ene qewre ear = Tungo sa Pagiging Buo: Ang Wikang Filipino sa Sikoterapiya Jayson D. Petras 1g pagbisita at pagkonsulta sa sikolohista ay hindi karaniwang gawain para sa mga Pilipino, Mauugat ito sa makitid na pananaw sa sikolohiya na siyeng inagkadalubhasaang larangan ng sikolohista. Karaniwang ikinakabit sa nasabing disiplina ang idea ng “kabaliwan” 0 “abnormalidad” bilang pangunahing Pokus nito, kaya naman ang pagpunta sa isang sikolohista, partikular sa Psychotherapist, ay senyales ng “pagkabaliw” sa halip na pagtitiyak sa kabuuang kalusugan ng tao na kinapapalooban ng pag-iisip. Kaugnay nito, dulot ng mahigpit ‘na ugnayang pampamilya, ang ganitong stigma ay hindi lamang dadalhin ng taong sumasangguni sa nasabing propesyonal kundi ng kaniyang buong pamilya o kamag- anakan (“angkan ng mga baliw”). Nagsasanga ang maling pananaw sa sikolohiya at sikolohista sa negatibong atityud ng taong sumasailalim, sa sikoterapiya. Tumutukoy ang nabanggit sa “paggamor sa sakit sa isip sa pamamagitan ng pamamaraang sikolohiko” (UP Dikstyonaryong Filipino 2010) at hindi ng pag-inom ng gamot o pagsailalim sa operasyon. Hindi gaya sa mga Kanluraning bansa, karaniwang nakikita ang kakulangan ng pasalitang terapiya (talk therapy) sa ‘mga bansa sa Asya, Sa harap ng isang sikolohista, ang hindi pag-imik ang siyang inaasal ng kalahok dulot ng hindi malinaw na pagkaunawa sa dinadaanang proseso ng sikoterapiya. Maaari ding maging biyolente ang reaksiyon sa simula pa lamang ng sinumang sumasailalim sa Paggamot, kaya naman ang mga sikolohistang Pumupunta sa mga lugar na tinamaan ng maninding sakuna o kalamidad ay nagpapakilala sa henerikong pangalang “social worker” sa halip aa ang mismong pinagkadalubhasaan, Malinaw mula rito ang kakulangan sa pagkaunawa sa disiplina ng sikoterapiya na Pangangailangan para sa isang malusog na pag-iisip. Ibinunga ito ng Kanluraning oryentasyon sa sikoterapiya na hiwalay sa kamalayan at karanasan ng mga Filipino. Pinatitibay pa ito ng Pamamayagpag sa paggamit ng tetminolohiyang Ingles sa mga pag-aaral at maging Pac-aarat $4 VaRAYTI AT Baryasyon NG Wikane Fiuewwo / 253sesso jsinasagava Ms nagdudulot ng balakad sa daloy ng proseso n, a lod pararapat matamo ng psychotherapist at ng kalahok. . aay pay 92 ME* abanggxt, mababakas ang pangangailangan ng pagsasakonteksto 5 cgorermpn sa Pilipinas Kaugnay mito, Sararapat na bagtasin ang idea ng malusog ie nakaugnay sa Konsepto ng pagiging “buo.” Bibigyang-pokus sa pag-aaral quon-sa katawang sikoterapiya (body-centered psychotherapy) na isang spar 8 paggamot na malalim na kumikilala sa mahigpit na vugnayan crevan a pag At bilang pagtingin sa varayti ng wika, sisiyasatin ang bisa oe agamit ng wikang Filipino—mula sa mga makahulugang taal na konse; : hanggang mga nabubuong bokabularyong sikolohikal batay sa mga eit patacakdaan 9g bagong kahulugan sa proseso ng paggamit—sa ganap 7 poenulssyon ng maka-Filipinong pamamaraan sa sikoterapiya. ‘Ang Pagiging “Buo”™ sa Katawan at Katauhang P' Bagama't maringkad ang Kanluraning pananaw sa sikoterapiya, hindi ito sangangahulugan ng kawalan o kakulangan ng mga Pilipino sa kamalayan sa malusog na pag.iisip. Gayunman, ang, pagsusuri ng konsepto ng kainuan ay hindi nararapat tingoan bilang ssang hiwalay na latang, kundi bahagi ng ating kabuuan, Mula cto, patarapat tagay gayin ang pananaw ng mga Pilipino sa “katawan” bilang kongkretong umikilos na enudad art siyang tinatakdaan ng matino o lis sa karinuang asal Pinaturunayan ng mga pag-aaral ang bisa ng katawan sa lipunang Pilipino. Ayon kay Mojares (1997), makikita mula sa acing sinaunang pangangalaga, pagpapalamun, at tba pang gawaing pangkatawan ang pagtingin dito bilang isang midyum ng sining, mahuka, estado, at Kapangyanihan. hig sabihin, idinadambana sa katutubong katawan ang posisyon af disposisyon ng (o- Halimbawa, ang pagbuburda © pagta-tattou bilang simbolo ng katapangan at kontribusyon s1 pamayanan o ang paglalagay 98 mga alahas mula ulo hanggang paa bilang manipestasyon ng niaalwang pamumubss dang kasulatang Tagalog, ang “katawan’ yo (1990), sa maracan : Japir sa saltang Sa pay-aaral nt Ale 5 i Dimabayloay na “atuen” 9 hata nam “katauhan" Maaaueing, maabunuba me featauban ng, panloul spekeouy, a ee ee indbunsodd nye mannnting reakslyon ang anuinang, g balac nat en ng paghawak/pagealin sa mukha a batawan Hahimbawa, Pananala 4a katswan kun paapastanga 9a katauban wou” la sity na ang katawan ay sang representasyon (yon fana Bautista at Dellosa, ite amg ay karamwat Magpapaliw ang hus mapang insultong PF ang sampal av hand knack 234 /Sacinvattng tiong dumanas nito. Kung gayon, sa pagdidikit ng katawan at katauhan, mapatuninayang ang paghilala sa katawan ay mahigpic na nakaiimpluwensiya sa kalagayan ng pag-itsip ac kaasalan sa iniinugang kaligiran ng mga Pilipino. Bilang panlabas na aspekto ng katauhan, umuugnay ang katawan sa kaniyang pisikal na kaligiran at kapuwa tao, Ang mga karanasang ito ay siyang naipapaloob at nagiging bahagi ng katauhan, Ang sinumang hindi makinis na naipadadaloy ang relasyong katawan/labas—katauhan/loob ay itinuturing oa may pagkukulang at nailalarawang “mahina ang loob;" “walang paninindigan,” “kulang sa diskarte,” “wala “sa lugar” o “marami pang kakaining bigas” (Bautista at Dellosa). Gaya ng nabanggit; esensiyal sa pagiging “buo” ang danas ag katawan sa kaniyang kaligiran. Sa pananaw-pandaigdig-ng mga Pilipino, ang tao ay nilalang upang pagyamanin ac linangin ang kalikasan at hindi upang angkinin ito (Rodaguez- Tatel 2005). Kakabie nito ang pagkilala at paggalang ng tao sa bisa ng kaniyang paligid kaugnay ng iba’t ibang yugto ng buhay. Sa tala ni Juan de Plasencia (1589; sipi kina Jose at Navarro 2010) hinggil sa pagrercgla, ang batang babae na unang nagkaroon ng kaniyang dalaw ay sumasailalim sa proseso ng pagriritwal na natatapos sa pagdadala sa kaniya ng catalonan/babaylan sa ilog upang paliguan at hugasan ang ulo. Ginagawa ito upang magkaanak, maging mapalad sa mapapangasawa at hindi iiwang balo sa kanilang kabataan. Iniiwasan ding mahanginan ang ulo ng batang babae upang hindi mabaliw. Samakaowid, bahagi ang “katinuan” sa isinasaalang- alang sa nasabing ritwal. Gayundin, kinikilulang buhagi ng kaligiran ang pagkakaroon og mga di- nalukitang nilalang aa maaaring makaapekto sa gawain ng tao. Ayon kay Laungani (2004), nag-uugnay ang sagrado at sekular sa kamalayang Asyano. Kahic ang mga natural na pangyayari tulad ng karamdaman (pisikal o sikolohikal), kamalasan, kamatayan, kalamidad, at iba pa ay ipinaliwanag hindi sa pamamagitan ng mga terminong mediko-legal kundi sa paraang umiinog sa relihiyon at kababalaghan. Kaya naman, mahalaga ang pangangalaga sa kalikusan at pagsasaalang-alang sa mga di-nakikitang nilalang sa anumang aksiyon ng tao. Matingkad din ang ugnayan sa kapuwa ng mga Pilipino bilang karanasan ng karawan, Ang “kapuwa" ang siyang buod ng Pilipinong panlipunang sikolohiya. Nangangahulugan ito ng usa at magkatulad/pantay na pagtingio sa “ako” (ego) at Dahil sa pagiging komunal ng mga Pilpino, mababanaag na ang ating konsepto ng “kasiyahan” ay kinapapalooban ng ating pakikipagkapuwa samantalang ang “kalungkutan” ay kakabit ng “pag-iisa” o walang kasama. sa “iba sa aku PAG-AARAL SA VaRAYTLAT BARYASYON NG WIKANG Fitipino / 255Sa lahat ng ito, pinacurunayan ang lawak at lalim ng ugnayang katawa at katauhan/loob sa pagiging “buo” ng estadong pangkaisipan ng a rungo S@ “kaginhawaan” Ayon kina Bautista at Dellusa, ang “Gabeee” a ‘ping maluwak ma = = umuugnay sa ating kalagayan—mula sa kagyat na pa, ia ng sakit gaya sa “naginhawaan” tungo sa ideal na estado gaya ag “magi 7 wala buhay” Dahil dito, gsnap ang kaangkupan ng pagbibigay-din sa ton ss hateeer® sikoterapiya sa kontekstong Pilipino tungo sa pagkilala sa ugnayang rials at kalahok at sa pagpapalalim ng kamalayan sa sikoterapiy rapist sikolohiyang Pilipino. sa larangan ng Paggamit ng Wikang Filipino sa Tuon-sa-Katawang Sikoterapiya Ang tuon-sa-katawang sikoterapiya ay higit na mapauunlad sa Pamamagitan ng paggamit ng wikang Filipino. Mahalagang madukal ang mga taal na konscptoo magtakda ng teknikal na kahulugan sa mga salitang ginagamit aa ng mga Pilipino. Sa gamitong paraan, nakikilala ng kalahok ang psychotherapist bilang kapuwa na kabahagi niya sa proseso ng pagiging “buo.” , Sa prakus ng sikoterapiya ni Dr. Violeta Baunsta at Dr. Randy Misael Dellosa, na tnawag nilang wholeness psychotherapy, kanilang tinampok ang iba’t ibang sangkap ng katawan na nagsisilbing galvay sa pagkilala sa kalagayan ng tao—“hinga, “kilos o galaw.” “boses,” “gawi,” at “kumpas.” Sa sesyon ng terapiya, binibigyang- pansin ng psychotherapist ang mga nasabing sangkap at ang pagbabago rito sa Proseso sa pamamagitan ng organisadong estratchiya: 1. Pagsasamalay — pagpapalutang ng karanasan ng katawan sa kamalayan ng, kalahok 2. Pagkilala — pag-usisa sa kalahok upang kilalanin nico any, karana Ng katawan 3. Pagpapananih — paggabay sa kalahok na pagbibyray-pokus sa karanasan oy, katawant 4. Pagpapannds — paykausap sa kalahe ok na ntensivenal na patindihin any dana at damdamin ng katawan Paghinga — paggabay *4 paghinga ng kalahok sa proseser ng payhilala w karanasan ng katawana . Paggalaw o Pagkilos — pag-akay sa kalahok’ na ipakita ang karanasan ng katawan sa pamamagitan ng pagkilos 7. Pagsasatinig — paggabay sa kalahok na tahasang sabihin ang karanasan ng katawan 8. Pagpapahayag — pagdulog sa kalahok na sabihin ang sa tingin niyang kahalagahan na kaniyang nakuha sa ginawang pagkilos 9. Paysasabuhay — pag-anyaya sa kalahok na isang kongkreto sa asal at gawi ang nakuha niyang idea/kaalaman sa tuon-sa-katawang estratchiya Bukod sa nasabing teknik, nagsasagawa tin ng tuon-sa-katawang sikoterapiya/ workshop sa pamamagitan ng paggalaw (ovement approaches) ang Philippine Educational Theater Association (PETA). Nakita ng PETA ang bisa ng paggalaw at pagsayaw upang “mapag-isip at magkaroon ng kakintalan ang mga kalahok ukol sa kanilang katawan” (Ong 2007). Sa partikular, ginawa at ginagamic ag PETA ang librong Payhibilum sa proseso ng paggabay sa mga batang survivor (pansining “survivec” at hinck “bikuma” ang ginagamit na termino upang kilalanin na may Pagtatagumpay na sa simula pa lamang) ng scksuwal na pang-aabuso, Binubuo ito ng 16 na sesyon—mula sa pagpapa)agayang-loob ag tagapaggabay at kalahok hanggang sa pag-uugnayan ng mga kalahok sa isa’t isa tungo sa paghihilom—na kinapapalooban ng iba’t ibang gawaing pangkatawan. Ayon sa isa sa mga kalahok, mabisa ang ganitong paraan sa kanilang paghilom. Aniya: Movement can make you self-aware. Yun ‘yung ano ch, maganda sa workshop (na nangyari)... iba ang workshop na hindi oriented dun sa Pag-develop ng skills, Iba yung workshop na ‘yun kasi pagdo-deaw out yun eh. Napaka-powerful na instrament, therapeutic even, to heal. Because your body would not lie eh. You can act sa thearer, you can do alot of things na dikta ag rational mong utak pero ang movement, iba yuu eh. “Tama si Martina (mula sa PE'TA), kahit in medicine merong fworva, may sariling intelligence ang katawan, Dapat lang na makinig ka dun. Bigyan ng venue na hayaang ma-express ng katawan mo o anong stnasabt tunyhol sa iyo na hindi mo alam (sipi kay Ong 2007).Konklusyon Mahalaga ang Pagsasakonteksto ng larangan ng sikote: ka-Pilipinong pamamaraan sa paghihilom. Sa na, et : wi quon-sa-katawang estratehiya bilang isang beooniageteece ae pokus at malalim na pananaw ag mga Pilipino sa katawan, Sa pasiloyinn, a — iba't ibang modelo ng sikoterapiya, higit pang makikita ang pial gulinang ng ag wikang Filipino sa propesyong ito bilang bahagi ng modemnisasyonat ute ng ating wika sa larangan ng sikolohiya. anyon Fapiya sa pagbubuo ng Sanggunian Algjo, Albert E. 1990. Tao po! Tudoy!: Isang Landas sa Pag-unawa sala 2. ob Quezon: Office of Research and Publications, Ateneo de Mans Unie Place of the Body in Wholeness 261 (A-T. 2006-2007). tin Filipino Social Psychology.” Mga Babasahin sa Agham Panlipunang antayong Pananaw. Lungsod Quezon: Bautista, Violeta V. at Randy Misael Dellosa. The Pschotherapy. Babasahin sa Maseng Psychology Enniquez, Virgilio G. 2007. “Kapwa: A Core Concep| Nasa A.M. Navarro at FL. Bolante (mga ed.) Pikipina: Sikolobiyang Pilipino, Pilpinolobiya at C&E Publishing, Inc. Jose, Mary Dorothy dL. at Atoy M. Navarro. 