Biyoistatistik

Değişken adı verirken tr karakter kullanılmaz

Boşluk bırakılmaz _ kullan

Sayıyla başlama

Kişisel bilgileri yazma tc tel no falan

Spss

Numeric değişken

Width: ondalık ve tam kısım beraber

Decimal Places: ondalık kısım

Label kısmı kişi için not kafana göre yazabilirsin

Sürekli, kesikli değişkenlerin frekansı alınmaz. Sadece kategorik değişkenin (kodlanmış) alınır!

Analyse – describtive - frequency

Valid percent i kullan!

Kümülatif percent sadece ordinal verilerde kullanılır. O aşamaya kadar olan verileri toplar.

Sayının yanına yüzdesini de yaz toplamları 100 olmak zorunda. 33,3 33,3 33,4 mesela.

Normal dağılım: Çan şeklinde dağılım kubbe gibi

Veride normal dağılım varsa aritmetik ortalama kullanılabilir. Aşırılık varsa kullanamayız.

Histogram: sayı ve değerden oluşan grafik

Histogramda hepsinin tam ortasından birleştirilerek çizilen şey dağılımdır.

Normal dağılım yoksa ortanca kullanılmalıdır.

Ortalama standart sapmayla birlikte verilir.

Analyse – descriptive - explore

Probability (p) yüzde 5ten düşükse H0 yanlış kabul edilir.

Tip1 hata (alfa) gerçekte olmayan bir şeyin test sonucuyla var olarak çıkması.

Tip2 hata(beta) gerçekte var olan şeyin test sonucuyla yok olarak çıkması.

Optimum nokta: yeteri kadar örnek kabul edilebilir hata.

Power = 1 - Beta hatası

Yüksek power için az kişiyle çalışmak lazım.

Alfa ve beta hataları denkliğin karşılıklı trflarındadır. İkisini de azaltıp hatayı azaltmanın tek yolu
örneklemi artırmaktır.
Test of normality shapiro wilk tablosunu dikkate al. Diğerini salla.

Shapiro wilkte sig. Değeri p dir.

Shapiro wilk değeri histogram çizgisinden daha önemli

İstisna: shapiro wilk sig. Değeri 0,00 olarak görünürse p binde birden küçük kabul ederiz. H0
reddedilir. Bu veri için aritmetik dağılım kullanılamaz. Ortanca(medyan) kullanılır.

Detrended normal q q grfiğinde 0 değeri grafiğin ortasına yakın olmalı ideal olması için.

Box plot grafiğinde kutunun dikey dikdörtgen olması istenir. Ortasındaki siyah çizgi ortanca değeridir.
Grafiğin ortasında olması istenir. Üst alt kesit uzunlukları eşit olması istenir.

Box plot grfde Tepesinde o33 olarak yazılan şey aşırı değerdir. Normalden farklı

*1 değeri aykırı değerdir. Olamayacak kadar farklı

Descriptive tablosunda mean in yanında yazan ortalamadır. Std deviation standart sapmadır. Normal
dağılan bir veriyi tanımlamak için mean + - std deviation olarak tanımlanır. Sonuna birimini eklemeyi
unutma.

Değişim katsayısının büyük olması dağılımın homojen olmadığı anlamına gelir.

Normal dağılım değilse ortanca değere bakılır (ÇAG,IQR=…)

ÇAG, IQR (ınterquartile range) çeyrekler arası açıklıktır.

Medyan 2. Çeyrektir

1. Ve 3. Çeyreğin arası fark çeyrekler arası genişlik demektir.

2. DÖNEMMMM

Variable viewe gir value kısmından yaz 1 kadın 2 erkek falan diye

Bir veri iki kez ölçülmüşse bağımlıdır. Örn komite 1 ve 2

Örn kadın komite 1 ve erkek komite1 karşılaştırmak BAĞIMSIZ

Evren oranı testi: normal değere uyan tüm testlerde uygulanabilir.

normality kontrol edilmeli. Analyze- descriptive- explore- shapiro wilk p değeri(sig) bak 0,05ten azsa
h0 reddedilebilir. Büyükse reddedilemez.

Analyze- compare mean test- one sample test sig değerine bak 0,05ten küçükse h0 reddedilir yani
fark vardır.

