Οι στρατηγικές

πληροφόρησης
των ΜΜΕ
 Α. Οι στρατηγικές αξιοπιστίας
• Η αξιοπιστία αναφέρεται στη δυνατότητα που
έχει ο αποδέκτης μιας πληροφορίας να
μετρήσει την ικανότητα του υποκειμένου-
πληροφοριοδότη να πει το αληθές, στη
διαδρομή της εκφώνησής του, και, επομένως,
να ξεχωρίσει αυτή την αλήθεια, και μάλιστα να
την ασπαστεί.
• Πρόκειται, λοιπόν, για την υποχρέωση της
περίστασης παραγωγής να παρουσιάσει την
απόδειξη αυτής της αληθοέπειας, η οποία
μπορεί να εξετασθεί από δύο οπτικές γωνίες:
αυτής που αφορά την ύπαρξη ακόμη και των
ίδιων των οντοτήτων και των γεγονότων περί
των οποίων γίνεται λόγος, και
εκείνης που αφορά την προσκομιζόμενη
εξήγηση, η οποία δικαιολογεί την ύπαρξη των
εν λόγω γεγονότων.
• Στην πρώτη περίπτωση η περίσταση
παραγωγής οφείλει να αποδείξει ότι αυτό που
λέγεται-γράφεται-δείχνεται αντιστοιχεί ακριβώς
στα συμβάντα που πραγματικά έχουν λάβει
χώρα.
Βρισκόμαστε εδώ στην περιοχή
αναπαράστασης αυτού που μπορούμε να
ονομάσουμε η αυθεντικότητα των γεγονότων.
• Στη δεύτερη περίπτωση η περίσταση
παραγωγής οφείλει να προσκομίσει την
απόδειξη ότι οι εξηγήσεις που προσφέρονται
για την αποσαφήνιση των αιτίων και των
συνεπειών των συμβάντων είναι εύστοχες.
Βρισκόμαστε εδώ στην περιοχή
αναπαράστασης αυτού που θα ονομάσουμε η
αλήθεια των γεγονότων.
• Στη μια όπως και στην άλλη περίπτωση το
υποκείμενο-πληροφοριοδότης οφείλει να
προσκομίσει την απόδειξη αυτού που
ισχυρίζεται ότι ισχύει.
Θα οδηγηθεί, λοιπόν, να χρησιμοποιήσει
στρατηγικές λόγου κατάλληλες για τη
δημιουργία εντυπώσεων που αντιστοιχούν τόσο
σ’ ένα φαντασιακό αυθεντικότητας, όσο και σ’
ένα φαντασιακό αλήθειας.
1 Οι εντυπώσεις αυθεντικότητας μπορούν να
επιτευχθούν με διάφορα μέσα, όπως:

η λεπτομέρεια, η διευκρίνιση, η
συγκεκριμενοποίηση στην περιγραφή των
γεγονότων:
αναγνώριση των τόπων, των ημερομηνιών,
των πρωταγωνιστών των συμβάντων·
επίδειξη στην οθόνη, ή φωτογραφίες στον
Τύπο, των ντοκουμέντων τα οποία
αποδεικνύουν την ύπαρξη αυτού για το οποίο
μιλούμε·
ΕΤ3 15-4-2008 Παρουσιάστρια: Ηρώ Πέτσα
ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΣΚΟΤΩΣΕ 2 ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΤΟΝΗΣΕ

Ρεπόρτερ: Φανή Καλαθάκη (voice over)

Ο 36χρονος Ρουμάνος είχε στήσει καρτέρι έξω από το
σπίτι όπου εργαζόταν ως οικιακή βοηθός και έμενε η
25χρονη γυναίκα από τη Ρουμανία. Την είδε να κατεβαίνει
και να μπαίνει σε μία μαύρη BMW μαζί με δύο ακόμα
άντρες. Αφού ο οδηγός είχε ξεκινήσει το αυτοκίνητο, ο
δράστης πλησίασε κρατώντας ένα όπλο και από το
ανοιχτό τζάμι της πόρτας του οδηγού εκτέλεσε εν ψυχρώ
με μία σφαίρα τον 33χρονο οδηγό Δημήτρη Στεφανουδάκη
ενώ το αμέσως επόμενο δευτερόλεπτο πυροβόλησε την
κοπέλα στο στήθος η οποία καθόταν στο πίσω κάθισμα
του αυτοκινήτου. [Μαρτυρία] Στη συνέχεια ο δράστης
έφυγε τρέχοντας από το σημείο και πεντακόσια μέτρα
μακριά έστρεψε το όπλο προς το κεφάλι του και
αυτοκτόνησε με δύο σφαίρες.
