954-955 (1547 -1548) Mall Yilma ait bir

Osmanl1 Butc;esi

Prof. Omer Lutfi BARKAN

«Osmanll imparatorlugu biitgelerine ait notlar» ba§hg1 altm~a

bu dergide yaymlamakta oldugumuz etlidlerin birincisinde [ j] bahis
konusu «but9eilerin» mahriyet ve hususiyetleri ile bu sahadaki .~ah§­
malarm bugiinkii durumu tetkik edilmi§ ve ayrica H. 933 - 934 (M.
15 27 - 1528) mali yilina ait bir biitge ornegi de (isimli ve isimsiz
kadro ve ek-cetvellerle birlikte) aynen ve lilzumlu izahlarla
bir arada bu tetkike ilave edilmi§ti. Daha sonra, mecmuam1zm 17.
cildinde, 1079 - 1080 mall y1h biitgesi ile bu biitge ile ilgili ek-cetvel
ve vesikalari gerekli tahlil ve izahlarla yaymlayarak bu seri ne§ri-
yata devam ettik.

Bu defa, Osmanh imparatorlugu bi.itgelerini, daha dogrusu her

mall y1l sonunda g1karilmas1 adet olan umwmi mwhasebe cetvelle-
rini devlet ar~iv·lerinde muhafaza edilmekte olan asli §ekilleriyle bir
~esiika halinde ve tam olarak tanitmagi ve onlari aym k1ymette di-
ger resmi vesikalar ve Maliye idaresinin evrak ve defterlerinin ih-
tiva ettigi malfunat ile kar§1la§bnp kiymetlenditrmegi kendisine
hedef tutan denemelere devam ile ayri tipte iki bi.itge cetveli daha
takdim ediyoruz.
Bu seri ne§riyat ile maksad1m1z, bi.itge cetvellerinin en tipik
olanlarrndan baz1 ornekleri anla§1labilir bir tarzda tes-i!s ve telf'tip
ederek, asli §ekilleriyle ve tam olarak ortaya koyduktan sonra, bu
cetvellerin ihtiva ettigi rakamlar arasindan Osmanli imparatorlu-
i}wnun mali ni•z am ve te§kiilatini, gelir kaynaklarim tesbit ve tabi
bwlwnd!wgu ikti.sadi ve mali lwnjonktur ve bwhranl;a,rin seyir ve ma-
hityetlerini zaman i-ginde mukaryese ve izah etmege 9alt§maktir.

[1] iktisad F a ktiltcsi Mecmuas1, cild 15, sa y1 1 - 4.

 220 H. 954-955 (M. 1547-1548) Ma li y1lma ait biltc;e i:\rneg i

Bundan evvel ne§rettigimiz blitge cetvelleri iginden birincisini

te§kil eden H. 933 - 934 yifa butr,;e orneginin mustesna kiymet ve
ehermmityeti, · diger btitge cetvellerinde maalesef biir daha e§iine rast-
lamadigimiz bir siiistem iginde, dttvletin blitlin gelir kaynaklarm1 taf-
silatl1 bir §ekilde vermi§ olmas1 idi. Gergekten, bu ornekte timar ve
zeametlerle vlizera haslarma ait gelirler, merkezi devlet idaresinin
mali kaynaklanm te§kil eden padi§ah haslan yanrnda ve her eya-
let igin ayn ayn olmak tizere gosterilmi§ bulunuyordu.
Ayr1ca, mesut bir tesadlif eseri olarak, ad1 gegen «biitr,;e » cet-
velinri, . hazirlayanlarin elleri altinda; tutup kwllanm'li§· oldwklari
defterleri bi~ bugun ar§iv,zerde bulabildik ve onlar uzerinde seneler-
denber~ yarpti.§wn.iz tetkiklerirn sonwn.da tesbit etmi§ bwlundw.gwmu.z
neticelerle bilt9enrin varidat f (J)slindafoi rakamlarvni en ufak tefer-
ru[Ltina kadar kontrol etmege muvaffak olduk. Bu suretle, blitge cet-
velinde inevcut bulunmad1klan halde, vakiflara a.it gelir kayriakla-
rini da wyni defterlyrrden r,;ika.rirp butr,;e cetvelinde1ki rakam7,ari (bil-
tiln memleket gelirini bir arada gosterecek §ekilde) tamamlamanin
mtimktin oldugunu da gosterdik.
Buglin burada okuyuculanm1za takdim edecegimiz blitgeler ise,
maalesef, 933 - 934 mall y1h blitge orneginin mukemmelity·e t ve vw-
zwhundan mahrru.mdfur. Gergekten, cetveller evvela (sadece merkezi
devlet btirolarrnm senelik hesaplanm ihtiva etmek itibariyle) padi-
§ah haslarrnm geliri d1§rnda bliyiik bir yekfm tutmakta olan timar
. ve zeametlerrle vilzera haslarirnin ve vakiflarin gelirilnti! hrif hesaba
katmam~§ bulunmaktaWirlar.

Aynca, bu blitgeler:de padi§ah haslan gelirinin kaynaklan da

eyaletlere gore cografi dagii1i§ ve mahiyet baklimrindan ar,;ik ve taf-
siJlatli b1ir tasnife tabi tutulmam1§tlr.
Aym suretle, Macaristan, Diyarbekir .. gibi hudud boylarmm
kal'a muhafazalan igin bliylik masraflarm ihtiyar edildigi bolgelerle
Irak, Suriye ve M1s1r gibi mall idare bak1mmdan bir hususiyet arz
eden ve gelirlerinin bliytik bir k1sm1 mahalli idare igin allkonulan
yerlerin irad ve masraf hesaplan da bu blitgelere lay1k1yla akset-
tirilmemi§tir.
Bu suretle diyebiliriz ki, buglin burada tetkik mevzuumuz olan
senelik muhasebe cetvellerinde, yalmz dogrudan dogruya merkezi
devlet btirolan tarafmdan yap1lan masraflar almm1§ oldugundan,
modern anlamda btitgenin «Vahdet» prensibi d1§ma g1k1lm1§ ve (baz1
 6. Lutfi Barkan 221
eyaletlerin mtistakil blitge tanzim etmeleri dolay1siyle gok gi.i.gle§-
mi§ oldugu igin) bii.tlin memlekete §amil umumi muvazene cetve.1-
leri tanz~im yoluyla istatistiki gayeler de tahakkuk ettirilememi§tir.
Nihayet, §urasm1 da unutmamak laz1mgelir ki, ara§brmalan-
m1zm buglinkli durumunda, 933 - 934 mali y1h blitgesi igin yapmak
mtimklin oldugu §ekliyle, bu btitgelerin gelir kaynaklannm tefer-
ruat'llna lcadar irnerek onlarin sihhat ve tamamliligim korntrol etmek
imkdnlarwidan mahrum bu.Iurnu§Umuz da., bu btitgelerin rakamlanm
emniyetle kullanmam1za mani bulu1!maktad1r.
Bununla beraber, bu btitgelerden her biri digerlerinde bulun-
miyan baz1 hususiyetleriyle (ve bilhassa masraflar k1smma ait ih-
tiva ettikleri malUmatm zenginligi sayesinde) Osmanh lmparator-
lugu Devlet maliyesi tarihi igin birinci derecede onemli vesikalar
olmak htiviyetini muhafaza etmektedirler.

* * *

Bundan evvel n e§retmi§ olduklanm1za nazaran mahiyet ve k1y-

metleri bu suretle k1saca belirtilmi§ ve bugtin burada tetkik mev-
zuu yap1lm1§ olan btit~ e cetvellerinden birincisi; istanbul'da Ba§ve-
kalet Ar§ivinde «maliyeden devredilmi§ defterler» serisinde 117 nu-
marada kay1th 22 ·varakiik bir defter halinde bulunmaktad1r. Adi
me§in ciltli olan bu defterin boylan 43 X l5,5 santim gelmektedir.
Defterin birinci yapragmm ig sahifesinde Hicri 957 y1lmm cema-
ziyel-evvel aymda «paye-i serir-i alaya arz olundl» kaydmm bulun-
masma gore; H. 954 - 955 mall y1lmm kat'i hesaplan cetvelinin iki
seneden fazla bir zaman sonra padi§ahm ytiksek tasdikinden gegi-
rilmi§ oldugu ve resmi bir vesika mahiyetini ta§1d1gmdan §liphe
edilmemesi laz1mgeldigi anla§1lmaktad1r [ 2 ] •

[2] Tetkik mevzuumuz btitge cetveli, umumiyetle rastlananm aksine

olarak, sistemi giig t a kip edilebilen bir s1ra ile pek vaz1h olm1yan bir §ekildc
tertiplenmi§tir. Metinde gortilecegi tizere, pek me'nus olm1yan maliye 1st1la hla-
rmm goklug·u, bilhassa mtitefet'l'ik masra flarm tefen~uatm1 bildiren lns1mla-
rmda bazan pek husus1 ba z1 isim ve tabirlerin gegmesi, yekO.nlarla teferrulit
rakamlarmm birbirinden tefrik edilebilir bir §ekilde ya z11Inam1ii bulunma s1,
ba§tan aiiag1 noktas1z, ktigtik bir siyakat ya z1s1yla ve siyakat rakamlanyla
tertip edilmi§ olmas1 da bu buti;;enin okunm.a.sim v e anla.§1.labilir bir cetvel ha,-
lime sokulnia,sini bir hwyli gui;;le§ti_rmi§tir. Bu ytizden hala iyi okuna m1ya n yer-
lerin kalmI§ bulunmas1 ihtima li mevcuttur.
 222 H.• 954-955 (M. lfi47-1548) Mali y1lma a it biit~e ornegi

Mukaddirmervin tahlili :
Tetkik konumuz «Bi.itc;e» nin mukaqdimesine gore; bu cetvel
954 y1lmm 19 Muharremine (11 Mart 1547) rastlam19 bulunan Nev-
ruz gi.ini.inden 955 y1lmm Muharrem ayrnm son gi.ini.ine (11 Mart
1548) tesadi.if eden Nevruz'a kadar dE:'.vam eden mall y1lm Devlet
Hazinesi (hazine-i amire) gelir ve giderlerinin bir muhasebesini
ihtiva etmektedir ve hazine defterdarlan Abdi Qelebi Efendi,
iskender Beyefendi ve Hayreddin Beyefendi isimlerindeki tic; hazi-
ne defterdan tarafmdan tanzir:q ' edilmi9tir.
Mukaddimeye nazaran, ic;inde Rumeli ve Anadolu vilayetlerinin
normal varidat hesaplarrndan ba9ka, hazineye dahil olan diger
«mi.iteferrik» gelirlerin, gec;en seneden devredilen bak1yyelerin ve
nihayet M1sir, Halep, ~am ve Diyarbekir vilayetleriyle bir k1s1m ev-
kaf gelirinin muhasebelerini de ihtiva etmektedir.
Bununla beraber, hemen kaydetmek Iaz1mgelir ki, bilhassa
mall te9kilat ve idareleri bak1mrndan bi.iyi.ik hususiyetler arzeden
bu son grup vilayetler geliri, tetkik konumuz bi.itc;eye maalesef tam
olarak aksettirilmemi9tir. Muhtemel olarak, bi.itc;e'nin tertibindc
kal'a muhaf1zlad ic;l.n ve diger mahalli idare masraflar1 olarak sar-
fedilen k1s1mlar ;c;1ktiktan sonra, geriye kahp Devlet hazinesine
bilfiil girmi§ olan miktarlar esas tutulmu9tur. Ayr1ca, M1s1r vila-
yeti gelirinden dogrudan dogruya padi9ahm ic;-hazinesi ic;in Oden-
mesi adet olan 500 000 altun da bi.itc;edeki hesaplarda gori.ilmemek-
tedir.
Aym sebeplerle, Macaristan'daki sancaklarrn gelirinden de
bi.itc;ede bahis yoktur. Tetkik mevzuumuz bi.itc;e cetvelinde vak1flar-
dan gelen varidat olarak kay1th bulunan rakamlar da bu vak1flarm
umumi geliri olmay1p, vak1flarrn kendi bi.itc;eleri ic;inde yapmakta
olduklan masraflarm d19mda kalan ve mi.ihim bir yekun tutm1yan
baz1 gelir fazlalarmdan ibarettir.
Bi.iti.in bu eksikliklerine ragmen, bi.itc;emiz, bu gibi vesikalarm
adedleri 5 - 6 y1 gec;miyen c;ok mahdud ornekleri arasrnda enteresan
bir eti.id ve mukayese mevzuu olmakta devam etmektedir.
 6. Llltfi Barkan 223

BUT<;ENiN V ARiDAT F ASLININ TETKiKi.

Tetkik konumuz bi.itge cetvelinin mukaddimesini takip eden

· kisa bir «icmal» den ogrendigimize gore ( ve tabii biraz evvel te-
mas ettigimiz baz1 kay1t ve §artlarla); 954 - 955 mali y1h bi.itgesine
aksetrni§ olan varidatm hakiki yekfmu 198 448 423 akgedir.
Bu yekfma, altm paramn hazineye teslimi s1rasmda 59 akge
hesab1 i.izere almd1g1 halde, Devletin altm para ile yaptig1 odeme-
lerde bir altmm 60 akge tizerinden hesabedilmesi neticesi meydana
gikan ve devrin maliye istilahlari arasmda «tefavlit-i hasene» (al-
tun para fark1) namiyle amlan ve mecmu'u 438 871 akge tutan va-
ridat da il~ve edilecek olursa blitgedeki senelik varidat yekfmunun
198 887 294 akge etmesi laz1mgelir[ ~ ] r'' ].
Biitgenin yekfmu bu suretle belirtilmi§ olan umumi varidat
miktanm s1ra ile a§ag1daki bollimlerde daha tafsilatl1 bir §ekilde
tetkik etmek miimktindtir:

[3] Bu miktar ise, bir sene evvelki varidat yekllnundan 42 824 540 ak<,;e
noksandrr. 1ki senenin varidatlari arasmda % 17.7 nisbetindeki bu biiyiik farln,
imparatorlugun muayyen bolgelerindeki gelir kaynaklarmm birdenbire eksil-
mesi veya kurumaga ba§lama s1yla izah etmek miimkiin olmad1gma gore; bu
gibi azalma veya gogoalmalarm sebebini daha ziyade devlet varidatmm btinye-
sine dahil olan <,;e§itli vergilerin hususiyetlerinde aramak laz1mgelir :
Gergekten, umumiyetle salgun (avanz) §eklindeki fev'kal3de vergilerin
her sene ve ayn\ nisbette a lmmamas1, «mukata'a» lardan elde edilen gelirlerin
de her sene aym miktarda toplanamay1p turlii §ekillerde tedahiiller arzetmesi
ve nihayet, yabanc1 devletlerden alman haraglarla ni,usadere'lerin her sene aym
mikdarda gelir saglamamas1 ve bu suretle devletin kararh (mukarrer) olan
gelirleri yamnda mikdan her sene degi§en (gayr-1 mukarrer) bir k1s1m gel!ri
bulunmas1 bu hususta amil olmaktadir.
Bununla beraber, buradaki aza lma nm «A» boliimiindeki az-gok lmrarh
gelir ka.ynaklarma da gegen seneki 117 336 836 akgelik bir gelir hesab1 tize-
rinden 30 262 797 akgelik bir yeklln ile aksetmi§ olmas1, izah1 oldukc;a gtig bir
keyfiyet te§kil etmektedir.
[ 4] 954 - 955 mali y1h i<,;inde hazineye bu suretle girmi§ oldug·u kabul
ediltni§ olan 198 milyon kiisllr akgeHk varidat yanmda gegen mali y1lm mu-
hasebesi «bak1yyesi» olarak da 69 839 477 akga daha mevcuttur.
 224 H. 954-955 (M. 1547-1548) Mali y1lma ait bi.it<;e ornegi

A) 954 - 955 mall y1h btitc;esinin varidat faslmm en mtihim

k1sm1, bizim metin i<;;inde «A» harfiyle gosterdigimiz Rumeli ve
Anadolu vilayetlerinin [ "_/ normal kaynaklari ile temin edilmekte
oldugunu tahmin ettigimiz gelirlerinden te§ekktil etmektedir.
Btit<;;e cetvelinin «A» boltimtinde tahlil edilmekte olan bu iki
vilayet geliri, merkezde bu gelirleri toplama i§ini idare eden ma-
liye dairelerine gore, Rumeli vilayeti geliri, 1) ~1kk-1 Evvel, 2)
~1kk-1 Sani defterdarhklarma tabi olarak iki ayn k1s1mda tetkik
edilmektedir :
A/1) 54 milyonu mtitecaviz bir hesapla ehemmiyet itibariyle
ba§ta gelen Rumeli'nin l?1kk-1 Evvel defterdarhgma tabi olan belli
ba§lI gelirleri, (Padi§ah Haslarmm muhtelif gelir kaynaklarm1n
mliltezimlere verilmesiyle meydana · gelmi§ olan) «mukata'a» lar
(17 942 203 akc;e) ile cizye (30 949 790 akc;e) den ibarettir. Bu ana
kalemler yamnda ispen<;; ve bag vergileri ile berat ve tezkere ahmr-
ken verilen resimler de vard1r.