2010. “Katawan at Kaluluwa sa Kronikang Espafiol: Pagtatalaban ng Sexualidad at Ispiritwalidad Noong Dantaon 16-18." Nasa M.D4dL. Jose at A.M. Navarro (mga ed.) Kababuibun sa Katinangan at Kasaysayang Pilpino. Lungsod Quezon: C&E Publishing, Inc. Laungant, Pitta. 2004. Asian Perspectives in Counselling and Psychotherapy. New York: Brunner-Routledge. Moyares, Resil B. 1997. House of’ Memory. Pasig: Anvil Publishing, Inc Ong, Michelle G, 2007. “Sama-Samang Pagtuklas at Paglilimi: Ang Workshop bilang Pamamaraan ng Maka-Pilipinong Pananaliksik.” Nasa Bunz, tomo 3 bilang 1. Lungsod Quezon: Pambansang Samahan sa Sikolohiyang Pilipino. : Pe-Pua, Rogelia at Elizabeth Protacio-Marcclino. 2002, *Sikolohiyang Pilipino: Pamnane ni Virgilio G. Enrique.” Nasa Binly, como 1 bilan 1. Lngsod Queron: Pamiansang Samahan sa Sikolohiyang Pilipino wuczVatel, Mary Jane. 2005. “Ang Dalumat ng Bayan sa Kamalayan at oe Mee Nasa Bong Kasaysqun 15, Laangsod Quezon: Palimbagan ng LahiAng Register ng Wika sa Pagbabalita ng Lagay ng Panahon Aura Berta A. Abiera Bawat grupo, bawat propesyon, bawat larangan ay puwedeng magkaroon ng ‘sari-sariling register, Gaya na lamang sa pagbabalita, maaaring makakita rito ng espesipikong paraan ng paggamit ng wika. Ang balita ay tumutukoy sa ulat ng ‘mga bago, importante, at/o interesanteng kaganapan. Ayon kay Macnamara,(1996) manari rin itong cumukoy sa mga pangyayaring nakakapagpabugso ng damdamin. Ito nga ang makikicang nilalaman ng mga pahayagan, balita sa radio, at telebisyon. Karaniwan nang bahagi ng balita ang mga ginagawa ng iba't ibang ahensiya ng pamahalaan, Nariyan din ang mga kuwento ukol sa pangyayari sa buhay ng matataas na opisyal ng pamahalaan, Ibinabalita tin ang mga sakuna at iba’t ibang uri ng krimen. Karaniwan din na may kuwento hinggil sa mga pangyayaci sa mga sikat na artista. Hindi rin nawawala ang ulat sa lagay ng panahon. Ang bahaging ito ng balita ang siyang pagtutuunan ng pansin ng papel na ito. Layunin ng pag-aaral na mailarawan ang wikang ginagamit sa pagbabalita hinggil sa lagay ng panahon. . Qe napakaraming register na manaring mabuo at umiral sa isang lipunan. Upang maisagawa ang pag-aaral, inisa-isa ang mga diyaryong nasusulat sa Filipino. Mula rito, natuklasan na dalawa lamang ang oaglalathala ng ulat panahon, ito ang “Ibaute at Taliba, Isang buwang (7 Agosto — 3 Setyembre 2006) tinipon ang mga ulat panahon ng dalawang diyaryo na siyang pinaghanguan ng datos. Ngunit natpos isa-isahin ang mga oatipong ulat, natuklasan na hindi nababago ang inilalathale ng Taw. Sa loob ng isang buwan ay isang beses lamang naiba ang kanilang ulat panahon. Likha nito, isa na lamang ang natirang hanguan ng datos Paci sa diyaryo. Samantala, isang buwan (4 Setyembre-2 Oktubre 2006) din aa sinubaybayan at inerekord ang ulat panahon ng TI Patrol World ng ABS-CBN 2 at 24 Oras ng GMA 7. Sa progeamang TV Patrol World, isang regulac na segment ang Kanilang ulac panahon, Samantala, hindi naman ito regular sa programang 24 Orus.Karaniwan lamang nagbibigay n é iB ulat-pa pamamavanng bagva. Ang dalawang mina kung may paparating o ag datos para sa balita sa telebisies, Programa ang naging hanguan Pagbabalita ng Lagay ng Panahon $a Diyaryo Ainmie. Kacaniwang kinapapalooban ang balitang ito Ag forecast ae m ukol sa k; ag papawizin, kung wulan ba 0 hindi, maulap 9 di naman kaya'y ma, és sai bagye @ masamang panahon. Binibigyang-pansin din dito an, e flee ee tan. Magkaminsan naman ay sinasamahan ito Ng oras n; Saran gal a eee 8 Pagsikar at Paglubog ng araw at ng pil malamig at pinakamainic na temperatura sa maghapon. Kun, a din ay may paalala pa ukol sa maaaring maganap na flashflood at nage og lupe ; Mula sa mga balitang nakalap, ang register Ng pagbabalita ukol sa lagay ng phon sa diyaryo ay makikita xa bokabularyo na kanilang ginagamit. Maaarin, unin ang mga salita ayon sa sumusunod: . Katutubong salita (FILIPINO) Nga silitang-ugat Bagyo Habagat Hangin Klima Ags salitang Maylapt Kalangtan Papawirin Pag-uulan Pagkidlat Pagalon Pagbaha Mga salitang Inuulir Kalat-kalat Pabugso-bugso Pulo-pulo Paminsan-nunsan Mp Saltang Tambalan Pagkulog-pagkidlar Baybaying-dagarMahina hanggang katamtamang hangin Katamtaman hanggang sa mal: as na hangin Bahagya hanggang kung minsan ay maulap Banayad hanggang katamtaman ang pag-alon Mga Salitang Hiram sa Ingles Southwest Monsoon Low pressure area Flashflood Sa Telebisyon Sa programang TV Patrof World, ung ulat panahon ay inihahatid i Kim Auenza. Karaniwan itong oaglalaman ng forecast ukol sa magiging lagay ng Kung uutan ba o hindi, kung magiging maulap o maaraw at kung m maa pagkulog at pagkidllat. Mayroon ding pagtataya kung magiging mainit 0 malamig ng susunod na araw, Hindi rin awawala ang pagbabantay sa bagyo. Binabanggit dln ang kalagayan ng karagatan, kung magiging maalon ba o hindi at kung magiging ligtas ito para sa mga sasakyang pandagat. May mga pagkakataon naman na sinasabi nin dito ang oras ng pagsikat at Paglubog ng araw ngunit hindi ito regular. Karaniwan may pagtukoy din sa magiging lagay ‘ng panahon sa iba't ibang dako o lugar sa Pilipinas. himpapawid, agkakaroon ng Pagkatapos ng paghahatid ng ulat-panahon, karaniwang may paalala si Kuya Kim sa mga manonood gaya ng pagdadala ng payong o jacket kung wulan at Paghibilad ng saparos kung magiging maaraw at iba pa na pawang iniuugnay niya sa saiulat oa lagay ng panahon. Kung miosan ay nagbabahagi rin siya ng mga Karagdagang kaalaman gaya na lamang ng pagtalakay sa dawnanai at beat island fiat. Regular na nagtatapos ‘ng segment sa linyang, “Sa bawat pagsubok ng panahon, aging tandaan ang buhay ay weather-weather lang.” Nanito ang isang halimbawa ng ulat-panahon mula ga TV Putral World. Patuloy ang summer weather sa buong Luzon dala ng High pressure area. Ning pa rin ang araw sa Metto Manila, Cavite, at Bulacan lalo na sa ‘umaga at tanghali. Magiging mawlap at may 50% posibilidad naman naom ~ulan sa hapon yen aioe ertropical convergence zone. Pabagu-bago ang takb ae ways pansamantalang tumigil ang southwest Monsoon ° ng we og malakas na ulan, pagkulog, at pagkidlat, Matlinsangan mr sg oy Cede, magiging maulap ngunit Pasulyap-sulyap ang co ula aalaman, ang low pressure area ay may dalang agg. I gna area ay may dalang magandang panahon. Avg high PFe® agsobaybay $2 TV Patrol World, makikita na ang register ngpagbabalita bi. Maulap 54 Visayas at Mindanao na may Pag ula 4 PF ga telebisyon ay makikita rin sa bokabularyo na ginagamit dito co mga salita 88 ginagamit ayon sa sumusunod: i (FILIPINO) kaunbong Salta sabiang-¥e* - mbon Arnw Bagyo Banayad Habagat Kidlar Kelog om go Salitang Maylapt Maulap Kulimlim Maslinsangan Mga Salitang Inuulic at Naglalarawan Tuloy-tuloy na ulan Kalar-kalat na thunderstorm Paminsan-minsang ulan Pasulyap-sulyap na araw Paricalang may Panciwa para sa Pagsikat ng Araw Susulyap ang araw Magpaparamdam ang araw Dudungaw ang araw » Neingin ang araw Mya Salitang hiram sa Ingles Southwest monsoon Internauonal name Thunderstorm Low pressure areaNorthern Central Southern Flashflood Extreme Summer weather High pressure area Monsoon winds Intertropical convergence zone Heat island effect Philippine area of responsibility Highly urbanized area Reflected Heat Atmosphere Mga Salitang Hiram sa Espanyol Alas tres Alas seis Alas dies Porsiyento Posibilidad Hindi regular na bahagi ng programang 24 Oras ang ulat panahon. Nagkakaroon lamang ng ganitong segment kung may bagyo o paparating na bagyo. Likha nuto, ang kanilang ulat-panahon ay detalyadong pagtalakay sa direksiyong tatahakin ng bagyo, lakas ng hanging dulot ng bagyo, babala ng bagyo sa iba’t ibang probinsiya, at ang maaaring maging epekto ng bagyo. Kung minsan ay may isinasama ring, paalala sa mga residenteng maaaring tamaan ng bagyo at karagdagang kaalaman gaya na lamang ng ukol sa pagbabago sa kalakaran ng pagpapangalan ng bagyo. Mas madalas ring mula sa PAGASA mismo ang paghahatid ng balita. Narito ang isang halimbawa ng ulat-panahon mula sa 24 Oras: Mel ‘Viangco: Mang Tani, nasaan na ba ang bayyong Milenyo? Mang ‘Tani: Mel, ang bagyong si Milenyo ay patuloy na tinutumbok ang, Samar Bicol area. Kanina nga ito ay natagpuan na lumang sa layong isang daan at walumpung kilometro sa Silangan hilagang silangan ng Borongan, Samar atito ay nagtataglay pa tin ng pinakamalakas na hangin na walumpu’t walong kilometro bawat oras at bugso ng hangin na aabot sa isondaang kilometro bawat oras. Si Milenyo ay kumikilos nang mabagal patungong Hilagang Kanlucan sa bilis na lamang sa pitong kilometro bawat oras, Dahilan dito, ang babala ng bagyo bilang 2 ay-patuloy pa ring nakataas sa mga probinsiya ng Samac at itinaas na rin nan sa Catanduanes at Sorsogon. .\ng mga nabanggit na lugar ay makakaranas ng masungit na panahon ngayong gabing ito at mga bugso ng hangin na maaaring PAG-AARAL SA VARAYTI AT BARYASYON NG WIKANG Fitirixo / 263MOL wa isa, neds e seaang Kilometro bawat oras, Samantala, ang babala ng bagvo bilan, BV ay panuloy pa tin, faka : tsland, Camarine, on aos sa Albay kasama na ang Buriag Leyte provinces Karutubong Salta (FILIPINO) Salitang-ugat Bagyo Habagar Hangin Panahon Ulan Panralang may Pandiwa para sa Bagyo Tinurumbok ng bagyo Kumikilos ang bagyo Papalayo ang bagyo Tumawid ang bagyo Mga Salitang Hiram sa Ingles Low pressure area Flashflood Landslide Southern Northern Latest Sarellite Image Iotertropical convergence zone Paglalarawan at Paghahambing ng Register ng Wika sa Pagbabalita ng Lagay ng Panahon sa Diyaryo at Telebisyon Sa divatyo, makshitany miay mga parakular oa salita na ginagamac para mailarawan at maiulat ang lagay ny panahon. Malaking bahagi ng bokabularye nito ay mula sa Filipino at may Hang mya saltang hiram sa Ingles, Simple lamang angpaggamit ng mga salitang ito sa diyaryo. Maikli ngunit uyak angmga pahayag na tumutukoy sa lagay ng panahon, Maaaring maiugnay ito $a mismong, midyum na ginaganut sa pagbabalita. Ang mga datos na nakalap ay hango sa tabloid na Abante Mas malt ito kaysa sa broadsheet. At sa loob ng diyaryong ito napakaliit din ng ng oakalaan para sa ulat ng panahon kaya’t nangangabulugan na talagang ailangang gawing payak ang pag-uulat. Maaari ring ipinapakita ng espasyong ito na hindi gaanong pinahahalagahan ng publikasyon ang bahaging ito ng balita Ganoon din ang makikita kung babalikan ang nabanggit na sa unang bahagi na sa diyaryong Tata, kakawwang inulit araw-araw sa loob ng isang buwan ang kanilang ulac panahon. Kinilala ngang dapat itong maging bahagi ng diyaryo ngunie wala namang tunay na pagbabalita ukol rito aa naganap. Para naman sa telebisyon, magkaiba ang patakaran at/o pagpapahalaga ng dalawang programa sa pag-uulat ng lagay ng panahon. Regular na segment ito ng TV Patrol a¢ iniuulat ng reporter aa si Kim Atienza. Sa programang 24 Oras, nagkakaroon lamang ng ulat ukol sa lagay ng panahon kuag may bagyo 0 inaantabayanan ang paparating na bagyo, Karaniwan din na nagmumula mismo sa PAGAS.