TOPICS

Classification of beneficiary member: fardhu, ‘asabah and zu al-

arham.
• The concept of beneficiary members
• members who are entitled to get some portion of inheritance
• Who are entitle to get inheritance by ‘asabah an zu al-arham

COURSE OUTCOME

After Completing This Chapter Student Should Be Able To:

1. Understand The Concept Of Succession In Islam And Characteristics Of Beneficiary

Members

Classification Of Beneficiary Member: Fardhu, ‘Asabah And Zu Al-arham.

The Concept Of Beneficiary Members

Members Who Are Entitled To Get Some Portion Of Inheritance

Who Are Entitle To Get Inheritance By ‘Asabah An Zu Al-arham

1. AHLI WARIS LELAKI

2. Cucu lelaki 4. Datuk (bapa

1. Anak lelaki dari anak lelaki 3. Bapa kepada bapa
ke bawah dan ke atas)

8. Anak lelaki
5. Saudara
6. Saudara 7. Saudara kepada saudara
lelaki seibu
lelaki sebapa lelaki seibu lelaki seibu
sebapa
sebapa

11. Bapa 12. Anak lelaki

10. Bapa
9. Anak lelaki kepada bapa
saudara sebelah saudara sebelah
kepada saudara saudara sebelah
bapa seibu bapa
lelaki sebapa bapa seibu
sebapa sebapa sebapa

13. Anak lelaki

Orang yang
kepada bapa
14. Suami memerdekakan
saudara sebelah
hamba (wala’)
bapa sebapa

1.1 WARIS FURU’

1.2 WARIS USUL

1.3 WARIS HAWASYI

Jika kesemua waris lelaki di atas wujud, maka hanya tiga orang sahaja yang layak iaitu:

1. Bapa
2. Anak lelaki
3. Suami
2. AHLI WARIS PEREMPUAN

CUCU PEREMPUAN
DARIPADA ANAK
ANAK PEREMPUAN IBU
LELAKI DAN
KEBAWAH

SAUDARA
NENEK SEBELAH NENEK SEBELAH PEREMPUAN SEIBU
IBU DAN KE ATAS BAPA DAN KE ATAS DAN SEBAPA

SAUDARA SAUDARA
PEREMPUAN PEREMPUAN SEIBU ISTERI \ ISTERI-
SEBAPA ISTERI

PEREMPUAN YANG
MEMBEBASKAN
HAMBA

2.1 WARIS PEREMPUAN FURU’

2.2 WARIS PEREMPUAN USUL

2.3 WARIS PEREMPUAN HAWASYI

Jika kesemua ahli waris di atas wujud, hanya 5 orang yang layak:

i. Anak perempuan
ii. Cucu perempuan dari anak lelaki
iii. Ibu
iv. Saudara perempuan seibu sebapa
v. Isteri

3. BERHIMPUN WARIS LELAKI DAN PEREMPUAN

Jika kesemua 25 waris lelaki dan perempuan masih hidup, maka keutamaan akan diberikan
kepada hanya lima ahli waris berikut:

1. Bapa 2. Ibu

3. Anak Lelaki 4. Anak Perempuan

5. Suami/Isteri
4. PEMBAHAGIAN WARIS

JENIS WARIS (CLASSIFICATION OF BENEFICIARY MEMBER)

ASHABUL FURUDH
‘ASABAH ZAWIL ARHAM
(FARDU)

4.1. ASHABUL FURUD (FARDU) ( ‫اﻟﻔﺮوض‬ ‫) أﺻﺤﺎب‬

Ashabul Furud bermaksud waris-waris yang menerima harta pusaka berpandukan

ketetapan syarak (Al-Quran, Al-Sunnah atau Ijmak).

Bahagian yang ditetapkan oleh syarak kepada waris tanpa sebarang penambahan kecuali
dengan melalui rad dan tanpa sebarang pengurangan kecuali dengan aul.

Fardu yang telah ditetapkan dalam al-Quran ada 6 : 1/2, 1/3, 1/4, 2/3, 1/6 atau 1/8.

Fardu yang ditetapkan melalui ijtihad: 1\3 daripada baki pusaka.

4.1.1 WARIS ASHABUL FURUD

4) Cucu
2) Anak
1) Isteri 3) Ibu perempuan (dari
perempuan
anak lelaki)

7) Saudara 6) Saudara 5) Nenek (ibu

8) Saudara
perempuan perempuan seibu kepada ibu dan
perempuan seibu
sebapa sebapa ibu kepada bapa)

11) Datuk (bapa 12) Saudara lelaki

9) Suami 10) Bapa
kepada bapa) seibu
4.1.2 FARDU DALAM AL-QURAN

1/2
‫ﻦ َوﻟَ ٌﺪ‬ ُ‫اﺟ ُﻜ ْﻢ إِ ْن َﱂْ ﻳَ ُﻜ ْﻦ َﳍ‬ ِ
ُ ‫ﻒ َﻣﺎ ﺗَـَﺮَك أ َْزَو‬
ُ ‫ﺼ‬
ْ ‫َوﻟَ ُﻜ ْﻢ ﻧ‬

1/4
‫ﺎ ﺗَـَﺮْﻛ َﻦ‬‫ﺮﺑُ ُﻊ ِﳑ‬‫ﻦ َوﻟَ ٌﺪ ﻓَـﻠَ ُﻜ ُﻢ اﻟ‬ ُ‫ﻓَِﺈ ْن َﻛﺎ َن َﳍ‬

1/8
‫ﺎ ﺗَـَﺮْﻛﺘُ ْﻢ‬‫ﻤ ُﻦ ِﳑ‬ُ ‫ﻦ اﻟﺜ‬ ‫ﻓَِﺈ ْن َﻛﺎ َن ﻟَ ُﻜ ْﻢ َوﻟَ ٌﺪ ﻓَـﻠَ ُﻬ‬

