BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ MÔN ÂM NHẠC

BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THỂ HIỆN ÂM NHẠC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC
TRONG PHÂN MÔN HỌC HÁT .

I. LÝ DO CHỌN CHUYÊN ĐỀ:

1. Vai trò củ a biện phá p vớ i họ c sinh:

Giá o dụ c phổ thô ng nướ c ta đang thự c hiện bướ c chuyển từ chương trình
giá o dụ c tiếp cậ n nộ i dung sang tiếp cậ n nă ng lự c ngườ i họ c. Mô n họ c  m nhạ c ở
tiểu họ c giú p họ c sinh bướ c đầ u là m quen kiến thứ c â m nhạ c phổ thô ng, sự đa dạ ng
củ a thế giớ i â m nhạ c, giá trị â m nhạ c nhạ c truyền thố ng; hình thà nh mộ t số kĩ nă ng
â m nhạ c ban đầ u; nuô i dưỡ ng cả m xú c thẩ m mĩ và tình yêu â m nhạ c, hứ ng thú
tham gia cá c hoạ t độ ng â m nhạ c phù hợ p vớ i lứ a tuổ i; gó p phầ n hình thà nh và phá t
triển cho họ c sinh nhữ ng phẩ m chấ t chủ yếu (yêu nướ c, nhâ n á i, chă m chỉ, trung
thự c, trá ch nhiệm), nă ng lự c chung (tự chủ và tự họ c, giao tiếp và hợ p tá c, giả i
quyết vấ n đề và sá ng tạ o), nă ng lự c â m nhạ c (thể hiện â m nhạ c, cả m thụ và hiểu
biết â m nhạ c, ứ ng dụ ng và sá ng tạ o â m nhạ c).

Trong chương trình mô n  m nhạ c hiện hà nh phâ n mô n Họ c há t là phâ n mô n mang

tính thự c hà nh cao, hầ u như họ c sinh phả i hoạ t độ ng liên tụ c trong giờ họ c há t. Tuy
nhiên, nếu chỉ dạ y họ c theo phương phá p dạ y họ c truyền thố ng thì họ c sinh chỉ họ c
theo thầ y cô mộ t cá ch má y mó c, rậ p khuô n, khô ng tham gia và o hoạ t độ ng mộ t
cá ch chủ độ ng để chiếm lĩnh kiến thứ c. Do vậ y, giá o viên cầ n vậ n dụ ng mộ t phương
phá p dạ y họ c theo hướ ng phá t triển nă ng lự c cho họ c sinh để phá t huy khả nă ng
sá ng tạ o đó là : Thể hiện â m nhạ c, cả m thụ và hiểu biết â m nhạ c, ứ ng dụ ng và sá ng
tạ o â m nhạ c.

- Thể hiện â m nhạ c: Là bướ c đầ u họ c sinh biết há t mộ t mình và há t cù ng

ngườ i khá c, thể hiện đú ng giai điệu và lờ i ca, diễn tả đượ c sắ c thá i và tình cả m bà i
há t.

- Cả m thụ và hiểu biết â m nhạ c:

Bướ c đầ u cả m nhậ n đượ c vẻ đẹp củ a bà i há t đó , phâ n biệt đượ c sự khá c nhau trong
từ ng thuộ c tính â m nhạ c (cao độ , trườ ng độ , cườ ng độ , â m sắ c);

Biết vậ n độ ng cơ thể phù hợ p vớ i nhịp điệu 1524"> , 1534,â €¦"> ;

Nhậ n biết đượ c câ u, đoạ n trong bà i há t, nhậ n biết đượ c sự giố ng nhau và khá c
nhau củ a nét nhạ c (hay là câ u há t); bướ c đầ u đá nh giá đượ c kĩ nă ng thể hiện â m
nhạ c củ a bả n thâ n và ngườ i khá c.
- Ứ ng dụ ng và sá ng tạ o: Bướ c đầ u phô phỏ ng, tá i hiện mộ t số â m thanh quen thuộ c
trong cuộ c số ng; biết lặ p lạ i nó thay đổ i mẫ u tiết tấ u và giai điệu đơn giả n theo
hướ ng dẫ n củ a giá o viên

Biết là m dụ ng cụ họ c tậ p đơn giả n theo hướ ng dẫ n củ a giá o viên (họ c sinh có thể
là m thanh phá ch, là m lú c lắ c,…)

Biết chia sẻ hiểu biết â m nhạ c vớ i ngườ i khá c, biểu diễn cá c tiết mụ c â m nhạ c ở
trườ ng, ở lớ p, cá c hộ i thi,…

Đâ y là 3 yêu cầ u cầ n đạ t về nă ng lự c đặ c thù .

Vớ i vai trò , mụ c tiêu dạ y họ c theo định hướ ng phá t triển nă ng lự c trong dạ y phâ n
mô n họ c há t cho họ c sinh tô i đã tiến hà nh nghiên cứ u như sau:

2. Thự c trạ ng:

* Thuậ n lợ i:

- Bộ mô n â m nhạ c củ a trườ ng luô n nhậ n đượ c sự quan tâ m củ a ban giá m hiệu nhà
trườ ng, cá c tổ chứ c đoà n thể trong và ngoà i trườ ng họ c.

