AKICI OKUMA

Doç. Dr. Arzu Doğanay Bilgi

Arkadaşlarıma göre çok yavaş okuyorum! Sınavlarımı
yetiştiremiyorum! Ben de arkadaşlarım kadar hızlı
okuyabilir miyim?

Öğretmenim beni anlamıyor. Sınıfta sesli okumak

istemiyorum, çünkü hep yanlış okuyorum!

Çok hızlı okuyabiliyorum ama o zaman da çok hata

yapıyorum, hem doğru hem de hızlı okumak için ne
yapacağımı bilmiyorum!
 Sunu akışı
• Akıcı okuma
• Okuma hızının değerlendirilmesi
• Okuma hızının artırılmasında kullanılan
teknikler
 Akıcı okuma nedir?

• Etkin okumanın diğer bir bileşeni de akıcı

okumadır. Akıcı okuma; doğru, hızlı,
okunanların anlamına uygun ses ve
vurgularla okumaktır (National Reading Panel,
2000).
• Okuma güçlüğü olan öğrencilerin akıcı
okumaya ulaşması normal gelişim
gösteren çocuklardan daha uzun bir süreci
almaktadır (Ehri ve Wilce, 1983).
• Bu nedenle akıcı okuma problemi olan
öğrencilerin öncelikle okuma hızlarının
belirlenmesi ve öğrencilerin performansına
göre etkili öğretim tekniklerinin
uygulanması gerekmektedir.
 Heceleyerek ve Akıcı Okuma
• Heceleyerek okuma çözümlemeyi, seslerin ve
hecelerin üzerinde durarak yapmak demektir.
Heceleyerek okuyan çocuklar daha çok
sembolleri çözümleme üzerinde dururlar,
anlamlar üzerinde durmazlar.

• Akıcı okuyan kişi daha iyi anlar, metni anlayarak

okuyan kişi daha akıcı okur. Yani okuduğunu
anlama ile okuma akıcılığı arasındaki ilişki tek
yönlü değildir. Birbirini etkileyen bir ilişki vardır.
• Yavaş okuma iki nedenden dolayı
problem olarak değerlendirilir:
• (1) Öğrencilerin sınıfın beklentilerinin
gerisinde metin okumalarına neden olur ve
• (2) Öğrencilerin anlamalarına ve ne
okuduklarını yeterince hatırlamalarına
engel olur.
Çok yavaş ve zorla okuma öğrencileri yıldırabilir,
okuma ve okuyarak öğrenme isteklerini azaltabilir
(Klingner, Vaoughn ve Boardman, 2007).
 Niçin Akıcı Okuyan Daha İyi
Anlar ?

• Akıcı Okuma : Otomatik çözümleme

becerisidir. Otomatik olarak sesleri ve
heceleri çözümlendiği için anlamlar
üzerinde durulur.
Akıcılığı Etkileyen Faktörler
• Doğruluk. Sözcükleri doğru çözümleyebilmektir.
Okuma doğruluğunun gelişmesi için ses bilgisi
ve çözümleme becerilerinin gelişmesi, sıkça
karşılaşılan sözcüklerin otomatik olarak
tanınması gereklidir.
• Hız. Tek tek sözcükleri ve tüm metni hızlı
okuyabilmedir. Okuma hızı, pratikle ve tekrar
okumayla artar. Okuma hızı, dakikada okunan
doğru sözcük sayısı ya da bir metni
tamamlamak için gereken sürenin uzunluğuyla
ölçülür.
• Otomatiklik. Doğru ve çaba sarf etmeden hızlı
bir biçimde sözcükleri tanımadır. Otomatiklik,
aşina olunmayan sözcüklerin hızla
çözümlenmesini, bilinen ve aşina olunan
sözcüklerin çoğunun da bir bakışla tanınmasını
gerektirir. Alıştırma ve bellek otomatik
çözümleme de önemli bir rol oynar.
• Prozodi. Konuşur gibi bir ifadeyle vurgu ve
tonlama yaparak okuyabilmedir. Prozodi metnin
anlaşılmasında önemli bir rol oynar ve iyi okuma
modellerinin dinlenmesi ve pratikle gelişir.
• Sözcük dağarcığı. Sözcük bilgisidir. Bir
sözcüğün anlamını bilmek okumayı hem
kolaylaştırır hem de hızlandırır. Sözcük
dağarcığının gelişmesi, basılı sözcüklerin
tanınmasını geliştirerek akıcılığı arttırır.
• İşleme hızı. Kişinin bilgiyi ne kadar hızlı
işlediğidir. Örneğin, okurun sesli ya da sessiz
okurken sözcükleri gördüğünde, bu sembolleri
ne kadar çabuk iç konuşmaya çevirebildiğidir.
• Okuma miktarı. Kişinin ne kadar okuduğudur.
Öğrenci ne kadar çok okursa, sözcüklerle o
kadar fazla karşı karşıya geleceğinden sözcük
dağarcığı kazanımı ve sözcükleri otomatik
tanıma kolaylaşacaktır. Okuma güçlüğü olan
öğrenciler okumadan keyif almadıkları için daha
az okurlar ve bu yüzden sözcüklerle daha az
aşinadırlar. Dolayısıyla yaşıtlarından daha az
pratik yaparlar.
• Doğru pratiği. Okuma becerilerinin tekrarlı
kullanımıdır. Akıcılık, tekrarlı okumalar ve
düzeltici dönütlerle geliştirilebilir.
 Akıcı okuma

