Professional Documents
Culture Documents
2015
wigni erTRmerTianobisa
aRniSnuli gamocemis mrCeveli da
konsultanti, religiur sakiTxebSi
medinas islamis universitetis
kursdamTavrebuli: veisal orujovi (gurji)
mTargmneli:
abu anvar al-jurji
mTargmneli redaqtorebi:
abdurrahman fareuliZe (gurji)
muhammed ali mirza
:تدقيق و مراجعة
.عبد الرحمن براوليدزى الجرجي و محمد عيل مرزا
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
wigni erTRmerTianobisa
romelis msaxurTa movaleobaa
RvTis winaSe
ْ َّ ت ُ َ
ِك ت با� و ي�د
حِ � لا �
2015
wigni erTRmerTianobisa
1
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
2
wigni erTRmerTianobisa
maT Soris wmindanTa mavzoleumebis personali,
moxetiale mkiTxavi-derviSebi da a.S. amas
aseve xeli Seuwyo imanac, rom im periodSi
informaciis gacvlis saSualebebis simwiris
gamo dainteresebul pirovnebebs advilad
SeeZloT simarTlis damalva da tyuilis
sinamdviled gasaReba. amitomac misi mowodeba
sxvadasxva mxareebSi did winaaRmdegobas Sexvda.
am wignSi Tavmoyrilia imgvari codvebi,
romlebsac imgvarive vnebis miyeneba SeuZlia
adamianis saiqio jildoze, rogorc iseT mZime
codvebs, rogoricaa mkvleloba, qurdoba, siZva,
mruSoba da msgavsebi, magram maT ufro nakleb
yuradRebas aqceven.
dRes, informaciis saukuneSi, Cven gvaqvs
SesaZlebloba, gavecnoT am naSroms. vimedovneb,
rom es wigni sikeTis momtani iqneba misi
mkiTxvelisTvis.
RmerTs SevTxovT mowyalebasa da pirdapir
gzas!
abu anvar al-jurji
29 zu l-ya’da 1435 / 24 seqtemberi 2014 w.
3
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
4
wigni erTRmerTianobisa
Tvisebebis uarmyofeli (Ta’atili) gaxda.) me ar
vamsgavseb RmerTis Tvisebebs qmnilebebis igive
saxelis Tvisebebs, radgan igi uzenaesia, mas ar
hyavs msgavsi da dauSvebelia misi Tvisebebis
adamianuri gonebiT srulad aRweris mcdeloba,
radgan misi msgavsi ar arsebobs, mas verc
erTi qmnileba ver Seedreba, xolo uzenaesma
yvelaze ukeT icis Tavis Tavzec da sxvebzec.
misi sityva yvelaze marTalia, misi moTxrobili
yvelaze lamazia, xolo man am sityvaSi uaryo is,
rasac miaweren simarTlesTan winaaRmdegobaSi
myofi, misi Tvisebebis qmnilebaTa Tvisebebze
mimamgvanebelni (muSabbiha) an rasac amboben
masze misi Tvisebebis uarmyofelni,mniSvnelobis
Semcvlelni (mu’atila).
uzenaesi brZanebs:
`didebulia Seni ufali - ufali Zlevamosilebisa
– imaze rasac miaweren. salami macneebsa da qeba
RmerTs, samyaroTa ufals.~ (as-saffaT, 37:180-182)
gadarCenili jgufi Tavisi SexedulebebiT
aris oqros Sualedi. RmerTis qmedebebis Sesaxeb
maTi Sexeduleba yadarias da jabrias poziciebs
Soris mdebareobs, RmerTis msjavris Sesaxeb –
murji’asa da va’idi-as Soris, sarwmunoebisa da
rjulis Sesaxeb – erTi mxriv haruriebisa da
mu’Tazillebis, xolo meore mxriv murji’asa da
jahmias Sexedulebebs Soris. RmerTis macnis ﷺ
Tanamimdevrebis, sahabebis mimarT maTi pozicia
rafidasa da xavarijs Soris mdebareobs.
gadarCenili jgufi – es aris keTilmorwmune
muslimebi, romlebic mihyvebian RmerTis macnisa
ﷺda misi Tanamimdevrebis, sahabebis gzas.
isini eyrdnobian brZen yuransa da sarwmuno
5
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
sunnas. maTi mfarveli RmerTia, maTi winamZRoli
– muhammadi ﷺ.
yadarias mimdevrebi Tvlian, rom adamiani
asrulebs Tavis qmedebebs RvTis nebisgan
damoukideblad, xolo jabrias mimdevarTa
azriT, adamians ar aqvs sakuTari neba. islamis
mixedviT ki, yvelaferi RmerTis nebiTa da
daSvebiT xdeba, magram adamians aqvs arCevanis
ufleba.
murji’ebi Tvlian, rom adamiani, romelma
eniT daamowma, rom ar aris RvTaeba Tayvaniscemis
Rirsi, garda erTi RmerTisa da muhammadi misi
macnea, SeuZlia Caidinos nebismieri siave da
igi ar iqneba dasjili. va’idiebs ki swamT, rom
RmerTis mowyaleba ar Seexeba im adamianebs,
romlebsac Cadenili aqvT Zalian mcire codvebic
ki. sunnis mimdevrebs swamT, rom RmerTi dasjis
da apatiebs mas, visac inebebs maTgan, vinc
Tanaziari ar Seuqmna mas.
haruriebi (xavariji) da mu’Tazilla
Tvlian, rom codvis Cadena rwmenas aqrobs da
adamiani samudamod cecxlSi xvdeba. murji’a
da jahmiebi ki Tvlian, rom saqcieli rwmenaze
ar moqmedebs, Tundac rwmena mxolod sityvebiT
vlindebodes. maTi azriT nebismieri, vinc
mxolod eniT daamowma Tavisi rwmena, angelozi
jibra’ilis Tanabaria.
aseve muslimebs Soris xalifa ‘usmanis
mkvlelobis Semdeg momxda-ri ganxeTqilebisa da
‘ali ibn abu talibsa da mu’avia ibn abu sufianis
dapirispirebis Sesaxeb rafidiebi Tvlian, rom
‘ali ibn abu talibi – muhammadis ﷺummis
saukeTeso warmomadgeneli iyo da mas memkvi-
dreobiT unda darCenoda xelisufleba, amave
6
wigni erTRmerTianobisa
dros mu’aviasa da mis momxreebs urwmunoebasa da
rjulgandgomilebaSi sdeben brals. xavariji
rogorc ‘alis, ise mu’aviasa da maT momxreebsac
urwmunoebad da rjulgandgomilebad Tvlian.
mesame jgufi – navasibi – mtroben ‘alisa da
mis momxreebs, amave dros upirobod emxrobian
mu’avias. sunnis mimdevarTa SexedulebiT,
‘ali da mu’avia moqmedebdnen maTi codnidan
gamomdinare gakeTebuli ijTihadis safuZvelze.
istoriam aCvena, rom es ganxeTqileba moawyves
SeTqmulebma, romlebsac ar surdaT islamis
ZalauflebasTan Serigeba.
me mwams, rom yurani – es aris RmerTis
mier gardmovlenili missive sityva, romelic
ar Seqmnila, warmoTqmulia da dabrundeba
RmerTTan, da rom RmerTma warmoTqva igi da
gardmouvlina Tavis msaxurs, macnes, sandosa da
mociquls adamianTa Soris – muhammads ﷺ.
me mwams, rom RmerTi akeTebs imas, rasac
inebebs, da araferi ar xdeba misi nebis gareSe.
araferi ar gamodis misi nebis qveSevrdomobidan
da veraferi ver dausxlteba mis bedisweras,
aseve veraferi ver moxdeba misi marTvis gareSe.
nebismierisTvis gardauvalia misi bediswera
da veravin gaeqceva imas, rac dawerilia dacul
werilSi (al-lavh al-mahfuz).
me mwams yoveli im movlenisa sikvdilis
Semdeg, romlis Sesaxebac Cven gvamcno RmerTis
macnem ﷺ. mwams, rom adamiani miiRebs sazRaurs
jer kidev sakuTar saflavSic,Semdeg samsjavros
dRes isini aRdgebian da warsdgebian Tavisi
uflis winaSe SiSvelni da windaucveTelni.
mze miuaxlovdeba maT da aRimarTeba saswori,
romelzec aiwoneba msaxurTa saqmeebi:
7
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
`visi sasworic mZime aRmoCndeba, maS isini
ewien warmatebas. visi sasworic msubuqi aRmoCndeba,
maT avnes Tavis Tavs da maradiul cecxlSi
aRmoCndebian.~ (al-mu’minun, 23:102-103)
gaiSleba ori gragnili, da iqnebian isini,
visac Tavisi ganvlili cxovrebis wigns miawvdian
marjvena mxridan, da isini, visac miawvdian am
wigns marcxena mxridan.
mwams macne muhammadis ﷺwyalsatevisa
(al-qavsar), romelic gamoCndeba samsjavros
dRes, masSi wyali iqneba rZeze ufro TeTri
da Taflze ufro tkbili. mis garSemo iqneba
sasmisebi, romelTa ricxvi varskvlavTa
ricxvis toli iqneba. is, vinc dalevs wyals am
wyalsatevidan, arasodes gamoscdis wyurvils.
mwams viwro xidisa (as-sirat), romelic
jojoxeTze iqneba gadadebuli da adamianebi
gaivlian mas Tavisi saqmeebidan gamomdinare.
mwams macne muhammadis ﷺSuamdgomlobisa
samsjavros dRes. mwams, rom igi iqneba pirveli
maTgan, vinc Suamdgomlobas gaswevs da pirveli,
visi Suamdgomlobac miRebuli iqneba. uaryofen
amgvar Suamdgomlobas mxolod gzaabneulni da
religiaSi siaxlis Semomtanebi. Suamdgomlobis
ufleba mas miecema mxolod RmerTis nebarTviTa
da kmayofilebiT, rogorc ambobs uzenaesi:
`veravis ver uSuamdgomleben, garda imaTi,
visiTac igi kmayofilia.~ (al-anbia, 21:28)
`vin iSuamdgomlebs masTan misi nebarTvis
gareSe?~ (al-bayara, 2:255)
`ramdeni angelozia zecad, romelTa
8
wigni erTRmerTianobisa
Suamdgomloba verafers moutans veravis, garda
imaTi, visac igi inebebs da visiTac kmayofilia.~ (an-
najm, 53:26)
RmerTi kmayofilia mxolod erTRmerTia-
nobiT da mxolod mis mimdevrTaTvis darTavs
Suamdgomlobis nebas. RmerTisTvis Tanaziaris
gamCenebs am SuamdgomlobaSi wili ar eqnebaT.
uzenaesi ambobs:
`verafers argebT SuamdgomelTa Sua-
mdgomloba.~ (al-mudassir, 74:48)
me aseve mwams, rom samoTxe da jojoxeTi
–RmerTis qmnilebebia. rom isini arseboben
dRes da arasodes ar gaqrebian. aseve mwams, rom
morwmuneni ixilaven Tavis ufals sakuTari
TvalebiT samsjavros dres,iseve rogorc xedaven
mTvares savsemTvareobis Ramisas winaRobis
gareSe.
mwams, rom muhammadi ﷺRmerTis macneTagan
ukanasknelia. da ar iqneba sarwmunoeba swori,
sanam RmerTis msaxuri ar irwmunebs misi
mqadagebluri misiisa da ar daadasturebs
mis macneobas. mis ummaSi saukeTe-soa abu
baqr as-siddiyi, Semdgom ‘umar al-faruyi,
Semdgom ‘usman zu n-nuraini, Semdgom ‘ali ibn
abu talibi, Semdgom sicocxleSive samoTxe
aRTqmuli aTeulidan danarCenebi, Semdgom
badris brZolis monawileebi, Semdgom bai’a
ar-ridvanis monawileebi, Semdgom – danarCeni
Tanamimdevrebi. me miyvars RmerTis macnis
ﷺTanamimdevrebi, vixseneb maT karg saqmeebs,
vTxov RmerTs patiebas maTTvis, Tavs vikaveb
maTi Secdomebis gansjisgan, vdumvar imaze, rac
wamoiWra maT Soris. me mwams maTi upiratesoba,
rasac adasturebs RmerTis sityva:
9
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
`isini, vinc movidnen maT Semdgom da
amboben: Cveno ufalo! gvapatie Cven da Cvens
Zmebs, romlebmac dagvaswres Cven sarwmunoebaSi
Sesvla, da nu ganamtkiceb Cvens gulSi idumal
usiamovnebas morwmuneTa mimarT. Cveno ufalo, Sen
xar Semwynarebeli, mwyalobeli.~ (al-haSr, 59:10)
me kmayofili var marTlmorwmuneTa
dedebiT, romlebic yovelgvari biwierebisgan
ganwmendili arian. me vcnob keTilmorwmuneTa
saswaulebs, magram maT ar ekuTvniT araferi
RmerTis saxel-TvisebaTagan. da me ar vauwyeb
arc erT muslims samoTxes an jojoxeTs, garda
imaTi,viszec Segvatyobina RmerTis macnem ,magram
me vevedrebi RmerTs sikeTes kargi saqmeebis
mkeTebelTaTvis da meSinia codvilebis gamo. me
ar vuwodeb arc erT muslims urwmunos mxolod
misi codvebis gamo da ar vTvli, rom man datova
islamuri umma codvebis gamo.
me aseve vTvli, rom SeiaraRebuli
jihadi unda gagrZeldes yoveli mmarTvelis
dros, kargia igi Tu cudi, da locva mis
ukan daSvebulia. me vTvli savaldebulod
muslimisTvis daemorCilos muslim mmarTvels,
Tu isini ar mouwodeben RmerTis urCobisken,
imis miuxedavad samarTliani mmarTvelebi arian
isini Tu usamarTloni.
me mwams, rom yoveli siaxle religiaSi
uaryofili unda iyos, da mwams, rom rwmena
ar aris mxolod eniT warmoTqmuli, is aseve
aris mrwamsi gulSi da qmedebebi. rwmena
imatebs RmerTis morCilebis dros da mcirdeba
urCobisas. igi samocdaaTze meti safexurisgan
Sedgeba, romelTagan umaRlesia damowmeba `ar
10
wigni erTRmerTianobisa
aris RvTaeba Tayvaniscemis Rirsi, garda erTi
RmerTisa~, xolo udablesia gzis gasufTaveba
moZraobis Semaferxebeli nivTebisgan.
me savaldebulod vTvli daSvebulisken
mowodebas da dauSveblis akrZalvas muhammadis
ﷺsufTa da srulyofili Sari’aTis safuZvelze.
11
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari pirveli
erTRmerTianobis Sesaxeb
12
wigni erTRmerTianobisa
igi ﷻaseve mimarTavs muhammads ﷺ:
13
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
e` rTxel moxda, viriT mivdiodiT me da macne
muhammadi ﷺ, me ukan viyavi Semomjdari virze. am
dros macnem ﷺmiTxra:
– mu’az, Tu ici, ra aris msaxurTa valdebuleba
RmerTis mimarT da RmerTis valdebuleba misi
msaxurebis mimarT?
me vupasuxe – RmerTma da misma macnem ukeT ician!
man ki miTxra: msaxurebis valia Tayvani scen
mxolod mas da ar Seuqmnan mas Tanaziari, xolo
RmerTis valdebuleba maT winaSe aris, rom igi ar
dasjis aravis, vinc mas Tanaziars ar uqmnis.
me vkiTxe – xom ar wavide da yvelas vaxaro es
ambavi?
ara – miTxra man – Semdeg isini mxolod amis
imediT daimSvideben Tavs!~ (al-buxari 13/300; muslimi 30)
14
wigni erTRmerTianobisa
4. macneebisa da winaswarmetyvelebis
gamogzavnis mizezi.
5. maTi qadageba moicavda yvela ers.
6. yvela macnisa da winaswarmetyvelis
religia erTi da igivea.
