(A) Sarung Tangan: Langkah Keselamatan Di Dalam Makmal 1.1 Peralatan Perlindungan Diri

BAB
2. (a) Sarung tangan

Langkah Keselamatan Gloves
1 di dalam Makmal
Safety Measures in the Laboratory
(b) Melindungi mata daripada bahan
kimia berbahaya seperti asid, wap
bromin dan logam reaktif
1.1 Peralatan Perlindungan Diri
Personal Protective Equipment
Protects eye from dangerous chemicals such as
acid, bromine, ammonia and reactive metals
1. (a) Gogal (c) Melindungi kaki daripada tumpahan

Goggles bahan kimia dan bahan tajam
Protects legs from chemical spills and sharp
(b) Topeng muka
objects
Face mask
(c) Sarung tangan (d) Melindungi baju dan badan daripada
Gloves percikan bahan kimia
Protects cloths and body from splashes of
(d) Baju makmal
chemicals
Lab coat
(e) Kasut bertutup (e) Topeng muka
Face mask
Closed shoes
3.
(a)
Mengelakkan kontaminasi bahan
Kebuk wasap
Fume chamber • • Avoid contamination of materials during
semasa aktiviti mikrobiologi
• • microbiological activities
Membersihkan tumpahan bahan

kimia pada badan atau pakaian
Penyiram dalam kuantiti yang banyak
keselamatan • (b) • dengan segera
Safety shower To clean up chemical spills on body or
clothing in large quantities immediately
• •
Mengendalikan bahan meruap,
Kabinet aliran beracun, mengakis dan mudah
laminar • • Handle volatile, poisonous, corrosive and
terbakar
Laminar flow cabinet (c) flammable substances
Membilas atau mencuci mata

• • apabila terkena habuk atau bahan
kimia yang memasuki mata
Pembilas mata
Eyewash station • • Todustrinse or wash the eyes with water when
or chemicals enter the eye
1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

4. (a) ✓
(b) ✓
Kuasai SPM 1.1

B
1.2 Pembuangan Bahan Sisa

Disposal of Waste
1. (a) (b) (c) (d) (e)

Asid sulfurik cair Gris Larutan Logam natrium Plumbum
Dilute sulphuric acid Grease ammonia Sodium metal Lead
Ammonia solution
(f ) (g) (h) (i) (j)
Natrium klorida Larutan glukosa Merkuri Asid etanoik cair Larutan asid
Sodium chloride Glucose solution Mercury Dilute ethanoic acid nitrik cair
Dilute nitric acid
solution
(k) (l) (m) (n) (o)
Larutan kultur Soda bikarbonat Bangkai tikus Asid sulfurik Air suling
bakteria Bicarbonate soda Rat carcasses pekat Distilled water
Bacterial culture Concentrated
solution sulphuric acid
(p) (q) (r) (s) (t)
Serbuk besi Cacing Air kapur Larutan asid Larutan natrium
Ferum powder Worm Limewater hidroklorik cair hidroksida
Dilute hydrochloric Sodium hydroxide
acid solution
Jenis bahan sisa

2. Kategori biologi Kaedah pelupusan
Category Type of biological Disposal methods
waste substance
Masukkan ke dalam bekas khas, tidak
Cecair
A • • Liquid • • Placed in a special container, not autoclaved
diautoklaf
Pepejal tidak Bungkus di dalam beg plastik biobahaya,

B • • tajam
Non-sharp solids
• • Wrapped in biohazard plastic bag, frozen before
disejuk beku sebelum dilupuskan
disposal
Bungkus, diautoklaf, dimasukkan ke
Bangkai / Organ
C • • Carcasses / Organs • • Wrapped, autoclaved, placed in a biohazard bin
dalam tong biobahaya
Diautoklaf dan dilupus terus melalui

Peralatan tajam
D • • Sharp equipment • • Autoclaved
singki makmal atau tandas
and disposed of directly through a
laboratory sink or toilet
© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 2

3. (a) 1. guru; pembantu makmal Perform this experiment in the fume chamber
teacher; lab assistant as the iodine gas can be removed from the lab
2. larangan using the fume chamber.
restricted (c) • Ahli bomba dipanggil untuk
3. pasir menangani kes kecemasan seperti
sand tumpahan bahan kimia atau
4. Kaut pelepasan gas berbahaya
Scoop
Firefighters are called to deal specifically with
(b) 2. larangan emergency spillages or releases
restricted
• Bomba perlu bersedia jika
3. sulfur sebarang letupan atau kebakaran
sulphur berlaku akibat gas berbahaya yang
4. Jabatan Bomba terbebas
Fire Department Firefighters should be prepared if an
explosion or fire occurs as a result of the
hazardous gases released
Kuasai SPM 1.2
1. (a) • Segera memberitahu guru atau 1.3 Pemadam Kebakaran
pembantu makmal Fire Extinguishers
Inform teacher or lab assistant immediately
• Jadikan kawasan tersebut sebagai 1. Kain, kertas, kayu /Cloth, paper, wood
kawasan larangan Elektrik, gas dan wap / Electric, gas and vapour
Make the area as restricted area Semua jenis kebakaran / All types of fire
(b) Jalankan eksperimen di dalam Merah / Red
kebuk wasap kerana gas iodin boleh Krim / Cream
dikeluarkan dari makmal dengan
kebuk wasap.
Biru / Blue
2. Bahan yang terbakar Kelas kebakaran

Burning substances Class of fire
(a) Minyak masak A

Cooking oil • •
(b) Kertas B
Paper • •
(c) Oksigen C
Oxygen • •
(d) Cat D
Paint • •
(e) Magnesium E
Magnesium • •
(f ) Peralatan elektrik F
Electric appliances • •

3. (a) Kelas B, C, E, F / Class B, C, E, F 5. 3 → 1 → 4 → 2
(b) Kelas A / Class A
6. (a) ✓ (d) ✓
(c) Kelas A, B,C, D, E, F / Class A, B, C, D, E, F
(b) ✓ (e) ✓
(d) Kelas A, B / Class A, B
4. (a) (i) Pemadam api ABC / ABC fire extinguisher

Kuasai SPM 1.3
(ii) Selimut kebakaran / Fire blanket A
(b) Hal ini kerana kita perlu mengetahui
jenis bahan api yang terbakar untuk
memadamkannya. Jenis bahan MODUL SPM
api yang berlainan memerlukan
pemadam kebakaran yang berlainan. Kertas 1
This is because we need to know the type of
burning substance in order to put out the fire. 1. C 2. A 3. D 4. C
A different type of substance requires different
types of fire extinguishers.
Kertas 2
Bahagian B
1. (a) Boleh dibuang ke dalam singki Tidak boleh dibuang ke dalam singki
Can be disposed of into sink Cannot be disposed of into sink
Asid etanoik cair / Dilute ethanoic acid Bangkai katak / Dead frog
Picagari / Syringe
Asid sulfurik pekat / Concentrated sulphuric acid
Aluminium sulfat /Aluminium sulphate

(b)
Penyakit boleh merebak // (ii)
Pencemaran air
Spread of disease // Water pollution Peralatan
(c) • Maklumkan kepada guru atau Perlindungan Diri Fungsi
Personal Protective Function
pembantu makmal
Inform teacher or lab assistant Equipment
• Jadikan kawasan tersebut sebagai Sarung tangan Melindungi tangan
kawasan larangan Gloves daripada bahan kimia
Make the area as restricted area berbahaya
• Halang tumpahan menggunakan Protects hands from hazardous
pasir chemicals
Block the spill using sand Baju makmal Melindungi baju
• Kaut bahan kimia tersebut Lab coat dan badan daripada
Scoop the chemical percikan bahan kimia
• Lupuskan dengan selamat Protects cloths and body from
Dispose safely splashes of chemicals
Bahagian C
2. (a) (i) Natrium / Litium / Kalium
Sodium / Lithium / Potassium

(b) • Kenal pasti masalah: Kebakaran – tiada penyelenggaran terhadap
berpunca daripada litar elektrik pemadam kebakaran
Identify the problem: A fire cause by electrical no proper maintenance of the fire
circuit extinguisher
• Dua cara / Two methods: – tidak cukup tekanan
not enough pressure
1. Gunakan pemadam kebakaran
serbuk kering kerana serbuk
kering boleh mengurangkan FOKUS KBAT
oksigen untuk sampai ke api
Use a dry powder fire extinguisher as dry 1. (a) Gogal//kasut bertutup//sarung
powder can reduce the oxygen to get to tangan//topeng muka
the fire Goggles//shoes//gloves//face mask
2. Gunakan pemadam kebakaran (b) Jalankan eksperimen dalam
karbon dioksida kerana karbon kebuk wasap kerana kebuk wasap
dioksida boleh mengurangkan menyalurkan wasap yang terhasil keluar
oksigen dari makmal
Use carbon dioxide extinguisher as the Conduct the experiment in the fume chamber
carbon dioxide able to reduce oxygen for because the fume chamber will channels the
the fire fumes produced out of the laboratory.

• Jika pemadam kebakaran tidak 2. (a) Sisa pepejal
berfungsi, Solid waste
If fire extinguisher not functioning, (b) Menyebabkan pencemaran//
– pemadam kebakaran tidak Berbahaya kepada hidupan
diperiksa dengan betul Causes pollution//Harm living things
fire extinguisher was not inspected well

BAB 5. (a) PALSU / FALSE
Bantuan Kecemasan (b) BENAR / TRUE
2 Emergency Help
(c) PALSU / FALSE
(d) PALSU / FALSE
2.1 Resusitasi Kardiopulmonari (e) BENAR / TRUE
Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) (f ) BENAR / TRUE
1. P : Membantu jantung berdegup dan 7. Pernafasan mulut

mengepam darah ke seluruh badan Tekanan dada ke mulut
Chest compressions Mouth-to-mouth
Helps the hearts beat and pump blood throughout
the body resuscitation
Q : Bantuan pernafasan mulut ke mulut Untuk Membolehkan
Mouth-to-mouth resuscitation menghasilkan mangsa
2. (a) ✓ peredaran menerima udara
(b) ✓ darah secara beroksigen ke
(e) ✓ buatan dengan dalam peparunya.
mengepam darah Enable the victim to
3. (a) I: Tekanan dada receive oxygenated air
melalui jantung.
Chest compressions into his lungs.
To produce artificial
II: Buka saluran pernafasan blood circulation
Open the airway by pumping blood
III: Bantuan pernafasan through the heart.
Mouth-to-mouth resuscitation
IV: Periksa respons mangsa Kuasai SPM 2.1
Check the victim’s responses
(a) Tekanan dada terhadap mangsa dilakukan

(b) dengan menggunakan kedua-dua tangan
IV II I III yang ditekan sedalam kira-kira 5 cm dan
tidak lebih daripada 6 cm pada kadar 100
(c) Ubah kedudukan mangsa dalam -120 tekanan seminit.
keadaan mengiring Chest compression on the victim is done using both
hands pressed down to a depth of 5 cm and not more
Change the position of the victim’s body on his than 6 cm at a rate of 100 -120 compression per minute.
sid
(b) • Tidak / Berbeza
No / Different
4. (a) (i) ✓
• Tulang bayi lebih rapuh dan halus
(b)
berbanding tulang orang dewasa
Baby bones are more fragile and fine than adult
bones
• Tulang bayi dan organ dalaman bayi
mungkin tercedera
✓ The baby’s bones and internal organs may be
injured

(c) • Menghasilkan peredaran darah secara (d) pinggang
buatan waist
Produces blood circulation artificially (e) Bongkokkan; tolak
• Mengembalikan degupan jantung Bend; push
untuk mengepam darah
Restores the heartbeat to pump blood Kuasai SPM 2.2
2.2 Heimlich Manoeuvre
(a) Heimlich Manoeuvre
Heimlich Manoeuvre
Heimlich Manoeuvre
(b) • Memegang leher dengan kedua-dua
1. Bantuan kecemasan yang dilakukan untuk belah tangan
menyelamatkan seseorang yang tercekik. Hold the neck with both hands
Emergency procedure that is carried out to save an • Tidak boleh bercakap atau batuk
individual who is choking. Cannot talk or cough
• Sukar bernafas
2. (a) Tolakan abdomen Hard to breathe
Abdominal push
(c) • Tidak / No
(b) Tercekik
Choking
• Kerana badan bayi tidak dapat menahan
(c) Memegang leher dengan kedua-dua tekanan akibat sentakan terhadap
belah tangan abdomen
Hold the neck with both hands Because the baby’s body cannot withstand the
pressure due to the jerk on the abdomen
(d) Tidak boleh bercakap atau batuk
Cannot talk or cough (d) Mengeluarkan objek yang tersekat di
(e) Kulit, bibir, dan kuku kelihatan saluran pernafasan bagi membenarkan
kebiruan oksigen masuk ke peparu
Skin, lips, and nails look bluish Removing objects that block the respiratory tract to
(f ) Sukar bernafas allow oxygen to enter the lungs
Hard to breathe
3. (a) epiglotis; menghalang; esofagus MODUL SPM

epiglottis; blocks; oesophagus
(b) tersekat; peparu; otak; kematian Kertas 1
blocked; lungs; brain; death
4. • Otak tidak mendapat oksigen yang 1. A 2. B 3. C 4. C 5. C

mencukupi menyebabkan kerosakan
otak
The brain does not get enough oxygen causing Kertas 2
brain damage
• Kematian boleh berlaku Bahagian A
Death can happen
1. (a) Salur kaca / Glass tube
5. R P Q S T (b) Kehadiran bendasing dalam salur
kaca
The presence of a foreign object in the glass tube
6. (a) pusat; rusuk
navel; ribs
(c) Saiz belon pada Set M lebih besar
(b) atas / top berbanding saiz belon pada Set N.
The size of the balloon on Set M is larger than
(c) Bongkokkan; tekanan the size of the balloon on Set N.
Bend; pressure

(d) • Cari objek paras pinggang seperti Holding the neck with both hands
kerusi atau meja • Kulit, bibir dan kuku kelihatan
Look for waist-level objects such as chairs or kebiruan dan kehitaman
tables
Skin, lips and nails appear bluish or
• Bengkokkan badan dan tolak badan blackish
dengan seluruh tenaga kepada Kepentingan / Importance
objek tersebut • Heimlich Manoeuvre dapat
Bend the body and push the body with all of
mengeluarkan makanan atau
his energy to the object
bendasing yang tercekik
Heimlich Manoeuvre can remove choked
Bahagian B food or foreign object
• Membolehkan udara atau oksigen
2. (a) Resusitasi kardiopulmonari / CPR
Cardiopulmonary resuscitation / CPR
masuk ke saluran pernafasan dan
(b) • Boleh menyebabkan kematian terus ke peparu
Allows air or oxygen to enter the airways
Can cause death
and directly into the lungs
• Jantung berhenti berdegup dan
(c) • Heimlich Manoeuvre
darah tidak dapat diedarkan ke
• Berdiri di belakang mangsa dan
seluruh badan
The heart stops beating and the blood
bengkokkan badan mangsa ke
cannot be distributed throughout the body hadapan
Stand behind the victim and bend his body
(c) (i) Membolehkan mangsa menerima
slightly forward
udara beroksigen ke dalam peparu
Allows the victim to receive oxygenated air into
•
Kelilingkan tangan dari belakang
the lungs masa dan genggam tangan kanan
Put your arms around the victim from behind
(ii) • Boleh / Yes
and clench a fist with your right hand
• Tekanan dada sahaja boleh
• Letakkan genggaman tangan kanan
menyelamatkan nyawa kerana
di antara pusat dan rusuk mangsa
dapat memastikan jantung Place your right fist between the navel and
berdegup dan mengepam darah below the ribs of the victim
beroksigen ke seluruh badan. •
Letak tangan kiri di atas tangan yang
Chest compression alone can save lives digenggam
because it can keep the heart beating and Place your left hand on top of your right fist
pumping oxygenated blood throughout •
Tekan dan sentak ke atas dengan
the body.
kuat dan cepat sehingga makanan
atau bendasing keluar dari mulut
Bahagian C Press and jerk upwards with quick force until
the food and foreign object come out from the
3. (a) Bantuan kecemasan yang dilakukan mouth
untuk menyelamatkan seseorang
yang tercekik
An emergency procedure that is carried out to FOKUS KBAT
save an individual who is choking
(b) • Tidak boleh bercakap atau batuk 1. Periksa respons mangsa, jika tiada
Unable to speak or cough respons, hubungi talian kecemasan. Buka
• Sukar bernafas saluran pernafasan dengan dongakkan
Difficulty in breathing kepala mangsa. Baringkan mangsa 30° ke
• Memegang leher dengan kedua- kiri atau tolak perut ke arah kiri. Lakukan
dua belah tangan tekanan dada pada kadar 100-120 tekanan
per minit. Jika tiada pernafasan, lakukan

bantuan pernafasan mulut ke mulut selama Check the victim’s response, if there is no response, call
1 saat. Lakukan tekanan dada dan bantuan the emergency helpline. Open the airway by tilting
the victim’s head. Lay the victim 30° to the left or push
pernafasan secara berulangan sehingga the abdomen to the left. Perform chest compressions
mangsa sedar. Jika mangsa bernafas tetapi at a rate of 100-120 pressures per minute. If there is
belum sedar, ubah kedudukan mangsa no breathing, perform mouth-to-mouth resuscitation
dalam keadaan mengiring. for 1 second. Perform chest compressions and mouth-
to-mouth resuscitation repeatedly until the victim
is conscious. If the victim is breathing but not yet
conscious, position the victim’s body on her side.

