143-Klasik Gitar Eghitiminde Makamsal Turk Xalq Ezgilerinin Kullanimi (Olcay Dasher) (Ankara-007)

T.C.
GAZ ÜNVERSTES
ETM BLMLER ENSTTÜSÜ
MÜZK ÖRETMENL ANABLM DALI
KLASK GTAR ETMNDE

MAKAMSAL TÜRK HALK EZGLERNN
KULLANIMI
YÜKSEK LSANS TEZ
Hazrlayan
OLCAY DAER
Danman
Yrd. Doç. Dr. Mehmet AKPINAR
ANKARA–2007
T.C.
GAZ ÜNVERSTES
ETM BLMLER ENSTTÜSÜ
MÜZK ÖRETMENL ANABLM DALI
KLASK GTAR ETMNDE

KULLANIMI
YÜKSEK LSANS TEZ
Hazrlayan
Olcay DAER
Danman
Yrd. Doç. Dr. Mehmet AKPINAR
ANKARA–2007
i
ÖZET
KLASK GTAR ETMNDE

KULLANIMI
Daer, Olcay
Yüksek Lisans, Müzik Öretmenlii Anabilim Dal
Tez Danman: Yrd. Doç.Dr. Mehmet AKPINAR
Mays - 2007
2006-2007 öretim yl yüksek lisans mezuniyet tezi olarak hazrlanan bu

çalmada, Üniversitelerin Eitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eitimi Bölümleri
Müzik Öretmenlii Ana Bilim Dallarndaki klasik gitar öretiminde Türk halk
ezgilerinin kullanlma durumu aratrlmtr. Veriler müzik öretmenlii ana bilim
dallarnda görev yapmakta olan klasik gitar öretim elemanlarnn görüleri alnarak
elde edilmitir. Verilerin toplanmasnda anket ve kaynak tarama yöntemi
kullanlmtr. Anket yoluyla elde edilen bulgular, temel istatistiksel yöntemlerle
açklanmaya çallmtr.
Aratrmada klasik gitar eitiminin genel ilkelerinden ve tarihinden
bahsedilmi, Türk halk müziinin özellikleri açklanm ve halk müzii çalglarndan
balamann genel özellikleri anlatlmtr. Daha sonra Türk halk ezgilerinin klasik
gitar eitimine uyarlanmas düüncesi üzerinde durulmu ve halk müzii çalglarnda
var olan çokseslilik ortaya konulmaya çallmtr.
Ayrca; aratrmac tarafndan klasik gitar eitiminde kullanlmak üzere
deiik makam ve ritimlerden oluan oniki halk ezgisi düzenlenmi ve klasik gitar
için örnek bir halk ezgileri daar oluturulmutur.
ii
ABSTRACT
USING MODAL TURKISH FOLK

SONG MELODIES
IN CLASSICAL GUITAR EDUCATION
Daer, Olcay
Master Degree, Branch of Music Teacher Education
Adviser: Assoicate Proff.Dr. Mehmet AKPINAR
May - 2007
This analysis, which is prepared for 2006-2007 academic year master thesis,
tries to search the use of the Turkish folk melodies in guitar education at universities'
faculties of education, departments of fine arts education, branches of music teacher
education. Datas were taken from the classical guitar lecturers working for the branch
of music teaching at universities. In order to prepare the data, techniques of survey
and source scanning were used. Results, reached by the method of survey, were
analyzed by the basic statistical methods.
In this research, firstly, the general principles and history of the classical
guitar education were mentioned, characterictics of the Turkish folk music were
explained, general principles of the balama as a folk music instrument were
discussed. Secondly, the theory of adaptation of Turkish folk melodies into the
classical guitar education was mentioned and polyphony of the Turkish folk music
was put forth for consideration.
Besides, twelve folk melodies composed of different rhythms and Turkish

modes to be used for classical guitar education, were arranged and examples of the
folk melodies were prepared for classical guitar.
iii
TEEKKÜR
Türkiye’deki eitim fakülteleri güzel sanatlar eitimi bölümleri müzik

öretmenlii anabilim dallarnda klasik gitar eitiminin gelitirilmesine ve yeni
ufuklar açmasna katk salamas beklenen bu aratrmann bütün aamalarnda içten
destek ve yardmlarn gördüüm danman hocam Yrd. Doç. Dr. Mehmet
AKPINAR’ a, tez izleme komitesindeki hocalarm Yrd. Doç. Erdal TUCULAR ve
Yrd. Doç. Dr. Mehmet EREN’ e,Yüksek Lisans örenimim süresinde klasik gitar
eitimimi sürdürüp geni bilgi, birikim ve tecrübelerinden yararlandm hocam
Murat YÜCEL’ e, müzik ve Türk müziini çokseslendirme alannda yapm olduu
çalmalarndan yararlanma imkan bulduum hocam Yrd.Doç. Erdal TUCULAR’
a, aratrma verilerinin elde edilmesinde katklar olan müzik öretmenlii anabilim
dallarnn deerli klasik gitar öretim elemanlarna, Yüksek Lisans örenimim
süresince bana sabrla destek olan aileme ve desteinin benden hiç esirgemeyen
nianlm Serdil YALÇIN’ a en içten teekkürlerimi sunarm.
iv
ÇZELGELER LSTES
Sayfa
3.1.1. Klasik gitar öretim elemanlarnn görev yapt kurum...................................32
3.1.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn mezun olduklar üniversite.....................33
3.1.3. Klasik gitar öretim elemanlarnn lisans üstü eitim durumu..........................34
3.1.4. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitimcisi olarak hizmet
süreleri..........................................................................................................................35
3.1.5. Klasik gitar öretim elemanlarnn akademik ünvanlar....................................36
3.1.6. Klasik gitar öretim elemanlarnn cinsiyet dalm.........................................37
3.2.1. Klasik gitar öretim elemanlarnn I.pozisyondan II.pozisyona geçi

aamasndan kullanlan etüt ve eserleri yeterli bulma dereceleri.................................37
3.2.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitarda eiminde

kullanlan harmonic tekniine yönelik etüt ve eserleri yeterli bulma
dereceleri......................................................................................................................38
3.2.3. Klasik gitar öretim elemanlarnn, klasik gitar eitimi repertuarnda
bulunan ba teknii ve sol el tekniini güçlendirici eserleri
yeterli bulma dereceleri................................................................................................39
3.2.4. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitimi
repertuarnda kullanlan arpej tekniine yönelik eserleri yeterli bulma dereceleri......40
3.2.5. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitimi
repertuarnda kullanlan tremolo tekniine yönelik eserleri
yeterli bulma dereceleri................................................................................................41
3.3.1. Klasik gitar öretim elemanlarna göre, klasik gitar eitiminde
tonal etüt ve eserlerin yan sra makamsal eserlere de yer
verilmesinin uygunluk dereceleri.................................................................................42
v
3.3.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn Türk halk müziinin
ezgisel ve ritmik yapsndaki klasik gitar eserlerine derslerinde
yer verme dereceleri.....................................................................................................42
3.3.3. Klasik gitar öretim elemanlarnn “Makamsal tarzda
bestelenmi ya da düzenlenmi olan etüt ve eserlerin
icras klasik gitar öretim sürecini ve klasik gitar çalma
tekniklerini olumlu yönde etkiler” düüncesini anlaml bulma dereceleri.................43
3.3.4. Klasik gitar öretim elemanlarnn “10/8, 9/8, 7/8, ve 5/8’lik
gibi aksak usullerin klasik gitar eitimini olumsuz yönde etkiler” düüncesini
anlaml bulma dereceleri..............................................................................................44
3.3.5. Klasik gitar öretim elemanlarnn “makamsal ezgilerin kolay
ezberlenebilir olmas klasik gitar eitimini olumlu yönde etkiler”
düüncesini anlaml bulma dereceleri..........................................................................45
3.3.6. Klasik gitar öretim elemanlarnn yapm olduklar
konser ve dinletilerde Türk halk müzii ezgilerine yer verme dereceleri...................46
3.3.7. Klasik gitar öretim elemanlarnn makamsal tarzda
beste ve düzenleme yapma dereceleri.........................................................................46
3.3.8. Klasik gitar öretim elemanlarnn Türk halk müzii
renklerini tayan eserlerin klasik gitar konser ve yarmalarnda
yer almasn yeterli bulma dereceleri.........................................................................47
3.3.9. Klasik gitar öretim elemanlarna göre klasik gitar örencilerinin
Türk halk müzii eserlerini seslendirmede istekli olma dereceleri.............................48
3.3.10. Klasik gitar öretim elemanlarna göre; klasik gitar
eitim müziinin Türkiye’deki geliimi süresince halk müzii
ezgilerinden yararlanma dereceleri..............................................................................49
ezgisel ve ritmik yapsn içeren eserleri ve etütleri derslerinde
kullanma dereceleri......................................................................................................50
ezgisel ve ritmik yapsn tayan ve klasik gitar için
bestelenmi ya da düzenlemi eserlerin saysn yeterli bulma dereceleri...................51
vi
3.3.13.1. Klasik gitar öretim elemanlarna göre; gitar örencilerinin
klasik gitar ders ödevleri dnda kendi tercih ettikleri müziklerde
kullanma durumlar......................................................................................................52
3.3.13.2. Örencilerin tercih ettikleri müzik türleri.....................................................52
3.3.14. Klasik gitar öretim elemanlarn göre Türk halk ezgilerinin
düzenlenip ya da uyarlandnda eitim müzii olarak kullanlabilme dereceleri......53
3.3.15. Klasik gitar öretim elemanlarna göre klasik gitar
öretimine yönelik olarak makamsal tarzda bestelenmi ya da
düzenlenmi olan eserlerin, akademik ve evrensel anlamdaki geçerlilik dereceleri...54
3.3.16. Klasik gitar öretim elemanlarnn “klasik gitar eitiminde,
makamsal tarzdaki etüt ve eserler seslendirilirken, bu müzie ilikin
geleneksel icra ve yorumlama özellikleri de göz önünde bulundurulmal”
düüncesini anlaml bulma dereceleri..........................................................................55
3.3.17. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitiminde
kullanlmas düünülen makamsal tarzdaki etüt ve eserlerin
tampere ses sistemine göre düünülmesini anlaml bulma dereceleri.........................56
3.3.18. Klasik gitar öretim elemanlarnn seslendirdii Türk müzii
tarznda eserleri bulunan besteciler ve eserleri...........................................................57
3.3.19. Klasik gitar öretim elemanlarnn “klasik gitar ile makamsal
ezgileri seslendirmenin gitar eitimini daha dinamik, daha zevkli ve
daha verimli hale getirip, örencilerin çalma ve örenme
sürecinde olumlu deiiklikler oluturaca” düüncesini
anlaml bulma dereceleri..............................................................................................58
3.3.20. Klasik gitar öretim elemanlarnn “Klasik gitar öretiminde
makamsal ezgilerden yararlanma” düüncesi hakkndaki görüleri............................59
vii
ÇNDEKLER
Sayfa
JÜR ÜYELERNN MZA SAYFASI........................................................................i
ÖZET............................................................................................................................ii
ABSTRACT.................................................................................................................iii
TEEKKÜR..................................................................................................................iv
ÇZELGELERN LSTES............................................................................................v
ÇNDEKLER...........................................................................................................viii
BÖLÜM I.......................................................................................................................1
1.1. Giri.....................................................................................................................1
1.2. Klasik Gitar Tarihi..............................................................................................4
1.3 Klasik Gitar Eitimi..........................................................................................11
1.4. Türk Halk Müzii ve Yaps.............................................................................14
1.4.1. Türk Halk Müziinde Ayaklar.............................................................16
1.4.2. Türk Halk Müzii Çalglarndan Balama..........................................17
1.5. Türk Halk Müzii Ezgilerinin Klasik Gitar Eitimi Müziine Uyarlanmas.19
1.6. Problem Cümlesi.............................................................................................24
1.7. Alt Problemler.................................................................................................24
1.8. Aratrmann Önemi........................................................................................25
1.9. Aratrmann Dayand Temel Saytllar.......................................................25
1.10. Aratrmann Snrllklar...............................................................................26
1.11. Aratrmada Kullanlan Ksaltmalar...............................................................26
viii
BÖLÜM II..................................................................................................................28
Yöntem.............................................................................................................28
2.1. Aratrmann Modeli.......................................................................................28
2.2. Evren...............................................................................................................28
2.3. Aratrmann Örneklemi.................................................................................29
2.4. Verilerin Toplanmas......................................................................................29
2.5. Verilerin lenmesi..........................................................................................31
BÖLÜM III..................................................................................................................32
Bulgular ve Yorum.........................................................................................32
3.1. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Eitimi Bakmndan
Sahip Olduklar Balca Özellikler.......................................................................32
3.2. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Eitiminde Kullanlan

Baz Tekniklere likin Görüleri..........................................................................37
3.3. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Öretiminde Türk Halk
Müzii Ezgilerinden Yararlanlmas Durumlarna likin Görüleri.....................41
4. Sonuç ve Öneriler.............................................................................................60
4.1. Sonuçlar...................................................................................................60
4.2. Öneriler....................................................................................................63
KAYNAKÇA...............................................................................................................65
EKLER.........................................................................................................................69
ix
1
BÖLÜM I
1.1. Giri
Bu bölümde, aratrmann konusuyla dorudan ilgili olduu düünülen eitim,

müzik eitimi, çalg eitimi, klasik gitar tarihi, klasik gitar eitimi, Türk halk müzii,
halk müzii çalglarndan balama ve Türk halk ezgilerinin klasik gitar eitiminde
kullanlmas konularna yer verilmi, daha sonra aratrmann problemi ortaya
konularak srasyla aratrmann amaçlar, önemi, temel saytllar ve snrllklar
açklanmtr.
Eitim, yeni kuaklarn, toplum yaaynda yerlerini almak için hazrlanrken,

gereken bilgi, beceri ve anlaylar elde etmelerine yardm etme etkinliidir (Ouzkan,
1974).
Bu tanmdan da anlalaca gibi eitim, yetitirilmek istenen bireylerin istendik

davranlar gelitirme hedefiyle yaplan etkinlikler, verilen bilgiler ve kazandrlan
berecilerin tümüdür.
nsan eitime ihtiyaç duyan tek varlktr. Çünkü eitimden biz ahlaki terbiye ile
birlikte bakp büyütmeyi (çocuun baklp doyurulmas), umumi talim ve terbiyeyi
anlamalyz. Buna göre insan birbiri ard sra bebeklik (bakm ve beslenmeye muhtaç),
çocukluk (talim ve terbiyeye muhtaç) ve talebelik (tahsil ve doru yolu göstermeye
muhtaç) evrelerinden geçer (Kant, 2006:25).
Eitim, hemen her gün gazete, dergi, radyo, televizyon gibi yayn
kurulularnda yer alan, her ailede her an söz konusu edilen ve ksacas insann
doumundan ölümüne kadar, yaamn her evresinde karlalan ve onsuz yaplamayan
bir olgudur. Eitim denildiinde genel olarak planl ve programl yaplan eitim akla
gelir. Planl eitim, insan gereksinmelerini karlamak için urar ve örgün ve yaygn
eitimi içine alr. Örgün eitimin içine anaokulundan üniversiteye kadar olan tüm
2
kurulular girer. Bu yüzden örgün eitim denildiinde okullar akla gelir. Yaygn eitim
ise daha çok i yerlerinde, kurslarda, derneklerde, halk eitimlerinde, ksacas okul
dnda verilen eitimi kapsar (Akpnar,2001:1).
Ali Uçan’a göre (Uçan, 1997:30) müzik eitimi; “bireye, kendi yaants
yoluyla amaçl olarak belirli müziksel davranlar kazandrma, bireyin müziksel
davrannda kendi yaants yoluyla amaçl olarak belli deiiklikler oluturma, ya da
bireyin müziksel davrann kendi yaants yoluyla amaçl olarak deitirme”
sürecidir.
Müzik eitimi bireye kendi yaants yoluyla belirli müziksel davranlar

kazandrmak olduundan, belirlenen amaçlar eitimi düünülen bireye göre farkllklar
gösterebilir. Bu farkllklar genelden özele, genelden mesleki eitime doru bir yap
tamaktadr. Uçan, müzik eitimi sürecini üç ana türe ayrr. Bunlar genel, özengen ve
mesleki müzik eitimidir.
Genel müzik eitimi, i-meslek, okul, bölüm, kol-dal ve program ayrl

gözetmeksizin, her düzeyde, her aamada, herkese yönelik olup, salkl ve dengeli bir
‘insanca yaam’ için gerekli asgari-ortak genel müzik kültürünü kazandrmay amaçlar.
Özengen müzik eitimi, müzie ya da müziin belli bir dalnda özengence

(amatörce) ilgili, istekli ve yatkn olanlara yönelik olup, etkin bir müziksel katlm,
zevk ve doyum salamak ve bunu olabildiince sürdürüp gelitirmek için gerekli
müziksel davranlar kazandrmay amaçlar.
3
Meslekî müzik eitimi ise, müzik alannn bütününü, bir kolunu yada daln, o
bütün, kol yada dal ile ilgili bir ii meslek olarak seçen, seçmek isteyen, seçme eilimi
gösteren, seçme olasl olan yada öyle görünen, müzie belli düzeyde yetenekli
kiilere yönelik olup, kolun, daln, iin yada meslein gerektirdii müziksel davranlar
ve birikimi kazandrmay amaçlar (Uçan, 1997:30).
Müzik eitimi, bireyin eitim yaants süresince edindii dier eitim araçlar
gibi bireyin eitimine dorudan ya da dolayl katklar salarken, ayn zamanda bireyin
içinde bulunduu toplumla arasnda anlama, paylama ve kültürel alveri imkânlar
dourur.
Müzik eitimi, örencinin müziksel algmla yeteneini farkllatrp

çeitlendirmeli; örenciye belli koullandrmalarn ürünü olan tek yanl müzik yapma,
üretme ve dinleme alkanlklarndan kurtarmal; örenciye müziin çeitli, çok yönlü
tn özelliklerine, yap talarna, kurulu biçimlerine ve etki alanlarna açmal; örenciye
müzikle ilikilerinde daha yüksek bir düzeyde bilinçlilik ve eletirme gücü
kazandrmal; bir çalg, plak ya da kaset, müzikle ilgili bir kitap ya da kaynak seçiminde
ve bir müzik eserini ya da etkinliini eletirip deerlendirmede örenciye yardmc
olacak bireysel müzik yeteneklerini gelitirmeli; örencinin deiik türdeki müzik
çalma ve etkinliklerine etkin katlmn salamaldr (Uçan, 1997:16).
Müzik eitiminin temel araçlarndan birisi de, çalg çalma eitimidir. Çalg
eitimi, çalg çalmann gerçeklemesi ve çalgy seslendirmek için bireyin
davranlarnda teknik ve estetik nitelikli yeni davranlar gelitirmek amacyla
uygulanan süreçlerin tümüdür. Çalg öretim sürecinde bilgi, beceri kazanlr ve
davran gelitirilir, böylece estetik anlay geliir ve müziksel kiilik oluumu salanr
(Demirbatr, 1998:6).
Çalg çalma eitimi, eitimi söz konusu olan çalg aletinin, tüm özelliklerinin
doru eitim araçlar kullanlmas kouluna bal olarak, bireyin müzik yaantsnda
etkili bir biçimde kullanlmak hedefiyle, eitimi alnan çalg üzerinde kazanlmas
4
hedeflenen teknik ve müzikal becerilerin edinilmesidir. Bu hedefler, bireyin eitimini

almakta olduu çalgnn kullanm hedefleriyle örtüebilir, eitim sürecinde geliebilir
ya da daralabilir. Burada rol oynayan deikenler, edinilmekte olan çalg eitimine
verilen önem, bireyin çalg üzerinde hedefleri, bireyin sahip olduu müziksel altyap
olarak örneklenebilir.
Ülkemizde, müzik eitimi bölümlerinin tümünde Türk ve Bat müzii

