Materia Matemáticas Discretas

Índice
1. Divisibilidade 2
1.1. Mı́nimo Común Múltiplo e Máximo Común Divisor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
1.2. Resolución de ecuacións de congruenciais lineais . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.3. Criterios de divisibiliade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

2. Combinatoria 4
2.1. Principios básicos de conteo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.1.1. Principio de adiccion e da multiplicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.1.2. Principio da multiplicación . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.2. Principio da bixeccion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.3. Principio do palomar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

3. Primeiros conceptos 5
3.1. Teorı́a de conxuntos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
3.2. Principio de Inclusión . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
3.3. Operacións entre conxuntos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
3.4. Aplicacións . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

4. Listas e gráficas emrpregando Sage 7

4.1. Semántica in e for. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

5. Creación de gráficas co comando plot() 7

6. Lóxica proposicional 8

7. Combinatoria e Recurvisidade con juPyter Notebook 9

8. Exercicios interesantes 9
8.1. Primeiros conceptos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

1
1. Divisibilidade

1.1. Mı́nimo Común Múltiplo e Máximo Común Divisor

Isto, conclúe no denominado método de euclides ou algoritmo de euclides. O algoritmo de euclides é

recursivo e calcuları́ase do seguinte xeito:

a = bq1 + r1 , b = r1 q1 + r2 ... (1)

Para calcular a identidade de Bézout, deberemos despexar en cada un dos casos de división o resto, aplicando
o Teorema de División (r = D − d · c).

Propiedades fundamentais

1. Verı́ficase que mcd(a, b) = mcd(a − b, b).

2. Se dous números se multiplican por un factor h, o mcd tamén queda multiplicado por ese número.

3. Se dous números a e b se dividen polo seu mcd, os cocientes son primos entre sı́. E tamén: mcd(a/d, b/d) =
d/d = 1.

4. Propiedade de Euclides:

Dados dous números naturais, a e b, tales que o mcd(a, b) = d, existen dous números enteiros s e
t, tales que d = a · s + b · t, é dicir, mcd(a, b) = a · s + b · t.

5. Teorema I

Se dous números ah e bh congruentes en módulo m. Entón, ah ≡ bh (mod m). Isto no caso de que
se dividan por un divisor h común a ambos e primo en m.
Se o divisor h non é primo, verificase que: a ≡ b (mod m/d), sendo d o mcm(m, h) = d.

6. Teorema II

Sexan a, b, c e d enteiros e m un número enteiro positivo. Se é a ≡ b (mod m) e c ≡ d (mod m).

(a + c) ≡ (b + d) (mod m)

2
 7. Teorema III

Sexan a, b, c e d enteiros e m un número enteiro positivo. Se é a ≡ b (mod m) e c ≡ d (mod m).

(a · c) ≡ (b · d) (mod m)

Demostración: Páxina 48 (Teorema 1.16)

1.2. Resolución de ecuacións de congruenciais lineais

Para poder resolver ecuacións de congruencia, é necesario saber calcular os inversos modulares. Algúns
exemplos:

6 mod 11 É 2 xa que 2 · 6 = 12 ≡ 1 mod 11

3 mod 8 3 · 3 = 9 ≡ 1 mod 8
2 mod 8 Non existe (∕ ∃)

Exemplo de resolución de congruenciais lineiais:

Calcular o inverso multiplicativo de 111 mod 250 . Isto vaise desenvolver aplicando o algoritmo de Euclides
extendido e o Th. de Bezóut.
250 = 111 · 2 + 28

111 = 23 · 3 + 27

28 = 27 · 1 + 1

27 = 1 · 27 + 0

Por último, aplicamos Bezóut e escollemos o factor (positivo ou negativo) que se atope do divisor (d) e será
o inverso (a−1 ) de a mod m.

Resolución de congruencias lineais ax = b (mod m)

De xeito matemático:

a−1 ax ≡ a−1 b (mod m)

x ≡ a−1 b (mod m)

Supóñase a ecuación: 3x ≡ 5 mod 13

Aplicando Bezóut:
A constante t calculada é t = 9, polo tanto, o inverso modular en Z é 9. Resolvemos e obtemos que x ≡ 6 mod 13.

