BİLGİSAYARLI MAKİNEDE BASİT EV TEKSTİLİ ÜRÜNÜ

SIRA SİZDE
Bilgisayarlı Makinede İşleme Yapma
Aşağıdaki işlem basamaklarını uygulayarak bilgisayarlı makinede işleme yapınız.
22217

İŞLEM BASAMAKLARI
1. Nakış kolunun ve kasnağın hareketini sağlamak için yeterli bir alan açınız.
2. Makinenin kapatıldığından emin olunuz ve nakış ünitesini, sokete tam olarak yerleşene kadar
makineyi serbest kolunda kaydırınız(Görsel 9.11).
3. Makineyi açınız. (Otomatik olarak yeniden başlatılır ve nakış moduna giriş yapar. Açılır bir pencere
konumlandırma için kasnağı çıkarmanızı söyler.)
4. OK (Tamam) düğmesine basınız. (Makine kalibrasyonu ayarlanır ve nakış kolu hazır konumuna gelir.)
5. IDT™ sisteminin devreden çıkarıldığından emin olunuz ve nakış ayağını takınız.
6. Hafif masura ipliği ile bir masura takınız.
7. Tuş takımını kullanarak makineden veya USB nakış belleğinden bir tasarım numarası seçiniz.
8. USB nakış belleğinin bağlı olduğundan emin olunuz ve nakış işlemeyi yüklemek üzere OK (Ta-
mam) ögesine basınız.
9. Tasarımı, kasnağın ortasına yerleştiriniz(Görsel 9.12).
10. Bir kumaş parçasını ve telayı kasnağa yerleştiriniz ve kasnağı nakış koluna kaydırınız.
11. Makineye renk listesindeki ilk renge sahip ipliği takınız(Görsel 9.13).
12. Baskı ayağını indiriniz.
13. İğne ipliğini tutunuz ve başlat/ durdur düğmesine veya pedala basınız. (Makine nakış işlemeye
başlar ve birkaç dikişten sonra otomatik olarak durur. Sizden ipliğin ucunu kesmenizi isteyen bir
açılır pencere görüntülenir.)
14. İpliğin ucunu kesiniz ve OK ögesine basınız.
15. Başlat/durdur ögesine veya pedala basarak nakış işlemeye devam ediniz.
16. Bir sonraki renkte olan ipliği takınız ve OK ögesine basınız.
17. Başlat/durdur ögesine veya pedala basarak nakış işlemeye devam ediniz.
18. Nakış işlemeniz tamamlandığında OK ögesine basınız.
19. Kasnağı kolayca kaldırmak için baskı ayağını kaldırınız.
ÖNERİLER
• Makinenin kullanım talimatlarına dikkat ediniz.
• Kesmek için otomatik durdurma varsayılan olarak etkinleştirilir. Bu ayarı devre dışı bırakmak
üzere ayarlar menüsünü açınız. (Nakış işleme sırasında pedal kullanırsanız, kesmek için otomatik
durdurma devre dışı bırakılır.)
• İlk renk tamamlandığında makineniz durur. Rengi değiştirmenizi isteyen bir açılır pencere görüntülenir.
• Sona gelince her renk bölümüne düğüm atılır ve iğne ile masura iplikleri kesilir.
• Bir açılır pencere size nakışınızın tamamlandığını bildirir.
• Nakış tamamlandığında makineniz iki ipliği de keser ve durur.

UYGULAMAYA AİT GÖRSELLER

Görsel 9.12: Bilgisayarlı makine Görsel 9.13: Kasnak Görsel 9.14: Makineye iplik takma

171
 9. ÖĞRENME BİRİMİ

DERECELEME ÖLÇEĞİ

Yönerge: Bu dereceleme ölçeği SIRA SİZDE uygulamasında yapılan çalışmayı değerlendirmede

kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Bu ölçek, aynı zamanda çalışmanın hangi ölçütlere dikkat edilerek
değerlendirileceği konusunda bilgi vermektedir. Derecelendirme ölçeğindeki her bir ölçütün karşılanma
düzeyini belirtiniz.

PERFORMANS DÜZEYİ
ÖLÇÜTLER
Çok İyi Orta Geliştirilebilir
(4) (3) (2) (1)
A) EDİNİLEN BİLGİYİ BECERİYE DÖNÜŞTÜRME

1. Nakış ünitesini yerleştirdi.

2. Kumaşı ve telayı kasnağa gererek kasnağı

makineye taktı.

3. Tasarımı seçerek kasnağa yerleştirdi.

4. Bilgisayarlı makinede işleme yaptı.

5. Kenar temizledi.

6. Ürüne ve tekniğe uygun ütüleme yaptı.

7. Kalite kontrolü yaptı.

B) HAZIRLIK VE BEKLENİLEN DAVRANIŞ

8. Çalışma ortamını hazırladı

9. Araç gereçleri hazırladı.

10. Güvenlik tedbirlerini aldı.

11. Araç gereçleri ve zamanı verimli kullandı.

12. Temiz ve düzenli çalıştı.

Tablo puanını 100 lük sisteme dönüştürme işlemi

Tabloda her bir ölçüt için belirlenen en yüksek puan 4 tür. Tabloda toplam 12 ölçüt vardır.
Tablodan alınabilecek en yüksek puan 12x4=48 dir
DEĞERLENDİRME PUANI = [(Tablo Puanıx100)/48]

Öneri olarak hazırlanmıştır. Öğrenme ortamları ve bölgelerine göre düzenlenebilir.

172
 10 . HAZIR GEREÇLERLE
ÖĞRENME SÜSLEME TEKNİKLERİ
BİRİMİ

Konular
10.1. Materyal Seçme
10.2. Tekniğe Uygun Model Tasarlama
10.3. Hazır Gereçlerle Uygulanacak Süsleme Teknikleri
 10. ÖĞRENME BİRİMİ

10.1. MATERYAL SEÇME

HAZIRLIK

Firmaların ürün kataloglarını, hazır gereçlerle ilgili internet adreslerini ve piyasa ürünlerini
araştırarak bilgi edininiz. Edindiğiniz bilgilerle doğadaki tüm varlık ve objeleri gözlemleyerek
yeni fikirler üretiniz.

10.1.1. Süsleme Yapmanın Tanımı ve Önemi

Tabiatta bulunan doğal veya suni olarak elde edilen, süslemede kullanılan tüm malzemelere hazır ge-
reçler denir (Görsel 10.1 ve 10.2). Gereç; belirli bir işi yapmak için kullanılması gereken materyallerdir.
Gereçler doğal ve suni olmak üzere ikiye ayrılır.
a. Doğal Gereçler: Doğada olan insan eliyle yapılmamış nesnelerdir. Ağaç kozalakları, meyveleri, dalla-
rı, çiçekleri veya doğal rafyalar, deniz kabukları, taş, kum vb. olarak sıralanabilir (Görsel 10.3 ve 10.4).
b. Suni Gereçler: İnsan eliyle yapılmış yapay olan nesnelerdir. Kurdele, kordon, düğme, yapma çiçek ve
yapraklar, boncuk, pul, payet çeşitleri vb. malzemelerdir.

Görsel 10.1: Doğada gözlem Görsel 10.2: Doğada gözlem

Görsel 10.3: Doğal gereç örneği Görsel 10.4: Doğal gereç örneği

174
 HAZIR GEREÇLERLE SÜSLEME TEKNİKLERİ

Tarih boyunca insanın yapısında karşısındaki kişiyi etkilemek için süsleme ve bezeme fikri gelişmiştir.
İnsan hem kendini hem de yaşadığı alanları güzelleştirmek için çeşitli yollar keşfetmiş, tabiatta gördük-
lerinden etkilenerek bu görselleri yaşamına yansıtmıştır. Bu yansımaları yaşadığı mekânlarda, giysilerde,
kutlama alanlarında, duvarlarda, çeşitli objelerde (çerçeve, tabak, vazo vb.) görmek mümkündür (Görsel
10.5, 10.6 ve 10.7). Her dönemin kendine ait süsleme tarzı ve gereçleri değişse de dönemine göre yenilenerek
ve gelişerek günümüzdeki yerini almıştır.

Görsel 10.5: Doğal gereçle süsleme Görsel 10.6: Doğal gereçle süsleme

Görsel 10.7: Doğal gereçle süsleme

Süsleme; süslemeleri yerleştirme sanatıdır. Hazır gereçlerle süsleme yapmanın önemi; teorik bilginin
yanında, insanın içinde var olan duygu ve düşüncelerin tasarıma dönüştürülmesi, yeni bir sentez oluştu-
rulmasıdır. Süslemeye uygun tüm yüzeyler, hazır gereçlerle yüzeye uygun şekilde dizayn edilebilir. Süsleme
yapmak için; tasarım, renk bilgisi, tonlama ve geçişler iyi kavranmalı, uygun kompozisyon oluşturulmalıdır.
10.1.2. Hazır Gereçlerle Süsleme Yapma ve Materyal Seçme
a. Doğal Gereçler
• Ağaç kozalak çeşitleri, ağaç dalı ve kabukları, çiçek ve yaprakları, çabuk deforme olmayan yaş ve
kuru bitki, doğal rafya, buğday başakları vb.
• Deniz kabukları, deniz kumları, çeşitli deniz taşları vb.
• Pamuk, yün, tüy çeşitleri vb.
• Form verilmiş doğal malzemeler

175
 10. ÖĞRENME BİRİMİ

a. Suni Gereçler
• Kurdele çeşitleri, kordon çeşitleri, şeritler ve ip çeşitleri
• Yapay çiçekler, dal, yapraklar vb.
• Boncuk çeşitleri, pul, payetler vb.
• Çeşitli malzemelerden yapılmış aparatlar

Görsel 10.8: Suni gereç örnekleri Görsel 10.9: Suni gereç örnekleri

Görsel 10.10: Suni gereç örnekleri Görsel 10.11: Suni gereç örnekleri

Görsel 10.12: Suni gereçle süsleme Görsel 10.13: Suni gereçle süsleme Görsel 10.14: Suni gereçle süsleme

Materyal seçimi süslemenin en önemli bölümüdür. Doğru malzeme seçimi tasarımda istenen sonuca
ulaşmayı sağlarken, zaman ve maliyet konusunda da avantaj sağlar. Süslemede kullanılacak materyaller este-
tik görünmesi için renk, şekil, boyut açısından uyum ve bütünlük içinde olmalıdır. Ayrıca bu malzemelerin
sağlığa uygun, fiziksel ve kimyasal açıdan güvenli, dayanıklı, uygun maliyetli ve kolay erişilebilir olması
gerekmektedir.

176
 HAZIR GEREÇLERLE SÜSLEME TEKNİKLERİ

UYGULAMA 1
Hazır Gereçle Obje Süsleme
Aşağıdaki işlem basamaklarına göre hazır gereçleri seçme ve obje üzerinde süsleme
uygulama çalışmasını yapınız. 22257

İŞLEM BASAMAKLARI
1. Süsleme yapacağınız objeyi seçiniz.
2. Obje süslemede kullanacağınız tüm hazır süsleme gereçlerini seçiniz (Görsel 10.15 ve 10.16).
3. Süsleme gereçlerini obje tasarımınıza uygun şekilde yapıştırınız (Görsel 10.17).
4. Kalite kontrolünü yaparak obje süsleme çalışmanızı bitiriniz (Görsel 10.18).
ÖNERİLER
• Çok küçük dokunuşlarla sade bir objenin daha güzel bir görünüm kazanmasını sağlayabilirsiniz.
• Siz de bu örnekleri çoğaltarak aile bütçesine katkıda bulunabilirsiniz.

UYGULAMAYA AİT GÖRESELLER

Görsel 10.15: Süsleme gereçleri Görsel 10.16: Süsleme gereçleri

Görsel 10.17: Süsleme Görsel 10.18: Objenin

gereçlerini yapıştırma bitmiş hali

177
 10. ÖĞRENME BİRİMİ

KONTROL LİSTESİ

Değerlendirilmek istenilen çalışmada her bir davranışın gözlenme durumunu EVET veya HAYIR
olarak belirtiniz.

GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR

1. Süsleme yapacağı objeyi belirledi.

2. Süsleme yapacağı hazır gereçleri seçti.

3. Obje üzerinde süslemeye uygun yeri belirleyerek, hazır gereçleri

düzenleyerek kontrol etti.

4. Yaptığı düzenlemeyi obje üzerine monte etti.

5. Kalite kontrolü yaptı.

6. Temiz ve düzenli çalıştı.

7. Zamanı verimli kullandı.

8. Ekonomiklik ilkesine uydu.

9. Güvenlik tedbirlerini aldı.

178
 HAZIR GEREÇLERLE SÜSLEME TEKNİKLERİ

10.2. TEKNİĞE UYGUN MODEL TASARLAMA

HAZIRLIK

Tasarımla ilgili dergi ve görsel internet sitelerini inceleyerek tasarım konusunda bilgi edininiz.

10.2.1. Hazır Gereçlerle Süslemede Tasarım

Süslemede tasarım; elde edilen verilerden yola çıkılarak yapılacak
ürünün şeklini oluşturmak, tasarlamaktır (Görsel 10.19, 10.20, 10.21
ve 10.22). Süslemede kullanılacak her türlü görsel materyaller bir uyum
ve bütünlük içinde bulunmalıdır. Bütüne bakıldığında eklenecek veya
çıkarılacak bir şey olmamalıdır. Bu nedenle süslemeler doğru tasarla-
nıp, bu tasarımlar doğrultusunda hazırlanmalıdır.

Görsel 10.19: Nar çiçeği

Görsel 10.20: Dalında nar Görsel 10.21: Nar taneleri Görsel 10.22: Tasarım çalışması

Süsleme yapılırken bir bütün içinde parçaların dengeli ve uyumlu olarak bir araya getirilmesi gerekir. Bir
araya getirilen parçalar bütünü oluştururken belli bir kompozisyon dâhilinde; uyumlu, ahenkli ve iş birliği
içinde olmalıdır.
10.2.2. Hazır Gereçlerle Süslemede Kompozisyon
Kompozisyon, ayrı parçalardan birleştirme yoluyla dengeli ve düzenli bir bütün oluşturma işidir. Süsle-
mede kompozisyon ise, süslemede kullanılacak materyallerin göze hoş gelecek şekilde seçmesi, dengeli ve
uyumlu olarak bir araya getirilmesidir (Görsel 10.23 ve 10.24).

Görsel 10.23: Tablonun parçaları Görsel 10.24: Parçaların oluşturduğu bütün

179
 10. ÖĞRENME BİRİMİ

Kompozisyonun oluşturulmasında kullanılan ölçütler vardır. Bu ölçütlere kompozisyon ögeleri denir.

Kompozisyon ögeleri şunlardır:
a. Şekil: Süslemede yer alan şekiller; karakter farklılıkları,
renk, doku, yön, büyüklük, ışıklılık değeri ve birbiriyle olan
etkileri dikkate alınarak düzenlenmelidir (Görsel 10.25).
b. Çizgi: Süslemede çeşitli çizgi karakterlerinin aralarındaki
uyum ve zıtlıklar, görsel algılamada birlik ve bütünlüğün
sağlanması için önemli bir faktördür (Görsel 10.26 ve
10.27).
c. Doku: Süslemede kompozisyon oluşturulurken iki boyutlu,
üç boyutlu tasarımlarda yer alan farklı dokular arasında
birlik sağlanması gerekir (Görsel 10.28).
ç. Denge: Süsleme yapılacak bir tasarımda yer alan ögeler,
kompozisyon düzenini bozmayacak şekilde dağıtılmalıdır
(Görsel 10.29 ve 10.30). Görsel 10.25: Tablo düzenlemesi örneği

Görsel 10.26: Çizgi örnekleri Görsel 10.27: Çizgi örnekleri

Görsel 10.28: Doku örnek Görsel 10.29: Kompozisyon Görsel 10.30: Çiçeklerin çember
çalışması ögelerinin dengeli dağılımı üzerinde dengeli dağılımı

180