ΟΜΑΔΑ Β

ΠΑΡΑΘΕΜΑ 1
Αφού μελετήσετε τις παρακάτω πηγές και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα:
(α) Να αναφέρετε τα αίτια που προκάλεσαν την Εικονομαχία.
(β) Ποιοι ήταν οι πρωτεργάτες της Εικονομαχίας και από τι είχαν επηρεαστεί;

ΠΗΓΗ 1
`Επιχειρήματα των εικονομάχων
«Οι εικόνες αναπληρώνουν τα είδωλα και άρα αυτοί που τις προσκυνούν είναι
ειδωλολάτρες… Όμως δεν πρέπει να προσκυνούμε κατασκευάσματα των ανθρώπινων
χεριών και κάθε είδους ομοίωμα… Πληροφόρησέ με ποιος μας κληροδότησε αυτή την
παράδοση, δηλαδή να σεβόμαστε και να προσκυνούμε κατασκευάσματα χεριών, ενώ ο θεός
απαγορεύει την προσκύνηση, και εγώ θα συμφωνήσω ότι αυτό είναι νόμος του θεού».
Από επιστολή του Λέοντος Γ΄ στον πάπα Γρηγόριο Β΄

ΠΗΓΗ 2
«Στις αρχές του 8ου αιώνα οι «θαυματουργές εικόνες, τα διάφορα κειμήλια της Εκκλησίας και τα λείψανα των αγίων που οι
μοναχοί περιέφεραν από τόπο σε τόπο λατρεύονταν με τρόπο που δεν είχε καμιά σχέση με το περιεχόμενο και το νόημα της
χριστιανικής πίστης. Η υπερβολή αυτή έκανε τους Άραβες να διακηρύχνουν, πως οι χριστιανοί είναι ειδωλολάτρες και
πολυθεϊστές. Ήταν μια επικίνδυνη για το Βυζάντιο προπαγάνδα. Από την άλλη τα μοναστήρια πλήθαιναν διαρκώς. Είχαν
αποκτήσει μεγάλες περιουσίες από δωρεές και καθώς ήταν απαλλαγμένα από φόρους ζημίωναν την οικονομία του κράτους.
Ο αριθμός των μοναχών γινόταν όλο και μεγαλύτερος και η επιρροή τους πάνω στις λαϊκές τάξεις στεκότανε εμπόδιο για
κάθε μεταρρυθμιστική προσπάθεια».
<<Οι ρίζες της εικονομαχίας>>, Λ. Τσακτσίρας, Αθήνα 1999 Μονάδες 25

ΠΑΡΑΘΕΜΑ 2
Μελετώντας τις παρακάτω πηγές και αξιοποιώντας τις σχετικές μ' αυτές ιστορικές σας γνώσεις α) να εξηγήσετε το μίσος
των Βυζαντινών κατά των Λατίνων, πριν από την δεύτερη ‘άλωση της Πόλης (1453) που συμπυκνώνεται στην περίφημη
φράση του μεγάλου δούκα Λουκά Νοταρά, όταν πληροφορήθηκε την ένωση των εκκλησιών (1438-1439):"είναι προτιμότερο
να δω να κυριαρχεί στην αγορά της Πόλης το φακιόλι (τουρμπάνι) των Τούρκων παρά η καλύπτρα των Λατίνων". β) Για ποια
ένωση πρόκειται και ποια η αντίδραση του λαού σ αυτή;

ΠΗΓΗ 1
Στη πρώτη άλωση της Πόλης (1204) οι Σταυροφόροι βάλανε ξανά φωτιά στην Πόλη, για ν' ανοίξουνε δρόμο και κατά το
σούρουπο καταλάβανε το βορειοδυτικό τμήμα της Κωνσταντινούπολης. Τότες άρχισε η καταστροφή και η καταλήστευση
της Κωνσταντινούπολης, που έμεινε ξακουστή στα χρονικά του Μεσαίωνα. Την καταστροφή αυτή την κράτησε χρόνια και
χρόνια στην ανάμνησή της όλη η Ανατολή. Δώδεκα ώρες ύστερα από το τέλος της μάχης οι Σταυροφόροι αρχίσανε τη
συστηματική λεηλασία. (...)Τρία μερόνυχτα οι πεινασμένοι και εξαγριωμένοι από τη μακρόχρονη πολιορκία στρατιώτες
λεηλατούσανε την πόλη. (...)Οι Σταυροφόροι καταστρέψανε ανελέητα όλα τα έργα της αρχαίας τέχνης που είχαν
συγκεντρώσει ο Κωνσταντίνος και οι διάδοχοί του. (...) Η μαζική αυτή καταστροφή των πνευματικών προϊόντων, που
συγκεντρώθηκαν από αιώνες, έκαμε μεγάλη ζημιά στον ίδιο τον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Ωστόσο, ακόμα κι αν η τέταρτη
Σταυροφορία θεωρηθεί αποκλειστικά ληστρική επιχείρηση, και τέτοια πραγματικά στάθηκε, τα αποτελέσματά της ήταν
πολύ κερδοφόρα για τη Δύση. Έτσι οι Σταυροφόροι βρέθηκαν να κατέχουν, εκτός απ' όσα είχαν αρπάξει σαν άτομα, τόσα
πολλά λάφυρα, που κανένας δε θα μπορούσε να εκτιμήσει την αξία τους.
Μ. Λεφτσένκο, Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

ΠΗΓΗ 2
Μετά τη πρώτη άλωση (1204) το μίσος χρόνο με το χρόνο μεγάλωνε ανάμεσα στους Λατίνους καταχτητές και Έλληνες
ντόπιους και δεν άργησε να πάρει μεγάλες διαστάσεις. Οι Λατίνοι περιφρονούσαν τους Έλληνες που είχαν ανώτερο
πολιτισμό. Επέβαλλαν τη δική τους γλώσσα και εκβιάζανε και αναγκάζανε τους ντόπιους ν ‘ασπαστούν τον καθολικισμό.
Έτσι οι δογματικές αντιθέσεις οξύνθηκαν πάλι και το εκκλησιαστικό σχίσμα έγινε αγεφύρωτο. Και κάθε φορά που
παρουσιαζόταν ευκαιρία οι Βυζαντινοί δεν έκρυβαν τα αντιδυτικά και αισθήματά τους.
Γιάννη Κορδάτου, Ιστορία της Ελλάδας, τόμος VIII Μονάδες 25