‫‪ ‬مختصات مستطیلی یا کارتزیه (‪:)Cartesian Coordinate‬‬

‫در ایه سیستم مختصات‪ ،‬سه صفحه عمود تر هم اوتخاب میشووذ و مختصات هر‬
‫وقطه در فضا تراتر تا فواصل ایه وقطه از ایه صفحات خواهذ تود‪.‬‬
 ‫‪ ‬مختصات استواوهای (‪:)Cylindrical Coordinate‬‬
‫در ایه سیستم مختصات‪ ،‬مختصات هر وقطه از فضا توسط سه مولفه ‪ θ ،r‬و ‪ z‬مشخص‬
‫میشود‪.‬‬
 ‫‪ ‬مختصات کروی (‪:)Spherical Coordinate‬‬

‫در ایه سیستم مختصات‪ ،‬مختصات هر وقطه از فضا توسط سه مولفه ‪ θ ،r‬و ‪φ‬‬
‫مشخص میشود‪.‬‬
‫ترای تثذیل مختصات کارتسیه ته استواوهای و تالعکس از رواتط زیر استفاده میشود‪:‬‬

‫‪x  r cos ‬‬

‫‪y  r sin‬‬

‫‪r  x2  y2‬‬

‫‪ y‬‬
‫‪  arctan  ‬‬
‫‪x‬‬

‫‪zz‬‬
 :‫ترای تثذیل مختصات کارتسیه ته کروی و تالعکس از رواتط زیر استفاده میشود‬

x  r cos  sin

y  r sin  sin

z  r cos 

r  x2  y 2  z 2

 y
  arctan  
x

 x2  y 2   z 
  arctan   or   arccos  
 z   x2  y 2  z 2 
   
 ‫المانهای مختلف در مختصات کارتزیه‪:‬‬

‫(‪ )1‬المان سه تعذی‪ ،‬جسء حجم مکعة مستطیلی تا اتعاد ‪:dx×dy×dz‬‬

‫‪z‬‬
‫‪b‬‬

‫‪dy‬‬ ‫‪c‬‬
‫‪dz‬‬
‫‪dx‬‬

‫‪a‬‬

‫‪y‬‬

‫‪x‬‬
 ‫(‪ )2‬المان دو تعذی‪ ،‬جسء حجم مکعة مستطیلی تا اتعاد ‪:dx×dy×c‬‬

‫‪z‬‬
‫‪b‬‬
‫‪dy‬‬

‫‪c‬‬
‫‪c‬‬

‫‪a‬‬
‫‪dx‬‬
‫‪y‬‬

‫‪x‬‬
 ‫(‪ )3‬المان یك تعذی‪ ،‬جسء حجم مکعة مستطیلی تا اتعاد ‪:dy×a×c‬‬

‫‪z‬‬
‫‪b‬‬

‫‪dy‬‬
‫‪c‬‬
‫‪c‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪a‬‬

‫‪y‬‬

‫‪x‬‬
 ‫المانهای مختلف در مختصات استواوهای‪:‬‬

‫(‪ )1‬المان سه تعذی‪ ،‬جسء حجم قاچ استواوهای ته اتعاد ‪:rdθ×dr×dz‬‬

‫(‪ )2‬المان دو تعذی‪ ،‬جسء حجم پوسته استواوهای ته اتعاد ‪:2πr×dr×dz‬‬

‫‪r‬‬
‫‪Ro‬‬

‫‪dz‬‬
‫‪dr‬‬
‫‪z‬‬

‫‪L‬‬
‫(‪ )3‬المان یك تعذی‪ ،‬جسء حجم پوسته استواوهای ته اتعاد ‪:2πr×dr×L‬‬

‫‪r‬‬
‫‪Ro‬‬

‫‪dr‬‬

‫‪z‬‬

‫‪L‬‬

‫‪L‬‬
 ‫(‪ )4‬سیستم یك تعذی‪ ،‬جسء حجم استواوهای ته اتعاد ‪:πRo2×dz‬‬

‫‪r‬‬

‫‪dz‬‬ ‫‪Ro‬‬

‫‪z‬‬

‫‪L‬‬
 ‫المانهای مختلف در مختصات کروی‪:‬‬

‫(‪ )1‬سیستم سه تعذی‪ ،‬جسء حجم قاچ کروی ته اتعاد ‪:dr×rdθ×rsinθdφ‬‬

‫‪z‬‬

‫‪dr‬‬

‫‪dθ r‬‬

‫‪r sinθ dφ‬‬

‫‪rdθ‬‬
‫‪θ‬‬
‫‪y‬‬

‫‪φ‬‬ ‫‪dφ‬‬

‫‪x‬‬
 ‫(‪ )2‬سیستم دو تعذی‪ ،‬جسء حجم حلقه توخالی ته اتعاد ‪:dr×rdθ×2πr‬‬

‫‪z‬‬

‫‪dθ‬‬

‫‪y‬‬

‫‪dr‬‬

‫‪x‬‬
 ‫(‪ )3‬سیستم یك تعذی‪ ،‬جسء حجم پوسته کروی ته اتعاد ‪:dr×4πr2‬‬
‫‪z‬‬

‫‪y‬‬

‫‪dr‬‬

‫‪x‬‬