You are on page 1of 22

Xoe H$m Z§.

1 H$m
XheVdmXr g§KR>Z RSS

! coIH$ !
Eg. E‘. ‘wear’$
(nyd© nmocrg ‘hm{ZarjH$)
" AZwH«$_{UH$m "

Xoe H$m Z§. 1 H$m XheVdmXr g§KR>Z - RSS AÜ`m` 1 : H$aH$ao Ho$ AmZo go g§K H$m nXm© ’$me hmo J`m
" boIH$ … Eg. E‘. ‘wear’$ AÜ`m` 2 : ‘mcoJm§d 2008 ~‘ Y‘mH$m-XheVdmXr
(nyd© nmocrg ‘hm{ZarjH$) ~‘ Y‘mHo$ H$s nhcr gƒr Om§M
AÜ`m` 3 : nwZ:Om§M go nëQ>m ’$m±gm
(AO‘oa e[a’$, ‘¸$m ‘píOX, h¡Ðm~mX Am¡a g‘PmoVm E³ñàog)

AÜ`m` 4 : ‘mcoJm§d 2006 H$s nwZ:Om§M,


~oH$gya ‘wpñc‘ nm±M gmc ~mX [ahm
AÜ`m` 5 : IyX~IyX àH$me‘| AmE ~‘ Y‘mHo$
AÜ`m` 6 : AÝ` ~‘ / ~‘ Y‘mHo$
AÜ`m` 7 : "Y‘mHo$ Ho$ ~Xco Y‘mH$m' - PyR>m àMma
AÜ`m` 8 : g§K Ho$ AmV§H$s à{ejU H|$Ð
AÜ`m` 9 : AmaEgEg Ho$ XheVdmXr H$maZm‘|
n[a{eï> - A
" à{V : 1000 (EH$ hOma)
n[a{eï> - ~
" qH$‘V … 30 ê$n¶o

!!!!