Ρεπόρτερ (on camera)
Το θύμα δέχθηκε έναν πυροβολισμό στη γωνία της οδού
Ρόδων και το αυτοκίνητο, η μαύρη BMW που οδηγούσε,
ακολούθησε τρελή πορεία για περίπου πενήντα μέτρα
έως ότου προσέκρουσε σε δύο σταθμευμένα αυτοκίνητα.
Ρεπόρτερ (voice over)
Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στην εκδοχή ενός εγκλήματος
πάθους, αφού ο δράστης και αυτόχειρας δεν άντεξε το
χωρισμό του ένα χρόνο νωρίτερα με την 25χρονη
κοπέλα και την απειλούσε επανειλημμένως ότι θα τη
σκότωνε αν συνέχιζε το δεσμό της με τον 24χρονο
άνδρα, συνοδηγό του μοιραίου αυτοκινήτου. Φαίνεται
δηλαδή ότι το θύμα βρέθηκε στο στόχαστρο του δράστη
από λάθος.
η επίδειξη της ταυτότητας των εκλεγμένων, των
εκπροσώπων του λαού ή των αντιπροσώπων
κοινωνικών ομάδων, οι οποίοι αναγνωρίζονται
με τη βοήθεια μιας υπογραφής (στον Τύπο),
μιας φωνής (στο ραδιόφωνο), ενός προσώπου
(στην τηλεόραση).
Αλλά και επίδειξη ταυτότητας μέσω του
γεγονότος ότι οι πολιτικές προσωπικότητες, οι
σταρ του θεάματος, ή κάθε πρόσωπο που
αναγνωρίζεται εύκολα στη δημόσια σκηνή,
ωθούνται να μιλούν για την ιδιωτική τους ζωή
στη διάρκεια συνεντεύξεων ή αντιπαραθέσεων
(Δημοσιογράφος: Λ. Καλαρρύτης, Πολιτικός: Ε.
Βενιζέλος)
Δ. - Φαίνεται ότι η πυκνή αντιπολιτευτική παρουσία σας
ενοχλεί κάποιους συντρόφους σας, που πιστεύουν ότι
θέλετε να τους υποσκελίσετε και να μονοπωλήσετε τον
πολιτικό λόγο στο ΠΑΣΟΚ.
Π. - Η δημόσια και κοινωνική ζωή της χώρας πρέπει να
κινείται και να ισορροπεί στο υψηλότερο όχι στο
χαμηλότερο δυνατό επίπεδο. Αυτό είναι μία βασική θέση
της προοδευτικής σκέψης διεθνώς και σίγουρα είναι μία
θεμελιώδης θέση της προοδευτικής παράταξης που
εκφράζει το ΠΑΣΟΚ. Ας προσπαθήσουμε συνεπώς όλοι
για το καλύτερο, άρα και για τη μεγαλύτερη δυνατή
συμβολή του καθενός από εμάς στον κοινό μας σκοπό.
η μαρτυρία του άντρα ή της γυναίκας στον δρόμο, οι
οποίοι, όντας αδύνατο να θεωρηθούν ύποπτοι
οποιασδήποτε μεροληψίας, μπορούν να
περιγράψουν με αθωότητα (δηλαδή, χωρίς άλλο
διακύβευμα παρά μόνον εκείνο της αλήθειας της
μαρτυρίας) ό,τι είδαν ή άκουσαν.
Αλλά και οι μαρτυρίες των υπευθύνων των
πράξεων, ακόμη κι αν υπάρχει υποψία ότι είναι
μεροληπτικές, αποκαλύπτουν πράγματα.