[5] itiraf etmek laz1mgelir ki bi.itgenin kulland1g·1 «'an vilayet-i Rumeli

ve Anadolu » tabiri gok mi.iphemdir:
Gergekten, o zamamn iclari te§kilatma gore Anadolu vilayeti (veya eya-
leti), Kastamonu, Ankara livala n clahil bi.itiln Bab Anacloluyu ihtiva etmek-
tedir. Bu §ekilde, bugi.in anlad1g1m1z cogTafi manada Anadolu lut' asmda, o za-
manki Anadolu vilayeti di§mda Karaman, Zi.ilkadir, Rum ve Diyarbekir vila-
yetleri de bulunmakta idi. Bi.itge cetvelinde bu eyaletlerden yalmz . Diyarbe-
kir'in ismi (M1s1r, Halep vc §am vilayetleri il e birlikt~ olarak) gegmeJ{te ol-
duguna gore; dig·er Anadolu eyaletleri gelirinin de «Anadolu vilayeti» geliri
igine ithal edilmi§ oldug·u veya bu vilayetlerin gelirinin .ile, pek az muhtemel
olarak, mahallinde sarf ve istihlak edilerek merkezi devlet bi.itgesi hesapla-
rma intikal etm edigi di.i§i.ini.ilebilir.
Aym tereddi.idleri bi.itgenin kulland1g·1 «Rumeli vilayeti» tabiri igin de
varid gorebiliriz. Gergekten, bu vilayetin Balkanlar'da ancak Tuna ve Sava
nehirlerine kadar uzanan bir bolgeye §3.mil olabilecegi soylen ebilir. Halbuki,
Rumeli vilayetinin bu kat'i hududlan di§mda k a lmI§ olan Macaristan'daki vi-
layet veya sancaklarm gelirlerine dair bi.itgemizde hig bir i§aret yoktur.
Bu bolgedeki sancaklarm gelirinin tamammm Avusturya'ya kar§1 mii-
dafaa edilen hudud bo~gelei·i.ndeki buyiik kal'a,larvn masraflarina. 7carl}1lilc tu-
1

tuldu,iju ve bu suretle devlet hazinesine girmed1klcri 1Gin de bi.it~elere akset-

• memi~ olduklan kabul edil ebilir .
Aym mi.ilahazalar, k1smen M1sir, Suriye, Irak v e Diyarbekir bolgeleri
geliri igin de variddir. F a kat, mali ida r eleri bak1mmda n hi g bir hususiyet p,r-
zetmediklerini zannettigimiz Karaman, Zi.ilkadir ve Rum vilayetleri igin
boyle bir sebep kabul etmek gi.igti.ir. Bu vilayetler gelirinin de Anadolu vila-
yeti hesaplan iginde bulunmas1 Jaz1mgelir.
 6. Lutfi Barkan 225

Bu boliimde [ u] gegen sen eye nazaran, 10 566 887 akge ( yani

1/ 6 nisbetinde) bir dtii;;likliik kaydedilm}§tir.
A/2) Btitgede ikinci derecede mlihim bir yer almt§ olan Ru-
meli'nin ~ikk-1 Sani defterdarma tabi kaleminin me9gul oldug·u ge-
lir kaynaklan da, 19 ktisur milyonluk bir mukataa'lar gurubu ile
229 bini bulmayan mtiteferrik gelirlerden ibarettir ve gegen seneye
nazaran 29 387 383 tizerinden 10 087 549 akge (yani 1/ 3 nisbetinde)
bir d il§likltik kaydetmi9tir I 7 I.
A / 3) Anadolu vilayetine ait gelir kaynaklan, btitgenin van-
dat faslmm bu kismmda bir arada 13 770 475 akge olarak goste-
rilmi§tir. Bu kesimde dahi gec;en seneye nazaran, 23 378 831 milyon
uzerinden 9 608 358 akge gibi bir dli§li§ kaydedilmi9tir.
Bu dli§li§ hesaba katilmadan, blitgemizde Anadolu vilayetine
ait gelirin bir sene evvelki miktan olarak gosterilmi§ bulunan
23 378 831 akge dahi, H. 933 - 934 y1h blitgesinde (s. 287, cild 15)
Anadolu, Karaman, Ztilkadriye ve Rum viliyetlerinin bir arada se-
nelik Padi§ah Haslan geliri olarak kay1th bulunan 34 018 288 ak-
~eye yakla§mamaktad1r. Meg·er ki burada Anadolu vilayeti diger
vilayetlerden ayn olarak kaydedilmi§ olsun. Gergekten, bu suretle
3 numarah cetvelde (s. 261, cilt 15) Anadolu eyaletinin Padi§ah
Haslan geliri olarak kay1th bulunan 26195 423 akgeye biraz yak-
la§mak mlimktin goriilmektedir. Bu takdirde ise, Kararnan, Rum ve

[6] Aym faslln «5» num a rah bendini te§kil eden eslti hesap la.rdan ba-
T;,i,yye alacaklarm tafs ilati, b i1· evvelki sene iginde devlet eliyle yap1lm1§ baz1
mubayaa ve masra flann mahiyct ve gei;iitlerini gostermek bakunmda n ehem-
miyet arzetmektedir:
Donanma igin Usti.ibti (a), givi (s) , zift (fl) , yelken bezi (v), forsala r igin
kebe (dd) satm a lmm1§tlr. Izvornik'de (b), Nigebolu'da (d), Semendre ve
Belgrad'da ( e) gemiler in §a veya tamir edilmi§tir. Kal'a la r tamir edilmi§ (j,
h, 0 , p. r, u, ti, aa, bb), Bozok'ta n dcve (t), sar ay igin odun (e). yenigeriler
igin k.irpas (f, ee ), diger i§ler igi n demir (cc), zahire (m) satm a lmm1§ ve su
yolu tamir edilmi§tir (n).
[1] H. 933-934 m a li y11l btitgesinde (Ba k, b u mecmua nm 15. cildi, s. 286)
Rumeli vilayetinin P a di§ah Haslan geliri olarak 94 784 238 akge lmydedilmi§ti.
Burada tetkik mevzuu ola n 954 - 955 mall y1h btitgesinde A / 1 ve A / 2 olarak
ayri ayn (tabi-i i;;1kk-1 Evvcl, tabi-i i;;1kk-1 Sani) gosterilmi§ ola n Rumeli'ye
ait gelirler bir araya topl a nu· (73 213 569) ve bu rakama gegen seneye naza-
.ran vaki dU§i.ikltik miktarla n (20 654 436) da ila ve edilirse, cem' a.n 93 868 005
gibi, 933 - 934 y11l btitgesinin yuka nki rn.kamma yakm bir aded elde edilmek-
tedir.
 226 H. 954-955 (M. 1547-1958) Mali y1hna ait biitge ornegi

Zulkadriye. eyaletleri, gelirirrlfirn bu biiitc;ede nereye sokUJlmu§ oldu-

gWY11U tayin etmek laz1mgelir.
Btitgemizdeki kaydedili§ §ekliyle hakiki hududlan ve ihtiva et-
tigi gelir hesaplarrnrn mahiyet ve tamamllllg1 lay1kiyle tayin edile-
miyen «Anadolu vilayeti» nin geli:ir kaynaklarrnm tahliline gelince;
bunlar arasmda rruukataa'Iar 11 782 163 akge ile ba§ta gelmekte ve
tu vilayetteki h1ristiyanlarm azllg1 dolay1siyle, cizye geliri 1149 968
akge ile gok di.i§i.ik bir k1ymet arzetmektedir. Diger gelir kaynaklan
ise, tizerinde durulm1yacak kadar ehemmiyetsiz rakamlarla ifade
edilmi§tir.
B) Bi.itgemizde «B» i§aretiyle ay1rd1g1m1z bir fas1l «'an ak-
~eha-imi.iteferrika» ismini ta§Imakta ve 7 469 307 akgelik bir irad
kayd1yla Rumeli ve Anadolu vilayetleri arkasmdan gelmektedir.
Bu boli.imde zikredileri gelir kaynaklan tetkik edildigi zaman
gori.ilmektedir ki, «A» boltimi.indeki Rumeli ve Anadolu vilayetle-
rinin gelirleri ekseriyetle mukataa'Iar ve cizye gibi normal ve ka-
rarli (mukarrer) kaynaklardan temin edildigi halde, bu boli.imdeki
gelirler ya ,a;variz vergisi gibi olagan-i.isti.i bir halin icabettirdigi te-
kaliften (No. 1) veya vaktiyle odi.ing yoluyla verilmi§ olan paralarm
cibayetinden, harp meydanlarmdan memlekete ithal edilen esirler
igin odenen be§te-bir (pencik) lerden, baz1 kal'alarda muhaflzlarm
iki tayin arasmda (mabeyn) bo§ kalan aylar zarfmdaki maa§lan-
nm Beglig'e kalmasmdan, miri hayvanlarm sat1s;mdan, vaktiyle
fazla odenmi§ maa§larm iade edilmesi icabeden k1s1mlarmdan veya
Olen vezirlerin muhallefatmdan (No. 27) .. ilah, toplanm1§ ve bu se-
beple her sene aym kararda kalmayan varidattan elde edilmi§ bu-
lunmaktad1r.
Dikkate §ayan olan cihet, zuhurat kabilinden olan bu gibi
varidatm da, gegen seneye nazaran, 18 065 186 akge i.izerinden
10 595 879 akge eksik tahsil edilmi§ olmas1dir. Bununla beraber, ge-
gen seneye nazaran, mevcut bulunan bu 10 595 879 farkm 6 841673 -
i.ini.in bu boli.imi.in «1» numarall bendindeki ,avdnz akc;esi miktarm-
daki di.i§li§ten · ileri geldiginin kaydedilmi§ olmas1, bu hali k1smen
tzah etmektedir.
* * *

..
 6. Lutfi B a rka n 227
C) Btitgemizin varidat faslmm M1s1r, Halep, §am ve Diyar-
bekir vilayetleri gelirine ait malumati ihtiva eden boltimti, mahiyet
ve tamatmhli[jiindan en f azla §Uph e edilecek rakamlar11 ihti:v·a et-
mektedir.
Ger.g ekten, C/ 1 boltimtinde gortilebilecegi Uzere, Osmanh !mpa-
ratorlugu gelir kaynaklari arasmda mtihim bir mevkii olmas1 la-
zimgelen bliytik ve zengin M1s1r tilkesinin btitgenin irad faslmdaki
hissesi, 179 068 akge gibi gok ehemmiyetsiz bir rakamla ifade edil-
mi§tir ve bu gelirin t eferruati tetkik edildigi zaman da, baz1 §ah1s-
larin zimmetinde kalm1§ bakiyye'lerden ibaret oldugu gortilmektedir.
IIalbuki, bu mecmuanm 15. cildinde daha evvel ne§retmi§ oldu-
gu.rnuz 933 - 934 mali y1h btitge cetvelinde, M1sir eyaletinin varidati
(s. 291.) 116 538 993 akge olarak gosterilmi§tir ve bu miktarm an-
cak 25 843 304 akgesi mahallinde sarfedilmekte ve her sene Nil'in
feyezanlarmm vtis'atma gore, 70 yahut 90 kiisur milyon akge mer-
keze gonderilmektedir.
.Aym §ekilde tetkik konumuz blitgeden 20 sene sonra tertib
e dilrni§ olup biraz sonra aym tarzda burada incelenecek olan (974-
975 rnali y1h) btitge cetvelinin varidat faslmm «C» boltimtinde de,
Mis1r vilayetinin gelirinin (bir evvelki seneye nazaran 10 bin de nok-
saniyle) 560 000 altm (yani 33 000 000 ak~e) oldugu kay1thdir. Bu
vaziyete gore, diger baz1 kay1tlarda da tasrih ve te'kid edildigi
gibi [ 8 ] , Mis'Ur v ergisinden padii§ahtirn §ahsina OA,t olan 500 000 alt•urwn
'bii,t9ernizde h esaba katil.m ami§ oldugu a§ikardir ve M1s1r vilayetine
ait gelir miktan olarak btitgemizde kay1th bulunan rakamm bu son
derecede dli§lik hali igin ba§ka bir izah bulmak imkam yoktur.
C / 2 inci boltimdeki §am ve Halep vilayetleri igin bir arada ola-
rak verilmi§ olan 21 382 648 akgelik varidat hel:iab1 ise, 933 - 934
mali y1h btitge cetvelinin bu vilayetler igin ayn ayr1 verdigi (s. 294,
295) bak.iyye rakamlarmm[ 11 J mecmu'una yakmd1r[ 10 ]. Bu takdirde
•
[ 8 ] Gergekten, varidat faslmda M1s1r vila yeti s enelik gelirinin 560 000
a ltin old ug"u tesbit edilmi§ olan m ezkO.r 974 - 975 y1h bi.it~ esinin m asrafl ar fa s-
Imin tesUtmat (B) boli.imi.inde , Padi§aha teslim oluna n parala r al'asmda (a ),
Misir a ltmmda n ver ilen 500 000 sikke (30 000 000 a lq;e ) k a y1t!Id1r.
[9 J 933 - 934 m a li y1h bi.itge cetvelinde ::;la m vilayeti «ba lnyye» si ola-
rak 8 l.51 534 ve H a le p vilayeti «ba k1yye » si ola ra k da 12 581 572 a kge k a yde-
dilrni§tir ki bu suretle iki vilayctin «bak1yye » hesa pla nmn yekO.nunun
1
20 7 33 106 akge tuttu g·u a nla§1lma kta d1r.
:;;am vila yeti umumi gelir h as1lmda n m a ha llinde sarfedilmi§ olan
2 774 436 a kge iginde kal'a muhaf1zlanmn ve dig"er baz1 memurlarm maa§lan
228 H. 954-955 (M. 1547-1958) Mali y1lma a it biitge ornegi

aradan gegen 20 seneden fazla bir zaman zarfmda bu vilayetlerin

umumi gelirinin artmad1gm1 kabul etmek veyahut umumi gelirle
birlikte bu gelire mahsuben mahallinde yap1lan masraflarm veya ti-
mar adedinin de ziyadesiyle artmas1 yi.izi.inden «bak1yye » §eklinde
merkezi devlet bi.itgesi hesaplarma aktarilan miktarm sabit kald1-
gm1 farzetmek laz1mgelecektir. C/ 4 boli.imi.inii t e§kil eden Diyarbe-
kir vilayeti geliri it;in ise, burada tetkik ettigimiz 954 - 955 mall y1h
bt.tge cetvelinde 6193 623 akgelik bir gelir kay1th oldugu halde,
933 - 934 mall y1h biitgesinde aym §ekilde mahallinde yap1lan
5 818 112 akgelik bir rriasraf g1ktiktan sonra bak1yye olarak hesabe-
dilen sadece 1351 080 akge vardir. Bu suretle 20 sene kadar bir fa.
slla ile iki biitge rakamlan arasmdaki ( 6 193 623 - 1 351 080 = )
4 842 543 akgelik biiyiik bir fark go-ze garpmaktadir. Bu fark1 her
§eyden evvel aradan ge~en zaman zarfmda ~arkta yapllan fetihlerle
Diyarbekir vilayetinin ziyadesiyle biiyi.imi.i§ olmas1yla izah etmek
mi.imki.indiir. Yeni fethedilen memleketlerdeki kal'a muhaf1zlarmrn
ve dolay1siyle mahallinde, yap1lan masraflarm da artmasma ragmen,
Diyarbekir varidatmdan merkezi devlet bi.itgesi hesaplarma 5 mil-
yon akgeye yakm bir m eblag1 aktarmamn mi.imki.in olacag1 kabul
edilebilir [ 11 ] .

yamnda her sene Mekke e;ir§.f ve fuk a r asm a g i:inderilmesi mo.ta d ola n pa ra mn
1 086 475 a k gelik bir k1sm1 da va rd1r. H a lep vil a y eti varidatmdan ise, k a l'a
muhaf1zlar1 mevacibi, salya ne, a yhk. ba rut h a rc1 ve kira ola r a k 956 630 alq;e
m ahallinde sarfedilmi§tir.
[10] 933 - 934 m a li y1ll biltgesinde ~am vilayetinin gelir k aynakla ri a ra-
s mda zikredilmi§ olan beh eri 55 a.k gelik 8 000 «hasen e-i efren ciye» nin tuta r1
olan 440 000 akgelik bir K1bns cizyesi (Bu h esaba a it 1 3 numarall nota ba lu-
mz, s . 294) va rd1r ki bu gelir 954 - 955 m a li y1ll biltgesinde C/3 bi:iltimilnde al-
tmla rm tanesi 57 a k ge h esabiyle 456 000 a k ge olarak a ynca k ay d edilmi§tir.
Bu vaziyete gi:ire biltgenin C/2 bi:iliimilndeki ~am v e H a lep vilayetleri gelirini
bahis mevzuu K1br1s harac1 ile birl!kte hesap edecek olursak (21 382 648 +
546 000) 21 838 648 a kgc bulm·uz ki bu miktar 933 - 934 y1h biltgesinde bu iki
vilayet e a it bak1yyelerin yekunu ohm 20 733 166 a kGey e n azaran , 1105 482
alq;e bir f a zla hk kaydeder.
[11] Bil" hudud boyu olan Diya rbekir vilayetinin varida tmda n mahallin-
de sarf ve istihla k edilen a kge mikta n, !ra n ha rpleri dol a y1siyl e, zama n za·
m a n o d ereced e artml§ olacaktir ki, gok d ef a m erk ezi d evl et biltgesine a kta-
r1lacak «ba k1yye» bulunma m a kta d1 r. Bu sebeple Diya rb ekir v a rida t1, yirmi
sene sonra t ertip edilmi& olup biraz sonra bura da t etkik konusu yap1Iacak ola n
974 - 975 mali y11! biltge cetv elinde a ncak «varida t-1 gayr-1 .mukarrere» k1smm·
da , avil.r1z akgesi, Yem en ve Beg m a h s ulil v e gi:imiilil pa r a lar .. . gibi «her sene
vaki olm1yan» gelir kaynaklan a r asmda zikredilmi§tir. (Adi geqen biltge cet-
velinin varida t f aslmda 1? numaral! taba n notunun bulundug·u yere ba km1z).

J
 o. LCttfi Bal'kan 229

Tetkik mevzuumuz bi.it~e cetvelinin varidat faslmm «D» boli.i-

mi.inde 17 madde halinde s1ralanm1§ olan muh~elif vak1flar gelirin-
den temin edilmi§ olan 5 854 258 ak~elik gelirin, bu vak1flarm ha-
kiki geliri olmay1p sene i~inde yaptiklan ma,sraflardan arda kalan
gelirr fazlalari olacag1 a§ikardir. Ger~ekten, bu tarihten 20 sene ka-
dar evvelki bir tarihe ait 933 - 934 mall y1h umumi . muhasebe
cetvelleri tanzim edildigi devirde Ti.irkiye'de mevcut vak1flann
umumi gelirini 60 milyonun i.isti.inde hesap etmek mi.imkiindi.ir (bak,
aym mecmua, cilt XV, s. 277). Bu tarihten sonra ise, Ti.irkiye'deki
vak1flar, bi.iyi.ik bir si.iratle artmakta devam etmi§tir.
230 H . 954-955 (M. 1547-1958) Mali y1lma a it biltc;e ornegi

II

BUTQENiN MASRAFLAR F ASLINDAKi

RAKAMLARIN TETKiKi

A) BiitQenin masraflar faslmdaki 111 997 449 akQenin

76 650 017 sini (yani %68,4 i.inii) yeniQerilerle Kapu Kulu suvarileri,
topgu, cebebi, Has Ahur hademesi, baltac1 ve acemi oglam .. gibi
padi§ah'm merkez ordusu askeri k1t'alarmm mev.acib1i (maa§lan)
te~kil etmektedir. Aynca, bu boli.imde, geQen mali y1la nazaran,
82 079 039 akge iizerinden 5 429 022 (yani '% 6,6) bir azalma kay-
dedilmi§ olmas1 ve odeneklerdeki bu azalmanm yenigerilerden ziya-
de Sipahi Oglanlan, Silahdar, 'UlUfeci, Gureba .. gibi Kapu Kulu
Suvari boliikleri arasmda goriilmesi de dikkate §ayan olmakla be-
raber, tamamiyle izah edilememektedir [ '"j. Biitgelerin «mevacib»
boliimlerindeki benzeri cetvellerin k1ymetlendirilmesi iQin §art ve
umumiyetle kaydedilmesi adet oldugu halde, tetkik mev·zwu..muz cet-
velde maa§ alarn merk.ez orrdusu efrdd'ltmn mevcrutlari ( adedleriA) ay-
rt wyri veya bir aradaJ olaraik verrilmemli§i olmas'I!., bu hususta kat'i
bir kanaate varmam1z1 giiQle§tirmektedir (Bak, 16 numarah not).
B) BiitQenin masraflar faslmm 27 888 489 akQesi (yani
% 24,9 u), «teslimat» nam1 altmda bilhassa §U i§lere sarfedilmi§
bulunuyor:
[12) Gerc;i, 1543 y1lmda vukubulan ve !stolni-Belgrad, Estergon kal'ala-
rmm zaptl ile neticelenen Avusturya seferinden sonra, Almanya !mparatoru ve
!spanya Krah Be§inci Karlos ( §arlken) ve Avustm·ya Krah Ferdinand ile ev-
vela bir buc;uk senelik bir miltareke ve daha sonra 23 A g u s~os 1547 de tasdi.k
edilmi§ olan ve Avusturya'mr) senede otuz bin sikke a ltun harac vermesini
sagllyan bir muahede ile bir kag sene h a rp ya p1lmam1§ ise de, bu halin mer-
lcez ordusunun m evcudunda hissedilebi lir derecede bir azal11wy<J; sebe'[J olabile-
ce!Ji kabuZ edilemez.
Esasen, Ti.irkiye'yi Avrupa devletleriyle sulh ·haline sokan bu muahede-
nin tasdiki ta rihini ta kip eden sene iginde, Anadolu'yu tehdid eden Safevi'lerin
i~aresindeki !ran'a kar§1 harbetmek i.izere Padi§ah, 29 Mart 1548 de ordusu-
nun ba§mda Anadolu'ya gegmi§ bulunuyordu ve bu seferin hazlI'hklarmdan
olmak ilzere, Kara Hisa r-i Sahib' den §arka, Adilcevaz kal'asma siya h barut
gotilren bir deve kerva m igin 28 600 a kge kira odendig i tetkik m evzuumuz
bi.itgeye de a ltsetmi§ idi. · (Bak. a§ag·1da «Teslimat» boli.imil, No. 28).
 b. Lutfi Barkan 231