7. erTRmerTianobis, anu RmerTis
Tayvaniscemis mTavari princi pia taRuTis
uaryofa. uzenaesi ﷻbrZanebs:
v` inc uarhyo taRuTi da irwmuna RmerTi, igi
daeyrdno saimedo sayrdens...~ (al-bayara, 2:256)
8. taRuTi aris yovelive is, rasac an visac
scemen Tayvans RmerTis garda.
9. udidesi mniSvneloba sura al-an’amis
sami (6:151-153) aiisa marTlmorwmune winaprebs
Soris. am sam aiaSi moxseniebuli aTi sakiTxisa,
romelTagan upirvelesi da umTavresi aris
mravalRmerTianobis gamovlinebebis akrZalva.
10. sura al-isras aiebi (17:22-39), sadac
aRniSnulia 18 sakiTxi. am aiebs RmerTi iwyebs:
n` u Seiqmni RmerTis garda sxva RvTaebas da nu
gaxdebi dakninebuli, damcrobili~ (al-isra, 17:22)
da amTavrebs:
n` u SeiqmniT RmerTis garda sxva RvTaebas,
Torem CavardebiT cecxlSi, braldebulni da
uaryofilni!~ (al-isra, 17:39)
igi aseve gveubneba:
`es aris im sibrZnidan, rac gardmogivlineT!~
(al-isra, 17:39)
11. sura an-nisas aia (4:36) romelsac aseve
15
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
ewodeba `aTi wesis aia~. pirvelive wesi aq aris:
` ayvani eciT RmerTs da nu SeuqmniT mas
T
Tanaziars...~ (an-nisa, 4:36)
12. macne muhammadis darigeba ﷺmu’azis
mimarT.
13. RmerTis winaSe Cveni valdebulebis
codna.
14. RmerTis mier Cvens winaSe nakisri
valdebulebis codna.
15. es mdgomareoba ar iyo cnobili yvela
sahabasTvis.
16. saerTo interesebis gamo codnis dafarvis
SesaZlebloba. aRsaniSnavia, rom es exeba iseT
codnas, romelic aucilebeli ar aris religiis
ZiriTadi da mniSvnelovani valdebulebebis
Sesrulebisas. aseTi sakiTxebis damfaravT ki
uzenaesma aRuTqva sasjeli:
`isini, vinc faraven im cxad niSnebsa da pirdapir
gzas, rac Cven gardmovavlineT cxadad xalxisTvis
wignSi, isini arian SeCvenebulni RmerTisa da
mawyevarTaganac~ (al-bayara, 2:159)
17. sasixarulo ambebis muslimebisTvis
Setyobinebis sasurveloba.
18. SiSi imisa, rom adamianebi zedmetad
daimeddebian RvTis mowyalebis usazRvrobis
gamo.
19. adamianma, vinc ar icis pasuxi kiTxvaze,
unda Tqvas: `RmerTma ukeT uwyis!~.
20. saWiroebisamebr dasaSvebia garkveuli
codna arasavaldebulo sakiTxebze gadavceT
16
wigni erTRmerTianobisa
zogierT adamians, visac am codniT ziani ar
miadgeba.
21. macne muhammadis ﷺTavmdabloba,
roca igi mogzaurobda viriT da neba darTo
Tanamgzavrs masTan erTad damjdariyo virze.
22. religiurad dasaSvebia Sesabamisi
fizikuri SesaZleblobis mqone cxovelze
amxedrdes ori adamiani.
23. mu’az ibn jabalis upiratesobebi.
24. erTRmerTianobis sakiTxis udidesi da
gadamwyveti mniSvneloba.
17
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari meore
erTRmerTianobis upiratesobisa
da mis gamo mitevebuli codvebis Sesaxeb
uzenaesi ﷻambobs:
`vinc irwmuna da ar Seryvna Tavisi rwmena
usamarTlobiT, swored isini iqnebian usafrTxod
da isini arian pirdapiri gziT mavalni~ (al-an’am, 6:82)
‘ubaida ibn as-samiTi gadmoscems:
`gavigone, rogor Tqva macnem ﷺ, is, vinc
daamowmebs, rom ar aris RvTaeba Tayvaniscemis
Rirsi, garda erTi RmerTisa da mas ar hyavs
Tanaziari, daamowmebs rom muhammadi misi msaxuri
da macnea, daamowmebs rom ‘isa (ieso) RmerTis
msaxuria, macnea, sityvaa, romelic man mariams
uboZa da sulia misgan, rom samoTxe – WeSmaritebaa
da jojoxeTic – WeSmaritebaa, mas RmerTi samoTxeSi
Seiyvans misi namoqmedaridan gamomdinare.~ (al-
buxari 6/342; muslimi 28)
18
wigni erTRmerTianobisa
abu sa’id al-xudrim gadmosca:
m` acne muhammadma ﷺgviTxra: erTxel musam
Txova RmerTs: - ufalo, maswavle sityvebi,
romliTac gagixseneb Sen da Segevedrebi Sen.
RmerTma upasuxa: - es sityvebia “ar aris RvTaeba
garda erTi RmerTisa”. musam uTxra: - ufalo, amas
xom yvela Seni msaxuri ambobs! RmerTma miugo:
- musa! Tu Svidive zecasa da Svidive samyaros
Tavisi mcxovreblebiT, Cems garda, davdebT sasworis
erT pinaze, xolo meoreze – am sityvebs. es sityvebi
gadawonis!~ (ibn hibbani 2324; al-haqimi 1/528)
anasma gadmosca:
g` avigone, rogor Tqva RmerTis macnem: uzenaesma
brZana, Tu adamis Svili mova CemTan dedamiwis odena
codvebiT da warsdgeba Cems winaSe ise, rom CemTvis
Tanaziari ar gauCenia, me vuwyalobeb mas imxelave
mitevebas.~ (aT-Tirmizi 3534; igive mniSvnelobis hadisia
ad-darimi 2/322; ahmadi 5/172)
19
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
5. ‘ubaidas mier gadmocemul hadisSi
arsebuli xuTi princi pi.
6. ‘ubaidasa da ‘iTbanis hadisebis
mniSvnelobis gagebisas cxadi xdeba `ar aris
RvTaeba garda erTi RmerTisa~-s namdvili
mniSvneloba da misi warmoTqmis Sedegebi, aseve
cxadi xdeba Secdoma imaTi, vinc arasworad
gaigo am sityvebis warmoTqmis mniSvneloba.
7. `ar aris RvTaeba, garda erTi RmerTisa~-s
warmoTqmas aqvs piroba,‘iTbanis hadisis mixedviT.
8. TviT winaswarmetyvelebsa da macneebsac
ki sWirdebaT Sexseneba `ar aris RvTaeba, garda
erTi RmerTisa~-s mniSvnelobisa da sidiadisa.
9. miTiTeba imaze, rom sasworis pina
erTRmerTianobis damowmebiT gadaswonis
RmerTis yovel qmnilebas, Tumca bevri am sityvis
warmomTqmelis pina mainc msubuqia.
10. Svidkeci cisa da Svidi samyaros
arsebobis mtkicebuleba.
11. yvela fena cisa dasaxlebulia RmerTis
qmnilebebiT.
12. RmerTis saxel-TvisebaTa cnoba pirdapir
da ganumarteblad, gansxvavebiT aS’aritebisgan.
13. ueWvelia, rom anasisa da ‘iTbanis
hadisebidan gamomdinareobs,rom erTRmerTianoba
gulisxmobs mravalRmerTianobis yovelgvari
gamovlinebisgan gamijvnasa da garidebas, da
ara ubralod `ar aris RvTaeba garda erTi
RmerTisa~-s warmoTqmas.
14. muhammadisa ﷺda ‘isas, mSvidoba mas,
saerTo Tvisebebisa da statusis gaazreba,
rogorc RmerTis msaxurebisa da macneebis.
20
wigni erTRmerTianobisa
15. ‘isas gansakuTrebuloba, radgan igi
aseve iwodeba `RmerTis sityvad~. anu igi Seiqmna
RmerTis sityviT, roca RmerTma brZana iyav! da
igi iqmna. es sityva ki RmerTis atributi iyo.
16. ‘isa aseve aris RvTivmovlenili suli.
17. samoTxisa da jojoxeTis rwmenis
sikeTeebi.
18. `misi namoqmedaridan gamomdinare~ - am
frazis mniSvneloba.
19. codna imisa, rom saswors aqvs ori pina
(kargi da cudi saqmeebisa).
20. RvTis saxebis mniSvneloba.
21
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari mesame
is, vinc wrfelia erTRmerTianobaSi, Seva
samoTxeSi gankiTxvis gareSe.
23
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
24
wigni erTRmerTianobisa
8. rogor iswrafvodnen sahabebi sikeTis
keTebisken.
9. macne muhammadis ﷺeris upiratesoba
rogorc ricxviT, aseve xarisxiT.
10. musas, RmerTma dalocos igi, mimdevrebis
upiratesoba.
11. macne muhammadma ﷺixila sxvadasxva
winaswarmetyvelebis mimdevari erebi.
12. ukanasknel dRes yvela adamiani
winaswarmetyvelis garSemo moiyris Tavs, vis
qadagebasac gamoexmaura da miiRo.
13. winaswarmetyvelebis mimdevarTa
mcirericxovnoba.
14. arian winaswarmetyvelebi, romelTa
qadagebac yurad aravin iRo.
15. adamianma ar unda miaqcios yuradReba
ricxovnobas - arc gaamaydes misi Tanamoazreebis
mravalricxovnobiT da arc guli aicruos
simarTlis mimdevarTa mcirericxovnobis gamo.
16. Selocva anu ruyia, romelSic ar aris
mravalRmerTianobis gamovlineba, daSvebulia
Sxamiani nakbenisa da avi Tvalis winaaRmdeg.
17. marTlmorwmune winaprebis Rrma codna,
radgan iTqva: warmatebulia is,vinc ganaxorciela
Tavisi codna. aseve codna imisa, rom pirveli
hadisi ar aris meoresTan winaaRmdegobaSi.
18. marTlmorwmune winaprebi ar aqebdnen
adamianebs tyuilubralod da daumsaxureblad.
19. sityvebi: Sen xar erT-erTi maTgani
winaswarmetyvelobis dasturia.
20. ‘uqqaSa ibn mihsanis upiratesoba.
25
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
21. orazrovani pasuxis gacemis SesaZlebloba.
macne muhammadis ﷺmier gacemulma pasuxma meore
mTxovnelis mimarT SeaCera sxva mTxovnelebi.
xolo konkretul sahabas arc uari uTxra da arc
dahpirda Txovnis asrulebas, rac aucileblad
gamoiwvevda danarCenebis mier igive Txovnas.
22. macne muhammadis ﷺsaukeTeso qceva da
manerebi.
26
wigni erTRmerTianobisa
kari meoTxe
aucilebloba sifrTxilisa mravalRmerTianobis
gamovlinebebis mimarT
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`ueWvelad, RmerTi ar miutevebs misTvis
Tanaziaris gaCenas, magram amis garda igi miutevebs,
rasac inebebs.~ (an-nisa, 4:48; 4:116)
ibrahimma, RmerTma dalocos igi, Tqva:
`gvaSore me da Cems Svilebs cru RvTaebaTa
Tayvaniscema~ (ibrahim, 14:35)
mahmud ibn labidi gadmoscems, rom macne
muhammadma ﷺTqva: `yvelaze ufro saSineli, rac
meSinia rom Tqven dagemarTebaT, aris mcire Sirqi
(mravalRmerTianobis mcire gamovlineba). roca
SeekiTxnen, ra iyos es, man upasuxa - riia (Tavis
mosawonebeli saqcieli).~ (ahmadi 5/428; 5/429.)
ibn mas’udma mohyva, rom macne muhammadma ﷺ
Tqva:
`vinc gardaicvleba imgvarad, rom RmerTs
Tanaziars uCenda, Seva cecxlSi!~ (al-buxari 8/132;
11/493. ahmadi 1/462; 1/463.)
jabiri gadmoscems hadiss, rom macne
muhammadma ﷺTqva:
`is, vinc warsdgeba RmerTis winaSe ise, rom
misTvis Tanaziari ar gauCenia, sabolood samoTxeSi
moxvdeba. is, vinc warsdgeba mis winaSe ise, rom mas
Tanaziars uCenda, Seva cecxlSi.~ (muslimi 93.)
27
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari mexuTe
erTRmerTianobis damowmebisken mowodeba
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`uTxari: es aris Cemi gza! me mogiwodebT
RmerTisken, WeSmariti xedviT, mec da isinic,
vinc momyvebian. da madloba RmerTs, me ar var
mravalRmerTianTagani.~ (iusuf, 12:108)
ibn ‘abbasi gadmoscems: `roca
macne
muhammadi ﷺgzavnida mu’azs iemenSi, uTxra mas:
Sen midixar xalxTan, romelic wignis mqoneT
ganekuTvneba. amitom mouwode maT, aRiaron rom
ar aris RvTaeba Tayvaniscemis Rirsi, garda erTi
RmerTisa, da ar Seuqmnan Tanaziari RmerTs. Tu amaze
dagTanxmdebian, Semdeg uTxari, rom RmerTma daawesa
xuTjeradi locva. Semdeg uTxari, rom RmerTma
ubrZana mdidrebs maT Soris, gascen mowyaleba
Raribebze. Tu isini dagTanxmdebian amazec, maSin
ar Seagrovo mowyaleba maTi saukeTeso qonebidan
da ar gabedo maTi uflebebis xelyofa, geSinodes
Seviwroebulisa da daCagrulis vedrebisa, radgan
masa da RmerTs Soris ar aris zRude.~ (al-buxari
3/225; 3/282-285. muslimi 19. aT-Tirmizi 625. abu davudi 1584.
an-nasa’i 5/55)
31
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
12. pirvel rigSi axsnili unda iyos ufro
mniSvnelovani sakiTxebi.
13. savaldebulo mowyalebis mniSvneloba.
14. metad mcodne valdebulia auxsnas
gaugebroba da gaufantos eWvebi imas, vinc
naklebi icis.
15. savaldebulo mowyalebis qonebis
saukeTeso nawilidan Segrovebis akrZalva.
16. erideT Cagrulisa da Seviwroebulis
vedrebas.
17. Cagrulis vedrebasa da RmerTs Soris
zRude ar arsebobs.
18. erTRmerTianobis erT-erTi
kanonzomierebaa is gamocdebi sneulebiT,
SimSiliTa Tu sxva siZneleebiT, rac Tavs
atydebaT macneebsa da winaswarmetyvelebs.
19. sityvebi `...me droSas mivcem...~ macneobis
WeSmaritebis erT-erTi dadasturebaa.
20. ‘alis Tvalebis gankurnebac igives
dadasturebaa.
21. ‘alis upiratesoba.
22. sahabebis uZilo Rame gamarjvebis
dapirebis gamo adasturebs maT wrfel rwmenas.
23. bediswera: droSa Sexvda imas, visac
ekuTvnoda, Tumca igi sulac ar iswrafvoda
misken. xolo maT, vinc iswrafvoda misken, igi ar
SexvdaT.
32
wigni erTRmerTianobisa
24. macne muhammadis ﷺrCeva ‘alis mimarT:
`wadi gulmSvidad da Rirseulad...~
25. islamisken mowodebis valdebuleba
brZolis dawyebamde.
26. visac moewodaT islamze da uari Tqves
masze da agrZeleben brZolas, maTTan sapasuxod
SebrZolebis kanoniereba.
27. islamisken mowodeba unda ganxorcieldes
codniTa da sibrZniT, rogorc brZana macnem ﷺ
`..acnobe maTi valdebulebebis Sesaxeb.~
28. RmerTis winaSe valdebulebebis codnis
mniSvneloba islamSi.
29. jildo Tundac erTi adamianis swor
gzaze dayenebisTvis.
30. religiuri sakiTxis gamocxadebisas mis
sisworeSi darwmunebulobis dasadastureblad
daficebis daSveba.