BAB
Teknik Mengukur Parameter Kesihatan Kuasai SPM 3.1
3 Badan
Techniques of Measuring the Parameters of Body
(a) Termometer klinik
Clinical thermometer
Health
(b) • Julat suhu antara 35°C hingga 42°C,
3.1 Suhu Badan iaitu julat suhu bagi suhu badan
Body Temperature manusia
Temperature range between 35 °C to 42°C,
1. (a) kepanasan, kesejukan which is the temperature range for human body
hotness, coldness temperature
(b) kepanasan, kesejukan • Mempunyai pencerutan
hotness, coldness Has a kink
(c) haba, respirasi (c) • Cecair X adalah merkuri
heat, respiration Liquid X is mercury
(d) endokrin • Konduktor haba yang baik
endocrine Good heat conductor
(e) 36.9°C • Takat didih tinggi dan takat beku yang
rendah
2. (a) Termometer makmal High boiling point and low freezing point
Laboratory thermometer
(b) Termometer inframerah
Infrared thermometer 3.2 Kadar Denyutan Nadi
Pulse Rate
(c) Termometer klinik
Clinical thermometer
(d) Termometer rektal 1. Bilangan degupan jantung yang diukur
Rectal thermometer dalam masa seminit / 60 saat
Number of heartbeats measured in one minute / 60
3. (a) Jangkitan bakteria atau virus seconds
Bacterial or viral infections 2. (a) arteri / artery
(i) Batuk kering / selesema / Covid-19 (b) mengecut, mengendur / contract, relax
/ Jangkitan pada saluran kencing (c) kulit / skin
Tuberculosis / flu / Covid-19 / Urinary tract
infections
(b) Terdedah kepada keadaan panas 3.
melampau
Exposed to extreme heat conditions
(ii) Strok haba / selaran matahari
yang melampau
Heat stroke / extreme sunburn
(c) Senaman yang berlebihan
Vigorous exercise
(iii) Berjoging dalam waktu yang lama
Jogging for a long time

4. A lebih tinggi / higher dalam keadaan rehat. / The pulse rate for
(a) Jantina / Gender someone who is running is higher than the pulse
rate of a person who is walking and at rest.
(b) Kadar denyutan nadi / Pulse rate
Kesimpulan / Conclusion:

B rendah / higher 1. diterima / accepted

(a) Jantina / Gender
2. jantina, umur, jenis aktiviti fizikal /
(b) Kadar denyutan nadi / Pulse rate gender, age, type of physical activity

C tinggi / higher

(a) Jenis aktiviti fizikal / Type of physical Kuasai SPM 3.2
activity
(b) Kadar denyutan nadi / Pulse rate D
Perbincangan / Discussion: 3.3 Tekanan Darah

(a) Kadar denyutan nadi bagi perempuan Blood Pressure
lebih tinggi berbanding kadar
1. (a) Tekanan yang dikenakan oleh darah
denyutan nadi bagi lelaki. / The pulse
rate for females is higher than the pulse rate of
pada dinding salur darah semasa
males. peredaran darah
Kadar denyutan nadi murid lebih Pressure applied by the blood on the walls of the
blood vessels during blood circulation
tinggi berbanding kadar denyutan
nadi guru dan pembantu makmal. (a) Sfigmomanometer / Sphygmomanometer

/ The student’s pulse rate is higher than the 2. (a) mengecut / contracts
teacher’s pulse rate and lab assistant.
(b) mengendur / relaxes
Kadar denyutan nadi bagi seseorang (c) Meningkat / Increase
yang sedang berlari lebih tinggi (e) jantung, seluruh badan / heart, rest of the
berbanding kadar denyutan nadi body
seseorang yang sedang berjalan dan (f ) jantung / heart
(h) 80 mmHg
3. Tekanan sistolik (mmHg) Kategori tekanan darah Tekanan diastolik (mmHg)

Systolic pressure (mmHg) Blood pressure category Diastolic pressure (mmHg)
< 120 Optimum

Optimal
 80
120 – 129 Normal 80 – 84

Normal
130 – 139 Berisiko 85 – 89

At risk
140 – 159 Tekanan darah tinggi peringkat 1 90 – 99

High blood pressure stage 1
160 – 179 Tekanan darah tinggi peringkat 2 100 – 109

High blood pressure stage 2
Tekanan darah tinggi peringkat 3
> 180 High blood pressure stage 3
> 110

24.03 ; Normal / Normal
(b) 18.5 – 24.9 kg m–2
Kuasai SPM 3.3
(c) Diabetes melitus // Tekanan darah
(a) Syukri: Tekanan darah rendah tinggi // Serangan jantung //
Low blood pressure Kolesterol tinggi
Wan Hasrul: Tekanan darah normal Diabetes mellitus // High blood pressure // Heart
Normal blood pressure
attack // High cholesterol
Kamal: Tekanan darah tinggi
High blood pressure
(b) Serangan jantung // Strok // Kegagalan Kuasai SPM 3.4
organ badan seperti jantung dan ginjal
Heart attack // Stroke // Failure of body organs such as
B
heart and kidneys
(c) • Muntah sepanjang hari menyebabkan
MODUL SPM
badan kekurangan air atau dehidrasi
Vomiting throughout the day causes the body to
be dehydrated
Kertas 1
• Tekanan darah akan menjadi rendah
1. C 2. B 3. D 4. A
kerana badan kekurangan cecair
Blood pressure will be low because the body lacks
fluids
Kertas 2
3.4 Indeks Jisim Badan Bahagian A
Body Mass Index, BMI
1. Nisbah jisim badan seseorang terhadap 1. (a) Jantina / Gender

ketinggiannya (b) 66.8
The ratio of a person’s body mass to his height (c) Kadar denyutan nadi perempuan
lebih tinggi berbanding kadar
2. denyutan nadi lelaki.
Jisim badan (kg) Body mass (kg) Female pulse rate is higher than male pulse rate.
BMI = BMI =
(Height)2 (m2) (d) Umur / Aktiviti fizikal
(Ketinggian)2 (m2)
Age / Physical activity
(e) Kadar denyutan nadi lebih tinggi
3. (a) 15.31; Kurang jisim / Underweight selepas makan kerana proses
(b) 21.00 ; Normal / Normal penghadaman sedang berlaku. / The
(c) 29.52 ; Jisim berlebihan / Overweight pulse rate is higher after eating because the
4. (a) 34.60 ; Obes / Obese

21.51 ; Normal / Normal
digestive process is taking place.
2. (a) BMI (kg m-2) ,18.5 18.5 – 24.9 25.0 – 29.9 .30.0
Bilangan murid 4 8 3 5
Number of students

(b) Bilangan murid
Number of students
BMI (kg m–2)

<18.5 18.5 – 24.9 25.0 – 29.9 >30.0
(c) • Mengambil makanan seimbang (d) Tekanan darah tinggi

dan berkhasiat High blood pressure
Take a balanced and nutritious diet (e) Serangan jantung // Strok // Kegagalan
• Melakukan senaman fizikal organ badan seperti jantung dan ginjal
dengan kerap Heart attack // Stroke // Failure of body organs such as
Do regular physical exercise heart and kidneys
(Pilih satu jawapan sahaja / Choose one
answer only) Bahagian C
Bahagian B 4. (a) Umur // Jantina

Age // Gender
3. (a) Sfigmomanometer digital (b) Kadar denyutan nadi lebih tinggi jika
Digital sphygmomanometer seseorang berlari berbanding dalam
(b) • Boleh digunakan tanpa bantuan keadaan rehat.
doktor The pulse rate is higher if a person is running
Can be used without the help of a doctor than at rest.
• Memberi bacaan secara automatik (c) (i) Untuk mengkaji kesan aktiviti
Give readings automatically fizikal terhadap kadar denyutan
• Tidak menggunakan bahan nadi
berbahaya seperti merkuri To study the effect of physical activity on
pulse rate
Do not use harmful substances such as
mercury (ii) Pemboleh ubah / Variables:
(Pilih mana-mana dua jawapan / Dimanipulasikan / Manipulated:
Choose any two answers) Jenis aktiviti fizikal / Type of activities
(c) Bergerak balas / Responding: Kadar
Tekanan diastolik Tekanan sistolik denyutan nadi / Pulse rate
(mmHg) (mmHg) Dimalarkan / Constant: Umur,
Diastolic pressure Systolic pressure
(mmHg) (mmHg) Jantina / Age, gender
(iii) 1. Lima orang murid lelaki yang
211 68
sama umur dan sihat dipilih.
Bacaan tekan darah: 211/68 Five male students of the same age
Blood pressure readings: 211/68 and healthy were selected.

2.
Seorang murid direhatkan 5.
Kadar denyutan nadi
dengan duduk di kerusi. direkodkan.
A student was rested by sitting in a Pulse rate was recorded.
chair. 6. Langkah 2 hingga 5 diulang
3. Bacaan kadar denyutan nadi bagi semua murid.
diambil. Steps 2 to 5 were repeated for all
Pulse rate readings were taken. students.
4. Murid yang sama diminta 7. Keputusan direkodkan dalam
berlari selama 4 minit. jadual.
The same student was asked to run for
The results were recorded in a table.
4 minutes.
(iv) Denyutan nadi murid (bpm) Purata

Pulse rate of student (bpm) 1 2 3 4 5 Average
Rehat
Rest
Berlari
Running
FOKUS KBAT tekanan sistolik dan mengendur

iaitu tekanan diastolik
1. (a) • Ditolak / Rejected Blood pressure is a reading taken as a result
of a shrinking heart condition which is systolic
• Kadar denyutan nadi merupakan
pressure and relaxation which is diastolic
pengecutan dan pengenduran pressure
salur darah apabila darah mengalir (b) Menyebabkan strok dan serangan
Pulse rate is the contraction and
relaxation of blood vessels as blood flows
jantung
Causes stroke and heart attack
• Tekanan darah ialah bacaan yang
diambil akibat daripada keadaan (c) Makanan masin / mengandungi
kandungan garam yang tinggi
jantung yang mengecut iaitu
Salty foods / high salt content

BAB (b) Perindustrian dan pembuatan
Teknologi Hijau dalam Melestarikan Industrial and manufacturing
4 Alam
Green Technology for Environmental Sustainability (c) Pertanian dan perhutanan
Agriculture and forestry
(d) Teknologi maklumat dan komunikasi
4.1 Kelestarian Alam Sekitar Information and communications technology
Environmental Sustainability
1. Pembangunan dan aplikasi produk, Kuasai SPM 4.1

peralatan dam sistem dalam usaha
untuk memelihara alam sekitar dan alam C
semula jadi serta meminimumkan atau
mengurangkan kesan negatif daripada 4.2 Sektor Tenaga
aktiviti manusia. Energy Sector
Development and application of products, equipment
and systems used to conserve the environment and 1. (a) Isu sosiosaintifik ialah masalah
nature, as well as minimising and reducing the
negative effects of human activities.
terbuka yang merupakan isu sosial
kontroversi yang boleh dikaitkan
2. (a) Mengatasi masalah kemusnahan dengan sains dan menekankan
alam sekitar aplikasi moral dan saintifik kepada
Overcome the problem of environmental situasi dunia sebenar.
destruction Socio-scientific issues are open problems that
(b) Mengurangkan pengeluaran karbon are controversial social issues related to science.
Reduce carbon emissions These issues also emphasise moral and scientific
(c) Menjimatkan sumber asli dengan applications on real-world situations.
menggunakan sumber tenaga boleh (b) • Pelepasan gas rumah hijau oleh
baharu kilang / Greenhouse gas emissions by
Conserve natural resources by using renewable factories
energy sources • Pembuangan air sisa dan bahan
(d) Meningkatkan tahap kesihatan dan bertoksik ke dalam sumber air
kualiti hidup manusia Disposal of wastewater and toxic substances
into water sources
Improving human health and quality of life
• Pencemaran udara / Air pollution
3. (a) • • (i)
2. (a) Meningkatkan pembebasan gas
karbon dioksida ke udara
(b) • • (ii)
Increase the release of carbon dioxide gas into
the air
(c) • • (iii)

(b) Pemanasan global / perubahan iklim
• • (iv) Global warming / climate change
(d)
(c) Mengancam hidupan akuatik /
mencemarkan laut
4. (a) Pengurusan sisa dan air sisa Threatens aquatic life / pollutes the sea
Waste and wastewater management
(d) Hidupan terdedah kepada radiasi
berbahaya
Life is exposed to harmful radiation
3. (a) Tenaga angin Kuasai SPM 4.3
Wind energy

(b) Tenaga solar C
Solar energy

(c) Tenaga hidroelektrik
Hydroelectric energy 4.4 Sektor Pertanian dan Perhutanan
Agriculture and Forestry Sector

(d) Tenaga geoterma
Geothermal energy
1. (a) Pembukaan tanah untuk penempatan
Deforestation for new settlement
Kuasai SPM 4.2 (b) Permintaan tinggi terhadap perabot

dan kertas yang diperbuat daripada
C pokok
High demand for furniture and paper made of
wood
4.3 Sektor Pengurusan Sisa dan Air Sisa
Waste and Wastewater Management Sector
(c) Tanah runtuh / banjir kilat
Landslides / flash floods
1. (a) (i) Mengganggu ekosistem sungai (d) Menyebabkan jerebu yang teruk
dan lautan Causes severe haze
Disturbing river and ocean ecosystems (e) Penggunaan baja kimia dalam
(ii) Mengancam hidupan akuatik pertanian
Threatens aquatic life Use of chemical fertilisers in agriculture

(b) (i) Meningkatkan gas rumah hijau (f ) Pencemaran air / Berlaku eutrofikasi
Increasing greenhouse gases yang membunuh hidupan akuatik
(ii) Menyebabkan perubahan iklim Water pollution / Eutrophication that kills
dunia aquatic life
Causing global climate change

(c) (i) Mengganggu kesihatan 2. (a) pembalakan / Logging
manusia akibat bau busuk dan (b) baja kompos / compost fertiliser
pembebasan gas toksik (c) Penanaman semula / Replanting
Interferes with human health due to foul (d) hutan simpan / reserved forest
odor and release of toxic gases
(e) hidroponik / hydroponics
(ii) Mendatangkan penyakit akibat
kehadiran vektor dan patogen
Causes disease due to the presence of Kuasai SPM 4.4
vectors and pathogens
(a) Penggunaan baja kimia oleh petani dalam
2. (a) oksigen / oxygen
pertanian
(b) Gas metana / Methane gas Use of chemical fertilisers by farmers in agriculture
(c) (i) Bahan api untuk memasak (b) Sebatian nitrogen dan fosfat
Fuel for cooking Nitrogen and phosphate compounds
(ii) Penjanaan elektrik (c) • Baja kimia yang digunakan dalam
Generate electricity
pertanian akan mengalir ke dalam
(iii) Penghasilan baja
Produce fertiliser
sungai dan tasik

(d) Mengurangkan kadar pembebasan Chemical fertilisers used in agriculture will flow
into rivers and lakes
gas rumah hijau
Reduce the rate of greenhouse gas emissions
• Baja kimia tersebut akan menggalakkan
pembiakan alga
The chemical fertilisers will encourage the
reproduction of algae

• Apabila alga mati, proses pereputan dioxide and carbon monoxide cause greenhouse
alga akan menggunakan gas oksigen effects and climate change
When the algae die, the decomposition process of • Gas rumah hijau menghasilkan hujan
the algae will use oxygen gas asid yang dapat memusnahkan
• Oksigen terlarut di dalam sungai dan tumbuhan dan mengakis binaan
tasik akan semakin berkurang Greenhouse gases produce acid rain that can
Dissolved oxygen in rivers and lakes will be destroy plants and corrode buildings
decreased (c) Kesan rumah hijau
• Hidupan akuatik akan terancam kerana Greenhouse effect
sumber oksigen semakin berkurang (d) • Mengoptimumkan penggunaan
Aquatic life will be threatened as oxygen sources pengangkutan awam
decreases Optimising the use of public transport
• Menggunakan kenderaan elektrik
4.5 Sektor Pengangkutan dalam bandar
Transportation Sector Using electric vehicles in the city
1. (a) Karbon dioksida / Carbon dioxide