1) Padi§ah'a cep harQhg1 ......... .......... .. 1060 000

2) Baz1 saray masraflanna sarfedilmek
Uzere Harc-1 Hassa eminine . . . ........ . 9 286142
3) Donanma masraflan iQin Galata'daki
Harc-1 Hassa em!nine ................... .. 1717562
4) Saraydaki mutfak masraflan iQin 2 518 474
12) Padi§ah ah1rmm masraflan iQin ..... . 4 408 048

Aym boltimde, miktar itibariyle daha az ehemmiyetli olan diger

masraflar iQinde goze Qarpanlarm isimleri ve . kay1th bulunduklan
sira numaralan ise §unlard1r:
Edirne saray1 (5), Cebehane (8), Tophane (10), Tershane
(13) masraflan; saraya almacak odun iQin ormandan odun kesimi
ve nakli ile me§gul olanlara a vans olarak verilen sermaye (14),
hil'at ve elbise mli.bayaas1 (17), yeniQerilere Quha (23), saraydaki
atolyelerde haz1rlanacak giyim e§yas1 iQin malzeme (26, 29, 34), ve
Padi§ah ah1n iQin deve mlibayaas1 (43); varidat faslmm evkaf ge-
lirleri boltimtinde (D) 4 numarada kay1th bulunan §ehzade cami'i
gelirinden btiytik bir k1smmm Padi§ah'a verilmesi ( 44), Bursa'da
baz1 vak1f binalarm tamiri ( 46) ve Rudnik madeninde doktilen top
gtilleleri iQin yap1lan masraflar; ( 46), Tacir Mustafa (::elebi'ye
Moskova'dan samur satm almak iQin verilen para ( 49).
C) Yekunu 1130185 akQe tutan «mlibaya'alar» faslmda da
dikkate Qarpan kalemler §unlardir :
Saray iQin satm alman muhtelif k1ymetli kuma§larla, Quha ve
hahlar, Padi§ah'm mUhUrUnU muhafaza iQin hazirlanacak bir altm
zarf (kozak) iQin miskaali 59 akQeden 60 miskaal altm (8) ve sa-
mur postlan mUbayaas1 (14), kurban bayrammda Sarayda kesil-
mi§ olan 1900 ba§ kurbamn behas1 (15), piring ve kalay mtibayaasi.
D) Yekunu 2 653 874 akge tutan ve «in'am», «salyane », «no-
geriye», «te§rif» nam1 altmda yap1lm1§ olan masraflar arasmda o
sirada karde§i iran §ah1 Tahmasb'a kar§1 isyan ederek TUrkiye'ye
iltica etmi§ olan Elkas Mirza'ya vetilmi§ bulunan 1 300 000 ak~elik
bir in' am ile diger adamlarma verilmi§ olan paralar dikkati Qekmek-
tedir (1 / a, b, k, i, m) [ 1'1 ] . Aynca kadiaskerlerle Divan katiplerinin

[13] A§ag1da ihracat-1 milteferrika (F) bolilmilniln 17 v e 18 numa ra h

f1kr a la nnda da bu za tla ilgili k a y1tlar m evcuttur.
 232 H. 954-955 (M. 1547-1958) Mali y1Jma a.it biltgc ornegi

ve diger baz1 memurlarm salyaneleri ile Avusturya Kralmdan, Ta-

tar Hanm'dan pi§ke§ getiren el;<i veya adamlara, Bogdan, Eflak ve
Dubrovnik, Sak1z cizyelerini ve hediye getirenlere verilen bah§i§ler
( te§rlfler ) de kayda deger.
Kom§u veya tabi devletler tarafmdan verilen bu nevi harac ve
hediye'Iere hususi boli.imler halinde btitgenin varidat faslmda te-
sadtif edilmemesi, tetkik mevzuumuz btitgenin ne derecede tamam
oldugunu tayin bak1mmdan tizerinde durulmaga deger bir keyfiyet-
tir. Bu gelirlerden bir k1smmm diger gelir kaynaklan arasma ka-
rI§tmlm1§ olmas1 mtimktinl 1•1_J oldug·u gibi, gogunun dogrudan dog-
ruya Padis;ah'm i g hazime'sine ahnm1§ bulunmas1 da muhtemeldir.
«in'am» lar lnsmmda bayramda Saraya tuhfe (hediye) getiren
esnafa verilen bah§i§lerle (d) Buhara ve Semerkand tarafrndan ge-
len bir §eyh'e (e) ve diger Istanbul fakirlerine dag1t1lan sadakalar
da kayda deger.
E) «Adet» ler boltimti, Padi§ah namma muhtelif vesilelerle,
dag1tIJmas1 adet haline gelmi§ olan paralarm miktan ile bu «adet»
lerin nevi'lerini bildirmektedir.
Bu adetlerden en mtihimmi, Kapu Agas1 ile Haz!nedar Ba§1 ve
Kilarc1 Ba§1'ya baharhk, kemer ve ki§hk nam1 altmda her birine
ayn ayn 3, 6 veya 18 bin akge olarak verilmi§ olan parad1r (1).
Aym vesilelerle, baharllk veya k1§llk nam1 altmda diger ag·alarla
hassa imamma, Divan katipleri reisine verilen adetlerle (2, 4, 6)
Saray agalarma terfileri mtinasebetiyle verilen hediyeler (3) yamn-
da, bilhassa av mevsimlerinin ba§lamas1 mlinasebetiyle Saraya tak-
dim edilecek ilk yabani ordek veya kaz avlan mlinasebetiyle veya
hassa atmacalarm baglanmas1 gibi vesilelerle ;<ak1rc1lar yahut §a-
hinciler ve atmacac1lar ba§1'na, avc1 kus;Iarm terbiyesi ile me§gul
diger neferlere takdimi Met olan hediyelerin yekfmu da oldukga
kabanktir (7 - 10).
Bu adetler iginde 953 - 954 mall y1h sonunda o senenin muha-
sebe cetvelini tanzim ile (herhalde Padi§ah huzurunda) okumu§

[14] Mesela 933 - 934 tal'ihli biltgede 550 000 a kgelik ( Cizye-i Dmera-i
Sakrz», Anadolu vilayetleri cizyesi i<;;inde hesa planmuitir. (cilt 15, S. 287, B/2).
Aym suretle Krbns cizyesi hem 933 - 934, hem de 974 - 975 y11! biltgelerinde
daima ~am vilayeti geliri ile bir arada. bulunma kta d1r.
 0. Lutfi Bark a n 233

olan ug hazine defterdarmdan h er birine onar ·bin ak ~eden 30 000

akge odenen mtikafat1 bilhassa kaydetmeliyiz (5). Zira bu kay1t bi-
ze, Fatih Kanunnamesine de geGmi§ oldugu .veghile l 10 J, defterdar-
larm her mali sene sonunda y1lhk muhasebe cetvellerini Padi§ah
huzurunda okuyup yuksek tasdika sunmalarmm ve bu i§i muvaf-
fak1yetle ba§arril.1§ olduklarmm hir ni§anesi olarak kendilerine he-
diyeler verilmesinin adet oldugunu gostermektedir.
Bu adetler iginde, her sene ig oglanlarma dag1tilan iki§er kai:
elbisenin yanm milyon akgeyi mUtecaviz bedeli ile (13) (aym mik-
tari tecavuz eden bir masraf kap1s1 olan) yenigeri, acemi oglam ve
cebecilere her bir nefere 30 ar akge olarak verilmesi adet olan
kemamb eha (yay, i;;ilah paras1) (16, 17, 18) ehemmiyet itibariyle
gaze ,~a,rpma.ktad1r L' ~ j .
Aynca Kapu kulu suvari bolUklerinden birine veya saray ka-
p1c1llklarma t erfi eden baz1 yenigerilerle acemi oglanlarma tirke§-
beha nam1 altmda (29) verilen paray1 ve in§aatta gall§tmld1klan
igin Acemi Oglanlarma odenen pabu9 bedeiini (31) de aym Met-
ler arasmda sayabiliriz. Benzeri yard1mlan m1rahurlar Qayir be-
has'b (37), sakalar kirba behasri (32), terziler igne behas'~ (21), ka-
puculan ve baltac1lar k e<;e behast (19, 22), ba§mimar ki§llk elbise
( zemistani) (26), kadmlar bogqa behasi <.iP5) .. ilah. namlan altmda
almaktad1r lar.
Aym §ekilde kal'alarda muhafazaya memur edilen yenigerilere
(o sene 4 648 nefer) «nafaka », donanma ile gidenlere (o sene 250
nefer) peksiimet beha nam1 a ltmda yard1m etmek de adet,tir ( 40).
Aym sene iginde evlendirilmi§ olan 12 nefer cariyeden her birine
<;ey1iz harci olarak dorder bin akge (39), yine o sene iginde D'ivanda
resmen muslUman olmu§ 151 h1ristiyan'a adet gereg"ince kendileri-
ne birer muslUman k1yafeti duzmek igin her birine vasati olarak 45
akge kadar bir yard1m yap1lmas1 (30), Mekke ve Medine fukarasma

1_ 15] M . Arif n c§ri. 'l'OEM, 1330, s. 22. Bu bolilmiin 43 numarah lmy-

d1na gore, Edirne sar aymm Bostanc1 Ba§1s1'nm da muhasebesini k a bule §aya n
bir §ekilde t a nzim idiib arz etdilq;e miinas ip bir hediye ile t a ltif edilmesi
Met ti.
[16] Yukanda «Mevacib» boliimiinde bu ziimrcnin efl' a cl a d edi verilmc-
mi§ti. Burada yay-paras1 dag1t11m miinasebetiylc k ay1t ve tesb it edilmi§ oldu-
guna gore, bu para o sen e 12 131 yenigeri ile 5 840 Acemi o g-Ia nma ve 540 n e-
fcr Ccbcci'yc clag1d1hn1§ bulunmakta idi.
234 H. 954-955 (M. 1547-1958) Mali y11tna a it bi.itge ornegi

gonderilen altmlari gottirenlere verilen bah§i§ler (11), bu boltimlin

ihtiva ettigi masraflar hakkmda bir fikir verecek misallerdir.
F) «lhracat-1 mtiteferrika» ba§hg1m ta§1yan bu boltim, yekun
itibariyle btiylik bir ehemmiyet arzetmiyen ~e§itli masraflara ait
kay1tlari ihtiva etmektedir. Bunlar arasmda, vezirlerin musadere
edilen muhallefati bedelinden, varisleri kadiaskerler ontinde hakla-
rim ispat ettikleri i~in sahiplerine iade edilen paralar (1), pi§ke§
getirmi§ _olan Avusturya sefirinin harc-1 rah1 (14), !ran ~ahmm
Ttirkiye'ye s1gmm1§ olan karde§i Elkas Mirza'mn adammm !stan-
bul'dan Kefe'ye yol har~hg1 (17), Elkas Mirza i~in satm alman sa-
deyag behas1 (28) zikredilebilir.

\
 0. Lutfi Barkan 235

III

SENE SONUNDA HAZlNE MEVCUDU

Tetkik mevzuumuz btit~enin, cari y1lm varidat fazlasi ve ger;en

y1ldan devred~len bakiyyeler dolay1siyle, sene sonunda hazinede
mevcut para miktarrn1 bir cetvel halinde ag1klayan «baki» yahut
«mevcut» boltimti ttirlti bak1mlardan alaka g·ekicidir:
Bu cetvelden ogrendigimize gore tetkik .mevzuumuz btitge he-
saplarmm sona erdigi 955 y1h Muharreminin sonuncu gtintine rastla-
yan Nevruz'da (11 Mart 1548) hazirne'Ylliln mevcwdu A) 36 021 027 si
akge olarak (nakdiye), B) 50 497 731 akge tutarmdaki k1sm1 ise ge-
§itli altm paralardan te§ekktil etmek tizere, cem'an 86 889 854 akge
idi. Birinci k1sm1 te§kil eden ufakllk paralar (akgeler), elli binlik
644 ve otuz binlik 114 kese iginde olup geriye kalan 401 027 akgesi
dag1mk bir halde bulunmakta idi.

A) Yekunu 36 021 027 akge tutan bu «nakdiye » mevcudun-

dan 25 021 027 akgelik mtihim bir k1s1m Hazinede tutuluyor, geriye
kalan 11 000 000 akgeyi ihtiva eden muhtelif bliytikllikte 238 keselik
bir k1s1m ise Yed'!i.ikrwle mahzenleri.n de mahfuz bulunuyordu.
B) Mevcudu 888 856 olan sikke altm iginden 680 000 i her
biri onar bin altmhk 68 kese iginde idi. Geriye kalan 208 856 altm
ag1kta veya dagm1k diyebilecegimiz bir halde muhafaza edilmekte
idi.
Bu suretle altmlar kese iginde olup olmad1klarma gore bir tas-
nife tabi tutulduklari gibi, keseler iginde veya ag1kta olan altm sik-
keler de cinslerine ve k1ymetlerine gore ayn ayn §U suretle goste-
rilmi§ bulunuyor:
236 H. 951.-955 (M. 1547-1958) Mali y1Ima a it bi.itgc iirnegi

1) 662 944 acted Sultaruiye

Bu altmlardan a) 659 441 tanesi 57 §er akgeden
b) 3 503 » 55 » »

662 944
2) 197 207 acted Efrencirye (tanesi 57 akgeden)
3) 25 625 » Engurusiye ( » 55 »
4) 2 732 » Sakiz ' ( » 55 » )

5) 11 yanm Efrenciye ( » 29 » )

6) 337 Hasene-i kurone » 48 »

7) 7 537 dirhem ktilge halinde altm (miskal h esab1 tizere
5 024 miskal 1 dirhem ve 6 habbe)
8) 11117 » gtimii§ (dirhemi 4 akgeden)
 (vrk. 1 b )
MUHASEBE-\
varidat ve mesarif-i h1zane-i amire 'ammereha'llahu te'ala ila
1
yevmi'l-ma'zere 'an vilayet-i Rumeli ve Anadolu ma'a akc;e-
ha-i muteferrika ki be-h1zane-i 'amire dahil ~ude ~st ve 'an
bakiyye-i muhasebe-i maziye ve 'an vilayet-i M1s1r ve Haleb
ve Sam ve Diyarbekir ve 'an evkaf 'an evvel-i Nevruz el-vaki
fi 19 Muharremu'l-haram min ~uhur-1 sene 954 ila evvel-i Nev-
ruz el-vaki' fi selh-i Muharremi'l-haram min ~uhur-1 sene 955
2

Be-ma'r'iifet-i Hazret-i 'Abdi Qelebi E .f endti. ve lskender

Begefendli ve Hayreddin •Begefendii damet m c'a1'i!yehrii,m
defterdaran-i hizane-i '<imirn

( VARiDAT FASLI) [. * I

1) Asl-1 mat fi sene-i kamile . .. 198 448 423

2) 'An tefavut-i hasene 438 871
Yekun ... 198 887 294

Fi sene-i maziye .. . 241 711 834

El-kesir 'an sene-i. maziye -42 824 540
3) An bak1yye-i muhasebe-i maziye
I

'an evvel-i Nevruz el-vaki fi samini Muharremi'l-haram min

§Uhur-1 sene 953 ila evvel-i Nevruz el'vaki' fi 19 Muharrem
sene 954 \ 1 ) • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • : •• 69 839 477

[1] Paye-i serir-i a 'laya a rz olund1 fl. :;iehr-i Cem a ziyel-evvel sene 957.
I oJ~.t\ i-'- JI Jl•.r .<!i i _,.r
0 2 e-
So nn. l·" \ Boy l e mCltar 1za i \ in<le ol an
kls1mlar ve rakkarnlar lnraf1m1zdA.11 il i'\.ve ed ilmi ~t i r.

•
238 H. 954 - 955 Btitge Ce dve li

-A-
A/ 1 - 'An tabi'-i ~1kk-1 Evvel
gayr-ez akc;eha-i miiteferrika ki be-h1zane-i 'amire dahil ~ude
est ... ..... . ....... .. ... ... ...... ... ... ... .. . ...... ... 87 074 0 42
F.1 sene-1. maz1ye
• . . . . . . . . .. 117 336 836
El-kesir 'an sene-i maziye - 30 262 794
A/ l T iibi'-i ~1kk-1 Evvel 10 566 887
A/ 2 » » Sa n! 10 087 549
A/ 3 » Ana dolu 9 608 358
(30 262 794 )
A/ 1 'An tab1-i ~1kk-1 Evvel 54 003 735
Fi sene-i maziye . . . . . . . .. 64 570 622
El-kesir 'an sene-i maziye - 10 566 887
( 2] L"J
1) 'An mukata'at ... .. . 20 072 201 2 129 988 1794220 3
2) » cizye-i gebran-1 vila-
yet-i Rumeli 39 897 674 8 947 884 30 949 790
( Vrk. 2a)

3) » ispenc;e-i gebran-1 vila-

yet-i Rumeli 344 527 1618 342 909
4) » riisum-1 bagat . . . . .. 585 150 281 744 303 40 6
5) » riisum-1 yagc1yan ve
kiireciyan ... .. . .. . 193 314 + 105 716 299 030
6) » riisum-1 berevat . . . . .. 2 693 023 + 526 632 3 219 655
7) » riisum-1 tezkire-i timar-
ha-i vilayet-i Rumeli .. . 238 819 + 70 352 309 17 1
8) » bak1yye-i muhasebat 453 784 + 52 894 506 678
(Vrk. 2b)
' An bakvyye-i

a ) behii-i tis ttibi ~· ki d er k a za -i B erkof ~a

h eride., ..... . . .. . . . ......... ... ..... . 474
b) bina- i k e3tihii-i top v e za h ir e v e cis ir
ki d er liva -i 1zvornik bina §Ude r. fi
sen e 954 69 959

["2] Fi sen e-r m a ziye.