\ ang pag-uulat. Masaring maiugnay sa kalakarang ita ang pagkakaiba sa register ng dalawang programang ito. Kapuwa sila gumagamit ng mga salitang. likas 1 Filipino at mga salitang hiram sa Ingles. Ngunit mas marami ang panghihirarn sa Ingles na ginayawa sa progeamang TV Patrefat may mangilan-ngilang salita na hango fama sa Espanyol. Kapuwa nin sila gumagamnit ng mga pariralang pandiwa paca sa Pawuulat. Hind: aaman aga istatiko ang panahon at sadyang pabayo-bayo at Sunuigalaw ang mga elementong binabantayan sa pagtatakda ng panahon, ang ubyy at hangin, to ang nagbibigay kulay at buhay sa kanilang paghahand ag balita. Kapansia-pansin din na mas makulay TV Parr. Likba na tin syguro ng katotohs hang sa ular na naisulat na para sa kaniya Samantatang sa 24 Oras karaniwang live fed nul sa PAGASA na ibinibigay ng isang eksperto sa lacangan ng tilat-panahon, Walang panahon para magsulat ng iskeip. Tivak lamas NG, Ma Sago paca sa Mya tanong iN Hews anchor at mahnaw at payak na paplalacawan ng gay ng panahon ang tbinubigay AC mapaglaco ng salita ang proytamang ig inihahatid ito ag isang personalidad Pagkakabuo ng Varayti ng Wika sa Pagbabalita ng Lagay ng Panahon Nn vacavting wikang ginagamut sa pagbabs attelcbisyon ay makukit saltang, ginag Py lagay ng panahon sa diyaeyo 't sa bokabularye nica, Sa diyaryo, may mga pacukular na amit'na tivak na tiyak na naglalarawan ng fagay ng panahon. SaSa pagsusuri, 5 if SN » -g oy E 3 3 5 a & ° 5. ang mismong tagapagbigay ng ula Sinasalamin at pinapalakas ng mga natuk ‘ : lasay xin ag met mcrypt 08 homepage paghahaud, at relasyon ng nagsasalita sa nakikinig, nikasyon, paraan ng Hig pa nto,ipinapalaca rin ng pag aral na ginagamic atm s sntpito at tcknilal na larangang ito.ng pagbobalitaukcl veep eee Maaming salting karurubo na sadyang ginagamit sa lcang fee an. Maaating simple nga lamang at ordinaryong nalalaman ang mga salitang ito ngunit sapul asa mga ito ang, konseptong nais sabihin. Ito naman talaga ang mahalaga, ang amore ngmga mambabasa at manonood ang kahulugan ng pag-uulat. At habang patuloy E t ang Filipino sa larangang ito, makakarulong ito sa claborasyon ng wika. ‘agagamit ang Filipino Sanggunian Aklat Bright, William. 1976. Vuration and Change Langwage Calitornsa: Stanford University Press. Macnamara, |. R. 1996. bow ta Hans Ie Meda Australia: Prenuce Hall.Ugnayan ng Wika at Ideolohiya. sa Rehistro ng mga Magsac’ Paglal sq ak Wawa Ulacan at Melba B is, Chem R. Pantorilla, Maritess Dd, ra, ng wika ang identidad Ng mga Ogapagsalira Nito. Inj nga sabtang laging ginagamit at maging sa paraan ng pela — amo ng nagsasalita ac/ © maging ang 8TUpo na kanivang bean’? = eee pagsasalira sa tsang wika, Maipakilaly Matin kung ee ae a kasarian, ang estado sa buhay, edad, at higit sa lahar co knabibilangan. yoling guwistik waari denen : Sa pananaw sosyc — - 7 aring Maiugnay ang *nilahad na kaisinan cunshan sa finatawag na sper mutty. Rahic ng Sinasabing ang y snmutukoy sa lahat ny tao na Magsasalira ng ‘sang uyak pg Wika samuno sa paraan ng paggamit ng wika ng jsang gr Jaduo ito ng mga taong laging sakikipag-ugnayan 8A asa’t isa at hind) lamang uy wika ang kanilang pinagsasaluhan dahil bahagi rin maging ang tinatawag na neta ng wika o mga baryedad nity, Sabi naman ni Wardhaugh (1998, 1 16), isang songgrupong sosyal ive na ang mga Katangian 8a Pagsasalira (speech Characteristics) riesante dahil madaly rong mapupuna mula sa ibang gtupo ng tagapagsahita gel Hind lahac ng mya kabilang sa Usang lipunan ay bahay NB Isang speech avons Saari sa sang malawak na hpunan may tba thang speeh cunmnatty, onlay Morgan (2006, kabilany va tinaray AB NA Pech amuunity any mga indibidwal ma parchong lokal na kaalam; *t paaan ng papi ay wika, ang diskurso ay ‘ejulihad ng Kanilang hen Jasyou, aku Plpucan, Wenrdad, ar sha pa. Sa tsa Sag wika, may mabubue panini hai Gumperz (nasa C Ini sino "V0, saan ang komunidag MPO NB tao Spolsky 1998, 24), {paovon, politika, mya Ugnayan Oo relasyong fe homunidad na HH roong ginapamit na Paghakaiba sa PAgganUtnito, Naupnay ito sa ugholy 19s 2h)Pecific wy Particular py Ang isang k in ibid 8 komunidag ay na may Satili o ka, a Larang Oy chemistry 64 Sundalo dahil tuny y ito sa mga Miyembro ng. tsang sandataha ng lakas. agbubunga ng likas na layunin ito ni Agha (2007, lugar o Upunan ang mya indibidwal nagka Paggamut ny Parchong wika tkacoon din sil Ng paykakatha-iba sa dahil sa mga faktor na okupas; yonal, at may nabubuang mea ang mya salitang ulugang mula sa gawaingMagtanim ay Di Biro: Ang Bulacan at ang Rehistro "g Pagsasaka Marargpuan ang Bulacan sa Rehiyon 3 0 sa Gitnang Luzon, Ta Siw Jalawygan ng Pilipinas aa binubuo ng tatlong lungsod—San Jose del Monte 4 = (ang Kapital na lungsod), at Meycauayan. Matatagpuan ang Bulacan sa hil srg Kalakhang Maynila, Pinalibutan ito ng iba pang lalawigan ng Lute aga ng Pampanga sa kanluran, Nueva Ecija sa hilaga, Aurora at Quezon sa lane ng Ruzal sa umog. gan, at Humigit-kumulang sa 37 bahagdan 0 96, 47 ektaryang lupain sa kabuy erya ng probinsiya ay mga lupang agrikultural. Nagsimula ang Iupang sekah ae umog na bahagi ng probinsiya, partikular sa silangang bahagi 2g poblasyon a, a Miguel pababa sa hanggahan ag munisipalidad ag San Jose del Monte atSta, fhe Matatagpuan naman sa silangang bahagi rito ang tinatawag na rainfed areas, na ginagamit sa pagtacanim ng palay sa panahon ng tag-ulan. Sa iba Pang panahon n t80n, ang bahaging ito ng sakahan ay ginagamit bilang taniman ng mga gulay o ee at iba pang may mas mataas na halaga na mga pananim. Ang mga prodokee aE pansakahan ng probinsiya ay iba-ibang pananim gaya ng iba't ibang gulay, mgs patubigang taniman ng palay ar ang tinatawag nilang produktong agro-forestry. Maliban sa pagtaranim, bahagi rin ng ikinabubuhay Ng mga taga-Bulacan ang pangingisda at pagtatayo ng mga firhpond. Ito naman ay makikita sa timog-hilagang Iuhaging probinsiya. Ang pagpi-fishponday sumasaklaw sa anim 4 porsiyento bilang }anap buhay ng buong probinsiys. Sa habla nito, masasabi pa ting malaking bahagi ng Bulacan ay nagtatanim ng palay kaya hind: maipagkakaila na Pagsasaka rin ang pangunahing trabaho ng mga mamamayan dito. Salita sa Pagsasaka: Rehistro sa Wika ng mga Magsasaka sa Bulacan Tha-iba ang pagpapakabulugan at maraming baryasyon ng Ppaglalarawan ng rehustro ng wika. Binigyang-katuturan ang rehistro sa wika ayon sa level fg paggamit tuto na makikilala sa pamamagitan ng tba’t ibang siewasyong kinabibilangan, Ito ay butay rin sa kausap (sino), paksa (ano), layunin (bakit), at lokasyon (saan), Sinabi ni Halliday (1978) na any rchistro ay isang paraan ng pagsusalita o Papgamit ng wika sa tha bang bagay; sunasaluenin ito oa pankpunang proseso, halimbawa nito ay ang dibisyon ng paggawa, kontckstu, mya tiyak na akubin Kaugnay pa rin sa gamit ag wika sa komurukasyon ang pananaw mi Spolsky (1998) sa rehistra. Sinabi niyang angtchistio bilang sitwasyonal na katangian ay nakabatay sa ‘field, mode and tenor’ ‘Veld! ang kabuuang total ng pangyavari kung saan nagapanap ang usapan (teksto4a pasalitang gamit ay wika), at ‘Mode’ ang tungkulin 0 usapang naganap “Tenor tumutukoy naman sa mga uri ng interaksiyon at mga set ng relasyon sa pagitan ng, nag-uusap. Ayon naman kay Trudgill (2000) ito ay mga lingguwisukeng varayti na iniugnay sa okupasyon, propesyon o paksa. Halimbawa ang mga rehustro ng mga doktor na hindi maiintindihan ng mga taong walang kaugnayan sa propesyong tto. Hindi maiintindihan ng mga inhenyero ang mga titser sa wika. Ang mga terminong ginagamit ng sabungero ay hindi mauunawan ng mga hindi nagsusugal nito at vice versa. Dagdag pa ni Trudgill na madalas ang katangian ng rehistro ag wika ay mapapansin sa pagiging iba ng bokabwlaryo o salita—maaaring sa paraan ng paggamit sa partikular na salita o sa kahulugan nito. Sa inilabad na kahulugan ng rehistro sa wika, lumutang ang katangian nito na kaibahan sa paggamit sa komunikasyon, lalo na batay sa konteksto at sa Mag-uusap. Gayumpaman, tatalakayin lamang sa attikulong ito ang mga salita ng magsasaka sa Bulacan nang ayon sa mga pagbabago ng kahulugan ng mga salitang kanilang ginagamit. Kaugnay ito ng sinasabi ni ‘Trudgill na makikita rin ang rehistro sa mga Paraan ng paggamit ng mga salita ayon sa okupasyong kinabibilangan. Sabi nga ni Wardhaugh (2006,25) ang varayd ng wika ay makikita sa mya yak na set ng lingguwistikong aytem © Auman speech Pattern (tunog, mga salita, geamatikal na katangian) na iniugnay naman sa mga cksternal na faktor gaya ng lipunang Kinabibilangan. May mga termino ang mga magsasaka, na katulad sa nabanggit na varaytl, na cumutukoy sa proseso, akewal na pagtatanim, Pag-aani, at iba pang mga kaugnay na katawagan, Punsinin ang Sumusunod: Gamit sa Bukid * Tulos. Matulis na kahoy na pinagtatalian ng sinulid. * Sinulidl. Nakatati sa twos para panakot sa mga ibon, * Limpiya. Talim ng araro * Suyod, Instrumentong pandurog ng lupa. * Litko Kanto Lingkaw: ‘Tali na gamit sa paggagapas. * Tapar/Bule, Pantali na yari sa kawayan, Kadalasang ‘kinikiskis ito any manips. * Salakot. Sombrero ng mga magsasaka. * ‘Tuperdi, Kemikal pamaray sa mga damo sa bukid,* Lona. Gamit sa pagpapatuyo ng palay. Trakrora, Ganagamut sa paggignk ng lupa * Kalaykay: Yari sa kahoy na ginagamic sa pagpantay sa ibinibilad na pala * Dapurak. Uring traktora “een * Koliglig Using traktora. * Kareta. Kanrong walang gulong. * Punla. Icnatanim na Palay sa bukid. Nagharoon ng espesipikong gamit ang mga salitang nasa itaas na an, kahulugan ay naglalarawan sa mga gawain sa pagsasaka. Halimbawa rito an, ce snnddna ang dalang esensiya ay pantaboy sa mga ibong sumisira sa ial ga ane Kapansin-pansin ring nagbibigay sila ng mga kahulugan mula sa tunog na nan (eaomaropeya) ng kanilang gamit na may pagkakatulad sa ingay 5g mga insekto, g2y2 0g kanilang tawag sa maliit na taktora na kuglig Katulad ng kuliglig ang ingay na nililikha ng traktorang ito na kaiba naman sa malaking traktora, Maliban pa rin, masasabing ang katawagang ito ay naging lokal na Panumbas sa dand tractor sa wikang Ingles. Mahalaga ring punahin na may nililikha silang iba’t ibang termino ng traktora ayon sa laki nico. Dapurak ang tawag sa malaking traktora na ginagamic sa pagbubungkal ng lupa na may malalagong damo. Ang kuliglig naman ay maliit na wakrorang katulad ng dapurak ginagamut din sa Pagdurog ng lupa ngunit para lamang ito sa mga Jupang may kaunt lamang damo. Ganito rin ang mapupuna sa mga salitang may kaugnayan naman sa proseso ng pagsasaka. Proseso © Basa. Pagbabasag ng lupa sa bukid. * Halang, Pabalang na pagsusuyod sa lupa para madurog ito. * Distunre, Akruwal na paghahalang * Linang Pagpantay sa lupa o bukid bago tanmman * Sagwan. Pagsaboy ng palay sa punlaan. * Bunot. Pagkuha sa mga punla sa punlaan * Gapas. Pagpuputol sa pag~aani ng palay* Gitk. Tawag sa proseso ng paglulugas ng balat ng palay. * Kamada. Pagpapantay-patay sa patong ng palay sa isang lugar. * Sakate. Pagputol ng damo sa pilapil * Haya. Paraan ng pagbibigkis ng palay sa paraang maliliit. Tlan lamang ang mga ito sa mga terminong ginagamit ng mga magsasaka. Mapupunang may mga salitang madalas marinig na ginagamit sa ibang paraan ng paghahanap-buhay tulad ng saguem, Malimit itong iniuugnay sa aktibiting isinasagawa Sa dagat o sa malalalim na tubig gamit ang sasakyang pantubig o pandagat. Ngunit, nagkakaroon ng ibang kahulugan ito sa mga magsasaka. Tila baga ang kanilang sinasagwanan ay ang palayang kanilang sinasaka. Nakaw-pansin rin ang pagkakaroon ‘ng uyak na gamit sa pagsasaka ang salitang nung. Taglay ng salitang ito sa ordinaryong komunikasyon ang konotasyon na pag-unlad, pagbago, pag-iba, at marami pa. Naging Gyak ang saklaw ng salitang linang pagdating sa gamit nito sa pagsasaka dahil nakatuon lamang ang konotasyon ng pag-unlad, Pagbago, at pag-iba sa lupang sinasaka. Mga Punla ng Ideolohiya: Pagsuysoy sa mga Salita ng Magsasaka Walang deretsahang punto na nag-uugnay sa relasyon ng wika sa ideolohiya. Mas’maliwanag lamang na nabuo ang isang ideolohiya dahil binibigyan ito ng kongkretong katangian ng wika sa pamamagitan ng mga salita, parirala, pangungusap, ac iba pa, Maaari ring sabihin na kasangkot lamang ang wika sa pagbuo ng ideolohiya at napapalaganap ito dahil sa wikang ginagamit. Sa pahayag ni Ruth Wodak (2007) sa kaniyang artikulong Language and Ideology, Language in Ideology, may masalimuot na koneksiyon ang wika sa ideolohiya nang hindi ideolohikal per se. Dagdag pa niya, ang komunikasyon at wika ay posibleng maging ideolohikal subalit hindi naman kailangang dapat ganito; Puwedeng maging poliukal ang wika ngunit hindi rin kailangang maging ganito dapat. Isa itong malinaw na kontekstong wala at