Ή, ακόμη, οι μαρτυρίες των δημοσιογράφων που
βρέθηκαν, όπως λέγεται, «στον τόπο των
γεγονότων», και, γι’ αυτό, έχουν το δικαίωμα να τις
καταθέσουν, παρόλο που δεν εμπλέκονται οι ίδιοι
στο συμβάν
ΝΕΤ 7η είδηση (7/3/2006)
Π: Μαρία Χούκλη Ρ: Γιώργος Σιδέρης

Παρουσιάστρια: Και να φύγουμε από την πολιτική

επικαιρότητα να δούμε τα άλλα θέματα της
ειδησεογραφίας σε ένα από τα πιο φυλασσόμενα σημεία
της Αθήνας στο κέντρο της πρωτεύουσας στην οδό
Κουμπάρη στο Κολωνάκι χτύπησαν το πρωί:: ληστές και
απ’ ό,τι φαίνεται::: -όπως προκύπτει τουλάχιστον από τα
δεδομένα η επιχείρηση ήταν πολύ οργανωμένη. Ένας
άγνωστος λοιπόν με την απειλή όπλου ακινητοποίησε
τους φρουρούς χρηματαποστολής της εταιρίας
Βάκενχουτ ((Wackenhut)) και τους ανάγκασε να
οδηγήσουν το θωρακισμένο όχημα στο Ζάππειο, εκεί
λοιπόν με τη βοήθεια συνεργού του αφαίρεσαν μεγάλο
χρηματικό ποσό και οι δύο ληστές εξαφανίστηκαν.
Ρεπόρτερ: Μια καλά οργανωμένη ληστεία από δύο
άτομα έγινε στις οκτώ και είκοσι πέντε το πρωί ο ένας εκ
των δύο είχε στήσει καρτέρι στη χρηματαποστολή της
Βάκενχουτ
Κάτοικος1: Δε πήραμε χαμπάρι
Ρ: Τίποτα ε
Κάτοικος: Το μόνο που ακούσαμε ήταν οι:: τα
περιπολικά που περάσανε τίποτα
Ρ: Ο δράστης παριστάνε τον οδοκαθαριστή
σκουπίζοντας τον δρόμο στην οδό Κουμπάρη πέντε στο
Κολωνάκι
Κάτοικος2: Το πεζοδρόμιο σκούπιζε ρε παιδιά και
πέταξε και τη σκούπα του την πέταξε //=
Ρ: //(Άγνωστος)//
Κάτοικος2: =//εκεί μάλλον αυτός –Άγνωστος
άγνωστος τελείως άγνωστος (.) πρώτη φορά τον είδα
Ρ: Μόλις το θωρακισμένο φορτηγάκι στάθμευσε και κατέβηκε ο
υπάλληλος άρχισε το σχέδιο ο άνδρας της ιδιωτικής ασφάλειας
κατέβηκε από το υποκατάστημα της τράπεζας κρατώντας έναν σάκο
τότε ο ληστής τον πλησίασε και με την απειλή όπλου μπήκε μαζί με
τον υπάλληλο στο φορτηγάκι ανάγκασε τον οδηγό να οδηγήσει έως
την Αίγλη του Ζαππείου όπου τους περίμενε ο συνεργός του
Ρ((stand up)): Οι δράστες έδεσαν τον έναν υπάλληλο της
χρηματαποστολής με χειροπέδες ενώ χτύπησαν με τη λαβή του
όπλου τους .hhh >τον άλλο<
Ρ: Ο οδηγός της εταιρίας σεκιούριτι νοσηλεύεται για προληπτικούς
λόγους στο νοσοκομείο Νίμιτς με χτυπήματα στο κεφάλι
συγκλονισμένος μίλησε για την περιπέτεια που έζησε στην κάμερα
Οδηγός: Μ’ έδεσε με χειροπέδες κι εμένα με χτύπησε άλλες δυο
φορές γιατί (1.0) νόμισε ότι: χτύπησα (.) ότι πάτησα εγώ το
συναγερμό (3.0) μά:λλον αυτό (.) κατάλαβε? και με χτύπησε
άλλες δύο φορές έπεσα κάτω και φύγανε
Ρ: Οι ληστές εξαφανίστηκαν στους γύρω δρόμους με τέσσερις
σάκους που περιείχαν χρήματα μέχρι στιγμής δεν έχουν εντοπιστεί
παρά τις αναζητήσεις.
 η σύμβαση –ή ακριβέστερα η ψευδαίσθηση
της σύμβασης– που δημιουργείται ανάμεσα
στις δύο περιστάσεις παραγωγής και
πρόσληψης των πληροφοριών.
Αυτή η ψευδαίσθηση προκαλείται από τη συμ-
παρουσία των εν λόγω περιστάσεων στην
απευθείας μετάδοση, η οποία μας κάνει να
πιστεύουμε στο ταυτόχρονο του εντοπισμού
και της μετάδοσης ενός συμβάντος (ως
είδησης).