4.6 Teknologi Hijau dan Kehidupan
(b) Karbon monoksida / Carbon monoxide Green Technology and Life
(c) Kesan rumah hijau / Greenhouse effect
(d) Pencemaran udara / Air pollution 1. karbon dioksida, aktiviti manusia
(e) Hujan asid / Acid rain carbon dioxide, human activities
2. (a) Kenderaan individu / Individual vehicle 2. (a) Air / Water

(b) Teksi / Taxi (b) Pengeluaran asap / Emissions
(c) Pengangkutan awam / Public (c) Tenaga elektrik / Electrical energy
transportation (d) Pengangkutan / Transport

(d) Pejalan kaki / Pedestrian (e) Gas / Gas
(f ) Kitar semula / Recycling
4. (a) • • (i)
Kuasai SPM 4.6
(b) • • (ii)
A
(c) • • (iii)
(d) • • (iv) MODUL SPM

Kertas 1
Kuasai SPM 4.5 1. D 2. A 3. B 4. C 5. C
(a) Sektor pengangkutan 6. A
Transportation sector
(b) • Pembebasan asap kenderaan Kertas 2
menyebabkan jerebu
Vehicle smoke emissions cause haze Bahagian A
• Pembebasan gas rumah hijau seperti
karbon dioksida dan karbon monoksida 1. (a) Peratus keluasan hutan diteroka
yang menyebabkan kesan rumah hijau semakin meningkat kerana
dan perubahan iklim penerokaan hutan berlaku untuk
Emissions of greenhouse gases such as carbon membuka penempatan penduduk

The percentage of forest area explored is Development and application of products,
increasing as forest exploration takes place to equipment and systems used to conserve the
open up settlements environment and nature, as well as minimising
(b) (i) Populasi penduduk / Population and reducing the negative effects of human
activities
(ii) Peratus keluasan hutan diteroka
Percentage of forest area explored (b) • Mengatasi masalah kemusnahan
(c) Lebih tinggi daripada 24% alam sekitar
Higher than 24% Overcome the problem of environmental
destruction
(d) Kejadian tanah runtuh // Banjir besar
// Kepupusan flora dan fauna • Mengurangkan pengeluaran
Landslide // Flood // Extinction of flora and karbon / gas rumah hijau
fauna Reducing carbon / greenhouse gas
emissions
Bahagian B • Meningkatkan tahap kesihatan

dan kualiti hidup manusia
Improve the level of human health and
2. (a) Karbon dioksida quality of life
Carbon dioxide • Menjimatkan penggunaan
(b) • Gas rumah hijau boleh menyebabkan sumber asli negara dengan
berlakunya pemanasan global menggunakan sumber tenaga
Greenhouse gases can cause global
warming boleh baharu
Save the country’s natural resources by
• Boleh menyebabkan kemarau using renewable energy sources
panjang / bencana alam (c) (i) • Memusnahkan tumbuhan dan
May cause prolonged drought / natural
sumber makanan
disasters
Destroying plants and food sources
(c) (i) • Panel solar mengandungi • Mengakis binaan seperti
fotovoltan konkrit dan besi
Solar panels contain photovoltaic
Corrode constructions such as concrete
• Fotovoltan menukarkan tenaga and iron
solar kepada tenaga elektrik • Mengakis tayar kenderaan
Photovoltaic convert solar energy into Corrode vehicle tires
electrical energy
(ii) • Menggunakan pengangkutan
(ii) • Ya / Yes hijau

• Malaysia menerima cahaya Using green transportation
matahari yang mencukupi • Menggunakan kenderaan Gas
sepanjang tahun Asli (NGV)
Malaysia receives enough sunlight Using Natural Gas (NGV) vehicles
throughout the year • Menggantikan penggunaan
petroleum kepada bahan api
Bahagian C bio
Replace the use of petroleum to biofuels
3. (a) Pembangunan dan aplikasi produk, • Menggunakan kenderaan
peralatan dam sistem dalam elektrik yang mesra alam
usaha untuk memelihara alam Use environmentally friendly electric
sekitar dan alam semula jadi serta vehicles
meminimumkan atau mengurangkan
kesan negatif daripada aktiviti
manusia.

BAB 4. Meiosis I / Meiosis I
Genetik (a) Profasa I / Prophase I
5 Genetics
(i) menebal, memendek
thicken, shorten
5.1 Pembahagian Sel (ii) Kromosom homolog
Cell Division Homologous chromosomes
(iii) pindah silang / crossing over
1. (b) Metafasa I / Metaphase I
(i) satah khatulistiwa
• • • • equatorial plane
(ii) sentromer / centromere
(c) Anafasa I / Anaphase I
• • • • (i) berpisah, bergerak, kutub
bertentangan
separate, move, opposite poles
2. (a) Penyusunan / Arrangement (d) Telofasa I / Telophase I
(b) 23 (i) Membran nukleus, nukleolus
(c) sama / same nuclear membrane, nucleolus
(d) jantina / gender (ii) Sitoplasma / Cytoplasm
(e) sifat / characteristics
(f ) dua / two Meiosis II / Meiosis II
(g) empat / four (a) Profasa II / Prophase II
(i) Membran nukleus
Nuclear membrane
3. (a) Profasa / Prophase
(ii) Gentian gelendong
(i) memendek, menebal
shorten, thicken Spindle fibres
(ii) Gentian gelendong (b) Metafasa II / Metaphase II
Spindle fibres (i) satah khatulistiwa
equatorial plane
(iii) Membran nukleus, nukleolus
Nuclear membrane, nucleolus (ii) sentromer / centromere
(b) Metafasa / Metaphase (c) Anafasa II / Anaphase II
(i) satah khatulistiwa / equatorial plane (i) Sentromer / Centromere
(ii) sentromer / centromere (ii) Kromatid kembar / sister chromatids
(c) Anafasa / Anaphase (d) Telofasa II / Telophase II
(i) Sentromer / Centromere (ii) Membran nukleus, nukleolus
nuclear membrane, nucleolus
(ii) kromatid kembar / sister chromatid
(iii) Sitoplasma / Cytoplasm
(iii) kutub / poles
(iv) Empat / Four
(d) Telofasa / Telophase
(i) Membran nukleus, nukleolus 5. (a) Menghasilkan dua sel anak
nuclear membrane, nucleolus Produces two daughter cells
(ii) Sitoplasma / Cytoplasm (b) Sel anak seiras dari segi genetik
(iii) Dua / Two Daughter cells are genetically identical
to the parent cells

(c) Berlaku di dalam sel pembiakan Kuasai SPM 5.1
Takes place in the reproductive cells
(d) Berlaku pindah silang B
Crossing over occurs
(e) Bilangan kromosom sel anak adalah
5.2 Pewarisan
separuh daripada sel induk Inheritance
The number of chromosomes of the daughter cell
is half of the parent cell 1. (a) • •
6. Mitosis / Mitosis
(a) pertumbuhan / growth
(b) • •
(b) mati /dead (c) • •
(c) aseks / asexual
(d) sama / same (d) • •
Meiosis / Meiosis
(a) gamet / gametes
(e) • •
(b) maklumat genetik /genetic material
(c) kromosom / chromosomes
(f ) • •
(d) variasi / variation
2. (a)
Pokok kacang pea tinggi Pokok kacang pea kerdil
Fenotip induk : berbaka tulen × berbaka tulen
Parental phenotypes Pure-breeding tall pea plant Pure-breeding dwarf pea plant
Genotip induk : TT tt
Parental genotypes
Meiosis Meiosis
Gamet : T T t t
Gametes
Persenyawaan
Fertilisation
Genotip anak F1 : Tt Tt Tt Tt
F1 offspring genotypes

(b) Tinggi / Tall

(c) (i)
Fenotip induk : Pokok kacang pea tinggi × Pokok kacang pea tinggi
Parental phenotypes Tall pea plant Tall pea plant
Genotip induk : Tt Tt
Parental genotypes
Meiosis / Meiosis Meiosis / Meiosis
Gamet : T t T t
Gametes
Persenyawaan
Fertilisation
Genotip anak F1 : TT Tt Tt tt
F1 offspring genotypes
(ii) 3 : 1
3. (a) Induk : Bapa Ibu
×
Parents Father Mother
Genotip : 44 + XY 44 + XX
Genotype
Meiosis / Meiosis Meiosis / Meiosis

M N
Gamet : 22 + X 22 + Y 22 + X 22 + X
Gamete
Persenyawaan
Fertilisation
Genotip anak : 44 + XX 44 + XX 44 + XY 44 + XY
Offspring genotypes
Jantina anak : Perempuan Perempuan Lelaki Lelaki

Gender of offspring Female Female Male Male
(b) M ialah sperma, N ialah ovum. / M is a sperm, N is an ovum.

(c) 50%, jantina anak ditentukan oleh kromosom seks lelaki, sama ada ovum bersenyawa
dengan sperma yang mengandungi kromosom X atau Y.
50%, a child’s gender is determined by the male sex chromosome, whether the ovum is fertilised with a sperm
containing an X or Y chromosome.

Kuasai SPM 5.2 • Anemia sel sabit
Sickle cell anaemia
(a) aa • Talasemia
Thalassemia
(b) X ialah rambut keriting manakala Y ialah
rambut lurus. • Hemofilia
Haemophilia
X is curly hair whereas Y is straight hair.
(c) 1 : 1 • Albinisme
Albinism
(d) Proses M ialah meiosis manakala proses N

(f ) • Terdedah kepada sinaran radioaktif
ialah persenyawaan.
Exposed to radioactive radiation
Process M is meiosis whereas process N is fertilisation.
• Semula jadi / Natural
• Kehamilan pada usia lewat /
5.3 Mutasi Pregnancy at a late age
Mutation
• Karsinogen / Carcinogens
1. spontan, gen, kromosom, ciri • Terdedah kepada sinar ultraungu

spontaneous, genes, chromosomes, characteristics yang melampau / Over-exposed to
ultraviolet rays
2. (a) Mutasi kromosom / Chromosome
mutation
• Terdedah kepada sinar-X yang
(b) Mutasi kromosom berlaku apabila melampau / Over-exposed to X-rays
terdapat perubahan dalam bilangan
atau struktur kromosom. 3. (a)
Chromosome mutation occurs when there Induk : Bapa Ibu
are changes in the number or structures of Parents Father Mother
H
chromosomes. Genotip : X Y Xh Xh
(c) Sindrom Down / Down syndrome Genotypes
Meiosis / Meiosis
Lelaki / Male H
Gamet : X Y Xh Xh
47 (45 + XY) Gametes
Leher pendek // Mata sepet Persenyawaan
Short neck // Slanted eyes Fertilisation
(d) (i) Sindrom Turner / Turner syndrome Genotip anak : XHXh XHXh Xh Y XhY
Perempuan / Female Offspring genotypes
45 (44 + XO) Fenotip anak : Perempuan pembawa Lelaki hemofilia

Tiada haid / Rangka pendek Offspring phenotypes Female carrier Male haemophiliac
No menstruation / Short stature Nisbah fenotip : 1 : 1

(ii) Sindrom Klinefelter / Klinefelter Phenotypic ratio
syndrome
(b)
Lelaki / Male Induk : Bapa Ibu
Parents Father Mother
47 (44 + XXY)
Genotip : Xb Y XBXb
Mempunyai payu dara dan testis Genotypes
Meiosis / Meiosis
yang kecil // mandul
Have breast and small testis // Infertile Gamet : Xb
Y XB Xb
Gametes
(e) Mutasi gen / Gene mutation
Persenyawaan
Disebabkan oleh perubahan kimia Fertilisation
yang berlaku pada sesuatu gen Genotip anak : XBXb XbXb XBY X bY
Gene mutation is caused by the chemical Offspring genotypes
changes that occur to a gene Fenotip anak : Perempuan Perempuan Lelaki Lelaki
• Buta warna Offspring phenotypes pembawa buta warna normal buta warna
Female Female Male Male
Color blindness carrier colour-blind normal colour-blind
Nisbah fenotip : 1 : 1 : 1 : 1
Phenotypic ratio

4. (a) (i) 3 Keburukan / Disadvantages
(ii) 2 • Hasil perubahan genetik
(iii) 4 memberikan alahan dan kesan-kesan
(iv) 1 sampingan kepada pengguna yang
(b) (i) Kaedah kariotip / Karyotyping mengalami alahan
(ii) Sel tisu badan / Sel fetus / Body The product of genetic changes causes allergy
tissue cell / Foetal cell and side effects to the consumers that suffer
(iii) Mitosis / Mitosis from allergy
(iv) Metafasa / Metaphase • Penghasilan genetik yang
menghasilkan spesies baharu
5. Sains forensik, terapi gen dan genealogi menyebabkan spesies asal akan
genetik pupus
Forensic science, gene therapy and genetic genealogy Genetic research that produces new species can
cause the original species to become extinct
6. (a) ✓ • Boleh menyebabkan kesan
(b) ✓ sampingan seperti mutasi pada
(d) ✓ pengguna
(e) ✓ Can cause side effect such as mutation to the
consumers
Kuasai SPM 5.3 3. (a) ✓

(b) ✓
D (c) ✗
(d) ✓
5.4 Teknologi Kejuruteraan Genetik (e) ✗
Genetic Engineering Technology (f ) ✓
1. (a) (i) berbeza / different

(ii) insulin, bakteria / insulin, bacteria Kuasai SPM 5.4
(b) (i) gen / genes
A
(ii) haiwan, tanaman / animal,plant
(iii) kualiti komersial / commercial
quality 5.5 Variasi
Variation
(iv) racun perosak / pesticides
1. perbezaan, ciri, sama
2. Kebaikan / Advantages differences, characteristics, species
• Mengenal pasti dan menentukan
penyakit baka seterusnya merawat 2. Variasi selanjar / Continuous variation
penyakit tersebut (a) Perbezaan adalah tidak ketara
Identify and determines heredity diseases and The differences are not distinct
then treat the disease
(b) Kuantitatif / Quantitative
• Menghasilkan tanaman dan ternakan
(c) Lengkung taburan normal
berkualiti Normal distribution curve
Produce quality plants and livestocks
(d)
• Menghasilkan enzim dan insulin
daripada bakteria yang boleh
membantu kesihatan manusia
Produce enzyme and insulin from bacteria that
can improve human health

(e) Genetik dan persekitaran
(e) Genetik / Genetic
Genetic and environmental
(f ) Boleh diwarisi
(f ) Tidak boleh diwarisi Can be inherited
Cannot be inherited (g) Jenis rambut, kumpulan darah
(g) Ketinggian, jisim badan Type of hair, blood group
Height, body mass
Variasi tak selanjar / Discontinuous variation
(a) Perbezaan adalah ketara dan jelas 3. (a) Kumpulan darah A
The differences are distinct and clear Blood group
B AB O

(b) Kualitatif / Qualitative

(c) Bentuk diskrit Bilangan murid
Discrete shape Number of students
8 8 4 10

(d)

(b) Bilangan murid
Number of students
10
Kumpulan darah
A B AB O Blood group

(c) Variasi tak selanjar / Discontinuous
(f ) Jenis rambut adalah variasi tak
variation selanjar / Jenis rambut dipengaruhi

(d) Faktor genetik / Genetic factors oleh faktor genetik

(e) • Jenis cuping telinga / Type of ear Type of hair is discontinuous variation / Type of
lobes hair is influenced by genetic factor
• Kebolehan menggulung lidah / (g) • Membolehkan organisma
Ability to roll the tongue menyesuaikan diri terhadap
perubahan persekitarannya.
Enables the organisms to adapt themselves
to their environment.

• Membolehkan kita mengecam
(e) Faktor genetik
dan membezakan setiap individu Genetic factor
dalam spesies yang sama dengan
(f ) Faktor persekitaran
mudah. Environmental factor
Enables us to easily differentiate and
recognise each individual in the same
species. Kuasai SPM 5.5
4. (a) Faktor persekitaran
Environmental factor (a) Variasi selanjar ditentukan oleh faktor
(b) Faktor genetik genetik dan persekitaran manakala variasi
Genetic factor tak selanjar ditentukan oleh faktor genetik.

