You are on page 1of 12

Khutbah Bahasa Jawa Idul Fitri 2020: Ngadepi Ujian Musibah Kanti

Sabar

Muhammad

21 Mei 20201.546 views

Khutbah Singkat Idul Fitri 2020 Bahasa Jawa: Ngadepi Ujian Musibah Kanti Sabar.
Khutbah ini ditulis KH Mudhakir, Pengurus PCNU Sukoharjo Jawa Tengah. (Kiai
Mudhakir ini alumni Ma’had Aly Pesantren Salafiyah Syafi’iiyah Sukorejo Situbondo
dan dikenal menjadi guru ngaji Presiden Jokowi dan keluarganya).

Khutbah Singkat Idul Fitri 2020 Bahasa Jawa: Ngadepi Ujian Musibah Kanti Sabar.

Khutbah I
ِ ‫ال َّسالَ ُم َع َل ْي ُك ْم َو َرحْ َم ُة‬
‫هللا َو َب َر َكا ُت ُه‬
‫هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َبر ُ* هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر *هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر * آل‬
ِ ‫*ِإل َه ِإالَّ هللا ُ َوهللا ُ َأ ْك َب ُر * هللا ُ َأ ْك َب ُر ِو‬
‫هلل ْال َحمْ ُد‬
‫ك ْال َح ُّق ْالم ُِبيْن* َو َأ ْش َه ُد َأنَّ َسيِّدَ َنا‬ ُ ِ‫هلل َربِّ ْال َعا َل ِميْن* َأ ْش َه ُد َأنْ اَل ِإ َل َه ِإاَّل هللا ُ ْال َمل‬ ِ ‫اَ ْل َحمْ ُد‬
‫ص ِّل َو َسلِّ ْم َع َلى َس ِّي ِد َنا م َُح َّم ٍد َو َع َلى آلِ ِه‬ َ ‫ِق ْال َوعْ ِد ااْل َ ِميْن * اَللَّ ُه َّم‬ ُ ‫صاد‬ َ ‫م َُح َم ًدا َع ْب ُدهُ َو َرس ُْول ُ ُه‬
‫* َوَأصْ َح ِاب ِه اَجْ َم ِعيْن‬
َ ‫هللا َو َط‬
,‫ َقا َل هللاُ َت َعا َلى‬.، ‫اع ِت ِه َل َعلَّ ُك ْم ُت ْفلِح ُْو َن‬ َ ‫هللا *ُأ ْوصِ ْي ُك ْم َو ِاي‬
ِ ‫َّاي ِب َت ْق َو‬ ِ َ‫ َف َيا عِ َباد‬،‫َأمَّا َبعْ ُد‬
َ 9‫ َيااَ ُّي َها الَّ ِذي َْن آ َم ُنوا ا َّتقُ ْوا‬,‫ بسم هللا الرحمن الرحيم‬,‫ان الرَّ ِجيْم‬
‫هللا َح َّق‬ ِ ‫ْط‬ َ ‫هلل م َِن ال َّشي‬ ِ ‫اَع ُْو ُذ ِبا‬
‫ُتقُا ِت ِه َواَل َتم ُْو ُتنَّ ِإاَّل َوَأ ْن ُت ْم َمسْ لِم ُْون‬

Poro Jama’ah Rohimakumullooh,

Monggo kita tansah ngunju’aken puji lan syukur wonten ngarso dhalem Allah awit
nikmat lan kanugerahan ingkang kaparingaken dateng kito sedoyo, sahinggo shiyam
Ramadlon sampun kaleksanan kita tinda’aken ngantos paripurno, Alhamdulillaahi
robbil ‘aalamiin.

Sholawat lan salam mugi tansah ka-aturaken dumateng Kanjeng Nabi Muhammad
saw., keluargo, sohabatipun, ugi ummatipun kalebet kito sedhoyo. Aamiin yaa robbal
‘aalamiin.

Lan monggo kito tansah nambahi taqwa dumateng ngarsanipun Alloh SWT kanti
tansah nglampahi sedhoyo perintahipun lan nilaraken sedhoyo laranganipun.

ِ ‫هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر َو‬


‫هلل ْال َحمْ ُد‬

Poro Jama’ah Rohimakumullooh

Kito ngraos syukur lan bingah mahargyo dinten riyoyo ‘Idul Fitri 1441 H puniko
jalaran jejibahan siyam ing wulan Romadhon ingkang saestu awrat soho amal ibadah
sanesipun sampun kaleksanan kanti sampurno.

َ ‫ َو َذ َك َر اسْ َم َر ِّب ِه َف‬.‫َق ْد اَ ْف َل َح َمنْ َت َز َّكى‬


‫صلَّى‬

“Saestu bekjo tiang engkan bersihaken dirinipun (kanti zakat fitrah), nyebat
asamanipun Allah (kanti takbir), lan nglampahi sholat (‘idul Fitri). (Surat Al-A’la: 14-
15)

Mugi-mugi Allah nampi siyam, shalat tarawih, tadarus Al-Qur’an, sodaqoh, zakat
fitrah, lan sedhoyo amal ibadah kito, lan mugi maringi kesempatan saget pinanggih
malih kaliyan wulan Romadon ing tahun ngajeng. Aamiin.

Shiyam ingkang sampun kito lampahi puniko minongko penidikan ruhani lan sikap
kito supadhos tansah netepi taqwa, sabar, tawakkal soho ikhlas wekdal nglaksana-
aken dhawuhipun Allah swt, ugi wekdal ngadepi pinten-pinten ujian lan cobaan. Nopo
malih wonten ing kawontenan ingkang kito adepi sak meniko, penularan wabah
covid19.