- Tậ p thể sư phạ m nhà trườ ng luô n ủ ng hộ cá c phong trà o vă n hó a vă n nghệ củ a

cá c em họ c sinh.

- Nhà trườ ng có cơ sở vậ t chấ t tương đố i đả m bả m, đá p ứ ng cơ bả n cho việc dạ y và

họ c bộ mô n.

Đố i tượ ng họ c sinh là con em là m nô ng. Đa phầ n cá c em họ c sinh ngoan, lễ phép và

rấ t yêu thích họ c  m nhạ c.

* Khó khă n:

Bên cạ nh nhữ ng thuậ n lợ i trên trườ ng tô i có nhữ ng khó khă n như sau:

- Về trình độ nhậ n thứ c củ a họ c sinh là khô ng đồ ng đều mộ t số em chưa tự tin, biểu

diễn chưa tố t, khó khă n trong phá t â m, nhả chữ , lấ y hơi khi há t.

- Mộ t số phụ huynh chưa thự c sự quan tâ m đến mô n â m nhạ c, coi mô n â m nhạ c là

mô n phụ , như việc giả i trí, cho nên phó mặ c việc họ c cho nhà trườ ng và giá o viên.

Trướ c nhữ ng thuậ n và khó khă n trên bả n thâ n tô i là ngườ i trự c tiếp giả ng dạ y, tô i
đã tìm hiểu và lự a chọ n mộ t số phương phá p phù hợ p đưa và o trong giả ng dạ y
nhằ m đạ t hiệu quả cao nhấ t đố i vớ i đố i tượ ng họ c sinh.
3. Ý nghĩa chuyên đề:

 m nhạ c hiện nay dạ y họ c theo xu hướ ng giá o dụ c hiện đạ i, phá t huy tính tích cự c,
chủ độ ng, sá ng tạ o củ a họ c sinh, phá t triển tiềm nă ng hoạ t độ ng â m nhạ c. Giá o
viên là ngườ i hướ ng dẫ n, tạ o mô i trườ ng họ c tậ p thâ n thiện, để họ c sinh tự là m chủ
kiến thứ c, tìm tò i, trình bà y, hợ p tá c, trả i nghiệm và phá t huy tiềm nă ng â m nhạ c
củ a bả n thâ n; linh hoạ t kết hợ p nhó m phương phá p dạ y họ c dù ng lờ i (giớ i thiệu,
thuyết trình, vấ n đá p, thả o luậ n, giao tiếp, giả i thích, kể chuyện, nêu vấ n đề chứ ng
minh,…) vớ i nhó m phương phá p tổ chứ c hoạ t độ ng (thự c hà nh, trự c quan, là m
mẫ u, trò chơi, luyện tậ p, trình diễn, mô phỏ ng, sắ m vai,…); tă ng cườ ng trả i nghiệm
và khá m phá thô ng qua họ c trong lớ p, xem biểu diễn ca nhạ c, thă m quan di sả n vă n
hoá ; dà nh thờ i gian bồ i dưỡ ng cho nhữ ng họ c sinh có nă ng khiếu â m nhạ c.

Că n cứ và o nộ i dung dạ y họ c, yêu cầ u cầ n đạ t và điều kiện thự c tế, giá o viên vậ n

dụ ng linh hoạ t cá c hoạ t độ ng dạ y họ c â m nhạ c đặ c thù (nghe, đọ c, tá i hiện, phả n
ứ ng, trình diễn, phâ n tích, đá nh giá , ứ ng dụ ng, sá ng tạ o) cho phù hợ p và hiệu quả ;
sử dụ ng nhữ ng nhạ c cụ có cao độ chuẩ n để giú p họ c sinh phá t triển kĩ nă ng nghe và
há t đú ng nhạ c.

Tô i nghĩ rằ ng vấ n đề họ c và kết quả họ c tậ p củ a cá c em là hết sứ c quan trọ ng,

khô ng chỉ phụ thuộ c và o chương trình giả ng dạ y phù hợ p mà cò n phụ thuộ c và o
phương phá p hướ ng dẫ n, hình thứ c dạ y họ c củ a mỗ i thầ y cô giá o. Quan trọ ng hơn
là phụ thuộ c và o ý thứ c họ c tậ p củ a cá c em cù ng vớ i sự quan tâ m chă m só c, tạ o
điều kiện củ a gia đình và xã hộ i.

Tô i nhậ n thấ y việc hướ ng dẫ n họ c sinh há t chuẩ n xá c ca từ , thuộ c lờ i và đú ng

giai điệu là vấ n đề cầ n thiết. Chính vì vậ y, trong phầ n chuyên đề củ a tô i, tô i xin đưa
ra mộ t số biện phá p dạ y họ c để “Phá t triển nă ng lự c Thể hiện â m nhạ c cho họ c sinh
tiểu họ c trong phâ n mô n họ c há t” mà tô i đã á p dụ ng trong giả ng dạ y và đã đạ t đượ c
kết quả tố t. Sau đâ y tô i xin trình bà y nộ i dung củ a biện phá p:

II. NỘI DUNG CỦA CHUYÊN ĐỀ:

- Đố i vớ i phâ n mô n họ c há t ở tấ t cả cá c khố i lớ p ở bậ c tiểu họ c, dạ y há t theo định

hướ ng phá t triển nă ng lự c theo 4 định hướ ng:

- Dạ y họ c phâ n hó a: HS có nă ng khiếu â m nhạ c có thể đượ c há t mẫ u, dù ng nhạ c cụ

chơi giai điệu hoặ c đệm cho bà i há t; đượ c há t lĩnh xướ ng, đơn ca hoặ c hỗ trợ cá c
bạ n,... Nhữ ng HS chưa có nă ng khiếu thì chủ yếu tham gia há t đồ ng ca hoặ c theo
nhó m.