çalglarndan birçounun eitimi verilmektedir. Klasik gitar hem solo, hem de elik
çalgs olarak kullanlabilmesi bakmndan ve mesleki müzik eitiminde en etkin
biçimde kullanlan çalglardan birisi durumunda olduundan, bu bölümlerdeki çalg
eitiminin önemli bir boyutunu oluturmaktadr.
1.2. Klasik Gitar Tarihi
Klasik gitar, günlük hayatta hemen her gün karlatmz, çeitli snflardan
(amatör ya da profesyonel) müzisyenlerin yanlarnda tamasna altmz, çamzn
popüler ve klasik eserlerinin yan sra, geçmi dönemlerin gözde müzik türlerini de
seslendirmeye olanakl olan, günümüzün en popüler, en çok tercih edilen çalg
aletlerinden birisi olma yolundadr.
Ahmet Say klasik gitar, “Klasik gitarn alt teli vardr. Uzunluu 60-65 cm olan
telleri ; Mi, La, Re, Sol, Si, Mi olarak akort edilir. Ses genilii üç buçuk oktavdr.”
eklinde tanmlamaktadr (Say,2001).
Gitar, ismini lir çalgsnn bir çeidi olarak bilinen eski chitara çalgsndan
almaktadr. Oysa gitarn daha önceki atalar, gitara rakip olan eski pandoura ve
lavta(lute) ailesindendir. Antik dünyada ise, bilinen üç türlü telli çalg vardr. Bunlar
imdi de ayn isimle anmakta olduumuz lir, lut ve arptir.
5
Müzik enstrümanlar farkl kültürlerde ve deiik zamanlarda büyük bir yapsal

ve ekilsel deiimin öznesi konumunda olmutur. Dolaysyla, ayn kökten gelen
sözcükler, düzenli bir biçimde, farkl ülkelerde ayn türden gelen çalg aletlerinin tümü
için kullanlmtr. Bazen çok benzer türler, ayn kültür içerisinde birden farkl isme
sahip olmutur. Bu her gerçekletiinde, herhangi bir ulusal ya da yerel çalg aleti
formu, dier kültürlere tantlr ya da tanrken yerel isimlerini de yanlarnda
götürmülerdir. Bundan dolay, modern diller, sklkla ayn orijinal ismin bir ya da iki
türetilmiini, farkl insanlarn ayn tipte gelitirdikleri birçok çalg için kullanr. Bu
yüzden, “chither, chithern ya da cittern, citole, gittern, guitar, zither” gibi isimlerin
tamam ngilizcede, “chitara” temel alnarak yaplm, hala var olan ya da
kullanlmayan çalg aletlerini göstermektedir (Grunfeld, 1969:41).
Klasik gitarn, yaplan aratrmalar sonucunda Msr’da perdesi ve Hitit ta

kabartmalarnda (M.Ö.1700–1400) bugünkü gitar ekline çok benzeyen (8 eklinde)
telli ve perdeli sazlara rastlanr. Tabidir ki hiçbir saz bir anda ve sadece bir ahs
tarafndan keif olmamtr. Evrimini tamamlamas için deiik deneyimlere ve bunun
paralelinde zamana ihtiyaç vardr. Bu durum klasik gitar için de ayn olmutur. Rebap,
tanbur, ud gibi Anadolu, ran, Arap sazlarnn gitarn evriminde çok önemli katklar
olmutur. Bununla birlikte ber yarmadasnda çok önemli bakalam göstererek tüm
Avrupa’nn ilgisini çekmitir. 11. yüzylda ber yarmadasnda ilk gitar okulu açlm ve
dünyada bilinen ilk müzik okulu örneklerinden olmutur. Özellikle 16. yüzyldan
itibaren bu saza özgü eserler üretilmitir (Kanneci, 2001:10).
Klasik gitarn tarihinin antik yakn douda balad sanlmaktadr. Arkeologlar,

bu bölgede çeitli çalg aletleri bulmulardr ve bunlar gitarn belirlenememi balangç
iaretleri olarak sunmulardr.
Arkeolojik kazlar esnasnda Babil’den çkartlan tarihi eserler arasnda, en

eskileri M.Ö. 1800 yllarna dayanan ta bloklar vardr. Bunlarda çalg aletleri çalan
çplak beden figürleri vardr ve çalg aletleri gitarn genel özelliklerini anmsatmaktadr.
Bu bloklarda yaplan aratrmalarda görülen çalg aleti gövdesi ve boyun ksmnda
6
farkllklar göstermektedir. Ta bloklarda çalg aletinin sa elle çalnd kesin olsa da
tel says konusunda net bir yargya varlamamtr. Ancak en az iki telli bir çalg aleti
olduu görülmektedir.
15. yüzylda chitarra ve chitarrino (talya), guitarra (spanya), guitare, guinterne

(Fransa), ve gyterne (ngiltere) terimleri daha sonra mandoline dönüen bir çalg aletini
temsil etmekteydi. Sadece 16. yüzylda bu terimlerden birkaç gitar ailesinin üyeleri
için kullanlr hale geldi ( Tyler James,1997).
Balangçta gitarda dört sra tel vard; bunlardan üçü çift, en üstteki tel ise tektir.
Teller kemann tellerine benzer bir burgu kutusundan, göüs kapana tutkalla
yaptrlm bir köprü ya da eik arasna gerilmitir. Bu durumda gitarn tellerini gerili
tutan doduran doruya köprüdür. Göüs kapanda çou kez aaç oyma gül bezemeli
yuvarlak bir delik bulunur. 16. yy gitar, lavta ve vihuela’nn dört orta telinin sesleri
olan “do-fa-la-re” biçiminde akort edilirdi (Britannica, 1992:477).
16. yüzylda gitar dört telli Rönesans gitarnn gelitirilip be telli bir çalg aleti
olmasyla popülaritesini arttrmakta olan bir çalg konumundayd. Lut çalgsna göre
icras daha kolay bir çalg aletiydi, bu srada bas yapsnn gelitirilmesi ve Fransz lut
yorumcularnn etkisiyle yeni bir akortlama sistemi popüler hale geldi.
talya ve spanya’da be telli gitar bir halk çalgs olarak popülerlik kazanmt,
ve ayrt edilen iki türde; dans elii için rasguedo (tarayarak çalma), ve temelde dans
formlarnn sololarn icra etmek için punteado (parmakla çalma) kendini göstermiti
(Noad,1974).
Bu dönemde talya’da oluan spanya modas, sesi gür olan gitara ar bal
lavta karsndan hzl bir zafer getirdi. Saysz notay tek bir iaretle belirterek
ksaltma modasn benimseyen basitletirilmi gitar notasyonu, bu dönemde belki de
akorsal düünüteki en çarpc semptomdur (Bukofzer, 1947:47).
7
17. yüzylda klasik gitar, yazlan metotlarda ve yaanan gelimeyle, günümüze

kadar eserleri ve isimleri kalm besteciler ve gitar yapmclar kazanmtr. XIV.
Louise’nin kendisinin gitar çalabildii ve bu çalg aletini çalabildii dier çalg aletleri
arasnda en ön sraya koyduu bilinmektedir. Tüm klasik gitaristlerin yakndan tand
ve Fransa’nn bu dönemdeki en önemli gitaristlerinden olan Robert de Visée, XIV.
Louise’nin öretmenidir. Jean Babtiste Lully’de bu dönemin büyük bestecilerinden
birisidir. Lully gitar çalmakla kalmam ayn zamanda bu çalg aletine besteler de
yapmtr. Ayn zamanda Fransa’da, Barok dönemde birçok gitar yapmcsnn
bulunduu da kayda geçmitir. Réne Voboam 17.yüzylda Fransa’da klasik gitar
yapmnda önemli bir yere sahiptir. Voboam ailesi 17. yüzyl boyunca klasik gitar
yapmay sürdürmütür.
17. yüzyln sonlar ve 18. yüzyln balarnda vihuela’nn devam

diyebileceimiz “Barok gitar” ekillendi. Barok gitar be çift telliydi. Akort sistemi ise
dörtlü aralklara göre düzenlenmitir. spanya ve Fransa’da çok kullanlan bu saz için
gitar tarihinin çok önemli eserleri ve metotlar yazlmtr. Özellikle “Süit” ve “Sonat”
formunun ekillenmesi bu sazn daarn geniletmeye çok yardmc
olmutur.(Kanneci, 2001:11)
Barok dönemin çalg besteciliinde en çok bavurulan yöntemlerden birisi de
yaplan eserlerin dier çalglar tarafndan seslendirilmek üzere transpoze edilmesi ya da
yeniden düzenlenmesidir. Bu yöntemle klasik gitarn daar da oldukça genilemitir.
J.S. Bach, Lodovico Roncalli, Hery Purcell, Robert De Visée, Gaspar Sanz,
Domenico Scarlatti, J.F: Handel, S. Leopold Weiss bu dönemin klasik gitarda
yorumlanan balca bestecileri arasndadr. Ad geçen bestecilerin luta ya da dier çalg
aletlerine yapm olduu bestelerin büyük bir çounluu, günümüz klasik gitar
yorumcularnn vazgeçilmezleri arasndadr.
18. yüzyln ortalarnda ise “Romantik gitar” ekillendi. Bu gitar önce be tel
telli, daha sonra alt tek telliydi. Be telli olan türü aadan yukarya doru “la, re, sol,
si ve mi” ye akortluydu. Alt telli tipinde, be telli gitardaki la telinin altna “mi” de
8
eklendi Bu akort sistemi günümüze kadar korunmutur ve halen dünyada kullanlan

gitar akort sistemidir (Kanneci, 2001:12).
D. Aguado, F. Carulli, M. Carcassi, A.Diabelli, M. Giuliani, L. Legnani, N.

Coste, F. Molino, L. Boccherini, S. De Murcia, N. Paganini ve F. Sor 18. yüzyln en
önemli gitar bestecilerindendir. Bu bestecilerin yazd metotlar, etütler ve eserler,
klasik gitar eitiminin yaptalarn oluturmada önem bir yere sahiptir. Bu dönemin
bestecilerinin klasik gitar için hazrladklar metotlar, yazdklar eserler, klasik gitarn
müzik tarihinde gerçek anlamda bir solo çalg olarak ilk defa ön plana çkmasn
salayan çok önemli bir ileve sahiptir.
Fernando Sor, ortaya koyduu her kural ve ilkeyi yalnz müziksel açdan deil,
mantk olarak da bir gerekçeye balamtr. talyan okulunun, gitarn özelliklerini ve
niteliklerini kullanarak onlardan kurallar ve ilkeler oluturmas, bestelerini onlara
uydurmaya çalmasna karlk, Sor müzii gitara, mümkün olduu kadaryla ve
niteliklerinin elverdiince yüklemeye, onu zorlamaya çalmtr. Bu ekilde gitar
polifon müzie ulaabilmitir. Gitar çal tekniinde Sor müzii en üst noktay temsil
etmektedir. Sor’un parmak konumu ve besteleri, gitar için çok uygundur ve
enstrümann tüm imkânlarndan faydalanmaktadr. Eserleri müzisyenlerden youn çaba
ve yetenek istemektedir (Elmas, 2003:33).
19. yüzylda gitarda aaç akort burgular yerine metal vidalar kullanlmaya
baland ve ayn zamanda sesin artmasn salayan deiiklikler yapld; gövdesi
geniletildi, derinlii azaltld. Bu gelimeler klasik gitarda devrim niteliinde bir
dönüümün balangc olmutur.
Klasik gitara son biçimini vererek standartlatran Antonio Torres Jurado

(1817–1892) adl spanyol çalg yapmcsdr. Torres müzikteki gelimelere uygun tn
ve daha hacimli ses elde etmek üzere, kendi döneminde yaplan gitarlar üzerinde
denemeler yaparak yeni yapsal ölçüler getirmi; üst ses tablasnn önemini savunmu;
deneysel çalmalar sonucu ortaya çkan gitarlar, günümüzde kullanlan gitarlarn
9
mükemmel örnekleri olarak tanmlanmtr. Torres’in klasik gitara getirdii yeniliklere

paralel olarak, 19. yüzylda Francisco Tarrega (1852–1909) modern gitar çalma
tekniini Torres’in gitar modeli üzerinde gelitirerek, spanyol okulunun kurucular
Fernando Sor (1778–1839) ve Dionisio Aguado (1784–1849) ald gelenei zirveye
ulatrmtr (Rende, 2006:7).
Bu döneme klasik gitarda yaanan en önemli gelimelerden birisi de barsak

tellerden naylon tellere geçiin gerçeklemesidir. Gerek gövdesindeki yapsal deiim,
gerekse tellerin naylon olmas klasik gitarn popüler bir çalg olmasnn yolunu
kapanmamak üzere açm, geni kitlelerin gitara olan ilgisini arttrmakta çok etkili
olmutur. Gitar bu yapsal deiimden sonra solo bir çalg olma yolunda konser
salonlarnda yer almaya balamtr. Francisco Tarrega, hem klasik gitara orijinal
eserler vererek, hem de J.S. Bach ve W.A. Mozart gibi konser salonlarnn tanm
bestecilerinin eserlerini klasik gitara aktararak, klasik gitarn tantlmasnda ve
daarnn gelitirilmesinde çok önemli bir rol oynamtr.
Bu dönemin klasik gitarda en önemli bestecileri, J.Arcas, A.Barrios Mangore,

M.C. Tedesco, De Falla, M. Llobet, A.Manion, K.Mertz, M.Torroba, M.Ponce,,
E.Pujol, J.S: Sagreras, A. Segovia, A. Tansman, F. Tarrega, J. Turina, H. Villa Lobos,
J. Vinas olarak sralanabilir. Klasik gitar bu dönemle birlikte sadece transpoze edilen
eserlerin icra edildii bir çalg olmaktan kurtulmu, üzerine konçertolar, sonatlar,
sonatinler, danslar, valsler, etütler ve arklar yazlan bir çalg aleti olmaya balamtr.
16. yüzylda kendini gösteren gitar elik çalgs olarak kullanma ideali, bu dönemde
klasik gitarn oda müzii çalglarndan birisine dönümesine yol açmtr.
19. yüzyl bestecileri arasnda Villa Lobos’ un tüm dönem gitaristleri ve

günümüz gitaristleri arasnda yadsnamaz bir önemi vardr. Bestecinin gitar için
besteledii 12. Gitar etüdü, klasik gitar virtüözlüü yolunda giden müzisyenler için en
önemli kilometre ta niteliindedir.
10
Villa Lobos’ ta Bach etkisi oldukça belirgindir. Ona göre müzik folklorik müzik
ve Bach’t. Brezilya ruhunda Bach’ anmsatan ve onu sentez haline getiren dokuz adet
çalmalar dizisi “Bachianas Bresileras” çok ünlüdür. Hemen hemen bütün bölümler,
Barok ve Brezilya formlarndan iki bala sahiptir (Ergüden, 1995:6).
20. yüzyln klasik gitar açsndan parlak bir döneme sahne olmasnn en önemli
sebepleri; radyo ve televizyonun teknolojiyle yaygnlamas ve ayn zamanda
teknolojik gelimelerle müzik kayt yöntemlerinin geçirdii evrim olarak söylenebilir.
Medya organlarnn yaygnlamas ile müziin sahne ald ortamlar konser
salonlarndan tam; müzikle dorudan ya da dolayl ilgilenen bireylerin tüm müziksel
olaylardan medya sayesinde kolaylkla haberdar olmasyla, gerek müzikte, gerekse
çalg eitiminde yaanan gelimeler hemen hemen tüm müzikseverlerin bilgisine
sunulmutur.
Bu dönemde, Tarrega’nn örencisi olan Llobet’den Andres Segovia’nn

edindii klasik gitar eitimi, Segovia’y yüzyln en önemli yorumcularndan birisi
yapmtr. Segovia, edindii bu eitimi ve klasik gitar tekniini kendi örencilerine de
baaryla aktarm, günümüzde tüm gitarclarn adn saygyla and Alirio Diaz,
Narciso Yepes, Julian Bream, Manuel Barrueco ve John Williams gibi dünyaca ünlü
gitaristlerin yetimesinden ya dorudan, ya da dolayl katklarda bulunmutur.
20. yüzyln klasik gitar daarnda en önemli bestecileri arasnda B. Britten ,

F.M. Torroba, J. Rodrigo, F.Mompou, W.Walton, A,Roussel, T. Takemisu, R.Gerhard,
M.Arnold, J.Cardoso, C.Domeniconi, R.Dynes, N.Koshkin, S. Rak, J. Morel,
A.Piazzola ve J. Duarte saylabilir. 20. yüzyl ile birlikte klasik gitar üzerine saysz
eserler yazlan, hakknda yarmalar, festivaller düzenlenen, dier müzik festivallerinde
de sk sk boy gösteren bir müzik aletine dönümütür.
Klasik gitar günümüzde, dier Bat müzii çalg aletleriyle karlatrldnda

oldukça genç bir çalg olma niteliini hala korumaktadr. Her ne kadar klasik gitarn
atalar uygarlk tarihinin ilk aamalarnda kendilerini gösterse de, klasik gitarn;
11
piyano, keman, viyolonsel gibi yapsal ve eitimsel sorunlarn çok uzun süre önce
atlatm, icra sorunlarnn büyük bir bölümüne kesin çözümler getirmi çalg aletlerinin
yannda, yapsal problemler, eitiminde ve icra edilme sürecinde almas ya da
cevaplanmas gereken teknik sorunlaryla hala gençlik dönemi özelliklerini tad, bu
sorunlara çözümler bekledii söylenebilir. Bu deiim sürecinde klasik gitarn eitimin
sorunlarnn etkenlerinden en önemlisi, klasik gitarn yapsal devinimini çok yakn bir
zamanda tamamlamasdr.
Günümüzdeki yapsyla dinlemeye ve görmeye altmz klasik gitarn, gövde

yapsnn son halini Antonio Torres’in klasik gitar projesinden almtr. Torres’in
projesi, klasik gitar konser salonlarnda solo bir çalg olarak düünmeyi gerçek
anlamda balatm, klasik gitara kazandrd ses younluu ve ton kalitesiyle onu
yüzyln en popüler çalglarndan birisi haline getirmitir. Klasik gitarn yapmnda
kullanlan malzemeler günümüzde de günden güne farkllamakta; bu çalg aletinin
biçimine uygun ses derinlii yaratma projeleri, farkl aaçlarla özgün karakterde
gitarlar üretme fikri, her geçen gün bir yenisi eklenerek geliimini sürdürmektedir.
1.3. Klasik Gitar Eitimi
Klasik gitarda eitim çalmalarnn ilk meyvelerinin alnd dönemin 17.