-2- -3-
AÜ`m` 1 ZB© KQ>Zm hmoVr& CgH$s ^r Bgr àH$ma Om§M H$s OmVr Am¡a {’$a ‘r{S>`m ‘| Z`m
{df` ~Zm ahVm& {nN>co 5-6 gmcm| go `hr àH$ma Bg Xoe ‘| Mc ahm Wm&
H$aH$ao Ho$ AmZo go g§K H$m nXm© ’$me hmo J`m Bg H$m`©H$cmnm| ‘| WmoS>m-gr ’w$Q> nS> JB© Wr, O~ 2006 ‘| Zm§XoS> ~‘
Y‘mH$m hþAm& Ama Eg Eg d ~Oa§J Xc Ho$ AmV§H$s O~ ~‘ ~Zm aho Wo Cgr
Ama Eg Eg `h ~«måhUdm{X`m| H$m, ~«måhUdm{X`m| Ho$ {hV Ho$ {cE Am¡a g‘` Y‘mH$m hþAm Am¡a KQ>Zm ‘| 2 H$s ‘m¡V hþB© Am¡a 4 Km`c hmo JE& co{H$Z
~«måhUdm{X`m|Ûmam McmE OmZodmbm EH$ OmVr` g§JR>Z h¡& ~«måhUdm{X`m| H$m ‘r{S>`m Zo Bg KQ>Zm H$m Á`mXm àgmaU Zhr {H$`m, n[aUm‘V: cmoJ Cgo OëXrhr
PyR>m àMma h¡ {H$ `h gm§ñH¥${VH$, gm‘m{OH$, amîQ´>dmXr g§JR>Z h¡& ~hþOZ Am¡a ^yc J`o& HwN> g‘` níMmV {’$a go nhco O¡go ~So> ~‘ Y‘mHo$ hmoZo ewê$ hþ`o&
X{cV `wdmAm| H$mo g§K Ho$ gmW OmoS>Zo Ho$ {cE `h PyR>m àMma {H$`m OmVm h¡& gmW hr ewê$ hþAm BZ KQ>ZmAm| H$m Amamon ‘wpñc‘ g§JR>Zm| na cJmZm Ed§
{nN>co H$B© gmcm| go Mcr Am ahr {df‘dmXr OmVr` ì`dñWm H$mo ~ZmE aIZm EQ>rEg O¡go amÁ` ñWar` nw{cg EO|{g`m| Zo ‘wpñc‘ `wdmAm| H$mo {JaâVma H$aZm&
Am¡a g^r Om{V na ~«måhUdmXr dM©ñd ~ZmE aIZm `hr Bg g§JR>ZH$m ‘w»` ‘r{S>`m Zo ^r nhcr Vah BÝht I~am| H$mo A{YH$ àH$m{eV H$aZm ewê$ {H$`m&
CÔoe h¡& BgHo$ {cE dmo {H$gr ^r hX VH$ Om gH$Vo h¡ Am¡a n[apñW{V Ho$ AZwgma Bg Vah ‘wpñc‘ XheVdmX H$m PwR>m ‘mhmoc ’¡cmZo ‘| Ama.Eg².Eg² Yrao Yrao
AcJ-AcJ fS>`§Ìm| H$m Cn`moJ H$aVo h¢& H$m‘`m~ hmoZo cJr&
{Z`moOZnyd© qhXy-‘wpñc‘ X§Jo H$admZm ~«måhUdm{X`m| H$m 20dr gXr H$m co{H$Z ho‘§V H$aH$a| Bg nw{cg A{YH$mar Zo AmaEgEg H$s gmar `moOZmAm|
g~go ~S>m fS²>`§Ì Wm& AmO ^r do CgH$m Cn`moJ H$aVo ahVo h¡& co{H$Z 21 dt na nmZr ’o$X {X`m& {gV§~a 2008 ‘| ‘mcoJm§d ‘| hþE ~‘ Y‘mHo$ H$s Om§M H$aVo
gXr ‘| AmaEgEg Zo AnZo HwN> H$m`m|© ‘| ~Xcmd cm`m h¡& qhXy-‘wpñc‘ X§Jo g‘` CÝh| Eogo HwN> g~yV {‘co {Oggo ñnï> hþAm {H$ {g’©$ ‘mcoJm§d 2008 hr
H$admZo Ho$ Acmdm ‘wpñc‘ AmV§H$dmXH$m S>a cmoJm| Ho$ {Xcm|-{X‘mJ ‘| ^a XoZo Zht ~pëH$ BgHo$ nyd© Omo ^r ~‘ Y‘mHo$ hþ`o Wo, CZ‘|go OmXmVa Y‘mH$m| Ho$ {cE
H$m H$m‘ Ama Eg Eg Am¡a AÝ` ~«måhÊ`dmXr g§JR>Z H$a aho h¡& Bg H$m`© ‘| AmaEgEg, A{^Zd ^maV Am¡a CZgo OwSo> AÝ` ~«måhUdmXr g§JR>Z {Oå‘oXma h¡&
JmonZr` EO|{g`m§ ^r BZ ~«måhUdm{X`m| H$mo gh`moJ Xo ahr h¡& BgHo$ Acmdm gmW hr, HwN> KQ>ZmAm| ‘| ~‘ aIVo g‘` `m V¡`ma H$aVo g‘` Y‘mHo$ hþE Am¡a
AnZo CÔoí` H$mo nyU©V: H$s Amoa co OmZo Ho$ {cE H$Å>admXr ~«måhÊ`dmXr`m| Zo CZ‘| ^r Ama.Eg².Eg². Am¡a Cggo OwSo> g§JR>Zm|Ho$ AmV§H$dmXr {ZînÝZ hþE& ‘oar
"A{^Zd ^maV' Ho$ Zm‘ go Am¡a EH$ g§JR>Z ~Zm`m h¡& OmZH$mar Ho$ AZwgma dV©‘mZ ‘| g§K n[adma Ho$ pIcm’$ H$ar~Z 18 ‘m‘co
21 dt gXr H$s ewéAmV ‘|, {deofVê$ 2002 go 2008 Ho$ g‘`H$mc ‘| àc§{~V h¡& Cg‘| go 14 {g’©$ AmaEgEg Ho$ pIcm’$ h¡ Am¡a ^r HwN> ~m{H$
Xoe ‘| H$B© OJhm| na Omo ~So>-~So> ~‘ Y‘mHo$ hþE, dmo gmao AmaEgEg Ho$ H¥$Ë` KQ>ZmAm| H$s nwZ:Om§M hmoZo go Bg‘| ~T>moÎmar hmo gH$Vr h¡&
h¡& gM H$ho Vmo Eogo ~‘ Y‘mHo$ hmoZo Ho$ ~mX CgHo$ Om§M H$s EH$ na§nam hr ~Z ñnï> h¡ H$s, {nN>co 90 gmc go Omo g§JR>Z H${WV ê$n go Xoe ‘| gm‘m{OH$,
JB© Wr& O¡go hr H$moB© KQ>Zm hÿB©, Am` ~r (Intelligence Bureau) Cgr {XZ gm§ñH¥${VH$, Xoeào‘ H$s ^mdZm OJmZo H$m dJ¡ao H$m`© H$a ahm h¡, dmo hH$sH$V
{H$gr ‘wpñc‘ g§JR>Z H$mo Xmof XoH$a CZHo$ pIcm’$ H$ma©dmB© H$aVr Wr& AJco ‘| Xoe ‘| AmV§H$ ’¡cmZodmcm EH$ XheVdmXr g§JR>Z h¡ Am¡a dh EH$ Xoeì`mnr
2-3 {XZm| ‘| Xoe Ho$ AcJ-AcJ ñWmZm| go ‘wpñc‘ `wdmAm| H$mo {JaâVma {H$`m XoeX«mohr gm{Oe H$m gyÌg§MmcZ H$a ahm h¡&
OmVm Wm& Am¡a ‘r{S>`m BZ I~am| H$mo ~So> Omoa emoa go àH$m{eV H$aVr Wr& BgHo$
~mX Q>rdr na àmB‘ Q>mB‘ MMm©gÌ, g‘mMma nÌm| ‘| coI-AmcoI Am{X ‘| `h !!!
EH$ MMm© H$m {df` ~Zm ahVm Wm& Cg KQ>Zm H$mo ^yco Z ^yco V~ VH$ Am¡a EH$
-4- -5-
AÜ`m` 2 go EH$ Am¡a X`mZ§X nm§So> Ho$ nmg go Xmo c¡nQ>m°n OãV {H$E& Bg c¡nQ>m°n ‘| Omo
OmZH$mar Wr dh EH$ Vah go "qhXw amîQ´>' H$s ãë`y qàQ> hr Wr& c¡nQ>m°n ‘|
‘mcoJm§d 2008 ~‘ Y‘mH$m, "A{^Zd ^maV' g§JR>Z H$s OmZH$mar d CZHo$ g^r ‘rqQ>J Ho$ Am°{S>Amo Am¡a
dr{S>Amo [aH$mS>vJ ^r Wo& {Oggo {ZåZ{cpIV ~mVo ñnï> hmoVr Wr-
XheVdmXr ~‘ Y‘mHo$ H$s nhcr gƒr Om§M 1) 2002-2003 Ho$ Xm¡amZ H$Å>admXr ~«måhÊ`dmXr`m| Zo "A{^Zd ^maV'
Zm‘ Ho$ EH$ g§JR>Z H$s ñWmnZm H$s Wr&
29 {gV§~a 2008 H$mo ‘mcoJm§d Ho$ {^Hy Mm¡H$ ‘| ~S>m Y‘mH$m hþAm, {Og‘| 2) CZH$m ‘w»` CÔoí` ^maVr` amÁ`KQ>Zm H$mo VmoS> S>mcZm, amÁ`KQ>Zm Ho$
6 cmoJm| H$s KQ>ZmñWc na ‘m¡V hmo JB© Am¡a 100 go A{YH$ cmoJ Km`c hþE& AZwgma ñWm{nV dV©‘mZ gaH$ma H$mo ~Im©ñV H$aZm Am¡a dhm± na ‘Zwñ‘¥Vr Am¡a
h‘oem H$s Vah Am` ~r Bg Iw{’$`m EOÝgr Zo "gr‘r', B§{S>`Z ‘wOm{hÔrZ, hþOr' doXm|na AmYm[aV Am`m©dV qhXy amï´> H$m {Z‘m©U H$aZm Wm&
O¡gr ‘wpñc‘ g§JR>Zm| na eH$ {H$`m Am¡a Bgo ‘r{S>`m Zo I~a ~ZmH$a cmoJm| Ho$ 3) do Bg H$m`© ‘| Zonmc d BñÌmB©c O¡go Xoem| H$s d ZmJm ~§S>Imoam| H$s ‘XX
gm‘Zo noe {H$`m& co{H$Z VrZ ‘mh nyd© hr ‘hmamï´> Eg Q>r Eg H$m nX^ma J«hU co aho Wo&
{H$E ho‘§V H$aH$ao Zo {g’©$ eH$ H$s ~w{Z`mX na {H$grH$mo {JaâVma H$aZm A‘mÝ` 4) Xoe ‘| AamOH$Vm ’¡cmZo Ho$ Ñ{ï>H$moU go do Xoe ‘| ~‘ Y‘mHo$ H$admVo
{H$`m& CÝhm|Zo {H$gr ^r àH$ma Ho$ nydm©J«h ‘| Z ahVo hþ`o Amnam{YH$ H$mZyZ d Wo Am¡a CgH$m Amamon ‘wpñc‘m| na cJmVo Wo&
nw{cg ‘°Ý`w`c H$s VhV Om§M H$aZm ewê$ {H$`m& 5) Ama Eg Eg d ^mOn BZ XmoZm| Ho$ ~rM Jhao g§~§Y Wo& Agc ‘| "A{^Zd
ho‘§V H$aH$ao Zo àW‘Vê$ KQ>ZmñWc na Ü`mZ Ho$pÝÐV {H$`m& dhm± na CÝh| ^maV' `h Ama.Eg².Eg² Ho$ H$Å>a ~«måhÊ`dmXr`m| H$m hr EH$ Ohmc g§JR>Z Wm&
EH$ ‘moQ>a ~mBH$ {‘cr& Cg na cXo hþE AmaS>rEŠg O¡go IVaZmH$ Y‘mH$mH$ H$s (A{^Zd ^maV Ho$ ’$arXm~mX ‘| OZdar 2008 ‘| hþE ‘rqQ>J Ho$ dr{S>`mo
ghm`Vm go KQ>Zm H$admZo H$s ~mV gm‘Zo AmB©& O~ Bg ~mBH$ Ho$ ‘m{cH$ H$m [aH$mqS©>J H$m eãXm| ‘| AZwdmX H$aHo$ ‘mcoJm§d 2008 H$s MmO©erQ> Ho$ gmW OmoS>
nVm cJmZm ewê$ hþAm Vmo nVm Mcm {H$ `h ~mBH$ gmÜdr àkmqgh R>mHwa H$s {X`m J`m h¡& Cg‘| go HwN> ‘hËdnyU© ~mVo n[a{eð> "A' ‘| Xr JB© h¡&)
h¡& dh ApIc ^maVr` {dÚmWu n[afX (A.^m.{d.n.), A{^Zd ^maV, {dqhn Bg KQ>Zm H$s Om§M ho‘§V H$aH$ao Zo cJ^J 26 Zd§~a 2008 Ho$ nhco hr
H$s XwJm© dm{hZr Am{X g§JR>Zm| go OwS>r Wr& CÝho VËH$mc {JaâVma {H$`m J`m (O~ do qOXm Wo) nyar H$s Wr, co{H$Z A^r VH$ CgH$s MmO©erQ> H$moQ>© ‘| Zht
Am¡a CZgo H$S>r nyN>VmN> H$s J`r, {Og‘| Xmo Zm‘ gm‘Zo AmE, EH$ em‘cmc ^oOr Wr& CZH$s ‘¥Ë`w Ho$ ~mX OZdar 2009 ‘| MmO©erQ> ^oOr JB©& {JaâVma {H$E
gmhÿ Am¡a Xygam {edZmam`U H$cg§Jam& BZ XmoZm| H$mo ^r nw{cg Zo {hamgV ‘| co JE 11 AmV§H$s Ed§ ’$ama VrZ AmV§H$s Eogo Hwc 14 Amamonr KQ>Zm ‘| em{‘c
{c`m& `o XmoZm| AmaEgEg Am¡a ^mOnm go OwSo> hþE Wo& Wo& CZHo$ Zm‘ Bg àH$ma h¡-
BZ VrZm| go nw{cg Zo H$S>r nyN>VmN> H$aZo na KQ>Zm ‘| em{‘c co.H$Z©c àgmX 1) gmÜdr àkmqgh R>mHwa
nwamo{hV, ‘oOa (godm{Zd¥Îm) a‘oe CnmÜ`m`, Oå‘y pñWV emaXm nrR> Ho$ ‘h§V 2) em‘cmc gmhÿ
X`mZ§X nm§So>, g‘ra HwcH$Uu Am{X Ho$ Zm‘ gm‘Zo AmE& KQ>Zm ‘| em{‘c Hwc 3) {edZmam`U H$cg§Jam
11 cmoJmoH$mo nwcrg {hamgV ‘| {c`m J`m Am¡a BZ g^r go H$S>r nyN>VmN> H$s 4) co.H$Z©c àgmX nwamo{hV
JB©& 5) ‘oOa (godm{Zd¥Îm) a‘oe CnmÜ`m`
Bg Xm¡amZ ho‘§V H$aH$a| Zo KQ>Zm ‘| em{‘c co. H$Z©c àgmX nwamo{hV Ho$ nmg 6) ‘h§V X`mZ§X nm§So> / gwYmH$a Ya {ÛdoXr
-6- -7-
7) g‘ra HwcH$Uu AmJo H$s Om§M Zht H$s JB©& Bggo ñnï> hmoVm h¡ {H$ gaH$ma ~«måhUdm{X`m| Ho$
8) AO` amhraH$a H$maZm‘m| H$mo dht na X~mH$a aIZm MmhVr h¡&
9) amHo$e YmdSo> ‘moS>mgm (JwOamV) ‘| EH$ Y‘mH$m hþAm Wm, Cg‘| EH$ H$s ‘m¡V hþB© Wr Am¡a
10)OJXre åhmÌo H$B© Km`c hþ`o Wo& ‘¥VH$m| H$mo g§»`m N>moS> Xo Vmo ‘mcoJm§d ~‘ Y‘mH$m Am¡a
11) gwYmH$a MVwd}Xr ‘moS>mgm Y‘mH$m `o XmoZm| KQ>ZmE± g‘mZ {XImB© XoVr Wr& CXm- XmoZm| Y‘mHo$ EH$
12) am‘Or H$cg§Jam (’$ama) hr {XZ Am¡a cJ^J EH$ hr g‘` na hþ`o Wo& XmoZm| Y‘mHo$ ‘| AmaS>r EŠg H$m
13) g§Xrn S>m§Jo (’$ama) Cn`moJ {H$`m J`m Wm& ~‘ aIZo Ho$ {cE XmoZm| KQ>ZmAm| ‘| Xmo n{h`m± dmhZ
14) àdrU ‘wVm{cH$ (’$ama) (~mX ‘| {JaâVma {H$`m J`m&) (~mBH$) H$m Cn`moJ {H$`m J`m Wm& co{H$Z {Og Vah ho‘§V H$aH$ao Ho$ ZoV¥Ëd
`o g^r AmV§H$s A{^Zd ^maV Ho$ gXñ` Wo Am¡a Ama Eg Eg go g§~§{YV ‘| ‘hmamï´> EQ>rEg Zo ‘mcoJm§d ~‘ Y‘mHo$ H$s H$S>r Om§M H$s Cg Vah ‘moS>mgm
Wo& KQ>Zm H$s Om§M Zht H$s JB©& AmJo McH$a EZ Am` E H$mo Om§M H$s {Oå‘oXmar
‘mcoJm§d 2008 H$s Om§M ‘| co.H$Z©c nwamo{hV d gmÜdr àkmqgh R>mHwa H$s Xr JB©& co{H$Z A^r VH$ Om§M nwar Zht hþAr h¡&
ZmH$m} Q>oñQ> d ~«oZ ‘°ntJ Q>oñQ> hþB© Wr& Cggo ñnï> hþAm Wm {H$ ‘mcoJm§d KQ>Zm
Ho$ nhco Omo Y‘mHo$ hþ`o Wo, O¡go- g‘Pm¡Vm EŠgàog, ‘mcoJm§d 2006, AO‘oa !!!
ear’$, ‘ŠH$m ‘erX (h¡Xam~mX) `o g^r Y‘mHo$ A{^Zd ^maV Ho$ AmV§{H$`m|
Zo AÝ` HwN> g§JR>Zm|Ho$ ‘XXgo {H$`o Wo& co{H$Z BZ KQ>ZmAm| H$s nwZ: Om§M AmJo
H$B© gmc VH$ Zht H$s JB©&
ho‘§V H$aH$ao Zo {OZ VrZ c¡nQ>m°n H$mo OãV {H$`m Wm, CZ‘| go EH$ c¡nQ>m°n
‘| A{^Zd ^maV g§JR>Z H$s nyar OmZH$mar Wr& Xwgao Xmo c¡nQ>mn ‘| A{^Zd
^maVHo$ Xoe^a hþAr {‘Q>tJ Ho$ 48 Am{S>`mo d dr{S>`mo pŠbßg Wo& ho‘§V H$aH$ao
O~ VH$ qOXm Wo V~ VH$ CÝhm|Zo 3 dr{S>`mo Am¡a 2 Am°{S>`mo pŠbßg H$mo eãXm|
‘| AZy{XV H$aHo$ CZH$s Om§M H$s Wr& ~m{H$ 43 pŠbßg H$mo eãXm| ‘| AZy{XV
H$aZo Am¡a CZgo g§~§YrV KQ>ZmAm|H$s Om§M H$aZo H$m H$m‘ Mc ahm Wm&
ho‘§V H$aH$ao H$s hË`m Ho$ Xmo ‘mh ~mX OZdar 2009 ‘| ^oOr JB© MmO© erQ>
Ho$ n¥ð> g§»`m 69 ‘| {cIm h¡ {H$ "OãV {H$E JE c¡nQ>mn Ho$ ~mH$s pŠbßg, HwN>
‘mo~mB©c ’$moZH$s aoH$m°S©> H$s J`r ~mVMrV, noZ S´>mB©d ‘| aoH$m°S©> H$s J`r OmZH$mar
Ed§ AÝ` XñVmdoO Am{X ’$moa|{gH$ gm`Ýg co~m°aoQ>ar go àmá hþ`o h¡ Am¡a CZH$s
Om§M H$aZm Oê$ar h¡& AÝ` HwN> Am°{S>`mo d dr{S>`mo H$mo eãXm| ‘| AZy{XV H$aZo
H$m H$m`© Omar h¡&' dJ¡ao (MmO©erQ> H$m n¥ð> g§»`m 69 H$s EH$ à{V{c{n n[a{eð>
"~' ‘§o cJmB© JB© h¡&) MmO©erQ> ^oOH$a A~ 7 gmc hmo JE, co{H$Z A^r VH$
-8- -9-
AÜ`m` 3 Cnamoº$ g^r ~mVm| go ~‘ Y‘mHo$ H$s nwZ: Om§M H$aZo H$mo coH$a gaH$ma na