(c) Faktor genetik Continuous variation is determined by genetic
Genetic factor and environmental factors whereas discontinuous
(d) Faktor persekitaran variation is determined by genetic factors.
Environmental factor
(b) Dua ciri sepunya • Variasi yang menunjukkan perbezaan yang tidak
Two common characteristics ketara
Variation that shows differences that is not distinct
• Dipengaruhi oleh faktor genetik dan persekitaran
Influenced by genetic and environment factor
Satu contoh lain bagi variasi selanjar Warna kulit
One other example of continuous variation Skin colour
Dua contoh bagi bukan variasi • Kebolehan menggulung lidah
selanjar Ability to roll tongue
Two examples of not continuous variation • Warna mata
Eye colour
Konsep sebenar bagi variasi selanjar • Variasi selanjar ialah variasi yang menunjukkan
The actual concept for continuous variation perbezaan yang tidak ketara dan dipengaruhi oleh
faktor genetik dan persekitaran.
Continuous variation is a variation that shows differences that is
not distinct and influenced by a genetic and environmental factor.
(c) • Membolehkan haiwan menyesuaikan Enables evolution to occur where animals with the
diri terhadap perubahan persekitarannya suitable trait will continue surviving
Enables the animal to adapt the changes in
environment
• Membantu haiwan dalam penyamaran MODUL SPM
untuk menyembunyikan diri daripada
pemangsa
Kertas 1
Help the animal in camouflage to hide themselves
from predators 1. D 2. A 3. C 4. A 5. A
• Meningkatkan kualiti haiwan ternakan
Increase the quality of livestock
• Membolehkan evolusi berlaku di mana
haiwan dengan ciri yang sesuai akan
terus hidup

Kertas 2
Bahagian A
1. (a) Julat panjang daun (cm) 0.1 – 1.0 1.1 – 2.0 2.1 – 3.0 3.1 – 4.0 4.1 – 5.0
Range of length of leaf (cm)
Bilangan daun 2 5 8 6 4
Number of leaf
(b) Bilangan daun

Number of leaf
10
0 Panjang daun (cm)

0.1 – 1.0 1.1 – 2.0 2.1 – 3.0 3.1 – 4.0 4.1 – 5.0 Length of leaf (cm)
(c) Kerana panjang daun adalah variasi (d)

selanjar / Kerana dipengaruhi oleh Induk:
faktor persekitaran seperti baja dan Parent Gg Gg
cahaya matahari
Because the length of leave is a continuous Meiosis:
variation /Because it is influenced by Meiosis
environmental factors such as fertiliser and G g G g
sunlight
Gamet:
Gametes
Bahagian B
Persenyawaan:
2. (a) Fertilisation
Gg
GG Gg Gg gg
Anak:
Offspring
G g
Peratus: 75%
(b) Meiosis / Meiosis Offspring
(c) (i) Bulu hitam / Black fur
(ii) 1 : 1

Bahagian C • Terdedah kepada sinaran
radioaktif yang mengganggu
3. (a) Mutasi kromosom berlaku apabila pertumbuhan dan pembahagian
terdapat perubahan dalam bilangan sel
atau struktur kromosom. Mutasi gen Exposed to radioactive radiation which
disebabkan oleh perubahan kimia disrupt growth and cell division
yang berlaku pada sesuatu gen. • Terdedah kepada sinar ultraungu
Chromosome mutation occurs when there daripada matahari boleh
are changes in the number or structure of the menyebabkan kanser.
chromosomes. Gene mutation is caused by Exposed to ultraviolet from the sun could
chemical changes that occur to the genes. cause cancer
(b) • Terdedah kepada bahan • Terdedah kepada sinar-X boleh
karsinogen seperti pestisid, menyebabkan kanser dan
nikotina, dadah dan bahan mengganggu pertumbuhan sel
pengawet Exposed to X-ray could cause cancer and
Exposed to carcinogens such as pesticide, disrupt cell growth
nicotine, drugs and preservatives
(c) Kaedah Wajaran

Method Justification
Etika dan nilai murni hendaklah diamalkan Agar tidak menyentuh sensitiviti
semasa menjalankan eksperimen kejuruteraan agama dan moral
genetik So that it will not touch the sensitivity of religion
Ethics and moral values should be practiced while carrying out and moral
genetic engineering experiments
Undang-undang dan peraturan wajar Bagi mengelakkan teknologi

dikuatkuasakan bagi mendidik para pengkaji kejuruteraan genetik daripada
memahami dan mengikuti perkembangan disalahgunakan
kejuruteraan genetik To prevent the misused of genetic engineering
Laws and regulations should be implemented to guide the
researchers to understand and follow the development of
genetic engineering
Dijalankan dengan integriti yang tinggi Agar tidak menyalahi nilai moral dan
Carried out with high integrity kepercayaan agama
So that it will not against the moral value and
religious belief
FOKUS KBAT asal. Sama seperti pucuk daun tumbuhan

akan terus bertumbuh jika jatuh gugur.
1. Ya, tumbuhan juga mengalami proses Yes, plants also undergo this process of cell division
pembahagian sel ini iaitu mitosis. Dalam which is mitosis. In the process of mitosis, daughter
cells resemble stem cells and inherit the same genetics.
proses mitosis, sel anak menyerupai sel
The process of mitosis occurs in all parts of the body
induk dan mewarisi genetik yang sama. except the reproductive organs. The nails will continue
Proses mitosis berlaku di semua bahagian to grow as they were. Just as the leaf shoots of a plant
badan kecuali organ pembiakan. Kuku will continue to grow if they fall.
akan terus bertumbuh seperti keadaan

BAB (b) (i) kecil /small
Sokongan, Pergerakan dan
(ii) kecil, lemah / small, weak
6 Pertumbuhan
Support, Movement and Growth (iii) daya apungan air / buoyancy force
(c) (i) terbang / flying
6.1 Sokongan, Pergerakan dan Pertumbuhan (ii) sternum / sternum
dalam Haiwan (iii) berongga, ringan / hollow, light
Support, Movement and Growth in Animals (iv) kecil / smaller
1. (a) Pergerakan / Movement 7. (a) Tulang rusuk / Ribs

(b) sokongan, pergerakan / support, (b) Radius /Radius
movement
(c) Ulna / Ulna
(d) Tibia / Tibia
2. (a) Rangka dalam / Endoskeleton
(e) Fibula /Fibula
(b) Rangka luar / Exoskeleton
(f ) Turus vertebra / Vertebral column
(c) Rangka hidrostatik / Hydrostatic skeleton
(g) Lengkungan pelvis / Pelvic girdle
(h) Femur /Femur
3. (a) Rangka hidrostatik / Hydrostatic skeleton
(i) Patela / Patella
(b) Rangka luar / Exoskeleton
(j) Falanks / Fhalanx
(c) Rangka dalam / Endoskeleton
4. (a) ✓
(c) ✓
8. (a) • •
(e) ✓ (b) • •
5. (a) P: Otot membujur mengendur (c) • •
Longitudinal muscles relax
Q: Otot lingkar mengecut
(d) • •
Circular muscles contract
R: Otot lingkar mengendur 9. lebih kuat / stronger
Circular muscles relax Pemboleh ubah / Variables:
S: Otot membujur mengecut (a) Jenis silinder (berongga atau padat)
Longitudinal muscles contract
Type of cylinders (hollow or compact)
T: Keta
(b) Bilangan buku teks yang boleh
Chaetae
disokong oleh silinder
(b) (i) otot lingkar, otot membujur
Number of textbooks that can be supported by
circular muscle, longitudinal muscle the cylinders
(ii) otot membujur, otot lingkar
longitudinal muscle, circular muscle
6. (a) (i) kuat / strong

(ii) lengkungan pektoral,
lengkungan pelvis
pectoral girdle, pelvic girdle

Keputusan / Results: Kuasai SPM 6.1
Bilangan buku teks yang
Jenis silinder boleh disokong A
Type of cylinder Number of textbooks that can be
supported 6.2 Pergerakan dan Pertumbuhan Manusia
Berongga 8 Human Movement and Growth
Hollow
1. (a) Sendi / joint
Padat 3
Compact (b) Sendi engsel / Ball-and-socket joint
(c) Sendi lesung / Hinge joint
Perbincangan / Discussion: (d) Ligamen / Ligament
(e) Tendon / Tendon
1. berongga, padat / hollow, compact
2. tulang berongga, tulang padat / hollow
bones, compact bones 2.
3.
Tulang berongga lebih kuat, ringan
dan membolehkan burung terbang P
dengan laju.
The hollow bones are stronger, lighter and allow
birds to fly faster. S Q
1. diterima / accepted
2. lebih kuat / stronger R

10. (a) mengekalkan, pusat graviti, luas
tapak 3. Pengecutan, pengenduran, berantagonis
contraction, relaxation, antagonistic
maintain, centre of gravity, base area
(a) (i) mengecut / contract
(b) (i) Menongkat badan dengan
(ii) mengendur / relax
menggunakan ekor supaya luas (b) (i) mengendur / relax
tapak bertambah (ii) mengecut / contract
Raise the body by using the tail so that the
base area increases
(ii) Mempunyai kaki yang terkeluar 4. (a) Pakar ortopedik / Orthopedic specialist
daripada badan supaya luas (b)
Ahli kiropraktik / Chiropractor
tapaknya bertambah (c)
Ahli fisioterapi / Physiotherapist
Have the legs protruding from the body so
that the base area increases 5. (a) saiz, sel, berat, bentuk tubuh, fungsi
(iii)
Mempunyai kaki yang pendek badan
supaya pusat graviti rendah size, cells, weight, shape size, body function
Has short legs so that the centre of gravity (b) (i) I: Bayi / Infant
is low
II: Kanak-kanak / Childhood
(iv) Mengangkangkan kakinya
semasa minum air untuk III: Remaja / Adolescence
merendahkan pusat graviti dan IV: Dewasa / Adult
menambah luas tapak V: Tua / Old age
Spreading its legs while drinking water to (ii) (a) Pertumbuhan perlahan
lower the center of gravity and increase the Slow growth
base area (b) Kadar metabolisme tinggi
High metabolic rate

(c) Pertumbuhan pesat 6.3 Sokongan, Pertumbuhan dan Kestabilan
Rapid growth
dalam Tumbuhan
(d) Mengalami akil baligh Support, Growth and Stability in Plants
Having puberty
(e) Pertumbuhan minimum 1. (a) X: Tumbuhan akuatik / Aquatic plants
Minimal growth Y: Tumbuhan herba / Herbaceous plants
(f ) Sel baharu yang terhasil (b) daya apungan, aerenkima, berongga
digunakan untuk buoyancy, aerenchyma, hollow
menggantikan sel rosak (c) Membantu tumbuhan berdiri tegak
The new cells formed are used to bagi mendapatkan cahaya matahari
replace damaged cells
Helps plants stand upright to get sunlight
(g) Pertumbuhan negatif
Negative growth
(d) (i) Akar banir / Buttress roots
(h) Penggantian sel berlaku (ii) Sulur paut / Tendrils
secara perlahan (iii) Akar jangkang / Stilt root
Cell replacement occurs slowly (iv) Tisu aerenkima / Aerenchyma tissue
(iii) S, sigmoid / S, sigmoid (v) Akar cengkam / Clasping roots
(vi) Duri / Thorns
6. (a)
2. Mata gerudi khas yang digunakan
Ketinggian (cm) mempunyai gelang. Satu gelang pada
Height (cm)
mata gerudi dikira sebagai satu tahun usia
pokok.
The special drill used has a ring. One ring on the drill is
counted as one year of the age of the tree.
Umur (tahun)
0 4 12 14 18 Age (year)
Lelaki 3.
Male
Perempuan
Female
(b) (i) sama / same

(ii) lebih tinggi / higher
(iii) lebih tinggi, lebih awal / higher,
earlier
(iv) lelaki, perempuan / male, female
4. sigmoid / sigmoid
Kuasai SPM 6.2 Pemboleh ubah / Variables:
(a) Masa / Time
B (b) Ketinggian anak benih / Height of
seedlings

Keputusan / Results:
Ketinggian (mm)
Masa (hari) Height (mm)
Time (day) Anak benih 1 Anak benih 2 Anak benih 3 Purata
Seedling 1 Seedling 2 Seedling 3 Average
0 0 0 0 0
1 0 0 0 0
2 9 10 10 9.7
3 42 44 45 43.7
4 65 60 70 65.0
5 80 81 80 80.3
6 101 92 102 98.3
7 119 114 115 116.0
Analisis data / Data analysis:

Graf purata ketinggian anak benih kacang hijau melawan masa
Graph of average height of the green bean seedling against time
Ketinggian (mm)
Height
120
100
80
60
40
20
0 Masa (hari)
1 2 3 4 5 6 7 Time (day)
Perbincangan / Discussion: MODUL SPM

1. Bentuk S / S-shape
2. pesat, perlahan / rapid, slow Kertas 1
Kesimpulan / Conclusion: 1. B 2. D 3. A 4. C
2. sigmoid / sigmoid Kertas 2
Kuasai SPM 6.3 Bahagian A
1. (a) Tiub kaca dapat menampung lebih
C banyak pemberat berbanding
dengan rod kaca.
The glass tube able to withstand more weight
compared to the glass rod.

(b) Tulang berongga lebih kuat daripada • Kekejangan otot berpunca
tulang padat daripada kekurangan natrium
Hollow bones is stronger than compact bones atau garam mineral dalam badan
(c) Jumlah pemberat sebelum batang / dehidrasi
kaca patah Muscle cramps are caused by a lack of
The number of loads before the glass rod broke sodium or mineral salts in the body /
dehydration
(d) • Tulang berongga ringan dan kuat
Light and strong hollow bones
• Artritis berpunca daripada
• Memudahkan burung untuk kemusnahan rawan
Arthritis is caused by the destruction of
terbang
cartilage
Makes it easier for birds to fly
• Osteoporosis berpunca daripada
kehilangan mineral dalam tulang
Bahagian B
seperti kalsium / Tiada hormon
2. (a) Tulang kranium dan tulang muka estrogen dirembeskan
Osteoporosis is caused by the loss of
Cranial bones and facial bones
minerals in the bones such as calcium / No
(b) Tulang kranium berfungsi untuk estrogen hormones are secreted
melindungi otak. Tulang muka (Pilih mana-mana 3 jawapan / Choose
berfungsi memberikan bentuk asas any 3 answers)
atau rangka muka dan menyokong (b) • Mengambil makanan yang kaya
gigi. dengan kalsium, fosforus, besi
The cranial bones functions to protect the brain. dan vitamin D
The facial bones serve to provide the basic shape Consume foods rich in calcium, phosphorus,
or skeleton of the face and support the teeth. iron and vitamin D
(c) (i) Turus vertebra • Mengamalkan senaman seperti
Vertebral column
berjoging, berenang dan berjalan
(ii) Sangkar rusuk Practice exercises such as jogging,
Rib cage swimming and walking
(d) Pakar ortopedik (c) • Kadar pertumbuhan warga tua
Orthopaedic specialist
menjadi negatif
The growth rate of the elderly becomes
Bahagian C negative
• Kerana peggantian sel mati
3. (a) • Kecederaan otot berpunca berlaku secara perlahan
daripada tidak melakukan Because the replacement of dead cells
langkah pemanasan sebelum occurs slowly
melakukan aktiviti sukan • Kelas makanan: Protein
Muscle injuries are caused by not doing Class of food: Protein
warm-up steps before doing sports • Bagi memastikan sel-sel baharu
activities menggantikan sel yang mati dan
rosak
To ensure new cells to replace dead and
damaged cells