yüzyl spanya’s olduu söylenebilir. Bu dönemde Dionisio Aguado çada gitar
okulunun kurucusu olarak kabul edilir. Dönem gitaristlerinden en önemli fark, gitar
trnaklaryla çalmasdr. Bu teknik günümüzde de klasik gitar tekniinin temellerinden
birisini oluturmaktadr.
Klasik gitarn günümüzde kullanlan teknikleri arasnda, en çok tartlan temel

tekniklerden birisi oturu pozisyonudur. Her ne kadar iyi eitimli tüm gitaristler
tarafndan tercih edilen oturu pozisyonu “ayaklk kullanarak bacak arasnda çalma”
tekniiyse de, klasik gitara mesleki eitim amac dnda özengen müzik eitimi alan
müzisyen adaylar tarafndan “sa bacakta çalma” teknii de tercih edilmektedir. Yalnz
12
klasik gitarda deil, tüm enstrümanlarda geçerli olan genel kural, “icracnn çalg aletini
olabilecek en rahat pozisyonda çalmas”dr. Bu konu hakknda ve temel klasik gitar
teknikleri, gitarn tutu ve çal biçimleri konusunda Charles Duncan tarafndan , “ The
Art of Classical Guitar Playing” adl çalmasnda ayrntl bir açklama getirilmitir
(Duncan,1980).
Temelde klasik gitar tekniinde en önemli yaptalarndan birisi de trnaklarn

yaps ve biçimi, çalarken kullanlacak olan vuru açsdr. Bu konuda da genel ilkeler
oluturmak amacyla John Taylor’un klasik gitarda trnak tonu ve vuru açs konularn
ayrntl inceleyen “Tone production on the classical guitar” adl eseri önemli bir ileve
sahiptir. Bu çalmada, sa el vuru teknikleri olan “apoyando ve tirando” konular yan
sra, trnak biçimlerinin ve törpüleme yöntemlerinin klasik gitar yorumcularnn ton
kalitesini nasl etkileyecei konularna yer verilmitir (Taylor,1990).
Frederick M. Noad, klasik gitarn günümüzde en yaygn kullanlan tekniklerini

“Solo Guitar Playing I – II” metotlarnda düzenli bir ekilde sralamtr. Noad bu
çalmasnda, birinci pozisyonda çalmay temel olarak almtr. Klasik gitarda hangi
pozisyonla balanaca konusu, ülkemizde Bekir Küçükay’n yazd “Klasik Gitar çin
Balangç Metodu” ile yeni bir boyut kazanmtr. Bu metotta Küçükay, birinci
pozisyona alternatif bir pozisyon olan yedinci pozisyondan klasik gitar eitimine
balanabilecei fikrini ortaya koymutur.
Klasik gitara balangç olarak birinci pozisyon temel alndnda, Noad’a göre
klasik gitar eitiminde öyle bir sralama izlemek mümkündür;
1. Temel oturu teknii,

2. Tutu teknii,
3. Sa el teknii,
4. Bo tellerde notalar,
5. Arpej tekniine giri,
6. Birinci pozisyonda, perdelerde notalar ve sa el teknii,
13
7. Akorlara giri,
8. Ba teknii,
9. Apoyando, tirando vuruu ile koordinasyon çalmalar,
10. Arpej tekniini gelitirilmesi,
11. Dizi çalmalar,
12. kinci pozisyon,
13. Üçüncü pozisyon ve yarm bare teknii,
14. Beinci pozisyon,
15. Tam bare teknii,
16. Vibrato ve ton çalmalar,
17. Süslemeler,
18. Yedinci pozisyon,
19. Harmonik teknii,
20. leri arpej teknikleri,
21. Stil bilgisi ve süslemeler.(Noad,1968)
Bu eitim ve çalma sralamas, pozisyon çalmalar dnda istee göre

özelletirilebilecek bir sralamadr. Yine de klasik gitarda ba teknii ve süslemelerde
olduu gibi, birbirine sral-koulu biçimde birbirine skca bal tekniklerin olduu
tartlmaz bir gerçektir.
Elbette ki günümüzde klasik gitar eitimi sadece belirli metotlarn

egemenliinde deildir. Noad’n klasik gitar metodunu örnek göstermekteki amaç,
sistematik bir eitim anlayna örnek verebilmektir. Klasik gitar eitimini özengen ya
da mesleki anlamda almak isteyen müzisyen adaylar için saysz metot seçenei artk
raflardaki yerini almtr ve almaktadr. Ancak bu metotlarda derinlemesine inceleme
yapldnda, metotlarn büyük bir bölümünün geliigüzel hazrland, sistematik bir
çabay göz ard ettii, hatta bazlarnn var olan klasik gitar repertuarn yeniden
düzenleyip sunmaktan ibaret olduu görülebilecektir.
14
1.4. Türk Halk Müzii ve Yaps
Veysel Arseven halk müziini , “ Bir sanat endiesi olmadan, halkn duygu ve
düüncelerini, sevinç ve aclarn, yiitlik, göç, sevgi, sla özlemi ve daha nice güncel
yaamn toplumsal olaylarn sade, fakat içten gelen ezgilerle anlatabilen ve halkn
ortak yaatma gücünün ürünü olan müzik…”(Arseven, 1977:84) olarak
tanmlamaktadr.
Sözü ve müziiyle, Türk halknn kültürünü, tarihini, corafi konumunu ve

sosyal/ekonomik yapsn en belirgin, en canl biçimde yanstan gerçek; ozanlar, daha
sonra da aklar tarafndan tarihin ak ve anonimlik özellii içinde ad konulmadan
bestelenen(yaklan) türküler, Türk kültürünün, dolaysyla da Türk halknn deerler
dizgesinin bir görüntüsüdür, ya da Türk halk bu deerler dizgesinin bir görüntüsüdür
(Budak, 2000).
Türk halk müziinin melodik yaps incelendiinde, çeitli ekillerde bölünmü

dörtlü ve beli kalplarn üzerinde belli noktalarda balayan, duraklayan ve belli
noktalarda karar veren bir ezgisel yap içerdii görülmektedir (Tura, 1992:302).
Veysel Arseven Türk halk müziinin melodik yapsn u ekilde açklamtr;
Türk halk müziinin ezgisel yapsnn en önemli özelliklerinden birisi, tüm

yaptlarn mutlaka ezginin yaratld tonalitenin(makamn) temel sesiyle bitmesi,
ikincisi de, çounlukla bitiik ya da küçük aralkl seslerle örülmü olmasdr. Bat
müziinde ister majör isterse minör bir dizi ile yazlm olsun, ezgi, tonik akorunu
oluturan seslerden her hangi birisi ile balar ve biter. Oysa Türk halk müziinde bir
ezginin temel sesle bitmesine karn, balama sesi dizinin her hangi bir derecesi
olabilir. Bunda dörtlü armoni yöntemine göre, tonalitenin polifonik yapsnn da büyük
pay vardr. Ezgiler en az dört, en çok onikili bir ses snr içinde gelitirilmilerdir.
Ezgisel yaps yönünden Türk halk müzii u özellikleri gösterir:

15
1. Ezgilerin büyük bir çounluu ince bir perde ile balar. Bu perde temel sesin
küçük veya büyük altls, küçük veya büyük yedilisi, sekizlisi, dokuzlusu, onlusu,
onbirli veya onikilisi olabilir.
2. Ezgi temel sesin üst dörtlüsü veya belisi ile balarsa;
a) lk yar temel sesle biter. kinci yar bir büyük altl, ya da büyük yedili ile
balar ve gene temel sesle sona erer.
b) Ezgi temel sesin dörtlüsü ile balar ve hemen belisine geçerek uzun bir süre
derece üzerinde kalr. lk yar üçlüsünde, yani güçlüsünde, ikinci yar ise temel seste
kalr.
3. Ezgi, temel sesle balar ya bitiik seslerden oluan bir çkc yol izler ya da
temel sesten sonra bir dörtlü veya bir beli atlamas yapar. Temel sesle balayp
dörtlüsüne atlayan ezgilerin bazlarnda ilk yar dörtlüsünde, ikinci yar temel seste sona
erer.
4. Türk halk müziinde ezgi genellikle temel sesin üst perdelerinde dolar.
Çok az ezgide ses snr alt perdelere iner. But tip ezgilerde temel sesin altna inen
dereceler bir dörtlü araln hemen hemen hiç amaz ve ezgi çounlukla bir eksik
zamanla balar.
Bu dört belirgin ezgisel yapnn dnda ayrcalk gösteren türkü ve oyun

havalarn da öyle özetleyebiliriz.
a) Türk halk ezgilerinde, parça içinde sus iaretlerine çounlukla cümle ya da
bölüm banda sk sk rastlanr. Ancak ölçü içerisinde ve öncül zamanlarda sus iaretleri
oldukça seyrek görülür.
b) Oldukça snrl örneklerine rastlanmakla birlikte baz ezgiler “si” veya “mi”
gibi, yeden “sensible” etkileri olan seslerle biterler. Majör üçüncü derece tonlar ile e
görevlerde bu tip ezgiler, temel sesle, bir alt veya üst üçlü, ya da üst beli ile balar ve
gene çkc bir yol izlerler (Arseven, 1992:16).
16
1.4.1. Türk Halk Müziinde Ayaklar
Bu konu yüzyllarca ihmal edilmi, ancak milletin kendi yaratt deerlerine

yüzyllarca sahip çkarak nesilden nesile aktard ve günümüze getirdii bu milli kültür
deerlerimizin Türk sanat müziinde olduu gibi makamlarla deil, “ayak” larla
ifadeye çalmlar ve her yönüyle Türk’e has bir bulu ve yöntem gerçekletirmilerdir.
Bu bölümde açklanan ayaklar; Kerem, Misket, Garip ve Derbeder ayaklardr.
Kerem Dizisi(Aya); halk arasnda en çok kullanlandr. Saz, balama ve bozuk

düzenlerle icra edilir. Kerem aya isminin saz airi Ak Kerem’den kald rivayet
edilir. Türkülerimizde, uzun havalarmzda, “Kerem”den söylenilmi, çalnm halk
melodileri çounluu tekil etmektedir. “Yank Kerem, Kesik Kerem, Kandilli Kerem”
gibi adlarla bölümlere ayrlmtr. Hüseyni, Uak, Bayati, Karcar, Muhayyer
makamlarnn dizi özellii içinde seyreder.
Garip Dizisi; Çkc ve inici olarak her iki seyri de takip eden motifleriyle
Türkülerimizin folklorik mahiyette olan en güzel örneklerini verir. Hicaz, Neva,
Hicazkâr makamlarna benzerlik gösterir.
Misket Dizisi; Sanat musikisinde baz makamlarla benzerlii vardr. Eviç,

Segâh, Hüzzam dizilerinin seyirlerine benzerlik gösterir. Kendi düzeninde ve saz
düzeninde icra edilir. Karar sesi “Fa diyez”dir.
Derbeder-Kalenderi Dizisi; Saba makamna benzerlik gösterir. Karar sesi

genellikle “La”dr. Dizi arzas Re bemoldür. Saz, balama, bozuk düzenlerinde icra
edilir (Ylmaz, 1996:107).
Türk halk müziinde kullanlan çalglar ise temelde dört bölüme ayrlabilir.
17
1. Üflemeli çalglar: balaban, çrtma, mey, zurna, tulum, kaval, sipsi, zambir,
çifte kaval.
2. Tezeneli çalglar: Tambura, Balama, Divan, Tar.
3. Vurmal çalglar: Davul, def, dümbelek, naara, kak, zil, çalpara, zilli
maa.
4. Yayl çalglar: Ikl, kabak kemane, Karadeniz kemençesi (Akpnar, 1992:8).
1.4.2. Türk Halk Müzii Çalglarndan Balama
Türkçede iki eyi birbirine balamak anlamna gelen bu sözcük perdeli çalglara
verilen ad’dr. Eskiden Orta Asya’da perde kullanlrken, bu bat halk çalglarnda daha
sonra görülmütür. “Balama” sözcüüne ilk kez 1780 ylnda rastlanmtr (Reinhard,
2007:86).
Balama ailesi içindeki çalglar ülkemizde en yaygn olarak kullanlan

çalglardr. Bu çalglar, çeitli boylarda ve deiik adlarla bütün Türk dünyasnda da
yaygn olarak kullanlmaktadr. Bu aileye giren çalglara ülkemizin çeitli yörelerinde
balama, saz, divan saz, meydan saz, tambura, cura, oniki telli, çöür, bozuk, rzva,
kopuz ve benzeri adlar verilmektedir.
Anadolu’da geçmi dönemlerde balama perdelerinin nasl bir ölçme

yöntemiyle balanmakta olduunu konusunda belgelere dayanan bilgilere bugüne kadar
ulalamamtr.
Bununla birlikte, balama perdelerinin, bu çalgnn kullanld yöreye özgü

halk müzii parçalarnn o yörede genel kabul gören seslerini verecek ekilde
balanmakta olduunu varsayabiliriz. Balama perdelerini esas olarak “balama
yapmcs ustalar” çalgnn yapm srasnda balamaktadrlar. Bu gelenek yapmc
ustalardan çraklarna aktarlarak bugüne kadar süregelmitir.
18
Çeitli bölgelerde kullanlan balamalardaki birbirinden farkl perdeler, zamanla

bir balama üzerinde toplanm ve bir model oluturulmutur. Bunda en büyük etken,
her bölgenin müziklerini çalma durumunda bulunan TRT THM topluluklar olmutur.
1940’l yllarda Ankara ve stanbul Radyolarnda balayan THM yaynlar, her bölgenin
halk havalarn içeren bir daarck oluturmaya yönelmi ve daarck geniledikçe
çeitli bölgelerin müziklerinin gerektirdii perdeler de zamanla bu topluluklarda
balanr olmu ve sabitlemitir.
Balama ailesi çalglarnn ortak özellii tümünde alt tellere “Alt tel”, ortada
olan tellere “Orta tel”, üstte olan tellere de “Üst tel” denilmesidir. Balama ailesi
çalglarnda tellerin akort edilmesi, “düzen” sözcüüyle açklanr (Sun, Tucular,
Bayraktar, 1989).
Balama imdiye kadar 35 ad altnda çeitli düzen adlarna tank olmutur. Bu

düzenler çeitli ekillerde akort edilir. Bu akort hangi cins balama olursa olsun
deimez. Hepsinin uygulan biçimi ayndr. Bu düzenlere örnek olarak; Ana düzen,
Afar düzeni, Avar düzeni, Abdal düzeni, Balama düzeni, Misket düzeni, Müstezat
düzeni, Kara düzen, Karanfil düzeni, Tambura düzeni, Yörük düzeni, Hüseyni düzeni
gösterilebilir (Ylmaz,1996).
Balama ailesi çalglar genel olarak Cura, Tambura ve Divan olmak üzere üçe
ayrlr.
Cura, balama ailesini en ince ses veren çalgsdr. Çeitli boylarda Cura’lar
bulunmakla birlikte, bugün yaygn olarak iki türü kullanlmaktadr; Tambura Curas(Fa
Cura), Balama Curas(Do Cura). Cura hem tezene ile, hem de parmakla çalnr.
“elpe” denen bu parmakla çalna Mara ve Ege Bölgesi ile Anadolu’nun çeitli
bölgelerinde rastlanmaktadr.
19
Cura, balama ailesinin yapm özelliklerini tamaktadr. Tambura curas

aktarmc bir çalgdr, yazl notaya göre tam dörtlü inceden ses verir. Balama curas
ise aktarmc bir çalg deildir. Yazl notaya göre yazld yerden ses verir.
Tambura, balama ailesinin en yaygn çalgsdr. Bu çalgya halk dilinde saz,

balama, çöür gibi çeitli adlar verilmektedir. Deiik boylarda üretilen bir çalg
olarak Tambura, genellikle Cura ile Divan arasnda kalan bir boyuta sahiptir. Balama
ailesinin dier üyelerinin yapm özelliklerine sahiptir. Fa ve Do Tambura olmak üzere
iki türü vardr. Fa Cura’ya göre bir sekizli kalndan ses veren Tambura’nn parlak açk
bir sesi vardr.
Tambura tezeneyle çalnr ve Toroslar, Barak yöresi, Tunceli, Sivas,
Kahramanmara gibi yörelerde “elpe” tekniiyle de çalnmaktadr. THM topluluunda
temel çalgdr. Her türlü halk ezgisi ve çeitli “akorlar” çalnabilir, elik yapabilir.
Fa Tambura aktarmc bir çalgdr, yazld notaya göre tam beli kalndan ses
verir. Do Tambura ise yazl notaya göre bir sekizli kalndan ses verir.
Divan, balama ailesinin en kaln ses veren çalgsdr. Tezene ile çalnr. Fa
divan olarak da bilinir ve aktarmc bir çalgdr. Sol anahtarna göre bir tam beli ve bir
sekizli kalndan; Fa anahtarna göre bir tam beli kalndan ses verir. THM
topluluklarnda bas görevi gören bir çalgdr; akorlar çalabilir ve ayn zamanda solo ve
elik çalgs olarak da kullanlabilir. Balama ailesinin öteki çalglar için geçerli olan
tezene vurular Divan için de geçerlidir (Sun, Tucular, Bayraktar, 1989:36).
1.5. Türk Halk Müzii Ezgilerinin Klasik Gitar Eitimi Müziine

Uyarlanmas
Evrensel müzikte yerel ezgilerden yararlanmann, baka bir söyleyile halk

ezgilerini kullanmann geçmii, en azndan 18. yüzyla, Alman besteci Johann Adam
20
Hiller’in (1728-1804) Singspiellerine ( arkl oyunlarna) dek götürülebilir. 19.

