KHẮC PHỤC KHỦNG HOẢNG, ĐEM LẠI NIỀM TIN

TRONG KHOA HỌC TỰ NHIÊN

Khắc phục: là tìm cách chiến thắng những khó khăn, trở ngại để
đạt được mục đích của mình.

Khủng hoảng: là một sự thay đổi đột ngột hoặc là nguyên nhân
của một quá trình, dẫn đến một vấn đề cấp bách cần phải giải
quyết ngay lập tức.

-- Những tri thức mà KHTN đã đạt được từ trước đến nay

chưa bao giờ là cái có sẵn, hay là cái đã hoàn chỉnh; ngược
lại, chúng chỉ được hình thành theo từng nấc thang một trong
quá trình phát triển dài lâu và gian khổ. Trong quá trình phát
triển, KHTN không thể không tránh khỏi những cuộc “khủng
hoảng” và trong quá khứ đã từng có. Vào cuối thế kỉ XIX -
đầu thế kỉ XX, vật lý học đã phải chứng kiến một cuộc
“khủng hoảng” về thế giới quan bởi sự trỗi dậy mạnh mẽ của
chủ nghĩa duy tâm (CNDT).

- Chủ nghĩa duy vật (CNDV) thời kì này vẫn còn hạn chế
do trình độ nhận thức thời đại về vật chất và cấu trúc vật chất,
Song có những điều các nhà KHTN, Triết học duy vật không
thể lí giải bằng thế giới quan khoa học đã tự phát sinh hoài
nghi quan niệm về vật chất của CNDV.

- Dựa vào cuộc “khủng hoảng”, CNDT trong một số nhà

khoa học, triết học duy vật đã bị tấn công và phủ nhận quan
niệm về vật chất của CNDV. Và hệ quả là một số nhà KHTN
trượt từ CNDV máy móc, siêu hình sang chủ nghĩa tương đối,
rồi rơi và CNDT.

- Song, nếu nó không được nhanh chóng dập tắt thì hậu
quả sẽ rất nghiêm trọng, vì cuộc “khủng hoảng” đó không chỉ
ảnh hưởng đến sự tiến triển ngành vật lý học nói riêng, KHTN
nói chung mà còn có nguy cơ làm sụp đổ cả hệ thống triết học
duy vật, trong đó có cả triết học DVBC của Mác. Vì vậy, đẩy
lùi cuộc khủng hoảng đó là một nhiệm vụ mang tính cấp thiết
trong thời điểm lịch sử bấy giờ.

Đem lại niềm tin: Đem lại cho người khác cảm giác (dùng giác
quan để cảm nhận) chắc chắn về điều gì đó khiến họ tin tưởng.
Đem lại niềm tin trong KHTN: đem lại cho người khác cảm giác
tin tưởng về khtn. vật lí cổ điển đã tìm ra nguyên tử và cho nó là
vật chất nhỏ nhất. 1897 phát minh quan trọng đã đảo luận con
nười về vật chất => Phát hiện ra điện tử Vật chất là phạm trù triết
học => đây là quan niệm vật chất ngành triết học chỉ về thực tại
khách quan: tồn tại ngoài con người. dù con người nghĩ tới hay
không nghĩ tới thì nó vẫn tồn tại

KẾT LUẬN

Cuộc cách mạng trong khoa học tự nhiên cuối thế kỷ XIX, đầu
thế kỉ XX nổ ra với nhiều phát kiến mang tính chất vạch thời đại
đặc biệt là những phát minh như: Rơnghen phát hiện ra tia X,
Béccơren phát hiện ra hiện tượng phóng xạ, Tômxơn phát hiện ra
điện tử, Kaufman đã phát hiện ra rằng trong quá trình vận động,
khối lượng của điện tử thay đổi khi vận tốc của nó thay đổi và
thuyết tương đối của Anhxtanh… Những phát minh khoa học
quan trọng này đã có ảnh hưởng thay đổi to lớn đến nhiều phương
diện sau:

Một là, các phát minh khoa học đã đưa lại những biến đổi sâu sắc
và một bước tiến của loài người trong việc nhận thức giới tự
nhiên, đã chứng minh rằng: nguyên tử không phải là phần tử nhỏ
bé nhất, do vậy không thể quy vật chất về nguyên tử. Vật chất với
các thuộc tính của nó không phải là bất biến, tất cả không ngừng
được sinh ra và không ngừng được chuyển hoá từ dạng này sang
dạng khác.