OZVm H$m X~md ~T>Vm J`m& amOñWmZ gaH$ma Am{Ia OZVm Ho$ AmJo PwH$ JB©
nwZ: Om§M go ncQ>m ’$m±gm Am¡a CgZo AO‘oa ear’$ ~‘ Y‘mHo$H$s nwZ: Om§M H$aZo Ho$ {cE 2010 ‘| {deof
Om§M Xc (Eg.Am`.Q>r.) H$s ñWmnZm H$s& Eg.Am`.Q>r Zo KQ>Zm H$s H$S>r Om§M
AO‘oa ear’$ d ‘ŠH$m ‘erX (h¡Xam~mX) ~‘ Y‘mH$m H$s, Am¡a Bg KQ>ZmHo$ nrN>o AmaEgEg, A{^Zd ^maV d O` d§Xo ‘mVa‘² `o
AO‘oa ear’$ XaJm (amOñWmZ) ‘| 11 Aºy$~a 2007 H$mo ~‘ Y‘mH$m hþAm g§JR>Z hmoZo H$s ~mV gm‘Zo cmB©& Eg.Am`.Q>r Zo BZ VrZm| g§JR>Zm| Ho$ pIcm’$
Wm& Cg‘| 2 cmoJm| H$s KQ>ZmñWc na hr ‘m¡V hmo JB© Wr Am¡a 15 cmoJ Km`c g~yV EH${ÌV {H$E Am¡a CZHo$ pIcm’$ MmO©erQ> H$moQ>© ‘| ^oO Xr& EgAm`Q>r
hþE Wo& CgHo$ Xmo ‘mh nyd© ‘Vc~ 18 AJñV 2007 H$mo ‘ŠH$m ‘erX Ho$ MmO©erQ> ‘| ñnîQ> ê$n go ~Vm`m J`m h¡ H$s g^r Amamonr Ama.Eg².Eg².
(h¡Xam~mX) ‘| ^r Bgr VahH$m Y‘mH$m hþAm Wm, {Og‘| 9 cmoJm| H$mo ‘m¡V hþB© Ho$ gXñ` Wo Am¡a CZ‘| go HwN> g§JR>U ‘| {Oå‘oXmar Ho$ nX na Wo&
Wr Am¡a H$B© cmoJ Km`c hþE Wo& BZ XmoZm| ~‘ Y‘mHo$ Ho$ ~mX Am` ~r d H|$Ðr` AmJo EZ Am` E Zo 2011 H$mo AO‘oa ear’$ ~‘ Y‘mHo$ H$s nwZê$Om§M H$s&
J¥h ‘§Ìmc` Zo eH$ OVm`m {H$ BZ KQ>ZmAm| Ho$ nrN>o cíH$a E- Vmo`~m, hþOr, CÝhm|Zo amOñWmZ EgAm`Q>r H$s Amoa go H$s JB© Om§M na ^r gh‘{V Xem©`r Am¡a
O¡eo ‘mohå‘X, {g‘r Am{X ‘wpñc‘ g§JR>Z h¡& Am¡a {H$gr ^r àH$ma {H$ Om§M Cggo {‘cVr-OwcVr MmO©erQ> V¡`ma H$aHo$ H$moQ>© ‘| ^oO Xr& gmW hr EZ Am`
`m N>mZ{~Z Z H$aVo hþE {‘{S>`m Zo Cgo Á`mXm go Á`mXm àgm[aV {H$`m& E Zo ‘ŠH$m ‘erX (h¡Xam~mX) KQ>Zm H$s ^r Om§M H$s& Bg‘| ^r Ama Eg Eg,
hH$sH$V ‘| BZ XmoZm| KQ>ZmAm| ‘| {OZ ‘mo~mB©c ’$moZ go ~‘ {S>Q>moZoQ> {H$E JE A{^Zd ^maV d O` d§Xo ‘mVa‘² `h g§JR>U hr em{‘c hmoZo H$s ~mV gm‘Zo
Wo, CZ ‘mo~mB©c ’$moZ Ho$ {g‘H$mS©> EH$ gámh Ho$ A§Xa hr ñWmZr` nw{cg H$mo AmB©& BZ XmoZm| KQ>ZmAm| Ho$ Amamonr {‘cVo-OwcVo h¡& CZHo$ Zm‘ Am¡a do
{‘co Wo& ~‘ Y‘mHo$ H$s Om§M ‘| gr‘H$mS©>H$m {‘cZm nwcrgHo$ {cE EH$ Ama.Eg.Eg. Am¡a AÝ` g§JR>U‘| H$m¡Zgo nXna H$m`©aV Wo CgH$s OmZH$mar
‘hËdnyU© ~mV hmoVr h¡, ‘mZm| KQ>ZmH$s nwar nmoc hr Iwc J`r hmo& co{H$Z Iw{’$`m {ZåZ{cpIV h¡
EO|{g`m| Ho$ X~md Ho$ McVo XmoZm| ‘m‘cmo ‘| ñWmZr` nw{cg Zo OmZ~wPH$a BZ 1) gwZrc Omoer : AmaEgEg Ho$ ‘hÿ (‘Ü`àXoe) Ho$ {Ocm àMmaH$
g~wVm| H$mo ZOaA§XmO {H$`m Am¡a CZH$s nwar Om§M Zht H$s& ~pëH$ BZ XmoZm| 2) g§Xrn S>m§Jo : emOmnwa (‘Ü`àXoe) {Oco Ho$ AmaEgEg Ho$ nyd© (2005-
KQ>ZmAm| Ho$ nrN>o ‘wpñc‘ g§JR>Z hr hmoZo H$s ~mV H$mo ~T>mdm XoVo aho Am¡a ‘r{S>`m 2008) {Ocm àMmaH$
^r Bg VahH$s ~o~w{Z`mX I~amo H$mo àH$m{eV H$aVr ahr& Bg Vah 2007 go 3) Xod|Ð Jwám : Om‘VmS>m (PmaI§S>) {Oco Ho$ AmaEgEg Ho$ {Ocm àMmaH$
2010 VH$ VrZ gmc PyR>o g~wVmo Ho$ AmYmana H$B© ‘wpñc‘ `wdmAm| H$mo nwcrg 4) MÝÐeoIa codo : emOmnwa (‘Ü`àXoe) {Oco Ho$ AmaEgEg Ho$ nyd
{JaâVma H$aVr ahr& {Ocm àMmaH$
co{H$Z ‘mcoJm§d 2008 H$s Om§M H$aVo g‘` O~ Zd§~a 2008 ‘| co.H$Z©c 5) am‘Or H$mcg§Jam : AmaEgEg d A{^Zd ^maV Ho$ H$Å>a H$m`©H$Vm©
nwamo{hV H$s ZmH$m} (Q>oñQ>) H$s JB©, V~ CÝhm|Zo ñdrH$ma {H$`m {H$ AO‘oa ear’$ 6) cmoHo$e e‘m© : O` d§Xo ‘mVa‘² Am¡a AmaEgEg Ho$ H$Å>a H$m`©H$Vm©
~‘ Y‘mHo$ Ho$ {cE AmaS>rEŠg CÝhm|Zo hr nhþ§MmE± Wo& gmÜdr àkmqgh d AO` 7) {ed‘ YmH$S> : O` d§Xo ‘mVa‘² Am¡a AmaEgEg Ho$ H$Å>a H$m`©H$Vm©
amhraH$a Zo ^r `o ~mV ñdrH$ma H$s& BgHo$ Acmdm ho‘§V H$aH$ao Zo {OZ c¡nQ>m°n 8) g‘§Xa : O` d§Xo ‘mVa‘² Am¡a AmaEgEg Ho$ H$Å>a H$m`©H$Vm©
H$mo OãV {H$`m Wm CZ‘| go EH$ ‘| aoH$m°S©> {H$E hþE EH$ ‘rqQ>J Ho$ AZwXrV ^mJ 9) àkmqgh R>mHwa : "O` d§Xo ‘mVa‘' Am¡a "A{^Zd ^maV' Ho$ ~rM H$s
go `h ñnîQ> hmoVm h¡ H$s, A{^Zd ^maV Bg àH$maHo$ ~‘ Y‘mH$mo ‘| em{‘c Wm& H$S>r
- 10 - - 11 -
10) ñdm‘r Agr‘mZ§X : AmaEgEg Ho$ d[að> ZoVm d ‘w»` ‘mJ©Xe©H$ ‘mcoJm§d 2006 d g‘Pm¡Vm EŠgàog 2007 `o Y‘mHo$ ^r Ama Eg Eg, A{^Zd
g‘Pm¡Vm EŠgàog ~‘ Y‘mH$m 2007 ^maV d O` d§Xo ‘mVa‘² BZ ~«måhUdmXr g§JR>Zmo Zo hr {H$E Wo `o ~mV H$moQ>© H$mo
^maV Ed§ nm{H$ñVmZ Ho$ ~rM ‘¡ÌrnyU© g§~§Y àñWm{nV H$aZo Ho$ CÔoí` go ~Vm Xr& BgHo$ Acmdm CÝhm|Zo ñdrH$ma {H$`m {H$
McmB© OmZodmcr g‘Pm¡Vm EŠgàog Bg aocJmS>r ‘| 19 ’$adar 2007 H$mo 1) CZHo$ (Agr‘mZ§X Ho$) A{^Zd ^maV d O` d§Xo ‘mVa‘² BZ AmV§H$dmXr
Y‘mH$m hþAm& V~ Q´>oZ h[a`mUm amÁ` Ho$ nmZrnV go JwOa ahr Wr& Cg‘| 68 cmoJm| g§JR>Zm| go g§~§Y Wo&
H$s KQ>ZmñWc na hr ‘m¡V hmo JB© Am¡a H$B© Km`c hþE& d¡go XoIm OmE Vmo Bg 2) {Og ‘rqQ>J ‘| ~‘ Y‘mHo$ H$aZo H$s `moOZm V¡`ma H$s Wr, Cg ‘rqQ>J
Y‘mHo$ go OwSo> g~wV EH$ ‘hrZo Ho$ A§Xa `mZo ‘mM© 2007 ‘| hr gm‘Zo Am`o Wo& ‘| do CnpñWV Wo&
co{H$Z Am` ~r Ho$ X~md Ho$ McVo AJco Mma gmc VH$ KQ>Zm H$s Om§M Zht 3) CÝhm|Zo AmV§H$dmXr g§JR>Zm| H$mo Am{W©H$ ghm`Vm Xr Wr&
hmo nmB©& Bg g§~§Y ‘| A{V[aº$ OmZH$mar ZrMo Xr JB© h¡- 4) CÝhm|Zo ~‘ Y‘mHo$ H$admZodmco Amamo{n`m| H$mo Aml` ^r {X`m Wm, Am{X&
‘mM© 2007 ‘| h[a`mUm nw{cg H$mo KQ>Zm Ho$ g§~§Y ‘| HwN> ‘hËdnyU© g~yV h[a`mUm nw{cg Zo Bg KQ>Zm ‘| EH${ÌV {H$E g~yV d ñdm‘r Agr‘mZ§X Zo
{‘co Wo Am¡a do A{YH$ Om§M Ho$ {cE B§Xm¡a (‘.à.) JE Wo& co{H$Z {H$gr {X`m hþAm H$~wcr O~m~ BZHo$ AmYma na EZ Am` E Zo Om§M nwar H$s Am¡a Ama
H$maUde ‘Ü` àXoe nw{cg Zo CZH$m gh`moJ H$aZo go BÝH$ma H$a {X`m& {Og Eg Eg, A{^Zd ^maV d O` d§Xo ‘mVa‘² BZ g§JR>Zmo Ho$ Amamo{n`m| Ho$ pIcm’$
H$maU h[a`mUm nw{cg dmng cm¡Q>r& CgHo$ ~mX Zd§~a 2008 ‘| ‘mcoJm§d 2008 2011 ‘| MmO©erQ> H$moQ>© H$mo ^oO Xr& Amamo{n`m| ‘|
KQ>Zm Ho$ Amamonr co.H$Z©c nwamo{hV H$s ZmH$m} Q>oñQ> H$aZo Ho$ ~mX CZHo$ g‘Pm¡Vm 1) gwZrc Omoer
EŠgàog ‘| em{‘c hmoZo H$s ~mV gm‘Zo AmB©& co{H$Z Am`~r Zo "{díd ‘| ^maV 2) ñdm‘r Agr‘mZ§X
H$s ~XZm‘r hmo Om`oJr' `h H$maU XoH$a ‘hmamï´> E.Q>r.Eg. H$mo AmJo Om§M H$aZo 3) g§Xrn S>m§Jo
na amoH$ cJmB©& 4) cmoHo$e e‘m©
ho‘§V H$aH$aoZo H$s hþB© ‘mcoJm±d 2008 Y‘mHo$H$s Om±M ‘| Am¡a Cgr Om±M Ho$ 5) am‘Or H$mcg§Jam
VhV {H$ JB© HwN> Am¡a Y‘mH$m| H$s Om±M ‘| Ama Eg Eg, A{^Zd ^maV Am¡a 6) Xod|Ð Jwám
AÝ` ~«m÷Ê`dmXr g§KQ>Zm| H$m EH$ Xoeì`mnr, XoeX«mohr gm{Oe ‘| em{‘c hmoZo Am{X em{‘c Wo&
H$s ~mV gm‘Zo Am`r& Bg{cE g‘Pm¡Vm EŠgàog Y‘mHo$H$s Om±M ^r EH$ ñdV§Ì
Am¡a {Z:nj `§ÌUmHo$ Ûmam hmoZoH$s ‘m±J Zo Omoa nH$S>m& Bgr H$maU 2010 ‘| Bg !!!
KQ>ZmH$s Om±M amîQ´>r` Om±M EOÝgr (EZ.Am`.E) H$mo Xr J`r& O¡go H$s nhco
~Vm`m J`m h¡, h[a`mUm nwcrg Zo KQ>Zm go g§~§YrV HwN> nŠHo$ g~wV BH$Æ>m {H$E
Wo& EZ Am` E Z Cgr Ho$ AmYma na AmJo Om§M H$aZm ewê$ {H$`m&
Bgr Xm¡amZ AO‘oa ear’$ d ‘ŠH$m ‘erX KQ>ZmAm| ‘| {JaâVma Amamonr
AmaEgEg Ho$ d[að> ZoVm ñdm‘r Agr‘mZ§X Zo H$moQ>© Ho$ g‘j {Xg§~a 2010 H$mo
‘ŠH$m ‘erX Ho$g ‘| d OZdar 2011 ‘| AO‘oa ear’$ Ho$g ‘| AnZm
BH$~mcr`m (H$~wcr) O~m~ Xo {X`m& Cg‘| CÝhm|Zo BZ Xmo Y‘mH$mo Ho$ Acmdm
- 12 - - 13 -
AÜ`m` 4 2) EQ>rEg Ho$ MmO©erQ> ‘| ‘mcoJm§d ~‘ Y‘mHo$ H$m ‘w»` gyÌYma Ho$ ê$n
‘| {Og eã~ra ‘{gD$C„mhm H$m C„oI {H$`m J`m Wm, Cgo ‘w§~B© nw{cg Zo {nN>co
‘mcoJm§d 2006 H$s nwZ:Om§M, Xmo ‘mh go AÝ` {H$gr ‘m‘co ‘| {JaâVma {H$`m Wm Am¡a dh V~ go dmo Ooc ‘|
hr Wm&
~oJwZmh ‘wpñc‘ nm±M gmc ~mX [ahm 3) Zwéc hþXm `h Amamonr ~‘ Y‘mHo$ Ho$ H$B© {XZ nhco go nwcrg H$s H$S>r
{ZJamZr ‘| Wm&
8 {gV§~a 2006 H$mo Xmonha 1.50 ~Oo ‘mcoJm§d ‘| Mma ~‘ Y‘mHo$ hþE Wo& Bg àH$ma EQ>rEg Ho$ PyR>o ~`mZ Yrao-Yrao gm‘Zo AmZo cJo& EQ>rEg H$mo
Cg‘| go h‘r{X`m ‘pñOX d ~S>m H$~«ñVmZ n[aga ‘| VrZ Am¡a ‘wemdaV Mm¡H$ PQ>H$m V~ cJm O~ AO‘oa ear’$ d ‘ŠH$m ear’$ ~‘ Y‘mHo$ Ho$ ‘m‘co ‘|
‘| EH$ Y‘mH$m hþAm Wm& ewé ‘| ñWmZr` nw{cg `mo½` {Xem ‘| Om§M H$a ahr Wr& {JaâVma Amamonr ñdm‘r Agr‘mZ§X Zo {Xg§~a 2010 ‘| ñdrH$ma {H$`m {H$
CÝh| KQ>Zm go g§~§{YV HwN> g~yV ^r {‘co Wo& Zm{eH$ {d^mJ Ho$ Am`.Or. Zo ‘mcoJm§d ~‘ Y‘mH$m ^r d§Xo ‘mVa‘, A{^Zd ^maV d Ama Eg Eg Ho$
OëX hr Amamonr VH$ nhþ§MZo H$s g§^mdZm Xem©`r Wr& co{H$Z AJco Xmo {XZm| ‘| AmV§{H$`m| Zo hr {H$`m Wm Am¡a Cg‘| do IwX ^r em{‘c Wo& gmW hr CÝhm|Zo
Om§M ‘| Am`.~r H$m hñVjon hmoZo cJm Am¡a Am`.~r. H$s H$R>nwVcr ‘hmamï´> ~Vm`m {H$ Bg ‘m‘co ‘| {JaâVma ‘wpñc‘ `wdm ~oH$gya h¡&
EQ>rEg Ho$ VËH$mcrZ à‘wI Ho$.nr. aKwd§er H$s ghm`Vm go Om§M H$s {Xem hr CgHo$ ~mX Bg KQ>Zm H$s nwZ: ñdV§Ì ê$n go Om§M H$aZo H$s ‘m§J hmoZo cJr&
~Xc Xr JB©& EQ>rEg Zo {~Zm g~yV Ho$ ‘wpñc‘ `wdmAm| H$mo {hamgV ‘| coZm ewê$ AmpIaH$ma ‘mM© 2009 ‘| H|$Ð gaH$ma Zo EH$ AmXoe {ZH$mcm Am¡a Om§M H$m
{H$`m Am¡a HwN> hr {XZm| ‘| KQ>Zm H$s PyR>r Om§M H$aHo$ 13 Amamo{n`m| Ho$ pIcm’$ H$m`© amï´>r` Om§M EO|gr (EZAm`E) H$mo gm¢nm& Cg g‘` Amamonr Ooc ‘| hr Wo,
MmO©erQ> H$moQ>© ‘| ^oO Xr& CZ‘| go 9 cmoJm| H$mo {JaâVma {H$`m J`m Am¡a 4 ’$ama Š`m|{H$ CZHo$ O‘mZV Ho$ gmao Anrc-nÌ hm`H$moQ>© Zo ^r Zm‘§Oya {H$E Wo& ‘m‘co
{XIm`o J`o& MmO©erQ> ‘| Amamo{n`m| Ho$ pIcm’$ Omo g~yV {XImE J`o Wo, CZH$m H$s nwZ:Om§M EZAm`E Ho$ Ûmam hmoZo cJr& ñdm‘r Agr‘mZ§X Ho$ ~`mZ Ho$ ~mX
{ddaU ZrMo {X`m J`m h¡- Om§M H$s {Xem hr ~Xc JB© Wr& EZAm`E H$mo CZH$s Om§M ‘| {JaâVma Am`mo{n`m|
1) 4 Amamo{n`m| H$s ñdrH¥${V ({OgH$m ~mX ‘| BÝH$ma {H$`m J`m) Ho$ pIcm’$ H$moB© ^r g~yV Zht {‘co& Bg{cE 5 Zd§~a 2011 H$mo `mZo nwao nm±M
2) {OZHo$ Zm‘ H$m C„oI Zht Eogo Xmo JmonZr` Jdmh Ho$ Odm~ gmc Ho$ ~mX BZ Amamo{n`m| H$mo O‘mZV {‘cr&
3) EH$ Amamonr Ho$ J°aoO Ho$ {‘Å>r H$m g¡ånc Am¡a Y‘mHo$ Ho$ ~mX ~am‘X hþE AmJo EZAm`E H$s Om§M ‘| gm‘Zo Am`m {H$ {JaâVma {H$E hþE g^r ‘wpñc‘
EH$ ZH$cr ~‘ Ho$ ~mê$X H$m g¢nc {‘co Owco hmoZo H$s ’$moa|{gH$ H$s Om±M [anmoQ>© `wdH$ ~oH$gya Wo Am¡a AmaEgEg, O` d§Xo ‘mVa‘, d A{^Zd ^maV Ho$
Amamo{n`m| Ho$ pIcm’$ ~VmE JE Cnamoº$ g~yV hmñ`mñnX Ed§ PyR>r ~w{Z`mX {ZåZ{cpIV Amamo{n`m| Zo ‘mcoJm§d 2006 Ho$ ~‘ Y‘mHo$ H$admE± Wo-
na Wo, {OgH$s gƒmB© Yrao-Yrao gm‘Zo AmZo cJr& CXm- 1) gwZrc Omoer
1) EQ>rEg Ho$ MmO©erQ> ‘| ~Vm`m Wm {H$ ‘mohå‘X Om{hX A§gmar Zm‘ Ho$ 2) g§Xrn S>m§Jo
Amamonr Zo {XZm§H$ 8 {gV§~a H$mo ‘wemdaV Mm¡H$ ‘| ~‘ aIm Wm, co{H$Z 3) cmoHo$e e‘m©
EZ.Am`.E. H$s Om±M ‘| {ZînÝZ hþAm {H$ Cg g‘` A§gmar ‘mcoJm§d go 700 4) am‘MÝÐ H$mcg§Jam