33
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari meeqvse
erTRmerTianobisa da `ar aris RvTaeba, garda
erTi RmerTisa~ damowmebis mniSvnelobis
ganmarteba
35
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
Tu isini piriqiT, RmerTis urCobisken da misi
kanonebidan gadaxvevisken mogviwodeben, maSin
maTdami morCileba danaSaulia.
igive sakiTxs exeba ibrahimis, RmerTma
dalocos igi, sityva: `ueWvelad, me veridebi da
vemijnebi maT, rasac Tqven Tayvans scemT. garda
imisa, vinc Semqmna me.~ amiT man sxva yvela
Tayvaniscemis obieqti, garda Semoqmedi RmerTisa,
uaryo. amgvari uaryofa aris `ar aris RvTaeba
garda erTi RmerTisa~-s damowmebis erT-erTi
safuZveli, rasac adasturebs Semdegi aia:
`da man datova es sityva (ar aris RvTaeba
garda erTi RmerTisa) Semdgomi TaobebisTvis,
iqneb isini daubrundnen mas.~ (az-zuxruf, 43:28)
aseve aris aia sura al-bayaradan,da Semdgom
uzenaesi brZanebs:
`... da verasodes amovlen isini cecxlidan.~
(al-bayara, 2:167)
37
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari meSvide
beWdis, Tilismisa da msgavsi sagnebis
tareba ubedurebebisgan dasacavad aris
mravalRmerTianobis gamovlineba
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`uTxari: Tu gifiqriaT masze, rasac mouxmobT
RmerTis garda? Tu RmerTma gadawyvita Cemi dasja,
nuTu maT SeuZliaT amaridon es sasjeli? Tu
RmerTma gadawyvita Cemi dajildoeba, nuTu maT
SeuZliaT wamarTvan es jildo? uTxari: sakmarisia
erTi RmerTi CemTvis, mas moiimedeben gonieri
moimedeni.~ (az-zumar, 39:38)
‘imran bin husainma gadmosca:
`erTxel macne muhammadma ﷺdainaxa adamiani
yviTeli beWdiT xelze da hkiTxa, Tu ra iyo es.
kacma upasuxa: me vatareb am beWeds, rom jani ar
damisustdes. macnem ﷺuTxra: swrafad moixseni
eg beWedi! igi garTmevs Zalas! da Tu moxdeba ise,
rom sikvdili gewveva mag beWdiT xelze, verasdros
miaRwev bednierebas (samoTxes)!~ (ahmadi 4/445; ibn
maja 3531; ibn hibbani 1410.)
‘uyba ibn ‘amiri gadmoscems macne muhammadis
ﷺsityvebs:
`vinc atarebs Tilismas, RmerTi ar uwyalobebs
keTil bolos. vinc atarebs niJaras, RmerTi ar
uwyalobebs TavSesafars.~ (ahmadi 4/154; ibn hibbani
1443; al-haqimi 4/417.)
38
wigni erTRmerTianobisa
aseve gadmocemulia am hadisis meore versia:
`vinc atarebs Tilismas, man RmerTs gauCina
Tanaziari.~ (ahmadi 4/156; al-haqimi 4/417.)
ibn abu haTimi gadmoscems:
`erTxel huzaifam dainaxa adamiani, romelic
atarebda lents cieb-cxelebisgan Tavdasacavad,
igi mivarda mas, Camoxsna es lenti da waukiTxa aia:
ueWvelad, maTi umetesoba ar irwmunebs RmerTs
ise, Tu mas Tanaziari ar gauCina (iusuf, 12:106)~
39
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
6. vinc atarebs amgvar nivTebs, atareben imis
gamo, rom misi imedi aqvT.
7. Tilismis matareblis mravalRmerTianad
gamocxadeba.
8. avadmyofobisgan dasacavad lentis
tarebac mravalRmerTianobis gamovlinebaa.
9. huzaifas mier mravalRmerTianTa
sawinaaRmdego aiis wakiTxva adasturebs,
rom sahabebi iyenebdnen amgvar aiebs
mravalRmerTianobis mcire gamovlinebebTan
sabrZolvelad, rogorc ibn ‘abbasma gaakeTa es
sura al-bayaras aiasTan dakavSirebiT.
10. avi Tvalisgan dasacavad Tilismis
tareba aseve mravalRmerTianobis gamovlinebaa.
11. Tilismis matareblebisTvis cudi bolosi
da niJaris matareblebisTvis ukanasknel dRes
uTavSesafrod darCenis winaswarmetyveleba
aris imis niSani, rom RmerTi miatovebs aseT
adamianebs.
40
wigni erTRmerTianobisa
kari merve
Selocvebsa da Tilismebze
41
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
Soris ibn mas’udi, ibn ‘abbasi, huzaifa da sxvebi.
da am akrZalvas aqvs ramdenime upiratesoba, maT
Soris:
a) saerTo akrZalva Tilismebisa, sadac ar
aris miTiTebuli gamonaklisi.
b) codvisken mimavali karis daketva. radgan
Tilismis tareba yuranis aiebiT xalxSi iwvevs
sxvadasxva Tilismebis tarebis survils.
g) gardauvali upatio mopyroba yuranis
aiis mimarT, radgan misi Tilismad matarebeli
Seitans mas usufTao adgilebSi, sapirfareSoSi
da a.S.
warmarTuli, tradiciuli Selocvebi aris
mravalRmerTianoba,xolo Selocva dasaSvebia im
SemTxvevaSi, Tu is mimarTulia Sxamiani nakbenis,
avi Tvalis an raime sneulebis winaaRmdeg, igi
unda warmoadgendes RmerTis sityvas (yuranis
aiebs), ikiTxebodes gasageb da daumaxinjebel
arabul enaze da mis safuZvelSi rogorc
mkiTxvelis, ise pacientis mxriv unda idos
rwmena imisa, rom isini TavisTavad ki ar axdenen
raime gavlenas, aramed RmerTis nebiTa da ZaliT.
rac Seexeba mojadoebas, es aris
rodesac amboben, rom sxvadasxva saqcielebiT
SesaZlebelia erTmaneTi Seayvaron kacsa
da qals, an erTmaneTi SeaZulon da a.S. es
warmoadgens mravalRmerTianobis gamovlinebas.
ruvaifa’ gadmoscems:
`erTxel RmerTis macnem ﷺmiTxra: ruvaifa’!
Tu didxans icocxleb, gadaeci yvelas, rom is, vinc
gaikeTebs kvanZs wverSi, kiserze mSvildis gamomxmar
lars daikidebs, gaiwmindeba sibinZurisgan nakeliTa
42
wigni erTRmerTianobisa
da ZvlebiT, muhammadma uari Tqva aseT adamianze.~
(abu davudi 36; an-nasa’i 8/135; ahmadi 4/108)
43
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari mecxre
xeebisgan, qvebisgan da msgavsi sagnebisgan
madlisa da dalocvis molodinis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`nuTu gixilavT al-laTi da al-‘uzza?~ (an-
najm, 53:19)
44
wigni erTRmerTianobisa
45
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
11. moTxovna, Seiqmnas axali Tayvaniscemis
obieqti, aris mravalRmerTianobis udidesi
gamovlineba. magram radgan sahabebma mimarTes
macnes ﷺTavisi moTxovniT, romelmac maT
auxsna simarTle,rac sahabebma miiRes,am qmedebiT
sahabebi ar gasulan islamidan.
12. aRniSvna `Cven axali miRebuli gvqonda
islami~ niSnavs, rom kidev iyvnen iseTi xalxic,
vinc meti icoda.
13. RmerTis gandideba gakvirvebisa da
SeSfoTebis dros dasaSvebia, miuxedavad imisa
rom zogierTis TqmiT, es arasasurvelia.
14. yoveli WuWrutana, rac mraval-
RmerTianobisken midis, dagmanuli unda iyos.
15. aramuslimebze damsgavsebis, maTi
unikaluri Tvisebebis gadmoRebis akrZalva da
dauSvebloba.
16. maswavlebeli SesaZloa mkacrad moeqces
moswavleebs maTi sikeTis gamo.
17. wesi zogadia da ara konkretuli
situaciis Sesabamisi, rasac adasturebs fraza:
`es Zveli, warmarTuli Cveulebebia...~
18. winaswarmetyvelebis erT-erTi dasturia
is, rom swored ise moxda, rogorc macnem ﷺ
iwinaswarmetyvela.
19. yoveli, ris gamoc RmerTi kicxavs
iudevelebsa da qristianebs Tavis wignSi, exeba
muslimebsac.
20. maT (iudevelebsa da qristianebs)
dadgenili aqvT, rom RvTismsaxureba
gamomdinareobs brZanebidan. ase rom es sityvebi
Segonebaa, gamosadegi saflavis dakiTxvisas.
46
wigni erTRmerTianobisa
cxadia pasuxi kiTxvaze – `vin aris Seni ufali?~,
pasuxi kiTxvaze `vin aris Seni winaswarmetyveli?~
damokidebulia imaze, Tu vis mowodebas upasuxa
adamianma da vin auwyebda mas uxilavis Sesaxeb.
rac Seexeba pasuxs kiTxvaze `ra aris Seni
sarwmunoeba?~ amaze pasuxi sCans maTi sityvebidan
`gagvikeTe Cvenc aseTi RvTaebebi...~
21. wignis mqoneTa mier arCeuli gza
gakicxulia, iseve rogorc warmarTTa gza.
22. abu vayidis sityvebidan `Cven axali
datovebuli gvqonda urwmunoeba da axali miRebuli
gvqonda islami...~ Cans, rom usafuZvloa azri,
TiTqos Zveli Cveulebebi erTi xelis mosmiT
sruliad amoiZirkveba adamianis gulidan.
47
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari meaTe
msxverplSewirva, romelic RmerTis garda sxva
raimes miemarTeba
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`Tqvi: ueWvelad, Cemi locva da Cemi
msxverplSewirva, Cemi sicocxle da Cemi sikvdili –
RmerTis, samyaroTa uflis gulisTvisaa, romelsac
ar hyavs Tanaziari. es mebrZana me da me var pirveli
morCilTagani.~ (al-an’am, 6:162-163)
igi ﷻaseve brZanebs:
`maS, locviT mimarTe Sens ufals da Seswire
msxverpli (mxolod mas).~ (al-qavsar, 108:2)
‘ali ibn abu talibi gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺmaswavla oTxi ram:
1. RmerTma daswyevla isini, vinc msxverpls
swiraven da daklaven cxovels ara misi saxeliT.
2. RmerTma daswyevla isini, vinc Seuracxyofen
sakuTar mSoblebs.
3. RmerTma daswyevla isini, vinc Seifarebs
mkrexels da religiaSi siaxlis Semomtans.
4. RmerTma daswyevla isini, vinc Cumad
gadaanacvla miwis nakveTis sazRvrebi~ (muslimi 1978;
an-nasa’i 7/232.)
48
wigni erTRmerTianobisa
tariy ibn Sihabi gadmoscems:
`erTxel RmerTis macnem ﷺTqva: erTi buzis
sababiT erTi kaci samoTxeSi Sevida, meore ki –
jojoxeTSi. xalxma ikiTxa – es rogor?
macnem ﷺTqva: warmarTTa toms hqondaT kerpi,
romelsac ekuTvnoda gza da aravis ar uSvebdnen am
gzaze, Tu am kerps msxverpls ar Seswiravda. ori
mogzauri moxvda am gzaze da maT uTxres – SeswireT
msxverpli rom gagataroTo. pirvelma mogzaurma
iuara – Tan araferi myavs cxoveli, rom Sevwiroo.
warmarTebma uTxres – buzi mainc Seswireo. kacmac
Seswira buzi, gaagrZela gza, gzaze sikvdili ewvia
da Seiqna jojoxeTis mkvidri. meore mogzaurma ki
uari Tqva – me RmerTis garda arasodes aravis ar
Sevwirav msxverplso. amitom mas warmarTebma Tavi
mokveTes da igi samoTxis mkvidri Seiqna.~ (az-zuhd,
1/15)
49
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
`RmerTis macnem ﷺTqva: mSoblebis galanZRva
udidesi codvaa! xalxma ikiTxa – nuTu moxdeba, rom
sakuTari mSoblebi galanZRos adamianma? macnem
ﷺTqva: ki. igi lanZRavs sxva adamianis mamas, da
sxva ki sapasuxod lanZRavs mis mamas. igi lanZRavs
sxva adamianis dedas da is ki sapasuxod dedamiss
lanZRavs~ (al-buxari 10/338; muslimi 90; ahmadi 2/164.)
5. Semdeg risxvas imsaxureben mkrexelebisa
da religiaSi siaxlis SemomtanebisTvis
TavSesafris mimcemni da xelSemwyobni.
religiaSi siaxlis Semomtanebi RmerTis
religias arasrulyofilad acxadeben da amiT
upirispirdebian mis sityvas:
`dRes me srulvyavi Tqveni sarwmunoeba...~ (al-
ma’ida, 5:3)
aseve gadmocemulia, rom yoveli qadagebis
win macne muhammadi warmoTqvamda sityvas:
~ueWvelad, yvelaze cudi saqmeebi religiaSi
Semotanili siaxlea, yoveli religiaSi Semotanili
siaxle mkrexelobaa, yoveli mkrexeloba – gzaabnevaa,
yoveli gzaabneva ki cecxlSi sruldeba.~ (muslimi
867; an-nasa’i 3/188; ibn maja 1/45.)
6. Semdeg risxvas imsaxureben isini, vinc
uCumrad Secvala miwis nakveTebis sazRvari,
riTac xelhyo Tavisi mezoblis uflebebi.
7. gansxvaveba konkretuli adamianis
dawyevlasa da zogadad codvilebis dawyevlas
Soris.
8. tariy ibn Sihabis hadisis mniSvneloba.
9. adamiani Seiqna jojoxeTis mkvidrad
kerpisTvis Sewiruli buzis gamo, romelic mas
sulac ar gaukeTebia Tavisi nebiT, aramed am
kerpis mimdevarTagan Tavis dasaRwevad Seswira.
50
wigni erTRmerTianobisa
10. raoden saZulvelia mravalRmerTianoba
yoveli morwmunisTvis, Cans iqidan, rogor Sexvda
sikvdils meore mogzauri, miuxedavad imisa, rom
warmarTebi misgan iTxovdnen mxolod garegnul,
formalur saqciels.
11. is, vinc jojoxeTis mkvidri gaxda, ar
iyo urwmuno, radgan masze naTqvamia, rom misi
jojoxeTis mkvidrobis mizezi gaxda erTi buzi.
igi rom urwmuno yofiliyo, misi jojoxeTis
mkvidrobis mizezi buzi ar iqneboda.
12. tariyis hadisi adasturebs meore hadiss,
romelic ibn mas’udma gadmosca:
`samoTxe Tqvengan ufro axlosaa, vidre Tqveni
fexsacmlis Tasmebi da jojoxeTic igive manZilzea.~
(al-buxari 11/275; ahmadi 1/387.)
13. qmedeba, romelsac adamiani akeTebs
gulis karnaxiT, upirvelesi mizania TviT
warmarTebisTvisac ki.
51
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari meTerTmete
dauSvebelia RmerTisTvis Sesawiri cxovelis
dakvla iq, sadac klaven sxva RvTaebebisTvis
Sesawirs
52
wigni erTRmerTianobisa
53
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
8. aseT adgilze msxverplSewirvis aRTqma
baTilia, radgan igi aris aRTqma, romelic
RmerTis urCobas Seicavs.
9. gafrTxileba, rom ar davesmgavsoT
warmarTebsa da urwmunoebs maTi dResaswaulebis
aRniSvnaSi, Tundac es uneblied xdebodes.
10. dauSvebelia iseTi aRTqmis dadeba, rac
RmerTis urCobasa da codvas Seicavs.
11. adamianma ar unda dados iseTi aRTqma,
rac mis Zalebs aRemateba.