- Dạ y họ c tích hợ p: Thô ng qua họ c há t họ c sinh đượ c tìm hiểu thêm về mô n họ c
khá c như: Mĩ thuậ t (vẽ tranh về chủ đề đượ c họ c); ngô n ngữ (giả i thích về ca từ
chưa hiểu ý nghĩa); Lịch sử , Địa lí (biết về xuấ t xứ củ a bà i há t); Thể chấ t (há t kết
hợ p vậ n độ ng, nhả y mú a)...
- Dạ y họ c thô ng qua hoạ t độ ng: Họ c sinh đượ c họ c há t thô ng qua cá c hoạ t độ ng đặ c
thù (nghe, đọ c, tá i hiện, phả n ứ ng, trình diễn, phâ n tích, đá nh giá , ứ ng dụ ng, sá ng
tạ o). Giá o viên cầ n xá c định đượ c hoạ t độ ng trọ ng tâ m (họ c sinh tậ p há t) và khô ng
nên quá lạ m dụ ng việc thuyết trình, giả i thích và đặ t câ u hỏ i.

- Dạ y họ c theo hướ ng mở : Nếu có thờ i gian, HS cầ n đượ c họ c há t kết hợ p cá c nộ i

dung và hoạ t độ ng khá c (nghe nhạ c, đọ c nhạ c, chơi nhạ c cụ tiết tấ u, bộ gõ cơ thể,...).

Như vậ y, dạ y há t theo 4 định hướ ng phá t triển nă ng lự c trên thì tô i đã á p dụ ng và o

phâ n mô n dạ y há t như sau:

1. Vậ n dụ ng linh hoạ t mộ t số phương phá p, kĩ thuậ t dạy họ c tích cự c trong dạy há t:

Như cá c đồ ng chí đã biết quy trình dạ y há t đượ c thự c hiện qua 7 bướ c:

Bướ c 1: Giớ i thiệu bà i há t

Bướ c 2: Đọ c lờ i ca

Bướ c 3: Nghe há t mẫ u

Bướ c 4: Khở i độ ng giọ ng

Bướ c 5: Tậ p há t từ ng câ u

Bướ c 6: Há t cả bà i

Bướ c 7: Củ ng cố kiểm tra.

Cụ thể như sau:

1.1. Bướ c 1: Giớ i thiệu bà i há t

Mụ c tiêu: Để họ c sinh biết tên bà i há t, tá c giả , xuấ t xứ hoặ c nộ i dung bà i há t. GV

có lờ i giớ i thiệu hay sẽ gợ i lên khô ng khí tích cự c và hứ ng thú họ c há t củ a họ c sinh.
Giá o viên có thể chọ n mộ t số phương phá p sau để giớ i thiệu và o bà i:

+ Phương phá p thứ nhấ t: Thuyết trình

Ví dụ , Bà i há t Mẹ ơi có biết - tiết 15, â m nhạ c lớ p 2: Mẹ khô ng chỉ là ngườ i mang

nặ ng đẻ đau, mà cò n là ngườ i nuô i dưỡ ng che chở ta trong suố t hà nh trình dà i củ a
cuộ c đờ i,…Nhữ ng hình ả nh quen thuộ c đó hiện lên trong bà i há t Mẹ ơi có biết ,
nhạ c và lờ i Nguyễn Vă n Chung và giờ họ c ngà y hô m nay cô và cá c em cù ng nhau
họ c bà i há t nà y.
 Qua phương phá p nà y họ c sinh đã phá t huy đượ c nă ng lự c hiểu biết củ a mình.

+ Phương phá p thứ hai: Phương phá p trự c quan

Tô i dù ng tranh ả nh để giớ i thiệu và o bà i, ví dụ họ c bà i há t: Em yêu hò a bình - Tiết

1- Â m nhạ c 4 (tô i đã đã dù ng phương phá p dự á n giao bà i tậ p cho họ c sinh từ tiết
họ c trướ c: Đọ c lờ i ca và tìm hiểu về tá c giả ), ở tiết họ c nà y đưa ra 5 bứ c tranh và
đặ t câ u hỏ i: Em hã y nố i nhữ ng hình ả nh sau theo đú ng thứ tự lờ i ca củ a bà i há t Em
yêu hò a bình.

Em yêu hò a bình, yêu đấ t nướ c Việt Nam, yêu

từ ng gố c đa bờ tre đườ ng là ng.

Em yêu xó m nhỏ nơi mà em khô n lớ n, yêu

nhữ ng má i trườ ng rộ n rã lờ i ca.