hindi nakapaloob sa isang wika ang ideolohuya. Sa isang banda naman, inilahad nina Coupland, Sarangi, at Candlin (2001) na hindi esklusibong may relasyon sa wika ang ideolohiya. Nagkaroon lamang ito fg wignayan sa paraang . Widespread language attitude which are assumed to be nothing more or less than common sense represent the naturalisation of ideology (Coupland, Sarangi at Candlin (2001, 244).Inihulog naman nu Patrick (2009) ang sinasabi nina C o eamcricag ang /anguage attitudes ay wiyak na espesipiho, egg met kasama maaaring mga epinyon. Maaanag masalimuot ito dahil may mga om © tugon ar magbigay ng reaksiyon sa iba-ibang dimensiyon 9 isang sapere een Nagpapakita lamang ro na bagamaa hindi dircktang sangle, ubekto ng wis, ideolohiya ngunit sa proseso ng pagbuo nito sumaganap ng linge ries Sa isang ang wika, Sa isang lipunan na mayroong Pate-parehong Karanscan laking papel layvnin, gumaganap ang wika ng mahalagang ungkulin ae a damdaming Kanilang aahubog mula tito. Sabi nga ni Vig Dik ( < 85 mga idcolohiya ay tipikal, bagaman hindi ekslusibo, na ipinahayag atinianay 1, at komunikasyon kasama ng di-berbal na semiorikong mensahe, Sc Sadiskurso at palabas. Sa kaso ng mga magsasaka, sila bilang isang speech co, aint larawan yoaal copntion” a pagturing sa idcolohiya bilang kognitibo ee sceiil a may pangkomunikasyon. Tumutukoy ang sosyal na kognisyon bilang flan ee ‘ mental na representasyon at proseso ng mga miyembro ng isang grupo An ay malinaw, sa ganang amin, sa ugnayan ng wika at ideolohiya, 8)3 Karulad ng selasyon ng wika at ideolohiya, may komplikado rin itong kahulugan sspaghat sumasaklaw ito 44 mataming kontcksto. Kasamang slaw ee Pe usepang kultural poliakal, ckonomikal, espsitwal, at marami pang ie Bilang isang: sonal ns kognisyon, may malaking ugnay vito ang kahuligangibnigy tee Green (muling sinipi kina Coupland Sarangi at Canclin 2001, 244) ™ Ang promosyon ng mga pangangailangan at interes ng isang dominanteng grupo 0 ari laban sa mga mardyinalisadong grupo sa pamamagitan me disimpormasyon at misrepresentasyon nitong mga hindi dominanteng mga grupo (amin ang salin) Isang sosyal na grupo ang mga magsasaka na sa kasaysayan ng Pilipinas ay isa sa. mga naisantabi. Sa katunayan, mga maysasaka ang 18a 8a mga nangunguna sa kassysayan sa pagkakearoon ng pag-aklas laban sa pamahalaan dahil sa hind kanilang mmagandang karanasan sa yobyerno, Binanggit ni Maceda (1996) sa kaniyang aklae na Mga Tong Made sa Voaba Kasaysayan ng Partido Komunista ng Pillpinas at Partide Sosialista aeDilpinas 14 Anat, 1950-1955, oagkaroon ng lakas ng paghakaisa ang mga magsasaka pa maging mas mabisa wulany maipagliban ang kanilang karapatan at pang- aubusong naranasan tulad ng Napakalut na pasahod, bantang mapalayas sa sinasaka, aiba pa, Pahiwang ang pagsama samany ito sa magandang upnayan ng wika at ng mgs magsasaka na aging steumento upang magtipon at magkaisa ang kanilang © Mga pananaw, opinyon, at hinaing:May teorya naman si Van Dijk (p- 25) na ang leksikalisasyon ay isang pangunahin at kilalang domeyn ng ideolohikal na ekspresyon at panuniwala, Nangangahulugan itong ang grupo ng mga indibidwal na may parehong karanasan at nagtagpo ang mga ideolohiya tungkol sa isang sosyal na isyu ay may mga nabuo © napiling salta o mga salitang kaugnay rito. Base naman sa iba’t ibang konteksto ang mga rehistrong ito na nakabatay sa ideolohiya nila bilang kaso ng representasyon ng kanilang mga pananaw. Makikita ang konseptong ito sa mga nakalap na salirang ginamit ng mga magsasaka sn Bulacan. Bagaman hindi deretsahan ngunit makuhiwaugan mula sa kanilang salita ang larawan ng kalagayan ag mga magsasakang akeuwal na nagbababad sa pagtatanim sa kanilang sakahan o bukid. Kaban. Sukat 0 dami ng palay sa isang sako. Apat na balde ng palay 0 28 salop ng palay ang isang kaban. Kasama. Magsasaka na hindi pagmamay-ari ang lupa o bukid na sinasaka. Proletaryo. May-ari ng lupang sinasaka ng kasama. Kabisilya. Nagdedestino sa mga manananim. Siya ang kadalasang tinatanong ng mga nagpapatanim. Buwis. Ibinabayad sa nagmamay-ari ng lupa. Sa isang cktarya, 6 na kaban ang bayad. Hunos. Bahagi ng manggagapas sa kanilang paggapas. ‘Tampa. Nagpapautang sa mga magbubukid. Sa mga salitang inilahad, may iba’t ibang uri ang pagsasaka at pagiging ‘magsasaka. Ang mga uring ito ay nagdudulot ng paghahati sa kanilang estado sa sakahan at marhinalisasyon sa pagsasaka. May mga magsasakang kapitalista (Proletaryo) at mga magsasakang pesante (kasama). Ang salitang pro/etaryo at tampa ang mga magsasakang hindi akewal na nagtatanim ng palay. May mga tauhan silang gumagawa sa pagtatanim oa tinatawag naman na kasama. Ang mga salitang ito ay Aagpapahiwang ng dikotomiya sa estado ng buhay magsasaka—mga magsasakang mayaman at mga magsasakang mahurap. Ang larawang ito ay nagsasabi ng isaug sistemang pantipunan aa piyudalismo, Tumutugon ito sa sistema ng relasyon nu Panginoong maylupa at mga wabahante. Sa relasyong ito, mahihiwatig ang tahimik fa banggaan ng pananaw sa pagitan nila tungkol sa ckonomikong kalagayan. Ang mga naghihirap sa pagtatanim ay silang walang lupa samuntalang ang mga hindi Nagtatanim ang siyang nagkakaroon ag karapatan sa lupang tinatamnan. Sa> nagsimula ang oinggalian na masssabing bunga said pinanghahawakan ng bawar grupo Sabi ai Sturtevant (1976, 62). Nan the dasama or aparena system prevailed throughtout the Philippin 1 was most deeply embedded in tice growing regions, Aeon ne customary arangements landowners furnished the paddies andehe oy togetber with the cath necessary for tansplanting and harverang: ang tenants (kaxumar or gpwer) provided labor, tool, and work eines The apacero also assumed lability for half the costs involved (unhusked rice) production. After expenses had been deducted Saf the tenants portion of the crop, the remainder was divided aco berween the contracting partis. equally Sa saline Aasema, protany, at tampa, malinaw na ang hind pag panty na oni ng mgs magsssaka ay nagpaunlad ng mga hamalayang penlipunse tungkol sa kalagayan ng pagsasaka. Ang mga proletaryo at tampa kung ilalagay sa kontcksto sa sunabi ni Sturtevant ay mas magkakaroon ng malaking tibelihiye koma sa Labia ng hindi ela paghihirap s4 pageatanim ag palsy. Bilang a lapis, sla ang hit na kumita at nagpapahirap sa mga malic oa mages Naging bahagi nn sa ebolusyon ng sahta ng mageasaka ang gobyerno tulad ng ugoapan ng salitang dab at bears, Ang unang seit ay rumucakoy sa biang ng aang pai ng miga onagsaoaka at ang huli naman ay poghihiwacig ng paghiogi ng bahagi ng pamabalan sa pinaghirapan ng maysasika. Bayaman may sinasabing kapialistang magsasaka, subali ang paghingi ng buwis ny pamahalnan ay sumasagosa sin sa mga malilat na magsasaka. Tinutukoy na maliit na magsasaka ang mga magatanim ng palay na may sariling lupang sakahan subalit hindi naman malaki at lund @ katamtaman lamang any, maibibigay na produksiyony palay. Implikasyon ang sirwasyong ito ng Gla piping pagpapahirap sa mga magsasaka. Halimbawa sa nga magsasakang, walang namagitany kapitalista, sa isang ektaryang sinasaka aa aaywong sampung Kabang paliy na naani, ain mula sa sampung kabang ang mapupunta sa buwis. Larawan ito ng isany kalagayan ng inga magsasakang tagkakaroon ng problema sa makukubang kita sa kanilang punayhirapang sakahan. skilusany magsasaka sa bansa na ayon sa satan Mung: lng Naratibo fo ang sirwasyong pinag-uyartan ay: surduksiyon nu Gelacies Guillet Kanayunam sa Matanalang Digi ing a aklat na pana saya sa Pilpunas,| 1 kinakausap (noong 1984) nila (ag mga magsasaka) ang Panginnong mavlupa para spalwanag ang layunin at kabalagahan oe ro man agriryo at humukin siyang paunlakan ang kanulang mga kabulinga " 1% hindi makumbinsi ang panginoong maylupa, inilulunsad ang konprontasyon (xxvii). Inaanak mula sa mga karanasan at kolektibong opinyon ng mga magsasaka ang binanggit ni Guillermo tungkol sa sosyal at polinkal na realidad ng lipunang pagsasaka, Tumutugon naman sito ang mga salitang nagsisilbing representante ng, kanilang isip at ideolohiyang nabuo. Masasabing sa rehistro ng mga magsasaka ay inilarawan ng wika ang ideolohiya at sistematikong iniugnay ito sa kanilang mga salitang konkretong may relasyong panlipunan. Hindi pa sa pagkakaroon ng Panlipunang identidad ang rehistro ng mga magsasaka. Ang kaakuharg nagbigkis sa mga magsasaka ay nagbibigkis rin sa kanilang sama-samang karanasan at kalagayan ‘na naging dahilan sa nabuo nilang idcolohiya. Malinaw itong taglay sa mga sabta na kanilang ginamit. Sanggunian Agha, Asif 2007. Language and Secial Relations, United Kingdom: Cambridge University Press. Biber, Douglas at Susan Conrad. 2009. Register, Genre, and Style. USA: Cambridge University Press. Coupland, Nikolas, Scikant Sarangi at Christopher N. Candlin (Lditors). 2001. Secialinguistics aud Social Theory. Englact: Pearson Education Limited. Giglioli, Piet Paolo (Editor). 1972. Language and Social Context. Great Britain: Coz & Wyman Led, Reading Tnsuryur sa Panikan at Sining ng Sambayan, 1998. Mug lug Naruto ng Kanaynnun na Mursgalang Degousng Bayan ia Puipanes. Gelacio Guillerme, inao. Quezon City: Vow ersity of the Philippines Press Maced, Tevesita G. 1996. Ags Timig Mle wt linha Kusayaayn ng Partido Komunista ng Puipan at Partito Sonata ng Pilpanas sa Aut, 1930-1955. Quezon City: Cnwversity of the Plulppines Press. Morgan, Mareylicna. 2006. “Speech Community.” A Compunion 9 Linguists -lathnpolyy, ed by A. Durana. Wiley, Patrick, Petee L. Spvech Community. Inakses sa sntetner noung September 1, 2011 saAng Rehistro ng Pagluluto: Panimulang Pagsusuri sa Varay ti ng Filipino sa Tang ling Cookbook Odessa N. Joson festawran, Larawan, ng pinagkaisang kultura Pagkaing Pinoy. Doreen Fernandez Inttoduksiyon 8a The Food. Oo the Philippines: Authentic Recipes ‘from the Peart othe Orient. (akin. ang salin) Sekreto sa Kusina bilang Pamanang Kultural Mahaba ang tradisyon ng Pagluluto sa Pilipinas. Lahat 4 may kani-kaniyang kultura at ‘alinangan pagdating sa hapag-kainan, Nakasandal 4g putaheng ihahain sq kapaligirang Pagmumulan ng mga sangkap. Sa loob ng mga isla ng Pilipinas, Jaganap ang mga pagkaing Pinayaman ng mga bundok, kapatagan, karagatan, at mga ilog. 7 i tehiyon sa bansa ay » lato na ang Pananakop ng Espanya at Estados Unidos ay 8 Pagluluto, sangkap, at mga putahe na along nagpalinamaam 8a pagkaing Pinoy. Sa katunayan, ang masasayang Pagtitipon » paclla, callos, impluwensiyang Tsino sa mga paboritong pansit na bihon, miki, sotanghon, mami, lomi, at miswa. Bagaman Aagmula sa ibang bansa itong mga pagkain, tinanggap na ang mga ito sa mesa at ng panlasa ng mga Pilipino.g tatak din ng tsang probinsiya at} e i eben ang Bulacan at Laguna sage 8 Maaarin, ey ie s Tatak ng pagkaing Bikolano ang Pagiging Fat PO"B ‘Ang lechon de Cebu ay pamoso hindi lang sa ~ og ». Gayuadin, mayamang balon ng mga sangka pas cahe. «Ang paghahalo ng mga panlasa ay ng jan ng bawat sulok ng bansa. Halimbawa, ang ce pusit dahil ang Malabon ay kilalang sentro ul an OG 1 Samantalang ang Pansit Marilao ay nilalagyan soon ing produkto ng Bulacan. ad qoruin sa bawat bahay at pamilya ay nagiging larawan 15 pinabalik-balikan. Ang lutong-bahay ay hirahanap-hanap se saloob ng pamilya. Ang mga resipi ay maingat na ipinapasa ee ayo Sa kasalukuyan, ang mga resiping ito ay nailathala sq ; ck Ipinagyayabang ma minana pa at Naging “sckreto” ng kani- eee sa pagluluto. kilala sq mga ™aanghang at Pilipinas kundi P ang ™aghahatid 54 Pansit Malabog ng kalakalan ng 8 pinipig dahil phe Ng tahanan: ohn pa 298, kusina ay aagiging sityo ng artkulasyon ng iba’t ibang kultural ses hi Jamang nakakabusog ng cyan kundi Nagpapalusog sa kulrurang pun eslschay ng tradisyon ng payluluro ang mayamang baul ng mga salitang wg proses, sangkap, at kagamuran sa pagluluto. Nakakabuo ng sariling enagvila ang pagluluto sa Pilipinas. Pinakamatingkad dito ang rehiyonal na qmodyaldkto kung saan bawat lugar sa Pubpinas ay nakakabuo Ag sari-sariling wen Halbawa