54
wigni erTRmerTianobisa
kari meTormete
aRTqma RmerTis garda sxvisTvis
mravalRmerTianobis gamovlinebaa
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`isini arian, vinc asruleben Tavis aRTqmas da
eSiniaT dRisa, roca avi moicavs yovelives~ (al-
insan, 76:7)
55
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
am TavSi moyvanili mtkicebulebebidan
gamomdinareobs Semdegi sakiTxebi:
56
wigni erTRmerTianobisa
kari mecamete
RmerTis garda sxva mfarvelis Ziebaaris
mravalRmerTianobis gamovlineba
uzenaesi ﷻbrZanebs:
58
wigni erTRmerTianobisa
kari meToTxmete
vedreba da daxmarebis Txovna ara RmerTis
mimarT aris mravalRmerTianoba
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`nu mouxmob da Seevedrebi RmerTis magier mas,
romelsac arc sikeTisa da arc zianis motana ar
SeuZlia, magram Tu mainc gaakeTeb amas, ueWvelad, Sen
iqnebi usamarTloTagani. Tu RmerTma gadagiwyvita
Sen sasjeli, maSin veravin agacdens amas mis garda.
da Tu RmerTma gadagiwyvita Sen jildo, maSin
veravin Segecileba mis wyalobaSi. igi uboZebs Tavis
wyalobas imas Tavis msaxurTagan, visac inebebs. igia
mimtevebeli, mwyalobeli.~ (iunus, 10:106-107)
igi ﷻaseve brZanebs:
`Tqven RmerTis nacvlad kerpebs scemT Tayvans
da igonebT sicrues. ueWvelad, maT visac Tqven
Tayvans scemT RmerTis garda ar aqvT Zala rom
dagapuron Tqven, ase rom eZieT sarCo mxolod
RmerTTan, da Tayvani eciT mxolod mas, da iyavi
madlieri misi. masTan iqnebiT dabrunebulni.~ (al-
‘anqabuT, 29:17)
59
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
uwyian Tu evedrebian? roca adamianebi Segrovdebian,
isini mtrebad eqcevian erTmaneTs da uaryofen maT
Tayvaniscemas.~ (al-ahyaf, 46:5-6)
aseve brZanebs Semoqmedi ﷻ:
`vin pasuxobs gaWirvebaSi myofs, roca igi
mouxmobs da evedreba mas, da vin ganagdebs avs, da
vin dagimkvidraT Tqven dedamiwa, Taobidan Taobas?
nuTu aris sxva RvTaeba, garda erTi RmerTisa? ra
mcires igebT Tqven Segonebidan.~ (an-naml, 27:62)
`RmerTis macnis ﷺ
dros yofila erTi
TvalTmaqci, romelic did zians ayenebda
muslimebs, avrcelebda Worebs da a.S. maSin xalxma
Tqva: wavideT, mivmarToT RmerTis macnes ﷺ, rom
dagvexmaros am TvalTmaqcis winaaRmdeg. roca amis
Sesaxeb macnem ﷺgaigo, Tqva: ueWvelad, me ki ar
unda mTxovoT daxmareba, aramed RmerTs!~ (al-haisami
10/159.)
60
wigni erTRmerTianobisa
3. es mravalRmerTianobis udidesi gamov-
linebaa.
4. Tuki aseT saqciels sCadian TviT
yvelaze ufro samarTliani adamianebic, isinic
usamarTlobas sCadian RmerTis mimarT am
saqcieliT.
5. Semdegi aias mniSvneloba.
6. es ar moitans sikeTes arc amqveynad, da
amasTanave warmoadgens urwmunoebas.
7. sura al-‘anqabuTis aias mniSvneloba.
8. kerpTayvanismcemlebi igoneben aTasgvar
ambebs Tavisi rwmenis gasamagreblad, viTomda
ama Tu im kerpma saswauli moaxdina, gamoecxada,
forma icvala, cremli an sisxli wamouvida da
a.S.
9. sarCosa da dapurebis Txovna mxolod
RmerTisTvis SeiZleba, iseve rogorc samoTxeSi
Sesvlisa.
10. sura al-ahyafis aiebis mniSvneloba.
11. ar arsebobs meti gzaabneva,vidre RmerTis
garda sxvisTvis vedreba.
12. is, visac evedrebian RmerTis garda, verc
igebs mvedreblisa da vedrebis Sesaxeb, man arc
icis rom evedrebian.
13. aseTi vedreba gaxdeba mizezi sibrazisa
da mrisxanebisa vedrebis adresatisgan.
61
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
14. aseT vedrebas Tayvaniscema ewodeba mis
mimarT, viskenac miemarTeba es vedreba.
15. vedrebis adresatis mier aseTi
Tayvaniscemis uaryofa.
16. swored amis gamo aseTi mavedreblebi
arian udides gzaabnevaSi.
17. sura an-namlis aiebis mniSvneloba.
18. rac ar unda sakvirveli iyos,
mravalRmerTianTa didi nawili Tvlis, rom
gaWirvebaSi RmerTi upasuxebs maT Txovnas
da amitom gaWirvebisas iwyeben mis gaxsenebas
gulwrfelad.
19. RmerTis macnis ﷺmier erTRmerTianobis
xelSeuxeblobis dacva da misi samarTliani
qceva RmerTisgan dakisrebuli valdebulebebis
mimarT.
62
wigni erTRmerTianobisa
kari meTxuTmete
qmnileba ver iqneba Tayvaniscemis obieqti
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`nuTu isini RmerTis Tanaziarad miiCneven
maT, visac araferi Seuqmnia, aramed Tavad arian
qmnilni? maT ar SeuZliaT daexmaron arc sxvebsa
da arc sakuTar Tavs!~ (al-a’raf, 7:191-192)
igi ﷻaseve brZanebs:
`isini, visac mouxmobT da evedrebiT RmerTis
garda, ar ufloben yitmirzec (CaRrmaveba finikis
kurkaze). roca Tqven evedrebiT maT, maT ar esmiT
Tqveni, da romc esmodeT, ver gipasuxebdnen, xolo
samsjavros dRes isini uaryofen Tqvens mier maT
RmerTisTvis Tanaziarad gaCenas. da mcodneze ukeT
veravin ver gacnobebT.~ (fatir, 35:13-14)
anasi gadmoscems:
`uhudis brZolisas macne ﷺdaWres SublSi
da gautexes kbili, man daiZaxa: rogor SeiZleba
warmatebas miaRwios xalxma, romelic ebrZvis
Tavis macnes? maSin gardmoevlina aia:
`Sen ar gekuTvnis gadawyvetileba...~ (aal
‘imran, 3:128).” (al-buxari 7/281; muslimi 1791.)
63
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
RmerTma gaugonos mas, vinc misi maqebaria. Cveno
ufalo, Sen gekuTvnis qeba dideba. amis Semdeg ki
Tqva: RmerTo, daatexe Seni risxva mavans da mavans.
amis Semdeg gardmoevlina aia:
`Sen ar gekuTvnis gadawyvetileba...~ (aal
‘imran, 3:128).~ (al-buxari, 7/281.)
64
wigni erTRmerTianobisa
65
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
11. rogor moiqca macne ﷺ, roca
gardmoevlina sura aS-Su’aras aia:
`gaafrTxile Seni ojaxi da axloblebi...~.
12. macnis ﷺgulmodginebam, Seesrulebina
RmerTis brZaneba, xalxs afiqrebina da misca
saSualeba misTvis mieweraT sigiJe. igive
moxdeba dResac, Tu romelime muslimi Seecdeba
amis gakeTebas.
13. misi sityvebi Tavis axlo da Sor
naTesavebs – `me verafriT dagexmarebiT RmerTis
winaSe!~. igi mimarTavs Tavis Svils: `fatima!
RmerTis macnis qaliSvilo! ... me verafriT
dagexmarebi RmerTis winaSe!~. Tu gvwams, rom macne
ambobs ﷺmxolod simarTles, da man ﷺuTxra
sakuTar qaliSvils, rom verafriT daexmareboda
RmerTis winaSe samsjavroze wamdgars, da Semdeg
SevxedavT ra xdeba dRes adamianebis gulSi
da risi imedi aqvT maT, igi mixvdeba, ra aris
namdvili erTRmerTianoba da ra aris religiis
gaxalxureba.
66
wigni erTRmerTianobisa
kari meTeqvsmete
ra brZana Tqvenma ufalma?
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`roca SiSi da Zrwola datovebs maT gulebs,
maT etyvian: – ra brZana Tqvenma ufalma? isini ityvian
– simarTle, igi umaRlesi, udiadesi!~ (saba, 34:23)
abu huraira gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: - rodesac RmerTi
gadawyvets raimes, angelozebi daideben frTebs
Tavebze, rogorc quxiliT SeSinebulni da roca
SiSi gauvliT, ityvian: – ra brZana Tqvenma ufalma?
da upasuxeben: - simarTle. eSmakebi daewyobian
erTmaneTze da zemoT myofi qvemoT myofs gadascems
am sityvas, romelic ivlis manam, sanam dedamiwaze
ar Camova da ar gamova romelime mkiTxavis,
mucliTmezRapris anda jadoqris piridan. misi
Camomtani SeiZleba emsxverplos kudian varskvlavs,
an SeiZleba gamoaswros. maSin igi daumatebs erT
simarTles as tyuils da mouyveba adamianebs.
adamianebi ki ityvian am erTi simarTlis gamgone
– gana man ar gagvafrTxila amis Sesaxeb amdeni
da amdeni xnis win? amitom simarTlis sityva,
rasac eSmakebi ismenen zecad, aiZulebs adamianebs
sjerodeT mkiTxavebisa da jadoqrebis tyuilebisa.~
(al-buxari 8/413.)
67
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
navvas ibn sim’ani gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: zeca zanzarebs,
roca RmerTi ganacxadebs Tavis brZanebas da surs
is gardmouvlinos adamianebs, rogorc saSineli
Weqa-quxilisas, da yvela ivseba uzenaesisa da
yovlisSemZlis mimarT SiSiT. am yvelafris gamgone
isini emxobian pirqve RmerTis winaSe, rogorc
mexdakrulni. pirveli wamodgeba jibraili da
RmerTic amcnobs mas Tavis gamocxadebas, romelic
mas surs. Semdeg jibraili gaemarTeba Svidkeci
cis sxvadasxva nawilebSi da yvelgan angelozebi
ekiTxebian mas: – ra brZana Cvenma ufalma? jibraili
ki pasuxobs: - simarTle, igia umaRlesi, udiadesi! da
Semdeg angelozebic imeoreben am sityvebs. Semdeg
jibrails Camoaqvs gamocxadeba iq, sadac RmerTma
ubrZana.~ (ibn abu ‘asimi; at-tabarani; ibn abu haTimi)
69
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
simarTles da iyeneben rogorc mtkicebulebas
sxva tyuilebisTvis.
20. RmerTis saxel-Tvisebebis arsebobis
dadastureba, aS’ari, mu’atili da jahmi skolebis
mimdevarTagan gansxvavebiT.
21. sayovelTao pirqve damxobis mizezia
SiSi yovladZlieri RmerTis winaSe.
22. angelozebi emxobian pirqve RmerTis
winaSe.
70
wigni erTRmerTianobisa
kari meCvidmete
Suamdgomlobis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`gaafrTxile amiT (yuraniT) isini, visac aqvs
RvTismoSiSoba, roca Seikribebian maTi uflis
winaSe warsadgomad. ar eyolebaT maT im dRes
mfarveli da Suamdgomeli mis garda, rom gaxdnen
RvTismoSiSni.~ (al-an’am, 6:51)
igi ﷻaseve brZanebs:
`uTxari: Suamdgomloba mTlianad RmerTs
ekuTvnis!~ (az-zuxruf, 39:44)
Semdgom igi ﷻbrZanebs:
`vin aris aseTi, vinc iSuamdgomlebs masTan
misi nebis gareSe?~ (al-bayara, 2:255)
`ramdeni angelozia zecad? maTi Suamdgomloba
veravis daexmareba, garda imisa, visac RmerTi
inebebs da daeTanxmeba.~ (an-najm, 53:26)
`uTxari: mouxmeT da SeevedreT maT, visac
Tanaziarad uCenT RmerTs. maT ar gaaCniaT
Zalaufleba erT atomzec ki casa Tu miwaze, maT
ar aqvT aranairi Tanabroba RmerTTan da ar aris
vinme maTgani damxmare RvTisa. Suamdgomloba
masTan ar moitans Sedegs, garda imisa, ris nebasac
is darTavs...~ (saba, 34:22-23)
71
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
abu l-‘abbas ibn Taimia wers:
`RmerTma uaryo yvelaferi, risi imedic
hqondaT mravalRmerTianebs. man uaryo vinmes
kuTvnileba raimeze, garda misi kuTvnilebisa, da
man uaryo misTvis damxmareebisa da momgoneblebis
arseboba. rCeba mxolod Suamdgomloba, magram
isic mxolod maTTvis, viszec igi nebas miscems.
`isini ar Suamdgomloben aravisze, garda imisa,
viszec igi nebas rTavs~ (al-anbia, 21:28)
ase rom amgvari Suamdgomloba, risi imedic
aqvT mravalRmerTianebs, sruliad uaryofili
iqneba samsjavros dRes. macne ﷺambobs, rom
samsjavros dRes igi mova da daiCoqebs RmerTis
winaSe, ganadidebs mas da Tavdapirvelad ar iTxovs
Suamdgomlobas. Semdeg etyvian mas – aswie Tavi!
ilaparake da Sesmenil iqnebi! iTxove da mogecema!
uSuamdgomle da Seni Suamdgomloba iqneba
miRebuli! (al-buxari 6/264; muslimi 194.)
abu hurairam hkiTxa RmerTis macnes – ﷺ
vin arian is bednieri xalxi, vinc daimsaxura Seni
Suamdgomloba? macnem ﷺupasuxa: es is xalxia,
vinc wrfeli guliT warmoTqva ar aris RvTaeba,
Tayvaniscemis Rirsi, garda erTi RmerTisa! (al-
buxari 1/173; an-nasa’i 11/385; ahmadi 2/373.)
73
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari meTvramete
RmerTi daayenebs swor gzaze mas, visac inebebs
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`ueWvelad, Sen ki ar ayeneb adamianebs swor
gzaze, vinc Sen gsurs, aramed RmerTi ayenebs mas,
visac Tavad inebebs. RmerTma ukeT icis swori gziT
mavalni.~ (al-yasas, 28:56)
ibn al-musaibi gadmoscems mamamisis
monayols:
`roca abu talibi sikvdilis pirad iyo, masTan
mivida RmerTis macne ﷺ. am dros momakvdavis
sawolTan iyvnen ‘abdullah ibn abu umaia da abu
jahli. macnem ﷺmimarTa biZamiss: - biZaCemo!
Tqvi, rom ar aris RvTaeba, Tayvaniscemis Rirsi,
garda erTi RmerTisa, da es iqneba Seni rwmenis
dasturi RmerTis winaSe. abu talibs mimarTes abu
jahlma da ‘abdullahma – nuTu Sen uaryof mamaSenis,
‘abdul-muttalibis sarwmunoebas? macne ﷺ
umeorebda Tavis Txovnas biZamiss, xolo warmarTebi
umeorebdnen Tavis kiTxvas. bolosdabolos
momakvdavma Tqva, rom mamamisis, ‘abdul-muttalibis
sarwmunoebaze rCeboda da uari Tqva daemowmebina,
rom ar aris RvTaeba Tayvaniscemis Rirsi, garda erTi
RmerTisa. maSin macnem ﷺTqva: me mainc vecdebi
vevedro SenTvis patieba, Tu es ar amekrZala. maSin
gardmoevlina aia:
74
wigni erTRmerTianobisa
`ar Seefereba winaswarmetyvelsa da morwmuneebs,
rom iTxovon miteveba mravalRmerTianTaTvis,
Tundac isini maTi uaxloesi naTesavebi iyvnen...~ (aT-
Tauba, 9:113)
76
wigni erTRmerTianobisa
kari mecxramete
urwmunoobisa da religiidan gasvlis mizezi
SeiZleba gaxdes gardacvlili wmindanebis
gadaWarbebuli pativiscema
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`wignis mqoneno, nu gadaaWarbebT Tqvens
religiaSi...~ (an-nisa, 4:171)
uzenaesis ﷻsityvaze:
`da Tqves maT: ar miatovoT Tqveni RvTaebebi!
ar miatovoT arc vaddi, arc suva’a, arc iaRusi, arc
ia’uyi da arc nasri!~ (nuh, 23)
Semdeg informacias gvawvdis ibn ‘abbasi:
`es nuhis tomidan gamosuli keTili da
Rrmadmorwmune xalxis saxelebia. roca isini
gardaicvalnen, eSmakma aRZra maTi Tanatomelebi
da maT aRmarTes maTi qandakebebi TavianT
Sekrebis adgilebze da daarqves am qandakebebs
gardacvlilTa saxelebi. Tavidan maT Tayvans
ar scemdnen, magram mogvianebiT, roca qandakebis
damdgmelebi gardaicvalnen, Semdgomma Taobebma
ucodinrobiT daiwyes qandakebebis Tayvaniscema.~
(al-buxari 8/511.)