Saben tiang muslim wekdal ngadepi ujian, musibah, utawi wabah puniko kedhah kanti
sabar, ikhtiyar nglampahi pencegahan soho njagi kesehatan kanti nderek himbauan
saking poro ulama’ lan ahlinipun. Ugi memahesi diri kanti husnudhonn dateng Allah
bilih Allah pasti badhe nylametaken piyamba-ipun, keluarganipun, lan tiyang-tiyang
sekitaripun saking wabah puniko. Piyamba-ipun kedhah yakin bilih kesabaranipun
badhe dhadhos sebab ampunan lan inggilipun derajat saking ngarsanipun Allah SWT.

Musibah wabah covid19 puniko kasunyatanipun ugi nyebabaken dampak ekonomi


masyarakat. Kathah ingkang boten saget nyambet dhamel lan ugi kathah ingkang
dipun dhalaken saking panggenan kerjaanipun. Kawontenan kadhos mekaten
mestinipun ugi kedhah nuwuhaken sikap tansah bantu-binantu, saling welas asih,
langkung-langkung dateng tiang-tiang ingkang sanget mbetahaken pitulungan,
utaminipun fakir lan miskin.

Kadhos ingkang kito lampahi kanti ngedhalaken zakat fitrah, nderek dhawuhipun
Kanjeng nabi Muhammad saw. ingkang artosipun,” Zakat Fitrah dipun wajibaken
kagem nyuceni tiang ingkang poso saking pangandikan boten manfaat lan boten sae,
ugi minongko paring dhaharan kagem fakir lan miskin” (HR. Abu Daud).

ِ ‫هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر َو‬


‫هلل ْال َحمْ ُد‬

Poro Jama’ah Rohimakumullooh

Mugi-mugi wabah covid19 enggal sirno saking kito sedhoyo bangsa Indonesia lan
sederek-sederek muslimin ten negeri pundi kemawon, lan kito tansah pinaringan
taqwa, kawilujengan, kesehatan, barokah, lan keselametan fiddunya wal akhiroh
saking ngarsanipun Allah swt. Amiin ya Robbal ‘alamiin.
‫اِئزيْن َ* َوَأ ْد َخ َل َنا َوِإيَّا ُك ْم فِى ُزمْ َر ِة عِ َبا ِد ِه الصَّالح ِِينْ * َوقُ ْل‬ ‫َج َع َل َنا هللا ُ َوِإيَّا ُك ْم م َِن ْا َلعاِئ ِدي َْن َو ْال َف ِ‬
‫ت َخ ْي ُر الرَّ ا ِح ِمي َْن‬ ‫رح ْم َوَأ ْن َ‬
‫* َربَّ اغِ فِرْ َو ْا َ‬
‫‪Khutbah Singkat Idul Fitri 2020 Bahasa Jawa: Ngadepi Ujian Musibah Kanti Sabar.‬‬