Okuma hızı Okuma doğruluğu Prozodi

 Okuma Hızının
Değerlendirilmesi
• Okuma hızı öğrencinin dakikada okuduğu
doğru kelime sayısına göre belirlenir.
• Öğrencinin okuma hızını belirlemek için
• metin,
• kronometre ve
• ses kayıt cihazı kullanılır.
Okuma hızı aşağıdaki aşamalarda belirlenir:
• Öğrenciye okuyacağı metin verilir.
• Öğretmen, öğrencinin okumasını izlemek, bir
dakikada kaldığı yeri ve okuma yanlışlarını
işaretlemek için aynı metnin bir kopyasını
önünde bulundurur.
• Öğretmen, öğrenciye “Okumaya hazır mısın?”
dedikten ve “hazırım” cevabını aldıktan sonra
ses kayıt cihazını açar. Öğrenciye “Bu metni en
güzel okumanla oku” yönergesini verir.
• Öğrencinin ilk sözcüğü okumaya
başlamasıyla birlikte kronometre çalıştırılır.
• Öğretmen, öğrenci okurken satır
atladığında, atladığı satırı göstererek
öğrencinin okumaya devam etmesini ister
(Güzel-Özmen, 2006).
• Öğrenci üç ya da beş saniye içinde bir
sözcüğü okuyamazsa, öğrencinin yerine o
sözcüğü öğretmen okuyarak öğrencinin
okumaya devam etmesini ister.
• Bir dakika sonunda öğrencinin kaldığı yeri
öğretmen kendi önündeki metinden
işaretler ve öğrencinin metni sonuna kadar
okuyup bitirmesini bekler.
• Dakikada doğru okunan kelime sayısının
belirlenmesi için öğrencinin yanlış
okuduğu kelimeler, bir dakika içinde
okunan kelimelerden çıkarılır.
 Puanlama

• Öğrenci bir kelimeyi 3 ya da 5 sn. içerisinde doğru

okuduysa ve
• hatalı okuyuşunu 5 sn. içerisinde kendisi düzeltiyse
“doğru” okunan kelime olarak kayıt edilecektir.
• Öğrencinin yanlış seslettiği ve
• 3 ya da 5 sn içinde okuyamadığı böylece öğrencinin
yerine öğretmenin okuduğu kelimeler “yanlış”
okunan kelime
• Okumadan atladığı kelimeler yanlış olarak kayıt
edilecektir.
• Öğrencinin eklediği sözcükler kayıt
edilecek ancak doğru kelime sayısına
dahil edilmeyecektir.
• Öğrencinin sesletmeden atladığı
kelimeler yanlış okunan kelime olarak
kabul edilecektir.
• Yanlış çözümlenenler yanlış okunan
kelime olarak kabul edilecektir.
• Öğrencinin bir dakikada doğru okuduğu
kelime sayısı hesaplanarak okuma hızı
belirlenecektir.
 Okutulan metin:

Hoca bir gün eşeğini hazırlar. Oğlunu da yanına alır.

Çocuk ne de olsa küçük... Yorulmasın diye onu eşeğe
bindirir. Kendisi hayvanın yularından çekerek yola
koyulur. Biraz giderler, bir adam yollarını keser. Çocuğa:
-Sen eşeğe binerken babanı yaya yürütmeye utanmıyor
musun? Babanın yaya gitmesine gönlün nasıl razı oluyor?
Diye çıkışır.
Çocuk hemen eşekten iner.
 Öğrencinin okuması:
Hoca bir gün eşeğini hazırlar. Oğlunu da yanına
başına alır. Çocuk ne olsa küçük... Yorulmasın diye
onu eşeke bildirir- bindirir. Kendisi hayvanı
yuvasından çekerek yola koyulur. Biraz giderler, bi
adam yol yollarını keser. Çocuğa:
-Sen eşeke bilerkem bilersen babanı yaya yola
yürütmeye utanmıyor musun? Babanın yaya
gitmesine gönlün nasıl razı oluyor? Diye çıkar.
Çocuk hemen eşekten iner.
 Hoca bir gün eşeğini hazırlar. Oğlunu da
yanına “başına” (eklenen) alır. Çocuk ne “de”
(atlanan) olsa küçük... Yorulmasın diye onu
eşeğe “eşeke” (yanlış okunan) bindirir
“bildirir- bindirir”(3 ya da 5sn de doğru
okunan). Kendisi hayvanın “hayvanı” (yanlış
okunan) yularından “yuvasından” çekerek
yola koyulur. Biraz giderler, bir “bi”(yanlış
okunan) adam yollarını “yol yollarını”(3 ya da
5sn de doğru okunan) keser. Çocuğa:
-Sen eşeğe “eşeke” binerken “bilerkem
bilersen”(5 snde doğru okuyamadığı)
babanı “yaya- yola” (5sn de doğru okunan)
yürütmeye utanmıyor musun? Babanın
yaya gitmesine gönlün nasıl razı oluyor?
Diye çıkışır “çıkar”(yanlış okunan)
Çocuk hemen eşekten iner.
 Kayıt edilmesi:

Hoca(+) bir(+) gün(+) eşeğini(+) hazırlar. Oğlunu(+)

da(+) yanına(+) alır(+). Çocuk(+) ne(+) “de”(-) olsa(+)
küçük(+)... Yorulmasın(+) diye(+) onu(+) eşeğe(-)
bindirir(+). Kendisi(+) hayvanın(-) yularından(-)
çekerek(+) yola(+) koyulur(+). Biraz(+) giderler(+), bir
(-) adam(+) yollarını(+) keser(+). Çocuğa(+):
-Sen(+) eşeğe(-)binerken(-) babanı(+) yaya
(+)yürütmeye(+) utanmıyor(+) musun(+)? Babanın(+)
yaya(+) gitmesine(+) gönlün(+) nasıl(+) razı(+)
oluyor(+)? Diye(+) çıkışır.(-)
Çocuk hemen eşekten iner.
Öğrencilerin Sınıf Düzeylerine Göre Dakikada
Okudukları Doğru Kelime Sayısı

Sınıf Düzeyi Dakikada Okunan

Kelime Sayısı Ortalaması
1. sınıf 45.30

2. sınıf 73.13

3. sınıf 91.46

4. sınıf 97.07

5. sınıf 120.7

Erden, G., Kurdoğlu, F., & Uslu, R. (2002). İlköğretim okullarına devam eden Türk
çocuklarının sınıf düzeylerine göre okuma hızı ve yazım hatalarının geliştirilmesi.
Türk Psikiyatri Dergisi, 13(1), 5-13.
SAĞALTIM / MÜDAHALE
TEKNİKLERİ
 Başlama Düzeyi
• Öğretmen öğrencinin önüne kapalı olarak metni koyar. Öğretmen
hazır olduğun zaman okumaya başlyacağız der. Öğrenci hazırım
diyince ses kayıt cihazını açar. “Şimdi bu metni en güzel okumanla
oku! der.
• Öğrenci okumaya başlayınca kronometreyi çalıştırır.
• Öğrencinin daha önce puanlamada belirtildiği gibi yanlış
okuduklarını işaretler. Satır atlarsa atladığı satırı göstererek burdan
devam et der.
• 3 ya da 5 sn de okumadığı sözcükleri öğrencinin yerine okur.
• Bir dakika dolunca metinde öğrencinin kaldığı yeri işaretler ancak
öğrenci meni bitirinciye kadar okumaya devam etmesine izin verir.
• Öğretmen bir dakika doğru okuduğu doğru kelime sayısını veri
grafiğine kayıt eder.
 Okuma Hızını Artırmada Kullanılan
Sağaltım Teknikleri

Beceri Temelli Performans Temelli

Sağaltım Teknikleri Sağaltım Teknikleri
• Tekrarlı Okuma • Performans dönütü
• Metni Okumadan sunma
Önce Dinleme • Ödül
•Hata Düzeltme
 Beceri Temelli Sağaltım Teknikleri

A. Tekrarlı Okuma
Öğrencinin bir metni otomatik çözümleme
oluncaya kadar belirli sayıda (üç, dört, beş,
altı, yedi vs.) okumasıdır.

Tekrarlı okumada amaç; metin üzerinde

pratik yapılarak otomatik çözümlemenin
gerçekleşmesini sağlamaktır.
Tekrarlı Okuma

• Aynı pasajların tekrar okunmasının akıcılık

ve anlamada artış sağlayacağı
savunulmaktadır.
• Bu öneri; temelde, okumada akıcılık ve bu
yolla otomatikliğin, metnin anlamlandırma
sürecinde kullanılmak üzere daha fazla
bilişsel kaynağı sağlayacağını savunan
“Okumada Otomatiklik” kuramına
dayanmaktadır.
 Beceri Temelli Sağaltım Teknikleri
B. Önceden Dinleme
Öğrencinin metni okumadan önce teypten,
bilgisayardan veya bir kişiden sesli olarak belirli
sayıda (bir, iki, veya üç kez) dinlemesidir.