78
wigni erTRmerTianobisa
2. codna imisa, rom pirveli mraval-
RmerTianobis gamovlineba daiwyo keTili
da Rrmadmorwmune xalxis pativiscemaSi
gadaWarbebisa da am pativiscemis Tayvaniscemad
qcevis gamo.
3. codna imisa, ram gamoiwvia pirvelad
winaswarmetyvelTa da macneTa sarwmunoebis
damaxinjeba da gadasxvafereba, da RmerTi
gzavnida macneebsa da winaswarmetyvelebs
sarwmunoebis gasawmendad da pirvelsaxiT
aRsadgenad.
4. adamianTagan am mkrexelobis miRebis
mizezis codna, Tumca RmerTis kanonebi cxadad
da pirdapir krZalavs amas.
5. amis mizezi aris sicruis Sereva
simarTlesTan. pirvel rigSi es gamoiwvia
Rrmadmorwmune xalxis siyvarulma. meore rigSi,
mecnierebisa da religiis moRvaweni akeTebdnen
imas, rac maTi azriT sikeTis momtani iqneboda,
magram maTma Semdgomma Taobebma CaTvales, rom
maT sxva ram surdaT.
6. sura nuhis aias mniSvneloba da ganmarteba.
7. codna adamianis bunebrivi Tvisebisa,
rom Tu mis gulSi imatebs sicrue, simarTle
mcirdeba.
8. aq aris mtkicebuleba imisa, rac Tqves
zogierTma marTlmorwmune winaprebidan, kerZod
is, rom religiaSi Semotanili siaxle uaresia,
79
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
vidre adamianis mier Cadenili codva. radgan
ufro savaraudoa, rom codvilma uari Tqvas
codvaze, romelsac Tavadac uaryofiT raimed
miiCnevs, vidre religiaSi siaxlis Semomtanma
Tqvas uari imaze, rac karg da RvTisTvis saTno
saqmed miaCnia.
9. codna imisa, rom religiaSi Semotanil
siaxles adamiani gzaabnevaSi Sehyavs, Tundac am
siaxlis ganzraxva iyos RmerTisken daaxloeba
da misi kmayofilebis mopoveba.
10. gacnoba im saerTo wesisa, rac krZalavs
qmnilebis gandidebas da codna imisa, rac
mohyveba am gandidebas.
11. saflavze Sesrulebuli RvTismsaxu-
rebebis vneba,Tundac maTi Sesrulebis ganzraxva
iyo gulwrfeli.
12. Zeglebisa da qandakebebis akrZalvis
sibrZne da maTi ganadgurebis aucilebloba.
13. nuhis tomis Rrmadmorwmune xalxis
ambis udidesi mniSvneloba da misi codnis
aucilebloba, imasTan erTad, rom urwmunoebma
ar ician igi an ar aqceven yuradRebas.
14. yvelaze gansacvifrebeli aris is, rom
adamianebi kiTxulobdnen am ambavs yuranidan da
hadisebidan, magram igebdnen mas imgvarad, rom
nuhis tomis saqcieli egonaT RvTismsaxurebis
saukeTeso forma.
15. ganmarteba imisa, rom nuhis tomis xalxi
80
wigni erTRmerTianobisa
eZebda mxolod Suamdgomlobas gardacvlil
morwmuneTa mxridan da pirdapir maT ar Txovda
survilebis asrulebas.
16. nuhis tomelebis azriT, winaprebsac
swored es surdaT, roca aqandakebdnen maT.
17. RmerTis macnis ﷺ sityvebis: `nu
ganmadidebT me ise, rogorc qristianebma ganadides
‘isa ...~ udidesi mniSvneloba da sicxade. RmerTma
dalocos igi aseTi ganmatebisTvis!
18. RmerTis macnis ﷺgafrTxileba
religiaSi siWarbis moyvarulTa daRupvis
Sesaxeb.
19. miTiTeba imisa, rom nuhis tomelebi
qandakebebs ar scemdnen Tayvans,sanam ar daikarga
codna maTi realuri arsis Sesaxeb. swored aq
mieTiTeba codnis Senaxvisa da misi dakargvis
safrTxis Sesaxeb.
20. didi codna qreba did swavlulTa
gardacvalebasTan erTad.
81
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari meoce
wmindanis saflavTan RvTismsaxurebis
dauSveblobis Sesaxeb rom araferi iTqvas
Tavad wmindanis Tayvaniscemaze
‘aiSa gadmoscems:
`umm salamam mouyva RmerTis macnes ﷺ
eklesiebze, romelic naxa eTiopiaSi da xatebze,
romelic iq inaxeboda. maSin RmerTis macnem ﷺ
Tqva: roca maTTan namdvili morwmune an maTi
religiis gulmodgine mimdevari gardaicvleba,
isini ageben mis saflavze eklesias da xataven mis
xatebs. eseni qmnilebaTa Soris yvelaze cudebi
arian RvTis winaSe.~ (al-buxari 1/438; muslimi 528.)
isini erTdroulad warmoqmnian or
gaugebrobas da aReben or kars mraval-
RmerTianobis gamovlinebebisken – saflavisa da
gamosaxulebebisa.
‘aiSa gadmoscems:
`sikvdilis win RmerTis macnem ﷺaifara
saxeze Tavisi perangi, Semdeg Sewuxebulma moixsna
da Tqva: - RvTis risxva daatydeT iudevelebsa da
qristianebs, romlebmac salocavebad aqcies Tavisi
winaswarmetyvelebis saflavebi! man gagvafrTxila
im saqmis simZimis Sesaxeb, rasac isini Cadiodnen. rom
ara misi ﷺes sityvebi, Cven mas ﷺRia adgilas
davasaflavebdiT, magram ase ar moviqeciT, radgan
82
wigni erTRmerTianobisa
iyo SesaZlebloba misi ﷺsaflavi salocavad
eqciaT.~ (al-buxari 1/444; muslimi 531.)
jundub ibn ‘abdullahi gadmoscems:
`me gavigone, rogor Tqva RmerTis macnem ﷺ
sikvdilamde xuTi dRiT adre: me sufTa var RmerTis
winaSe imaSi, rom Tqvengan aravin ar gamomirCevia.
RmerTma gamomarCia me, iseve, rogorc man gamoarCia
ibrahimi. me rom SemeZlos Tqvens Soris gamomerCia
uaxloesi, me abu baqrs gamovarCevdi. ueWvelad,
isini vinc iyo Tqvenamde, aqcevdnen Tavisi
winaswarmetyvelebis saflavebs salocavebad.
magram Tqven ar gadaaqcioT saflavebi salocavebad,
radgan me gikrZalavT amas Tqven!~ (muslimi 532.)
RmerTis macnem ﷺara marto akrZala
mis saflavze salocavis ageba, aramed RmerTis
risxvas mouxmo maTze, vinc moiqceva msgavsad
da aqcevs saflavebs salocavebad. locva da
RvTismsaxureba saflavebze swored amgvar
saqciels ganekuTvneba, Tundac taZari, meCeTi
an mavzoleumi ar iyos agebuli. swored amaSia
‘aiSas sityvebis azri, xalxs SeiZleba RmerTis
macnis ﷺsaflavi eqcia molocvis adgilad.
Cveulebrivi adgili, sadac loculoben, aseve
aris salocavi da meCeTi, rasac mowmobs RmerTis
macnis ﷺsityva: `... dedamiwa meboZa meCeTad da
ganmwmendad.~ (al-buxari 1/369; muslimi 521.)
ibn mas’udi gadmoscems, rom RmerTis macnem
ﷺTqva:
`yvelaze uaresni adamianTagan arian isini, vinc
cocxlad moeswrebian samsjavros dRis dadgomas,
da isini, vinc aqceven saflavebs salocavebad.~
(ahmadi, 1/435; ibn hibbani 340.)
83
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
85
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ocdameerTe
gadaWarbeba Rrmadmorwmune adamianTa
saflavebTan aqcevs maT kerpebad, romelsac
eTayvanebian RmerTis garda
86
wigni erTRmerTianobisa
87
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ocdameore
rCeuli macne ﷺganuxrelad icavda
erTRmerTianobas da ketavda
mravalRmerTianobisken mimaval yovel gzas
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`TqvenTan movida macne Tqvengan, is wuxs Tqvens
ubedurebaze (rom acdenili xarT gzas), igi iRvwis
TqvenTvis (rom dadgeT swor gzaze) da morwmuneTa
mimarT aris gulkeTili da mowyale. magram Tu isini
uaryofen, maSin Tqvi (muhammad): sakmarisia CemTvis
erTi RmerTi! ar aris RvTaeba Tayvaniscemis Rirsi
mis garda. mxolod mas moviimedeb, igia diadi ‘arSis
ufali.~ (aT-Tauba, 9:128-129)
abu huraira gadmoscems, rom RmerTis macnem
ﷺ Tqva:
`nu aqcevT Tqvens saxlebs saflavebad.
nu moawyobT Cems saflavze Sekrebebsa da
dResaswaulebs. RmerTs SesTxoveT CemTvis dalocva
(salaTi da salami), radgan Tqveni dalocva
Semeweva me, sadac ar unda iyoT.~ (abu davudi 2042;
ahmadi 2/367.)
88
wigni erTRmerTianobisa
abu talibma) gaigona, rogor Tqva RmerTis
macnem ﷺ: - nu moawyobT dResaswaulebsa da
Sekrebebs Cems saflavze da nu aqcevT Tqvens
saxlebs sasaflaoebad, Tqvens mier RmerTisTvis
SeTxovili dalocva CemTvis moaRwevs CemTan,
sadac ar unda iyoT?! (fadlu s-salaT ‘ala n-nabi, 20.)
89
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ocdamesame
am ummis nawili eTayvaneba kerpebs
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`nuTu ar ginaxavs isini, visac eboZa wignis
nawili? maT swamT jibTisa (jadoqroba) da taRuTis
(cru Tayvaniscemis obieqtebi) da eubnebian maT,
vinc ar irwmuna: Tqven ufro swor gzaze dgaxarT,
vidre morwmunenio.~ (an-nisa, 4:51)
igi ﷻaseve brZanebs:
`uTxari: gacnoboT maTze, vinc miiRo ufro
saSineli sasjeli RmerTisgan? isinia, vinc RmerTma
daswyevla, ganrisxda maTze, aqcia isini maimunebad,
Rorebad da taRuTis msaxurebad. isini daikaveben
uares adgils da arian udides gzaabnevaSi.~ (al-
ma’ida, 5:60)
92
wigni erTRmerTianobisa
kerpebs dauwyebs Tayvaniscemas.
8. saocari ram: cru winaswarmetyvelTa
gaCena, rogoric iyo al-muxTar ibn abu ‘ubaidu
l-lah as-sayafi. igi warmoTqvamda rwmenis
damowmebis formulas, swamda muhammadis ﷺ
winaswarmetyvelebisa, aseve Tvlida mas ﷺ
winaswarmetyvelTa beWdad, da am yvelafris
miuxedavad acxadebda, rom TviTonac iyo
winaswarmetyveli da jibraili aZlevda
gamocxadebas. igi cxovrobda sahabebis epoqis
bolos.
9. sasixarulo ambavi, rom WeSmariteba
mTlianad ar gaqreba, rogorc es daemarTaT wina
xalxebs, radgan erTi jgufi yovelTvis iqneba
misi mimdevari.
10. didi niSani, rom miuxedavad misi
mcirericxovnebisa, am jgufis adamianebs ver
avnebs verc isini,vinc miatovebs maT mxardaWeris
gareSe da verc maTi Ria mtrebi.
11. es garemoeba iarsebebs samsjavros
dRemde.
12. winaswarmetyvelebis dasturebi:
a) RmerTma aCvena macnes ﷺdedamiwa
aRmosavleTidan dasavleTamde,rasac mogvianebiT
marTlac daepatronnen muslimebi.
b) mis ﷺxelSia ori saganZuri (wiTeli -
bizantiisa da TeTri - sparseTisa).
g) dadebiTi pasuxi RmerTis macnis ﷺ
vedrebaze misi ummisTvis.
d) mesame Txovnis uaryofa.
e) xmlis Caugeblobis Sesaxeb.
93
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
v) muslimTa mier erTmaneTis xocvisa da
datyvevebis dawyeba.
z) cru winaswarmetyvelTa da gzaabneul
winamZRolTa gamoCena.
T) gamarjvebuli jgufis arseboba.
13. macnis ﷺSiSi gzaabneul winamZRolTa
mimarT.
14. kerpTayvanismcemelTa gaCena ummaSi.
94
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdameoTxe
jadoqroba
uzenaesi ﷻambobs:
`maT icodnen, rom is, vinc miuaxlovdeba amas,
ar eqneba wili zesTasofelSi...~ (al-bayara, 2:102)
igi ﷻaseve brZanebs:
`maT swamT jibTisa (jadoqroba) da taRuTis
(cru Tayvaniscemis obieqtebi)...~ (an-nisa 4:51)
‘umarma Tqva: jibTi – jadoqrobaa, taRuTi
ki – satana.
jabirma Tqva: taRuTi – es arian mkiTxavebi,
maTSi Casaxlebulia eSmaki. TiToSi – TiTo.
abu huraira gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: - gaerideT Svid
momakvdinebel codvas!
xalxma ikiTxa – romelia es Svidi, RmerTis
macneo?
- mravalRmerTianoba, mkvleloba, jadoqroba,
sesxidan vaxSis aReba, oblis qonebis miTviseba,
brZolis velidan gaqceva da qalebis gaWorva.~ (al-
buxari 5/294; muslimi 89; abu davudi 2874; an-nasa’i 6/257.)
jundubi gadmoscems, rom RmerTis macnem
ﷺTqva:
`jadoqris sasjelia xmlis dartymiT
sikvdili!~ (aT-Tirmizi 1460; al-haqimi 4/360.)
95
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
bajala ibn ‘abada gadmoscems:
`’umar ibn al-xattabma gvibrZana sikvdiliT
dagvesaja yoveli jadoqari qali Tu kaci da
davsajeT sami maTgani.~ (al-buxari 6/184; aT-Tirmizi
1586; ahmadi 1/190; abu davudi 3043.)
96
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdamexuTe
jadoqrobis saxeebis Sesaxeb
97
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
ijadoqra. vinc ijadoqra, igi gaxda mravalRmerTiani.
vinc atarebs Tilismas, swams misi.~ (an-nasa’i 7/112; aT-
Tirmizi 2073; ahmadi 4/310; al-haqimi 4/216.)
98
wigni erTRmerTianobisa
5. sicrue da Worebis gavrcelebac
jadoqrobis saxeobaa.
6. garkveuli saxis mWevrmetyvelebac
aseve jadoqrobas ganekuTvneba. kerZod
mWevrmetyveleba, romlis mizania daabnios
msmeneli da warudginos maT simarTle sicrued,
sicrue ki simarTled. mWevrmetyvelebis
gamo adamianTa gulebi SesaZloa sicruisken
gadaixaros da simarTle uaryos. xolo
mWevrmetyveleba, romelic lamazad gamoTqvams
simarTles da anadgurebs sicrues, piriqiT,
misasalmebelia.