Em yêu dò ng sô ng hai bên bờ xanh thắ m, dò ng

nướ c êm trô i lắ ng đọ ng phù sa

Em yêu cá nh đồ ng thơm mù i hương lú a

Giữ a đá m mâ y và ng có đà n cò trắ ng bay xa.

Vớ i nhữ ng bà i dâ n ca hoặ c bà i há t nướ c ngoà i (như bà i há t Ướ c mơ, â m nhạ c lớ p

5, nhạ c Trung Quố c), giá o viên dù ng bả n đồ , tranh ả nh để giớ i thiệu thêm về vị trí
địa lí, thiên nhiên và đờ i số ng con ngườ i ở nơi đó . Đô i khi cũ ng có thể giớ i thiệu mở
rộ ng tớ i mộ t số bà i há t khá c củ a cù ng tá c giả , cù ng chủ đề hoặ c cù ng vù ng miền, có
thể cung cấ p cho họ c sinh nhữ ng kiến thứ c vă n hoá cầ n thiết khá c. Ví dụ đó là dâ n
ca miền nà o, phong tụ c tậ p quá n, đặ c điểm củ a địa phương đó .

Vớ i phương phá p nà y họ c sinh đượ c phá t huy nă ng lự c tự chủ và tự họ c, hiểu

biết và ứ ng dụ ng.

+ Phương phá p thứ ba: Đặ t câ u hỏ i để giớ i thiệu bà i

- Ví dụ : Để giớ i thiệu và o bà i há t: Hoa lá mù a xuâ n, tiết 21- â m nhạ c 2

Tô i đặ t câ u hỏ i: Em nà o cho cô biết mộ t nă m ở nướ c ta có mấ y mù a? (định hướ ng:

Có 4 mù a đó là mù a xuâ n, mù a hạ , mù a thu, mù a đô ng).

Mỗ i mù a có nhữ ng đặ c điểm riêng và khi mù a xuâ n về câ y cố i đâ m chồ i nả y lộ c, hoa

lá tố t tươi, vạ n vậ t bừ ng tỉnh sau nhữ ng ngà y đô ng lạ nh giá , ngườ i ngườ i vui mừ ng
chà o đó n mù a xuâ n về. Có mộ t bà i há t nó i về điều đó . Đó là bà i há t Hoa lá mù a xuâ n
do nhạ c sĩ Hoà ng Hà sá ng tá c. Hô m nay cô và cá c em cù ng nhau họ c bà i há t nà y.

Phương phá p nà y họ c sinh đã phá t huy đượ c nă ng lự c giao tiếp và hợ p tá c, giả i

quyết vấ n đề, hiểu biết về bà i há t.

+ Phương phá p thứ tư: Tổ chứ c hoạ t độ ng trò chơi

Ở phương phá p nà y có rấ t nhiều cá ch để giá o viên tổ chứ c hoạ t độ ng, lự a chọ n

nhữ ng trò chơi phù hợ p vớ i nộ i dung bà i há t như bà i há t về mù a, má i trườ ng, con
vậ t, quê hương đấ t nướ c,….

Ví dụ : Trò chơi “Nghe â m thanh đoá n tên con vậ t”

Mụ c đích củ a trò chơi: Giú p HS hứ ng thú bướ c và o tiết họ c.

- Tô i điều khiển cho HS nghe â m thanh củ a cá c con vậ t như tiếng hó t củ a chim,

tiếng gà gá y, tiếng vịt kêu, tiếng mèo kêu,…và đặ t câ u hỏ i: Cá c em vừ a nghe â m
thanh củ a nhữ ng con vậ t nà o?

- Em yêu con vậ t nà o nhấ t?. Lú c nà y giá o viên dẫ n dắ t và o bà i: Cá c em ạ ! Tấ t cả cá c

con vậ t trên đều rấ t gầ n gũ i và quen thuộ c đố i vớ i con ngườ i. Tiếng gà gá y “ò ó o”
và o mỗ i buổ i sá ng bá o thứ c cho bà con dâ n bả n thứ c dậ y đi là m. Hô m nay chú ng ta
cù ng nhau họ c há t bà i Gà gá y, dâ n ca Cố ng (Lai Châ u) để xem tiếng gà gá y trong bà i
há t nà y hay như thế nà o nhé.

Phương phá p nà y họ c sinh đã phá t huy đượ c nă ng lự c giao tiếp, cả m thụ và hiểu
biết về â m thanh củ a cá c con vậ t

1.1. Bướ c 2: Đọ c lờ i ca theo tiết tấ u

Đọ c lờ i ca giá o viên có hai cá ch:

Cá ch thứ nhấ t: Đố i vớ i HS lớ p 1,2,3 GV vẫ n dạ y theo phương phá p đọ c truyền khẩ u

giá o viên đọ c trướ c HS đọ c sau.

