(4)]]a&onfa,mufsm;ESifh a&onfrdef;rwdkY awGYqHkpum;
qdck ef;}}rS xkwEf w
k cf sujf zpfygonf/
arwåmrGejf zifh -
q&mOD;pdk;0if;
zkef; - 0943109305