‫‪Khutbah ke-2‬‬

‫هلل َك ِثيْرً ا‬ ‫هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َبر ُ* هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر هللا ُ َأ ْك َب ُر* هللا ُ َأ ْك َب ُر‪َ ,‬ك ِبيْرً ا َو ْال َحمْ ُد ِ‬
‫لحمْ ُد‬ ‫هللا ب ُْك َر ًة َوَأصِ ْيالً * الَ ِإ َل َه ِإالَّ هللا ُ َوهللا ُ َأ ْك َبرْ * هللا ُ َأ ْك َب ُر َو ِ‬
‫هلل ْا َ‬ ‫ان ِ‬ ‫* * َو ُسب َْح َ‬
‫ان* َأ ْش َه ُد َأنْ الَ ِإ َل َه ِإالَّ هللا ُ ْال َوا ِح ُد ْال َم َّنانُ * َوَأ ْش َه ُد َأنَّ َس ِّي ِد َنا م َُح َّم ًدا َع ْب ُدهُ‬ ‫هلل ْال َملِكِ ْا َ‬
‫لح َّن ِ‬ ‫اَ ْل َحمْ ُد ِ ِ‬
‫ص ِّل َو َسلِّ ْم َع َلى َس ِّي ِد َنا م َُح َّم ٍد َو َع َلى آلِ ِه َوَأصْ َح ِاب ِه ُأ ْولِى‬ ‫ان* اَللَّ ُه َّم َ‬ ‫َو َرس ُْول ُ ُه ال َّدعِ ى ِإ َلى ْال ِج َن ِ‬
‫* ْال ِعرْ َف ِ‬
‫ان‬
‫اع ِت ِه َل َعلَّ ُك ْم ُت ْفلِح ُْو َ‪9‬ن* َو ْاع َلم ُْوا َأنَّ‬
‫هللا َو َط َ‬ ‫َأمَّا َبعْ ُد‪َ ،‬ف َيا عِ َبادَ هللا‪ُ ،‬أ ْوصِ ْي ُك ْم َو َن ْفسِ ى ِب َت ْق َوى ِ‬
‫ان الرَّ ِجيْم‪,‬‬ ‫ْط ِ‬ ‫هلل م َِن ال َّشي َ‬ ‫َي ْو َم ُك ْم َه َذا َي ْو ُم ْال ِع ْي ِد َو َي ْو ُم ْال َف َر ِح َوال ُّسر ُْو ِر* َقا َل هللا ُ َت َعا َلى‪ ,‬اَع ُْو ُذ ِبا ِ‬
‫صلُّ ْوا‬ ‫ُصلُّ ْو َن َع َلى ال َّن ِبيّ ‪َ ,‬يآَأ ُّي َها الَّ ِذي َْن َآ َم ُن ْوا َ‬‫هللا َو َمالَِئ َك َت ُه ي َ‬ ‫بسم هللا الرحمن الرحيم * ِإنَّ َ‬
‫صحْ ِب ِه اَجْ َم ِعيْن * َو‬ ‫ص ِّل َو َسلِّ ْم َع َلى َس ِّي ِد َنا م َُح َّم ٍد * َو َع َلى َآلِ ِه َو َ‬ ‫َع َل ْي ِه َو َسلِّم ُْوا َتسْ لِ ْيمًا* اَللَّ ُه َّم َ‬
‫ت*‬ ‫ت* َو ْالمُسْ لِ ِمي َْن َو ْالمُسْ لِ َما ِ‬ ‫اغفِرْ ل ِْلمُْؤ ِم ِني َْن َو ْالمُْؤ ِم َنا ِ‬‫هلل َربِّ ْال َعا َل ِميْن * اَللَّ ُه َّم ْ‬ ‫ْال َحمْ ُد ِ‬
‫ف‬ ‫اخ ُذ ْل َمنْ َخ َذ َل ْالمُسْ لِ ِمي َْن* َوَألِّ ْ‬ ‫ص َر ال ِّدي َْن َو ْ‬ ‫اََأْلحْ َيا ِء ِم ْن ُه ْم َو ْاالَمْ َوات* اَللَّ ُه َّم ا ْنصُرْ َمنْ َن َ‬
‫ض ال َّدي َْن َع َلى ْال َم ْدي ُْو ِني َْن* اَللَّ ُه َّم ْاد َفعْ‬ ‫ب ْالمُْؤ ِم ِني َْن * َو َفرِّ جْ َع ِن ْال َم ْكر ُْو ِبي َْن* َوا ْق ِ‬ ‫َبي َْن قُل ُ ْو ِ‬
‫ف ْالم ُْخ َتلِ َف َة َوال َّشدَ اِئدَ َو ْالم َِح َن‬ ‫َع َّنا ْا َلغالَ َء َو ْال َبالَ َء َو ْال َو َبا َء َو ْال َفحْ َشا َء َو ْال ُم ْن َك َر َو ْال َب ْغ َي َوال ُّسي ُْو َ‬
‫ان ْالمُسْ لِ ِمي َْن َعا َم ًة ِإ َّن َك َع َلى ُك ِّل َشيْ ٍء‬ ‫اص ًة َو ِمنْ ب ُْلدَ ِ‬ ‫َما َظ َه َر ِم ْن َها َو َما َب َط َن ِمنْ َب َل ِد َنا َه َذا َخ َ‬
‫هلل َربِّ‬ ‫اب ال َّنار* َو ْال َحمْ ُد ِ‬ ‫َق ِد ْي ٌر * َر َّب َنا آ ِت َنا فِي ال ُّد ْن َيا َح َس َن ًة َّو فِي اآْل خ َِر ِة َح َس َن ًة َّو قِ َنا َع َذ َ‬
‫‪ْ .‬ال َعا َل ِميْن‪ .‬آ ِميْن َيا َربَّ ْال َعا َل ِميْن‬
‫ال َّسالَ ُم َع َل ْي ُك ْم َو َرحْ َم ُة ِ‬
‫هللا َو َب َر َكا ُت ُه‬
‫‪Berikut teks lengkapnya:‬‬

‫‪ ‬‬

‫ال َّسالَ ُم َعلَ ْي ُك ْم َو َرحْ َمةُ هّللا َوبَ َركَاتُه‬


‫ي لَهُ‬
‫ض ّل لَهُ َو َم ْن يُضْ لِلْ فَالَ هَا ِد َ‬ ‫ت َأ ْع َمالِنَا َم ْن يَ ْه ِد ِه هللاُ فَالَ ُم ِ‬
‫ِإ ّن ْال َح ْم َد هَّلِل ِ نَحْ َم ُدهُ َونَ ْست َِع ْينُهُ َونَ ْستَ ْغفِ ُرهُ َونَعُوْ ُذ بِاهللِ ِم ْن ُشرُوْ ِر َأ ْنفُ ِسنَا َو َسيَّئا ِ‬
‫َأ ْشهَ ُد َأ ْن الَ ِإلهَ ِإالّ هللاُ َوَأ ْشهَ ُد َأ ّن ُم َح ّمدًا َع ْب ُدهُ َو َرسُوْ لهُ‬

‫ار ْك َعلَى ُم َح َّم ٍد َو َعلَى ِ‬


‫آل ُم َح َّم ٍد‬ ‫آل ِإ ْب َرا ِهي َم ِإنَّكَ َح ِمي ٌد َم ِجي ٌد اللَّهُ َّم بَ ِ‬
‫صلَّيْتَ َعلَى ِإ ْب َرا ِهي َم َو َعلَى ِ‬ ‫اللَّهُ َّم َ‬
‫ص ِّل َعلَى ُم َح َّم ٍد َو َعلَى آ ِل ُم َح َّم ٍد َك َما َ‬
‫َّ‬ ‫ْ‬
‫َك َما بَا َركتَ َعلَى ِإ ْب َرا ِهي َم َو َعلَى آ ِل ِإ ْب َرا ِهي َم ِإن َ‬
‫ك َح ِمي ٌد َم ِجي ٌد‬

‫‪:‬اما بعد‪ .‬فَيَا ِعبَا َد هللا! اِتَّقُوْ اهللا َو قَ ْد فَا َز ال ُمتَّقُونَ ‪ .‬فَقَ َ‬
‫ال تَ َعالى‬