Cá ch thứ hai: Đố i vớ i HS lớ p 4,5, đố i vớ i bà i há t có tiết tấ u dễ, tô i á p dụ ng bằ ng cá ch

giá o viên gõ tiết tấ u, họ c sinh đọ c lờ i ca theo tiết tấ u gõ củ a giá o viên, tô i thự c hiện
như sau:

Ví dụ bà i há t Bạ n ơi lắ ng nghe, â m nhạ c 4, tô i thự c hiện:

Đầ u tiên tô i yêu cầ u HS đọ c thầ m lờ i ca trong 1 phú t và hỏ i HS: Bà i há t chia là m

mấ y câ u?. Sau đó tô i dù ng thanh phá ch gõ tiết tấ u từ ng câ u mộ t, mỗ i câ u tô i gõ 2
lầ n, yêu cầ u HS nghe và nhẩ m lờ i ca theo tiết tấ u (có video)
- Đố i vớ i bà i há t có tiết tấ u khó , tô i vẫ n sử dụ ng phương phá p đọ c lờ i ca theo cá ch
thứ nhấ t.

- Đố i vớ i dạ y bà i há t dâ n ca hoặ c nhữ ng bà i há t có từ vù ng miền, từ khó hiểu, GV sẽ

hướ ng dẫ n HS tự tìm hiểu ở nhà trướ c, sau đó và o bà i họ c HS sẽ trình bà y phầ n
chuẩ n bị củ a mình ở nhà (Ví dụ le té le trong bà i Gà gá y, đoom boong trong bà i
Chim sá o,…)

1.3. Bướ c 3: Nghe há t mẫ u - Sử dụ ng phương phá p trình bày tá c phẩ m

Mụ c tiêu: Để họ c sinh là m quen vớ i giai điệu và có cả m nhậ n ban đầ u về bà i há t.

- Giá o viên mở bă ng đĩa bà i há t mẫ u cho họ c sinh nghe và cả m nhậ n

- Hoặ c giá o viên trình bà y bà i há t có nhạ c đệm kèm theo.

Đố i vớ i tô i tô i thườ ng sử dụ ng cá ch thứ hai, tô i thấ y họ c sinh rấ t hà o hứ ng khi nghe

cô trình bà y biểu diễn bà i há t mớ i trướ c lớ p.

Sau khi nghe há t mẫ u, giá o viên nên để họ c sinh nó i cả m nhậ n riêng củ a mình về
bà i há t, như: Bà i há t có hay khô ng? Giai điệu nhanh hay chậ m? Nhẹ nhà ng hay tha
thiết?...

1.4. Bướ c 4: Khở i độ ng giọ ng

Mụ c tiêu: Giú p họ c sinh chuẩ n bị về tư thế, hơi thở , giọ ng há t, đồ ng thờ i cò n luyện
tai nghe, luyện cá ch phá t â m và luyện cao độ .

- Đố i vớ i HS lớ p 1,2,3 tô i sử dụ ng mẫ u â m theo nguyên â m A- O- U- I.

- Nhưng vớ i lớ p 4,5 để cá c em nghe và đọ c bằ ng â m La, Ma, Mô , Mi.

Ngoà i khở i độ ng giọ ng theo nguyên â m cò n có thể khở i độ ng giọ ng bằ ng cá ch há t

mộ t bà i há t đầ u tiết họ c (nên bướ c nà y có thể thay đổ i).

Vớ i thờ i gian 1-2 phú t, giá o viên chỉ nên dù ng mộ t â m hình tiết tấ u chung khi khở i
độ ng giọ ng. Khi khở i độ ng giọ ng, giá o viên cầ n hướ ng dẫ n họ c sinh đứ ng thẳ ng, tư
thế thoả i má i.

Qua khở i độ ng giọ ng giú p họ c sinh cả m thụ và ứ ng dụ ng â m nhạ c tố t hơn.

1.5. Bướ c 5: Tậ p há t từ ng câ u

Mụ c tiêu: Việc tậ p há t từ ng câ u là để họ c sinh há t đú ng giai điệu và lờ i ca từ ng câ u

há t; luyện tai nghe và thể hiện đú ng nhữ ng chỗ há t khó trong bà i.
+ Phương phá p thự c hà nh luyện tậ p:

Tậ p há t từ ng câ u là bướ c trọ ng tâ m, nó chiếm nhiều thờ i gian và đò i hỏ i họ c sinh

phả i cố gắ ng nhiều nhấ t. Có bố n cô ng cụ giú p họ c sinh há t đú ng giai điệu và lờ i ca
củ a từ ng câ u há t, đó là : Giá o viên há t mẫ u, đà n giai điệu, họ c sinh tậ p theo đĩa nhạ c
hoặ c nghe cá c bạ n hướ ng dẫ n.

Vớ i tô i tậ p há t từ ng câ u tô i dạ y như sau:

- Tô i đà n giai điệu mỗ i câ u há t 2 lầ n, yêu cầ u HS nghe và nhẩ m theo, sau đó bắ t

nhịp cho HS há t hò a cù ng tiếng đà n và i lầ n. Hoạ t độ ng nà y vừ a giú p họ c sinh luyện
tai nghe vừ a phá t huy đượ c tính tích cự c củ a cá c em. Tiếp đó giá o viên chỉ định họ c
sinh há t lạ i câ u vừ a tậ p (vớ i cá c hình thứ c như cá nhâ n, cặ p đô i, nhó m, tổ ), giá o
viên lắ ng nghe để phá t hiện chỗ sai rồ i giú p cá c em sử a lạ i. Cầ n hướ ng dẫ n cá c em
sử a sai ngay từ bướ c tậ p há t từ ng câ u, khô ng để đến khi há t cả bà i mớ i sử a, vì lú c
đó , họ c sinh mắ c nhiều lỗ i. Giá o viên cũ ng có thể chỉ định nhữ ng em há t khá sử a sai
cho cá c bạ n.