{H$‘r H$s Xyar na pñWV `dV‘mc {Oco Ho$ ’w$cg§Jdr Jmd ‘| Z‘mO H$s B‘m‘V 5) a‘oe ì`§H$Q> ‘hmcH$a
H$a ahm Wm& Cg Jmd Ho$ g^r ‘wpñc‘ cmoJm| Zo Bg ~mV na enW nÌ {X`m h¡& 6) ‘Zmoha Zadmar`m
- 14 - - 15 -
7) amO|Ð C’©$ cú‘Zamd ‘hmamO AÜ`m` 5
8) YZqgh {edqgJ C’©$ am‘ cIZXmg ‘hmamO
Cnamoº$ Amamo{n`m| ‘| go 3, 6, 7 Am¡a 8 H$mo {JaâVma {H$`m J`m h¡, Z§. 1 IyX~IyX àH$me ‘| AmE ~‘ Y‘mHo$
gwZrc Omoer H$s hË`m hþB© h¡ Am¡a ~mH$s VrZ ’$ama h¡&
Om§M ‘| ñnï> hþAm {H$ Amamo{n`m| Zo 2006 ‘| ~Jcr (‘Ü`àXoe) ‘| Q´>oqZJ 1) Zm§XoS> ~‘ Y‘mH$m
H¡$ån {c`m Wm Am¡a Cg‘| gwZrc Omoer d cmoHo$e e‘m© Zo ~‘ ~ZmZo H$s Ed§ AÝ` 5 Aà¡c 2006 H$s amV Zm§XoS> Ho$ nr.S>ãcy.S>r Ho$ godm{Zd¥Îm H$m`©H$mar
Q´>oqZJ Xr Wr& CgHo$ ~mX OyZ/OwcmB© 2006 ‘| B§Xm¡a Ho$ EH$ ‘H$mZ ‘| do EH${ÌV A{^`§Vm lr.cú‘U amOH$m|S>dma Ho$ Ka na Ama Eg Eg d ~Oa§J Xc Ho$ HwN>
hþE Wo& Cg ‘H$mZ ‘| am‘M§Ð H$cg§Jam Am¡a a‘oe ‘hmcH$a Zo nhco go hr ~‘ AmV§H$s Ama S>r EŠg H$m ~‘ V¡`ma H$aZo ‘| cJo Wo, Cgr Xm¡amZ Y‘mH$m hþAm
V¡`ma H$aZo H$s gm‘J«r aIr Wr& Cg ‘H$mZ ‘| g§Xrn S>m§Jo Ho$ ‘mJ©Xe©Z ‘| ~‘ Am¡a Bg hmXgo ‘| cú‘U amOH$m|S>dma H$m cS>H$m Zaoe amOH$m|S>dma Am¡a {h‘m§ew
~ZmE JE& HwN> Amamo{n`m| Zo ‘mcoJm§d ‘| OmH$a ~‘ aIZo Ho$ {cE OJh {ZpíMV nmZgo H$s ‘¥Ë`w hþB©& dht `moJoe Xoenm§So>, amhþc nm§So>, ‘méVr dmK d `wdamO
H$s Am¡a 8 {gV§~a 2006 H$mo ‘wpñc‘ nd© e~o,-~amV Ho$ {XZ am‘M§Ð Vwáodma Km`c hþE& `o g^r Ama Eg Eg d ~Oa§J Xc Ho$ gXñ` Wo Am¡a A{^Zd
H$cg§Jam, YZqgh {edqgh d ‘Zmoha Zdm[a`m Zo nyd© {ZpíMV ñWmZ na ~‘ aIo, ^maV Ho$ g§nH©$ ‘| Wo&
Omo nyd© {ZYm©arV g‘` na ’$Q> J`o& Km`cm| ‘| go amhþc nm§So> d AÝ` EH$ Amamonr g§O` Mm¡Yar H$s ZmH$m} Q>oñQ>
Bg Vah Om§M nwar H$aHo$ ‘B© 2013 ‘| EZAm`E Zo D$na {ZX}{eV AmR> cr JB© Am¡a CZHo$ ~`mZ XO© {H$E JE& BZ XmoZm| Am`mo{n`m| Zo AnZo ~`mZ ‘|
Amamo{n`m| Ho$ pIcm’$ MmO©erQ> ^oO Xr& co{H$Z A^r VH$ `o nhco {JaâVma {H$E ~Vm`m {H$ do XmoZm| AmaEgEg d ~Oa§J Xc Ho$ gXñ` h¡& XmoZm| Zo ñdrH$ma {H$`m
JE 9 ~oH$gya ‘wpñc‘ `wdmAm| H$mo ~mha {ZH$mcZo Ho$ {cE H$moQ>© ‘| H$moB© ^r [anmoQ>© {H$ na^Ur (2003), OmcZm (2004), nyUm© (2004) Ho$ ‘pñOX na BÝhrHo$
Zht ^oOr JB© h¡& J«wnZo ~‘ ’o$H|$ Wo& Am¡a {Og ~‘H$m ~ZmVo g‘` hr Y‘mH$m hþAm dh e{º$emcr
~«måhUdm{X`m| H$s gm{Oe go ‘r{S>`m Ho$ ~«måhÊ`dmXr`m|H$s h‘XXu ~‘ do B©X Ho$ {XZ Am¡a§Jm~mX H$s g~go ~S>r ‘pñOX na ’o$H$Zo dmco Wo& CÝhm|Zo
EZAm`E H$s nyZ©Om§M ‘| Am¡a EH$ ‘hËdnyU© KQ>Zm gm‘Zo AmB©& dh `h H$s, `h ^r ~Vm`m H$s do nwUo Am¡a AÝ` OJhm| na Ama Eg Eg Am¡a A{^Zd ^maV
~‘ Y‘mH$m hmoZo Ho$ ~mX CÝht Ho$ EH$ gXñ` cmoHo$e e‘m© Zo nyd© {Z`moOZ Ho$ Ûmam Am`mo{OV AmV§H$s Q´>o{ZJ H¢$n ‘| em{‘c Wo&
AZwgma {X„r Ho$ nhmS>J§O n[aga ‘| pñWV Eg Q>r S>r ~yW go ’$moZ H$aHo$ ‘r{S>`m Cº$ ~mVm| Ho$ AmYma na nw{cg Zo Om§M nwar H$s Am¡a {ZåZ Amamo{n`m| Ho$
H$mo ~Vm`m Wm {H$ Bg KQ>Zm H$s {Oå‘oXmar "Y‘©goZm' ñdrH$ma ahr h¡& `o ~mV pIcm’$ XmofmamonnÌ ^oO {X`m-
MmO©erQ> ‘| ^r XO© h¡& co{H$Z EH$ ^r àgmaU ‘mÜ`‘Zo CgH$s XIc Zht cr 1) amhþc nm§So>
Am¡a {H$gr Zo ^r `h gZgZrIoO I~a àH$m{eV Zht H$s& Bggo ñnîQ> hmoVm h¡ 2) S>m°.C‘oe Xoenm§So>
H$s, {‘{S>`m‘| ~¡R>o hþE ~«m÷Ê`dmXr {H$g Vah ~«m÷Ê`mdmXr g§JR>Zm|Ho$ AmV§{H$`mo 3) g§O` Mm¡Yar
H$mo ‘XX H$aVo h¢& Bggo `h ^r AZw‘mZ cJm`m Om gH$Vm h¡ {H$ Ama Eg Eg 4) {h‘m§ew nmZgo (‘¥V)
Am¡a A{^Zd ^maV H$s Omo Xoeì`mnr, XoeX«mohr gm{Oe Mc ahr Wr Cgo {‘{S>`m 5) cú‘U amOH$m|S>dma
Ho$ ~«m÷Ê`dmXr`m| H$s nwar h‘XXu Wr& 6) am‘Xmg ‘wcm§Jo
!!! 7) Zaoe amOH$m|S>dma (‘¥V)
- 16 - - 17 -
8) `moJoe {dXwcH$a gmW-gmW EH$ S>m`ar Am¡a ’¡Om~mX H$s ‘wpñc‘ ~ñVr H$m ZŠem ^r {‘cm&
9) ‘méVr dmK Bg ‘m‘co H$s Om§M H$a ah| CÎma àXoe Ho$ ñnoec Q>mñH$ ’$mog© (Eg.Q>r.E’$)
10) `wdamO Vwáodma H$mo ‘¥V AmV§{H$`m| Ho$ goc’$moZ {‘co& BZ goc’$moZ go ‘¥VH$moZo h‘cm hmoZo Ho$ nyd©
11) {‘qcX EH$XmVo Xmo ‘mh ‘| H$B© ~ma ‘w§~B© Ho$ Xmo goc ’$moZna g§nH©$ {H$`m J`m Wm& coH$sZ ‘w§~B©
BZHo$ Acmdm ^r AÝ` ì`{º$ Ed§ g§ñWm Ho$ pIcm’$ g~yV Wo, co{H$Z CZ Ho$ ¶o Xmo goc’$moZ Ho$ {g‘H$mS©> ’$Ou Zm‘ na {c`o J`o Wo& ¶h ~mhmZm ~VmH$a
na H$moB© H$madmB© Zht H$s JB©, O¡go H$s, ‘w»` Amamonr {h‘m§ew nmZgo nwcrgZo Om§M amoH$ {X& gM H$ho Vmo BZ XmoZm| goc’$moZ Ho$ H$m°c [aH$mS©> H$s nwar
{Oggo gVV g§nH©$ ‘| Wm dmo ‘w§~B© H$m$ ~mcmOr nmIao, nwUo Ho$ "AmH$m§jm aoPmQ>©' Om§M H$aZo Ho$ ~mX nVm Mc gH$Vm Wm {H$ ‘w§~B© Ho$ dmo Xmo ‘wpI`m H$m¡Z Wo,
‘| Am`mo{OV H¢$n ‘| ~‘ ~ZmZo H$m à{ejU XoZodmco nwZm Ho$ Xmo àmo’o$ga eaX Hw§Q>o {Oggo H$mZnya Ho$ XmoZm| AmV{H$`m| H$s ~mVMrV hmoVr Wr& co{H$Z OmZ~yPH$a Bg
d àm. Xod, Am¡a ZmJnwa ‘| Am`mo{OV H¢$n ‘| {ZemZo~mOr H$m à{ejU XoZodmco ‘m‘co H$s gyú‘ Om§M Zht H$s JB©&
Am` ~r Ho$ nyd© d[að> nw{cg A{YH$mar (‘hmamï´> Ho$ d[að> Am`nrEg A{YH$mar)& 6) H$ÝZya (Ho$ac) Zd§~a 2008 :
gmW hr Q´>oqZJ H¢$n H$m Am`moOZ H$aHo$ AmV§{H$`m| H$mo eñÌ Ed§ ~‘ Y‘mH$m| 10 Zd§~a 2008 H$mo Ho$ac amÁ` Ho$ H$ÝZya {Oco ‘| ~‘ V¡`ma H$aVo g‘`
H$m à{ejU-XoZodmcr ZmJnya pñWV ^mogcm {‘{cQ>ar ñHyc na ^r H$moB© H$madmB© Y‘mH$m hþAm Am¡a Cg‘| AmaEgEg Ho$ Xmo AmV§{H$`m| H$s ‘m¡V hmo J`r& Xygao {XZ
Zht H$s JB©& ~pëH$ AmO ^r `o g§ñWm `wdmAm| Ho$ emar[aH$, ‘mZ{gH$ Ed§ O~ n[aga H$s Om§M H$s JB© V~ KQ>Zm ñWc go 200 ‘rQ>a H$s Xyar na ^mOnm
gm§ñH¥${VH$ Am{X {dH$mg Ho$ {cE H¢$n H$m Am`moOZ H$a ahr h¡ Am¡a BgHo$ {cE Ho$ ZoVm lr. àH$meZ Ho$ Ka ‘| 18 H«y$S> ~‘ ~am‘X {H$E JE& nw{cg Zo Bg na
do~gmBQ> na ^r {dkmnZ Xo ahr h¡& H$hm OmVm h¡ {H$ Eogo H¢$n ‘| "`mo½`' `wdmAm| MmO©erQ> V¡`ma H$aHo$ H$moQ>© ‘| ^oOr h¡&
H$m MwZmd {H$`m OmVm h¡& AmV§{H$`m| H$m à{ejU XoZodmcr BZ g§ñWmAm| H$mo 7) ‘S>Jm§d (Jmodm) Aºy$~a 2009 :
h‘oem Ho$ {cE ~§X H$aZm Amdí`H$ h¡& 16 Aºy$~a 2009 H$mo Xrnmdcr Ho$ nyd© g§Ü`m na Jmodm Ho$ ‘S>Jm§d ‘|, Ohm§
2) na^Ur (Zd§~a 2003) Zm§XoS> (2006) Ho$ ~‘ Y‘mHo$ H$s Om§M ‘| gm‘Zo Xrnmdcr ‘ZmZo Ho$ {cE qhXy ~S>r g§»`m ‘| EH${ÌV hmoVo h¡, gZmVZ g§ñWm Ho$
3) OmcZm (AJñV 2004) Am`m {H$ Zd§~a 2003 ‘| na^Ur Ho$ AmV§{H$`m| Zo ~‘ Y‘mH$m H$aZo H$s H$mo{ee H$s& co{H$Z ^maV Ho$ {cE gm¡^m½`
4) nyUm© (AJñV 2004) ‘mohå‘Xr`m ‘pñOX, AJñV 2004 ‘| OmcZm Ho$ H$s ~mV ahr {H$ O~ ~‘ aIm Om ahm Wm Cgr g‘` Y‘mH$m hþAm Am¡a Cg‘|
H$mX[a`m ‘pñOX Am¡a nyUm© Ho$ ‘oamOwc Ccy‘
‘Xagm/‘pñOX ‘| Omo Y‘mHo$ hþE Wo dmo g^r ‘cJm|S> nm{Q>c d `moJoe ZmB©H$ BZ Xmo gZmVZ g§ñWm Ho$ AmV§{H$`m| H$s ‘m¡V hmo
Zm§XoS> KQ>Zm Ho$ Amamo{n`m| Zo hr {H$E Wo& JB©& KQ>Zm Ho$ ~mX nw{cg Zo Xmo ~‘ {ZpîH«$` H$a {X`o&
5) H$mZnwa (C.à.) AJñV 2008 : AmV§{H$`mo H$s ‘Zrfm Wr {H$ `moOZm g’$c hmoZo na CgH$m BëOm‘ ‘wpñc‘
24 AJñV 2008 H$mo H$mZnwa (C.à.) ‘| ~Oa§J Xc Ho$ amOrd {‘lm Am¡a na AmE& KQ>ZmñWc na EH$ em°qnJ ~¡J {‘cr, Cg na CXy© ‘| "ImZ ‘mH}$Q>'
^yqnXa qgJ `o XmoZm| AmV§H$s ~‘ V¡`ma H$a aho Wo, Cgr Xm¡amZ Y‘mH$m hþAm {cIm hþAm Wm& gmW hr ~¡J ‘| ‘wpñc‘ {OgàH$ma Ho$ BËVa (gwJ§Yr nXmW©) H$m
{Og‘| XmoZm| ‘mao JE& Om§M ‘| gm‘Zo Am`m {H$ XmoZm| ‘¥V Amamonr {H$gr ~S>r Cn`moJ H$aVo h¡, Cg àH$ma Ho$ BËVa H$s ~moVc Wr& AJa ~‘ aIVo g‘` Y‘mH$m
KQ>Zm H$mo A§Om‘ XoZo dmco Wo& H$mZnwa {d^mJ Ho$ Am` Or Zo ~Vm`m {H$ amOrd Z hmoVo hþE gm{OeH$Vm©Am| Ho$ g‘`mZwgma hmoVm Vmo, Am` ~r Am¡a ~«måhUdmXr
{‘lm Ho$ Ka go ~So> n¡‘mZo na ñ’$moQ>H$ gm‘J«r OãV H$s JB©, {Og‘| JwOamV Ed§ dM©ñd H$s ‘r{S>`m ‘wpñc‘ H$s Amoa Bemam H$aZm fwê$ H$a XoVo& co{H$Z Eogo Zht
~|Jcmoa O¡gm ~S>m hmXgm H$aZo H$s j‘Vm Wr& nw{cg H$mo Y‘mH$mH$ gm‘J«r Ho$ hþAm&
- 18 - - 19 -
Bg ‘m‘co H$s Om±M Jmodm nw{cg Zo H$s, {Og‘| gZmVZ g§ñWm Am¡a A{^Zd AÜ`m` 6
^maV Ho$ AmV§H$s co.H$Z©c nwamo{hV d àkm{gh R>mHwa Ho$ ~rM g§~§Y hmoZo H$s ~mV
gm‘Zo AmB©& AÝ` ~‘/~‘ Y‘mHo$
Bg ‘m‘co H$s Om§M Ho$ ~mX nw{cg Zo {ZÝ‘ 11 Amamo{n`m| Ho$ pIcm’$
MmO©erQ> XO© {H$`m - 1) cm§~m Ioam (^monmc, ‘.à.) : {Xg§~a 2003 ‘| ^monmc Ho$ cm§~m
1) ‘cJm|S>m nm{Q>c (~‘ co OmVo g‘` ‘¥V) Ioam n[aga ‘| nmocrgZo Xmo eŠVremcr ~‘ ~am‘X {H$`o& Om§M ‘| nVm Mcm {H$
2) `moJoe ZmB©H$ (~‘ co OmVo g‘` ‘¥V) "V~crJr O‘mV' (‘wñcr‘m| H$m Ym{‘©H$ gå‘ocZ) {Og‘| nm§M cmI go A{YH$
3) {dZ` VcoH$a ‘wpñc‘ EH${ÌV hmoZo Om aho Wo, Cg na h‘cm H$aZo Ho$ {cE BZ Xmo ~‘ H$m
4) {dZm`H$ nmQr>c Cn`moJ H$aZo H$s `moOZm Wr& Bg `moOZm Ho$ ‘w»` gm{OeH$Vm© am‘Zmam`U
5) YZ§O` Ho$ed Aï>oH$a H$mcg§Jam d gwZrc Omoer Wo& `o XmoZm| AmaEgEg Am¡a A{^Zd ^maV go g§~§{YV
6) {Xcrn ‘mUJm§dH$a Wo& ~mX ‘| gwZrc Omoer H$s hË`m hmo JB© Am¡a am‘Zmam`U H$mcg§Jam ’$ama hmo
7) àem§V Aï>oH$a J`m& Om§M ‘| AmaEgEg, A{^Zd ^maV Am¡a ~Oa§J Xc go g§~§{YV AÝ`
8) gma§J Hw$cH$Uu (’$ama) ì`{º$`m| go ^r nyN>VmN> H$s JB©& co{H$Z AmJo Bg Ho$g H$m Š`m hþAm, BgH$m
9) O`àH$me/AÝZm (’$ama) A^r VH$ nVm Zht Mc nm`m h¡&
10) éÐ nmQr>c (’$ama)
2) VoZH$mer (V{‘cZmSy>) : 24 OZdar 2008 H$mo V{‘cZmSy> Ho$
11) àem§V OwdoH$a
{VéZocdoXr {Oco Ho$ VoZH$mer (X{jU H$mer) Ho$ AmaEgEg H$m`m©c` ‘| ~‘
YZ§O` Aï>oH$a Zo nwZm ‘| 12 ~‘ ~ZmE Wo, Cg‘| go 5 H$m ‘§S>Jmd ‘| Cn`moJ
Y‘mH$m hþAm Wm& ewé ‘| ‘wpñc‘ g§JR>Z na eH$ {H$`m J`m& co{H$Z ~mX ‘|
{H$`m Wm& ~m{H$ ~‘ H$hm± Cn`moJ ‘| cmE JE, BgH$s Om§M Zht H$s JB©&
V{‘cZmSy> nw{cg Zo gyú‘ Om§M H$s Am¡a Bg ‘m‘co ‘| g§Kgo OwSo> 8 cmoJm| H$mo
{JaâVma {H$`m& Om§M ‘| nVm Mcm {H$ KQ>Zm H$s gm{Oe OwcmB© 2007 go hr
!!!
ewê$ Wr Am¡a CÝhm|Zo Bg àH$ma Ho$ 8 ~‘ ~ZmE Wo& nw{cg Zo ~‘ V¡`ma H$aZo H$s
gm‘J«r Am¡a HwN> ~‘ OãV {H$E& Amamo{n`m| Zo ñdrH$ma {H$`m {H$ OmVr` ^oX^md
’¡cmZo Ho$ Ñ{ï> go CÝhm|Zo `h KQ>Zm H$admB© Wr& nw{cg Zo Om§M nwar H$aHo$ H$moQ>©
‘| MmO©erQ> ^oOr&
3) nZdoc : 20 ’$adar 2008 H$mo ‘w§~B© go 50 {H$‘r Ho$ Xyar na pñWV
nZdoc Ho$ {gZoamO Q>mH$sO‘| "OmoYm AH$~a' {’$ë‘ cJr hþB© Wr& Cgr g‘` ~‘
Y‘mH$m hþAm& ho‘§V H$aH$ao Ho$ ZoV¥Ëd ‘| ‘hmamîQ´> EQ>rEg Zo KQ>Zm H$s Om§M H$s&
Bg‘| nVm Mcm {H$ Q>mH$sO‘| ~‘ gZmVZ g§ñWm Ho$ AmV§{H$`m| Zo aIo Wo& Bggo
g§~§{YV Amamo{n`m| H$mo {JaâVma H$aHo$ MmO©erQ> H$moQ>© ‘| ^oOr JB©&