BAB perkembangan fizikal dan mental
Koordinasi Badan dalam kanak-kanak
7 Body Coordination
Controls the rate of metabolism / Controls the
physical and mental development in children
(f ) Pankreas / Pancreas
7.1 Sistem Endokrin Manusia
Human Endocrine System (g) Merangsang pertukaran glukosa
berlebihan kepada glikogen
1. Sistem endokrin adalah salah satu sistem Promote conversion of excess glucose into
glycogen
di dalam badan yang mengkoordinasikan
(h) Kelenjar adrenal / Adrenal gland
fungsi badan yang melibatkan bahan
(i) Testosteron / Testosterone
kimia atau hormon.
The endocrine system is one of the systems in the body (j) Mengawal perkembangan ciri-ciri
that coordinates body functions that involve chemical seks sekunder lelaki / Merangsang
substances or hormones. penghasilan sperma
Controls the development of male secondary
2. • Sejenis protein / A type of protein sexual characteristics / Stimulate the production
of sperms
• Dirembeskan oleh kelenjar endokrin
(k) Ovari / Ovary
secara terus ke dalam salur darah //
(l) Mengawal perkembangan ciri-ciri seks
Diangkut dalam aliran darah
Secreted by endocrine glands directly into the sekunder perempuan / Merangsang
blood vessels // Transported in the bloodstream penghasilan ovum
• Menyebabkan perubahan / gerak balas Controls the female secondary sexual
pada organ sasaran / tisu khusus // characteristics / Stimulate the production of ova
Merangsang fungsi organ sasaran / tisu (m) Progesteron / Progesterone
khusus
Cause changes / response in target organ // 4. Pembiakan / Reproduction
Stimulate the function of target organ / specific • Testosteron / Testosterone
tissue
• Estrogen / Oestrogen
• Diperlukan dalam kuantiti yang kecil
Needed in small quantity
• Progesteron / Progesterone
Pertumbuhan / Growth
3. (a) Kelenjar pituitari /Pituitary gland • Hormon pertumbuhan / Growth hormone
(b) Merangsang pertumbuhan di • Tiroksina / Thyroxine
peringkat kanak-kanak / Mengekalkan Homeostasis / Homeostasis
jisim otot serta jisim tulang bagi orang • Hormon antidiuresis / Antidiuretic hormone
dewasa • Adrenalina / Adrenaline
Stimulates growth in children / Maintains the • Insulin / Insulin
muscle and bone mass of adults
(c) Hormon antidiuresis (ADH) 5. (a) Kegergasian / Gigantism
Antidiuretic hormone (ADH) (b) Kekerdilan / Dwarfism
(d) Tiroksina / Thyroxine (c) Hipertiroidisme / Hyperthyroidism
(e) Mengawal kadar metabolisme badan (d) Goiter / Goitre
/ Mengawal pertumbuhan dan (e) Diabetes melitus / Diabetes mellitus

(f ) Diabetes insipidus / Diabetes insipidus Adrenaline prepares the body to act in an

(g) Edema / Oedema emergency situation by increasing the rate of
metabolism / increasing the rate of heartbeat

(h) Sifat kelelakian pada wanita
/ increasing the glucose level in the blood /
Male characteristics in women
dilating the size of the pupil

(i) Bilangan sperma yang rendah
Low sperm count
(c) • Aras glukosa darah yang tinggi secara
(j) Sifat keperempuanan pada lelaki berterusan
A persistently high blood glucose level
Female characteristics in men
• Kehadiran glukosa dalam air kencing
Presence of glucose in urine
Kuasai SPM 7.1 • Penyembuhan luka yang perlahan
Slow healing of wounds
(a) Q: Kelenjar adrenal (Pilih mana-mana 2 jawapan / Choose any 2
Adrenal gland answers)
R: Pankreas
Pancreas 7.2 Gangguan kepada Koordinasi Badan
(b) (i) Adrenalina Disruptions to Body Coordination
Adrenaline
(ii) Adrenalina menyediakan badan 1. (a) neuron, impuls / neuron, impulse
untuk bertindak dalam keadaan (b) • Mengganggu koordinasi badan /
cemas dengan meningkatkan kadar Disrupts body coordination
metabolisme / meningkatkan kadar • Menyebabkan ketagihan / Causes
denyutan jantung / meningkatkan addiction
aras glukosa di dalam darah /
membesarkan saiz anak mata
2. Jenis dadah Penenang Perangsang Inhalan Halusinogen

Types of drugs Depressant Stimulant Inhalant Hallucinogen
Effects of Melambatkan Mempercepat Menyebabkan Menyebabkan

drugs penghantaran penghantaran halusinasi// seseorang
Kesan dadah impuls saraf // impuls saraf / Kehilangan berkhayal /
Menyebabkan kadar pernafasan koordinasi motor // terdengar suara-
mengantuk // // Menghilangkan Merosakkan otak / suara dan terlihat
Lambat bergerak rasa penat //Lebih peparu / ginja objek yang tidak
balas terhadap bertenaga Causes hallucinations wujud
Speed up the // Loss of motor Causes the users to
rangsangan
transmission of nerve coordination //Damages hallucinate / hear and
Slow down the
impulses / respiratory the brain / lungs / see the objects that do
transmission of nerve
rate // Eliminate kidneys not exist
impulses // Causing
sleepy // Slow tiredness // More
response to stimulus energetic
Contoh Barbiturat / Kokaina / Gam / thinner / LSD (Dietilamida

dadah sedatif, heroin / nikotin /kafein / bahan pelarut / gas asid lisergik) /
Example of morfin amfetamina Glue / thinner / solvent / ganja / marijuana
drugs Barbiturates / Cocaine /nicotine / gas substance LSD ( Lysergic acid
sedatives, heroin/ caffeine /amphetamine diethylamide) /
morphine cannabis / marijuana

3. Menggigil, loya, resah dan sedih / Shivering, •
Alkohol boleh menghalang keupayaan
nausea, anxiety and depression pemandu untuk membuat keputusan
yang rasional
4. Sifat ingin tahu // Mencari keseronokan // Alcohol can hinder the ability to make rational
decisions
Pengaruh rakan sebaya // Ingin mengatasi
•
Koordinasi mata / tangan / kaki akan
kesedihan atau melupakan masalah
berkurangan kerana pengambilan
Curiosity // Seeking pleasure // Peer influence // To
terlalu banyak alkohol
overcome sadness or to forget a problem
Reduced eye/hand/foot coordination can be
caused by drinking too much alcohol
5.
Kuasai SPM 7.2
• • •
B
• • • •
• • • 7.3 Minda yang Sihat
Healthy Mind
• • • 1. Bertanggungjawab / Mampu menaakul

• • • •
(terima jawapan lain yang sesuai
Responsible / Able to reason (accept any suitable
• • • answer)
• • • 2. Ketidakseimbangan hormon pada wanita

semasa haid /prahaid / putus haid
• • • • Hormonal imbalance in female during menstruation /
premenstrual / menopause
• • • Tekanan mental / Mental stress

Penuaan / Aging

6. • Alkohol boleh melambatkan tindakan Penyalahgunaan dadah / Drug abuse

refleks, iaitu ia akan mengurangkan
keupayaan untuk bertindak balas Hilang ingatan atau daya intelek / Loss of

dengan pantas terhadap perubahan memory or intellectual ability
Alcohol can slow reflexes, which can decrease the Menjejaskan keupayaan seseorang untuk

ability to react swiftly to changing situations berfikir, mengesan rangsangan, menaakul
•
Alkohol boleh melambatkan fungsi dan mengawal emosi
otot mata, mengubah pergerakan
Disrupt a person’s ability to think, detect stimulus,
mata, mengubah persepsi penglihatan, reason and control emotions
mungkin menyebabkan penglihatan
kabur. Penglihatan pada waktu
malam dan persepsi warna juga turut Kuasai SPM 7.3
terganggu
Alcohol can slow eye muscle function, alter eye C
movement, and alter visual perception, possibly
resulting in blurred vision. Night vision and color
perception also can be impaired MODUL SPM
•
Alkohol akan menyebabkan kurang
tumpuan semasa memandu dan/ atau Kertas 1
menyebabkan keadaan mengantuk
Alcohol may cause attention to driving to decrease 1. A 2. B 3. A 4. D 5. D
and/or drowsiness to occur

Bahagian C
Kertas 2
Bahagian B 2. (a) • Kelenjar adrenal dirangsang
untuk merembeskan adrenalina
1. (a) (i) P: Kelenjar pituitari The adrenal gland is stimulated to secrete
Pituitary gland adrenaline

(ii) • Kelenjar pituitari merembeskan • Adrenalina diangkut oleh sistem
beberapa hormon yang dapat peredaran darah ke organ sasaran
mengawal kelenjar endokrin Adrenaline is transported by blood
yang lain circulatory system to the targeted organs
The pituitary gland secretes several • Adrenalina meningkatkan
hormones that control other endocrine penukaran glikogen to glukosa
glands
Adrenaline promotes the conversion of

• Contohnya, hormon perangsang glycogen to glucose
tiroid yang dirembeskan oleh • Adrenalina meningkatkan kadar
kelenjar pituitari berfungsi penafasan
untuk merangsang kelenjar Adrenaline increases the breathing rate
tiroid merembeskan hormon • Lebih banyak oksigen akan
tiroksina // Mana-mana contoh diambil masuk ke dalam badan
yang sesuai More oxygen will be taken into the body
For example, the thyroid-stimulating • Adrenalina meningkatkan kadar
hormone secreted by the pituitary denyutan jantung / tekanan
gland works to stimulate the thyroid
darah
gland to secrete thyroxine hormone //
Any suitable example Adrenaline increases the rate of heartbeat /
blood pressure
(b) (i) Hormon pertumbuhan
• Kadar pengaliran darah
Growth hormone
bertambah
(ii) • Dirawat dengan hormon
Rate of the blood flow increase
pertumbuhan
• Lebih banyak glukosa dan
Treated with growth hormone
oksigen dibekalkan kepada otot
• membolehkan pesakit memperoleh
More glucose and oxygen will be supplied
ketinggian normal to the muscles
to induce the patient to regain normal • Lebih banyak tenaga dihasilkan
height
oleh otot // Kadar metabolisme

• dengan merangsang pertumbuhan
bertambah
dan perkembangan dalam
More energy produced by the muscles //
pesakit Metabolic rate increase
by stimulating growth and development • Badan mempunyai tenaga yang
in the patient
mencukupi untuk menghadapi
keadaan cemas
Body has enough energy to face the ‘fight
or flight’ situation
(Mana-mana 6 / Any 6)

(b) Stimulan Depresan
Stimulant Depressant
• Stimulan ialah dadah / contoh yang • Depresan ialah dadah / contoh yang
sesuai (kafein, pil estasi, kokain, sesuai (barbiturat, opioid, morfin,
amfetamin, nikotin) heroin, alkohol)
Stimulants are drugs / correct examples (caffeine, Depressants are drugs / correct examples
ecstasy, cocaine, amphetamines, nicotine) (barbiturates, opioid, morphine, heroin, alcohol)
• Menambahkan kadar penghantaran • Melambatkan penghantaran impuls /
impuls / aktiviti otak aktiviti otak
Speed up the transmission of impulses / brain Slow down the transmission of impulses / brain
activities activities
• Hal ini akan meningkatkan kadar • Hal ini akan mengurangkan kadar
denyutan jantung / kadar pernafasan / denyutan jantung/ kadar pernafasan /
tekanan darah seseorang tekanan darah seseorang
This will increase the heartbeat rate / breathing rate This will slow sown the heartbeat rate / breathing
/ blood pressure of the person rate / blood pressure of the person
• Membawa kepada perasaan bertenaga • Seseorang akan merasa relaks / lega /
secara sementara / teruja / halusinasi / perasaan keseronokan dan kepuasan
agresif yang sementara / kurang kewaspadaan
Lead to a temporary feeling of energy/ energetic / The person will feel relax / relieve/ temporary feeling
excited / hallucination / aggressive of pleasure and satisfaction/ less alertness
• Penggunaan stimulan dalam jangka • Penggunaan depresan dalam jangka
panjang akan menyebabkan masalah panjang akan menyebabkan seseorang
peredaran darah / kemurungan / tidak dapat menumpukan perhatian
kerosakan sistem saraf / otak / ketagihan / kehilangan ingatan / kerosakan otak
/mana-mana contoh yang sesuai / kerosakan hati / koma / ketagihan /
Long term use of stimulant can cause circulating mana-mana contoh yang sesuai
problems / psychological depression / damage Long term use of depressant will cause a person
of nervous system / brain / addicted / any correct to lose ability to concentrate / memory loss / brain
answer damage / liver disease / coma / addicted / any
(Mana-mana 3 / Any 3) correct answers
(Mana-mana 3 / Any 3)
FOKUS KBAT menyingkirkan racun. Pengumpulan sisa

di hati atau peparu boleh menyebabkan
1. Alkohol merosakkan keupayaan hati untuk penyakit yang mengancam nyawa.
menyingkirkan toksin dari badan, yang
Alcohol impairs the liver’s ability to remove toxins from
menyebabkan pengumpulan sisa dan the body, which causes a buildup of waste and fat.
This damages the liver and cause cirrhosis. Tobacco
lemak dalam hati. Hal ini merosakkan hati
smoke also impairs the ability of the lungs to clean
dan menyebabkan sirosis. Asap tembakau out toxins. The buildup of wastes in the liver or the
mengandungi bahan kimia yang juga lungs can lead to life-threatening diseases.
merosakkan keupayaan peparu untuk

BAB
Unsur dan Bahan
8 Elements and Substances
8.1 Jirim
Matter
1.
(a)
Atom
• • Atom
(b)
– + – +
+
–
–
+
+
–
–
+
• • Molekul
Molecule
+ – + –
(c)
Ion
• • Ion
2. Bahan Bahan atom Bahan molekul Bahan ion

Substances Atomic substances Molecular substances Ionic substances
Kandungan Mengandungi atom Terdiri daripada dua Mengandungi ion
Content sahaja atau lebih atom yang positif dan ion
Contain atoms only digabungkan secara kimia negatif
Made up of two or more atoms Contain positive ions and
that combined chemically negative ions
Jenis unsur di Logam / Gas nadir Bukan logam Logam dan bukan
dalam bahan Metals / Inert gases Non-metals logam
Type of elements in Metal and non-metals
the substances
Keadaan fizik Pepejal (kecuali Pepejal, cecair atau gas Pepejal
pada suhu merkuri Solid, liquid or gas Solid
bilik berkeadaan cecair)
Physical state at Solid (except mercury is
room temperature in liquid)
Contoh Magnesium, ferum Gas oksigen, glukosa Garam natrium klorida
Example Magnesium, iron Oxygen gas, glucose Sodium chloride salt

3. Bahan atom / Atomic substances Kuasai SPM 8.1
Zink
/ Zinc
Gas helium / Helium gas B
Gas argon / Argon gas
Kuprum / Copper 8.2 Jadual Berkala Unsur Moden
Bahan molekul / Molecular substances Modern Periodic Table of Elements
Nitrogen / Nitrogen
Air / Water 1. (a) proton, kiri, kanan / proton, left, right
Karbon dioksida / Carbon dioxide (b) 18, 7
Bahan ion / Ionic substances (c) gas nadir / inert gases
Natrium klorida / Sodium chloride (d) halogen / halogens
Kalsium sulfat / Calcium sulphate (e) logam alkali / alkali metals
Magnesium klorida / Magnesium chloride (f ) kimia / chemical
4. (a) ion, atom / ionic, atomic

(b) ion, molekul / ions, molecules

2.
Petunjuk / Key :
Logam alkali
Alkali metal
Logam alkali bumi

Alkaline earth metal
Logam peralihan
Transition metals
Halogen
Halogens
Gas nadir
Inert gases
3. (a) (i) P, Q 4. (a) 2.8.1

(ii) R
(iii) S Na
(b) Strontium / Strontium

(c) P dan Q / P and Q (b) 2.6
(d) (i) Nombor proton / Proton number
(ii) Smbol unsur / Symbol of element O
(iii) Nama unsur / Name of element

(iv) Jisim atom relatif / Relative aomic (c) 2.8.2
mass
17, 5 Mg
(e) Berilium, kalsium, radium

Beryllium, calcium, radium
(d) 2.8.8.1

(e) 2.1 (c) (i) 2.8.2
(ii) 2.8.7
(d) Atom magnesium akan menjadi ion
Li
magnesium.
(f ) 2.8.8.2 Magnesium atoms will become magnesium ions.
Ca 8.3 Isotop
Isotope
1. (a) Bilangan Bilangan Nombor

5. (a) tidak stabil / unstable Atom proton neutron nukleon
Atom Number of Number of Nucleon
(b) duplet, oktet / duplet, octet
proton neutron number
(c) positif / positive
(d) negatif / negative A 6 6 12
B 7 7 14
6. (a) menderma / donating C 6 9 15
+ D 6 10 16
E 9 10 19
(b) proton, neutron / proton, neutron
(c)
C dan D / C and D
Ion natrium 2. (a) Kobalt-60 / Cobalt-60

Sodium ion (b) Iodin-131
/ Iodine-131
Na [2.8]+
(c) Mengkaji
kadar penyerapan baja
Ion positif / Positive ion fosforus dalam tumbuhan
(b) menerima / accepts To study the rate of absorption of phosphorus
– fertilisers in plants