nito’y ang pagluluto ng adobo. Ang bawat rehiyon ay may kani- wsnny bersivon ng adobu. At kaalubat ng putahe ang iba’t ibang tchiyonal na canola sa sangkap at proses ng pagluluto nito. Isa Pang anyo ng varayti ng ‘geo m pagluluto ay ang sosval na varayti, kung saan nakakalikha ng rehistro o semgpagluluto na lalo pang nagizing miakulay dahil sa tchyyonal na identidad “Squning tagapapsalita/tagaluto, Sa gay on, Ssgymvak na listahan ny mya salita sa kusina ng rebistro na nabubuo ay hinds Kunds isang putahe ng iba’t ibang Sap mala sa taeapapealita lak kblatan, layunun, 8 Dag aaral na sto ang pactukoy ng rehistro ng pagluluto *S0 geOUE any Lmany » s * PB Pap aural ay) ™e conkbosk, Sy 7 Cookbook aa nadlathala mula taong 2000 hanggang SPagsusur oa parain ny papbuo at paggamit ng wika/ wukular din ag Pte carl any lingpuwistikong aspekto"8 Pagtuluto bilang Proseso. Susunin ng pag aaral na ito ang mga katangian ng * rnreh Ke, Ssnwstrong nakapaloob a mga cookbook. Kasibay ng glosan ¢ mia cookbook Sisunupia din n, 8 Pag-aacal ang paglilsta sa pamamagitan ng mga Glasalitaan ng mza sal ‘ng macutukoy bilang vacayt ng pagluluto. Sa hull, inaasahang makapag-aambag 40g papel na ito sa pag aaral ng varayu ng wikang Filipino. Pag aaral ng varay Wika ng Pagluluto; Baryasyon at Rehistro Kaugnay Ng sosyolingyuwistikong teorya ang idea na ang wika ay heterogenous. Bunga ito ng magkakaibang lugar na tinitithan, inteces, gawaia, pinag-aralan og mga indibidwal at grupong gumagamit tito, Pinaniniwalaan na ang wika ay hindi lamang simpleng instrumento ng komunikasyon na ginagarnit ng indibidwat kuads ‘sang puwersang kultural (Constantino 2002). Ayon kay Fishman (1 972), mahahau sa dalawang dimensiyon ang pagkakaroon ng baryabulidad rig wika. Una, hengrapikal na tinatawag ding diyalekto. Ikalawa, sosyal na Unatawag namang susyolek. Ang dalawang ito ay nagkakasarva-sama sa sang komunidad ng mga gumagamic ag wika. Halimbawa, ang dimensiyong heograpikal ay makikita sa iba't ibang diyalekto ng mga bayan sa Katagalugan Samantalang ang dimensiong sosyal ay mababak mayroong rehistro//jargon o sosyal na varayti ng wil bakla, rehistro ng relihiyon, at iba pa, as din sa mga bayang wo na ika, halimbawa nito ang wika ng Ang rehistro ay a gmumula sa baryasyon ng pananalita ag indibidwal na nakasandal sa mga sitw: ‘asyon ng paggamut nito. Batay ito sa nosyon na sa anumang, Pagkakataon, hindi mauwasang nakakabit ang wika sa konteksto ng sitwasyong hinaharap nito, Ang iba’t iban g Sitwasyon ay nangangailangan ng iba’t ibang pagharap (Ocampo 2002). Ang kontekstong tinutukoy rito ay hindi lamang limitado sa sitwasyon kundi maging sa konteksto ng kultura. Kapuwa nakakaimpluwensiya ang ‘Mya Ho sa mga salita at estruktura na ginagamit ng tagapagsalita. Ang pagluluco ay isang sitwasyong pangwika na na, gdudulot ng baryasyon sa wikang Filipino, Sa pag. ‘aaral ng rehistro ng pagluluto, dang obserbasyon ang mabubuo sa varayti ng wikang Filpino sa mga cookbook: 1, Pagkabit ng afiks Nagkakaroon ng pagdaragdag sa salita sa Pamamagitan ng afiksasyon. Ang Pangngalan ay nagiging pandiwa o pang-uri, Ma daling maintindihan ito dahil sa ang, a huluto, bilang isang kuleural na prakas ay nakalubog s4 proseso, Sa carer Magiging pagh matingkad a¢ qananaig ang paggamut ng mga pandiwa o pang-un Halmbawa: nanganganinag amplahin —_kaliskisan haluhaluin manokaan — ikutsara/kutsarahin ipalaman paculuin papulahin ginataan ihalabos pagmaatikein palapucin sapinan Palaparin “ dampian magsarsa ——_magyelo/pinagyelo, 2. Panghihiram Ang mga salitang napabilang sa cookbook a gumag. agmula sa mga diyalekto sa Pilipinas at wika sa labas ng ieectar, eee jaltang (1976), mas madalas na pinagsasabay ng isang tagapagsalita ang Kasanayan? diyalekto at rehistro. Isang symbiotic relationship ang nabubuo Brcgemac niya ca 1g rehistro ay pinapayaman ng diyalekto at vice versa, et Samanta, ayon kay Liwanag (1998) ang panghihram ay isang patsan sean oaghakahalo ang mga varayti cango sa isa pang varaye Kannan 8 aliang granu s2 mga cookbook ay mga salitang Ingles na walang kanacoe wikang Filpino, Halimbawa ‘nivo ay ang pangalan ng sangkap at paglain na, hamburger piza, taco, Prench fries at mga saliang dalang pagbabagosa tckaclohye tulad ng blender, microwave oven, food processor, at iba pa. Mula sa mga rehiyonal na wika 1. halayhay (Bik, Hil, Seb, War, Tag) — pagtabi-tabihin, tulad ng pag-aayoa ng mga isdang nasa palayok o kaldero Ligisin (Bik, Kap, Hil, Seb, War) — durugin upang maisama ang pampaasim sa sinigang 3. Pinupit (Kap, Ik, Pan, Lag) ~ dinunan ng sandok © kutsara Ibilor (Pan, Tag) ~ pinagulong na balar ng lumpia kapay may laman o palannan na 5. Isangkutsa (Buk, Hl, Seb, War, Lay) ~ paylulute sa pagkain hanggang lumabas ang katas mito nang hindi nagdaragday ny cubigMula sa Espanyol Acnubalin - Esp arnthal Adornohan = Esp adorno Banyo maria - Esp budto maria Igisa — Esp guiser Hurnuhin ~ Esp Jorno Tustahin — Esp sosta Mula sa Ingles Sangkap cornstarch mayonnaise salad olive oil loaf cauliflower 3. Code switching o palit-koda finunaw na asukal palamutian pagluluto ng pagkain na may saping mainit na tubig Juruin sa kakaunting manuka oven gawing malutong Proseso i-blender i-microwave 1-food processor Sa palit-kodigo, ang isang tagapagsalita ay gumagamit ng iba’t ibang varayu ayon sa sitwasyon o okasyon. Halimbawa nito ung Taglish na paghahalo ng mga Salita mula sa Ingles ar Tagalog sa isang pangungusap na maaaring sumusunod sa estruktura ng Ingles o Tagalog. Madalas na nagaganap ang palit kodigo sa komunikasyong pasalita. Tinatawag ding conversational code switching kung saan Sng nagsasalira ay gumagamit ng ibang varayti o code sa iisang pangunyusap. Mayroon dling palt-kodigo na sitwasyonal o ang pagbabago ng code depende sa pagbabago hg sitwasyon na kinalalagyan ng tgapagsalita (Liwanag 1998), Halimbawa: L 2 Thalayhay sa steamer ang sapsap na tinimplahan ng asin at kalamansi. Paghaluin ang lahat ng sangkap, dlagay sa isang malit na bow/at palamigin sa refrgerator sa oob ag 30 minuto bago ihain sa mesa. Igisa sa mainit na cooduag off ang bawang at sibuyas. Thalo ang laman ng isda sa tinadtad ng cmmmber at sili; umplahan ng mayonnaise, asin, asukal, at pamuntang: durog, 5. Magiging ownchy ang sili. PaG-AARAL SA VaRayTt aT BARVASYON NG WIKANG iLttiNo / 2834, Nasa pasibong tinig ang pandiy, . maaari, dapat, puwede, atbp, 20 kasama a Ly 8 MOdal tulad Halimbawa: 1, Tandaang kapag nailagay na 5 lutuin pagluluto nito, “8 berdeng Bley sagt me . Bang 2. Nassringisabay na purahe ang ling (ahong gabi n : r ‘a may 3. Marahil ay maluluto ang isda ke malili Y Bata) at Suam, aalisin ang takip. ") sa loot 98 20 miny, tna hinds 4, Kung nais, samahan ng Wansoy ang kamatis, mamig, 6. Mainam ding isilbi ito sa almusal, kasabay in yn k i ' PUtO, lalo kung Simbang Gabi 5. Kung nais naman, hayaang lu at kinabul kasan isithi sq almusal, 5, Pagpapaikli ng salita Ang ilan sa mga salita sa mga cookbook ay pinapaikli s, : alis ng pantig mula sa iba’t ibang salita. *Pamamagitan 8 pag- Halimbawa: asnan — mula sa asinan takpan ~ mula sa takipan Panimpla — mula sa Panumpla Mga Katangian ng Varayti ng Wikang Filipino sa Pagluluto Maaanng lulalanin na komon na rehistro ang salitang luto (magluto, lurain) nguait mapapansing bihira irong gamitin sa cookbook. Sa halip, mas espesyalisado Oparukular na salita ang ginayamit tulad ng thawin, Ugisin, lunawin, banlian, isigang, ‘busa. Kung ruruusin, ang mya salitang nabangpit ay rumutukoy sa isang layunin o Tunguhin: ang magluta, Nygunit batay sa pag-aaral ng rehistro ng pagluluto, maaanng, sabihing nakabuo fg sanng jargon o kahpunan ng mga salitang teknukal batay sa magkakaibang sitwasyou sa Lira 18 ny pagluluto. Ang mga salitang bumubuo sa jargon ng Pagluluto ay kinuha sa mga — ling sa iba’t ibang wika ng Pilipinas. Halimbawa, sa cookbook na Kasayiayan ug: Enriquez, maraming salita ang kabilang sq, diyalekto ng Tagalog Bulacan Thansahan ito dahil tubong Bulacan si nr inyong Filipino, Mayroon, tuan, binulay-bulay, iquez. Noong tiningnan lang, sata na huncl nakalista faiga, Namintog, Patarabisya. dahil varayti (bahagi ng tehistro) 1g Wika sa Pilipinas? Kapansin-pansin ding maraming salitang Magmula sa wikang Madaling ‘paliwanag ang katotohanang ito dahil sa matagal na pananakop ng mga kikipag-ugnayan ng Pilipinas sa Espanya ay Espanyol. sa Ingles na Pumapatungkol salita o salitan, ig Ingles. Na Palit-kodigo, il nakalubog ito sa karanasan; bituka) ng mga Filipino, malaki ang maiaambag nito sa Ragpapalawig at Pagpapayaman ng wikang Filipino.APENDIKS ia Guzman Talasalitaan mula sa mga Lutong-Bahay ni Gloria Gu Nigisa Oa 1, bantuan ~ buhusan ng kaunting tubig ang niluluto, kapag naugss $ i na 2. binilot - pinagulong na balat ng lumpia kapag may Jaman hahalo, 3. binusa ~pagluluto sa kaunting langis sa kawali, habang panay 06 P2B"*%* halimbawa sa mani ‘ i 4. binulay-bulay — pinaghiwa-hiwalay ng mga dalici na laman ng mane 5. humulagpos — kumawala, sumabog ang lamang nakabilot . lantahin — alisin ang pagiging malutong ng dahong-saging $a pagpapain't nito sa ibabaw ng mahinang apoy sangkutsa — paggisa Talasalitaan mula sa mga Lutong-Bahay 2 ni Gloria Guzman ihalayhay — pagtabi-tabihin, tulad ng pag-aayos ng mga isdang nasa palayok © kaldero ligisin — ducugin upang maisama ang pampaasim sa sinigang . linanaw —‘dinurog sa sabaw mabiling — pagbaligtad ng isda, manok o karne sa kawali o kaldero . nanganganinag — nakikita ang lahat ng bahagi, tulad ng sibuyas . patarabisya — paghibiwa ng gulay o sibuyas na ang isang dulo ng trianggulo ay matulis . pinutpit ~ diniinan ng sandok o kutsara Talasalitaan mula sa Kain Nal ng The Maya Kitchen |. arnibalin ~ lutuin ang asukal hanggany matunaw 2. asnan — lagyan og asin 3. banlawan — hugasan ng bahagya16. 17 18. 19. 2 banhan ~ ilubog ang hulaw na pagkain sa lecmaats paca babags278 malure banyo maria — ~ paghurno na kung saan ang lulutuin a tray na may tubig bago ipasok sa oven 8 tubig nang panandatan Y ipapatong muna sa ~ pagluluto ng pagkain na may saping mainit na tubig ginayat— hiniwa nang manipis at mahaba halabos — pagluluto sa kaunting tubig at asin hanggang matuyuan haluin - pagsama-samahin ang mga sangkap humayin — pira-pirasuhin ang isda, karne o manok sa Pamamagitan ng kamay hiwain - putulin ng manimpis na piraso |. hulmahin — ilagay sa hulmahan para mabuo hurnubin — lutuin sa oven © salangang mainit igisa - iluto sa kaunung manuka |. ahawin — deretsong iluto . inapat — hina sa apat na bahaga isangkutsa — iluto ang pagkain hanggang lumabas ang katas nito nang hindi nagdadagdag ng cubig ° isterihsado ~ pinakuluan ang bote sa tubig na malakas ang apoy “pang mamatay ang mikrobyo kuwadradong hiwa — hiwa sa hugis parisukat lgisia — palambuun sa parnamapitan ng pagpisat o papdurog | inantikaan ~ pahiran o patuluan ng manuka ang pagkaing niluluto para hindi maruyuan masinsing paghalo — payhahalo sa pamamagitan ng spatula nang pauklop mula sa ilalin papataas » Pagbabad — paglayay ng karne, manok v isda sa pinaghalong sangkap aa Pampalasa para ito lumambot ng bahagya at maumplahaa * Pagmasa —paulit-ulit na paglupi at paybanat sa masa para mabuo ang gluten © protinaa. 25. 26. 27. 28. 29. 30. wa. 32. Ppainitin — magpainit nang oven ng, 10 minuto oa ee rami pakuluan ~iluro sa tubig na may temperaturang, 212° F o hanggang mai nang bula sa ibabaw palamigin ~ ilagay sa repridyerator hanggang lumamig pasingawan — iluto sa singaw ng kumukulong tubig jtan nj patuluin — paghiwalayin ang sabaw sa buong sangkap sa pamamagitan ng, pagsala salain — gamitan ng salaan para mapino ang mga tuyong sangkap salitang paghahalo ~ pagdagdag ag mga sangkap na tuyo at likido sa binating mantikilya nang palit-paiit habang tuluyang hinahalo tadtarin — putulin sa maliliit na picaso talupan — tanggalan ng balat 0 talop ang prutas o gulay Talasalitaan mula sa Kalutong Nayon: 1. 