Το βλέπουμε στις μεθόδους σκηνοθεσίας
διαλόγου:
το πρόσωπο με πρόσωπο και το βλέμμα μέσα
στο βλέμμα του παρουσιαστή της
τηλεφημερίδας,
η προσαγόρευση του αναγνώστη στα κύρια
άρθρα,
η επονομαζόμενη «τηλεφωνική συνομιλία» στο
ραδιόφωνο, που κάνει κάθε ακροατή να πεισθεί
ότι «σε μένα μιλούν».
• Το βλέπουμε και σ’ αυτό που θα μπορούσαμε
να ονομάσουμε «εμφάνιση δυσχερειών» στη
μηχανή της μαζικής επικοινωνίας (όπως είναι ο
κακός συντονισμός ανάμεσα στον παρουσιαστή
της τηλεφημερίδας και το στούντιο, οι
διορθώσεις και άλλες διαψεύσεις) που
δημιουργούν μιαν εντύπωση εισβολής του
πραγματικού μέσα σ’ αυτό που θα έπρεπε να
είναι απόλυτα οργανωμένο και καλά
ρυθμισμένο.
2 Οι εντυπώσεις αλήθειας μπορούν να
επιτευχθούν με διάφορα μέσα, όπως:
η χρήση της αυθεντίας, που συνίσταται στην
επίκληση ειδημόνων, είτε εξωτερικών σε σχέση
με την περίσταση παραγωγής (ειδικών, λογίων,
τεχνολόγων), είτε εσωτερικών σε σχέση με την
ίδια περίσταση (ειδικών σχολιαστών της
πολιτικής, της οικονομίας, των επιστημών, της
δικαιοσύνης, του κινηματογράφου, του
θεάτρου).
• Αλλά η γνώση αυτή μπορεί να πάρει και άλλες
μορφές, όπως τα σχήματα, τα γραφικά, οι
φωτογραφίες και διάφορες άλλες εικονικές
παραστάσεις, που παίζουν τον ρόλο του
εργαλείου απόδειξης, ή, όπως τα ρεπορτάζ,
που παρουσιάζονται ως έρευνες
προορισμένες να αποκαλύψουν μιαν αλήθεια
το παιχνίδι της αποκάλυψης (της αλήθειας), το
οποίο σκηνοθετεί ο δημοσιογράφος με
συνεντεύξεις,
συνομιλίες και
ζωντανές αναμετρήσεις,
στη διαδρομή των οποίων παίρνει τη θέση
εκείνου που βοηθά στο φανέρωμα της
αλήθειας, μέσω ενός ορισμένου τρόπου
υποβολής ερωτήσεων ή σύγκρουσης γνωμών·
• η πλαισιωμένη σκηνοθεσία του
αναφερόμενου λόγου
(για παράδειγμα, το παράθεμα σε ευθύ λόγο),
για να αποφευχθεί η υποψία της
χειραγώγησης·
επίσης, πρέπει να προσθέσουμε τη φροντίδα
που μπορεί να επιδειχθεί για την αναγνώριση
των πηγών των πληροφοριών.
• «Στην προστασία του πολιτικού κόσμου της χώρας και
στη διαφύλαξη της Δημοκρατίας γενικότερα αποβλέπει η
κατάθεση του νομοσχεδίου για την επέκταση του «πόθεν
έσχες»». Αυτό δήλωσε σήμερα ο κυβερνητικός
εκπρόσωπος Γιάννης Ρουμπάτης, απαντώντας σε
ερωτήσεις δημοσιογράφων και τονίζοντας παράλληλα
ότι για την κυβέρνηση το θέμα δεν είναι τυπικό αλλά
ουσίας. (ΕΡΤ2, Απρίλιος 1987)
• «Αν πεθάνω σήμερα, κάθε σταγόνα του αίματός μου θα
τονώσει το έθνος. Αλλά δεν με νοιάζει, αν η ζωή μου
χαθεί στην υπηρεσία του έθνους». Αυτά ήταν τα
τελευταία λόγια που είχε πει δημόσια η ηγέτης
επτακοσίων εκατομμυρίων Ινδών και μια από τις
μεγαλύτερες προσωπικότητες στον κόσμο, σε χτεσινή
συγκέντρωση οπαδών της στην πόλη Μπομπανασουάρ