(d)
Digunakan untuk mengawal

ketebalan kertas, plastik atau
kepingan logam di dalam kilang
Used to control the thickness of papers, plastics
or metal sheets in factories
Ion klorida (e) Mengesan
kebocoran paip bawah
Chloride ion tanah
Cl– [2.8.8]–
Detect leakage in underground pipes
Ion negatif / Negative ion
Kuasai SPM 8.3
Kuasai SPM 8.2
(a) (i) Sifat logam berkurang dan sifat bukan (a) Kobalt-60
logam bertambah Cobalt-60
Metallic properties decrease and non-metallic (b) Membunuh sel-sel badan // Mutasi sel
properties increase Kill body cells // Mutation
(ii) Sifat kekonduksian arus elektrik (c) Menganggar usia fosil
semakin berkurangan Estimate age of fossils
Electrical conductivity decreases (d) (i) 6
(b) Klorin // Argon (ii) 6
Chlorine // Argon (iii) 14

MODUL SPM Bahagian C
3. (a) Apabila atom menderma elektron,
Kertas 1 ion positif terbentuk. Apabila atom
menerima elektron, ion negatif
1. B 2. B 3. C 4. B 5. A
terbentuk.
6. A 7. A 8. B When an atom donates electrons, a positive ion
is formed. When an atom receives electrons, a
Kertas 2 negative ion is formed.
(b) • Ciri-ciri sepunya / Common
Bahagian B characteristics:
– terdiri daripada atom sahaja
1. (a) Nombor nukleon ialah jumlah consists of atoms only
bilangan proton dan neutron dalam – semua logam dan gas nadir
nukleus suatu atom. adalah bahan atom
Nucleon number is the sum of the number of all metals and inert gases are atomic
protons and neutrons in the nucleus of an atom. substances
(b) Bilangan elektron / Number of electrons: • Atom-atom unsur logam disusun
10 secara rapat dan teratur manakala
Bilangan neutron / Number of neutrons: atom atom unsur gas berjauhan
10 dan tidak teratur
(c) (i) T dan U Atoms in metal are arranged closely packed
T and U in orderly manner and atoms in noble gas
(ii) Atom T dan U mempunyai is further apart from each other and not in
orderly manner
bilangan proton yang sama tetapi
bilangan neutron yang berbeza. • Contoh bahan bukan atom ialah
Atoms T and U have the same number of garam dan air
protons but different numbers of neutrons. Examples of non-atomic substances are
salt and water
(d) 2.8.2
• Bahan atom terdiri daripada atom
2. (a) Unsur-unsur disusun berdasarkan
sahaja dan boleh dibahagikan
nombor proton yang semakin
kepada logam dan gas nadir.
meningkat dalam Jadual Berkala
Atomic substances consist of atoms only
Unsur dari kiri ke kanan. and can be divided into metals and inert
Elements are arranged according to their gases.
increasing proton number in the Periodic Table
(c) • Unsur besi wujud dalam bentuk
of Elements from left to right.
atom pada paku yang tidak
(b) (i) Gas nadir
berkarat.
Inert gas
The iron element exists in the form of atoms
(ii) Logam alkali bumi on nails that do not rust.
Alkaline earth metals
• Unsur besi wujud dalam bentuk
(c) ion pada paku yang berkarat.
The iron element exists in the form of ions
on rusty nails.
Q

BAB
Kimia Industri
9 Chemicals in Industry
9.1 Aloi
Alloy
1.
Aloi
Alloy
Maksud / Meaning:
Campuran beberapa jenis logam
atau campuran logam dan bukan
logam mengikut peratusan tertentu
A mixture of several types of metals or a mixture of
metal and non-metal by a certain percentage
Gangsa Piuter Keluli Loyang Duralumin

Bronze Pewter Steel Brass Duralumin
Logam tulen: Logam tulen: Logam tulen: Logam tulen: Logam tulen:
Pure metal: Pure metal: Pure metal: Pure metal: Pure metal:
Kuprum Timah Besi Kuprum Aluminium
Copper Tin Iron Copper Aluminium
Unsur Unsur Unsur Unsur Unsur

tambahan: tambahan: tambahan: tambahan: tambahan:
Addition element: Addition element: Addition element: Addition element: Addition element:
Timah Kuprum Karbon Zink Kuprum
Tin Copper Carbon Zinc Copper
Antimoni Magnesium
Antimoni
Magnesium
Mangan
Manganese

Eksperimen
2. (a) • • • • (i)
Aloi lebih tahan kakisan berbanding
(b) • • • • (ii)

dengan logam tulen.
Alloy is more resistant to corrosion than pure metals.
(c) • • • • (iii)

Pemboleh ubah / Variables:
(d) • • • • (iv)
(a) Jenis paku / Type of nails

(b) Kehadiran lapisan perang pada paku
(e) • • • • (v) The presence of brown layer on the nail
3. (a) atom, teratur, berlapis-lapis, Lapisan perang hadir / Brown layer is present
menggelongsor Lapisan perang tidak hadir / Brown layer is not
atom, orderly, layers, slide
present
(b) berlainan, menghalang, menggelongsor
different, prevents, slide Perbincangan / Discussion:
1. Paku besi / Iron nail
4. (a) kekuatan, kekerasan / strength, hardness 2.
(b) kakisan / corrosion
(c) rupa / appearance Ferum
Iron
5. Eksperimen
lebih keras / harder
Ferum
Pemboleh ubah / Variables: Karbon
Carbon Iron
(a) Jenis bongkah / Type of block
(b) Diameter lekuk / Kekerasan bongkah
Diameter of dents / hardness of block 3. Besi ialah logam tulen yang mudah
teroksida dan membentuk karat
Keputusan / Results: apabila bertindak balas dengan air
(Jawapan murid / Student’s answer) dan oksigen. Manakala keluli ialah
Perbincangan / Discussion: aloi yang tahan terhadap kakisan.
1. Bongkah gangsa / Bronze block Jadi, keluli tidak mudah berkarat
2. apabila bertindak balas dengan air
dan oksigen.
Kuprum
Copper
Iron is a pure metal that is easily oxidised
and forms rust when it reacts with water and
oxygen. While steel is an alloy that is resistant
to corrosion. So, steel does not rust easily when
reacting with water and oxygen.
Kuprum
Copper
Timah Kesimpulan / Conclusion:
Tin
3. kekerasan, lebih keras, lebih kecil 2. lebih tahan kakisan / more resistant to
hardness. harder, smaller corrosion
1. diterima / accepted 6. (a) Aloi superkonduktor / Superconductor
2. lebih keras / harder alloy
(b) (i) Bidang pengangkutan /
Transportation field
(ii) Bidang perubatan / Medical field

Kuasai SPM 9.1
(a) Gangsa
Bronze
(b) Pengaloian
Alloying
(c) • Keras
Hard
• Tahan kakisan
Resistant to corrosion
• Warna yang menarik
Attractive colour
(d) Untuk membuat duit syiling, pingat
To make coins, medals
9.2 Kaca dan Seramik

Glass and Ceramic
1. Kaca Ciri-ciri Seramik

Glass Properties Ceramic
Pasir Sumber Tanah liat

Sand Source Clay
Silikon dioksida Sebatian silikon Aluminium silikat

Silicon dioxide Silicon compound Aluminium silicate
Silikon, oksigen,
Silikon, oksigen Unsur-unsur
Silicon, oxygen Elements aluminium
Silicon, oxygen, aluminium

2. (a) Kaca soda kapur / Soda-lime glass 9.3 Polimer

(b) Kaca silika terlakur / Fused silica glass Polymer
(c) Kaca plumbum / Lead crystal glass
1. (a) rantai / chains
(d) Kaca borosilikat / Borosilicate glass
(b) Monomer / Monomers
(c) polimer semula jadi, polimer sintetik
3. (a) • • natural polymers, synthetic polymers
(b) • •
(c) • •
2. (a) • • (d)
(d) • • • •
Kuasai SPM 9.2
(b) • • (e)
B • •
(c) • • (f )

3. (a) V : Monomer / Monomer (ii) larutan alkali / alkali solution
W : Polimer / Polymer
(e) Asid, alkali / Acids, alkalis
X : Proses pempolimeran /
Polymerisation process 7. (a) Pemvulkanan getah / Vulcanisation of
Y : Proses penyahpolimeran / rubber
Depolymerisation proses (b) Panaskan, sulfur / Heat, sulphur
(b) Pempolimeran penambahan (c) sulfur, rangkai silang,
Addition polymerisation menggelongsor
(c) (i) H H H H sulphur, cross-links, slide over
(d) (i) Kurang kenyal /Less elastic
n C C C C (ii) Lebih kenyal / More elastic
H H H H n
(iii) Lembut / Soft
(iv) Lebih keras / Harder
(ii) H CH3 H CH3 (v) Tidak tahan haba / Cannot withstand
heat
n C C C C (vi) Lebih tahan haba
More resistance to heat
H H H H n (vii) Mudah teroksida / Easily oxidised
(viii) Tidak mudah teroksida
4. Isoprena / Isoprene Not easily oxidised
(e) (i) ✓
5. (a) kembali / returns (iii) ✓
lembut, kenyal / soft, elastic (iv) ✓
(b) mencair, melekit / melts, sticky
rendah / low Kuasai SPM 9.3
6. (a) (i) Rantai polimer getah A
Chain of rubber polymer
(ii) Cas negatif
Negative charge MODUL SPM
(iii) Membran protein
Protein membrane Kertas 1
(b) (i) Lateks menggumpal / Latex coagulate
(ii) hidrogen, positif, meneutralkan, 1. B 2. D 3. C 4. C
berlanggar, pecah, menggumpal
hydrogen, positively, neutralise, collide,
break, coagulate Kertas 2
(c) (i) Kekal dalam bentuk cecair
Bahagian A
Remain in liquid form
(ii) hidroksida, negatif, 1. (a) Gangsa lebih keras daripada kuprum.
meneutralkan, negatif, menolak, Bronze is harder that copper.
menggumpal (b) Jenis bongkah / Type of block
hydroxide, negatively, neutralise, Negative, Diameter lekuk pada bongkah
repel, coagulate Diameter of the dent on block

(d) (i) bakteria, bakteria, hidrogen, (c) Aloi lebih keras daripada logam
positif tulennya.
Bacteria, bacteria, hydrogen, positively Alloy is harder than its pure metal.

(d) Aloi ialah bahan yang menghasilkan 1. Dua tabung uji dilabelkan A
diameter lekuk yang lebih kecil. dan B.
Alloy is a substance that produces smaller Two test tubes were labelled as A and B.
diameter of dents. 2. 10 cm3 air dimasukkan ke
dalam kedua-dua tabung uji.
10 cm3 of water was filled into both test
Bahagian B tubes.
2. (a) (i) Kaca borosilikat / Borosilicate glass 3.
Paku besi dimasukkan ke
(ii) Alat radas makmal dalam tabung uji A dan paku
Laboratory apparatus keluli dimasukkan ke dalam
(iii) Silika / Silikon dioksida / Pasir tabung uji B.
Silica / Silicon dioxide / Sand
The iron nail was put into test tube A and
(b) (i) Aluminium silikat / Aluminium silicate the steel nail was put into test tube B.
(ii) Membuat pasu / tembikar 4. Kedua-dua tabung uji diletakkan
Making vase / pottery
(iii)
Lengai secara kimia / Tidak di rak tabung uji di atas meja
mudah berkarat / Tahan haba makmal dan dibiarkan selama
Chemically inert / Does not rust easily / seminggu.
Heat resistant
Both test tubes were placed in a test
tube rack on the laboratory table and
leave them for a week.
Bahagian C 5. Pemerhatian direkodkan
3. (a) Adakah aloi lebih tahan terhadap selepas seminggu.
The observations were recorded after a
kakisan berbanding logam tulen? week.
Is alloy more resistant to corrosion than pure
metal? (iv) Jenis Kehadiran lapisan
(b) Aloi lebih tahan kakisan berbanding perang pada paku
dengan logam tulen. paku The presence of brown
Type of nail
Alloy is more resistant to corrosion than pure metals. layer on the nail
(c) (i) Mengkaji perbezaan ketahanan Paku besi
terhadap kakisan antara aloi Iron nail
dengan logam tulen. Paku keluli
To study the resistance to corrosion of Steel nail
alloys as compared to pure metals.
(ii) Pemboleh ubah / Variables:
• Dimanipulasikan: Jenis paku
FOKUS KBAT
Manipulated: Type of nails 1. – Periuk X / Pot X
• Bergerak balas: Kehadiran – Periuk X mempunyai ketahanan yang
lapisan perang pada paku lebih tinggi terhadap haba daripada
Responding: The presence of brown periuk Y / Pot X has higher resistance to heat
layer on the nail compared to pot Y
• Dimalarkan: Saiz paku / Jenis – Ini kerana periuk X ialah seramik
larutan manakala periuk Y ialah
Constant: Size of nails / Type of solution
logam tulen / This is because pot X is ceramic
(iii) while po t Y is pure metal.
2. Aloi, iaitu keluli sesuai digunakan untuk

membuat landasan kereta api kerana
Air Air
Water Water lebih keras dan kuat serta tahan kakisan.
Alloy, which is steel, is suitable to be used to make
Paku besi Paku keluli
Iron nail Steel nail railway tracks because it is harder and stronger and
resistant to corrosion.
A B
BAB (c) Psikoteraputik / Psychotherapeutic
Kimia dalam Perubatan dan Kesihatan (i) Stimulan / Stimulants
10 Chemicals in Medicine and Health
(ii) Antipsikotik / Antipsychotics
10.1 Perubatan Tradisional, Perubatan Moden 4. (a) Kiropratik / Chiropractic

dan Perubatan Komplementari • ahli kiropraktor, tulang
Traditional Medicine, Modern Medicine and chiropractor, bone
Complementary Medicine
• ubat / medicine
(b) • jarum /needles
1. (a) • • saraf / nervous
(c) • tumbuhan / plants
(b) • •

• kesan sampingan / side effects
(d) Urutan tradisional / Traditional massage
• aliran darah, kesakitan / blood flow,
(c) • pain
(d) • • 6. (a) menyembuhkan, kesakitan / cure, pain

(b) kesan sampingan / side effects
(i) doktor / doctor
(e) • (ii) dos / dose
(c) Buatan manusia / Man-made
(f ) • • (d) Semula jadi / Natural
(e) Berhenti apabila telah sembuh
Stop when the sickness has healed
(g) • (f ) Secara berterusan dalam jangka
masa yang lama
(h) • Continuously for a long time
(g) Berdasarkan ujian klinikal
Based on clinical tests
2. (a) Bunga raya / Hibiscus
(h) Melalui kepercayaan dan
(b) Halia / Ginger
pengalaman
(c) Bawang putih / Garlic By trust and past experiences
(d) Asam jawa / Tamarind (i) Vitamin C dalam bentuk pil
(e) Kunyit / Turmeric Vitamin C in the form of pills
(f) Pegaga / Centella asiatica (j) Vitamin C dari buah
Vitamin C from fruits
3. (a) Analgesik / Analgesics
(i) Aspirin / Aspirin 7. (a) Membunuh atau menghalang
(ii) Kodeina / Codeine pertumbuhan bakteria berjangkit
(b) Antibiotik /Antibiotics Kills or inhibits the growth of infectious bacteria
(i) Penisilin / Penicilin (b) bakteria, imun, lebih tinggi / bacteria,
immune, higher
(ii) Streptomisin / Streptomycin

(c) (i) ✓ Kuasai SPM 10.2
(ii) ✓
(v) ✓ B
Kuasai SPM 10.1 10.3 Bahan Antioksidan

Antioxidant Substances
(a) Analgesik 1. (a) melambatkan, menghentikan,

Analgesics
pengoksidaan
(b) • Aspirin digunakan untuk melegakan slow down, to stop, oxidation
kesakitan ringan hingga sederhana (b) melengkapkan, menderma, berantai,
seperti sakit kepala, kesakitan dihentikan
senggugut, sakit otot dan sakit gigi. complete, donating, chain, stopped
Aspirin is used to relieve mild to moderate pain
such as headaches, menstrual cramps, muscle
aches and toothaches.
2. (a)
• •
• Untuk merawat demam ringan,
(b)
• •
seperti demam selesema, aspirin
dapat mengurangkan suhu badan
(c)
• •
dan melegakan sakit kepala, sendi dan
otot.
(d)
• •
To treat mild fever, such as the flu, aspirin can
lower body temperature and relieve headaches,
(e)
• •
joint and muscle aches. 3. Keputusan / Results:
(c) Parasetamol A Berubah menjadi perang / Turns brown
Paracetamol B Tiada perubahan / No changes
(d) Parasetamol, kodeina C Tiada perubahan / No changes
Paracetamol, codeine D Berubah menjadi perang / Turns brown
E Tiada perubahan / No changes
10.2 Radikal Bebas
Free Radicals Perbincangan / Discussion:
1. perang, udara / brownish, air
1. (a) kekurangan, tidak, reaktif, 2. Set B, Set C, Set E
menyerang / lack, unstable, reactive, attack 3. D A B E C
(b) pengoksidaan, kehilangan, berantai /
oxidation, loses, chain
4.
Bahan antioksidan / Antioxidant
(c) Metabolisme, Keradangan 5.
melambatkan / slow down
Metabolism, Inflammation
(d) (ii) ✓
(iii) ✓ Kuasai SPM 10.3
(iv) ✓
(e) kekurangan, menyerang, C
berpasangan, merosakkan
mengambil / lack, attack, pairs, damage, 10.4 Produk Kesihatan
Health Products
removing
(f ) (i) BENAR / TRUE
1. (a) penyembuhan, pencegahan / cure,
(ii) BENAR / TRUE
prevention
(iii) PALSU / FALSE