[ 3] a ) El-kesi r 'a n sen e-i m a ziye (- )
b) E z -ziy ade » » » (.+ )

a .;__,:.... \ clidikle nmi ~ eski h al at par<;as1, 4 o-li__l~" satm allllllll fil, 5 o-1..:. oldu .

•
 •

6 . · LQtfi Barka n 239

c) ihra ca t-1 b a b-1 S e' a d et d er m a h r u se-i
! sta nbul . .. . . . . .. . .... . .. . 135
d) !hra ca t-1 k e§tlha -i" miri ki d er liva -i
Nigebolu n ev-sahte 3 578
e ) ihra cat-1 muhaseb e -i him e -i • h assa
der m a h r fise-i i sta nbul . . . . . . . . . . . . 30 744
f) b eha- i 'p ek simed . . . . ....... . ... . . . 14 389
g) t ermim -i Cami'-i §erif d er k a l'a-i
Midillti . . . . . . . . . . .. ..... . 14 364
h) t erm!m -i k a l'a -i lzdin ve minare 84 278
i) ihracat-1 san sonha -i s h assa 2 595
j) t erm!m-i k a l' a- i' K inin .. . . . . . . . 107 073
k) m ev a cib-i ktirekciyan -1 k e§tlha-i ya r a k 2 060
1
1) t ermim-i sefin eh a v e §ayka h a ki d er
kurb-1 k a l'a-i Sem endire v e Belg r a d
v a ki' §Ude . . . .. . . .. . .... . .... . . . . . 979
m) za hire-i k a za -i Ban a t a bi'-i liva- i Vidin 3 203
n) t ermim-i l'a h -1 a b -1 cami'-i §erlf-i m er -
hum Sulta n Bayezid Han t a b esar a h d er
k a za- i Ni § .. . 2 025
o) t ermim -i k a l' a- i D elvine 10 625
p) t erm!m -i k a l'a -i P la t a mone 11 923
r ) t ermim-i k a l'a -i Hulumig 3
s ) muhaseb e-i m esamir-i mtiten evvi' a ki
b e-cihet- i mtihimma t -1 m a h zen -i m a h-
ruse-i Ga la t a sahte o 3 134
§ ) b eh a-i zift . . . . . . . .. 910
t) b eh a-i §tittira n -1·10 h assa ki der liva -i
Bozok h eride bud 11 • • • • . • • . . . . • . . . • .. 20 043
u) t ermim-i sarm g v e a n ba r v e m a hzen
d er k a l'a -i D elvine 1 682
ti) t ermim-i kal'a -i Stolni-Belg r a d 50 012
v) 'b eh a- i kirpas-1 b a dba n . . . 1 057
y) ih1·a cat-1 sengha -i top 'a n a h en ki der
k a za -i Rudnik r!hte 12 .. . . . . ... . . . . . . 893
z) goren ghane -i h assa der kurb-1 k a ry e-i
Ka di t a bi' -i Silivri 757
aa ) ter mim-i k a l'a -i S em endir e 3 500
bb) t ermim -i k a l 'a-i M u ton (Vrlc. Sa.) 2 168
cc) ihra cat-1 h assa d er Sa m a kov . . . 60 620
dd) b eh a -i k eb e-i h a rd b e-cihet-i mtihim-
m a t-1 tisar a -i mir! der Ga la t a 31
ee ) b eha-i Kirpas-1 Yenigeriya n-1 D erga h-1
•Ali . . . .. . .. . .. . ... ... ... ... .. . .. . ... 284
f f ) b eh a -i kirpas-1 Tuzla ki ber a y -i ota k-1
htima yun h eride 3 180

( 506 678 )
6 l-:~) ge miler, 7 ...:.ob odno , 8 (j_,_.. l_ ,j_,...i l-) m j _,-l_ t· cok kopcgi,
9..::;. l_ y a pilnul(l, lOj \_,:.!. d e vele r , 11.>_,.c..,\, _,,;.. satm a l1 ntnl l(l idi , 12~ ; di:ikiilmlil(l.
240 H. 954 - 955 Bi.it<;e Cedveli

9) 'An emval-i mtiteferrika ["] 92 130 + 38 763 130 89

(64.570.622) (-10.566 .887) (54.003.735

A/ 2 - 'An tabi-i $1kk-1 Sani (Vrk . Sb) ... ... ... ... ... 19 299 83

Fi sene-i maziye ... ... ... 29 387 383

El-kesir 'an sene-i maziye - 10 087 549

l)'An mukq.ta'at ... ... ... .. . 28 918 521 9 847 597 19 070 921
2) emval-i muteferrika [ " I
})
468 862 239 952 228 91

A/ 3 - 'An vitayet-i Anadolu (Vrk. 4a.) ... ... . .. ... ... ... 13 770 47~

Fi sene-i maziye ... ... ... 23 378 831

El-kesir 'an sene-i maziye - 9 608 358

1) 'An mukata'at ... ... 20 205 452 8 423 289 11°782 16:3
2) cizye-i gebran-1 vila-
))

yet-i Anadolu ... 1 790 981 641 013 1·149968

3) ispenc;e-i gebran
})
39 176 + 5 510 44686
4) rusum-1 tezkire-i timar-
))

ha-i sipahiyan-1 vi la-

yet-i Anadolu .. . ... ... 102 111 + 10 305 112 416
5) mahsul-i agnam-1 ikiz-
})

eel er ... . .. .. . .. . .. . 391 497 196 114 195 383

6) emval-i muteferrika ...
)) 845 106 359 249 485 857
(Vrk. Jib)

[4] a ) 'An mevkufat .. . ... ... ... .. . 37 614 + 46 136 83 750

b) )) beyti.il-mal-i hassa ... ... ... 35 039 + 6 404 41 443
c) )) 'adet-i pi§ke§-i ri.iesii-i enhar-1
c;elti.ik ve memiilih 1 :i ••. ... .. . 19 477 13 777 5 700
[5] a) )) m evkufat ... .. . ... ... ... ... 104 939 + 25 300 130 239
IJ) )) saire 'a n 'adet-i pi § ke~-i rile-
sa-i enhiir-1 c;elti.ik ve mema-
Jihl:l ve gayruhu ... ... 285 329 - 186 658 98 671
13 c:l [.( Luz la. lar,
 CJ. LO.tfi Barkan 241

a) 'An mevkufat . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 361 975 (-0)

b) 'An '§.det-i pi§ke§-i riiesa-i enhar-1
~eltiik ........ . . .. ............ . .... . 3 600 [7]
c) 'An beha-i zahire-i kal'a-i Karahisar-1
Sahib ve beha-i 1:;0.b ki 'an termim-i an-
bar-1 kal'a-i mezbO.re mande bud •• ... 12 297
d) 'An bak1yye-i termim-i (rah-I) ab-I
kal'a-i tvgadi . . ... . . .. . .. . .. .... ... . . 951
e) 'An resm-i tapll-yi zemin .. . . .. . . . .. . 6 503
f) 'An bak1yye-i ihracat-1 blna-i cami'-i
cedid der m a hrilse-i Konya . . . .. . . .. 30 522
g) 'An bak1yye-i mevacib-i mustahf1zan-1
kal'a-i Silifke .. . . ........... . ....... . 12 772
h) 'An bak1yye-i mevacib-i merdan-1
kal'a-i Rodos ... 442
i) 'An beha-i zemin-i hassa . ..... . .. . . . 100
j) 'An bel'iyat-1 beha-i gallat-1 zahire-1
kal'a-i Rodos . . . . . . . . . . .. ... .... ... . . 1 320
k) 'An beha-i boza hane-i miri ki der mah-
rllse-i Bursa be-emr-i §erif furuh te §ud1 • 6 272
l) 'An nukre-i medfun ki der nahiye-i To-
kurcm tabi'-i kaza-i Mud urnu yafte
50 dirhem fi 4 . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. 200
rn) 'An mahsul-i mabeyn-i merdan-1 k1la'
tabi'-i vilayet-i Erzurum ...... . .... . 39 813
n) 'An mahsul-i bedel-i kendir-i karye-i
kal' a-i .. .. . :• ~a der kaza-i Erim ve Ter-
me ve Dnye ............ ..... . ..... . 690
o) 'An bel'iyat-1 Roca Arslan Karamani
ki Maksud iltizam kerde blld . . . . . . . .. 300
p) 'An beha-i cay-1 kilisa-i kohne der
karye-i <;ak1rcah tabi'-i kaza-i Larende
ki ba-emr-i §erif furuhte . . . . . . . .. 1 600
r) 'An beha-i demir-i hassa . . . . . . . . . . .. 2 000
s) 'An beha-i mahzen-i seng-i top der is-
kele-i Mudanya . .. . . . . . . . . . .. . . . . . .. 4 500

(485 857)

(23 374 323) (~9 603 850) (13.770.473)

--
[6]
[ 7]
'An sene-i maziye 727 306,
'An sene-i maziye 3 655,
E'/r-kesir
El-kesir
'an sene-i maziye
,an sene-i , maziye
365 331
55
 242 H. 954 - 955 Biitge Cedveli

-B-

'An ak~eha-i muteferrika (Vrk. 5a) ........ . 7 469 307

Fi sene-i maziye . . . . . . . . . 18 065 186

El-kesir 'an sene-i maziye -10 595 879

1) 'An ak~eba-i 'avanz[ ~ ] ...... ........... ·............... . 1 779100

2) » ak~eha ki pi§-ezin 16 'an h1zane-i 'amire ber-ve~h-i karz
dacte bud 11 ... ... ... ... .. . . . . . . . . . . . . . 163 800
a) 'An yed-i Behram Beg· mi.itevelli-i sa-
b1k-1 'imaret-i merhum magfur-un-leh
Sultan Mehmed Han tabe serah der
mahruse-i .t stanbul ki pi§-ezin fi 23 Ca.
sene 954 be-cihet-i cami'-i §erif-i mez-
zur ber-vegh-i karz dade est . . . . . . . . . 100 000

b) Def'a 'an yed-i Hayreddin Beg· mi.ite-

velli-i sab1k-1 'imaret-i mezbure ...... 10 000

c) 'An yed-i Hayreddin Beg mi.itevelli-i

sab1k-1 'imaret-i cami'-i §erif-i mer-
hum magfur-un-Ieh Sultan Mehmed
Han tabe serah der mahruse-i tstanbul
ki pi§-ezin fi 19 Rebi'ul -alur sene 952
be-cihet-i meremmet-kerden-i rah-1
ab-1 'imaret-i mezbure 'an h1zane-i
'amire bervegh-i karz dade est 53 800

(163 800)

3) » beba-i evani-i nukre ' 8 ki pi§-ezin be-cihet-i pi§ke§ 'an

h1zane-i 'amire heride 1 .. . • .. • .. . .. .. . . . . . . . . . . 22 150

4) » ziyade-i mevacib-i ba'z1 mtilaz1man-1 Dergah-1 'Ali 47 591

5) » ak~e-i bedel-i kiirek~iyan-1 donanma-i hiimayun (Vrk. 5bJ1 162 125

[3] Fi sene-i maziye 8 620 773, E"D-kesir 'an sene-i maziye 6 841 673
16 .J )I.;.~ bundan evvel, 17 ..)-". ~.:ii..) if j '~ _, .J. odilnc; olarak verilmi~ti,
18 o./·' .....31_,1 "glim ii~ takJ mlar .
 0. L\ltfi Barkan 243

6) )) akc;e-i mevacib-i ktirekc;iyan-1 donanma-i htimayun ki

pi§-ezin fi 25 Zilhicce sene 953 'an h1zane-i 'amire irsal
§Ude est baz 18 a be-h1zane-i 'amire averde end 1 9 357 808

7) » beha-i ntiztil-i seferi- hiimayun 23 317

8) » bazha-i mtirde 20 68 800

9) » beha-i stittiran-1 palani-i 21 hassa ki furuht fermude
end 22 .... ....... ..... .... ........ .. ............ :·· 3 990

10) » beha-i ke§ti-i miri ki Salih Beg mirliva-i Rodos firistade

bud "3 . . • . • • • . • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 15 250

11) » beha-i cebe ve kolc;akha ve siperha ve gayruhu ki der

zimmet-i ba'z1 mtilaz1man-1 Dergah-1 'Ali ba.ki mande
bud 2 ·• 6165
12) » beha-i stirb-i miri ki 'an vilayet-i Rumeli averde end 19 ... 321

13) » beha-i ktirekha-i ke~tiha-i hassa ki der kaza-i Vize bti-

ride §Ud 2 ~ ve 'an kanun ziyade sitade bud 20 . . . . . . 6600
14) » mahsul-i mabeyn-i mustahf1zan-1 k1la'-1 mezburin 595 579

a) 'An mabeyn-i k1la ' -i liva-i Bosna .. . 5 364

b) » » » » Sirem .. . 18 316
c) » » » » Pojega 335 710
d) » » kal'a-i Pernivar der liva-i
Moha !: ... 236 189

(595 579)

15) » yed-i Ustadan-1 hassa ki pi§-ezin 'lo be-cihet-i karha-1 21

hassa teslim §Ude . .. .. . . .. .. . . .. .. . . .. .. . . .. .. . .. . 14 457

16) » yed-i Ferruh c;avu§ 'an c;avu§an-1 Dergah-1 'Ali 'an akc;e-i
ahm-1 Ca'fer Qelebi emin-i sab1k-1 Harc-1 Hassa der
mahruse-i istanbul .. . .. . . .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. .. . .. . 6600

18a )4 19~ \ o.:>JJ I getirm ii;;lerdir, 200.>~•\• j\. oli'l dogau - kuf? la r1 , 2t,_3}11.. palau
vurulan, 22 .;.; \ 0 .:0_,,._/• .::..>J) sat 1l mas un e mir buyur mueylard1, 21,:oY.,.:ol:-.)
goudermif?ti, 2-l .> -''· • ..;L. ·J \.. baki kal mtf?l1, 25 ...1..:.. ~~J. kesildi , 2•1 .:o _,!, .> \:....
almm1 ~d1, 27 l.. )s ifi!ler .
 244 H. 954 - 955 Bi.itge Cedvell

17) » ak~e-ibel'iyat ve ketmiyyat-1 28 Mehmed bin 1skender

'an ebna'-i sipahiyan emin-i sab1k-1 Harc-1 Hassa der
mahruse-i Edirne ve katiban-1 sab1k-1 harc-1 hassa-i
mezbure 223 316

a) 'An Mehmed em!n el-mezbur ... 180 616

b) » » katib-i sab1k . .. 32 740
c) » Yusuf » » 7 805
d) » Mahmud » » 2 155

(223 316)

18) » bel'iyat-1 Mustafa ser-habbazih-i 2 0 hassa der mahruse-i

Edirne 'an beha-i dak1yk-1 hassa ki der tefti§ zahir §Ud 13 467
19) » mahsul-i pencik-i iisara ao 'an liva-i Bosna .. . .. . . .. ... 18 ooo
20) » beha-i postha-i Samur ve kadifeha-i miinakka§ ve gay-
ruhu ki 'an h1zane-i 'amire be-cihet-i furuht dade §Ud 3 1 21 253
21) » yed-i Husrev <;elebi 'an ebna-i sipahiyan Emin-i Harc-1
Hassa der mahruse-i Galata 'an mevacib-i kiirek~iyan-1
donanma-i hiimayun ki 'an h1zane-i 'amire fi 5 Cema-
ziye-evvel min §Uhur-i sene 954 ziyacte sitadea2 baz 18 a
be-h1zane-i 'amire averde ve 'an mevacib-i mahbusan-1
zmdan ki ne-daden fermude 3 3 • .. .. • .. • .. • • .. .. . .. • 90246
a) 'An mevacib-i ktirekciyan 54 810
b) :i> » mahbusan .. . .. . .. . .. . 35 436

(90 246)

22) 'An yed-i Mehmed <;elebi katib-i yeni~eriyan-1 Dergah-1 'Ali

'an ak~eha-i mezburin ki pi§-ezin 'an h1zane-i 'amire
<lade baz ve-h1zane-i 'amire teslim kerde (Vrk. 6aJ ...... 101 170
a) 'An nafaka-i yenigeriyan -1 nobet<;iyan
der kal'a-i Budin ve Estorgun ve Stol-
ni - Bel grad .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. 66 498

28 ..::...\:.:) J ..:...\A yutulanlar ve saklana.nlar. 2') jljl.;... .r ckm e kQiba~l

30 t.>)-1 esirler, 3l .I.!. o.ll.) ..::..~ JJ't ..::..~~. satt!mak lizere verilmi~tir, 32 .,.,\::_
ahnmtfi!, 03 o.l.J•.} j.l\..1; verilmemes i emrolundu.
 0. Lutfi B.arkan 245
b) 'An mevacib-i ba 'z1 yenigeriyan-1 no-
betgiyan-1 kal'a-i Anadolu ki pi§-ezin
'an h1zane-i 'amire firistade b(\d ve der
rah haramiyan garet kerde-buden,d '"'
ve 'an luzane-i 'amire be-tekrar dade
bud ......... .. ...... . ... : .. ........ . 34 672

(102 170)

23) » yed-i Mustafa 'an ebna-i sipahiyan 'an beha-i alat-1 be-
har ki be-A§ir Yehudi ber-ve<;h-i pe§in furuht bud ...... 67 488

24) » yed-i Ferruh Beg 'an ebna-i sipahiyan vezzan-1 Dergah-1

'Ali 'an zer-i tiskufha-i merdane ve 'an zer-kunaha-i
kuy "5 ve 'an tisktif-i nukre .. . .. . .. . .. ...... 23 748
a) Zer 541 dirkem, be-hi sab-1 miskal 360
mlskal, 1 dirhem fi 65 23 444
b) Nukre 76 dirhem fi 4 .. . .. . . .. .. . .. . 304

(:23 "148)

25) » yed-i Mustafa-i kemha-baf 'an ak<;e ki pi§-ezin fi 25 36

Receb sene 952 beray-i baften-i miyan-bendha-i zer-

baft '17 'an h1zane-i 'amire dade end . .. .. . ... .. . .. . ... 6 300

26) » yed-i Htiseyin <;avu§ 'an <;aVU§an-1 Dergah-1 'Ali 'an ak-
<;e-i mevacib-i yeni<;eriyan-1 nobet<;iyan ki der karye-i
Platamona haraml.yan garet-kerde end Haliya harami-
yan girift §Udend ve der zimmet-i l§an yafte §Ud 3 8 • '.. 101 896

27) » yed-i Mustafa <;elebi mtitevelli-i imaret-i cedid der mah-

ruse-i istanbul emin ve ;>ahkulu 'an ebna-i sipahiyan ka-
tib 'an beha-i muhallefat ve hasha ve gayruhu merhum
Stileyman Pa§a (Vrk. 6bJ . ... ·... .. . ... ... ... ... .. . ... 2 354 334
a) •An beha-i muhallefat .. . .. . .. . .. . .. . 2 294 494
b) » mahsul-i hasha ... . .. ... ... ... ... 10 640
c) » akge ki der zimem-i nas bald
mande 3 U 49 200