yüzyln ikinci yarsnda ise Bohemyal ve Rus besteciler, kendi ülkelerinin halk
ezgilerini evrensel müzie kattlar.
20. yüzyla gelindiinde, müzik dilini, yeni dönemin getirdii köklü deiimi
yanstacak yolda zenginletirmek isteyen Rus, Macar, Fransz, ngiliz besteciler, halk
müzii ile yakndan ilgilendiler ve yaptlarnda ondan youn biçimde yararlandlar
(Kütahyal, 2001:60).
Klasik gitar repertuarnn ise halk ezgilerinden dorudan etkilendii

söylenebilir. 19. yüzylda M.Torroba, F.Tarrega, M.LLobet ve H.Villa Lobos gibi
bestecilerin kendi yaadklar kültürleri ve toplumlarnn halk ezgilerini yanstan eserler
verdikleri görülür. Klasik gitar hem teknik hem de repertuar anlamnda büyük gelime
yaad spanya’da, bölgenin halk müziinin temel öesi Flamenko müziinde, hem
solo hem de elik çalgs olarak deimez bir yere sahip olmutur.
Bizde, bu yoldaki ilk uygulama, 19. yüzyln sonlarnda geleneksel Türk sanat
müziimizin Rast, Mahur, Nihavent, Buselik gibi yap bakmndan majöre ya da minöre
benzeyen makamlarnda yazlm arklar çok sesli olarak piyano için düzenleme
biçiminde görüldü. Düzenlemeyi yapanlar yabanclard ve saray bandosunun yönetmeni
Guatelli Paa, bunlarn banda gelmekteydi. Cumhuriyet dönemine yaklalrken, bir
ölçüde halk türkülerimizin çok seslendirilmesi ile de urald.
Cumhuriyet döneminde yetien ilk kuak bestecilerimiz Rey, Alnar, Erkin,

Saygun ve Akses, halk türkülerimizi hem besteci hem de müzik bilimci yaklamyla
ele aldlar. Çok seslendirme sorununa getirdikleri önemli çözüm, majör ya da minör
eilimleri dnda kalan türkülerimizin makamsal yapsna özgü bir müzik dilinin
bulunmas oldu (Kütahyal, 2001:61).
lk kuak bestecilerimizin yapt bu uyarlamalardaki temel amaç, halk

müziimizi evrensel boyuttaki çoksesli müziklerin yanna tama kaygsdr. Nitekim
21
ksa sürede meyvelerini toplamaya balam bir çabadr. Cemal Reit Rey’in “On ki
Anadolu Türküsü” Fransa’da hemen büyük bir ilgi görmü, dönem bestecileri ve
eletirmenlerinin büyük beenisini toplamtr. Bu eserler Türkçe seslendirilmekle
kalmam Franszcaya da çevrilmitir (lyasolu,1997).
Türk halk müzii parçalarnn çokseslendirilmesi düüncesinde en çok

kullanlan yöntemlerden birisi çeitlemedir. Çeitlemenin ba ilkesi ayn temay
armonisel, ezgisel ve polifonal bakmdan deiik görünüler altnda birçok kez
iittirmektir. Vincent d’Indy’ye göre çeitleme yöntemleri balca üç takma ayrlr;
1. Ezgisel-ritimsel süsleme: Bu çeitleme yönteminde tamamen asl yaps

bozulmamak kouluyla, fazladan sesler, fazladan ritimsel katmalarla tema içinden
deitirilir.
2. Polifon çeitleme: Ezgisel-ritimsel çeitlemenin tersine, yalnz d görünüü
deitirilen bu çeitlemede tema genellikle hiç deimez; yaplan ey temayla birlikte
baka ezgi çeitlerinin duyurulmasdr. Çeitleme, deien bu ezgilerden domu olur.
3. Temay deitirme: Bu çeitleme hem içten hem dtan deitirmedir; daha
önceki çeitlemelerden çok daha ustadr. Tema tam anlamyla ortada yoktur; çok kez
onu hatrlatacak bir çizgi bile kalmamtr. Bununla birlikte benzetme noktalar
görünürde olmasa bile, tema ile onun açklamas demek olan çeitlemede gizli bir
yaknlk her zaman vardr (Hodeir, 2003:30).
Anton Webern, “Yeni Müzie Doru” adl çalmasnda, klasik bat müziinin
geçmiten günümüze nasl bir aama kaydettiini, bu aama srasnda çokseslilik
anlaynn nasl deitiini; barok, klasik, romantik ve çada dönemde hakim olan
tonalite ve ona bal kurallar dizisinin günümüzde nasl bir biçime büründüünü, on iki
nota sisteminin gerçekletirdii yenilikleri açk bir ekilde anlatmaya çalmtr. On iki
nota sisteminde tüm notalar birbirine eittir. Bu eitlik çerçevesinde tonal merkez
kaygs yoktur. Bu düüncenin temelini kromatik dizi oluturur.
22
20. yüzyl müziinin armonisinde rol oynayan aktörler kilise modlar, majör-
minör diziler, kromatik dizi, pentatonik-hextatonik diziler; ikili,üçlü, dörtlü, ek notal
akorlar, polikordlar olarak sralanabilir (Persichetti, 1961).
Klasik gitarn sol anahtarnda yazld yerden bir oktav aada ses verdii
bilinen bir gerçektir. Klasik gitarda her perde bir yarm sese eittir, bu yüzden klasik
bat müziinde kullanlan tüm dizileri klasik gitarda rahatlkla icra etmek mümkündür.
Ayn zamanda akorsal yaps nedeniyle klasik gitarda majör, minör, eksik, artk, altl,
yedili ve dokuzlu gibi akorlar rahatlkla çalnabilir (Mcguire, 1976:6).
Karabulut(Karabulut, 1992:145), Türk halk müzii çalglarnda olan çoksesli

yapy dört farkl ekilde açklamtr.
1. Çalgnn kendi yapsndan kaynaklanan çokseslilik.
2. Çalgy çalma tekniine bal olarak yaplan çokseslilik.
3. Çalgnn hem yapsnda hem de çalma tekniine bal olarak yaplan
çokseslilik.
4. Çalglar üzerinde yaplan çeitli akort düzenleri ile elde edilen çokseslilik.
Karabulut, ayn çalmasnda balama ailesinde görülen çokseslilii de be türe

ayrmtr.
1. Bu çalg grubunun bir arada çalnmasyla meydana gelen çokseslilik.
2. Taksim veya uzun hava denilen ezgilerin çalnlarnda bir sazn ana ezgiyi
çalmas ve dier sazlarn karar perdesinde dem tutmas veya birkaç motifi
tekrarlamas, melodiye elik etmesi, ritmin belli edilmesi eklinde meydana
gelen çokseslilik.
3. Baz çalglarn çalnlarnda bir çok icracnn bir periyot veya ksa müzik
cümleleri içerisinde bir kat sesi bir arada çalma yeteneklerine bal olarak
meydana getirdikleri çokseslilik.
4. Mahalli sanatçlarn çalma tekniine bal olarak tavrlaryla meydana
getirdikleri çokseslilik.
5. Balama ailesinde yaplan çeitli akort düzenleri (Karabulut, 1992:145).
23
Balama ailesi çalglar çokseslilie uygun çalglardr. Geleneksel tezene vuru

biçimleri olan tek vuru, çift vuru, düz tezene, oynak tezene, üçlü tezene, çrpma
tezene, tarama tezene, balama ailesi çalglarnda sklkla kullanlan çal biçimleridir.
Balama ailesi çalglarnda çalnan akorlar, üç telde boumlama, iki telde boumlama,
birinci tele basarak, üçüncü tele basarak çalnan akorlar, ikinci ve üçüncü tellerde
boumlama olarak örneklendirilebilir (Sun, Tucular, Bayraktar, 1989).
Balama, karakteristik ekliyle Türkler ve Türkmenler tarafndan kullanlmtr

ve vatannn Orta Asya olduu hem çalg yapm tekniiyle, hem çalma teknii ve
genellikle sk sk dem tutarak elde edilen çoksesli stildeki partileri ile
kantlamtr(Reinhard, 2007:86).
Yöresel stilin gelimesiyle birlikte, çounlukla tek sesli çalnan, dem seslerden
az yararlanlan, sözleri açk olan ve kolay anlalan, beli paralellerinin ve yaln tek
seslerin kullanld mani türünde türkülerin söylendii ünlü Türk halk airi Ak
Veysel okulu ortaya çkmtr; bu okul memleketin ehirlerini ve köylerini etkisi altna
alm ve halk oldukça duygulandrmtr. Buna karlk ehirlerde medyann da
etkisiyle daha çok ses elde eden, zengin tnlayan saz çalm ön plana geçmitir. Tek
seslilikten kaçnlm, onun yerine zengin dem tercih edilmitir (Reinhard, 2007:88).
Balama ailesi çalglarnda kullanlan çal teknikleri ve stilleri, klasik gitarda

rasguedo, golpe, tambura, taping ve benzer ba tekniklerinin kullanlmasyla
tamamlanabilir, çartrlabilir.
Ülkemizde Türk Halk müzii ezgilerinin klasik gitara uyarlanmas fikrini

destekleyen çeitli çalmalar yaplmtr; Carlo Domeniconi’nin 20 Türkische
Volkslieder, Gitarren-Studio-Müsikverlag, Ricardo Moyano’nun Kara toprak-Ak
Veysel, yemen Türküsü-Anonim, Kemal Belevi’nin Five Turkish Pieces I-II for Guitar,
Edition, Yakup Kvrak’n Piyanodan Gitara, Bekir Küçükay’n Amman Avc-Anonim,
Yemen Türküsü-Anonim, Gökhan Yalçn’n Halk Müziinden Gitara, (Yalçn,
2004:22) eserleri bu çalmalara örnek gösterilebilir.
24
Klasik gitarda Türk halk müzii ezgilerinin kullanlmas konusunda, Gökhan

Yalçn’n 2004’de yaynlad “Halk Müziine Dayal Gitar Öretimi”, Sadk
Yöndem’in ise 1998’de yaynlad “Türkiye'deki mesleki müzik yüksek öretim
kurumlarnda klasik gitara uyarlanm türkü kaynakl eitim müziklerinin öretiminde
ve seslendiriminde karlalan sorunlar ve çözüm önerileri”, Melih Güzel’in 2003’de
yaynlad “Gitar Tekniklerinin Ülkemize Özgü Müzikal Kaynaklardan Yola Çklarak
Öretilmesi ve Gelitirilmesi”, Zekeriya Kaptan’n 2001’de yaynlad “Klasik Gitarn
Türk Halk Müzii Kaynakl Okul arklarnda Kullanm” adl tez çalmalar
mevcuttur.
1.6. Problem Cümlesi
“Makamsal Türk halk ezgileri Klasik gitar eitiminde etkin bir ekilde nasl
kullanlmaldr?”
1.7. Alt Problemler
1. Çada klasik gitar eitiminde, tonal etüt ve eserlerin yan sra makamsal
tarzda düzenlenmi olan etüt ve eserlere de yer verilmeli midir?
2. Makamsal tarzda bestelenmi ya da düzenlenmi olan etüt ve eserlerin icras

klasik gitar öretim sürecini ve klasik gitar çalma tekniklerini olumlu yönde etkiler mi?
3. Türk halk Müziinin ezgisel ve ritmik yapsn tayan ve Klasik gitar için
bestelenmi ya da düzenlemi eserler yeterli midir?
4. Klasik gitar öretimine yönelik olarak makamsal tarzda bestelenmi ya da
düzenlenmi olan eserlerin, akademik ve evrensel anlamdaki geçerlii ne ölçüdedir?
5. Klasik gitar eitiminde kullanlmas düünülen makamsal tarzdaki etüt ve
eserlerin tampere ses sistemine göre düünülmesi ne derece anlamldr?
6. Klasik gitar ile makamsal ezgileri seslendirmenin gitar eitimini daha
dinamik, daha zevkli ve daha verimli hale getirip, örencilerin çalma ve örenme
sürecinde olumlu deiiklikler oluturabilir mi?
25
1.8. Aratrmann Önemi
Bu aratrma, eitim fakülteleri güzel sanatlar eitimi bölümleri müzik

öretmenlii anabilim dallarnda uygulanan klasik gitar eitiminde, Türk halk ezgilerin
kullanlma durumlarnn aratrlmas, aratrma sonunda elde edilecek sonuç ve
öneriler dorultusunda klasik gitar eitiminin gelitirilmesine katk salanabilmesi,
bundan sonra yaplacak olan bu ve buna benzer baka çalmalara k tutmas ve farkl
araylara itmesi, Türk halk ezgilerin evrensel klasik gitar çalma teknikleriyle ilenip
akademik boyutlara çekilebilmesi, klasik gitar eitimcileri ile örencilerine kaynak
salamas ve mesleki gitar eitiminin yan sra özengen müzik eitimini de tevik
etmesi, böylece klasik gitar eitiminin geliimine ve repertuarna küçük de olsa bir
katk salamas bakmndan önem tamaktadr.
1.9. Aratrmann Dayand Temel Sayltlar
1. Türk halk müzii geleneksel halk çalglarnn yan sra klasik gitar ile de
evrensel gitar çalma tekniklerinden yararlanlarak daha dinamik, daha etkili
ve çan gereine uygun olarak çalnabilir.
2. Türk halk müzii, kendi doal yaps ile çeitli klasik gitar çalma
tekniklerini örencilere kazandrmada büyük ölçüde yardmc olabilecek
yapdadr.
3. Klasik gitar eitiminde Türk halk müziinden yararlanma “çevreden-
evrene” ilkesine uygun düeceinden olumlu sonuçlar verebilecektir.
Böylece halk müziimiz geleneksel boyutlardan akademik ve evrensel
boyutlara çekilebilecektir.
4. Aratrmada kullanlan yöntem, aratrmann konusuna, amacna ve
problemin çözümüne uygundur.
26
1.10. Aratrmann Snrllklar
1. 2006–2007 öretim ylnda eitim veren on iki müzik öretmenlii anabilim

dal ve bu anabilim dallarnda verilen klasik gitar eitimi ile,
2. Klasik gitar öretim elemanlar ile,
3. Aratrmann hazrland zamanda ulalp taranan kaynak ve eserler ile,
4. Aratrmac tarafndan klasik gitar için hazrlanan ve uyarlanan Türk halk
ezgileri ve eserleriyle snrldr.
1.11. Aratrmada Kullanlan Ksaltmalar
ABÜ EF GSEB MÖABD : Abant zzet Baysal Üniversitesi Eitim Fakültesi

Güzel Sanatlar Eitimi Bölümü Müzik Öretmenlii
Anabilim Dal
DEÜ BEF GSEB MÖ ABD : Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eitim Fakültesi
Anabilim Dal
GÜ GEF GSEB MÖ ABD : Gazi Üniversitesi Gazi Eitim Fakültesi Güzel
Sanatlar Eitimi Bölümü Müzik Öretmenlii
Anabilim Dal
Ü EF GSEB MÖ ABD : nönü Üniversitesi Eitim Fakültesi Güzel Sanatlar
Eitimi Bölümü Müzik Öretmenlii Anabilim Dal
MÜ AEF GSEB MÖ ABD : Marmara Üniversitesi Atatürk Eitim Fakültesi
Anabilim Dal
SDÜ BEF GSEB MÖ ABD : Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eitim
Fakültesi Güzel Sanatlar Eitimi Bölümü Müzik
Öretmenlii Anabilim Dal
SÜ EF GSEB MÖ ABD : Selçuk Üniversitesi Eitim Fakültesi Güzel Sanatlar
Eitimi Bölümü Müzik Öretmenlii Anabilim Dal
27
YYÜ EF GSEB MÖ ABD : Yüzüncü Yl Üniversitesi Eitim Fakültesi Güzel

Sanatlar Eitimi Bölümü Müzik Öretmenlii
Anabilim Dal
OMÜ SEF MÖ ABD : Ondokuz Mays Üniversitesi Samsun Eitim
Fakültesi Müzik Öretmenlii Anabilim Dal
HÜ FEF MÖB : Harran Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi
Müzik Öretmenlii Bölümü
ÇOMÜ EF MÖ ABD : Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eitim
Fakültesi Müzik Öretmenlii Anabilim Dal
GOPÜ EF MÖ ABD : Gazi Osman Paa Üniversitesi Eitim Fakültesi
Müzik Öretmenlii Anabilim Dal
28
BÖLÜM II
YÖNTEM
Bu bölümde, aratrmann modeli, evren, örneklem ve veri toplama araçlar

açklanm, verilerin ilenmesinde kullanlan yöntem ve tekniklere yer verilmitir.
2.1. Aratrmann Modeli
Bu aratrma, Türkiye’deki eitim fakülteleri güzel sanatlar eitimi bölümleri

müzik öretmenlii anabilim dallarnda yaplan klasik gitar eitiminde, Türk halk
ezgilerinin kullanlma durumlarnn ortaya konulmas amacyla, tarama modeli
çerçevesinde zaman, mekân ve kontrol imkânlarna göre betimleme (survey) yöntemi
ile hazrlanmtr.
Betimleme yöntemi olaylarn, objelerin, varlklarn, kurumlarn, gruplarn ve

çeitli alanlarn “ne” olduunu betimlemeye, açklamaya çalan incelemelerdir.
Betimleme aratrmalar, mevcut olaylarn daha önceki olay ve koullarla ilikilerini de
dikkate alarak, durumlar arasndaki etkileimi açklamay hedef alr. (Kaptan, 1989)
Ayrca verilerin elde edilmesinde anket teknii ve kaynak tarama yöntemi

kullanlmtr.
2.2. Evren
Bu aratrmann evrenini, Türkiye’deki üniversitelerin eitim fakülteleri güzel

sanatlar eitimi bölümleri müzik öretmenlii anabilim dallar, bu anabilim dallarnda
görevli öretim elemanlar oluturmaktadr.
29
2.3. Aratrmann Örneklemi
Aratrmada örneklem grubu ilgili müzik öretmenlii anabilim dallar ve klasik

gitar öretim elemanlarnn büyük bir bölümünü kapsamaktadr.
Örneklem grubunu on iki müzik öretmenlii anabilim dal ve bu anabilim

dallarnda görev yapan on üç klasik gitar öretim eleman oluturmaktadr. Bu
örneklem grubu, aratrmada hedef seçilen müzik öretmenlii anabilim dallarn büyük
ölçüde temsil etmektedir.
Aratrmann örneklem grubunu,
ABÜ EF GSEB MÖABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,