‫ق تُقَاتِ ِه َوالَ تَ ُموْ تُ ّن ِإالّ َوَأ ْنتُ ْم ُم ْسلِ ُموْ نَ‬


‫يَاَأيّهَا الّ َذ ْينَ آ َمنُوْ ا اتّقُوا هللاَ َح ّ‬

‫يَاَأيّهَا الّ ِذ ْينَ آ َمنُوْ ا اتّقُوا هللاَ َوقُوْ لُوْ ا قَوْ الً َس ِد ْيدًا يُصْ لِحْ لَ ُك ْم َأ ْع َمالَ ُك ْم َويَ ْغفِرْ لَ ُك ْم ُذنُوْ بَ ُك ْم َو َم ْن يُ ِط ِع هللاَ َو َرسُوْ لَهُ فَقَ ْد فَا َز فَوْ ًزا ع ِ‬
‫َظ ْي ًما‬

‫‪ ‬‬
Innal hamda lillah nahmaduhu wa nasta’inuhu wa nastaghfiruhu wa na’udzubillahi min syururi
anfusina wa min sayyi’ati a’malina. Man yahdihillahu fa laa mudlilla lahu wa man yudlil fa laa
hadiya lahu. Asyahdu an laa ilaaha illalloh wa asyahdu anna muhammadan ‘abduhu wa
rasuluhu.

Allahuma shalli ‘ala Muhammadin wa ‘ala Aalihi Muhammadin kama shallaita ‘ala Ibrahim wa
‘ala Ali Ibrahim innaka hamidun Majid. Allahuma baariki ‘ala Muhammadin wa ‘ala Aalihi
Muhammadin kama baarakta ‘ala Ibrahim wa ‘ala Ali Ibrahim innaka hamidun Majid. 

Amma ba’du fa yaa ibaadallah. Ittaqullah faqad faazal muttaqun.

Faqaala ta’ala: Yaa ayyuhalladzina ‘amanut taqullah khaqqa tuqotihi wa laa tamutunna illaa
wa antum muslimun.

Yaa ayyuhalladzina amanuttaqullaha wal yaquuluu qoulan sadidan. Yushlih lakum a’malakum
wa yaghfir lakum dzunubakum. Waman yuthi’illaha wa rasulahu faqad faaza fauzan ‘adziman.

Hadirin sidang Jumat ingkang dipun muliaken Allah.

Wonten kesempatan puniko monggo kito tansah ningkataken keimanan ugi ketaqwaan kito
dhateng Allah SWT kelawan nebihi sedanten awisan-awisanipun ugi nglampahi nopo
ingkang dipun perintah dhening Allh SWT sakkuawaosipun kulo panjenengan sedanten. 

Taqwa ingkang merupakan buah saking ibadah siyam ugi ibadah-ibadah lintu ingkang
sampun Kulo dalah Panjenengan sedanten lampai salaminipun wulan Ramadhan kedah
terus Kito jagi, Kito tingkataken minongko bekal Kulo Panjenengan sedanten anggenipun
gesang wonten ing dunyo puniko. Keranten mboten wonten sangu ingkang saget
nyelametaken Kulo Panjenengan saking pekewuhipun dunyo akhirot kejobo Taqwa meniko. 

Dhawuhipun Allah SWT:


۟ ‫َوتَزَ َّود‬
‫ُوا فَِإ َّن خَ ْي َر ٱل َّزا ِد ٱلتَّ ْق َو ٰى‬

wa tazawwadụ fa inna khairaz-zādit-taqwā

“Lan podo sanguo Siro kabeh! Kerono saktemene sakbagus-baguse sangu iku mung
Taqwa”  (QS. Al-Baqarah 197)

Keranten meniko, kanjeng Nabi Muhammad SAW tansah mingetaken kaum muslimin kagem
terus ningkataken ugi njagi ketaqwaan wonten setiap khutbah jum’at, setiap maw’idloh
ingkang dipun sampeaken dhening kanjeng Nabi Muhammad SAW.

Hadirin sidang sholat ‘id rahimakumullah


Melalui mimbar idul fitri puniko, monggo sami-sami ngrenungaken dhawihipun Allah SWT
wonten al-Qur’an surat al-Baqarah 185.

‫ص ْمهُ ۖ َو َمن َكانَ َم ِريضًا َأوْ َعلَ ٰى‬ ُ َ‫ت ِّمنَ ْٱلهُد َٰى َو ْٱلفُرْ قَا ِن ۚ فَ َمن َش ِه َد ِمن ُك ُم ٱل َّش ْه َر فَ ْلي‬ ٍ َ‫اس َوبَيِّ ٰن‬
ِ َّ‫نز َل فِي ِه ْٱلقُرْ َءانُ هُدًى لِّلن‬ ِ ‫ى‬
‫َش ْه ُر َر َمضَانَ ٱلَّ ِذ ٓ ُأ‬
۟ ۟ ‫ُأ‬
َ‫َسفَ ٍر فَ ِع َّدةٌ ِّم ْن َأي ٍَّام َخ َر ۗ ي ُِري ُد ٱهَّلل ُ بِ ُك ُم ْٱليُس َْر َواَل ي ُِري ُد بِ ُك ُم ْٱل ُعس َْر َولِتُ ْك ِملُوا ْٱل ِع َّدةَ َولِتُ َكبِّرُوا ٱهَّلل َ َعلَ ٰى َما هَ َد ٰى ُك ْم َولَ َعلَّ ُك ْم تَ ْش ُكرُون‬