- 20 - - 21 -
4) dmer (ZB© ‘w§~B©) : 31 ‘B© 2008 ‘| dmer, Zdr ‘w§~B© pñWV EH$ AÜ`m` 7
{gZo‘mJ¥h ‘| ßbmpñQ>H$ Ho$ ~¡J ‘| HwN> ~‘ {‘co Wo& g‘` na nVm McZo go ~‘
{S>Q>oŠeZ d {S>ñnmoOc ñH$m°S> Ho$ ‘XX go ~‘ {ZpîH«$` H$aZo ‘| nwcrg g’$c hmo "Y‘mHo$ Ho$ ~Xco Y‘mH$m' - PyR>m àMma
J`r& Om§M ‘| nVm Mcm {H$ ~‘ gZmVZ g§ñWm Ho$ AmV§{H$`m| Zo aIo Wo&
Amamo{n`m| H$mo {JaâVma H$aHo$ ’$mBc H$moQ>© ‘| ^oOr JB©& Bg Ho$g ‘| {dH«$‘ ^mdo 2006 go 2011 BZ nm§M gmcmo ‘| VrZ ‘hËdnyU© KQ>ZmE± hþB© : nhcr
d a‘oe JS>H$ar BZ gZmVZ g§ñWm Ho$ Xmo AmV§{H$`m| H$mo àË`oH$s 10 gmc H$s Zm§XoS>(‘hmamï´>) 2006 H$s O~ AmaEgEg d ~Oa§J Xc Ho$ AmV§{H$ ~‘
gOm gwZmB© JB©& V¡`ma H$aVo g‘` Y‘mH$m hmoHo$ ‘mao J`o; Xygar O~ ho‘§V H$aH$ao H$a aho
5) R>mUo : 4 OyZ 2008 H$mo R>mUo Ho$ "JS>H$ar a§Jm`VZ' ZmQ>çJ¥h ‘| ‘mcoJm§d 2008 Y‘mHo$ H$s Om§M Ho$ Xm¡amZ Xoe^a ‘| ~‘ Y‘mHo$ H$aZo ‘|
"Amåhr nmMnyVo' ‘amR>r ZmQ>ç H$s ewéAmV hmoZo go nhco EH$ ~‘ Y‘mH$m hþAm& AmaEgEg d "A{^Zd ^maV' g{H«$` hmoZo H$s ~mV àH$me ‘| AmB© Am¡a
Bg‘| 7 cmoJ J§^ra Km`c hmo JE& EQ>rEg Zo KQ>Zm H$s Om§M H$s& Bg Xm¡amZ ñnï> Vrgar, AOo‘a ear’$, ‘ŠH$m ‘erX d g‘Pm¡Vm EŠgàog BZ Y‘mH$m| H$s
hþAm {H$ KQ>Zm Ho$ nrN>o gZmVZ g§ñWm, qhXy OmJaU g{‘{V AmXr ~«måhUdmXr nwZ:Om§M ‘| nVm Mcm {H$ AmaEgEg Ho$ ‘w»` nXm{YH$m[a`m| Zo O` d§Xo
g§JR>Z H$m hmW Wm& Bg Ho$g‘| {JaâVma {H$E HwN> Amamo{n`m| Ho$ ~`mZ na noU ‘mVa‘² d A{^Zd ^maV BZ g§JR>Zm| H$s ghm`Vm go `o Y‘mHo$ H$admE Wo&
d gmVmam go ^mar ‘mÌm ‘| {dñ’$moQ>H$ gm‘J«r OãV H$s JB©& nw{cg Zo Om§M Ho$ BZ VrZm| ‘hËdny U © OmZH$mar Ho $ ~mX AmaEgEg H$s N> { d IVa| ‘|
~mX MmO©erQ> H$moQ>© ‘| ^oOr& H$moQ>© Zo Bg Ho$g ‘| {dH«$‘ ^mdo d a‘oe JS>H$ar nS>gH$Vr Wr& Bg{cE Yrao Yrao Eogr ~mV ’¡cmB J`r H$s, qhXy ‘§{Xamo na
BZ XmoZm| Amamo{n`m| H$mo Xmofr H$ama XoVo hþE àË`oH$s 10 gmc H$s gOm gwZmB©& Omo HwN> h‘co hþE Wo, CZHo$ à{VCÎma ‘| AmaEgEg Zo Y‘mHo$ {H$E Wo &
AmJo McH$a ~So> n¡‘mZo na Bgr A’$dmh H$m àMma {H$`m J`m& Eogm H$aZo
!!! Ho$ nrN>o AmaEgEg H$m ‘w»` CÔoí` ñd`§ Ho$ AmV§H$s H$m`m|© na nXm©
S>mcZm Am¡a gmW ‘| OZVm H$s ghmZw^y{V hm{gc H$aZm Wm& co{H$Z
CZH$m àMma {H$g Vah PyR>m gm{~V hþAm `h {ZåZ{cpIV CXmhaUm| go
ñnï> hmoVm h¡-
1) AjaYm‘ ‘§{Xa ~‘ Y‘mH$m 2002 : AjaYm‘ ‘§{Xa na
2002 ‘| hþE {Og h‘co H$m Ama Eg Eg Zo CZHo$ Ûmam {H$`o hþE ~‘
Y‘mH$moHo$ g‘W©ZmW© Á`mXm go Á`mXm cm^ {c`m h¡ Cgr AjaYm‘ ‘§{Xa
Ho$ ‘m‘co H$m gw{à‘ H$moQ>© Zo 16 ‘B© 2014 H$mo A§{V‘ {ZU©` {X`m,
{Og‘| 6 ‘wpñc‘ Amamo{n`m| H$mo {ZXm}f H$ama {X`m J`m& gwàr‘ H$moQ>© Ho$
Ý`m`mYre E. Ho$. nQ>Zm`H$ d dr.Jmonmc Jm¡S>m Zo n[aUm‘ nÌ ‘| H$hm {H$
"Xoe H$s EH$Vm Ed§ gwajm H$s Ñ{ï> go A{Ve` g§doXZerc Eogr Bg KQ>Zm
H$s Om§M ~hþV JcV T>§J go H$s JB© h¡, `h h‘ ^mar A§VH$aU go {ZdoXZ
H$aZm MmhVo h¡& H$B© ~oH$gya cmoJm| H$s cmeo {~N>mZodmco Amamo{n`m|
- 22 - - 23 -
H$mo nH$S>Zo H$s ~OmE nw{cg Zo Bg ‘m‘co ‘| ~oH$gya cmoJm| H$mo {H$`m J`m Wm& ‘r{S>`m Zo ^r Bg KQ>Zm H$mo Omoa emoa go àH$m{eV {H$`m
’$gm§`m h¡ Am¡a CZ na J§^ra Amamonr ^r cJmE h¡&' Wm& co{H$Z 8 gmc ~mX, 2014 ‘|, nw{cg Zo H$moQ>© H$mo [anmoQ>© Xr {H$ BZ
(~moëS> H$s hþB© cmBZ coIH$ Zo ñd`§ ~moëS> H$s h¡) Amamo{n`m| Ho$ pIcm’$ g~yV Zht h¡, Bg{cE BÝh| ~oH$gya H$ama {X`m OmE&
gw{à‘ H$moQ>© H$m {ZdoXZ AË`§V ñnîQ> h¡& co{H$Z ‘hËdnyU© `h h¡ {H$ Cgr Ho$ AZwgma 17 Zd§~a 2014 H$mo Ah‘Xm~mX ‘oQ´>monm°crQ>Z H$moQ>© Zo
Bg KQ>Zmgo OwSo> gƒo Amamonr`m|H$mo {JaâVma H$aZo Ho$ {cE Š`m Bg KQ>Zm CÝh| Xmof‘wº$ H$ama {X`m& co{H$Z AmR> gmcm| VH$ ‘mZ{gH$ Ed§ emar[aH$
H$s nwZ:Om§M hmoJr? ê$n go do àVm{S>V hþE `m CÝh| àVm{S>V {H$`m J`m, CgH$m Š`m?
‘§Xramo ‘| IwX hr ~‘ Y‘mHo$ H$aHo$ CgH$m Amamon ‘wpñc‘mona cJmZo 5) ‘S>Jm§d (Jmodm) 2009 ~‘ Y‘mH$m : AÜ`m` nm±M ‘| Xr
H$s ~«m÷Ê`dmXr`m| H$s Mmc nwamZr hr h¡& {ZMo {X`o CXmhaUm|go `h ~mV JB© OmZH$mar go ñnï> hmoVm h¡ {H$ ‘S>Jm§d (Jmodm) ‘| ~‘ Y‘mH$m gZmVZ
ñnîQ> hmoVr h¡& g§ñWm Ho$ AmV§{H$`m| Zo {H$`m Wm& AJa ~‘ co OmVo g‘` Y‘mH$m Zht
2) ‘rZmjr ‘§{Xa ~‘ Y‘mH$m 1996 : ‘B© 1996 ‘| hþAm hmoVm Am¡a nyd© {Z`mo{OV ñWmZ na `moOZmHo$ AZwgma Y‘mH$m hmoVm
V{‘cZmSy> Ho$ ‘XwamB© pñWV ‘rZmjr ‘§{Xa ‘| ~‘ Y‘mH$m hþAm Wm& Cg‘| Vmo H$B© {hÝXw cmoJ Bg KQ>Zm ‘| ‘mao OmVo Am¡a BgH$m BëOm‘ ‘wpñc‘m| na
HwN> ‘wpñc‘ `wdmAm| H$mo {JaâVma H$aHo$ CZHo$ pIcm’$ PyR>o g~yV EH${ÌV cJm`m OmVm& Bg Vah H$m BëOm‘ cJmZo H$s gm{Oe nhcogohr H$s J`r
{H$E JE Wo& co{H$Z AmJo ñnï> hþAm {H$ `h KQ>Zm H$Å>admXr ~«m÷Ê`dmXr`m| Wr, CXm.
Zo H$admB© Wr& ’$adar 2010 ‘| ‘Ðmg hmB©H$moQ>© Zo Bg KQ>Zm H$m {ZU©` 1) Xrnmdcr Ë`mohma Ho$ nyd© g§Ü`mH$mo ‘S>Jm§d ‘| {Og ñWmZ na hOmam|
XoVo g‘` AmXoe {X`m H$s, {OZ nw{cg A{YH$m[a`m| Zo PwR>| g~yVm| Ho$ H$s g§»`m ‘| qhXy EH${ÌV hmoVo h¡ dhm± na ~‘ Y‘mH$m H$admZo H$m
AmYma na ‘wpñc‘ `wdmAm| H$mo {JaâVma {H$`m Wm, CZHo$ pIcm’$ H$ma©dmB© {Z`moOZ {H$`m J`m Wm&
H$s OmE& 2) KQ>Zm ñWc Ho$ nmg EH$ ~¡J {‘cr Wr, {Og na CXy© ‘| "ImZ
AÝ` HwN> Eogo ‘m‘cm| ‘| ^r {JaâVma {H$E J`o ‘wpñc‘ `wdm H$moQ>© ‘| ‘mH}$Q>' {cIm J`m Wm&
{ZXm}f gm{~V hþE h¢& 3) Cg ~¡J ‘| ‘wpñc‘ {Og Vah H$s BËVa (gwJ§Yr nXmW©) H$m Cn`moJ
3) gyaV ~‘ Y‘mH$m, 1993 : gZ² 1993 ‘| gyaV (JwOamV) ‘| H$aVo h¡, CgH$s ~moVc| aIr JB© Wr&
~‘ Y‘mH$m hþAm Wm& Bg‘| gwàr‘ H$moQ>© Zo 18 OwcmB© 2014 H$mo A§{V‘ AJa gm{OeH$Vm©Am| Ho$ {Z`moOZ Ho$ AZwgma ~‘ Y‘mH$m hþAm hmoVm
{ZU©` XoH$a {JaâVma {H$E hþE 11 ‘wpñc‘ `wdmAm| H$mo {ZXm}f H$ama {X`m& Vmo Cg‘| H$B© ~oH$gya qhXy ‘mao OmVo Ed§ H$B© Km`c hmoVo& nw{cg h‘oem
Ý`m`mYre Oo.Eg.R>mHwa H$s AÜ`jVm ‘| ~|M Zo n[aUm‘ XoVo g‘` H$hm H$s Vah ‘wpñc‘m| na eH$ H$aHo$ CÝh| {JaâVma H$aVr Am¡a PyR>o g~yVm| Ho$
{H$ "Amamo{n`m| Ho$ pIcm’$ H$moB© ^r {dídgZr` g~yV Zht h¡&' Xw^m©½` H$s AmYma na ’$mBc ~ZmH$a H$moQ>© ‘| ^oOVr& Bg na ‘r{S>`m ‘| ^r ~hþV gmar
~mV h¡ {H$ {~Zm {H$gr H$gya Ho$ 11 ‘wpñc‘ `wdmAm| H$mo 20 gmc Ooc I~a| àH$m{eV hmoVr& 15-20 gmc Ho$ ~mX H$moQ>© Bg KQ>Zm ‘| Š`m {ZU©`
‘| gS>Zm nS>m& XoVr `h ‘wÔm `hm± ‘hËdnyU© Zht h¡, Š`m| {H$ ~‘ Y‘mH$m Am¡a Cg‘|
4) H$mcynwa (Ah‘Xm~mX) ~‘ Y‘mH$m 2006 : ’$adar {JaâVma {H$E J`o cmoJ BVZmhr Am‘ OZVm Ho$ ñ‘aU ‘| ahVm h¡& H$moQ>©H$m
A§{V‘ ’¡gcm Š`m hmo J`m Bgna A{YH$Va cmoJ Ü`mZ Zht XoVo&
2006 ‘| H$mcynwa (Ah‘Xm~mX) aocdo ñQ>oeZ na ~‘ Y‘mH$m hþAm Wm&
Bg Vah nw{cg, JmonZr` EO|gr Am¡a ‘r{S>`m Ho$ ~«måhUdmXr cmoJm|
Bg‘| A’$amoO nR>mZ, {~cmc Im{V~, ‘wñV’$m g¡`X BZ VrZm| H$mo {JaâVma
- 24 - - 25 -
H$s ‘XX go IwX hr KQ>Zm H$mo A§Om‘ XoZm Am¡a BgH$m BëOm‘ ‘wpñc‘m| AÜ`m` 8
na cJmZm `h g§K H$s nwamZr na§nam ahr h¡& co{H$Z A~ Yrao-Yrao Bg na
go nXm© CR>Zo cJm h¡& {Og KQ>ZmH$m gw{à‘ H$moQ>© ‘| A§{V‘ {ZU©` hþdm h¡ g§K Ho$ AmV§H$s à{ejU H|$Ð
dh AjaYm‘ ‘§XraH$m h‘cm Am¡a {OZH$m n[aUm‘ A^r Zht Am`m h¡
Eogr AÝ` ‘§{Xam| H$s KQ>ZmE BZH$s nwZ:Om§M H$a| Vmo, CZHo$ nrN>o Ama Eg 1) {Oco{Q>Z {dñ’$moQ>H$ à{ejU H|$Ð, nwUo (‘mM© 2000) :
Eg, A{^Zd ^maV, JmonZr` EO|{g`m§ BZ VrZm| ‘| go H$moB© EH$ `m Xmo `m {Oco{Q>Z H$m Cn`moJ H$aHo$ {dñ’$moQ>H$ V`ma H$aZo Ho$ à{ejU Ho$ {cE nwUo ‘|
{VZmo hmoZo H$s g§^mdZm h¡& ~Oa§J Xc H$s Amoa go amÁ` ñVa na EH$ {e{~a H$m Am`moOZ {H$`m J`m Wm&
!!! {e{~a ‘| 40 go 50 AmV§H$s`m|Zo ^mJ {c`m Wm& Aà¡c 2006 ‘| Zm§XoS>‘| ~‘
V¡`ma H$aVo g‘` {OgH$s ‘m¡V hmo J`r dh {h‘m§ew nmZgo à{ejUmWu AmV§{H$`m|
H$m JwQ>à‘wI Wm& ~Oa§J Xc Ho$ ApIc ^maVr` emar[aH$ {ejm {d^mJ H$m
à‘wI {‘qcX nam§So> Zo {e{~a H$m Am`moOZ {H$`m Wm&
2) h{W`ma McmZo Ed§ ~‘ ~ZmZo H$m à{ejU, ZmJnwa (2001)
: ZmJnwa pñWV ^mogcm {‘{cQ´>r ñHyc n[aga ‘| Ama EgEg d ~Oa§J Xc H$s
Amoa go à{ejU {e{~a H$m Am`moOZ {H$`m J`m Wm& 40 {XZm| VH$ Mco Bg
{e{~a ‘| ‘hmamï´> Ho$ 54 AmV§{H$`m| Ho$ gmW Xoe Ho$ 115 AmV§{H$`m| H$mo
à{ejU {X`m J`m& {e{~a ‘| h{W`ma McmZm, ~‘ ~ZmZm, CZgo Y‘mHo$ H$aZm
AmXr H$m à{ejU {X`m J`m&
3) AmaS>rEŠg Ho$ ~‘ ~ZmZo H$m à{ejU, AmH$m§jm aogm°Q>©,
nwUo (2003) : nwZm Ho$ g‘rn qghJS> amoS> na pñWV AmH$m§jm aogm°Q>© ‘|
à{ejU {e{~a H$m Am`moOZ {H$`m J`m Wm& {e{~a ‘| Ama S>r EŠg Ho$ ~‘
~ZmZo Ed§ ~‘ Y‘mH$m H$admZo H$m à{ejU {X`m J`m& Bg‘| 58 `wdH$m| Zo
à{ejU {c`m& {e{~a ‘| "{‘WwZ MH«$dVu' Bg Zm‘go nhMmZ ~VmZodmco
à{ejU à‘wI Zo {g’©$ AmV§H$s`m|H$mo à{ejU hr Zht {X`m ~pëH$ A§{V‘ {XZ
à{ejUm{W©`m|H$mo ~So> n¡‘mZo na {dñ’$moQ>H$ ^r {XE JE& AÝ` à{ejH$m| ‘|
godm{Zd¥Îm cîH$a A{YH$mar Am¡a àmo. eaX Hw§Q>o d S>m°. Xod Wo& `o Xmo nwZm Ho$
agm`ZemñÌHo$ àmÜ`mnH$ h¡&
4) "qhXy amï´>' Ho$ {cE Xoe ‘| EH$ hr g‘`H$mc ‘| 71 ñWmZm|
na à{ejU (‘B© 2002) : g§K n[adma Ho$ 15 go 45 C‘« VH$ Ho$ gXñ`
- 26 - - 27 -
qhXy amï´> Ho$ nwZm pñWV Bg Amo[aE§Q>oeZ {e{~a Ho$ {cE CnpñWV Wo& {e{~a 21 à{ejU {X`m&
{XZm| VH$ Mcm Wm& {e{~a ‘| h{W`ma, cmR>r McmZo Ho$ gmW-gmW Ioc Ed§ 9) AmaEgEg d A{^Zd ^maV H$m h{W`ma McmZo Ed§ ~‘
g§ñH¥$V ^mfm H$m ^r à{ejU {X`m J`m& Xoe Ho$ AcJ-AcJ 71 ñWmZm| na ~ZmZo H$m à{ejU, nM‘T>r (‘.à.) (2007/2008) : co H$Z©c
EH$ hr g‘`H$mc ‘| {e{~am| H$m Am`moOZ {H$`m J`m Wm& nwamo{hV Ho$ ‘mJ©Xe©Z ‘| 2007 d 2008 ‘| Ama Eg Eg d A{^Zd ^maV Ho$
BgHo$ Acmdm 45 Vo 60 C‘« VH$ Ho$ gXñ`m|Ho$ {cE Bgr àH$maHo$ AmV§{H$`m| H$mo Ama S>r EŠg Ho$ ~‘ ~ZmZo Ed§ h{W`ma McmZo H$m à{ejU XoZo
{e~ra Xoe^a ‘| Am`mo{OV {H$E J`o Wo& ‘hmamîQ´> Ho$ cmVya ‘| Bg {e{da H$m Ho$ {cE nM‘T>r ‘| H$B© {f{~am| H$m Am`moOZ {H$`m J`m Wm& co. H$Z©c nwamohrV
Am`moOZ {H$`m J`m Wm& Zo à{V^m{J`m| H$mo "qhXy amï´>' na g§~mo{YV ^r {H$`m Wm& Cggo ~am‘X {H$E J`o
5) ~Oa§J Xc H$m h{W`ma McmZo H$m à{ejU, ^monmc (‘B© c°n Q>m°n ‘| `o g~ OmZH$mar h¡&
2002) : ‘Ü` àXoe H$s amOYmZr ^monmc ‘| ~Oa§J Xc H$s Amoa go EH$ háoHo$
à{ejU {e{~a H$m Am`moOZ {H$`m J`m Wm& {e{~a ‘| Xc Ho$ 150 AmV§{H$`m| !!!
H$mo h{W`ma McmZo H$m à{ejU {X`m J`m Wm&
6) {dqhn H$m ‘{hcmAm| Ho$ {cE H$amQ>o à{ejU, ‘w§~B© (‘B©
2003) : {díd qhXy n[afX Ho$ ‘{hcm H$m`©H$Vm©Am| H$mo Á`yS>m|, H$amQ>o Ed§
Vcdma McmZo H$m à{ejU XoZo Ho$ {cE ‘w§~B© ‘| 17 ‘B© 2003 go EH$ {e{~a
Am`mo{OV {H$`m J`m Wm&
7) Ama Eg Eg H$s Amoa go ‘{hcmAm| Ho$ {cE Xoe ‘| 73
ñWmZmona à{ejU {f{~a (‘o 2003): Ama Eg Eg H$s Amoa go
‘{hcmAm| H$mo à{ejU XoZo Ho$ {cE Xoe ‘| EH$ gmW 73 ñWmZm|na {e{~a H$m
Am`moOZ {H$`m J`m Wm& Eogm EH$ ñWmZ H$mZnwa Wm {Og‘| 25 ‘B© H$mo
godm{Zd¥Îm A{YH$m[a`m| Zo H$ar~Z 70 ‘{hcmAm| H$mo amB’$c cmoS>H$aZm, {ZemZm
cJmZm Ed§ Cgo McmZo H$m à{ejU {X`m& Á`yS>m| à{ejH$m| Zo ‘me©c AmQ>²©g H$m
à{ejU {X`m&
8) AmaEgEg, A{^Zd ^maV, O` d§Xo ‘mVa‘² Ho$ AmV§{H$`m|H$mo
à{ejU, ~Jcr (‘.à.) (2006) : ‘mcoJm§d 2006, AO‘oa ear’$,
‘ŠH$m ‘erX, g‘Pm¡Vm EŠgàog Am{X OJhm| na ~‘ Y‘mHo$ H$aZo Ho$ {cE Ama
Eg Eg, A{^Zd ^maV, O` d§Xo ‘mVa‘² Ho$ AmV§{H$`m| H$mo ~Jcr (‘.à.) Ho$
à{ejU {e{~a ‘| AmV§H$s à{ejU {X`m J`m& {e{~a ‘| gwZrc Omoer d
cmoHo$e e‘m© Zo AmV§{H$`m| H$mo h{W`ma McmZo Ed§ AmaS>rEŠg go ~‘ ~ZmZo H$m
- 28 - - 29 -
AÜ`m` 9 4) gZmVZ g§ñWm 16) R>mUo (‘hmamï´>) 2008 XmofmamonnÌ
17) dmer (‘hmamï´>) 2008 BZ XmoZm| ‘m‘co ‘| H$moQ>©H$m
18) ‘S>Jm§d (Jmodm) 2009 ’¡$gcm hþAm h¡ {Og‘|
gZmVZ g§ñWm Ho$ {dH«$‘
AmaEgEg Ho$ XheVdmXr H$maZm‘| ^mdo d a‘oe JS>H$ar BZ
XmoZm§o H$mo à˶oH$s Bg gmc
H$s gOm hþB© h¡&
AÜ`m` Z§. 2 go 6 VH$ H$s OmZH$mar ‘| ~«måhUdmXr g§JR>Z H$s Amoa go Xoe Bg ‘m‘co ‘| Y‘mH$mH$
‘| {OVZo ^r ~‘ Y‘mHo$ {H$E JE, CZ g^r H$s gyMr ~ZmZo Ho$ ~mX {ZåZ{cpIV dñVw/nXmW© H$mZyZ H$s Ymam
{MÌ C^aH$a gm‘Zo AmVm h¡- cJmZo na XmofmamonnÌ ^oOZo
A.H«$. g§JR> ~‘ Y‘mH$m ‘m‘co H$s dV©‘mZ pñW{V Ho$ nyd© {Ocm ‘{OñQ´>oQ> H$s
1) Ama Eg Eg 1) AO‘oa ear’$ XmofmamonnÌ AZw‘{V Zht cr JB©, Bg
A{^Zd ^maV d (amOñWmZ) 2007 VH$Zr{H$ H$maUgo Amamonr
O¶ d§Xo ‘mVa‘ 2) ‘¸$m ‘erX (h¡Ðm~mX XmofmamonnÌ H$mo N>moS> {X¶m J¶m h¡& Bg
2007) na gaH$ma go Anrc H$s
3) ‘gPm¡Vm E³gàog XmofmamonnÌ Om gH$Vr h¡& BgHo$
(h[a¶mUm) 2007 Acmdm Bg ‘m‘co ‘| 4
4) ‘mcoJm§d (‘hmamï´>) XmofmamonnÌ ‘w»¶ Amamonr A^rVH$
2006 ’$ama h¡, Bg{cE ‘m‘co H$s
5) ‘mcoJmd (‘hmamï´>) XmofmamonnÌ Om§M AYyar h¡&
2008
6) ‘S>mogm (JwOamV) Vnmgmda Cnamoº$ Q>o~c go nVm McVm h¡ {H$ ~‘ Y‘mHo$ H$admZo ‘| AmagEg g~go
2008 AmJo h¡& co{H$Z AmaEgEg H$mo XoIZo go nhco h‘ gZmVZ g§ñWm H$s Amoa WmoS>r
2) Ama. Eg. Eg. d 7) Zm§XoS> (‘hmamï´>) 2006 XmofmamonnÌ ZOa Kw‘mE§Jo& Bg g§ñWm H$m Mma AmV§H$s KQ>ZmAm| ‘| gh^mJ ahm h¡& Cg‘| go
~Oa§J Xb 8) na^Ur (‘hmamï´>)
2003 Xmo ‘| AmV§{H$`m| H$mo gOm Xr JB© h¡ Am¡a Xmo ‘m‘co H$moQ>© ‘| àc§{~V h¡& ^co hr
9) OmcZm (‘hmamï´>) XmofmamonnÌ ‘S>Jm§d (Jmodm) Y‘mHo$ Ho$ ‘m‘co ‘| {JaâVma Amamonr H$mo {ZXm}f H$ama {X`m hmo,
2004 co{H$Z CgH$m H$maU VH$Zr{H$ h¡& BgHo$ Acmdm Bg ‘m‘co Ho$ HwN> à‘wI
10) nwUm© (‘hmamï´>) 2004 XmofmamonnÌ
3) Ama. Eg. Eg. 11) cm§~m Ioam ^monmc Om§M H$m¶© Ho$ àJ{VH$s Amamonr ’$ama h¡ Am¡a ‘m‘co H$s Om§M nyar Zht hþB© h¡& Bg{cE `h ‘m‘cm Om§Mna
(‘. à.) 2003 OmZH$mar CncãY Zht h¡& àc§{~V hr g‘PZm Mm{hE&
12) H$mZnwa (C. à. Om§M H$m¶© Ho$ àJ{VH$s Cgr Vah {gV§~a 2015 ‘| H$m°.JmoqdXamd nmZgao H$s hË`m Ho$ ‘m‘co ‘|
2008 OmZH$mar CncãY Zht h¡&
13) H$Þya (Ho$ac) 2008 XmofmamonnÌ nw{cg Zo gZmVZ g§ñWm Ho$ EH$ Amamonr H$mo {JaâVma {H$`m h¡ Am¡a Cggo gZmVZ
14) VoZH$mer (V{‘cZmSy>) XmofmamonnÌ g§ñWm H$s ~hþV-gr OmZH$mar ^r {‘cr h¡& A^r Om§M Omar h¡& hmo gH$Vm h¡ {H$
2008 AÝ` KQ>ZmAm| VWm hË`m Ho$ ‘m‘cm| H$m ^r `ht go Iwcmgm hmo&
15) nZdoc (‘hmamï´>) XmofmamonnÌ
2008