4. . Paksiw Inasnan — ang pagpepreserba ng isda, gulay o karne sa pamamagitan ng Paglalagay ng maraming asin. Maaari itong patuyuin o ihawin matapos hugasan upang maalis naman ang labis na asin o mabawasan ang alat kung iihawin. ~ ang paglalagay ng suka at tubig kasama na ang bawang, luya, at karumpatang asing pampalasa sa isdang pakukuluan. Maaaring lagyan ng ampaya at talong ang pinaksiw. Kung baboy naman ang ipapaksiw sa halip na luya at ampalaya o talong, ang inilalagay ay tinuyong bulaklak ng saging, Pparmunta, at laurel, Sinigang ~ pagpapakulo ng isda, manok, baboy o baka sa tubig aa may Pampaasim tulad ng sampalok, kamias, santol, manggang hilaw, kalamansi, hilaw ta balimbing, usbong ng sampalok, hilaw na kamatis, bayabas o maasim, 1 punya, Nilalagyan ito ng dahon ng kangkong o usbong ng kamote. Kung munsan nilalagyan din ng labanos at gabs kung sinigang na baboy. Kun, munsan dinadagdagan din ng sitaw, okra, at sili, . Nua ~ pagpapakulo ng isda, manok, baboy, baka sa- karampatang tubig, upang magkaroon ny sabaw. Nilalagyan ng repolyo, pets: ay, Patatas, kamore.5. Pungat— paghiture 9g isda ea kaunng tubig na maaaring Isgyan ohinding PAMpasom na karulad ng sampalok, kamatis o kalamansi. 6 ja! - Halabox ~ paghuluto ng da, hupon o alimasag sa kaunting asing pampalasa. Pinapasingawan. 8. Pesa ~ pagpapakulo n, Pamunta at kaunting hala “tive Nillagyan ito ng Petey. Upo, buong 9. Sinuam ~ pagpapakulo ng isda © tulyan. nilagyan ng kaunting Sade © tulyang ginisa sa luya at dahon ng sili at 13. Dang — pagluluro ng isda, hiniwa sa likod at inanyong tila paruparo na masaring ihawin o iprito. a 14, Tinapa ~ pagpreserba ng isda o karne at pinasasuhan hanggang maging kulay tsokolate ito. . 15. Pinausukan — pagpapausok ng isda, karne, manok sa baga bago kainin. 16, Buro-pagpreserba ng isda, talangka, alimasag, bangus, hito, dalag, at gulay tulad ng mustasa o mga aligi ng talangka sa bote sa loob ng ilang araw maliban sa talangka na kinakain matapos maburo ng ilang oras. 17, Kilawin — pagbababad ng pagkain sa suka, bawang 0 sibuyas at paminta at kinakain nang hilaw. 16. Ginsa — paglulutong yinagamutan ng kaunting mantika, bawang, kung minsan nilalagyan ag kamatis 9 Ginataan — paglulute ng isda, almango, alumasay, manok o yulay na 19. Ginatas : at sibuyas, nilalagyan ng gata ng myoy 2 Adobo - pagluluro ag karne o gulay sa toyo, suka, at bawanga Rehistro ng Wika ng mga Mananahi Chern Pantorilla, at Melba Ilan Pagsusu' Maritess de Lay nito ang isa sa itinuturing na dahilan kung bakit tinagurian itong muiltiingguwal a bansa. Resulta ng ganitong kalagayan ang pagkakaroon ng varayt ng mg> wika. Nakabatay ang pagkakaroon ng varayti at baryasyon ng wika sa paniniwala ng, mga linguist ng pagiging heterogeneous o pagkakaiba-iba ng wika (Saussure, 1959) at “hindi kailanman pagkakatulad 0 unipermidad ng anumang wika,” ayon kay Bloomfield (1933). Dala ito ng nagkakaibang pangkat ng tao na may tba’t ibang lugar na tinirirahan, interes, gawain, pinag-aralan, at iba pa. Pagdaan ag panahon, nagiging espesyalisado ang mga gawain at cungkulin ng tao at ito ay magreresulta sa pagkakaiba-iba ng kultura at wika na siyang nagiging panukat sa progreso ng t20 (Rousseau, 1950). Nangangahulugan ito, na higit na nakikilala ang isang tao kung saan at ano ang kinabibilangang grupo, interes, pinag-aralan, lahi, relihiyon, at kinalakhang pook sa wikang kaniyang ginagamnit. Te bansang arkipelago ang Pilipinas. Ang pagkakawatak-watak ng mga pulo Pekulyar ang wika ng bawat grupo dahil sa pagiging kaiba nito sa wika ng ibang grupo. Katulad ng mga register ng mananahi, ito ay nagtatalaglay ng katangian ng kabuuang wika ngunit mayroong espesipikong kahulugan at katangiang Aamumukod sa bokabularyog at gramat. Ayon kay Pinchuck (1977), ang mga wika Ag mga mananahi ay nabibilang sa teknikal na mga wika. Dagdag pa ni Pinchuck, espesyal ang wikang ito dahil nabubuo ng grupo ng mga taong may iba't ibang oryentasyong pantipunan na pinagkaisa ng kinabibilangang gawain, katayuan sa buhay, trabaho, at edukasyon, Batay sa oryentasyong panlipunang ito nakabubuo at nagkaroon ng varayti at baryasyon ang isang wtha, Sang-ayon kay Catford (1965) may dalawang uri ng varayti ang wika, Una ay permanente para sa mga tagapagsalita/tagabasa at ang ikalawa ay Pansamantala dahil eagbabago kung may pagbabago sa sitwasyon ng pahayag. Kabilang sa mga varayting permanente ay diyalekro at idyolek (http:// www sertbd.com).Angdivalekto ay varavt ng wika na ginagamiting ig rT) nang lugar 0 Pech ommunity, Panahon, at katayuan pe buey eee kaugeav 8 pinangaagnbingang lugar ng tagapagsalita o BT™Po ng es al = ito wpa sa tattong dimensivon: espasye, panahon, at katayuang Sosyal. Schsch, td oa ng is0ng katulad ding wika na pekulyar sa isang tiyak eyt ito : . Na rehiyon, g, vpolk aman ar isang Varaytina kaugnay ng personal na Asianpa a eager ang " Apagsalita ikular na indibidwal, nkang ANN We Pe nidwal. Ang mga tanda ng | Saad idyosinkratiko tulad ng paggamit ng parokular na Phi ay madalas. Tinatawag itong tatak ng pagkaindibidwal, Ayon pa tin in nang permanente nang matatawag ang idivolek ng isang "long may sapat na —" 5 1g: Sa pangalawang un naman makikita ang Pansamantalang varayti ng wik, kaugnay sa sinwasyon ang Pagamit ng wika. Kasama tito ang wegionce ny se estilo. Ang register ay varayting kaugnay ng Panlipunang Papel na gina, extn * ragapagsalita sa Oras ng Pagpapahayag. Halimbawa nito ay: siyentipiko at ‘na aa register, panrelihtyong register, Pang-akademyang register, at iba Pa. An, estilo ay ang varayti pa kaugnay ng relasyon ng Nagsasalita sa kausap. A) Ng estilo ay as formal, kolokyal, at intimeyt o personal. Ang mode ay ang varayting kaugnay - midyum fa ginagamit sa pagpapahayag tulad ng pasalita o Pasulat. Sa isang speech communi makikita ang baryasyon ag wika sa Pamamagitan ag mga taong bumubuo mo; pakikipagkomunika Ng tao; nterakstyon ng mga tan atiba Pang mga clementong nakumpluwensiy sa paggamit ng wika. ‘Ang pay tae Pinagbatayang Teorya Nakaangkla ang papel na ito sa fcorya mi Labov—ang social theory. Dinadalumat ng teorvang ito na may mal laking kinalaman ang lipunan sa Ppagkabuo/ pagbabago ng wika. Isang hougkretong halimbawa nito ang mga terminong ginagamit fg mga mananahi na bunga ny pay-usbong ng mga bagong teknolohiya dulot ng pag-unlad og hpunan. .\won nanan sa konsepto ni Lachica (1993), ang tao sa tulong hg wika ay gumagawa ng kaparaanan upang takma sa keniyang kaligiran sa Pamamajatan ng imbensiyen. Sa tulony ap wika, nakabubue sila Ay mya dapat sundin at paniwalaan na nayyeny altuntunin sa kar ulang pagkilos, asal, at papringin sa gawain, Ang mga Register Ag mga Mananahi sa Bulacan Ang sunusunud nv talahanayan ‘) Maypapakita ng mga register ng mga Mananali sa BulacanMga uring ~ Putol at Yar Gamit sa Pananahl pe Pagsusulst Muslin o Katya | Pasada ' (Sno Tistis/Tastas ! Bobina {Percale , Bayas | j_Satin Istretso Medida Straight cut Princess cut Kuser |_Kuldoroy ln tatabas sports collar Coat sleeves | \ 1 Tetaron | Cross stitch Deltro Executive collar 4 sorjet Stiches i | Chorded Lace Pin Cushion Kanilya. Dixon/Tailor Chalk: L-Square | \ | |junakabitan 9g karayom sa makina ge musukan ng mga karayom oa a nakalagay $2 loob ng bobina Di son/ Taser Chal = tisa ng mga mananahi ys : Lsquare- ginagamit na pangguhit ng mga mananahi upang maging di oO ible ito 208 tawag sa sinulid na ginagamit pantahi Jo naman ang mga register sa pananahi na may kaugnayan sa mga uri ng mga puro at 20: Nahahati ito sa dalawang kategorya, pang-ibaba, at pang-itaas, Pang-ibaba Baston - paliit ang tabas sa laylayan ng pantalon/pang-ibaba Ambel - paluwang ang tabas sa laylayan ng pantalon/pang-ibaba Bugy - maluwang ang tabas at yari sa hita hanggang sa ibaba o laylayan ng : pancalon/pang- ibaba ng lalaki Square pants ~ maluwang ang tabas © yari ng pang-ibaba o pantalong pambabac Rugged- to ang karaniwang tabas ng maong, tinatawag din itong doble- pasada . Pencil cur - palut na yan ng laylayan ng palda Scrayht cur- derersong putol o yan ny pang ibaba ng palda o pantalon ng babac Pancess cur - besndang may anim na purol (cing) karaniwang ginagamut 0 gunagawa sa gown Shenng telang kinukulubor sa pala Pang-itaas Coat sleeves - tahi ng mangas ny \menkana Sabnnia taht aa maluwag at bukas any lee; Venus tahy na habla o isany baluays lamang ang may balikat Htong sumusunod naman any mya termuvolohiyang nathahanay sa iba pa- Mudista - babaeng mananahiSastre - lalaking mamanahi Ubales - bahaging nilalagyan ng butones Uhites - paglikha ng butas sa pananahi Ohetas - malaking bilog o butas paca hindi magnisnis an} : Alsado - mga sinulid na pinagdudugrong para nakaangat ang taht hi Sugpungan - ito ang pataan /allowance na inilalaan ng mga manana Retaso - maliliit na cela at tira mula sa mga pinagtabasan Hilatsa - tawag sa mismong sinulid o hibla na nakalagay 0 natatanggal sa tela Sports collar - kuwelyo ng mga blusa, blazer, at Amerikana Exccutive collar - kuwelyo ng mga barong g binuburdahan Kabilang ang mga register ng mga mananahi sa mgs teknikal aa wika, karunayan marami sa mga bokabularyo nito ang hindi naturumbasan sa Tagalog ng mga mananahi, lalong-lalo na ang mga bokabularyong may kinalaman sa mga rela a¢ sa mga uri ng pucol at yar: Ngunit mapapansing sa kategorya hinggit sa proses at gamit ay nasa wika na ito ng mga Bulakenyo. Marahil ang gawaing ito ay hindi na bago sa lipunang Filipino kaya halos lahat ng mga may kinalaman sa prosesw at gamit ng pananahi ng mga mananahi ay nasa Filipino na. Tanging ang proscso lamang tungkol sa iba’t ibang pag-stitch at tabas/yari ng mga maong na panwlon ang nasa Ingles. Ayon sa wikipedia.com ang stitching at pantalon ay nagrnumula sa bansang Burope at sa .\merika. Isang uti ng sining ng mga taga-Europa ang stitcl na kamakailan lamang napasok sa ating lipunan. Konklusyon Isang pantipunang penomenon ang wika. Sapagkat pantipunan, hindi maaaring Paghwalaym sa mga ginagawa ng mga tao ang gamit ng isang wika. Habang nahuhubog ang bawat mamamayan ng institusyong may direktang kontak sa kaniya ang lipunaa, sadya man o hindi, nagiging instrumento ang mga taong ito sa pagkakabuo ng tba’t bang varayti ng wika na hindi nila namamatayan, gaya ng fangyayanl sa mga register. ng mga mananahi na magiging bahagi at magpatatag sa wikang pambansa ang Filipina, “Ang wikang ginagaruit ng mya mananahi ay nagpapalira hindi lang sa aspekto og kanang identidad gaya ng kanilang etnisiti, edad, kasarian, at sosyal na kmabibilangan, makikita rin cito ang konteksto kung paano nila ginamut ang nasabing mga register» nakolektang register ng mga mananahi ay inih Ang oe ng tela, proseso, gamit sa pananahi, mga un ng ors tala sa mg? uri ng rela ang mga etter ng mga telang r Na nana sa kanilang pagtahi. Tunghayan ang des! ng ME" telang ito. rang ME goo lambot, matibay, magaan, at makinis. Ginag; pasiste = ™* é bestido at makintab ahanay ayon sa Putol at yari, at iby i madalas na Rinagamie Mcipsiyon, at kung saan awang panyo, Pannilog, pind eve” anil na Jampin, tuwalya, at pamunas ng kamay at takip sa mesa. procade ~ ™ay nakaumbok na disenyo. Magandang Sawing damit na panggabi, kurtina, at takip ng muwebles, Calico - magaspang at matingkad ang kulay. Yari ito sa koton, Maaarin, gawin itong damit, kamisendro 0 apron. . Crepe - makintab at malambot. Maaaring gawing blusa at damit panloob, Muslin o Katya - yari sa koton. Ginagawa itong lining ng damit, punda ng unan, pamunas ng karnay, o damit panloob, Organdy - pino ngunit nay katigasan. Yari sa koton at rayon. Ginagawang kurtina at kuwelyo. Percale - makinis at mangas. Maaaring gawing kurtina, apron, takip ng kama, at punda ng unan. Satin - makintab at makints na ginagamit na lining. Takip sa kama, kurtina, at punda ng unan Kuldoroy - guhit-gubit ar matigas na tela. Karaniwang ginagamit na tela para sa shorts at pantalong panlalaki. Tetaron- malambot na tela, karaniwang ginagamit sa uniporme ng mga estudyante. Joret- ang onhinal na pabric gawa sa sutla, pero minsan gawa ito sa synthetic fibers tulad ng polyester, lukot-lukot