Syahru ramaḍānallażī unzila fīhil-qur`ānu hudal lin-nāsi wa bayyinātim minal-hudā wal-furqān,


fa man syahida mingkumusy-syahra falyaṣum-h, wa mang kāna marīḍan au 'alā safarin fa
'iddatum min ayyāmin ukhar, yurīdullāhu bikumul-yusra wa lā yurīdu bikumul-'usra wa
litukmilul-'iddata wa litukabbirullāha 'alā mā hadākum wa la'allakum tasykurụn

“Wulan Romadhan,- sing den turunake ing jerone al-Qur’an minongko dadi pituduh kanggo
sekabehane manungso lan dadi panjelas marang pituduh serto kang mbedaake perkoro
kang bener lan salah. Mongko sing sopo wonge nyekseni wulan iku yektine podo poso. Lan
sopo wonge loro utowo lagi perjelanan mongko kudu ganti poso kanti wilangan (poso sing
wus den tinggalake) ing dino-dino sakliyane. Lan yektine podo nyampurnakno siro kabeh
marang wilangane, podo ngagungno siro kabeh ingatase pituduhe Allah SWT marang siro
kabeh lan amrih siro kabeh syukur (marang Allah SWT)” (QS. Al-Baqarah 185)

Wonten ayat puniko, Allah maringi pituduh kagem Kulo Panjennegan sedanten dalah
perkawis-perkawis ingkang kedah Kita laksanaaken wonten akhir ugi sak sampunipun wuln
Romadhon.

Perkawis-perkawis niku inggih puniko:


۟ ُ‫َولِتُ ْك ِمل‬
1. َ‫وا ْٱل ِع َّدة‬

(lan yento nyampurnaaken siro kabeh marang wilangane)

Nyampurnaanken wilanganipun bulan wonten ayat meniko anggadahi pinten-pinten makno


antawisipun: 

Sepindah, bilih kita kedah nyampurnaaken ibadah shiyam ugi ibadah-ibadah kito lintunipun
ngantos akhir bulan Ramadhan keranten katah sanget umat islam ingkang namung
semangat ngibadah wonten awal-awal mawon padahal Allah SWT ndadosaken keutamaan
Ramadhan arupi lailatul Qadar meniko katah-katahipun wonten akhir bulan Ramadhan. 

Ugi Rasulullah SAW dhawuh:


‫َوِإنَّ َما اَأْل ْع َما ُل بِ ْالخَ َواتِ ِيم‬

Wa innamal A’malu bil Khawatim

Lan anging pestine amal-amal iku tergantung kelawan pungkasane (HR. Bukhari)
۟ ُ‫ ) َولِتُ ْك ِمل‬ugi dipun maknai bilih kita sedanten sampun
Kaping Kalih, Kalimat ( َ‫وا ْٱل ِع َّدة‬
sakmestinipun nyampurnaaken ibadah shiyam kito wonten wulan Ramadhan kelawan
shiyam 6 dinten wonten ing wulan Syawwal. Rasulullah SAW dhawuh:

‫صيَ ِام ال َّد ْه ِر‬ ٍ ‫صا َم َر َمضَانَ ثُ َّم َأ ْتبَ َعهُ ِستًّا ِم ْن َشو‬
ِ ‫َّال َكانَ َك‬ َ ‫َم ْن‬

Man shoma Romadhona tsumma atba’ahu sittan min syawwalin Kaana ka shiyam al-Dahr

“Sopo wonge poso Ramadhan banjur poso 6 dino ono wulan Syawwal moko koyo-koyo (oleh
ganjaran) poso setahun” (HR. Muslim)

Tegesipun menawi kita purun nyampurnaaken ganjaran poso Romadhan kanti poso
syawwal 6 dinten meniko saget dipun nilai sami kalihan poso setahun penuh tanpo gothang.

Perlu dipun kawuningi bilih ingkang dipun maksud poso syawwal meniko mboten kedah
wonten dhateng tanggal 2-7 Syawwal tapi saget dateng dinten lintunipun tanggal meniko
menawi dipun raos abot menawi shiyam ten dinten-dinten silaturrahim.

 
۟ ‫َولِتُ َكبِّر‬
2. ‫ُوا ٱهَّلل َ َعلَ ٰى َما هَ َد ٰى ُك ْم‬

wa litukabbirullāha 'alā mā hadākum

(lan yento siro kabeh ngagungake Allah SWT ingatasi opo kang wus Allah paring pituduh
marang siro kabeh)

Ayat meniko merintahaken kito sedanten kersana ngagungaken Allah, bertakbir wonten akhir
Ramadhan kanti mlebetipun idul fithri. Perintah ngatah-ngatahaken takbir sejak malam idul
fithri meniko umum kagem sedanten tiyang muslim jaler/estri, ingkang dateng grio, dateng
masjid utawi dateng perjalanan kanti ngatah-ngatahaken takbir:

‫ ال ِإلهَ ِإالَّ هللاُ وهللاُ أ ْكبَ ُر هللاُ أ ْكبَ ُر َ ِوهللِ ال َح ْم ُد‬،ُ‫هللاُ أ ْكبَ ُر هللاُ أ ْكبَ ُر هللاُ أ ْكبَر‬

"Allaahu akbar Allaahu akbar Allaahu akbar, laa illaa haillallahuwaallaahuakbar Allaahu akbar
walillaahil hamd"
 

Perintah takbir wonten dinten riyade meniko anggadahi pinten-pinten hikmah antawisipun:

Pertama, Bilih Allah SWT mawon ingkang moho ageng. Kito lan sedanten mahlukipun Allah
sanget alit mboten wonten nopo-noponipun.

Milo mboten pantes menawi mahluk ingkang alit meniko gumedhe lajeng sombong, ngaros
langkung sae tinimbang mahluk Allah lintunipun.