1.3. Criterios de divisibiliade

Criterios de divisibiliadade ate o 13:

Criterio 2, 3, 4, ...
Ollo coas propiedades especı́ficas da divisibiliade do 7 e do 13 xa que se indican algoritmos eficiente para o seu
cálculo:

3
 Criterio de Divisibiliade Resolución
Criterio do 2 Se o número remata en cero ou cifra par.
Criterio do 3 Se a suma de todas as súas cifras é múltiplo de tres
Se o número formado polas dúas últimas cifras
Criterio do 4
(1234, sendo as últimas cifras 34) é múltiplo de catro
Criterio do 5 Se o número remata en cero ou cinco
Criterio do 6 Se o número é divisible por dous e por tres (condicións necesarias ambas)
Criterio do 7 Existe un algoritmo que se indica *
Criterio do 9 A suma das cifras é múltiplo de 9, é dicir, 2610 é múltiplo de 9
Suma das posicións pares (considerando o cero par)
Criterio do 11
menos a posicións impares é 0 mod 11
Criterio do 13 Existe un algoritmo que se presenta **

Atópanse indicadas cun *.

Criterio de Divisbiliade do 7
Exemplo:

1. O número 8274 é divisible por 7?

2. Separamos a cifra de unidades e restamoslle duas veces as unidades: 827 - 2 * 4 = 819

3. Como esta cifra aı́nda é moi grande, repetimos o mesmo procedemento.

4. Finalmente, se chegamos a un número divisible por sete, concluimos que 8274 é congruente con 0 mod 7.

Criterio de Divisbiliade do 13
Exemplo:

1. O número 3705 é divisible por 13?

2. Separamos a cifra de unidades e restamoslle 9 veces veces as unidades: 370 - 9 * 5 = 325

3. Como esta cifra aı́nda é moi grande, repetimos o mesmo procedemento.

4. Finalmente, se chegamos a un número divisible por sete, concluimos que 3705 é congruente con 0 mod 13.

2. Combinatoria

2.1. Principios básicos de conteo

2.1.1. Principio de adiccion e da multiplicación

Principio da adicción

Sexan A1 , A2 , ..., An conxuntos finitos tales que Ai ∩ Aj = ∅, ∀i, j se i ∕= j. Entón:

|A1 ∪ A2 ∪ A3 ∪ ... ∪ An | = |A1 | + |A2 | + |A3 | + ... + |An |

4
2.1.2. Principio da multiplicación

Principio da multiplicación

Sexan A e B dous conxuntos finitos e sexa f : A → B unha aplicación bixectiva entre elas. Entón:

|A1 × A2 × A3 × ... × An | = |A1 | × |A2 | × |A3 | × ... × |An |

2.2. Principio da bixeccion

Principio da bixección

Sexan A1 , A2 , ..., An conxuntos finitos. Entón:

|A| = |B|

2.3. Principio do palomar

Esta baseado, fundamentado, no principio de Dirichlet, que indicaba que se queremos colocar n palomas
en k nidais e n > k, polo menos algunha caixa terá ⌈ nk ⌉ obxectos.
É dicir, se se quere distribuı́r n obxectos en k caixas, n > k · p, algunha caixa conterá mais de p obxectos.

3. Primeiros conceptos

3.1. Teorı́a de conxuntos

- Os conxuntos represéntanse habitualmente con ”{”.

- Existen dous conxuntos moi importantes como son os naturais e os enteiros.
Por exemplo, o conxuntos dos números enteiros son: N e Z. Ademáis, existen outros conxuntos como os C
(complexos), R (reais), Q (racionais)...

5
3.2. Principio de Inclusión
Principio de inclusión

Dados dous conxuntos A e B, dise que A é un subconxunto de B, e denótase por A ⊆ B, cando todos os
elementos de A son tamén elementos de B.

1. Se A non está contido en B, A ∕⊆ B.

2. Calquera conxunto admite como conxuntos triviais ou impropios ó conxunto baleiro e ao propio
conxunto en cuestión

3. Se A ⊆ B e A ∕= B, dise que A está contido estrictamente en B e denótase por A ⊂ B.

4. Dous conxuntos son iguais, verifı́case que A ⊆ B e B ⊆ A.

3.3. Operacións entre conxuntos

Particións
Colección de subconxuntos non baleiros que verifica as seguintes propiedades:
!n
A= i=1 Ai

A Aj = ∅, ∀i, i ∕= j

Producto cartesiano
Conxunto de formado polos pares ordenados pertencentes a A e a B.
!n
A= i=1 Ai

A ∩ Aj = ∅, ∀i, i ∕= j

3.4. Aplicacións

Xeito de implementar a correspondencia entre os datos e o resultado dun procedemento de cálculo.

