De Cuong Khoa Su Dia On Tap Cuoi Hoc Ki 2

Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP CÁC MÔN KHOA-SỬ-ĐỊA LỚP 5 CUỐI HỌC KÌ II

DÀNH CHO HỌC SINH MÔ HÌNH TRƯỜNG TIỂU HỌC MỚI.
MÔN KHOA HỌC

sù chuyÓn thÓ cña chÊt.
C©u 1: Çc chÊt cã thÓ tån t¹i ë nh÷ng thÓ nµo? Nªu tÝnh chÊt cña çc thÓ ®ã?
- Çc chÊt cã thÓ tån t¹i ë 3 thÓ: thÓ láng, thÓ r¾n, thÓ khÝ. Khi nhiÖt ®é thay ®æi, mét sè
chÊt cã thÓ chuyÓn tõ thÓ nµy sang thÓ kh¸c.
- TÝnh chÊt:
+ ThÓ r¾n: cã h×nh d¹ng nhÊt ®Þnh.
+ ThÓ láng: Kh«ng cã h×nh d¹ng nhÊt ®Þnh, cã h×nh d¹ng cña vËt ch÷a nã, nh×n thÊy ®îc.
+ ThÓ khÝ: Kh«ng cã h×nh d¹ng nhÊt ®Þnh, chiÕm toµn bé vËt chøa nã, kh«ng nh×n thÊy
®îc.
C©u 2: Nªu mét sè vÝ dô vÒ sù chuyÓn thÓ cña chÊt trong ®êi sèng h»ng ngµy?
VÝ dô: S¸p, thuû tinh, kim lo¹i ë nhiÖt ®é cao thÝch hîp th× chuyÓn tõ thÓ r¾n sang thÓ
láng. KhÝ nit¬ ®îc lµm l¹nh th× trë thµnh khÝ nit¬ láng.
Sù chuyÓn thÓ cña chÊt lµ mét d¹ng biÕn ®æi lÝ häc.
hçn hîp
C©u 1: Hçn hîp lµ g×? Nªu çch t¹o ra mét hçn hîp? KÓ tªn mét sè hçn hîp mµ em
biÕt?
- Hçn hîp lµ hai hay nhiÒu chÊt trén lÉn víi nhau. Trong hçn hîp, mçi chÊt vÉn gi÷
nguyªn tÝnh chÊt cña nã.
- Muèn t¹o ra mét hçn hîp, Ýt nhÊt ph¶i cã hai chÊt trë lªn vµ çc chÊt ®ã ph¶i ®îc trén
lÉn víi nhau.
- Mét sè hçn hîp nh: g¹o lÉn trÊu; çm lÉn g¹o; ®êng lÉn çt; muèi lÉn çt; kh«ng khÝ,
níc vµ çc chÊt r¾n kh«ng tan; …
C©u 2: Nªu mét sè çch t¸ch çc chÊt ra khái mét sè hçn hîp? Cho vÝ dô.
- §Ó t¸ch mét sè chÊt ra khái hçn hîp ta cã thÓ sö dông mét trong çc çch nh: Sµng, s¶y;
läc; lµm l¾ng; …
- VÝdô: T¸ch çt tr¾ng (hoÆc chÊt r¾n bÊt k×) ra khái hçn hîp cïng víi níc ta dïng çch
läc.
Trang 1
Phan Văn Thảo – Trường TH Hương Long – Năm học 2014-2015
T¸ch dÇu ¨n ra khái hçn hîp dÇu ¨n vµ níc ta cã thÓ sö dông çch lµm l¾ng.
T¸ch g¹o ra khái hçn hîp g¹o lÉn s¹n, ta cã thÓ dïng çch ®·i s¹n.
dung dÞch
C©u 1: Dung dÞch lµ g×? §Ó t¹o ra mét dung dÞch cÇn cã ®iÒu kiÖn g×? KÓ tªn
mét sè dung dÞch mµ em biÕt?
- Dung dÞch lµ hçn hîp chÊt láng víi chÊt r¾n bÞ hoµ tan vµ ph©n bè ®Òu hoÆc hçn
hîp chÊt láng víi chÊt láng hoµ tan vµo nhau.
- §Ó t¹o ra mét dung dÞch Ýt nhÊt ph¶i cã hai chÊt trë lªn, trong ®ã ph¶i cã mét
chÊt ë thÓ láng vµ mét chÊt kia ph¶i hoµ tan ®îc vµo trong chÊt láng ®ã.
- VÝ dô: dung dÞch níc vµ xµ phßng; giÊm vµ ®êng; giÊm vµ muèi; níc vµ
®êng; níc vµ muèi;
C©u 2: Nªu çch t¸ch çc chÊt trong dung dÞch. Cho vÝ dô minh ho¹.
- Ta cã thÓ t¸ch çc chÊt trong dung dÞch b»ng çch chng cÊt.
Trong thùc tÕ, ngêi ta sö dông ph¬ng ph¸p chng cÊt ®Ó t¹o ra níc cÊt dïng
cho ngµnh y tÕ vµ mét sè ngµnh kh¸c cÇn níc thËt tinh khiÕt.
- VÝ dô: §un nãng dung dÞch muèi, níc sÏ bèc h¬i. H¬i níc ®îc dÉn qua èng
lµm l¹nh. GÆp l¹nh, h¬i níc ®äng l¹i thµnh níc. Cßn muèi th× ë l¹i nåi ®un.
§Ó s¶n xuÊt muèi tõ níc biÓn, ngêi ta dÉn níc biÓn vµo çc ruéng lµm muèi.
Díi ¸nh n¾ng mÆt trêi, níc sÏ bay h¬i vµ cßn l¹i muèi.
sù biÕn ®æi ho¸ häc
C©u 1: Nªu ®Þnh nghÜa vÒ sù biÕn ®æi ho¸ häc? Ph©n biÖt sù biÕn ®æi ho¸ häc
vµ sù biÕn ®æi lÝ häc? Cho vÝ dô?
- Sù biÕn ®æi ho¸ häc lµ sù biÕn ®æi tõ chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c.
- Sù biÕn ®æi lÝ häc lµ sù biÕn ®æi mµ trong ®ã tÝnh chÊt cña çc chÊt kh«ng thay
®æi.
- VÝ dô:
+ Sù biÕn ®æi ho¸ häc:
* Cho v«i sèng vµo níc: V«i sèng khi th¶ vµo níc ®· kh«ng cßn gi÷ ®îc tÝnh
chÊt cña nã n÷a, nã bÞ biÕn ®æi thµnh v«i t«i dÎo qu¸nh, kÌm theo sù to¶ nhiÖt.
* Xi m¨ng trén çt vµ níc: Xi m¨ng trén çt vµ níc sÏ t¹o thµnh mét hîp chÊt
míi gäi lµ v÷a xi m¨ng. TÝnh chÊt cña v÷a xi m¨ng hoµn toµn kh¸c víi tÝnh chÊt
cña 3 chÊt t¹o thµnh nã lµ xi m¨ng, çt vµ níc.
Trang 2
* §inh míi ®Ó l©u ngµy thµnh ®inh gØ: Díi t¸c dông cña h¬i níc trong kh«ng khÝ, chiÕc
®inh bÞ gØ. TÝnh chÊt cña ®inh gØ kh¸c h¼n víi tÝnh chÊt cña ®inh míi.
+ Sù biÕn ®æi lÝ häc:
* XÐ giÊy thµnh nh÷ng m¶nh vôn: GiÊy bÞ xÐ vôn nhng vÉn gi÷ nguyªn tÝnh chÊt cña nã,
kh«ng bÞ biÕn ®æi thµnh chÊt kh¸c.
* Xi m¨ng trén çt: Xi m¨ng trén çt t¹o thµnh hçn hîp xi m¨ng çt, tÝnh chÊt cña çt vµ
xi m¨ng vÉn gi÷ nguyªn kh«ng thay ®æi.
* Thuû tinh ë thÓ láng sau khi thæi thµnh çc chai, lä thµnh thuû tinh ë thÓ r¾n vÉn gi÷
nguyªn çc tÝnh chÊt cña thuû tinh. …
C©u 2: Nªu vai trß cña nhiÖt trong sù biÕn ®æi ho¸ häc?
Sù biÕn ®æi ho¸ häc cã thÓ x¶y ra díi t¸c dông cña nhiÖt vµ ¸nh s¸ng.
n¨ng lîng
C©u 1: Nªu vÝ dô vÒ: çc vËt cã biÕn ®æi vÞ trÝ, h×nh d¹ng, nhiÖt ®é, nhê ®îc cung
cÊp n¨ng lîng.
- Muèn ®a cÆp s¸ch lªn cao, ta cã thÓ dïng tay nhÊc cÆp. N¨ng lîng do tay ta cung cÊp
®· lµm cÆp s¸ch dÞch chuyÓn.
- Khi th¾p ngän nÕn, nÕn to¶ nhiÖt vµ ph¸t ra ¸nh s¸ng. NÕn bÞ ®èt ch¸y ®· cung cÊp n¨ng
lîng cho viÖc ph¸t s¸ng vµ to¶ nhiÖt.
- Khi l¾p pin vµ bËt c«ng t¾c cña «t« ®å ch¬i, ®éng c¬ quay, ®Ìn s¸ng, cßi kªu. §iÖn do
pin sinh ra ®· cung cÊp n¨ng lîng lµm ®éng c¬ quay, ®Ìn s¸ng, cßi kªu.
Nh vËy, muèn lµm cho çc vËt xung quanh biÕn ®æi cÇn cã n¨ng lîng.
C©u 2: Nªu vÝ dô vÒ ho¹t ®éng cña con ngêi, ®éng vËt, ph¬ng tiÖn, m¸y mãc vµ chØ
ra nguån n¨ng lîng cho çc ho¹t ®éng ®ã?
- Ngêi n«ng d©n cµy, cÊy: nguån n¨ng lîng lµ thøc ¨n.
- Çc b¹n häc sinh ®¸ bãng, häc bµi: thøc ¨n.
- Chim bay: thøc ¨n.
- M¸y cµy: x¨ng. -……
Trong mäi ho¹t ®éng cña con ngêi, ®éng vËt, m¸y mãc, … ®Òu cã sù biÕn ®æi. V× vËy,
bÊt k× ho¹t ®éng nµo còng cÇn dïng n¨ng lîng.
Muèn cã n¨ng lîng ®Ó thùc hiÖn çc ho¹t ®éng nh cµy, cÊy, trång trät, häc tËp, … con
ngêi ph¶i ¨n, uèng vµ hÝt thë. Thøc ¨n lµ nguån cung cÊp n¨ng lîng cho çc ho¹t ®éng
cña con ngêi.
Trang 3
n¨ng lîng mÆt trêi
C©u 1: Tr×nh bµy t¸c dông cña n¨ng lîng mÆt trêi trong tù nhiªn.
- MÆt trêi cung cÊp n¨ng lîng cho tr¸i ®Êt ë d¹ng ¸nh s¸ng vµ nhiÖt.
- N¨ng lîng mÆt trêi cã vai trß quan trong ®èi víi sù sèng, thêi tiÕt vµ khÝ hËu. Cô
thÓ lµ:
+ N¨ng lîng mÆt trêi ®îc dïng ®Ó chiÕu s¸ng, sëi Êm, ®un nÊu, lµm kh«, ph¸t
®iÖn, …
+ MÆt trêi chiÕu s¸ng vµ sëi Êm cho mu«n loµi, gióp cho c©y xanh tèt, ngêi vµ
®éng vËt khoÎ m¹nh. C©y xanh hÊp thô n¨ng lîng mÆt trêi ®Ó sinhtrëng vµ ph¸t
triÓn. C©y lµ thøc ¨n trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cña ®éng vËt. C©y cßn cung cÊp cñi
®un. Than ®¸, dÇu má, khÝ ®èt tù nhiªn còng ®îc h×nh thµnh do n¨ng lîng mÆt
trêi.
+ N¨mg lîng mÆt trêi cßn g©y ra n¾ng, ma, giã, b·o, … trªn tr¸i ®Êt.
C©u 2: KÓ tªn mét sè ph¬ng tiÖn, m¸y mãc, ho¹t ®éng, cña con ngêi sö
dông n¨ng lîng mÆt trêi.
- Ph¬i kh« çc ®å vËt, l¬ng thùc, thùc phÈm nh: lóa, ng«, cµ phª, s¾n,…
- M¸y tÝnh bá tói, b×nh níc nãng, … ho¹t ®éng b»ng n¨ng lîng mÆt trêi. - ....
sö dông n¨ng lîng chÊt ®èt
C©u 1: KÓ tªn cña mét sè lo¹i chÊt ®èt.