99
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ocdameeqvse
mkiTxavebi da mucliTmezRapreebi
kari ocdameSvide
nuSra (jados axsna)
jabiri gadmoscems:
`rodesac RmerTis macnes ﷺhkiTxes jados
axsnaze (sxva magis da jadoqris mier), man Tqva: es
satanis xrikebia.~ (ahmadi 3/294.)
abu davudma gadmosca es hadisi da damatebiT
daurTo: `jados axsnis Sesaxeb kiTxva dausves
imam ahmads da man upasuxa: ibn mas’udi uaryofda da
krZalavda yovelive msgavss.~ (abu davudi 3868.)
yaTada gadmoscems:
`me vkiTxe ibn al-musaiabs: dasaSvebia Tu ara
vumkurnalo adamians (yuranis kiTxviT), romelic
moajadoves da ar SeuZlia miuaxlovdes Tavis cols?
man mipasuxa: araferi saSineli aq ar aris, radgan
amiT maT surT kargis gakeTeba. rac sasargebloa,
araa akrZaluli.~ (al-buxari 10/198.)
ibn al-jauzi wers Tavis wignSi jami’ al-
masanid: `al-hasan al-basrim Tqva: jados xsnis
mxolod jadoqari.~
ibn yaiim al-javzia wers: `jados axsna aris
ori saxis: pirveli aris jadoTi sxva jadoqris
mier. rac warmoadgens swored satanis xriks
da aseve amas gulisxmobs al-hasan al-basri.
102
wigni erTRmerTianobisa
103
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ocdamerve
crurwmena kargi da cudi niSnebisa
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`...ueWvelad, maTi bedi RmerTTanaa, magram
maTma umetesobam es ar icis!~ (al-a’raf, 7:131)
Semdgom igi ﷻbrZanebs:
`maT uTxres: Tqveni cudi niSnebi TqvenTan
iqneba! amisTvis xarT Segonebulni? Tqven xarT
zRvargadasuli xalxi!~ (ia sin, 36:19)
abu huraira gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: ar arsebobs ‘adva
(epidemia rasac viTomda iwveven cudi niSnebi), ar
arsebobs tiara (cudi niSnebi Citebis frenis
mimarTulebiT), ar arsebobs hama (mtirali
bu, romelSic viTomda moklulis suli
saxldeboda), ar arsebobs safari (safaris Tves
`Tars~ Tved miiCnevdnen)~ (al-buxari 10/182.)
igive hadisis versiaSi, romelsac muslimi
gadmogvcems, aris damateba:
`... ar arsebobs nav’a (varskvlavebis
ganlagebaSi cudi niSnis danaxva) da ar arsebobs
Ruli (devismsgavsi avi sulebi)~ (muslimi 2220.)
anasi gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: - ar arsebobs 'adva
104
wigni erTRmerTianobisa
da ar arsebobs tiara, magram arsebobs fa’la (kargi
niSnebi). xalxma ikiTxa - ra aris fa’la? macnem ﷺ
Tqva: keTili sityva~ (al-buxari 10/181; muslimi 2224.)
‘uyba ibn ‘amiri gadmoscems:
`erTxel macnesTan ﷺ
erTad viyaviT da
saubari Camovarda kargsa da cud niSnebze. man ﷺ
Tqva: niSnebidan saukeTesoa is, romelic muslims
momavlis imeds aZlevs. aranairma niSanma ar unda
aacdinos muslimi Tavis mizans. roca romelime
Tqvengani xedavs iseT rames, rac mas ar moswons,
unda Tqvas: RmerTo, mxolod Sen SegiZlia kargis
moxdena da mxolod Sen SegiZlia avis acdena! ar
aris Zala da Rone, garda Seni!~ (abu davudi 3719.)
ibn mas’udi gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: cudi niSnebis
rwmena - mravalRmerTianobaa! cudi niSnebis rwmena
- mravalRmerTianobaa! yvela Cvengans aqvs raRac
mcire cru rwmenebi gulSi, magram RmerTi, Tu
misdami rwmena Zlieria, ganwmends maT.~ (abu davudi
3910; aT-Tirmizi 1614; ibn hibbani 1427; ibn maja 3538. ibn
hajaris aRniSvniT, hadisis bolo fraza)
105
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
niSnebi, garda Seni niSnebisa da ar aris RvTaeba
Sens garda!~ (ahmadi 2/220.)
al-fadl ibn ‘abbasi gadmoscems, rom macnem
ﷺTqva:
106
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdamecxre
astrologia
yaTada gadmoscems:
`RmerTma Seqmna varskvlavebi, raTa
daemSvenebina zeca, raTa maTiT Caeqola satana da
mogzaurebisTvis gzismaCvenebel orientirebad.
is, vinc eZebs maTSi raime sxva codnas, cdeba da
dakargavs Tavis jildos ukanasknel dRes, raTa
isini iReben Tavis Tavze imas, risi codnac ar
gaaCniaT.~ (al-buxari 6/211.)
harb ibn isma’ili gadmoscems, rom yaTadas
mouwonrad miaCnda mTvaris fazebis Seswavla,
xolo ibn ‘uiaina saerTod krZalavda amas. magram
ahmadi da ishayi nebadarTulad miiCnevdnen
mTvaris fazebis Seswavlas sasoflo-sameurneo
miznebisTvis.
abu musa gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: am sami jgufidan
veravin Seva samoTxeSi: loTebi, naTesaobis
uarmyofelni da jadoqrobis morwmuneni.~ (ahmadi
4/399; ibn hibbani 1380; al-haqimi 4/146.)
107
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
108
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdameaTe
wvimis wamosvla-arwamosvlis dakavSireba
varskvlavebis ganlagebasTan
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`...da Tqveni sarCos mboZebels uaryofT?~ (al-
vayi’a, 56:82)
111
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ocdameTerTmete
RmerTis siyvarulis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`arian xalxi, vinc RmerTs Tanaziars uCenen,
da uyvarT es Tanaziarni ise, rogorc RmerTi unda
uyvardeT...~ (al-bayara, 2:165)
Semdgom igi ﷻbrZanebs:
`uTxari: Tu Tqveni mamebi, Svilebi, Zmebi,
meuRleebi, axloblebi, qoneba, rac mogigrovebiaT,
vaWroba, romlis mogebis Semcirebasac SiSobT da
sacxovreblebi, romlebic kmayofilebas ganiWebT,
ufro sayvarelia TqvenTvis, vidre RmerTi, misi
macne da garja misi gulisTvis, maS daelodeT,
vidre moawevdes gadawyvetileba RvTisa...~ (aT-
Tauba, 9:24)
anasi gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: vercerTı Tqvenganı
ver ıWeSmaritad ver ırwmunebs mana sanam me ar
viqnebi misTvis sakuTar Svilze, sakuTar mSobelze
da mTel kacobriobaze ufro sayvareli.~ (al-buxari
1/55; muslimi 44.)
uzenaesis ﷻsityvebze:
`... da gawydeba maT Soris kavSiri.~ (al-bayara,
2:166)
113
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
114
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdameTormete
RvTismoSiSebis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`es mxolod satanaa, rom gaSinebT Tqven
Tavisi damxmareebiT. nu SegeSindebaT maTi, aramed
RvTismoSiSeba iqonieT, Tu xarT morwmuneni!~ (aal
‘imran, 3:175)
115
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
‘aiSa gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: vinc eZebs RmerTis
kmayofilebas, Tundac amisTvis adamianTa ganrisxeba
mouwios, RmerTi daajildovebs mas Tavisi
kmayofilebiTa da adamianebisgan keTilganwyobiTac.
is, vinc eZebs adamianTa kmayofilebas RmerTis
ganrisxebis xarjze, RmerTi daatexs mas Tavis
risxvas da adamianTac aRZravs mis winaaRmdeg.~ (aT-
Tirmizi; abu na’imi.)
116
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdamecamete
RmerTis moimedebis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`maS, moiimedeT RmerTi, Tu xarT morwmuneni!~
(al-ma’ida, 5:23)
118
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdameToTxmete
moxerxebuloba da xrikebi
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`nuTu maT Tavi daigules usafrTxod RmerTis
moxerxebisgan? RmerTis moxerxebisgan usafrTxod
mxolod is xalxi igulebs Tavs, vinc waagebs cxadi
wagebiT!~ (al-a’raf, 7:99)
Semdgom igi ﷻbrZanebs:
`vin dakargavs imeds Tavisi uflis mowyalebisa,
garda gzaabneulTa?~ (al-hijr, 15:56)
ibn ‘abbasi gadmoscems:
`erTxel RmerTis macnes ﷺhkiTxes mZime
codvebis Sesaxeb, da man ﷺCamoTvala: RmerTisTvis
Tanaziaris gaCena, RmerTis mowyalebis imedis
gadawurva (sasowarkveTa) da RmerTis moxerxebisgan
Tavis usafrTxod daguleba.~ (al-haisami 1/104 al-
bazzaridan da at-tabaranidan.)
ibn abu haTimis gadmocemiT, isma’il
rafi’ ambobda: `RmerTis moxerxebisgan
Tavis usafrTxod dagulebaa, roca adamiani
Segnebulad agrZelebs codvebis Cadenas im
imediT, rom RmerTi usazRvrod mpatiebelia.~
ibn mas’udi gadmoscems:
`yvelaze saSineli mZime codvebia –
RmerTisTvis Tanaziaris gaCena, misi moxerxebisgan
Tavis usafrTxod daguleba, imedis gadawurva misi
mowyalebisa da aseve misi mfarvelobisa.~ (al-haisami
1/104 ‘abdu r-razzayidan.)
119
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
120
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdameTxuTmete
RvTis bedisweris moTminebiT Sexvedra misdami
rwmenis nawilia
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`ar xdeba gansacdeli, Tu ara RmerTis daSvebiT.
xolo vinc irwmuna RvTisa, igi uZRveba mis guls...~
(aT-TaRabun, 64:11)
‘alyama gadmoscems:
`es naTqvamia im adamianze, romelsac rodesac
ewveva gansacdeli, man icis, rom es RmerTis ganCineba
da bedisweraa, amitomac moTminebiT xvdeba beds.~
(al-buxari 8/500.)
abu huraira gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: ori Tviseba avlens
adamianis urwmunoebas – sxvis warmoSobaze qiliki
da gardacvlilis uzomo glova.~ (muslimi 67.)
ibn mas’udi gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: araa Cvengani is,
vinc ixokavs loyebs, tansacmels iglejs da
moTqvams umecrebis xanis msgavsad (gardacvlilis
gamoglovisas).~ (al-buxari 3/131; muslimi 103.)
anasi gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: Tu RmerTs surs sikeTe
misi msaxurisTvis, is mas sjis Tavisi codvebisTvis
amqveynad. Tu mas ar uyvars Tavisi msaxuri, maSin
igi ar dasjis mas Tavisi codvebisTvis samsjavros
dRemde.~ (aT-Tirmizi 2398.)
121
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
igive jaWviT gadmocemulia macne muhammadis
ﷺsityvebi:
`jildos sidide damokidebulia gamocdis
sidideze. Tu RmerTma Seiyvara romelime xalxi, igi
aucileblad gamoscdis maT didi gansacdelebiT. is,
vinc moTminebiT miiRebs am gansacdels, daimsaxurebs
RmerTis kmayofilebas da vinc gabrazdeba am
gamocdis gamo, RmerTis risxvas daimsaxurebs.~ (aT-
Tirmizi 2398; ibn maja 4021.)
122
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdameTeqvsmete
ria’ (Tavis mosawonebeli saqcieli)
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`uTxari: me mxolod Tqvennairi adamiani var.
me mxolod gardmomevlina, rom RmerTi erTia. maS
mas, visac imedi aqvs ufalTan Sexvedrisa, gaakeTos
keTili saqmeebi da nuravis scems Tayvans Tavisi
uflis garda.~ (al-qahf, 18:110)
abu huraira gadmoscems macne muhammadis
ﷺsityvas:
123
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
124
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdameCvidmete
amqveyniuri sargeblis mizniT ganxorcielebuli
keTili saqme mravalRmerTianobis gamovlinebaa
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`visac surs wuTisofeli da misi samkaulebi,
Cven srulad avunazRaurebT mas Tavisi saqmeebisTvis
da ar iqneba igi usaxsrod wuTisofelSi. magram
maTTvis zesTasofelSi araferi ar iqneba, garda
cecxlisa. maTi saqmeebi wuTisofelSi ukvalod
Caivlis da usargeblod darCeba.~ (hud, 11:15-16)
abu huraira gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: ubeduria msaxuri
dinarisa (oqros fuli), dirhamisa (vercxlis
fuli), kargi samosisa da fufunebisa! igi kmayofilia,
rodesac nivTieri sargebeli aqvs da Tu ver miiRebs
wils, maSin brazdeba. dae iyos igi gauxareli da
daeces Tavdayira! ise rom Tu Caeso ekali, veravin
ipovos vinc amouRebs!
tuba (samoTxis xe) mas, vinc zis Tavisi cxenis
unagize RmerTis gulisTvis gaCeCili TmiTa da
damtverili fexebiT. Tu igi dgas winambrZolTa
razmSi, kmayofilia Tavisi mdgomareobiT da Tu
ibrZvis ukana razmSi, maSinac kmayofilia. igi
imdenad Tavmdabalia, rom roca iTxovs, nebarTvas
ar aZleven da roca Suamdgomlobs, uaryofen.~ (al-
buxari 6/61.)
125
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
126
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdameTvramete
mmarTvelebisa da swavlulebis mimarT
morCileba maT mier RmerTisgan akrZalulis
daSvebaSi da RmerTisgan daSvebulis
akrZalvaSi maTi RmerTis Tanaziarad aRiarebaa
127
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
rogor waikiTxa macnem ﷺ aia:
`qristianebma da iudevelebma gaiCines TavianTi
rabinebi, xaxamebi, mRvdlebi da berebi uflad,
Semoqmedi RmerTis garda.~ (aT-Tauba, 9:31)
me vuTxari mas: ki magram, Cven xom ar vcemT
maT Tayvans! man ﷺmipasuxa: nuTu ar krZalavT
imas, rac maT agikrZales, magram RmerTma dauSva, da
ar dauSvebT imas, rac RmerTma akrZala, magram maT
neba dagrTes?
me vupasuxe: ki, es asea. man ﷺmiTxra: swored
esaa Tayvaniscema!~ (aT-Tirmizi 3094.)
128
wigni erTRmerTianobisa
kari ocdamecxramete
kanonmdeblobisa da gansjis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`ar ginaxavs isini, vinc iCemeben, TiTqos irwmunes
rac gardmogevlina Sen da rac gadrmoevlina Sens
win, magram gansjisTvis mainc taRuTis kanons surT
rom mimarTon, Tumca vubrZane maTi uaryofa misi.
ueWvelad, satanas surs aubnios maT gza. roca maT
eubnebian, mimarTeT RmerTis gardmovlenilsa da
mis macneso, xedav, rogor amreziT ibruneben pirs
TvalTmaqcebi? roca ubedureba moawevs maT Tavs
imisTvis, rasac iqmodnen sakuTari xelebiT, amis
Semdeg isini movlen SenTan da daificeben RmerTs:
- Cven mxolod sikeTe da Serigeba gvsurdao!~
(an-nisa 4:60-62)
129
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
`nuTu isini eZeben umecrebis xanis samarTals?
vinaa RmerTze ukeTesi msajuli maTTvis, vinc mtkice
arian rwmenaSi!~ (al-ma’ida, 5:50)
‘abdullah ibn ‘amr ibn al-‘asi gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: ver irwmunebs
verc erTi Tqvengani manam, sanam Tavis survils ar
daumorCilebs RvTiur gamocxadebebs.~ (an-navavis
al-hujja; ibn rajabis jami’ 1/364.)