DEÜ BEF GSEB MÖ ABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,
GÜ GEF GSEB MÖ ABD ’da 2 klasik gitar öretim eleman,
Ü EF GSEB MÖ ABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,
MÜ AEF GSEB MÖ ABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,
SDÜ BEF GSEB MÖ ABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,
SÜ EF GSEB MÖ ABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,
YYÜ EF GSEB MÖ ABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,
GOPÜ EF MÖ ABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,
HÜ FEF MÖB ’de 1 klasik gitar öretim eleman,
ÇOMÜ EF MÖ ABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,
OMÜ SEF MÖ ABD ’da 1 klasik gitar öretim eleman,
Olmak üzere toplam on üç klasik gitar öretim eleman oluturmaktadr.
2.4. Verilerin Toplanmas
Türk halk ezgilerinin klasik gitar eitiminde kullanlmasna yönelik olarak elde
edilen veriler, daha çok anket ve kaynak tarama yöntemi ile oluturulmutur.
Hazrlanan anketler on be müzik öretmenlii anabilim dalnda görev yapan on yedi
öretim elemanna gönderilmi ve on iki müzik öretmenlii anabilim dalnda görev
30
yapan on üç klasik gitar öretim elemanndan cevap alnabilmitir. Anketlere verilen

cevaplar titizlikle deerlendirmeye alnarak istatistiksel yöntemlerle açklanmaya
çallmtr.
Anketlerde yer alan sorular özelliklerine göre seçmeli, doldurmal ve açk uçlu
olarak hazrlanmtr. Seçmeli sorularn çounluunda deerlendirme kolayl
salamas açsndan be bölmeli dereceleme ölçei kullanlm ve dereceler “tamamen”,
“büyük ölçüde”, “ksmen”, “çok az” ve” hiç” seçenekleri ile ifade edilmitir.
Doldurmal sorularn cevaplanmasnda, ilgililerin kendi görüleri dorultusunda mevcut
seçenekler haricinde gerekli ve uygun gördükleri baka seçenekleri de eklemeleri
istenmitir. Açk uçlu sorular ise ilgililerin görü ve önerilerini belirtmelerine yönelik
olarak hazrlanm ve sorularn cevaplandrlmas için anket formlarnda gerei kadar
boluk braklmtr.
Klasik gitar öretim elemanlarna yönelik olarak hazrlanan anket formlar,

öretim elemanlarnn;
a) Kiisel bilgilerini,
b) Klasik gitar eitiminde kullanlan tekniklerle ilgili sorular,
c) Klasik gitar öretiminde Türk halk ezgilerinden yararlanlmasna ilikin
sorular içermektedir.
Ayrca, aratrmac tarafndan on iki adet Türk halk ezgisi klasik gitar
eitiminde kullanlmak üzere düzenlenmitir. Bu ezgiler hazrlanma aamasnda
defalarca çalnm ve ideal bir tn oluturmak için gerekli görülen baz ses ve tartm
sadeletirmeleri yaplmtr. Ezgilerin seslendirilmesinde çada klasik gitar çalma
teknikleri kullanlm, parmak numaralar ile ilgili çalmalar bu dorultuda
gerçekletirilmitir. Yaplan çalmalar, konusunda uzman olan kiilere gösterilmi ve
gerekli görü, öneri ve yardmlar alnarak klasik gitar için Türk halk ezgileri daar
oluturulmutur.
31
2.5. Verilerin lenmesi
Klasik gitar öretim elemanlarna toplam otuz bir soru sorulmu ve alnan
cevaplar konu alanlarna göre çizelgeletirilmitir. Veri toplama araçlar ile elde edilen
bu bulgular öncelikle gruplandrlm ve oluturulan frekans tablosuyla saysal ifadelere
dönütürülerek temel istatistik yöntemlerle çözümlenmitir.
Aratrmann alt problemlerinde yer alan klasik gitar öretim elemanlarnn

müzik öretmenlii anabilim dallarnda klasik gitar eitiminin gelitirilmesine yönelik
görü ve önerileri, ilgililerin kendi ifadeleriyle maddeler halinde gruplandrlarak
tablolatrlmtr.
32
BÖLÜM III
BULGULAR VE YORUM
Bu bölümde, aratrma probleminin çözümüne yönelik olarak elde edilen

verilerin, bulgulara dönütürülerek, çizelgelerle somutlatrlp yorumlanmasna yer
verilmitir.
3.1. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Eitimi Bakmndan

Sahip Olduklar Balca Özellikler
3.1.1. Klasik gitar öretim elemanlarnn görev yapt kurum
Üniversite f %
Gazi Üniversitesi 2 15,38

Dokuz Eylül Üniversitesi 1 7,69
Ondokuz Mays Üniversitesi 1 7,69
Abant zzet Baysal Üniversitesi 1 7,69
Gazi Osman Paa Üniversitesi 1 7,69
Yüzüncü Yl Üniversitesi 1 7,69
Harran Üniversitesi 1 7,69
Süleyman Demirel Üniversitesi 1 7,69
Selçuk Üniversitesi 1 7,69
nönü Üniversitesi 1 7,69
Marmara Üniversitesi 1 7,69
Onsekiz Mart Üniversitesi 1 7,69
TOPLAM 13 100
33
Çizelge 3.1.1.’de görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 2’si

(%15,38) Gazi Üniversitesi, 1’i (% 7,69) Marmara Üniversitesi, 1’i (%7,69) Dokuz
Eylül Üniversitesi, 1’ü (%7,69) Ondokuz Mays Üniversitesi, 1’i (%7,69) nönü
Üniversitesi, 1’i (%7,69) Selçuk Üniversitesi, 1’i (%7,69) Abant zzet Baysal
Üniversitesi, 1’i (%7,69) Uluda Üniversitesi, 1’i (%7,69) Harran Üniversitesi, 1’i
(%7,69) Gazi Osman Paa Üniversitesi, 1’i (%7,69) Yüzüncü Yl Üniversitesi, 1’i
(%7,69) Süleyman Demirel Üniversitesi, 1’i (%7,69) Onsekiz Mart Üniversitesi’nde
görev yapmakta olduunu göstermektedir.
3.1.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn mezun olduklar üniversite
Üniversite f %
Gazi Üniversitesi 5 38,46
Marmara Üniversitesi 3 23,07
Uluda Üniversitesi 2 15,38
Dokuz Eylül Üniversitesi 1 7,69
nönü Üniversitesi 1 7,69
Erciyes Üniversitesi 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.1.2’de görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 5’i (%38,46)
Gazi Üniversitesi, 3’ü (%23,07) Marmara Üniversitesi, 2’si (%15,38) Uluda
Üniversitesi, 1’i (%7,69) Dokuz Eylül Üniversitesi, 1’i (%7,69) nönü Üniversitesi, 1’i
(%7,69) Erciyes Üniversitesi mezunu olduunu belirtmektedir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük bir çounluunun Gazi

Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi mezunu olduunu göstermektedir. Bu durum,
Gazi üniversitesi eitim fakültesi güzel sanatlar eitimi bölümü müzik öretmenlii
anabilim dalnn ve Marmara Üniversitesi güzel sanatlar eitimi bölümü müzik
öretmenlii anabilim dallarnn, bu bölümlerde verilen klasik gitar eitimi yan sra
34
öretmen, örenci, araç-gereç, ortam, fiziki artlar v.b. bakmndan dier müzik
öretmenlii anabilim dallarna göre ileri düzeyde olmasnn doal bir sonucu olabilir.
Ancak az da olsa dier bölümlerden klasik gitar öretim eleman yetitii
görülmektedir.
3.1.3. Klasik gitar öretim elemanlarnn lisansüstü eitim durumu
Akademik Dereceler f %
Lisans 1 7,69
Yüksek lisans 9 69,23
Sanatta Yeterlik 1 7,69
Doktora 2 15,38
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.1.3’de görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 1’i (% 7,69)
lisans, 9’u (% 69,23) yüksek lisans, 1’i (% 7,69) sanatta yeterlik ve 2’si (% 15,38)
doktora derecelerine sahiptirler.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn akademik derecelerinin lisans,

yüksek lisans, sanatta yeterlik ve doktora derecelerinde dalm sergilediini; büyük
çounluunun yüksel lisans akademik derecesine sahip olduklarn ve az saydaki
klasik gitar öretim elemannn lisans, sanatta yeterlilik ve doktora derecesinde
bulunduunu göstermektedir.
35
3.1.4. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitimcisi olarak hizmet
süreleri
Süre f %
1 - 5 yl aras 2 15,38
6 - 10 yl aras 4 30,76
11 - 15 yl aras 4 30,76
16 - 20 yl aras 2 15,38
21 - 25 yl aras - -
26 ve daha yukars 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.1.4’de görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 2’si (%

15,38) 1–5 yl, 4’ü (% 30,76) 6–10 yl, 4’ü (% 30,76) 11–15 yl, 2’si (% 15,38) 16–20
yl ve 1’i (% 7,69) 26 ve daha yukar yldan bu yana klasik gitar eitimcisi olarak görev
yaptklarn belirtmilerdir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn hizmet sürelerinin, geni bir

dalm sergilediini ve klasik gitar öretim elemanlarnn büyük çounluunun 1 ile
15 yl arasnda hizmetlerinin olduunu göstermektedir.
36
3.1.5. Klasik gitar öretim elemanlarnn akademik ünvanlar
Akademik Unvanlar f %
Profesör -
Doçent 1 7,69
Yardmc Doçent 2 15,38
Öretim Görevlisi 5 38,46
Okutman 1 7,69
Uzman -
Aratrma Görevlisi 4 30,76
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.1.5’de görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 1’i (% 7,69)
doçent, 2’si (% 15,38) yardmc doçent, 5’i (% 38,46) öretim görevlisi, 1’i (% 7,69)
okutman, 4’ü (% 30,76) aratrma görevlisi ünvanlarnda görev yapmaktadrlar.
Bu bulgular, profesör ve uzman kadrolar dnda akademik yapda yer alan

bütün ünvanlarda klasik öretim elemanlarnn yer aldn ve klasik gitar öretim
elemanlarnn çounluunun öretim görevlisi ve aratrma görevlisi kadrolarnda
bulunduunu, yardmc doçent, doçent ve okutman kadrosunda bulunan klasik gitar
öretim elemanlarnn daha az sayda olduklarn göstermektedir.
37
3.1.6. Klasik gitar öretim elemanlarnn cinsiyet dalm
Cinsiyet f %
Bay 12 92,30
Bayan 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.1.6.’da görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 12’si (%

92,30) bay, 1’i (% 7,69) bayan öretim elemanlarndan olumaktadr.
Bu bulgular, müzik öretmenlii anabilim dallarnda görev yapan klasik gitar

öretim elemanlarnn çounluunun baylardan olutuunu, bayanlarn ise daha
aznlkta olduunu göstermektedir. Bay ve bayanlar arasndaki fark dikkat çekicidir. Bu
durum, klasik gitar eitimciliinin daha çok baylar tarafndan tercih edildiinin doal
bir göstergesi olabilir.
3.2. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Eitiminde

Kullanlan Baz Tekniklere likin Görüleri
3.2.1. Klasik gitar öretim elemanlarnn I. pozisyondan II. pozisyona geçi

aamasndan kullanlan etüt ve eserleri yeterli bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen 1 7,69
Büyük Ölçüde 7 53,84
Ksmen 4 38,46
Çok Az 1 7,69
Hiç - -
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.1.1’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 1’i (%

7,69) “tamamen”, 7’si (%73,84 ) “büyük ölçüde”, 4’ü (% 38,46) “ksmen”, 1’i (%
38
7,69) “çok az” derecede klasik gitar eitiminde I. pozisyondan II. pozisyona geçi
aamasndan kullanlan etüt ve eserleri yeterli bulduklarn göstermektedir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük çounluunun I.

pozisyondan II. pozisyona geçi aamasndan kullanlan etüt ve eserleri büyük ölçüde
yeterli bulduklarnn doal bir sonucudur.
3.2.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitarda eiminde kullanlan

harmonic tekniine yönelik etüt ve eserleri yeterli bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen 1 7,69
Ksmen 4 30,76
Çok Az 5 38,46
Hiç -
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.2’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 1’i (% 7,69)
“tamamen”, 3’ü (% 23,07) “büyük ölçüde”, 4’ü (% 30,76) “ksmen”, 5’i (% 38,46)
“çok az” derecede klasik gitar eitiminde yeterli bulduklarn belirtmektedirler.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük çounluunun harmonic

tekniine yönelik etüt ve eserleri ya ksmen ya da çok az yeterli bulduklarnn doal bir
göstergesidir. Bulgular dorultusunda klasik gitar eitiminde kullanlmak üzere
harmonic tekniine yönelik çalmalarn arlk kazand eser ver etütlere ihtiyaç
olduu söylenebilir.
3.2.3. Klasik gitar öretim elemanlarnn, klasik gitar eitimi repertuarnda

bulunan ba teknii ve sol el tekniini güçlendirici eserleri yeterli bulma dereceleri
39
Dereceler f %
Tamamen 2 15,38
Ksmen 4 30,76
Çok Az - -
Hiç - -
TOPLAM 100,00
Çizelge 3.2.3’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 2’si (%

15,38) “tamamen”, 7’si (% 53,84) “büyük ölçüde”, 4’ü (% 30,76) “ksmen” derecede
klasik gitar eitimi repertuarnda bulunan ba teknii ve sol el tekniini güçlendirici
eserleri yeterli bulduklarn belirtmektedirler.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn çounluunun klasik gitar

eitimi repertuarnda bulunan ba teknii ve sol el tekniini güçlendirici eserleri büyük
ölçüde yeterli bulduklarnn doal bir sonucudur. Bu durum, klasik gitar eitimde
kullanlan ba tekniini kazandrmay ve sol el tekniini güçlendirmeyi amaç edinen
eser ve etütlerin yeterli bulunduunu gösterebilir.
40
3.2.4. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitimi repertuarnda

kullanlan arpej tekniine yönelik eserleri yeterli bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen 4 30,76
Ksmen 1 7,69
Çok Az - -
Hiç - -
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.4’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 4’ü (%

30,76) “tamamen”, 8’i (% 61,53) “büyük ölçüde”, 1’i (% 30,76) “ksmen” derecede
klasik gitar eitimi repertuarnda kullanlan arpej tekniine yönelik eserleri yeterli
bulduklarn belirtmektedir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitimi repertuarnda

kullanlan arpej tekniine yönelik eserleri büyük ölçüde yeterli bulduklarnn doal bir
sonucudur. Bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn üçte birinin de arpej tekniine
yönelik eserleri tamamen yeterli bulduklarn göstermektedir.
41
3.2.5. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitimi repertuarnda

kullanlan tremolo tekniine yönelik eserleri yeterli bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen 1 7,69
Ksmen 9 69,23
Çok Az 2 15,38
Hiç - -
TOPLAM 13 100,00
“tamamen”, 1’i (% 7,69) “büyük ölçüde”, 9’u (% 69,23) “ksmen”, 2’si (% 15,38)
“çok az” derecede kullanlan tremolo tekniine yönelik eserleri yeterli bulduklarn
belirtmektedir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük çounluunun tremolo

tekniine yönelik eserleri ksmen yeterli bulduklarn göstermektedir. Ayrca bulgulara
göre, klasik gitar öretim elemanlarnn çok az bir bölümü tremolo tekniine yönelik
eserleri tamamen yeterli bulmaktadr. Bu durum, klasik gitar eitimi repertuarnda
tremolo tekniine yönelik eserlere ve etütlere ihtiyaç duyulduunun bir göstergesi
olabilir.
3.3. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Öretiminde Türk

Halk Müzii Ezgilerinden Yararlanlmas Durumlarna likin Görüleri
3.3.1. Klasik gitar öretim elemanlarna göre, klasik gitar eitiminde tonal etüt
ve eserlerin yan sra makamsal eserlere de yer verilmesinin uygunluk dereceleri
42
Dereceler f %
Tamamen 2 15,38
Ksmen 5 38,46
Çok Az 1 7,69
Hiç 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.1’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 2’si (%

115,38) “tamamen”, 4’ü (% 30,76) “büyük ölçüde”, 5’i (% 38,76) “ksmen”, 1’i (%
7,69) “çok az” derecede klasik gitar eitiminde tonâl etüt ve eserlerin yan sra,
makamsal tarzdaki etüt ve eserlere de yer verilmesini uygun gördüklerini, 1’inin (%
7,69) ise “hiç” uygun görmediklerini belirtmektedirler.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük çounluunun

tamamen, büyük ölçüde ve ksmen olmak üzere, klasik gitar eitiminde tonâl etüt ve
eserlerin yan sra makamsal tarzdaki etüt ve eserlere de yer verilmesini uygun
bulduklarn göstermektedir.
3.3.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn Türk halk müziinin ezgisel ve ritmik
yapsndaki klasik gitar eserlerine derslerinde yer verme dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 7 53,84
Çok Az 3 23,07
Hiç 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
43
Çizelge 3.3.2’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 2’si

(% 15,38) “büyük ölçüde”, 7’si (% 53,84) “ksmen”, 3’ü (% 23,07) “çok az” derecede
Türk halk müziinin ezgisel ve ritmik yapsndaki eserlerine derslerinde yer verirken
1’i (% 7,69) “hiç” gitar derslerinde hiç yer vermemektedir.
Bu bulgular klasik gitar öretim elemanlarnn büyük çounluunun klasik gitar

derslerinde Türk halk müziinin ezgisel ve ritmik yapsndaki eserlere ksmen, bir
bölümünün çok az ve dier bir bölümünün büyük ölçüde yer verdiklerini
göstermektedir. Bu durum, klasik gitar öretim elemanlarnn Türk halk müziinin
ezgisel ve ritmik yapsndaki eserleri klasik gitar eitimi sürecinde ksmen de olsa
tercih ettiklerini gösterebilir.
3.3.3. Klasik gitar öretim elemanlarnn “Makamsal tarzda bestelenmi ya da

düzenlenmi olan etüt ve eserlerin icras klasik gitar öretim sürecini ve klasik gitar
çalma tekniklerini olumlu yönde etkiler” düüncesini anlaml bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 4 30,76
Çok Az 4 30,76
Hiç 2 15,38
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.3’de görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 3’ü (%

23,07) “büyük ölçüde”, 4’ü (% 30,76) “ksmen”, 4’ü (% 30,76) “çok az” derecede
makamsal tarzda yazlm etüt ve eserlerin, klasik gitar öretim sürecini ve klasik gitar
çalma tekniklerini olumlu yönde etkileyeceini 2’si (% 15,38) “hiç” etkilemeyeceini
belirtmektedir.
44
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn çounluunun, çok az ve

üzerinde olmak üzere makamsal tarzda yazlm etüt ve eserlerin, klasik gitar öretim
sürecini ve klasik gitar çalma tekniklerini olumlu yönde etkileyeceini; dier bölümün
ise yeterince etkilemeyeceini düündüklerini göstermektedir. Bu durum, klasik gitar
öretim elemanlarnn, klasik gitar eitim sürecinde tercih ettikleri öretim teknikleri
bakmndan farkl düüncelere sahip olmalarndan kaynaklanabilir.
3.3.4. Klasik gitar öretim elemanlarnn “10/8, 9/8, 7/8, ve 5/8’lik gibi aksak
usullerin klasik gitar eitimini olumsuz yönde etkiler” düüncesini anlaml bulma
dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 2 15,38
Çok Az - -
Hiç 10 76,92
TOPLAM 13 100,00
“büyük ölçüde”, 2’si (% 15,38) “ksmen” derecede olmak üzere “10/8, 9/8, 7/8, ve
5/8’lik gibi aksak usullerin klasik gitar eitimini olumsuz yönde etkiler” düüncesini
anlaml bulurken, 10’u (% 76,92) “hiç” anlaml bulmamtr.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük bir çounluunun “10/8,