Perasaan sombong meniko kedah kita tebihi senaoso kito sampun ibadah dateng Allah SWT
salaminipun wulan Ramadhan. Sombong dalam arti ngaros suci, ngraos paling sholeh
tinimbang mahluk Allah lintu.

Termasuk kalihan tiyang ingkang ketingalipun mboten patos ibadah, mboten patos shiyam,
mboten patos tarawih. Tetap kito mboten pareng ngraos langkung suci lan langkung utami.
Keranten kito sedanten mboten ngertos Allah SWT nerami ibadah kito nopo mboten. Kito
mboten ngertos bilih tiyang-tiyang niku bakal dados tiyang ingkang jauh langkung sholeh
tinimbang kito sedanten wonten masa depan keranten pituduhipun Allah SWT.

Sahabat Umar bin Khottob mawon ingkang tiyang ingkang paling getol musuhi islam,
bahkan nyikso budakipun Amir bin Fuhairoh keranten masuk islam bahkan pertama kali
tiyang ingkang wantun ajeng mejahi kanjeng Nabi justru saget berbaring dipun makamaken
persis dateng celakipun kanjeng Nabi Muhammad SAW keranten hidayahipun Allah SWT.

Momen idul fithri meniko mugi saget dados titik balik kito sedanten amrih mboten sombong
keranten ibadah-ibadah kito sedanten keranten niku sedoyo mboten lain keranten
hidayahiupun Allah SWT.

Tanpo hidayah kito mboten bakal saget ngelaksanaaken ibadah-ibadah meniko.  Sekaligus
dados moment, kito saget andungaaken sederek-sederek kito ingkang dereng dipun paringi
hidayah, mboten malah ngraos langkung sae bahkan ngremehaken. Na’udzubillah. Keranten
Istighfaripun tiyang ingkang maksiat tebih langkung sae tinimbang kesombonganipun tiyang
ingkang nglakoni ibadah.

Jama’ah sidang sholat ‘id rahimakumullah.

 
Wonten tahun meniko, Kito sami-sami ngelampahi Ramadhan ugi Idul Fitri ingkang mboten
sami kalihan Ramadhan lan riyaden wonten tahun-tahun sak dherengipun. Wonten
Romadhon puniko Allah SWT nguji kulo panjenengan sedanten, ugi sekabehanipun umat
islam kanti wabah utawi pandemi COVID-19. 

Pandemi COVID-19 meniko Bapak Ibu, sampun njangkit langkung saking 5 juta kasus
wonten seluruh dunia. Namung betah wekdal kirang saking 5 bulan, wabah meniko sampun
nyebabaken langkung saking 300.000 kasus kematian. 

Negoro-negoro ingkang maju bahkan adidaya pun mboten saget nolak keadaan meniko.
Korban-korban saking ahli kesehatan ugi katah. Pasar-Pasar, Kantor-Kantor sami dipun tutup
namug keranten virus korona ingkang alit sanget, mboten ketingal moto. Meniko ugi
nunju’aken keagunganipun Allah SWT.

Namung kanti mahlukipun ingkang alit meniko saget meruntuhkan kesombongan-


kesombongan tiyang-tiyang ingkang gumedhe. Kito minongko tiyang islam kedah yakin bilih
niki sedanten minongko ujian Allah SWT kagem umat menungso karsane saget tawadlu’,
taubat dateng Allah SWT.

Allohu akbar.. Allohu akbar.. walillahi al-hamd..

Selain ningkataken keyakinan bilih Allah maha Agung, monggo kito sami-sami ndereaken
anjuranipun pemerintah ugi pihak-pihak ingkang berwenang anggenipun mencegah
penularan COVID-19 maniko. Ampun ngantos kito mbungkus kebodohan kito sedanten kanti
bungkus agama. 

Fatwa-fatwa MUI ugi lembaga ingkang gadah otoritas lintu mesti kito dereaken anggenipun
nangani COVID-19 meniko. Ampun ngantos mahami teks-teks agama piyambak terus
nyebabaken salah kaprah lan nglawan kebijaksaaanipun pemerinteh.

Niat sae kedah dipun lakoni kelawan cara ingkang sae. Contoh cluster GOA ingkang
ngengkel ngawontenaken kempal-kempal pengaosan justru dados media
penyebaran/penularan COVID-19 dados contoh bilih ternyata niat sae menawi mboten dipun
lampahi kelawan cara ingkang sae saget membahayakan tiyang katah.

Silaturrahim riyaden wonten kahanan meniko kedah nderekaken protokol kesehatan ingkang
sampun dipun tetapaken kalihan pemerintah. In shaa Allah menawi kulo panjenengan nderek
pemerintah, ganjaran silaturrahim ugi ganjaran tho’atu ulil amri angsal sedanten.

Hadirin sidang sholat id rahimakumullah.

Perintah Allah ingkang terakhir terkait riyaden meniko inggih meniko:


3.  ‫َولَ َعلَّ ُك ْم تَ ْش ُكرُون‬

Wa la’allakum tasykurun

(lan amrih podo syukur siro kabeh)

Allah SWT merintah kito sedanten kersane sami syukur dateng Allah sak telasipun wulan
ramadhan karenten nikmat agung arupi saget nglaksanaaken rangkaian ibadah salaminipun
wulan Ramadhan.

Nikmat hidayah saget ibadah meniko kedah dipun syukuri keranten:

Setunggal, mboten sedanten tiyang ingkang ngumani Ramadhan saget ibadah kanti anteng.
Meniko mboten lain keranten Allah SWT mboten paring hidayah dateng tiyang meniko.