2/3
‫ﺎ ﺗَـَﺮَك‬‫ﺎن ِﳑ‬
ِ َ‫ﻠُﺜ‬‫ﲔ ﻓَـﻠَﻬﻤﺎ اﻟﺜـ‬
ِ ِ
َ ُ ْ ‫ﻓَﺈ ْن َﻛﺎﻧـَﺘَﺎ اﺛْـﻨَﺘَـ‬

1/6
‫اﺣ ٍﺪ‬
ِ ‫ﻞ و‬ ‫ث َﻛ َﻼﻟَﺔً أَ ِو اﻣﺮأَةٌ وﻟَﻪ أَخ أَو أُﺧﺖ ﻓَﻠِ ُﻜ‬
َ ٌ ْ ْ ٌ ُ َ َْ ُ ‫َوإِ ْن َﻛﺎ َن َر ُﺟ ٌﻞ ﻳُ َﻮر‬
‫س‬ ِ
ُ ‫ﺴ ُﺪ‬ ‫ﻣْﻨـ ُﻬ َﻤﺎ اﻟ‬

1/3
ِ ُ‫ﻠ‬‫ﻚ ﻓَـﻬﻢ ُﺷﺮَﻛﺎء ِﰲ اﻟﺜـ‬ِ ِ ِ
‫ﺚ‬ ُ َ ْ ُ َ ‫ﻓَﺈ ْن َﻛﺎﻧُﻮا أَ ْﻛﺜَـَﺮ ﻣ ْﻦ َذﻟ‬

4.2 ASABAH ( ‫) ﻋﺼﺒﺔ‬

Bahasa :

kaum keluarga lelaki sebelah bapa.

Mereka diistilah sebagai asabah kerana mereka melingkungi nasab si mati.

Istilah :

Orang yang mengambil baki yang ditinggalkan oleh pewaris melalui fardu (ashab
al-furud) sekiranya mereka bukan pewaris tunggal.

Orang yang mengambil baki sekiranya mereka pewaris tunggal.

Jika tiada baki, maka ia tidak memperolehi apa-apa daripada harta tersebut.

Jika ada pewaris asabah dan penerima secara fardu (ashab al-furud) di kalangan pewaris,
penerima fardu lebih diutamakan berbanding asabah.

Sabda Rasulullah SAW:

‫ ﻓﻤﺎ ﺑﻘﻲ ﻓﻸوﱃ رﺟﻞ ذﻛﺮ‬، ‫أﳊﻘﻮا اﻟﻔﺮاﺋﺾ ﺑﺄﻫﻠﻬﺎ‬

“Berikanlah faraid kepada pemiliknya (ashab al-furud) dan selebihnya berikanlah

kepada lelaki yang paling utama”
(Riwayat al-Bukhari)

4.3 ZAWIL ARHAM ( ‫) ذوى اﻻرﺣﺎم‬

Dari segi bahasa:

Perkataan al-arham merupakan kata jama’ dari al-rahim yang bererti tempat
kandungan anak. Dengan itu, zawil al-arham bererti mereka yang mempunyai
hubungan kerabat atau darah.

Dari segi istilah ulama’ faraid,:

Waris yang mempunyai hubungan kerabat atau darah dengan si mati selain
daripada ashab al-furud dan asabah sama ada lelaki atau perempuan melalui garis
perempuan.

Adakah mereka boleh mewarisi harta pusaka si mati ?

Golongan pertama : Boleh mewarisi semua harta tersebut jika tiada ashab furud
dan asabah.

Golongan kedua : Tidak boleh mewarisi harta si mati. Harta si mati akan
diserahkan kepada baitulmal.

Contoh cucu perempuan daripada anak perempuan, ibu perempuan & ibu saudara
perempuan dari jalur ibu.

4.3.1 GOLONGAN WARIS ZAWIL AL-ARHAM

1. Anak-anak sama ada lelaki atau perempuan kepada anak perempuan dan seterusnya.
2. Anak-anak sama ada lelaki atau perempuan kepada saudara perempuan sama ada seibu
sebapa, sebapa atau seibu.
3. Anak perempuan kepada saudara-saudara lelaki sama ada seibu sebapa, sebapa atau
seibu.
4. Anak perempuan kepada bapa saudara sebelah bapa seibu sebapa, sebapa atau seibu.
5. Bapa saudara sebelah bapa seibu.
6. Bapa saudara sebelah ibu sama ada seibu sebapa, sebapa atau seibu.
 7. Ibu saudara sebelah ibu sama ada seibu sebapa, sebapa atau seibu.
8. Ibu saudara sebelah bapa sama ada seibu sebapa, sebapa atau seibu.
9. Datuk yang tidak sahih seperti bapa kepada ibu dan seterusnya.
10. Nenek yang tidak sahih iaitu hubungannya dengan si mati diselangi oleh datuk yang tidak
sahih seperti ibu kepada bapa kepada ibu.
11. Anak lelaki kepada saudara lelaki atau perempuan seibu.

4.3.2 WARIS ZAWIL ARHAM FURU’

4.3.3 WARIS ZAWIL ARHAM USUL

4.3.4 WARIS ZAWIL ARHAM HAWASYI