(:e 35Jf 334)

34 ..1.·.:o_,.•.:o..1).:..}.<.yagmalanm1~lard1, 3'i ('?) 0_,)~Lt. -1>·_,;J) 36 ._;Ll;..,S"kemha
dokuyucu,. 37 ..:.,.;~ )J .l.<t> J.=-:-\.. .:,,:! ~. .sly_ altmla i~lenmi~ kemerlerin dokun-
mas1 ir,:io, 1.'l8 J..!. -1.:;L_ .jl..!.~ \ .::...·~ ).:> _, .;,,·J..:. ..;:;,.,;< .,:,l:.. I_.;. h1rs1zlar yakala11d1 ve
oula rll1 zirttmetlerinde bulundu. 93 ... ;\.. J~ v-~· r .. ~ ;.:> halkrn zimmeti nde
baki kalm1~.
246 H. 954 - 955 Btit<;e Cedveli

28) » yed-i Mehmed Qavu§ 'an i;avu§an-1 Dergah-1 'Ali 'an be-
ha-i esbab-1 gebran ki 'an vilayet-i Eflak 'an canib-i En-
giiriis firar kerde end 10 .. . • .. .. • • .. .. • .. • .. • .. • .. • 30000
29) » yed-i Aydm 'an ebna-i sipahiyan emin-i harc-1 hassa der
mahrusei- Gelibolu 'an beha-i ba'z1 esbabha-i kohne ki
furuhte §Ud .. . .. . ................................ . 2a so1
30) » . beha-i i;iftlik-i merhum tbrahim Pa§a der karye-i Kul-
fallu tabi'-i kaza-i Silivri ma'a beha-i guiam ve gayruhu
ki be-Ali Sinan sekban 'an zu'ema-i vilayet-i R~meli fu-
ruhte §Ud ............................. . ... .. ...... . 23000
31) » beha-i ba'z1 esbab ki der diikkan-1 beyt'iil-malciyan-1
hassa yafte .Jl ve sahiban-e§ ma'lum ne-§Ude ·12 ve ba'z1
esbab-1 iskender Qelebi defterdar-1 sab1k-1 h1zane-i
'amire ................................ . ........... . 5775
33) » aki;e-i ceraim-i voynugan ki be-hizmet-i i;ayir neyamede
end 4 3 . .. ... ... ... ... ... .. . . . . . . . .. . . . . ... . . . . . . 10000
33) » mahsul-i pencik-i iisara ki ba'z1 riiesa-i Ievend der
30

Derya-yi Sefid sitade end ve be-Dergah-1 'Ali firis-

32

tade end: '

Hasene-i kurona 1556 sikke fi 48 .... .. ..... ... . 74688
34) » beha-i demirkaz1k ki 'an karhane-i hassa be-mahruse-i
Bursa beray-1 furuhte irsal §Ude bud . . . . . . . . . . . . . .. 2472

(7.469.307)
-C-
'An vilayet-i M1s1r ve Haleb ve $am ve Diyarbekir (Vrk. 7a) 28 211 339
a ) Nakdiye .. . . .. .. . .. . .. . 315 112
b) Hasene 489 401 sikke . . . 27 896 227

C/1) 'An vilayet-i M1s1r ki 'an ba'z1 kesan der Divan-1 'Ali
32
sitade est .. . .. : . .. .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. .. . .. . 179 068
a) Nakdiye . .. .. . . .. .. . .. . 32 · 485
b) Hasene 2 573 sikke 146 583

40 ..1.:1 •J-') )\-'; ka<;t1lar, 41 d~ bulunmuf?,

sahipleri belli olmndt, 4l -1,.I o-L<l;:-. gelmemi~lerdir.
 6. Lutfi Barkan 247

Def'a
l) fi ~ Cemaziyel-evvel sene 954 ki de~ zimmet-i Murad <;avu§
emin-i sab1k-l Garbiyye bald · mantle bud :
llasene 400 sikke . . . . . . . . . . · · · · · .. · · · · · · · · .. · · · · · · · · · · · · 22 726
2) f~ 22 Cernaziyel-evvel sene 954 'an beha-i gendtim 41 ki der
z1mrnet-i Hac1 'Ali baki mantle · · · ·.. ·.. .. · .. · ·.. .. · .. · .. · 2 870
3) fi 26 Receb-til-mtirecceb sene 954 beha-i gendtim 44 ki der
zimrnet-i Vi<;enc;;o ,,5 efren<; 'an taciran-1 Galata baki mande
bAd
u .... .............................................. . 29 615
4) fi 28 Recebti'l-mtirecceb min zuhur-1 sene 954 ki der zim-
met-i Murad <;avus emin-i mukata'a-i Garbiyye Qa.ki mantle
bud·· H asene 300 , s1·1{k e . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 17 100
5) fi 18 Zilhicce sene 954 'an yed-i Mustafa <;elebi mtitevelli-i
cami'-i cedid der mahruse-i istanbul: Hasene 1 873 sikke ... 106 757

( 179.068)

C/2) 'An vilayet-i Haleb ve ~am (Vrk. 7b) ... 21 382 648
a) Nakdiye .. . . ....... . 276 462
b) B:asene 370 284 sikke ... 21 106 186

(21 382 648)

1) Def'a fi 10 Rebi'ul-evvel min suhur-1 sene 954 ki iskender

Begefencti damet me'aliyehu "'6- defterdar-1 h1zane-i 'amire-i
vilayet-i mezbure firistade est: Hasene: 2l0 000 sikke ...... 11 970 000
2) Def'a fi 25 Zilhicce sene 954 ki Hazret-i iskender Begefendi
el-mezbur defterdar;1 vilayet-i mezbure averde est: Hasene
160 277 sikke ............ .. .................. . ......... 9 135 789
3) 'An mahsul-i vilayet-i mezbure ki ba'z1 kesan -n der Divan-1
'Ali sitacte est "'a .. . . .. . .. .. . ... . .. ... .. . ... .. . . . . ... ... 276 859
a) Nakdiye 276 462
b) B:asene 7 sikke . . . . . . . .. 397

(276 859)
4 4 (".!.:...)' bogday <i5 <n _y:c:~J 46 -IJL.A .::,A\.) yUce [ik[eri daimt Q]SUll 47 j l_)
kimseler. '17a .::..-lo.)l:- ahnm1:;; tir.
248 H. 954 - 955 Btit<;c Cedveli

Defa
a) fi 22 Cemaziyel-evvel sene 954 ve fi 24
Muharrem sene 955 'an beha-i demir-i
§am ki der zimmet-i A§ir Yehudi baki
miinde bl'.ld .. . . .. . . . . .. 3 579
a) Nakdiye ........ . ...... 3 182
b) Hasene 7 sikke .. . .. . .. . 397
b) fi 24 Cemaziyel-evvel sene 954 'an be-
hA-i demir-i §am ki der-zimmet-i Jorji
efren<; baki mande .. . .. . . .. .. . .. . . .. 273 208
c) fi 8 Muharrem-iil-haram min §uhilr-1
sene 955 'an behii-i belis (bels) ·•B ve
sabun ki be-Anton veled-i Frens (?)
ber-ve<;h-i pu§te ,19 furuhte bl'.ld 15 .. . . .. 72

(276 859) ( 21.382.648)

C/3) 'An dzye-i gebran-1 cezire-i K1bns tabi'-i vilayet·i $am

Efrenciye 8 000 sikke fi 57 . . . . .. 456000

C/4) 'An vilayet-i Diyarbekir (Vrk. Ba) 6 193 623

a) Nakdiye . .. .. . .. . .. . 6 165
b) Hasene 108 552 sikke 6 187 458

(6 193 62S)
Def' a
1) fi 18 Rebi'ul-evvel sene 954 ki Hazret-i Hayreddin Begefendi
damet me'aliyehu defterdar-1 h1zane-i 'amire-i vilayet-i mez-
bt'.l.re firistade est: Hasene 80 000 sikke fi 57 . . . . . . . . . . . . . . . 4 560 000
2) fi 5 Receb-iil-miicerreb min §Uhur-i sene 954 ki Hayreddin
Begefendi el-mezbur defterdar-1 vilayet-i mezbure averde
est: Hasene 28 046 sikke fi 57 .. . . .. . .. .. . . . . .. . . .. . .. . .. 1 598 622
3) 'An mahsul-i vilayet-i mezbure ki 'an ba'z1 kesan der Divan-1
'Ali sitacte est .. . . .. ... .. . ... ... . .. ... .. . ... .. . ... ... ... 35 001
a) Nakdiye .. . .. . . .. 6 165
b) Hasene 506 sikke . . . . . . 28 836

(35 001)
---
( v--~) v--~!
48
kiilii sabun imalinde kullamlan bir ot,
 o. Lutfi Ba rka n 249

D e f'a fi

a ) 4 S a fer min §uhur-1 sene 954 'an ba -

k1yye-i t e rmim-i ha l'a -i 'Adilceva z . . . 2 000
b) 6 S afer-ill-muza ffer min §Uhur-1 sen e
954 'an ba k1yye-i bin a -i ka l'a -i 'Adil-
cev a z 1 440
c) 22 C em a ziye l-a h1r sen e 954 ki Mevlan a
Muhiddin Kar a m a n -za de k a d1-i sa b1k-1
'Amid b i-b erat 'a n m a l-i miri m uta -
sarnf bude ... .. . .. . .. . 222
d) 19 R e ce b senc 954 'a n m a hs ul-i cizye-i
g ebran m erhasa-i o vilayet -i Bidlis ki
d e r zimme t -i D a vud 'a n erbab-1 tima r
bald m a nd e : H asen e 253 s ikke 14 421

e ) 28 R e ce b-iil-miicerreb s en e 954 7 182

a ) Sultaniye 18 sikl<c
b ) Efrenciye 108 s ikke

f) 2 i;la 'ba n-iil-mua zza m min §UhO.r -1 sene

954 'a n cizye-i gebra n vc riisum-1 t ez-
k i r e-i Abdulha lik 'a n crba b-1 t im a r
b a ki m a nd c .. . . .. .. . .. . . .. . . . 570

g) 19 i;la 'ba n -iil-mua zza m sene 954 'an

cizye-i g ebra n v e m e1·ha sa-i vHayet-i
Bidlis ki der zimmet-i Hiis eyin hi§-1 ~ 1
D a vud 'an erba b-1 tima 1· baki mande
bild:

a ) N a kdiyc .. . 20
b) H asen e 1 27 s il{){C 7 233 7 253

h ) 4 Zilka ' de sene 954 'an cizye-i ge bran-1

vila yet-i w ezb ure ki dcr zimme t -i Mch -
m ed Cebei bakf m a n de r, 1/a l 819
i) 13 Zilka ' de sen c 954 'an cizye-i ge bran -1
vila y e t-i m ezbOre ki der zimme t -i M eh-
med <;e lebi el'mezbur ba ki m a nde bud 94

( 35 001 )
( 6. 193.623)

o ~....;..,...
5
errne ni patrigi, 51 ..;.~_,;. a kra bas 1, adam1, 51a._,...\.·l..J~ baki k a lm 1:;; .
 250 H. 954 - 955 Biltc;e Cedveli

-D-

'An mahsul-i evkaf-1 Mekke-i

~erife ve Medine-i Munevvere
ve gayruhu (Vrk. 8b) .. . .. . . .. 5 854 258

Fi sene-i IIJ.aziye . . . . . . . .. 1824349

El-kesir 'an sene-i maziye + 4 029 909
a ) 'An vilayet-i Rumeli
b) » » Ana dolu
'
~An evkaf-1
1) Mekke-i §erife ve Medine-i Mtinevvere . . . . . . . . . . . . . .. 718 481
2) Merhum magfur-un-leh Sultan Bayezid Han tabe serah ... 888 896
a ) Der !'stanbul . . . 250 000
b) Der Edirne . . . . . . . . . 551 100
c) Der Amas ya . . . . . . 77 000
/ ct) Der k a za- i Baba 10 776

(888 892)

3) Merhum magfur Sultan Selim Han tabe serah der istanbul 200 000
4) Merhum magfur-un-leh §ehzacte Sultan Mehmed tabe serah
der istanbul .. . . . . .. . . .. . .. .. . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . ..... 3 484 871
5) Gazi Htidavendgar der Bursa .. . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . .. 2287
6) Merhum magfur-un-leh Sultan Orban der mahruse-i Bursa 50597
7) Mer hum Seyyid Mehmed El-Buhari der mahruse-i Bursa .. . 121 160
8) Merhum magfur Sultan Mehm~d Han der nefs-i Sogtid .. . 96
9) Mer hum Hazret-i Emir der mahruse-i Bursa ............ ·.. . 468
10) Merhum magfur-un-leh Sultan Yildmm Han der nefs-i ine-
gol ve der Bursa . . . . .. . .. . .. . . . . .. . .. .. . . .. .. . .. . .. . . .. 51 073
11) Merhum magfur-un-leh Stileyman Pa§a der kaza-i Lapseki ... . 3 292
12) Hazret-i Eba Eyytib-i Ensari ...... ... .. . 182 500
13) Hazreti Ebu ishak der mahruse-i Bursa ......... ... .... . . 17 897
14) Dar-til-hadis der mahruse-i Edirne .. . .. . . .. .. . .. . .. . . .. ·.. . 63 224
15) Merhum magfur Sultan Murad Han tabe serah der Ergene . 34 000
16) Merhum ibrahim Beg veled-i merhum Sultan Orhan der
mahruse-i Bursa .... . .. .. . . . . . . . .. . .. . .. . . .. .. . 7 600
17) Selatin ve timera-i <;erakise der mahruse-i MlSlr .. . 27 856

( 5.854.258)
-40
 ' 0 . Liltfi Barkan 251

( MASRAFLAR FASLI )

II

EL - MESARiF rvrk. 9aJ

'An evvel-i Nevruz el-vaki' fi 19 Muharrem~Ul-haram min

~uhu r-i sene 954 ila evvel-i Nevruz el-vaki' fl selh-i Mu-
har remi'l-haram min !iuhur-i sene 955 . .. . . . . . . .. . 111 997 449
Fi sene-i maziye . . . . . . . . . 171 872 357
El-kesir 'an sene-i maziye -59 874 908

-A-

El-mevacibat .. . ........... . 76 650 017

Fi sene-i maziye . . . . . . . . . 82 079 039

El-kesir 'an sene-i maziye 5 429 022

1) Be-cema' at-1 mii§ahere-ho- [2J [~J

ran 5 ' . . • . . . 5 529 968 + 1 509 342 7 039 310

2) Be-cema'at-1 ebna-i sipahi-
yan .. . ... .. .I . .. ... ... 15 953 365 2 526 477 13 426 888
3) Be-cema'at-1 silahdaran ·11818437 - 1895 389 9 932 048*
4) )) )) 'ulUfeciyan 5 982 560 - 1068 032 4 914 528
a) Tabi-i yemin : 3 527 454 - 570 143 2 957 311
b) » y esar : 2 455 106 - 497 889 1 957 217

5) Be-cema'ati gurebafVrk. 9bJ 4 022 455 855 960 3 166 495

a) Tabi-i yemin 2 019 945 - 403 007 1 616 938 .
b) ~ yesar : 2 002 510 - 452 953 1 549 557

L* ] Bu rakam aslmda 9 923 048 olarak yaz1Jm1§hr.

52 ._:,\)_,;.. oV> l.!.... ayhkG1lar.
 252 H. 954 - 955 Btitgc Cedveli

6) Be-cema'at-1 Yenic;eriyan-1
Dergah-1 'Ali Ia-zale'aliyen 5 " 18 537 113 + 726 728 19 263 841
7) Be-cema'at-1 g1lman-1 'ace-
miyan-1 mezkurin ... ... . . . 3 576 916 595 643 2 981 27~
a) Be-cem a 'at-1 g 1lman-1 !stanbul 2 583 616
b) » » » Edirnc .. .... . .. 260 293
~) )) )) )) Gelibolu 137 364

( 2 9 81 213)
8) Be-cema'at-1 hademe-i IS-
tabl-1. 'Amire 54 • . • ... ... 6 409 906 + 265 071 6 674 977
9) Be-cema'at-1 cebeciyan-1 Der-
gah-i 'Ali ... ... ... ... ... 1126 222 177 180 949 042
10) Be-cema'at-1 ehl-i hiref s :; ... 2 122 415 403 221 1 719 194
(Vrk. 10a)

11) Be-cema'at-1 c;akirc1yan ve

§ahinciyan ve atmacac1yan 714 070 + 52 366 766 43<5
gah-1 'Ali ... ... ... . .. .. .
12) Be-cema'at-1 topc;1yan-1 Der- 1 774 198 337 391 1 436 807
13) Be-cema'at-1 arabac1yan-1
top ... ... ... ... ... ... .. . 927 613 166 918 760 695
14) Be-cema'at-1 bevvabin-i Der-
gah-1 'Ali .. . ... ... ... ... .. . 841 943 37 525 804 418
15) Be-cema'at-1 hademe-i Mat-
bah-1 'Amire 666 713 + 326 449 993 162
16) Be-cema'at-1 hayyatin .. . . .. 755 621 144 335 611 286
a ) 'l'abi'-i hassa 417 157 - 70 963 · 346 194
b )' » hil' a t 338 464 - 73 372 265 092

(155 6 21) ( - 14lf 335) (611 286)

'· '•' 1-:.::!
17) Be-cema'a-ti mehteran - .. . 1 212 024 105 925 1 106 099
(Vrlc. 10b)'
a) 'l'a bi'-i ha ym es1 : 635 803 + 1 599 637 402
b) » 'a lem ss : 576 221 - 107 524 468 697
----- - - - - -
. (1 212 02 4 ) ( - 105 92 5) (1 106 099)
··---
53
~JbJlj)' yUce li k le ze~rnl bulma s io , 54 "v"bJJ.. .,..1 hai;; abur, 55 .._;,..1;.~\
es na [
'
57 .~:'"'· u.1-"+-'
0
_ d
<;a 1rc11ar.
 6. L O.tf i B a rk an 253

18) Be-cema'at-1 teberdaran" 59 862

9
.• . 592 59 270
19) Be-cema'at-1 sakkayan-1 Di-
van-1 'Ali ... .. . ... .. . .. . ... 47 638 9 954 (?) 38 584
20) Mevacib-i Esed 'an cema'at-1 'ulUfeciyan-1 Diyarbekir vacib
'an gurre-i Muharrem-iil-haram min §Uhur-1 sene 954 ila ga-
ye-i Zilhicce sene-i minh fi ye vn~ 16 fi sene-i kamile ... 5 664

(76.650.017)

-B-

Et-teslimat ( Vrk . 1.la.J · ·· · ·· ·· · 27 888 489

Fi sene-i maziye . . . ·... . . . 83 033 050
El-kesir 'an sene-i maziye - 55 144 561
1) Teslim be-hazret-i padi§ah-1 'alernpenah hullide mi.ilktihu ,;o 1 060 000
a ) N a kdiye ... . . . ... ... 800 000
b ) Ze r -i sebO.keo1 ( sebike )
6 000 dirhem be-hisab -1
miska l 4 000 fl 65 . . . 260 000