Önceden dinlemede amaç, öğrenciye metni

önceden dinleterek metinde geçen sözcüklere
bir aşinalığının olmasını ve metni anlayarak
okumasını sağlamak, buna bağlı olarak da
okuma sırasında sözcükleri otomatik olarak
çözümlemesinin sağlanmasıdır.
 Beceri Temelli Sağaltım Teknikleri

C. Hata Düzeltme
Metni okurken veya okuduktan sonra
öğrencinin yaptığı hataların düzeltilmesidir.

Hata düzeltmede amaç; yapılan

düzeltmelere bağlı olarak öğrencinin yaptığı
hataları azaltması ve okuma hızını
arttırmasını sağlamaktır.
Performans Temelli Sağaltım Teknikleri

A. Performans Dönütü Sunma

Metni okurken veya okuduktan sonra
öğrenciye metni okuma süresi ve hataları ile
ilgili dönüt verilerek uygulanmaktadır.

Performans dönütü sunmada amaç;

verilen dönütlere bağlı olarak öğrencinin
yaptığı hataları azaltması ve okuma hızını
arttırmasını sağlamaktır.
• Performans dönütü sunma sağaltım
yöntemi öğrencinin okuma hatalarının
fazla olması durumunda daha çok tercih
edilmesi gereken ve beceri temelli
sağaltım yöntemleri ile bir arada
kullanılması gereken bir yöntemdir.
Performans dönütü sunma;

• Okuma sonrasında bir dakikada ve/veya tüm metinde

doğru okunan kelime sayısı
• Bir dakikada ve/veya tüm metinde yanlış okunan kelime
sayısı
• Tüm metni okuma süresi ile ilgili öğrenciye dönüt sunulur.
• Dönütler grafiklerle kullanılarak uygulanmaktadır.
 Performans Temelli Sağaltım Teknikleri

B. Ödül
Öğrenciye metni okutmadan önce ulaşması gereken
performans hakkında bilgi verilerek, metni okuduktan sonra
okuma performansına göre daha önce seçtiği bir ödülü
vermedir.

Yapılan araştırmalarda okuma sonrası öğrencilerin

performansına bağlı olarak ödül vermenin hem normal
sınıfa devam eden hem de özel eğitim sınıfına devam eden
öğrencilerin okuma hızını arttırdığı bulunmuştur (Jenkins,
Barksdale ve Clinton, 1978; Dally, Martens, Dool ve Hintze 1998; Dally, Martens, Dool ve
Eckert 1999; Eckert, Ardoin, Daisey ve Scarola, 2000).
 Tekniklerin Uygulanışı
Metni Önceden Dinleme (Model Okuma)
• Öğretmen öğrencinin önüne metni koyar “ Şimdi beni
dikkatlice dinle! ben sana bu metni okuyacağım sen de
kendi metninden beni takip edeceksin sonra da sen
okuyacaksın der.
• Metni okur (okuma kurallarına uygun olarak) ve okurken
öğrencinin takip edip etmediğine dikkat eder.
• Sonra öğretmen metni öğrencinin önüne koyar. Teypi
açar. Bu metni en güzel okumanla oku yönergesini verir.
• Okuduktan sonra hiçbir geri bildirim verilmeden öğretim
bitirilir. Öğretmen bir dakika doğru okuduğu doğru
kelime sayısını veri grafiğine kayıt eder.
 Number of Words Read Correctly in The First Minute
Baseline Evaluation

100
90
80 class average
70 61 63

60 65 69
60 60
50 58
8 8
40
30
20
10
0
1 2 3 4 5 6 7
Sessions

Figure 1. Number of words read correctly in the first minute during baseline and evaluation.
Öğretmenin yapacakları E H

Öğrenciye çalışmanın adının söylenmesi ve öğrencinin önüne metnin konulması

Metnin önce uygulamacı tarafından okunacağının, sonra metni kendisinin 1 kez okuyacağının,
söylenmesi.

Öğrenciye “Ben okurken çok dikkatlice sen de kendi metninden takip etmelisin. Çünkü ben
okuduktan sonra senden metni okumanı isteyeceğim.” denilmesi

“Metni okumaya başlıyorum.” Denilerek metnin okunması

Okurken aynı zamanda öğrencinin takip edip etmediğine dikkat edilmesi

Öğretmen metni okuma kurallarına uygun olarak uygun hzıda okuması

Öğretmen okumayı bitirince Öğrenciye “Şimdi metni senin okumanı istiyorum.” denilmesi

Öğrencinin metnin ilk kelimesini okumasıyla birlikte kronometrenin çalıştırılması

Öğrenci metni okurken uygulamacının kendi metninden öğrencinin yanlış okuduğu kelimeleri
işaretlemesi