Definición
Sendo A e B dous conxuntos. Unha aplicación de f de A en B, é unha correspondencia que asocia a cada
elemento de A un único elemento de B que se denomina imaxe por f de a e se denota por f (a).

Clasificación das aplicacións:

6
 Aplicación inxectiva: Se elementos distintos de A teñen (en todos os casos) imaxes diferentes en B. É dicir,
f (a1 ) ∕= f (b1 ), ou equivalentemente para calquera combinación de pares.

Aplicación sobrexectiva: Toda elemento de B, é imaxe de alomenos un elemento de A. É dicir, ∀b ∈ B, ∃a ∈

A tal que b = f (a).

Aplicación bixectiva: É inxectiva e sobrexectiva.

Inxectiva |A| ≤ |B|

Sobrexectiva |A| ≥ |B|

Bixectiva |A| = |B|

4. Listas e gráficas emrpregando Sage

4.1. Semántica in e for.

ls = [2..6] # obtén a lista de [2 a 6]

ls
list(range(5)) # comeza a contar en [0, 1, 2, 3, 4], é dicir, son 5 números a partires do 0

sage: [2, 3, 4, 5, 6]
....: [0, 1, 2, 3, 4]

Tamén podemos insertar elementos nun array dun xeito máis cómodo que en C empregando .append().

lista = []
for i in imp: # se definimos imp como outra lista de enteiros
lista.append(i**2)
sage: [1]
[1, 9]
[1, 9, 25]
[1, 9, 25, 49]
[1, 9, 25, 49, 81]
[1, 9, 25, 49, 81, 121]
[1, 9, 25, 49, 81, 121, 169]
[1, 9, 25, 49, 81, 121, 169, 225]
[1, 9, 25, 49, 81, 121, 169, 225, 289]
[1, 9, 25, 49, 81, 121, 169, 225, 289, 361]

5. Creación de gráficas co comando plot()

Para crear gráficas, empregamos o comando plot() xa que vainos permitir debuxar múltiples gráficas
realizando un bucle combinado.

7
 Isto vaise poder facer do seguinte xeito:

cor=[’red’, ’blue’, ’green’, ’yellow’, ’orange’,...]

sum([plot(x^n, xmin=-2, xmax=2, ymin=-5, ymax=5, color=cor[n]) for n in [1..5]])

Isto vai producir, imaxxes como esta:

Ademáis, existe outro xeito de relizar as gráficas:

sum([plot(fun[i],(n,2,5),ymax=20, thickness=2, color=cor[i]) for i in range(7)])

print (’=======================’)
for i in range(7):
print (’f(n) =’,fun[i](n), cor[i])

Isto é, se facemos fun[i],(n,xmax,xmin) xa podemos abreviar o procedemento.

6. Lóxica proposicional
print (’ p q p&q’)
print (’----------------’)
for p in [True, False]:
for q in [True, False]:
print (p, q, p and q)

###################################################
## Deste xeito, obtemos unha táboa de condicions ##
###################################################

A táboa obtida serı́a as que cumpran a condición de AND.

Outro exemplo poderı́a ser unha identidade proposicional mestura de and e or, como pode ser a seguinte:

for p in [True, False]:

for q in [True, False]:
for r in [True, False]:
print (p and (q or r), (p and q) or (p and r))

sage:
True True

8
 True True
True True
False False
... +

7. Combinatoria e Recurvisidade con juPyter Notebook

8. Exercicios interesantes

8.1. Primeiros conceptos

Sendo A un conxunto calquera distinto do ∅, sempre se pode afirmar que:

A é un subconxunto igual que A, é dicir, A ⊆ A.

Sexan A = { n ∈ N | n é múltiplo de 2}, B = { n ∈ N | n é múltiplo de 3} e C = { n ∈ N | n es múltiplo

de 5}.
{15,4} A ∪ (B ∩ C) e 6 ∈ A ∩ B ∩ C̄.