na magaan, medyo magaspang ang tekstura ng tela, Ginagawang damit pangpormal, pangkasal, at Pangkaraniwany damut Chorded J ace- telang karannt any ginagamit sa kuruna Tnilalarawan naman sa ikalaw any hanay ang, proneso na ginagawa sa pananahi. hoy ang sumusunodip an Paghihilbnna - ito'y pansamantalang fahi at inaalis om tupi. Hinshilbana ang mga lupt pang, ite ay mana Pagturutos - ito'y isang paraan ng pananahi na ginagamnit sa pagsusulst 9g tba’t ibang uri ng punit. Paglilip - ang tinuping laylayan o dulo ng tela na tinatahi. Ito ay tahi sa kamay Overcasting Stitch - ito'y isang uri ng tabi na nagmumula sa dalawa a¢ maikling tahi na pahilig, Pagsusulsi - Pagtatahi sa butas o punit na bahagi ng damit sa pamamagitan ng pagtatapal o pagdaragdag ng tela rito. Pasada - isang hilera o deretsong pagtatahi 2 Tistis/Tastas - pagtatanggal ng tahi o ng pagkakatahi Bayas - palihis na putol ng tela Istretso- deretsong pagtatahi Pagtatabas - pagpuputol o paggupit ng tela Cross stitch - paksos na tahi, ginagamit sa laylayan ng pantalon Stitches - ito ay hing nagsisilbing dekorasyon Ang sumusunod naman ang mga gamit sa pananahi. Aleta - zipper Auromatiko - tawag sa magic button o butones na madikit Kurdon - makapal na sinulid na ginagamit pang-alsa sa tahi. Piye - pidal ng makina Koreya - makapal na tali/tela na umiikot sa makina. Ito ay nakalagay sa_bilog na parang gabay sa bisikleta. . Kusck - piyesang may ngipin na inilalagay sa makina, . Pata - bugis daliri na tinatapatan ng karayom ng makina. Bobina - kinakabitan ng pang-ilalim na sinulid ng makina Medida - gamit na panukat sa tatahiin at tatahian Kuser - gamit 0 piyess ig makina na may ngipin Velcro - ginagamit sa bag o wallet na pandikit. Ito rin ay inilalagay sa bulsa ng pantalon, Karaniwang ito’y syathetic. Komi ~ tawag sa malaking sinulid na karaniwang ginagamit sa Pananahi sa makinasong war sbang unt ng adverusement batay sam, a ang telebisyon, radyo, diyaryo/nakalathalang aan Ang Se qabangsit media nioret kani-kaniyang kalikasan na kalaunan ay ee : al din nito upang latong makapanghikayat ng mga tao sa poke adverose sinasabing pinakamakapangyacihang uri ng media sa kasaluky ip * jbisyon dalul sabay pa masanag mannig at malta ng manonood ang ae ralastas Mas nakapapang-akit ang kombinasyon ng audio at visual dahil dala = pes ang ginagarmut at amie "8 mgt nabanggitna Patalastas. Sa tadyo alas ang kakayahan ng mga (20 02 makinig ng patalastas ang tinatarget ng mga punlaence garadyo, gumagamit ng MES salitang madaling maalala at malakas ang impak kasaba ag iba’ ibang tunog, gaya ng sipol, huni ng ibon, busina ng saksakyan, at iba 7 fang 12690 P2 nn, hanggang sa kasalukuyan, ang may Kakayahan na wrcaiees pionkamalalavong ugar. Ang internet ang pinakabagong uri ng media kung saan in gamit na fin tO ng mga advertiser upang makapaglagay ng kani-kanilan; pataastas 58 kanilang produkto o serbisyo. Ang mga nakalathalang es pvt 8 magasin at diyaryo ang huling uri ng media. Sa mga nakalathalang blikasyon, walang, audio na tumutulong, tanging visual lamang, Gumagamit ng imga salita ang mga nasa print advertisement upang makakuha ng atensiyon ng ais Tinutulungan ng mga larawan, kulay, at iba pang visual aid ang mga salita upang makahikayat pang lalo ng mambabasa at tinatawag na graphology ang pag- aaral ng mga imahen sa luob ng tsang teksto, Isang halimbawa na rito ang patalastas ig mga aurline company, partikular ang Cebu Pacific (CP), na gumagamit ng, mga paralastas ma nakapupukaw ag kamalayan tungkol sa pagsakay sa eroplano. Register ng Print Ad ng Cebu Pacific Angregter ay ang baryasyon ng wika batay sa gamit, Nakabase ang baryasyon ayon sa konteksto ng paggamit sa wika. Mahalagang matukoy ng nag-aaral ng wika kung anong kontekstong ginayamit ang wika upang, matukoy ang register. Pangunahing clement ny veytoter ang konteksto kung kaya hinakailangang. matukoy ang hontchate bayo sabihin o tyakin ang register ng isang mananalita. Han sa mga halimbawa ny register ay any w ika sa loob ng sivensiya, sa pals asan/isports, atadvertising, Sa huliny halunbaw a, napakalawak ng konsepte at pag-aaral para sa adverasing Nakapokus sa print advertisement ang ganawang payraaral. May halos labinlimang (aun na nayotoilbs sa mamamayang Pilipino ang CP. Kasabay mito, unti-unong ipinalilala ng organisasyon ang mura nilang pamasahe Patunay nito ang pag-aabang ng mga tao sa kandang pamosong Piso fare kung saanP1 lamang ang pamasahe sa anumang destinasyon ng eroplano ng arnt kompanyn. Halimbawa, noong ika-10 ng Okeubre ng nakaraang = : Sa ng promo ang Cebu Pacific kung saan lahat ng parmasahe ay Pi erates dadagdagan na lamang ng tax at iba pang surcharges Ang, nasabing promo ay faon sa kakaibang petsa: Ika sampung araw ng ika-sampung buwan ing Kea eens ng siglo 21. Mapapansin na ang karamihan ng mga print ad 9g CP ay nasa wikang aa Patunay ito ng kanilang target market: ang middle-class. Kahit na mababa lama! * ang presyo ng kanilang pamasahe, 52 mga pangunahing, diyaryo at magasin ° a nilalachala ang mga ito, bukod pa sa internet. Ang dalawang media na nabanggit ay nangangailangan ng akses na hindi basta-basta lamang makukuha 9g slomnen ss kahit saan. Ang middle-class ang mas may kakayahan na bumili ng ket dahil kinakailangan pa itong itawag sa opisina ng CP o kaya'y gumamit ng credit card. Ang ganitong hakbang ng kompanya ang lalong nagpapakita na panggnang-urt sila. Ang mga Salita sa mga Print Ad Para kay Judy Delin (2000), tatlo ang pangunahing katangian ng mya saliva sa print ads; familiarity, positiveness, at memorable. Ang unang katangian, familianty, ay tumutukoy sa mga salitang ginagamut sa pang-araw-araw 12 pamumuhay ng mga tao at kinakailangan na nagmumula sa mga tao ang salita. Halimbawa nito ang mga salitang inamnam, misis, suki, mamang drayber, at iba pa. Ang ikalawang, katangian ay ang positiveness, Mula sa mismong salita, nanghibikayat ito ng positibong pagdidikit ng kahulugan ng isang salita sa isang produkto, halimbawa nito ang salitang, mura, masustansiya, magaan sa bulsa, at iba pa. Ang pangbuling katangian ng mga salita sa print ad ay kapag madali itong matandaan at kapag kumakawala ito sa esteryotipo ng isang patalastas. Isang halimbawa nito ang pangungusap ni Gretchen Baretto na “No more tali time” o kaya ang tanong na “What's the world’s number 2 ann-dandruff shampoo?” Epektibong ginagamit ng CP ang “Juan” upang rukuyin ang kandang mga pasahero gayundin ang kanilang pamasahe. Isang uri ng homonym, salitang maaaring tnagkaparcho ng baybay ngunit iba ang pakahulugan, ang salitang “Juan” para sa prin ad ng CP Ayon kay Angela Goddard (1998), cultural variation ang ginamut ng kompanya ng eroplano nang pagpasiyahan nang gamitin ang “Juan”. Kulrural ang pangalang Juan na mula sa Juae dela Crug dahil ito ang pangalang heneriko (generici dvertisement A it ng Wika sa mga Print A ae Mian og We ng Isang Airline Company Schedar dela Torre Jocson | t's time every Juan flies Sinasabing makapangyarihan ang wika. May kakayahan itong aren makaapekto ng damdamin, isipin, at saloobin ng tao. Sa pamamagitan ea ae naipapahayag ag tao ang nais aiyang sabihin o ipahiwatig, May kakayahan din ang wika na maging inklusibo o eksklusibo, Halimbawa, kapag ginamit ng mga taga- Ilocos ang wikang Iokano sa isang pagtitipon sa Cebu, hindi basta-basta maaaring makasali sa usapan ang mga Cebuano. Ngunit, kung citingnan ang katangian ng wika na inklusibo, mas nabibigyan nito ng daan ang lahat ng tao na makibahagi sa anumang diskusyon, anumang antas ng (ao sa lipunan. Ang dalawang katangian ng wikang nabanggit ang tuon ng pag-aaral hinggil sa wika ng advertisements. Ang advertising ay isang uri ng pagtatawag sa kamalayan ng publiko at pagbibigay-impormasyon hinggil sa isang produktong pangkomersiyo. Ayon kay Angela Goddard (1998), ang mga tunguhin ng advertising ay presentasyon ng produkto at pagsulong ng produkto. Ang dalawang tunguhing ito ng advertising ay ‘nakatuon naman sa pagbibigay-serbisyo o kaalaman na siyang hihikayat sa mga (a0 1a bumili para sa kanilang pangangailangan, kaginhawaan, at pag-aasam ng produkto. Ang advertisement naman ang produkto ng advertising, na siyang mekanismo upang maisakatuparan ang panghihikayat. Ayon kay Norman Fairclough (1989), ang wika ng advertisement ay “one of she most populous and pervasive modern discourse pes." Ang wika sa loob ng mga advertisement kung gayon, ay ang pinakagamit at pinakamadalas na paksain sa pakikipag-diskurso sa loob ng wika. Ngunit, higit sa mga katangiang nabanggit, ang wika sa loob ng adverusement ang may kakayahan na makaapekto sa iba pang varayti ng wika sa loob ag isang lipunan, Nakaaapekto ito dahil palagian itong aapag- uusapan at nababago. Halimbawa, nakatatak na sa kamalayan ng mga Pilipino ang patalastas pantelebisyon ng Ajinomoto, ang lasang wmami at ang kanilang “Tak tuk tak sa haunting Ajinomota” Nagbunsod ito ng iba pang patalastas ng pampalasa sa pagkain, gava ng Maggi Magic Sarup at Lucky Me Namnam.jeonq iba't bang unt ng Adverusement baray sa medi C ang telebisyon, radyo, diyaryo/ nakalathalang plitenea: rae ew cna media — betemlm,) kalikasan na kalaunan ay 1g Favkasan din eto upaag along ma anghikayat ng mga two sa prodsktong ine ee, SunasbiNg pinakamakapangyarihang uri ng media sa kasalukuy oe ® bisyon dahil sabay na masanng marin at malura ng manonood ang pades ralastns Mas nakapapang-akit ang kombinasyon ng audio at visual dahil data i rane ang gumagamit at unutukoy ng mga nabanggit na Patalastas. Sa radyo sa : meal yahan Ng mgt tao na makinig ng patalastas ang tinatarger ‘Ag mga patalas ~ eal gumagamitng mga salitang madaling maalala at malakas angimpak kasabey gba’ ibang CaNOR, Bayt MB sipol, hani ng ibon, busina ng saksakyan, at iba pa, ix radyo pa Hin, hanggang sa kasalukuyan, ang may kakayahan na aoe pinakamalalayong hogar. Ang invernet ang Pinakabagong uri ng media kung saan an gamit na rin ito ng mga advertiser upang makapaglagay ng kani-kanilan, ralastas sa kanilang produkto o serbisyo. Ang mga nakalathalang Publikasyoy . pave magasin at diyaryo ang huling uri ng media. Sa mga nakalathalang pubikasyon, walang audio na tumutulong, tanging visual lamang, Gumagamit ng ings salita ang Mga nasa print advertisement upang makakuha ng atensiyon ng mami, Tinotulungan ng mga larawan, kulay, at iba pang visual aid ang mga salita wupang makahikayat pang lalo ng mambabasa at tinatawag na graphology ang Pag- aaral ng mga imahen sa lob ng tsang teksto, Isang halimbawa na rito ang patalastas ng mga aurline company, partikular ang Cebu Pacific (CP), na gumagamit ng mga paclastas na ni akapupukaw ng kamalayan tungkol sa pagsakay sa eroplano. Register ng Print Ad ng Cebu Pacific Ang regster ay ang baryasyon ng wika batay sa gamit. Nakabase ang baryasyon ayon sa kontchsto ng pagwamut sa wika, Mahalayang matukoy ng nag-aaral ng wika kung anong kontekstong ginayamit ang wika upang matukoy ang register, Pangunahing clemente kast ny segtoter ang konteksto kung kaya hinakailangang. matukoy ang hontchsto baye sabihia o nyakin ang register ag sang, mananalita. Han sa mga halimbawa ng register ay any, wika sa loob ng siyensiya, $4 pal asan/isports, at advertising, Sa hulny halunibaw a, napaka Ak ng konsepta at py -aaral para sa adveraing Nakapokus sa print advertisement ang gym viang payeaaral May halos labinimang taun na naypilbi aa mamamayany Pilpine ang CP. Kasabay nto, unti-unong ipinalalala ng organisasyon ang mura nilang pamasahe. Patunay nity ang pag-aabang ng niga tao s4 kaniang pamosong, Piso fare kung saanPA lamang ang pamasahe sa anumang desanasyon OB eroplano ae kompanyn. Halimbawa, noong ika-10 ng Oktubre ng nakaraang one ee aelan ng promo ang Cebu Pacific kung saan lahat 9g, pamasahe ay Pt ciatey dudagdagan na lamang ng tax at iba pang surcharges Ang nasabing promo ay on sakakaibang petsa: Ika sampung araw ng ika-sampung buwan ng ika-sampung ng siglo 21. Mapapansin na ang karamihan ng mga print ad 9g CP ay nasa

