NGHIÊ N CỨ U VỀ TÂ M TỪ QUA KINH TẠ NG PHẬ T GIÁ O

1. Lý do chọn đề tài
Tâ m từ , hay thườ ng đượ c gọ i chung là từ bi, là tình thương khô ng
điều kiện, khô ng đò i hỏ i phả i đượ c đá p trả trở lạ i. Ở bấ t cứ nơi đâ u,
bấ t cứ thờ i đạ i nà o, tâ m từ bi vẫ n vô cù ng quan trọ ng. Đó là cộ i nguồ n
củ a cả hạ nh phú c thế gian và hạ nh phú c xuấ t thế gian củ a hết thả y
chú ng sinh.
Bở i lẽ chẳ ng có mộ t chú ng sinh nà o lạ i khô ng mong muố n đượ c đó n
nhậ n tình yêu thương và lò ng bi mẫ n, cho dù là ngườ i thâ n hay kẻ
thù , bạ n bè hay ngườ i xa lạ . Mọ i chú ng sinh đều mong cầ u đượ c giả i
thoá t khỏ i khổ đau và đượ c hưở ng hạ nh phú c. Tuy nhiên, thô ng
thườ ng chú ng ta chỉ quan tâ m tớ i bả n thâ n chú ng ta chứ khô ng phả i
cho nhữ ng ngườ i khá c. Đó là bở i chú ng ta khô ng thể nà o cả m nhậ n
đượ c nhữ ng đau khổ củ a ngườ i khá c.
Cả cuộ c đờ i củ a Đứ c Phậ t từ khi hoằ ng truyền chá nh phá p đến lú c
nhậ p Niết bà n, tâ m Ngà i luô n trà n đầ y lò ng từ bi đố i vớ i chú ng sanh.
Ngà i luô n câ n nhắ c lờ i nó i khi thuyết giả ng. Cụ thể trong kinh, Ngà i
nó i rõ chỉ giả ng nhữ ng lờ i như sự thậ t, như châ n lý, tương ứ ng vớ i
mụ c đích thì dù ngườ i nghe có ưa thích hay khô ng, Ngà i vẫ n sẽ giả ng
thuyết. Điều nà y đượ c Đứ c Như Lai khẳ ng định vì Ngà i có lò ng
thương tưở ng đố i vớ i cá c loà i hữ u tình1. Cho thấ y, lò ng từ củ a Ngà i
rộ ng lớ n, vô biên, luô n đặ t lợ i ích an lạ c, giả i thoá t cho chú ng sanh lên
trên hết. Tình thương rộ ng lớ n mà đạ o Phậ t nhắ m đến gầ n như tuyệt
đố i. Đứ c Phậ t đã đạ t đượ c tình thương như thế. Cò n nhữ ng ai tu theo
Phậ t cũ ng sẽ phả i đi theo hướ ng đó , về mộ t tình thương phủ trù m
tuyệt đố i đến tấ t cả muô n loà i, kể cả cỏ câ y.