Öğrencinin bir dakikada okuduğu yerine işaretlemesi ve metin bitinceye kadar okumaya devam
etmesine izin vermesi
 Metni Dinleme + Tekrarlı Okuma
• Öğretmen öğrencinin önüne metni koyar “Şimdi
beni dikkatlice dinle ben sana bu metni
okuyacağım sen de kendi metninden beni takip
edeceksin sonra da sen okuyacaksın der.
• Öğretmen metni okur ve okurken öğrencinin
takip edip etmediğine dikkat eder.
• Sonra öğretmen metni öğrencinin önüne koyar.
“bu metni en güzel okumanla oku!” yönergesini
verir.
• Bu şekilde aynı metni öğrenciye üç ya da daha
fazla okutur.
• Satır atladığında atladığı satırı göstererek
okumaya devam etmesini ister.
• Öğrencinin metni son kez okuyuşunda
öğrencinin metnin ilk kelimesini okumasıyla
birlikte kronometreyi çalıştırır ve ses kayıt
cihazını açar.
• Okuduktan sonra hiçbir geri bildirim verilmeden
öğretim bitirilir. Öğretmen bir dakika doğru
okuduğu doğru kelime sayısını veri grafiğine
kayıt eder.
Öğretmenin yapacakları
E H
Öğrenciye çalışmanın adının söylenmesi ve öğrencinin önüne metnin konulması

Metnin önce uygulamacı tarafından okunacağının, sonra metni kendisinin 1 kez okuyacağının,
söylenmesi.

Öğrenciye “Ben okurken çok dikkatlice sen de kendi metninden takip etmelisin. Çünkü ben
okuduktan sonra senden metni okumanı isteyeceğim.” denilmesi

“Metni okumaya başlıyorum.” Denilerek metnin okunması Okurken aynı zamanda öğrencinin
takip edip etmediğine dikkat edilmesi

Öğretmen metni okuma kurallarına uygun olarak uygun hızda okuması

Öğretmen okumayı bitirince öğrenciye “şimdi metni senin okumanı istiyorum” denilmesi

Bu şekilde aynı metni öğrenciye üç ya da daha fazla okutulması

Satır atladığında atladığı satırı göstererek okumaya devam etmesini ister.

Öğrencinin metni son kez okuyuşunda öğrencinin metnin ilk kelimesini okumasıyla birlikte
kronometrenin ve ses kayıt cihazının çalıştırılması
Öğrenci metni okurken uygulamacının kendi metninden öğrencinin yanlış okuduğu kelimeleri
işaretlemesi
 Model okuma+Tekrarlı Okuma
+Performans Dönütü + Hedef koyma
Performans dönütü aşaması için üç sütunlu iki grafik
kullanılır. grafiklerden biri okuma hızı diğeri ise okuma hatası
için kullanılır.
• Öğretmen öğrencinin önüne metni koyar “Şimdi beni dikkatlice dinle ben
sana bu metni okuyacağım sen de kendi metninden beni takip edeceksin
sonra da sen okuyacaksın der.
• Öğretmen metni okur ve okurken öğrencinin takip edip etmediğine dikkat
eder.
• Sonra öğretmen metni öğrencinin önüne koyar. Metin öğrenciye bir kez
okutulur. Öğrencinin metnin ilk kelimesini okumasıyla birlikte
kronometre çalıştırılır. Satır atladığında atladığı satırı göstererek
okumaya devam etmesini ister.
• Bir dakikada okuduğu kelime sayısı ve dakikada okuduğu
yanlış kelime sayısı kayıt edilir.
• Öğrenci okuduktan sonra bir dakikada okuduğu kelime sayısı
ve dakikada okuduğu yanlış kelime sayısı grafiğe işaretlenir.
Örnek grafik
• Öğrenciye “Bak sen dakikada ..kelimeyi
doğru okumuşsun diyerek grafikte birinci
sütun işaretlenir ve gösterilir. Okurken de
şu kadar kelimeyi hatalı okumuşsun
denilerek ikinci grafikte birinci sütun
gösterilir.
• Evet şimdi ben sana bu metni ikinci kez
okutacağım. Bakalım daha hızlı ve daha az hata
ile okuyabilecek misin? der.
• Öğrenci metni ikinci kez okunması istenmeden
önce öğrencinin metnin ilk kelimesini okumasıyla
birlikte kronometre ve ses kayıt cihazını
çalıştırılır.
• Öğrenciden okuması istenir. Satır atladığında
atladığı satırı göstererek okumaya devam
etmesini ister.
• Dakikada okuduğu kelime sayısı ve dakikada
hatalı okuduğu kelime sayısı kayıt edilir.
• İkinci kez okuması bitince “Bak sen ikinci
okuyuşunda dakikada ..... kelimeyi doğru
okumuşsun denilerek birinci grafikte ikinci
sütuna işaretlenir. Okurken de şu kadar kelimeyi
hatalı okumuşsun denilerek ikinci grafikte ikinci
sütuna işaretlenir.
• Evet şimdi ben sana bu metni üçüncü kez
okutacağım.
• Birinci grafik üzerinde öğrenciye %10 -%30
luk kelime artışı hesaplanıp gösterilerek
üçüncü kez okuyuşunda…....kelime veya daha
fazla kelime okumanı istiyorum. Bakalım
yapabilecek misin? denerek grafiğin üçüncü
sütununa ulaşılması beklenen kelime sayısı
işaretlenir.
• Öğretmen okurken yanlış okumanın da
azaltılması gerekiyor diyerek ikinci grafik
gösterir bu metni şimdi yine
okuyacaksın …..%10- %30 lük azalış
gösterilerek bakalım bu kadar hata ile y da
daha az hata ile okuyabilecek misin?
denerek öğrencinin ulaşması istenen
performans ikinci grafiğin üçüncü
sütununa işaretlenir.
• Öğrenciye metin verilir okuması istenir.
Öğrencinin ilk kelimeyi okumaya başlamasıyla
birlikte kronometre ve ses kayıt cihazı başlatılır.
Satır atlarsa atladığı satır gösterilerek okumaya
devam etmesi istenir.
• Öğretmen kendi önündeki metinden yanlış
okuduğu, okumadan atladığı ve öğretmenin
onun yerine okuduğu kelimeleri işaretleyerek
dak,kada kaldığı yeri işaretler ve öğrencinin
metni sonuna kadar okuyup bitirmesini bekler.
• Öğretmen öğrenci okuduktan sonra doğru okunan kelime
sayısını ve yanlış okunan kelime sayısını belirleyerek birinci
grafiğin üçüncü sutünun gösterir “bak senden bu
kadar ...kelime okumanı istemiştim.
• Sen ...kadar...kelime okumuşsun diyerek grafikte okuduğu
kelime sayısı gösterilir.
• Sen belirlediğimiz daha fazla kelime kelime veya
belirlediğimiz kadar kelime okumuşsun diyerek geri bildirim
verilir.
• Öğrenci hedefe ulaşamadıysa bak senden...kelime okumanı
istemiştim. Sen ...kadar kelime okumuşsun diyerek grafikte
okuduğu kelime sayısı gösterilir.
• Sen belirlediğimiz daha az kelime ile okumuşsun.
• Öğretmen ikinci grafiğin üçüncü
sütununu göstererek bak senden bu
kadar hata veya daha az hata ile
okumanı istemiştim.
• Sen ...kadar hata ile okumuşsun
diyerek grafikte yanlış okuduğu kelime
sayısı gösterilir. Sen belirlediğimiz
hatadan daha az hata ile veya
belirlediğimiz hata ile okumuşsun
diyerek dönüt verilir.
• Öğrenci hedefe ulaşamadıysa bak senden
bu kadar hata ile veya daha az hata ile
okumanı istemiştim. Sen ...hata ile
okumuşsun diyerek grafikte okuma hatası
gösterilir.
• Bu oturumda öğrencinin üçüncü
okuyuşunda bir dakikada doğru okuduğu
kelime sayısı veri grafiğine kayıt edilecektir.
Öğretmenin yapacakları
E H
Öğrenciye çalışmanın adının söylenmesi ve öğrencinin önüne metnin konulması