9/8, 7/8, ve 5/8’lik gibi aksak usullerin klasik gitar eitimini olumsuz yönde etkiler”
düüncesini anlaml bulmadn göstermektedir. Bu durum, klasik gitar öretim
elemanlarnn aksak usullerin klasik gitar eitiminde kullanlmasnda, eitim açsndan
bir saknca görmediklerini belirtebilir.
45
3.3.5. Klasik gitar öretim elemanlarnn “makamsal ezgilerin kolay

ezberlenebilir olmas klasik gitar eitimini olumlu yönde etkiler” düüncesini anlaml
bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 3 23,07
Çok Az 3 23,07
Hiç 3 23,07
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.5’de görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 4’ü (%

30,76) “büyük ölçüde”, 3’ü (% 23,07) “ksmen”, 3’ü (% 23,07) “çok az” derecede
elemanlarnn “makamsal ezgilerin kolay ezberlenebilir olmas klasik gitar eitimini
olumlu yönde etkiler” düüncesini anlaml bulduklarn 3’ü (% 23,07) “hiç” anlaml
bulmadklarn belirtmektedir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn görülerinin büyük bir dalm

sergilediini ortaya koymaktadr. Klasik gitar öretim elemanlarnn üçte biri,
makamsal ezgilerin kolay ezberlenebilir olmasnn, klasik gitar eitimini büyük ölçüde
olumlu yönde etkileyeceini belirtmekte iken, çounluk ksmen, çok az ya da hiç
etkilemeyecei görüünü belirtmitir. Bu durum, ilgililerin konu hakknda farkl
görülere sahip olduunu gösterebilir.
46
3.3.6. Klasik gitar öretim elemanlarnn yapm olduklar konser ve

dinletilerde Türk halk müzii ezgilerine yer verme dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 7 53,84
Çok Az 3 23,07
Hiç 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.6’da görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 2’si

(% 15,38) “büyük ölçüde”, 7’si (% 53,84) “ksmen”, 3’ü (%23,07) derecede olmak
üzere yapm olduklar konser ve dinletilerde Türk halk müzii ezgilerine yer vermekte,
1’i (%7,69) hiç yer vermemektedir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn çounluunun vermi
düzenlemi olduklar konser ve dinletilerde Türk halk müzii ezgilerine yer verdiklerini
göstermektedir.
3.3.7. Klasik gitar öretim elemanlarnn makamsal tarzda beste ve düzenleme

yapma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 2 15,38
Çok Az 4 30,76
Hiç 3 23,07
TOPLAM 13 100,00
47
Çizelge 3.3.7’da görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 4’ü

(% 30,76) “büyük ölçüde”, 2’si (% 15,38) “ksmen”, 4’ü (%30,76) çok az derecede
makamsal tarzda beste ve düzenleme yapm olduklarn, 3’ü (%23,07) hiç
yapmadklarn belirtmektedir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn görülerinin bu konuda geni bir

dalm sergilediklerini göstermektedir. Klasik gitar öretim elemanlarnn bir bölümü
hiç beste ve düzenleme yapmadklarn, çounluk ise çok az ve üzeri olmak üzere,
klasik gitara makamsal tarzda beste ve düzenleme yapm olduunu belirtmilerdir. Bu
durum klasik gitar eitimcilerinin makamsal tarzda etüt ve eser yapmakta istekli
olduklarnn bir göstergesi olabilir.
3.3.8. Klasik gitar öretim elemanlarnn Türk halk müzii renklerini tayan
eserlerin klasik gitar konser ve yarmalarnda yer almasn yeterli bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Büyük Ölçüde - -
Ksmen 3 23,07
Çok Az 7 53,84
Hiç 3 23,07
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.8.’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn, 3’ü (%

23,07) “ksmen”, 7’si (%53,84) çok az derecede Türk halk müzii renklerini tayan
eserlerin klasik gitar konser ve yarmalarnda yer almasn yeterli bulduklarn, 3’ü
(%23,07) hiç yeterli bulmadklarn belirtmektedir.
48
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn çounluunun Türk halk müzii

renklerini tayan eserlerin klasik gitar konser ve yarmalarnda yer almasn çok az ve
ksmen yeterli bulduklarn ortaya koymaktadr. Bu durum, klasik gitar öretim
elemanlarnn klasik gitar konser ve yarmalarnda Türk halk ezgilerini içeren eserleri
daha sk görmek istedikleri fikrini destekleyebilir.
3.3.9. Klasik gitar öretim elemanlarna göre klasik gitar örencilerinin Türk
halk müzii eserlerini seslendirmede istekli olma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 4 30,76
Çok Az 1 7,69
Hiç - -
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.9’da görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 8’i (% 61,53)
“büyük ölçüde”, 4’ü (% 30,76) “ksmen”, 1’i (%7,69) çok az derecede klasik gitar
örencilerinin Türk halk müzii eserlerini seslendirmede istekli olduklarn
belirtmilerdir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarna göre, klasik gitar örencilerinin

büyük çounluunun ksmen ve büyük ölçüde olmak üzere Türk halk ezgilerini
seslendirmede istekli olduklarn ortaya koymaktadr.
49
3.3.10. Klasik gitar öretim elemanlarna göre; klasik gitar eitim müziinin
Türkiye’deki geliimi süresince halk müzii ezgilerinden yararlanma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 6 46,15
Çok Az 7 53,84
Hiç - -
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.10’da görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 6’s (%

46,15) “ksmen”, 7’si (%53,84) çok az derecede olmak üzere, klasik gitar eitim
müziinin Türkiye’deki geliimi süresince halk müzii ezgilerinden yararlanlm
olduu düüncesini belirtmilerdir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn bir bölümü klasik gitar eitim
müziinin Türkiye’deki geliimi süresince halk müzii ezgilerinden ksmen
yararlandn, dier bölümü ise çok az yararland görüünü belirtmektedir. Bulgular
dorultusunda, klasik gitar öretim elemanlarnn çounluunun Türk halk ezgilerinin,
Türkiye’de klasik gitar eitimi müziinin geliimi sürecinde yeterli düzeyde
kullanlmad fikrini ortaya koyduu söylenebilir.
50
3.3.11. Klasik gitar öretim elemanlarnn Türk halk müziinin ezgisel ve

ritmik yapsn içeren eserleri ve etütleri derslerinde kullanma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 7 53,84
Çok Az 4 30,76
Hiç - -
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.11’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 2’si

(% 15,38) “büyük ölçüde”, 7’si (% 53,84) “ksmen”, 4’ü (%30,76) çok az derecede
Türk halk müziinin ezgisel ve ritmik yapsn içeren eserleri ve etütleri derslerinde
kullandklarn belirtmilerdir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn çounluunun ksmen ve büyük

ölçüde olmak üzere, Türk halk müziinin ezgisel ve ritmik yapsndaki eserleri
derslerinde kullandklarn göstermektedir. Öretim elemanlarnn bir bölümü de çok az
derecede olmak kaydyla Türk halk ezgilerini içeren eserleri derslerinde
kullanmaktadr.
51
3.3.12. Klasik gitar öretim elemanlarnn Türk halk müziinin ezgisel ve

ritmik yapsn tayan ve klasik gitar için bestelenmi ya da düzenlemi eserlerin
saysn yeterli bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 3 23,07
Çok Az 9 69,23
Hiç 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.12.’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn, 3’ü (%

23,07) “ksmen”, 9’u (%69,23) çok az Türk halk müziinin ezgisel ve ritmik yapsn
tayan ve klasik gitar için bestelenmi ya da düzenlemi eserlerin saysn yeterli
bulduklarn, 1’i (%7,69) hiç yeterli bulmadn belirtmektedir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük çounluunun, klasik

gitarda için bestelenmi veya düzenleni Türk halk ezgilerinin saysn yeterli
bulmadklarn göstermektedir. Bu eksikliin giderilmesi için klasik gitar bestecileri ve
klasik gitara düzenleme yapan eitimciler tevik edilmeli, Türk halk ezgilerinin daha
sklkla düzenlenmesinin ve klasik gitarda daha fazla yorumlanmasnn önü açlmaldr.
52
3.3.13. Klasik gitar öretim elemanlarna göre; gitar örencilerinin klasik gitar
ders ödevleri dnda kendi tercih ettikleri müziklerde kullanma durumlar ve
örencilerin tercih ettikleri müzik türleri
3.3.13.1. Klasik gitar öretim elemanlarna göre; gitar örencilerinin klasik

gitar ders ödevleri dnda kendi tercih ettikleri müziklerde kullanma durumlar
Kullanm Durumu f %
Evet 12 92,30
Hayr 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.13.1.’de görüldüü gibi klasik gitar örencilerinin gitar ders

ödevleri dnda kendi tercih ettikleri müzik türlerinden kullanma durumlarn, klasik
gitar öretim elemanlarnn 12’si (%92,30) “evet”, 1’i (%7,69) “hayr” görüü ile
belirtmilerdir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarna göre, gitar örencilerinin büyük

bir çounluunun klasik gitar ders ödevleri dnda kendi tercih ettikleri müzik
türlerinde kullandklarn ortaya koymaktadr.
3.3.13.2. Örencilerin tercih ettikleri müzik türleri
Müzik Türleri* f %
Türk Halk Müzii 5 38,46
Geleneksel Türk Müzii 2 15,38
Hafif Müzik, Pop, Jazz, Rock Türde Müzikler 10 76,92
Çada Çok Sesli Türk Müzii 2 15,38
Dier 4 30,76
*Her madde için bamsz frekans ve yüzde alnmtr. ¦ F 13o % 100
53
Çizelge 3.3.13.2’de klasik gitar örencilerinin ders ödevleri dnda kendi tercih
ettikleri müzik türleri yer almaktadr.
3.3.14. Klasik gitar öretim elemanlarn göre Türk halk ezgilerinin düzenlenip
ya da uyarlandnda eitim müzii olarak kullanlabilme dereceleri
Dereceler f %
Tamamen 2 15,38
Ksmen - -
Çok Az 1 7,69
Hiç 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.14’de görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 2’si

(%15,38) “tamamen”, 9’u (% 69,23) “büyük ölçüde”, 1’i ( % 7,69) “çok az”
derecede Türk halk ezgilerinin düzenlenip ya da uyarlandnda eitim müzii olarak
kullanlabilecei fikrini belirtmekte, 1’i ( % 7,69) “hiç” kullanlamayacan
belirtmektedir.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük bir çounluunun Türk

halk ezgilerinin düzenlenip ya da uyarlandnda eitim müzii olarak büyük ölçüde
kullanlabileceini düündüünü ortaya koymaktadr. Türk halk ezgileri klasik gitar
eitimi sürecinde etkili bir araç olarak kullanlabilir.
54
3.3.15. Klasik gitar öretim elemanlarna göre klasik gitar öretimine yönelik
olarak makamsal tarzda bestelenmi ya da düzenlenmi olan eserlerin, akademik ve
evrensel anlamdaki geçerlilik dereceleri
Dereceler f %
Tamamen 1 7,69
Ksmen 6 46,15
Çok Az 2 15,38
Hiç 1 7,69
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.15’de görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 1’i

(% 7,69) “tamamen”, 3’ü (% 23,07) “büyük ölçüde”, 6’s (% 46,15) “ksmen”, 2’si
(% 15,38) “çok az” derecede klasik gitar öretimine yönelik olarak makamsal tarzda
bestelenmi ya da düzenlenmi olan eserlerin, akademik ve evrensel anlamdaki
geçerlilik tamakta olduunu, 1’i (% 2,56) “hiç” deer tamadn belirtmektedirler.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük çounluunun ksmen ve

üzerinde görü belirtmesiyle, klasik gitar öretimine yönelik olarak makamsal tarzda
bestelenmi ya da düzenlenmi olan eserlerin, akademik ve evrensel anlamdaki
geçerlilik tadn, öretim elemanlarnn bir dier bölümünün ise bu görüün çok
fazla deer tamadn düündüklerini göstermektedir. Bu durum öretim
elemanlarnn konuya farkl yaklamlarndan kaynaklanabilir.
55
3.3.16. Klasik gitar öretim elemanlarnn “klasik gitar eitiminde, makamsal

tarzdaki etüt ve eserler seslendirilirken, bu müzie ilikin geleneksel icra ve yorumlama
özellikleri de göz önünde bulundurulmal” düüncesini anlaml bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen 3 23,07
Ksmen - -
Çok Az 2 15,38
Hiç 2 15,38
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.16’da görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn 3’ü

(% 23,07) “tamamen”, 6’s (%46.15) “büyük ölçüde”, 2’si (% 15,38) “çok az” derecede
makamsal tarzdaki etüt ve eserler seslendirilirken, bu müzie ilikin çalma ve
yorumlama özelliklerinin de göz önünde bulundurulmasnn gerektiini, 2’si (% 15,38)
“hiç “ gerekmediini belirtmektedirler.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn büyük çounluunun büyük

ölçüde ve üstünde görü bildirmesiyle, makamsal tarzdaki etüt ve eserlerin
seslendirilmesinde, bu müzie ilikin çalma ve yorumlama özelliklerinin göz önünde
bulundurulmas gerektiini göstermektedir. Buna karn klasik gitar öretim
elemanlarnn bir bölümü de bu müzie ilikin çalma ve yorumlama özelliklerinin çok
az göz önünde bulundurulmasn ya da hiç göz önünde bulundurulmamas gerektiini
belirtmilerdir. Bu durum, klasik gitar müziinin ve teknik özelliklerinin, Türk halk
ezgilerinin geleneksel seslendirili tarzyla yeni bir renk kazanaca düüncesini
destekleyebilir.
56
3.3.17. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitiminde kullanlmas

düünülen makamsal tarzdaki etüt ve eserlerin tampere ses sistemine göre
düünülmesini anlaml bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen 1 7,69
Ksmen 3 23,07
Çok Az 1 7,69
Hiç 2 15,38
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.17.’de görüldüü gibi klasik gitar öretim elemanlarnn 1’i

(% 7,69) “tamamen”, 6’s (% 46,15) “büyük ölçüde”, 3’ü (% 23,07) “ksmen”, 1’i (%
7,69) “çok az” derecede klasik gitar eitiminde kullanlmas düünülen makamsal
tarzdaki etüt ve eserlerin tampere ses sistemine göre düünülmesini anlaml
bulduklarn, 2’si (% 15,38) ise “hiç” anlaml bulmadklarn belirtmektedirler.
Bu bulgular, öretim elemanlarnn çounluu ksmen ve üzerinde olmak üzere

makamsal tarzdaki etüt ve eserlerin tampere ses sistemine göre düünülmesinin anlaml
olduunu; buna karn dier bölümü çok fazla anlaml bulmadklarn
belirtmektedirler. Bu durum, klasik gitarn tampere bir çalg olmasndan ve aktarmda
farkllklarn büyük sorunlar tekil etmeyecei düüncesinden kaynaklanabilir.
57
3.3.18. Klasik gitar öretim elemanlarnn seslendirdii Türk müzii tarznda

eserleri bulunan besteciler ve eserleri*
Besteci Eserleri f %
Carlo Domeniconi Koyunbaba, Bir Anadolu
Türküsü Üzerine 4 30,76
Çeitlemeler
Ricardo Moyano Kara Toprak, Yemen
Türküsü 2 15,38
Turgay Erdener Anatolian Pieces 1 7,69
Ahmet Kanneci Aygz 3 23,07
Bekir Küçükay Avc, Yemen Türküsü, At 5 38,46
Sadk Yöndem Sabahn Seherinde,
Bülbülüm Altn Kafeste 2 15,38
Yakup Kvrak Hicaz Serenad 1 7,69
Safa Yeprem - 1 7,69
Gökhan Yalçn - 1 7,69
Erturul Bayraktar - 1 7,69
Hasan Cihat Örter Harmandal 3 23,07
Ertu Korkmaz - 1 7,69
Mustafa Erhan Aygz, Çayda Çra,
Süpürgesi Yoncadan, Mitsek,
Laçin, Çanakkale Türküsü, 1 7,69
Ali Paa, Ayrlk
Ziya Aydntan - 1 7,69
Görü Belirtmeyenler - 3 23,07
* Her madde için bamsz frekans ve yüzde alnmtr. ¦ F 13o % 100

58
3.3.19. Klasik gitar öretim elemanlarnn “klasik gitar ile makamsal ezgileri
seslendirmenin gitar eitimini daha dinamik, daha zevkli ve daha verimli hale getirip,
örencilerin çalma ve örenme sürecinde olumlu deiiklikler oluturaca”
düüncesini anlaml bulma dereceleri
Dereceler f %
Tamamen - -
Ksmen 2 15,38
Çok Az 1 7,69
Hiç 2 15,38
TOPLAM 13 100,00
Çizelge 3.3.19’da görüldüü gibi, klasik gitar öretim elemanlarnn, 8’i

(% 61,53) “büyük ölçüde”, 2’si (% 15,38) “ksmen”, 1’i (% 7,69) “çok az” derecede
“klasik gitar ile makamsal ezgileri seslendirmenin gitar eitimini daha dinamik, daha
zevkli ve daha verimli hale getirip, örencilerin çalma ve örenme sürecinde olumlu
deiiklikler oluturaca” düüncesini anlaml bulduklarn, 2’si (% 15,38) “hiç”
anlaml bulmadklarn belirtmektedirler.
Bu bulgular, klasik gitar öretim elemanlarnn çounluunun, ksmen ve