Sau khi tậ p xong 2 câ u, giá o viên nên yêu cầ u họ c sinh há t nố i (mó c xích) 2 câ u vớ i
nhau. Nhữ ng bà i há t có 4 câ u, nên há t nố i câ u 1-2 rồ i câ u 3-4, khô ng nên há t nố i từ
câ u 1 đến câ u 3, tạ o nên cả m giá c chênh vênh, thiếu câ n đố i. Dạ y há t từ ng câ u theo
lố i mó c xích có lợ i vì: Họ c sinh khô ng quên giai điệu và lờ i ca, nhớ cá c câ u há t thà nh
hệ thố ng, há t câ u sau sẽ nhớ câ u trướ c, há t khô ng bị sai nhịp.

Nếu trong bà i há t có nhữ ng câ u giố ng nhau về giai điệu, giá o viên nên chỉ định họ c
sinh tự nhậ n biết và tậ p há t để phá t huy tính tích cự c, sau đó có thể giú p cá c em
chỉnh sử a nhữ ng chỗ cầ n thiết.

Đố i vớ i tậ p há t từ ng câ u trá nh dạ y há t truyền khẩ u đố i vớ i HS lớ p 3,4,5 vì nó

khô ng phá t huy đượ c tính tích cự c, chủ độ ng củ a họ c sinh. Tuy nhiên đố i vớ i nhữ ng
bà i há t có giai điệu khó há t thì giá o viên vẫ n há t mẫ u.

Phương phá p nà y họ c sinh đã phá t triển nă ng lự c tự chủ , tự họ c, giả i quyết vấ n đề,

thể hiện, cả m thụ , hiểu biết và ứ ng dụ ng â m nhạ c

1.6. Bướ c 6: Há t cả bà i.

Mụ c tiêu: Bướ c nà y giú p họ c sinh tiếp tụ c sử a chỗ há t sai (nếu có ), hướ ng dẫ n cá c

em biết cá ch lấ y hơi, thể hiện đú ng chỗ ngâ n, nghỉ trong bà i và thể hiện sắ c thá i,
tình cả m củ a bà i há t.

Khi thự c hiện, giá o viên nên đà n giai điệu cho họ c sinh nghe và há t nhẩ m lạ i toà n
bộ bà i há t, giú p cá c em phá t hiện chỗ cò n sai và tự sử a chữ a. Tiếp đó , giá o viên nên
đệm đà n để họ c sinh há t cả bà i mộ t và i lầ n, sau đó chỉ định cá nhâ n, cặ p đô i, nhó m,
tổ há t lạ i để tiếp tụ c sử a chỗ cò n sai. Giá o viên cầ n hướ ng dẫ n cá c em há t đú ng nhịp
độ , khô ng cuố n nhịp, hướ ng dẫ n cá ch lấ y hơi ở đầ u câ u há t và thể hiện nhữ ng chỗ
ngâ n, nghỉ cũ ng như sắ c thá i củ a bà i há t.

Sau khi họ c sinh đã há t đú ng giai điệu và lờ i ca, giá o viên cầ n hướ ng dẫ n cá c em

tậ p há t nhấ n và o phá ch mạ nh (phá ch 1) khi trình bà y bà i há t. Đâ y cũ ng là yêu cầ u
cầ n thiết để giú p họ c sinh thể hiện đượ c sắ c thá i, tình cả m củ a bà i há t.

Phương phá p nà y họ c sinh phá t triển nă ng lự c thể hiện, cả m thụ , ứ ng dụ ng â m

nhạ c.

1.7. Bướ c 7: Củ ng cố , kiểm tra

Đố i vớ i bướ c củ ng cố , kiểm tra giá o viên tổ chứ c hoạ t độ ng luyện tậ p theo tổ ,

nhó m, cặ p đô i, cá nhâ n và sử dụ ng cá c nhạ c cụ cầ m tay khô ng định â m (là cá c nhạ c
cụ nhỏ , thuậ n lợ i khi cầ m nắ m và chơi, khô ng có cao độ chính xá c như thanh phá ch,
tem-bô -rin, trai-en-gô , song loan) và o gõ đệm theo phá ch, theo nhịp, theo tiết tấ u
lờ i ca.

Tô i á p dụ ng độ ng tá c cơ thể (body percussion) (vỗ tay, giậ m châ n, bú ng tay,…)

đem lạ i hiệu quả và tạ o đượ c hứ ng thú cho họ c sinh.