Metnin önce uygulamacı tarafından okunacağının, sonra metni kendisinin 1 kez okuyacağının,
söylenmesi.

Öğrenciye “Ben okurken çok dikkatlice sen de kendi metninden takip etmelisin. Çünkü ben
okuduktan sonra senden metni okumanı isteyeceğim.” denilmesi

“Metni okumaya başlıyorum.” Denilerek metnin okunması Okurken aynı zamanda öğrencinin
takip edip etmediğine dikkat edilmesi

Öğretmen metni okuma kurallarına uygun olarak uygun hzıda okuması

Öğretmen okumayı bitirince öğrenciye “şimdi metni senin okumanı istiyorum” denilmesi

Bu şekilde aynı metni öğrenciye üç ya da daha fazla okutulması

Satır atladığında atladığı satırı göstererek okumaya devam etmesini ister.

Öğrencinin her okuyuşunda metnin ilk kelimesini okumasıyla birlikte kronometrenin ve ses
kayıt cihazının çalıştırılması

Öğrenci metni okurken uygulamacının kendi metninden öğrencinin yanlış okuduğu kelimeleri
işaretlemesi
Öğretmenin yapacakları
E H
Öğrencinin her bir okuyuşunda okuduğu doğru kelime ve yanlış kelime
sayısının grafiğe işaretlenmesi

Öğrenciye grafik üzerinde doğru okuduğu ve yanlış okuduğu kelime

sayına dönüt verilmesi

Öğrencinin ikinci okuyuşundan sonra hedef konması

Öğrenci metni son kez okuyuşunda hedef ulaşıp ulaşmadığı hakkında

grafik üzerinde dönüt verilmesi
 Önceden Dinleme + Tekrarlı Okuma +
Hedef Koyma +Geri Bildirim+Ödül
• Çalışmaya başlamadan önce öğretmen
öğrenciye etkinlik, ders araçları ve
yiyeceklerden oluşan ödüllerin bulunduğu
ödül havuzu listesi öğrenciye okutularak ödül
havuzundan ödül seçtirir./Ek)
• İstenirse en istediğinden başlanarak koyulacak
hedeflere göre seçtirilen ödül sayısı artırılabilir.
• Diğer aşamalar Tekrarlı Okuma +Performans
Dönütü + Hedef koyma gibi uygulanır.
• Daha sonra hedef ulaştıysa ödülü verilir.
Öğretmenin yapacakları
E H
öğrenciye ödül havuzu listesi öğrenciye okutularak ödül havuzundan ödül seçtirilmesi

Öğrenciye çalışmanın adının söylenmesi ve öğrencinin önüne metnin konulması

Metnin önce uygulamacı tarafından okunacağının, sonra metni kendisinin 1 kez okuyacağının,
söylenmesi.