(b) bertindak balas, kemudaratan / react,
(iv) BENAR / TRUE
harm

(c)
• Dapatkan nasihat doktor (b) Ubat P Ubat Q
perubatan Medicine P Medicine Q
Seek medical advice
Diperoleh Dihasilkan di

• Sentiasa menyemak label
daripada makmal dan
terlebih dahulu
Always check the label first tumbuhan dan dikomersialkan
haiwan Made in the lab and
Derived from plants commercialised
Kuasai SPM 10.4 and animals
Bukti Bukti
D pernyembuhan penyembuhan
melalui secara ujian
MODUL SPM pengalaman klinikal
orang terdahulu Evidence of healing is
based on clinical tests
Kertas 1 Evidence of healing is
by past experiences
1. B 2. C 3. A 4. C
(c) Penyalahgunaan ubat ialah apabila
menggunakan ubat bukan untuk
Kertas 2 tujuan penyembuhan.
Contohnya seperti:
Bahagian A Drug abuse is when using drugs not for healing
1. (a) Hirisan epal menjadi perang. purposes.
For example:
Apple slice becomes brownish.
(b) Hirisan epal teroksida apabila • mengambil ubat tidak mengikut
terdedah kepada udara. had umur yang ditetapkan
taking medication not according to the
Apple slice is oxidised when exposed to air. prescribed age limit
(c) (i) Jenis larutan / Type of solution • mengambil ubat tidak mengikut
(ii) Saiz hirisan epal / Size of apple slice dos yang ditetapkan
(d) Bahan antioksidan / Antioxidants taking medication not according to the
prescribed dose
2. (a) A: Antibiotik / Antibiotic Kesan penyalahgunaan ubat
B: Analgesik / Analgesic termasuklah:
(b) A: Untuk membunuh bakteria Effects of drug abuse include:
berjangkit • menyebabkan kematian
Kill infectious bacteria cause death
B: Untuk melegakan kesakitan • menyebabkan ketagihan
Relieves pain cause addiction
(c) Badan akan imun terhadap antibiotik • menyebabkan ubat kurang
tersebut. berkesan melawan penyakit
The body will be immune to the antibiotics. causing drugs to be less effective against
(d) Psikoteraputik disease
Psychotherapeutic
Bahagian C
3. (a) Sumber semula jadi dan buatan
manusia
Medicines from natural resources and man-
made medicines

BAB Perbincangan / Discussion:
Daya dan Gerakan 1. (a) m s–1
11 Force and Motion (b) m s–2
12.2 cm
11.1 Gerakan Linear 2.
Halaju awal / Initial velocity =
9.2 s
Linear Motion
= 61 cm s–1
16.4 cm
1. (a)
• • Halaju akhir / Final velocity =
0.2 s
(b)
• •

= 82 cm s–1
(c)
• • 3. Pecutan = (82 – 61) cm s
–1
0.8 s
(d)
• •
Acceleration
= 26.25 cm s–2
4. bertambah, bertambah / increases,
2. (a) laju / speed increases
(b) negatif / negative 5.
Halaju, pecutan / velocity, acceleration
(c) positif / positive
(d) halaju / velocity 4. Masa untuk 1 detik = 0.02 saat / Time for 1
tick = 0.02 seconds
(e) m s-2 / m s-2
Masa untuk 10 detik di dalam satu jalur /
Time for 10 ticks
3. Aktiviti
= 10 detik / ticks × 0.02 s = 0.2 s
Sesaran / Displacement
Halaju Halaju / Velocity =
Panjang (cm) Masa (s) Masa / Time
Jalur / Strip / Velocity 10 cm
/ Length (cm) / Time (s) =
(cm s–1) 0.2 s
Pertama / First 12.2 0.2 61 = 50 cm s–1
Kelima / Fifth 16.4 0.2 82
5. (a) Laju / Speed
800 m
Jarak (cm) =
Distance (cm)
2 × 60 s
= 6.67 m s-1
(b) Nyahpecutan / Deceleration
60 m
=
5.5 s
= –10.91 m s–1
(c) Pecutan / Acceleration
Masa (s) 40 m s–1
Time (s) =
10 s
= 0.4 m s–2

(d) (i) Jumlah jarak / The total distance (iii) Halajunya adalah negatif dan
= 250 m + 130 m seragam / Its velocity is negative and
= 380 m uniform
(ii) Laju purata / The average speed
380 m 2. (a) (i) Jumlah jarak / Total distance
= = (8 + 0 + 4) m = 12 m
4 × 60 s
= 1.58 m s-1 (ii) = –4 m
(b) (i) Sesaran = Luas di bawah graf
(iii) 250 m
P Q halaju-masa
Displacement = area under the velocity-
130 m time graph
= 20 m s–1 × 20 s = 400 m
R (ii) Sesaran = Luas di bawah graf
Sesaran / The displacement halaju-masa
= 
2502 + 1302 Displacement = area under the velocity-

= 281.78 m time graph
1
(iv) Halaju / The velocity = × 60 m s–1 × 50 s = 1500 m
2
281.78 m 4m
= (c) (i) Halaju / Velocity =
4 × 60 s 3s
= 1.174 m s–1 = 1.33 m s–1
(ii) Halaju / Velocity = 0 m s–1
6. (a)
• • (iii) Halaju / Velocity =
6 – (–2) m
4s
(b)
• • = 2 m s–1
(c)
• • Kuasai SPM 11.2
Kuasai SPM 11.1 D
A 11.3 Pecutan Graviti dan Jatuh Bebas

Gravitational Acceleration and Free Fall

11.2 Graf Gerakan Linear
Linear Motion Graphs 1. Hipotesis / Hypothesis:
Nilai pecutan graviti, g ialah 10 m s–2.
40 m The value of gravitational acceleration, g is 10 m s–2.
1. (a) (i) Halaju / Velocity =
3s
= 13.33 m s-1
(a) Jisim pemberat / Mass of weight
(ii) Halaju / Velocity = 0 m s-1 (b) Nilai pecutan graviti / Value of
40 m gravitational acceleration
(ii) Halaju / Velocity = –
3s
= −13.33 m s–1 Keputusan / Results:
(b) (i) Halajunya adalah positif dan (Jawapan murid / Students’ answer)
seragam / Its velocity is positive and Perbincangan / Discussion:
uniform
1. pecutan, daya tarikan graviti /
(ii) Halajunya adalah sifar / Its velocity
acceleration, gravitational force
is zero

2.
hampir sama, jisim / almost identical, Kuasai SPM 11.3
mass
3.
lebih kecil, geseran, rintangan udara / B
smaller, friction, air resistance
Kesimpulan / Conclusion: 11.4 Jisim dan Inersia

Mass and Inertia
2. 10 m s–2, jisim / 10 m s–2, mass 1. (a) jirim / matter
(b) kilogram / kilogram
2. (a) Jatuh bebas, pecutan graviti / Free fall, (c) menentang / resist
gravitational acceleration (d) jisim / mass
(b) Bukan jatuh bebas, daya, daya (e) bertambah / increases
geseran, kurang / Non-free fall, force,
frictional force, less
2. Hipotesis / Hypothesis:
(c) jisim / mass
besar / larger
(d) vakum / vacuum
3. (a) (i) bertambah, pecutan, pecutan (a) Jisim plastisin / Mass of plasticine
graviti / increases, acceleration, (b) Tempoh ayunan / Period of oscillation
gravitational acceleration

(ii) kecil, kecil, L / low, small, L Keputusan / Results:
besar, besar, M / higher, bigger, M Jisim Masa untuk 10 Tempoh,
(b) (i) berkurang, negatif, maksimum / plastisin (g) ayunan, t (s) Period,
Mass of Time for 10 t (s)
decreases, negative, maximum T=
plasticine (g) oscillations, t (s) 10

(ii) berkurang, sifar, berhenti /
decreasing, zero, stop
30 4.1 0.41
40 4.8 0.48
4. Hipotesis / Hypothesis: 50 5.5 0.55
lebih cepat / faster 60 6.1 0.61
Pemboleh ubah / Variables: 70 6.5 0.65
(a) Kehadiran udara / Presence of air
T (s)
(b) Masa yang diambil untuk objek jatuh
Time taken for the object to fall
0.70
5, 2 0.60
Perbincangan / Discussion: 0.50

1. lebih perlahan / slower
2. tidak jatuh bebas, daya graviti, 0.40
rintangan udara / non-free fall, force of
gravity, air resistance 0.30 m (g)
0 10 20 30 40 50 60 70
3.
jatuh bebas, daya graviti / free fall, force
of gravity
Perbincangan / Discussion:
Kesimpulan / Conclusion: 1. bertambah / longer
1. diterima / accepted 2. bertambah / greater
2. lebih cepat / faster

Kesimpulan / Conclusion: itu meneruskan gerakannya ke
1. diterima / accepted hadapan.
2. besar / larger When the bus moves, the passengers in the bus
also move together. When the bus was stopped
3. (a) ✓ suddenly, the passenger’s body remained
moving forward. The inertia of the passenger
(c) ✓
maintains the original state of the passenger, i.e.
(d) ✓ the moving state. So, the passengers continue
their movement forward.
Situasi 2 / Situation 2:
Kuasai SPM 11.4 Sebuah troli di pasar raya yang
kosong mudah digerakkan
B berbanding dengan troli yang diisi
dengan barang yang penuh. Hal ini
kerana jika terdapat barang yang
MODUL SPM banyak di dalam troli, jisim troli juga
akan bertambah. Oleh yang demikan,
Kertas 1
kesan inersianya juga lebih besar.
1. C 2. D 3. B 4. A An empty supermarket trolley is easier to
move than a trolley filled with full items. This is
because if there are many items in the cart, the
mass of the cart will also increase. Therefore, the
Kertas 2 effect of inertia is also greater.
(b) (i) Memilih kenderaan yang sesuai
Bahagian A
untuk Encik Ahmad berulang alik
1. (a) Baldi B memerlukan masa yang lebih ke tempat kerja setiap hari.
panjang untuk berhenti berayun. Choose a suitable vehicle for Mr. Ahmad to
Pail B requires more time to stop swinging. commute to work every day.
(b) (i) Saiz baldi / Size of pail (ii) • H bersaiz kecil maka lebih
(ii) Jisim baldi / Mass of pails ringan berbanding dengan T.
(c) Inersia bergantung kepada jisim H smaller size so lighter than T.
objek. • H mempunyai zon mudah
The inertia depends on mass of object. remuk di bahagian hadapan
(d) Apabila jisim bertambah, inersia juga dan belakang tetapi T tidak
bertambah. mempunyai zon mudah
When the mass of an object increases, its inertia remuk di bahagian hadapan
also increases. dan belakang.
H has front and rear crumple zones but
T has no front and rear crumple zones.
Bahagian C • H mempunyai beg udara.
2. (a) Situasi 1 / Situation 1: H has an airbag.
Apabila bas bergerak, penumpang di (iii) Kenderaan yang paling sesuai
dalam bas itu juga bergerak bersama- digunakan oleh Encik Ahmad
sama. Apabila bas itu diberhentikan ialah kenderaan H.
secara tiba-tiba, badan penumpang The most suitable vehicle to be used by Mr.
kekal bergerak ke hadapan. Inersia Ahmad is vehicle H.
penumpang itu mengekalkan (iv) Ciri keselamatan pada kenderaan
keadaan asal penumpang, iaitu H ialah mempunyai beg udara
keadaan bergerak. Maka, penumpang yang dipasang pada bahagian

stereng akan mengembang (c) Sebuah kapal terbang yang
apabila berlaku hentakan yang mempunyai jisim yang lebih besar
kuat. Hal ini dapat mengurangkan lebih sukar untuk berhenti sebab
kesan inersia apabila kendereaan kesan inersia. Oleh yang demikan,
diberhentikan tiba-tiba apabila kapal terbang memerlukan landasan
berlaku kemalangan. yang panjang untuk berhenti supaya
The safety feature on vehicle H has an mengurangkan kesan inersia.
airbag mounted on the steering wheel that An airplane that has a larger mass is more
will expand when a strong impact occurs. difficult to stop because of the effect of inertia.
This can reduce the effect of inertia when Therefore, the aircraft needs a long runway to
the vehicle is stopped abruptly in the event stop in order to reduce the effects of inertia.
of an accident.

BAB (c) tindak balas berantai / chain reaction
Tenaga Nuklear (d) ringan, bergabung, lebih besar, lebih
12 Nuclear Energy
stabil / lighter, combine, stable, bigger
(e) (i) Tenaga nuklear / Nuclear energy
12.1 Penggunaan Tenaga Nuklear
(ii) Neutron / Neutron
The Use of Nuclear Energy (f) suhu, tekanan, tinggi / high
temperatures, pressure
1. (a) tenaga atom, pelakuran nukleus,
pembelahan nukleus / atomic energy, 2. (a) Rod pengawal / Control rod
nuclear fusion, nuclear fission (b) Rod bahan api uranium / Uranium fuel

(b) alternatif, petroleum, arang batu, rod
elektrik / alternative, petroleum, coal,
(c) Perisai konkrit / Concrete shield
electrical
(d) Penjana elektrik / Electricity generator

(c) mengion, perubatan, pertanian,
(e) Kondensor / Condensor
perindustrian / ionise, medicine,
(f) Menara penyejukan / Cooling tower
agriculture, industry
1.
Pembelahan, berantai, haba / fission,
2. Manfaat tenaga nuklear chain, heat
Benefits of nuclear energy
2.
Air, menyerap / Water, absorb
(a) besar, sedikit / large, small
3.
stim, turbin / steam, turbine
(b) banyak / large
4.
Turbin, penjana / turbine, generator
(c) tidak memerlukan / does not require
5.
arus elektrik / electric current
(d) sedikit / small
Kesan buruk tenaga nuklear 3. (a) teknologi / technology
Adverse effects of nuclear energy
(b) besar, kepadatan / big, density
(a) Kemalangan / Accidents
(c) tenaga, petroleum / energy, petroleum
(b) keganasan / violence
(d) pendapatan / income
(c) tinggi / high
(d) sinaran radioaktif / radioactive rays
Kuasai SPM 12.2
Kuasai SPM 12.1 A
B
12.3 Impak Penggunaan Tenaga Nuklear
Impact of Using Nuclear Energy
12.2 Penghasilan Tenaga Nuklear
The Production of Nuclear Energy
1. (a) Semasa Perang Dunia Kedua pada 6
1. (a) berat, dipecahkan, neutron, tenaga / Ogos 1945 / During World War II on August
splitting, heavy, neutrons, energy 6, 1945
(b) (i) Neutron / Neutron
(b) Letupan bom atom yang dinamakan
(ii) Uranium-235 / Uranium-235 ‘Little Boy’ / Atomic bomb explosion called
(iii) Tenaga nuklear / Nuclear energy ‘Little Boy

(c) Manusia dan haiwan di bandar itu MODUL SPM
mati terbakar / Sinaran radioaktif
terbebas dengan banyak / Suhu di Kertas 1
bandar itu dan kawasan sekitarnya
meningkat 1. D 2. B
Humans and animals in the city die from the
fire / Radioactive radiation is released in large
quantities / The temperature in the city and Kertas 2
surrounding areas is rising
Bahagian B
4. Kesan somatik / Somatic effect 1. (a) Pelakuran nukleus
Nuclear fusion
(a) Keletihan / Tiredness
(b) Tenaga nuklear
(b) Katarak / Cataract Nuclear energy
(c) Keguguran rambut / Hair loss (c) Suhu yang amat tinggi dan kaya
hidrogen
Kesan genetik / Genetic effect Extremely high temperature and rich in
hydrogen
(a) Kecacatan bayi / Deformation in babies
(b) Mutasi sel / Cell mutation (d) Suhu yang tinggi memberi tenaga
(c) Kanser / Cancer kinetik yang mencukupi untuk
mengatasi daya tolakan antara
nukleus-nukleus yang kecil
Kuasai SPM 12.3 High temperature increases the kinetic energy
to overcome small repelling forces among the
nucleus
C
12.4 Tenaga Nuklear di Malaysia Bahagian C