( 1 060 000 )
Def'a f f.

a ) 20 Rebi'u levvel min §Uhlir-I sen e 954 100 000

b) 29 Cema zi yel-evv el sen e-i minh ... . .. 150 000
c) 15 R a m a z a n-iil-m ti ba r ek sen e-i m inh ... 100 000
d) gurre -i :;)evva l-il-mtikerrem sen e 954 ... 100 000
e ) 9 :;)evva l-il-mtikerrem sen e-i minh zer-i
sebO.ke 4 000 dirhem b e -hisab-1 misk a l
2 666 (ve ) 1 dirhem fi 65 ... .. . 173 334
f) 19 Zilka 'de min §uhu~· -1 sen e 954. ... .. . 150 000
g ) 6 Zilhicce sen e -i minh .. . ... ... .. . ... 100 000
h) 4 Muha rrem-iil-haram min §Uhfir-i se-
ne 955 .. . ... ... ... ... .. . ... ... ... ... 100 000
i) 4 Muha rr em -il-ha r a m s ene-i minh 'a n
zer-i s ebuke 2 000 dirhem be-hisa b-1
miska l 1 333 (ve ) 0,5 dirh em fi 65 86 666

( 1 060 000 )
----
58 )i:- j )_;;-4-° (mehtCl'Ull-1 tab tl VC a lcm: lllLZLka c1l ar), [>\) j \ ).l~; ha lt.acdnr,
60 ...0....J;. mi.'tlkil cl aim ols un , 61 ...)_,:-' c~s::;:'- ) klll yc.
 254 H. 954 - 955 Biitge Cedveli

2) Teslim be-tshak <.;elebi Emin-i Harc-1 Hassa der mahr-0.se-i

tstanbul be-cihet-i ihracat-1 hassa ve gayruh-0. . . . . . . . . . . . . 9 286 14.
Be-ciJhet-i

a) ihrilcat-1 hassa [OJ 9 071 442

b) behil-i peksimed ... 101 200
c) ihracat-1 bina-i muallimhane ki der-
nezd-i peykhane-i 02 'atik nev-bina s.ude 30 000
d) hare-I rah-I lib-I hassa der mahrfise-i
tstanbul ........ . ............ ·· · ·· · 25 000
e) kiraye-i nafaka-i nobetgiyan-1 yenige-
riyiln-1 Dergilh-1 'A.Ii .. . . . . . . . . . . . .. 11 000
f) harc-1 tiifengha-i cebehane-i 'ii.mire ... 35 000
g) navlun-1 giihen;ile-i miri ki 'an M1sn·
ilmed ............ .............. . 12 500

(9 286 142 )

3) Teslim be-Husrev <;elebi 'an ebna-i sipahiyan Emin-i Harc-1

Hassa der mahrlise-i Galata (Vrk. 11b).. . . . . . . . . . . . . . . . 1 717 562

Be-ciJhet-i

a) ihrilcat-1 hassa [io] .............. . .. . 1 116 220

b) mevilcib-i riiesil ve kiirekgiylin ve alat-
g1yiln >I)~ ki bil donanma-i hiimayun ba
kapudan yenigeri Hayreddin be-hem
firistade end 0 ·1 601 342

(1 717 562)
4) Teslim be-Hayreddin Beg Emin-i Matbah-1 'Amire ve Husrev
<;elebi katib be-cihet-i ihracat-1 Matbah-1 'Amire ... ... ... ... 2 518 474
Fi sene-i maziye . . . . . . . . . . . . 2 531 099
El-kesir 'an sene-i maziye . . . 12 625

(2 518 474)

5) Teslim be-Mehmed <.;elebi 'an ebna-i sipahiyan Emin-i Harc-1

Hassa der mahruse-i Edirne . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . : . . .. 700 870
6) Teslim be-Htiseyin Beg 'an cema'at-1 mtiteferrika Emin-i
bina-i cami'-i cedid der mahruse-i tstanbul be-cihet-1 ihra-
cat-i bina-i cami'-i mezbure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 450000
[9] Fi sene-i maziye 8 232 212, Ez-zilyade 'an sene-1 maziye 839 230
(10] Fi sene-i maziye ;, 487 996, El-kesir 'an sene-i maziye . .'3 371 776
62
.d;..C 63 0l:lY1 halutctlar, 64 -~:1 o.)l:-.Jrr: beraber gouderilmifillerdir.
 6. Lutfi B a l'kan 255

7) Teslim be-mezburin be-cihet-i ihracat-1 otakha-i hassa 70 665

a) Be-Kaas1m emin-i ota k-
ha-i hassa ...... ... .. . 70 000
b) Be-Mustafa ser-mehte -
ran-1 hayme 665

(70 665)

8) Teslim be-Mustafa ;Beg ser-cebeciyan-1 Dergah-1 'Ali be-ci-

het-i ihracat-1 cebehane-i 'amire .. . .. . .. . .. : 209 534
a) Zer-i sebuke " • 100 dil'-
hem be-hisab-1 miska l 66
(ve) 1 dirh em fi 65 = 4 334
b) Nakdiye .. . .. . .. . .. . 205 200

(2 09 ii84 )

9) Teslim be-mezkurin be-cihet-i ihracat-1 fodula-i sekbanan-1

Dergah-1 'Ali . . . . . . .. . . . . .. . .. . . . . . . . .. . . . . . .. .. . .. . .. . 236 554
a) Be-'Ali (;::elebi emin-i k a -
tib-i fodul a -i mezblll'e . . . 122 667
b) Be-Mahmud Qelebi kil.-
tib-i fodula-i mezbQre 113 887

( 23 6 554)

10) Teslim be-mezkurin be-cihet-i ihracat-1 tophane-i 'amire ve

gayruhu ... ... ... ... .. . .. . .................... . 44000
a) Be-cihet-i ihracat-1 top-
hil.ne 36 000
b) Be-cihet-i meremmet-i
odahil.-1 topc;1yan 8 000

(44 000)

a) Be-Mehmed emin-i tophane-i 'amire 42 851

b) Be-Sinan emin-i sab1k .. . .. . .. . .. . . .. 1 149

(44 000)
11) Teslim be-Hasan <;elebi katib-i bevvabin-i Dergah-1 'Ali be-
cihet-i ihracat-1 bab-1 vasat .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . 800
12) Teslim be-mezkurin be-cihet-i ihracat-1 Istabl-1 'Amire ve
gayruhu (Vrk. 12a) . .. . .. .. . .. . .. . .. . . . . .. . . .. . .. . .. 4 408 048
 256 H. 954 - 955 Biitc;e Cedveli

Be-cvhet-i.

a) ihracat-1 !stabl-1 'Amire[1 1] ..... . .. . 3 958 048

b) harc-1 sahten-i sand1kha-i kilar . . . . . . 35 000
c) harc-1 siperha-i yenic;eriyan-1 Dergah-1
'Ali .................... . ........... . 5 000
d) beha-i bargiran-1 saklrnyan-1 yenic;eri-
yan-1 Dergah-1 'Ali .. . . .. . .. .. . . .. 50 000
e ) kiraye-i ~iitiiran-1 cebehane-i 'amire 360 000

( 4 408 048)
aa) ~l'eslimbe-Nasuh Beg·
Emin-i sab1k-1 Cev ve
Musa <;:elebi katib . . . . . . 252 000
bb) Teslim be-Musa <;:elebi
Emin-i Cev ve Kaas1m
Beg· katib .. . .. . . .. .. . 4 156 048

( 4 408 048)

13) Teslim be-Mehmed Pa§a mir-i miran-1 Cezayir be-cihet-i ih-

racat-1 mezkurin . .. .. . .. . . .. .. . .. . .. . .. . .. . .. . ".. 96332
a ) Be-cihet-i sahten-io araba ve kundakha 26 332
b) » » heriden-i • iistiibi a ... 20 000
c) >' » harc-1 bina-i mahzen-i cedid
der-tershane ..... . .,, 50 000

(96 332)

14) Teslim be-Pertev Aga aga-i yenic;eriyan-1 Dergah-1 Ali beray-1

sermaye-i hime-i hassa 'an yed-i Sinan ser-piyadegan . .. .. . 200000
15) Teslim be-Behram Beg miitevelli-i 'imaret-i merhum Sultan
Mehmed Han tabe serah der mahruse-i istanbul be-cihet-i
ihracat-1 'imaret-i mezbure ber-vec;h-i karz 6 5 fi 23 Ca. sene 954 200000
16) Teslim be-Ahmed Beg kethilda-i silahdaran be-cihet-i pak-
kerden-i rah-1 hazret-i padi§ah-1 'alempenah der vakt-i ref-
ten 'an Edirne ila istanbul .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. . . . . ..... 2000
17) Teslim be-serha-i hayyatin be-cihet-i ihracat-1 cameha-i has-
sa ve hil'at .. . . .. .. . .. . . .. . .. . .. . .. .. . .. . . .. 8480
a) Be-cihet-i camehil.-i hassa 24 000
b) » » » hil'at 60 801 '
- -- -
(11] Fi sene-J maziye 4 041 ·284, El-kesir 'an sene-i maziye 83 236
I 65 J' .) hon;.
 6. LO.tfi Barkan 257
•
18) Teslim be-Dervi§ Beg mirliva-i Stolni-Belgrad be-cihet-i ter-
rnirn-i kal'a-i Stolni-Belgrad . . . .. ........................ . 130 000

19) Tesllm be-Ali yelebi mi.itevelli-i cami'-i §erif-i U<_;-§erefelli 135 840
be-cihet-i mi.ihimmat-1 cami'-i mezbur berve~h-i karz ..... .

20) Teslim be-Mustafa 'an ~avu§an-1 Dergah-1 'Ali be-cihet-i ki-

raye-i sengha-i top 'an ahen 'an iskele-i Varna ila Silistre ... 30000
(Vrk. 113b)

21) Teslim be-Muslihuddin mi.itevelli-i evkaf-1 Sultan Batun

duhter-i mer hum Sultan Bayezid beray-i ta'mir-kerden .. . .. . 35 304
22) Teslim be-Ahmed Beg ser-bostani-i hassa der \mahruse~i is-
tan bul be-cihet-i ihracat-1 bag<_;eha-i hassa . . . ... . . . ... . .. ... 200 000
23) Teslim be-Mustafa Emin-i <_;uka ve Ali katib be-cihet-i he-
riden-i <_;uka-i yeni<_;eriyan-1 Dergah-1 'Ali der Selanik .. . ... 160 000
24) Teslim be-Sinan Beg ser-b.ostani-i hassa der mahruse-i Edir-
ne be-cihet-i ihracat-1 bag<_;eha-i hassa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 000
25 ) Teslim be-Hiiseyin Ihca 'an cema'at-1 silahdaran be-cihet-i
ihracat-1 pak-kerden-i ma'den-i nukre der kaza-i yirmen . . . 3 000
26) Teslim be-Mehmed ser-kemha-bafan-1 :rn hassa der-Bazar-1
Makiyan ve i.istad Maksud kethi.ida-i kemha-bafan be-cihet-i
rnUhimmat-1 karhane-i hassa . . . .. . .. . . ............ ....... . 24600
27) Teslim (be) Yunus yaVU§ 'an <_;avu§an-1 Dergah-1 'Ali be-
cinet-i cem'-kerden-i sasonha-i s hassa der vilayet-i Anadolu 3 000
28) Teslim be-Yusuf kethi.ida-i sarbanan beray-i kiraye-i §iitliran
be-cihet-i bi.irden-i ·oG barut-1 siyah 'an Karahisar-1 Sahib ila
kal' a-i 'Adilcevaz . . . . . . . . . . . . . .. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 28 600
29) Teslim be-Hi.iseyin 'an Dmera-i mukata'at-i. Trabzon beray-i
sahten-i karhane-i kemha-bafan-1 hassa der Bazar-1 Makiyan 21 183
30) Teslim be-i.istadan-1 hassa be-cihet-i ba'z1 karha-i hassa
Zer-i sebuke 2 839,5 dirhem
be-hisab-1 miskal 1 893 fl 65 .. . . . . . .. . .. . . . . . . . . . 123 045
31) Teslim be-isa-i kendegari mi.itevelli-i evkaf-1 cami'-i mer-
67

-
huIIl Hi.iseyin Aga be-cihet-i ihracat-1 evkaf-1 cami'-i m<::zbur

6 6 .) -'J. gotlirn1ek. 67 <.>JI< .,...i.S... h£tlck£i.k.

20 000
 258 H. 954 - 955 Bil.t(;e Cedveli

32) Teslim be-Ferhad Beg 'an <;avu§an-1 Dergah-1 'Ali be-cihet-i

sahten-i ilskilfba-i merdane 68 .. . .. . .. • .. . . . . .. . • .. .. . . ..
a) Zer 14 693 dirhem
be-hisab-1 miska l
b) Sebuken 1 11 165,5 »
c) Hilzme 1 .1 3 527,5 »
9 795 (ve) 0,5 dirhem fi 65 = 636 694

33) Teslim be-Mehmed 'ulllfei tabi'-i yemin be-cihet-i merem-

met-kerden-i odaha-i peykan-1 Dergah-1 'Ali ve odaba-i hay-
yatin-i hassa ve hil'at der nezd-i bane-i Kaas1m-Pa§a ve is-
kele-i Davud-.Pa§a . . . .. . .. . .. . .. . . .. .. . .. . . .. ·.. .. · · · · · .. 36 09j
a) Be-cihet-i meremmet-kerden-i odaha-i
bayyat!n .......................... . 29 723
b) Be-cihet-i meremmet-kerden-i oda ha-i
peykan ... .................... . ..... . 6 374

(36 097)
34) Teslim be-Mustafa 'abai-baf <i 9 beray-i ihracat-1 'abayiba-i
hassa ... ............... ..... . sooo
35) Teslim be-Mehmed 'an ebna-i sipahiyan be-cihet-i bina-ker-
den-i goren<;hane-i 10 bazba-i hassa der karye-i Kadi der
nezd-i <;atalca (Vrlc. 1sa) .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . 7000
36) Teslim be-Ek§inos zimmi emin-i darbbane-i mahruse-i istan-
bul be-cihet-i bilriden-i fills der darbhane-i mezbure . . . . .. 15000
37) Teslim be-'Abdi Selanik ve Mahmud bin Abdullah ve Ham-
za-i Narde ve Ahmed birader-i ismail 'an top<;iyan-1 Dergah-1
'AU be-cihet-i kupdakba-i tilfengba-i cebebane-i 'amire .. ... . 6400
38) Teslim be-Mevlana kad1-i Silivri ve Kemal 'ulllfei tabi'-i ye-
sar beray-1 termim-i saray-1 'amire der <;ataka .. . . .. .. .... 2 sas
39) Teslim be~ibrahim Beg veled-i 'isa Pa§a mirliva-i Kocaeli
be-cihet-i meremmet-kerden-i cisirha der rah-1 hazret-i pa-
di§ah-1 'alempenah · hilllide millkilhu der kuh-1 Yalak 30000
40) Teslim be-ilstad Esed beray-1 sahten-i flrm-1 seferi ..... . . .. 2420
41) Teslim be-Silleyman Beg ser- arabaciyan-1 top be-cihet-i he-
riden-i bargiran-1 'araba der Edirne . . . . . . . . . . . . . .. 40000
68
"''i..iv- ·~ _,.C..1 u1>L.. .::..4!- merdane Lisk ilfleri yapmak i<;in, 69 ~~j~ aba
dokuyan, 70 (~) d.;.,f-°J_,) .
 (). LOtfi Barkan 259

42) Teslim be-HlZlr Beg mirliva-i Vize beray-i biiriden-i kiirek-

ha-i ke§tiba-i hassa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 000
43) irsaliye ma'a teslim-i mezkurin be-cihet-i heriden-i • §iitii-
ran 11 beray-i Istabl-1 'A.mire . . . . . . . . . . .. . . . . .. . .. . .. ... ... 2 294 542
a) Nakdiye .. . .. . .. . . .. 197 307
b) Hasene 34 415 sikke . . . 2 097 235

(:2 294 54.2)

a) Be-Hazret-i 'Ali Pa§a mir-i miran-1
vilayet-i Anadolu 'an yed-i Hayreddin
c:;avu§ 'an i;avu§an-1 Dergah-1 'AU ... 762 080
b) Be-Hazret-i Mehmed Pa§a mir-i miran-1
vilayet-i Karaman 'an yed-i Mustafa
<;avu§ 'an i;avu§an-1 Dergah-1 •AU .. . 54a 662
c) Be-Hazret-i Hayreddin Pa§a mir-i mi-
ran-1 vilayet-i ROm 'an yed-i Sinan <;a-
vu§ 'an i;avu§an-1 Del'gah-1 'All .. . .. . 201 600
d) Be-Hazret-i Mustafa Pa§a mir-i mi-
ran-1 vilayet-i Mar' a§ . . . . . . . . . . . . 331 200
e) Teslim be-kethi.ida-i i;avu§an-1 mir-i
miran-1 vilayet-i Karaman be-cihet-i
heriden-i §i.itilran-1 11 Istabl-1 'Ami re ~ ·· 118 000
g) Teslim be-Nasuh 'an sarbanan-1 hassa
be-cihet-i heriden-i §i.iti.iran . .. . . . . . . 118 000
f) Teslim be-H1z1r 'a n sa1·banan-1<2 hassa
heriden-i §i.iti.iran 118 000
h) Teslim be-Hac1 Hasan 'an sarbanan-1
hassa be-cihet-i h eriden-i §i.iti.iril.n-1 11
Istabl-1 'Amire ............... ... .. . 50• 000
i) Teslim be-Musa 'a n sarbanan-1 h assa
beray-1 heriden-i §ilti.iran be-cihet-i
Istabl-1 •Amire ................. . 50 000

(2 294 542)
44) irsaliye be-Bab-1 Hiimayun 'an mahsul-i evkaf-1 merhum
magfur-un-leh ;iehzade Sultan Mehmed Han tabe serah der
mahruse-i istanbul el-vaki' fi 6 Seferlil-muzaffer min §Uhur-1
sene 954 (Vrk. 1sbJ . .. . . . . . . . .. ... .. . ... ... ... ... ... .. . 2 066 717
a) Nakdiye .. . ........ . 1 946 301
b) Hasene 2 120 sikke 120 416

(2 066 717)
45) Teslim be-Murad <;avu§ 'an c;avu§an-1 Dergah-1 'Ali beray-1
meremmet-kerden-i rah-1 Hazret-i Padi§ah-1 'alempenah hul-
lide miilkiihu der iznikmid . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .. 15 000

71 j\fi.,!. ..)-".__,;. develeri satm almak, 72 ..)L.4JL deveciler.