Cã mét sè chÊt ®èt ë thÓ r¾n, thÓ láng, thÓ khÝ. Cô thÓ lµ:
- ThÓ r¾n: cñi, r¬m, r¹, tre, …
- ThÓ láng: dÇu má,…
- ThÓ khÝ: khÝ ®èt tù nhiªn, khÝ ®èt sinh häc.
C©u 2: KÓ tªn, nªu c«ng dông, viÖc khai th¸c cña tõng lo¹i chÊt ®èt.
* ChÊt ®èt r¾n: - KÓ tªn: cñi, tre, r¬m, r¹, than ®¸, …
- C«ng dông: dïng lµm chÊt ®èt. Ngoµi ra: Than ®¸ ®îc sö dông
®Ó ch¹y m¸y cña nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ mét sè lo¹i ®éng c¬; dïng trong sinh ho¹t:
®un nÊu, sëi.
- ViÖc khai th¸c:
+ Than ®¸: ë níc ta, than ®¸ ®îc khai th¸c chñ yÕu ë çc má than thuéc tØnh
Qu¶ng Ninh.
Trang 4
+ Çc chÊt ®èt kh¸c: khai th¸c chñ yÕu ë vïng n«ng th«n, miÒn nói, …
* ChÊt ®èt láng: - KÓ tªn: dÇu má.
- C«ng dông: Ngoµi viÖc dïng lµm chÊt ®èt, tõ dÇu má ngêi ta cã thÓ
t¸ch ra x¨ng, dÇu ho¶, dÇu ®i-ª-zen, dÇu nhên. Cã thÓ chÕ ra níc hoa, t¬ sîi nh©n
t¹o, nhiÒu lo¹i chÊt dÎo, … tõ dÇu má.
- ViÖc khai th¸c: DÇu má n»m s©u trong lßng ®Êt. Trªn líp dÇu má cßn cã líp khÝ gäi lµ
khÝ dÇu má. Muèn khai th¸c dÇu má cÇn dùng çc th¸p khoan ®Ó khoan çc giÕng s©u tíi
tËn n¬i cã chøa dÇu. Dçu má ®îc lÊy lªn theo çc lç khoan cña giÕng dÇu.
* ChÊt ®èt khÝ: - KÓ tªn: khÝ sinh häc, khÝ tù nhiªn.
- C«ng dông: dïng lµm chÊt ®èt.
- ViÖc khai th¸c:
+ KhÝ tù nhiªn: Çc lo¹i khÝ ®èt tù nhiªn ®Òu ®îc khai th¸c tõ má. §Ó dïng ®îc khÝ tù
nhiªn, khÝ ®îc nÐn vµo çc b×nh chøa b»ng thÐp ®Ó dïng cho çc bÕp ga.
+ KhÝ sinh häc (bi-o-ga): ®îc t¹o ra trong çc bÓ chøa cã ñ chÊt th¶i, r¸c, mïn, ph©n gia
sóc,… khÝ tho¸t ra ngoµi theo ®êng èng dÉn ®Õn bÕp.
C©u 3: Nªu t¸c h¹i cña viÖc sö dông çc lo¹i chÊt ®èt ®èi víi m«i trêng kh«ng khÝ
vµ nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó lµm gi¶m nh÷ng t¸c h¹i ®ã? V× sao çc chÊt ®èt khi ch¸y cã
thÓ ¶nh hëng ®Õn m«i trêng?
- Çc chÊt ®èt khi ch¸y ®Òu sinh ra nhiÒu lo¹i khÝ ®éc, th¶i vµo m«i trêng sÏ lµm ¶nh
hëng tíi m«i trêng kh«ng khÝ, …; §Ó gi¶m nh÷ng t¸c h¹i ®ã, çc chÊt th¶i, chÊt ®èt cÇn
®îc xö lÝ tríc khi th¶i ra m«i trêng, lµm èng khãi dÉn khÝ bay lªn cao, …
- T¹i v×: TÊt c¶ çc chÊt ®èt khi ch¸y ®Òu sinh ra khÝ çc-b«-nÝc cïng nhiÒu lo¹i khÝ vµ çc
chÊt ®éc kh¸c lµm « nhiÔm kh«ng khÝ, cã h¹i cho ngêi, ®éng vËt, thùc vËt; lµm han gØ
çc ®å dïng, m¸y mãc b»ng kim lo¹i, … V× vËy, cÇn cã nh÷ng èng khãi ®Ó dÉn chóng lªn
cao, hoÆc cã çc biÖn ph¸p ®Ó lµm s¹ch, khö ®éc çc chÊt th¶i trong khãi nhµ m¸y.
C©u 4: T¹i sao kh«ng nªn chÆt c©y bõa b·i ®Ó lÊy cñi ®un, ®èt than? Than ®¸, dÇu
má, khÝ tù nhiªn cã ph¶i lµ nguån n¨ng lîng v« tËn kh«ng? KÓ tªn mét sè nguån
n¨ng lîng cã thÓ thay thÕ chóng?
- T¹i v× chÆt c©y bõa b·i ®Ó lÊy cñi ®un vµ lµm chÊt ®èt sÏ g©y ¶nh hëngtíi tµi nguyªn
rõng, tíi m«i trêng.
- Than ®¸, dÇu má, khÝ ®èt tù nhiªn ®îc h×nh thµnh tõ x¸c sinh vËt qua hµng triÖu n¨m.
§©y kh«ng ph¶i lµ nguån tµi nguyªn v« tËn. HiÖn nay, çc nguån n¨ng lîng nµy ®ang cã
nguy c¬ bÞ c¹n kiÖt do viÖc sö dông cña con ngêi.
Trang 5
- §Ó thay thÕ nguån n¨ng lîng nµy, con ngêi ®· vµ ®ang t×m çch khai th¸c vµ sö
dông n¨ng lîng mÆt trêi, n¨ng lîng níc ch¶y, … Ph¸t triÓn khÝ sinh häc, s¶n xuÊt
khÝ ®èt lµ con ®êng thiÕt thùc gi¶i quyÕt sù thiÕu hôt chÊt ®èt vµ c¶i thiÖn m«i trêng
ë n«ng th«n.
C©u 5: Nªu nh÷ng nguy hiÓm cã thÓ x¶y ra khi sö dông chÊt ®èt? CÇn lµm g× ®Ó
phßng tr¸nh tai n¹n khi sö dông chÊt ®èt?
- NÕu sö dông chÊt ®èt kh«ng cÈn thËn cã thÓ g©y ra ch¸y dông cô nÊu, ch¸y næ
nghiªm träng.
- Khi ®un nÊu ph¶i tËp chung chó ý; ®un nÊu víi thêi gian hîp lý, khi kh«ng ®un nÊu
n÷a, tr¸nh ®Ó löa gÇn chÊt ®èt, …
C©u 6: Nªu vÝ dô vÒ viÖc sö dông l·ng phÝ n¨ng lîng. Nªu çc viÖc nªn lµm ®Ó
®Ó tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ n¨ng lîng? T¹i sao cÇn sö dông, chèng l·ng phÝ
chÊt ®èt?
- §un nÊu kh«ng chó ý, ®un qu¸ thêi gian cÇn thiÕt lµm l·ng phÝ chÊt ®èt; xe «t«, xe
m¸y bÞ t¾c ®êng g©y l·ng phÝ x¨ng dÇu, …
- §Ó tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ n¨ng lîng cÇn dïng bÕp ®un c¶i tiÕn ®Ó ®ì khãi vµ
tiÕt kiÖm chÊt ®èt; ®un nÊu víi thêi gian hîp lý; X©y hÇm chøa ph©n tr©u, bß, lîn,…
®Ó lµm khÝ ®èt (bi-«-ga)
- Ph¶i sö dông tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ chÊt ®èt v× chÊt ®èt khi bÞ ®èt ch¸y sÏ cung
cÊp n¨ng lîng ®Ó ®un nãng, th¾p s¸ng, ch¹y m¸y, s¶n xuÊt ra ®iÖn, ®ã kh«ng ph¶i lµ
nguån tµi nguyªn v« tËn. Do vËy, cÇn tr¸nh l·ng phÝ vµ ®¶m b¶o an toµn khi sö dông
chÊt ®èt.
sö dông n¨ng lîng giã vµ
n¨ng lîng níc ch¶y
C©u 1: Con ngêi sö dông n¨ng lîng giã vµ n¨ng lîng níc ch¶y trong nh÷ng
viÖc g×?
- N¨ng lîng giã dïng ®Ó: ®Èy thuyÒn buåm, gióp cho thuyÒn buåm ®i l¹i dÔ dµng;
quay tua bin cña m¸y ph¸t ®iÖn; qu¹t thãc, … ë ®Þa ph¬ng em dïng n¨ng lîng giã
®Ó ch¹y thuyÒn buåm, …
- N¨ng lîng níc ch¶y dïng ®Ó: chuyªn chë hµng ho¸ xu«i theo dßng níc; lµm
quay b¸nh xe níc, ®a níc lªn cao vµo ®ång ruéng ®Ó tíi c©y; lµm quay tua bin
cña nhµ m¸y ph¸t ®iÖn, t¹o ra ®iÖn sö dông trong sinh ho¹t; , … ë ®Þa ph¬ng em
dïng n¨ng lîng níc ch¶y ®Ó ch¹y tua bin m¸y ph¸t ®iÖn trong mét sè hé gia ®×nh ë
miÒn nói, …
Trang 6
C©u 2: KÓ tªn mét sè nhµ m¸y thñy ®iÖn mµ em biÕt?