Nuclear Energy in Malaysia
2. (a) Tindak balas berantai akibat
1. Wajar / Reasonable hentaman neutron ke atas nukleus
(a) Bahan api fosil / Fossil fuel uranium-235 menghasilkan tenaga
(b) lebih rendah / lower nuklear yang sangat besar di dalam
(c) punca air / water resources reaktor.
The chain reaction resulting from neutron
(d) lebih besar / higher bombardment on the uranium-235 nuclei
Tidak wajar / Not reasonable produces a large amount of nuclear energy in
(a) Sisa radioaktif / Radioactive waste the reactor.
(b) Kos, tinggi / High cost (b) • Dapat menghasilkan jumlah
(d) tenaga kepakaran / expertise tenaga yang amat besar
Produce a large amount of energy
• Membebaskan gas rumah hijau
Kuasai SPM 12.4 yang sedikit
Release the minimum amount of
C greenhouse gas
• Lebih murah daripada bahan api
fosil
Cheaper than fossil fuels

• Menghasilkan sisa / bahan • Turbin diputarkan oleh stim
buangan yang sedikit bertekanan tinggi seterusnya
Produces little waste substances memutarkan magnet di dalam
(c) • Pembelahan nukleus uranium-235 penjana
dan tindak balas berantai The turbine is rotated by the high pressure
steam hence rotates the magnet in the
menghasilkan tenaga haba
generator
Nuclear fission of uranium-235 and chain
reaction produce heat energy • Menjanakan arus elektrik melalui
• Air dipam kedalam teras reaktor aruhan elektromagnet
Generates electric current through
untuk menyerap tenaga haba
electromagnetic induction
Water is pumped into the reactor core to
absorb heat energy • Tenaga elektrik yang dijanakan
• Air yang mendidih akan dihantar kepada pengguna
menghasilkan stim dengan melalui sistem penghantaran
tekanan tinggi. Stim ini akan bekalan kuasa
disalurkan ke turbin The electrical energy generated is sent to
The boiling water produces high pressure consumer via a power supply transmission
steam. This steam will be channel to the system
turbine

Kertas 2
Bahagian A
Pentaksiran Akhir Tahun
1. (a) Titik nadi
Pulse point
Kertas 1 (b) Kadar denyutan nadi
Pulse rate
1. A 2. B 3. D 4. D 5. C
6. A 7. D 8. A 9. B 10. C (c) 100 / Lebih daripada 90
100 / More than 90
11. C 12. B 13. C 14. D 15. A
(d) • Kurang daripada 72
16. D 17. D 18. D 19. A 20. C Less than 72
21. B 22. A 23. C 24. C 25. D • Otot jantung atlet lebih tebal
26. D 27. A 28. C 29. A 30. A Athlete’s heart muscle is thicker
31. B 32. D 33. D 34. C 35. A
36. C 37. B 38. A 39. B 40. B
2. (a) 130 – 134 135 – 139 140 – 144 145 – 149 150 – 154 155 – 159
2 3 5 6 3 1
Bilangan murid
Number of students
10
Ketinggian (cm)
Height (cm)
130 - 134 135 - 139 140 - 144 145 - 149 150 - 154 155 - 159

(c) Berat badan / Jisim badan (b) Aloi ialah bahan yang tahan terhadap
Weight / Body mass hakisan selepas direndam di dalam air
garam selama dua hari.
3. (a) (i) Selepas dua hari, paku keluli tidak An alloy is a material that is resistant to corrosion
after being soaked in salt water for two days.
berkarat manakala paku besi
berkarat. (c) • Loyang
After two days, the steel nails did not rust Brass
while the iron nails rusted. • Berkilat dan tahan hakisan
(ii) Paku keluli diperbuat daripada Shiny and corrosion resistant
aloi yang tahan terhadap hakisan.
Steel nails are made of alloys that are
resistant to corrosion.

4. (a)
Masa yang diambil oleh plastisin
untuk berhenti berayun (minit)
Time taken by plasticine to stop swinging (minutes)
18
15
12
Jisim (g)
Mass (g)
100 200 300 400 500
(b) Semakin besar jisim, semakin lama (c) 12 minit / 12 minutes

masa yang diambil oleh plastisin (d) • Beg udara / Airbag
untuk berhenti berayun. • Memakai tali pinggang
The larger the mass, the longer it takes for the keselamatan / Wear a seat belt
plasticine to stop swinging.

Bahagian B Take readings while the thermometer is still
in the mouth or under the armpit.
5. (a) Heimlich Manoeuvre / Heimlich (b) • Termometer inframerah / Infrared
thermometer
Manoeuvre
(b) • Teknik tolakan abdomen • Boleh digunakan tanpa
Abdominal push technique bersentuhan dengan badan
• Yang dilakukan kepada seseorang Can be used without contact with the body
tercekik atau terdapat bendasing • Memberi bacaan segera / cepat
Give immediate / quick reading
yang menyekat saluran
pernafasannya
Which is done to a person who chokes or
7. (a) (i) Sektor pertanian dan perhutanan
Agriculture and forestry sector
there is a foreign substance that blocks his
airway (ii) Sebatian nitrogen dan fosfat yang
(c) mengalir ke dalam tasik akibat
sisa pertanian
Nitrogen and phosphate compounds that
flow into the lake as a result of agricultural
waste
(iii) Mengurangkan kepekatan
oksigen dalam tasik
Reducing the oxygen concentration in the
X lake
(b) (i) • Mencemarkan sumber air /
Contaminate water sources
• Menyebabkan tanah berasid /
Causes acidic soils
(d) • Memberi tekanan pada bahagian
(ii) • Menggunakan baja kompos
pusat dan rusuk dengan
yang mesra alam
bengkokkan badan. Use environmentally friendly compost
Put pressure on the navel and ribs by
bending the body. • Mengamalkan penanaman
• Tolak badan ke arah objek yang bergilir untuk meningkatkan
separas pinggang dengan seluruh nutrien tanah
Practice rotational cultivation to
tenaga. increase soil nutrients
Push the body towards the waist-level
object with all your energy.
8. (a)
6. (a) (i) Termometer makmal / Laboratory Generasi
thermometer pertama 44 + XX 44 + XX 44 + XY 44 + XY
(ii) • Tidak mempunyai pencerutan First
Has no kink Generation
• Bacaan suhu akan turun
(b) Testis / Ovari
dengan cepat dan Testis / Ovaries
menyebabkan bacaan tidak (c) Lelaki / Male
tepat. (d) Bapa mempunyai kedua-dua
Temperature readings will drop quickly kromosom seks X dan Y.
and cause inaccurate readings. The father has both X and Y sex chromosomes.
(iii)
Mengambil bacaan ketika (e) Sindrom Turner / Turner syndrome
termometer masih di dalam
mulut atau bawah ketiak.

9. (a) Kelas F / Class F Pecutan 10 saat terakhir:
(b) Air tidak dapat bercampur dengan The last 10 seconds acceleration:
minyak a = (v – u)
Water cannot mix with oil t
(c) Serbuk kering / Karbon dioksida a = (0 – 90)
Dry powder / Carbon dioxide 30
(d) (i) = –9 m s–1
(iii) Sesaran = luas bawah graf

Displacement = area under graph
Cuka + air + soda bikarbonat 1 1
= x 30 x 90 + x 90 x 10
Vinegar + water + bicarbonate of soda 2 2
= 1 350 + 450
(ii) • Apabila berlaku kebakaran, = 1 800 m
masukkan soda bikarbonat ke (b)
dalam air dan cuka. Kemudian
digoncangkan.
In the event of a fire, add bicarbonate of
soda to water and vinegar. Then, shake
it.
• Cuka akan bertindak balas
dengan soda bikarbonat
untuk menghasilkan gas
karbon dioksida yang dapat Bahagian C
memadam kebakaran.
Vinegar will react with the bicarbonate 11. (a) Adakah aloi lebih keras berbanding
of soda to produce carbon dioxide gas logam tulen?
that can put out fires. Is alloy harder than pure metal?
(b) Aloi lebih keras berbanding dengan
10. (a) (i) logam tulen.
Alloy is harder than pure metals.
Halaju (m s–1)
Velocity (m s )–1 (c) (i) Untuk mengkaji kekerasan antara
aloi dengan logam tulen.
To study the hardness of alloys compared
90 to pure metals.
(ii) Pemboleh ubah / Variables:
• dimanipulasikan: Jenis bongkah
manipulated: Type of block
• bergerak balas: Diameter lekuk
/ Kekerasan bongkah
responding: Diameter of dents /
Masa (s)
Time (s) hardness of block
10 20 30 40
• dimalarkan: Jisim pemberat /
(ii) Pecutan 30 saat pertama: Ketinggian pemberat
The first 30 seconds acceleration:
constant: Mass of the weight / Height of
a = (v – u) the weight
t
a = (90 – 0)
30
= 3 m s–1

(iii) • Proses pembelahan nukleus
Benang uranium-235 akan membebaskan
Thread
banyak tenaga haba
Kaki retort Pemberat 1 kg The process of fission of uranium-235
Retort stand 1 kg weight nuclei will release a lot of heat energy
Bola keluli • Tenaga haba digunakan untuk
Steel ball
memanaskan air kepada stim dan
Pita selofan
Cellophane tape memutarkan turbin
Heat energy is used to heat water to steam
Bongkah kuprum and rotate turbines
Copper block
• Turbin akan menjana tenaga
1. Susunan radas seperti dalam elektrik
rajah disediakan. The turbine will generate electricity
The set-up of apparatus as in the (b) Tenaga nuklear → Tenaga haba →
diagram was provided.
Tenaga kinetik → Tenaga elektrik
2. Pemberat 500 g digantung Nuclear energy → Heat energy → Kinetic energy
setinggi 50 cm dari bongkah → Electric energy
kuprum. (c) Setuju / Agree
A 500 g weight was hung as high as 50 • Dapat menghasilkan tenaga
cm from a copper block.
elektrik yang lebih banyak
3. Diameter lekuk yang terbentuk dengan kos yang rendah
pada permukaan bongkah Able to produce more electricity at a lower
kuprum diukur. cost
The diameter of the dent formed on • Dapat menampung permintaan
the surface of the copper block was
measured.
tenaga elektrik yang semakin
4. Langkah 2 hingga 3 diulang meningkat
Able to meet the growing demand for
dengan menggantikan electricity
bongkah kuprum dengan • Mengurangkan kebergantungan
bongkah gangsa. kepada tenaga bahan api fosil
Steps 2 to 3 were repeated by replacing Reduce dependence on fossil fuel energy
the copper block with a bronze block. • Tidak membebaskan gas rumah
(iv) hijau yang boleh mengakibatkan
Diameter lekuk (cm) pencemaran
Diameter of the dent (cm) Does not release greenhouse gases that
can cause pollution
Bongkah Purata
Block • Menjana ekonomi negara kerana
1 2 3 diameter mempunyai tenaga mahir dan
Average
diameter lebihan tenaga elektrik
Generate the national economy because
Kuprum it has skilled manpower and surplus
Copper electricity
Gangsa Tidak setuju / Do not agree
Bronze • Memerlukan kos yang tinggi
untuk membina reaktor nuklear
2. (a) •
1 Bahan radioaktif yang digunakan Requires high cost to build a nuclear
reactor
dalam reaktor nuklear untuk
• Risiko kemalangan yang tinggi
menjana tenaga elektrik ialah High risk of accidents
uranium-235 • Menghasilkan sisa radioaktif yang
The radioactive material used in nuclear
reactors to generate electricity is boleh mencemarkan alam sekitar
uranium-235 Produces radioactive waste that can
pollute the environment

• Kebocoran nuklear boleh The building sector, the transport sector
mendatangkan kesan buruk and the agriculture and forestry sector are
sectors in Green Technology
kepada hidupan
Nuclear leaks can have a devastating effect – Mengatasi masalah
on life kemusnahan alam sekitar
• Tiada lokasi yang sesuai kerana Overcome the problem of
environmental destruction
negara Malaysia mempunyai
penduduk padat – Mengurangkan pembebasan
There is no suitable location because
karbon
Reduce carbon emissions
Malaysia has a dense population
– Meningkatkan tahap
13. (a) • Tiada pembebasan gas rumah kesihatan dan kehidupan
hijau atau minimum manusia
Improving human health and life
No greenhouse gas emissions or minimum
• Menggunakan dan menjana – Menjimatkan pengunaan
tenaga daripada sumber tenaga sumber asli negara dengan
boleh baharu menggunakan sumber
Use and generate energy from renewable tenaga boleh baharu
energy sources Save the country’s natural resources
by using renewable energy sources
• Menjimatkan penggunaan
(Pilih mana-mana dua jawapan /
tenaga daripada sumber tenaga
Choose any two answers)
boleh baharu
Save energy consumption from renewable
• Contoh sektor Teknologi
energy sources Hijau yang lain ialah sektor
• Selamat untuk digunakan Perindustrian dan Pembuatan
Safe to use Another example of a Green Technology
sector is the Industrial and Manufacturing
(b) • Ekonomi negara akan semakin
sectors
kukuh
The country’s economy will be stronger
• Teknologi Hijau ialah teknologi
• Penjimatan sumber tenaga dapat yang digunakan untuk mengatasi
dipertingkatkan masalah kemusnahan alam
Energy resource savings can be improved sekitar.
(c) • Sektor bangunan, sektor Green Technology is a technology used to
overcome the problem of environmental
pengangkutan dan sektor
destruction.
pertanian dan perhutanan adalah
sektor dalam Teknologi Hijau

(A) Sarung Tangan: Langkah Keselamatan Di Dalam Makmal 1.1 Peralatan Perlindungan Diri

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

(A) Sarung Tangan: Langkah Keselamatan Di Dalam Makmal 1.1 Peralatan Perlindungan Diri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BAB

2. (a) Sarung tangan

1. (a) Gogal (c) Melindungi kaki daripada tumpahan

Membersihkan tumpahan bahan

Membilas atau mencuci mata

1 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Kuasai SPM 1.1

1.2 Pembuangan Bahan Sisa

1. (a) (b) (c) (d) (e)

Jenis bahan sisa

Pepejal tidak Bungkus di dalam beg plastik biobahaya,

Diautoklaf dan dilupus terus melalui

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 2

2. Bahan yang terbakar Kelas kebakaran

(a) Minyak masak A

3 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

4. (a) (i) Pemadam api ABC / ABC fire extinguisher

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 4

5 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

1. P : Membantu jantung berdegup dan 7. Pernafasan mulut

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 6

3. (a) epiglotis; menghalang; esofagus MODUL SPM

4. • Otak tidak mendapat oksigen yang 1. A 2. B 3. C 4. C 5. C

7 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 8

9 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 10

Perbincangan / Discussion: 3.3 Tekanan Darah

3. Tekanan sistolik (mmHg) Kategori tekanan darah Tekanan diastolik (mmHg)

< 120 Optimum

120 – 129 Normal 80 – 84

130 – 139 Berisiko 85 – 89

140 – 159 Tekanan darah tinggi peringkat 1 90 – 99

160 – 179 Tekanan darah tinggi peringkat 2 100 – 109

11 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

1. Nisbah jisim badan seseorang terhadap 1. (a) Jantina / Gender

4. (a) 34.60 ; Obes / Obese

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 12

BMI (kg m–2)

(c) • Mengambil makanan seimbang (d) Tekanan darah tinggi

Bahagian B 4. (a) Umur // Jantina

13 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

(iv) Denyutan nadi murid (bpm) Purata

FOKUS KBAT tekanan sistolik dan mengendur

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 14

1. Pembangunan dan aplikasi produk, Kuasai SPM 4.1

Kuasai SPM 4.2 (b) Permintaan tinggi terhadap perabot

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 16

1. (a) Karbon dioksida / Carbon dioxide

2. (a) Kenderaan individu / Individual vehicle 2. (a) Air / Water

(d) • • (iv) MODUL SPM

17 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

Bahagian B • Meningkatkan tahap kesihatan

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 18

19 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 20

Meiosis / Meiosis Meiosis / Meiosis

Jantina anak : Perempuan Perempuan Lelaki Lelaki

(b) M ialah sperma, N ialah ovum. / M is a sperm, N is an ovum.

21 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

45 (44 + XO) Fenotip anak : Perempuan pembawa Lelaki hemofilia

No menstruation / Short stature Nisbah fenotip : 1 : 1

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. 22