Kaping kalih, bilih nikmat ibadah ingkang kito syukuri meniko mugio saget ndadosaken Allah
SWT langkung gampilaken kito sedanten nglakoni ibadah sak ba’danipun Ramadhan. Kados
dhawuhipun Allah SWT:

‫لَِئن َشكَرْ تُ ْم َأَل ِزي َدنَّ ُك ْم ۖ َولَِئن َكفَرْ تُ ْم ِإ َّن َع َذابِى لَ َش ِدي ٌد‬

La`in syakartum la`azīdannakum wa la`ing kafartum inna 'ażābī lasyadīd

“Yekti lamun siro podo syukur, mongko Aku yekti bakal nambahi nikmat siro kabeh. Lan yen
siro podo kufur mongko saktemene siksoKu iku banget lorone” (QS. Ibrahim 7)

Syukur atas ibadah-ibadah kito meniko ugi dipun wujudaken kelawan nerusaken kesaenan-
kesaenan ingkang sampun kito lampahi wonten wulan Ramadhan. Keranten tanda dipun
terimanipun amal kito wonten wulan Ramadhan meniko saget dipun tengeri kalihan
kesaenan-kesaenan sak sampunipun Rahadhan, Kados tiyang haji. Haji Mabrur meniko
saget ketingal dateng perubahan kesaenan dateng tiyang ingkang ngelampahi haji meniko.
Semanten ugi Ramadhan, amal ibadah Romadhon kito dipun terimo tandanipun nggih
kesaenan-kesaenan ingkang terus berlanjut sak sampunipun Ramadhan.

Imam Ibnu Rajab al-Hanbali dhawuh:

‫و جزاء حسنة حسنات§ بعدها‬

Wa Jaza’u hasanatin Hasanaatun Ba’daha

“Lan ganjarane kesaenan iku kesaenan-kesaenan sak sampunipun”

Mugi-mugi ibadah kito diterima sedanten kalian Allah SWT.

Hadirin sidang sholat ‘id rahimakumullah..


Wonten akhir khutbah meniko, monggo kito sedanten sami-sami dungo dateng Allah SWT
mugi Allah SWT ngreksa Kulo Panjenengan sedanten saking  wabah, penyakit ingkang
Mbahayaaken. Mugi-mugi Allah SWT segera ngangkat wabah meniko saking umat islam lan
sedanten manungso.

‫ار ْك َعلَى ُم َح َّم ٍد َو َعلَى آ ِل ُم َح َّم ٍد‬ َ َّ‫ ِإن‬،‫صلَّيْتَ َعلَى ِإب َْرا ِه ْي َم َو َعلَى آ ِل ِإب َْرا ِه ْي َم‬
ِ َ‫ َوب‬.‫ك َح ِم ْي ٌد َم ِج ْي ٌد‬ َ ‫اَللَّهُ َّم‬
ِ ‫صلِّ َعلَى ُم َح َّم ٍد َو َعلَى‬
َ ‫آل ُم َح َّم ٍد َك َما‬
َ َّ‫ ِإن‬،‫ َك َما بَا َر ْكتَ َعلَى ِإ ْب َرا ِه ْي َم َو َعلَى آ ِل ِإ ْب َرا ِه ْي َم‬.
‫ك َح ِم ْي ٌد َم ِج ْي ٌد‬

ِ ‫ت اَْألحْ يَا ِء ِم ْنهُ ْم َواَْأل ْم َوا‬


َ َّ‫ ِإن‬،‫ت‬
  ٌ‫ك َس ِم ْي ٌع قَ ِريْب‬ ِ ‫§ َو ْال ُمْؤ ِمنِ ْينَ َو ْال ُمْؤ ِمنَا‬،‫ت‬
ِ ‫اَللَّهُ َّم ا ْغفِرْ لِ ْل ُم ْسلِ ِم ْينَ َو ْال ُم ْسلِ َما‬. 
‫ص ْي َر نَا يَا هللَا يَا َربَّ ْال َعا‬
ِ ‫َضرُّ َعنَا َوتَ َخ ُّشوْ َعنَا َوتَ َعبُّ َدنَا َوتَ ِّم ْم تَ ْق‬
َ ‫صيَا َمنَا َو ُر ُكوْ َعنَا َو ُسجُوْ َدنَا َوقُعُوْ َدنَا َوت‬ َ ‫اَللَّهُ َّم َربَّنَا تَـقَـبَّلْ ِمنَّا‬
ِ ‫صالَتَنَا َو‬
َ‫لَ ِم ْين‬
َّ‫ارب‬ ِ ‫صةً َو َساِئ ِر ب ُْلد‬
َ َ‫َان ي‬ َ ‫اللَّهُ َّم ا ْدفَ ْع َعنَّا ْالبَالَ َء َو ْا‬
َّ ‫لوبَا َء َوالفَحْ شَا َء َوال َّشدَاِئ َد َوالفِتَنَ َوال ِم َحنَ َما ظَهَ َر ِم ْنهَا َو َما بَطَنَ ع َْن بَلَ ِدنَا اِ ْندُونِ ْي ِسيَّا خآ‬
‫ص َو ْال ُجنُو ِن َو ْال ُج َذ ِام َو ِم ْن َسيِِّئ اَأْل ْسقَ ِام‬ِ ‫ك ِم ْن ْالبَ َر‬ َ ِ‫ اللَّهُ َّم ِإنَّا نَعُو ُذ ب‬. َ‫ال َعالَ ِم ْين‬
‫ار يَهُوْ ِدى اِ ْس َراِئي ِْل َو ُش َركَاِئ ِه ْم‬ ِ َّ‫ك َعلَى ْال ُكف‬ َ َ‫ َأللَّهُ َّم ا ْش ُد ْد َوطَْأت‬.ً‫َان ال ْمـُْؤ ِمنِ ْينَ عَا ّمة‬
ِ ‫صةً َوفِى َأ ْنـ َحا ِء ب ُْلد‬ ِ ‫ج ْال ُمْؤ ِمنِينَ فِى فلِس‬
َّ ‫ْط ْينَ خَا‬ ِ ‫اللَّهُ َّم َأ ْن‬
ْ ْ َّ ‫َأ‬ ْ ِّ
‫َو َشطط َش ْملَهُ ْم َوفَ ِّر ْق َج ْم َعهُ ْ§م للهُ َّم ِإ ْه ِز ْمهُ ْم َوزَل ِزلهُ ْم‬