Mesela sig değeri 0,013 ise h0 reddedilir yani fark vardır ama bunu söylerken yüzde 1,3 hata yapmış
oluruz.

Farklıysa ispat etmen gerekir yani (t=bi şey; p= bi şey) yazmak zorundayız!!!! Mean difference a bak
sonra hangisi daha büyük karar ver yorum yap yaz. Fark yoksa yine ()li olanları yazman lazım ama
hangisi büyük vs yazmayacaksın!!!!

Karar ve ispat her zaman YAZILACAK! Yorum sadece fark varsa YAZ!!

Mean differance/std error = t değeri

Hipotezi tam cümle olarak yaz: presarı 16dan farksızdır=h0 , presarı 16dan farklıdır=h1

Parametrik test= aritmetik ort kullanılan testler. 2 şartı vardır: 1- grupların dağılımı engeli olmalı eşit
olmak zorunda değil ama yakın olmalı. 2- normaliteye uyması gerekir.

İki bağımsız grubu karşılaştırırken analyze-compare means- independent t test

İlk çıkan sig değerine bak ve 0,05ten büyükse üstteki değere bak. Küçükse alttakine bak.

Eğer p değeri 0,05ten büyükse h0 reddedilemez şöyle yazılır: (t=mutlak değer içinde bi şey,p=0,340)

Eğer p değeri 0,05ten küçükse h0 reddedilir şöyle yazılır: (t=mutlak değer içinde bi şey; p= bi şey)
mean differance a bak ona göre hangisi büyük falan yorum yap yaz.

Aritmetik ort kullanamadığımız yani normal olmayanlarda analyze-nonparametric-legacy-2

independent grup vs seç

Mannwhitney test exact sig değerine bak 0,05ten küçük mü bak kanıtlamak için (z=mutlak içinde bi
şey; p=bi şey)

H0 reddedilirse sadece sum of ranks değerleerinden sadece kimin büyük olduğunu anlarız. Ortanca
değerlerine bakmamız lazım descriptive stat explore dan bak! Grup değişkenini factore aktar!!!
Sadece statistics seç plot seçme! Median değerlerine bak ve hangisi ne kadar büyük karar ver!

Ortalama olarak karşılaştırmak için gruplardaki kişi sayıları yakın olmalı. Veri normal dağılıma uymak
zorunda. Analyze compare means independent test

BAĞIMLI DURUMLARI KARŞILAŞTIRMAK İÇİN:

PARAMETRİK TEST YAPMAK İÇİN; Ya her iki ölçüm de normal dağılacak ya da farkları normal dağılacak
Aksi durumda non parametric test yapılır.

Parametrik testlerde: analyze compare means paired sample t test sig(2tailed) değeri yani p değerine
bak 0,05 ten küçükse h0 reddedilir. İspat için (t=mutlak hali; p= bi şey) p değeri 0,000 yazıyorsa
p<0,001 yazarız. Ortalama farklarına bakarak hangisi büyük karar ver! Ve yaz

Normal dağılmayan bir durum varsa farklarına bakmak için transform compute variable target
variable kısmına neye bakmak istiyorsan yaz örn Sari_Fark yaz sonra numeric expressions kısmına
farkını alacağın şeyleri yaz örn Post_Sari-Pre_Sari yaz sonra ana sayfana Fark_Sari olarak bir sütun
açılacak o sütunu analyze descriptive stats explore buradan normality test yap shapiro wilk
değerinden bak normal mi O da normal değilse NONPARAMETRİK TEST YAPPP

Nonparametric legacy 2 related test wilcoxon işaretle çıkan testten sig deeğreine bak h0 red mi karar
ver (Z=mutlak bi şey; p=mutlak bi şey) Üstteki tabloya bak negatif pozitif falan bak ayarla bi şeyler.
Ties= benzer kalanlar

TİP1 HATA: fark yokken var demek

TİP2 HATA: fark varken yok demek. Örneklem artarsa tip2 hata azalır. Power 1-tip2 hata

İnsan çalışmalarının güç: virgüllü çıkmaz

Hayvan çalışmaları: yüzde 80

Bağımlı iki normal dağılmayan şeyi karşılaştırırken önce farklarına bakaruz fark normal değilse
nonparametric test yaparız. Legacy 2 related bak karar ver kanıtla fark varsa yorumda kaç değer
artmış kaç değer azalmış onu yaz!!!!!