130
wigni erTRmerTianobisa
131
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari meormoce
RmerTis saxel-TvisebaTa uarmyoflebis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`... maT ar irwmunes mowyalisa. uTxari: igia
Cemi ufali, ar aris RvTaeba Tayvaniscemis Rirsi,
mis garda. mxolod mas moviimedeb da masTan
davbrundebi monaniebiT.~ (ar-ra’d, 13:30)
‘ali gadmoscems:
`mouyeviT adamianebs ise, rom maT iolad
gaigon! nuTu gsurT, rom RmerTi da misi macne ﷺ
uaryon?~ (al-buxari 1/199.)
ibn ‘abbasi gadmoscems:
`davinaxe adamiani, romelic SeSfoTda
roca gaigo macnis ﷺsityva RmerTis saxel-
TvisebaTa Sesaxeb. me vikiTxe: ra aSinebs mas? isini
SfoTdebian cxad aiebze da saerTod irevian, roca
aias ganmarteba sWirdeba.~ (am hadisis isnadi –
‘abdu r-razzayi, mamar ibn raSidi, ibn Tavusi da
mamamisi - sandoa ‘abdu l-yadir al-arnauTis
mixedviT.)
roca meqelma warmarTebma moismines
RmerTis macnis ﷺsityva, romelic RmerTs
mowyales uwodebda, maT uaryves misi es Tviseba.
swored amitom gardmoavlina RmerTma:
`... maT ar irwmunes mowyalisa...~
132
wigni erTRmerTianobisa
133
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ormocdameerTe
RmerTis mowyalebis uarmyoflebis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`isini Seicnoben RmerTis wyalobas, Semdeg
ki uaryofen mas! ueWvelad, umravlesad urwmunoni
arian isini...~ (an-naml, 16:83)
mujahidi ase ganmartavs am aias: `roca
adamiani ambobs – ai es aris Cemi qoneba, romelic
me damrCa winaprebidan.~
‘aun ibn ‘abdullahi ambobs: `rom ara es
(movlena an pirovneba), es ar moxdeboda.~
ibn yuTaiba ambobs: `roca mravalRmerTianebi
amboben – es yvelaferi Cveni RvTaebebis RmerTTan
Suamdgomlobis Sedegia!~
zaid ibn xalidis hadisis ganmartebaSi,
sadac naTqvamia, rom RmerTma ﷻbrZana:
`Cems msaxurebs Soris gamoirCnen morwmuneni
da urwmunoni...~ (al-buxari 2/277; muslimi 71.)
abu l-‘abbas ibn Taimia wers: `RmerTis
wignsa da sarwmuno sunnaSi aris mravali
miTiTeba, sadac uzenaesi ukmayofiloa maTi, vinc
mis mier moniWebul wyalobas sxvaTa wyalobad
Tvlis da amgvarad uCens mas Tanaziars.~
rogorc sahabebidan cnobilia, es sityvebi
aseve exeba maT, vinc warmatebuli zRvaosnobisas
ambobda, rom es `zurgis qarisa da gamocdili
Sturmanis~ da sxva msgavsi ram, rasac dResac
mravali ambobs.
134
wigni erTRmerTianobisa
135
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ormocdameore
nu gauCenT RmerTs metoqeebs
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`nu gauCenT RmerTs metoqeebs, roca uwyiT!~
(al-bayara, 2:22)
136
wigni erTRmerTianobisa
`RmerTis macnem ﷺTqva: nu ityviT – Tu inebebs
RmerTi da mavani. unda TqvaT: Tu inebebs RmerTi da
Semdeg mavani.~ (abu davudi 4980; ahmadi 5/384.)
ibrahim an-naxa’i wers: `dauSvebelia iTqvas:
RmerTsa da Sen SegefarebiT! dasaSvebia Tqma:
RmerTs Sevefarebi da mfarvelobas gTxov Sen.
aseve dasaSvebia iTqvas: rom ara RmerTisa da
Semdgom mavanis neba..., magram dauSvebelia iTqvas:
rom ara RmerTisa da mavanis neba...~
137
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ormocdamesame
muslimi unda dakmayofildes RmerTis
daficebiT
138
wigni erTRmerTianobisa
kari ormocdameoTxe
frazis Tu RmerTi da Sen inebebT... Sesaxeb
yuTaila gadmoscems:
`erTxel erTi iudeveli mivida macnesTan ﷺ
da uTxra: Tqven Tanaziars uCenT RmerTs roca
ambobT: Tu inebebs RmerTi da Sen! aseve ambobT:
vficav qa’abas! amis Semdeg macnem ﷺTqva, aravis
eTqva ase da daficebisas qa’abas ufali daeficaT,
xolo eTqvaT: Tu inebebs RmerTi da Semdeg Sen...~
(an-nasa’i 7/6; ahmadi 6/372.)
139
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
iqnebodiT marTlebi, rom ar ambobdeT, rom mesia
RmerTis Zeao. maT mipasuxes – Tqvenc iqnebodiT
marTlebi, rom ar ambobdeT, Tu inebebs RmerTi
da muhammadio. diliT, roca gaviRviZe, es ambavi
ramdenime adamians movuyevi. mere ki macnesTan ﷺ
mivedi da masac movuyevi. man ﷺmiTxra: sxvebs Tu
mouyevi amis Sesaxeb?
me vupasuxe: ki. maSin macnem ﷺaRuvlina qeba
RmerTs, madloba gadauxada mas da Tqva: ai, tufailma
ixila sizmari, romelic zogierT Tqvengans
Seexeboda. Tqven ambobdiT sityvas, romelic aqamde
ver agikrZaleT (radgan RmerTisgan ar mqonda
Sesabamisi gamocxadeba). amieridan aRar TqvaT:
Tu inebeben RmerTi da muhammadi, aramed TqviT: Tu
inebebs mxolod RmerTi!~ (ibn maja 2118; ahmadi 5/72; ad-
darimi 2/295)
140
wigni erTRmerTianobisa
movZebni xsnas, Sens garda...
4. es gamoTqmebi ar aris mravalRmerTianobis
didi gamovlineba, radgan macnem ﷺTqva:
`aqamde ver agikrZaleT...~.
5. sizmrebi SesaZloa iyos RmerTidan, risi
damowmebac SeuZlia macnes ﷺ.
6. isini Sesabamisi ganmartebiT,warmoadgenen
safuZvels Sari’aTuli dadgenilebisTvis.
141
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ormocdamexuTe
droze ginebis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`maT Tqves: arsebobs mxolod wuTisofeli,
vkvdebiT da vcxovrobT Cven, da mxolod droa,
rom gvanadgurebs. umecarni arian isini da mxolod
varaudoben.~ (al-jasia, 45:24)
abu huraira gadmoscems,rom macne muhammadma
ﷺTqva:
142
wigni erTRmerTianobisa
Tvisebebs daurTes ad-dahri (dro) am hadisis
safuZvelze. arsi sityvebisa `RmerTia dro~ an
`me var dro~ axsnilia momdevno sityvebSi –
`me vanacvleb dResa da Rames.~ anu yvelaferi,
rac xdeba, RmerTis xelSia, misi daSvebiT
gamomdinareobs da mas ekuTvnis, Tu romelime
adamians gansacdeli ewveva da is drois
galanZRvas daiwyebs am gansacdelisTvis, igi
lanZRavs RmerTs, radgan misi daSvebiT ewvia
mas es gansacdeli.
4. drois mlanZRveli RmerTis mlanZRvelia,
Tundac mas ar hqondes amis ganzraxva.
143
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ormocdameeqvse
titulatura `msajulTmsajuli~, `mefeTmefe~ da a.S.
144
wigni erTRmerTianobisa
kari ormocdameSvide
RmerTis saxelebis pativiscema da saxelis
Secvla am pativiscemis gamo
145
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
146
wigni erTRmerTianobisa
kari ormocdamerve
RmerTis, misi wignebis da misi macneebis
dacinva
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`Tu CaekiTxebi maT, isini getyvian: Cven
ubralod vlaparakobdiT da vxumrobdiTo! uTxari:
RmerTs, mis aiebsa da mis macnes dascinodiT? Tavs
nu imarTlebT, Tqven uaryaviT rwmena mas Semdeg
rac iyaviT morwmuneebi...~ (aT-Tauba, 9:65-66)
‘abdullah ibn ‘umari, muhammad ibn qa’bi,
zaid ibn salami da yaTada gadmoscemen:
`Tabuqze laSqrobisas erTma adamianma Tqva:
arasodes gvinaxavs metad gaumaZRari, crupentela
da brZolaSi laCari xalxi, vidre es mwignobarni!
gulisxmobda RmerTis macnesa ﷺda mis sahabebs.
‘auf ibn maliqma uTxra: Sen ara marto axla cruob,
aramed TvalTmaqcic xar! me amis Sesaxeb RmerTis
macnes ﷺvacnobeb!
amis TqmisTanave ‘aufi wavida macnis sanaxavad,
raTa yvelaferi moeyola. magram roca mivida, naxa,
rom gamocxadebas daeswro misTvis (macnisTvis ﷺ
ukve yvelaferi cnobili iyo).
roca TvalTmaqcic movida macnesTan ﷺ,
rom moebodiSebina, macne ﷺukve samgzavrod
gamzadebuli amxedrebuliyo Tavis aqlemze.
147
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
mosulma uTxra: RmerTis macneo! Cven ubralod
vlaparakobdiT da vxumrobdiT, rom gzis simZime
Segvemsubuqebina...~
ibn ‘umari ambobs:
`TvalTmaqci TiTqos aqlemis unagirze
mikruliyo, misdevda macnis ﷺaqlems qvian miwaze
fexebis tyapuniT da imeorebda: Cven ubralod
vlaparakobdiT, vxumrobdiT... uceb macne ﷺ
mobrunda da mkacrad uTxra: RmerTs, mis aiebsa da
mis macnes dascinodi? Tavs nu imarTlebT, Tqven
uaryaviT rwmena! amis Semdeg aRarc gauxedavs misken
da araferi uTqvams.~ (ar-rifa’i 2/350.)
148
wigni erTRmerTianobisa
kari ormocdamecxre
fraza – es yovelive mxolod Cemi damsaxurebaa!
ewinaaRmdegeba erTRmerTianobas
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`Tu Cven vuboZebT wyalobas Cvengan imis
Semdeg, rac gansacdeli SeexebaT maT, igi ueWvelad
ityvis: ai, es Cemia, da me ar vfiqrob, rom moawevs
saaTi (samsjavrosi). Tu me warvdgebi Cemi uflis
winaSe, mas ueWvelad momzadebuli aqvs saukeTeso
CemTvis! magram Cven ueWvelad vacnobebT urwmunoT
maT namoqmedars, da vagemebT mware sasjels.~
(fussilaT, 41:50)
150
wigni erTRmerTianobisa
xolo mesames – cxvris fara.
am dros angelozi keTrovanis saxiT mivida
pirvel maTganTan da uTxra: me Raribi mgzavri var,
gzaSi sagzali gamomelia da arafris imedi ar maqvs
dRes, garda RmerTisa da Semdeg Seni. imis saxeliT,
vinc gaCuqa Sen sufTa da jansaRi kani, aseve es
qoneba, gTxov momce erTi aqlemi, rom me SevZlo
gzis gagrZeleba. aqlemebis patronma ki upasuxa:
ver mogcem verafers, es qoneba mxolod Cemi ar
aris...
maSin angelozma uTxra: uh, mgoni gicani! Sen
ar xar is keTrovani, romelsac yvela zizRiT
dahyurebda? Semdeg ki RmerTma gangkurna da es
simdidre gaCuqa?
aqlemebis patronma upasuxa: ara! me es qoneba
davimsaxure, memkvidreobad miviRe! angelozma
uTxra: dae, RmerTma dagabrunos wina mdgomareobaSi,
Tuki cruob!
Semdeg angelozi mivida meoresTan qosas
saxiT da uTxra mas is, rac pirvels, magram igive
pasuxi miiRo. angelozma masac uTxra: dae, RmerTma
dagabrunos wina mdgomareobaSi, Tuki cruob!
Semdeg angelozi mivida mesamesTan brmis saxiT
da uTxra: me Raribi mgzavri var, brma, gzaSi sagzali
gamiTavda, me aravis imedi ar maqvs garda RmerTisa
da Semdeg Seni. imis saxeliT, vinc Sen TvalTaxedva
moganiWa, gTxov momce erTi cxvari sagzlad,
rom me SevZlo gzis gagrZeleba. faris patronma
uTxra: mec viyavi brma da RmerTma damibruna
151
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
TvalTaxedva. amitom aiRe Cemi qonebidan is, rac
gsurs da damitove, rac gsurs. vficav RmerTs, me
ar Sevecdebi SegaCero Sen waiRo Cemi qonebidan is,
rasac RmerTi inebebs. maSin angelozma uTxra mas:
daitove Seni qoneba! RmerTma gamogcadaT Tqven,
da igi kmayofilia SeniT, da ganurisxda Sens or
amxanags (keTrovansa da qosas).~ (al-buxari, 4/670.)
152
wigni erTRmerTianobisa
kari ormocdameaTe
adamianis saxeli ar unda mianiSnebdes taRuTis
msaxurebas
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`roca RmerTi uboZebs maT karg bavSvs, isini
uCenen mas Tanaziars imis gamo, rac eboZaT maT!
maRalia RmerTi maTze, rasac Tanaziarad uCenen!~
(al-a’raf, 7:190)
kari ormocdameTerTmete
RvTis saxelTa Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`saukeTeso saxelebi RmerTs ekuTvnis, maS
mouxmeT da SeevedreT mas am saxelebiT, ganeSoreT
yovels, vinc uaryofs an asxvaferebs mis am
saxelebs...~ (al-a’raf, 7:180)
ibn ‘abbasi wers: `vinc uaryofs da asxvaferebs
mis saxelebs, avlens mravalRmerTianobas.~
ibn ‘abbasi aseve wers: `al-ilahis
gadasxvaferebuli versiaa al-laTi, xolo al-
‘azizisa al-‘uzza.~
al-a’maSi wers: `gadamsxvafereblebi
RmerTis saxelebs umateben iseT rameebs, rac
mas ar exeba.~
kari ormocdameTormete
gamoTqmis – mSvidoba RmerTs - dauSvebloba
156
wigni erTRmerTianobisa
kari ormocdamecamete
gadawyvetileba vedrebisas
kari ormocdameToTxmete
msaxurebTan mimarTvis Sesaxeb
158
wigni erTRmerTianobisa
kari ormocdameTxuTmete
RmerTis saxeliT Txovnis Sesaxeb
159
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
sikeTiT gadaxdis aucilebloba.
5. nivTieri SesaZleblobis ararsebobis
SemTxvevaSi sikeTis gamkeTeblisTvis locvis
aucilebloba.
6. macnis ﷺsityva: `sanam ar igrZnobT, rom
gadauxadeT.~
160
wigni erTRmerTianobisa
kari ormocdameTeqvsmete
RmerTis saxebiT mxolod samoTxis Txovnis
Sesaxeb
jabiri gadmoscems macne muhammadis ﷺ
sityvas:
`RmerTis saxebiT dasaSvebia mxolod samoTxis
Txovna!~ (abu davudi 1671.)
161
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ormocdameCvidmete
ase rom yofiliyo...