  .‫ َربَّنَا هَبْ لَنَا ِم ْن َأ ْز َوا ِجنَا َو ُذ ِّريَّاتِنَا قُ َّرةَ َأ ْعيُ ٍن َواجْ َع ْلنَا لِ ْل ُمتَّقِينَ ِإ َما ًما‬ .‫ار‬ َ ‫اآلخ َر ِة َح َسنَةً َوقِنَا َع َذ‬
ِ َّ‫اب الن‬ ِ ‫َربَّنَا آتِنَا فِي ال ُّد ْنيَا َح َسنَةً َوفِي‬
‫ك َو َسلَّ َم‬ َ َ‫صحْ بِ ِه َوب‬
َ ‫ار‬ َ ‫صلَّى هللاُ َعلَى نَبِيِّنَا ُم َح َّم ٍد َو َعلَى آلِ ِه َو‬ َ ‫َو‬
‫صفُوْ نَ َو َسالَ ٌم َعلَى ْال ُمرْ َسلِ ْينَ َو ْال َح ْم ُد هّلِل ِ َربِّ ْال َعالَ ِميْن‬
ِ َ‫ك َربِّ ْال ِع َّز ِة َع َّما ي‬
َ ِّ‫ُسبْحاَنَ َرب‬
‫ َأقُوْ ُل قَوْ لِ ْي هَ َذا َوَأ ْستَ ْغفِ ُر هللاَ ْال َع ِظ ْي َم لِ ْي َولَ ُك ْم‬.‫ت َوال ِّذ ْك ِر ْال َح ِكي ِْم‬
ِ ‫ َونَفَ َعنِ ْي َوِإيَّا ُك ْم بِ َما فِ ْي ِه ِمنَ ْاآليَا‬،‫ك هللاُ لِ ْي َولَ ُك ْم فِي ْالقُرْ آ ِن ْال َع ِظي ِْم‬
َ ‫ار‬
َ َ‫ب‬
ْ‫ ِإنَّهُ ه َُو ْال َغفُوْ ُر ال َّر ِحي ُم‬،ُ‫ فَا ْستَ ْغفِرُوْ ه‬.‫ب‬ ْ َ ُ ْ ْ ْ ْ
ٍ ‫َولِ َساِئ ِر ال ُمسلِ ِمينَ ِمن كلِّ ذن‬
‫َوال َّسالَ ُم َعلَ ْي ُك ْم َو َرحْ َمةُ هّللا َوبَ َركَاتُه‬

Allahuma shalli ‘ala Muhammadin wa ‘ala Aalihi Muhammadin kama shallaita ‘ala Ibrahim wa
‘ala Ali Ibrahim innaka hamidun Majid. Allahuma baariki ‘ala Muhammadin wa ‘ala Aalihi
Muhammadin kama baarakta ‘ala Ibrahim wa ‘ala Ali Ibrahim innaka hamidun Majid. 

Allahumaghfir lil muslimin wal muslimat wal mu’minin wal mu’minat al-Ahya’i minhum wal
amwat. Innaka sami’un Qaribun Mujib. Allahumma rabbana taqabbal minna shalatana wa
shiyamana wa ruku’ana wa sujudana wa tadlarru’ana wa takhasysyu’ana wa ta’abbudana wa
tammim taqshirana ya rabbal alamin.

Allahummadfa’ anna al-bala’ wal waba’ wal fakhsya’ wal munkar wal syadaida wal mihan maa
dzahara minha wa maa bathan ‘an baladina Indunesia Khoshshoh wa sa’iri buldanil muslimina
yaa rabbal ‘alamin. Allahumma inna na’udzubika minal barosh wa al-junun wal judzami wa min
sayyi’il asqam. 

Allahumm ajil mi’minina fi Falasthin Khassah wa fi Anha’i buldanil muslimina ‘ammah.

Allohummasydud wath’aka ‘alal kuffari Yahudi Bani Isra’il wa Syurokaihim wa syaththit


syamlahum wa farriq jam’ahum. Allahumahzimhum wa zalzilhum.
Rabbana aatina fid dunya hasanah wa fil akhirati hasanah wa qinaa ‘adzabannar. Rabbana hab
lana min azwajina wa dzurriyyatina qurrata a’yun waj’alna lil muttaqina imaman. Wa
shallallohu ‘ala nabiyyina Muhammadin wa ‘ala alihi wa shahbihi ajma’in. 

Subhana rabbika rabbil izzati ‘amma yashifun wa salamun ‘alal mursalin walhamdulillahi
rabbil ‘alamin.

Baarakallahu li wa lakum fi al-Qur’anil Adzim wa nafa’ani wa iyyakum bima fihi minal Ayati
wadz dzikril Hakim. Aqulu qauli Hadza waastaghfirullaha li walakum wa lisa’iril muslimin min
kulli dzanbin. Wastaghfiruhu innahu huwat tawwabur rahim.

Wassalamualaikum warahmatullahi wabarakatuh. ***

You might also like