üzerinde olmak üzere “klasik gitar ile makamsal ezgileri seslendirmenin gitar eitimini
daha dinamik, daha zevkli ve daha verimli hale getirip, örencilerin çalma ve
örenme sürecinde olumlu deiiklikler oluturaca” düüncesini büyük ölçüde
anlaml bulduklarn göstermektedir. Bu durumda, klasik gitar eitimi süresince
kullanlan etüt ve eserlerin yan sra, Türk halk ezgilerinin de kullanlmasyla eitim
sürecinin olumlu bir ivme kazanaca söylenebilir.
59
3.3.20. Klasik gitar öretim elemanlarnn “Klasik gitar öretiminde makamsal

ezgilerden yararlanma” düüncesi hakkndaki görüleri
Görü ve Öneriler* f %
Türk eserleri eitim amacyla deil, beeni amacyla kullanlmaldr. 2 15,38
Klasik gitar öretiminde makamsal ezgilerden yararlanmann faydal
olabilecei kanaatinde deilim. Makamsal ezgiler gitar eitiminde deil, gitar
3 23,07
üzerine eitim alndktan sonra uygulanmas gereken bir aama.
Türkü ya da türkü kaynakl eitim müzikleri klasik gitar eitimin de mutlaka
kullanlmaldr. Burada yaplacak düzenlemelerin eitim için kullanlabilirlii
3 23,07
önemlidir. kinci derecede önemli olan ise; kullanlan armoninin ne olduudur.
Mevcut durumda klasik gitar için uyarlanan eserlerin çok yetersiz olduu ve
sistematikten yoksun olduu ortadadr. Ne yazk ki bu tür çalmalar Türk
müzisyenlerin dnda yabanc müzisyenler tarafndan gerçekletirilmesi
1 7,69
düündürücüdür.
Görü ve Öneri Belirtmeyenler 4 30,76
Toplam
*Her madde için bamsz frekans ve yüzde alnmtr. ¦ F 13o % 100
60
4. SONUÇ VE ÖNERLER
Bu bölümde, bulgular ve bulgularn yorumlanmasna dayal olarak eriilebilen

sonuçlar ve bu sonuçlar dorultusunda oluturulup, gelitirilen önerilere yer verilmitir.
Türkiye’deki üniversitelerin eitim fakülteleri güzel sanatlar eitimi bölümleri

müzik öretmenlii anabilim dallarndaki klasik gitar eitiminde, Türk halk ezgilerinin
kullanlma durumlarn belirli boyutlaryla inceleyip ortaya koymak, klasik gitar
öretim elemanlarnn klasik gitar eitiminin gelitirilmesine yönelik görü ve
önerilerine salkl zeminler hazrlamak amacyla yaplan bu aratrmada, mevcut
durum tespitine yönelik bir model esas alnm ve elde edilen bulgular temel istatistik
yöntemlerle çözümlenerek yorumlanmtr.
4.1. Sonuçlar
Aratrmada elde edilen bulgular dorultusunda varlan sonuçlar unlardr;
1. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitimi bakmndan sahip

olduklar özelliklere ilikin balca sonuçlar;
Bu aratrma ile snrl olmak üzere klasik gitar öretim elemanlarnn, 2’si Gazi
Üniversitesi, 1’i Dokuz Eylül Üniversitesi, 1’i Marmara Üniversitesi, 1’i Ondokuz
Mays Üniversitesi, 1’i Süleyman Demirel Üniversitesi, 1’i Selçuk Üniversitesi, 1’i
Abant zzet Baysal Üniversitesi, 1’i nönü Üniversitesi, 1’i Gazi Osman Paa
Üniversitesi, 1’i Harran Üniversitesi ve 1’i Onsekiz Mart Üniversitesi’nde görev
yapmakta olup, %30’u Gazi Üniversitesi, %23’ü Marmara Üniversitesi, %15’i Uluda
Üniversitesi, %7’si Dokuz Eylül Üniversitesi, %7’si nönü Üniversitesi ve %7’si
Erciyes Üniversitesi’nin ilgili bölümlerinden mezun olmutur. Klasik gitar öretim
elemanlarnn %7’si lisans, %69’u yüksek lisans, %7’si sanatta yeterlik ve %15’i
doktora akademik derecelerine sahiptir. Öretim elemanlarnn %15’i 1-5 aras, %30’u
61
6-10 yl aras, %30’u 11-15 yl aras, %15’i 16-20 yl aras, %7’si 26 ve üzeri hizmet
ylna sahipken, %7’si doçent, %15’i yardmc doçent, %38’i öretim görevlisi, %7’si
okutman ve %30’u aratrma görevlisi olarak görev yapmaktadr. Öretim
elemanlarnn %92’si baylardan, %7’si bayanlardan olumaktadr.
2. Klasik gitar öretiminde kullanlan baz teknikler hakknda görülere ilikin

sonuçlar;
Klasik gitar öretim elemanlarnn %73’ü I.pozisyondan II.pozisyona geçi

aamasndan kullanlan etüt ve eserleri yeterli bulduklarn, klasik gitarda eiminde
kullanlan harmonic tekniine yönelik etüt ve eserleri yeterli %68’i yeterli
bulmadklarn, %53’ü ba teknii ve sol el tekniini güçlendirici eserleri büyük
ölçüde, %30’u ksmen yeterli bulduklarn, %61’i arpej tekniine yönelik eserleri
büyük ölçüde, %30’u tamamen yeterli bulduklarn, %69’u tremolo tekniine yönelik
eserleri ksmen yeterli bulduklarn, %15’i çok az yeterli bulduklarn ifade etmilerdir.
3. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar öretiminde Türk halk

müzii ezgilerinden yararlanlmas durumlar hakknda görülerine ilikin
sonuçlar;
Klasik gitar öretim elemanlarnn %38’i ksmen,%30’u büyük ölçüde, %15’i

tamamen olmak üzere, klasik gitar eitiminde tonal etüt ve eserlerin yan sra makamsal
eserlere de yer verilmesini anlaml bulmakta, %53’ü ksmen, %23’ü çok az ölçüde
olmak üzere, Türk halk müziinin ezgisel ve ritmik yapsndaki eserlere derslerinde yer
vermekte, “Makamsal tarzda bestelenmi ya da düzenlenmi olan etüt ve eserlerin icras
klasik gitar öretim sürecini ve klasik gitar çalma tekniklerini olumlu yönde etkiler”
düüncesini %30’u çok az, %30’u ksmen, %23’ü büyük ölçüde anlaml bulmakta,
“10/8, 9/8, 7/8, ve 5/8’lik gibi aksak usullerin klasik gitar eitimini olumsuz yönde
etkiler” düüncesini %76’s anlaml bulmamaktadr. Öretim elemanlar, “makamsal
ezgilerin kolay ezberlenebilir olmas klasik gitar eitimini olumlu yönde etkiler”
düüncesini %23’ü çok az, %23’ü ksmen, %30’u tamamen anlaml bulmakta, yapm
62
olduklar konser ve dinletilerde Türk halk müzii ezgilerine %23’ü çok az, %53’ü
ksmen ve %15’i büyük ölçüde yer vermekte, %30’u çok az, %15’i ksmen, %30’u
büyük ölçüde olmak üzere makamsal tarzda beste ve düzenleme yapmaktadrlar. Türk
halk ezgilerinin klasik gitar konser ve yarmalarda temsilini öretim elemanlarnn
%53’ü çok az bulurken, %23’ü hiç yeterli bulmamaktadr. Ayrca öretim
elemanlarnn %61’i, klasik gitar örencilerinin halk müzii ezgilerini seslendirmede
istekli olduklarn belirtmi, %53’ü klasik gitar eitim müziinin Türkiye’de geliimi
süresince halk müzii ezgilerinden çok az faydalanldn ortaya koymu, halk müzii
ezgilerini içeren etüt ve eserlerden klasik gitar derslerinde %53’ü ksmen, %30’u çok az
kullandklarn belirtmi, %69’u ise Türk halk müziinin ezgisel ve ritmik yapsn
tayan bestelenmi ya da düzenlenmi eserlerin saysn yetersiz bulmutur. Öretim
elemanlarnn %92’si örencilerinin klasik gitar ders ödevleri dnda kendi tercih
ettikleri müzik türlerini çalmada kullandklarn belirtmitir. Örencilerin tercih ettikleri
müzik türleri tablolatrlm ve her madde için ayr yüzde hesaplanmtr. Türk halk
ezgilerinin düzenlenip ya da uyarlandnda eitim müzii olarak kullanlmasn,
öretim elemanlarnn %69’u büyük ölçüde onaylam, ayn düzenleme ya da
uyarlamalar akademik ve evrensel boyutta geçerliliini ise öretim elemanlarnn
%46’s ksmen, %23’ü büyük ölçüde eklinde yantlamlardr. Öretim elemanlarnn
%46’s, düzenleme ve uyarlamalar seslendirilirken Türk halk müziine ilikin
geleneksel yorumlama özelliklerine büyük ölçüde dikkat edilmesi gerektii görüünü
belirtirken, makamsal tarzda eserlerin klasik gitara uyarlama ya da düzenleme
yaplrken tampere ses sisteme göre düünülmesini %23 orannda ksmen, %46
orannda büyük ölçüde anlaml bulmulardr.
Klasik gitar öretim elemanlarnn seslendirdii Türk müzii tarznda eserleri

bulunan besteciler ve eserleri, klasik gitar öretim elemanlarnn “Klasik gitar
öretiminde makamsal ezgilerden yararlanma” düüncesi hakkndaki görüleri aynen
yanstlmaya çallm, tablolatrlm ve her görü için bamsz frekans ve yüzde
alnmtr.
63
Klasik gitar öretim elemanlarnn %61’i “klasik gitar ile makamsal ezgileri
seslendirmenin gitar eitimini daha dinamik, daha zevkli ve daha verimli hale getirip,
örencilerin çalma ve örenme sürecinde olumlu deiiklikler oluturaca”
düüncesini büyük ölçüde anlaml bulmulardr.
4.2. Öneriler
Aratrma sonuçlarna göre belirlenen öneriler aada sralanmtr;
1. Müzik öretmenlii anabilim dallarnda verilen Klasik gitar eitiminin daha

verimli ve salkl hale getirilebilmesi için aratrmada klasik gitar öretim
elemanlarnn ortaya koyduu sorunlar ivedilikle ele alnarak çözümler
üretilmelidir.
2. Klasik gitar eitiminde karlalan sorunlarn giderilmesinde, aratrmada yer

verilen klasik gitar öretim elemanlarnn görü ve önerileri öncelikli olarak
dikkate alnmaldr.
3. Aratrmada ortaya konulduu gibi, klasik gitar eitiminde çada çok sesli Türk
müzii eserlerine ya çok az ya da ksmen yer verilmektedir. Bu durum yeterli say
ve nitelikte eser bulunmamasndan kaynaklanmaktadr. Besteci ve
eitimcilerimiz bu alanda yeni etüt ve eserler üretmeye tevik edilmeli ve çada
Türk müziine dayal metot ve albümler oluturulmaldr.
4. Uzmanlar tarafndan yeni klasik gitar öretim programlar gelitirilmeli ve bu

programlarda, çada Türk müzii eserlerine daha fazla yer verilmesi
salanmaldr.
5. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitar eitim müzii alannda, uyarlama,
düzenleme ve besteleme konularnda temel bilgi ve becerilerle donanm olacak
biçimde yetitirilmeleri salanmal, mümkün olduu kadar müzik öretmenlii
anabilim dallarna klasik gitar öretim eleman alnrken, bu özellikler de
aranmaldr.
64
6. Klasik gitar eitimi için uyarlanm, düzenlenmi ya da bestelenmi olan Türk

halk ezgilerinin bulunduu eserlerin seslendirilmesinde çada klasik gitar çalma
teknikleri kullanlmal, bu eserler çok sesli hale getirilmeli, böylece; bu eserlerin
geleneksellikten kurtularak, akademik ve evrensel boyutlara tanmasna katkda
bulunulmaldr.
7. Müzik öretmenlii anabilim dallarnda, klasik gitar öretim elemanlarnn

ihtiyaç duyduklar klasik gitar eitim müzii daarna kolaylkla ulaabilecekleri
bir kütüphane oluturulmaldr.
8. Aratrmann ortaya koyduu gibi, bestelenecek ya da uyarlanacak olan klasik

gitar eitim müzii eserleri düzenlenirken harmonic teknii ve tremolo tekniini
kazandrmaya yönelik çalmalar ön plana alnmaldr.
9. Türk halk müzii renklerini tayan eserlerin klasik gitar konser ve yarmalarnda
daha fazla yer almas salanmaldr.
65
KAYNAKÇA
Akdou O. , (1991), Türk Mûsikîsi Nazariyat Dersleri, Ankara: Kültür Bakanl

Yaynlar
Akpnar, M. (1992), Türk Halk Müziinin Keman le Seslendirilmesi Üzerine Bir
Aratrma (Yüksek Lisans Tezi), s.8, Gazi Üniversitesi, Ankara
Akpnar, M. (2001), Müzik Öretmeni Yetitiren Bölümlerdeki Keman Eitiminde

Makamsal Ezgilerden Yararlanma Durumlar (Doktora Tezi), s.1. , Gazi
Üniversitesi, Ankara
Arseven, V. (1977), Türk Halk Müziinin Ezgisel Yaps Üzerine Türk Halk
Müziinde Çeitli Görüler, s. 15-27, Ankara: Kültür Bakanl
Budak, O.A. (2000), Türk Müziinin Kökeni-Geliimi: Deneme, Ankara: Kültür

Bakanl
Bukofzer, M.F: (1947), Music in Baroque Era, s. 47, New York/London: W.W.
Norton&Company
Demirbatr, R.E. , (1998), Türkiye’deki Eitim Fakülteleri Müzik Eitimi

Bölümlerinde Viyolonsel Eitimi, Yaymlanmam Doktora Tezi, G.Ü. Fen Bilimleri
Enstitüsü, s.6, Ankara.
Duncan, C. (1980), The Art of Classical Guitar Playing, Miami: Summy Birchard
nc.
Elmas, Y. (2003), Sorularla Gitar, s.33, stanbul: Pan Yaynclk

66
Ergüden, B. , (1995), Heitor Villa Lobos’un 12 Gitar Etüdün ncelenmesi (Yüksek

Lisans Tezi), s.6, stanbul Üniversitesi, stanbul
Grunfeld, F.V. (1969), Art and Times of The Guitar, s. 41, New York: Collier Boks
Hodeir, A. (2002), Müzikte Türler ve Biçimler, Franszcadan Çeviren: lhan

Usmanba, s.30, stanbul: Pan Yaynclk
lyasolu, E. (1997), Cemal Reit Rey-Müzikten baret Bir Dünya’da Gezintiler,

stanbul: Yap Kredi Yaynlar
Imprimatur’s ANABRTANNCA (15th ed). (1992) stanbul: Ana

Yaynclk/Encylclopaedia Brittanica, nc
James, T. (1997) , Guitar and ts Performance From The Fifteenth to Eighteenth
Centuries Performance Practice Review ,10(1) s.61-70
Kanneci, A. (2001), Gitar çin Beste Yapm Türk Bestecilerinin Eitimi ve

Yaptlarnn Uluslararas Gitar Repertuarndaki Yeri(Yüksek Lisans Tezi), s.10-
12, Gazi Üniversitesi
Kant, I. (2006), Eitim Üzerine, Almancadan Çeviren: Ahmet Aydoan, stanbul: z

Yaynclk
Karabulut, M. (1977), Geleneksel Türk Müziinde Polifoninin Varl, Türk Halk

Müziinde Çeitli Görüler, s.145, Ankara: Kültür Bakanl Yaynlar
Kütahyal, Ö. (2001), Krk (+5) Yln Ardndan, s.60-61, Ankara: Kültür Bakanl
Yaynlar
67
McGuire, E.F. (1976), Guitar Fingerboard Harmony, s.6. , U.S.A. : Mel Bay
Publications, nc.
Noad, F.M. (1968), Solo Guitar Playing I, London/New York/Syndey: Omnibus Press
Noad, F.M. (1968), Solo Guitar Playing II, London/New York/Syndey: Omnibus
Press
Noad, F.M. (1974), The Baroque Guitar, New York/Lodon/Sydney: Amsco

Publications
Ouzkan, F. , (1974), Eitim Terimleri Sözlüü, Ankara : Türk Dil Kurumu

Yaynlar
Persichetti, V. (1961), Twentieth-Century Harmony, New York/London: W.W.

Norton&Company
Reinhard, K.U. (2007), Türkiye’nin Müzii, Almancadan Çeviren: Sinemus Sun,

s.86-88, Ankara: Sun Yaynevi
Rende, E. , (2006), Francisco Tarrega’nn Klasik Gitar Eitimine

Katklar(Yüksek Lisans Tezi), s.7, Uluda Üniversitesi, Bursa
Say, A. (2001), Müziin Kitab, s. 193, Ankara: Müzik Ansiklobedisi Yaynlar
Sun, M. , Tucular, E. , Bayraktar, E. (1989), Türk Halk Çalglar Bilgisi, s.36-69,

Ankara: Kültür Bakanl Yaynlar
Taylor, J. (1990), Tone Production of The Classical Guitar, London: Musical New
Services
68
TRT Türk Halk Müzii Repertuar, CD
Tura, Y. (1977), Türk Halk Musikisinde Makam Hususiyetleri ve Bunlarn Dayand

Ses Sistemi Türk Halk Müziinde Çeitli Görüler, s.302, Ankara: Kültür Bakanl
Yalçn, G. (2004), Türk Müziine Dayal Gitar Eitimi(Yüksek Lisans Tezi), s.22,
Selçuk Üniversitesi, Konya
Uçan, A. (1997), Müzik Eitimi, s.16,30 , 2. Basm, Ankara: Müzik Ansiklobedisi

Yaynlar
Ylmaz, N. (1996), Türk Halk Müziinin Kurucu Hocas Muzaffer Sarsözen,

s.107–117, Ankara: Ocak Yaynlar
Webern, A. (1998), Yeni Müzie Doru, Çeviren: Ali Bucak, stanbul: Pan Yaynclk
69
EKLER
70
EK–1
ANKET SORULARI
71
GENEL AÇIKLAMALAR
Anketin nitelii ve cevaplandrlmasna ilikin açklama;
Bu anket Gazi Üniversitesi Eitim Bilimleri Enstitüsü Müzik Eitimi Program’nda

yaplmakta olunan Yüksek Lisans tezi ile ilgili verilerin bir ksmn elde etmek
amacyla hazrlanmtr.
Aratrma; klasik gitar öretiminde Türk Halk Ezgileri’nin kullanlabilirliini

aratrmak / gelitirmek ve konuyla ilgili yaklamlar irdelemek etkinliklerini
kapsamaktadr
Anket, Eitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eitimi Bölümü Müzik Öretmenlii
Anabilim Dal klasik gitar öretim elemanlarna yönelik olarak hazrlanmtr.
Anket; seçmeli, doldurmal ve açk uçlu sorulardan olumaktadr. Deerlendirme

kolayl salamas amacyla, sorularn çounda be kademeli dereceleme ölçei
kullanlm ve seçenekler için ölçek deerleri “ Tamamen, Büyük Ölçüde, Ksmen,
Çok Az, Hiç” olarak belirlenmitir. Bu sorularda size en uygun gelen seçenee ilikin
kutucuun içine ( x ) iareti koyarak iaretlemeyi yapnz ve lütfen hiçbir soruyu
cevapsz brakmaynz.
Ankette elde edilen cevaplar yalnz bu aratrma için kullanlacak olup, anketi
cevaplayanlara ilikin her türlü bilgi gizli tutulacaktr.
lginiz yardmlarnz ve katklarnz için imdiden teekkür eder, sayglar sunarm,
Aratrmac
Olcay DAER
72
KLASK GTAR ÖRETM ELEMANLARINA YÖNELK ANKET

SORULARI
BÖLÜM I
Kiisel Bilgiler:
1. Görev yaptnz kurumun ad nedir?........................................................................
2. Mezun olduunuz Üniversite ve yl.?.......................................................................
3. Varsa lisans üstü eitiminiz ve kurumu?...................................................................
4. Klasik gitar eitimcisi olarak hizmet süreniz nedir?..................................................
5. Unvannz nedir?........................................................................................................
6. Cinsiyetiniz nedir? ( ) Bay ( ) Bayan
BÖLÜM II
Klasik Gitar Öretiminde Kullanlan Baz Tekniklere likin Sorular:
1. Klasik gitar eitiminde kullanlan eserler ve etütler içerisinde, I. Pozisyondan II.

pozisyona ve dier pozisyonlara geçi aamasnda kullanlan eserleri ve etütleri ne
derecede yeterli buluyorsunuz?
Tamamen Büyük ölçüde Ksmen Çok az Hiç
2. Klasik gitar eitimi repertuarnda, harmonic tekniine yönelik eserleri ne derecede

yeterli buluyorsunuz?