Öğrenciye “Ben okurken çok dikkatlice sen de kendi metninden takip etmelisin. Çünkü ben
okuduktan sonra senden metni okumanı isteyeceğim.” denilmesi

“Metni okumaya başlıyorum.” Denilerek metnin okunması Okurken aynı zamanda öğrencinin
takip edip etmediğine dikkat edilmesi

Öğretmen metni okuma kurallarına uygun olarak uygun hzıda okuması

Öğretmen okumayı bitirince öğrenciye “şimdi metni senin okumanı istiyorum” denilmesi

Bu şekilde aynı metni öğrenciye üç ya da daha fazla okutulması

Satır atladığında atladığı satırı göstererek okumaya devam etmesini ister.

Öğrencinin her okuyuşunda metnin ilk kelimesini okumasıyla birlikte kronometrenin ve ses
kayıt cihazının çalıştırılması
Öğretmenin yapacakları
E H
Öğrenci metni okurken uygulamacının kendi metninden öğrencinin
yanlış okuduğu kelimeleri işaretlemesi

Öğrencinin her bir okuyuşunda okuduğu doğru kelime ve yanlış kelime

sayısının grafiğe işaretlenmesi

Öğrenciye grafik üzerinde doğru okuduğu ve yanlış okuduğu kelime

sayına dönüt verilmesi

Öğrencinin ikinci okuyuşundan sonra hedef konması

Öğrenci metni son kez okuyuşunda hedef ulaşıp ulaşmadığı hakkında

grafik üzerinde dönüt verilmesi

Hedef ulaştıysa ödülü verilir.

 Hedef Koyma +Geri
Bildirim+Ödül:
• Çalışmaya başlamadan önce öğretmen
öğrenciye etkinlik, ders araçları ve
yiyeceklerden oluşan ödüllerin
bulunduğu ödül havuzu listesi
öğrenciye okutularak ödül havuzundan
ödül seçtirir.
• İstenirse en istediğinden başlanarak
koyulacak hedeflere göre seçtirilen ödül
sayısı artırılabilir.
Örnek grafik
• Öğrencinin başlama düzeyi temel alınarak
hedef konur.
• Öğretmen öğrenciye tek sütun iki grafiği gösterir
ve şimdi ben sana bu metni bir kez okutacağım
bakalım dakikada ..kelime okuyabilecek misin
şeklinde grafiğe hedefleri işaretler.
• Aynı şekilde yanlış okunan kelime sayısı için de
işaretlemeleri yapar. Hedefler arasında
seçtirilecekse tüm hedefler işaretlenir.
• Öğretmen metni öğrencinin önüne koyar.
Teybi açar. Bu metni en güzel okumanla
oku! yönergesini verir.
• Metin öğrenciye bir kere okutulur.
Öğrencinin metnin ilk kelimesini
okumasıyla birlikte kronometre çalıştırılır.
• Bir dakikada okuduğu kelime sayısı ve
dakikada okuduğu yanlış kelime sayısı
kayıt edilir.
• Öğrenci okuduktan sonra dakikada doğru
okuduğu kelime ve yanlış kelime sayısı
grafiğe işaretlenir.
• “Bak sen dakikada ..kelimeyi doğru
okumuşsun denilerek birinci grafikte
işaretlenir ve gösterilir. Okurken de şu
kadar kelimeyi hatalı okumuşsun denilerek
ikinci grafikte gösterilir. Hedefe ulaştıysa
ödül verilir.
 Model okuma+Tekrarlı Okuma
+Performans Dönütü + Hedef
koyma+Ödül+Hata Düzeltme
• Tekrarlı Okuma +Performans Dönütü +
Hedef koyma+Performans dönütü+Ödül
gibi uygulanır.
• Öğrencinin birinci okumasından sonra
hata düzeltme yapılır.
• Tüm metinde hatalı okuduğu herbir
kelime: öğretmen okur-öğrenciye 3 kez
okutulur.
 OKUMA HIZI KAYIT
ÇİZELGESİ