VÝ dô: nhµ m¸y thuû ®iÖn Hoµ B×nh; thuû ®iÖn Y-a-li; thuû ®iÖn Th¸c Bµ; thuû ®iÖn TrÞ
An, …
sö dông n¨ng lîng ®iÖn
C©u 1: KÓ tªn mét sè ®å dïng, m¸y mãc sö dung ®iÖn? Trong ®ã lo¹i nµo dïng n¨ng
lîng ®iÖn ®Ó: th¾p s¸ng, ®èt nãng, ch¹y m¸y?
- Mét sè ®å dïng sö dông ®iÖn nh: ®Ìn pin, qu¹t ®iÖn, tivi, tñ l¹nh, bµn lµ, nåi c¬m ®iÖn,
m¸y sÊy tãc, ®µi çt-sÐt, m¸y tÝnh, m¸y b¬m níc, …
- Trong ®ã:
+ Dïng n¨ng lîng ®iÖn ®Ó th¾p s¸ng: ®Ìn ®iÖn, ®Ìn pin, …
+ Dïng n¨ng lîng ®iÖn ®Ó ®èt nãng: nåi c¬m ®iÖn, …
+ Dïng n¨ng lîng ®iÖn ®Ó ch¹y m¸y: tñ l¹nh, m¸y b¬m níc, qu¹t ®iÖn, m¸y sÊy tãc, …
+ Dïng n¨ng lîng ®iÖn ®Ó truyÒn tin: ®iÖn tho¹i, vÖ tinh, …
Nh vËy, ®iÖn cã vai trß gµy cµng quan träng ®èi víi ®êi sèng cña chóng ta. §iÖn ®îc sö
dông ®Ó chiÕu s¸ng, sëi Êm, lµm l¹nh, truyÒn tin, … Chóng ta dïng ®iÖn trong häc tËp,
lao ®éng s¶n xuÊt, vui ch¬i gi¶i trÝ, sinh ho¹t h»ng ngµy, …
C©u 2: KÓ tªn mét sè nguån ®iÖn?
- Mét sè nguån ®iÖn nh: n¨ng lîng ®iÖn do pin, do ¾c – quy, do nhµ m¸y ®iÖn,…
Trong nhµ m¸y ®iÖn, m¸y ph¸t ®iÖn ph¸t ra ®iÖn. §iÖn ®îc t¶I qua çc ®êng d©y ®a
®Õn æ ®iÖn cña mçi c¬ quan, gia ®×nh, nhµ m¸y, …
l¾p m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n
C©u 1: Sö dông bãng ®Ðn, pin, d©y ®iÖn h·y t×m çch th¾p s¸ng bãng ®Ìn?
C©u 2: Ph¶i l¾p m¹ch nh thÕ nµo th× ®Ìn míi s¸ng?
Pin lµ nguån cung cÊp n¨ng lîng lµm cho ®Ìn s¸ng. Mçi pin cã hai cùc, mét cùc d¬ng
(+) vµ mét cùc ©m (-);
Bªn trong bãng ®nÌ lµ mét d©y tãc ®îc nèi ra ªn ngoµi. Dßng ®iÖn ch¹y qua d©y tãc cña
bãng ®Ìn lµm cho d©y tãc bÞ nãng tíi møc ph¸t ra ¸nh s¸ng.
§Ìn s¸ng nÕu cã mét dßng ®iÖn ch¹y qua mét m¹ch kÝn tõ cùc d¬ng cña pin, qua bãng
®Ìn ®Õn cùc ©m cña pin.
C©u 3: ThÕ nµo lµ vËt dÉn ®iÖn, vËt çch ®iÖn? Cho vÝ dô?
- Çc vËt cho dßng ®iÖn ch¹y qua lµ vËt dÉn ®iÖn.
Trang 7
VÝ dô çc vËt b»ng kim lo¹i nh: s¾t, ®ång, nh«m, vµng, …
- Çc vËt kh«ng cho dßng ®iÖn ch¹y qua gäi lµ vËt çch ®iÖn.
VÝ dô çc vËt b»ng cao su, sø, nhùa, giÊy kh«, gç kh«… nh: s¸ch, vë, cèc thuû tinh,
cèc nhùa,
C©u 4: Çi ng¾t ®iÖn cã vai trß g×?
Çi ng¾t ®iÖn lµ c«ng t¾c dïng ®Ó ®ãng (më) dßng ®iÖn t¹o dßng ®iÖn kÝn (hë) khi cÇn
thiÕt.
an toµn vµ tr¸nh l·ng phÝ khi sö dông ®iÖn
C©u 1: B¹n cÇn lµm g× vµ kh«ng ®îc lµm g× ®Ó tr¸nh bÞ ®iÖn giËt? T¹i sao?
§iÖn lÊy tõ æ ®iÖn, ®iÖn ë ®êng d©y t¶i ®iÖn hoÆc ë tr¹m biÕn thÕ rÊt nguy hiÓm.
§iÖn giËt g©y nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng. V× vËy cÇn nhí:
- TuyÖt ®èi kh«ng ch¹m tay vµo chç hë cña dêng d©y hoÆc çc bé phËn kim lo¹i
nghi lµ cã ®iÖn. Kh«ng cÇm çc vËt b»ng kim lo¹i c¾m vµo æ lÊy ®iÖn.
- Khi ph¸t hiÖn thÊy d©y ®iÖn bÞ ®øt hoÆc bÞ hë, cÇn tr¸nh xa vµ b¸o ngay cho ngêi
lín biÕt,
- Khi nh×n thÊy ngêi bÞ ®iÖn giËt ph¶i lËp tøc c¾t nguån ®iÖn b»ng mäi çch nh ng¾t
cÇu dao, cÇu ch× hoÆc dïng vËt kh« kh«ng dÉn ®iÖn nh gËy gç, gËy tre, que nhùa, …
g¹t d©y ®iÖn ra khái ngêi bÞ n¹n.
C©u 2: Nªu vai trß cña cÇu ch×, cña c«ng t¬ ®iÖn?
- Vai trß cña cÇu ch×: Khi sö dông ®ång thêi qua nhÒu dông cô dïng ®iÖn, hoÆc khi
lâi cña hai d©y dÉn ®iÖn bÞ ch¹m, chËp vµo nhau th× dßng ®iÖn trong d©y sÏ rÊt m¹nh,
d©y bÞ nãng cã thÓ lµm bèc ch¸y líp vá nhùavµ g©y ch¸y nhµ. §Ó ®Ò phßng, ngêi ta
thêng m¾c thªm vµo m¹ch ®iÖn mét cÇu ch×. Khi dßng ®iÖn qu¸ m¹nh, ®o¹n d©y ch×
sÏ nãng ch¶y lµm cho m¹ch ®iÖn bÞ ng¾t, tr¸nh ®îc sù cè nguy hiÓm vÒ ®iÖn.
- Vai trß cña c«ng t¬ ®iÖn: Mçi hé dïng ®iÖn ®Òu cã mét c«ng t¬ ®iÖn ®Ó ®o n¨ng
lîng ®iÖn ®· sö dông. C¨n cø vµo ®ã, ngêi ta tÝnh ®îc sè tiÒn ®iÖn ph¶i tr¶.
C©u 3: B¹n cÇn lµm g× ®Ó tr¸nh l·ng phÝ ®iÖn?
Ta cÇn sö dông ®iÖn mét çch hîp lÝ, tr¸nh l·ng phÝ. §Ó tr¸nh l·ng phÝ ®iÖn cÇn chó
ý:
- ChØ dïng ®iÖn khi cÇn thiÕt, ra khái nhµ nhí t¾t ®Ìn, qu¹t, ti vi
- TiÕt kiÖm ®iÖn khi ®un nÊu, sëi, lµ (ñi) quÇn ¸o (v× nh÷ng viÖc nµy cÇn dïng nhiÒu
n¨ng lîng ®iÖn).
Trang 8
«n tËp: vËt chÊt vµ n¨ng lîng
PhÇn 1: Trß ch¬i häc tËp:

1. §ång cã tÝnh chÊt g×?
d) Cã mµu ®á n©u, cã ¸nh kim; dÔ d¸t máng vµ kÐo thµnh sîi; dÉn nhiÖt vµ dÉn ®iÖn tèt.
2. Thuû tinh cã tÝnh chÊt g×?
b) Trong suèt, kh«ng gØ, cøng nhng dÔ vì.
3. Nh«m cã tÝnh chÊt g×?
c) Mµu tr¾ng b¹c, cã ¸nh kim; cã thÓ kÐo thµnh sîi vµ d¸t máng; nhÑ, dÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt
tèt; kh«ng bÞ gØ tuy nhiªn cã thÓ bÞ mét sè a-xÝt ¨n mßn.
4. ThÐp ®îc sö dông lµm g×?
b) Dïng trong x©y dùng nhµ cöa, cÇu b¾c qua s«ng, ®êng ray tµu ho¶, m¸y mãc,…
5. Sù biÕn ®æi ho¸ häc lµ g×?
b) Sù biÕn ®æi tõ chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c.
6. Hçn hîp nµo díi ®©y kh«ng ph¶i lµ dung dÞch?
c) Níc bét s¾n pha sèng.
7. Sù biÕn ®æi ho¸ häc cña çc chÊt sau x¶y ra trong ®iÒu kiÖn nµo?
a) Thanh s¾t ®Ó trong kh«ng khÝ Èm l©u ngµy sÏ bÞ gØ víi ®iÒu kiÖn ë nhiÖt ®é b×nh thêng.
b) §èt ®êng trong èng nghiÖm, ®êng ch¸y thµnh than vµ t¹o ra nh÷ng giät níc b¸m
trªn thµnh èng x¶y ra víi ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cao.
c) V«i sèng cho vµo níc thµnh v«i t«i x¶y ra víi ®iÒu kiÖn ë nhiÖt ®é b×nh thêng.
d) Cho níc chanh vµo m©m ®ång ®Ó l©u ngµy sÏ t¹o ra líp gØ ®ång mµu xanh víi ®iÒu
kiÖn nhiÖt ®é b×nh thêng.
c¬ quan sinh s¶n cña thùc vËt cã hoa
C©u 1: KÓ tªn mét sè loµi hoa cã c¶ nhÞ vµ nhuþ; mét sè loµi h oa chØ cã nhÞ (hoa ®ùc)
hoÆc nhuþ (hoa çi).
- Mét sè hoa cã c¶ nhÞ vµ nhuþ nh: hoa hång, hoa lan, hoa ®µo, hoa cóc, hoa rong riÒng,
hoa phîng, …
- Mét sè loµi cã hoa ®ùc vµ hoa çi riªng nh: hoa bÝ, hoa míp, …
C©u 2: Nªu tõng bé phËn cña nhÞ vµ nhuþ?
- NhÞ (hoa ®ùc) gåm: bao phÊn (chøa çc hËt phÊn), chØ nhÞ.
Trang 9
- Nhuþ (hoa çi) gåm: ®Çu nhuþ, vßi nhuþ, bÇu nhuþ, no·n.
C©u 3: C¬ quan sinh s¶n cña thùc vËt cã hoa lµ g×?
Hoa lµ c¬ quan sinh s¶n cña nh÷ng thùc vËt cã hoa. C¬ quan sinh dôc ®ùc gäi lµ
nhÞ. C¬ quan sinh dôc çi gäi lµ nhuþ.
Mét sè c©y cã hoa ®ùc riªng, hoa çi riªng. ë ®a sè çc c©y kh¸c, trªn
cïng mét hoa cã c¶ nhÞ vµ nhuþ.
sù sinh s¶n cña thùc vËt cã hoa
C©u 1: ThÕ nµo lµ sù thô phÊn, sù thô tinh, sù h×nh thµnh h¹t vµ qu¶?
- HiÖn tîng ®Çu nhuþ nhËn ®îc nh÷ng h¹t phÊn cña nhÞ gäi lµ sù thô phÊn.
- Sau khi thô phÊn, tõ h¹t phÊn mäc ra èng phÊn. èng phÊn ®©m qua ®Çu nhuþ,
mäc dµi ra ®Õn no·n. T¹i no·n, tÕ bµo sinh dôc ®ùc kÕt hîp víi tÕ bµo sinh dôc
çi t¹o thµnh hîp tö. HiÖn tîng ®ã gäi lµ sù thô tinh.
- Hîp tö ph¸t triÓn thµnh ph«i. No·n ph¸t triÓn thµnh h¹t chøa ph«i. BÇu nhuþ
ph¸t triÓn thµnh qu¶ chøa h¹t.
C©u 2: Nªu çch ph©n biÖt hoa thô phÊn nhê c«n trïng, hoa thô phÊn nhê
giã? KÓ tªn mét vµi loµi hoa.
- Çc loµi hoa thô phÊn nhê c«n trïng thêng cã mµu s¾c sÆc sì vµ hoÆc h¬ng
th¬m, mËt ngät hÊp dÉn c«n trïng.
VÝ dô: hoa lan, hoa huÖ, hoa hång, hoa thîc dîc, hoa híng d¬ng, …
- Çc loµi hoa thô phÊn nhê giã kh«ng cã mµu s¾c ®Ñp, çnh hoa, ®µi hoa thêng
nhá hoÆc kh«ng cã.
VÝ dô: çc lo¹i c©y cá, lóa, ng«, …
c©y con mäc lªn tõ h¹t
C©u 1: M« t¶ cÊu t¹o cña h¹t.