73
3. Klasik gitar eitimi repertuarnda, ba tekniini ve sol el tekniini güçlendirici

eserleri ne derecede yeterli buluyorsunuz?
4. Klasik gitar eitimi repertuarnda, arpej tekniine yönelik eserleri ne derecede

yeterli buluyorsunuz?
5. Klasik gitar eitimi repertuarnda, tremolo tekniini çaltrmada ve kazandrmada

kullanlan eserleri ne derecede yeterli buluyorsunuz?
BÖLÜM III
Klasik Gitar Öretiminde Türk Halk Müzii Ezgilerden Yararlanlmasna likin
Sorular:
1. Çada klasik gitar eitiminde, tonal etüt ve eserlerin yan sra makamsal tarzda
düzenlenmi olan etüt ve eserlere de yer verilmeli midir?
2. Türk Halk müziinin ezgisel ve ritmik yapsndaki klasik gitar eserlerine

derslerinizde ne sklkta yer vermektesiniz?

74
3. Makamsal tarzda bestelenmi ya da düzenlenmi olan etüt ve eserlerin icras klasik

gitar öretim sürecini ve klasik gitar çalma tekniklerini olumlu yönde etkiler mi?
4. Türk Halk müzii ezgilerinde skça rastlanan, 10/8, 9/8, 7/8, ve 5/8’lik gibi aksak
usuller, klasik gitar eitimi sürecini olumsuz yönde etkiler mi?
5. Makamsal ezgiler daha çok sra seslerden oluup ve belli bir seyir özellii tad
için kolay ezberlenir niteliktedir. Bu durumun klasik gitar öretimine olumlu yönde
katk salayaca düüncesine ne derecede katlrsnz?
6. Yapm ya da düzenlemi olduunuz eitim ve dinleti amaçl konserlerde Türk halk

müzii ezgilerine ne ölçüde yer vermektesiniz?
7. Klasik gitar eitimine katk salayaca düüncesiyle makamsal tarzda beste ve

düzenleme yapar msnz?

75
8. Geleneksel Türk Halk Müziimizin renklerini tayan eserlerin, klasik gitar konser
ve yarmalarnda yeteri kadar yer ald görüüne ne derecede katlyorsunuz?
9. Örencileriniz klasik gitara düzenlenen Türk Halk Müzii eserlerini seslendirmede

ne derecede isteklidir?
10. Klasik gitar eitimi müziinin Türkiye’deki geliimi süresince halk müzii
ezgilerinden ne ölçüde yararlandn düünüyorsunuz?
11. Türk Halk Müziinin ezgisel ve ritmik yapsn içeren eserleri ve etütleri
derslerinizde ne ölçüde kullanyorsunuz?
12. Türk halk Müziinin ezgisel ve ritmik yapsn tayan ve Klasik gitar için
bestelenmi ya da düzenlemi eserlerin saysn ne ölçüde yeterli buluyorsunuz?

76
13. Örencileriniz klasik gitar ders ödevleri dnda kendi tercih ettikleri müzikleri
seslendirmede kullanyorlar m? Gözlemlediiniz kadaryla daha çok hangi tür
müzikleri tercih etmektedirler?
( )Evet ( ) Hayr
( ) Türk Halk Müzii

( ) Geleneksel Türk Müzii
( ) Hafif Müzik ve Pop, Rock, Jazz türde müzikler
( ) Çada Çoksesli Türk Müzii
( ) Dier..............................................................
13. Türk Halk ezgilerinin düzenlenip ya da uyarlandnda eitim müzii olarak

kullanlabilme derecesi nedir?
14. Klasik gitar öretimine yönelik olarak makamsal tarzda bestelenmi ya da

düzenlenmi olan eserlerin, akademik ve evrensel anlamdaki geçerlii ne ölçüdedir?

77
15. Klasik gitar eitiminde, makamsal tarzdaki etüt ve eserler seslendirilirken, bu

müzie ilikin geleneksel icra ve yorumlama özellikleri de göz önünde
bulundurulmal mdr?
16. Klasik gitar eitiminde kullanlmas düünülen makamsal tarzdaki etüt ve eserlerin
tampere ses sistemine göre düünülmesi ne derece anlamldr?
18. Klasik gitar eitimi için Türk Müzii tarznda eserleri bulunan besteci ve
eitimcilerden, kimlerin hangi eserlerini seslendirdiniz? Lütfen eserlerin isimlerini
belirterek yaznz.
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………
19. Klasik gitar ile makamsal ezgileri seslendirmenin gitar eitimini daha dinamik,
daha zevkli ve daha verimli hale getirip, örencilerin çalma ve örenme sürecinde
olumlu deiiklikler oluturacan düünüyor musunuz?

78
20. ” Klasik gitar öretiminde makamsal ezgilerden yararlanma” düüncesi üzerine

sizin eklemek istedikleriniz nelerdir? Lütfen belirtiniz
………………………………………………………………………………………….....
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
........................................................................................................................
79
EK–2
KLASK GTAR ÇN TÜRK HALK EZGLER

DAARI
80
KLASK GTAR ÇN TÜRK HALK EZGLER DAARI
Bu daar içerisinde çeitli makam ve ritimlerde klasik gitar için düzenlenmi

oniki Türk halk ezgisi yer almaktadr.
Daar oluturulurken öncelikli olarak ilgili kaynaklar taranm ve klasik gitar

eitimi için uygun olduu düünülen eserler tespit edilmitir. Belirlenen eserler
defalarca çalnm ve baz eserlerde çalma kolayl oluturmas açsndan tartm ve ses
sadeletirmeleri yaplmtr. Eserlerin hem oluturulma aamasnda hem de sonrasnda
klasik gitar teknii ve çokseslendirme konularnda uzman görüleri alnm, bu görüler
dorultusunda eserler yeniden gözden geçirilmitir.
Eserlerin oluturulmasndan klasik gitarda kullanlan çada teknikler göz

önünde bulundurulmu, parmak numaralar yazlrken teknik açdan kolaylk ve iyi bir
tn oluturma hedefi seçilmitir. Klasik gitarda kullanlan harmonic ve ba teknii gibi
özel çalma gerektiren teknikler kullanlm böylece bir Türk halk ezgileri daar
oluturulmutur.
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92

143-Klasik Gitar Eghitiminde Makamsal Turk Xalq Ezgilerinin Kullanimi (Olcay Dasher) (Ankara-007)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

143-Klasik Gitar Eghitiminde Makamsal Turk Xalq Ezgilerinin Kullanimi (Olcay Dasher) (Ankara-007)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

KLASK GTAR ETMNDE

YÜKSEK LSANS TEZ

KLASK GTAR ETMNDE

YÜKSEK LSANS TEZ

KLASK GTAR ETMNDE

2006-2007 öretim yl yüksek lisans mezuniyet tezi olarak hazrlanan bu

USING MODAL TURKISH FOLK

Besides, twelve folk melodies composed of different rhythms and Turkish

Türkiye’deki eitim fakülteleri güzel sanatlar eitimi bölümleri müzik

3.1.1. Klasik gitar öretim elemanlarnn görev yapt kurum...................................32

3.1.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn mezun olduklar üniversite.....................33

3.1.3. Klasik gitar öretim elemanlarnn lisans üstü eitim durumu..........................34

3.1.5. Klasik gitar öretim elemanlarnn akademik ünvanlar....................................36

3.1.6. Klasik gitar öretim elemanlarnn cinsiyet dalm.........................................37

3.2.1. Klasik gitar öretim elemanlarnn I.pozisyondan II.pozisyona geçi

3.2.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitarda eiminde

JÜR ÜYELERNN MZA SAYFASI........................................................................i

3.1. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Eitimi Bakmndan

Sahip Olduklar Balca Özellikler.......................................................................32

3.2. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Eitiminde Kullanlan

Bu bölümde, aratrmann konusuyla dorudan ilgili olduu düünülen eitim,

Eitim, yeni kuaklarn, toplum yaaynda yerlerini almak için hazrlanrken,

Bu tanmdan da anlalaca gibi eitim, yetitirilmek istenen bireylerin istendik

Müzik eitimi bireye kendi yaants yoluyla belirli müziksel davranlar

Genel müzik eitimi, i-meslek, okul, bölüm, kol-dal ve program ayrl

Özengen müzik eitimi, müzie ya da müziin belli bir dalnda özengence

Müzik eitimi, örencinin müziksel algmla yeteneini farkllatrp

hedeflenen teknik ve müzikal becerilerin edinilmesidir. Bu hedefler, bireyin eitimini

Ülkemizde, müzik eitimi bölümlerinin tümünde Türk ve Bat müzii

1.2. Klasik Gitar Tarihi

Müzik enstrümanlar farkl kültürlerde ve deiik zamanlarda büyük bir yapsal

Klasik gitarn, yaplan aratrmalar sonucunda Msr’da perdesi ve Hitit ta

Klasik gitarn tarihinin antik yakn douda balad sanlmaktadr. Arkeologlar,

Arkeolojik kazlar esnasnda Babil’den çkartlan tarihi eserler arasnda, en

15. yüzylda chitarra ve chitarrino (talya), guitarra (spanya), guitare, guinterne

17. yüzylda klasik gitar, yazlan metotlarda ve yaanan gelimeyle, günümüze

17. yüzyln sonlar ve 18. yüzyln balarnda vihuela’nn devam

eklendi Bu akort sistemi günümüze kadar korunmutur ve halen dünyada kullanlan

D. Aguado, F. Carulli, M. Carcassi, A.Diabelli, M. Giuliani, L. Legnani, N.

Klasik gitara son biçimini vererek standartlatran Antonio Torres Jurado

mükemmel örnekleri olarak tanmlanmtr. Torres’in klasik gitara getirdii yeniliklere

Bu döneme klasik gitarda yaanan en önemli gelimelerden birisi de barsak

Bu dönemin klasik gitarda en önemli bestecileri, J.Arcas, A.Barrios Mangore,

19. yüzyl bestecileri arasnda Villa Lobos’ un tüm dönem gitaristleri ve

Bu dönemde, Tarrega’nn örencisi olan Llobet’den Andres Segovia’nn

20. yüzyln klasik gitar daarnda en önemli bestecileri arasnda B. Britten ,

Klasik gitar günümüzde, dier Bat müzii çalg aletleriyle karlatrldnda

Günümüzdeki yapsyla dinlemeye ve görmeye altmz klasik gitarn, gövde

1.3. Klasik Gitar Eitimi

Klasik gitarda eitim çalmalarnn ilk meyvelerinin alnd dönemin 17.

Klasik gitarn günümüzde kullanlan teknikleri arasnda, en çok tartlan temel

Temelde klasik gitar tekniinde en önemli yaptalarndan birisi de trnaklarn

Frederick M. Noad, klasik gitarn günümüzde en yaygn kullanlan tekniklerini

1. Temel oturu teknii,

Bu eitim ve çalma sralamas, pozisyon çalmalar dnda istee göre

Elbette ki günümüzde klasik gitar eitimi sadece belirli metotlarn

1.4. Türk Halk Müzii ve Yaps

Sözü ve müziiyle, Türk halknn kültürünü, tarihini, corafi konumunu ve

Türk halk müziinin melodik yaps incelendiinde, çeitli ekillerde bölünmü

Veysel Arseven Türk halk müziinin melodik yapsn u ekilde açklamtr;

Türk halk müziinin ezgisel yapsnn en önemli özelliklerinden birisi, tüm

Ezgisel yaps yönünden Türk halk müzii u özellikleri gösterir:

Bu dört belirgin ezgisel yapnn dnda ayrcalk gösteren türkü ve oyun

2006-2007 öretim yl yüksek lisans mezuniyet tezi olarak hazrlanan bu

Türkiye’deki eitim fakülteleri güzel sanatlar eitimi bölümleri müzik

3.1.1. Klasik gitar öretim elemanlarnn görev yapt kurum...................................32

3.1.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn mezun olduklar üniversite.....................33

3.1.3. Klasik gitar öretim elemanlarnn lisans üstü eitim durumu..........................34

3.1.5. Klasik gitar öretim elemanlarnn akademik ünvanlar....................................36

3.1.6. Klasik gitar öretim elemanlarnn cinsiyet dalm.........................................37

3.2.1. Klasik gitar öretim elemanlarnn I.pozisyondan II.pozisyona geçi

3.2.2. Klasik gitar öretim elemanlarnn klasik gitarda eiminde

3.1. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Eitimi Bakmndan

Sahip Olduklar Balca Özellikler.......................................................................32

3.2. Klasik Gitar Öretim Elemanlarnn Klasik Gitar Eitiminde Kullanlan

Bu bölümde, aratrmann konusuyla dorudan ilgili olduu düünülen eitim,

Eitim, yeni kuaklarn, toplum yaaynda yerlerini almak için hazrlanrken,

Bu tanmdan da anlalaca gibi eitim, yetitirilmek istenen bireylerin istendik

Müzik eitimi bireye kendi yaants yoluyla belirli müziksel davranlar

Genel müzik eitimi, i-meslek, okul, bölüm, kol-dal ve program ayrl

Özengen müzik eitimi, müzie ya da müziin belli bir dalnda özengence

Müzik eitimi, örencinin müziksel algmla yeteneini farkllatrp

hedeflenen teknik ve müzikal becerilerin edinilmesidir. Bu hedefler, bireyin eitimini

Ülkemizde, müzik eitimi bölümlerinin tümünde Türk ve Bat müzii

Müzik enstrümanlar farkl kültürlerde ve deiik zamanlarda büyük bir yapsal

Klasik gitarn, yaplan aratrmalar sonucunda Msr’da perdesi ve Hitit ta

Klasik gitarn tarihinin antik yakn douda balad sanlmaktadr. Arkeologlar,

Arkeolojik kazlar esnasnda Babil’den çkartlan tarihi eserler arasnda, en

15. yüzylda chitarra ve chitarrino (talya), guitarra (spanya), guitare, guinterne

17. yüzylda klasik gitar, yazlan metotlarda ve yaanan gelimeyle, günümüze

17. yüzyln sonlar ve 18. yüzyln balarnda vihuela’nn devam

eklendi Bu akort sistemi günümüze kadar korunmutur ve halen dünyada kullanlan

Klasik gitara son biçimini vererek standartlatran Antonio Torres Jurado

mükemmel örnekleri olarak tanmlanmtr. Torres’in klasik gitara getirdii yeniliklere

19. yüzyl bestecileri arasnda Villa Lobos’ un tüm dönem gitaristleri ve

Bu dönemde, Tarrega’nn örencisi olan Llobet’den Andres Segovia’nn

20. yüzyln klasik gitar daarnda en önemli bestecileri arasnda B. Britten ,

Klasik gitar günümüzde, dier Bat müzii çalg aletleriyle karlatrldnda

Günümüzdeki yapsyla dinlemeye ve görmeye altmz klasik gitarn, gövde

1.3. Klasik Gitar Eitimi

Klasik gitarda eitim çalmalarnn ilk meyvelerinin alnd dönemin 17.

Klasik gitarn günümüzde kullanlan teknikleri arasnda, en çok tartlan temel

Temelde klasik gitar tekniinde en önemli yaptalarndan birisi de trnaklarn

Frederick M. Noad, klasik gitarn günümüzde en yaygn kullanlan tekniklerini

1. Temel oturu teknii,

Bu eitim ve çalma sralamas, pozisyon çalmalar dnda istee göre

Elbette ki günümüzde klasik gitar eitimi sadece belirli metotlarn

1.4. Türk Halk Müzii ve Yaps

Sözü ve müziiyle, Türk halknn kültürünü, tarihini, corafi konumunu ve

Türk halk müziinin melodik yaps incelendiinde, çeitli ekillerde bölünmü

Veysel Arseven Türk halk müziinin melodik yapsn u ekilde açklamtr;

Türk halk müziinin ezgisel yapsnn en önemli özelliklerinden birisi, tüm

Ezgisel yaps yönünden Türk halk müzii u özellikleri gösterir:

Bu dört belirgin ezgisel yapnn dnda ayrcalk gösteren türkü ve oyun

1.4.1. Türk Halk Müziinde Ayaklar

Bu konu yüzyllarca ihmal edilmi, ancak milletin kendi yaratt deerlerine

Bu bölümde açklanan ayaklar; Kerem, Misket, Garip ve Derbeder ayaklardr.

Kerem Dizisi(Aya); halk arasnda en çok kullanlandr. Saz, balama ve bozuk

Misket Dizisi; Sanat musikisinde baz makamlarla benzerlii vardr. Eviç,

Derbeder-Kalenderi Dizisi; Saba makamna benzerlik gösterir. Karar sesi

1.4.2. Türk Halk Müzii Çalglarndan Balama

Balama ailesi içindeki çalglar ülkemizde en yaygn olarak kullanlan

Anadolu’da geçmi dönemlerde balama perdelerinin nasl bir ölçme

Bununla birlikte, balama perdelerinin, bu çalgnn kullanld yöreye özgü

Çeitli bölgelerde kullanlan balamalardaki birbirinden farkl perdeler, zamanla

Balama imdiye kadar 35 ad altnda çeitli düzen adlarna tank olmutur. Bu

Cura, balama ailesinin yapm özelliklerini tamaktadr. Tambura curas

Tambura, balama ailesinin en yaygn çalgsdr. Bu çalgya halk dilinde saz,

1.5. Türk Halk Müzii Ezgilerinin Klasik Gitar Eitimi Müziine

Evrensel müzikte yerel ezgilerden yararlanmann, baka bir söyleyile halk

Hiller’in (1728-1804) Singspiellerine ( arkl oyunlarna) dek götürülebilir. 19.

Klasik gitar repertuarnn ise halk ezgilerinden dorudan etkilendii

lk kuak bestecilerimizin yapt bu uyarlamalardaki temel amaç, halk

Türk halk müzii parçalarnn çokseslendirilmesi düüncesinde en çok

1. Ezgisel-ritimsel süsleme: Bu çeitleme yönteminde tamamen asl yaps

Karabulut(Karabulut, 1992:145), Türk halk müzii çalglarnda olan çoksesli

Karabulut, ayn çalmasnda balama ailesinde görülen çokseslilii de be türe

Balama ailesi çalglar çokseslilie uygun çalglardr. Geleneksel tezene vuru

Balama, karakteristik ekliyle Türkler ve Türkmenler tarafndan kullanlmtr

Balama ailesi çalglarnda kullanlan çal teknikleri ve stilleri, klasik gitarda

Ülkemizde Türk Halk müzii ezgilerinin klasik gitara uyarlanmas fikrini

Klasik gitarda Türk halk müzii ezgilerinin kullanlmas konusunda, Gökhan

2. Makamsal tarzda bestelenmi ya da düzenlenmi olan etüt ve eserlerin icras