• Adı – Soyadı:
• Sağlatım tekniği:
• Oturum:
• Uygulama Tarihi:
• Öğrencinin Yanlış Seslettiği Sözcük Sayısı:
• Öğretmenin Çocuğun Yerine Okuduğu Sözcük Sayısı:
• Öğrencinin Eklediği Sözcük Sayısı:
• Öğrencinin Sesletmeden Atladığı Sözcük Sayısı:
• Öğrencinin Bir Dakikada Okuduğu Doğru Sözcük Sayısı:
Okuma Akıcılığın Geliştirilmesinde
Diğer Etkili Teknikler
• Eşli Okuma. Eşli okuma, öğrenci ile bir
yetişkinin ya da akranın eş zamanlı ve
sesli olarak okumasıdır. Farklı şekillerde
uygulanabilir. Bu uygulamalardan biri,
okuması kuvvetli olan okur ile zayıf okurun
eşleştirilmesidir. Kuvvetli okur (öğretmen,
aile bireyi ya da akran) metni yüksek sesle
ve sözcükleri işaret ederek okurken, zayıf
okuyucu da aynı anda onunla birlikte okur.
• Burada kuvvetli okur okuma hızını zayıf eşe göre
ayarlar. Ardından, zayıf okur aynı metni tek
başına ve sesli olarak okur. Bu sırada güçlü olan
eş hataları düzelttirerek ve metni tekrar okutarak
zayıf okuru yönlendirir ve koçluk yapar.
• Diğer bir uygulama ise, aynı okuma
seviyesindeki öğrencileri eşleştirerek metni ya
da hikâyeyi aşağıdaki gibi farklı formatlarda
tekrar okutmaktır:
• Koro Şeklinde Okuma. Bu teknikte metin bir
kere akıcı bir şekilde öğretmen ya da iyi bir okur
olan bir öğrenci tarafından sesli olarak okunur.
Daha sonra sınıftaki diğer tüm öğrenciler yüksek
sesle ve koro şeklinde metni okur. Okuma
sırasında herkes metne bakar. Sınıfta koro
okuması yapmak için uygulanabilecek farklı
yöntemler vardır.
• Örneğin, beraber yüksek sesle okurken
kullanmak üzere herkesin elinde okunacak metin
olur ya da okuyan herkesin görebileceği
büyüklükte yazılmış metin projeksiyon ya da
akıllı tahtadan yansıtılır.
• Eko Okuma. Öğretmen metnin kısa bir
parçasını (tek bir cümle, kısa bir paragraf ya da
bir şiirin bir dizesini) yüksek sesle okur. Hemen
ardından, öğrenciler, öğretmenin önceden
okuduğu ve işaret ettiği ya da altını çizdiği
cümleleri tekrarlar. Karşılıklı ve sıra ile
okumalarla eko okuma metnin sonuna kadar
sürdürülür. Eko okuma bütün bir grupla ya da tek
bir öğrenci ile yapılabilir.
• Ses Kaydı Eşliğinde Okuma. Bu yöntemde
akıcı okuyan biri tarafından okunup kaydedilmiş
bir metni önce öğrenci dinler ve ardından kayıtla
beraber okur. Öğrenci kayıtla beraber okumaya
akıcı okuyana kadar devam eder. Ayrıca ses
kaydının arka arkaya defalarca dinlenmesi ve
tekrarlı olarak okunması da otomatik
çözümlemeyi destekler.
• Okuyucu Tiyatroları. Bu teknikte çeşitli tiyatro
oyunları, kısa hikayeler, çeşitli fıkralar vb.
metinler kullanılır. Öğrencilere metinlerin içinden
çeşitli roller verilerek dramatize etmeleri istenir.
Çocuğun rolünü yapabilmesi için prova yapması
yani metni birkaç kez okuması gerekir. Drama
sırasında da öğrenciler rollerini okuyarak
gerçekleştirirler.
• Okurken Ses Kaydı Yapma ve Kendi
Okumasını Değerlendirme. Bu stratejide amaç
öğrencinin kendi okumasını dinleyerek
okumasını değerlendirmesidir (Özmen ve
Doğanay-Bilgi, 2016). Stratejinin uygulama
sürecinde öğrencinin okuması bir ses kayıt
cihazı ile kayıt edilir. Daha sonra öğrenci kendi
okuma kaydını metni takip ederek dinler.
Dinlerken kendi okumasını değerlendirmesi
istenir.
Bu dinlemeler sırasında ara ara ses kayıt cihazı
durdurularak;
• Nasıl okuyorsun, dikkat et.
• Sence akıcı okuyor musun?,
• Buraya kadar tüm sözcükleri doğru okudun mu?,
• Noktalama işaretlerine dikkat ederek okumuş
musun?,
• Okurken vurgu ve tonlamalar yapıyor musun?
gibi sorular sorularak öğrencinin nasıl okuduğu
üzerine düşünmesi sağlanır.
• Dinledikten sonra aşağıda örneği sunulan
“Kendi okumamı değerlendiriyorum” formu
ve değerlendirme kartları öğrenciye verilir
ve okumasını değerlendirmesi istenir.