H¹t gåm: vá, ph«i vµ chÊt dinh dìng dù tr÷.
C©u 2: Nªu ®iÒu kiÖn n¶y mÇm vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thµnh c©y cña h¹t?
- §iÒu kiÖn ®Ó h¹t n¶y mÇm lµ cã ®é Èm vµ nhiÖt ®é thÝch hîp (kh«ng qu¸ nãng,
kh«ng qua l¹nh)
- Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thµnh c©y cña h¹t (®ç): Gieo vµi h¹t ®ç xuèng ®Êt Èm víi
®ñ ®iÒu kiÖn vÒ ®é Èm vµ nhiÖt ®é thÝch hîp. Sau vµi ngµy h¹t ®ç sÏ ph×nh lªn v×
hót níc. Vá h¹t nøt ®Ó rÔ mÇm c¾m xuèng ®Êt. TiÕp theo, tõ xung quanh rÔ mÇm
Trang 10
mäc ra nhiÒu rÔ con. Sau vµi ngµy, rÔ mÇm mäc nhiÒu h¬n n÷a, th©n mÇm lín lªn,
dµi ra vµ chui lªn khái mÆt ®Êt. Hai l¸ mÇm xoÌ ra, chåi mÇm lín dÇn vµ sinh ra
çc l¸ míi. Sau ®ã hai l¸ mÇm teo dÇn, rông xuèng, c©y con b¾t ®Çu ®©m chåi,rÔ
mäc nhiÒu h¬n. Cïng víi thêi gian, c©y con ph¸t triÓn thµnh c©y trëng thµnh, råi
ra hoa vµ kÕt qu¶. Qu¶ lín dÇn råi giµ ®i cho h¹t ®Ó tiÕp tôc gieo trång nh vËy.
c©y con cã thÓ mäc lªn tõ mét sè bé phËn cña c©y mÑ
C©u 1: T×m vÞ trÝ chåi ë mét sè c©y kh¸c nhau?
Mét sè c©y cã chåi ë th©n c©y, l¸ c©y, cñ, …

C©u 2: KÓ tªn mét sè c©y mäc ra tõ bé phËn cña c©y mÑ?
- C©y mÝa, trÇu kh«ng, hoa hång, … cã chåi mäc ra tõ n¸ch l¸.
- Trªn cñ khoai t©y, cñ gõng cã nhiÒu chç lâm vµo. Mçi chç lâm vµo ®ã cã mét chåi.
- PhÝa trªn ®Çu cña cñ hµnh hoÆc cñ tái cã chåi mäc nh« lªn.
- §èi víi l¸ báng, chåi ®îc mäc ra tõ mÐp l¸.
sù sinh s¶n cña ®éng vËt
C©u 1: Tr×nh bµy kh¸i qu¸t vÒ sù sinh s¶n cña ®éng vËt: Vai trß cña c¬ quan sinh
s¶n, sù thô tinh, sù ph¸t triÓn cña hîp tö?
- §a sè loµi vËt chia thµnh hai gièng: ®ùc vµ çi. Con ®ùc cã c¬ quan sinh dôc ®ùc t¹o ra
tinh trïng. Con çi cã c¬ quan sinh dôc çi t¹o ra trøng.
- HiÖn tîng tinh trïng kÕt hîp víi trøng t¹o thµnh hîp tö gäi lµ sù thô tinh.
- Hîp tö ph©n chia nhiÒu lÇn vµ ph¸t triÓn thµnh c¬ thÓ míi, mang nh÷ng ®Æc tÝnh cña bè
vµ mÑ.
C©u 2: KÓ tªn mét sè loµi ®Î trøng, mét sè loµi ®Î con.
Nh÷ng loµi ®éng vËt kh¸c nhau th× cã çch sinh s¶n kh¸c nhau: cã loµi ®Î trøng, cã loµi
®Î con.
- Çc con vËt ®îc në ra tõ trøng nh: s©u, th¹ch sïng, gµ, vÞt, ngan, ngçng, nßng näc, …
- Çc con vËt võa ®Î ra ®· thµnh con: voi, chã, lîn, tr©u, bß, s tö, hæ, …
sù sinh s¶n cña c«n trïng.
C©u 1: KÓ tªn mét sè loµi c«n trïng?
Mét sè loµi c«n trïng nh: gi¸n, ruåi, muçi, ong, bím c¶i,…
C©u 2: Tr×nh bµy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña bím c¶i?
Trang 11
- Bím c¶i thêng ®Î trøng vµo mÆt sau cña l¸, ®Î trøng vµo ®Çu hÌ. Sau 6-8 ngµy,
trøng në thµnh s©u.
- S©u ¨n l¸ lín dÇn cho ®Õn khi da ngoµi trë nªn qu¸ chËt, chóng lét x¸c vµ líp da
míi ®îc h×nh thµnh. Kho¶ng 30 ngµy sau, s©u ngõng ¨n,
- S©u leo lªn têng, hµng rµo hay bËu cöa. Vá s©u nøt ra vµ chóng biÕn thµnh
nhéng.
- Trong vßng 2-3 tuÇn, mét con bím nh¨n nheo chui ra khái kÐn. TiÕp ®ã bím
xoÌ ®«i çnh cho kh« råi bay ®i.
- Bím c¶i l¹i tiÕp tôc ®Î trøng vµo l¸ rau c¶i, b¾p c¶i hay sóp l¬.
C©u 3: Giai ®o¹n nµo trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn bím c¶i g©y thiÖt h¹i
nhiÒu nhÊt?
Bím c¶i thêng ®Î trøng vµo mÆt sau cña l¸ rau, trøng në thµnh s©u. S©u ¨n l¸
rau ®Ó lín. Nh vËy, s©u cµng lín, cµng ¨n nhiÒu l¸ rau ®Ó sèng cho nªn ®©y lµ
giai ®o¹n bím c¶i g©y thiÖt h¹i nhiÒu nhÊt.
C©u 4: Trong trång trät cã thÓ lµm g× ®Ó gi¶m thiÖt h¹i do c«n trïng g©y ra
®èi víi c©y cèi, hoa mµu?
§Ó gi¶m thiÖt h¹i cho hoa mµu do c«n trïng g©y ra, trong trång trät ngêi ta
thêng ¸p dông çc biÖn ph¸p: b¾t s©u, phun thuèc trõ s©u, diÖt bím, …
C©u 5: Nªu sù gièng nhau vµ kh¸c nhau trong chu tr×nh sinh s¶n cña ruåi vµ
gi¸n? Chóng thêng ®Î trøng ë ®©u? Nªu mét vµi çch diÖt ruåi vµ gi¸n?
* Gièng nhau: ruåi vµ gi¸n ®Òu lµ ®éng vËt ®Î trøng.
* Kh¸c nhau:
+ Ruåi:
- §Î trøng n¬i cã ph©n, r¸c th¶i, x¸c chÕt ®éng vËt, …
- Chu tr×nh sinh s¶n: Trøng ruåi në ra dßi (Êu trïng). Dßi ho¸ nhéng, nhéng në ra
ruåi.
- Çch tiªu diÖt: Gi÷ vÖ sinh m«i trêng, nhµ ë, nhµ vÖ sinh, chuång tr¹i ch¨n
nu«i, … Phun thuèc diÖt ruåi.
+ Gi¸n:
- §Î trøng ë xã bÕp, ng¨n kÐo, tñ quÇn ¸o, ..
- Chu tr×nh sinh s¶n: Gi¸n ®Î trøng, trøng në thµnh con mµ kh«ng qua çc giai
®o¹n trung gian.
Trang 12
- Çch tiªu diÖt: Gi÷ vÖ sinh m«i trêng, nhµ ë, nhµ bÕp, nhµ vÖ sinh, n¬i ®Ó r¸c, tñ bÕp, tñ
quÇn ¸o, … Phun thuèc diÖt gi¸n.
sù sinh s¶n cña Õch
C©u 1: Nªu chu tr×nh sinh s¶n cña Õch (vÏ s¬ ®å hoÆc viÕt)
Chu tr×nh sinh s¶n cña Õch: §Çu mïa h¹, ngay sau c¬n ma lín, vµo ban ®ªm, ta thêng
nghe thÊy tiÕng Õch kªu. §ã lµ tiÕng kªu cña Õch ®ùc gäi Õch çi. Õch çi ®Î trøng xuèng
níc t¹o thµnh nh÷ng chïm næi lÒnh bÒnh trªn mÆt níc. Trøng Õch ®· ®îc thô tinh në
ra nßng näc, nßng näc ph¸t triÓn thµnh Õch.
C©u 2: Nªu sù ph¸t triÓn cña nßng näc cho ®Õn khi thµnh Õch.
Trøng Õch míi në thµnh nßng näc con cã ®Çu trßn, ®u«i dµi vµ dÑp. Nßng näc lín dÇn lªn,
mäc ra hai ch©n phÝa sau, råi tiÕp tôc mäc hai ch©n phÝa tríc. Khi Õch con cã ®ñ bèn
ch©n, ®u«i ng¾n dÇn vµ b¾t ®Çu nh¶y lªn bê ph¸t triÓn thµnh Õch trëng thµnh.
Nh vËy, Õch lµ ®éng vËt ®Î trøng. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, con Õch võa tr¶i qua ®êi
sèng díi níc, võa tr¶i qua ®êi sèng trªn c¹n (giai ®o¹n nßng näc chØ sèng ë díi níc).
sù sinh s¶n vµ nu«I con cña chim
C©u 1: Tr×nh bµy sù ph¸t triÓn ph«i thai cña gµ (chim) trong qu¶ trøng?
- Trøng gµ (hoÆc trøng chim,…) ®· ®îc thô tinh t¹o thµnh hîp tö. Khi cha Êp nã cã
lßng tr¾ng vµ lßng ®á riªng biÖt. NÕu ®îc Êp, hîp tö sÏ ph¸t triÓn thµnh ph«i (phÇn lßng
®á sÏ cung cÊp chÊt dinh dìng cho ph«i thai ph¸t triÓn thµnh gµ con hoÆc chim non). Khi
®îc Êp kho¶ng 10 ngµy cã thÓ nh×n thÊy m¾t gµ (phÇn lßng ®á cßn lín, phÇn ph«i míi
b¾t ®Çu ph¸t triÓn). Sau kho¶ng 15 ngµy, cã thÓ nh×n thÊy phÇn ®Çu, má, ch©n, l«ng gµ
(phÇn ph«i ®· lín h¼n, phÇn lßng ®á nhá ®i). Qu¶ trøng ®· ®îc Êp kho¶ng 20 ngµy, cã
thÓ nh×n thÊy ®ñ çc bé phËn cña con gµ, m¾t ®ang më (phÇn lßng ®á kh«ng cßn n÷a).
- Trøng gµ cÇn Êp trong kho¶ng 21 ngµy th× sÏ në thµnh gµ con.
C©u 2: Tr×nh bµy vÒ sù nu«i con cña chim?
Trong tù nhiªn, chim sèng theo ®µn hoÆc cÆp (tõng ®«i). Chóng thêng biÕt lµm tæ. Chim
m¸i ®Î trøng vµ Êp trøng; sau mét thêi gian trøng në thµnh chim non. HÇu hÕt chim non
míi në ®Òu yÕu ít, cha thÓ tù kiÕm måi ®îc ngay. Chim bè vµ chim mÑ thay nhau ®i
kiÕm måi vÒ nu«i chóng cho ®Õn khi chóng cã thÓ tù ®i kiÕm ¨n.
sù sinh s¶n cña thó
C©u 1: Bµo thai cña thó ph¸t triÓn ë ®©u?

Bµo thai cña thó ph¸t triÓn ë trong bông mÑ.
Trang 13
C©u 2: So s¸nh sù giièng vµ kh¸c nhau trong chu tr×nh sinh s¶n cña thó vµ
chim?
- Gièng nhau: C¶ chim vµ thó ®Òu cã b¶n n¨ng nu«i con cho ®Õn khi chóng cã thÓ
tù ®i kiÕm ¨n.
- Kh¸c nhau:
+ Chim ®Î trøng råi míi në thµnh con.
+ Thó: So víi chim, sù sinh s¶n cña thó cã sù tiÕn ho¸ h¬n:
* Thó lµ ®éng vËt ®Î con vµ nu«i con b»ng s÷a.
* ë thó, hîp tö ®îc ph¸t triÓn trong bông mÑ, thó con míi sinh ra ®· cã h×nh
d¹ng gièng nh thó mÑ.
C©u 3: KÓ tªn mét sè loµi thó thêng ®Î mçi løa mét con, mçi løa nhiÒu con?
- Mét sè loµi thó mçi løa thêng ®Î mét con: tr©u, bß, ngùa, h¬u, nai, ho½ng, voi,
khØ, …
- Mét sè loµi thêng ®Î mçi løa nhiÒu con: lîn, mÌo, chã, hæ, s tö, chuét,
sù nu«I vµ d¹y con cña mét sè loµi thó
C©u 1: Tr×nh bµy sù sinh s¶n vµ nu«i con cña hæ.