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`isini amboben: Cven rom raime Sexeba gvqonoda
am saqmesTan, arc erTi Cvengani ar daiRupeboda aq...~
(aal ‘imran, 3:154)
162
wigni erTRmerTianobisa
163
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ormocdameTvramete
qaris galanZRvis akrZalva
164
wigni erTRmerTianobisa
kari ormocdamecxramete
RmerTze avis gafiqreba
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`maT ifiqres avi RmerTze, umecrebis xanis
fiqrebiT da Tqves: gvekuTvnis Tu ara rame am
saqmeSi Cven? uTxari: yvela saqmeni mTlianad
RmerTs ekuTvnian. isini ifaraven gulSi imas,
rasac ver bedaven rom gagimxilon. isini amboben:
Cven rom raime Sexeba gvqonoda am saqmesTan, arc
erTi Cvengani ar daiRupeboda aq! uTxari: Tqven
rom Tqven saxlebSi damjdariyaviT, isini, visac
ewera sikvdili, Sexvdebodnen TavianT dasasruls.
amgvarad gamoscdis RmerTi imas, rac Tqvens
gulebSia da ganwmends maT. ueWvelad, RmerTma
uwyis ra aris gulebSi!~ (aal ‘imran, 3:154)
igi ﷻaseve brZanebs:
`visac aqvT avi fiqrebi RmerTis Sesaxeb. es
siave maT winaaRmdeg Semobrundeba. ganrisxda maTze
RmerTi, daswyevla isini da gaumzada maT cecxli!
da ra cudi samyofelia igi!~ (al-faTh, 48:6)
ibn al-yaiim al-javziia wers: `yuranis
ganmmartebelTa azriT, urwmunoTa es avi azrebi
iyo is, TiTqosda uzenaesi ar exmareboda Tavis
macnes da misi saqme ganwiruli iyo gasaqrobad.
sxva ganmmartebelTa azriT, es azrebi
warmoadgenda imas, rom yvela mosaxdeni ar aris
165
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
RvTismieri bediswerisa da sibrZnis Sedegi.
es azrebi aseve ganimarta, rogorc RmerTis
sibrZnisa da bedisweris uaryofa, konkretulad
uaryofa imisa, rom RmerTi daasrulebs Tavis
saqmes da aamaRlebs islams sxva yvela
religiaze. es aris is avi azrebi, romlebic
hqondaT TvalTmaqcebsa da mravalRmerTianebs,
aseve am azrebzea saubari sura al-faThSic.
eseni ueWvelad avi fiqrebia, radgan
sruliad SeuZlebelia msgavsi ifiqro uzenaes
da srulyofil RmerTze, mis sibrZneze, didebasa
da aRTqmaze. is, vinc dasaSvebad miiCnevs msgavs
azrebs, rom sicrue izeimebs WeSmaritebaze,
is, vinc uaryofs rom yoveli mosaxdeni xdeba
misi winaswarganCinebiTa da bedisweriT, da
misi bediswera dakavSirebulia misive didebul
sibrZnesTan, da aseve igi, vinc amtkicebs rom
yvelaferi garemoebaTa damTxvevis gamo xdeba,
maT aqvT swored is avi azrebi, romlebic
axasiaTebs urwmunoebs. vai maT, visac ar swamT,
radgan Sevlian cecxlSi.
adamianTa did nawils aqvs avi fiqrebi
RmerTze imis gavleniT, rac xdeba maT
cxorebaSi an sxva adamianTa cxovrebaSi. amgvari
fiqrebisgan SesaZloa gaTavisufldnen mxolod
isini, vinc Seicno RmerTi, misi saxel-Tvisebebi,
arsebobis mizezi, misi sibrZne da didebuleba.
dae, yoveli gonieri adamiani dafiqrdes am
sakiTxze, moinanios RmerTis winaSe da sTxovos
RmerTs miutevos mas Tavisi avi fiqrebis gamo.
visac ar unda hkiTxo, naxav imedgacruebebs
bediswerisgan da misgan ukmayofilebas. yvela
ambobs, rom raRac unda momxdariyo ise, da
moxda ase. yvela adamiani mcired Tu bevrad
166
wigni erTRmerTianobisa
ukmayofiloa da Civis Tavis bedze. Seamowme Seni
Tavi, Tavisufali xar Sen aseTi drtvinvisgan?
Tu Sen gaTavisufldebi amisgan,
gaTavisufldebi udidesi ubedurebisgan. da me
ver vxedav sxva gzas xsnisa da gadarCenisken.~
167
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari mesamoce
bedisweris uarmyofelTa Sesaxeb
169
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
am TavSi moyvanili mtkicebulebebidan
gamomdinareobs Semdegi sakiTxebi:
170
wigni erTRmerTianobisa
kari samocdameerTe
mxatvar-moqandakeTa Sesaxeb
‘aiSa gadmoscems:
`samsjavros dRes yvelaze ufro saSineli
sasjeli elodeba maT, vinc ecdeba mibaZos RmerTs
qmnaSi.~ (al-buxari 10/325; muslimi 2106.)
ibn ‘abbasi gadmoscems:
`gavigone,rogor Tqva RmerTis macnem
ﷺ:Lyoveli, vinc qmnis gamosaxulebebs, aRmoCndeba
cecxlSi. mis mier Seqmnil sulieri arsebebis
gamosaxulebebi awameben mas jojoxeTSi.~ (al-buxari
3/345; muslimi 2110; ahmadi 1/308.)
171
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
`’alim miTxra me: unda gaggzavno imave
davalebiT, ra davalebiTac me RmerTis macnem ﷺ
gamgzavna: dainaxav Tu ara nebismier gamosaxulebas,
maSinve gaanadgure, xolo Tu naxav amaRlebul
saflavs, gaaswore igi miwis doneze.~ (muslimi 969;
abu davudi 3218; aT-Tirmizi 1049; an-nasa’i 4/88.)
172
wigni erTRmerTianobisa
kari samocdameore
xSirad daficebis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`daicaviT fici Tqveni!~ (al-ma’ida, 5:89)
abu huraira gadmoscems:
`gavigone RmerTis macnis ﷺsityva: ficiT
gamyidvelma SeiZleba gayidos saqoneli, magram
dahkargavs mogebas (RvTismier madls).~ (al-buxari
4/266; muslimi 1606; abu davudi 3335; an-nasa’i 7/246.)
salman al-farisi gadmoscems:
`gavigone RmerTis macnis ﷺsityvebi: am
samnair adamians ar daelaparakeba da ar ganwmends
RmerTi samsjavros dRes: moxucebul mruSs,
ampartavan maTxovarsa da adamians, vinc RmerTi
Tavis savaWro saqonlad aqcia – igi arc iyidis da
arc gayidis raimes, rom ar daificos RmerTi.~ (at-
tabari; al-baihayi; al-haisami 4/78.)
‘imran ibn husaini gadmoscems:
`RmerTis macnem ﷺTqva: saukeTeso adamianebi
Cems ummaSi – Cemi Taobaa. Semdeg maTi momdevno
da momdevnoebis momdevno. maT Semdeg gaCndebian
adamianebi, romlebic tyuils daamowmeben da maT
damowmebas aravin daujerebs. Caidenen gamcemlobebs
da maT aravin endoba, isini dadeben ficsa da
aRTqmebs, magram ar Seasruleben maT, da iqnebian
uzomod msuqnebi.~ (al-buxari 5/190; abu davudi 4657;
aT-Tirmizi 2222.)
ibn mas’udi gadmoscems macne muhammadis ﷺ
sityvas:
173
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
`saukeTeso adamianebi aris Cems TaobaSi,
Semdeg – maT momdevnosa da momdevnoebis momdevnoSi.
maT Semdeg ki gamoCndebian adamianebi, romlebis
damowmebac daaswrebs maT ficsa da fici – damowmebas~
(al-buxari 13/16.)
ibrahim an-naxa’i wers: `roca Cven viyaviT
patarebi, ufrosebi gvsjidnen roca damowmebebs,
fics an aRTqmas vdebdiT!~
174
wigni erTRmerTianobisa
kari samocdamesame
RmerTisa da misi macnis ﷺsaxeliT dacvis Sesaxeb
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`SeasruleT Tqveni aRTqma RmerTis winaSe,
Tu dadebT mas da nu uaryofT Tqvens fics, rac
dagidasturebiaT, rac airCieT RmerTi Tqvens
mfarvelad. ueWvelad, RmerTma uwyis rasac
moimoqmedebT.~ (an-nahl, 16:91)
buraida gadmoscems:
`rodesac armiis an razmis winamZRols
niSnavda, RmerTis macne ﷺmouwodebda mas
RvTismoSiSebisken da mis daqvemdebarebaSi myofi
muslimebis mimarT kargi mopyrobisken. igi ﷺ
eubneboda mas: gaemarTeT salaSqrod RmerTis
saxeliT RmerTis gulisTvis da ebrZoleT
maT, visac ara swams RmerTisa. laSqrobisas nu
miiTvisebT nadavls manam, sanam isini ar iqnebian
samarTlianad ganawilebuli yvelas Soris, nu
daarRvevT SeTanxmebebs, nu SeracxyofT moklulTa
cxedrebs da nu moklavT bavSvebs.rodesac Sexvdebi
warmarTebs, mouwode maT sami ramisken da Tu isini
dagTanxmdebian Tundac erTze, maSin daSordi maT,
pirvel rigSi mouwode islamisken da Tu isini
miiReben mas, maSin mSvidobiT daSordi maT. Semdeg
mouwode maT gadasaxldnen muhajirebTan erTad da
Seatyobine, rom Tu isini gaakeTeben amas, miiReben
175
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
yvela uflebas, rac aqvT muhajirebs da maTze
iqneba yvela is valdebuleba, rac aqvT muhajirebs.
Tu uars ityvian gadasaxlebaze, maSin acnobe,
rom iqnebian Cveulebriv muslimTa rigebSi, maTze
gavrceldeba RmerTis kanoni da nadavlidan wili
ekuTvniT mxolod maSin, Tu salaSqrod gavlen
muslimebTan erTad. Tu isini amaze uars ityvian,
maSin moTxove maT jizia (dacvis gadasaxadi). Tu
isini dagTanxmdebian, maSin datove isini mSvidobiT.
Tu amazec uars ityvian, maSin RmerTis Semweobis
imediT SeebrZole maT.
Tu alyas Semoartyam cixesimagreSi gamagrebul
mtrebs da maT mogTxoves dacva (dagTanxmdnen
dacvis gadasaxadze) RmerTisa da misi macnis
saxeliT, ar uboZo es dacva. uboZe dacva Seni da
Seni xalxis saxeliT, radgan Tu ver moaxerxeb maT
dacvas rogorc saWiro iqneba, es iqneba naklebi
codva, vidre RmerTisa da misi macnis saxeliT
aRTqmuli dacvis verSesruleba. Tu cixe simagreSi
gamagrebulebi moisurveben daeqvemdebaron
RmerTis xelisuflebas, nu aRuTqvav maT RmerTis
xelisuflebas, aramed aRuTqvi Seni xelisufleba,
radgan ar uwyi, SeZleb Tu ara maTi RmerTis
xelisuflebis qveS moqcevas.~ (muslimi 1731.)
176
wigni erTRmerTianobisa
177
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari samocdameoTxe
RmerTis saxeliT daficebis Sesaxeb
kari samocdamexuTe
RmerTis Suamdgomloba mis qmnilebebTan
179
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
3. sityvebi `Sen gTxovT Suamdgomlobas
RmerTis winaSe!~ mas ar aukrZalavs. sxva
muslimisTvis Suamdgomlobaze mimarTva
dasaSvebia, Tu mas piradad mivmarTavT da
mas Cveni esmis. magram gardacvlili, an iq ar
myofi adamianisTvis igive TxovniT mimarTva
miuRebelia da mravalRmerTianobis tolfasia,
radgan yovlisSemsmeni mxolod RmerTia.
4. RmerTis gandidebis mniSvneloba da
mizezi.
5. muslimebi mimarTaven RmerTis macnes ﷺ,
rom RmerTs SesTxovos wvima.
180
wigni erTRmerTianobisa
kari samocdameeqvse
macnis ﷺmier erTRmerTianobis
xelSeuvalobis dacva
anasi gadmoscems:
`xalxma uTxra macnes ﷺ: RmerTis macneo!
Cvens Soris saukeTesov da Cvens Soris saukeTesos
Svilo! Cveno batono da Cveni batonis Svilo!
macnem ﷺupasuxa maT: xalxo! TqviT Tqveni
sityvebi, magram frTxilad iyaviT, satanam ar
gacdunoT! me muhammadi var, RmerTis msaxuri da
misi macne. me ar momwons, roca Tqven ganmadidebT
me ufro metad da makuTvnebT imaze ukeTes adgils,
vidre RmerTma makuTvna.~ (ahmadi 3/153.)
181
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
182
wigni erTRmerTianobisa
kari samocdameSvide
ver Seafases maT RmerTi...
uzenaesi ﷻbrZanebs:
`ver Seafases maT RmerTi jerovnad, arada
mTeli dedamiwa mis xelSi aRmoCndeba samsjavros
dRes, xolo zeca Caixveva mis mklavqveS! qeba mas
da didebulia igi masze, rasac Tanaziarad uqmnian!~
(az-zumar, 39:67)
183
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
maT da ityvis: me var meufe. me var RmerTi!~ (muslimi
2786.)
184
wigni erTRmerTianobisa
(RmerTis taxti) ‘arSTan (taxtrevanTan) SedarebiT
aris patara rkinis beWedi, usazRvro udabnoSi
gadagdebuli.~ (al-baihayi.)
ibn mas’udi gadmoscems:
`pirvelsa da Semdeg zecas Soris aris 500
wlis manZili. da ase yoveli zecis manZili aris
500 weli. meSvide zecasa da qursis Sorisac aris
500 wlis manZili. qursisa da wyals Soris aseve
500 wlis manZilia. taxtrevani wyalzea da RmerTi
amaRlebulia taxtrevanze. da araferia dafaruli
misTvis Tqveni saqmeebidan.~ (ibn mahdidan, hammad ibn
salamadan, ‘asim al-baxdalidan, zirr ibn xubaiSidan,
‘abdullah ibn mas’udidan. meore jaWvia ‘asim al-
baxdalidan, abu vailadan, ‘abdullah ibn mas’udidan. az-
zahabis mixedviT, hadisi muTavaTiria da mosulia mravali
sxvadasxva gziT.)
185
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
1. uzenaesis sityva:
`mTeli dedamiwa mis xelSi aRmoCndeba
samsjavros dRes!..~
2. amgvari codna hqondaT iudevelebs macnis
ﷺ epoqaSi, isini jer kidev ar uaryofdnen maT
da ar ganmartavdnen amas alegoriulad.
3. macne ﷺdaeTanxma imas, rasac ambobda
iudeveli swavluli, xolo RmerTma daadastura
es Tavisi aiiT.
4. macnem ﷺgaiRima, roca gaigo im
codnis Sesaxeb, romelic mis winaSe gamoavlina
swavlulma.
5. miTiTeba, rom RmerTs aqvs ori xeli,
romelTagan marjvenaSi aiRebs Svidkec zecas,
xolo marcxenaSi planetebs.
6. miTiTeba, rom meore xeli aris marcxena.
7. miTiTeba, rom RmerTi pirvel rigSi
mohkiTxavs ZlierT ama qveynisaT, romlebic
miwieri ZalauflebiT ampartavnoben.
8. ibn ‘abbasis sityva: `rogorc mdogvis
marcvali Cvens xelSi.~
9. qursis sidide zecasTan SedarebiT.
10. ‘arSis sidide qursisTan SedarebiT.
11. ‘arSi gansxvavebulia qursisa da
wylisgan.
186
wigni erTRmerTianobisa
12. manZili zecis fenebs Soris.
13. manZili meSvide zecasa da qursis Soris.
14. manZili qursisa da wyals Soris.
15. ‘arSi wyals zemoTaa.
16. RmerTi ‘arSzea amaRlebuli.
17. dedamiwasa da zecas Soris manZili.
18. yoveli zeca 500 wlis manZilzea
gadaWimuli.
19. siRrme substanciisa, romelic zecis
Tavzea, aseve 500 wels Seadgens. da RmerTma ukeT
uwyis yoveli.
dasasrul, qeba-dideba RmerTs, samyaroTa
ufals, misi locva kurTxeva mis macnes, muhammads,
sandod wodebuls, mis saxleulsa da mxleblebs,
da vinc mihyva mas sikeTis gzaze samsjavros
dRemde.
187
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
sarCevi
189
َّ ُ �َ ِك ت
ا� ال ت� ْو ِحي�د
ب
kari ormocdameCvidmete.......................................................162
kari ormocdameTvramete......................................................164
kari ormocdamecxramete......................................................165
kari mesamoce...................................................................................168
kari samocdameerTe...................................................................171
kari samocdameore......................................................................173
kari samocdamesame.....................................................................175
kari samocdameoTxe..................................................................178
kari samocdamexuTe...................................................................179
kari samocdameeqvse...................................................................181
kari samocdameSvide.................................................................183
sarCevi.....................................................................................................188
190