Ví dụ tô i đã thự c hiện trong bà i há t Thậ t là hay, â m nhạ c 2 (có video)

Sau khi họ c xong mộ t bà i há t, thì giá o viên cầ n đặ t câ u hỏ i cho họ c sinh phá t triển
đượ c nă ng lự c cả m thụ và hiểu biết â m nhạ c đó là nêu đượ c cả m nhậ n củ a mình về
bà i há t vừ a họ c

Ví dụ : Họ c bà i há t Lớ p chú ng ta đoà n kết, â m nhạ c lớ p 3: Qua bà i há t nà y cá c em

cả m nhậ n đượ c điều gì? Em sẽ là m gì để thể hiện tình đoà n kết đố i vớ i bạ n bè?

Trong quy trình dạ y há t giá o viên có thể linh hoạ t thay đổ i trình tự 4 bướ c đầ u tiên
cho phù hợ p vớ i thự c tiễn dạ y họ c.

2. Sử dụ ng linh hoạ t, hiệu quả cô ng cụ dạy họ c trong phương phá p Orff-Schutwerk:

Phương phá p Orff – Schutwerk: Là khi há t sẽ kết hợ p vớ i độ ng tá c, vậ n độ ng

và nó i hoặ c xướ ng theo vầ n điệu. Vì vậ y, họ c â m nhạ c khô ng chỉ nghe, đọ c, xướ ng
mà phả i đượ c tham gia trả i nghiệm â m nhạ c vậ n độ ng và chơi đù a.

Đâ y là phương phá p mớ i khi thay sá ch giá o viên cầ n á p dụ ng trong giả ng dạ y.

Phương phá p nà y thể hiện:

- Họ c sinh nó i theo nhịp điệu: Là há t nó i hay nó i theo vầ n điệu, vớ i phương phá p
nà y rấ t phù hợ p dạ y đọ c lờ i ca cho cá c em họ c sinh lớ p 1, lớ p 2 sẽ giú p cho họ c sinh
có sự hứ ng thú khi đọ c lờ i ca như đượ c vậ n độ ng tham gia trò chơi.

Ví dụ : Đọ c lờ i ca bà i há t Lí câ y xanh

Cá i câ y xanh xanh

Thì lá cũ ng xanh

Chim đậ u trên cà nh

Chim hó t líu lo

Líu lo là líu lo

Líu lo là líu lo

Lớ p 4 có bà i, Em yêu hò a bình, vớ i tiết tấ u khó , GV hướ ng dẫ n họ c sinh đọ c lờ i ca

kết hợ p bướ c châ n nhịp nhà ng theo phá ch, hay bướ c theo tiết tấ u. Hoạ t độ ng nà y
giú p họ c sinh cả m nhậ n đượ c nhịp, phá ch, tiết tấ u vớ i cá c tố c độ khá c nhau, giú p
cho khi tậ p há t từ ng câ u đượ c thuậ n lợ i hơn.

- Sử dụ ng nhạ c cụ tiết tấ u cầ m tay, giai điệu: Chính là sử dụ ng linh hoạ t cá c nhạ c cụ

gõ phù hợ p vớ i đố i tượ ng họ c sinh như thanh phá ch, tem-bô -rin, mõ ,…

- Độ ng tá c cơ thể vớ i cá c mẫ u đệm đơn giả n ít độ ng tá c: như tô i đã thự c hiện ở

bướ c 7 dạ y há t.

3. Sử dụ ng triệt để trang thiết bị, đồ dù ng dạ y họ c đặ c trưng bộ mô n:

Như má y chiếu, loa, micro, đà n phím điện tử , thanh phá ch, song loan,…. Là nhữ ng
thiết bị dạ y họ c đạ t hiệu quả cho mô n â m nhạ c.

Ngoà i cá c đồ dù ng đã đượ c trang bị sẵ n có , giá o viên đã khai thá c triệt để, hiệu quả
trong cá c giờ họ c.

Để phá t huy tính sá ng tạ o củ a họ c sinh giú p họ c sinh có thêm phẩ m chấ t yêu lao
độ ng, yêu thiên, yêu con ngườ i gắ n bó hoạ t độ ng lao độ ng sả n xuấ t vớ i â m nhạ c,
giá o viên gợ i ý và hướ ng dẫ n họ c sinh tự là m thêm cá c đồ dù ng họ c tậ p mô n â m
nhạ c như trố ng rung là m từ vỏ lon bia, thanh phá ch từ thanh tre hoặ c gỗ , tạ o â m
thanh từ nhữ ng vỏ chai nhự a có đự ng nhữ ng viên sỏ i,

4. Tổ chứ c cá c độ ng trả i nghiệm, sá ng tạ o:

 Phương phá p nà y rấ t phù hợ p vớ i mô n đặ c thù , bở i sau mỗ i bà i há t họ c sinh
đượ c thể hiện nă ng khiếu â m nhạ c, sá ng tạ o trong cá c cá ch trình diễn và cá c cá ch
há t như há t lĩnh xướ ng, hò a giọ ng, đố i đá p, bè,….Từ đó tạ o cho cá c em yêu thích bộ
mô n và giú p cá c em có định hướ ng về mô n nghệ thuậ t trong tương lai.