- Hæ lµ loµi thó ¨n thÞt, sèng ®¬n ®éc, chØ sèng thµnh ®«i vµo mïa sinh s¶n ®ã lµ
mïa xu©n vµ mïa h¹.
- Hæ ®Î mçi løa tõ 2 ®Õn 4 con. Hæ con lóc míi sinh rÊt yÕu ít nªn hæ mù ph¶i Êp
ñ, b¶o vÖ chóng suèt tuÇn ®Çu.
- Khi hæ con ®îc hai th¸ng tuæi, hæ mÑ d¹y chóng s¨n måi. Tõ mét n¨m rìi
®Õn hai n¨m tuæi, hæ con cã thÓ sèng ®éc lËp.
C©u 2: Tr×nh bµy sù sinh s¶n vµ nu«i con cña h¬u.
- H¬u lµ loµi thó ¨n cá, l¸ c©y, sèng theo bÇy, ®µn.
- H¬u thêng ®Î mçi løa mét con. H¬u con võa míi sinh ra ®· biÕt ®i vµ bó mÑ.
H¬u mÑ ch¨m sãc vµ b¶o vÖ con rÊt chu ®¸o. Khi h¬u con ®îc kho¶ng 20
ngµy tuæi, h¬u mÑ d¹y con tËp ch¹y (T¹i v×, ch¹y lµ çch tù vÖ tèt nhÊt cña loµi
h¬u ®Ó trèn kÎ thï (hæ, b¸o,…) kh«ng ®Ó kÎ thï ®uæi b¾t vµ ¨n thÞt.
m«i trêng
C©u 1: M«i trêng lµ tÊt c¶ nh÷ng g× cã xung quanh chóng ta; nh÷ng g× cã trªn
tr¸i ®Êt hoÆc nh÷ng g× t¸c ®éng lªn tr¸i ®Êt nµy. Trong ®ã cã nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt cho sù
sèng vµ nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña sù sèng. Cã thÓ ph©n biÖt:
Trang 14
M«i trêng tù nhiªn (MÆt trêi, khÝ quyÓn, ®åi, nói, cao nguyªn, çc sinh vËt,…) vµ m«i
trêng nh©n t¹o (lµng m¹c, thµnh phè, nhµ m¸y, c«ng trêng,..).
C©u 2: B¹n sèng ë ®©u, lµng quª hay ®« thÞ? H·y nªu mét sè thµnh phÇn cña
m«i trêng n¬i b¹n sèng?
- HS tù kÓ: VD: lµng quª cã: nhµ ë, trêng häc, lµng m¹c, rõng c©y, s«ng ngßi,
çnh ®ång, ao, hå, ®Êt ®ai, ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, sinh vËt, khÝ quyÓn, …
C©u 3: Nªu mét sè thµnh phÇn cña çc m«i trêng rõng, níc, lµng quª, ®«
thÞ?
- M«i trêng rõng gåm cã: thùc vËt - ®éng vËt, … (sèng trªn c¹n vµ díi níc);
Níc, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, ®Êt, …
- M«i trêng níc gåm cã: thùc vËt - ®éng vËt sèng díi níc; Níc, kh«ng khÝ,
¸nh s¸ng, ®Êt, …
- M«i trêng lµng quª gåm cã: Con ngêi, thùc vËt - ®éng vËt; Lµng xãm, ®ång
ruéng, c«ng cô lµm ruéng, mét sè ph¬ng tiÖn giao th«ng; Níc, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng,
®Êt, …
- M«i trêng ®« thÞ gåm cã: Con ngêi, thùc vËt, ®éng vËt; Nhµ cöa, phè x¸, nhµ
m¸y, çc ph¬ng tiÖn giao th«ng; Níc, kh«ng khÝ, ¸nh s¸ng, ®Êt, …
tµi nguyªn thiªn nhiªn
C©u 1: Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ g×?

Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ nh÷ng cña c¶i cã s½n trong m«i trêng tù nhiªn. Con
ngêi khai th¸c, sö dông chóng cho lîi Ých cña b¶n th©n vµ céng ®ång.
C©u 2: KÓ tªn vµ nªu c«ng dông cña mét sè tµi nguyªn:
- Níc: Cung cÊp cho ho¹t ®éng sèng cña con ngêi, thùc vËt, ®éng vËt. N¨ng
lîng níc ch¶y ®îc sö dông trong çc nhµ m¸y thuû ®iÖn, ®îc dïng ®Ó lµm quay b¸nh
xe níc, ®a níc lªn cao. Lµ m«i trêng sèng cña thùc vËt, ®éng vËt. …
- Giã: Sö dông n¨ng lîng giã ®Ó ch¹y cè xay, m¸y ph¸t ®iÖn, ch¹y thuyÒn
buåm,…
- DÇu má: §îc dïng ®Ó chÕ t¹o ra x¨ng, dÇu ho¶, dÇu nhên, nhùa ®êng, níc
hoa, thuèc nhuém, çc chÊt lµm ra t¬ sîi tæng hîp.
- MÆt trêi: Cung cÊp ¸nh s¸ng vµ nhiÖt cho sù sèng trªn tr¸i ®Êt. Cung cÊp n¨ng
lîng s¹ch cho çc m¸y sö dông n¨ng lîng mÆt trêi.
- Thùc vËt - ®éng vËt: T¹o ra chuçi thøc ¨n trong tù nhiªn (sù c©n b»ng sinh th¸i),
duy tr× sù sèng trªn tr¸i ®Êt.
Trang 15
-Vµng: Dïng ®Ó lµm nguån dù tr÷ cho çc ng©n s¸ch nhµ níc, ç nh©n,…; lµm ®å
trang søc, ®Ó m¹ trang trÝ,…
- §Êt: M«i trêng sèng cña thùc, ®éng vËt vµ con ngêi.
- Than ®¸: Cung cÊp nguyªn liÖu cho ®êi sèng vµ s¶n xuÊt ®iÖn trong çc nhµ m¸y
nhiÖt ®iÖn, chÕ t¹o than cèc, khÝ than, nhùa ®êng, níc hoa, thuèc nhu«mh, t¬ sîi
tæng hîp,…
vai trß cña m«I trêng tù nhiªn ®èi víi ®êi sèng con
ngêi
C©u 1: M«i trêng ®· cung cÊp cho con ngêi nh÷ng g× vµ nhËn tõ con ngêi
nh÷ng g×?
* M«i trêng cung cÊp cho con ngêi:
- Thøc ¨n, níc uèng, khÝ thë, n¬i ë, n¬i lµm viÖc, n¬i vui ch¬i gi¶i trÝ,…
- Çc nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu (quÆng kim lo¹i, than ®¸, dÇu má, n¨ng lîng mÆt
trêi, giã, níc,…) dïng trong s¶n xuÊt, lµm cho ®êi sèng cña con ngêi ®îc n©ng
cao h¬n.
* M«i trêng cßn lµ n¬i tiÕp nhËn nh÷ng chÊt th¶i trong sinh ho¹t, trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt vµ trong çc ho¹t ®éng kh¸c cña con ngêi.
C©u 2: §iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu con ngêi khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn mét
çch bõa b·i vµ th¶i ra m«i trêng nhiÒu chÊt ®éc h¹i?
Tµi nguyªn thiªn nhiªn sÏ bÞ c¹n kiÖt, m«i trêng bÞ « nhiÔm.
t¸c ®éng cña con ngêi ®Õn m«i trêng rõng
C©u 1: Con ngêi khai th¸c gç vµ ph¸ rõng ®Ó lµm g×?

Con ngêi khai th¸c gç vµ ph¸ rõng ®Ó lÊy ®Êt canh t¸c, trång çc c©y l¬ng thùc,
c©y ¨n qu¶ hoÆc c©y c«ng nghiÖp; Ph¸ rõng ®Ó lÊy chÊt ®èt (lµm cñi, ®èt than,…);
Ph¸ rõng ®Ó lÊy gç x©y nhµ, ®ãng ®å ®¹c hoÆc dïng vao nhiÒu viÖc kh¸c.
C©u 2: Nªu çc nguyªn nh©n khiÕn rõng bÞ tµn ph¸: Cã nhiÒu lÝ do khiÕn rõng
bÞ tµn ph¸: Do con ngêi ®èt rõng lµm n¬ng rÉy; lÊy cñi, ®èt than, lÊy gç lµm nhµ,
®ãng ®å dïng,… ; ph¸ rõng ®Ó lÊy ®Êt lµm nhµ, lµm ®êng,…. Ngoµi nguyªn nh©n
do chÝnh con ngêi khai th¸c, rõng cßn bÞ tµn ph¸ do nh÷ng vô ch¸y rõng.
C©u 3: Nªu hËu qu¶ (t¸c h¹i) cña viÖc ph¸ rõng:
- KhÝ hËu bÞ thay ®æi; lò lôt, h¹n h¸n x¶y ra thêng xuyªn.
- §Êt bÞ xãi mßn trë nªn b¹c mµu.
Trang 16
- §éng vËt vµ thùc vËt quý hiÕm gi¶m dÇn, mét sè loµi ®· bÞ tuyÖt chñng vµ mét sè loµi cã
nguy c¬ tuyÖt chñng.
t¸c ®éng cña con ngêi ®Õn m«i trêng ®Êt
C©u 1: Nªu nguyªn nh©n dÉn ®Ðn viÖc ®Êt trång ngµy cµng bÞ thu hÑp:
Nguyªn nh©n chÝnh lµ do d©n sè t¨ng, con ngêi cÇn nhiÒu diÖn tÝch ®Êt ®Ó ë h¬n. Ngoµi
ra, khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn, ®êi sèng con ngêi n©ng cao còng cÇn diÖn tÝch ®Êt vµo
nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nh thµnh lËp çc khu vui ch¬i g¶i trÝ, p¸ht triÓn c«ng nghiÖp, giao
th«ng,…
C©u 2: Nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn ®Êt trång ngµy cµng bÞ thu hep vµ suy
tho¸i:
- D©n sè gia t¨ng, nhu cÇu chç ë t¨ng, nhu cÇu l¬ng thùc t¨ng, ®Êt trång bÞ thu
hÑp. V× vËy ngêi ta t×m çch t¨ng n¨ng suÊt c©y trång, trong ®ã cã biÖn ph¸p bãn ph©n
ho¸ häc, sö dông thuèc trõ s©u, thuèc diÖt cá,… Nh÷ng viÖc lµm ®ã khiÕn m«i trêng ®Êt
níc bÞ « nhiÔm.
- D©n sè t¨ng, lîng r¸c th¶i t¨ng, viÖc xö lÝ r¸c th¶i kh«ng vÖ sinh còng lµ nguyªn
nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng ®Êt.
t¸c ®éng cña con ngêi ®Õn m«i trêng kh«ng khÝ vµ níc
C©u 1: Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm kh«ng khÝ vµ níc:

Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ vµ níc, trong ®ã
ph¶i kÓ ®Õn sù ph¸t triÓn cña çc ngµnh c«ng nghiÖp khai th¸c tµi nguyªn vµ s¶n xuÊt ra
cña c¶i vËt chÊt.
- Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm kh«ng khÝ: KhÝ th¶i, tiÕng ån do sù ho¹t ®éng cña nhµ m¸y
vµ çc ph¬ng tiÖn giao th«ng g©y ra.
- Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm níc:
+ Níc th¶i tõ çc thµnh phè, nhµ m¸y vµ çc ®ång ruéng bÞ phun thuèc trõ s©u,
ph©n bãn ho¸ häc ch¶y ra s«ng, biÓn,…
+ Sù ®i l¹i cña tµu thuyÒn trªn s«ng, biÓn, thØa ra khÝ ®éc, dÇu nhít,…
C©u 2: §iÒu g× sÏ x¶y ra nÕu tµu biÓn bÞ ®¾m hoÆc nh÷ng ®êng èng dÉn dÇu qua
®¹i d¬ng bÞ rß rØ?
Tµu biÓn bÞ ®¾m hoÆc nh÷ng ®êng èng dÉn dÇu ®i qua ®¹i d¬ng bÞ rß rØ dÉn ®Õn hiÖn
tîng biÓn bÞ « nhiÔm lµm chÕt nh÷ng ®éng vËt, thùc vËt sèng ë biÓn vµ chÕt c¶ nh÷ng
loµi chim kiÕm ¨n ë biÓn.
Trang 17
C©u 3: Nªu mèi liªn quan gi÷a « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ víi «
nhiÔm m«i trêng ®Êt vµ níc?
Trong kh«ng khÝ chøa nhiÒu khÝ th¶i ®éc h¹i cña çc nhµ m¸y, khu c«ng nghiÖp.
Khi trêi ma cuèn theo nh÷ng chÊt ®éc h¹i ®ã xuèng lµm « nhiÔm m«i trêng ®Êt
vµ m«i trêng níc, khiÐn cho c©y cèi ë nh÷ng vïng ®ã bÞ trôi l¸ vµ chÕt.
C©u 4: ë ®Þa ph¬ng em, nguyªn nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng kh«ng
khÝ vµ níc lµ do: ®un than tæ ong g©y khãi, vøt r¸c xuèng hå, ao; vøt r¸c bõa
b·i; cho níc th¶i sinh ho¹t, níc th¶i bÖnh viÖn ch¶y trùc tiÕp ra s«ng hå; ngêi
d©n sö dông ph©n bãn ho¸ häc vµ thuèc trõ s©u nhiÒu…
C©u 5: T¸c h¹i cña viÖc « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ vµ níc: Lµm
¶nh hëng tíi søc khoÎ vµ ®iÒu kiÖn sinh ho¹t ¨n ë cña con ngêi; ¶nh hëng xÊu
tíi sù sinh trëng vµ ph¸t triÓn cña ®éng, thùc vËt.
mét sè biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng
C©u 1: Çc biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i rtêng:

- Ngµy nay, ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi ®· cã luËt b¶o vÖ rõng, khuyÕn khÝch
trång c©y g©y rõng, phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc.
- NhiÒu níc trªn thÕ giíi ®· thùc hiÖn nghiªm ngÆt viÖc xö lÝ níc th¶i
b»ng çch ®Ó níc th¶i ch¶y vµo hÖ thèng cèng tho¸t níc råi ®a vµo bé phËn
xö lÝ níc th¶i.
- §Ó chèng viÖc ma lín cã thÓ röa tr«i ®Êt ë nh÷ng sên nói dèc, ngêi ta
®· ®¾p ruéng bËc thang. Ruéng bËc thang võa gióp gi÷ ®Êt, võa gióp gi÷ níc ®Ó
trång trät.
- Bä rïa chuyªn ¨n çc lo¹i rÖp c©y. ViÖc sö dông bä rïa ®Ó tiªu diÑt çc
lo¹i rÖp ph¸ ho¹imïa mµng lµ mét biÖn ph¸p sinh häc gps phÇn b¶o vÖ m«i
trêng, b¶o vÖ sù c©n b»ng sinh th¸i trªn ®ång ruéng.
- Mäi ngêi trong ®ã cã chóng ta ph¶i lu«n cã ý thøc gi÷ vÖ sinh vµ thêng
xuyªn dän vÖ sinh cho m«i trêng s¹ch sÏ.
Nh vËy, b¶o vÖ m«i trêng kh«ng ph¶i lµ viÖc rieng cña mét quèc gia nµo,
mét tæ chøc nµo. §ã lµ nhiÖm vô chung cña mäi ngêi trªn thÕ giíi. Mçi chóng
ta, tuú løa tuæi, c«ng viÖc vµ n¬i sèng ®Òu cã thÓ gãp phÇn b¶o vÖ m«i trêng.
I- TRẮC NGHIỆM: Học sinh khoanh vào một trong các chữ cái a, b, c, d
của ý đúng nhất (đối với câu 1-13)
1. Đồng có tính chất gì?
Trang 18
A. Cứng, có tính đàn hồi.

B. Trong suốt, không gỉ, cứng nhưng dễ vỡ.
C. Màu trắng bạc, có ánh kim ; có thể kéo thàh sợi và dát mỏng ; nhẹ dẫn điện và dẫn
nhiệt tốt ; không bị gỉ, tuy nhiên có thể bị một số a-xít ăn mòn.
D. Có màu đỏ nâu, có ánh kim ; dễ dát mỏng và kéo thành sợi dẫn nhiệt và dẫn điện tốt.
2. Sự biến đổi hoá học là gì ?
A. Sự chuyển thể của một chất từ thể lỏng sang thể khí và ngược lại.
B. Sự biến đổi từ chất này thành chất khác.
C. Sự chuyển thể của một chất từ thể này sang thể khác.
3. Hỗn hợp nào dưới đây không phải là dung dịch ?
A. Nước đường
B. Nước chanh (đã lọc hết tép chanh và hạt) pha với đường và nước sôi để nguội.
C. Nước bột sắn (pha sống)
4. Hiện tượng đầu nhuỵ nhận được những hạt phấn của nhị gọi là gì ?
A. Sự thụ phấn B. Sự thụ tinh C. Sự kết hợp của nhị và
nhuỵ
5. Dòng nào sau đây toàn là những động vật đẻ con ?
A. lợn, bò, chó, chim, hổ, báo B. lợn, bò, chó, cá, gà, báo C. lợn, bò, chó, mèo,
báo, chuột
6. Hợp tử phân chia nhiều lần và phát triển thành gì?
A. Cơ thể mới B. Trứng C. Phôi
7. Loài vật nào dưới đây đẻ nhiều con nhất trong một lứa?
A. Mèo B. Voi C. Ngựa D. trâu E. Chó G. Lợn
8. Em đồng ý với ý kiến nào dưới đây?
A. Tài nguyên trên Trái đất là vô tận, con người cứ việc sử dụng thoải mái.
B. Tài nguyên trên Trái đất là có hạn nên phải sử dụng có kế hoạch và tiết kiệm.
C. Tài nguyên trên Trái đất là có hạn, con người cứ việc sử dụng thoải
9. Dòng nào sau đây toàn là những vật cách điện?
A. Thủy tinh, bìa, cao su, nhôm, nhựa. B. Sứ, cao su, thủy tinh, gỗ khô, sắt.
Trang 19
C. Thủy tinh, bìa, cao su, gỗ khô, sứ, nhựa.

10. Các cơ quan sinh dục cái và cơ quan sinh dục đực của thực vật có hoa là:
A. Đài hoa và cánh hoa. B. Nhụy và nhị. C. Đài hoa và bao phấn D.
Nhụy hoa và cánh hoa.
11. Cá heo là động vật:
A. Đẻ trứng B. Đẻ con
12. Hổ con được hổ mẹ dạy cách săn mồi sau khi được:
A. 2 tuần tuổi B. 2 tháng tuổi C. 3 tháng tuổi D. 3
tuần tuổi
13. Ếch thường đẻ trứng vào thời gian nào?
A. Đầu mùa xuân B. Đầu mùa hạ C. Đầu mùa thu D.
Đầu mùa đông
14. Nối ý ở cột A đúng với ý ở cột B
A B
Tài nguyên thiên nhiên Vi trí
Không khí Dưới lòng đất
Các loại khoáng sản Trên mặt đất
Sinh vật, đất trồng, nước Bao quanh trái đất
II. TỰ LUẬN
Câu 1: Em hãy nêu những việc cần làm để tránh lãng phí điện?
Câu 2 : Nhôm có tính chất gi?
Câu 3. Ruồi là con vật có ích hay có hại, em hãy viết sơ đồ chu trình sinh sản của
ruồi?
Câu 4. Em cần làm những gì để bảo vệ môi trường?
Câu 5: Em hãy kể tên một số cây có thể mọc lên từ thân (rễ, lá) của cây mẹ?
MÔN LỊCH SỬ
NƯỚC NHÀ BỊ CHIA CẮT
1. Quy định đối với Pháp trongHiệp định Giơ-ne-vơ?
Trang 20
- Quân Pháp sẽ rút khỏi miền Bắc, chuyển vào miền Nam.
- Trong 2 năm, quân Pháp phải rút khỏi miền Nam Việt Nam
ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN
2. Ngày nào Trung ương Đảng quyết định mở đường Trường Sơn?
- Ngày 19-5-1959 Trung ương Đảng quyết định mở đường Trường Sơn.
CHIẾN THẮNG “ĐIỆN BIÊN PHỦ TRÊN KHÔNG”.
3. Mĩ ném bom vào Hà Nội vào những ngày nào?
- 12 ngày đêm: từ18 /12 /1972 đến 29/12/1972.
LỄ KÝ HIỆP ĐỊNH PA-RI.
4. Hiệp định Pa-ri có ý nghĩa như thế nào đối với lịch sử dân tộc ta?
- Hiệp định Pa-ri đánh dấu bước phát triển mới của cách mạng Việt Nam. Đế quốc Mĩ
buộc phải rút quân khỏi nước ta, lực lượng cách mạng miền Nam chắc chắn mạnh hơn kẻ
thù. Đó là thuận lợi rất lớn để nhân dân ta tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh, tiến tới giành
thắng lợi hoàn toàn, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.
TIẾN VÀO DINH ĐỘC LẬP
5. Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử bắt đầu. vào ngày nào?
Ngày 26-4-1975, chiến dịch Hồ Chí Minh bắt đầu.
HOÀN THÀNH THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC
6. Cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội chung được tổ chức trong cả nước vào ngày nào?
- Ngày 25/4/1976, cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội chung được tổ chức trong cả nước.
XÂY DỰNG NHÀ MÁY THUỶ ĐIỆN HOÀ BÌNH
7. Nêu vai trò của nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình đối với công cuộc xây dựng đất nước?
- Nhà máy thủy điện Hòa Bình có vai trò quan trọng đối với công cuộc xây dựng đất
nước: cung cấp điện cho cả nước, ngăn lũ cho đồng bằng Bắc Bộ.
BẢNG HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN LỊCH SỬ LỚP 5
Giai đoạn 1: Hơn tám mươi năm chống thực dân Pháp xâm lược và đô hộ (1858-1945)
TT Mốc thời gian Nhân vật, sự kiện Bài học hoặc ý nghĩa lịch sử
- Ngày 1-9- - Thực dân Pháp nổ súng Trương Định là tấm gương tiêu biểu
1
1858 xâm lược nước ta. cho lòng yêu nước, tinh thần bất khuất
Trang 21
- Trương Định lãnh đạo chống giặc ngoại xâm của nhân dân
- Năm 1862 nhân dân Nam Kì đứng Nam Kì những ngày đầu thực dân Pháp
lên chống Pháp. xâm lược nước ta.
Nguyễn Trường Tộ nhiều lần đề nghị

Đời vua Tự Đức Nguyễn Trường Tộ đề
2 canh tân đất nước nhưng không được
(1848-1883) nghị canh tân đất nước.
vua quan nhà Nguyễn thực hiện.
Tôn Thất Thuyết lãnh đạo Cuộc phản công ở Kinh thành Huế là
3 Ngày 5-7-1885 cuộc phản công ở Kinh ngòi nổ cho một phong trào chống Pháp
thành Huế. mạnh mẽ - Phong trào Cần Vương.
Các phong trào vũ trang Thực dân Pháp ra sức bóc lột nhân dân,
Cuối TK XIX bị dập tắt, thực dân Pháp vơ vét tài nguyên. Xã hội Việt nam xuất
4
đầu TK XX đặt ách thống trị hà khắc hiện những giai cấp, tầng lớp mới.
trên đất nước ta.
Phan Bội Châu thành lập Phong trào Đông du đã khơi dậy lòng
Năm 1904
5 Hội Duy tân, phát động yêu nước của nhân dân ta.
Năm 1905
phong trào Đông du.
Với lòng yêu nước, thương dân,

Nguyễn Tất Thành ra đi
6 Ngày 5-6-1911 Nguyễn Tất Thành từ cảng Nhà Rồng
tìm đường cứu nước.
quyết chí ra đi tìm đường cứu nước.
Dưới sự chủ trì của Cách mạng Việt Nam có một tổ chức
Nguyễn Ái Quốc – Đảng tiên phong lãnh đạo, đưa cuộc đấu tranh
7 Ngày 3-2-1930
Cộng sản Việt Nam ra của nhân dân ta đi theo con đường đúng
đời. đắn.
- Chứng tỏ tinh thần dũng cảm, khả

Nổ ra phong trào Xô Viết năng cách mạng của nhân dân lao động.
8 Ngày 12-9-1930
- Nghệ Tĩnh. - Cổ vũ phong trào yêu nước của nhân
dân ta.
Khí thế cách mạng tháng Tám thể hiện