- 30 - - 31 -
gZmVZ g§ñWm VËH$mc ~§X hmoZo H$s Amdí`H$Vm, co{H$Z... Amamo{n`m| Zo ’$Ou Zm‘ na coZo Ho$ g~wV (‘mo~mBc H§$nZr H$m [aH$mS©>, hñVmja
O¡go H$s Cna ~Vm`m h¡, gZmVZ g§ñWm Ho$ pIcm’$ XmpIc AmV§H$s ‘m‘cm| {deofk H$m [anmoQ>©, H§$nZr Ho$ H$a‘M[a`m| Ho$ Odm~ Am{X)
‘| go 2 AmV§H$dmXr KQ>ZmAm| ‘| Amamo{n`m| H$mo gOm Xr JB©, Xmo ‘m‘co H$moQ>© ‘| 2) Amamonr KQ>Zm Ho$ g‘` KQ>ZmñWc na CnpñWV Wo, `o Xem©Zodmco CZHo$
àc§{~V h¡ Am¡a EH$ ‘| nw{cg Om§M Omar h¡& BgHo$ ~mdOyX gaH$ma Bg g§ñWm ‘mo~mB©c ’$moZ Ho$ H$m°c-[aH$mS©>
H$mo ~§X H$aZo Ho$ {cE V¡`ma Zht h¡& darîQ> A{YH$mar Am¡a ‘§ÌrJZ "g~yV {‘cZo 3) nw{cg Zo {ZJamZr ‘| aIo JE Amamonr Ho$ ’$moZ H$s [aH$mqS©>J
Ho$ ~mX ~§X H$a|Jo' Eogm ~hmZm ~ZmH$a H$madmB© Q>mc aho h¡ Am¡a OZVm H$mo Jw‘amh 4) Amamonr Ed§ Jdmh H$s ZmH$m} Q>oñQ>
H$a aho h¢& CÝh| Am¡a {H$VZo g~yV Mm{hE `h H¥$n`m do ñnï> H$a|& Eogm cJVm 5) ñdm‘r Agr‘mZ§X H$s Xmo ~ma H$moQ>© Ho$ g‘j ñdrH$m`Vm©
h¡ H$s gZmVZ g§ñWm H$mo AmgmZrgo ~§X H$aZo H$s CZH$s BÀN>m Zht h¡& Bg{cE 6) co.H$Z©c àgmX nwamo{hV d ‘h§V X`mZÝX nm§So> Ho$ nmg go OãV {H$E JE
Bg g§ñWm H$mo ~§X H$admZo Ho$ {cE gaH$ma na X~md ~ZmZm Oê$ar h¡& c¡nQ>m°n ‘| {‘co nŠHo$ g~yV
hmo gH$Vm h¡ {H$ AmJo McH$a OZVm Ho$ X~md ‘| AmH$a gaH$ma Bg g§ñWm Bg Vah Xoe ‘| hþ`o ~‘ Y‘mHo$ H$s KQ>ZmAm| ‘| Ama Eg Eg Ho$ pIcm’$ T>oamo
H$mo ~§X H$admE±& co{H$Z h‘| {g’©$ Bgrna g§VwîQ> Zht ahZm h¡& `h gaH$ma H$s g~yV h¡& Ama Eg Eg Ho$ Acmdm AÝ` {H$gr g§JR>Z Ho$ pIcm’$
EH$ Mmc hmo gH$Vr h¡& Š`m|{H$ gZmVZ g§ñWm ~§XrH$aU Ho$ Zm‘ na Cggo H$B© Ama.S>r.EŠg. H$m Cn`moJ H$aHo$ ~‘ Y‘mHo$ H$aZo Ho$ BVZo gmao ‘m‘co
JwZm A{YH$ IVaZmH$ Ama Eg Eg g§JR>Z H$mo ~MmZo H$s `h gaH$ma H$s XmpIc Zht h¡& Am¡a HwN> KQ>ZmAm| H$s nwZ:Om§M H$aZo na Ama Eg Eg
gm{Oe hmo gH$Vr h¡& Bg{cE h‘| gVH©$ ahZm ~hþV Oê$ar h¡& Ho$ AmV§H$s JwZmhm| H$s g§»`m 8 go 10 VH$ ~T> gH$Vr h¡& BgHo$ Acmdm
Xoe H$m Z§. 1 H$m XheVdmXr g§JR>Z Ama Eg Eg : AÜ`m` 8 ‘| Xr J`r OmZH$mar Ho$ AZwgma AmaEgEg d CZgo g§~pÝYV
AmaEgEg Ho$ ImVo ‘| Xoe ‘o§ H$‘ go H$‘ 14 ~So> ~‘ Y‘mHo$ O‘m h¡& g§JR>Z gZ² 2000 go AmV§H$s à{ejU {e{~a Xoe ‘| Am`mo{OV H$aZo Ho$
{deofV: CZ g^r ‘| Ama S>r EŠg O¡go e{º$emcr {dñ’$moQ>mo H$m Cn`moJ {H$`m g~yV ^r CncãY h¡& {deof ~mV `h h¡ H$s ~‘ V¡`ma H$aZo, ~‘ Y‘mHo$
J`m h¡& CZ 14 ‘| go {g’©$ ‘moS>mgm (JwOamV) KQ>Zm A^r Om§M na h¡& H$mZnwa H$aZo Ed§ AmV§H$s à{ejU XoZo H$m CZH$m H$m`© Xoe Ho$ {H$gr EH$ ^mJHo$
(C.à.) d cm§~m Ioam (‘.à.) BZ Y‘mH$mo H$s Om§M H$s OmZH$mar CncãY Zht {cE ‘`m©{XV Zht Wm, ~ëHo$ nyao Xoe ^a ‘| Mcm Wm& BZ g^r ~mVm| na
h¡& co{H$Z ~m{H$ 11 KQ>ZmAm| H$s Om§M nyar hmoH$a H$moQ>© ‘| MmO©erQ> ^oOo J`o Jm¡a H$a| Vmo Xoe ‘| XheV ’¡cmZodmcr g§JR>Zm| ‘| àW‘ ñWmZ na AmaEgEg
h¡ Am¡a BZ g~‘| {dídgZr` g~yV CncãY h¡& hr {XImB© XoVr h¡&
BZ 11 ‘| go Zm§XoS>, OmcZm, nyUm©, na^Ur (g^r ‘hmamîQ´>), H$mZnwa (C.à.) {díd ‘| Mc ahr g^r àH$ma H$s XheVdmXr g§JR>Zm| H$m Aä`mg
d H$ÝZya (Ho$ai) BZ N>h KQ>ZmAm| ‘| ~‘ V¡`ma H$aVo g‘` hr Y‘mH$m hmoZo Ho$ H$aHo$ Cg na H$S>r ZOa aIZodmcr VWm OZVm H$mo BZ g§JR>Zm| go gVH©$
H$maU CZH$m AnZo Amn hr Iwcmgm hþAm h¡& ‘mZm|, KQ>Zm ‘| em{‘c Amamo{n`m| H$aZodmcr A‘o[aH$m H$s "Q>oa[aO‘ dm°M E§S> dmqZ©J' (Terrorism, Watch and
H$mo nw{cg Zo a§JohmW {JaâVma {H$`m h¡& Warning) Bg g§JR>Z Zo AnZr www.terrorism.com Bg gmBQ> na 24/
~m{H$ Ho$ nm±M KQ>ZmAm| ‘| Omo g~yV MmO©erQ> Ho$ gmW OmoS> {XE J`o h¢ do 04/2014 H$mo H$s JB© nmoñQ> Ho$ AZwgma Xw{Z`m ‘| AmV§H$ ’¡cmZodmcr g§JR>Z
A{Ve` {dídgZr` h¡& H$s gyMr ‘| AmaEgEg H$m Zm‘ em{‘c {H$`m h¡& A~ h‘mar ~mar h¡& A~ g‘mO
CXm- Ho$ g^r joÌm|Ho$ cmoJm| Zo {‘cH$a AmaEgEg Bg IVaZmH$ g§JR>Z H$m {damoY
1) {Og ‘mo~mB©c ’$moZ go ~‘ {S>Q>moZoQ> {H$E Wo CZ ‘mo~mB©c Ho$ {g‘H$mS©> H$aZm Mm{hE Ed§ Cgo h‘oem Ho$ {cE ~§X H$aZo H$s ‘m§J H$aZr Mm{hE&
- 32 - - 33 -
A~ ‘hËdnyU© gdmc h¡ {H$ Š`m g‘mO Ho$ g^r A~«måhÊ`dmXr cmoJ BgH$s n[a{eð> A
‘m§J H$a|Jo? {H$VZr e{º$emcr T>§J go `o ‘m§J H$a|Jo? Am¡a CgH$m {H$VZr Omoa ‘mcoJm§d 2008 ~‘ Y‘mH$m (EQ>rEg. ‘hmamï´>
go nrN>m H$a|Jo? BZ g^r gdmcm| Ho$ Odm~ ^{dî` hr Xo gH$Vm h¡& AJa `h
‘m§J g^r joÌm|go ~So> n¡‘mZona Zht hþB©, Vmo CgHo$ {cE ^r AmaEgEg H$m ~mH$s
Z§.18/2008) Bg MmO© erQ> go gmW OmoSo> JE
joÌm|‘| {deofV: {‘{S>`m‘| Omo XheVdmX h¡ dhr H$maUr^yV h¡ Eogm AZw‘mZ A{^Zd ^maV Ho$ ’$arXm~mX ‘| Am`mo{OV ‘rqQ>J H$s
{ZH$mcZm nSo>Jm& `h ~mV AmaEgEg XoeH$m g~go ~S>m AmV§H$dmXr g§JR>Z h¡ eãXm| ‘| AZy{XV H$s hþB© HwN> ~mV|
Bg ~mV H$mo Am¡a ^r nwîQ>r XoVr h¡&
(A) dV©‘mZ amÁ`KQ>Zm H$mo ~Im©ñV H$aHo$ doX Ed§ ñ‘¥{V na
!!!
AmYm[aV qhXy amï´> H$s ñWmnZm H$aZm :
(1) nwamo{hV (n¥ð> g§. 61) : We will fight the constitution, will
fight the nation, this nation is not ours.
(2) nwamo{hV (n¥ð> g§. 64) : We have to fight the constitution, we
have to fight for our independence.
(3) nwamo{hV (n¥ð> g§. 69) : Bg g§ { dYmZ H$mo ‘mZZmhr Zht h¡ &
knocking down `o EH$hr VarH$m h¡ Amdî`H$&
(4) CnmÜ`m` (n¥ð> g§. 72) :This constitution in not applicable to
us, will not beacceptable to us; another constitution will come into
place; then Hindu Rashtra is established.
(~) qhXy amï´> H$s ZB© amÁ` KQ>Zm H$m ñdê$n :
(1) gwYmH$a {ÛdoXr (n¥ð> g§. 67) : amÁ`ì`dñWm H$m h‘mao `hm±
nm¡am{UH$ emñÌ h¡& h‘mar Omo ñ‘¥{V`m± h¡, dh h‘mao g‘mO H$m g§{dYmZ h¡& Bg
g‘` Xoe ‘| h‘mar 14 ñ‘¥{V`m± h¡, CZ g^r H$mo EH${ÌV H$a cr{OE&
(2) nwamo{hV (n¥ð> g§. 68) : Bg Xoe ‘| h‘o gZmVZ qhXy Y‘©, do{XH$ Y‘©
Ho$ doXm| Ho$ ‘wVm{~H$ ~Vm`m J`m h¡, h‘| dmo Mm{hE&
(H$) qhXy amï´> {Z‘m©U Ho$ {cE ~mhar eº$s H$s Ed§ {dÐmo{h`m| H$s
‘XX&
(1) Zonmc :
nwamo{hV (n¥ð> g§. 68) : king kmZ|Ð go 24 OyZ 2006 Am¡a 2007 H$mo
{nN>co gmc h‘mar ‘rqQ>J V` Wr& Am¡a `o ‘rqQ>J V` hþB© Wr 12 ’$adar H$mo