Tổ chứ c hoạ t độ ng trả i nghiệm thô ng qua cá c hoạ t độ ng â m nhạ c, chương trình
biểu diễn vă n nghệ hoặ c câ u lạ c bộ ca há t…

Tô i đã cho cá c em tự vậ n dụ ng, biểu diễn cá c bà i há t đã họ c theo chủ đề trong cá c

tiết hoạ t độ ng trả i nghiệm như: Chà o cờ , sinh hoạ t cuố i tuầ n và o cá c dịp kỉ niệm cá c
ngà y lễ lớ n 20/10; 20/11; 22/12; 19/5,…

Qua cá c hoạ t độ ng đó tô i thấ y họ c sinh mạ nh dạ n, tự tin hơn, há t tố t hơn cá c bà i

há t đã họ c, biết vậ n dụ ng trong cá c hoạ t độ ng biểu diễn.

III. HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CỦA VIỆC ÁP DỤNG BIỆN PHÁP TRONG THỰC TẾ
DẠY HỌC:

1. Kết quả đạ t đượ c sau khi á p dụ ng biện phá p:

Sau khi á p dụ ng mộ t số phương phá p dạ y họ c “Phá t triển nă ng lự c thể hiện â m

nhạ c cho họ c sinh tiểu họ c trong phâ n mô n họ c há t”.

Họ c sinh rấ t hứ ng thú , há t chuẩ n xá c cá c bà i há t trong chương trình, biết vậ n dụ ng

cá c bà i há t trong cá c hoạ t độ ng vă n hó a vă n nghệ củ a lớ p, củ a trườ ng, củ a xã , củ a
cá c hộ i thi họ a mi và ng cá c cấ p.

Bả n thâ n tô i sau khi tiếp cậ n nhữ ng phương đó và á p dụ ng và o giả ng dạ y đã đạ t

đượ c kết quả rấ t tố t đượ c đồ ng nghiệp, ban giá m hiệu nhà trườ ng ghi nhậ n.

Đâ y chính là thà nh cô ng đố i vớ i mộ t giá o viên dạ y mô n â m nhạ c như tô i.

IV. KẾT LUẬN ÁP DỤNG NỘI DUNG TRÌNH BÀY:

1. Tó m tắ t ý nghĩa củ a cá c biện phá p:

Vớ i cá c biện phá p tô i đã á p dụ ng trong giả ng dạ y mà tô i đã kể trên đã mang lạ i

hiệu quả rấ t đá ng khích lệ.

* Đố i vớ i giá o viên:

- Dạ y họ c theo định hướ ng phá t triển nă ng lự c cho họ c sinh đò i hỏ i giá o viên phả i
là ngườ i thiết kế, tổ chứ c, hướ ng dẫ n hoạ t độ ng họ c tậ p tích cự c; phả i nhiệt tình
tâ m huyết vớ i nghề, tích cự c họ c tậ p, trau dồ i kiến thứ c chuyên mô n và phương
phá p giả ng dạ y, sử dụ ng triệt để đồ dù ng dạ y họ c để khai thá c nộ i dung bà i họ c.
* Đố i vớ i họ c sinh:

- Giú p họ c sinh phá t triển cá c nă ng lự c â m nhạ c chung và nă ng lự c â m nhạ c đặ c thù .

Họ c sinh tự chủ , tự tin, cả m nhậ n đượ c nhữ ng điều sâ u sắ c và đẹp đẽ củ a mô n â m
nhạ c đượ c thể hiện trong cá c tá c phẩ m â m nhạ c hoặ c mộ t bộ phậ n củ a tá c phẩ m.

- Biết nó i lên cả m xú c củ a bả n thâ n mình về bà i há t và biết chia sẻ hiểu biết về â m

nhạ c vớ i ngườ i khá c. Từ đó tạ o sự thâ n thiện, tă ng sự tương tá c giữ a giá o viên và
họ c sinh.

- Họ c sinh hứ ng thú và yêu thích họ c mô n â m nhạ c hơn.

2. Đề xuấ n kiến nghị:

Để đạ t đượ c hiệu quả trong dạ y họ c theo định hướ ng phá t triển nă ng lự c họ c sinh
trong dạ y mô n â m nhạ c, tô i xin mạ nh dạ n đề xuấ t vớ i cá c cấ p lã nh đạ o bổ sung cho
trườ ng tô i bả ng thô ng minh đâ y là thiết bị dạ y họ c mang lạ i hiệu quả rấ t cao; tổ
chứ c cá c hoạ t độ ng ngoạ i khó a, trả i nghiệm để giá o viên và họ c sinh có cơ hộ i giao
lưu, thể hiện nă ng khiếu củ a bả n thâ n mình.

Trên đâ y là bá o cá o chuyên đề “Phá t triển nă ng lự c Thể hiện â m nhạ c trong dạ y

phâ n mô n họ c há t cho họ c sinh tiểu họ c” mà tô i đã á p dụ ng hiệu quả cho họ c sinh.
Trong quá trình xâ y dự ng chuyên đề vẫ n cò n nhiều thiếu só t và hạ n chế, tô i rấ t
mong đượ c sự đó ng gó p ý kiến củ a BGH, đồ ng nghiệp để cho bả n bá o cá o chuyên
đề cuat tô i đượ c hoà n thiện hơn.

Tô i xin châ n thà nh cả m ơn!

NGƯỜI THỰC HIỆN

Trần Thị Luật