Cách mạng tháng Tám lòng yêu nước, tinh thần cách mạng.
9 Ngày 19-8-1945
thành công ở Hà Nội. Cuộc cách mạng tháng Tám đã đem lại
độc lập, tự do cho nước nhà, đưa nhân
Trang 22
dân ta thoát khỏi kiếp nô lệ.
Khẳng định quyền độc lập dân tộc, khai

Bác Hồ đọc Tuyên ngôn sinh ra chế độ mới. Từ đây nhân dân ta
10 Ngày 2-9-1945
Độc lập. được làm chủ đất nước, làm chủ vận
mệnh của mình.
Giai đoạn 2: Bảo vệ chính quyền non trẻ, trường kì kháng chiến chống thực dân Pháp
(1945-1954)
Nước ta vượt qua tình thế Thể hiện sự sáng suốt của Đảng, Bác,
“Nghìn cân treo sợi tóc” tinh thần đoàn kết của nhân dân ta quyết
11 Năm 1945-1946
bởi “giặc đói”, “giặc dốt”, bảo vệ nền độc lập non trẻ.
“giặc ngoại xâm”.
Cả dân tộc Việt Nam đứng lên với tinh

Chủ tịch Hồ Chí Minh
Ngày 20-12- thần “Thà hy sinh tất cả chứ nhất định
12 kêu gọi toàn quốc kháng
1946 không chịu mất nước, không chịu làm
chiến.
nô lệ”.
Chiến thắng Việt Bắc là nguồn cổ vũ to

Thu - Đông lớn cho cuộc kháng chiến của nhân dân
13 Chiến thắng Việt Bắc
năm 1947 ta, là niềm tin để nhân dâ ta vững bước
đi tới thắng lợi cuối cùng.
Căn cứ địa Việt Bắc được củng cố và

Thu – Đông
14 Chiến thắng Biên giới mở rộng, từ đây ta nắm quyền chủ động
năm 1950
trên chiến trường.
Đại hội đại biểu toàn Hậu phương của ta được mở rộng và
15 Tháng 2 - 1951
quốc lần thứ II họp. xây dựng vững mạnh.
Chiến thắng Điện Biên Phủ đã ghi trang

vàng chói lọi vào lịch sử chống giặc
Chiến thắng lịch sử Điện
16 Ngày 7-5-1954 ngoại xâm của dân tộc ta, nó cổ vũ
Biên Phủ.
phong trào giải phóng cho các dân tộc
bị áp bức trên toàn thế giới.
Giai đoạn 3: Xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thống nhất đất nước (1954 – nay)
Trang 23
Chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở

Ngày 21-7-1954 - Kí hiệp định Giơ-ne-vơ Việt Nam.
17 Chính quyền Mĩ-Diệm chống phá lực
Sau năm 1954 - Nước nhà bị chia cắt lượng Cách mạng, âm mưu chia cắt lâu
dài nước ta.
Mở ra thời kì mới: Nhân dân miền Nam

Nổ ra “Đồng khởi” Bến cầm vũ khí chiến đấu chống quân thù.
18 Ngày 17-1-1960
Tre Đẩy Mĩ-Diệm vào thế bị động, lúng
túng.
Xây dựng nhà máy Cơ Góp phần quan trọng vào công cuộc xây
khí Hà Nội - Nhà máy dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và
19 Tháng 12-1955
hiện đại đầu tiên của giải phóng miền Nam.
nước ta.
Là con đương để miền Bắc chi viện sức

người, sức của cho chiến trường, góp
20 Ngày 19-5-1959 Mở đường Trường Sơn
phần to lớn vào sự nghiệp giải phóng
miền Nam.
Quân dân miền Nam Ta chủ động tấn công vào sào huyệt của
Tết Mậu Thân
21 đồng loạt tổng tấn công địch, tạo bước ngoặt cho cuộc kháng
1968
và nổi dậy. chiến chống Mĩ cứu nước.
Thể hiện tinh thần bất khuất trước sức

mạnh của kẻ thù, góp phần quan trọng
Từ 18-12-1972 Chiến thắng “Điện Biên
22 buộc Mĩ kí hiệp định Pa-ri, chấm dứt
đến 29-12-1972 Phủ trên không”.
chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt
Nam.
Đế quốc mĩ thừa nhận thất bại ở Việt

Nam, rút quân khỏi miền Nam Việt
23 Ngày 27-1-1973 Lễ kí hiệp định Pa-ri.
Nam. Đánh dấu một thắng lợi lịch sử
mang tính chiến lược.
Là một trong những chiến thắng hiển

Giải phóng miền Nam,
24 Ngày 30-4-1975 hách nhất trong lịch sử dân tộc. Đánh
kết thúc chiến tranh.
tan Mĩ-ngụy, giải phóng miền Nam,
Trang 24
thống nhất đất nước.
Từ nay nước ta có bộ máy Nhà nước

Tổng tuyển cử chung
25 Ngày 25-4-1976 chung thống nhất, tạo điều kiện để cả
trong toàn quốc.
nước cùng đi lên chủ nghĩa xã hội.
Là công trình tiêu biểu của công cuộc

Khởi công xây dựng Nhà xây dựng chủ nghĩa xã hội, là thành tựu
26 Ngày 6-11-1979
máy thủy điện Hòa Bình. nổi bật trong những năm sau khi thống
nhất đất nước.
MÔN ĐỊA LÍ
1. Đặc điểm địa hình của Châu Phi.
- Địa hình châu Phi tương đối cao, toàn bộ châu lục được coi như một cao nguyên khổng
lồ, trên có các bồn địa lớn.
2. Vị trí cao nguyên Bra-xin
- Nằm ở Nam Mĩ
3. Địa hình của các nước láng giềng của Việt Nam:
- Việt Nam:có hình chữ S, với 3/4 diện tích là đồi núi, 1/4 diện tích là đồng bằng)
- Lào: Không giáp biển, phần lớn là núi và cao nguyên
- Cam-pu-chia: Chủ yếu là đồng bằng dạng lòng chảo
- Trung Quốc:miền Đông là đồng bằng, miền Tây là núi và cao nguyên
4. Nêu đặc điểm khí hậu Châu Âu
- Châu Âu nằm chủ yếu trong đới khí hậu ôn hòa
5. Nêu đặc điểm nền kinh tế Nước Pháp
- Nền kinh tế của Pháp là nước phát triển công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ (du lịch)
6. Nền kinh tế của Ai Cập: Nền kinh tế của Ai Cập nổi tiếng về các công trình kiến trúc
cổ như: kim tự tháp, tượng nhân sư, … rất thu hút khách du lịch và sản xuất bông).
7. Nêu đặc diểm về dân cư của Châu Mỹ
- Phần lớn cư dân châu Mĩ hiện nay là người nhập cư từ các châu lục khác đến.
8. Nêu đặc diểm về dân cư và hoạt động sản xuất Châu Đại Dương
Trang 25
- Châu Đại Dương có số dân ít nhất trong các châu lục có dân cư sinh sống.
- Ôt-xtrây-li-a là nước có nền kinh tế phát triển, nổi tiếng thế giới về xuất khẩu
lông cừu, len, thịt bò và sữa. Các ngành công nghiệp năng lượng, khai khoáng,
luyện kim, chế tạo máy, chế biến thực phẩm phát triển mạnh.
9. Hãy cho biết vị trí giới hạn châu Á ? Châu Á có những đới khí hậu nào?
Châu Á trải dài từ gần cực Bắc tới quá xích đạo. Châu Á có những đới khí hậu:
Nhiệt đới, ôn đới, hàn đới .
10. Địa hình châu Mĩ từ Tây sang Đông lần lượt là?
Núi cao, đồng bằng lớn, núi thấp và cao nguyên.
11. Nêu giới hạn, vị trí địa lí, đặc điểm khí hậu của châu Mĩ ?
Châu Mĩ nằm ở bán cầu Tây, có diện tích đứng thứ hai trong các châu lục trên
thế giới. Châu Mĩ trải dài trên nhiều đới khí hậu. Chiếm diện tích lớn nhất là khí
hậu ôn đới ở Bắc Mĩ và khí hậu nhiệt đới ở Nam Mĩ.
12. Kể tên các châu lục và đại dương trên thế giới ?
Các châu lục: Châu Á, châu Âu, châu Mĩ, Châu Phi, Châu Đại Dương, Châu
Nam cực.
Các đại dương: Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng
Dương. Trong đó Thái Bình Dương có diện tích lớn và sâu nhất.
13. Vì sao khu vực Đông Nam Á lại sản xuất được nhiều lúa gạo ?
Vì khu vực này có đồng bằng màu mỡ nằm dọc các con sông lớn., có khí hậu
nóng ẩm thích hợp trồng lúa, người dân có nhiều kinh nghiệm trồng trọt.
14. Nêu đặc điểm của Châu Nam cực
Châu Nam Cực : Là châu lục lạnh nhất thế giới; không có người ở, chỉ có các
nhà khoa học đến nghiên cứu. Động vật tiêu biểu là chim cánh cụt, tuy không
biết bay nhưng bơi lội rất giỏi.
15. :Nêu tên dãy núi và đỉnh núi cao nhất thế giới ?
Dãy : Hi-ma-lay-a; Đỉnh : Ê-vơ-rét, cao 8848 m.
16. Tây Ninh có khí hậu gì ?có đường biên giới giáp quốc gia nào?
Tây Ninh có khí hậu nóng ẩm, có đường biên giới giáp với Cam-pu-chia.
TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Khoanh vào chữ cái đặt trước câu trả lời đúng (1điểm)
Trang 26
a. Châu Á có đủ các đới khí hậu từ nhiệt đới, ôn đới đến hàn đới vì:
A. Châu Á nằm ở bán cầu Bắc. B. Châu Á có diện tích lớn nhất trong các châu lục.
C. Châu Á trải từ tây sang đông. D.Châu Á trải dài từ gần cực Bắc đến quá xích đạo.
b. Châu lục nào trên thế giới có diện tích lớn nhất?
A. Châu Á B. Châu Âu C. Châu Mĩ
Câu 2: Nối thông tin ở 2 cột cho phù hợp: (2điểm)
Châu Phi Là châu lục lạnh nhất thế giới và không có người ở.
Châu Có đường xích đạo đi ngang qua giữa châu lục. Khí hậu
Nam Cực nóng và khô. Dân cư chủ yếu là ngườida đen.
Có khí hậu khô hạn, phần lớn diện tích là hoang mạc và
Châu Mĩ
xa van, động vật có nhiều loài có túi.
Châu Thuộc Tây bán cầu, thiên nhiên đa dạng, phong phú. Có
Đại Dương rừng rậm A-ma-zon nổi tiếng thế giới.
Câu 3: Hãy điền vào ô chữ Đ trước ý đúng, chữ S trước ý sai.
 a) Núi và cao nguyên chiếm 3/4 diện tích châu Á
 b) Châu Âu là châu lục có số dân đông nhất thế giới.
 c) Kim tự tháp, tượng nhân sư là những công trình kiến trúc cổ nổi tiếng của châu Á.
 d) Những mặt hàng công nghiệp của châu Âu nỏi tiếng thế giời là máy bay, ô tô, hàng
điện tử,.....
Câu 4: Điền từ, ngữ vào chỗ chấm (...) sao cho đúng.
Châu Á có số dân ........ thế giới. Người dân sống tạp trung đông đúc tại các ...........
châu thổ và sản xuất ................. là chính. Môt số nước phát triển công nghiệp khai
thác ........... như Trung Quốc, Ấn Độ.
Câu 5: Nêu sự khác nhau về địa hình của hai nước Lào và Cam -pu - chia.
Trả lời: - Địa hình của Lào phần lớn là núi và cao nguyên.
- Địa hình của Cam - pu - chia chủ yếu là đồng bằng.
Câu 6: Ghi chữ L vào những ô  trước ý chỉ đặc điểm tự nhiên của Lào và chữ C vào
những ô  trước ý chỉ đặc điểm tự nhiên của Cam- pu - chia.
Trang 27
 a) Lãnh thổ không giáp biển.