- 34 - - 35 -
’$moZ na& EH$ àÁdc H$aHo$ h¡, àÁdc CZH$mo intelligence ‘| A^r {~«Jo{S>`a Minister Wo, CZH$m Zm‘ h¡ IoVmo‘r go‘m& IoVmo‘r go‘m H$mo ‘¢Zo AnZr Orn go
~Zm`m J`m h¡& dmo h‘Zo CgHo$ {cE hm¡V H$ï> H$aHo$ `o ‘rqQ>J H$s Wr& ‘oam CZH$mo ~mha {ZH$mcm Wm, Š`m|{H$ CZH$m dhm± na qOXm ahZm h‘mao {cE Amdí`H$ Wm&
ànmoOc `o Wm& the king has accepted the praoposal ‘oao ~rg cmoJ `o ì`{º$ Ho$ gmW h‘Zo nwZ©ñWm{nV g§~§Y {H$E h¡, ñdm{‘Or& Am¡a am`H$a H$s
AmnHo$ `hm± no Am°{’$g ~ZHo$ à{ejU H$a|Jo ha N>h ‘hrZ ‘|& EH$ gmc ‘| ‘wPo dOh go `o faction Omo AmO& Minister of Defence Zo `o ‘mZ {c`m h¡ {H$,
Mmcrg cmoJ {‘c|Jo Am¡a ‘oao 200 cmoJ AmnHo$ `hm± OdmZ H$aHo$ à{ejU c|Jo AJco gmV gmc Ho$ {cE Cgo g§{Y H$aHo$ aI|Jo Am¡a CZH$mo h‘ VH$cr’$ Zht
Omo ‘oao H$mo EH$ gmc ‘| 400 cmoJ {‘c|Jo& you being an independent X|Jo& Bg gmV gmc H$m unconditional support h‘Zo accept H$a {c`m
nation ask for AKs from Zekoslovakea; we will pay the money h¡&
and ammunition. CgH$s qMVm Zht h¡& the king has accepted. (S>) A{^Zd ^maV H$s h¡Xam~mX ‘erX ‘| Ed§ AÝ` OJhm| na
hþ`o ~‘ Y‘mHo$ H$s ñdrH$m`©Vm :
(2) BñÌmB©c : (1) CnmÜ`m` (n¥ð> g§. 102) : O¡go h¡X«m~mX Ho$ ‘pñOX ‘| hþAm Wm& `h
nwamo{hV (n¥ð> g§. 66): BñÌmB©c go ‘¢Zo g§nH©$ {H$`m& h‘mam EH$ H¡$ßQ>Z Am`EgAm` AmH$a Zht H$a ahm Wm& Bg Xm¡amZ ‘| AnZm hr H$moB© AmX‘r Wm&
BñÌmB©c hmoH$a Am J`m h¡& very positive response from their side…… ‘¢ AnZr OmZH$mar Ho$ Vm¡a na H$h gH$Vm hÿ± {H$ dh h‘mar H$s H$moB© AmX‘r Wm&
continuous and uniterupted supply of quuipment and traning, dmo Wm `m Zht `o g~ ‘¢ Zht OmZVm, H$Z©c ~VmE±Jo {H$ dh Wm `m Zht& CXmhaU
scond thing, allow us to start our office with saffron flag in tel XoZm Vmo ghr Zht h¡ co{H$Z I{cñVmZ Am§XmocZ Za‘ nS>Zo H$m EH$ H$maU `h
Aviv; number 3] political asylum; number 4 support our cause in ^r h¡ {H$ BpÝXam Jm§Yr Ho$ ‘aZo Ho$ ~mX Omo cmoJm| H$m, qhXwAm| H$m Jwñgm Wm dmo
UN that Hindu Rashtra in born CÝhm|Zo Xmo MrOm| Ho$ {cE ‘mÝ`Vm Xo Xr&
BZVm ’y$Q>m {H$ cmoJm| Zo {gŠIm| H$mo nH$S> nH$S>Ho$ nrQ>m&
They don’t want to fly our national flag in Tel Aviv. ~mocVo h¡ {H$ h‘mao (2) nwamo{hV (n¥ð> g§.66) : Xmo operation h‘Zo {H$E& successful
^maV Ho$ gmW g§~§Y R>rH$ hmo aho h¢ Am¡a h‘H$mo Mm{hE dmo& dmo Iam~ hmo Om`|Jo& hmo JE& operation H$aZo H$s ‘oar j‘Vm h¡ ñdm‘rOr& ‘oao nmg equipment
Am¡a Xygar ~mV ~moc aho h¢ {H$ h‘ AmnH$mo international forum ‘| Bg H$s H$‘r Zht h¡& ‘¢ equipment n¡Xm H$a gH$Vm hÿ±& equipment cm gH$Vm
situation‘| A^r h‘ hmcm§{H$ Xmo gmcm| VH$ support Zht H$a|Jo, O~ VH$
hÿ± AJa R>mZ coVm hÿ±&
AmnH$s movement HwN> momentum gather Zht H$aVr& political
asylum any time; for equipment and training once we show
(B©) qhXy amï´> {Z‘m©U ‘| Omo éH$mdQ>| cmZo H$s H$mo{ee H$aoJm, Cgo
something on ground. ‘¢ `o achieve H$a ahm hÿ±& ‘m¡V Ho$ KmQ> CVmaZo H$m {ZU©`:
(3) ZmJm ~§S>Imoa : nwamo{hV (n¥ð> g§.90) : Omo ì`{º$ Bg nyao H$m‘ ‘| ~mYm S>mcZo H$s H$mo{ee
nwamo{hV (n¥ð> g§. 71 d 72) : AmO Ho$ VmarI ‘| NSCIMAm¡a NSCL H$m H$a|Jo, Cgo {ZîH$m{gV (excommunication) Zht {H$`m OmEJm, CgH$mo CS>m
{dKQ>Z hmo J`m h¡ VmZyIcmoH$m| hQ>mHo$& Am¡a dmo parallel govt. H$m‘ H$a aho {X`m OmEJm& he should be killed.
Wo {nN>co nMmg gmc go, 55 gmcgo& NSCL H$m Defence Minister Omo h¡, (’$) A{^Zd ^maV d Ama Eg Eg H$m K{Zð> g§~§Y :
O~ ‘¢ ZmJmc¢S> ‘| Wm, ñdm‘rOr, 1993 ‘|, Vmo Cg Q>mB©‘ CZHo$ D$na Á`mXm (1) S>m°.Ama.nr. qgh (n¥ð> g§»`m 70): .......co{H$Z Xw^m©½` ahm {H$
à^md Wm NSCIM H$m Vmo CZH$mo ‘¡Zo go’$ {H$`m Wm& Cg Q>mB©‘ Omo Defence CÎmam§Mc ‘| ~hþV à`mg H$aZo Ho$ ~mX ^r AmO h‘mar gaH$ma (~rOonr gaH$ma)
‘mAmodm{X`m| H$m g‘W©Z H$a ahr h¡& `o ~mV ‘¢Zo g§K Ho$ d[að> A{YH$m[a`m| H$mo
- 36 - - 37 -
~mocm& ‘m. ‘mohZ ^mJdVOr go {‘cm Wm; Am¡a Xmo K§Q>o {‘c Ho$ g~ ~Vm`m Wm& n[a{eð> ~
dhm± Ho$ nw{cg Mr’$ gw^mf Omoer H$mo ~mocm Wm& ‘¢ {‘cm ^r Wm Xmo ~ma& h‘mar (‘mcoJm§d 2008 ~‘ Y‘mH$m Ho$g Ho$ OZdar 2009 ‘| ^oOo JE
~mV cJmVma hmoVr ahVr h¡& MmO© erQ> H$m n¥ð> Z§ 69)
(2) nwamo{hV (n¥ð> g§»`m 73): (g^m ‘| hmc hr ‘| nYmao ì`{º$ H$m (coIH$ Zo ‘hËdnyU© H$mo ^mJ H$mo AYmoaopIV {H$`m h¡)
n[aM` XoVo g‘`) BZH$m n[aM` ~r.EM. e‘m© ào‘ qgh Or& Xmo ~ma member recovered which given to him by his brother i-e- wanted accused
Ramchandra @ Ramaji Gopal singh Kalsangra (W-1) who is as large-
of parliament (BJP). 1940 go ñd`§godH$, H$m’$s g§Kf©‘` OrdZ A~VH$&
During the course of investigation] it has transpired that
(3) nwamo{hV (n¥ð> g§»`m 89-90): various political, government the accused Sudhakar Onkarnath Chaturvedi (A&11) had kept keys
and non & government bodies will be infiltrated) ‘Vc~ EH$ of his house in the office of Military Intelligence at Deolali camp
example h‘oem XoVm hÿ±& ‘Vc~ EH$ captain `m major ~¡R>m Wm {X„r Ho$ in his absence in September 2008. Accused Prasad Shrikant Purohit
(A-9) had asked wanted accused pravin Mutalik (W-3) to collect
A§Xa Omo H$m‘ hmoZo Ho$ {cE VrZ ‘{hZo time cJmVm Wm& EH$ phone call Ho$ the key form the office of Military Intelligence at Deolali to enter
D$na hmo J`m Š`m|{H$ dmo g§K H$m Wm, ‘¢ g§K H$m Wm& {~Zm OmZo g‘P ‘| Am`m into the house of accused Sudhakar Onkarnath chaturvedi (A-11)
{H$ dh g§K ‘| ah MwH$m h¡& ‘¢Zo Cgo ’$moZ {H$`m Am¡a H$hm `o H$m‘ H$aZm h¡& UP for assembling IED, which was finally used for eÛploding at
H$m ì`pŠV Wm& ~mocm ga hmo Om`oJm& EH$ {XZ Ho$ A§Xa H$m‘ hmo J`m& Malegaon-
The seized laptop of accused Sudhakar Upadbhan Dhar Dwivedi
(Cnamoº$ AZy{XV ~mV| ‘mcoJm§d 2008 ~‘ Y‘mHo$ H$s MmO©erQ> Ho$ gmW (A-10) contained the material in the form of Audio and Video
cJmB© JB© ZñVr H«§$ VOL IIIB ‘| h¡& ZñVr ‘| Hwc 103 n¥ð> h¡& co{H$Z CgH$s files which were retrieved form the hard disk, which was supplied
n¥ð> g§»`m {d^mJdma AcJ AcJ h¡& nmR>H$m| H$s gw{dYm Ho$ {cE coIH$Zo Cgo as Mirror image. The investigation revealed Audio and Video files
contents the entire recording of the various meetings held at
1 go 103 VH$ cJmVma H«$‘m§H$ {XE h¡&
various places like Faridabad] Ujjain, Bhopal by accused involved
in the case.
!!! The details of the printouts of call details of he mobile phones
of accused person are received- The printouts of the mobile
number used by the accused persons clearly show that they were
in association of each other. The call details of some mobile
numbers used by the accused are yet to be received. Those call
details will be filed as soon as they are received as additional
documents.
The investigation is still in progress. Reports of FSL in
connection with voice Sample and electronic times is still awaited.
However, report about analysis of the contents of laptops, mobile
phones, pen drives, taken charge of during the course of
investigation is received form FSl, Mumbai on 17/1/09. Transcripts
of some audio tapes retrieved by FSl form the hard disc of laptop
of accused Sudhakar Dhar Dwivedi (A-10), are prepared and
- 38 - - 39 -
submitted along with the chargesheet. The material retrieved by
FSL, form the hard disc of laptop of accused Sudhakar Dhar
Dwivvedi and mobile phone, pen drives, other laptops is
voluminous. Therefore, it is necessary to study the material
received form FSL and investigate further in the case. Preparation
on the transcripts of the audio and video is in progress. Therefore
separate application requesting to grant permission to investigate
further under section 173 Cr.PC. is submitted here with.