 /

260 H. 954 - 955 . BUtge Cedveli

46) Teslim be-Piri <;elebi mi.itevelli-i 'imaret-i merhum Sultan

Orhan der mahn1se-i Bursa be-cihet-i meremmet-i evkaf-1
'imaret-i riJ.ezbUre .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . 20 000
47) Teslim be~Hlzir <;elebi 'an <;avu§fm -1 Dergah-1 'Aliberay-1 ih-
racat-1 rihten-i 12 sengha-i top 12 der ma'den-i Rudnik . . . . . . 20 000
48) Tesllm be-Mahmud <;avu§ 'an <;avu§an-1 Dergah-1 'Ali beray-1
harc-1 rah-1 hazret-i padi§ah-1 'alempenah hullide mi.ilki.ihu
der kaza-i iznikmid... .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . . .. .. . ... 40 000
49) Teslim be-Mustafa <;elebi tacir beray-i heriden-i postha-i sa-
mur der vilayet-i Moskov ... ..' . .. .... ...... ... ...... ,.. . 240 000
50) Teslim be-Alaeddin nazir-1 sab1k-1 vilayet-i Rum beray-1 mi.i-
himmat-1 ma'den-i nuhas der Ak§ehir ........ .... ..". .. . . .. 10 000
51) irsaliye be-kaza-i inezkurin be-cihet-i mevacib-i kllrek<;iyan
ve 'alatciyan °3 beray-1 donanma-i hi.imayun fi selh-i Muhar-
rem sene 955 .. . .. . . .. .. . . .. .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . 92 678
a) Be-kaza-i [ *]
b) » »
c) >> . »
d) )) ))

(27.888.489)

-C-

El-mubaya'at (Vrk. 14a) .. 1 130 185

Fi sene-i maziye . . . . . . . ... 1065678

Ez-ziyade 'an senei maziye 64 507
Beha-i

1) akmi§e-i mi.itenevvi';:i .. .......... . .. 713 589

2) <;ukaha-i miitenevvi'a . .. .. ... . 58 165
3) pe§kir-i alaca-i Hindi 12 k1t'a 975
4) kirpas-1 alaca 19,5 zira' fi 17 ve 2 L. (pul) 336

[ *] Kaza a d1 ve rakam yoktur.

73 ';">b .[_.('...:...., 0i~ J top g l'tlles i dokm e k, 7,1 ~-·_;;... deine l, 75 ..:...i~ Jj -4:~l.-
alt un i ~ l e m eli ku~ak~

•
 0. Lutfi Barkan 261

5) destar 26 k1t'a fi 85 .............. . 2 210

6) miyanbend-i zer-baft 7 5 7 k1t'a fi 900 6 300
7) makrama-i hibal 75 a 3 k1t'a 220
8) zer be-cihet-i kozak-1 16 mtihrti §erif 60 miskal fi 59 3 540
9) siikU.re-i fakfUri 11 3 k1t'a . .. ... ... ... ... .. ... . 270
10) ibrik ve legen 'an nukre : Nukre 488 dirhem fi 5,5 2 684
11) carneha 20 sevb ........... . 35 628
12) kaH~eha 14 k1t'a ... .. . ..... . 22 700
13 ) gilrnan 14 nefer (Vrlc. 14b ; . .. 52 932
14) postha-i mtitenevvi'a ...... 81 523
a) Postha-i samur ... ... ... .. . ... ... 39 123
1) Fi 40 da n e 5 d est e .. . 15 823
2) 'J.'ahta.<;e 6 13 700
3) avare 1 • 3 sevb 8 300
4) bera k rn 1 7'it'a 1 300
b) Post-1 nafe-i va§ak 1u 16 tahtar;e . . . .. 42 400

(81 523)

15 ) agnam be-ciheti kurban-1 hassa der 'iyd-i adha so 65 293

1 900 r e's
a) 1 386 r e's fi 34,5
b) 514 » )) 34

16) erz-1 M1sir 50 mtidda fi 9 (akc;;e) ve 6 1. (pul) .. . 9 750

17) kal'i 92 kantar ve 65 lodra 111 060 74070

be-cihet-i hammaliye .. . 10

a.)28 kanta 1· fi 730

b) 43 » )) 900
c) 19 » ve 80 lodra » 690
d) 1 » 85 » » 680
(1.130.185)

--
75a JL,:... ipler, inc i (~ ), 76 (J\llj _,i) Jlj_,; ma l)fo1:n, 77 c..>J_,A:.t ~J_,C fa g f'u r
kasC', ( <q ) oJ IJ \ ?HJ\.!. mmn SttQ l 1 kopck ( ~ ) 7!\_;.-6_,~;L· va~ak kiirkli, 8'1J-..:.l-1:.<-
kurba n bayranu.
 H. 954 - 955 Bi.itc;e Cedveli
262

-0-

·ln'amat ma'a salyane ve tasad-

duk ve nokeriye ve te~rif 81 2 653 874

'An sene-i maziye . . . . .. 1 995 758 (Vrk. 15a)

Ez-ziyade 'an sene-i maziye + 658 116

1) in' am be-mezkuri11 ....... .. ... ... ... ... ... .. . 1 711 soo
J'Rt?.;N;,
a) Be~Hazret-i Elkas Mirza ....... .. 1 300 000
b) Be-seyyid 'Aziz vez!r-i mezbfir 100 000
c) Be-hazret-i 'Ali Pa§a mir-i miran-1 vi-
layet-i Rumeli der vakt-i cem'iyyet -
kerden-i 'asakir-i mansfire .. .. ...... .. 50 000
d) Be-cema'at-1 ehl-i h1ref ki der rfiz-1
'iyd-i mi.ibarek tuhfe 82 averde end 10 •.. 151 500
e) Be-cema'at-1 solakaan-1 Dergah-1 'Ali
der vakt-i ameden 'an §ikar-1 Yanbolu 30 000
f) Be-cema'at-1 peykan-1 hassa der vakt-i
ameden 'an §ikar-1 Yanbolu ........ . 10 000
g) Be-Mahmud Beg ser-silahdaran-1 'atik 10 000
h) Be-Ahmed Beg ser-bostani-i hassa
der !stanbul 5 000
i) Be-kethi.ida-i mezbfir 1 000
j) Be-Bekir Aga ser-c;ak1rc1yan-1 Haz-
ret-i Sultan Selim tale behah 8 2 ki ba
pi§ke§ amed .. . . .. . . . .. . .. . . .. 10 000
k) Be-Mehmed Beg 'an merdi.iman-1 Elkas
Mirza ........... . 12 000
I) Be-Bedi-'uz-zaman 'an merdi.iman-1
Elkas Mirza 8 000
m) Be-~im§ad Beg 'an merdi.iman-1 Elkas
Mirza ......... ... ................. . 8 000
n) Be-Mustafa Qavu§ 'an goni.illi.iyan-1
vilayet-i Yemen ki 'an canib-i Yemen
haber averde .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . .. . 5 000
o) Be-Mehmed korucu-i si.irh-serh ki gu-
rihte amed 8 < .. • .. • .. • .. • .. . • .. • .. .. . 4 000

81 U!,p.:.i" J ..,__/),' J J..1..ai J d~L L ..:...l.. l..i l 82 ~·~· hed iye, 83 olA. Jll. om ri.i
uzuu olsun, 8± .Ml ..:"?_,/.. ka<;up geldi.
 6. Lutfi Barkan 263

p) Be-Burak-Sultan surh-ser . . . . . . . . . 4 000

r) Be-ser-~avu§ ii.n-1 Hazret-i Sulta n Ba-
yezid tale bek a h ki be-cihet-i ba 'z1
mesalih-i hazret-i mii§ariin-ileyh ii.med 3 000

(1 '711 500)
1/a) Be-cihet-i in'am-1 saire 4 000
2) Salyane-i mezkurin (Yr lc. 15bJ 597 379
a) Be-Mevlanii. ~eyh Muhiddin k ad1 as·
ker-i vilii.yet-i Rumeli
vii.cib 'an g urre-i Muharrem-til-
haram min §uhur-1 sene 954 ilii.
gaye-i Cemaziyel-ah1r sene-i minh
fi §ehr 17 165, fi 6 e§hiir B·• /a ... 120 155

· b) Be-Mevlii.nii. Scyyid Muhiddin kad1-

asker-i vilayet-i Anadolu vacib 'an 17
Zilhicce min §uhur-1 sene 953 ila 28
Receb-iil-miirecceb sene 954
fi §ehr 16 918, fi 7 e§hiir ve
11 eyyii.m 124 591

c) Be-Mevlii.nii. Muslihiddin kadmsker-i

vilayet-i 'Anadolu ' an 28 Receb-iil-
miirecceb min §Uhur-1 sene 954 ila
4 ~a'ban sene-i minh
El-mii§ahere fi 7 yevm .. ...... . 3 941

d) Be-Mevlana Muslihiddin k a diasker-i

vilayet-i Rumeli vacib 'an 5 :;ia'ban-iil-
mu'azzam min §uhur-1 sene 954 ila
gaye-i Zilhicce sene-i minh
fi §ehr 17 165, fi 4 e§hi.ir ve
26 eyyam 83 532

e) Be-Mevlana Sina n (:elebi kad1asker-i

vilayet-i Anadolu 'an 5 :;ia'ban-iil-
mu'azzam min §uhur-1 senc 954 ila
'a§ir-i Zilhicce sene-i minh
fi §ehr 16 918, fi 4 . e§hi.ir ve
26 eyyam 82 310

f) Be-cema'at-1 katiban-1 h1zane-i 'amire

ve katiban-1 Divan ta bi' -i defterdaran
ve tevki'-i beg· ve emin-i defter ve ka-
tiban-1 defter-i vilayet . .. .. . .. . .. . .. . 136 300

84a .,.1+!.I aylar.

264 H. 954 - 955 Btitge Cedveli

g) Be-cema'at-1 en'am-hanan-1 hassa :

8 nefera fi 2 000 . .. .. . 16 000
h) Be-cema'at-1 hayyatin-i hassa ve hil'at 9 950
1) Be-cihet-i hassa 6 950
2) » » hil'at 3 000
i) Be-cema'at-1 sakkayan-1 Divan-1 'Ali 6 500
j) g1lman-1 vezne .. . ..... . 4 100
k) Be-kethtida-i sarbanan .. .. ..... . 1 000
l) Be-tistad Yunu s §em'ger ........ . 1 000
m) Be-tercimanan-1 Dergah-1 'Ali, 3 nefera
fi 1 000 ...... ..... ............... . 3 000
n) Be-tistad Davud ser-muze-duzan-1 80
hassa 3 000
o) Be-muhz1r ve <;avu§-1 Yenigeriyan,
2 nefera fi 1 000 2 000

(597 379)

3) Tasadduk be-mezkurin (Vrk. 16a) ..... . 312 495

a) Be-fukara-i 'amme der !stanbul 'an
yed-i Elkas hazin 'an cema'at-1 silah-
daran be-cihet-i 51 hafta, beher hafta
fi 3 000 ......... ... .............. . 153 000
b) Be-dervi§an-1 zaviye-i Sultan ~uca' .. . 4 000
c) Be-Abdurrahman Abbas ve ( ... ) (?)
ki be-EnderOn kaside dade 4 000
d) Be-fukara-i m a hrOse-i ! s ta nbul ve
hasha-i !stanbul ve Ga la ta 100 000
e) Be-§eyh 'Abdullatif ki 'a n canib-i Bu-
hara ve Semerka nd amed . . . . . . . . . . .. 10 000
f) Be-fukara-i saire ki der Divan-1 'Ali
dade est 8G 41 495

(312 495)

4) Nokeriye 01 .. . .. . .. .
5 000
/
5) Te§rlf be-mezkur!n 23 500
a) Be-elgi-i k1ral-1 Beg ki ba-pi§ke§ amed 10 000
b) Be-me1·dtim-i Sahib Giray han-1 tata-
ran ki ba pi§ke§ amed 0 1 .. . .. . .. . .. . 4 000

85 ...i· 1JJ.>o.J>".r·
· . i; izmeci bar.;1, 8ft..:..~1.,.>I.> ver ilmi ~l ir, 87 -1.. I ·<.!."
._r I "•
L h cdiye
•
il e gelcli.
 I

b. Lf11:fi Ba rka n 265

-
c) B e-merd Uman-1 voyvocla-i Bogdan ki
cizye-i hodi§an bR ave1·dend vc cle1·
a m ed e n ba pi§-ke§ ..... . . . 2 200
1) Der vakt-1 averclen-i ,,, cizye 1 500
2) D er vakt-1 averdcn-i pi§ke§ 700
d) Be-merclUman-1 voyvoda-i Eflak ki ciz-
ye-i hodi§an 'averdencl ve de1· aver-
den-i esb ve §ahin 3 000
1) De1· vakt-i averden-i cizye 2 500
2) Der vakt-i averden- i esb ve
§8.hin .. . ... .. 500
e) Be-merdtiman-1 Dubl'Ovnik ki c b:yci
hod -i :;ian ss averdend 1 500
f) Be-merdliman-1 Salnz Iii cizyc-i hod-1
§an averdend .. . .. . .. . . . . . .. .. .. .. 2 800

(23 500)

2 653 874

-E-
'Adat (Vrlc. 16b) 3 341 320

Fi sene-i maziye . . . . . . . .. 3 312 190

Ez-ziyade 'an sene-i maziye + 29 130

1) 'Adet-i aga-i Der ve ser-hazin ve ser-kilari . . . . .. 84000

a ) Be-cihet-i behari fi 6 000 18 000
b) » » miya nb endrn » 3 500 10 500
C) » )) z emis t ani s" » 18 000 55 500

(84 000)

2) 'Adet-i aga-yi saray-1 'amire 9 500

a) B e -cihet-i behari 2 000
b) » » zemistani 5 500
c) ~' » miyanb end fi 2 000

(9 500 )
3) 'Adet-i aga-i mezkurin 30 000
a ) M ehmed Beg 'a n zevvakin oo ki se r-
Guraba-i Yesar §Ucl . . . . . . . . . . . . 5 000

88 .,)l.!..l_,;_ kendilerini 11 , 89 J • L·-·•)

- · I\. Ii? I IJ.{,
'·
 266 H . 954 - 955 Biit\';C Cedveli

b) Be-Piyale Beg 'an g1lman-1 Enderun

ki ser-bevvab!n-i salis §Ud 10 000
c) Be-Ca'fer Aga ser-hazin-i EnderO.n ki
aga-i Der oi §Ud .............. . ..... . 5 000
ct) Be-Ya'kub Aga ser-kilal'i ki ser-hazin-i
Enden1n §Ud .. . .. . . .. .. . .. . .. . .. . .. . 5 000
c) Be-Ya' kub Aga-i diger 'a.n g1lmam
Oda ki ser-kilari iiud 5 000

(30 000)

4) 'Adet-i Mevlana 'Omer imam-1 hassa 8000

a) Be-cihet-i beha l'i .. . ..... . 3 000
b) » » zemistan! .. . . .. .. . 3 000
c) » » iiehr-i Ramazan vacib-i
sene 954 ........ . 2 000

(8 000)

5) 'Adet-i handen-i 0
" muhasebe-i Nevruz vacib-i sene 954
fi '10 000 .. . .. . .. . .. . .. . .. .. .. . .. . .. . . .. ,.. .. .... 30000
6) .Adet-i zemistani-i Mehmed <;elebi reis-i katiban-1 Divan ta-
bi'-i tevki'i . .. .. . .. . .. ......... · ..... · .. · .. · .. · · .. 6000
7) 'Adet-i mezkurin der vakt-i averden-i k1l-kuyruk ve §ikar-1
palaz 9 a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .•...•....•. ..•• . • 21000
. iW" '
a ) Be-cihet-i ser-\';akirc1yan 12 000
1) Be-cihet-i k1lkuyduk 8 000
a) Vacib-i sene 954 4 000
b) Vacib-i sene 955 4 000
2) Be-cihet-i §ikar-1 pala.z 4 000
b) Be-cihet-i kethiida-i \';ak1rc1yan 4 000
c) » » ser-;iahinciyan 3 000
d) » )) kethtida-i ;iahinciyan 2 000

(21 000)

8) 'Adet-i atmacac1yan der vakt-i bend-kerden-i0 1 atmacaha-i

hassa ma' a derazi-i 9 '1/ a mezkurin (Vrk. 17a) . . . . . . . . . . . . 5100

!)L )Ll t.>bl kapu agas1, !J2 j.~,' i _,> uku mak, 93 JJ./_,; J3 j.:.);\ ..::JJ J->
j'Y~ JK:,J yabani i:irclek vc kitz av1 gelirildigi vakille, !H j.:.f .1.;.,. haglama.
9411 ( ~) t.5));:,'
·\ I
r..5)).:..
 6. Lutfi Barka n 267
a ) Be-cihet-i bend-kerden-i a tmacaha-i
h a ssa ................. ... ... ... . 4 500
1) Be-cihet-i se1·-atmacac1ya11 3 000
2) » » kethtida-i a tma-
ca c1yan .. . .. . . .. .. . .. . .. . 1 500
b) Be-cihet-i derazi-i atmacac1ya n 20 n e-
fera fi 30 ........... .... ........... . 600

(5 100)
9) 'Adet-i der~i-i <;akirc1yan-1 Dergah-1 'Ali 130 nefera fi 100 13 000
10) 'Adet-i derari-i "·1/a §ahinciyan-1 Dergah-1 Ali 8 nefera fi 60,
181 nefera fi 30 .. . .. . .. . . .. .. . .. . . .. .. . .. . .. . .. . s 910
11) 'Adet-i mezkurin be-cihet-i btirden-i hasene-i fukara-i Hare-
meyn-i§ ~erifeyn .. . .. . .. . . .. .. . .. . .. . .. . .. . . .. .. . .. . 14000
a) Be-Kurd Bali 'a n mtiezzinan-1 hassa
emin-i h asene ......... ... ........ . 7 000
b) Be-Be§ir 'an cema'a t -1 s ila hdaran k a tib 5 000
c) Be-cihet-i beha-i scyish a n e 1)6 beray-1
btirden-i 95 a kmi§e-i m erdtimiyn-i §eri-
fin 'an m a hruse-1 !stanbul ila M1s11· . .. 2 000

(11,. 000)

12) 'Adet-i mtiezzinan-1 cevami'-i mezkurin der mahruse-i is-

tanbul ..... ................... ........... . .. . 9000
Be- c&rni'-i

a) merhum Sulta n Mehmen Han tabe sera 1 500

b) » » Bayezid )) )) )) 1 500
c) )) » Selim » » » 1 500
d) §erif-i Ayasofya ... ... ... ... 3 500
e) )) Hazret-i Ebu Eyytib-i Ensari. .. 1 000

(9 000)

13) 'Adet-i came-behil.-i g1lman-1 Enderlin ki k1ymet-daden fer-

mude §Ud 97 356 sevb "8 be-cihet-i 2 sevbeyn . .. . .. .. . .. . .. . 526 263
a ) 'An gatma-i Bul'Sa .. . .. . . .. .. . .. . .. . 189 sevb
1) A'la .. . 144 sevb
2) Evsat 23 »
3) Edna 22 »

95 .j:i..J. gotl'mnek, 96 .d~_,_l .... yli.k at 1. ag1rltk, 97 -<.:O ,,:i,,,..) c mr cd ild i

98 •
'-;'Y c lbi se.
 268 H. 954 - 955 Bi.itGe Cedveli

b) 'An ben ek-i Bursa 167 sevb

1) A'la ... 22 scvb.
2) Evsa t ... ..... . 60 »
3) Edna ........ . 62 »
4) Munakka::i-1 Haer Ali.. . 23 »

14) 'Adet-i cema'at-1 bevvabin-i Dergah-1 'Ali ma'a kethuda-i

mezburin ve celladan der vakt-i ameden 'an Edirne ila mah-
ruse-i istanbul (Vrk. 17b) . .. .. . .. . . .. .. . .. . . .. 24 60()
a ) B e-cihe t-i kethi.id a -i m ezbul'in 4 000
b) » » bevv4 bin 20 000
b) » » celladan . .. .. . .. . .. . 600

15) 'Adet-i miiezzinan-1 hassa fi ~ehr-i Ramazan ma'a der vakt-i

reften be-sefer-i hiimayun . .. .. . .. . .. . . .. . .. .. · 12 00()
a) fi §ehr-i Ramazan sen e 954, 6 n efera
fi 1 000 ........... . 6 000
b) ·Der vekt-i r ef t en be-sefer-i hi.im a yun
4 tefera .fi 1 500 .. . . .. .. . .. . .. . .. . .. . 6 000

( 1 2 000)

16) 'Adet-i keman Uil beha-i yenic;eriyan-1 Dergah-1 ,Ali vacib-i

sene 954
12 131 fi 30 ...................... .... ... .. .. .. ... . 360 93Q
17) 'Adet-i keman-beha-i g1lman-1 'acemiyan-1 istanbul ve Edir-
ne ve Gelibolu 5 840 nefera fi 30 .. . . .. .. . . .. . .. .. . . .. .. . 175 200
19) 'Adet-i keman-beha-i cebeciyan-1 Dergah-1 'Ali 540 nefer fi 30 16200
19) 'Adet-i nemed ' 0 0 beha-i bevvabin-i Dergah-1 'Ali vacib-i sene
954, 280 nefera fi 40 .. . .. . .. . . .. 11 200
20) 'Adet-i nemed beha-i iistad Ca'fer 2000
21) 'Adet-i '1ydiyye-i hayattin-i 1 " 1 bassa ma'a beha-i suzen ·10 " 18 450
a ) Be-cihet-i '1ydiyyc 8 450
b) » » beha -i suzen 10 000

(18 450)

LOO -1 c k er;e, 102 .jj_,~ .i g ne.