της ανατολικής πολιτείας Όρισα. (ΕΡΤ, Οκτώβριος 1984)
• Τα πρώτ’ αποτελέσματα από την καταμέτρηση 40% των ψήφων
έδειξαν ότι οι Τούρκοι ψήφισαν με 52% «ναι» και 47,98% «όχι» στο
δημοψήφισμα για την άρση των περιορισμών που επέβαλλε στους
παλιούς πολιτικούς το Σύνταγμα του 1982. Ο πρωθυπουργός Οζάλ
διαισθάνθηκε τη σημερινή του ήττα και λίγο πριν αρχίσ’ η
καταμέτρηση των ψήφων ανήγγειλε ότι θα κάνει πρόωρες εκλογές
μέσα στο Νοέμβρη. Η κίνηση έγινε για να κατατροπώσει τον
αντίπαλό του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, που δεν είναι τόσο
οργανωμένος για εκλογές, κι επειδή τα γκάλοπ τον δείχνουν
ακόμα σαν τον πιο δημοφιλή πολιτικό. Στεναχωρεμένος ήταν ο
κύριος Ντεμιρέλ στη συνέντευξη Τύπου στις δέκα το βράδυ και
δήλωσε ότι «δεν θα κάνω δηλώσεις πριν το τελικό αποτέλεσμα». Ο
κύριος Ντεμιρέλ περίμενε ακόμα ψηλότερο ποσοστό επιτυχίας και
επιπλέον ο κύριος Οζάλ με τη δήλωσή του για πρόωρες εκλογές του
έκλεψε την παράσταση [ερμηνεία]. Αν και η διαφορά του 3% είναι
πολύ μικρή, είναι όμως υπέρ των παλιών πολιτικών. Με το 52%
όμως είναι συμψηφισμένοι ψήφοι των κυρίων Ντεμιρέλ, Ετσεβίτ,
Ερμπακάν και Ινονού, που έκαναν όλοι μαζί την προεκλογική
εκστρατεία. Στις γενικές εκλογές το Νοέμβρη δεν μπορεί κανείς να
εκτιμήσει το ποσοστό που θα πάρει μόνος του ο κύριος Ντεμιρέλ και
μέχρι στιγμής οι πολιτικοί παρατηρητές πιστεύουν ότι νικητής θα
είναι ο κύριος Οζάλ, όπως κι ο ίδιος πιστεύει. (ΕΡΤ 1987)
 Β. Οι στρατηγικές σαγήνευσης
• Οι στρατηγικές καταγοήτευσης συνίστανται σε
σκηνοθέτηση των πληροφοριών και μάλιστα
τέτοιου είδους που να συμμετέχουν σε ένα
θέαμα, το οποίο, όπως όλα τα θεάματα, οφείλει
να αγγίξει την ευαισθησία του αναγνώστη,
ακροατή ή τηλεθεατή.
• Για να αγγίξει αυτό τον στόχο, η σκηνοθέτηση
των πληροφοριών πρέπει να μπορεί να εισχωρεί
στη σφαίρα των πεποιθήσεων του αποδέκτη και
στις συναισθηματικές καταστάσεις που αυτός
βιώνει.
Γι’ αυτό τα μέσα ενημέρωσης διαχειρίζονται τις
πληροφορίες μέσα από «φαντασιακά λόγου»,
δηλαδή συλλογικές αναπαραστάσεις που
υποτίθεται ότι κυκλοφορούν μέσα στην κοινωνιο-
πολιτισμική κοινότητα στην οποίαν ανήκει ο
αποδέκτης-στόχος και τα οποία έχουν μορφή
λόγου.
• Η περίσταση παραγωγής, λοιπόν, επιχειρεί να
δημιουργήσει εντυπώσεις λόγου, μεταξύ των
οποίων αναφέρουμε
τις εντυπώσεις δραματοποίησης και
τις εντυπώσεις «παιχνιδιού».
1 Οι εντυπώσεις δραματοποίησης μπορούν να
επιτευχθούν με διάφορα μέσα, όπως:

μια ορισμένη επιλογή «θεμάτων», της οποίας τα κριτήρια

αντιστοιχούν όχι σε κατηγορίες κοινωνικών πρακτικών
του δημόσιου χώρου, αλλά σε κατηγορίες
συναισθηματικής τάξης.