You might also like

• Kaligirang Pangkasaysayan NG Noli Me Tangere - Cortez

  

  Document2 pages

  Kaligirang Pangkasaysayan NG Noli Me Tangere - Cortez

  Rafael Cortez

  100% (7)
• Fildis Modyul 3

  

  Document18 pages

  Fildis Modyul 3

  Rafael Cortez

  100% (2)
• Kaligirang Pangkasaysayan NG El Filibusterismo - Cortez

  

  Document3 pages

  Kaligirang Pangkasaysayan NG El Filibusterismo - Cortez

  Rafael Cortez

  71% (7)
• • Magazines
  • Podcasts
  • Sheet music
• Iskrip NG Dulang Panradyo

  

  Document23 pages

  Iskrip NG Dulang Panradyo

  Rafael Cortez

  100% (1)
• Tulang Padula Script

  

  Document5 pages

  Tulang Padula Script

  Rafael Cortez

  100% (1)
• CTE-FILIPINO10 - Maria, Ang Iyong Anak

  

  Document6 pages

  CTE-FILIPINO10 - Maria, Ang Iyong Anak

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Komiks Cortez Bsed 2b Filipino 1

  

  Document4 pages

  Komiks Cortez Bsed 2b Filipino 1

  Rafael Cortez

  100% (1)
• Local Media5393168657641787700

  

  Document8 pages

  Local Media5393168657641787700

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Kabanata 1.-1

  

  Document90 pages

  Kabanata 1.-1

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Dulaan 2

  

  Document10 pages

  Dulaan 2

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• FILIPINO 5 - Ang Pagtuturo NG Wika Sa Batayang Edukasyon - Powerpoint

  

  Document60 pages

  FILIPINO 5 - Ang Pagtuturo NG Wika Sa Batayang Edukasyon - Powerpoint

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Baylon Margel P.

  

  Document10 pages

  Baylon Margel P.

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• PT Cortez

  

  Document3 pages

  PT Cortez

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Tip

  

  Document13 pages

  Tip

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Document

  

  Document3 pages

  Document

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Dula 1

  

  Document3 pages

  Dula 1

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Sabayang Pagbigkas

  

  Document2 pages

  Sabayang Pagbigkas

  Rafael Cortez

  25% (4)
• Kasagutan

  

  Document2 pages

  Kasagutan

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Games

  

  Document4 pages

  Games

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Document

  

  Document1 page

  Document

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Ang Dulang Pantanghalan at Ang Kasaysayan NG Dulang Pantelebisyon

  

  Document86 pages

  Ang Dulang Pantanghalan at Ang Kasaysayan NG Dulang Pantelebisyon

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Detalyadong Lektyur 3

  

  Document19 pages

  Detalyadong Lektyur 3

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Detalyadong Lektyur 3

  

  Document19 pages

  Detalyadong Lektyur 3

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Ang Dulang Pantanghalan at Ang Kasaysayan NG Dulang Pantelebisyon

  

  Document7 pages

  Ang Dulang Pantanghalan at Ang Kasaysayan NG Dulang Pantelebisyon

  Rafael Cortez

  No ratings yet
• Super Inday

  

  Document4 pages

  Super Inday

  Rafael Cortez

  No ratings yet