!!!

- 40 -
gXaÀ`m N>moQ>oImZr nwpñVHo$Mo AË`§V Aä`mgy
boIH$ Eg. E_. _wlr\$ `m§Zr AJXr _moOŠ`mM
eãXmV `m gd© àH$mamZo KmVH$s, H$nQ>r d XheVdmXr
AgUmar g§KQZoMo Iao ñdê$n XoemnwT>o AmUbobo Amho.
RSS À`m nadmZJr{edm` ^maVmVrb EH$ njr XoIrb
ñd¡anUo g§Mma H$ê$ eH$V Zmhr Aer hr gd©ì`mnr
VmH$VdmZ g§KQ>Zm XoemVrb gd© _hËdmÀ`m g§ñWm§_Ü`o
R>mU _m§Sy>Z ~gbobr Amho. n[aUm_r XoemÀ`m gd© àH$maÀ`m H$ma^mamV {VMm
am̧{Xdg hñVjon Mmby AgVmo. qH$~hÿZm {VÀ`m hþHw$_m{dZm XoemVrb Hw$R>brM
_hËdmMr nU dmB©Q> KQ>Zm KSy>M eH$V Zmhr, Ago Amåhmbm Am_Mm AmOn`ªVMm
Aä`mg gm§JVmo. gXaMr Am_Mr hr gd© {dYmZo gm_mÝ` dmMH$m§Zm A{Ve`mo{ŠVnyU©
dmQ>Vrb. na§Vw hr dmñVdVm RSS dmbo XoIrb ImOJrV _mÝ` H$aVmV d
Am_À`mgma»`m§Zm Ë`m§À`m dmQ>obm Z OmÊ`mMr àË`j AàË`j Y_H$shr
XoVmV. Amåhmbm XoIrb `m g§KQ>ZoÀ`m VmH$VrMr nyU© H$ënZm AgVmZm Amåhr
ho YmS>g H$ê$Z AmË_hË`m Va H$arV Zmhr Zm ? Agm àíZ nS>Vmo. na§Vw hOmamo
dfmªMm `m XoemMm B{Vhmg ~maH$mB©Zo Aä`mgë`mg, Am_À`m AZoH$ H$ë`mUH$Ë`mªZm
`mM AdñWoVZy Omdo bmJbobo Amho. RSS Mr ñWmnZmM \$º$ ñdmV§Í` Am§XmobZmbm
{damoY H$aÊ`mgmR>rM Pmbobr hmoVr. gÜ`m RSS d `mnydu Am`©-^Q> ~«måhUdmX
ho \$º$ ~hþOZm§Zm bwQy>Z Wm§~bobo ZmhrV Va XoemV H$m`_ AamOH$M Zm§Xob
AerM ì`dñWm am~{dbr. åhUyZM Amåhr hr nwpñVH$m dmMH$m§À`m hmVmV
AË`§V O~m~XmarZo d Ordmda CXma hmoD$Z XoV AmhmoV.

Ý`m`_yVu ~r. Or. H$moigo nmQ>rb


(AÜ`j - bmoH$emgZ Am§XmobZ nj,
Xoe ~Mmd AmKmS>r)

!!!

- 40 -

You might also like