Για παράδειγμα, θέματα που πραγματεύονται συμβάντα
που ανήκουν στη σφαίρα του τραγικού (ο θάνατος, ο
φόβος, η φτώχεια), ή προκύπτουν από αρνητικές
δυνάμεις (τα αδικήματα και οι κακούργοι, τα τέρατα και
τα θύματά τους). Αλλά και συμβάντα που κρίνονται
ασυνήθιστα, δηλαδή των οποίων η εμφάνιση είναι
απρόσμενη ή απίστευτη, επειδή αγγίζουν, ποσοτικά ή
ποιοτικά, την υπερβολή, το τεράστιο μέγεθος, το
ανήκουστο
ένας τρόπος περιγραφής και εξιστόρησης του
συμβάντος
που αναμειγνύει την «μεγάλη ιστορία» (αυτή των
πολιτικών γεγονότων) με τη «μικρή ιστορία»
(αυτή των ποικίλων γεγονότων της καθημερινής
ζωής),
μετασχηματίζοντας τους κοινωνικούς
παράγοντες (δράστες) –είτε αυτοί είναι γνωστοί
είτε όχι– σε πρόσωπα περιπετειωδών
αφηγήσεων (ήρωες, κακοί, θύματα),
παρουσιάζοντας τα γεγονότα ως να αναδύονται
από μιαν αιτία αδύνατο να εξηγηθεί,
ή μη μπορώντας να εξηγήσει παρά μόνο το
μοιραίο (που αποτελεί έναν τρόπο να χειριστεί
κανείς μιαν ιστορία ως μύθο).
«Τι ψηφίζουν οι ξένοι. Οι αναλυτές των ξένων επενδυτικών
οίκων ρωτούν για τις διαρθρωτικές αλλαγές»

• Ντυμένη με γκρίζο κοστούμι, λευκό πουκάμισο και με τα

ξανθά μαλλιά μαζεμένα πίσω, απέπνεε σαφώς αέρα
επαγγελματισμού. Αναλύτρια ενός από τους
μεγαλύτερους επενδυτικούς οίκους με έδρα το Σίτι του
Λονδίνου βρισκόταν στην Αθήνα για έναν και μόνο λόγο:
να συγκεντρώσει πληροφορίες για τις βουλευτικές
εκλογές της 9ης Απριλίου. Δεν ήταν η πρώτη φορά που
ερχόταν στην ελληνική πρωτεύουσα, εξ ου και εξέφρασε
την έκπληξή της για την έλλειψη κυκλοφοριακής
συμφόρησης, την οποία απέδωσε στο μετρό. Πολύ
γρήγορα όμως η συζήτηση επικεντρώθηκε σε καθαρά
επαγγελματικά θέματα. Θα είναι ισχυρή η κυβέρνηση
που θα προκύψει μετά τις εκλογές; Θα βγει ενισχυμένος
ο Κ. Σημίτης έναντι των εσωκομματικών αντιπάλων του;
Έχει βάθος και ποιότητα στελεχών η Ν.Δ.;
2 Οι εντυπώσεις «παιχνιδιού» στηρίζονται στην
ικανότητα των δύο περιστάσεων να μπορούν να
τοποθετήσουν το περιεχόμενο των
πληροφοριών σε απόσταση τέτοια ώστε να είναι
ορατή η γλωσσική του σκηνοθέτηση (είναι αυτό
που συνήθως ονομάζεται «μεταγλωσσική»
στάση).
Από τη στάση αυτή μπορεί να προκύψει μια
αισθητική και ψυχολογική απόλαυση, αυτή που
εκπορεύεται από την ανακάλυψη του παιχνιδιού
της διακειμενικότητας το οποίο προτείνεται στον
αποδέκτη και την αλληλοσυνεννόηση των δύο
περιστάσεων.
• Αυτές οι εντυπώσεις εξασφαλίζονται με
διάφορα μέσα θεαματοποίησης των
πληροφοριών, μέσα από:
τα λογοπαίγνια των τίτλων των εφημερίδων ή
τα ευφυολογήματα διαφόρων δημοσιογράφων-
παρουσιαστών ή σχολιαστών·
τη σύνθεση της πρώτης σελίδας των
εφημερίδων και των ζενερίκ των τηλεοπτικών
εκπομπών·
τις στρατηγικές γραφής (γραπτές ή προφορικές),
οι οποίες επιζητούν εντυπώσεις
ιμπρεσσιονιστικών προλόγων και επιλόγων σε
ειδησεογραφικά άρθρα, και κάποτε παρωδούν
κάποια άλλα αφηγηματικά είδη λόγου (τη
φανταστική αφήγηση, την αστυνομική αφήγηση,
την περιπετειώδη αφήγηση, κλπ.)·
τη σκηνογραφία των τηλεοπτικών
αντιπαραθέσεων (talk show), που γίνεται πιο
πολύ για τη δημιουργία του θεάματος της
λεκτικής σύγκρουσης και όχι τόσο για την
αντιμετώπιση ενός κοινωνικού προβλήματος.