Hai là, những phát minh khoa học đó đồng thời cũng đối lập gay
gắt với những quan niệm máy móc, siêu hình đang thống trị trong
khoa học thời kỳ bấy giờ như: đồng nhất vật chất với khối lượng,
năng lượng, trọng lượng...

Ba là, với những thành tựu trên đã gây ra một cuộc khủng hoảng
về thế giới quan trong các nhà triết học và khoa học tự nhiên.
Khiến những nhà khoa học “giỏi khoa học nhưng kém cỏi về triết
học” đã trượt từ chủ nghĩa duy vật máy móc, siêu hình sang chủ
nghĩa tương đối hoài nghi và cuối cùng rơi vào quan điểm của
chủ nghĩa duy tâm cho rằng “vật chất tiêu tan”.

Bốn là, lợi dụng cơ hội này các nhà triết học duy tâm đã biện hộ,
công kích và giải thích xuyên tạc để phủ định chủ nghĩa duy vật.
Họ cho rằng: nếu nguyên tử bị phá vỡ tức là “vật chất tiêu tan” và
chủ nghĩa duy vật sụp đổ.

Trư­ớc tình hình đó: V.I.Lênin đã chỉ ra rằng sự khủng hoảng thế
giới quan chỉ có tính chất tạm thời, không phải vật chất tiêu tan
mà là do nhận thức của con người có giới hạn nên chưa lý giải hết
sự vận động và biến đổi của thế giới khách quan. Đồng thời, để
phê phán quan điểm của chủ nghĩa duy tâm và khắc phục những
hạn chế của chủ nghĩa duy vật trước Mác về vật chất, Lênin đã
định nghĩa vật chất với tư cách là một phạm trù Triết học.

* V.I.Lênin đưa ra một phương pháp mới của lôgíc biện chứng
để định nghĩa vật chất chứ không sử dụng phương pháp thông
thường, bởi ông chỉ ra rằng, phạm trù vật chất với tư cách là phạm
trù triết học - một phạm trù khái quát nhất, không có một phạm
trù nào rộng hơn phạm trù vật chất. Cách duy nhất về mặt phương
pháp luận, chỉ có thể định nghĩa vật chất bằng cách đặt phạm trù
ấy đối lập với ý thức, xem vật chất là thực tại khách quan tồn tại
độc lập với ý thức của con người, ý thức chỉ là sự phản ánh thế
giới khách quan mà thôi. Từ đó, giải thích vấn đề cơ bản của triết
học trên lập trường thế giới quan duy vật và phương pháp biện
chứng.

Định nghĩa vật chất của V.I.Lênin đã kế thừa, bảo vệ, phát triển
quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen về vật chất; khắc phục
được tính trực quan, siêu hình, máy móc trong quan niệm về vật
chất của các thời kỳ trước; giải quyết được sự khủng hoảng về
mặt nhận thức luận trong khoa học tự nhiên ở đầu thế kỷ XX tạo
nền tảng vững chắc cho chủ nghĩa duy vật phát triển.

Định nghĩa này chính là cơ sở khoa học và là vũ khí tư tưởng để

đấu tranh chống chủ nghĩa duy tâm, chủ nghĩa hoài nghi và thuyết
không thể biết đã phủ nhận khả năng nhận thức của con người về
thế giới.

Định nghĩa về vật chất của Lênin đã trang bị thế giới quan và
phương pháp luận khoa học cho các nhà khoa học trong nghiên
cứu thế giới vật chất; động viên, cổ vũ họ tin ở khả năng nhận
thức của con người, tiếp tục đi sâu khám phá những thuộc tính
mới của vật chất.

Đến nay, nhân loại đã tìm ra hơn 300 hạt cơ bản (hạt vi mô) kể cả
phản hạt trong cấu trúc của nguyên tử, mà trước đó Lênin đã nhận
định: nguyên tử là vô cùng, vô tận, tự nhiên là vô tận. Khoa học
hiện đại đã chứng minh tính chính xác, đúng đắn về phạm trù vật
chất mà Lênin đưa ra.

Tóm lại, định nghĩa vật chất đã ra đời hơn một thế kỷ, nhưng đến
nay vẫn giữ nguyên giá trị, chưa có nhà khoa học, nhà triết học
nào đưa ra được một định nghĩa hoàn chỉnh, sâu sắc, toàn vẹn và
chính xác hơn định nghĩa vật chất của Lênin .