 b) Địa hình chủ yếu là đồng bằng.
 c) Địa hình phần lớn là núi và cao nguyên
 d) Lãnh thổ có dạng lòng chảo, nơi thấp nhất là biển Hồ.
Câu 7: Vì sao khu vực Đông Nam Á lại sản xuất được nhiều lúa gạo?
Trả lời: - Có nhiều đồng bằng châu thổ màu mỡ.
- Có khí hậu gió mùa nóng ẩm.
Câu 8: Điền vào ô  chữ Đ trước ý đúng, chữ S trước ý sai.
 a) Châu Âu là châu lục có số dân đông nhất thế giới
 b) Hầu hết các nước châu Phi chỉ mới tập trung vào khai thác khoáng sản và
trồng cây công nghiệp nhiệt đới để xuất khẩu.
 c) Địa hình châu Mĩ từ phía tây sang phía đông lần lượt là : núi cao, đồng
bằng lớn, hoang mạc.
 d) Ô - xtrây -li - a nổi tiếng thế giới về xuất khẩu lông cừu, len, thịt bò và sữa.
Câu 9: Hãy nối tên châu lục ở cột A với các thông tin ở cột B sao cho phù hợp.
A B
1. Châu Phi a) Có đường Xích đạo đi ngang qua giữa châu

lục; dân cư chủ yếu là người da đen.
2. Châu Mĩ b) Thuộc Tây bán cầu; có rừng rậm A - ma -

dôn nổi tiếng thế giới.
3. Châu Âu c) Châu lục có nhiều cảnh quan nổi tiếng: Vịnh

Hạ Long, Vạn lí trường thành, đền Ăng - co
Vát
4. Châu Á d) Châu lục nằm phía tây châu Á: có khí hậu ôn

hòa; đa số cư dân là người da trắng.
Câu 10: Sản phẩm nào dưới đây không phải là sản phẩm công nghiệp nổi tiếng
thế giới của châu Âu?
A. Len dạ B. Hàng điện tử C. Mĩ phẩm D. Dược phẩm
E. Đồi chơi trẻ em G. Thiết bị.
Trang 28
Câu 11: Trong các ý sau, ý nào nói không đúng đặc điểm của châu Nam Cực ?
A. Động vật tiêu biểu ở châu Nam Cực là chim cánh cụt
B. Châu Nam Cực là châu nằm ở vùng địa cực
C. Châu Nam Cực có dân cư đông đúc.
D. Quanh năm nhiệt độ dưới 00 C là đặc điểm của châu Nam Cực.
Câu 12: Địa hình châu Mĩ từ tây sang đông lần lượt là:
A. Đồng bằng lớn, núi, hoang mạc.
B. Núi cao, đồng bằng lớn, núi thấp và cao nguyên.
C. Đồng bằng , núi cao, núi thấp và cao nguyên.
D. Núi cao, hoang mạc, núi thấp và cao nguyên.
Câu 13: Nối tên nước ở cột A với tên châu lục ở cột B sao cho phù hợp.
A B
Tên nước Ở châu lục
Trung Quốc Châu Âu
Ai Cập Châu Á
Hoa Kì Châu Mĩ
Liên bang Nga Châu Đại Dương
Ô - xtrây - li -a Châu Phi
Pháp Châu Nam Cực
14. Kể tên các châu lục và các đại dương trên thế giới?
- Châu lục : châu Á, châu Âu, châu Phi, châu Mĩ, châu Đại dương và châu Nam Cực.
- Đại dương : Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương.
15. Vì sao Đông Nam Á lại sản xuất được nhiều lúa gạo?
- Đất đai màu mỡ.
- Khí hậu thuận lợi.(nhiệt đới)
- Người dân cần cù, giàu kinh nghiệm.
Trang 29
16. Nêu điểm giống nhau và khác nhau của địa hình châu Á với Việt Nam?
- Giống : 3 diện tích là đồi núi, 1 diện tích là đồng bằng.

4 4
- Khác : Châu Á có 3 mặt giáp biển, Việt Nam chỉ có 2 mặt giáp biển;
khác nhau về hình dạng.
17. Nêu nét đặc trưng về dân cư của các châu lục : châu Á, châu Âu, châu
Phi, châu Mĩ ?
- Châu Á : Số dân đông nhất thế giới; đa số là người da vàng ; tập trung
đông đúc ở các vùng đồng bằng; phần lớn sống ở nông thôn và làm nghề nông.
- Châu Âu : Chủ yếu là người da trắng; phần lớn sống ở thành phố và làm
công nghiệp, dịch vụ; phân bố khá đều trên lãnh thổ.
- Châu Phi : Hơn 2 là người da đen; phần lớn họ làm nông nghiệp; tập
3
trung ở vùng ven biển và các thung lũng; hoang mạc dường như không có người
ở.
- Châu Mĩ : Hầu hết là người nhập cư từ các châu lục khác, chỉ có người
Anh-điêng sinh sống từ lâu đời; tập trung đông đúc ở ven biển và miền Đông.
18. Em biết gì về châu Đại Dương và châu Nam Cực ?
- Châu Đại Dương: là châu lục có diện tích nhỏ nhất, phần lớn là hoang
mạc và xa-van. Giới sinh vật có nhiều loài độc đáo. Động vật có nhiều loài thú
có túi như Căng-gu-ru, gấu Cô-a-la,… Phần lớn các đảo có khí hậu nóng ẩm, có
rừng rậm hoặc rừng dừa bao phủ. Dân cư ít nhất trong các châu lục; lục địa chủ
yếu là người da trắng ( con cháu người Anh di cư sang); còn trên các đảo thì
dân cư chủ yếu là người bản địa có da màu sẫm, mắt đen, tóc xoăn.
- Châu Nam Cực : Là châu lục lạnh nhất thế giới; không có người ở, chỉ
có các nhà khoa học đến nghiên cứu. Động vật tiêu biểu là chim cánh cụt, tuy
không biết bay nhưng bơi lội rất giỏi.
19. Cam-pu-chia, Lào có địa hình chủ yếu là gì?
- Cam-pu-chia: Đồng bằng dạng lòng chảo
- Lào: không giáp biển, địa hình chủ yếu là núi và cao nguyên.
Trang 30
20. Em hãy cho biết tên một di tích lịch sử vĩ đại, nổi tiếng của Trung Quốc được
xây dựng nhằm bảo vệ đất nước, là một địa danh du lịch nổi tiếng thế giới?
(Vạn Lí Trường Thành, dài 6700 km).
21. Đại dương nào có diện tích lớn nhất? đại dương nào có diện tích nhỏ nhất ?
(Lớn nhất : Thái Bình Dương; nhỏ nhất : Bắc Băng Dương).
22. Xếp các đại dương theo thứ tự từ lớn đến bé về diện tích ?
(Thái Bình Dương - Đại Tây Dương - Ấn Độ Dương - Bắc Băng Dương)
23. Em biết gì về châu Phi và Châu Mĩ ?
- Châu Phi: Có đường xích đạo đi ngang qua, không có biển ăn sâu vào đất liền. Khí
hậu nóng và khô bậc nhất thế giới. Kinh tế chậm phát triển. Dân cư chủ yếu là người
da đen.
- Châu Mĩ: Nằm ở bán cầu Tây; địa hình thay đổi từ Tây sang Đông; có đầy đủ các
đới khí hậu. Đồng bằng A-ma-dôn lớn nhất thế giới; thiên nhiên đa dạng và phong
phú; Kinh tế phát triển đặc biệt là Bắc Mĩ, tiêu biểu là Hoa Kì có nền kinh tế phát
triển nhất thế giới. Dân cư châu Mĩ chủ yếu là người nhập cư.
Trang 31

De Cuong Khoa Su Dia On Tap Cuoi Hoc Ki 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

De Cuong Khoa Su Dia On Tap Cuoi Hoc Ki 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Tài liệu ôn tập kiến thức KHOA-SỬ-ĐỊA CHKII Lớp Năm

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP CÁC MÔN KHOA-SỬ-ĐỊA LỚP 5 CUỐI HỌC KÌ II

MÔN KHOA HỌC

sù biÕn ®æi ho¸ häc

n¨ng l­îng mÆt trêi

sö dông n¨ng l­îng chÊt ®èt

C©u 1: KÓ tªn cña mét sè lo¹i chÊt ®èt.

sö dông n¨ng l­îng giã vµ

n¨ng l­îng n­íc ch¶y

C©u 2: KÓ tªn mét sè nhµ m¸y thñy ®iÖn mµ em biÕt?

sö dông n¨ng l­îng ®iÖn

l¾p m¹ch ®iÖn ®¬n gi¶n

an toµn vµ tr¸nh l·ng phÝ khi sö dông ®iÖn

«n tËp: vËt chÊt vµ n¨ng l­îng

PhÇn 1: Trß ch¬i häc tËp:

c¬ quan sinh s¶n cña thùc vËt cã hoa

sù sinh s¶n cña thùc vËt cã hoa

c©y con mäc lªn tõ h¹t

C©u 1: M« t¶ cÊu t¹o cña h¹t.

c©y con cã thÓ mäc lªn tõ mét sè bé phËn cña c©y mÑ

C©u 1: T×m vÞ trÝ chåi ë mét sè c©y kh¸c nhau?

Mét sè c©y cã chåi ë th©n c©y, l¸ c©y, cñ, …

sù sinh s¶n cña ®éng vËt

sù sinh s¶n cña c«n trïng.

C©u 1: KÓ tªn mét sè loµi c«n trïng?

sù sinh s¶n cña Õch

sù sinh s¶n vµ nu«I con cña chim

sù sinh s¶n cña thó

C©u 1: Bµo thai cña thó ph¸t triÓn ë ®©u?

sù nu«I vµ d¹y con cña mét sè loµi thó

C©u 1: Tr×nh bµy sù sinh s¶n vµ nu«i con cña hæ.

tµi nguyªn thiªn nhiªn

C©u 1: Tµi nguyªn thiªn nhiªn lµ g×?

t¸c ®éng cña con ng­êi ®Õn m«i tr­êng rõng

C©u 1: Con ng­êi khai th¸c gç vµ ph¸ rõng ®Ó lµm g×?

t¸c ®éng cña con ng­êi ®Õn m«i tr­êng ®Êt

C©u 1: Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm kh«ng khÝ vµ n­íc:

mét sè biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i tr­êng

C©u 1: C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i rt­êng:

A. Cứng, có tính đàn hồi.

C. Thủy tinh, bìa, cao su, gỗ khô, sứ, nhựa.

Tài nguyên thiên nhiên Vi trí

Không khí Dưới lòng đất

Các loại khoáng sản Trên mặt đất

Sinh vật, đất trồng, nước Bao quanh trái đất

Nguyễn Trường Tộ nhiều lần đề nghị

Với lòng yêu nước, thương dân,

- Chứng tỏ tinh thần dũng cảm, khả

Khí thế cách mạng tháng Tám thể hiện

dân ta thoát khỏi kiếp nô lệ.

Khẳng định quyền độc lập dân tộc, khai

Cả dân tộc Việt Nam đứng lên với tinh

Chiến thắng Việt Bắc là nguồn cổ vũ to

Căn cứ địa Việt Bắc được củng cố và

Chiến thắng Điện Biên Phủ đã ghi trang

Chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở

Mở ra thời kì mới: Nhân dân miền Nam

Là con đương để miền Bắc chi viện sức

Thể hiện tinh thần bất khuất trước sức

Đế quốc mĩ thừa nhận thất bại ở Việt

Là một trong những chiến thắng hiển

thống nhất đất nước.

Từ nay nước ta có bộ máy Nhà nước

n¨ng lîng mÆt trêi

sö dông n¨ng lîng chÊt ®èt

sö dông n¨ng lîng giã vµ

n¨ng lîng níc ch¶y

sö dông n¨ng lîng ®iÖn

«n tËp: vËt chÊt vµ n¨ng lîng

t¸c ®éng cña con ngêi ®Õn m«i trêng rõng

C©u 1: Con ngêi khai th¸c gç vµ ph¸ rõng ®Ó lµm g×?

t¸c ®éng cña con ngêi ®Õn m«i trêng ®Êt

C©u 1: Nguyªn nh©n g©y « nhiÔm kh«ng khÝ vµ níc:

mét sè biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng

C©u 1: C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i rtêng: