Original Article

Original Article
Original Article
Iran Occupational Health http://ioh.iums.ac.ir
http://ioh.iums.ac.ir
Iran Occupational Health http://ioh.iums.ac.ir
Iran Occupational
Iran
Iran Occupational Health.
Occupational Health. 2020
Health. 2020(20
2020 (4 Apr);17:1.
(4 Apr);17:1.
Dec);17: Special Issue: Covid-19.

Lighting and color temperature assessment in the office workplaces and

Factors Affecting Workplace Protective Behaviors against Covid-19
relationship to visual fatigue
Disease in Employees of Crowded Public Offices: Application of Protection
Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022

Motivation
Rostam
ID
ID Theory
Rostam Golmohammadi,
Golmohammadi, (*Corresponding author),
(*Corresponding author), Professor,
Professor, Department
Department of
of Occupational
Occupational Health,
Health, School
School of
of Health
Health and
and
Center for
Center for Health
Health Sciences
Sciences Research,
Research, Hamedan
Hamedan University
University of
of Medical
Medical Sciences,
Sciences, Hamedan,
Hamedan, Iran.
Iran. golmohamadi@umsha.ac.ir
golmohamadi@umsha.ac.ir
Zahra Pirmoradi,
Zahra Pirmoradi, MSc,
MSc, Department
Department of
of Occupational
Occupational Hygiene,
Hygiene, School
School of
of Health,
Health, Hamadan
Hamadan University
University of
of Medical
Medical Sciences,
Sciences,
Hamadan, Iran
Mohamadreza
Hamadan, IranAzadeh, Students Research Committee, Qom University of Medical Sciences, Qom, Iran.
Majid Motamedzadeh
Majid
Tahereh Motamedzadeh
Ramezani, Torghabeh,
Torghabeh,
Students ResearchProfessor,
Professor, Department of
Department
Committee,Iranian of Ergonomics,
Ergonomics,
Research Center School
School of Health,
of
of Ageing,Health, Hamadan
Hamadan
University University
of University of and
of
Social Welfare
Medical Sciences,
Medical Sciences,
Rehabilitation, Hamadan,
Hamadan,
Tehran, Iran
Iran. Iran
Javad Fardmal,
Fardmal, Professor,
Professor, Associate
Associate Professor,
Professor, Department
Department ofof Biostatistics,
Biostatistics, School
Javad
Zahra Taheri-Kharameh, (*Corresponding author), Assistant Professor, School of Health,
of
Spiritual Health, Hamadan
Health Hamadan University
Research University of
of
Center, School of
Medical Sciences,
Medical Sciences, Hamadan,
Hamadan, Iran
Iran
Paramedical Sciences, Qom University of Medical Sciences, Qom, Iran. ztaheri@muq.ac.ir

Abstract
Abstract
Keywords
Keywords
Keywords
Background and
Background
Background and
and aims:aims: Lighting
aims:Lighting
Nowadays, directly
directly and indirectly
and
Covid-19 indirectly affects employees'
affects
is considered employees'
as a pandemic. mental
mental
health and
health and their
their performance.
performance. Good Good lighting
lighting is is required
required for for good
good visibility
visibility of of the
the Lighting
Lighting
According to and the should
World provideHealth Organization (WHO), asthat of March 25, 2020, Protective Behaviors
environment and
environment should provide aa luminous
luminous environment
environment that is human-friendly
is human-friendly Color Temperature
Temperature
in more than 156for countries, Color
and
and appropriate
appropriate for the visualabout
the visual task 664,731 new
task performed.
performed. cases of
Optimal
Optimal the disease
lighting
lighting oneand
is one
is of the
of 30,892
the most
most Covid-19
deaths were
important issues
important reported.
issues in Iran
in providing
providing the is one of
the physical the countries
physical conditions
conditions of with the
of different highest
different places, incidence.
places, especially
especially Visual Fatigue
Visual Fatigue
Although,
the workplace.
the workplace. thereLightingis a possibility
Lighting can provide
can provide of occupational
comfortable working
comfortable accidentconditions,
working in all health
conditions, care
especially
especially Protective Motivation
visual comfort.
provision
visual comfort.
environments, Life on
Life on Earth
Earth
the offices cannot
cannot be imagined
is the
be imagined
main dangerous withouthealth
without light. Defects
light. Defects
care in the
provider
in the Employees
qualitative
qualitative
in terms ofand and quantitativeinfections
quantitative
occupational aspects of
aspects ofinlighting
lighting
health in in the workplace
the
systems. workplace
Ensuring canthe
can cause
cause
safetyvisual
visual
of
discomfort in
discomfort
employees andoffices
and reduceisthe
reduce the productivity
notproductivity
only crucial andinefficiency
and efficiency
protecting of them
of an individual.
an individual. Therefore,
against Therefore,
the virus
monitoring
monitoring
but the intensity
the
also in preventing intensitythe of transmission
of brightness and
brightness andofcolor
color temperature
the temperature
virus. Protective of light
of light is essential
is essential
behaviours areto
to
maintain and
maintain and enhance
enhance the the health
health of of employees.
employees. The The quantity
quantity and and quality
quality of of lighting
lighting
effective
can also
in prevention
also affect
affect one'sone's mental
of occurrence
mental health.
health. For
of the disease.
For example,
example, one one of of the
Protection
the factors
factors associated
motivation
associated with with
can
theory
depression(PMT)
depression is is the helps
the defect to
defect in understand
in the
the quantity
quantity and preventive
and quality behaviours
quality of of ambient better
ambient lighting. and can be
lighting. Correlated
Correlated
used
colorin
color occupational
temperatures
temperatures (CCT)
(CCT) injuryof training
of light
light play programs.
play an important
an important Considering
role in
role in human
human thepsychological
importance
psychological
of
andidentifying
physiological the factors
needs. In of
regards the preventive
of human behaviours
perception,
and physiological needs. In regards of human perception, two of the most important two ofof Covid-19
the most in the
important
characteristics and
development
characteristics of lights
of lights are illumination
implementation
are illumination and correlated
correlated
of preventive
and color temperature
programs,
color temperature
this study(CCT).(CCT).
was
Studies have
Studies
conducted have for proven
proven
predictingthat different
that different CCT provided
CCT
the preventive provided by different
by
behaviour different lighting
againtlighting are important
are
Covid-19based importanton Received: 27/02/2018
Received: 27/02/2018
in affecting
in
the affecting
PMT among human
human beings psychologically
beings
employees psychologically
in crowded offices and physiologically,
and physiologically,
in Qom, Iran. through through their their visual
visual Published:
Published: 04/04/2020
Received: 04/04/2020
2020/05/26
and non-visual
and non-visual processes..
processes.. According According to to European
European standard standard EN EN 12665,12665, visual
visual
Methods:
comfort is
comfort isIn this cross
defined
defined as sectional
as aa person's
person's mental study,well-being
mental 232 employees
well-being in the
in thein crowded Studies
workplace.
workplace. offices in
Studies on
on Accepted : 2020/12/11
Qom,
lightingIran
lighting in have been
in industrial
industrial selected using
environments
environments have been
have random
been conducted
conductedclustering sampling and
more frequently
more frequently method.
and public
public
Data
and collection
and office
office environmentsinstrument
environments haveincluded
have received less
received demographic
less attention. CCT
attention. characteristics,
CCT is found
is found to protective
to have
have effects
effects
on visual
visual and
behaviors
on and mental
against mental fatigue.and
Covid-19,
fatigue. ThePMT
The right scale.
right selection
selectionTheof of
PMTCCTconstructs
CCT in an
in an office
office wereenvironment
assessed
environment
will
will
by benefit its
benefit
questions its occupantsand
occupants
composed in terms
in 7terms of visual
of
subscales visual comfortperceived
comfort
as follows: and reduction
and reduction of daytime
of daytime
vulnerability(2
sleepiness.
sleepiness. Studies
Studies have
have shown
shown that
that insufficient
insufficient
items); perceived severity (2 items); perceived fear (2 items); self-efficacy (3 and
and uncomfortable
uncomfortable lightning
lightning
conditions in in office
office environments
environments increase
conditions
items); response efficacy (3 items);increase response the risk
the risk of
cost (2ofitems);visual and
visual and ergonomic
and ergonomic
protection
disorders in
disorders in long
long term.term. The The aim aim of of this
this study
study was was to to evaluate
evaluate the the illumination
illumination and and
motivation
color temperature
temperature (1 items). itsThe
and its items were
relationship with rated
visual on a five-point
comfort in administrative scale ranging
administrative staff inin
color and relationship with visual comfort in staff
from
Hamadan
Hamadan1 (strongly
city (west
city (west disagree)
Iran).to 5 (strongly agree). According to the theoretical
of Iran).
of
assumptions,
Methods: This
Methods: This thecross-sectional
threat appraisal
cross-sectional score
study
study wasis the
was sum of the
conducted
conducted in 50
in perceived
50 rooms and
rooms susceptibility
and among 70
among 70
and
staffseverity
staff of Hamadan
of Hamadan scores.University
In addition,
University ofof the coping
Medical
Medical appraisal
Sciences
Sciences and
and scorerandom
random is thesampling.
sum of theIn
sampling. Inself-
this
this
study, the
study,
efficacy the intensity
andintensity
response ofefficacy
of illumination
illumination scoresat atminus
the work
the work surface and
surface
the response andcost atscore.
at the height
the height of the
of
Five items the
individual
individual
scale eye The
eye
by a three-point The intensity
intensity
ratedof of the local
the
‘always’ local illumination
illumination
, ‘sometimes’ andat the
at the
‘never work
work surface
surface
scored and
2, and
1 and at the
at the
0,
level of
level of the
respectively the individual
individual eye
measured eye level was
level
Covid-19 was measured
measured
preventive at the
at the user's
behaviors. user's point
Thepoint validity of view
of view and
of theand the
the
scale
angles andand distances
distances were
angles
was confirmed using were accurately observed
accurately
the viewpoints observed and
of and measured
health-education measured with with the
experts. the presence
Thepresence
reliability of
of
the user
the user in in thethe presence
presence of of semiconductors
semiconductors or or other
other factors.
factors. Also Also intensity
intensity of of the
the
of the scale was investigated by calculating internal consistency. Data have been
analyzed via descriptive statistics and structural equations through SmartPLS
statistical software. In the structural model, path coefficient, and R square were
used to measure relationships among constructs. The predictive power of the
model was examined by calculating Q2 indexes of behavior. Finally, a goodness
 Azadeh MR, et al.

of fit (GoF) index was calculated to display the model fit to the model.
Results: Mean and standard deviation of participants’ age has been 39.8±8.7;
and, 90.1% of them have been male. More than half of participants (53.8%) have
shown protective behaviors higher than average. There has been a significant
relationship between coping appraisal and protection motivation (β=0.297 and
p-value˂0.05). However, there has been no significant relationship between
Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022

threat appraisal and fear constructs and protection motivation (β=0.060 and
p-value>0.05). In addition, there has been significant positive relationship
between protection motivation and protective behaviors (β=0.214 and
p-value˂0.05). Fit indices of the model have been desirable and the model
could predict overall 5% of changes in performing protective behaviors. GoF
was 0.503, indicating the model good fit.
Conclusion: According to the results, coping appraisals were identified to be
the significant positive associations with protection motivation. Contrary to
the expectations based on the PMT, it is generally seen that none of the threat
appraisals (severity, vulnerability, and fear) predicted protection motivation
and preventive behavior against Covid-19. Protection motivation is a predictor
factor of the protective behaviors. The results can be used in formulating
training programs to optimize protective behaviors among employees working
in offices.
Conflicts of interest: None.
Funding: Qom University of medical science.

How to cite this article:

Mohamadreza Azadeh, Tahereh Ramezani, Zahra Taheri-Kharameh. Factors Affecting Workplace Protective
Behaviors against Covid-19 Disease in Employees of Crowded Public Offices: Application of Protection Motivation
Theory. Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19.

*This work is published under CC BY-NC-SA 3.0 licence

Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19 2

 ‫مقاله پژوهشی‬
‫سالمت کار اریان‬
Original Article
/ioh.iums.ac.ir http://ioh.iums.ac.ir Iran Occu
19-‫ کووید‬:‫ ویژه نامه‬/1399 - 17 ‫دوره‬
Iran Occupatio

workplaces and
‫ در کارمندان ادارات دولتی‬19 ‫مؤثر بر رفتارهای محافظتی محل کار بیماری کووید‬Lighting
‫ عوامل‬and color t
relationship to visua
‫ کاربرد نظریة انگیزش محافظت‬:‫پرتردد‬
Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022

al Health, School of Health and ID Rostam Golmohammadi, (*Cor

ran. golmohamadi@umsha.ac.ir .‫ ایران‬،‫ قم‬،‫ دانشگاه علوم پزشكي قم‬،‫ کمیتة تحقیقات دانشجویی‬:‫آزاده‬ ‫محمدرضا‬
Center for Health Sciences Resea
University of Medical Sciences, .‫ ایران‬،‫ تهران‬،‫ دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی‬،‫ مرکز تحقیقات سالمندی‬:‫رمضانی‬
Zahra‫طاهره‬
Pirmoradi, MSc, Departm
ztaheri@muq.ac.ir . ‫ ایران‬،‫ قم‬،‫ دانشگاه علوم پزشكي قم‬،‫ دانشکدة پیراپزشکی‬،‫ (* نویسنده مسئول) استادیار‬:‫‌خرامه‬‫زهرا طاهری‬Iran
Hamadan,
Health, Hamadan University of Majid Motamedzadeh Torgha
Medical Sciences, Hamadan, Iran
Health, Hamadan University of ‫چکیده‬
Javad Fardmal, Professor, Ass
Medical Sciences, Hamadan, Iran

‫كليدواژه‌ها‬ ‫ ﺑﻪ‌ﺻﻮرت ﭘﺎﻧدمی جهانی ﻣﻄﺮح بوده و رفتارهای محافظتی در پیشگیری از این بیماری‬19‌‫ امروزه بیماری کووید‬:‫زمینه و هدف‬
‫ تعیین عوامل مؤثر بر رفتارهای محافظتی با استفاده از نظریة انگیزش محافظت در ﻛﺎرﻣﻨﺪان‬،‫ هدف از مطالعة حاضر‬.‫مؤثر است‬
‫رفتارهای محافظتی‬ .‫ پرتردد ﺷﻬﺮ قم است‬Abstract
‫ادارات دوﻟﺘﻲ‬

Keywords 19 ‫کووید‬ ‫ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ادارات دوﻟﺘﻲ پرتردد ﺷﻬﺮ قم با استفاده از روش نمونه‬232 ،)‫ در این بررسی مقطعی (توصیفی ـ تحلیلی‬:‫روش بررسی‬
l Background and aims: Ligh
e Lighting ‫ ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش‌نامة اطالعات جمعیت شناختی و رفتارهای محافظت‬.‫تصادفی خوشه ای انتخاب شدند‬ health‫گیری‬ and their performance
‫انگیزش محافظت‬ ‫ داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی و معادالت ساختاری‬.‫ و مقیاس سازه های نظریة انگیزش محافظت بود‬19 ‫بیماری کووید‬ ‫کننده از‬
y Color Temperature environment and should prov
t ‫کارمندان‬ .‫ افزار آماری اسمارت پی‌ال‌اس تجزیه و تحلیل شد‬and
‫محیط نرم‬ ‫در‬
appropriate for the visual
y Visual Fatigue important issues in providing
y ‫ بیش از‬.‫ از ایشان را مردان تشکیل می دادند‬%90/1 ‫ بود و‬39/8 ± 8/7 ‫میانگین و انحراف معیار سن شرکت‌کنندگان‬ the:‫ها‬workplace.
‫یافته‬ Lighting can
e P>0/05( ‫ بین ارزیابی مقابله و انگیزش محافظت‬.‫) رفتارهای محافظتی باالتر از میانگین داشتند‬%53/8( ‫شرکت کنندگان‬ visual‫نیمی از‬
comfort. Life on Eart
l ‫) رابطة‬β=-0/060 ‫ و‬P <0/05( ‫) رابطة معنادار وجود داشت؛ اما سازة ارزیابی تهدید و ترس با انگیزش محافظت‬β=0/297 qualitative ‫ و‬and quantitative a
, ‫) با رفتارهای محافظتی مشاهده‬β=0/214 ‫ و‬P >0/05( ‫ همچنین رابطة مثبت معنا داری بین انگیزش محافظت‬.‫نداشت‬ discomfort
‫ معنادار‬and reduce the pro
o .‫ از تغییرات انجام رفتارهای محافظتی را پیش بینی کند‬%5 ‫های برازش مدل مطلوب بود و مدل درمجموع توانست‬monitoring‫ شاخص‬.‫ شد‬the intensity of br
g maintain and enhance the hea
h ‫ یافته ها نشان داد ارزیابی مقابله و انگیزش محافظت از عوامل مؤثر بر رفتارهای محافظتی بیماری کووید‬:‫گیری‬ can also
‫ نتیجه‬affect one's mental h
d ‫ از نتایج مطالعة حاضر می توان در تدوین برنامه های آموزشی به‌منظور بهبود رفتارهای محافظتی در کارمندان‬.‫ بود‬19 is the defect in the
depression
l color temperatures (CCT) of
.‫شاغل در ادارات استفاده کرد‬
t and physiological needs. In re
. characteristics of lights are il
t Received: 27/02/2018 Studies have proven that diffe
l 1399/03/06 :‫تاریخ دریافت‬ .‫ گزارش نشده است‬:‫منافع‬ ‫تعارض‬
in affecting human beings psy
Published: 04/04/2020
l and non-visual processes.. A
.‫ دانشگاه علوم پزشکی قم‬:‫حمایت کننده‬ ‫منبع‬
n 1399/09/06 :‫تاریخ پذیرش‬ comfort is defined as a perso
c lighting in industrial environm
s and office environments have
t on visual and mental fatigue.
e will benefit its occupants in
g sleepiness. Studies have sho
c conditions in office environ
d disorders in long term. The a
n color temperature and its rela
Hamadan city (west of Iran).
0 Methods: This cross-sectiona
s staff of Hamadan University
e study, the intensity of illumi
e individual eye The intensity o
e level of the individual eye lev
f :‫استناد به این مقاله‬ angles ‫شیوه‬and distances were acc
e the user in the presence of se
Mohamadreza Azadeh, Tahereh Ramezani, Zahra Taheri-Kharameh. Factors Affecting Workplace Protective
Behaviors against Covid-19 Disease in Employees of Crowded Public Offices: Application of Protection Motivation
Theory. Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19.

‫ صورت گرفته است‬CC BY-NC-SA 3.0 ‫*انتشار این مقاله به صورت دسترسی آزاد مطابق با‬

3 Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19


‫دارند‪ ،‬مراکز اراﺋه دهندة ﺧدمات دولتی و غیردولتی‬
‫است‪ .‬از این رو سازمان ﺟهانی بهداشت و مرکز کنترل‬
‫و ﭘیشگیری از بیماری ها‪ ،‬ﺟهت اﻃمینان از ایمنی محل‬
‫کار و کاهﺶ ﺧطر ابتﻼی کارمندان‪ ،‬توﺻیه هایی همﭽون‬
‫ضدعفونی مرتﺐ سطوح و وسایل‪ ،‬شﺴتوشوی مرتﺐ و‬
‫‪Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022‬‬
‫کامل دستها‪ ،‬رعایت بهداشت تنفﺴی‪ ،‬الزام ﻗرنطینة‬
‫مبتنی بر ﺧانه حتی درﺻورت وﺟود عﻼﺋﻢ ﺧفیﻒ تﺐ یا‬
‫سرفه‪ ،‬تشویﻖ به دورکاری بهعنوان راهﮑاری برای حفﻆ‬
‫سﻼمت کارکنان‪ ،‬رعایت محدودیتهای اعمالشدة محلی‬
‫درﺧﺼوص سفر و تردد و حﻀور در ﮔردهماییهای بزرگ‬
‫وضعیت اضطراري سﻼمت عمومﯽ در سراسر ﺟهان‬
‫را اراﺋه کردهاند‪12) .‬ـ‪ (13‬رعایت اﺻول ذکرشده منﺠر به‬
‫کاهﺶ ﺧطر تماس با این ویروس و حفﻆ سﻼمت کارمندان‬
‫می شود‪ .‬البته عملﮑرد ﺻحیﺢ و رعایت این اﺻول مﺴتلزم‬
‫داشتن آﮔاهی کافی در این زمینه است‪ (14) .‬آموزش‬
‫بهداشت که هرﮔونه ترکیﺐ برنامه ریزی شده و تﺠارب‬
‫یادﮔیری ﺟهت مﺴتعدسازی‪ ،‬ﻗادرسازی و تقویت رفتار‬
‫داوﻃلبانة منﺠر به سﻼمتی در افراد‪ ،‬ﮔروه ها یا ﺟوامﻊ‬
‫تعریﻒ می شود‪ ،‬می تواند اولین ﻗدم در کﺴﺐ این آﮔاهی‬
‫باشد‪(15) .‬‬
‫ﻗطرات تنفﺴی آلوده )از راه سرفه و عطﺴه(‪ ،‬تماس نزدیﮏ‬
‫برای تشریﺢ و تبیین عوامل مؤثر بر انگیزه و درنهایت‬
‫رفتار بهداشتی فرد‪ ،‬دامنه ای از نظریه ها و مدل های‬
‫مﺨتلﻒ ﭘیشنهاد شده است‪ (16) .‬یﮑی از نظریه های‬
‫مطرح در آموزش بهداشت‪ ،‬تﺌوری انگیزش محافظت‪ 2‬است‬
‫که در سال ‪ 1975‬راﺟرز‪ 3‬آن را معرفی کرد و از آن ﭘﺲ‬
‫بهﻃور وسیعی بهعنوان ﭼارﭼوبی برای ﭘیشگویی و مداﺧله‬
‫در رفتارهای مربوط به تﺄثیر انگیزش در سﻼمت فرد‬
‫ﭘﺬیرفته شد‪ .‬براساس این نظریه‪ ،‬ارزیابی تهدید رفتارهای‬
‫سازش نایافته را ارزیابی می کند‪ .‬این نظریه دارای دو‬
‫مؤلفة تهدید‪ 4‬و مقابله ‪ 5‬است‪ .‬هرﻗدر فرد احﺴاس کند‬
‫تهدید بیشتری متوﺟه وی است‪ ،‬درنتیﺠه‪ ،‬انگیزهاش برای‬
‫انﺠام رفتارهای ﭘیشگیرانه )رفتارهای محافظتی( افزایﺶ‬
‫می یابد‪ (17) .‬بهعقیدة راﺟرز‪ ،‬ترس از ﻃریﻖ ‪ 5‬سازه بر‬
‫انگیزش محافظت تﺄثیر میﮔﺬارد و انگیزش محافظت‬
‫درنهایت باعﺚ برانگیﺨته شدن رفتار محافظتی‪ 6‬می شود‪.‬‬
‫میﮔیرد‪ ،‬راهبردهای تﺄکید شده شامل اﺟرای اﻗدامات‬
‫این ‪ 5‬سازه شامل ﺧودکارآمدی ادراك شده ‪) 7‬اعتقاد فرد به‬
‫اینﮑه بهﻃور موفقیت آمیز می تواند رفتار محافظت کننده‬
‫‪2  Protection motivation theory‬‬
‫‪3 Rogers‬‬
‫‪4 Threat‬‬
‫از مﮑانهای ﭘرترددی که کارکنان ساعات زیادی را در‬
‫‪5 Coping‬‬
‫‪6  Protective Behavior‬‬
‫‪7  Perceived Self-Efficacy‬‬
‫‪Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19‬‬
‫محمدرضا آزاده و همکاران‬
‫مقدمه‬
‫در اواﺧر سال ‪ 2019‬م‪ ،‬با ابتﻼی تعدادی از افراد به‬
‫یﮏ ﭘنومونی آتیﭙیﮏ در ووهان ﭼین‪ ،‬نوع ﺟدیدی از‬
‫کروناویروس )‪ (SARS-CoV-2‬بهعنوان عامل ایﺠاد‬
‫بیماری تنفﺴی ﺟدید معرفی شد‪ .‬روند سریﻊ همه ﮔیری‬
‫این ویروس موسوم به کووید ‪ ،19‬موج عظیمی از نگرانی‬
‫و وحشت را در نقاط مﺨتلﻒ دنیا بهوﺟود آورد؛ تا ﺟایی‬
‫که سازمان ﺟهانﯽ بهداشت در تاریﺦ ‪ 30‬ژانویة ‪2020‬‬
‫با انتشار بیانیه اي‪ ،‬شیوع این بیماری را ششمین عامل‬
‫‪1‬‬
‫اعﻼم نمود‪1) .‬ـ‪ (2‬این بیماری عﻼوهبر عﻼﺋمی همﭽون‬
‫سرفه‪ ،‬تﺐ‪ ،‬سردرد و دردهای عﻀﻼنی و بهندرت اﺧتﻼﻻت‬
‫ﮔوارشی در مبتﻼیان‪ ،‬موﺟﺐ آسیﺐ های ﺟدی ریوی‬
‫و حتی مرگ آنان نیز می شود‪ (3) .‬با توﺟه به ﮔزارش‬
‫فرنوش و همﮑاران‪ ،‬تا تاریﺦ ‪ 5‬آوریل ‪ ،2020‬تعداد ‪208‬‬
‫کشور ﺟهان ازﺟمله ایران مبتﻼ به این بیماری شده اند و‬
‫براساس ﮔزارشهای رسمی‪ ،‬میزان مرگومیر این بیماری‪،‬‬
‫‪ %3/4‬بوده است‪ (4) .‬این ویروس از ﻃریﻖ استنشاق‬
‫)کمتر از ‪ 6‬ﻗدم یا کمتر از ‪ 2‬متر( با فرد مبتﻼ‪ ،‬تماس با‬
‫ترشحات فرد بیمار و تماس با سطوح آلوده منتقل میشود‬
‫و می تواند ساعتها روی سطوح زنده بماند‪5) .‬ـ‪ (6‬در‬
‫برﺧی مطالعات‪ ،‬وﺟود عواملی همﭽون کمبود وسایل‬
‫حفاﻇت فردی و نبو ِد آموزش کافی برای ﭘیشگیری‪ ،‬منﺠر‬
‫به ابتﻼی افراد به این بیماری شده است‪7) .‬ـ‪(8‬‬
‫با توﺟه به ﺟدید بودن ویروس و وﺟود اﻃﻼعات‬
‫محدود درمورد بیماری زایی آن و همﭽنین محدودیت‬
‫در روش های کنترل و درمان این بیماری‪ ،‬درحال حاضر‬
‫مهﻢ ترین روش مقابله با آن کمﮏ به ﻗطﻊ زنﺠیرة انتقال‬
‫و بهحداﻗل رساندن انتشار ویروس از ﻃریﻖ کاهﺶ‬
‫تماس و افزایﺶ فاﺻلة فیزیﮑی بین افراد مشﮑوك و‬
‫سالﻢ است‪ (9) .‬بنابراین با درنظر ﮔرفتن این مﺴﺌله‬
‫که عمدة انتقال در ﺟامعه و اماکن عمومی ﺻورت‬
‫بهداشتی مانند ﻗرنطینه کردن افراد مشﮑوك به بیماری‪،‬‬
‫فاﺻله ﮔﺬاری اﺟتماعی‪ ،‬ضدعفونی کردن اماکن ﭘرتردد و‬
‫غیره است‪10 ،4) .‬ـ‪(11‬‬
‫آنها میﮔﺬرانند و بهﻃور مرتﺐ با افراد زیادی سروکار‬
‫)‪1  Public Health Emergencies of International Concern (PHEIC‬‬
‫‪4‬‬
 ‫عوامل مؤثر بر رفتارهای محافظتی محل کار بیماری کووید ‪ 19‬در کارمندان ادارات دولتی پرتردد‪...‬‬

‫ﭘژوهﺶ با هدف تعیین عوامل مؤثر بر رفتارهای محافظتی‬ ‫را انﺠام دهد(‪ ،‬کارآمدی ﭘاسﺦ ادراك شده ‪) 1‬انتظار شﺨﺺ‬
‫با استفاده از نظریة انگیزش محافظت در کارمندان ادارات‬ ‫از اینﮑه رفتار محافظت کننده دربرابر ﺧطر بهداشتی‬
‫دولتﯽ ﭘرتردد شهر ﻗﻢ انﺠام شد‪.‬‬ ‫‪2‬‬
‫می تواند ﺧطر را از بین ببرد(‪ ،‬آسیﺐ ﭘﺬیری ادراك شده‬
‫)اعتقاد شﺨﺺ به اینﮑه دربرابر ﺧطر بهداشتی آسیﺐ ﭘﺬیر‬
‫روش بررسی‬ ‫است(‪ ،‬شدت ادراك شده ‪) 3‬اعتقاد شﺨﺺ به اینﮑه ﺧطر‬
‫‪Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022‬‬

‫ﭘژوهﺶ حاضر از نوع مطالعات هﻢبﺴتگی‪ 7‬است که‬
‫از روش الگویابی علّی‪ 8‬استفاده شده است‪ .‬ﺟامعة آماري‬
‫ﭘژوهﺶ را تمام کارمندان مرد و زن ادارات دولتﯽ ﭘرتردد‬
‫شهر ﻗﻢ تشﮑیل مﯽدادند‪ .‬انتﺨاب نمونه با استفاده روش‬
‫نمونه ﮔیری تﺼادفی ﺧوشه ای ﭼندمرحله ای انﺠام‬
‫شد‪ .‬براي این منظور ابتدا سه اداره )بانﮏ‪ ،‬شهرداری‬
‫و ادارة ﭘﺴت( بهﺻورت تﺼادفﯽ انتﺨاب شد؛ سﭙﺲ‬
‫شعﺐ بهﺻورت تﺼادفی انتﺨاب و ﭘرسﺶنامه برای همة‬
‫کارمندان ارسال شد‪ .‬حﺠﻢ نمونه با درنظر ﮔرفتن ‪%50‬‬
‫انﺠام رفتارهای محافظتی و با درنظر ﮔرفتن; ‪z1: d= 0.05‬‬
‫‪ 196 ، 95% = 1.96; p = 0.5;.‬نفر برآورد شد که ‪ 232‬نفر‬
‫وارد مطالعه شدند‪.‬‬
‫براي ﺟمﻊ آوري اﻃﻼعات از یﮏ ﭘرسﺶ نامة ﭼندبﺨشی‬
‫استفاده شد‪ :‬بﺨﺶ اول مربوط به اﻃﻼعات ﺟمعیت شناﺧتﯽ‬
‫شامل سن‪ ،‬ﺟنﺲ‪ ،‬میزان تحﺼیﻼت‪ ،‬سابقة کار‪ ،‬سابقة‬
‫ابتﻼ به بیماری کرونا‪ ،‬آموزش دربارة بیماری کرونا و‬
‫منبﻊ آموزش و بﺨﺶ دوم مربوط به تعیین کننده های‬
‫رفتارهای محافظت کننده از بیماری کرونا )سازه های‬
‫نظریة انگیزش محافظت شامل حﺴاسیت ادراك شده )‪2‬‬
‫سﺌوال(‪ ،‬شدت ادراك شده )‪ 2‬سؤال(‪ ،‬موانﻊ ادراك شده‬
‫)‪ 2‬سؤال(‪ ،‬ﺧودکارآمدی ادراك شده )‪ 3‬سؤال(‪ ،‬کارآمدی‬
‫ﭘاسﺦ ادراك شده )‪ 3‬سؤال(‪ ،‬ترس ادراك شده )‪ 2‬سؤال(‪،‬‬
‫انگیزش محافظت )‪ 1‬سؤال( و بﺨﺶ آﺧر شامل رفتارهای‬
‫محافظتکننده از بیماری کرونا )‪ 8‬سؤال( شامل شﺴتن‬
‫مرتﺐ دست ها با آب و ﺻابون یا ژل ضدعفونی‪ ،‬اﺟتناب‬
‫از دست زدن به ﭼشﻢ ها و بینی‪ ،‬ضدعفونی مرتﺐ میز‬
‫کار‪ ،‬رعایت فاﺻله حداﻗل ‪ 1‬متر‪ ،‬ﺧودداری از دست‬
‫دادن و روبوسی با دیگران‪ ،‬ﺧروج از منزل فقﻂ در مواﻗﻊ‬
‫ضروری‪ ،‬استفاده از ماسﮏ و دستﮑﺶ بود‪ .‬روایی محتوای‬
‫ﭘرسﺶنامه از ﻃریﻖ نظر سنﺠی متﺨﺼﺼان آموزش‬
‫بهداشت و ثبات درونی سازه ها از ﻃریﻖ محاسبه ضریﺐ‬
‫آلفای کرونباخ در محدودة ‪ 0/68‬تا ‪ 0/91‬برای سازه های‬
‫‪1 Perceived Response Efficacy‬‬
‫مورد مطالعه تﺄمین شد‪.‬‬
‫‪3  Perceived Severity‬‬
‫‪4 Perceived Response Cost‬‬
‫‪7 correlation‬‬
‫‪8  Casual modeling‬‬
‫ﺟدی است(‪ ،‬هزینه های ﭘاسﺦ ادراك شده ‪) 4‬برآورد‬
‫شﺨﺺ از هر هزینه ای مانند ﭘول‪ ،‬شﺨﺺ‪ ،‬زمان و تﻼش‬
‫که مرتبﻂ با رفتار محافظت کننده باشد( است‪(18) .‬‬
‫در مطالعات انﺠامشده تاکنون‪ ،‬ﭘیﺶ بینی رفتارهای‬
‫بهداشتی توسﻂ سازه های مﺨتلﻒ این نظریه ﺻورت‬
‫ﭘﺬیرفته است که از آن ﺟمله می توان به ﭘژوهﺶ حﺴینی‬
‫و همﮑاران در سال ‪ 1395‬اشاره کرد که رفتار محافظتی با‬
‫تمام سازه های نظریة ذکرشده‪ ،‬بهﺟز شدت ادراك شده و‬
‫کارآمدی ﭘاسﺦ‪ ،‬هﻢبﺴتگی مﺜبت معنا دار داشت‪ .‬همﭽنین‬
‫این سازه ها توانﺴتند ‪ %22/6‬از واریانﺲ رفتار محافظتی را‬
‫ﭘیﺶ بینی کنند که نقﺶ آسیﺐ ﭘﺬیری ادراك شده بیﺶ‬
‫از سایر متﻐیرها بود‪ (18) .‬در ﭘژوهشی دیگر‪ ،‬سازة شدت‬
‫ادراك شده دارای بیشترین ﭘیﺶ بینی کنندﮔی و سازة‬
‫ترس‪ ،‬دارای کمترین ﭘیﺶ بینی کنندﮔی برای رفتارهای‬
‫محافظت کننده از سرﻃان ریه بود‪ (19) .‬در مطالعة‬
‫کوی‪ 5‬و همﮑاران‪ ،‬سازه های آسیﺐ ﭘﺬیری ادراك شده‪،‬‬
‫ﺧودکارآمدی ادراك شده و کارآمدی ﭘاسﺦ با انگیزة اتﺨاذ‬
‫رفتارهای محافظتی دربرابر بیماری آنفوﻻنزای‪A/H7N9‬‬
‫هﻢبﺴتگی داشتند‪ (20) .‬لینﮓ‪ 6‬و همﮑاران نیز در تحقیﻖ‬
‫ﺧود بر نقﺶ سازه های نظریة انگیزش محافظت‪ ،‬ازﺟمله‬
‫شدت و حﺴاسیت ادراك شده‪ ،‬منافﻊ ادراك شده‪،‬‬
‫ﺧودکارآمدی و کارآمدی ﭘاسﺦ‪ ،‬در ﭘیﺶ بینی انگیزة‬
‫افراد در انﺠام واکﺴیناسیون ﺟهت ﭘیشگیری از آنفوﻻنزای‬
‫فﺼلی تﺄکید کردند‪(21) .‬‬
‫با توﺟه به اینکه مهﻢترین موضوع در بیماري کووید ‪19‬‬
‫رفتارهاي ﭘیﺶﮔیريکننده بوده‪ ،‬نظریة انگیزش محافظت‬
‫ﭼارﭼوبی ﺟامﻊ براي ﭘیشگویی اینﮔونه رفتارهاي‬
‫بهداشتﯽ است‪ .‬با توﺟه به وﺟود تراکﻢ انﺴانی در ادارات‪،‬‬
‫ضرورت توﺟه به رفتارهای ﭘیشگیری کننده و همﭽنین‬
‫لزوم برنامه ریزی و ایﺠاد آمادﮔی در ﮔروه هدف کارمندان‬
‫که در معرض ﺧطر ابتﻼ به بیماری کووید ‪ 19‬هﺴتند‪ ،‬این‬
‫‪2  Perceived Susceptibility‬‬
‫‪5 Cui‬‬
‫‪6 Ling‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19‬‬
 ‫محمدرضا آزاده و همکاران‬

‫جدول ‪1‬ـ ميانگين‪ ،‬انحراف معيار‪ ،‬محدودة نمرة قابل اكتساب‪ ،‬درصد ميانگين از حداكثر نمرة قابل اكتساب سازههای مدل انگيزش محافظت برای رفتارهای محافظتی‬
‫جدول ‪1‬ـ ميانگين‪ ،‬انحراف معيار‪ ،‬محدودة نمرة قابل اكتساب‪ ،‬درصد ميانگين از حداكثر نمرة قابل اكتساب سازه‪ ‬های مدل انگیزش محافظت برای رفتارهای محافظتی‬

‫درصد ميانگين از حداكثر نمرة قابل اكتساب‬ ‫محدودة نمرة قابل اكتساب‬ ‫انحراف معيار‬ ‫ميانگين‬ ‫سازهها‬

‫‪%76/4‬‬ ‫‪2-10‬‬ ‫‪1/61‬‬ ‫‪8/11‬‬ ‫آسيبپذیری ادراکشده‬

‫‪%78/1‬‬ ‫‪2-10‬‬ ‫‪1/59‬‬ ‫‪8/25‬‬ ‫شدت ادراکشده‬
‫‪Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022‬‬

‫‪%58/6‬‬ ‫‪2-10‬‬ ‫‪2/06‬‬ ‫‪6/69‬‬ ‫ترس ادراکشده‬

‫‪%78/6‬‬ ‫‪3-15‬‬ ‫‪2/17‬‬ ‫‪12/43‬‬ ‫خودكارآمدی ادراکشده‬
‫‪%48/1‬‬ ‫‪2-10‬‬ ‫‪1/83‬‬ ‫‪5/85‬‬ ‫موانع ادراکشده‬
‫‪%79/6‬‬ ‫‪3-15‬‬ ‫‪1/87‬‬ ‫‪12/55‬‬ ‫كارآمدی پاسخ‬
‫‪%79/8‬‬ ‫‪1-5‬‬ ‫‪0/62‬‬ ‫‪4/19‬‬ ‫انگيزش محافظت‬
‫‪%69/8‬‬ ‫‪8-32‬‬ ‫‪3/97‬‬ ‫‪24/76‬‬ ‫رفتارهای محافظتی‬

‫)‪ 1(GOF‬استفاده شد‪ (23) .‬این شاﺧﺺ مﺠﺬور ضرب دو‬
‫مقدار متوسﻂ مقادیر اشتراکی و متوسﻂ ضریﺐ تعیین‬
‫است و از فرمول زیر محاسبه مﯽشود‪:‬‬
‫تعیین و شاﺧﺺ افزونگﯽ بررسﯽ شدند‪ .‬ضریﺐ مﺴیر‬
‫‪𝐺𝑂𝐹= Communalities × R 2‬‬
‫مقدار این شاﺧﺺ بزرگ تر باشد‪ ،‬برازش‪ ،‬بهتر است؛ اما‬
‫یافته‪ ‬ها‬
‫معیار سن شرکت کنندﮔان ‪± 8/7‬‬ ‫میانگین و انحراف‬
‫‪ 39/8‬بود و ‪ %90/1‬از ایشان را مردان تشﮑیل می دادند‪.‬‬
‫‪ %71/5‬افراد شرکت کننده تحﺼیﻼت دانشگاهی داشتند‪.‬‬
‫میانگین و انحراف معیار سابقة کار ‪9 /30 7 ± /38‬بود‪.‬‬
‫‪ %97/7‬دربارة بیماری کرونا اﻃﻼعات کﺴﺐ کرده بودند‬
‫که بیشترین منبﻊ اﻃﻼعات شبﮑه های مﺠازی و رادیو‬
‫و تلویزیون بود‪ .‬فقﻂ ‪ %8/2‬به وسایل حفاﻇت فردی‬
‫دسترسی نداشتند‪.‬‬
‫ﺟدول ‪ 1‬میزان سازه هاي نظریة انگیزش محافظت‬
‫برای رفتارهای محافظتی در بین شرکت کنندﮔان را‬
‫نشان مﯽ دهد‪ .‬در بین سازه ها‪ ،‬انگیزش محافظت با‬
‫‪ %73/3‬نمرة میانگین از حداکﺜر نمرة ﻗابل اکتﺴاب داراي‬
‫بیشترین فراوانی و موانﻊ ادراك شده با ‪ %29/55‬نمرة‬
‫میانگین از حداکﺜر نمرة ﻗابل اکتﺴاب داراي کمترین‬
‫فراوانی بهدست آمدند‪ .‬همﭽنین ﻃبﻖ یافته های ﺟدول‬
‫‪ ،1‬وضعیت ساز ه های نظریة انگیزش محافظت درحد‬
‫مطلوب ارزیابی شد‪.‬‬
‫شاﺧﺺ ضریﺐ تعیین ) ‪ (R‬برای متﻐیرهای اﺻلی‬
‫‪2‬‬
‫ ‪1‬‬ ‫‪the Goodness of Fit‬‬
‫برای تحلیل داده ها از روش حداﻗل مربعات ﺟزﺋﯽ و‬
‫با نرمافزار اسمارت ﭘﯽالاس استفاده شد‪ .‬براي ارزیابﯽ‬
‫برازش الگو شاﺧﺺ هاي ضرایﺐ معنادار مﺴیر‪ ،‬ضریﺐ‬
‫نشانگر میزان تﺄثیر متﻐیري بر متﻐیر دیگر است‪ .‬هرﭼه‬
‫مقدار ‪ 0/1‬حداﻗل ﻗابل ﻗبول معرفﯽ شده است؛ مشروط به‬
‫اینﮑه مقدار ضرایﺐ مﺴیر معنادار باشد و آن را تﺄیید کند‪.‬‬
‫ﭼنانﭽه این مقدار بیﺶ از ‪ 1/96‬باشد‪ ،‬نشان از ﺻحت‬
‫رابطه بین سازهها و تﺄیید فرضیة رابطه بین دو سازه در‬
‫سطﺢ اﻃمینان ‪ %95‬است‪ .‬معیار بعدی ضریﺐ تعیین‬
‫براي متﺼل کردن بﺨﺶ اندازهﮔیري و بﺨﺶ ساﺧتاري‬
‫الگوسازي معادﻻت ساﺧتاري بهکار مﯽرود و نشان از تﺄثیر‬
‫متﻐیري برون زا بر متﻐیري درون زا دارد‪ .‬این شاﺧﺺ برابر‬
‫است با مﺠموع مﺠﺬور ضرایﺐ مﺴیر وارده به یﮏ متﻐیر‬
‫درون زا‪ .‬هرﭼه مقدار این شاﺧﺺ بیشتر باشد‪ ،‬برازش‬
‫بهتر است؛ اما مقادیر ‪ 0/33 ،0/19‬و ‪ 0/67‬بهعنوان مقدار‬
‫مﻼك براي مقادیر ضعیﻒ‪ ،‬متوسﻂ و ﻗوي معرفﯽ شده اند‪.‬‬
‫معیار بعدی ارتباط ﭘیﺶبین یا شاﺧﺺ افزونگﯽ نام دارد‪.‬‬
‫هدف این شاﺧﺺ بررسﯽ توانایﯽ الگو در ﭘیﺶبینﯽ به‬
‫روش ﭼشﻢﭘوشﯽ است‪ .‬الگوهایﯽ که داراي برازش ﻗابل‬
‫ﻗبول در بﺨﺶ ساﺧتاري هﺴتند‪ ،‬باید ﻗابلیت ﭘیﺶبینﯽ‬
‫شاﺧﺺهاي مربوط به سازههاي درون زاي الگو را داشته‬
‫باشند‪ .‬هرﭼه مقدار این شاﺧﺺ بیشتر باشد‪ ،‬برازش بهتر‬
‫است‪(22) .‬‬
‫درنهایت براي ارزیابﯽ برازش بﺨﺶ کلﯽ الگو از معیار‬

‫‪Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19‬‬ ‫‪6‬‬
 ‫عوامل مؤثر بر رفتارهای محافظتی محل کار بیماری کووید ‪ 19‬در کارمندان ادارات دولتی پرتردد‪...‬‬
‫‪Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022‬‬

‫شکل ‪1‬ـ مدل ساختاری رفتار محافظتی در حالت تخمین ضرایب مسیر‬

‫آناليزدرمسير‬
‫حالت تخمین ضرایب مسیر‬ ‫رفتار‪2‬ـ نتایج‬
‫محافظتی‬ ‫جدول‬‫شکل ‪1‬ـ مدل ساختاری‬
‫جدول ‪2‬ـ نتایج آنالیز مسیر‬

‫نتيجة معناداری‬ ‫‪t-value‬‬ ‫ضریب مسير‬ ‫مسير‬

‫تأیيد‬ ‫‪2/074‬‬ ‫‪0/214‬‬ ‫انگيزش محافظت‪ ‬رفتار‬

‫رد‬ ‫‪1/426‬‬ ‫‪-0/162‬‬ ‫هزینه پاسخ‪ ‬ارزیابی مقابله‬
‫تأیيد‬ ‫‪20/314‬‬ ‫‪0/819‬‬ ‫ارزیابی مقابله ‪ ‬خودكارآمدی ادراکشده‬
‫تأیيد‬ ‫‪19/959‬‬ ‫‪0/858‬‬ ‫ارزیابی مقابله‪ ‬كارآمدی پاسخ ادراکشده‬
‫رد‬ ‫‪1/538‬‬ ‫‪0/167‬‬ ‫ترس‪ ‬انگيزش محافظت‬
‫تأیيد‬ ‫‪2/795‬‬ ‫‪0/297‬‬ ‫ارزیابی مقابله ‪ ‬انگيزش محافظت‬
‫رد‬ ‫‪0/541‬‬ ‫‪0/060‬‬ ‫ارزیابی تهدید ‪ ‬انگيزش محافظت‬
‫تأیيد‬ ‫‪20/100‬‬ ‫‪0/814‬‬ ‫ارزیابی تهدید ‪ ‬آسيبپذیری ادراکشده‬
‫تأیيد‬ ‫‪19/213‬‬ ‫‪0/831‬‬ ‫ارزیابی تهدید ‪ ‬شدت ادراکشده‬

‫انگیزش محافظت و رفتار محافظتی بهترتیﺐ برابر با ‪ 1‬شﮑل ‪ 1‬و ﺟدول ‪ 2‬حاکی از ضرایﺐ مﺴیر است که شدت‬
‫ارتباط بین متﻐیرها را بیان میکند‪ .‬براساس نتایج ﺟدول‪،‬‬ ‫‪ 0/165‬و ‪ 0/046‬بود‪ .‬بهعبارتی مقدار ‪ R2‬برای متﻐیر رفتار‬
‫سازه رابطة مﺜبت معنا دار بین انگیزش محافظت )‪<0/05‬‬ ‫نشان دهندة این مفهوم است که مدل درمﺠموع توانﺴته‬
‫‪P‬و ‪ ( =0 /214‬با رفتار محافظتی مشاهده شد‪ .‬همﭽنین‬
‫‪β‬‬ ‫‪ %5‬از تﻐییرات انﺠام رفتارهای محافظتی را ﭘیﺶ بینی‬
‫بین ارزیابی مقابله و انگیزش محافظت )‪ P<0/05‬و ‪0/297‬‬ ‫کند‪ .‬همﭽنین ‪ %17‬انگیزش محافظت توسﻂ سازة ارزیابی‬
‫= ‪ ( β‬رابطة معنا دار وﺟود داشت‪ .‬اما سازة ارزیابی تهدید و‬ ‫مقابله تبیین می شد‪.‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19‬‬
 ‫محمدرضا آزاده و همکاران‬
‫‪Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022‬‬

‫شکل ‪2‬ـ مدل ساختاری رفتار محافظتی در حالت تخمین معنا‪ ‬داری ضرایب مسیر‬
‫جدول ‪3‬ـ نتایج شاخصهای برازش مدل‬
‫شکل ‪2‬ـ مدل ساختاری رفتار محافظتی در حالت تخمین معناداری ضرایب مسیر‬
‫جدول ‪3‬ـ نتایج شاخص‪ ‬های برازش مدل‬

‫ضریب تعيين‬ ‫مقادیر اشتراكی‬ ‫شاخص افزونگی‬ ‫سازه‬

‫‪0/663‬‬ ‫‪0/677‬‬ ‫‪0/413‬‬ ‫آسيبپذیری ادراکشده‬
‫‪0/690‬‬ ‫‪0/704‬‬ ‫‪0/764‬‬ ‫شدت ادراکشده‬
‫‪0/001‬‬ ‫‪0/698‬‬ ‫‪0/102‬‬ ‫ارزیابی تهدید‬
‫‪----‬‬ ‫‪0/712‬‬ ‫‪0/701‬‬ ‫ترس ادراکشده‬
‫‪0/670‬‬ ‫‪0/578‬‬ ‫‪0/181‬‬ ‫خودكارآمدی ادراکشده‬
‫‪----‬‬ ‫‪0/622‬‬ ‫‪0/723‬‬ ‫موانع ادراکشده‬
‫‪0/735‬‬ ‫‪0/668‬‬ ‫‪0/679‬‬ ‫كارآمدی پاسخ‬
‫‪0/026‬‬ ‫‪0/607‬‬ ‫‪0/201‬‬ ‫ارزیابی مقابله‬
‫‪0/165‬‬ ‫‪1/00‬‬ ‫‪0/990‬‬ ‫انگيزش محافظت‬
‫‪0/046‬‬ ‫‪0/497‬‬ ‫‪0/212‬‬ ‫رفتارهای محافظتی‬

‫بهترتیﺐ نشانة برازش ضعیﻒ‪ ،‬متوسﻂ و ﻗوی مدل است‪.‬‬ ‫ترس با انگیزش محافظت )‪ P>0/05‬و ‪ ( β = -0/060‬رابطة‬
‫شاﺧﺺ ‪ GOF‬مدل مطالعه در ﭘیﺶ بینی رفتارهای‬ ‫معنا دار نداشت‪ .‬شاﺧﺺ افزونگﯽ کیفیت مدل ساﺧتاری‬
‫محافظتی ‪ 0/503‬بهدست آمد که از مطلوبیت برازش کلی‬ ‫‪2‬‬ ‫را در ﺟدول ‪ 3‬نشان می دهد که با توﺟه به مقدار ضریﺐ‬
‫مدل حﮑایت داشت )ﺟدول ‪.(3‬‬ ‫تﻐییرات شاﺧﺺ افزونگی در بین سازه ها‪ ،‬کیفیت مدل‬
‫ساﺧتاری مطلوب است‪.‬‬
‫بحث و نتیجه‪ ‬گیری‬ ‫برای بررسی برازش مدل کلی‪ ،‬از معیاری بهنام آزمون‬
‫مطالعة حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر بر رفتارهای‬ ‫نیﮑویی برازش )‪ (GOF‬استفاده شد‪ .‬نتایج این محاسبه‬
‫محافظتی با استفاده از نظریة انگیزش محافظت در کارمند‬ ‫اینﮔونه تفﺴیر میشود که مقادیر ‪ 0/25 ،0/01‬و ‪0/36‬‬
‫‪Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19‬‬ ‫‪8‬‬
 ‫عوامل مؤثر بر رفتارهای محافظتی محل کار بیماری کووید ‪ 19‬در کارمندان ادارات دولتی پرتردد‪...‬‬
‫)آسیﺐ ﭘﺬیری و شدت ادراك شده( ﭘیﺶ بینی کنندة‬
‫انگیزة کارمندان در انﺠام اﻗدامات محافظتی در محل کار‬
‫نبود‪ .‬در توﺟیه این یافته می توان این نﮑته را ذکر کرد که‬
‫ترس و آسیﺐ ﭘﺬیری زیاد می تواند تﺄثیرات سوء بر انﺠام‬
‫اﻗدامات محافظتی داشته باشد‪ .‬اما در بررسی حﺴینی و‬
‫‪Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022‬‬
‫همﮑاران‪ ،‬سازة آسیﺐ ﭘﺬیری ادراك شده نﺴبت به سایر‬
‫سازه های نظریه‪ ،‬تﺄثیر بیشتری در ﭘیﺶ بینی رفتار‬
‫محافظتی داشت )‪ (18‬که هﻢراستا با یافته های مطالعة‬
‫حاضر نبود‪ .‬در سایر ﭘژوهﺶها نیز‪ ،‬بر سازه های شدت‬
‫و حﺴاسیت ادراك شده بهعنوان ﭘیﺶ بینی کنندة انگیزة‬
‫انﺠام رفتار محافظتی تﺄکید شد‪20 ،19) .‬ـ‪24 ،21‬ـ‪(25‬‬
‫هﻢ ﭼنین در این مطالعه سازة ترس ادراك شده از‬
‫مﺨاﻃرات بیماری موفﻖ به ﭘیﺶ بینی انگیزش کارمندان‬
‫برای انﺠام رفتارهای محافظتی نشد‪ .‬در تحقیﻖ مروتی‬
‫شریﻒ آباد و همﮑاران نیز‪ ،‬این سازه دارای کمترین‬
‫ﭘیﺶ بینی کنندﮔی برای رفتارهای محافظت کننده‬
‫معرفی شد‪ (19) .‬این باور وﺟود دارد که بحﺚ ﺟﺬبة ترس‬
‫یﮏ فرایند ارزیابی شناﺧتی را آغاز میکند که شدت این‬
‫رویداد در معرض تهدید‪ ،‬احتمال وﻗوع این رویداد و اثر‬
‫واکنﺶ رفتار توﺻیهشده را مورد بررسی ﻗرار میدهد‪.‬‬
‫مطابﻖ ﭘیﺶبینی نظریة انگیزش محافظت‪ ،‬زمانی که‬
‫ﺧودکارآمدی و اثر عمل توﺻیهشده هر دو باﻻ هﺴتند‪،‬‬
‫اﻗدامات ﭘیشگیرانه در وضعیت تهدید باﻻ در اولویت‬
‫ﺧواهد بود‪ .‬درمقابل احتمال داده میشود هنگامی که یﮏ‬
‫تهدید باﻻ وﺟود دارد اما ادراکات اثر ﭘایین است‪ ،‬اﻗدامات‬
‫ناسازﮔار حفﻆ شود‪(26) .‬‬
‫از محدودیت های مطالعة حاضر می توان به ﺟمﻊ آوری‬
‫اﻃﻼعات ﭘرسﺶنامه به شیوة ﺧودﮔزارشی اشاره‬
‫نمود‪ .‬عﻼوهبر این‪ ،‬ماهیت مقطعی بودن مطالعه از‬
‫محدودیت های دیگر آن بود که ﭘیشنهاد می شود برای‬
‫تعیین دﻗیﻖ اثر سازه های نظریة انگیزش محافظت بر‬
‫رفتارهای محافظتی در کارمندان ادارات ﭘرتردد شهر ﻗﻢ‪،‬‬
‫مطالعات مداﺧله ای در این زمینه ﻃراحی و اﺟرا ﮔردد‪.‬‬
‫همﭽنین ﭘژوهﺶ حاضر فقﻂ در برﺧی ادارات شهر‬
‫ﻗﻢ انﺠام شد که ﻗابلیت تعمیﻢ نتایج مطالعه را کاهﺶ‬
‫می هد‪ .‬همﭽنین براساس نتایج‪ ،‬فقﻂ ‪ %5‬رفتارهای‬
‫محافظتی توسﻂ سازه های مدل ﭘیﺶبینی می شود؛ لﺬا‬
‫ﭘیشنهاد می ﮔردد مطالعات آینده بر عوامل موثر دیگر و‬
‫نیز شهرهای مﺨتلﻒ تمرکز داشته باشد‪.‬‬
‫بهﻃور کلی در این مطالعه‪ ،‬نقﺶ انگیزش محافظت‪،‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19‬‬
‫ادارات دولتﯽ ﭘرتردد شهر ﻗﻢ انﺠام شد‪ .‬دربارة کارایی‬
‫نظریة مﺬکور در زمینة رفتارهای ﭘیشگیری و محافظت‪،‬‬
‫مطالعات ﮔوناﮔونی انﺠام شده که نتایج آنها نشان دهندة‬
‫کارایی این نظریه است‪17) .‬ـ‪ (19‬لﺬا در ﭘژوهﺶ حاضر‪،‬‬
‫این نظریه بهعنوان ﭼارﭼوب مطالعه درنظر ﮔرفته و‬
‫مشﺨﺺ شد که انگیزش محافظت ﭘیﺶ بینی کنندة‬
‫مهمی برای انﺠام رفتارهای محافظتی دربرابر بیماری‬
‫کروناویروس ﺟدید بود‪ .‬در برﺧی تحقیقات نیز‪ ،‬بر نقﺶ‬
‫انگیزش محافظتی در انﺠام رفتارهای ﭘیشگیرانه تﺄکید‬
‫شده است‪20 ،18) .‬ـ‪(24 ،21‬‬
‫در این مطالعه‪ ،‬با استفاده از سازه های نظریة انگیزش‬
‫محافظت مشﺨﺺ شد که مؤلفة ارزیابی مقابله‪ ،‬عامل‬
‫مهمی در انگیزش محافظت و تمایل کارمندان به انﺠام‬
‫اﻗدامات محافظتی در محل کار آن هاست؛ بهﻃوری‬
‫که سازه های ﺧودکارآمدی و کارآمدی ﭘاسﺦ بهﻃور‬
‫غیرمﺴتقیﻢ از ﻃریﻖ ﻗﺼد )انگیزش( بر انﺠام رفتارهای‬
‫محافظتی تﺄثیرﮔﺬار بودند‪ .‬نتایج برﺧی مطالعات همﺴو با‬
‫این یافته بود‪20) .‬ـ‪24 ،21‬ـ‪(25‬‬
‫همﭽنین در این بررسی‪ ،‬کارآمدی ﭘاسﺦ به ﺧوبی‬
‫ﭘیﺶ بینی کنندة تمایل کارکنان به انﺠام اﻗدامات‬
‫محافظتی بود‪ .‬نتایج برﺧی مطالعات )‪20‬ـ‪ (21‬نیز با این‬
‫یافته همﺨوانی داشت‪ .‬اما در ﭘژوهﺶ حﺴینی و همﮑاران‪،‬‬
‫رفتار محافظتی با کارآمدی ﭘاسﺦ هﻢبﺴتگی نداشت‪.‬‬
‫به عبارتی کارآمدی ﭘاسﺦ ﭘیﺶ ﮔویی کنندة ﻗﺼد انﺠام‬
‫رفتار محافظتی بود؛ اما در ﭘیشگویی رفتار نقشی نداشت‬
‫)‪ (18‬که نتایج آن در راستای یافتة این مطالعه نبود‪.‬‬
‫براساس نتایج ﭘژوهﺶ حاضر‪ ،‬ﺧودکارآمدی دارای‬
‫تﺄثیر مﺜبتی بر تمایل کارمندان به محافظت از ﺧود‬
‫دربرابر بیماری بود‪ .‬بنابراین ﭼنانﭽه کارمندان احﺴاس‬
‫کنند بهتنهایی ﻗادر به محافظت از ﺧود دربرابر بیماری‬
‫هﺴتند و همﭽنین تﺼور کنند که این اﻗدامات اثربﺨشی‬
‫ﻻزم را داراست‪ ،‬تمایل بیشتری به انﺠام آنها ﺧواهند‬
‫داشت‪ .‬در اینﺠا می توان به اهمیت آموزش و آﮔاهی اشاره‬
‫کرد؛ بهﻃوری که اﮔر آموزش کافی به این کارکنان داده‬
‫شود‪ ،‬آنها به این ﺧودباوری ﺧواهند رسید که می توانند‬
‫بهﺧوبی از عهدة انﺠام اﻗدامات محافظتی برآیند‪ .‬همﺴو‬
‫با این یافته‪ ،‬نتایج مطالعة شریفی راد و همﮑاران )‪(25‬‬
‫بود که هﻢبﺴتگی مﺜبت و معنادار میان ﺧودکارآمدی و‬
‫رفتارهای ﭘیﺶﮔیری کننده را ﮔزارش کردند‪.‬‬
‫در این مطالعه‪ ،‬مؤلفة ارزیابی تهدید و سازه های آن‬

5. World Health Organization. Infection prevention and
control during health care when novel coronavirus
(nCoV) infection is suspected. WHO, Geneva, 2020.
6. Huang C, Wang Y, Li X, et al. Clinical Features Of
Patients Infected With 2019 Novel Coronavirus In
Wuhan, China. Lancet 2020; 395(10223): 497-506.
Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022
7. Wang J, Zhou M, Liu F. Exploring the reasons for
healthcare workers infected with novel coronavirus
disease 2019 (COVID-19) in China. J Hosp Infect 2020.
8. Li Q. Guan X. Wu P. Wang X. Zhou L. Tong Y. et al.
Early transmission dynamics in Wuhan, China, of
novel coronavirus-infected pneumonia. N Engl J Med.
2020; ([Epub ahead of print]) https://doi.org/10.1056/
NEJMoa2001316.
9. Liu X, Na RS, Bi ZQ. [Challenges to prevent and
control the outbreak of Novel Coronavirus Pneumonia
(COVID-19)]. Zhonghua liu xing bing xue za zhi =
Zhonghua liuxingbingxue zazhi. 2020; 41(0): E029.
10. de Wit E, van Doremalen N, Falzarano D, Munster
VJ. SARS and MERS: recent insights into emerging
coronaviruses. Nat Rev Microbiol. 2016; 14(8): 523-
34.
11. Mohammadzadeh A. Effectiveness of Electronic
Health Care and Drug Monitoring Program to Prevent
COVID-19 and Adherence to Therapeutic Regimen in
Patients with Ischemic Heart Disease- A Pilot Study. J
Mil Med. 2020; 22 (2): 139-46. [Persian]
12. World Health Organization. Getting your workplace
ready for COVID-19. World Health Organization, 2020
March 20.
13. Interim Guidance for Businesses and Employers www.
cdc.gov/coronaviruse/2019-nov/specific-groups/
guidance-business-response.html
14. Masoudi G, Khashel Varnamkhasti F, Ansarimogadam
A, Sahnavazi M, Bazi M. Predication of compliance
to standard precautions among nurses in educational
hospitals in Zahedan based on health belief model.
Iran J Health Educ Health Promot. 2016; 4(1): 74-81.
[Persian]
15. Glanz K, Rimer BK, Viswanath K, editors. Health
behavior and health education: theory, research, and
practice. John Wiley & Sons; 2008.
16. Shojaeizadeh D. Models of behavioral studies in health
education. Tehran: ministry of health, treatment and
medical education; 2000. p. 20-2.
17. Crismaru M. Using protection motivation theory
to increase the persuasiveness of public service
communications. SIPP Public Policy. 2006; 40: 556-9.
18. Hosseini S S, Rahaei Z, Hekmatimoghaddam S,
Sadeghian H A, Dehghani Tafti A. Protective Behavior
of Medical Laboratories Personnel in Yazd City:
Application of Protection Motivation Theory. J Mil
Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19
‫محمدرضا آزاده و همکاران‬
‫مؤلفة ارزیابی مقابله و سازه های آن )ﺧودکارآمدی و‬
‫کارآمدی ﭘاسﺦ( در اتﺨاذ رفتارهای محافظتی کارمندان‬
.‫ مورد تﺄیید ﻗرار ﮔرفت‬19 ‫در مواﺟهه با بیماری کووید‬
‫اما درمورد سازه های ارزیابی تهدید )شدت و حﺴاسیت‬
‫ادراك شده( ارتباط معنا دار نبود که احتماﻻً به این علت‬
،‫باشد که ارزیابی مقابله در ﭘیﺶ بینی انگیزش محافظت‬
‫ بهنظر‬.‫ تﺄثیرﮔﺬارتر است‬،‫نﺴبت به ارزیابی تهدید‬
‫ افزایﺶ کارآمدی‬،‫می رسد افزایﺶ انگیزش محافظت‬
‫ در کارمندان با هدف تﺴهیل انﺠام‬،‫ﭘاسﺦ و ﺧودکارآمدی‬
‫رفتارهای محافظتی می تواند بهعنوان یﮏ اﺻل در امر‬
‫ لﺬا ﭘیشنهاد می شود از‬.‫آموزش مورد توﺟه ﻗرار ﮔیرد‬
‫نتایج این ﭘژوهﺶ در تدوین برنامه های آموزش بهمنظور‬
‫بهبود رفتارهای محافظتی در ادارات ﭘرتردد استفاده شود‬
‫ آموزشهای ﻻزم‬،‫و با تﺄکید بر یافته های ﭘژوهﺶ حاضر‬
‫ در محل کار را اراﺋه‬19 ‫دربارة ﭘیشگیری از بیماری کووید‬
.‫ﮔردد‬
‫تشکر و قدردانی‬
‫نویﺴندﮔان بر ﺧود ﻻزم می دانند از تمامی‬
‫ همﭽنین از معاونت‬،‫مشارکت کنندﮔان در این مطالعه‬
.‫ﭘژوهشی دانشگاه علوم ﭘزشﮑی ﻗﻢ تشﮑر و ﻗدردانی نمایند‬
References
1. Tavakoli A, Vahdat K, Keshavarz M. Novel Coronavirus
Disease 2019 (COVID-19): An Emerging Infectious
Disease in the 21st Century. Iran South Med J. 2020; 22
(6): 432-50. [Persian]
2. World Health Organization. Rational use of personal
protective equipment for coronavirus disease 2019
(COVID-19). Interim guidance. 27 January 2020.
WHO 2020. Available at: https://apps.who.int/iris/
bitstream/handle/10665/331215/WHO-2019-nCov-
IPCPPE_use-2020.1-eng.pdf [last accessed March
2020].
3. Peyronnet V, Sibiude J, Deruelle P, Huissoud C, Lescure
X, Lucet JC, et al. Infection par le SARS- CoV-2
chez les femmes enceintes. État des connaissances et
proposition de prise en charge. CNGOF. Gynécologie
Obstétrique Fertilité & Sénologie. 19 Mar 2020.
4. Farnoosh G, Alishiri G, Hosseini Zijoud SR, Dorostkar
R, Jalali Farahani A. Understanding the Severe Acute
Respiratory Syndrome Coronavirus 2 (SARS-CoV-2)
and Coronavirus Disease (COVID- 19) Based on
Available Evidence - A Narrative Review. J Mil Med.
2020; 22 (1): 1-11. [Persian]
10
 ...‫ در کارمندان ادارات دولتی پرتردد‬19 ‫عوامل مؤثر بر رفتارهای محافظتی محل کار بیماری کووید‬
partial least squares path modeling. Computational
Statistics. 2013; 28(2): 565-80.
24. Barati M, Bashirian S, Jenabi E, Khazaei S, Karimi-
Shahanjarini A, Zareian S, Rezapur-Shahkolai F, Moeini
B. Factors Associated with Preventive Behaviours of
COVID-19 among Hospital Staff in Iran in 2020: An
Downloaded from ioh.iums.ac.ir at 19:35 IRST on Thursday January 13th 2022
Application of the Protection Motivation Theory. J
Hosp Infect. 2020 Apr 28:S0195-6701(20)30210-3. doi:
10.1016/j.jhin.2020.04.035. Epub ahead of print. PMID:
32360337; PMCID: PMC7194681.
25. Sharifirad G, Yarmohammadi P, Morovati Sharifabad
MA, Rahayi Z. The Status of Preventive Behaviors
regarding Influenza (A) H1N1 Pandemic Based on
Protection Motivation Theory among Female High
School Students in Isfahan in Iran. J Health Syst Res.
2011; 7(1): 108-17. [Persian]
26. Rogers RW. A protection motivation theory of fear
appeals and attitude change1. The journal of psychology.
1975 Sep 1; 91(1): 93-114.
11 Iran Occupational Health. 2020 (20 Dec);17: Special Issue: Covid-19
Med. 2017; 19 (2): 143-51. [Persian]
19. Morowatisharifabad M, Hadi Varnamkhavasti L, Zare
M, Fallahzadeh H, Karimiankakolaki Z. Study of
Determinants of Lung Cancer Protective Behaviors in
Esfahan Steel Company Workers Based On Protection
Motivation Theory. TB. 2017; 16 (3): 67-80. [Persian]
20. Cui B, Liao Q, Lam WWT, Liu ZP, Fielding R. Avian
influenza A/H7N9 risk perception, information trust
and adoption of protective behaviours among poultry
farmers in Jiangsu Province, China. BMC Public
Health. 2017; 17(1): 463.
21. Ling M, Kothe EJ, Mullan BA. Predicting intention
to receive a seasonal influenza vaccination using
Protection Motivation Theory. Soc Sci Med.
2019;233:87‐92. doi:10.1016/j.socscimed.2019.06.002
22. Chin WW. How to write up and report PLS analyses.
Handbook of partial least squares: Springer; 2010. p.
655-90.
23. Henseler J, Sarstedt M. Goodness-of-fit indices for