1
HT. Thích Minh Châ u (dịch), Kinh Trung Bộ I, Kinh Vương Tử Abhaya, Nxb. Tô n giá o, 2012, tr.484.
Hơn thế nữ a, trong xã hộ i hiện đạ i, cuộ c số ng luô n nhộ n nhịp, cù ng
vớ i nhiều vấ n đề xã hộ i xả y ra trong đờ i số ng hiện tạ i, thì vấ n đề hà nh
trì tâ m từ là tương đố i cầ n thiết. Chính vì lý do nà y, tá c giả chủ đề
“Nghiên cứ u về tâ m từ qua kinh tạ ng Phậ t giá o” để thự c hiện luậ n
vă n. Nghiên cứ u nhằ m giú p hiểu rõ hơn về tâ m từ và phương phá p
hà nh trì tâ m từ để mang lạ i đờ i số ng thanh tịnh, an lạ c cho con ngườ i
trong xã hộ i hiện đạ i.
2. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng của nghiên cứu: Tâ m từ trong kinh tạ ng Phậ t giá o
Phạm vi nghiên cứu: Kinh tạ ng Pali
3. Mục tiêu nghiên cứu và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục tiêu nghiên cứu: Nghiên cứ u đượ c thự c hiện nhằ m mụ c
đích tìm hiểu về tâ m từ trong kinh tạ ng qua lờ i dạ y củ a đứ c
Phậ t, qua đó , nhậ n diện nhữ ng phương phá p phá t triển tâ m từ
và á p dụ ng nó và o đờ i số ng hiện tạ i củ a con ngườ i.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: Để thự c hiện mụ c tiêu nghiên cứ u đã
đặ t ra, nghiên cứ u tậ p trung thự c hiện 03 nhiệm vụ nhu sau:
(1) Khá i quá t về tâ m từ qua lờ i dạ y củ a đứ c Phậ t trong kinh tạ ng;
(2) Tìm hiểu và phâ n tích tâ m từ đượ c lồ ng ghép trong đờ i số ng ở
xã hộ i hiện đạ i;
(3) Phương phá p phá t triển tâ m từ và cách hà nh trì.
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương phá p logic – lịch sử đượ c sử dụ ng chủ yếu trong luậ n vă n.
Luậ n vă n khá i quá t thế giớ i quan Phậ t giá o qua cá c giai đoạ n để tìm
ra nhữ ng điểm chung và khá c biệt, từ đó chỉ ra ả nh hưở ng củ a Phậ t
giá o đố i vớ i sự phá t triển củ a con ngườ i, xã hộ i,. Ngoà i ra, phương
phá p tổ ng hợ p – phâ n tích tư liệu, so sá nh, đố i chiếu…cũ ng đượ c á p
dụ ng trong nghiên cứ u nhằ m là m rõ vai trò củ a Tâ m Từ đố i vớ i ngườ i
 xuấ t gia và tạ i gia đặ c biệt là việc hoằ ng phá p lợ i sanh. Đồ ng thờ i hiểu
rõ hơn quan niệm củ a Đứ c Phậ t về Tâ m từ đượ c ghi lạ i trong cá c Kinh
điển qua cá c giai đoạ n lịch sử khá c nhau, qua mỗ i hoà n cả nh khá c
nhau.

A. DẪ N NHẬ P
B. NỘ I DUNG

I. THẾ NÀ O LÀ TÂ M TỪ THEO QUAN NIỆ M ĐỨ C PHẬ T

1. TÂ M TỪ TRONG KINH PHÁ P CÚ

2. TÂ M TỪ TRONG BẮ C TÔ NG

3. TÂ M TỪ TRONG KINH PHẬ T GIÁ O NGUYÊ N THỦ Y

II. TU TẬ P TÂ M TỪ VÔ LƯỢ NG

1.- Khở i tâ m

2.- Như lý tá c ý

3.- Trừ diệt

4.- Trừ khử hiềm hậ n

5.- Xuấ t ly

III. LỢ I ÍCH CỦ A SỰ TU TẬ P TÂ M TỪ

1.- Phướ c nghiệp sự

2.- Có bố n sự an ủ i

3.- Mườ i mộ t lợ i ích

4.- Khô ng tạ o á c nghiệp

5.- Có thể khô ng bị rắ n cắ n chết

6.- Có quả lớ n hơn

7.- Trú thiền khô ng có trố ng khô ng

8.- Khó bị phi nhâ n nã o hạ i

9.- Đượ c hạ nh phú c an lạ c lâ u dà i

10.- Đượ c phướ c bá u lớ n

IV. VẬ N DỤ NG TÂ M TỪ VÀ O HOẰ NG PHÁ P, ĐỘ SANH

1. Nhìn sâ u bằ ng tâ m từ
2. Lắ ng nghe vớ i tâ m từ
3. Dù ng tâ m từ giả i độ c tố tự thâ n và tha nhâ n

C.KẾ T LUẬ N