 0. Lfitfi Barkan 269

22) 'Adet-i nemed-beha-i teberdaran-i hassa 50 nefera fi 30 1 500

23) 'Adet-i zemistani-i peykan-1 hassa 40 nefera fi 100 ... 4000

24) 'Adet-i harc-1 came-i zemistani-i ser-hayyatin-i hassa 100

25) ,Actet-i harc-1 cameha-i zemistani-i hazinan-1 biruni ve ser-

hazin ve katib-i mevcudat 11 nefera fi 100 1 100

26) 'Adet-i zemistani-i ser-mi'maran-1 hassa ... 3 000

27) 'Adet-i zemistani-i habbazin 101
3 nefera .fi 2 000 (Vrk. 1sa) 6000

28) 'Adet-i dani§mendan fi §ehr-i Recep sene 954 .. .... ..... . 700

29) 'Actet-i tirke§-beha-i ba'z1 yenic;eriyan ve g1lman-1 saray-1 Ga-

la ta ve Edirne ve teberdaran ve g1lman-1 bagc;eha-i hassa ve
gayruhu ki ebna-i sipahiyan ve silahdaran ve 'ulUfeciyan-1
ye:rnin ve yesar ve bevvabin ~udend, 251 nefera fi 300 ...... 75 300

30) 'Adet-i nev-mtisliman 10

' 151 nefera 6 607

31) 'Actet-i zer-pul-1 g1lman-1 'acemiyan " j

192 275

32) 'Actet-i sakkayan-1 Divan-1 'Ali 4 900

a) :se-cihet-i k1rba-beha 2 !JOO
b) » » rniize-beha ""' / H ... 2 900

( 4 900)

33) 'Actet-i mtijde-i haccac (Vrk. 1Bb! . ...... 500

34) ,Adet-i peksimad-beha-i mezkurin . . . . .. 13 085

a) Be-cihet-i yeni~eriyil.n-i Dergil.h-1 'Ali
k i ba-donanma-i hi.imayfin be-hem fi-
ristade end r. '1, 250 nefer il. fi 50 12 500
b) Be-cihet-i top(;1yil.n-1 Dergil.h-1 'All ki
J<alyon-1 cedid be-hem f iristade i'JUd
15 neferil. fl 39 585

(13 085)

35) 'Adet-i bogc;a-i havatin 10

'· 96 200

7 200

--
36) , Adet-i dolmaha-i nevbet-i g1lman-1 enderun 9 sevb fi 800 ...

tOR j_jL;.. ekm ckciler, 10± jU....... 1 ' .:,,~l.: yeu i mi'i s liim an ol au lara vr. l'ilm es i
frdet olaJJ paralar. 10-lu lr. .,j_,.• ~; i l'.: 111 0 para:o1. · I Oi"i ~k\J,;. ha.tunlar.
 270 H. 954 - 955 Btitge Cedveli

37) 'Adet-i gayir-beba-i mir-ahuran-1 Dergah-1 'Ali der vakt-i di-

reviden-i 100 gayirha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 60 000
a ) Be-clhet -i mfr- 'a hur-1 btiztirk 50 000
b) » » » )) ktigtik 10 000

( 60 000)

39) 'Adet-i harc-1 'an-1 hasekiyan-1 yenigeriyan-1 Dergah-1 'Ali ve

sayyadan-1 sekbanan ki gfi§t-1 kadid-i ahu averdend 101 7 000
a ) 'An sayya dan-1 h asekiyan 3 000
b) » » sekbanan 4 000

(7 000 )

39) 'Adet-i harc1- cihaz-1 cevan-1 Dar-tis-se'ade-i 'Atik ki be-§e-

her dade fermude •0 R/a 12 nefera fi 4 000 .. . ... ..... . .. . 48 000
40) 'Adet-i nafaka-i ba'z1 yenigeriyan-1 Dergah-1 'Ali ki be-k1la'-i
mezkilrin nobetgi firistad~ end vacib 'an gurr e-i Muherrem-
iil-haram min §Uhur-1 sene 954 ila gaye-i Zilhicce-i sene-i
minh 4 648 nefera fi 90 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 408 500
B e-cihet-i lcal"a,-i n ef er a

a) Budin 914 271 260

b) E st ergon 472 169 110
c) Stolni B elgrad 650 208 350
d) P eguy 246 43 920
e) 'Adilceva z (Vrk. 19a) 442 114 390
f) Erzurum 150 53 910
g) Osiyek 145 40 500
h) Rodos 200 72 000
i) Nova 296 89 010
j) Ana bolu 295 105 570
k) D1ra g 166 59 220
I) Prev eze 100 34 920
m) !neba hti 98 17 550
n) Moton ve Kornn 99 34 560
a ) Avlonya 100 18 000
p) K ef e 100 35 730
r) Duka kin 50 18 000
s ) Bag·da d 125 22 500

( 4 648 ) (1 408 5 00)

l0 6 J-l:_JJ.> bivrne k, 107 ..i.i.>;Jl _,..;\ ..1.~-1j .::....:._,) ce y la n past1rm as1 getirdiJer,
108a • -> _,A..r.t o.> I.> • i;ie In e ven·1m es1. emr o1un d 11.
J r-!

(
 0. L1ltfi Barkan 271

41) 'Adet-i ser-piyadegan-1 Dergah-1 'Ali ki be-k1la'-i mezkurin ve

gayruhU be-cay-i nobet~i firistade end . . . . . . . . . . ... ...... . . 14000
a) Be-kal'a-i Budin nefer? 1 000
b) » )) Esturgon ... . .. 1 000
c) )) » Stolni Bel grad 1 000
d) )) )) Pe<;oy ... 1 000
e) )) )) Nova ... ... ... 1 000
f) )) )) Anabolu 1 000
g) )) )) D1rag .. . 1 000
h) » )) Koron ve Moton ... 1 000
i) )) )) Pl'eveze 1 000
j) » / )) Rodos ... ... 1 000
k) » )) 'Adilcevaz 1 000
I) )) )) Osiyek .. ... 1 000
m) )) )) Dukakin ... 1 000
n) Be-dona nma-i hiimayun . .. 1 000

(14 000 )

42) 'Adet-i zemistani-i ser-burya-bafan-1 10 8

hassa ma'a halife 1 500
a ) Be-ser-burya-bafan . .. 1 000
b) Be-halife-i mezbur 500

(1 500 )

43) 'Adet-i serbostani-i hassa der mahruse-i Edirne ki muhasebe

ntimude 1 00 fi def'ateyn ... 6000
44) 'Adet-i zemistani-i Hamze-i tur~1ger 1 500

(3.341.320)
-F-
ihracat-1 muteferrika (Vrk. 20a) 333 564

Fi sene-i maziye . . . . . . . .. 377 849

El-kesir 'an sene-i maziye 44 285
1) Be-cihet-i eda-i baha-i muhallefat-1 ba'z1 kesan ki pi§-ezin
beray-1 h1zane-i 'amire zapt §Ude bud ve varisan-e§ ber-mu-
ceb-i hucce-i kad1yan-1 asker ispat-1 veraset-kerden ez-an se-
beb baz 11 0 'an h1zane-i 'amire daden fermude 111 . .. ... .. . 72 307

108 j\;~ ~)Y ...rN has1rc1 lar bnr;;1 , 10\l o.) i gosterdi, 110 ..i~. tekrar, ll I j.)\.)
._, )•.) verilmesi emr edildi.
 272 H . 954 - 955 Biitge Cedveli

2) Be-cihet-i eda-i ahQe-i Mehmed Beg mir-i sab1k-1 liva-i Agri-

boz ki pi§-ezin 'an ihracat-1 meremmat-1 kal'a-i izdin 'an mu-
kata'a-i neml eha-i izdin sitade bud ve bak1yye-i muhasebe-i
hod be-h1zane-i 'amire tekrar teslim-kerde 'an gurre-i (?)
ez-an-sebeb baz '"' 'an h1zane-i 'amire dade fermude 11· 1 • • . . 51 000
3) Be-cihet-i eda-i akQe ki pi§-ezin der tahvil-i Htiseyin ve Sii-
leyman el-m tilteziman-1 mukata'at-1 Dimetoka 'an evvel-i
Nevruz el-vaki' fi 24 Zilka'de min §Uhur sene 948 bermuceb-i
mektub ve defter-i Mevlana Muslihiddin kad1-i mahruse-i
Edirne 'an mahsul-i bad-i beva-i Dimetoka merdiiman-1 mer-
hum Hiisrev Pa§a 32 945 akQe zabt-kerde bud ez 'an sebeb
'an varisan-1 merhum Hiisrev Pa§a el-mezbur sitacte fermude
fi 3 Rebi'ul-evvel sene 954, 19 333 akQe ve fi 5 Rebi'ul-evvel
sene-i minh 667 akQe be-h1zane-i 'amire teslim §Ude bud baz
'an h1zane-i 'amire be-varisan-1 Hiisrev Pa§a el-mezbur dade
fermude ....... ........... ......... ... ...... '. ... ....... . 20000
4) Be-cihet-i harc-1 nukre 11 0 beray-1 ke§iden-i tiyl-i sirma-i ak-
mi§e-i hassa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ·. . .. 10 075
5) Be-cihet-i iicret-i duhten-i '' " QUkaha-i sobraman ki beray-i
g1lman- enderun duhte, 193 sevb fi 75 .. . 14 475
6) Be-cihet-i fltre-i 'iyd-i miibarek (V1·k. 2ollJ . . . 10 000

7) Be-cihet-i harc-1 bendha-i §em§ir 1 i:i ve niyam IJ.1 ve kard-

ha 11 " ve · duhten-i kinfha-i '"' g1lman-1 Enderun ve tila-ker-
den-i serha-i 'alem ve harc-1 iiskiifha ve muzeha-i' '" hassa ve
i.icret-i mi'maran ki beray-1 tekmil kerden-i termim-i ba'z1
k1la' firistade 11 1 ve reng-kerden-i destarha ve gayruhu ... 29 999
8) Be-cihet-i harc-1 cildha-i defatir-i h1zane-i 'amire ..... . .. ... . 3 513
9) Be-cihet-i eda-i akQe-i ba'z1 miilaz1man-1 Dergah-1 'Ali ki 'an
cizye ve gayruhu be-h1zane-i 'amire ziyade teslim-kerdend
baz <laden fermude 11 8 . . • . • • . . . . • • . •• 3929

11
~ ~.;,;..J.\ dikmck, ll 3 ./>.!.~~k ilt \ 114 1::-· k111, 11 5 l..,..iJ\( h1 caklar,
116
~l~•:f'torbalar, ~i;;m cif'J", 118~..lJ.. _,l;j.:> 1..i j4
1
116 l... .,j, .. ,117 o..il::.._) g-ondor ilmi i;;,
iade ediJrnes i l1uyu,.ul111u ~ ,
 b. LO.tfi Barkan 273

10) Be-cihet-i ticret-i kassabin beray-1 zebh-kerden-i agnam-1 kur-

ban-1 hassa der mahrO.se-i istanbul 1 900 re's fi 1 ... 1 900
11) Be-cihet-i kesr-i mevacib-i yeni<;eriyan-1 Dergah-1 'Ali 11 509
12) Be-cihet-i kesr-i mevacib-i g1lman-1 enderO.n 5 102
13) Be-cihet-i harc1 nukre-i 11 9
serha-i 'alem . .. 1 965
14) Be-cihet-i kiraye-i cebehane-i 'amire ve ba'z1 esbab-1 mat-
bah-1 'amire ki pi§-ezin der sefer-i 'Irakayn be-kal'a-i Kayse-
riye emanet nihade bO.dend 119 / a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 062
15) Be-cihet-i harc-1 r ah-1 el<;i-i Be<; ki ba pi§ke§ amed 87
••• 5 000

16) Be-cihet-i tila-kerden-i &irma-i akmi§e-i hassa (Vrk. 21aJ 20 178

17) Be-cihet-i harc-1 r ah-1 merdtim-i Mirza Elkas 'an mahruse-i
tstanbul ila Kefe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3 000
18) Be-cihet-i harc-1 k esr-i mevacib-i g1lman-1 'acemiyan 809
19) Be-cihet-i harc-1 zer-i rize 120
.. • . •• ••• • • • • .• .. • • • • • •• 667
20) Be-cihet-i navlun-1 sefine ki 'an mahruse-i M1sir ila mahrO.-
se-i istanbul erz-i hassa averde . . . . . . . .. .... .......... . .. . 3 000

21) Be-ciheti- beha-i stirb-i kilise-i kohne

341 kantar ve 65 lodra fi 55 . . . . . . . .. 18 801
1 21
22) Be-cihet-i harc-1 dibagat ve duhten ve tamgazeden-i post-
ha-i mlitenevvi'a .. .. .. ... . .. ......... . . · · · · · · · · · · 1 980

23) Be-cihet-i navlun-i sefine ki 'an mahruse-i MlSlr barut-i sefid

averde .. . .... .... . ... ..... .. .. ... ... 17 120

24) Be-cihet-i. harc-1 kiraye-i ak<;e-i mabeyn-i merdan-1 k1la'-1 li-

va-i Sirem ve Pojega ve Moha<; . . . . . . . . . . . . . . : · · · .. · ·.. · · · 1 000
25) Be-cihet-i beha-i ktirek beray-1 ma'den-i ahen der nefs-i Ben-
deregli (Bender-i Eregli) . .. . . . . ... · · . · · · · · · · · 2300
26) Be-cihet-i beha-i came beray-1 in' am-1 melik-i Gtirci .... . . 460

119 ,,__;;.,· g umiil\l , ll9a ..1i.>y, ., ~ lr ..:..il.\ e mu.n et konmul\llard1 , 120 oj ) )J

dokiilmiil\l altun, 12l._:,~ jl~·J _;;. J .> J ~~. ~ dilmg ti t e tmek , di kmek ve da.m gala~1 ak.
274 H. 954 - 955 Biltge Cedveli

27) Be-cihet-i harc-1 iiskiifha-i merdane 6000

28) , Be-cihet-i beha-i revgan-1 sacte beray-1 Elkas Mirza 12 870
29) Be-cihet-i iicret-i neferat ki beray-1 ifraz-kerden-i zer 'an
ba'z1 evani-i nukre-i mutalla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 1 913
30) Be-cihet-i harc-1 kundakha-i tiifenkha-i cebehane-i 'amire ... 320
(Vrk. 21b)

31) Be-cihet-i kesr-i mevacib-i Dar-iis-se'acte der vacib-i §ehr-i

Zilhicce sene 954 . . . . . . .. . . . . .. . .. . .. . . . . . . . . . . . .. 1 290

(333 564 )
 0. Ll\tfi Barkan 275

III

EL - BA.Kl - MEVCUD

Fi evvel-i NevrO.z el-vaki' fi selh-i Muharrem-til-haram min

§UhO.r-1 sene 955 86 889 845
A) Nakdiye .... ... . . ... 36 021 027 .
a) 644 surre '"2 fi 50 000 = (32 200 000)
b) 114 » )) 30 000 = ( 3 420 000)
c) Der- pare 401 027

1) Der h1zane-i 'amire 25 021 027

a) 451 surre fi 50 000 ( 22 550 000)
b) 69 )) )) 30 000 = ( 2 070 000)
c) Der-pare 4 01 027

2) Der Kulle-i Heft 'an akc;e-i 'avanz .. ~ 11000000

a) 193 surre fi 50 000 = 9 650 000)
b) 45 )) » 30 000 = 1 350 000

( 36.021.027)
B) Hasene-i mutenevvi'a 888 856 sikke .... ... 50 497 731
a) 68 surre fi 10 000 = (680 000)
b) Der-pa re 208 856

1) Sultaniye 662 944 sikke .. . ... .. . ... 37 680 802

a) 52surre fi 10 000 = (520 000)
b) Der-pare 142 944
1) 659 441 sikke fi 57 37 488 137
a) 52 surre fi 10 000 (520 000)
b) Der-pare 139 441
2) 3 503 sikke fi 55 = 192 665

2) Efrenciye 197 207 sikke fi 57 ...... 11240799

a ) 14 surre fi 10 000 (140 000)
b) Der- pare 57 207 sikke

122 o.r> k ese, 123 .:;.l- yap1lm11? ·

l
276 H. 954 - 955 Btit~e Cedveli

3) Dngiirusiye 25 625 sikke fi 55 ... ... .. 1409 375

a) 2 surre fi 10 000 = (20 000)
b) Der-pare 5 625

4) Sak1z (Vrlo. 22a) 2 732 sikke fi 55 150 260

5) Efrenciye-i nim sikke 11 )} )) 29 319
6) Hasene-i Kurona 337 )} )} 48 16176

(50.497.731)
C) Zer-i sebuke 7 537 dirhem sahte 123

be-hisab-1 miskal 5 024 (ve) 1 dirhem 6 habbe 326 619

D) Nukre 1
'" 11117 dirhem fi 4 ... 44468

( 86.889 .854)